jìng kāng zhōng zhì shí èr.
靖康中帙十二。
qǐ jìng kāng yuán nián èr yuè shí èr rì wù shēn, jǐn shí wǔ rì xīn hài.
起靖康元年二月十二日戊申,尽十五日辛亥。
shí èr rì wù shēn jīn rén tuì shī dà shè tiān xià.
十二日戊申金人退师大赦天下。
mén xià zhèn sì chéng shèng mó huò shào dà tǒng shì biān tíng zhī xiè chí zhì jiāo jī zhī yì sāo hé tiān zhī líng bǐ dí huǐ huò jì qiǎn shǐ ér jiǎng hǎo suì yǐ méng ér tuì shī zài wéi qiān lǐ fú yuán lí tú lüè zhī kǔ sì fāng xiá yuǎn duō diào fā zhī qín bīng tún yīng shǒu gǎn zhī láo biān hù shāng kuò shū zhī jí zhèn měi niàn cǐ cè rán tòng xīn bù néng bǎo suí jiù xiào yún: guī běn zuò mín nǎi shǐ zhòng kùn yǒng sī jué jiù zài yǔ yī rén shì yòng shū kuàng dàng zhī ēn pèi wāng huì zhī zé jiā yǔ hǎi nèi dǐ yú pī zhōng kě dà shè tiān xià yú xì sān shì dài fū qún hòu shù yǐn guó shì wěi mǐ ér bù zhèn yí sī suǒ yǐ jiù zhì zhī fāng lí yuán chóu tàn ér wú liáo yí sī suǒ yǐ fǔ suí zhī shù bǎo jiāng gù yǔ jié yòng guǎng chǔ, shù jī xié xīn gòng tú kāng yì.
门下朕嗣承圣谟获绍大统适边廷之懈弛致郊畿之绎骚荷天之灵俾敌悔祸既遣使而讲好遂以盟而退师载惟千里幅员罹屠掠之苦四方遐远多调发之勤兵屯撄守扞之劳编户伤括输之急朕每念此恻然痛心不能保绥(旧校云:归本作民)乃使重困永思厥咎在予一人是用疏旷荡之恩沛汪濊之泽嘉与海内底於丕中可大赦天下於戏三事大夫群后庶尹国势委靡而不振宜思所以救治之方黎元愁叹而无聊宜思所以抚绥之术保疆固圉节用广储,庶几协心共图康乂。
shǒu zhào zūn yòng zǔ zōng jiù zhì.
手诏遵用祖宗旧制。
zhèn yǐ miǎo gōng tuō shì mín zhī shàng sù yè zhǐ jù mí gǎn huáng níng bǐ zhě jīn rén fàn shùn gǎi zuò nán xià dū chéng bì guān yú yuè jūn mín zhǎn lì hàn yù shí láo zhèn zhī zhī yǐ. ér bù chěng zhī tú zhé chéng shí zào duān xiāng shàn wèi biàn nèi zuò bù jìng zhèn jīng zhèn shī dǐ mà dà chén ōu jī nèi shì bái zhòu piāo lüè nǎi gǎn gōng sì xiōng cán zhèn niàn sì wèi zhī chū shǒu zāo jiān nán dé yì wèi fú zhì rǔ děng.
朕以眇躬托士民之上夙夜只惧靡敢遑甯比者金人犯顺(改作南下)都城闭关逾月军民展力捍御实劳朕知之矣。而不逞之徒辄乘时造端相扇为变内作不靖震惊朕师诋骂大臣殴击内侍白昼剽掠乃敢公肆凶残朕念嗣位之初首遭艰难德意未孚致汝等。
dǐ mào rú cǐ zhèn shén dào zhī bō gào rǔ děng zhèn zì jīn yī shǐ bìng zūn yòng zǔ zōng jiù zhì xuǎn yòng dà chén cái yì nèi shì bù chóng shí xī ēn xìng bù tīng rèn jiān rén bù qīng jué lù bù làn cì yǔ bù duó ěr jū yǐ yíng sī yàn zhī dì bù jié ěr lì yǐ guǎng wú yòng zhī fèi fán dù guó hài mín zhī shì yī qiè jìn bà wù yǔ ěr děng xiū xī qí yǒu jiān rén bù quān gǎn fù fàn fǎ wěn wǒ jì gāng dāng zhòng zhì xíng lù bì fá wú shè zī ěr yǒu zhòng míng tīng zhèn yán.
抵冒如此朕甚悼之播告汝等朕自今伊始并遵用祖宗旧制选用大臣裁抑内侍不崇饣希恩幸不听任奸人不轻爵禄不滥赐与不夺尔居以营私燕之地不竭尔力以广无用之费凡蠹国害民之事一切浸罢务与尔等休息其有奸人不悛敢复犯法紊我纪纲当重寘刑戮必罚无赦咨尔有众明听朕言。
shí sān rì yǐ yǒu lǐ gāng qǐ qiǎn dà bīng hù sòng jīn rén huí shī.
十三日已酉李纲乞遣大兵护送金人回师。
chuán xìn lù yuē: chán yuān zhī yì suī yǔ dà liáo méng yuē ér tuì yóu qiǎn zhòng bīng hù sòng zhī gài kǒng qí wú suǒ jì dàn zì xíng lǔ lüě gù yě. jīn rén tuì shī yǐ sān rì yǐ. chū wèi qí yǐ chuán fá dù hé tàn wén nǎi xì qiáo jì shī yī rì ér bì hé qiǎn dà bīng yòng chán yuān gù shì hù sòng zhī zǎi zhí jiē yǐ wéi tài zǎo yú gù qǐng zhī shàng yǐ yú yán wéi rán kě qí qǐng shì rì fēn qiǎn jiàng shì yǐ bīng shí yú wàn shù dào bìng jìn. qiě jiè zhū jiàng dù biàn lì kě jī jí jī zhī jīn rén hòu zài ér guī zī zhòng jì zhòng qū lǔ fù rén bù kě shèng jì yì qì jiāo shén jī zhī jué yǒu kě shèng zhī lǐ jiàng shì yǒng yuè yǐ xíng.
传信录曰:澶渊之役虽与大辽盟约而退犹遣重兵护送之盖恐其无所忌惮恣行虏掠故也。金人退师已三日矣。初谓其以船栰渡河探闻乃系桥济师一日而毕盍遣大兵用澶渊故事护送之宰执皆以为太早余固请之上以余言为然可其请是日分遣将士以兵十馀万数道并进。且戒诸将度便利可击即击之金人厚载而归辎重既重驱虏妇人不可胜计意气骄甚击之决有可胜之理将士踊跃以行。
shěn zhuó jiàn lǐ gāng yán zéi qí bù guò wǔ wàn néng zhàn zhě zhǐ wàn yú rén tài zǐ yíng bù jí èr qiān yào shī cháng shèng yuē sān qiān qí zhū yíng bù bīng wén zhǐ yǒu bīng sān wàn yú qí guò hé zhě zhǐ yǒu dà bàn kě yǐ yāo jī.
沈梲见李纲言贼骑不过五万能战者止万馀人太子营不及二千药师常胜约三千骑诸营部兵闻止有兵三万馀其过河者只有大半可以邀击。
shí sì rì gēng xū mì shū shěng jiào shū láng chén gōng fǔ lùn liè tài zǎi lǐ bāng yàn zhōng shū shì láng wáng xiào dí shàng shū zuǒ chéng cài mào jiē bà yǐ wú mǐn wèi shǎo zǎi lǐ gāng zhī shū mì yuàn shì xú chù rén wèi zhōng shū shì láng táng kè tóng zhī shū mì yuàn lǐ zhuó wèi shàng shū yòu chéng.
十四日庚戌秘书省校书郎陈公辅论列太宰李邦彦中书侍郎王孝迪尚书左丞蔡懋皆罢以吴敏为少宰李纲知枢密院事徐处仁为中书侍郎唐恪同知枢密院李梲为尚书右丞。
chén qiè dǔ guó jiā qiáng lǔ gǎi zuò lín rù kòu zhōng wài zhèn kǒng bì xià chū lín wàn jǐ cáo cǐ rǎo rǎng shēn zhěn shèng lǜ gōng qīng dài fū wù guó zhì cǐ chén bù shèng tòng fèn chén yǒu yú jiàn zhé bù bì sǐ wáng zhī zhū shàng gàn tiān tīng fú wéi bì xià shǎo liú shén yān chén wén xiàn zōng yòng yī péi dù ér píng huái xī wǔ zōng yòng yī lǐ dé yù ér píng zé lù zì gǔ jiǎn chú kòu nán xīng fù zhì gōng bì zhì pái chì zhòng yì bǐng chú jiān xié ér xìn rèn zhōng yǒng yǒu wéi zhī cái rán hòu kě zé qí chéng gōng yě. zì chén wén biān kòu xìng nán zǎo yè wēi jù céng yì dōu táng lüè chén shǒu yù zhī cè jiàn rèn zǎi zhí dà chén jiē hú yí bù duàn qiān zhì qí shì jīn yǐ jīng yuè tiáo huà cuò zhì bìng wèi jiù xù kuàng cǐ shù rén shì shàng huáng lěi nián jiē ē yú shùn zhǐ chí lù yǎng jiāo wèi cháng jiàn míng yī shì bì bǔ shèng míng zhì yǒu jīn rì zhī huàn gài píng jū wú shì shàng bù zú shì, qǐ kě shǐ zhī dāng jīn rì zhī biàn hū! bì xià jīn rì fù yòng zhī shì lùn mín xīn mò bù tàn xī bù wéi bù zú yǐ le jīn rì shì tā rì yì bì wù bì xià chén wèi qián rì fèn bù gù shēn lì zàn bì xià dēng cǐ bǎo wèi bì shè jì chén gù dāng zhī zhī yǐ. hú gǎi zuò hé bù. qiě zhuān rèn wěi yǐ jūn guó dà shì bù shǐ zhòng yì yí zhī qún xié jǔ zhī shǐ jìn qí cái lì yǐ le tiān xià shì zhì yú cháo shì dài fū yǔ xī shí kāng kǎi lùn shì bù wèi háo qiáng dé zuì zài wài yì bù wú qí rén kě yǐ lù yòng dàn zǎi chén wèi kěn wèi bì xià yán zhī wǎng wǎng yǐn yòng jiē.
臣窃睹国家强虏(改作邻)入寇中外震恐陛下初临万几曹此扰攘深轸圣虑公卿大夫误国至此臣不胜痛愤臣有愚见辄不避死亡之诛上干天听伏惟陛下少留神焉臣闻宪宗用一裴度而平淮西武宗用一李德裕而平泽潞自古翦除寇难兴复治功必至排斥众议屏除奸邪而信任忠勇有为之才然後可责其成功也。自臣闻边寇兴难蚤夜危惧曾诣都堂略陈守御之策见任宰执大臣皆狐疑不断牵制其事今已经月条画措置并未就绪况此数人事上皇累年皆阿谀顺旨持禄养交未尝建明一事裨补圣明致有今日之患盖平居无事尚不足恃,岂可使之当今日之变乎!陛下今日复用之士论民心莫不叹息不惟不足以了今日事他日亦必误陛下臣谓前日奋不顾身力赞陛下登此宝位必社稷臣固当知之矣。胡(改作何)不。且专任委以军国大事不使众议移之群邪沮之使尽其才力以了天下事至於朝士大夫与昔时慷慨论事不畏豪强得罪在外亦不无其人可以录用但宰臣未肯为陛下言之往往引用皆。
qí qīn dǎng chén qiè wéi bì xià qián rì jī dé dōng gōng qiān gōng jǐn wèi tuì tuō bù néng nǎi rén zǐ zhī dào jīn rì tǒng yù jiǔ yǒu fǔ lín wàn bāng nǎi rén jūn zhī quán gù dāng fèn gān zhī gāng jì lí zhī míng xìng dà lì chú dà hài shàng yǐ chéng zǔ zōng wú jiāng zhī yào xià yǐ wèi sì hǎi shēng líng zhī wàng bù yí jū shǒu cháng zhī lùn wèi bù gǎi fù zhī chén yǔ fù zhī zhèng wéi nán néng yě. kuàng tài shàng huáng gāng míng yǒng jué yī dàn gǎi huǐ zhī wèi qún xié suǒ wù tòng zì zuì yǐ bì xià chéng néng kǎi rán yǒu wéi bà qù xī shí yòng shì zhī rén ér wěi rèn zhēn xián fū jǔ zhì dào shì nǎi fèng chéng tài shàng huáng zhī zhì yě. dì wáng shèng dé hé yǐ jiā cǐ chén shū jiàn xiǎo chén zhé gǎn yán jí cháo tíng dà chén mào fàn tiān wēi zì zhī bì sǐ rán bù gǎn xī sǐ yuàn yǒu shuō yān fū zǎi xiàng dà chén fēi qí rén jiàn guān yù shǐ kě yǐ yán zhī jīn tái jiàn jiē zǎi xiàng mén rén bù kěn yán yě. shì cóng zhī chén kě yǐ yán zhī jīn shì cóng jiē gù xī míng wèi bù gǎn yán yě. wéi chén xiǎo guān wú suǒ gù xī chéng zhī ài guó bù zhī móu shēn suǒ yǐ wéi bì xià yán zhī chén gèng bù yán shì bì xià zhōng bù dé wén zǎi xiàng dà chén zhī guò yě. zǎi xiàng dà chén tiān zǐ bù zhī hé yǐ lùn tiān xià zhī zhì zāi!. yòu kuàng bì xià dāng jí wèi zhī chū yǐ lùn xiāng zé rén wéi xiān bù kě bù jǐn cǐ jǔ yuàn bì xià duàn ér xíng zhī shí wèi tiān xià xìng shèn.
其亲党臣窃惟陛下前日积德东宫谦恭谨畏退托不能乃人子之道今日统御九有抚临万邦乃人君之权固当奋乾之刚继离之明兴大利除大害上以承祖宗无疆之要下以慰四海生灵之望不宜拘守常之论为不改父之臣与父之政为难能也。况太上皇刚明勇决一旦改悔知为群邪所误痛自罪已陛下诚能慨然有为罢去昔时用事之人而委任真贤敷举治道是乃奉承太上皇之志也。帝王盛德何以加此臣疏贱小臣辄敢言及朝廷大臣冒犯天威自知必死然不敢惜死愿有说焉夫宰相大臣非其人谏官御史可以言之今台谏皆宰相门人不肯言也。侍从之臣可以言之今侍从皆顾惜名位不敢言也。惟臣小官无所顾惜诚知爱国不知谋身所以为陛下言之臣更不言是陛下终不得闻宰相大臣之过也。宰相大臣天子不知何以论天下之治哉!。又况陛下当即位之初以论相择人为先不可不谨此举愿陛下断而行之实为天下幸甚。
chū gōng fǔ yǐ lǐ bāng yàn bà zhèng shì cái shù rì fù wèi zǎi xiàng rén qíng zhèn hài nǎi jù zòu shàng rán zhī suì bà bāng yàn xiào dí mào yǐ wú mǐn wèi shǎo zǎi chū bāng yàn zhī dèng zhōu bāng yàn zòu qǐ chí fú cóng zhī xiào dí yǐ zī xué wèi lǐ quán guān shǐ mào yǐ zī xué wèi dà míng yǐn.
初公辅以李邦彦罢政事才数日复为宰相人情震骇乃具奏上然之遂罢邦彦孝迪懋以吴敏为少宰出邦彦知邓州邦彦奏乞持服从之孝迪以资学为醴泉观使懋以资学为大名尹。
zhào xú chù rén táng kè yú wài jùn.
召徐处仁唐恪於外郡。
chù rén zì zé zhī yìng tiān rén yuán fēng bā nián yǐ jìn shì dēng kē dì lèi guān zhī dà míng fǔ zhì shì zhào wèi zhōng shū shì láng kè xuān hé chū wèi hù bù shàng shū yán yīng fèng sī zhī hài wǔ wáng fǔ suì luò zhí zhī chú zhōu hòu fèng gōng cí qī nián zhào wèi hù bù shàng shū shì suì qiū yǐ yán kāng diàn xué shì zhī háng zhōu wén jīng chéng bèi wéi qiǎn bīng guān biān shùn yǐ bīng qín wáng tài xué shēng chén dōng shàng shū qǐ zhào kè jí chù rén zhì zhū zuǒ yòu ér lǐ bāng yàn yì jiàn kè suì zhào hái quē chú tóng zhī shū mì yuàn shì.
处仁字择之应天人元丰八年以进士登科第累官知大名府至是召为中书侍郎恪宣和初为户部尚书言应奉司之害忤王黼遂落职知滁州後奉宫祠七年召为户部尚书是岁秋以延康殿学士知杭州闻京城被围遣兵官边顺以兵勤王太学生陈东上书乞召恪及处仁置诸左右而李邦彦亦荐恪遂召还阙除同知枢密院事。
shí wǔ rì xīn hài zhào jiào xí jìn jūn.
十五日辛亥诏教习禁军。
zhào yuē: jūn bīng jiǔ shī jiào xí dāng tài rǒng làn zài zǔ zōng shí wài lù jì zhāo jìn jūn jiě fā dào jīng shī yù diàn yuè shì fēn lì jūn yíng shì yǐ zài jìn lǚ zhě wú fēi qiáo yǒng zhī shì jīn sān yá yǔ zhū jiàng zhāo jūn wéi wù zēng shù xī shǎng dàn shì xíng zhuàng bù wèn yǒng qiè shōu chōng jì bù jīng dàng jiào xí. yòu bù yǐ shí jì dào jūn mén wéi yǐ fān zhí suí cóng fú shi shǒu yì wèi yè měi yíng zhī zhōng zá sè zhàn pò shí jū sān sì bù fù jiào yǐ wǔ yì jīn yí yú zhāo bīng zhī jì jīng jiā jiǎn zé jì xì jūn jí zhuān shǐ jiào xí bù dé yǐ zá sè jū zhàn. yòu shén bì gōng mǎ huáng nǔ suī zhōng guó zhǎng jì rán jūn bīng zhōng néng shè zhě yì shǎo yí duō xíng jiào xí yǐ yù hú qí shān cǐ sì zì. yòu jūn bīng píng rì bù zhèn jiǎ zhòu yī dàn zài shēn rú shòu shù fù yí lìng měi yíng jiān yòng yì jiǎ jiào yuè.
诏曰:军兵久失教习当汰冗滥在祖宗时外路寄招禁军解发到京师御殿阅视分隶军营是以在禁旅者无非趫勇之士今三衙与诸将招军惟务增数希赏但视形状不问勇怯收充既不精当教习。又不以时既到军门惟以番直随从服事手艺为业每营之中杂色占破十居三四不复教以武艺今宜於招兵之际精加拣择既系军籍专使教习不得以杂色拘占。又神臂弓马黄弩虽中国长技然军兵中能射者亦少宜多行教习以御胡骑(删此四字)。又军兵平日不振甲胄一旦在身如受束缚宜令每营间用衣甲教阅。
shù shǐ xí shú rén bù yàn kǔ yǎng sān xǐng shū mì yuàn zhā fù bīng bù shī xíng.
庶使习熟人不厌苦仰三省枢密院劄付兵部施行。
fā qiǎn yīng guī cháo rén hái jīn rén.
发遣应归朝人还金人。
cháo tíng jì yǔ jīn rén yì hé nǎi jiāng yīng guī cháo rén suǒ zài qiǎn fā lìng guī guó dū shěng zhā zi kān huì běn cháo sì yǔ dà jīn jiǎng hé yīng guī cháo guān guī cháo rén bìng fā qiǎn jīn lái zài jīng yǐ fā qiǎn jǐn jué bìng qí wài lù yì lìng yī cǐ shī xíng shí èr rì sān xǐng shū mì yuàn tóng fèng shèng zhǐ lìng zhú lù shuài sī xíng xià suǒ bù zhōu xiàn děng chù jǐn shuā guī cháo guān guī cháo rén liàng gěi pán chán qǐ fā měi zhōu xiàn gè xuǎn chà kān yǐ zhàng yǒu xīn lì dà xiǎo shǐ chén huò jì jū dài quē dé tì guān yī yuán huò yǒu xīn lì yá xiào zhī lèi liàng rén shù duō guǎ zuò fān cì zhú jiàn guǎn yā fù dà jīn jiè shǒu lǐng guò jiè qián qù bù dé yōng è yī bìng shàng lù gè cóng biàn dào guò hé jí bù yóu jīng jī jiě fēn réng lìng jīng guò zhōu xiàn xún wèi fáng hù chū jiè dì xiāng jiāo gē qí yīng hé fā rén rú yǒu dài jūn qì bìng yǎng suǒ zài zhōu xiàn jū shōu yán lù yì bù xǔ zhì mǎi yán qiè jué chá hòu guò jiè suǒ guǎn yā guān jù yǐ guò rén shù xìng míng shēn shàng shū shěng yǎng zhú lù shuài sī chà tōng pàn yī yuán biàn yì zhōu xiàn zhuān yòng shè bèi yī cuī cù jù yǐ fā wén zhuàng wén zòu qí guǎn yā guān rú wú shū yú dāng liàng yuǎn jìn tuī ēn.
朝廷既与金人议和乃将应归朝人所在遣发令归国都省劄子勘会本朝巳与大金讲和应归朝官归朝人并发遣今来在京已发遣尽绝并其外路亦令依此施行十二日三省枢密院同奉圣旨令逐路帅司行下所部州县等处尽刷归朝官归朝人量给盘缠起发每州县各选差堪倚仗有心力大小使臣或寄居待阙得替官一员或有心力衙校之类量人数多寡作番次逐渐管押赴大金界首领过界前去不得拥遏一并上路各从便道过河即不由京畿解分仍令经过州县巡尉防护出界递相交割其应合发人如有带军器并仰所在州县拘收沿路亦不许置买严切觉察候过界所管押官具已过人数姓名申尚书省仰逐路帅司差通判一员遍诣州县专用设备一催促具已发文状闻奏其管押官如无疏虞当量远近推恩。
lǐ gāng cí zhī shū mì yuàn.
李纲辞知枢密院。
zhā zi yún: qiè yǐ shū fǔ zhī zhǎng jiān tǒng bīng jī yí dé guī qí zhī rén yǐ jū qí rèn rán hòu kě yǐ jiǎng lǜ sān jūn zhī zhòng zhé chōng wàn lǐ zhī wài chén běn shū shēng jìn yóu xiáng xù yǐ zhōng yì zì xǔ wàng yì shì gōng ér xìng gāng cái liè dòng zhé duō wǔ xuān hé chū tài shàng huáng bá zhī zhí bǐ chī yòu rì shì qīng guāng shǔ dà shuǐ bào zhì shì shù zhēng jù zhōu fá wú gǎn yán qí suǒ yǐ rán zhě chén wèi cǐ fēi xiǎo biàn shàng shū zhǐ chén jì dé zhí qián lùn shì dāng lù jǐ pái liú luò qī zài tài shàng huáng lián ér shōu zhī shǐ èr fèng cháng yǒng wéi dà dù zhī sī fāng tú guó shì zhī bào qù dōng yīn biān lì chí bèi dào jù quán yàn sì qí xiōng gǎi zuò bīng wēi lái fàn wáng lù tài shàng huáng yàn wàn jǐ zhī fán yù yí shèng zǐ yì yǒu wèi fā chén yǔ shǎo zǎi wú mǐn lì jiàn dà cè zàn chéng nèi chán zhì yú suì shǒu tài shàng huáng nán xìng huái zhè qún chén yì yǒu quàn bì xià wèi bì dí gǎi zuò dí zhī jì zhě chén. yòu gōng shù lì hài huí luán yú zhī xìng wèi shǒu gù zhī cè sī jiē chén zǐ cháng fēn chū wú juān āi kě yán bì xià bù yǐ chén bēi bǐ zhòu jiā bāo yòng zhuó zì shù liáo bù wǔ rì ér cān dà zhèng réng wěi yǐ qīn zhēng xíng yíng shǐ shì chén gǎn bì xià bù shì shū yù yuàn dān quǎn mǎ zhī lì shòu rèn yǐ lái sù yè yōu qín shēn kǒng xūn jī bù xiào yǐ fù bì xià zhī rén zhī míng gù jiǎn yuè jiàng xiào lǜ lì shì zú gōng mào shǐ shí dēng chéng yǐ yù dí zhòu yè xún jǐng jí jiān yǐ ān zhòng jiān qiǎn shǐ yí xí hé běi zhū zhèn shǐ yù wèi dī fáng wàng qǐn bù shí xiū zhàn jù yán shǒu bèi yǐ hòu yuán shī yuán shī jì jí yù yīn biàn chéng lì jìn yíng bī lǔ gǎi zuò dí shǐ jìn bù dé gōng tuì wú suǒ lüè shì qióng shí jǐn dù hé ér dùn jī qí bàn tú shèng kě wàn quán jì lǜ yǐ dìng ér yáo píng zhòng yǐn zhòng chū chéng bài nǎi dà shì rán píng zhòng shòu jié zhì yú xuān fǔ bù.
劄子云:窃以枢府之长兼统兵机宜得瑰奇之人以居其任然後可以奖率三军之众折冲万里之外臣本书生进由庠序以忠义自许妄意事功而性刚才劣动辄多忤宣和初太上皇拔之执笔螭蚴日侍清光属大水暴至士庶争具舟栰无敢言其所以然者臣谓此非小变上疏指陈冀得直前论事当路挤排流落七载太上皇怜而收之使贰奉常永惟大度之私方图国士之报去冬因边吏弛备盗据全燕肆其凶(改作兵)威来犯王路太上皇厌万几之烦欲遗圣子意有未发臣与少宰吴敏力建大策赞成内禅至於岁首太上皇南幸淮淛群臣亦有劝陛下为避狄(改作敌)之计者臣。又躬述利害回銮舆之幸为守固之策斯皆臣子常分初无涓埃可言陛下不以臣卑鄙骤加褒用擢自庶寮不五日而参大政仍委以亲征行营使事臣感陛下不世殊遇愿殚犬马之力受任以来夙夜忧勤深恐勋绩不效以负陛下知人之明故拣阅将校率励士卒躬冒矢石登城以御敌昼夜巡警戢奸以安众间遣使移檄河北诸镇使预为提防忘寝不食修战具严守备以候援师援师既集欲因便乘利进营逼虏(改作敌)使进不得攻退无所掠势穷食尽渡河而遁击其半涂胜可万全计虑已定而姚平仲引众出城败乃大事然平仲受节制於宣抚不。
guān bái yú xíng yíng èr yuè yī rì yè bàn píng zhòng zhī chū zhǒng shī dào yì bù zhī zhī zài wēi chén shí wú suǒ yù qí yè sì gǔ bì xià wén qí jiāo fēng zhào chén yìng jiē qǐng kè zhī jiān shǐ zhě sān zhì chén shì gǎn hán fú zhěn lì jí chéng mìng chū jǐng yáng mén zhì bān jīng guǎn qīn dū jiàng shì liè zài yào chōng fēn qiǎn jūn mǎ jiě fàn qióng wáng shī gǔ děng wéi qīn yǐ zhōng jūn hàn yù shè shā jīn zéi gǎi zuò rén shén zhòng shì yè chén sù chéng xià míng rì fù liè zhèn yǔ zéi gǎi zuò dí xiāng wàng chén suǒ jiāng bīng shì qì bǎi bèi rán chén qí wǎn qiú duì bù dé sì ér cì bà kǒng jù zì sī mò cè qí yuán yǎng lài bì xià zhì rén zhì shèng zhuó jiàn chén yú kuǎn shí wú tā zuì tè cì chén hàn xǔ zhī bǎo quán lǜ qí kōng fá jiā cì jiān jīn wèi yú sān sù jí chuí zhào mìng bǐ hái jiù wù yǎng zhuān chōng wèi shǒu yù zhī shì yù yǐ yuàn chóu chán bàng yù chí píng zhòng zhī zuì zhòng shāng wēi chén fú wéi bì xià tiān dì fù mǔ fù chóu shēng chéng zhī ēn bù kě wèi liàng zhān xiè zhī jì gǎn tì jiāo jí dé lóng mìng jí juān qū fú bì wéi shì dū chéng xì mín yīn jiān shā lüě nèi shì lǐ yí tán yā chén gōng bǐng ruì zhǐ jí qǔ qí zuì bù chěng zhě zhǎn shù shí rén xiāo shǒu tōng qú yǐ jìng qún zhòng zhòng mù shèng ēn lìng chén zhī shū mì yuàn shì qiè wéi hé yì jì chéng jīn rén yōng zhòng zī yāo míng zhèn bù zhàn ér dé suǒ yù chén wèi sī xīn tòng zhī jì guāi chén běn zhì jiān tǒng jūn shì qǐ qí suǒ yí zǔ zōng jiù fǎ bīng fú chū yú mì yuàn ér bù dé tǒng qí jūn bīng lì yú sān yá ér bù dé zhuān qí zhì jīn chén jì tǒng xíng yíng zhī bīng. yòu zhì shū mì zhī lìng kǎo yú jiù fǎ wèi jiàn qí kě chén qiè wèi jié kòu gǎi zuò jīn shī chū tuì sì fāng qín wáng zhī shī wèi yǒu suǒ shǔ zhōng dōu jī yì tuán jié bǎo jiǎ zhī bīng wèi yǒu suǒ chǔ yù yú xún rì zhī jiān shāng zhì tiáo jù yǐ qín wáng zhī shī jǐn fù zhì zhì shǐ yáo gǔ shǐ sī gù yǔ jiù xiào yún: liáng xī jí zuò yáo gǔ zhǒng shī zhōng shǐ sī gù yǔ yǐ tuán jié bǎo jiǎ fēn hái zhōu xiàn shǐ gè lè yè nèi wài rén xīn jì yǐ mǐ níng chén dāng kàng zhāng zì chén qǐng bì xián lù yǐ yuǎn chán bàng quán bì xià shǐ zhōng dào qiè àn ēn cǐ xīn sù dìng yǒu rú jiǎo rì xī zhāng liáng zuò hàn fù xīn gāo zǔ shù lí kùn è liáng cháng yǒu lì nǎi yuàn cóng chì sōng zǐ yóu lǐ mì rù yì táng shì sù zōng fù liǎng jīng mì móu jū duō nǎi yù yǐn héng shān cǐ jiē háo jié mài wǎng zhī shì chéng shí yù zhǔ yǐ chéng gōng ān jū xiǎn wèi hé suǒ bù kě ér píng mén yǐ bì huàn huò yóu zhì yú cǐ shěn chén dān lì yī shēn cháo wú qīn dǎng fá xī rén zhī gōng yè ér bù yǒu zī zhī chán bàng qǐ dé ān chǔ chǒng róng bù zhī jiè jù jīn zòng yù nèi wài cū dìng wèi gǎn jí qù. ruò dāo mào wēi é shū fǔ dìng fēi suǒ yí jù gù dāng kěn cí de qǐng ér hòu yǐ fú wàng shèng cí chá chén zhì chéng chū yú pò qiè fēi gǎn jiǎo shì wù wèi xū wén tè jiàng zhuī qǐn lóng ēn yǐ ān yú fēn bù shèng dà yuàn suǒ yǒu gào mìng bù gǎn zhǐ shòu fèng shèng zhǐ lǐ gāng zhā zi qǐ cí zhī shū mì yuàn shì yí bù yǔn fù huán zhā zi.
关白於行营二月一日夜半平仲之出种师道亦不知之在微臣实无所预其夜四鼓陛下闻其交锋诏臣应接顷刻之间使者三至臣适感寒伏枕力疾承命出景阳门至班荆馆亲督将士列在要冲分遣军马解范琼王师古等围亲以中军捍御射杀金贼(改作人)甚众是夜臣宿城下明日复列阵与贼(改作敌)相望臣所将兵士气百倍然臣其晚求对不得巳而赐罢恐惧自思莫测其原仰赖陛下至仁至圣灼见臣愚款实无他罪特赐宸翰许之保全虑其空乏加赐缣金未逾三宿亟垂召命俾还旧物仰专充为守御之事谕以怨仇谗谤欲持平仲之罪中伤微臣伏惟陛下天地父母覆帱生成之恩不可为量瞻谢之际感涕交集德隆命极捐躯弗避惟是都城细民因间杀掠内侍理宜弹压臣躬禀睿旨即取其最不逞者斩数十人枭首通衢以靖群众重沐圣恩令臣知枢密院事窃惟和议既成金人拥重赀邀名镇不战而得所欲臣为私心痛之既乖臣本志兼统军事岂其所宜祖宗旧法兵符出於密院而不得统其军兵隶於三衙而不得专其制今臣既统行营之兵。又制枢密之令考於旧法未见其可臣窃谓羯寇(改作金师)初退四方勤王之师未有所属中都畿邑团结保甲之兵未有所处欲於旬日之间商质条具以勤王之师尽付制置使姚古使司固圉(旧校云:梁溪集作姚古种师中使司固圉)以团结保甲分还州县使各乐业内外人心既以敉甯臣当抗章自陈请避贤路以远谗谤全陛下始终盗窃案恩此心素定有如皦日昔张良作汉腹心高祖数罹困阸良尝有力乃愿从赤松子游李泌入议唐事肃宗复两京泌谋居多乃欲隐衡山此皆豪杰迈往之事乘时遇主以成功安居显位何所不可而屏门以避患祸犹至於此矧臣单立一身朝无亲党乏昔人之功业而不有訾之谗谤岂得安处宠荣不知戒惧今纵欲内外粗定未敢亟去。若叨冒巍峨枢府定非所宜据固当恳辞得请而後已伏望圣慈察臣至诚出於迫切非敢矫饰务为虚文特降追寝隆恩以安愚分不胜大愿所有告命不敢只受奉圣旨李纲劄子乞辞知枢密院事宜不允复还劄子。
lǐ gāng xiè zhī shū mì yuàn biǎo.
李纲谢知枢密院表。
fú fèng zhì mìng chú chén zhī shū mì yuàn shì cí miǎn bù yǔn zhě wǔ yǒu qī dé yí huī jīng yuǎn zhī tú wàng lóng yī shí nǎi fù yóu zhōng zhī mìng qǐ cái cán yú zhù shí yì wèi zhǎng yú shū héng zhé shì shèng cí qiú ān wēi fēn fú niàn chén xìng.
伏奉制命除臣知枢密院事辞免不允者武有七德宜恢经远之图望隆一时乃副由中之命岂材惭於柱石亦位长於枢衡辄恃圣慈求安微分伏念臣性。
zhì qiǎn yǔ xué shù yū shū cháng zì xìn qí pǔ zhōng pō zhe wén yú kuáng zhí sī wàng shēn ér xùn guó mù yǐ dào ér shì jūn kàng zhāng gé zuǒ shǐ zhī bān miàn zhé qún wǎng qù zhào èr fèng cháng zhī zhí zhī wú fú wèi ǒu jié kòu gǎi zuò qiáng dí zhī fù méng lián pàn chén yǐ fàn shùn tūn shì yōu jì dǎo jí hé shān fāng guó jiā yǒu jǐng zhī shí gài zài wèi jié chéng zhī jì jiù xiào yún: liáng xī jí zuò shàng huáng shùn tiān xīn ér shòu shèng zǐ kè chéng yáo shùn zhī èr bì xià yīn mín yù ér bǎo shén jīng gèng mài xuān guāng zhī yè qǐ yì rén lì shí lài tiān gōng ér chén dāo zhuó rèn yún yún zàn dà cè ér shòu shèng zǐ chéng shàng huáng yáo shùn zhī rén quàn gù shǒu ér bǎo shén jīng dìng ruì zhǔ xuān guāng zhī yè cū shū chén jié gǎn xìng tiān gōng dāo zhuó rèn yú sù jī réng yǐ chōng yú yuán shuài shòu ēn zhì wò huái bào mí huáng liàn xuǎn liù shī měi yáng shēng yú chū zhàn yán chì bǎi zhì zhuān yòng shè bèi xī lì yǐ dēng pí kè zhāng pí hǔ zhī xióng zhāo shì jīn tāng zhī gù huǒ zhì gān quán ér bù kǒng qí lín wèi shuǐ yǐ hé yú qí jí yuán jūn shì zūn miào suàn měng jiàng fú còu gè dié xuè chéng shèng zhī yǒu wén zhuàng shì yún: tún jiē tóu shí chāo jù ér kě yòng yù lián yíng ér bìng jìn nǐ jiān bì yǐ xiāng chí shǐ qí xíng shì shuāi pí liáng shí kōng fá zhǐ guī lù ér qì jiǎ shì hóng liú yǐ zhēng zhōu qī jí jī ér wú wáng shǐ yí zú zhī láo yuán yāo jié ér wú pǐ mǎ zhī lún zhī fǎn zhòng bì fù dé rú xún xī fèng bì zhī qí guì zhì lái guī xiào zhī yīng zhì chǔ zhī lòu hū tān fū zhī wàng zuò chàng yōu chū ér shī tú duān lài yīng míng jí jiā yán jiàn chá qīng bīng zhī nǜ wēi chén suǒ bù yù zhī xuān dú duàn zhī wēi zhòng chán zhēn mò néng bì zēng lǐng bèi yù zhī zhèng bǐ jiān mì yòu zhī móu jiàn zhào. ruò zī mí juān wǎng bì rán gū wēi zhī jī jǐn miǎn bàng shāng ér jiāo jié zhī hú gǎi zuò shī jì cóng hé yì jīng hún wèi dìng shī biǎo ěr yǐ hé kān sù zhì bù shēn lǎn tāo qián ér yǒu kuì xíng jí yǐn qù shàng liú xū yú jiāng fēn bù qín wáng zhī rén. qiě qū chǔ fù yè zhī zhòng huí dào jūn qīng bì yú huái zhè suì tiān zǐ chóng yǎng jiù xiào yún: guī běn zuò sè yǎng yú chén hūn huì sào xīng liú huà jiǔ yì yǒng níng zhī zhì jì dà kāi dì pī yīng zhōng xīng zhòng huān zhī měi tán rán hòu qǐng cí chǒng róng wù yuǎn quán shì xué dào qīng jǔ zhuī bì gǔ zhī zhāng liáng fàng yì shōu shēn xiào kàn shān zhī péi dù shù quán zhōng shǐ huò jiě yuàn chóu tǎng mào jū yòu fǔ zhī xiān lǜ mò bǎo wèi tú zhī jiè.
质浅窳学术迂疏常自信其朴忠颇著闻於狂直思忘身而徇国慕以道而事君抗章隔左史之班面折群枉趣召贰奉常之职知无弗为偶羯寇(改作强敌)之负盟连叛臣以犯顺吞噬幽蓟蹈藉河山方国家有警之时盖在位竭诚之际(旧校云:梁溪集作上皇顺天心而授圣子克成尧舜之二陛下因民欲而保神京更迈宣光之业岂翳人力实赖天功而臣叨擢任云云)赞大策而授圣子成上皇尧舜之仁劝固守而保神京定睿主宣光之业粗输臣节敢幸天功叨擢任於肃畿仍倚充於元帅受恩至渥怀报靡遑练选六师每扬声於出战严饬百雉专用设备悉力以登陴克张罴虎之雄昭示金汤之固火至甘泉而不恐骑临渭水以何虞俟集援军式遵庙算猛将辐凑各喋血乘胜之有闻壮士云:屯皆投石超距而可用欲连营而并进拟坚壁以相持使其形势衰疲粮食空乏指归路而弃甲视洪流以争舟期集击而无亡矢遗镞之劳爰邀截而无匹马只轮之反重币复得如荀息奉璧之奇贵质来归笑知罃寘楮之陋忽贪夫之妄作怅幽出而失图端赖英明亟加延见察轻兵之衄微臣所不预知宣独断之威众谗真莫能蔽增领备御之政俾兼密宥之谋鉴照。若兹糜捐罔避然孤危之迹仅免谤伤而骄桀之胡(改作师)既从和议惊魂未定施表饵以何堪素志不伸览韬钤而有愧行即引去尚留须臾将分布勤王之人。且区处复业之众回道君清跸於淮浙遂天子崇养(旧校云:归本作色养)於晨昏彗埽星流画久逸永甯之至计大开地劈应中兴重欢之美谈然後请辞宠荣务远权势学道轻举追辟谷之张良放意收身效看山之裴度庶全终始或解怨仇傥冒居右府之先虑莫保畏涂之戒。
zé zhōu zòu dà jīn guó xiāng zhān hǎn gǎi zuò ní kān bīng cì gāo píng xiàn.
泽州奏大金国相粘罕(改作尼堪)兵次高平县。
chuán xìn lù yuē: chū zhān hǎn gǎi zuò ní kān pò xīn dài guān chá shǐ zhé kě qiú yǐ lín fǔ bīng chéng xuān shǐ liú guāng shì yǐ fū yán bīng yuán hé dōng jiē wèi suǒ bài tuì suì wéi tài yuán gōng zhī yuè yú bù néng xià ér píng yáng fǔ yì shèng jūn pàn yì shèng jūn zhě tóng guàn zhāng xiào chún suǒ zhāo yún: zhōng rén yě. fēn bù hé dōng zhū jùn píng rì yǎng shàn xù jī wèi zhī yī kōng jí jīn rén rù kòu gǎi zuò biān gěng shǒu zhōng yǐ yì shèng jūn wǔ wàn rén tún shǒu shí lǐng gāng jì pàn yǐ cóng jīn rén yǐ. zhì shì zhū jùn wǎng wǎng shā lù huò zhú chū zhī ér píng yáng fǔ zhě pò chéng pàn qù gōng xiàn wēi shèng jūn suì yǐn jīn rén rù nán běi guān xiàn lóng dé fǔ suì cì gāo píng cháo tíng zhèn jù kǒng qí fù dù hé nán lái zǎi zhí jiù yǔ jǐn qiǎn chéng xià bīng yǐ sòng wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù zhī shī jiāng wú yǐ zhī wú yú yuē: wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù zhī shī jì tuì zì qiǎn dà bīng hù sòng chū bù yú zhān hǎn.
传信录曰:初粘罕(改作尼堪)破忻代观察使折可求以麟府兵承宣使刘光世以鄜延兵援河东皆为所败退遂围太原攻之月馀不能下而平阳府义胜军叛义胜军者童贯张孝纯所招云:中人也。分布河东诸郡平日养赡蓄积为之一空及金人入寇(改作边)耿守忠以义胜军五万人屯守石岭冈既叛以从金人矣。至是诸郡往往杀戮或逐出之而平阳府者破城叛去攻陷威胜军遂引金人入南北关陷隆德府遂次高平朝廷震惧恐其复渡河南来宰执咎予尽遣城下兵以送斡离不(改作斡里雅布)之师将无以支梧余曰:斡离不(改作斡里雅布)之师既退自遣大兵护送初不虞粘罕。
gǎi zuò ní kān zhī lái yě. zhān hǎn gǎi zuò ní kān zhī shī suī lái wén jì hé yì dāng zì tuì bì wú fù dù hé zhī lǐ. yòu dà xíng láng chē zhī xiǎn yǐ qiǎn tǒng zhì hǎo huái jiāng bīng èr wàn tún hé yáng kòng è xiǎn dào jué wú tā lǜ ér zhí zhèng zhōng yǒu mì qǐ shàng zhě, yú shì yù qián yǐ jīn zì pái xī zhuī huán zhū jiàng zhī bīng zhū jiàng zhī bīng jí wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù zhī shī yú xíng zhào jiān xiāng qù èr shí yú lǐ jīn rén wén dà bīng. qiě zhì mò cè duō guǎ jù shén qí xíng shén sù ér zhū jiàng dé zhuī zhào jí hái yú wén zhī shàng qián lì zhēng de zhǐ fù qiǎn ér zhū jiàng zhī hái yǐ wǔ chéng yǐ. suī fù zài qiǎn yóu yǔ jīn rén xiāng jí yú hū tuó hé rán jiàng shì zhī cháo tíng yì lùn èr sān xī jiě tǐ bù fù yǒu yāo jī zhī yì dì sòng zhī ér yǐ, yú shì jīn rén fù páng chū chāo lüè shēn qí ēn jì jiē bèi qí hài.
改作尼堪)之来也。粘罕(改作尼堪)之师虽来闻既和亦当自退必无复渡河之理。又大行琅车之险已遣统制郝怀将兵二万屯河阳控扼险道决无他虑而执政中有密启上者,於是御前以金字牌悉追还诸将之兵诸将之兵及斡离不(改作斡里雅布)之师於邢赵间相去二十馀里金人闻大兵。且至莫测多寡惧甚其行甚速而诸将得追诏即还余闻之上前力争得旨复遣而诸将之还已五程矣。虽复再遣犹与金人相及於滹沱河然将士知朝廷议论二三悉解体不复有邀击之意第送之而已,於是金人复旁出钞掠深祁恩冀皆被其害。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
赐进士出身头品顶戴四川等处承宣布政使司布政使清苑许涵度校刊。
juǎn sān shí qī jiào kān jì.
※卷三十七校勘记。
dǐ yú pī píng píng wù zuò zhōng wéi bù gǎi fù zhī chén wéi wù zuò wéi zǎi xiàng dà chén tiān zǐ bù zhī zhī tuō zhī zì chū gōng fǔ yǐ lǐ bāng yàn bà zhèng shì cǐ duàn yìng jiē shàng wén wù zuò lìng xíng zhào xú chù rén táng kè yú wài jùn kǎo shàng tiáo yǐ zǒng tí chū cǐ xì fēn xù yìng jiē shàng wén wù lìng tí xíng chǔ rén zì zé zhī cǐ duàn yìng jiē shàng wén wù zuò lìng xíng yù yīn biàn chéng lì jìn bī lǔ yíng wù zuò jìn yíng bī lǔ jī qí bàn jì jì wù zuò tú bài nǎi dà shì yī zuò jǐ bài dà shì dé lóng mìng jiàn jiàn wù zuò jí jīn zòng yù nèi wài cū dìng yù zì yǎn
底於丕平(平误作中)惟不改父之臣(惟误作为)宰相大臣天子不之知(脱之字)初公辅以李邦彦罢政事(此段应接上文误作另行)召徐处仁唐恪於外郡(考上条已总提出此系分叙应接上文误另提行)处仁字择之(此段应接上文误作另行)欲因便乘利进逼虏营(误作进营逼虏)击其半济(济误作涂)败乃大事(一作几败大事)德隆命贱(贱误作极)今纵欲内外粗定(欲字衍)
ér yǒu bù zī zhī chán bàng yǒu bù wù zuò bù yǒu zī wù zuò zī jìn zhǎng shū fǔ dìng fēi suǒ yí jù tuō jìn zhǎng èr zì dìng zì yǎn tè jiàng ruì zhǐ zhuī qǐn lóng ēn tuō ruì zhǐ èr zì miàn zhé qún wǎng yī zuò zhé ér wèi náo dāo zhuó rèn yú sù jī jī wù zuò jǐ sī fèn jī ér wú wáng shǐ yí zú zhī láo sī fèn wù zuò qī jí tiān kāi dì pì tiān wù zuò dà tún shǒu shí lǐng guān guān wù zuò gāng zì yīng qiǎn dà bīng hù sòng tuō yīng zì.
而有不赀之谗谤(有不误作不有赀误作訾)进掌枢府定非所宜据(脱进掌二字定字衍)特降睿旨追寝隆恩(脱睿旨二字)面折群枉(一作折而为挠)叨擢任於肃机(机误作几)斯奋击而无亡矢遗镞之劳(斯奋误作期集)天开地辟(天误作大)(屯)守石岭关(关误作冈)自应遣大兵护送(脱应字)。