liè nǚ sì
列女四
cháng shān pù liè fù hú èr qī táng zhī tǎn qī cáo lǐ àn qī jiāo fāng yǐn shuǎ qī máo lín qí biāo qī hán féng yún ráng qī lǐ cáo bāng jié qī zhāng lín shǒu rén qī wáng zhāng sì wéi qī liú lǐ zhǎng huá qiè wú zhōu zhào nóng qī wáng chén guó cái qī zhōu wú tíng wàng pìn qī chí lǐ zhèng róng pìn qī huò xiàng qǐ gǔ qī chéng yú mǒu qī cài zhāng yì qī lǐ huáng jìng shēng qī wáng yī sōng ā qī niǔ hù lù shì zhāng tíng guì qī zhāng hǎo mǒu qī dān chén guǎng měi qī lǐ hè bāng dá qī lù zhèng zōng dūn qī chén rèn yǒu chéng qī chén dīng sān láng qī dīng cǎi qín qī sūn wáng rú yì qī xiàng dí tīng qī wáng lín bāng jī qī céng qián jìng fǔ qī wāng xiè zuò dòng qī wáng móu wén yù qī qiū huáng shòu chūn qī guǎn féng guì zēng qiè lǐ huáng zhù xiān qiè péng fāng quān qī zhào yáo sēn guì qī sòng yùn yù huá qī zhuāng dì yù dé qī xǔ zhí bǎo yuán qī yuán qū chéng lín qī yuán yǐn chūn qī zhāng lǐ shì chén sān yì qī wáng yóu kāi kē qī zhào sūn chóng yè qī jīn zhāng mǒu qī tián zhāng shì nǚ tāng shì nǚ cāng zhōu nǚ zhāng shì sūn dà chéng qī yì yáng mǒu pìn qī zhāng mèng hēi zǐ qī yuàn běi táng nǚ lán mǒu qī ruì shì nǚ lè mǒu qī zuǒ xiāo shì huáng shì nǚ wú shì nǚ gù shì zhāng shì xǔ huì qī zhāng zhào hǎi yù qī rèn yīn shì jiā xīng nǚ wáng mǒu qī lǐ hé xiān yòu qī sūn xíng shì qiān ān fù bái róng qī yǐn lín shì hóng mǒu qī xú áo shì tú shì wú shì yáng shì zhào shì wáng shì xǔ shì méi shì zhāng shì qín mǒu qī cuī lǐ mǒu qī guǎn wáng mǒu qī xú chén qián pìn qī cuī zhū chéng yǔ qī cáo chén yǒu liàng qī hǎi fán tíng guì qī zhāng lǐ yǒu héng pìn qī yáng chén mǒu qī liú yě qī lǐ qū shì nǚ sòng shì wǔ liè nǚ gōng xíng qī xiè nǚ qiǎo yáng wén lóng pìn qī sūn liáng zhì liáng qī zhèng guō jìn chāng qī lǐ gōng liáng hàn qī chén wáng jūn qī tāng lǐ shì nǚ cuì jīn zhāng yuán yǐn qī lǐ zhāng jiǎn qī yán wàn mǒu qī céng lǐ jì xiān qī hóu tián shì nǚ mǎ mǒu pìn qī miáo gāo rì yǒng qī yáng luó jì ér qī liú shì nǚ zhōng mǒu qī cài duàn jǔ qī lú wáng mǒu qī liú zhāng liáng shàn qī wáng lǐ qīng zhào qī zhāng yáo jì chūn nǚ wáng dūn yì qī zhāng chén wéi zhāng qī lù hé shì nǚ xiè yà huàn qī wáng zhāng shù gōng qī wú guō mǒu qī lǐ zhào qiān qī wáng guō shì nǚ hé shì nǚ shěn dǐng yóu qī yán tiě shān fù wāng shì nǚ hè shì nǚ féng guāng qí nǚ guō jūn fǔ qī wú huáng shēng xié qī wáng xú wéi yuán qī xǔ kē shū míng qī gǒng hú mǒu qī qiú chén rú xiān qī lǐ bái yáng nǚ gāo shì fù duàn wú kǎo nǚ cáo shì nǚ liú tíng bīn nǚ zhāng shì nǚ sūn yù chén shì bì qiū shì bì dǒng shì rèn shì lú shàng yì qī liáng bái shì wáng shì qín shì chǔ qī hóng zhāng shì bì yáng shì bì jiāng guì shòu qī wáng zhāng lù qī xú rèn shì bì zhèng shì nǚ wáng shì bì xú shì nǚ dīng xiāng jiāng jīn gū luó shì lǒng lián sōng qī lù zhě jià pìn qī zhí é luó tíng shèng qī mǎ luó cháo yàn qī liú ān yú pán qī zhū hòu qī tián tián yǎng mín qī yáng lǐ rèn qī yǐ è duì qī rè yī mù suǒ nuò mù róng zōng mǔ mài mài jí jiān cān dá jié qī lǎ zhāng cì qī yāo yāo shā shì nǚ jiā yì fān fù shī shì dí qī miáo
长山铺烈妇 胡二妻 唐之坦妻曹李岸妻焦 方引耍妻毛 林其标妻韩 冯云勷妻李 曹邦杰妻张 林守仁妻王 张四维妻刘 李长华妾吴 周兆农妻王 陈国材妻周 吴廷望聘妻池 李正荣聘妻霍 项起鹄妻程于某妻蔡张义妻李 黄敬升妻王 伊嵩阿妻钮祜禄氏 张廷桂妻章 郝某妻单 陈广美妻李贺邦达妻陆 郑宗墩妻陈任有成妻陈 丁三郎妻 丁采芹妻孙 王如义妻向 狄听妻王林邦基妻曾 钱瀞甫妻汪 谢作栋妻王 缪文郁妻邱黄寿椿妻管 冯桂增妾李黄翥先妾彭 方恮妻赵 姚森桂妻宋 惲毓华妻庄弟毓德妻许 侄宝元妻袁 曲承麟妻袁 尹春妻张 李氏 陈三义妻王游开科妻赵 孙崇业妻金张某妻田 张氏女汤氏女 沧州女 张氏 孙大成妻裔杨某聘妻章 孟黑子妻苑北塘女 蓝某妻 芮氏女 乐某妻左萧氏黄氏女吴氏女 顾氏张氏 许会妻张赵海玉妻任 殷氏 嘉兴女王某妻李 何先佑妻孙 邢氏 迁安妇白镕妻尹 林氏 洪某妻徐敖氏 涂氏 吴氏杨氏 赵氏王氏 许氏 梅氏 张氏 秦某妻崔李某妻管王某妻徐 陈潜聘妻崔 朱承宇妻曹 陈有量妻海 樊廷桂妻张 李有恒聘妻杨陈某妻 刘埜妻李 曲氏女 宋氏五烈女 龚行妻谢女巧杨文龙聘妻孙 梁至良妻郑郭进昌妻李 龚良翰妻陈 王均妻汤 李氏女翠金 张元尹妻李张检妻颜 万某妻曾李继先妻侯 田氏女 马某聘妻苗 高日勇妻杨罗季儿妻 刘氏女 锺某妻蔡 段举妻卢 王某妻刘张良善妻王 李青照妻张 姚际春女 王敦义妻张 陈维章妻陆 何氏女 谢亚焕妻王 张树功妻吴 郭某妻李 赵谦妻王 郭氏女何氏女 沈鼎猷妻严 铁山妇 汪氏女贺氏女 冯光琦女 郭君甫妻吴 黄声谐妻王徐惟原妻许柯叔明妻巩 胡某妻裘 陈儒先妻李 白洋女 高氏妇 段吴考女 曹氏女刘廷斌女 张氏女孙妪 陈氏婢邱氏婢 董氏 任氏 卢尚义妻梁 白氏王氏 秦士楚妻洪张氏婢 杨氏婢 江贵寿妻王 张禄妻徐 任氏婢郑氏女 王氏婢徐氏女丁香江金姑 罗氏 陇联嵩妻禄 者架聘妻直额罗廷胜妻马 罗朝彦妻刘 安于磐妻朱后妻田 田养民妻杨 李任妻矣 鄂对妻热依木 索诺木荣宗母麦麦吉坚参达结妻喇章 次妻夭夭 沙氏女 嘉义番妇施世翟妻苗
cháng shān pù liè fù, wú xìng shì, bù zhī hé xǔ rén. lǐ zì chéng nán bēn, qū jīng xiāng zhī mín yǐ cóng, fù yǔ qí fū jù bèi lüè. xíng zhì jiāng xià cháng shān pù, qí fū dào fǒu, fù jǐn yú yī ěr, chū yǐ qǐ rén qiú yì qí fū, yǒu shào nián yīng yān. yì jì, jìng yù qiáng qí fù cóng qù, fù rù xué zhěn qí fū tòng kū, chù sǎng liú xiě, yǐ tǔ zì yǎn, yuē:" qǐ bìng yì wǒ!" zhòng wǎn zhī bù qǐ, rì mù, fēng yǔ zhì, nǎi wěi qù. píng míng wǎng shì, zé xuè bèi miàn sǐ yǐ, zhòng yīn bìng yì zhī.
长山铺烈妇,无姓氏,不知何许人。李自成南奔,驱荆、襄之民以从,妇与其夫俱被掠。行至江夏长山铺,其夫道殕,妇仅馀一珥,出以乞人求瘗其夫,有少年应焉。瘗既,竟欲强其妇从去,妇入穴枕其夫恸哭,触颡流血,以土自掩,曰:“乞并瘗我!”众挽之不起,日暮,风雨至,乃委去。平明往视,则血被面死矣,众因并瘗之。
hú èr qī, shī qí shì, wú dòng tíng rén. fù fù, zhōu rén hú èr, nóng yě, yǒu mǔ, xiōng ruò dì jiē bié jū. fù yǔ èr yuē:" wú fū fù gè jiǎn shù kǒu shí, yóu zú yǐ bǎo mǔ, yǒu rú mǔ dàn yī zi, bù dú yǎng, yòu shuí yǎng hū?" fū fù rěn jī yǎng mǔ, shí shí jù gān cuì. mǔ sāng, qiú dì yǐ zàng. fū fù qín, suì bèi shōu, shǐ yǒu jū shì, ér èr bìng zhài. xiāng hǎo guǐ, fù dú bù xìn, bēn zǒu yī yào. èr bìng shén, fù yuē:" wǒ wén fèn kǔ zhě shēng, gān zhě sǐ." cháng zhī ér gān, èr jìng sǐ, wú zi. fù jì xiōng gōng yī zi, shū èr zi, yì shū, gài qí cì wèi hòu, sì bù kě. jū shù yuè, xiōng gōng jǔ cì zǐ, yòu yì xiōng gōng yuē:" wú nǚ sān suì, rǔ wèi jǐn, jīn xiōng gōng jǔ cì zǐ, tiān qí yù shǐ wú fū dé yǒu hòu hū?" xiōng gōng hàn zhī. fù guī yǔ fù, dài bǎi qián, jiāng sì qí fū gào lì hòu. qí fù yù jià fù, bù xǔ, qiě mà zhī, xiōng gōng yì zhōng huǐ, fù nǎi zì jīng fū jiù cè, shí kāng xī wǔ nián shí èr yuè. míng nián, xiàn rén huáng zhōng jiān děng wéi liǎn qián, yǔ qí fū hé zàng.
胡二妻,失其氏,吴洞庭人。妇父,舟人;胡二,农也,有母,兄若弟皆别居。妇与二曰:“吾夫妇各减数口食,犹足以饱母,有如母但一子,不独养,又谁养乎?”夫妇忍饥养母,时时具甘脆。母丧,求地以葬。夫妇勤,岁倍收,始有居室,而二病瘵。乡好鬼,妇独不信,奔走医药。二病甚,妇曰:“我闻粪苦者生,甘者死。”尝之而甘,二竟死,无子。妇计兄公一子,叔二子,诣叔,匄其次为后,姒不可。居数月,兄公举次子,又诣兄公曰:“吾女三岁,乳未尽,今兄公举次子,天其欲使吾夫得有后乎?”兄公颔之。妇归语父,贷百钱,将祀其夫告立后。其父欲嫁妇,不许,且骂之,兄公亦中悔,妇乃自经夫柩侧,时康熙五年十二月。明年,县人黄中坚等为敛钱,与其夫合葬。
táng zhī tǎn qī cáo, hǎi níng rén. kāng xī shí wǔ nián qiū, zhī tǎn zú, cáo shǐ sǐ, zhì yī qīn bì yǒu fù. shí pī, bù sǐ xiè qián tūn zhī, yòu bù sǐ. jì liǎn, fù yǐn lǔ, tǔ xià ér jiě nǎi bù shí èr shí èr rì, yè tóu shě bàng chí, jiā rén chū zhī, sǐ yǐ, qǐng fù sū. cáo wèi qí jiù gū jí mǔ yuē:" dà rén ài wǒ, nǎi kǔ wǒ yě!" yú shì fù yǐn shí, cāo zuò rú cháng, zhī zì zhì yī yī chēng, bì qǐ yú bù, bù yǔ. jiā rén qiè yì yuē" shù chǐ bù, shàng xī zhī, yí bù sǐ yǐ!" jí dōng, huáng méi fāng huā, cáo shì ér tàn, wèi fù shī, měi qí bù là, fù bù shí. zhì suì chú, chū yú bù yì zhī tǎn jiù páng, nǎi sǐ.
唐之坦妻曹,海宁人。康熙十五年秋,之坦卒,曹矢死,治衣衾必有副。食砒,不死;屑钱吞之,又不死。既敛,复饮滷,吐下而解;乃不食二十二日,夜投舍傍池,家人出之,死矣,顷复苏。曹谓其舅、姑及母曰:“大人爱我,乃苦我也!”於是复饮食,操作如常,织自制衣一称,婢乞馀布,不与。家人窃议曰;“数尺布,尚惜之,宜不死矣!”及冬,黄梅方花,曹视而叹,为赋诗,美其不落,复不食。至岁除,出馀布缢之坦柩旁,乃死。
lǐ àn qī jiāo, suī zhōu rén. gū yán, zhī rèn chuī chōng jiē jiāo rèn zhī. àn zú, fāng liǎn, jiāo yì, yù jiù bǐ zàng, zài yì, zài yù jiù, nǎi cāo zuò rú píng shí. zú kū, bài mù guī, fù yì, nǎi sǐ.
李岸妻焦,睢州人。姑严,织纫炊舂皆焦任之。岸卒,方敛,焦缢,遇救;比葬,再缢,再遇救,乃操作如平时。卒哭,拜墓归,复缢,乃死。
fāng yǐn shuǎ qī máo, suì ān rén. fù jì kě, wèi xiáng fú zhī xiàn, ér yǐn shuǎ fù xiàng yīng guān biān xiū. yǐn shuǎ bìng zhài, zì jīng shī yì hé nán, jì hūn, wèi sān rì zú. jiā rén wén máo xǔ yǐn shuǎ sǐ yě, xián zhī mì. yī rì, dēng lóu zì zhì zhuì dì, ǒu xuè, jué fù sū, suì guī yú fāng shì, cù wèi yǐn shuǎ yíng zàng. jiǔ zhī, dì shǐ dìng, zàng yǒu rì, yú shì wèi qí rén yuē:" wú zàng dāng tóng shì rì yě!" suì bù shí, jiā rén yù zhī bǎi duān, qǐ cí zǔ gū jí jiù jí mǔ jiē sì bài, zhōng bù shí, shí jiǔ rì nǎi zú. shí kāng xī èr shí jiǔ nián èr yuè guǐ hài shuò, jù yǐn shuǎ sàng shí nián.
方引耍妻毛,遂安人。父际可,为祥符知县,而引耍父象瑛官编修。引耍病瘵,自京师诣河南,既婚,未三日卒。家人闻毛许引耍死也,闲之密。一日,登楼自掷坠地,呕血,绝复苏,遂归于方氏,促为引耍营葬。久之,地始定,葬有日,于是谓其人曰:“吾葬当同是日也!”遂不食,家人喻之百端,起辞祖姑及舅及母皆四拜,终不食,十九日乃卒。时康熙二十九年二月癸亥朔,距引耍丧十年。
lín qí biāo qī hán, fú qīng rén. qí biāo pín, yī zǐ jū, yù cí zì jǐ. lín ǎo qǐ zhī sù, hán yuē:" shì bì cháng!" qí biāo bìng, hán dài yù cí, chuí lú lián zì bì. shǎo jiàn, xī má zhù wèi bù, yǐ yì mǐ ruò yào. qí biāo yǔ hán yuē:" wú yǐ pín lèi rǔ, zhōng qiě yǐ sǐ lèi rǔ! wú sǐ, rǔ zì wèi jì." hán tòng jué bù néng yǔ. qí biāo sǐ, hán gào qí zǐ yuē:" qǐ bàn liǎng guān, bìng mì yī póu tǔ, bǐ fū fù xiāng yī!" jǐn sàn qì wù cháng lín ǎo, suì zì jīng.
林其标妻韩,福清人。其标贫,依姊居,鬻餈自给。邻媪乞之粟,韩曰:“是必偿!”其标病,韩代鬻餈,垂芦帘自蔽。少间,析麻苎为布,以易米若药。其标语韩曰:“吾以贫累汝,终且以死累汝!吾死,汝自为计。”韩痛绝不能语。其标死,韩告其姊曰:“乞办两棺,并觅一抔土,俾夫妇相依!”尽散器物偿邻媪,遂自经。
féng yún ráng qī lǐ, wǔ dìng rén, dà xué shì zhī fāng nǚ. lǐ nián shí wǔ, shì yún ráng. shì jiù gū jǐn, lì shì jìng rì, wú dài, mìng zuò zé zuò, mìng tuì zé tuì. zhī fāng dū zhè jiāng, dāng gěng jīng zhōng pàn, zhù jūn qú zhōu, chuán yǔ xiōng xiōng, lǐ dú wèi zéi bù zú píng, tǎn rán wú jù. yún ráng zú, wú zi, lǐ fāng jǔ cì nǚ, shǐ sǐ, suì bù yǐn shí. qí xiōng yán yī, shǒu wèi diào yào, jù bù nà. yuè shù rì, lìng shì zhě fú xíng, bàng jiù cè, jù jué.
冯云勷妻李,武定人,大学士之芳女。李年十五,適云勷。事舅姑谨,立侍竟日,无怠,命坐则坐,命退则退。之芳督浙江,当耿精忠叛,驻军衢州,传语汹汹,李独谓贼不足平,坦然无惧。云勷卒,无子,李方举次女,矢死,遂不饮食。其兄延医,手为调药,拒不纳。越数日,令侍者扶行,傍柩侧,遽绝。
cáo bāng jié qī zhāng, zhèn níng zhōu rén. bāng jié zǎo zú, zhāng wéi wén yǐ jì, yuē:" wū hū! tòng qiè mìng zhī bù chén yě. yòu shī yán cí, fǔ yù wú rén, xíng yǐng líng dīng, mò kě yán zhuàng! xìng de yú guī fū zǐ, shù jī sù yè shì zhī, bǎi nián shǒu zhī. yì wú fù zé xù shí, yì yuē:' wú nǚ xìng yǐ, zhōng shēn zhī yǎng wàng zhě fēi xù yé? rú bīn rú yǒu, tóng xīn ér tóng dé zhě fēi xù yé?' sī xīn zì qìng, zài qiè yóu shēn. shú yì fǔ guī gù lǐ, jù yīng chèn jí, qiè xiàng zhī xǐ zhě, huà ér wèi yōu, wàng cān fèi qǐn, qí yǐ shēn dài. ér tiān bù jiǎ nián, huáng liáng yī jiào, yǔ huà shēng yǐ, shāng xīn zāi! fū zǐ zhī rén, rú jīn rú yù, fū zǐ zhī wén, rú hǎi rú cháo. ér jīn sì yǐ, bù kě fù jiàn yǐ! tiān yé rén yé? shú wèi zhī yé? lǐ chēng wèi wáng rén, qiè bù rěn wèi wáng yě. shī yún:' zhī sǐ mí tuó.' qiè wéi zhī zhī sǐ yě. jiǔ yuán fěi yuǎn, qiè bì cóng zhī. wū hū! qī qī cè cè, jǔ jǔ liáng liáng. fǔ yīng hū háo, zhān wàng wú jiāng. lín fēng sǎ tì, duì jǐng bēi shāng. xuē gǔ dài bǐ, hé qìng zhōng cháng! fū zǐ hū, qí zhī zhī hū? hé bù biāo lún shǎo dài, shǐ qiè yù zhuī ér nán jī hū? líng qí bù mèi, shù jiàn qiè xīn." bāng jié sǐ sān rì, zhāng suì xùn, kāng xī sān shí qī nián shì yě.
曹邦杰妻张,镇宁州人。邦杰早卒,张为文以祭,曰:“呜呼!痛妾命之不辰也。幼失严慈,抚育无人,形影伶仃,莫可言状!幸得于归夫子,庶几夙夜事之,百年守之。忆吾父择婿时,亦曰:‘吾女幸矣,终身之仰望者非婿耶?如宾如友,同心而同德者非婿耶?’私心自庆,在妾尤深。孰意甫归故里,遽婴疢疾,妾向之喜者,化而为忧,忘餐废寝,祈以身代。而天不假年,黄粱一觉,羽化升矣,伤心哉!夫子之人,如金如玉,夫子之文,如海如潮。而今巳矣,不可复见矣!天耶人耶?孰为之耶?礼称未亡人,妾不忍未亡也。诗云:‘之死靡佗。’妾惟知之死也。九原匪远,妾必从之。呜呼!凄凄恻恻,踽踽凉凉。拊膺呼号,瞻望无将。临风洒涕,对景悲伤。削骨代笔,曷罄衷肠!夫子乎,其知之乎?何不飙轮少待,使妾欲追而难迹乎?灵其不寐,庶鉴妾心。”邦杰死三日,张遂殉,康熙三十七年事也。
lín shǒu rén qī wáng, hóu guān rén. shǒu rén yǐ yōu gòng shēng kè sǐ jīng shī, wú zi, nǚ tīng gē, qián shì chū yě. wáng shǐ sǐ. yú nián, shǒu rén sàng hái, wáng zhì sāng jìng, yī rì, wèi tīng gē zhì lǚ chéng, tàn yuē:" shēng yī rì, dàng zuò yī rì shì." yīn yǔ tīng gē yuē:" mǔ qù, ér wú kǒng, dàn suì shí jù bēi jiǔ, yī tǐng ròu, mǔ dāng guī, bù xiāng chī yě." qǐng zhī, wǔ shí jìng, rù shì zì jīng, cáng xiāng xiè xiù zhōng, jiě shī qì yě.
林守仁妻王,侯官人。守仁以优贡生客死京师,无子,女汀哥,前室出也。王矢死。逾年,守仁丧还,王治丧竟,一日,为汀哥制履成,叹曰:“生一日,当作一日事。”因语汀哥曰:“母去,儿无恐,但岁时具杯酒,一脡肉,母当归,不相哧也。”顷之,午食竟,入室自经,藏香屑袖中,解尸气也。
zhāng sì wéi qī liú, sì wéi, qián táng rén liú, hàn jūn, shī qí suǒ lì qí. sì wéi fù shāng yú guǎng dōng, qiè sì wéi yǐ xíng. liú fù guān cháo zhōu zhī fǔ, jiàn sì wéi yòu huì, yīn yǔ lùn hūn. sì wéi fù sāng qí zī fǔ, ér sì wéi cháng duō bìng, suì bǒ, liú fù mǔ yù bié zé xù, liú shǐ sǐ, fù mǔ mò néng duó, nǎi zhào sì wéi jiù hūn. liú jì shī fù mǔ huān, zǐ xù dá guān zǐ, xiāng wǔ, liú quàn sì wéi qiè yǐ guī. liú cí fù mǔ, lián jù yī bù qǔ, qín kǔ zuò huà cì xiù yì xīn mǐ, sì wéi yì lì xué, jǔ yú xiāng. kāng xī wǔ shí jiǔ nián, sì wéi shì lǐ bù, bù dì, zú yú jīng shī, liú wén, suì xùn yān.
张四维妻刘,四维,钱塘人;刘,汉军,失其所隶旗。四维父商於广东,挈四维以行。刘父官潮州知府,见四维幼慧,因与论婚。四维父丧其资斧,而四维长多病,遂跛,刘父母欲别择婿,刘矢死,父母莫能夺,乃召四维就婚。刘既失父母欢,姊婿达官子,相侮,刘劝四维挈以归。刘辞父母,奁具一不取,勤苦作画刺绣易薪米,四维亦力学,举于乡。康熙五十九年,四维试礼部,不第,卒於京师,刘闻,遂殉焉。
lǐ zhǎng huá qiè wú, zhǎng huá, yùn chéng rén wú, fēng qiū rén. yòu gū, wéi rén mài rù chāng jiā, shǐ sǐ bù cóng, qí xiōng shú yǐ guī, wèi zhǎng huá qiè. zhǎng huá yǐ xuǎn rén kè jīng shī, jū bā nián, pín bìng sǐ, qí yǒu jiǎn tǎo sūn ráng wèi jù liǎn, wú yǐn zhèn, ráng wǎng jiù, jiè wú sǐ, dài zhǎng huá zi yíng sàng. hòu shí yú rì. zhǎng huá zi yíng sàng zhì, zhī qí shì, yì quàn wú sǐ, qiě jiāng yǐ qí zi wèi zhī sūn, wú jí xī zì jīng sǐ. ráng zàng zhǎng huá guǎng níng mén wài zhēn kōng sì cè, yǐ wú fù.
李长华妾吴,长华,郓城人;吴,封丘人。幼孤,为人卖入娼家,矢死不从,其兄赎以归,为长华妾。长华以选人客京师,居八年,贫病死,其友检讨孙勷为具敛,吴饮鸩,勷往救,诫毋死,待长华子迎丧。后十馀日。长华子迎丧至,知其事,亦劝毋死,且将以其子为之孙,吴即夕自经死。勷葬长华广宁门外真空寺侧,以吴祔。
zhōu zhào nóng qī wáng, cháng shā rén. zhào nóng qiáo yú shān, dà fēng bá mù, bèi chuàng sǐ. yí fù shēng zǐ, mǔ jiā mǐn qí pín, quàn gǎi shì. wáng bài gū, qì ér yán yuē:" ér bù xiào, gǎn yǐ gū gū zhě lèi lǎo rén!" yǔ wèi jìng, dà tòng. gū zhī qí qiě sǐ, yè yǔ jù qǐn, shāo mèi, wén yǒu yì, hū jiā rén tà hù rù, huǒ zhī, jiàn wáng tóu xì yú chuáng, yòu shǒu wò quán, zhǎo xiàn zhǎng, zuǒ shǒu zhǐ chuáng shàng ér. sǐ shí nián shí jiǔ.
周兆农妻王,长沙人。兆农樵于山,大风拔木,被创死。遗腹生子,母家悯其贫,劝改適。王拜姑,泣而言曰:“儿不孝,敢以呱呱者累老人!”语未竟,大恸。姑知其且死,夜与俱寝,稍寐,闻有异,呼家人蹋户入,火之,见王头系于床,右手握拳,爪陷掌,左手指床上儿。死时年十九。
chén guó cái qī zhōu, jiāng níng rén, jū yáng zhōu. guī guó cái yú yuè, jù zú, zhōu rì xī jū sāng cì, shì cóng sǐ. jí yí cái shòu qí zú zǐ yuē:" míng nián hán shí, yǐ yī zhī lèi wǒ fū fù." qí fù wǎng wèi yù zhī, zhōu yuē:" ér wú jiù gū, wú zi, kè jū wú suǒ yī, yì dāng sǐ, fù wù wù ér! rán ér sǐ bù rěn shāng zhī tǐ." suì tūn jīn huán èr, bù sǐ shí zhōu léi shén, ěr dài huáng, jì bào xià sǐ, fǎn xià suǒ tūn jīn huán. nǎi bù yǐn shí, qī rì, yóu zuò yǔ yòu shù rì, móu xiàn yù kū, mù guāng zhù guó cái guān bù zhuǎn, liǎng shǒu jù xí pá sāo, xí cǎo cùn cùn suì liè. bù yǐn shí èr shí rì, yōng zhèng jiǔ nián sān yuè guǐ wèi zú, jù guó cái sǐ wǔ shí yǒu yī rì. xiàn rén wéi zàng sūn dà chéng qī yì mù cè. qí xiān yòu yǒu liè nǚ chí huò, sì zhǒng bǐ lì rú lín cì.
陈国材妻周,江宁人,居扬州。归国材逾月,遽卒,周日夕居丧次,誓从死。籍遗财授其族子曰:“明年寒食,以一卮酹我夫妇。”其父往慰喻之,周曰:“儿无舅姑,无子,客居无所依,义当死,父勿误儿!然儿死不忍伤肢体。”遂吞金环二,不死;时周羸甚,饵大黄,冀暴下死,反下所吞金环。乃不饮食,七日,犹坐语;又数日,眸陷欲枯,目光注国材棺不转,两手据席爬搔,席草寸寸碎裂。不饮食二十日,雍正九年三月癸未卒,距国材死五十有一日。县人为葬孙大成妻裔墓侧。其先又有烈女池、霍,四冢比立如鳞次。
wú tíng wàng pìn qī chí, jiāng dū rén. tíng wàng cóng jūn zhàn sǐ, tíng wàng fù yù yǐ qī qí yòu zǐ, shǐ qí cóng mǔ yù yì, chí bù kě, zì jīng.
吴廷望聘妻池,江都人。廷望从军战死,廷望父欲以妻其幼子,使其从母喻意,池不可,自经。
lǐ zhèng róng pìn qī huò, gān quán rén. shēng shí jiǔ nián, shì fù mǔ xiào. xǔ zì zhèng róng, cái shí rì, ér zhèng róng zú. huò hào tòng zì shā. èr nǚ zhī zàng, tí dū xué zhèng yòu zhōng yǔn yáng zhōng nè wèi zhī míng yuē:" shǔ gāng zhī diān, píng shān zhī cè, yù hū cāng cāng, píng gāo xī wàng ér tàn xī. yuē yǒu tóng xiàn èr liè nǚ, cǐ qí yōu zhái." yì zì yǒu chuán, zàng zài chí huò hòu.
李正荣聘妻霍,甘泉人。生十九年,事父母孝。许字正荣,才十日,而正荣卒。霍号恸自杀。二女之葬,提督学政、右中允杨中讷为之铭曰:“蜀冈之巅,平山之侧,郁乎苍苍,凭高西望而叹息。曰有同县二烈女,此其幽宅。”裔自有传,葬在池、霍后。
yòu yǒu xiàng qǐ gǔ qī chéng, yì yáng zhōu rén. chéng jià sān yuè, qǐ gǔ xíng jiǎ, sǐ guǎng xī, fù wén, chéng zì jīng. zhōu rén zàng qí cè, hé wéi cí, hào" wǔ liè".
又有项起鹄妻程,亦扬州人。程嫁三月,起鹄行贾,死广西,讣闻,程自经。州人葬其侧,合为祠,号“五烈”。
yú mǒu qī cài, míng zhēn xiān, jīn tán rén. nián shí jiǔ, jiāng jià ér xù bìng, bo zhě yán:" yíng fù jí." zhēn xiān mǔ nán zhī. zhēn xiān qǐng yú mǔ yuē:" bǐ yù yǐ bìng ér wéi zhī, fēi yì." nǎi xíng, ér xù bìng bù qǐ. jí liǎn, nà chāi yī chuàn yī yú guān, zì jīng guān páng, jiù bù sǐ fěng gū wèi wēng zhì yìng, gū cóng zhī, qiě shǐ zhǔ jiā shì. jì zhě zèn zhī, yīn cí yú gū, jì zhě suì yán shì qiě yǒu tā zhì, nǎi shǐ sǐ. qǔ suǒ dú shū suǒ wéi shī cí jǐn fén zhī. chāi yú jì, chuàn yú wàn, dàn qǐ xí gù yī, wèn ān yú gū suǒ, cí sè rú cháng shí. wǔ shì shí, jì chè, rù shì yì. shí qián lóng èr nián liù yuè rén xū, nián èr shí wǔ. zhēn xiān yǒu cóng fù cháng guò shì zhēn xiān, wèn yuē:" wén jiù gū yǐ zèn cháng cuò rǔ, yǒu zhī hū?" duì yuē:" fǒu, gǔ xián fù wèi yǒu sòng qí jiù gū zhě, jí sǐ, wú yǒu tā yán."
于某妻蔡,名贞仙,金坛人。年十九,将嫁而婿病,卜者言:“迎妇吉。”贞仙母难之。贞仙请于母曰:“彼欲已病而违之,非义。”乃行,而婿病不起。及敛,纳钗一、钏一於棺,自经棺旁,救不死;讽姑为翁置媵,姑从之,且使主家事。忌者谮之,因辞于姑,忌者遂言是且有他志,乃矢死。取所读书、所为诗词尽焚之。钗于髻,钏于腕,旦起袭故衣,问安于姑所,辞色如常时。午侍食,既撤,入室缢。时乾隆二年六月壬戌,年二十五。贞仙有从父尝过视贞仙,问曰:“闻舅姑以谮常挫汝,有之乎?”对曰:“否,古贤妇未有讼其舅姑者,即死,毋有他言。”
zhāng yì qī lǐ, jiāo chéng rén. yì zuò zuì dāng zhǎn, miǎn sǐ, qiǎn guǎng xī yì níng, lǐ yǔ xié. yì sǐ qiǎn suǒ, lǐ jù guān yǐ liǎn, yǐ yí jīn shàng xiàn. zhì xī, hū lín ǎo gòng sù, qí qí shú mèi, fù shuǐ sǐ, shí qián lóng wǔ nián jiǔ yuè xīn wèi. xiàn jù qí shì shàng xún fǔ, xún fǔ yǐ wén, xià lǐ bù, lǐ bù yì:" xùn fū zhě lìng jiǎ yǒu míng jìn, wéi lǐ yǐ cóng fū zuì qiǎn, gū zōng xùn jié, fēi jī liè qīng shēng bǐ, qǐng jīng biǎo." dé zhǐ:" yī yì."
张义妻李,交城人。义坐罪当斩,免死,遣广西义宁,李与偕。义死遣所,李具棺以敛,以遗金上县。至夕,呼邻媪共宿,俟其熟寐,赴水死,时乾隆五年九月辛未。县具其事上巡抚,巡抚以闻,下礼部,礼部议:“殉夫者令甲有明禁,惟李以从夫罪遣,孤踪殉节,非激烈轻生比,请旌表。”得旨:“依议。”
huáng jìng shēng qī wáng, kūn shān rén. jìng shēng pín, kè shòu, wáng zuǒ yǐ jī, shí bù zú, zhì pì wén yào, yù zhū shì. jìng shēng bìng yì, yī rì mén bù qǐ, lín rén huài yuán rù shì, jìng shēng sǐ yú chuáng, wáng sǐ chuáng xià, ér wò dì hào, xiōng xì wáng shū, lüè yán:" pín bù néng liǎn qí fū, shí zhì yào hóng pī yǐ xùn, jì yǒu cè yǐn zhě, liǎn fū yù ér, shēn tián gōu hè bù hèn!" yǒu shì rén wéi liǎn qí fū fù, jiāng ér qù, yù yǐ zhǎng.
黄敬升妻王,昆山人。敬升贫,客授,王佐以绩,食不足,制辟蚊药,鬻诸市。敬升病疫,一日门不启,邻人坏垣入视,敬升死于床,王死床下,儿卧地号,胸系王书,略言:“贫不能敛其夫,食制药红砒以殉,冀有恻隐者,敛夫育儿,身填沟壑不恨!”有士人为敛其夫妇,将儿去,育以长。
yī sōng ā, bài dōu shì, mǎn zhōu xiāng huáng qí rén qī xī guāng, niǔ hù lù shì, zhèng bái qí rén, zǒng dū ài bì dá nǚ yě. yī sōng ā wèi dà xué shì yǒng guì cóng zǐ, zǎo zú. fāng bìng shí, xī guāng gē gǔ jìn, zhōng bù qǐ, xǔ yǐ sǐ. ài bì dá yǒng guì gòng yù zhī, shì bì hūn jià nǎi xùn. wèi yī sōng ā dì qǔ, jià nǚ mèi jí èr nǚ, cì nǚ xíng zhī míng rì, zì yì sǐ. zhāng yí shī yú bì, lüè wèi:" shí zài yào méng, cǐ rì dāng bào mìng." qián lóng sì shí liù nián sān yuè shì yě. yǒng guì shū wén, gāo zōng wèi fù shī, jīng qí jié.
伊嵩阿,拜都氏,满洲镶黄旗人;妻希光,钮祜禄氏,正白旗人,总督爱必达女也。伊嵩阿为大学士永贵从子,早卒。方病时,希光割股进,终不起,许以死。爱必达、永贵共喻之,誓毕婚嫁乃殉。为伊嵩阿弟娶,嫁女妹及二女,次女行之明日,自缢死。张遗诗於壁,略谓:“十载要盟,此日当报命。”乾隆四十六年三月事也。永贵疏闻,高宗为赋诗,旌其节。
zhāng tíng guì qī zhāng, míng kǒng róng, tíng guì, cháng shú rén zhāng, qín ān rén. tíng guì fù wèi lì shǎn xī, chū qǔ wèi, qí fù zǎi qín ān, tíng guì cóng yān. jì guī, bì shì, fù yóu qín ān, yīn zhuì yú zhāng. jū bā nián, shì jiě, nǎi yǐ nú hái. tíng guì pín, héng chū kè yóu, zú yú fǔ níng. sàng guī, zhāng wèi yíng zàng. jì biǎn, jiāng zì tóu xué zhōng, wèi jiā rén suǒ chí. zhāng yī nǚ zì cuī fèng, tíng guì cóng dì tíng méi, xǔ shēng zǐ wèi lì hòu, nǎi yī tíng méi jū. tíng guì cháng rù zī dié shòu zhǔ bù, huò gòu qí dié, zhāng yuē:" wú yǐ pín yù dié, wǎng guó jiā, zuì yě, kuàng fū míng, qí kě èr yé?" suì fén qí dié. jì zhōng sàng, fù zì jīng. jiā rén jué, jiě zhī. cì rì jì xī, fù shuǐ sǐ.
张廷桂妻章,名孔荣,廷桂,常熟人;章,秦安人。廷桂父为吏陕西,初娶魏,其父宰秦安,廷桂从焉。既归,避事,复游秦安,因赘于章。居八年,事解,乃以孥还。廷桂贫,恒出客游,卒於抚宁。丧归,章为营葬。既窆,将自投穴中,为家人所持。章一女字催凤,廷桂从弟廷梅,许生子为立后,乃依廷梅居。廷桂尝入赀牒授主簿,或购其牒,章曰:“吾以贫鬻牒,罔国家,罪也,况夫名,其可二耶?”遂焚其牒。既终丧,复自经。家人觉,解之。次日既夕,赴水死。
sǐ shí wéi jué mìng cí shù zhāng, cí zhǐ āi cè, qí zú zhāng yuē:" yì wǎng shì xī, shuāng lèi zhān jīn. xiǎng dāng nián xī, qiè bìng chén hūn. gǎn jūn ài xī, xìn shì yīn qín. yún qiè mò xī, jūn bì wáng shēn. jiē jīn rì xī, mìng bù yóu rén. jūn xiān wáng xī, qiè qǐ tōu cún! tòng wàn lǐ xī, shēng huì wú yīn. qīng yī mìng xī, dì xià cóng jūn. qiú shén míng xī, yǐn wǒ gū hún. mì tiān yá xī, bù xī jiān xīn. dé bàn jūn xī, sǐ yì huān xīn. shí qī nián xī, fū fù shēn ēn. shí zāo kāng xī, gǎn yuàn jūn pín! zhōng lù jué xī, mìng jiǎn shí tún. sāng zàng bì xī, bù sǐ hé yún? shāng yòu nǚ xī, shī mǔ shuí qīn! sǐ wèi jūn xī, cǐ wài xī lùn?"
死时为绝命辞数章,词旨哀恻,其卒章曰:“忆往事兮,双泪沾巾。想当年兮,妾病沉昏。感君爱兮,信誓殷勤。云妾殁兮,君必亡身。嗟今日兮,命不由人。君先亡兮,妾岂偷存!痛万里兮,生会无因。轻一命兮,地下从君。求神明兮,引我孤魂。觅天涯兮,不惜艰辛。得伴君兮,死亦欢欣。十七年兮,夫妇深恩。食糟糠兮,敢怨君贫!中路诀兮,命蹇时屯。丧葬毕兮,不死何云?伤幼女兮,失母谁亲!死为君兮,此外奚论?”
yòu liú shū yǔ tíng méi yuē:" chū wén fù, jí yù sǐ, niàn wú hòu, wú rén zhǔ sāng zàng. jīn fú chú, sǐ gèng wú yú shì. qián yì shū shēng zǐ wèi lì hòu, wú kuáng wǒ! jiā pín, zhǐ tián shí sì mǔ, dāng yǐ shí mǔ yǔ suǒ hòu zi, sì mǔ yǔ cuī fèng, yí shí jīn wèi wǒ mái xiān fū yíng cì." cuī fèng xuán shāng, tíng méi yì bù wéi lì hòu. hòu èr shí nián, xiàn zhū shēng bǎi wèi wú qìng zhǎng děng shǐ wèi hé zàng.
又留书与廷梅曰:“初闻讣,即欲死,念无后,无人主丧葬。今服除,死更无馀事。前议叔生子为立后,毋诳我!家贫,止田十四亩,当以十亩与所后子,四亩与催凤,遗十金为我埋先夫茔次。”催凤旋殇,廷梅亦不为立后。后二十年,县诸生柏渭、吴庆长等始为合葬。
hǎo mǒu qī dān, yǒng níng rén. hǎo qí chǒu, miǎo xiǎo, qiě bǒ, yī mù, kǒu bù néng yán. yù xiǎo chē, suì hū yuē xiǎo chē, ér dān měi, lín fù héng shàn yān. dān yuē:" fū kě zēng hū? wú mìng yě, qǐng wù zài yán!" dān gōng fǎng jī, yǎng jiù gū, yù zi. jiù gū sǐ, yù suǒ jū pò wū yǐ zàng. cháng shù rì bù jǔ huǒ, zú rén mǐn zhī, yǔ qiáo mài shù dòu zhì bǐng yǐ yù, fēn qí yú yǐ bǎo. qián lóng wǔ shí nián, suì jī, dān wèi lín fù zuǒ nǚ gōng, dài yú shí shí fū jí zi. yú nián, fū yì sǐ, zi yì shāng, dān liè xí guǒ shī, yǐ mù xiān jué kǎn yì yān. xiān zhé, shǒu pěng tǔ, yì bì, xuè yīn dì. nǎi hào yuē:" tiān hū! dān shì shì bì yǐ, ér yóu shēng hū?" zuò pò yáo zhōng, è shù rì sǐ, nián èr shí liù. zú rén yì zhī fū cè, lǐ chēng xián fù mù yún.
郝某妻单,永宁人。郝奇丑,眇小,且跛,一目,口不能言。御小车,遂呼曰小车,而单美,邻妇恒讪焉。单曰:“夫可憎乎?吾命也,请勿再言!”单躬纺绩,养舅姑,育子。舅姑死,鬻所居破屋以葬。尝数日不举火,族人悯之,予荞麦数斗制饼以鬻,分其馀以饱。乾隆五十年,岁饥,单为邻妇佐女红,贷馀食食夫及子。逾年,夫疫死,子亦殇,单裂席裹尸,以木杴掘坎瘗焉。杴折,手捧土,瘗毕,血殷地。乃号曰:“天乎!单氏事毕矣,而犹生乎?”坐破窑中,饿数日死,年二十六。族人瘗之夫侧,里称贤妇墓云。
chén guǎng měi qī lǐ, hé nèi nóng jiā nǚ yě. shēng èr shí sì nián ér guī guǎng měi, guǎng měi yǐ bìng, lǐ yǔ yì shì jū, shì jí shén jǐn. shì jiù, rì jù shàn shén gōng. yuè sān yuè, guǎng měi sǐ. mǔ wǎng shì zhī, qiě yǔ zhī yuē:" ér suī jià, yóu chǔ zǐ yě, hé huàn wú jiā xù?" lǐ shì bù gēng shì. zàng zhī míng rì, chū chú dāo, zhǔ jiù lì yān. yuē:" wèi wēng zuò miàn, yú qí dùn yě." qí jiù jìng lì yǐ shòu lǐ, lǐ hé hù. qí jiù zhī lǐ qiě sǐ, pái hù rù, jiàn lǐ yóu lì, yòu shǒu wò dāo, shǒu duò fù yú bèi, jǐ bù shǔ, xuè cóng bìn jiān yì, yīn dì. qí jiù jí hū, zú lín bì zhì, qí mǔ yì zhì, nǎi pū. lǐ sǐ jiā qìng wǔ nián sì yuè dīng wèi.
陈广美妻李,河内农家女也。生二十四年而归广美,广美已病,李与异室居,侍疾甚谨。事舅,日具饍甚恭。阅三月,广美死。母往视之,且语之曰:“儿虽嫁,犹处子也,何患无佳婿?”李誓不更適。葬之明日,出厨刀,嘱舅砺焉。曰:“为翁作面,虞其钝也。”其舅竟砺以授李,李阖户。其舅知李且死,排户入,见李犹立,右手握刀,首堕负于背,几不属,血从鬓间溢,殷地。其舅疾呼,族邻毕至,其母亦至,乃仆。李死嘉庆五年四月丁未。
hè bāng dá qī lù, zhèn zé rén. dài nián yú hè shì. bāng dá bìng, jiù gū yòng bo rén yán, shǐ chéng hūn, yú yuè ér bāng dá sǐ. huò yǔ qí jiù gū:" fù suī hūn, yóu chǔ zǐ yě, hé wèi zé xù?" lù wén, jí zú yīn chū bài, shì wú èr. jū sān nián, yǔ gū yuē" wǒ yè shù mèng wú fū, qǐ hún pò cháng cóng wǒ yé?" suì rù shì zì yì sǐ. shí jiā qìng shí liù nián sì yuè xīn yǒu, lù nián shí jiǔ.
贺邦达妻陆,震泽人。待年於贺氏。邦达病,舅姑用卜人言,使成婚,逾月而邦达死。或语其舅姑:“妇虽婚,犹处子也,盍为择婿?”陆闻,集族姻出拜,誓毋贰。居三年,语姑曰;“我夜数梦吾夫,岂魂魄常从我耶?”遂入室自缢死。时嘉庆十六年四月辛酉,陆年十九。
zhèng zōng dūn qī chén, míng shū dìng, cháng lè rén. zōng dūn kè tā xiàn, yú bìng guī, zú, wú zi. chén qiú sǐ, fù yù zhǐ zhī. chén lì zhī, zàng gū jí zōng dūn. jiù yǐ jū ài, mìng guī yī fù. jiā qìng èr shí wǔ nián, fù zú, hái shěng jiù. tuì gào shū dì yuē:" xiōng mò shí èr nián yǐ, wèi wáng rén jù shāng wú fù xīn, jiǔ ér bù sǐ. jīn yǐ yǐ, jiù lǎo, yǒu shū zài. shū néng yǐ zi wèi xiōng hòu, xiōng qí míng hū!" suì yì.
郑宗墩妻陈,名淑定,长乐人。宗墩客他县,舁病归,卒,无子。陈求死,父喻止之。陈力织,葬姑及宗墩。舅以居隘,命归依父。嘉庆二十五年,父卒,还省舅。退告叔弟曰:“兄殁十二年矣,未亡人惧伤吾父心,久而不死。今已矣,舅老,有叔在。叔能以子为兄后,兄其瞑乎!”遂缢。
rèn yǒu chéng qī chén, xiāo shān rén. yǒu chéng wú kūn dì, jiǎ zhū jì, zú, yì wú zi. jiù gū mìng guī mǔ jiā, jiāng xú duó qí zhì, chén shǐ sǐ bù kě. lì jī zī wèi jiù bo qiè wú, yú nián ér yǒu zi. jiù gū zú, chén yǔ wú jū, yù fū dì.
任有成妻陈,萧山人。有成无昆弟,贾诸暨,卒,亦无子。舅姑命归母家,将徐夺其志,陈矢死不可。力积赀为舅卜妾吴,逾年而有子。舅姑卒,陈与吴居,育夫弟。
qián yí jí wèi zuò èr chén chuán, wèi:" dāng sǐ shēng wēi kǔ zhī jì, jìn tuì hé dù, dé lǐ yì yún."
钱仪吉为作二陈传,谓:“当死生危苦之际,进退合度,得礼意云。”
dīng sān láng qī, shī qí shì, yí xīng rén. jià yú nián, fū sǐ, bù kū yì bù bài, jiā rén mò cè yě. hòu sì shí jiǔ rì, jì diàn, fù chū jiù àn qián lì, shì qí zhǔ, jiǔ zhī, bài, bài shí ruò hū sān láng, suì fú dì bù néng qǐ, yē zhī, zé yǐ sǐ.
丁三郎妻,失其氏,宜兴人。嫁逾年,夫死,不哭亦不拜,家人莫测也。后四十九日,既奠,妇出就案前立,视其主,久之,拜,拜时若呼三郎,遂伏地不能起,掖之,则已死。
dīng cǎi qín qī sūn, zhèn zé rén. jià bàn nián, cǎi qín bìng zhài, jiù gū wèi fù mìng xiōng, gòu mà zhī. sūn yǐn qì, tuō zān ěr, jù tāng yào. cǎi qín bìng rì dǔ, wèi sūn yuē:" wǒ qiě sǐ, suǒ bù néng míng mù zhě wèi rǔ ěr. rǔ wú zi, jiā pín, mǔ jiā yì wú kě yī, dāng nài hé?" sūn qì yuē:" wǒ niàn zhī shú, kǒng qī jūn, gù bù gǎn yán. rén shú bù sǐ, sǐ guì dé suǒ, dāng xiān dài jūn dì xià ěr!" cǎi qín chuí qì bù dá, sūn chéng jiàn zì yì, dào guāng liù nián sì yuè yě. cǎi qín nǎi fú bìng ér bài yuē:" cóng wǒ yú jì sǐ, bù ruò xùn wǒ yú jiāng sǐ, liè zāi!" sān rì cǎi qín yì sǐ.
丁采芹妻孙,震泽人。嫁半年,采芹病瘵,舅姑谓妇命凶,诟骂之。孙饮泣,脱簪珥,具汤药。采芹病日笃,谓孙曰:“我且死,所不能瞑目者为汝耳。汝无子,家贫,母家亦无可依,当奈何?”孙泣曰:“我念之熟,恐戚君,故不敢言。人孰不死,死贵得所,当先待君地下耳!”采芹垂泣不答,孙乘间自缢,道光六年四月也。采芹乃扶病而拜曰:“从我于既死,不若殉我於将死,烈哉!”三日采芹亦死。
wáng rú yì qī xiàng, fú zhōu rén. yòu néng wéi shī wén. rú yì, nóng jiā zǐ, xiàng héng quàn zhī dú. dào guāng shí liù nián, rú yì bào zú, gū yù zhī jià, shǐ yǐ sǐ. jiù bìng, wèi kuī gǔ. jiā yì pín, jiāng qiáng qiǎn zhī, èr shí sān nián sān yuè wù shēn, zì chén hé huā tān sǐ. jiāng sǐ, wèi jué mìng shī shí shǒu, qí xù yuē:" qiè fú líng xiàng shì nǚ, shì wáng shì, wèi yī nián, ér fū jí shì. zuó suì wēng yòu bù xìng. gū kǔ qióng dú, rén quàn yǐ fēi lǐ, yī shí shì xiǎo, míng jié shì dà, wéi yī sǐ yǐ míng zhì. yè tí shī shí shǒu, cáng sì zhōng, tā rì yuè qiè shī, wú lèi ā gū yě!" jí rù shuǐ, zhān yī zhǐ qiáo zhù, shū wǔ zì, yuē" míng jié jiāng zhōng jiàn", sǐ shí nián èr shí wǔ.
王如义妻向,涪州人。幼能为诗文。如义,农家子,向恒劝之读。道光十六年,如义暴卒,姑喻之嫁,矢以死。舅病,为刲股。家益贫,将强遣之,二十三年三月戊申,自沉荷花滩死。将死,为绝命诗十首,其序曰:“妾涪陵向氏女,適王氏,未一年,而夫即世。昨岁翁又不幸。孤苦茕独,人劝以非礼,衣食事小,名节事大,惟一死以明志。夜题诗十首,藏笥中,他日阅妾诗,毋累阿姑也!”及入水,粘一纸桥柱,书五字,曰“名节江中见”,死时年二十五。
dí tīng qī wáng, míng shēng. tīng, lì yáng rén, dào guāng jiǔ nián jìn shì, guān zhì guǎng xī dào jiān chá yù shǐ wáng, jiāng yīn rén. shí jiǔ nián qī yuè, tīng zú guān, bā yuè, zi cōng shāng, jiǔ yuè dīng sì, wáng yì. wáng yòu chéng fù sū jiào, tōng jīng shǐ dà yì, néng shī. jiāng xùn, zuò shū gào tīng zhū tóng suì, lüè yán:" fū wáng dāng jí sǐ, zhū jūn jù yán fǔ gū zhòng, gù wèi gǎn ěr. gū yòu yāo, fù hé yán? niàn liǎng shì dān chuán, bù kě wú hòu, jīn yǐ lì hòu, kě bào jiù gū fū zǐ dì xià!" wáng cháng fǔ cóng nǚ, nián shí qī, yǐ xǔ zì, liú jīn zhǔ qiǎn jià. yòu yù suǒ hòu zi, qī míng nián yǐ sàng hái zàng, yǔ qián mǔ sān guān tóng xué, yǐ shāng fù. bìng lìng chì zī cì zǔ cí, chéng fù zhì. shū mò tí yuē:" wǒ zì guī jiā qù, rén xiū zuò liè kàn." kāng xī jiān qián táng lín bāng jī qī céng suǒ wéi jué mìng shī yě.
狄听妻王,名甥。听,溧阳人,道光九年进士,官至广西道监察御史;王,江阴人。十九年七月,听卒官,八月,子骢殇,九月丁巳,王缢。王幼承父苏教,通经史大义,能诗。将殉,作书告听诸同岁,略言:“夫亡当即死,诸君俱言抚孤重,故未敢尔。孤又夭,复何言?念两世单传,不可无后,今已立后,可报舅、姑、夫子地下!”王尝抚从女,年十七,已许字,留金嘱遣嫁。又谕所后子,期明年以丧还葬,与前母三棺同穴,以殇祔。并令斥赀佽祖祠,成父志。书末题曰:“我自归家去,人休作烈看。”康熙间钱塘林邦基妻曾所为绝命诗也。
céng, míng rú lán, bāng jī zú, céng lì qí xiōng zi wèi hòu, zàng jiù gū bì, jù dié shàng xiàn qǐng sǐ, zhī xiàn wèi zhǐ zhī. hòu shí rì, tí cí, tūn jīn xùn.
曾,名如兰,邦基卒,曾立其兄子为后,葬舅姑毕,具牒上县请死,知县慰止之。后十日,题辞,吞金殉。
qián jìng fǔ qī wāng, wǔ jìn rén. shàn nǚ gōng, suǒ rù zú zì jǐ. ér jìng fǔ bó, qīng qí zī. qí gū yán, suī hán è bù gǎn gào yě. yè fēng xuě, jiā rén jiē wò, báo xù yī gōu dēng shǒu hòu hù, dài jìng fǔ. cháng yǐ chú xī guì ér jiàn:" wú gèng bó." jìng fǔ wèi shǎo zhǐ. hòu kè sǐ yú gàn, wāng qǐng lì hòu, suǒ dāng lì zhě bù kě wāng yì, nǎi wù fù yán. zàng bì, zì jīng sǐ. wèi sǐ qián yī rì, yǐ shí wǎn zhì mǒu yī, yuē:" wǒ wéi rén wú suǒ shòu ēn, wéi shì rén cháng zhěn wǒ, yǐ shì cháng yě."
钱瀞甫妻汪,武进人。善女工,所入足自给。而瀞甫博,倾其赀。其姑严,虽寒饿不敢告也。夜风雪,家人皆卧,薄絮衣篝灯守后户,待瀞甫。尝以除夕跪而谏:“无更博。”瀞甫为少止。后客死馀干,汪请立后,所当立者不可汪意,乃勿复言。葬毕,自经死。未死前一日,以十碗致某医,曰:“我为人无所受恩,惟是人尝诊我,以是偿也。”
xiè zuò dòng qī wáng, mèng jīn rén, wáng jiā bái hè zhèn, zuò dòng jiā nán zhū cūn. zuò dòng zú, wáng jiāng xùn, zǔ gū jí jiù gū miǎn yǐ fǔ gū. wáng zhāo xī diàn, bì bào qí gū bài, kū tì rú yǔ. zǔ gū wén zhī, wèi chuò shí, wáng nǎi yǐn qì, bù gǎn shēng. sàng zhōng, qí gū shāng, zǔ gū yì mò, wáng guī jué fù mǔ, fù mǔ wèi yù zhī. dào guāng èr shí èr nián sì yuè xīn sì, zuò dòng sǐ sān qī, xiān rì wáng kū yú mù, shì sǐ. bū, jǐn yǐ yī wù yǔ èr nǚ mèi, yè zhōng yì. chén, zhòng tà hù rù, yī dèng zhì gāo chù, zhào wū liáng, bǎn zhàng qí wài, wáng nèi yī jiē mì rèn, mào rú shēng.
谢作栋妻王,孟津人,王家白鹤镇,作栋家南朱村。作栋卒,王将殉,祖姑及舅姑勉以抚孤。王朝夕奠,必抱其孤拜,哭涕如雨。祖姑闻之,为辍食,王乃饮泣,不敢声。丧终,其孤殇,祖姑亦殁,王归诀父母,父母慰喻之。道光二十二年四月辛巳,作栋死三期,先日王哭于墓,誓死。晡,尽以衣物与二女妹,夜中缢。晨,众蹋户入,一镫置高处,照屋梁,板障其外,王内衣皆密纫,貌如生。
móu wén yù qī qiū, wú jiāng tóng lǐ rén. tóng lǐ yǒu bì sú, suì èr sān yuè cí liú měng, jiāng yú yǐ chū, shào nián fù fěn mò wèi fù rén, cēn cuò yí wèi. wén wén yù gù mó dòu jiā yōng, yǔ qí yì. rì dié guò mén, nǚ bàn hū qiū chū guān, qiū yǐ wéi chǐ, huì, hé hù. wén yù guī, jiè wú gèng chū. yuè sù, wén yù bìng, huò dòng yǐ" shén nù, qiě sǐ". qiū yuē:" cōng míng zhèng zhí wèi shén, qǐ yǐ máng mèi zhì rén sǐ zhě? wú fū wèi jí sǐ, jí sǐ, wǔ yǔ jù sǐ ěr!" shù rì, wén yù jìng sǐ, qiū yíng mǔ yǔ jū. sān rì, yǔ mǔ rù shì shì chǔ, qiū zì yì jiù cè.
缪文郁妻邱,吴江同里人。同里有敝俗,岁二、三月祠刘猛,将舆以出,少年傅粉墨为妇人,参错仪卫。闻文郁故磨豆家佣,与其役。日昳过门,女伴呼邱出观,邱以为耻,恚,阖户。文郁归,戒毋更出。越宿,文郁病,或恫以“神怒,且死”。邱曰:“聪明正直为神,岂以茫昧致人死者?吾夫未即死,即死,伍与俱死耳!”数日,文郁竟死,邱迎母与居。三日,语母入市市楮,邱自缢柩侧。
huáng shòu chūn qī guǎn, shòu chūn, jiāng sū huá tíng rén guǎn, yáng hú rén, fù guāng liè, mǔ lín, jiē sǐ kòu. shòu chūn guān jiāng xī dé ān diǎn shǐ, guāng xù èr nián, zú. shí shòu chūn fù rú lín guān zhè jiāng shàng yú liáng hú xún jiǎn, guǎn jiāng shòu chūn sàng qiè zǐ nǚ yǐ guī. zhì cáo é jiāng, jù liáng hú yī rì chéng, qiǎn zǐ nǚ xiān xíng yè zǔ fù mǔ, guǎn yǐn yào sǐ.
黄寿椿妻管,寿椿,江苏华亭人;管,阳湖人,父光烈,母林,皆死寇。寿椿官江西德安典史,光绪二年,卒。时寿椿父如琳官浙江上虞梁湖巡检,管将寿椿丧挈子女以归。至曹娥江,距梁湖一日程,遣子女先行谒祖父母,管饮药死。
féng guì zēng qiè lǐ, guì zēng, lín qú rén lǐ, sù zhōu nóng jiā nǚ. guì zēng cóng zuǒ zōng táng tǎo pàn huí mǎ sì, jūn qí dì, nà yān. guì zēng huì shī xīn jiāng, lǐ liú sù zhōu, yǔ bù qǔ zhū fù jū. lǐ yù zhū fù yǒu fǎ dù, zhū fù dàn zhī, ruò bù qǔ zhī shì qí shuài. guāng xù èr nián zhēng yuè, guì zēng kè mǎ nà sī chéng, jūn guǎ, wèi zéi suǒ chéng, zhàn sǐ. lǐ fāng yǒu shēn, rì yè kū. jì shēng zǐ, yú nián shāng. guì zēng sàng hái, lǐ yíng diàn sàng shén tòng, xū yú pū, bù yǔ. shì zhī, sǐ, gài xiān shí yǐ yǎng yào yě.
冯桂增妾李,桂增,临朐人;李,肃州农家女。桂增从左宗棠讨叛回马四,军其地,纳焉。桂增会师新疆,李留肃州,与部曲诸妇居。李御诸妇有法度,诸妇惮之,若部曲之事其帅。光绪二年正月,桂增克玛纳斯城,军寡,为贼所乘,战死。李方有身,日夜哭。既生子,逾年殇。桂增丧还,李迎奠丧甚恸,须臾仆,不语。视之,死,盖先时已仰药也。
huáng zhù xiān qiè péng, zhù xiān, zhōng xiáng rén péng, guì zhù rén, xiān wèi tián xìng shù bì. xìng shù shù xīn jiāng, jì jiā qín zhōu, zhù xiān fāng zhī qín zhōu, dé péng yǐ wéi qiè. guāng xù èr nián, zōng táng zhù jūn qín zhōu, zhù xiān wéi zhǔ jì, sì nián, zú. péng xī fā qiè, yǐ yī wù shǔ zhù xiān zi, tūn jīn sǐ.
黄翥先妾彭,翥先,锺祥人;彭,贵筑人,先为田兴恕婢。兴恕戍新疆,寄家秦州,翥先方知秦州,得彭以为妾。光绪二年,宗棠驻军秦州,翥先为主计,四年,卒。彭悉发箧,以衣物属翥先子,吞金死。
fāng quān qī zhào, yáng hú rén. zǔ mǔ fāng, jié fù. fù liè wén, cháng zhī yì zhōu, yǒu wén xíng. guī quān, shí pín, chí mén hù. guāng xù sì nián, quān kè yóu, jù zú. zhào fāng yǒu shēn, liè wén yíng yǐ guī, xú gào zhī, tòng jué, shǒu chù yǒu, jiāng sǐ, jiā rén gòng kuān yù zhī. jì miǎn shēn, shēng nǚ, zhào yuē:" shēng nǚ yì shàn, shǐ wǒ wú xì liàn yě." hòu bā rì, zì jīng sǐ.
方恮妻赵,阳湖人。祖母方,节妇。父烈文,尝知易州,有文行。归恮,食贫,持门户。光绪四年,恮客游,遽卒。赵方有身,烈文迎以归,徐告之,恸绝,首触牖,将死,家人共宽喻之。既免身,生女,赵曰:“生女亦善,使我无系恋也。”后八日,自经死。
yáo sēn guì qī sòng, qín ān rén. sēn guì zú, sòng rù chú xià zì jǐng, xuè zì yàn chū mì mì. gū rù shì, yòu shǒu wò dāo, yóu lì zuò zài gē zhuàng. mǔ zhì, shù yǐ bó, nǎi néng yǔ, yuē:" sǐ yǐ jué, wú huǎn wǒ!" yǐn mǔ shǒu yǎn kǒu bí, yòu jiě dài shǐ yì, mǔ shǒu chàn bù kě rèn. dǔ sòng zhuàng zhì cǎn dá, nǎi yǐn yǐ dú, dú zì chuàng yì. dàn wén sòng yàn zhōng ruò yuē:" zhuó wǒ, zhuó wǒ!" jiǔ zhī, nǎi wú shēng, suì sǐ.
姚森桂妻宋,秦安人。森桂卒,宋入厨下自刭,血自咽出汨汨。姑入视,右手握刀,犹力作再割状。母至,束以帛,乃能语,曰:“死已决,毋缓我!”引母手掩口鼻,又解带使缢,母手颤不可任。睹宋状至惨怛,乃饮以毒,毒自创溢。但闻宋咽中若曰:“斫我,斫我!”久之,乃无声,遂死。
yùn yù huá qī zhuāng, yáng hú rén. yù huá sǐ, zhuāng yǐn yào xùn. yù huá dì yù dé qī xǔ, yù dé sǐ, xǔ jué shí xùn. yù huá zhí bǎo yuán qī yuán, bǎo yuán sǐ, yuán xiān fú dú, jí jiù zhī, fù jué shí sān rì yǐ xùn. shì chēng" yùn shì sān liè fù".
惲毓华妻庄,阳湖人。毓华死,庄饮药殉。毓华弟毓德妻许,毓德死,许绝食殉。毓华侄宝元妻袁,宝元死,袁先服毒,急救之,复绝食三日以殉。世称“惲氏三烈妇”。
qū chéng lín qī yuán, chéng lín, shěn yáng rén yuán, míng guì chéng, liáo yáng rén. jià wèi bǎi rì, chéng lín zú, yuán yǎng yào xùn.
曲承麟妻袁,承麟,沈阳人;袁,名桂珵,辽阳人。嫁未百日,承麟卒,袁仰药殉。
yǐn chūn qī zhāng, shè rén. chū wèi huáng shì bì, míng guì xǐ. zhǔ fù chéng, zhī shū, cháng yǔ zhū dì sì shuō gǔ liè nǚ shì, guì xǐ qiè tīng, zhé chēng xiàn. jì jià ér shuāng, suì shǐ sǐ. yì sì qiú dú yào, sì yǐ tā yào yǔ zhī, yǐn bù sǐ. shì chèn, wò qí zhōng, zhǔ fù qì yù zhī, duì yuē:" guì xǐ wén zhǔ mǔ jiǎng liè nǚ shí, yì yǐ jué, bù kě huí yě!" zú bù shí sǐ.
尹春妻张,歙人。初为黄氏婢,名桂喜。主妇程,知书,尝与诸娣姒说古列女事,桂喜窃听,辄称羡。既嫁而孀,遂矢死。诣肆求毒药,肆以他药予之,饮不死。市榇,卧其中,主妇泣喻之,对曰:“桂喜闻主母讲列女时,意已决,不可回也!”卒不食死。
lǐ shì, gāo mì rén. fū jiā yóu, shī qí shì. jiā yóu huò yú chán, qǔ bù yǔ tóng shì. jí bìng, lǐ fèng shì shén jǐn, dǎo yú shén qǐng dài. jiā yóu wén ér huǐ, suì sǐ, lǐ zì jīng yǐ xùn.
李氏,高密人。夫嘉猷,失其氏。嘉猷惑于谗,娶不与同室。及病,李奉事甚谨,祷于神请代。嘉猷闻而悔,遂死,李自经以殉。
chén sān yì qī wáng, yè xiàn rén. wáng wèi xíng, bìng ér gǔ, qí fù cí yú sān yì, sān yì yuē:" wú pìn shí wèi gǔ yě, pìn ér gǔ, yóu qǔ ér gǔ, qí kě qì hū?" qǔ sān nián, wáng mù liáng yù, sān yì xún zú. wáng yuē:" fū bù fù wú, wú qǐ fù fū?" suì yì.
陈三义妻王,掖县人。王未行,病而瞽,其父辞于三义,三义曰:“吾聘时未瞽也,聘而瞽,犹娶而瞽,其可弃乎?”娶三年,王目良愈,三义寻卒。王曰:“夫不负吾,吾岂负夫?”遂缢。
yóu kāi kē qī zhào, mǎ biān tīng rén. kāi kē pín, zhuì yú zhào. zhào yǒu mǔ jí xiōng, jiē yàn zhī. zhào tuō zān ěr bié lìn wū yǐ jū, shí jǐn, bù dài yú mǔ jiā. yī rì, zhào hái shěng mǔ, fāng shí, kāi kē zhì, zhào tuī shí yǔ zhī, mǔ jí xiōng zhú kāi kē, jìn zhào wú guī, qiě yán:" cǐ è piǎo sǐ, hé huàn wú jiā?" zhào yì sǐ.
游开科妻赵,马边厅人。开科贫,赘於赵。赵有母及兄,皆厌之。赵脱簪珥别赁屋以居,食尽,不贷於母家。一日,赵还省母,方食,开科至,赵推食与之,母及兄逐开科,禁赵毋归,且言:“此饿莩死,何患无家?”赵缢死。
sūn chóng yè qī jīn, chì chéng rén. chóng yè shì jiǔ, bù zhì shēng, jīn quàn zhī bù tīng. shùn zhì zhōng, suì jìn, chóng yè jì yù jīn, yáng yǔ dāng xié yì qī shǔ. jīn chá qí zhà, yuē:" rǔ nǎi rěn jià wǒ, wǒ jià bì qiě sǐ. rán zhì rǔ jiā èr shí yú nián, jù rěn jiá rán xíng? hé gū jiǔ wèi bié!" chóng yè chū gū jiǔ, jīn chōu rèn duàn hóu sǐ.
孙崇业妻金,赤城人。崇业嗜酒,不治生,金劝之不听。顺治中,岁祲,崇业计鬻金,阳语当偕诣戚属。金察其诈,曰:“汝乃忍嫁我,我嫁必且死。然至汝家二十馀年,讵忍恝然行?盍沽酒为别!”崇业出沽酒,金抽刃断喉死。
zhāng mǒu qī tián, wàn quán rén. fū yóu dàng, tián lǚ jiàn. yī rì tàn yuē" wǒ shēng bù néng quàn, sǐ huò yì wǒ yán." yīn yǎng yào sǐ. sǐ shí yóu hū qí fū, quàn gǎi guò.
张某妻田,万全人。夫游荡,田屡谏。一日叹曰;“我生不能劝,死或忆我言。”因仰药死。死时犹呼其夫,劝改过。
zhāng shì nǚ, lóu xiàn rén. nóng jiā nǚ. jià lǔ shì zi, gū yǔ fū pò shǐ wèi wū xíng, bù cóng, chuí chǔ dòng něi, fán sān sì nián, zhì bù biàn. kāng xī èr shí liù nián sān yuè, qí fū jiāng jié yǐ tā wǎng, yè rù wàn ān qiáo xià shuǐ zhōng sǐ.
张氏女,娄县人。农家女。嫁鲁氏子,姑与夫迫使为汙行,不从,箠楚冻馁,凡三四年,志不变。康熙二十六年三月,其夫将劫以他往,夜入万安桥下水中死。
yòu yǒu tāng shì nǚ, fèng tiān rén. yǒu chāng jiā wèi kè qǔ zhī, shǐ wèi chāng, chuí chǔ kùn rǔ, zú zì shā.
又有汤氏女,奉天人。有娼家为客娶之,使为娼,箠楚困辱,卒自杀。
cāng zhōu nǚ, bù zhī qí xìng, míng dài chéng. nián shí wǔ, yù rù chāng jiā, shǐ yīng kè, bù cóng, tà rǔ zhī, dà mà. chāng jiā zhī jiě zhī, qì shī yú hé.
沧州女,不知其姓,名黛城。年十五,鬻入娼家,使应客,不从,挞辱之,大骂。娼家支解之,弃尸于河。
zhāng shì, dū chāng rén. kāng xī shí sān nián, gěng jīng zhōng wèi luàn, zhāng zhī fū xióng yīng dǐng jiāng cóng zéi, zhāng jiàn, wù tīng zhì qún gū jiǔ, yǐ yǐn qiě quàn, zhōng bù kě. nǎi gào yú qí zú, shǐ sǐ. yīng dǐng rù yú zéi, zhāng zì shā.
张氏,都昌人。康熙十三年,耿精忠为乱,张之夫熊应鼎将从贼,张谏,勿听;质裙沽酒,以饮且劝,终不可。乃告于其族,矢死。应鼎入于贼,张自杀。
sūn dà chéng qī yì, jiāng dū rén. dà chéng mǔ jiāo, èr nǚ jià ér guī, jiē yǔ xiàn lì tōng. pò yù wū yì, yì gào dà chéng, jù yì, jiù bù sǐ. yì guī xǐng mǔ, gào mǔ zhuàng, chí mǔ mèi kū. lín qù, jiǎn mǔ lián, dé qīng bái xiàn gè yī shù, yīn yuē:" ér bì bù rǔ mǔ!" é xiàn lì sù gū shì, fù hū yì, bù yīng gū lì, yì bù yīng. xiàn lì zuì, luǒ ér zào chuāng xià. yì yǐ qīng bái xiàn zhuì shàng xià yī, fù hé wéi gēng, yì. gū jué, bù jiù, suì sǐ. lín zhī qí shì, gǎn qì bài yì shī. huò yǔ qīn gū, gū fǎn chún, zhòng huá yǐ gào guān. guān bì lì, jīng yì, zàng píng shān táng yòu gāng, ér bù jìng qí yù. hòu shù shí nián, xiàn lì yǐ shì rǔ yì xiōng zi, sǐ yú shuǐ. yì xiōng tòng zi, yì sǐ.
孙大成妻裔,江都人。大成母姣,二女嫁而归,皆与县吏通。迫欲汙裔,裔告大成,俱缢,救不死。裔归省母,告母状,持母袂哭。临去,检母奁,得青白线各一束,因曰:“儿必不辱母!”俄县吏宿姑室,复呼裔,不应;姑詈,亦不应。县吏醉,裸而譟窗下。裔以青白线缀上下衣,复合为縆,缢。姑觉,不救,遂死。邻知其事,感泣拜裔尸。或语侵姑,姑反唇,众譁以告官。官庇吏,旌裔,葬平山堂右冈,而不竟其狱。后数十年,县隶以事辱裔兄子,死于水。裔兄痛子,亦死。
yáng mǒu pìn qī zhāng, zì yuán gū, xiù shuǐ rén. nián shí jiǔ, xiàn lì qǐng hūn, fù bù xǔ, xǔ yáng shì. xiàn lì yǔ qí tú zào yú mén, wū yuán gū yǔ yǒu sī, yuán gū yè yì sǐ. xiàn lì yù kuān lì, yù shàng, xún fǔ chí bù kě, nǎi jiǎo lì, jīng yuán gū.
杨某聘妻章,字原姑,秀水人。年十九,县隶请婚,父不许,许杨氏。县隶与其徒譟于门,诬原姑与有私,原姑夜缢死。县吏欲宽隶,狱上,巡抚持不可,乃绞隶,旌原姑。
yì sǐ kāng xī liù shí nián sì yuè wù shēn, yuán gū sǐ jiā qìng liù nián jiǔ yuè jiǎ wǔ.
裔死康熙六十年四月戊申,原姑死嘉庆六年九月甲午。
mèng hēi zǐ qī yuàn, hēi zǐ, dài chéng rén yuàn, dōng ān rén. qí gū sù wú xíng, huì yǒng dìng hé jué, gōng yì dà jí, mài jiǔ dī shàng. qiáng yuàn yǔ xié, yuàn bù cóng, jiǒng rǔ zhī. gū yǔ è shào rù fù shì yǐn, fù zhōng bù kě fàn, gū yì nù. fù dù zhōng bù miǎn, zì chén sǐ. fū xíng qiú qí shī, sì rì, dé zhī wǔ qīng jìng. yòu sì rì nǎi liǎn. fāng shèng shǔ, shī wèi xiǔ yě.
孟黑子妻苑,黑子,大城人;苑,东安人。其姑素无行,会永定河决,工役大集,卖酒堤上。强苑与偕,苑不从,窘辱之。姑与恶少入妇室饮,妇终不可犯,姑益怒。妇度终不免,自沉死。夫行求其尸,四日,得之武清境。又四日乃敛。方盛暑,尸未朽也。
běi táng nǚ zǐ, yè mó dòu wèi fǔ, mǔ pò wèi chāng xīn hé lán mǒu qī, shī qí xìng, gū pò wèi chāng: jiē zì shā.
北塘女子,业磨豆为腐,母迫为娼;新河蓝某妻,失其姓,姑迫为娼:皆自杀。
wǔ qīng ruì shì nǚ bǐng zhēn, níng hé lè mǒu qī zuǒ, bìng yǐ gū pò yǔ è shào nì, zì shā.
武清芮氏女秉贞,宁河乐某妻左,并以姑迫与恶少暱,自杀。
xiāo shì, líng zhōu rén, wèi zhāng wén cǎi qī. wén cǎi yǒu yǒu yuè xiāo měi, yù wū zhī, xiāo lì jù. yǒu fēng xīn xiāo, zèn zhū wén cǎi, wèi xiāo bù jié. wén cǎi xìn zhī, dài xiāo guī níng, yǔ qí yǒu gòng shā zhū tú. hòu shì xuě, yōng zhèng shí èr nián jīng.
萧氏,灵州人,为张文彩妻。文彩有友悦萧美,欲污之,萧力拒。友{封心}萧,谮诸文彩,谓萧不洁。文彩信之,绐萧归宁,与其友共杀诸途。后事雪,雍正十二年旌。
huáng shì nǚ, zhāo wén rén. jià zhāng shì zi, wèi xiàn xiǎo lì. qí mǔ yǒu suǒ sī, pò nǚ cóng zhī, rì chuí chǔ. huò wèi nǚ:" hé guī?" nǚ yuē:" nǚ jì jià, ān guī? dài sǐ ér yǐ!" qián lóng shí liù nián xià, fāng shǔ, gū yǔ suǒ sī luǒ ér yǐn, nǚ bì, suǒ sī qǐ chí zhī. nǚ dà hào yuē:" nú gǎn wū wǒ!" chí àn shàng jiǔ qì tí zhī. gū nù, pī qí jiá, fù bǎng lüè zhī. yè bàn, nǚ rù jǐng sǐ.
黄氏女,昭文人。嫁张氏子,为县小吏。其母有所私,迫女从之,日箠楚。或谓女:“盍归?”女曰:“女既嫁,安归?待死而已!”乾隆十六年夏,方暑,姑与所私裸而饮,女避,所私起持之。女大号曰:“奴敢污我!”持案上酒器提之。姑怒,批其颊,复榜掠之。夜半,女入井死。
wú shì nǚ, zhèn zé rén. sàng fù mǔ, fāng liù suì, zì lǐ shì ér dài nián yān. shāo zhǎng, měi, lǐ shì zi xíng jiǎ, jiǔ wèi guī. gū hàn, sī yú lǐ háo. lǐ háo dàn gū jīn, yù de nǚ. nǚ wù cóng, gū tà zhī jí chǔ. lín yù wèn qí gù, nǚ bù kěn yán. dāng shǔ, yù, gū nà lǐ háo yú shì, jiàn qí hù. nǚ hū, bù yīng, xié jiǎn jù, chuàng lǐ háo, lǐ háo chí nǚ xiè yī qù. nǚ qiú sǐ, gū cāo jù chuí tà zhī, nǚ yǐn jiǎn zì, wèi shū. lín rén jiè qí gū, wú jí nǚ. nǚ yǔ lín nǚ kuǎn qǔ rú píng shí, bū chuài zhōu jǐn yī ōu, lín nǚ wèi bù sǐ yǐ. yè lòu èr kè, zì nì mén wài xī shuǐ sǐ. shí qián lóng sān shí qī nián qī yuè dīng wèi.
吴氏女,震泽人。丧父母,方六岁,字李氏而待年焉。稍长,美,李氏子行贾,久未归。姑悍,私于里豪。里豪啗姑金,欲得女。女勿从,姑挞之极楚。邻妪问其故,女不肯言。当暑,浴,姑纳里豪于室,键其户。女呼,不应,挟剪拒,创里豪,里豪持女亵衣去。女求死,姑操巨箠挞之,女引剪自,未殊。邻人戒其姑,毋急女。女与邻女款曲如平时,晡啜粥尽一瓯,邻女谓不死矣。夜漏二刻,自溺门外溪水死。时乾隆三十七年七月丁未。
gù shì, tài zhōu rén. fū zhāng shì yīng, rì huì gù yín, gù bù kě. huò dài shì yīng qián, shì yīng yīn yù gù yǔ sī, gū jiǔ yǐn dài qián zhě, sǒu qí mǔ hū gù chū, bù yīng yǔ zhī jiǔ, fù bēi, tòng. dài qián zhě jí qù, qí mǔ è gù kēng, jǐ jué. lín lǐ xián fèn, sù yú zhōu, shì yīng qǐ huǐ guò, yǐ gù guī. yǔ qí mǔ yì rì yè pò zhī, gù yǐn lǔ, bù de sǐ. qián lóng shí liù nián shí yuè wù shù, shì yīng yǔ gù:" dōng wú yī, hé rú wú yán? jí dé qián yī rǔ." gù yuē:" wǒ níng sǐ bù rǔ." shì yīng huì, yè è shā zhī, nián shí qī.
顾氏,泰州人。夫张世英,日诲顾淫,顾不可。或贷世英钱,世英阴欲顾与私,沽酒饮贷钱者,嗾其母呼顾出,不应;与之酒,覆杯,恸。贷钱者亟去,其母搤顾吭,几绝。邻里咸愤,诉于州,世英乞悔过,以顾归。与其母益日夜迫之,顾饮滷,不得死。乾隆十六年十月戊戍,世英语顾:“冬无衣,盍如吾言?即得钱衣汝。”顾曰:“我宁死不辱。”世英恚,夜扼杀之,年十七。
zhāng shì, dān yáng rén. fū chén péng nián, jià shí nián yǐ. péng nián pín, yù jià zhāng, zhāng tì qì bù yīng dài shǐ chū, ér mì shǐ méi cóng, zhāng jué zhī, hào tòng qiú sǐ. luó zú yǐ gào guān, guān chī péng nián, lìng zhāng hái mǔ jiā. zhāng yuē:" wǒ shì chén yǐ, sǐ shēng yǐ zhī." péng nián yì pò zhāng, zhāng dù zhōng bù miǎn, cóng róng yán yuē:" wǒ wú rú hé, jīn dāng tīng ěr!" qǐ suí péng nián zǒu chū cūn. táng shuǐ fāng shèng, zhāng yuè rù shuǐ sǐ. sǐ zhī rì, wèi qián lóng shí jiǔ nián liù yuè wù chén.
张氏,丹阳人。夫陈彭年,嫁十年矣。彭年贫,欲嫁张,张涕泣不应;绐使出,而密使媒从,张觉之,号恸求死。逻卒以告官,官笞彭年,令张还母家。张曰:“我適陈矣,死生以之。”彭年益迫张,张度终不免,从容言曰:“我无如何,今当听尔!”起随彭年走出村。塘水方盛,张跃入水死。死之日,为乾隆十九年六月戊辰。
xǔ huì qī zhāng, yǐng zhōu rén. gū jiāo ér nüè, è zhāng duān jǐn bù lèi, rì gòu qiě tà, zhāng shì gū yì gōng. gū bìng, kuī gǔ yǐ liáo, gū nüè rú gù. gū yǔ lín sì sēng tōng, yù luàn zhāng. gū nì sēng shì, zhào zhāng rù, ér chū jiàn qí hù, zhāng dà hào, sēng dùn qù. yì rì, zì chén yú jǐng. yǒu sī bǔ dé sēng, lùn rú lǜ. xiāng rén liè sēng shī yǐ jì zhāng.
许会妻张,颍州人。姑姣而虐,恶张端谨不类,日诟且挞,张事姑益恭。姑病,刲股以疗,姑虐如故。姑与邻寺僧通,欲乱张。姑匿僧室,召张入,而出键其户,张大号,僧遁去。翌日,自沉于井。有司捕得僧,论如律。乡人裂僧尸以祭张。
zhào hǎi yù qī rèn, míng huán, rǔ zhōu rén. gū gù yǔ lín rén tōng, yè bàn, xié rèn rù rèn shì, gòu ér miǎn. yì jǐng sǐ, nián shí jiǔ.
赵海玉妻任,名环,汝州人。姑故与邻人通,夜半,挟刃入任室,诟而免。亦井死,年十九。
yīn shì, tiān jīn rén, wèi tóng xiàn xíng wén guì qī. wén guì gù wú xíng, qí mǔ zhào, jiāo. wén guì chū qǔ yú, yǐ zhēn shèn bù xiāng rù, chū zhī. fù qǔ yīn, yīn zhēn shèn yóu yú yú, zhào è zhī, yǔ wén guì rì chuí chǔ, wò yǐ fèi tāng, shī fán zhuó yān, tǐ jǐn kuì. yǒu sī wén, shǐ lì jiù shì, yīn jù bù kě. xuán zú. yǒu sī shōu zhào jí wén guì, lùn rú fǎ.
殷氏,天津人,为同县邢文贵妻。文贵故无行,其母赵,姣。文贵初娶于,以贞慎不相入,出之。复娶殷,殷贞慎尤逾于,赵恶之,与文贵日捶楚,沃以沸汤,施燔灼焉,体尽溃。有司闻,使吏就视,殷拒不可。旋卒。有司收赵及文贵,论如法。
jiā xīng nǚ, shī qí shì, jià mài jiǔ jiā wáng shì zi. gū dāng lú, xí yǔ jiǔ rén jiāo, jì nǚ bù yīng, nǎi cái yì bù shǐ bǎo. xiàn zhōng lǐ shì mǔ, gù dà jiā nǚ, wén mài huā ǎo yán nǚ shì, mǐn nǚ yǒu zhì, zhé lìng ǎo shì hú bǐng bì nǚ. yī rì jiàn nǚ è, bèi shén, ér jǐ shàng zhì cí guǒ, ǎo guài nǚ hé qì bù shí, nǚ yuē:" lǐ fū rén bǎo wǒ, āi wǒ zhì yě! cǐ wù xī jiā yǐ ěr wǒ, wǒ yǒu è sǐ ěr, qǐ kě shí hū?" lǐ mǔ bìng, qiě sǐ, yí qián shí yú mín zhōu nǚ. nǚ gǎn qì, yǔ ǎo:" wǒ zhōng bù fù lǐ fū rén wàng!" è shào yàn nǚ jiǔ, sǒu gū jiāng xié yǐ wēi. nǚ jiàn wén zhī. nǎi qǐng yú gū, dài dāng lú. gū xǐ, shòu nǚ hù yào. shù rì, nǚ yè qǐ hòu hù tóu shuǐ sǐ. qián lóng èr shí nián liù yuè shì yě.
嘉兴女,失其氏,嫁卖酒家王氏子。姑当垆,习与酒人姣,惎女不应,乃裁抑不使饱。县中李氏母,故大家女,闻卖花媪言女事,愍女有志,辄令媪市胡饼畀女。一日见女饿,惫甚,而几上置餈果,媪怪女何弃不食,女曰:“李夫人饱我,哀我志也!此物西家以饵我,我有饿死耳,岂可食乎?”李母病,且死,遗钱十馀缗周女。女感泣,语媪:“我终不负李夫人望!”恶少艳女久,嗾姑将胁以威。女渐闻之。乃请于姑,代当垆。姑喜,授女户钥。数日,女夜启后户投水死。乾隆二十年六月事也。
wáng mǒu qī lǐ, zì hēi gū, tiān jīn rén. gū bù zhēn, yǔ yán yùn shǐ lì yǒu sī, jì yù bìng wū lǐ. lì yǔ gū yǐn, yì lǐ, lǐ chǐ zhī, héng bù rú gū zhǐ. gū yǐ tā gù lì qiě tà, dài lì wèi zhī jiě, fù shì yì lǐ, zhōng bù kě, ér lì yì wèi yǐ. lǐ zhěn cè zhì dāo yǐ zì wèi, gū zhú qí zi chū, yè chí bèi jiù lǐ gòng qǐn. yè bàn, qǐ hù nà lì, lì pò lǐ, lǐ hū, gū yǎn qí kǒu. qǔ dāo zì jǐng, wèi shū, mǔ lái shì zhī, fù sū, yǔ qí gù. bìng yán:" fāng zì jǐng, xuè yì, bù zhī rén. jiàn wén lì yǔ gū, dāng yán fū fù xiāng zhēng gòu zì qiāng, yí wú zhī zhě." yuè sān rì nǎi sǐ, qí xiōng gào guān, chī lì, bù jìng qí yù, dào guāng liù nián qī yuè shì yě.
王某妻李,字黑姑,天津人。姑不贞,与盐运使隶有私,计欲并污李。隶与姑饮,役李,李耻之,恒不如姑指。姑以他故詈且挞,待隶为之解,复示意李,终不可,而隶意未已。李枕侧置刀以自卫,姑逐其子出,夜持被就李共寝。夜半,启户纳隶,隶迫李,李呼,姑掩其口。取刀自刭,未殊,母来视之,复甦,语其故。并言:“方自刭,血溢,不知人。渐闻隶语姑,当言夫妇相争诟自戕,宜无知者。”越三日乃死,其兄告官,笞隶,不竟其狱,道光六年七月事也。
hé xiān yòu qī sūn, guì yáng rén. xiān yòu fù zài shí, wèi xiān yòu qiú shú shī, shòu zhī dú. wèi jǐ sàng fù, qí mǔ yǐ jiā zhèng shǔ shú shī, yīn sī yān. sūn jì guī, cháng chén yè gū, shú shī zài qí shì, sūn qū ér bì. shú shī yǔ gū móu bìng luàn zhī. shú shī chū, sūn rù, jiàn gū yuē:" jiā suī pín, cū yǒu mén fá, wēng qín kǔ zhōng shēn, bù dé yì, suǒ zhǔ wàng zhě xiān yòu. gū niàn wēng yǔ xiān yòu, wù fù jìn shú shī." gū cán, jiè wú xiè. sūn yuē:" fù suǒ yán wèi mén hù ěr, suī xiān yòu bù gǎn gào, dì yuán gū zhōng niàn fù yán." shú shī jì yǔ gū móu, suì lǚ tiāo sūn, sūn yǐ gào gū, yòu jiàn, gū zhōng wú nà. shú shī rù sūn shì, sūn dà gòu, shú shī yáng bì. sūn yù hái gào qí zǔ, rěn wèi fā. gū yáng chū, shú shī fù rù sūn shì, qián bào chí zhī. sūn hào, fèn jī. xiān yòu rù, shú shī nǎi zǒu. sūn shāng yú xié, suì zì jīng sǐ. shí qián lóng èr shí jiǔ nián sān yuè. míng nián, yù shàng, zhǎn shú shī, xǐ qí gū xīn jiāng.
何先佑妻孙,桂阳人。先佑父在时,为先佑求塾师,授之读。未几丧父,其母以家政属塾师,因私焉。孙既归,尝晨谒姑,塾师在其室,孙趋而避。塾师与姑谋并乱之。塾师出,孙入,谏姑曰:“家虽贫,粗有门阀,翁勤苦终身,不得意,所属望者先佑。姑念翁与先佑,勿复近塾师。”姑惭,戒毋泄。孙曰:“妇所言为门户耳,虽先佑不敢告,第原姑终念妇言。”塾师既与姑谋,遂屡挑孙,孙以告姑,又谏,姑终毋纳。塾师入孙室,孙大诟,塾师阳避。孙欲还告其祖,忍未发。姑阳出,塾师复入孙室,潜抱持之。孙号,奋击。先佑入,塾师乃走。孙伤於胁,遂自经死。时乾隆二十九年三月。明年,狱上,斩塾师,徙其姑新疆。
xíng shì, zì fú, jùn xiàn rén. nóng jiā nǚ yě, ér yǒu róng sè. jià yuán xiǎn wàng, gū jiāo, qún jiān jù qí shì, jīng xíng měi, tiāo zhī, bù cóng. qí gū yòu qiě dǐ, xíng ruò wéi wù yù yě zhě. móu yì jí, yè chū, jiāng fù shuǐ, fēng shī dào, yù tóng cūn rén sòng hái fù jiā. fù yuàn, yǔ fù zhì yuán shì. qún jiān pò qí fù shǐ jù zhuàng, yuē:" nǚ zài táo, zhàng sǐ." yè èr gǔ, qún jiān fù xíng luǒ tà shù bǎi, xíng yǒu shēn, bù shèng chǔ, qiú miè dēng, sǐ bù hèn. qún jiān zhuì xíng yú liáng, ér tà zhī yì dú. wǔ gǔ dēng jǐn, xíng sǐ. shǐ xiǎn wàng lí qí jǐng, ruò zì qiāng. guān bǔ qún jiān, lùn rú fǎ.
邢氏,字福,濬县人。农家女也,而有容色。嫁袁显旺,姑姣,群奸聚其室,惊邢美,挑之,不从。其姑诱且诋,邢若为勿喻也者。谋益急,夜出,将赴水,风失道,遇同村人送还父家。父愿,与复至袁氏。群奸迫其父使具状,曰:“女再逃,杖死。”夜二鼓,群奸缚邢裸挞数百,邢有娠,不胜楚,求灭灯,死不恨。群奸縋邢於梁,而挞之益毒。五鼓灯尽,邢死。使显旺劙其颈,若自戕。官捕群奸,论如法。
qiān ān fù, bù zhī qí xìng. fū xíng jiǎ, wēng mào, gū sī yú yōng. yōng jì bìng wū fù, shāo jìn fù, fù sè shén lì. nǎi yǔ qí gū móu, sǒu wēng wū fù, fù bù kě, suì sǒu wēng shā fù. xù sāi kǒu, yì zhuó xià tǐ sǐ.
迁安妇,不知其姓。夫行贾,翁耄,姑私於佣。佣计并污妇,稍近妇,妇色甚厉。乃与其姑谋,嗾翁污妇,妇不可,遂嗾翁杀妇。絮塞口,杙椓下体死。
bái róng qī yǐn, yì qiān ān rén. róng chū wèi yōu, gū yǒu wài yù, pò fù, jué yǐn shí, rì chuài mǐ shěn. yú yuè, gū fù yǐn, yǐ chì tiě lào xià tǐ. yǐn hào, jī qí shǒu, fā jiē rán, yī mù liè, suì sǐ.
白镕妻尹,亦迁安人。镕出为优,姑有外遇,迫妇,绝饮食,日啜米沈。逾月,姑缚尹,以炽铁烙下体。尹号,击其首,发皆燃,一目裂,遂死。
lín shì, píng hú rén. jià gù dà, jiā zhà pǔ tāng shān lù. gù dà mǔ gù chāng yě, è shào wǎng lái qí shì, qiáng lín jù míng, bù kě. mǔ jì lín, yǔ zhū è shào móu, bì yù bìng wū zhī, lín qiè chū fù hǎi. wèi zhì, zhí lín nǚ, sòng zhī hái mǔ yì chóu lín, yǔ dà rì gòng chī zhī, jìn qí shí, bù lìng bǎo. jū nián yú, wèi jiā qìng jiǔ nián zhēng yuè, fāng gǎi suì, è shào zhì, qún yǐn, lín fù qiè chū fù hǎi jì rì shòu chī, qiě jiǔ jī, xíng bù qián. dà zhuī zhì, zhí yǐ guī, mǔ suì yù shā lín. zhuàng yǐ zhòng qì, yāo lē jù zhé, fù páo luò qí xià tǐ. shì yuè bǐng xū huì, lín sǐ. shì fā, lùn dà rú lǜ.
林氏,平湖人。嫁顾大,家乍浦汤山麓。顾大母故娼也,恶少往来其室,强林具茗,不可。母惎林,与诸恶少谋,必欲并污之,林窃出赴海。未至,值邻女,送之还;母益仇林,与大日共笞之,靳其食,不令饱。居年馀,为嘉庆九年正月,方改岁,恶少至,群饮,林复窃出赴海;既日受笞,且久饥,行不前。大追至,执以归,母遂欲杀林。撞以重器,腰肋俱折,复炮烙其下体。是月丙戌晦,林死。事发,论大如律。
hóng mǒu qī xú, jīn xī nóng jiā nǚ yě. gū yǔ xiōng gōng yǒu dào xíng, xú zhì wèi yú yuè, chá dé zhī, dà qī. tuō zān ěr bì hóng, zhǔ yuǎn xíng jiǎ yǐ bì, lǚ jiàn gū, gū bù nà, nǎi zì jīng.
洪某妻徐,金谿农家女也。姑与兄公有盗行,徐至未逾月,察得之,大戚。脱簪珥畀洪,嘱远行贾以避,屡谏姑,姑不纳,乃自经。
áo shì, liáng zhōu rén, jià zhù fáng liáng zhōu qí rén sì shí jiǔ. sì shí jiǔ yǒu yǒu xiāng xiá, gài yǔ áo tōng, sì shí jiǔ xǔ zhī, jiǎ yǐ yī, yè rù shì, áo wén yǔ, biàn fēi fū yě, duó hù chū, yǒu dùn. áo lì sì shí jiǔ, qí qí chū, zì nì shuǐ yīng zhōng sǐ.
敖氏,凉州人,嫁驻防凉州旗人四十九。四十九有友相狎,丐与敖通,四十九许之,假以衣,夜入室,敖闻语,辨非夫也,夺户出,友遁。敖詈四十九,俟其出,自溺水甖中死。
tú shì, liáng shān rén, jià gān kè guì. kè guì yóu dàng, pò qí jiā, tú yǐ nǚ gōng gōng rì shí. kè guì fù cuó jiǎ qián, jiāng yǐ tú cháng. yī rì, kè guì cóng tú qǔ gù yī yì qián yǐ yǐn, zuì guī, tú qì, kè guì guāi qí jiá, yuē:" xíng qiě yù ěr!" tú yuē:" wú shǐ sǐ bù wǎng." kè guì tà zhī, liǎng zhòu yè bù yǐ, tú zì jīng sǐ.
涂氏,梁山人,嫁甘克桂。克桂游荡,破其家,涂以女红供日食。克桂负鹾贾钱,将以涂偿。一日,克桂从涂取故衣易钱以饮,醉归,涂泣,克桂掴其颊,曰:“行且鬻尔!”涂曰:“吾矢死不往。”克桂挞之,两昼夜不已,涂自经死。
wú shì, zhāng huà rén, jià kāng shì zi. gū bù zhēn, yù bìng luàn zhī, wú bù cóng nǎi xiào zhì qiú fǎ, bǎng lüè zhī wú suàn, zú bù wéi qū, zì rèn qí fù sǐ. dào guāng qī nián shì yě.
吴氏,彰化人,嫁康氏子。姑不贞,欲并乱之,吴不从;乃效治囚法,榜掠之无算,卒不为屈,剚刃其腹死。道光七年事也。
yáng shì, jiāng dū mù gōng nǚ, jià cáo shì zi. gū pò shǐ wèi wū xíng, yáng bù cóng, nǎi jué qí shí, biān zhī zhì lèi qiān. zào zhū kù xíng, bǎng lüè wú wán fū, chuàng zhòng sǐ. lín yǐ gào xiàn lì, chī qí jiù jí fū, zàng zhū méi huā lǐng xià.
杨氏,江都木工女,嫁曹氏子。姑迫使为汙行,杨不从,乃绝其食,鞭之至累千。造诸酷刑,榜掠无完肤,创重死。邻以告县吏,笞其舅及夫,葬诸梅花岭下。
zhào shì, tóng chéng rén, fū tóng xiàn sūn mǒu. hóng xiù quán bīng jiāng zhì, qí fū jiàng, shòu shǔ zhì. xián fēng shí yī nián, xiù quán bīng pò tóng chéng, qí fū dài huáng jīn, bèi huáng páo, chéng mǎ yíng zhào. zhào wàng jiàn, dà tòng yuē:" rǔ fēi wǒ fū yě! fù mǔ qiǎn wǒ jià nǎi zhū shēng sūn mǒu, fēi zuò zéi sūn mǒu yě! qiě rǔ jì dú shū wèi shì rén, qǐ bù zhī sūn shì wàng zú, wén wǔ shì huàn bù jué, ér shī shēn jiàng zéi, yì qì yáng yáng zì dé, wǒ bù rěn jiàn yě!" qǐ, tóu táng sǐ. zi shù suì, cóng zhī xià.
赵氏,桐城人,夫同县孙某。洪秀全兵将至,其夫降,受署置。咸丰十一年,秀全兵破桐城,其夫戴黄巾,被黄袍,乘马迎赵。赵望见,大恸曰:“汝非我夫也!父母遣我嫁乃诸生孙某,非作贼孙某也!且汝既读书为士人,岂不知孙氏望族,文武仕宦不绝,而失身降贼,意气扬扬自得,我不忍见也!”起,投塘死。子数岁,从之下。
tóng shí yòu yǒu wáng shì, hé féi rén. fū móu xī chóu, jiāng jiàng xiù quán, wáng lì jiàn bù tīng, zì jīng sǐ.
同时又有王氏,合肥人。夫缪锡畴,将降秀全,王力谏不听,自经死。
xǔ shì, míng lǐng gū, shè rén, fū yì xiàn zhū shēng. xián fēng shí nián, zéi zhì, qí jiù jiāng jiàng, xǔ qì jiàn, wù nà, yì zì jīng sǐ. qí jiù hòu wǔ zéi, jǔ jiā jiē wèi lù.
许氏,名领姑,歙人,夫亦县诸生。咸丰十年,贼至,其舅将降,许泣谏,勿纳,亦自经死。其舅后忤贼,举家皆为戮。
méi shì, míng lán gū, bù zhī hé xiàn rén. jià fū bù xiào, yù xié yǐ wéi háo jiā nú, méi bù kě yòu shǐ chū rǔ rén zǐ wèi yōng, yì bù kě. fū yǐn sēng rù qí shì, méi lì jù. lín yǐ gào guān, guān chī sēng jí qí fū. fū nù méi shén, jiǒng rǔ chuí chǔ wú bù zhì yòu xǐ jū mù gōng jiā, yè, zhū è shào rù shì, jiāng qiáng wū zhī. lín fù yǐ gào guān, guān wèi jí tīng qí yù, méi zì jīng sǐ.
梅氏,名兰姑,不知何县人。嫁夫不肖,欲携以为豪家奴,梅不可;又使出乳人子为佣,亦不可。夫引僧入其室,梅力拒。邻以告官,官笞僧及其夫。夫怒梅甚,窘辱捶楚无不至;又徙居木工家,夜,诸恶少入室,将强汙之。邻复以告官,官未即听其狱,梅自经死。
zhāng shì, wǔ jìn rén, zì shěn pán dé. fù mǔ zú, dà mǔ lǎo, dài nián yú shěn. pán dé fù gù wú lài, lǚ tiāo nǚ, nǚ jǐn bì zhī, yòu bù lìng guī xǐng. zhāng zhī qī yǒu yǔ shěn lín zhě, nǚ dà mǔ ǒu guò zhī, nǚ wén, dé jiān wèn ān fǒu, yīn mì sù qí shì. wū yè yuē:" ér mìng kǔ, wéi yǒu sǐ ěr!" yòu wū yè jiǔ zhī. zhǔ dà mǔ yuē:" wù yáng yú rén yě!" wèi jǐ, lǐ zhōng wèi yōu, jǔ jiā wǎng guān, nǚ dú zài, pán dé fù zhòu bī zhī, lì jù dé tuō. dù zhōng bù miǎn, zì jīng sǐ.
张氏,武进人,字沈盘德。父母卒,大母老,待年于沈。盘德父故无赖,屡挑女,女谨避之,又不令归省。张之戚有与沈邻者,女大母偶过之,女闻,得间问安否,因密诉其事。呜咽曰:“儿命苦,惟有死耳!”又呜咽久之。嘱大母曰:“勿扬于人也!”未几,里中为优,举家往观,女独在,盘德父骤逼之,力拒得脱。度终不免,自经死。
qín mǒu qī cuī, yáng gāo rén. fū è, cuī jiàn wù tīng, tà rǔ zhī. yú nián, zuò zuì liú xǐ, jù jiàn wǔ, xiān shā qí zi ér zì shā.
秦某妻崔,阳高人。夫恶,崔谏勿听,挞辱之。逾年,坐罪流徙,惧见侮,先杀其子而自杀。
lǐ mǒu qī guǎn, nán píng rén. fū bù xiào, guǎn shù jiàn, lèi bèi tà rǔ, bī zhī jià, bēn hái mǔ shì. zú yù yú fù jiā, nǎi zì shā.
李某妻管,南平人。夫不肖,管数谏,累被挞辱,逼之嫁,奔还母氏。卒鬻于富家,乃自杀。
wáng mǒu qī xú, dōng xiāng rén. gū xià, zǎo guǎ, ér zi wú jí, xià jiè wù tīng, xú guī zhī, zhé biān tà yù sǐ. xià wèi xú:" fū wú ēn, kě jià." xú bù qù.
王某妻徐,东乡人。姑夏,早寡,而子无藉,夏戒勿听,徐规之,辄鞭挞欲死。夏谓徐:“夫无恩,可嫁。”徐不去。
chén qián pìn qī cuī, míng qiū, xuān dé rén. qiū dà fù yǔ qián fù xī kǒng tóng guān yú zhào qìng, qiū dà fù zú guān, yīn yíng qiū zhì guān xiè, ér qián zài lǐ, zǔ luàn, wèi hūn. shùn zhì shí nián. xī kǒng bà guān, hái dào gāo míng, yù chóu jiā, jiān yān. zhí qiū jí xī kǒng èr qiè, jiāng wū zhī, qiū mà shén lì. chóu shēng yì qiū, yǐ mì fù qí miàn, yǐn yǐ chuài zhī, qiū zhì sǐ, mà bù jué. èr qiè yì shēng yì sǐ.
陈潜聘妻崔,名秋,宣德人。秋大父与潜父希孔同官于肇庆,秋大父卒官,因迎秋至官廨,而潜在里,阻乱,未婚。顺治十年。希孔罢官,还道高明,遇仇家,熸焉。絷秋及希孔二妾,将汙之,秋骂甚厉。仇生瘗秋,以蜜傅其面,引蚁嘬之,秋至死,骂不绝。二妾亦生瘗死。
zhū chéng yǔ qī cáo, chéng yǔ, wú xī rén cáo, wǔ jìn rén: jiē nóng jiā yě. shēng èr zi yī nǚ, ér chéng yǔ sǐ. chéng yǔ dì pò zhī jià, cáo yǐ sǐ jù. biàn gào lín lǐ qī zú, qǐ yán yú shū, dé wú jià, chéng yǔ dì bù xǔ qǐng zhōng sàng, bù xǔ qǐng jí dà xiáng, bù xǔ nǎi qǐng dé jiàn qí zǐ, xǔ zhī. cáo yè qiè ér nǚ yì zǐ jiā, yuē:" wǒ chū bù yù jià, jīn yǐ yǐ! tè bù néng lěi lěi rán bào ér nǚ zuò xīn fù, zàn lèi zǐ, sān rì hòu, dāng xiāng qǔ, shèn wù gào wú shū!" zǐ mán xǔ zhī, ér tí suǒ rǔ, cáo qì yuē:" chī ér! mǔ qǐ néng zhǎng rǔ ěr yé?" cí zǐ chū, fù huán shì ér nǚ, zài sān zhǔ zǐ. zǐ yuē:" sān rì ěr, hé yán zhī shù?" nǎi qù, kū yú chéng yǔ mù, hái, suì yì. zǐ wǎng kū zhī, mù yóu shì, xǔ yù qí ér nǚ yǐ zhǎng, nǎi míng. jí liǎn, zuǒ bì chuàng wèi hé, gài chéng yǔ bìng shí cháng gē bì yě. fù wèi sòng yú xiàn, zuì pò jià zhě.
朱承宇妻曹,承宇,无锡人;曹,武进人:皆农家也。生二子、一女,而承宇死。承宇弟迫之嫁,曹以死拒。遍告邻里戚族,乞言于叔,得毋嫁,承宇弟不许;请终丧,不许;请及大祥,不许;乃请得见其姊,许之。曹夜挈儿女诣姊家,曰:“我初不欲嫁,今已矣!特不能累累然抱儿女作新妇,暂累姊,三日后,当相取,慎勿告吾叔!”姊谩许之,儿啼索乳,曹泣曰:“痴儿!母岂能长乳尔耶?”辞姊出,复还视儿女,再三嘱姊。姊曰:“三日耳,何言之数?”乃去,哭于承宇墓,还,遂缢。姊往哭之,目犹视,许育其儿女以长,乃瞑。及敛,左臂创未合,盖承宇病时尝割臂也。父为讼于县,罪迫嫁者。
chén yǒu liàng qī hǎi, tóng shān rén. yǒu liàng, rú jiā zǐ. pín wú shí, zhuǎn xǐ cháng zhōu. jū nì lǚ, zī jǐn, è shào kàn hǎi nián shào, yǔ yǒu liàng yóu, qiě zhōu zhī shí qí wáng, tiāo hǎi, hǎi lì zhī, zǒu. shì shí cáo sù zhì jīng shī, qí zhōu wèi zhī liáng chuán, zhǔ zhě jiē háo huá. è shào shéng hǎi yú zhǔ zhě, yì yǐn yǔ yǒu liàng yóu, zhāo shǐ zuǒ kuài jì. qiě wèi:" zhōu háng dāng jīng xú zhōu, hé yǐ nú guī?" yǒu liàng yǐ gào hǎi, hǎi wèn shú wèi yǐn zhì, zé è shào cháng wèi suǒ tiāo lì ér zǒu zhě yě, xiè wú wǎng. è shào shǐ qí cáo sòng yǒu liàng táo rén, yǒu liàng jù, nǎi yǐ hǎi rù qí zhōu. hǎi rù zhōu, rì dú chǔ, zhǔ zhě shǐ yǒu liàng yǒu shì yú jìn xiàn, ér yè jiù hǎi, qiáng bào chí zhī. hǎi hào, wō qí miàn, yóu bù shì, dà hū shā rén. zhōu rén jǐn jīng qǐ, shǐ dé miǎn. jí xī, zì jīng. zhǔ zhě cáng qí shī jī sù zhōng, huì zhōu rén. yǒu gāo shī lán jiǔ tíng zhě, mǐn hǎi sǐ, què zhǔ zhě huì, gào guān, nǎi àn zhū zhǔ zhě jí è shào. cháng zhōu rén zàng hǎi yú nán jiāo, huì zhě dài qiān rén.
陈有量妻海,铜山人。有量,儒家子。贫无食,转徙常州。居逆旅,赀尽,恶少矙海年少,与有量游,且周之;时其亡,挑海,海詈之,走。是时漕粟至京师,其舟谓之粮船,主者皆豪猾。恶少绳海于主者,亦引与有量游,招使佐会计。且谓:“舟行当经徐州,盍以孥归?”有量以告海,海问孰为引致,则恶少尝为所挑詈而走者也,谢毋往。恶少使其曹讼有量逃人,有量惧,乃以海入其舟。海入舟,日独处,主者使有量有事于近县,而夜就海,强抱持之。海号,挝其面,犹不释,大呼杀人。舟人尽惊起,始得免。即夕,自经。主者藏其尸积粟中,贿舟人。有篙师蓝九廷者,愍海死,卻主者贿,告官,乃按诛主者及恶少。常州人葬海于南郊,会者殆千人。
fán tíng zhù qī zhāng, xiāng chéng rén. tíng zhù zǎo zú, zhāng fèng gū fǔ èr zi. xiàn zhōng yǒu wú lài zǐ èr, yǐ bīng jí wèi bào, yàn zhāng yù wū zhī. kāng xī wǔ shí wǔ nián sì yuè wù shēn, rì fāng wǔ, gū yǔ qí yòu zǐ chū guō huò mài, èr zi jiù shú. èr wú lài xiòng zhāng dú jū, gòng rù shì, zhāng zǒu bì. yī zhí qián chí zhī, yī è qí kēng, chī yǐ sǐ, zhāng bù wéi qū. qǔ cài dāo zhèn qí miàn, wèi suǒ duó. rù shì jiù chuáng cè jiě pèi dāo, dāo zhǎng cāo qí shì, fāng chū, yòu wèi wú lài duó, suì gòng yè zhāng shǐ fú, zhāng zhé yuè ér qǐ, lǚ pū lǚ lì. zuó qí fā, lǚ lǚ tuō, hū yì jí. èr wú lài dù zhōng bù kě fàn, yī shí suǒ jiě dāo zhuó zhāng é, zhāng pū, yī qǔ cài dāo duàn qí hóu, suì sǐ. lín jiàn èr wú lài chū zì zhāng shì, yī zì xuè, gào guān. xiàn lì dàn bīng jiā zǐ, yù zuò tíng zhù dì xuān, mín dà huá, nǎi yǐ yí yù shàng. hòu sì nián, hé dào zhōu quán yuán shǔ àn chá shǐ, chá yù cí, chà yuē:" cǐ hé míng yí yù? chéng zhōng shā rén, fēi huāng yě rì wǔ, fēi hūn yè. qiě shā rén zhě yǒu zhǔ míng, cǐ hé míng yí yù?" xià xiàn dǎi èr wú lài, yī qián shù yuè fā kuáng sǐ, jiāng sǐ, zì chéng shā zhāng yī lù yú shì.
樊廷柱妻张,襄城人。廷柱早卒,张奉姑抚二子。县中有无赖子二,倚兵籍为暴,艳张欲汙之。康熙五十五年四月戊申,日方午,姑与其幼子出郭穫麦,二子就塾。二无赖诇张独居,共入室,张走避。一直前持之,一扼其吭,哧以死,张不为屈。取菜刀揕其面,为所夺。入室就床侧解佩刀,刀长操其室,方出,又为无赖夺,遂共曳张使伏,张辄跃而起,屡仆屡立。捽其发,缕缕脱,呼益急。二无赖度终不可犯,一拾所解刀斫张额,张仆,一取菜刀断其喉,遂死。邻见二无赖出自张室,衣渍血,告官。县吏惮兵家子,欲坐廷柱弟宣,民大譁,乃以疑狱上。后四年,河道周铨元署按察使,察狱辞,诧曰:“此何名疑狱?城中杀人,非荒野;日午,非昏夜。且杀人者有主名,此何名疑狱?”下县逮二无赖,一前数月发狂死,将死,自承杀张;一戮于市。
lǐ yǒu héng pìn qī yáng, yǎn shī rén. shǎo sàng mǔ, shí qī wèi jià. fù wèi lì, suì mù, yóu xíng yì. yī xī dà xuě, tóng cūn yǒu tú zhě, chí dāo rù nǚ shì, nǚ jiān jù, bèi shā. zhì míng, qí fù guī, jiàn nǚ sǐ, yàn duàn, zuǒ shǒu shù chuàng, yòu shǒu chí yī dài bù shì. chū hù wài, zhú xuě shàng xuè jī zhì tú zhě jiā, dé dāo yú chuáng xià. tú zhě sǐ yù zhōng.
李有恒聘妻杨,偃师人。少丧母,十七未嫁。父为隶,岁暮,犹行役。一夕大雪,同村有屠者,持刀入女室,女坚拒,被杀。质明,其父归,见女死,咽断,左手数创,右手持衣带不释。出户外,逐雪上血迹至屠者家,得刀於床下。屠者死狱中。
chén mǒu qī, bù zhī qí xìng, wú rén. fū wū zhě, chū jiù yōng. lín yǒu jiǔ rén guò, diào fù, fù yǔ fū, fū màn shòu yǐ rèn yuē:" bǐ lái, rǔ shā zhī!" fù chū jiù yōng. jiǔ rén yè pái hù rù, fù zhì rèn, jiǔ rén shí rèn rèn fù, dòng xiōng sǐ. ér hào, lín fù rù shì, yī cūn jiē jí, dú jiǔ rén zhě bù zhì, qiú zhī, fāng bì rù lín cūn. gào yú guān, zhū zhī. lǐ yǒu lǎo shú shī cáo shū sù, jǐn chū suǒ xù jīn wèi jiàn cí, tú xiàng yǐ jì.
陈某妻,不知其姓,吴人。夫圬者,出就佣。邻有酒人过,调妇,妇语夫,夫漫授以刃曰:“彼来,汝杀之!”复出就佣。酒人夜排户入,妇掷刃,酒人拾刃刃妇,洞胸死。儿号,邻妇入视,一村皆集,独酒人者不至,求之,方避入邻村。告於官,诛之。里有老塾师曹叔素,尽出所蓄金为建祠,图像以祭。
liú yě qī lǐ, tài kāng rén. gū lìng cǎi shū, lín cūn zi chí lián guò, diào fù, fù lì jù, jǔ lián zì xiōng sǐ. yuè shù rì, lín cūn zi jí zuò, chí lián qū cǎi shū suǒ, zì yán shā fù zhuàng, nǎi zhí yǐ gào guān. liǎng jiā gù yǒu lián, huì bà sòng. yú nián, jí fù zuò, chí lián qū cǎi shū suǒ, jué xiōng duàn hóu sǐ.
刘埜妻李,太康人。姑令采菽,邻村子持镰过,调妇,妇力拒,举镰剚胸死。越数日,邻村子疾作,持镰趋采菽所,自言杀妇状,乃执以告官。两家故有连,贿罢讼。逾年,疾复作,持镰趋采菽所,抉胸断喉死。
qū shì nǚ, zì dēng, yǒng níng rén. nián shí sān, fù shǒu guā, mǔ hū nǚ yè zhī, fù lìng nǚ dài shǒu. lín yuán sǒu wǔ shí yú, wàng jiàn nǚ dú zuò shì shù xià, qián diào zhī. nǚ nù mà, sǒu zhí qí bì, nǚ yuè shàng shù, sǒu pān shù, yè yǐ xià, nǚ hào yì lì, nǎi zǒu. nǚ guī sù fù mǔ yuē:" ér bì wéi rén zhí, bù wéi jí jiān xǐ, hé néng lì tiān dì jiān hū?" míng rì, chí dāo bēn zhì lín yuán sǒu mén wài, zì jǐng sǐ, mù chēng shì, lì bù pū, xuè yǒng chū bù zhǐ. sǒu chū hù jiàn zhī, fǎn zǒu, tí chú dāo zhì nǚ mén wài, jì, yì zì jǐng sǐ.
曲氏女,字登,永宁人。年十三,父守瓜,母呼女馌之,父令女代守。邻园叟五十馀,望见女独坐柿树下,前调之。女怒骂,叟执其臂,女跃上树,叟攀树,曳以下,女号益厉,乃走。女归诉父母曰:“儿臂为人执,不为急湔洗,何能立天地间乎?”明日,持刀奔至邻园叟门外,自刭死,目瞠视,立不仆,血涌出不止。叟出户见之,反走,提厨刀至女门外,跽,亦自刭死。
sòng shì wǔ liè nǚ, sù níng nóng jiā nǚ yě. fù diàn yú shì jiā, wèi zhuāng tóu, qí zhǔ shì ruò nú pú. shēng nǚ sì nǚ sūn yī, zhǎng, bìng yǒu róng sè. qí zhǔ jiàng pò shǐ wèi yìng, wǔ nǚ yī xī zì jīng sǐ. yǐ bái xiàn, xiàn dàn shì jiā, bù gǎn shàng wén, zàng ér wèi zhī jié, yuē" sòng shì wǔ liè nǚ zhī mù", kāng xī sān shí sì nián shì yě.
宋氏五烈女,肃宁农家女也。父佃于势家,为庄头,其主视若奴仆。生女四、女孙一,长,并有容色。其主将迫使为媵,五女一夕自经死。以白县,县惮势家,不敢上闻,葬而为之碣,曰“宋氏五烈女之墓”,康熙三十四年事也。
dōng ān táo zǐ míng qī zhāng, jiě wàn yǒu qī liú, qīng yuàn dài guó qī zhèng, wèi yíng bīng suǒ tiāo, bù cóng, jiàn shā.
东安陶子明妻张,解万有妻刘,清苑戴国妻郑,为营兵所挑,不从,见杀。
tōng zhōu xíng dé zhòng qī wáng, wèi yíng bīng suǒ tiāo, rù jǐng sǐ.
通州邢德重妻王,为营兵所挑,入井死。
gōng xíng qī xiè, xīng huà rén. xiàn bèi shuǐ, xíng qiè qī nǚ zhì zhèn jiāng, xiè dòu wèi fǔ yǐ huó. zhèn jiāng gù tún jūn, yǒu jiāng níng wú lài zǐ rù jūn jí, kuī xiè jí nǚ yǒu róng. yī rì xíng chū, xié qún shǎo guò zhī, suì tiāo xiè. xiè cāng huáng hào hū, wú lài jī xiè pū, nǚ bēn jiù, yòu fàn nǚ, jí zǒu bì. wú lài wěi wèi xíng quàn suǒ cháng, yīn ōu xíng. xíng sù xiàn guān, guān chī xíng, qiě dǎi xiè. xiè chí nǚ qì yuē:" yǐ wú gù, xiàn rǔ fù, wú sǐ bù zú xù, dú lián rǔ ěr!" nǚ yì qì yuē:" mǔ sǐ, nǚ hé néng shēng? jí shēng, qiě méng bù jié. yuán xiāng cóng, dé réng wèi mǔ zǐ." xiāng chí ér tòng. jī chū míng, tóu shuǐ sǐ. nǚ míng qiǎo.
龚行妻谢,兴化人。县被水,行挈妻女至镇江,屑豆为腐以活。镇江故屯军,有江宁无赖子入军籍,窥谢及女有容。一日行出,挟群少过之,遂挑谢。谢仓皇号呼,无赖击谢仆,女奔救,又犯女,急走避。无赖伪为行券索偿,因殴行。行愬县官,官笞行,且逮谢。谢持女泣曰:“以吾故,陷汝父,吾死不足恤,独怜汝耳!”女亦泣曰:“母死,女何能生?即生,且蒙不洁。原相从,得仍为母子。”相持而恸。鸡初鸣,投水死。女名巧。
yáng wén lóng pìn qī sūn, zì xiù, qián táng rén. xiù nián shí wǔ, dài nián yú fū shì. wén lóng cóng fù xíng fàn, xiù yī gū gòng chǔ. lín jiā zǐ wú lài rù shì, qiān qí yī, xiù niè qí zhǐ, nǎi qù. fāng shǔ, xiù wǎn yù, lín jiā zǐ xué bì, chí qí zú. xiù jīng qǐ bái gū, gū gào zhū lín. huò yǐn wú lài xiè, xiù tí yǐ chá wǎn, zhōng tā rén, qí rén yì wú lài, xiāng yǔ zào yú mén, yán zhōng dāng zhì zhī. xiù lǜ bù miǎn, mì rèn shàng xià yī, chū shì gū shàn, shàn bì, fù yuè míng jìn, nǎi rù shì, yǐn lǔ sǐ. xún fǔ wén, àn zhū wú lài, wéi wén yǐ jì.
杨文龙聘妻孙,字秀,钱塘人。秀年十五,待年于夫氏。文龙从父行贩,秀依姑共处。邻家子无赖入室,牵其衣,秀啮其指,乃去。方暑,秀晚浴,邻家子穴壁,持其足。秀惊起白姑,姑告诸邻。或引无赖谢,秀提以茶碗,中他人,其人亦无赖,相与噪于门,言终当致之。秀虑不免,密纫上下衣,出视姑膳,膳毕,复瀹茗进,乃入室,饮滷死。巡抚闻,按诛无赖,为文以祭。
liáng zhì liáng qī zhèng, zhì liáng, hǎi yáng rén zhèng, chéng hǎi rén. zhì liáng zú, qí xiōng wèi zhū shēng, pò zhèng jià. zhèng yí fù shēng zǐ, jiā yǒu tián bā mǔ, zhèng xī tuī yǔ zhì liáng xiōng, zì fēn pǔ mǔ xǔ. lì zhǒng gài, yōng yú qún cóng dì sì jiān, féng rèn chōng mó, dé mǐ fèng gū shí zǐ nǚ. suì dà wú, zhì liáng xiōng hàn qí bù jià, fū fù zhòng tà rǔ zhī. zhèng niàn bù kě liú, yè jiǎn gù yī, fù qí nǚ, yuē:" míng chén mǔ dāng qù, ruò shàn shì yòu dì!" míng chén, guì gū qián qì gào dāng hái mǔ jiā, biàn cí qún cóng zhū dì sì, suì xíng. zhì guǎng jì qiáo, yǎng tiān hū fū míng sān, tóu hán jiāng sǐ. yōng zhèng liù nián liù yuè gēng chén shuò yě.
梁至良妻郑,至良,海阳人;郑,澄海人。至良卒,其兄为诸生,迫郑嫁。郑遗腹生子,家有田八亩,郑悉推与至良兄,自分圃亩许。力种溉,佣于群从娣姒间,缝纫舂磨,得米奉姑食子女。岁大无,至良兄憾其不嫁,夫妇众挞辱之。郑念不可留,夜检故衣,付其女,曰:“明晨母当去,若善视幼弟!”明晨,跪姑前泣告当还母家,遍辞群从诸娣姒,遂行。至广济桥,仰天呼夫名三,投韩江死。雍正六年六月庚辰朔也。
guō jìn chāng qī lǐ, yǒng níng rén. jìn chāng zú, shǐ bù jià, yǔ nǚ ruò xù jū. jìn chāng dì tān ér jiǎo, jì sǎo nián sān shí xǔ, shàng ài, jià kě dé qián, nǎi yì lǐ, wēi fěng zhī. lǐ nù, chì shǐ qù, jìn chāng dì yǔ zú zi móu, yù nǚ wèi fù jiā qiè, yuē yǐ qí yíng. zhì rì, jìn chāng dì rù lǐ shì, jiāng qiáng fú lǐ chū, xù yǔ nǚ gòu dòu. lǐ hū gǎi róng, jiè wù huá, rù shì zuò zhuāng, yǐ xiǎo dāo tì bìn, suì shàng mǎ qù. zhì wáng fàn zhèn, lǐ dà hū, xiù zhōng chū tì bìn xiǎo dāo cì hóu, hóu duàn, xuè pēn shí yú zhàng, zhuì mǎ sǐ. zhèn rén dà jīng, gòng zhí jìn chāng dì, wèn zhuàng, hū xù yǔ nǚ sù guān, lùn rú lǜ.
郭进昌妻李,永宁人。进昌卒,矢不嫁,与女若婿居。进昌弟贪而狡,计嫂年三十许,尚艾,嫁可得钱,乃诣李,微讽之。李怒,叱使去,进昌弟与族子谋,鬻女为富家妾,约以骑迎。至日,进昌弟入李室,将强扶李出,婿与女诟斗。李忽改容,戒勿譁,入室作妆,以小刀薙鬓,遂上马去。至王范镇,李大呼,袖中出薙鬓小刀刺喉,喉断,血喷十馀丈,坠马死。镇人大惊,共执进昌弟,问状,呼婿与女诉官,论如律。
gōng liáng hàn qī chén, yè xiàn rén. liáng hàn zú, gū nǚ cái sān suì, hòu mǔ yù jià zhī. chén yī shū fù jū, shū mǔ yǒu dì kuī chén měi, yè chí dāo rù zì yǒu, chén yǔ lín nǚ sù, dào zhì, tuī lín nǚ chuáng xià, tú shǒu hàn dào, zhǐ duàn mù shāng, shēn shù chuàng, zú bù dé luàn. shū fù wén, zhuàng fēi, dào yǒu chū, chén xī jǐn shǔ. lín nǚ chū chuáng xià, xuè lín lí bèi tǐ. shū fù xīn zhī dào qí fù dì yě, gào guān, zhì zhū yù, chén suì bù shí. shū mǔ xù yǐ yù nǚ, nǎi fù shí. jì nǚ shāng, ér xiàn lì jū dào yù wèi dìng, ruò yǒu yí yú chén, zhào tíng zhì, yōng zhèng qī nián wǔ yuè xīn hài, chén zì jīng sǐ. hòu wǔ nián, xiàn lì zuò zuì qù, shì nǎi bái.
龚良翰妻陈,叶县人。良翰卒,孤女才三岁,后母欲嫁之。陈依叔父居,叔母有弟窥陈美,夜持刀入自牖,陈与邻女宿,盗至,推邻女床下,徒手捍盗,指断目伤,身数创,卒不得乱。叔父闻,撞扉,盗牖出,陈息仅属。邻女出床下,血淋漓被体。叔父心知盗其妇弟也,告官,置诸狱,陈遂不食。叔母勖以育女,乃复食。既女殇,而县吏鞫盗狱未定,若有疑于陈,召庭质,雍正七年五月辛亥,陈自经死。后五年,县吏坐罪去,事乃白。
wáng jūn qī tāng, jūn, wú rén tāng, bǎo shān rén. tāng gù fù, jūn zhuì yú tāng, tāng fù mǔ yù zhī báo. jūn kè shòu, tāng zhì zhēn zhǐ yǐ yǎng fù mǔ. shāo jiǔ, yǒu tián shí èr mǔ. yōng zhèng shí nián qiū qī yuè, hǎi cháo dà zhì, jūn fū fù cāng cù yuán shù, jūn pān kū zhī zhé, nì yān, tāng fù mǔ yìn bù wèn. tāng shǐ tóng wǔ qiú jūn shī, sān rì shǐ dé zhī, bèi fā tú xiǎn fù shī suǒ, kū jǐ jué. jì liǎn, tāng fù mǔ yù huǒ zhī, tāng bù xǔ, yì jūn tián zhōng. tāng yí fù shēng nǚ, míng zhī yuē cháo yīn. tāng fù mǔ pò shǐ jià, yú zhì, tāng má yī yāo dié, bào cháo yīn rào chǎng hào. zhòng jié nà yú zhōng, tāng fù mǔ duó cháo yīn, jiāng dǐ zhū shí, wǔ zì páng cuàn dé zhī, guī zhū wáng shì. zhòng zú yú tāng qù, tāng kū shù xī bù jué shēng. shǒu zhě shāo dài, zì jīng sǐ. tāng fù mǔ yǐ yì sǐ fù yú wáng, qì tāng jiù suǒ sǐ jiā. jū shù nián, lǜ shì xiè, jì qí rén fén jiù. wǔ zì guǐ tāng shì shǐ wǎng shì, jì fén gǔ rù yīng, wǔ yì yǐ kōng yīng, dé tāng gǔ yì jūn cè. cháo yīn yì qián shāng, fù yān.
王均妻汤,均,吴人;汤,宝山人。汤故富,均赘於汤,汤父母遇之薄。均客授,汤治针黹以养父母。稍久,有田十二亩。雍正十年秋七月,海潮大至,均夫妇仓卒缘树,均攀枯枝折,溺焉,汤父母慭不问。汤使僮午求均尸,三日始得之,被发徒跣赴尸所,哭几绝。既敛,汤父母欲火之,汤不许,瘗均田中。汤遗腹生女,名之曰潮音。汤父母迫使嫁,舆至,汤麻衣腰绖,抱潮音绕场号。众劫纳舆中,汤父母夺潮音,将抵诸石,午自旁篡得之,归诸王氏。众卒舁汤去,汤哭数夕不绝声。守者稍怠,自经死。汤父母以疫死讣于王,弃汤柩所死家。居数年,虑事泄,惎其人焚柩。午自诡汤氏使往视,既焚骨入罂,午易以空罂,得汤骨瘗均侧。潮音亦前殇,祔焉。
lǐ shì nǚ, míng lán xiāng, cháng ān lǐ shì bì yě. lǐ shì yǒu pū, sī yù qī lán xiāng, wèi gǎn yán. huì yǒu kè zhì, zhì jù, zhǔ mǔ mìng lán xiāng qǔ jù lóu shàng, pú cóng dēng, jiōng mén, jiù yōng zhī. lán xiāng hào, chí zhī jiān, zú bù cóng. pū lǜ shì bài, yǐ má jiē zì qí fù, shēn shù cùn, suì sǐ.
李氏女,名兰香,长安李氏婢也。李氏有仆,私欲妻兰香,未敢言。会有客至,治具,主母命兰香取具楼上,仆从登,扃门,就拥之。兰香号,持之坚,卒不从。仆虑事败,以麻稭剚其腹,深数寸,遂死。
cuì jīn, bù zhī qí shì, píng hú shī shì bì yě. zhǔ kè shòu yú wài, cuì jīn shì zhǔ fù, bù gǒu yán xiào. lín yǒu wú lài yè chí rèn yú yuán rù, cuì jīn hū, wú lài shè yǐ rèn, cuì jīn yuē:" wǒ bù wèi sǐ!" mà yù lì, suì jiàn shā.
翠金,不知其氏,平湖施氏婢也。主客授于外,翠金侍主妇,不苟言笑。邻有无赖夜持刃逾垣入,翠金呼,无赖慑以刃,翠金曰:“我不畏死!”骂愈厉,遂见杀。
zhāng yuán yǐn qī lǐ, yǒng níng rén. shēng nǚ ér yuán yǐn zú, lǐ yǐ jǐ yǒu sè, zì huì, bù yú yù. jū shí yú nián, qí jiā pú yè chí dāo yú qiáng, bá hù shū, rù qí shì, lǐ wén qí shēng, pū yě, mà:" wàn nì!" pū chū dāo yuē:" bù cóng, jié rǔ dòu!" lǐ fèn jǐng hū yuē:" jié, jié!" shēng wèi duàn, yǐ shū. shǒu zú jī chuáng zhèn, nǚ jīng hū, jiā rén fù pū sòng guān, zì yán shā lǐ zhuàng, lùn rú lǜ. suǒ jū cūn yuē tài yuán cūn.
张元尹妻李,永宁人。生女而元尹卒,李以己有色,自晦,不逾阈。居十馀年,其家仆夜持刀逾墙,拔户枢,入其室,李闻其声,仆也,骂:“万逆!”仆出刀曰:“不从,截汝脰!”李奋颈呼曰:“截,截!”声未断,已殊。手足击床震,女惊呼,家人缚仆送官,自言杀李状,论如律。所居村曰太原村。
zhāng jiǎn qī yán, qí tóng xiàn rén. yòu wén rén yán tài yuán cūn zhāng liè fù, zhé wū yè liú tì. zhǎng yǒu sè, guī jiǎn, chū yìng shì. kè zuò cì yán yè shěng gū, huái rèn qián rù shì, nì héng xià. rén dìng, chū, dēng chuáng, yán jīng. xié yǐ rèn, mà. qǐ duó rèn lí zhǎng, mà yì jí. dié cì xiōng bì lē yè shí yú chuàng, sǐ. kè zuò yè zǒu, hái qí jiā, bǔ dé, zuò zhū.
张检妻颜,其同县人。幼闻人言太原村张烈妇,辄呜咽流涕。长有色,归检,出应试。客作伺颜夜省姑,怀刃潜入室,匿桁下。人定,出,登床,颜惊。胁以刃,骂。起夺刃劙掌,骂益急。迭刺胸臂肋腋十馀创,死。客作夜走,还其家,捕得,坐诛。
wàn mǒu qī céng, nán chéng rén. wàn yú shén, yǒu fù bù néng yǎng. céng lì nǚ gōng shí qí jiù, qiě zì shí. wàn cháng wǔ qí fù, gào guān, xiàn lì zhì, jiàn fù měi, nǎi wèi jì chū wàn, qiě yǐn shǐ wèi lì, jiǎ yǐ qián, zhāo gòng jū. céng wèi fū yuē:" rǔ yǔ bǐ bù xiāng shí, hé yǐ néng dé cǐ? cǐ qí yì, gài zài wǒ yě!" cí wú wǎng, lì nù, suǒ qián. céng yǒu nǚ cái sì wǔ suì, lì yuē:" rǔ wú qián, dāng yù cǐ nǚ yǐ cháng." wàn nǎi yù nǚ, céng zhì suǒ yù jiā bào yǐ guī, qiě mà lì. lì yì nù, gào guān wèi céng wǔ qí gū. guān lìng dǎi zhì, tà qí miàn shù shí. shì yè céng bào qí nǚ fù shuǐ sǐ. céng jià shí, gū sǐ jiǔ yǐ.
万某妻曾,南城人。万愚甚,有父不能养。曾力女红食其舅,且自食。万尝忤其父,告官,县隶至,见妇美,乃为计出万,且引使为隶,假以钱,招共居。曾谓夫曰:“汝与彼不相识,何以能得此?此其意,盖在我也!”辞毋往,隶怒,索钱。曾有女才四五岁,隶曰:“汝无钱,当鬻此女以偿。”万乃鬻女,曾至所鬻家抱以归,且骂隶。隶益怒,告官谓曾忤其姑。官令逮至,挞其面数十。是夜曾抱其女赴水死。曾嫁时,姑死久矣。
lǐ jì xiān qī hóu, xīn zhōu rén. jiān mín móu wū zhī, bù suí, wū yǐ bù jié, sòng zhī guān. guān bù néng bái, hóu zì cái sòng tíng.
李继先妻侯,忻州人。奸民谋汙之,不遂,诬以不洁,讼之官。官不能白,侯自裁讼庭。
tián shì nǚ, bā xiàn rén. yòu sàng fù mǔ, yī xiōng sǎo yǐ jū. nián shí wǔ, měi, yǒu wú xíng shēng yù tiāo zhī. lín yǒu yōu rén qī yǔ móu, yào nǚ guò qí jiā, qiáng yǐ jiǔ, yù wū zhī. nù lì, tuō guī gào xiōng, xiōng sòng yú xiàn. shēng gài xiàn zhōng yǒu lì zhě yǔ xiàn lì, wū nǚ yǒu wū xíng, xiàn lì tà qí xiōng ér shì shēng, nǚ fèn zì shā.
田氏女,巴县人。幼丧父母,依兄嫂以居。年十五,美,有无行生欲挑之。邻有优人妻与谋,要女过其家,强以酒,欲汙之。怒詈,脱归告兄,兄讼于县。生丐县中有力者语县吏,诬女有汙行,县吏挞其兄而释生,女忿自杀。
mǎ mǒu pìn qī miáo, sù níng rén. zǎo sàng mǔ, jiāng jià, yè wài zǔ mǔ, zhǐ sù. lín pū jiàn qí měi, yè chí rèn pái tà rù, nǚ jīng hū. yōng fù qǐ jǔ, pū shā zhī. wài zǔ mǔ bēn jiù, yòu shā zhī. kè zuò wén shēng chí xiè rù, yǔ dòu, rèn dùn, qǔ cuò dāo zhī jiě zhī. yīn chí nǚ, nǚ hū yì jí, cuò dāo jī zhī, chuàng biàn tǐ sǐ. shí qián lóng sān nián liù yuè jǐ hài.
马某聘妻苗,肃宁人。早丧母,将嫁,谒外祖母,止宿。邻仆瞷其美,夜持刃排闼入,女惊呼。佣妇起沮,仆杀之。外祖母奔救,又杀之。客作闻声持械入,与斗,刃顿,取莝刀支解之。因持女,女呼益急,莝刀击之,创遍体死。时乾隆三年六月己亥。
gāo rì yǒng qī yáng, zhèn fān rén. rì yǒng yōng yú féng shì, yǔ yáng jù. féng tiāo yān, yáng bù cóng, yīn cí qù. féng cóng zǐ yóu yàn yáng, qián lóng shí liù nián qī yuè jiǎ shēn, féng shì zi xiòng yáng dú chǔ, yú yuán rù. yáng fāng chuī, lì jù, féng shì zi zhì kuài zhōng yáng, yáng pū, jù sǐ. féng shì zi xuán qí shī, ruò zì qìng rán, jiōng hù zǒu. rì yǒng sù xiàn, qióng zhì féng shì zi, fú fǎ.
高日勇妻杨,镇番人。日勇佣于冯氏,与杨俱。冯挑焉,杨不从,因辞去。冯从子尤艳杨,乾隆十六年七月甲申,冯氏子诇杨独处,逾垣入。杨方炊,力拒,冯氏子掷块中杨,杨仆,遽死。冯氏子悬其尸,若自罄然,扃户走。日勇诉县,穷治冯氏子,伏法。
luó jì ér qī qiū chán, bù zhī qí shì, wǔ chāng rén. wèi yōu rén yōng, yù bī wū zhī, bù shèng rǔ, jì ér qiū chán jiē zì shā.
罗季儿妻秋蝉,不知其氏,武昌人。为攸人佣,欲逼汙之,不胜辱,季儿、秋蝉皆自杀。
liú shì nǚ, xiǎo zì huì, wǔ yáng rén. nián shí liù, měi ér duān. fù mǔ chū lì tián, nǚ dú jū zhì xǐ. lín zi rù qí shì, nǚ gòu, lín zi chū, fù huán yǎn qí kǒu. nǚ nù, niè lín zi, shāng shǒu. shāo jiě, nǚ bó yīng hào. lín ǎo rù shì, lín zi nǎi qù. bū, fù mǔ hái, nǚ yán qí shì, dà tòng, wèi wèi wú lài rǔ, dāng sǐ. fù mǔ wèi yù zhī bǎi duān, zú zì yì. gào guān, lín zi guǐ yán gù yǔ nǚ yǒu sī. àn nǚ shī, chǔ zǐ, nǎi lùn shā lín zi.
刘氏女,小字惠,舞阳人。年十六,美而端。父母出力田,女独居治枲。邻子入其室,女诟,邻子出,复还掩其口。女怒,啮邻子,伤手。稍解,女搏膺号。邻媪入视,邻子乃去。晡,父母还,女言其事,大恸,谓为无赖辱,当死。父母慰喻之百端,卒自缢。告官,邻子诡言故与女有私。按女尸,处子,乃论杀邻子。
zhōng mǒu qī cài, jiā dìng rén. shēng nóng jiā, nián èr shí yī ér jià, jià sān yuè fū sǐ. lì zuò, rì duàn bù sān pǐ, yì sù yǎng gū. gū lián zhī, quàn shǐ gèng jià, cài qì shì yǐ sǐ. yǒu nǚ mèi jià wú lài zǐ, yù de cài, yǔ gū wěi wèi qí dì qǔ zhě. gū chá cài zhì jiān, fú xǔ, yīn gòu fēi yǔ miè cài. gū shěn qí wū, jiāng lǜ cài sù zhū xiàn, wú lài zǐ yáng shǐ qí qī guī xiè, ér yīn gào mǔ, jiāng jié è shào yè jié zhī. gū huáng jù wú suǒ chū, yì yān. cài jué, qū jiù dé sū, gū gěng yè yǔ yuē:" wú nǚ yù bù shū, zhòng wèi xīn fù lèi, wú bù rěn jiàn xīn fù zhī shòu qí lèi yě!" cài yuē:" mǔ wú lǜ! fù liú, mǔ bù dé ān fù qù, mǔ bù dé shí. suī rán, shū yòu, fēi mǔ yān yī? qǐng dé zú kū yān yǐ wǎng." nǎi diàn fū, tòng, rù hù, jiě dié zì jīng sǐ.
锺某妻蔡,嘉定人。生农家,年二十一而嫁,嫁三月夫死。力作,日断布三疋,易粟养姑。姑怜之,劝使更嫁,蔡泣誓以死。有女妹嫁无赖子,欲得蔡,语姑伪为其弟娶者。姑察蔡志坚,弗许,因构蜚语蔑蔡。姑审其诬,将率蔡愬诸县,无赖子阳使其妻归谢,而阴告母,将结恶少夜劫之。姑惶遽无所出,缢焉。蔡觉,趋救得甦,姑哽咽语曰:“吾女遇不淑,重为新妇累,吾不忍见新妇之受其累也!”蔡曰:“母无虑!妇留,母不得安;妇去,母不得食。虽然,叔幼,非母焉依?请得卒哭焉以往。”乃奠夫,恸,入户,解绖自经死。
duàn jǔ qī lú, yán jīn rén. lú yǒu sè, yī xī, yǔ qí zǐ nǚ wèi zéi yì shā shì zhōng. zhī xiàn yì shì, lú bó xì jǐng, zhǎo yīn xuè, zǐ nǚ yì chuáng shàng. zhī xiàn qiú zéi, cūn rén jí shì, yī rén shǒu qū nì xiù zhōng. lìng chū shǒu, xù guǒ zhǐ duān, fā shì yǒu niè jī, shì xiōng jí gǔ jiē zhǎo shāng. wèn zhī, nǎi zì yán:" yàn lú sè, yè xué qiáng rù, lú jīng hū, yǎn qí kǒu, niè wǒ zhǐ. zuó ér bī zhī, lǚ pū lǚ qǐ, zhǎo shāng wǒ shēn, nǎi chū yāo jiān bó yì shā zhī. zǐ nǚ hào, yīn bìng yì yān." yù shàng, lú dé jīng. qián lóng shí bā nián shì yě.
段举妻卢,延津人。卢有色,一夕,与其子女为贼缢杀室中。知县诣视,卢帛系颈,爪殷血,子女缢床上。知县求贼,村人集视,一人手屈匿袖中。令出手,絮裹指端,发视有齧迹,视胸及股皆爪伤。问之,乃自言:“艳卢色,夜穴墙入,卢惊呼,掩其口,齧我指。捽而逼之,屡仆屡起,爪伤我身,乃出腰间帛缢杀之。子女号,因并缢焉。”狱上,卢得旌。乾隆十八年事也。
wáng mǒu qī liú, huái rén rén. suì dà wú, háo zú jié jiān kuài huò méi jī rén zǐ nǚ. liú dù bù miǎn, cóng róng yǔ qí fū yuē:" gū lǎo zi yòu, bù nài jī, dàn mù jù sǐ, wú yì, jì bù ruò yù wǒ. chéng dé duō jīn, gū yǔ zi kě wú sǐ. rǔ dì sòng wǒ yú jiāo, wǒ dé yǐ shēn wán!" fū rěn ér xǔ zhī. kuài zhì, suì yù fù, fū sòng zhī xíng. sì rì, kuài píng qí fū, fū wèi qù. liú yǔ kuài yuē:" wǒ fū bù néng bì wǒ, yǐ zhì cǐ, liàn liàn hé wéi zhě? shì fēi tòng lì zhī, fú kěn qù yě." kuài yǐ wéi chéng rán, zòng yǐn qiě zuì. liú chū, hū qí fū, bá zān cì hóu sǐ. kuài jiē jīng, sàn qù.
王某妻刘,怀仁人。岁大无,豪族结奸侩货没饥人子女。刘度不免,从容语其夫曰:“姑老子幼,不耐饥,旦暮俱死,无益,计不若鬻我。诚得多金,姑与子可无死。汝第送我于郊,我得以身完!”夫忍而许之。侩至,遂鬻妇,夫送之行。四日,侩屏其夫,夫未去。刘语侩曰:“我夫不能庇我,以至此,恋恋何为者?是非痛詈之,弗肯去也。”侩以为诚然,纵饮且醉。刘出,呼其夫,拔簪刺喉死。侩皆惊,散去。
zhāng liáng shàn qī wáng, gǒng xiàn shuāng huái cūn rén. shì jiù gū xiào. fù wèi yōng, mǔ hū wáng hái. jiā gù pín, xué tǔ wèi shì, mǔ chū, yǔ yòu dì èr lǐ jū. yǒu zú zi gù wú lài, yè yǐ dāo lí hù cè tǔ, tǔ luò, wáng jīng wèn, zú zi yǐ rù shì. wáng nù chì yuē:" wǒ ér gū yě, ér qín shòu, sù chū!" zú zi chū dāo. yuē:" dāo hé wéi zhě? rèn ěr shā bù jù." zú zi cì wáng zhōng zuǒ lèi, xuè yì zì rú jiàn shù bù, yì nù lì, fù cì zuǒ yòu lē jí rǔ. wáng duó dāo, rèn liè zhǎng pū. èr lǐ yì hū, zú zi zhuó qí bì, yì pū. wáng fù zì dì shàng yuè qǐ, jí chū hù, hū shā rén, zú zi cóng zhī. wáng chuàng shén, zhì yú shí diān shù xià, zú zi lí qí kǒu, wáng kǒu niè dāo chǐ yǒu shēng. zú zi chōu dāo, pò qí yí, wáng bù néng yán, shēng yóu lì, shēn huò huò bù yǐ. duàn qí hóu, nǎi sǐ. qián lóng sān shí wǔ nián shí yuè shì yě. zhì míng, lǐ jiàn wáng sǐ, hū qí fù guī, èr lǐ yán zǐ sǐ zhuàng. zhòng wén wáng sǐ liè, diào zhě rì qiān yú, shàng yú guān, zhū zú zi.
张良善妻王,巩县双槐村人。事舅姑孝。父为佣,母呼王还。家故贫,穴土为室,母出,与幼弟二礼居。有族子故无赖,夜以刀劙户侧土,土落,王惊问,族子已入室。王怒叱曰:“我而姑也,而禽兽,速出!”族子出刀。曰:“刀何为者?任尔杀不惧。”族子刺王中左肋,血溢自襦溅数步,益怒詈,复刺左右肋及乳。王夺刀,刃裂掌仆。二礼亦呼,族子斫其臂,亦仆。王复自地上跃起,疾出户,呼杀人,族子从之。王创甚,踬于石颠树下,族子劙其口,王口齧刀齿有声。族子抽刀,破其颐,王不能言,声犹厉,身霍霍不已。断其喉,乃死。乾隆三十五年十月事也。质明,里见王死,呼其父归,二礼言姊死状。众闻王死烈,吊者日千馀,上于官,诛族子。
lǐ qīng zhào qī zhāng, xīng guó rén. xiāng rén fù guān yún nán, qīng zhào jiāng qī zǐ yǐ cóng, xiāng rén yàn zhāng, lǚ tiāo zhī, zhāng yǐ yǔ qīng zhào. guò cháng shā, qīng zhào yǔ qī zǐ yè tuō zǒu, qīng zhào fù huán qǔ xíng tuó, zhāng bào zi yǐ dài. cháng shā xiàn yì yǔ xiāng zhí, jí dé qí qíng, yǐn yǐ xíng. shāo yuǎn, nǎi nì qīng zhào xié yǐ táo rén, zhà dé jīn, bìng jiě suǒ pèi xiàng chǐ há ma qù, zhì zhāng suǒ shì zhī, guǐ yán qīng zhào zhāo shǐ wǎng. zhāng cóng dēng zhōu, yì pò zhī, bào zi rù jiāng sǐ. qīng zhào wén gào guān, lùn yì rú lǜ, nǎi zì jīng sǐ.
李青照妻张,兴国人。乡人赴官云南,青照将妻、子以从,乡人艳张,屡挑之,张以语青照。过长沙,青照与妻、子夜脱走,青照复还取行橐,张抱子以待。长沙县役与相值,诘得其情,引以行。稍远,乃逆青照胁以逃人,诈得金,并解所佩象齿虾蟆去,至张所示之,诡言青照招使往。张从登舟,役迫之,抱子入江死。青照闻告官,论役如律,乃自经死。
yáo jì chūn nǚ, fú liáng rén. jì chūn fāng yuǎn xíng, nǚ shì mǔ jū. yǒu mǔ zhī zú wèi yōng zhě, tiāo ér guǎng, nǚ è zhī. gào mǔ, mǔ wèi bǐ yú rǔ zūn xíng yě, yí wú tā. jū shāo jiǔ, yōng yì zì, nǚ fù gào mǔ:" bù zhú yōng, qiě shā ér." mǔ qiǎn yōng, yōng bù xíng, xié rèn rù nǚ shì. nǚ yuè qiě hū, yōng zì qí fù, cháng chū. mǔ rù shì, yōng zì jǐng. nǚ mù wèi míng, yí shí sū, yóu yǔ qí mǔ yuē:" ér xī cǐ shēn yǐ bào fù mǔ, dú hàn fù chū bù yī jué yě!" yǔ jìng, xuè fēi jiàn, chéng chén jǐn chì, nǎi jué.
姚际春女,浮梁人。际春方远行,女侍母居。有母之族为佣者,佻而獷,女恶之。告母,母谓彼于汝尊行也,宜无他。居稍久,佣益恣,女复告母:“不逐佣,且杀儿。”母遣佣,佣不行,挟刃入女室。女跃且呼,佣剚其腹,肠出。母入视,佣自刭。女目未瞑,移时甦,犹语其母曰:“儿惜此身以报父母,独憾父出不一诀也!”语竟,血飞溅,承尘尽赤,乃绝。
wáng dūn yì qī zhāng, xīn yáng rén. dūn yì zǎo zú, ér jiā fù, qí dì jì dé zhī. yǒu wú lài wèi zhī jì, yè shǐ nián shào pū nì zhāng chuáng xià, ér wěi wèi bǔ zéi zhě. pū zì chéng yǔ zhāng sī, yīn hū lǐ cháng fù pū bìng jí zhāng. tiān chū míng, wěi wèi xiàn yì chí dié dǎi zhāng, yòu wěi wèi jū jiān zhě, shǐ zhāng yǔ jīn huǎn qí shì. zhāng guī, xīn zhī wèi shū mài, yǒu nǚ zì yú shì, suì chū tuó zhōng zhuāng wèi yī náng, xié nǚ zhī yú shì, yǐ nǚ tuō wēng ǎo, guī zì jīng sǐ.
王敦义妻张,新阳人。敦义早卒,而家富,其弟觊得之。有无赖为之计,夜使年少仆匿张床下,而伪为捕贼者。仆自承与张私,因呼里长缚仆并及张。天初明,伪为县役持牒逮张,又伪为居间者,使张予金缓其事。张归,心知为叔卖,有女字俞氏,遂出橐中装为一囊,携女之俞氏,以女讬翁、媪,归自经死。
chén wéi zhāng qī lù, míng zhào fèng, zhū jì rén. fù xiào zhōng. chū yǒu xiá zhě wén lù měi, yù qǔ zhī, yǐ chǐ fēi ǒu, wěi wèi qí dì pìn, ér yīn wèi dì bié qǔ yú lǐ. xiào zhōng wén, jué xiá zhě, guī nǚ yú wéi zhāng. xiá zhě yì hūn shū, huì méi shuò, yǐ sòng yú xiàn, xiàn pàn guī xiá zhě. xiá zhě yǐ yú qí, dé pàn zé jié chí lù zhì yú zhōng, jí yú qù. lù fāng chí zǔ gū fú, xiá zhě pò gēng yī, bù kě, shǒu liè qí shuāi. lù yì xiàn, xiù jiǎn yǐ wǎng, jì bù zhí, zé zì shū. cāng cù bèi jié chí xíng, bù dé chū. jí jù xiá zhě, liè shuāi, shàn chù shǒu, nǎi bù gǎn pò, shǐ dì fù lǐ shǒu zhī. lǐ lián lù, yòu zì niàn chù luàn jiā, shí shí yǔ lù píng yǔ, huò xiāng chí qì, shù rì nǎi gòng yì, shéng bù zú, xù yǐ dài. shí dào guāng sì nián èr yuè, lù yǔ lǐ jiē shí qī.
陈维章妻陆,名赵凤,诸暨人。父效忠。初有黠者闻陆美,欲娶之,以齿非偶,伪为其弟聘,而阴为弟别娶于李。效忠闻,绝黠者,归女于维章。黠者易婚书,贿媒妁,以讼于县,县判归黠者。黠者以舆俟,得判则劫持陆置舆中,疾舁去。陆方持祖姑服,黠者迫更衣,不可,手裂其衰。陆诣县,袖剪以往,计不直,则自殊。仓卒被劫持行,不得出。及拒黠者,裂衰,剡触手,乃不敢迫,使弟妇李守之。李怜陆,又自念处乱家,时时与陆屏语,或相持泣,数日乃共缢,绳不足,续以带。时道光四年二月,陆与李皆十七。
hé shì nǚ, shān yīn rén, jū tōng zhōu. lín yǒu xiá zhě pìn wèi qí nòng ér fù, jì bìng luàn zhī, nǚ jié fā zì shì. lín lǐ yǐ gào guān, guān pàn guī fù mǔ jiā bié jià. nǚ jiǎn shí liù yuè yuè, chuí sǐ, gào fù mǔ yuē:" ér shī shēn yú fěi rén, zhòng jiàn bī pò, bù xìng gào guān, yòu bù xìng pàn bié jià, cǐ zi chéng bù xiào, ér zé fū yě. ér yù wèi zhī sǐ, yòu bù gǎn shāng fù mǔ yì, nǎi jiǎn shí yǐ qiú sǐ. chū jiǎn shí wǔ, yú èr yuè jiǎn qī, yòu èr yuè jiǎn jiǔ, jīn bù shí yǐ sān rì, ér sǐ fēi bìng, yuán fù mǔ wù bēi." suì zú.
何氏女,山阴人,居通州。邻有黠者聘为其弄儿妇,冀并乱之,女截发自誓。邻里以告官,官判归父母家别嫁。女减食六阅月,垂死,告父母曰:“儿失身于匪人,重见逼迫,不幸告官,又不幸判别嫁,此子诚不肖,儿则夫也。儿欲为之死,又不敢伤父母意,乃减食以求死。初减十五,逾二月减七,又二月减九,今不食已三日,儿死非病,原父母勿悲。”遂卒。
liú hóng fāng pìn qī zhōu, huò zhōu rén, wèi xíng ér hóng fāng zú, zhōu yì jiǎn shí, shù yuè nǎi sǐ.
刘宏芳聘妻周,霍州人,未行而宏芳卒,周亦减食,数月乃死。
xiè yà huàn qī wáng, míng xìng fāng, dōng guǎn bǎo tán cūn rén. nián èr shí yī, guī yà huàn, wèi qī ér guǎ, cóng gū jū. yǒu zhū shēng jiān bào wèi xiàn háo, jiàn wáng měi, shǐ gào qí gū, yù wèi cóng zǐ qǔ. gū cí yān, zé xuān yán jiāng huǐ qí jū. yī rì, jiāng shù shí rén zhì, dà zào shēng wū, chè chuán fā wǎ, gū zǒu nì. wáng chū yǔ zhòng yuē:" ruò cáo yù hé wéi? wǒ zài yě, wù jīng wǒ gū!" háo hū zhòng cuàn zhī guī. wáng gù jì háo, cǎi dú cǎo zì bèi, yú zhōng shí zhī jǐn. zhì háo jiā, dēng táng, dú fā sǐ. háo yè hái qí shī, yì yú yà huàn cè. gū yǔ qí mǔ jiā sù xiàn, yù chéng, háo yǔ sǐ, dào guāng shí yī nián shì yě.
谢亚焕妻王,名杏芳,东莞宝潭村人。年二十一,归亚焕,未期而寡,从姑居。有诸生奸暴为县豪,瞷王美,使告其姑,欲为从子娶。姑辞焉,则宣言将毁其居。一日,将数十人至,大譟升屋,撤椽发瓦,姑走匿。王出语众曰:“若曹欲何为?我在也,勿惊我姑!”豪呼众篡之归。王故惎豪,采毒草自备,舆中食之尽。至豪家,登堂,毒发死。豪夜还其尸,瘗于亚焕侧。姑与其母家愬县,狱成,豪瘐死,道光十一年事也。
zhāng shù gōng qī wú, cháng shú rén. shù gōng zú, wú yí fù shēng nán, shǐ bù jià, shì gū fǔ gū zǐ. shù gōng yǒu dì gòng jū, sì xián, yǔ wú xiāng de. sǐ, ér zài qǔ dé hàn fù, nú bì shì wú mǔ zǐ, wú ān zhī. suì jī, hàn fù líng wú, shù gōng dì yòng fù yán yù jià zhī. wú tòng kū gào qí zǐ yuē:" rǔ jīn jiǔ suì, jī hán kě zì zhī, wǒ jiāng shě rǔ cóng rǔ fù qù yǐ!" qí zi lǔ, bù zhī mǔ jiāng sǐ yě, wú suì zì jīng.
张树功妻吴,常熟人。树功卒,吴遗腹生男,矢不嫁,事姑抚孤子。树功有弟共居,姒贤,与吴相得。死,而再娶得悍妇,奴婢视吴母子,吴安之。岁饥,悍妇凌吴,树功弟用妇言欲嫁之。吴痛哭告其子曰:“汝今九岁,饥寒可自知,我将舍汝从汝父去矣!”其子鲁,不知母将死也,吴遂自经。
guō mǒu qī lǐ, rén hé rén. zǎo guǎ. háng zhōu chū dìng, fáng jūn shǒu zhū mén, shì zhāng shén. chē guò, nán zǐ xià, fù rén bì juǎn màn. lǐ cóng jiā rén bì bīng jiāo wài, guī rù qián táng mén, fāng xiǎo bìng, mén zú yáo jiàn zhī, wèi mān yǔ, lǐ zuò chē zhōng wēi wén zhī. zhì jiā, tòng yuē:" wǒ bù xìng wèi mén zú yǔ suǒ rǔ, wǒ bù kě yǐ shēng!" chén xī tì qì, bù shí èr shí yú rì, zú.
郭某妻李,仁和人。早寡。杭州初定,防军守诸门,势张甚。车过,男子下,妇人必卷幔。李从家人避兵郊外,归入钱塘门,方小病,门卒遥见之,为嫚语,李坐车中微闻之。至家,恸曰:“我不幸为门卒语所辱,我不可以生!”晨夕涕泣,不食二十馀日,卒。
zhào qiān qī wáng, wēi xiàn rén. dāng shǔ, qiān chū, wáng dú qǐn, fēng rù yǒu lián kāi, ruò yǒu kuī zhě, wáng fèn bù yù shēng. jiù gū jí qiān qū yù zhī, zhōng bù shì. yuē:" yǔ qí yí ér shēng, bù ruò yí ér sǐ." suì zì jīng.
赵谦妻王,威县人。当暑,谦出,王独寝,风入牖帘开,若有窥者,王忿不欲生。舅姑及谦曲喻之,终不释。曰:“与其疑而生,不若疑而死。”遂自经。
guō shì nǚ, fèng yáng rén. shùn zhì shí yī nián, nǚ nián shí sì. lóu jū, lín huǒ, nǚ pī yī xià lóu, jiàn jiù huǒ zhě zhòng, bù yù qián, yuè rù huǒ zhōng sǐ.
郭氏女,凤阳人。顺治十一年,女年十四。楼居,邻火,女披衣下楼,见救火者众,不欲前,跃入火中死。
hé shì nǚ, sì shuǐ rén. shì zǔ mǔ tóng qǐn, yè huǒ, qí xiōng yuán zǔ mǔ chū, fù rù jiù nǚ, nǚ yǐ yī lǚ bù jù, zhōng bù chū, yǔ mèi èr biǎo mèi yī tóng sǐ.
何氏女,汜水人。侍祖母同寝,夜火,其兄援祖母出,复入救女,女以衣履不具,终不出,与妹二、表妹一同死。
shěn dǐng yóu qī yán, zhè jiāng shān yīn rén. guǎ, yù huǒ, cāng cù bù dé yī. jiù zhě zhì, chū qí zi mén wài, fù bì mén fén sǐ.
沈鼎猷妻严,浙江山阴人。寡,遇火,仓卒不得衣。救者至,出其子门外,复闭门焚死。
tiě shān fù, dé huà rén. huǒ zhì bàng shě, tiě shān qiàn gāo, pò bù dé shàng, huò yuán yǐ shǒu, fù bù kěn shàng, jí yú huǒ sǐ.
铁山妇,德化人。火至傍舍,铁山堑高,迫不得上,或援以手,妇不肯上,及於火死。
wāng shì nǚ, yǔ hè shì nǚ, jiē shè rén, jiā xiàn zhī dōng mén, xiāng lín yě. fù mǔ jù mò, gè jū xiǎo lóu zhōng, wāng zhǎng hè yī suì, hè shí cóng cì xiù, xiāng qīn ruò zǐ mèi. xiàn dà huǒ, chū fā, wāng wèi qǐn, jīng zǒu chū, hū jiā rén jiù hè. wǎng kòu mén, hè zì lóu shàng wèn yuē:" zǐ chū hū?" yuē:" yǐ chū, gù shǐ lái xiāng yíng." shǎo qǐng, hè fù yuē:" wú qiú wài rú bù dé, bù kě yǐ chū, xìng xiè zǐ!" jì ér huǒ jí, wāng shì zhī rén yù pái hù rù jiù zhī, hè nù lì, nǎi bù gǎn qián, jìng fén sǐ. hái bào wāng, wāng yuē:" mèi sǐ, wú hé rěn dú shēng?" qū hè sǐ suǒ, yuè rù huǒ, yì sǐ.
汪氏女,与贺氏女,皆歙人,家县之东门,相邻也。父母俱殁,各居小楼中,汪长贺一岁,贺时从刺绣,相亲若姊妹。县大火,初发,汪未寝,惊走出,呼家人救贺。往叩门,贺自楼上问曰:“姊出乎?”曰:“已出,故使来相迎。”少顷,贺复曰:“吾求外襦不得,不可以出,幸谢姊!”既而火及,汪氏之人欲排户入救之,贺怒詈,乃不敢前,竟焚死。还报汪,汪曰:“妹死,吾何忍独生?”趋贺死所,跃入火,亦死。
féng guāng qí nǚ, guō jūn fǔ qī wú, jiē xū yí rén. guāng qí héng wèi kè, nǚ mǔ sǐ, zhǔ wú wèi lǚ. yù huǒ, nǚ fú mǔ guān hào, huǒ yì liè, jiù bù zhì, wú yǐn nǚ chū, nǚ jiān bù kěn qǐ, jù fén sǐ.
冯光琦女,郭君甫妻吴,皆盱眙人。光琦恒为客,女母死,嘱吴为侣。遇火,女扶母棺号,火益烈,救不至,吴引女出,女坚不肯起,俱焚死。
huáng shēng xié qī wáng, wù yuán rén. kòu zhì, fú gū xíng bì kòu, dào shī gū, jī zhī zhì dù kǒu. shuǐ fāng shèng, xíng dù qiáo, qiáo yù pǐ, yǒu nán zǐ yuán yǐ shǒu, què zhī. qiáo pǐ, duò shuǐ, jù mù fú zhōng liú. nán zǐ yǐ yǔ gài shòu, fù què zhī, suì nì.
黄声谐妻王,婺源人。寇至,扶姑行避寇,道失姑,迹之至渡口。水方盛,行度桥,桥欲圮,有男子援以手,卻之。桥圮,堕水,据木浮中流。男子以雨盖授,复卻之,遂溺。
xú wéi yuán qī xǔ, nán líng rén. kāng xī jiān dào qǐ, xǔ háng dāng shè shuǐ, cóng zhě qǐng fù yǐ xíng, xǔ yuē:" pū yān kě fù wǒ?" kòu dà zhì, rù shuǐ sǐ.
徐惟原妻许,南陵人。康熙间盗起,许行当涉水,从者请负以行,许曰:“仆焉可负我?”寇大至,入水死。
kē shū míng qī gǒng, guì chí rén. dà shuǐ, shū míng jí qí zi yǐ chū, shǐ pū fù gǒng, gǒng yǐ pū luǒ, bù kěn chū, sǐ yú shuǐ.
柯叔明妻巩,贵池人。大水,叔明及其子已出,使仆负巩,巩以仆裸,不肯出,死于水。
hú mǒu qī qiú, xīn chéng rén. dà shuǐ, bǐ hù jiē chéng wū. lín yǒu luǒ ér dēng zhě, qiú chǐ zhī, bù shàng, nì sǐ.
胡某妻裘,新城人。大水,比户皆乘屋。邻有裸而登者,裘耻之,不上,溺死。
chén rú xiān qī lǐ, bù zhī hé xǔ rén. yè bàn shuǐ zhì, lín rén hū shēng wū bì, lǐ yī zhú shuǐ qù, sǐ bù chū.
陈儒先妻李,不知何许人。夜半水至,邻人呼升屋避,李衣逐水去,死不出。
bái yáng nǚ, bù zhī hé xǔ rén. kāng xī sì shí qī nián, dà shuǐ, cóng liú zhì bái yáng. yǒu zhěng zhī zhě, nǚ yǐ wú yī, bù jiù zhěng, sǐ.
白洋女,不知何许人。康熙四十七年,大水,从流至白洋。有拯之者,女以无衣,不就拯,死。
gāo shì fù, lù ān rén. bì shuǐ lín lóu, è nán nǚ zá chǔ, qiè yòu nǚ xià, lì kuàng dì. shuǐ dà zhì, qí fū chuí gěng shǐ yuán yǐ shàng, zhōng bù shàng, jìng sǐ.
高氏妇,六安人。避水邻楼,恶男女杂处,挈幼女下,立旷地。水大至,其夫垂绠使援以上,终不上,竟死。
duàn wú kǎo nǚ, jì shān rén. yōng zhèng qī nián liù yuè, shān shuǐ yè fā, huài lú shè, nǚ cóng shuǐ fú chén wěi jiān. lín rén fù yuán, nǚ yǐ wú yī, bù kěn chū, rù shuǐ sǐ, nián shí wǔ.
段吴考女,稷山人。雍正七年六月,山水夜发,坏庐舍,女从水浮沉苇间。邻人赴援,女以无衣,不肯出,入水死,年十五。
cáo shì nǚ, wú wéi rén. zhōu yǒu sì sēng yǔ fù rén sī, lín tóng rù sì jiàn zhī, sēng shā ér mái yān. tóng fù sòng yú zhōu, sēng cí fú. sēng niàn zuì dāng sǐ, bù rú duō suǒ lián rǎn, dé jī xíng. nǎi wàng yán liáng jiā zǐ nǚ yǔ tōng zhě sān shí yú rén, nǚ jiā gù jìn sì, yì zài wū zhōng. zhōu lì jǐn dǎi zhū fù, nǚ bái fù, dāng yì tíng zì liè, fù bù kě, dàn rù chéng, móu zhū lì. hū nǚ zì zhì, yì sè zì rú, yì tíng. zhōu lì chū sēng zhì, sēng yuē:" rǔ fēi cáo shì nǚ yé?" nǚ yuē:" rán." sēng yuē:" wú suǒ jiāo wéi rǔ zuì jiǔ qiě mì." nǚ yuē:" guǒ ěr, wú shēn yǒu yì rén chù, rǔ dāng zhī." sēng cí dùn. nǚ gù qǐng rù shì shǐ fù yàn, zé xià tǐ yǒu yóu zhuì, zhōu lì shǐ zhī sēng yán wàng, wèi qiǎn nǚ guī. nǚ jì guī, tàn yuē:" wú suǒ yǐ méng chǐ yì tíng zhě, fēi wéi zì biǎo bào, gài yù quán cǐ sān shí yú rén ér jiù qí sǐ ěr. jīn shì jì bái, wú fèi rén yě, ān yòng shēng wèi? qiě kě shǐ hūn bào zhī lì, yǒu suǒ kuì jù yě." suì zì jīng sǐ.
曹氏女,无为人。州有寺僧与妇人私,邻童入寺见之,僧杀而埋焉。童父讼于州,僧辞服。僧念罪当死,不如多所连染,得稽刑。乃妄言良家子女与通者三十馀人,女家故近寺,亦在诬中。州吏尽逮诸妇,女白父,当诣庭自列,父不可,旦入城,谋诸吏。忽女自至,意色自如,诣庭。州吏出僧质,僧曰:“汝非曹氏女耶?”女曰:“然。”僧曰:“吾所交惟汝最久且密。”女曰:“果尔,吾身有异人处,汝当知。”僧辞遁。女固请入室使妇验,则下体有疣赘,州吏始知僧言妄,慰遣女归。女既归,叹曰:“吾所以蒙耻诣庭者,非为自表暴,盖欲全此三十馀人而救其死耳。今事既白,吾废人也,安用生为?且可使昏暴之吏,有所愧惧也。”遂自经死。
liú tíng bīn nǚ, sì chuān wēn jiāng rén. tíng bīn dào guāng qī nián guān tái wān zhèn zǒng bīng, bā nián, zú guān. sàng hái, dù hǎi, yù dào. dào shā qí jiā shí qī rén jǐn, nǚ yǐ měi dú bù shā. yǒu kè fù zhōu āi, dào zhì àn shàng, dào yǐ nǚ hái. jū shí yú nián, shēng sì zǐ. yī rì, nǚ rù sì lǐ fó, jiàn sēng shì ruò xiāng shí. jì guī, shěng sēng jí fù zhōu kè yě. nǎi wèi dié jù yù dào shǐ mò, fù rù sì, mì yǐ bì sēng. sēng gào guān, guān qǔ dào jí qí tú xī zhū zhī. zhí sì zǐ, yǐ wèn nǚ, nǚ yuē:" wǒ suǒ yǐ shòu wū bù jí sǐ zhě, chóu wèi bào ěr! chóu bào yǐ, cǐ cáo qǐ wǒ zi zāi?" shǒu rèn sì zǐ, zì yì sǐ.
刘廷斌女,四川温江人。廷斌道光七年官台湾镇总兵,八年,卒官。丧还,渡海,遇盗。盗杀其家十七人尽,女以美独不杀。有客附舟哀,盗掷岸上,盗以女还。居十馀年,生四子。一日,女入寺礼佛,见僧似若相识。既归,省僧即附舟客也。乃为牒具遇盗始末,复入寺,密以畀僧。僧告官,官取盗及其徒悉诛之。絷四子,以问女,女曰:“我所以受汙不即死者,仇未报耳!仇报矣,此曹岂我子哉?”手刃四子,自缢死。
zhāng shì nǚ, shān dōng rén. pín wèi bì, qí zhǔ míng lǔ wáng jìn shǔ yě. míng wáng, zhāng qiè zhū shì zi liú lí páng jùn, xíng yōng bù gěi, dé jù shì zi zhī. zhū shì zi shāo zhǎng, wèi zhū shēng. shèng zǔ jí wèi, zhào xiān cháo zhū zōng rén dé yǐ běn xìng guī tián lú, zhāng nǎi wèi zhū shì zi qì yán qí gù. zhū shì zi fù xìng, zhào zhū zhǎng lǎo, yuán wèi zhāng jiā guàn, shì zhī rú mǔ. zhāng fú yuē:" wú zhū shì bù chéng qiè yě, jīn zhǔ jūn zhǔ fù hé zài? wú hé gǎn qiè wèi! wú yǐ jiě shǐ, yì yǐ jiě zhōng, yuán wù fù yán!" sú wèi bì yuē" jiě", gù zhāng yán rú shì.
张氏女,山东人。贫为婢,其主明鲁王近属也。明亡,张挈朱氏子流离旁郡,行佣不给,得巨室子之。朱氏子稍长,为诸生。圣祖即位,诏先朝诸宗人得以本姓归田庐,张乃为朱氏子泣言其故。朱氏子复姓,召诸长老,原为张加冠,事之如母。张艴曰:“吾朱氏不成妾也,今主君主妇何在?吾何敢窃位!吾以姐始,亦以姐终,原勿复言!”俗谓婢曰“姐”,故张言如是。
chóng dé wǔ nián, shī fá míng, xià hé jiān, hé jiān zhī fǔ qū fù yán gēng míng zì fén. yǒu sūn yù zhě, yōng yú yán, xié qí yòu sūn guāng mǐn, cóng shī chū guān, jiān dào tú bù hái qū fù, guī yán shì. sūn yǔ zhāng tóng yǐ yì xíng chēng.
崇德五年,师伐明,下河间,河间知府曲阜颜赓明自焚。有孙妪者,佣于颜,挟其幼孙光敏,从师出关,间道徒步还曲阜,归颜氏。孙与张同以义行称。
chén shì bì jīn lián, liáng xiàn rén, xiàn zhū shēng chén qí zhēn jiā bì yě. liú zéi pò xiàn, jīn lián fù qí zhēn yòu zǐ yǐ táo. zéi zhuī jí, lìng qì chén shì zi, yǔ jù qù, jīn lián bù kě. zéi zhuó chén shì zi, jīn lián shēn fù yì zhī, bèi shù chuàng, zhōng bù shě. zéi qù, jīn lián sǐ, chén shì zi dé quán.
陈氏婢金莲,梁县人,县诸生陈其珍家婢也。流贼破县,金莲负其珍幼子以逃。贼追及,令弃陈氏子,与俱去,金莲不可。贼斫陈氏子,金莲身覆翼之,被数创,终不舍。贼去,金莲死,陈氏子得全。
qiū shì bì xīn xǐ, lú jiāng rén. qiū shì fù, kòu zhì, jǔ shì zǒu nì. zhí xīn xǐ, wèn qí zhǔ ān zài, bǎng zhī chuí bì, zhōng bù yán. kòu tuì, chuàng zhòng sǐ, qiū shì shì cí yān.
邱氏婢新喜,泸江人。邱氏富,寇至,举室走匿。执新喜,问其主安在,榜之垂毙,终不言。寇退,创重死,邱氏世祠焉。
dǒng shì, jiāng dū rén, yōng yú hán shì. shùn zhì èr nián, shī xià yáng zhōu, hán shì fū fù jí qí zhǎng zǐ jiē sǐ nàn. zhǔ fù xiāo jiāng sǐ, yǐ qí yòu zǐ wèi tuō yú dǒng, fāng sān suì. jí xī, dǒng huái yòu zǐ pú fú luàn jūn zhōng, chū zì dòu, nì jiāng bīn, shí mài suì dàn zhī, dé bù sǐ. luàn dìng, wèi yù yú gù rén jiā, jiāng hūn, yíng dǒng. dǒng jí shén, yú yǐ lái, yǔ xīn fù yuē:" ǎo bìng qiě sǐ, bù fù jiàn ěr fū fù! ěr fū xī bào chí cóng wàn sǐ zhōng huó, yǒu jīn rì. qí rén xián, suī pín wù yōu, hòu qiě dà, wú xiào shì sú ér nǚ zǐ, yì ěr fū yě!"
董氏,江都人,佣于韩氏。顺治二年,师下扬州,韩氏夫妇及其长子皆死难。主妇萧将死,以其幼子魏讬于董,方三岁。即夕,董怀幼子匍匐乱军中,出自窦,匿江滨,拾麦穗啖之,得不死。乱定,魏育于故人家,将婚,迎董。董疾甚,舆以来,语新妇曰:“媪病且死,不复见尔夫妇!尔夫昔抱持从万死中活,有今日。其人贤,虽贫勿忧,后且大,毋效世俗儿女子,易尔夫也!”
rèn shì, xī chōng rén, fū yuē yáng rǔ xué. yōng xiàn zhōng páng kě huán jiā, wèi qí zi jǐng rǔ mǔ. liú kòu luàn sì chuān, kě hái qiě sǐ, yǐ jǐng zhǔ rèn. é ér kòu wàn qí cù zhì, rèn fù jǐng zǒu, jiān dào dé tuō. suì dà jī, cóng rǔ xué liú zhuǎn shǎn xī, cháng qì xiōng dì zhī zǐ ér quán páng shì zi. sì chuān dìng, rèn yuē:" páng gù rú yě, zi jīn qiě jiǔ suì, fú shǐ jiù xué, wú hé yǐ duì páng jūn?" xié yǐ guī, shǐ jiù xué, fū fù lì gēng yǐ gěi. jǐng zhōng kāng xī èr nián jǔ rén, rèn yuē:" wú nǎi jīn wú kuì yú páng jūn!" xún zú.
任氏,西充人,夫曰杨汝学。佣县中庞可还家,为其子憼乳母。流寇乱四川,可还且死,以憼嘱任。俄而寇万骑猝至,任负憼走,间道得脱。岁大饥,从汝学流转陕西,尝弃兄弟之子而全庞氏子。四川定,任曰:“庞故儒也,子今且九岁,弗使就学,吾何以对庞君?”携以归,使就学,夫妇力耕以给。憼中康熙二年举人,任曰:“吾乃今无愧于庞君!”寻卒。
tóng shí yòu yǒu yuán shì, míng shì láng lǐ zhào jiā bì. lǐ shì, zhào zi yìng gēng rǔ mǔ yě. liú kòu luàn, zhào xiōng wán móu jǔ yì bīng, bù kè, qí zú jiān yān. yuán yǐ jì tuō yìng gēng, lǐ xíng qiú yìng gēng, dé zhī sēng sì, cáng qí jiā fù bì. fàn shì lóng zhě, zhào pū yě, zì zhào suǒ zhì, yīn sòng yìng gēng hái zhào. shì lóng guī xī chōng, suì jī, qī zǐ wǔ rén jiē è sǐ, gài yì yì zhě yún.
同时又有袁氏,明侍郎李兆家婢。李氏,兆子映庚乳母也。流寇乱,兆兄完谋举义兵,不克,其族熸焉。袁以计脱映庚,李行求映庚,得之僧寺,藏其家複壁。范士龙者,兆仆也,自兆所至,因送映庚还兆。士龙归西充,岁饥,妻子五人皆饿死,盖亦义者云。
lú shàng yì qī liáng, wén ān rén. zhī xí yǐ yǎng gū, dé yí jīn, gào yú gū, qiú zhǔ zhě hái zhī. zhǔ zhě kuì yǐ bù, gào yú gū, jiān cí bù shòu. shì zōng shí, mìng yù shǐ è chāng děng xún chá zhí lì, yǐ qí shì wén, tè chì jiā jiǎng, cì mǐ shí shí bù shí pǐ, bìng mìng yǒu sī biǎn qí mén, yǐ jīng liáng shū.
卢尚义妻梁,文安人。织席以养姑,得遗金,告于姑,求主者还之。主者餽以布,告于姑,坚辞不受。世宗时,命御史鄂昌等巡察直隶,以其事闻,特敕嘉奖,赐米十石、布十疋,并命有司扁其门,以旌良淑。
bái shì, qín ān rén, wèi zhāng cuì shì nǚ. cuì qī xiān zú, ér bìng qiě sǐ, mù qí zǐ nǚ qì. bái yuē:" jūn shì yǐ, cǐ gū gū zhě, bì zé yě!" cuì hàn zhī, ér qì bù zhǐ. bái wǎn jì bài chuáng xià, yuē:" bì jīn wèi jūn fù, qǐ yǐ sǐ shēng yì qí zhì yě!" cuì nǎi míng. bái fǔ qí zǐ nǚ zhì lǎo.
白氏,秦安人,为张翠侍女。翠妻先卒,而病且死,目其子女泣。白曰:“君逝矣,此呱呱者,婢责也!”翠颔之,而泣不止。白挽髻拜床下,曰:“婢今为君妇,岂以死生异其志也!”翠乃瞑。白抚其子女至老。
wáng shì, míng qiū bō, wèi jìn jiāng cài shì bì. zhǔ jiàng yǐ wéi qiè, ér zú, wú zi. qiū bō cháng, jiā rén qiǎn zhī, qiū bō qì yuē:" láng jūn jiāng yǐ wéi qiè, láng jūn sǐ, bù kě yǐ èr. yǒu wéi láng jūn hòu zhě, bì qǐng dé fǔ zhī. bù rán, dāng xùn." zú rén yì yān, yǐ cóng zǐ liù tāo wèi qí zhǔ hòu. qǔ yú wú, shēng zǐ, ér liù tāo yòu zú. qiū bō yǔ wú tóng chǔ fǔ gū.
王氏,名秋波,为晋江蔡氏婢。主将以为妾,而卒,无子。秋波长,家人遣之,秋波泣曰:“郎君将以为妾,郎君死,不可以贰。有为郎君后者,婢请得抚之。不然,当殉。”族人义焉,以从子六韬为其主后。娶于吴,生子,而六韬又卒。秋波与吴同处抚孤。
qín shì chǔ qī hóng, jìn jiāng rén. zǎo guǎ, shì gū fǔ zi, bù dàn jiān kǔ. fù jiā fù yú chóu, zhōng wēi fǎ dāng shōu nú, zhí zǒu nì qín shì. shōu zhě zhì, qín shì zhī rén jiē zǒu bì, hóng dú bù zǒu. shōu zhě jí zhī, duì yuē:" wú yě." zhuó yǐ rèn, bèi shù chuàng, zhōng bù yán hóng shì gū nì chù.
秦士楚妻洪,晋江人。早寡,事姑抚子,不惮艰苦。父家覆於仇,中危法当收孥,侄走匿秦氏。收者至,秦氏之人皆走避,洪独不走。收者诘之,对曰:“无也。”斫以刃,被数创,终不言洪氏孤匿处。
zhāng shì bì, hǎi níng rén. zhǔ mǔ guǎ ér pín, qí xiōng gē wū yǔ qí bì jū, fǎng jī yǐ shí. bì shì zhǔ mǔ jǐn, zhǔ mǔ bìng jiāng dài, wú shōu xù zhī zhě. bì dù shì jí, zhāo méi shì, yuán zì yù, yǐ qí zhí zhì sāng, yuē:" wú duō qiú, dé qī shí mín, yǐ wéi zhǔ mǔ liǎn. shì bì, wú lái wèi zhī fù." yǐ gào zhǔ mǔ, zhǔ mǔ gǎn qí yì. zhǔ mǔ sǐ, bì yǐ qī shí mín wèi zhī liǎn. shì bì, yào fū jiā yǐ yú yíng, bì fǔ guān tòng jǐ jué, jì sū, zài bài shèng yú qù.
张氏婢,海宁人。主母寡而贫,其兄割屋与其婢居,纺绩以食。婢事主母谨,主母病将殆,无收恤之者。婢度事亟,招媒氏,原自鬻,以其值治丧,曰:“无多求,得七十缗,以为主母敛。事毕,吾来为之妇。”以告主母,主母感其义。主母死,婢以七十缗为之敛。事毕,要夫家以舆迎,婢抚棺痛几绝,既苏,再拜乘舆去。
yáng shì bì, bù zhī hé xǔ rén, yì bù xiáng qí shì yǔ míng, zhǔ jiāng xī qīng jiāng yáng shì. yáng shì zhī qiè guǎ, jiāng jià, qián yī xī, hū bì, bù yīng. nù yuē:" rǔ, wǒ bì yě, hé gǎn ěr!" bì yuē:" wǒ yáng shì bì ěr, rǔ jīn shuí jiā fù zhě? yuē wǒ bì wǒ bì!" qiè fāng chí jiǎn, zhuì, qǐ, huán zǒu zhì shǔ. hū qí bì yuē:" wǒ fù wèi ěr zhǔ, rǔ dāng hé rú?" bì kòu tóu qì, qiè yì qì, suì xiè méi shuò bù xíng. hòu jiāng jià qí bì, bì yuē:" rén yǐ wǒ yī yán gù, rěn sǐ zhì jīn, wǒ yì zhōng bù qù yáng shì mén."
杨氏婢,不知何许人,亦不详其氏与名,主江西清江杨氏。杨氏之妾寡,将嫁,前一夕,呼婢,不应。怒曰:“汝,我婢也,何敢尔!”婢曰:“我杨氏婢耳,汝今谁家妇者?曰我婢我婢!”妾方持剪,坠,起,环走至曙。呼其婢曰:“我复为尔主,汝当何如?”婢叩头泣,妾亦泣,遂谢媒妁不行。后将嫁其婢,婢曰:“人以我一言故,忍死至今,我亦终不去杨氏门。”
jiāng guì shòu qī wáng, míng bǎo gū, shè rén. guì shòu qiáo yě, nián bèi wáng, wáng shì zhī wú yuàn yǔ. jì lí, rù xiàn cáo shì wèi qí nǚ bǎo mǔ. cáo shì nǚ jià, cóng zhī wǎng. xián fēng shí yī nián, chū bì zéi, cáo shì nǚ fāng shēn, bù néng xíng, nǎi nì zhū shēn cǎo zhōng, ér lì yǐ hù zhī. zéi zhì, chuàng hóu, yóu qiú kāng hé hé shuǐ shí cáo shì nǚ, dòng něi shù rì sǐ. cáo shì nǚ zú dé miǎn.
江贵寿妻王,名保姑,歙人。贵寿樵也,年倍王,王事之无怨语。既嫠,入县曹氏为其女保母。曹氏女嫁,从之往。咸丰十一年,出避贼,曹氏女方娠,不能行,乃匿诸深草中,而立以护之。贼至,创喉,犹求糠麧和水食曹氏女,冻馁数日死。曹氏女卒得免。
zhāng lù qī xú, shēn zhōu rén. tóng zhì qī nián, zhāng zǒng yú zhī tú pò zhōu, zéi lüè èr nǚ zhì qí jiā, chì lù shǐ sì mǎ, ér lìng xú jiān èr nǚ chuī. xú jí èr nǚ jiē shì zú, chuī jìng, zéi jiē jù àn shí, xú dǎo èr nǚ qián chū xiàng, zhǐ guī lù. èr nǚ qǐng xú xié, xú yuē:" wǒ qù, zéi qiě shā wǒ fū." guī jiù lù, móu xié zǒu, zéi jiàn, wèn èr nǚ, xú fèn mà zéi, zéi shā zhī.
张禄妻徐,深州人。同治七年,张总愚之徒破州,贼掠二女至其家,叱禄使饲马,而令徐监二女炊。徐诘二女皆世族,炊竟,贼皆据案食,徐导二女潜出巷,指归路。二女请徐偕,徐曰:“我去,贼且杀我夫。”归就禄,谋偕走,贼见,问二女,徐忿骂贼,贼杀之。
rèn shì bì xiáng, bù zhī hé xǔ rén, yì bù zhī qí shì. rèn shì zi, pū yě, gù jiā jīng shī dōng guō mén wài, xǐ bǎo dìng. zhǔ qí mǔ yú xiáng yuē:" yú jiāng zhī guǎng píng, yú qī bù zú shì, ér shàn shì yú mǔ." xiáng yǔ qí mǔ jū sān nián, mǔ bìng, cù rèn shì zi guī, guī zé mǔ yǐ sǐ. rèn shì zi tòng jué ér sū, yè bàn, yóu gěng yè, yì chén shì zhī, zé yì sǐ. jì liǎn, qí qī jiāng xié yòu nǚ jià, xiáng zhēng zhī, nǎi liú nǚ. nǚ fāng sì suì, qǐ shí yǐ wéi yǎng, lín
任氏婢祥,不知何许人,亦不知其氏。任氏子,仆也,故家京师东郭门外,徙保定。嘱其母于祥曰:“余将之广平,余妻不足恃,而善事余母。”祥与其母居三年,母病,促任氏子归,归则母已死。任氏子恸绝而甦,夜半,犹哽咽,翌晨视之,则亦死。既敛,其妻将挟幼女嫁,祥争之,乃留女。女方四岁,乞食以为养,邻