zhì rén zhī dào, wèi dào zhī fēng huà, chén shì suǒ yǐ yě. gù jīng yún: chén zhī yǐ dé yì ér mín yǔ xíng, shì zhī yǐ hǎo è ér mín zhī jìn. rì yuè zhī míng, zhòng xià yǎng zhī qián kūn zhī guǎng, wàn wù shùn zhī. shì yǐ yáo shùn zhī jūn, yuǎn yí gòng xiàn jié zhòu zhī jūn, zhū xià bèi pàn fēi tiān yí dòng qí rén, shì nǎi shàng huà shǐ rán yě. gù zhì rén yóu rú yǎng miáo, xiān qù qí huì. gù guó zhī jiāng xìng, ér fá yú guó, guó zhī jiāng shuāi, ér fá yú shān. míng jūn zhī zhì, wù zhī rén zhī suǒ huàn, zào fú zhī lì, xiǎo guó zhī chén. gù yuē: zào fú wú suǒ bù kè, mò zhī qí jí, kè shí yú mín, ér rén yǒu jī fá zhī biàn, zé shēng luàn nì. wéi quàn nóng yè, wú duó qí shí wéi báo fù liǎn, wú jǐn mín cái. rú cǐ, fù guó ān jiā, bù yì yí hū? fū yǒu guó yǒu jiā zhě, bù huàn pín ér huàn bù ān. gù táng yú zhī zhèng, lì rén xiāng féng, yòng tiān zhī shí, fēn dì zhī lì, yǐ yù xiōng nián, qiū yǒu yú liáng, yǐ gěi bù zú, tiān xià tōng cái, lù bù shí yí, mín wú qù jiù. gù wǔ bà zhī shì, bù zú zhě fèng yú yǒu yú. gù jīn zhū hóu hǎo lì, lì xìng mín zhēng, zāi hài bìng qǐ, qiáng ruò xiāng qīn, gōng gēng zhě shǎo, mò zuò zhě duō, mín rú fú yún, shǒu zú bù ān. jīng yún: bù guì nán dé zhī huò, shǐ mín bù wèi dào bù guì wú yòng zhī wù, shǐ mín xīn bù luàn. gè lǐ qí zhí, shì yǐ shèng rén zhī zhèng zhì yě. gǔ zhě, qí jǐng gōng zhī shí, bìng mín xià shē chǐ, bù suí lǐ zhì. zhōu qín zhī yí, qù wén jiù zhì, ér quàn mín zhī yǒu lì yě. fū zuò wú yòng zhī qì, jù wú yì zhī huò jīn yín bì yù, zhū jī fěi cuì, qí zhēn yì bǎo, yuǎn fāng suǒ chū, cǐ fēi shù rén zhī suǒ yòng yě. jǐn xiù zuǎn zǔ, qǐ luó líng hú, xuán huáng yī bó, cǐ fēi shù rén zhī suǒ fú yě. diāo wén kè lòu, jì zuò zhī qiǎo, nán chéng zhī gōng, fáng hài nóng shì, zī píng chū rù, páo qiú suǒ zé, cǐ fēi shù rén zhī suǒ shì yě. zhòng mén huà shòu, xiāo qiáng shù rèn, zhǒng mù guò dù, jié cái gāo shàng, cǐ fēi shù rén zhī suǒ jū yě. jīng yún: shù rén zhī suǒ hǎo zhě, wéi gōng gēng qín kǔ, jǐn shēn jié yòng, yǐ yǎng fù mǔ. zhì zhī yǐ cái, yòng zhī yǐ lǐ, fēng nián bù shē, xiōng nián bù jiǎn, sù yǒu xù jī, yǐ chǔ qí hòu, cǐ zhì rén zhī dào, bù yì hé yú sì shí zhī qì hū?
治人之道，謂道之風化，陳示所以也。故《經》云：「陳之以德義而民與行，示之以好惡而民知禁。」日月之明，眾下仰之；乾坤之廣，萬物順之。是以堯、舜之君，遠夷貢獻；桀、紂之君，諸夏背叛；非天移動其人，是乃上化使然也。故治人猶如養苗，先去其穢。故國之將興，而伐於國，國之將衰，而伐於山。明君之治，務知人之所患，皂服之吏，小國之臣。故曰：皂服無所不克，莫知其極，克食於民，而人有飢乏之變，則生亂逆。唯勸農業，無奪其時；唯薄賦斂，無盡民財。如此，富國安家，不亦宜乎？夫有國有家者，不患貧而患不安。故唐、虞之政，利人相逢，用天之時，分地之利，以豫凶年，秋有餘糧，以給不足，天下通財，路不拾遺，民無去就。故五霸之世，不足者奉於有餘。故今諸侯好利，利興民爭，災害並起，強弱相侵，躬耕者少，末作者多，民如浮雲，手足不安。《經》云：「不貴難得之貨，使民不為盜；不貴無用之物，使民心不亂。」各理其職，是以聖人之政治也。古者，齊景公之時，病民下奢侈，不遂禮制。周秦之宜，去文就質，而勸民之有利也。夫作無用之器，聚無益之貨；金銀璧玉，珠璣翡翠，奇珍異寶，遠方所出，此非庶人之所用也。錦繡纂組，綺羅綾縠，玄黃衣帛，此非庶人之所服也。雕文刻鏤，伎作之巧，難成之功，妨害農事，輜軿出入，袍裘索襗，此非庶人之所飾也。重門畫獸，蕭牆數仞，冢墓過度，竭財高尚，此非庶人之所居也。《經》云：「庶人之所好者，唯躬耕勤苦，謹身節用，以養父母。」制之以財，用之以禮，豐年不奢，凶年不儉，素有蓄積，以儲其後，此治人之道，不亦合於四時之氣乎？