sòng tài hòu shū, chuán yú huái dōng zhì zhì lǐ zhī yuàn, yuē: wú lǎo yǐ, zhí cǐ shí jiān, bǐ fèng dà yuán huáng dì zhào shū, bǐ xiāng shuài lái fù, yǐ quán zōng shè, yǐ bǎo zú shǔ, yǐ jiù wàn xìng. rán shì yǐ zhì cǐ, wú kě nài hé, jǔ guó nèi shǔ. jīn dà bīng zài chéng, sān gōng bù jīng, jiǔ miào rú gù, bǎi xìng ān dǔ. qí yú zhōu xiàn, yǐ jiè sì jūn xià zhào kāi yù, bǐ gè yǐ qí dì guī yú dà yuán. qīng zì shǒu gū chéng, qín láo shèn zhì, dàn gēn běn yǐ bá, zòng yù gù shǒu, mín qí hé gū? wú zhòng kùn yī fāng zhī rén. sòng zhǔ zhào lá yáng zhōu shuài chén lǐ tíng zhī: zì zhèn sì jī xù, zāo jiā duō nán, quán chén shì dào wù guó bèi méng, zhì qín dà yuán xìng shī wèn zuì, yǐ rù jīng chéng. yǒu zhào xǔ cún zōng shè, bù hài shēng líng, zhǔn fèng tài hòu jiè mìng, jǔ guó nèi shǔ, gēn běn yǐ bá, qí yú zhōu xiàn, zòng yù gù shǒu, mín hé gū yān? zhào shū dào yuē, kě shùn tiān shí, jí yí guī fù. shēng mín miǎn lí tú dú, zōng miào bù zhì mǐn jué, gù zī zhào shì, xiǎng yí zhī xī.
宋太后書,傳於淮東制置李知院,曰:「吾老矣,值此時艱,比奉大元皇帝詔書,俾相率來附,以全宗社,以保族屬,以救萬姓。然事已至此,無可奈何,舉國內屬。今大兵在城,三宮不驚,九廟如故,百姓安堵。其餘州縣,已戒嗣君下詔開諭,俾各以其地歸於大元。卿自守孤城,勤勞甚至,但根本已拔,縱慾固守,民其何辜?毋重困一方之人。」宋主詔剌揚州帥臣李庭芝:「自朕嗣基緒,遭家多難,權臣似道誤國背盟,至勤大元興師問罪,已入京城。有詔許存宗社,不害生靈,准奉太后戒命,舉國內屬,根本已拔,其餘州縣,縱慾固守,民何辜焉?詔書到曰,可順天時,亟宜歸附。生民免罹荼毒,宗廟不至泯絕,故茲詔示,想宜知悉。」
dà chéng xiàng hè biǎo
大丞相賀表
chén bā yán děng yán: guó jiā zhī yè dà yī tǒng, hǎi yuè míng wáng huì zhī guī dì wáng zhī bīng chū wàn quán, xiǎo guó gǎn tiān wēi zhī kàng. shǐ gān gē zhī yuán jí, qì wén guǐ zhī huì tóng. qū yǔ yī qīng, pǔ tiān jūn qìng. chén bā yán děng, chéng huān chéng biàn, dùn shǒu dùn shǒu! qīn wéi huáng dì bì xià, dào guāng wǔ yè, tǒng jiē qiān líng. tī háng yuē chū zhī bāng, guān dài yuè zhī zhī guó, jì dān yá ér shù zhí, yǎn hàn hǎi yǐ wèi jiā. dú cǐ sòng bāng fú zūn shēng jiào, wèi jiāng hú kě yǐ bǎo nì mìng, zhōu jí kě yǐ dí wáng shī, lián bīng fù gù, yú sì shí nián, bèi dé shí yán, nán yī èr jì. dāng shèng zhǔ fēi dù jiāng nán zhī yuē, qiǎn xíng rén qǐ wèi chéng xià zhī méng. dǎi kǎi zòu zhī yán hái, zhé jiān móu zhī fù sì. jū qiú wǒ xìn shǐ, wàng qián kūn zài zào zhī ēn jié nà wǒ pàn chén, dào lián hǎi èr chéng zhī dì. wǒ shì yǐ yǒu liù zài xiāng yáng zhī tǎo. bǐ jū rán wú yī jiè xíng lǐ zhī lái. huò jì chū yú zì qiú, nù zhì wén yú sī hè. chén sù jiāng jìn lǚ, gōng xíng tiān zhū. yuán cóng xiāng hàn zhī shàng liú, yí chū wǔ chāng zhī gù dù. fān píng yī kōng yú jiāng biǎo, fēng yān zhí jiē yú qián táng. shàng wú duó dé liàng lì zhī xīn, nǎi yǒu shā shǐ huǐ shū zhī shì. shǔ miào mó zhī qīn bǐng, jiē gēn běn zhī yí xiān. nǎi mìng ā lǎ hā qǔ dào yú dú sōng, dǒng wén bǐng jìn shī yú hǎi zhǔ, chén yǔ ā zhū ā dá hā děng tiǎn sī zhōng kǔn, zhí zhǐ sòng dōu. jī jiǎo zhī shì jì chéng, shuǐ lù zhī shī bìng jìn. cháng zhōu yī pò, liè jùn chuán xí ér xī píng lín ān wèi qī, zhū jiāng lián yíng ér bì huì. bǐ jí qióng cù, dié chū āi míng. shǐ zé wèi chēng zhí nà bì zhī qí, cì zé yǒu chēng fān fèng xǐ zhī qǐng. gù gān yán hé yì yú shí shì? lǜ ruì lǚ zhí dǐ qí jìn jiāo. zhào lái yòng shì zhī dà chén, fàng sàn sī guī zhī wèi shì. jué qiáng xīn zài, sì jiāo zhī héng cǎo dōu wú fēi zǒu jì qióng, yī yuè zhī jiàng fān shǐ shù. qí sòng zhǔ lǜ zhū dà chén, yǐ yú èr yuè chū liù yuē wàng què bài fú guī fù qì. suǒ yǒu cāng lǐn fǔ kù, fēng jí dài mìng wài, chén fèng yáng kuān dà, fǔ jí lì mín, jiǔ qú zhī shì sì bù yí, yī dài zhī fán huá rú gù. zī wéi ruì suàn, zhuō guān qián wáng, shì wàn lǐ wèi mù qián, yùn tiān xià yú zhǎng shàng. zhì lìng chén děng huò duì míng shí, gē qī dé yǐ gào chéng, shēn qiè lóng tíng zhī xiǎng shàng wàn nián ér wèi shòu, gèng chén hǔ bài zhī cí. chén wú rèn zhān tiān wàng shèng, jī qiè píng yíng zhī zhì, chén děng chéng huān chéng biàn, dùn shǒu dùn shǒu, jǐn yán.
臣巴延等言:國家之業大一統,海岳明王會之歸;帝王之兵出萬全,小國敢天威之抗。始干戈之爰及,迄文軌之會同。區宇一清,普天均慶。臣巴延等,誠歡誠忭,頓首頓首!欽惟皇帝陛下,道光五葉,統接千齡。梯航曰出之邦,冠帶月支之國,際丹崖而述職,奄瀚海以為家。獨此宋邦弗遵聲教,謂江湖可以保逆命,舟楫可以敵王師,連兵負固,逾四十年,背德食言,難一二計。當聖主飛渡江南之曰,遣行人乞為城下之盟。逮凱奏之言還,輒奸謀之復肆。拘囚我信使,忘乾坤再造之恩;結納我叛臣,盜連海二城之地。我是以有六載襄陽之討。彼居然無一介行李之來。禍既出於自求,怒致聞於斯赫。臣肅將禁旅,恭行天誅。爰從襄漢之上流,移出武昌之故渡。藩屏一空於江表,烽煙直接於錢塘。尚無度德量力之心,乃有殺使毀書之事。屬廟謨之親稟,揭根本之宜先。乃命阿喇哈取道於獨松,董文炳進師於海渚,臣與阿珠、阿達哈等忝司中閫,直指宋都。犄角之勢既成,水陸之師並進。常州一破,列郡傳檄而悉平;臨安為期,諸將連營而畢會。彼極窮蹙,迭出哀鳴。始則為稱侄納幣之祈,次則有稱藩奉璽之請。顧甘言何益於實事?率銳旅直抵其近郊。召來用事之大臣,放散思歸之衛士。崛強心在,四郊之橫草都無;飛走計窮,一月之降幡始豎。其宋主率諸大臣,已於二月初六曰望闕拜伏歸附訖。所有倉廩府庫,封籍待命外,臣奉揚寬大,撫戢吏民,九衢之市肆不移,一代之繁華如故。茲惟睿算,卓冠前王,視萬里為目前,運天下於掌上。致令臣等獲對明時,歌《七德》以告成,深切龍庭之想;上萬年而為壽,更陳虎拜之詞。臣無任瞻天望聖,激切屏營之至,臣等誠歡誠忭,頓首頓首,謹言。
hè biǎo
賀表
shèng rén zhī bīng rén ér wēi, wú yuǎn bù fú tiān xià zhī shì lí bì hé, yǒu xiǎn jí píng. fāng qī sì hǎi zhī huì tóng, qǐ xǔ yī jiāng zhī xiàn gé. jié shū lǚ zhì, qìng sòng jiāo chí. qīn wéi huáng dì bì xià, zhì dé tǐ yuán, zhōng huá kāi tǒng, měi huà jì dōng xī zhī bèi, jiān ài wú nán běi zhī fēn. fú tú xiǎo bāng, zhé jū shǐ jié, yòu nà wǒ pàn jiāng, dào jù wǒ lì chéng, suī jiù jīng ní zhī zhū, shàng yí fēng chài zhī dú. chǔn ěr sān miáo fú lǜ, mìng yǔ qún hòu cú zhēng, yī gǔ ér dìng jīng xiāng, zài jià ér jiàng è yuè. kāi huáng miàn fù, jiāng dì xīn guī. tiě wèng zhī jiān chéng zì cuī, jīn líng zhī wáng qì hé zài. chǔ dì liù qiān lǐ, bù láo qín jiāng zhī zēng bīng qián táng shí wàn jiā, yǐ jiàn wú wáng zhī nà tǔ. wěi jiāng xī cháo yú guó xià, yòu jūn xiá cuàn yú hǎi zhōng, fāng zhī shì xiǎn zhī chà, yīng huǐ qiú hé zhī wǎn. chén dāo jū mù jì, xǐ tīng kǎi yīn. shěn céng chōng zài bǐ zhī chén, yóu dāng shù jí xūn zhī shì. jùn bēn xiào mìng, zhèng hǎi nèi yī jiā zhī shí hǔ bài yáng xiū, shàng tiān zǐ wàn nián zhī shòu.
聖人之兵仁而威,無遠不服;天下之勢離必合,有險即平。方期四海之會同,豈許一江之限隔。捷書屢至,慶頌交馳。欽惟皇帝陛下,至德體元,中華開統,美化既東西之被,兼愛無南北之分。弗圖小邦,輒拘使節,誘納我叛將,盜據我歷城,雖就鯨鯢之誅,尚遺蜂蠆之毒。蠢爾三苗弗率,命予群後徂征,一鼓而定荊襄,再駕而降鄂岳。開黃面縛,江地心歸。鐵瓮之堅城自摧,金陵之王氣何在。楚地六千里,不勞秦將之增兵;錢塘十萬家,已見吳王之納土。偽將悉朝於國下,幼君遐竄於海中,方知恃險之差,應悔求和之晚。臣叨居牧寄,喜聽凱音。矧曾充載筆之臣,尤當述集勛之事。駿奔效命,正海內一家之時;虎拜揚休,上天子萬年之壽。
cì sòng wáng zhào
賜宋王詔
shàng tiān juàn mìng, huáng dì shèng zhǐ, yù sòng guó zhǔ: xī wǒ tài zǔ shèng wǔ huáng dì, ruì móu xióng duàn, yǎn diàn zhū guó. wéi bǐ dōng nán, xián xiū chén zhí. xī ěr sòng yǔ jīn lín, dǎi zhì yú jīn, jiē wǒ jiāng chǎng. bǐ guó cháng qiǎn shǐ yú wǒ jiā, xún jí tiǎn jué, bǐ shī jié hǎo, shí ěr zì zào. nǎi zhě shī yǐ jì jiāng, réng qiě àn bīng, fù qiǎn shǐ yǐ lǐ wǎng yù, shí ěr shùn lìng guī kuǎn, shì qǐ bù shū? jí bīng yā lín ān, fāng chū qǐng jiàng. lùn yǐ guó diǎn, gù wú kuān yòu. rán ěr guó zhèng, xī chū quán chén, ruò ěr mǔ zǐ, chū wú suǒ yǔ. zhèn jì zhī zhī, fù yǐ zuì qiǎn, jiā ěr mǔ zǐ zhī gōng, gù suǒ bù rěn. kuàng ěr jǔ cháo lái jìn, jiā nǎi shì xīn, ér yōu wò zhī lìng kě bù shēn hū? yōng xī chǒng zhāng, bèi zī yì shù, kě kāi fǔ yí tóng sān sī jiǎn xiào sī tú yíng guó gōng. yí lìng zhǔn cǐ. zhì yuán shí sān nián liù yuè yuē.
上天眷命,皇帝聖旨,諭宋國主:「昔我太祖聖武皇帝,睿謀雄斷,奄奠諸國。惟彼東南,咸修臣職。昔爾宋與金鄰,逮至於金,接我疆場。彼國常遣使於我家,尋即殄絕,俾失結好,實爾自造。乃者師已濟江,仍且按兵,復遣使以理往諭,時爾順令歸款,事豈不殊?及兵壓臨安,方出請降。論以國典,固無寬宥。然爾國政,悉出權臣,若爾母子,初無所與。朕既知之,復以罪譴,加爾母子之躬,固所不忍。況爾舉朝來覲,嘉乃是心,而優渥之令可不伸乎?庸錫寵章,備茲異數,可開府儀同三司、檢校司徒、瀛國公。宜令准此。至元十三年六月曰。」
zhuī zèng zhèng jiāng
追贈鄭江
qiè wéi gǔ zhī suǒ yǐ chēng dà yǒng ér lì yì gōng zhě, gài shàng zhī rén yǒu jī quàn zhī shù shǐ rán yě. bù ěr, jiāng tōu zú duò, wàng qí yǒu qí gōng yú tiān xià bù néng yě. bǐ wén gù hé nán lù tǒng jūn zhèng jiāng, jīn nián sì yuè nèi, xiāng yáng chéng xià, yǐ zhàn ér sǐ, qì jīn bàn zài, cháo tíng wú zhuī jiǎng zhī mìng. jīn cān xiáng guó jiā fāng hùn yī qū yǔ, gǒu sǐ yú wáng shì zhě bù jiā zhuī jiǎng, zé tōu ān gǒu róng zhī tú yǐ wèi dé jì. zhào de jìn lì yǐ tā gōng zhuī fēng zhě wǎng wǎng yǒu zhī, bǐ bèi jiān zhí ruì, bù gù sǐ nán, wèi guó jiā bào xiào zhě, ruò bù liàng jiā zhuī zèng, kǒng yú jī quàn kè dí zhì shèng zhī shù, yǒu suǒ wèi jǐn.
切惟古之所以稱大勇而立異功者,蓋上之人有激勸之術使然也。不爾,將偷卒惰,望其有奇功於天下不能也。比聞故河南路統軍鄭江,今年四月內,襄陽城下,以戰而死,迄今半載,朝廷無追獎之命。今參詳國家方混一區宇,苟死於王事者不加追獎,則偷安苟容之徒以為得計。照得近例以他功追封者往往有之,彼被堅執銳,不顧死難,為國家報效者,若不量加追贈,恐於激勸克敵制勝之術,有所未盡。
yān shān píng qìng ān qǐ gài cí táng, kāi bǎn yìn zào píng sòng lù.
燕山平慶安起蓋祠堂,開板印造《平宋錄》。
fǔ láo zhàn shì
撫勞戰士
qiè wéi gǔ zhī yòng rén, néng jǐn sǐ lì zhě, bù guò mǐn qí láo kǔ yuè yǐ shǐ lìng ér yǐ. gài bīng yǐ qì wèi zhǔ, suǒ guì gǎn fā zhèn zuò, bù zhì yǒu duò guī zhī yì. qiè jiàn xiāng yáng zhī yì, yǐ shù shí wàn zhòng dùn yú jiān chéng xià, jīng yǒu sì nián, shǔ tiān yán zhàng, gōng shǒu bào lù, bù zhàn ér yì sǐ zhě, wú suì wú zhī. jí mù yǐ shì yán zhàng, jiāng shuǐ xiàng fā, shè rú qù suì zhī xià, sòng rén tǒng yǐ zhōu shī lái kàng, nèi yǐ sǐ kòu, bì chū xiāng yīng, qí lì hài suǒ guān fēi qīng, dāng cǐ zhèng shuài chén chóu huà zhī yuē, jiāng shì jié jǐn zhī shí yě. jīn suī shěng guān jié zhì yú shàng, cháo tíng yì yí zhì wèi fǔ láo, gǎn fā rén xīn, zhèn zuò shì qì. yú jiàn hé wú wén zòu ēn zhǐ, yì bǐ jūn qián, xuān yù fǔ wèi, shǐ gōng guò liǎng míng, shǎng fá bì xìn. rán hòu xù qíng ér mǐn qí láo, shǐ sān jūn zhī shì qiān yuē: wǒ zhī sǐ shēng yǒu suǒ guī yǐ, wǒ zhī qín kǔ wèi shàng zhī yǐ. zhòng jì xǐ qí rú cǐ, suī zhì zhī zhòng dì, yān yú suì yuè, rén jiāng fèn fā zhōng yì, xīn lì yī dān, yǒng qì zì bèi, ér qīn shàng sǐ zhǎng, yǐ wèi dāng rán. suǒ wèi yuè yǐ shǐ mín, mín wàng qí sǐ zhě yě.
切惟古之用人,能盡死力者,不過閔其勞苦、悅以使令而已。蓋兵以氣為主,所貴感發振作,不致有墮歸之意。切見襄陽之役,以數十萬眾頓于堅城下,經有四年,暑天炎瘴,攻守暴露,不戰而疫死者,無歲無之。即目已是炎瘴,江水向發,設如去歲之夏,宋人統以舟師來抗,內以死寇,必出相應,其利害所關非輕,當此正帥臣籌畫之曰,將士竭盡之時也。今雖省官節制於上,朝廷亦宜制為撫勞,感發人心,振作士氣。愚見合無聞奏恩旨,詣彼軍前,宣諭撫慰,使功過兩明,賞罰必信。然後序情而閔其勞,使三軍之士僉曰:「我之死生有所歸矣,我之勤苦為上知矣。」眾既喜其如此,雖置之重地,淹於歲月,人將奮發忠義,心力一殫,勇氣自倍,而親上死長,以為當然。所謂悅以使民,民忘其死者也。
chéng xiàng bā yán gōng xūn dé bēi
丞相巴延公勛德碑
gān wèi tiān, tǒng yuán qì kūn wèi dì, tǒng yuán xíng. fǔ yǐ sì shí, zuǒ yǐ liù zǐ, tiān dì suǒ yǐ bù yán ér huà, wú wèi ér chéng yě. qīn wéi xiàn tiān shù dào rén wén yì wǔ dà guāng xiào huáng dì, zhuǎn qián yuán yǐ jiàn guó, fǎ kūn yuán ér jì nián, cōng míng ruì zhī, shén wǔ bù shā, wò fú chǎn zhēn, hùn yī qū yǔ. yuē yuè suǒ zhào, shuāng lù suǒ zhuì, fán yǒu xuè qì, mò bù chén shǔ. shǒu chū shù wù ér wàn guó níng, hán hóng guāng dà ér pǐn wù hēng. tiān fù zhī gāo, dì zài zhī hòu, bù kě míng yán, bù kě huì huà, suǒ kě dé ér jiàn zhě, sì shí zhī yùn xíng, liù zǐ zhī biàn huà. fán fǔ bì zhī chén, yǒu ruò chéng xiàng bā yán gōng zhī dìng jiāng nán, qí xūn dé shàng kě kǎo yǐ. zhì yuán shí yǒu yī sì jiǎ xū, dōng shí èr yuè, chéng xiàng zǒng shī dù jiāng. yòu míng nián bǐng zǐ chūn, shī cì háng zhī jìn jiāo, xíng zhōng shū shěng yǐ zhōng kǔn rù háng. lián chéng liè lěi, wàng fēng kuǎn fù. nóng bù shì lěi, bīng bù xuè rèn shì bù yì sì, qiū háo fú jīng. tiān mìng yōu guī, rén xīn xīn dài. bù móu ér tóng, bù jiè yǐ fú, huáng tóng bái sǒu, shǒu é zàn tàn, zhù shèng shì jūn chén tóng dé, shí wàn shí yì, yǒng fú qū xià, wú qián wěi jī, duì tiān hóng xiū, yú shì hū zài. jǐ shī chén děng cháng bài shǒu dùn shǒu, zhuāng sòng zhào zhǐ, shēn hòu kěn cè, qū yì zhāo huái, wéi kǒng shēng líng wǎng shòu qí hài, shāng shèng tiān zǐ bù shā zhī rén yě. chéng xiàng duì yáng xiū mìng, yī shì yǐ bù shā wèi shì, qǐ wéi bù shā, yì yòu bù tān. dōng nán gǒu ān, lǜ cháng zhōng rěn, mián lì jī jiǔ, xiū yǎng fán shù quán chén shàn shì, guì qī zhí sī, duō zī hòu cáng, fù yú gōng shì zǐ nǚ rú lín, yù bó rú shān, chàng yě zhēn guài, wèi cháng yù mù. shì shù zī huáng, xiāng chuǎn tú shū, wēi yǒu xiàn kuì, yī wú suǒ qǔ. gōng tíng nèi chǔ, fǔ kù wài zhì, jǐn hù fēng jué, xī guī yǒu sī. jiāo guān zhī wài, jìn zhǐ fú lüè, fēn tún liè shù, tián lǐ xiāng ān. jì yòu fā gōng lǐn yǐ jì mín shí, juān fáng zū yǐ diàn mín jū juān shān lín chuān zé zhī lì yǐ biàn mín yòng, jiǎn shàng gòng wù bó zhī fù yǐ kuān mín lì. yì yuē: wáng mìng sān qū, shī qián qín yě. yán shùn ér xiàng wǒ zhě, zòng ér fú qín yě. shū yuē: mín xīn wú cháng, wéi huì zhī huái. yán néng shēng sī mín zhě, mín suǒ guī yě. chéng xiàng zhàng yuè zhuān zhēng, yú guó yǒu dà gōng, wèi xūn yú mín yǒu dà huì, wèi dé. xūn dé zhī shèng, zhuō guān qián gǔ, háng mín qiān wàn, jūn shòu wò cì, mò zhī suǒ bào. shì mín lǜ qǐng fá shí wèi xūn dé bēi, zhāo shì wú jí. míng yuē: huáng yuán shòu mìng, guāng zhái jiǔ qū. xuán gān zhuǎn kūn, jià táng yì yú. zhì yuán jiàn hào, hùn hé yú tú, yī tǒng zhī shèng, gèn gǔ suǒ wú. cì yuè tuī gǔ, mì wù dōu yú. gān gē suǒ zhǐ, rén yì yǔ jù. qǐ qí dé yǐ, fán wǒ shī tú. yǔ zhòu zhé liè, yù tóng qí shū. fěi bīng bù fú, fěi máng gǎn tú. bù jí bù xú, nán bāng shì cú. shěn shì xiào shùn, ěr dān ěr hú. ěr huò fú lüè, ěr nú fú fú. jiāng zhī guǎng yǐ, yì jì fú zhǐ? tiān zhī suǒ yǔ, jiāng yān bū zhǐ? xiāng chén yuē: xī! wǒ xī ěr fú, bù shā bù tān, shēn lìng qián qū. bǎi chéng ān dǔ, yú chǔ yú wú. háng mín qiān wàn, yì jù wèi yú. dà xūn shèng dé, kě juān kě mó. qiān wàn sī nián, yǐ chǐ miào mó. zhì yuán shí sān nián èr yuè yuē, sì míng shǐ zhōu qīng zhuàn, xuān shòu xuān wǔ jiāng jūn guǎn jūn zǒng guǎn wāng sòng yīng shěng xuǎn qí lǎo chén xiāng shí qí lǎo gù dé róng qí lǎo bān shǒu yù zhèn zōng děng lì shí.
乾為天,統元氣;坤為地,統元形。輔以四時,佐以六子,天地所以不言而化,無為而成也。欽惟憲天述道、仁文義武、大光孝皇帝,轉乾元以建國,法坤元而紀年,聰明睿知,神武不殺,握符闡珍,混一區宇。曰月所照,霜露所墜,凡有血氣,莫不臣屬。首出庶物而萬國寧,含弘光大而品物亨。天覆之高,地載之厚,不可名言,不可繪畫,所可得而見者,四時之運行,六子之變化。繁輔弼之臣,有若丞相巴延公之定江南,其勛德尚可考已。至元十有一祀甲戌,冬十二月,丞相總師渡江。又明年丙子春,師次杭之近郊,行中書省以中閫入杭。連城列壘,望風款附。農不釋耒,兵不血刃;市不易肆,秋毫弗驚。天命攸歸,人心欣戴。不謀而同,不戒以孚,黃童白叟,手額讚嘆,祝聖世君臣同德,時萬時億,永福區夏,無前偉績,對天宏休,於是乎在。蟣虱臣等嘗拜手頓首,莊誦詔旨,深厚懇惻,曲意招懷,惟恐生靈枉受其害,傷聖天子不殺之仁也。丞相對揚休命,壹是以不殺為事,豈惟不殺,抑又不貪。東南苟安,率嘗中稔,綿歷積久,休養繁庶;權臣擅事,貴戚殖私,多貲厚藏,富於公室;子女如林,玉帛如山,倡冶珍怪,未嘗寓目。士庶緇黃,香荈圖書,微有獻饋,一無所取。宮廷內儲,府庫外峙,謹護封鐍,悉歸有司。郊關之外,禁止俘掠,分屯列戍,田裡相安。既又發公廩以濟民食,蠲房租以奠民居;捐山林川澤之利以便民用,減上供物帛之賦以寬民利。《易》曰:「王命三驅,失前禽也。」言順而向我者,縱而弗禽也。《書》曰:「民心無常,惟惠之懷。」言能生斯民者,民所歸也。丞相杖鉞專征,於國有大功,為勛;於民有大惠,為德。勛德之盛,卓冠前古,杭民千萬,均受渥賜,莫知所報。士民率請伐石為勛德碑,昭示無極。銘曰:皇元受命,光宅九區。旋乾轉坤,駕唐軼虞。至元建號,混合輿圖,一統之盛,亘古所無。賜鉞推轂,密勿都俞。干戈所指,仁義與俱。豈其得已,煩我師徒。宇宙磔裂,欲同其殊。匪兵不服,匪氓敢屠。不亟不徐,南邦是徂。審勢效順,爾簞爾壺。爾貨弗掠,爾孥弗俘。江之廣矣,亦既桴止?天之所與,將焉逋止?相臣曰:嘻!我息爾孚,不殺不貪,申令前驅。百城安堵,於楚於吳。杭民千萬,易懼為娛。大勛盛德,可鐫可摹。千萬斯年,以侈廟謨。至元十三年二月曰,四明史周卿撰,宣授宣武將軍管軍總管汪宋英、省選耆老陳相實、耆老顧德榮、耆老班首喻震宗等立石。
yòu bēi zhì yuán shí sān nián bǐng zǐ chūn èr yuè, jiàn yú háng zhī xíng zhōng shū shěng, yǐ jì shū jī. suì yuè jìn jiǔ, shì huǐ yú huǒ. shì mín zhuī niàn, hé cí qí qǐng, nǐ fù jiù guān. shěng fǔ zhòng jiā qí qǐng ér jīn cóng zhī, nǎi shāo rùn sè qí cí, zhòng lì sī bēi. shān kě mó, gǔ kě yīn, cǐ dé cǐ xūn tiān dì cún. zhì yuán sān shí yī nián chūn sān yuè wàng yuē, shǎo zhōng dài fū háng zhōu lù zǒng guǎn jiān guǎn nèi quàn nóng shì kòu yuán dé jǐn bá, bìng shū dān zhuàn é.
右碑至元十三年丙子春二月,建於杭之行中書省,以紀殊績。歲月浸久,適毀於火。士民追念,合詞祈請,擬復舊觀。省府重嘉其請而矜從之,乃稍潤色其辭,重立斯碑。山可磨,谷可堙,此德此勛天地存。至元三十一年春三月望曰,少中大夫、杭州路總管、兼管內勸農事寇元德謹跋,並書丹篆額。