lóng zhōng shù yǔ, yě fū cháng tán. rán yì céng yǒu qǔ qí yán xì qiú zhī zhě hū? jīn qí yán yuē: jīng zhōu běi jù hàn miǎn, lì jǐn nán hǎi, dōng lián wú huì, xī tōng bā shǔ, cǐ yòng wǔ zhī guó. yì zhōu xiǎn sāi, wò yě qiān lǐ, gāo zǔ yīn zhī yǐ chéng dì yè. ruò kuà yǒu jīng yì, bǎo qí yán xiǎn, xī hé zhū róng, nán fǔ yí yuè, wài jié hǎo sūn quán, nèi xiū zhèng lǐ tiān xià yǒu shì, zé mìng yī shàng jiāng jiāng jīng zhōu zhī jūn yǐ xiàng wǎn luò jiāng jūn shēn lǜ yì zhōu zhī zhòng, chū yú qín chuān. tiān xià guī mó, shú dà yú shì! suǒ yǐ, dāng shí yīng xióng, suǒ jiàn lüè tóng. zhōu yú jì bài cáo mán, yīn yán yú sūn quán yuē: jīn cáo cāo jì bài, fāng yōu zài fù xīn, wèi néng yǔ jiāng jūn lián bīng xiāng shì yě. qǐ yǔ fèn wēi jù jìn, qǔ shǔ ér bìng zhāng lǔ, yīn liú fèn wēi gù shǒu qí suǒ, yǔ mǎ chāo jié yuán. yú hái yǔ jiāng jūn jù xiāng yáng yǐ cù cáo, běi fāng kě tú yě. jiāng nán xíng shèng kě yǐ jìn kuī zhōng yuán zhě, qí lùn gài běn zhū cǐ.
隆中數語，野夫常談。然亦曾有取其言細求之者乎？今其言曰：「荊州北據漢、沔，利盡南海，東連吳、會，西通巴、蜀，此用武之國。益州險塞，沃野千里，高祖因之以成帝業。若跨有荊、益，保其岩險，西和諸戎，南撫夷越，外結好孫權，內修政理；天下有事，則命一上將將荊州之軍以向宛、洛；將軍身率益州之眾，出於秦川。」天下規模，孰大於是！所以，當時英雄，所見略同。周瑜既敗曹瞞，因言於孫權曰：「今曹操既敗，方憂在腹心，未能與將軍連兵相事也。乞與奮威俱進，取蜀而並張魯，因留奮威固守其所，與馬超結援。瑜還與將軍據襄陽以蹙曹，北方可圖也。」江南形勝可以進窺中原者，其論蓋本諸此。

jué hòu, liù cháo shèng bài bù cháng, lì jiē bù fù. zhì yú nán sòng zhū gōng, yǒu qí yán ér wú qí shì, rán ér qí yán yì jīng qiě xī yǐ. qí suǒ yún: lì dōu jiàn yè, zhú xíng gōng yú wǔ chāng jí zhòng zhèn xiāng yáng, yǐ xì zhōng yuán zhī wàng. yòu yún: tiān xià xíng shì, jū xī běi zú yǐ kòng zhì dōng nán, jū dōng nán bù zú yǐ kòng zhì xī běi děng yǔ, jù guān zhì jí, shèng rén fù qǐ, wú yǐ yì yě.
厥後，六朝勝敗不常，力皆不副。至於南宋諸公，有其言而無其事，然而其言亦精且悉矣。其所云：立都建業，築行宮於武昌及重鎮襄陽，以系中原之望。又云：天下形勢，居西北足以控制東南，居東南不足以控制西北等語，具關至極，聖人復起，無以易也。

ruò fú cháo tíng zhī shàng zhì zhōng shū yǐ zōng jī wù, jiāng yì zhī wài jiàn zhuān kǔn yǐ zǒng zhēng fá, jīng lǐ dù zhī, fǔ yù jūn mín, shì kuān yán zhī yí, dé huǎn jí zhī xù, chóng dà tǐ, lì hóng gāng, pò yīn xún zhī jiù gé, bù jiǎn kuài zhī xīn tiáo, shǐ rén rén jí zhì, chù chù xiàng xiàng, sī lì guó zhī chū zhèng, yòu bù kě yǐ yī shì bù zhōu zhě yě. wū hū āi zāi zhī yǔ dì wáng, wú qí guān qí chéng bài, qí guī mó qì xiàng, gài yǐ bù tóng yǐ.
若夫朝廷之上置中書以綜機務，疆埸之外建專閫以總征伐，經理度支，撫馭軍民，適寬嚴之宜，得緩急之序，崇大體，立宏綱，破因循之舊格，布簡快之新條，使人人輯志，處處向向，斯立國之初政，又不可以一事不周者也。嗚呼哀哉之與帝王，無俟觀其成敗，其規模氣象，蓋已不同矣。