yán xìng xià zhì yī bǎi jiǔ.
炎兴下帙一百九。
qǐ shào xīng shí èr nián bā yuè shí rì gēng wǔ, jǐn qí rì.
起绍兴十二年八月十日庚午,尽其日。
shí rì gēng wǔ wáng shù zú.
十日庚午王庶卒。
wáng shù ān zhì zài dào zhōu yǐ jí zuò zhū zǐ fú hù guī jiāng zhōu qīn jiù yíng jiàn zhī qí zi zhī xún zhī qí fǔ jiù ér kū yuē: qín huì qín huì cǐ chóu bì bào qīn jiù mián yǎn qí kǒu réng gāo shēng dà jiào yǐ hùn qí yǔ yǒu xué yuàn zi níng wěi zài cè wén zhī ér xǐ wèi kě yǐ chí wáng shì yǐ. shù cháng zì hào dāng sǒu. yòu huò wèn dāng sǒu zhī yì rú hé shù yuē: wú zhī suǒ wéi jiē hé qí yí bù gǎn shī dàng gù hào dāng sǒu yǒu shī wén yí gǎo. ruò gān juǎn míng yuē: dāng sǒu jí cáng yú jiā.
王庶安置在道州以疾座诸子扶护归江州亲旧迎见之其子之荀之奇抚柩而哭曰:秦桧秦桧此雠必报亲旧绵掩其口仍高声大叫以混其语有学院子甯伟在侧闻之而喜谓可以持王氏矣。庶尝自号当叟。又或问当叟之意如何庶曰:吾之所为皆合其宜不敢失当故号当叟有诗文遗藁。若干卷名曰:当叟集藏於家。
lín quán yě jì yuē: wáng shù zì zi shàng gǒng zhōu rén jìn shì dēng dì xuān hé mò wèi shǎn xī zhuǎn yùn shǐ zòu jì zài jīng wén jīn rén fàn shùn gǎi zuò rù biān nǎi jiàn zǎi xiàng bái shí zhōng lǐ bāng yàn qǐng jí zhào zhǒng shī dào wèi dà jiàng jūn cháo tíng shì zhī jiàn yán chū zhí lóng tú gé fū yán lù jīng lüè shǐ zhī yán ān fǔ èr nián jiā yòu wén diàn xiū zhuàn shǎn xī wǔ lù zhì zhì shǐ lǔ gǎi zuò jīn wéi yào zhōu shù fù yuán xí qū duān cè yìng bù zhì lǔ gǎi zuò jīn zhī qíng jìng gōng yán ān chéng kuì shù bēn yú duān duān qiú zhī yú jūn jiǔ nǎi shì qù hòu zhāng jùn xuān fǔ chuān shǎn yòng shù wèi cān móu shuāng mìng shù zhī xìng yuán yīn zèn shā duān zì shì xī rén jiě tǐ jùn bài yú fù píng suì shī wǔ shuì shù hòu zhī jīng nán zhèng tān kù shào xīng.
林泉野记曰:王庶字子尚巩州人进士登第宣和末为陕西转运使奏计在京闻金人犯顺(改作入边)乃见宰相白时中李邦彦请急诏种师道为大将军朝廷是之建炎初直龙图阁鄜延路经略使知延安府二年加右文殿修撰陕西五路制置使虏(改作金)围耀州庶赴援檄曲端策应不至虏(改作金)知情径攻延安城溃庶奔於端端囚之於军久乃释去後张浚宣抚川陕用庶为参谋双命庶知兴元因谮杀端自是西人解体浚败於富平遂失五睡庶後知荆南政贪酷绍兴。
qī nián zhào dǐng yǐ shù zhī bīng yù yòng zhī zhào wèi bīng bù shì láng bā nián qiān shàng shū. yòu chú shū mì fù shǐ shí zhǔ guǎn diàn qián sī yáng yí zhōng wū tǒng zhì guān wú xī xià zài lǐ sì shù shí qí yuān dé shì é bèi mìng wǎng yán lù chá zhōu xiàn bù zhí zhě jiāo bào ào hū jiàng shì xián yuàn jí hái cháo tíng fāng yì hé shù bù yǐ wéi rán qǐ qù yǐ zī zhèng diàn xué shì zhī tán zhōu jiān hú nán ān fǔ zhì zhì dà shǐ qín huì fěng chén liáo yán shù jí liú dà zhōng jǔ náo hé yì luò zhí fàng bà jiǔ nián chú duān míng diàn xué shì lǜ liáo chéng guì sù zhǐ fù yǒu yán suì duó suǒ shòu shí èr nián chén liáo zài yán shù jū tán zhōu zhàn mín tián zhái zé shòu xiǎng dé jūn jié dù shǐ dào zhōu ān zhì zú yú biǎn suǒ.
七年赵鼎以庶知兵欲用之召为兵部侍郎八年迁尚书。又除枢密副使时主管殿前司杨沂中诬统制官吴锡下在理寺庶时其冤得释俄被命往沿路察州县不职者骄暴傲忽将士咸怨及还朝廷方议和庶不以为然乞去以资政殿学士知潭州兼湖南安抚制置大使秦桧讽臣僚言庶及刘大中沮挠和议落职放罢九年除端明殿学士虑僚承桧夙旨复有言遂夺所授十二年臣僚再言庶居潭州占民田宅责授响德军节度使道州安置卒於贬所。
wáng shù jiā jí dìng qīng lùn yī lùn jié gài tiān xià zhī shì zì duò yú zhèn zhī dì wèi rì jiǔ yǐ. shì fū zhī zhì zhōng yì zhě fāng guó jiā xián xiá shí zhāo zhī bù lái huī zhī bù qù jiān chén zéi zǐ wén qí fēng shēng yǐ zì dǎn luò shì yǐ néng xiāo huò luàn shì wèi méng pò jiān guǐ yú wèi zuò bù xìng guó jiā yǒu huǎn jí ān wēi zhī biàn zé zhàng jié sǐ yì juān shēn sàng jiā ér wú hèn gù míng jié zhī shì nǎi zhì shì zhī gāo liáng ér luàn jù é yào shí yě. xī zhàn guó zhī shì rú wǔ zhōng zhī yú wú yǐ bào fù xiōng zhī chóu yuàn yú chǔ zhī jūn chén yì bù dài tiān zú néng pò chǔ rù dūn biān píng wáng zhī mù zì jīn guān zhī lǐn lǐn rán yóu yǒu shēng qì mìng míng hòu shì zhī shì jiē rú wǔ yuán zhī zhōng zé guó jiā zhī chǐ hé huàn hū! bù shuā jūn fù zhī chóu hé huàn hū! bù bào zāi! fú yǐ jìng kāng zhī huò zì gǔ suǒ wú yí yǒu zhì zhī shì tóu jiàn yú jié shí zhī xū shōu xuè yú zhuō yì zhī yě shǎo xǐ běn cháo wú qióng zhī fèn ér qiú yǔ gǔ rén zhōng yì wǔ zhě liáo liáo wú wén yān qǐ háo jié bù shì le zhī shì fú yú yán xué cǎo yě yān yù ér bù zhèn yǔ yì cháo tíng zhī shàng suǒ yǐ zhèn bá zhāo lái zhī zhě wèi jǐn qí dào yú qū qū sōu wén qiè yí yú cǐ gù gǎn yǐ yán fú xìng chuí chá.
王庶家集定倾论一论节概天下之士自堕於振之地为日久矣。士夫之志忠义者方国家闲暇时招之不来麾之不去奸臣贼子闻其风声已自胆落是以能消祸乱谥未萌破奸宄於未作不幸国家有缓急安危之变则仗节死义捐身丧家而无恨故名节之士乃治世之膏粱而乱巨额药石也。昔战国之士如伍中之於吴以报父兄之雠怨於楚之君臣义不戴天卒能破楚入吨鞭平王之墓自今观之凛凛然犹有生气命名後世之士皆如伍员之忠则国家之耻何患乎!不刷君父之雠何患乎!不报哉!伏以靖康之祸自古所无宜有志之士投剑於碣石之墟收血於涿易之野少洗本朝无穷之愤而求与古人忠义伍者寥寥无闻焉岂豪杰不世了之士伏於岩穴草野湮郁而不振与抑朝廷之上所以振拔招来之者未尽其道欤区区廋闻窃疑於此故敢以言伏幸垂察。
yī lùn xiāng hàn fú yǐ zì dōng jìn zhì yú liáng chén guó yú wú yuè zhě jiē yǐ jiāng huái wèi jìng dì shì píng yǎn wú dà shān shēn gǔ yǐ wéi xiàn bì jù jiāng huái zhī shàng liú tún bīng sù jiàng yǐ wéi jù zhèn qí dì yǒu sān yuē: xiāng yáng yuē: wǔ chāng yuē: jiǔ jiāng dì dāng yě. dào bì děi gòng rén ér hòu néng shǒu zài dōng jìn shì rú táo kǎn yǔ liàng zhī tú xiāng yǔ lù lì yǐ hàn bì yī fāng běi fāng zhī bīng suī xū shú shì ér bù gǎn nán dù zhě yǐ dì lì suǒ zài shì dāng rán yě. fú jiàn luán yú zhù bì háng yuè qí yǐ jiāng huái wèi jìng zhě yǔ gǔ wú yì ér bīng wèi suǒ zài fù jiā èr yān yuē: jiàn kāng wéi yáng suī dāng dào kòu qiè fā ér xuán jí píng dìng rén mín zhī fù shí cái jiǎn sān sì dú yǒu xiāng yáng xū chéng yì cán pò bǎi xìng tú lù shí bù cún yī jīn suī jiàn shuài sù bīng ér cái yòng dān fá cāng lǐn jiān jí suī shǐ táo kǎn yǔ liàng zhī liú chí chěng qí xián wèi néng bǎo yī rì zhī ān yě. fū yòng bīng zhī yào zài yú shěn zhī bǐ yǐ yǐ shǒu yóu bù zú hé yǐ yán gōng wéi cǐ èr zhě ér qiú chéng gōng nán yǐ. xīng fù zhī duān qí yào zài cǐ fú xìng chuí chá.
一论襄汉伏以自东晋至於梁陈国於吴越者皆以江淮为境地势平衍无大山深谷以为限蔽据江淮之上流屯兵宿将以为巨镇其地有三曰:襄阳曰:武昌曰:九江地当也。道必得共人而後能守在东晋世如陶侃庾亮之徒相与戮力以捍蔽一方北方之兵睢盱熟视而不敢南渡者以地利所在势当然也。伏见銮舆驻跸杭越其以江淮为境者与古无异而兵卫所在复加二焉曰:建康维阳虽当盗寇窃发而旋即平定人民之富十才减三四独有襄阳墟城邑残破百姓屠戮十不存一今虽建帅宿兵而财用殚乏仓廪艰棘虽使陶侃庾亮之流驰骋其闲未能保一日之安也。夫用兵之要在於审知彼已以守犹不足何以言攻违此二者而求成功难矣。兴复之端其要在此伏幸垂察。
yī lùn zhào lìng qiè yào chén wéi guó jiā fāng luàn fǎn zhèng hào lìng suǒ xíng wù.
一论诏令切要臣惟国家方乱反正号令所行务。
yú shěn dì ér dé qíng shǐ zhuō rán jiàn wú wēi fú shè shī suǒ xiàng yǐ tuī fú qí xīn zé jiān xióng bù gǎn méng è wéi shàn zhě bù gǎn bù miǎn xián yú zhū fá yòng bīng yuǎn yǐ. guāng wǔ huáng dì cì hé xī zhī zhào miǎn yǐ jì jìn fǔ zhōu zhī gōng ér jiè yǐ wèi tuó zhì qī jùn zhī jì dòu róng děng yǐ wéi tiān zǐ míng jiàn wàn lǐ zhī wài gāng luó zhāng lì zhī qíng yì huái zhōng kuǎn táng wǔ zōng tǎo zé lù kǒng hé běi zhū zhèn wèi rǔ chǐ zhào wáng yuán kuí wù wèi zǐ sūn zhī móu yóu cún fǔ chē zhī shì yǐ pò qí yí yuán kuí děng huáng kǒng fèng zhào zhǐ qīn lǜ bīng chū tǎo zú yǐ yǒu gōng chén yuàn bì xià kuò rì yuè zhī míng shèn léi tíng zhī lìng lín zhào yuǎn ěr shǐ zhì zhào suǒ jí qiè qí jī yào xiāo huàn zhé nán yú wèi zhào wèi xíng zhī zhōng zé zhōng xīng zhī yè shí wèi yǒu chéng cǐ zì gǔ míng shèng zhī zhǔ jià yù yīng xióng zhī shù yě..
於审谛而得情使卓然见吾威福设施所向以推服其心则奸雄不敢萌恶为善者不敢不勉贤於诛罚用兵远矣。光武皇帝赐河西之诏勉以济晋辅周之功而戒以尉佗制七郡之计窦融等以为天子明见万里之外纲罗张立之情益怀忠款唐武宗讨泽潞恐河北诸镇为辱齿诏王元逵勿为子孙之谋犹存辅车之势以破其疑元逵等惶恐奉诏旨亲率兵出讨卒以有功臣愿陛下廓日月之明慎雷霆之令临照远迩使制诏所及切其机要消患折难於未兆未形之中则中兴之业实为有成此自古明圣之主驾驭英雄之术也。。
yī lùn hú zéi chén wén wèi guó zhī dào pì zhī yòng yào yǐ zhì bìng guó yǒu xiān hòu zhī shì ér jí yǒu huǎn jí zhī shū suǒ yǐ zhēn zhuó jiù liáo bù kě bù chá yě. fú wéi guó jiā jīn rì zhī huàn lǔ wèi dà dào zéi wèi cì qī zì gǎi zuò yuàn yì gōng cǎo zéi nèi fā xià lǔ zì shān lǔ rén pín nián yòng shī shā fá xiāng dāng wú suī zhòng sàn shī dì bǐ yì bù néng chéng shí gōng qǔ bǎi lì bù néng yuàn yì yǒu suǒ qiān zhì ěr ér lǔ gǎi zuò jīn wèi kě zú miè guó jiā bì zì gù ér hòu kě yǐ yǒu gōng huàn suī dà tú zhī bù kě sù bǐ zhī yú shēn fēng bì zhī jí yě. yáng me zhī zéi míng wēi zhòng guǎ jù hú shān zhī xiǎn lù zǔ wú shǔ zhī tōng liú tiào liáng bù xī huò zhāo wài yuán yǐ qǐ shāng xīn huàn suī wēi tú zhī bù kě huǎn bǐ zhī yú shēn yān hóu zhī jí yě. zhì zhī dào dāng zài suǒ xiān rán yān hóu zhī yào qiē pí fū zhī qīng cuì yù yǐ zhēn biān wèi zhì zé kǒng yǒu shāng shǒu zhī wēi yù yǐ yào shí wèi zhì zé kǒng yǒu bù jí zhī huǐ qián rì yuán shū zhè zhāo yòu wáng qióng zhī yào shí zhī huò yǐ. shǐ diǎn lǔ gǎi zuò běi zhōng xián dié zhī wú yǒu cǐ nèi huàn tuō huò tóu xì sòng sǐ xiāng yǔ qiān lián, qǐ bù dà kě wèi zāi! rán zé shě cǐ èr zhě jiāng wú suǒ shī hū! chén yú bù zì liào jiāng shū yú jì dì kǒng dà chén yǐ yǒu shèng suàn tǎng huò bó cǎi yuàn yǒu suǒ chén dàn bīng jiā guǐ dào nán yú bù lù dāng qí miàn zòu.
一论湖贼臣闻为国之道譬之用药以治病国有先後之势而疾有缓急之殊所以斟酌救疗不可不察也。伏惟国家今日之患虏为大盗贼为次(七字改作愿亦攻草贼内发下虏字删)虏人频年用师杀伐相当吾虽众散失地彼亦不能乘时攻取百力不能愿亦有所牵制尔而虏(改作金)未可卒灭国家必自固而後可以有功患虽大图之不可速比之於身风痺之疾也。杨么之贼名微众寡据湖山之险路阻吴蜀之通流跳梁不息或招外援(以启商心)患虽微图之不可缓比之於身咽喉之疾也。治之道当在所先然咽喉之要切皮肤之轻脆欲以针砭为治则恐有伤手之危欲以药石为治则恐有不及之悔前日元枢这招诱王琼之药石之祸矣。使点虏(改作北中)闲谍知吾有此内患脱或投隙送死相与牵连,岂不大可畏哉!然则舍此二者将无所施乎!臣愚不自料将抒愚计第恐大臣已有胜算傥或博采愿有所陈但兵家诡道难於布露当俟面奏。
yī lùn xíng fǎ chén qiè wéi rén zhǔ wēi quán zhī chū zhì yú shā lù guān jūn zhèng zhě tǎng zuì zhuàng míng bái àn xiào xiáng shěn jì yǐ míng háng dāng duàn yǐ chén lǜ shǒu zhī bù yí bù kě duó yú hào wù shǐ yuǎn jìn kuī cè yǒu lüè měi bì bàng zhī jī shī zhōng chéng zhī xīn qǐ chán nìng zhī kǒu dòng yáo guó shì cǐ lì hài yǒu bù kě shèng yán zhě qǐng jiè gǔ yǐ lùn zhī péng yuè wèi hàn gōng chén xiāng yǔ miè qín miè chǔ xūn yè shén zhe gē fú wèi wáng jué wèi zūn shèng yī zhào bù zhì yǐ shì wèi zuì yīn yǐ zhū sǐ luán bù qiú shā shēn míng qí zuì zhōng yǐ bù shè wǔ huī shuō wǔ dì fú bīng mǎ yì yǐ yòu chán yú wèi shǐ yíng jiàng lǔ dé gǎi zuò chán yú tuō qù ér wǔ dì zuì qí bù néng zhuī huò yǐ wèi shì dài fū xīn suī tài hòu wèi yán zuò cháng dé miǎn èr zhǔ chí fǎ wú suǒ zòng dài ér guó shì zūn róng hú yí gǎi zuò biān qíng gǒng fú cǐ bù duó zhī xiào yě. pū gù huái ēn wǎn jié jié nì zhì yǐn tǔ bō rǎo bài táng shì ér dài zōng yǐn rěn wèi huì bù yán qí fǎn lǐ huái.
一论行法臣窃惟人主威权之出至於杀戮关军政者傥罪状明白按校详审既已明行当断以宸虑守之不移不可夺於好恶使远近窥测有掠美避谤之迹失忠诚之心启谗佞之口动摇国事此利害有不可胜言者请借古以论之彭越为汉功臣相与灭秦灭楚勋业甚著割符为王爵位尊盛一召不至以是为罪因以诛死栾布求杀身明其罪终以不赦五恢说武帝伏兵马邑以诱单于尉史迎降虏得(改作单于)脱去而武帝罪其不能追获以慰士大夫心虽太后为言座偿得免二主持法无所纵贷而国势尊荣胡夷(改作边情)拱伏此不夺之效也。仆固怀恩晚节桀逆至引吐蕃扰败唐室而代宗隐忍为讳不言其反李怀。
guāng zhù zhū cǐ chéng fèng tiān zhī luàn yǐ bīng zì gù dé zōng yōu róng pò yú chén xià zhī qǐng zhū fá bù xíng ér chǒng zēng jué wèi é jí dà lì zhōng shēn táo nàn lǚ zhì wēi pò zhǐ yuán gū xī fān zhèn hūn mò wèi zhì pín yú kùn rǔ cǐ lüè měi bì bàng zhí fǎ bù jiān zhī xiào yě. zhū gě liàng jiē tíng zhī bài mǎ sù wèi qián fēng zuò wéi jié dù shě shuǐ shàng shān ěr liàng tì qì xíng zhū yǐ wéi fǎ bù kě bù míng què kè fá qí hán jué jiāng shàng jūn wén kè jiāng zhǎn rén chí jiāng jiù zhī wén jì zhǎn zhī yǐ. shǐ sù yǐ xùn gào qí pū yuē: wú yǐ fēn bàng yě. fū yǐ rén chén yòng shī yóu rèn yuàn què shǒu duàn xíng bù yí shěn yú fù zhōng xīng zhī yè hū! fú wàng lǎn hàn táng sì zhǔ zhī dé shī chá jiān xióng zhī qíng tài bù kě xiá nián píng jūn yǐ chéng jiù huǐ bù shèng xìng shèn.
光助朱泚成奉天之乱倚兵自固德宗优容迫於臣下之请诛伐不行而宠增爵位俄及大历终身逃难屡至危迫止缘姑息蕃镇昏默为治频於困辱此掠美避谤执法不坚之效也。诸葛亮街亭之败马谡为前锋坐违节度舍水上山耳亮涕泣行诛以为法不可不明却克伐齐韩厥将上军闻克将斩人驰将救之闻既斩之矣。使速以狥告其仆曰:吾以分谤也。夫以人臣用师犹任怨确守断行不移矧於复中兴之业乎!伏望览汉唐四主之得失察奸雄之情态不可狎年平均以成咎悔不胜幸甚。
yī lùn xiān jì hòu xiào chén wén dì wáng xìng shì zào yè bì guī mó sù dìng gù xiān hòu huǎn jí zhī lí xián dāng qí yí pì lǐ luàn sī dé jī duān xù tóng tiáo huà shé tiān zú wěn shén gōng mào liè cì dì ér chéng wèi wén miào suàn bù lì shì zhì zhé yīng shǒu wěi qiǎng rǎng néng dǐ yú zhì zhě yě. chén wèi gǎn wàng lùn yuǎn gǔ qǔ qí qiè yú shì zhě gōu jiàn jiàn yú kuài jī suǒ yǐ bào wú zhě kě wèi nán yǐ. guān qí guī mó zé wài yòng fàn lǐ nèi yòng dài fū zhǒng bù xī zǐ nǚ yù bó yǐ gǔ fū chāi zhī xīn bù dàn bēi shēn láo xīn yǐ jié yuè rén zhī ài shēng jù jiào huì wài shì wēi ruò zú dé huáng chí zhī xì yī jǔ yān miè zhī qín xiào gōng jiè jū xī róng suǒ yǐ tú tiān xià yì kě wèi nán yǐ. guān qí guī mó zé yòng shāng yāng kāi qiān mò qiáng gōng shì dù sī mén jiàn lì chū gōng zhū hóu gē dì ér qǐng méng bài cóng yuē kāi guān yán dí liù guó zhī shī qūn xún wǎ jiě wú wáng shǐ yí zú zhī hài ér tiān xià pí yǐ. fāng qí kuí shì tú cè gù yǐ dé yú míng míng zhī zhōng shì yǐ qì qí chéng gōng céng bù chū yú guī mó zhī nèi chén yú bù shí dà jì fú jiàn pín nián shù yì jiàng xiàng yòng bīng zhì dí chū wú chéng suàn qīng dòng zé sàng shī tuì shǒu zé shī dì lín jī cāng cù jiǎo xìng yī shèng cǐ fēi cháo tíng wàn quán zhī móu bì xià zhōng xīng zhī běn yě. dāng jīn bì xià zī zī tīng nà wéi wò zhè yì bì néng shàng qǐ chén xīn bù zhī guó jiā guī mó guǒ hé suǒ zài sú rú gōu jiàn yǐn rěn yǐ qí xì fù chóu hū! sú rú qín xiào gōng zhǐ bīng fù guó biān chī liù guó hū!. ruò shèng lǜ yǐ dìng chén yuàn bì xià zé yī èr tóng xīn zhī chén zé qí gōng xiào jiǎ yǐ suì yuè bì yǒu suǒ chéng. ruò shèng lǜ wèi jué zé yí bó xún xián zhì shǐ miào suàn xiān dìng rán hòu bīng bù zài chū ér luàn kě quán quán wéi bì xià cái zé.
一论先计後效臣闻帝王兴事造业必规模素定故先後缓急之离咸当其宜譬理乱丝得基端绪同条画蛇添足紊神功茂烈次第而成未闻庙算不立事至辄应首尾抢攘能底於治者也。臣未敢妄论远古取其切於事者勾践践於会稽所以报吴者可谓难矣。观其规模则外用范蠡内用大夫种不惜子女玉帛以蛊夫差之心不惮卑身劳心以结越人之爱生聚教诲外示微弱卒得黄池之隙一举崦灭之秦孝公介居西戎所以图天下亦可谓难矣。观其规模则用商鞅开阡陌强公室杜私门见利出攻诸侯割地而请盟败从约开关延敌六国之师逡巡瓦解无亡矢遗镞之害而天下疲矣。方其揆事图策固已得於冥冥之中是以讫其成功曾不出於规模之内臣愚不识大计伏见频年数易将相用兵制敌初无成算轻动则丧师退守则失地临机仓卒侥幸一胜此非朝廷万全之谋陛下中兴之本也。当今陛下孜孜听纳帷幄这议必能上起宸心不知国家规模果何所在俗如勾践隐忍以俟隙复雠乎!俗如秦孝公旨兵富国鞭笞六国乎!。若圣虑已定臣愿陛下择一二同心之臣责其功效假以岁月必有所成。若圣虑未决则宜博询贤智使庙算先定然後兵不再出而乱可惓惓惟陛下裁择。
yī lùn shǎng fá chén wén yù chén lín wéi zài shǎng fá shǎng dāng zé gōng quàn fá dāng zé zuì fú zhì yú rǎo rǎng zhī shí cǐ bǐng yóu bù kě bù jǐn gù chuán yuē: xìn shǎng bì fá gài shǎng fá wèi shì xìn zhī biǎo jūn xíng shǎng jì bù wàng yá shòu shǎng zé bù yí rán hòu kě yǐ lì gōng lì shì yǐ. hàn gāo zǔ dāng zhú lù zhī shì shǎng fá yǐ lì zhì yǒng xié shù yòng shù bù zhuān yǐ xìn gù hán xìn péng yuè yīng bù pōu fú shòu fēng wǎng wǎng lián chéng shù shí yī rì ān dìng shǐ yǒu zì yí qiáng dà bù dàng dé zhī xīn luàn zhě zhǒng zuò zhōng yǐ bù bǎo shì zǔ zhōng xīng jiào gōng jì láo zuì wéi jǐn shěn fēng jué zhī xíng cái bù guò shù xiàn jūn chén xiāng shì yǐ.
一论赏罚臣闻驭臣邻惟在赏罚赏当则功劝罚当则罪服至於扰攘之时此柄犹不可不谨故《传》曰:信赏必罚盖赏罚为示信之表君行赏既不妄牙受赏则不疑然後可以立功立事矣。汉高祖当逐鹿之世赏罚以励智勇挟数用术不专以信故韩信彭越英布剖符受封往往连城数十一日安定使有自疑强大不当得之心乱者踵作终以不保世祖中兴较功计劳最为谨审封爵之行才不过数县君臣相示以。
qìng gù jiàn wǔ zhè yuán shàng xià ān xiǎng shēn jiàn tài píng èr zhě bù kě bù chá yě. fú jiàn bǐ nián yǐ lái guó bù jiān nán qún yá xiào lì cháo tíng jí yú píng dìng jué shǎng fēng bài shī yú nóng hòu zhèng rèn fáng yù chéng xuān jié dù suǒ zài zhé yǒu wén lì rú zhōng fèng dài fū jiē yuán jūn gōng bù xiàn yuán shù jué shǎng suǒ yǐ lì shì mó dùn kǒng bù dàng rú cǐ yú zhě gǒu dé wèi xīn tān lán bù yǐ wú fù jī quàn jié huá zhě jiào gōng chuāi yǐ qǐ wú bù zì xìn zhī xīn hū! tài zǔ huáng dì yǐ guō jìn shǒu shān xī shí nián guān bù guò yǐn jìn shǐ cáo bīn qǔ nán táng yī guó dǎi hái jīng quē ér yún: gàn dāng jiāng nán gōng shì huí shàng bù yǐ guò chén mò yuè yá xià zhǎng qí jiāo yíng zhī huò xià bù yǐ xū kuā shì shàng yǐ chéng qí qiān xùn zhī fú yào zài xiāng yǔ yǐ chéng shì wèi wàn shì fǎ fú wàng bì xià shěn xìn shǎng bì fá zhī zhǐ lǎn gāo zǔ guāng wǔ zhī shī guān yì zǔ jūn chén zhī tuī chéng yǐ tú xīng fù zhī gōng tiān xià xìng shèn.
庆故建武这元上下安享身见太平二者不可不察也。伏见比年以来国步艰难群牙效力朝廷急於平定爵赏封拜失於浓厚正任防御承宣节度所在辄有文吏如中奉大夫皆缘军功不限员数爵赏所以砺世磨钝恐不当如此愚者苟得为心贪婪不已无复激劝桀猾者较功揣已岂无不自信之心乎!太祖皇帝以郭进守山西十年官不过引进使曹彬取南唐一国逮还京阙而云:干当江南公事回上不以过沉没悦牙下长其骄盈之祸下不以虚誇事上以成其谦逊之福要在相与以诚是为万世法伏望陛下审信赏必罚之旨览高祖光武之失观艺祖君臣之推诚以图兴复之功天下幸甚。
yī lùn xíng fǎ chén qiè wéi fǎ lìng zhě lì guó zhī dà běn rén zhǔ zhī zhì quán bì xià suǒ yǐ zuò zhì liù hé bō luàn xīng shuāi zhī jù yě. jìn zhě cháo tíng yǐ sì fāng wèi píng wù cóng hán dài dū chá zhī zhèng jué rén hòu zhī ēn guǎng ér chén xià bù zhī jìn chéng jiāo màn wò bīng zhī chén chēn mù dǐ zhǎng huì zuò shēng shì shā shēng fèi zhì bù jū xiàn zhāng fǎ lìng bù xíng yú jūn lǚ yǐ. zhào shū zhī suǒ jǔ míng shè lìng zhī suǒ dàng dí yín yuán sī yì jǔ gé bù yòng fǎ lìng bù xíng yú fāng yuè yǐ. zhào zhī bù kěn zhì lìng zhī bù kěn tīng shǐ jiān yīn cóng ér kuī cè jǐ hé ér bù líng chí yǐ. chén qiè wéi bì xià xiāo gàn qín láo jiǎng qiú zhì yào gù yù kuò qīng huá róng gǎi zuò bāng diān hùn yī qū yǔ fù zǔ zōng pèi tiān zhī yè ér fǎ lìng zhī chū jìn bù xíng yú yù nèi fēi zūn zhǔ yì chén bì xià yōu qín zhī běn yì yě. yì zhě, huò wèi cháo tíng dāng hán gòu nì xiá yǐ shōu yī dàn zhī yòng shuāng wèi cháo tíng bù yí qīng zì dòng yáo yǐ shī rén xīn shì jiē bù rán táng dé zōng gū xī fān zhèn ér pàn zhě sì qǐ jí zhì xiàn zōng gāng míng guǒ duàn zú yǐ xuē píng jiàn luàn. ruò wèi hán gòu kě yǐ shōu qí yòng zé dé zōng bù yí yǒu jué jiàng zhī chén dòng yáo kě yǐ shī rén xīn zé xiàn zōng bù yí yǒu xīng fù zhī xiào cǐ bì xià cōng míng kě yǐ yán jiàn shěn cháo tíng chéng liè shèng zài tiān zhī dé sì hǎi ōu yín zhī yuàn hé qiú ér bù kě zāi! yì yuē: huàn hàn qí dà hào hàn chū ér bù fǎn zhě yě. míng wáng zhě hào lìng yǒu xíng ér wú fǎn fú wài zhí xiàn zhī chén zhèn ěr tiáo gāng kē qiáng gěng zì suī rú qián suǒ chén zhě zhì zhī yán kē rú shì zé kě yǐ jī zhōng yì zhī xīn zhé jiān xióng zhī jiàn guó shì rì lóng dà yè kě chéng yǐ. jīng shén bù qiáng suī liáng yī néng yǐ yù jí fǎ lìng bù lì suī shèng rén bù néng yǐ zhì zhì wéi bì xià liú shén xǐng chá yī lùn xū shí yòng dù chén wén yǔ zhì tóng dào wǎng bù xīng yǔ luàn tóng dào wǎng bù wáng gǔ jīn bù yì zhī lǐ yě. rán suǒ wèi yǔ zhì tóng dào zhě bù guò hū! wù nóng dūn běn shèng cán qù shā ér yǐ suǒ wèi yǔ luàn tóng dào zhě bù guò hū! fú rén cóng yǐ shù fù jí zhēng ér yǐ jīn tiān xià zì jīng bīng huǒ tǔ dì suǒ cún shí wú sān sì nóng rén gēng mù shí wú èr sān wú shǔ tún bīng shí yǒu qī bā yīn gōng bèi shǎng wén wǔ guān zī shù bèi píng rì yǐ shí yǒu sān sì zhī tǔ.
一论行法臣窃惟法令者立国之大本人主之至权陛下所以坐制六合拨乱兴衰之具也。近者朝廷以四方未平务从含贷督察之政绝仁厚之恩广而臣下不知浸成骄慢握兵之臣瞋目抵掌会作声势杀生废置不拘宪章法令不行於军旅矣。诏书之所举明赦令之所荡涤夤缘私意沮格不用法令不行於方岳矣。召之不肯至令之不肯听使奸因从而窥测几何而不凌迟矣。臣窃惟陛下宵旰勤劳讲求治要固欲廓清华戎(改作邦甸)混一区宇复祖宗配天之业而法令之出近不行於域内非尊主抑臣陛下忧勤之本意也。议者,或谓朝廷当含垢匿瑕以收一旦之用双谓朝廷不宜轻自动摇以失人心是皆不然唐德宗姑息藩镇而叛者四起及至宪宗刚明果断卒以削平僭乱。若谓含垢可以收其用则德宗不宜有倔强之臣动摇可以失人心则宪宗不宜有兴复之效此陛下聪明可以沿见矧朝廷承列圣在天之德四海讴吟之愿何求而不可哉!《易》曰:涣汗其大号汗出而不返者也。明王者号令有行而无返伏外执宪之臣振尔条纲苛强梗恣睢如前所陈者寘之严科如是则可以激忠义之心折奸雄之渐国势日隆大业可成矣。精神不强虽良医能以愈疾法令不立虽圣人不能以致治惟陛下留神省察一论虚实用度臣闻与治同道罔不兴与乱同道罔不亡古今不易之理也。然所谓与治同道者不过乎!务农敦本胜残去杀而已所谓与乱同道者不过乎!咈人从已数赋疾征而已今天下自经兵火土地所存十无三四农人耕牧十无二三吴蜀屯兵十有七八因功被赏文武官资数倍平日以十有三四之土。
dì shí yǒu èr sān zhī gēng mù gōng shí yǒu qī bā zhī jūn lǚ shù bèi píng rì zhī guān zī suī shǐ tiān yù guǐ shū wú yǒu de zú yī yǒu xiōng qiàn hé yǐ zhī chí yǐ cǐ zhì dào qiú wèi zhōng xīng mèng zǐ suǒ wèi fēi tú wú yì ér. yòu hài zhī yě. chén yuàn bì xià cháng lǜ què gù jiě xián gēng zhāng zuò xīn cháng dǎn yǐ tú xīng fù wú xún zhì shì qí zhī huǐ tiān xià xìng shèn.
地十有二三之耕牧供十有七八之军旅数倍平日之官资虽使天雨鬼输无有得足一有凶歉何以支持以此治道求为中兴孟子所谓非徒无益而。又害之也。臣愿陛下长虑却顾解弦更张坐薪尝胆以图兴复无循致噬脐之悔天下幸甚。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
赐进士出身头品顶戴四川等处承宣布政使司布政使清苑许涵度校刊。
juǎn èr bǎi jiǔ jiào kān jì.
※卷二百九校勘记。
huò zhāo wài yuán yǐ qǐ dí xīn dí wù zuò shāng rán yān hóu zhī qiè yào wù zuò yào qiē yǐ zhǎng qí jiāo yíng zhī huò yǐ wù zuò xià lǎn gāo zǔ guāng wǔ zhī dé shī tuō dé zì.
或招外援以启敌心(敌误作商)然咽喉之切要(误作要切)以长其骄盈之祸(以误作下)览高祖光武之得失(脱得字)。