yán xìng xià zhì qī shí èr.
炎兴下帙七十二。
qǐ shào xīng qī nián zhēng yuè shí wǔ rì dīng chǒu, jǐn qí rì.
起绍兴七年正月十五日丁丑,尽其日。
hé wèi gōng xuǎn rén cái fū chuàng yè zhōng xīng zhī zhǔ suǒ zī wèi yóu duō hé zé jì tǐ shǒu wén lǜ xún jiù zhāng dé zhòng yōng zhī cái yì zú gòng zhì yú jiān nán. ruò wéi xīng shuāi bō luàn zé fēi děi zhuō luò guī qí zhī cái wèi yì yǒu jì gù wǔ wáng zhī yǒu shí luàn xuān wǔ zhī yǒu jí fǔ fāng shū zhào hǔ gāo zǔ zhī yǒu sān jié guāng wǔ zhī yǒu dèng yǔ gěng yǔ wú hàn zhī shǔ táng tài zōng zhī yǒu fáng dù yīng wèi zhī liú xiàn zōng biàn yǒu péi dù wǔ zōng yì yǒu lǐ dé yù jiē yǐ bù shì chū zhī cái zuǒ dà yǒu wéi zhī zhǔ cān yì zuǒ yòu yǐ chéng dà yè gǔ jīn tōng dào qí kě hū zhū rán zì xī bào bù qún zhī cái zhě duō wèi xiǎo rén suǒ jì jí huò zhōng zhī yú àn mèi huò zhǐ zhī yǐ péng dǎng huò wū zhī yǐ dà è huò zhé zhī yǐ xì gù ér yǐ dào shì jūn zhě bù kě zé zhǐ nán yú zì jìn chǐ yú zì míng suī fù zhòng bàng zāo shēn qiǎn ān yú yì mìng bù fù zì biàn wéi shì zhǔ zhī míng wèi néng chá xiǎo rén zhī qíng xìn ér biàn qí chén zhī wú gū huò guāng suǒ yǐ jiàn chá yè jiān rú dì fáng dù suǒ yǐ jiàn xìn yú tài zōng yě. bì xià lín yù yǐ lái yòng rén cái duō yǐ. shì zhī suǒ xǔ yǐ wéi zhèng rén duān shì zhě wǎng wǎng xián fèi yú wú yòng zhī dì, qǐ fēi lí cǐ bàng yé suì shǐ bì xià wù mèi cè xí ér yǒu fá cái zhī tàn huái cái bào yì yuàn wèi guó jiā xuān lì zhě wú yīn ér jìn qián bì xià yì shǎo liú shèng yì zhì chá yú cǐ hū! hóng fàn.
何谓公选人材夫创业中兴之主所资为尤多何则继体守文率循旧章得中庸之材亦足共治於艰难。若为兴衰拨乱则非得卓荦瑰奇之材未易有济故武王之有十乱宣五之有吉甫方叔召虎高祖之有三杰光武之有邓禹耿禹吴汉之属唐太宗之有房杜英卫之流宪宗变有裴度武宗亦有李德裕皆以不世出之才佐大有为之主参翊左右以成大业古今通道其可忽诸然自昔抱不群之材者多为小人所忌嫉或中之於闇昧或指之以朋党或诬之以大恶或谪之以细故而以道事君者不可则止难於自进耻於自明虽负重谤遭深谴安於义命不复自辨惟恃主之明为能察小人之情信而辨其臣之无辜霍光所以见察夜间如帝房杜所以见信於太宗也。陛下临御以来用人才多矣。世之所许以为正人端士者往往闲废於无用之地,岂非罹此谤耶遂使陛下寤寐侧席而有乏材之叹怀材抱艺愿为国家宣力者无因而进前陛下亦少留圣意致察於此乎!洪范。
huáng jí zhī chóu yuē: wú yǒu zuò hǎo zūn wáng zhī dào wú yǒu zuò è zūn wáng zhī lù wú piān wú dǎng wáng dào dàng dàng wú dǎng wú piān wáng dào píng píng hào wù piān dǎng jiē zú yǐ wéi zhì gōng zhī lèi wéi yǐ dào wèi gōng ér wú hào wù piān dǎng zhī sī zé wáng dào míng yǐ. wèi zhèng gōng wáng tài zōng qiǎn rén zhì qí jiā dé shū bàn gǎo qí kě shí zhě yuē: tiān xià zhī rén yǒu shàn yǒu è rèn shàn rén zé guó ān yòng è rén zé guó bì gōng qīng zhī nèi qíng yǒu ài zēng zēng zhě wéi jiàn qí è ài zhě wéi jiàn qí shàn ài zēng zhī xián suǒ yí xiáng shèn. ruò ài ér zhī qí è zēng ér zhī qí shàn qù xié wù yí rèn xián wù cāi zé kě yǐ xìng yǐ. tài zōng gǎn wù fū rén zhǔ qǐ cháng néng wú ài zēng rán bì qù ài zēng ér hòu néng dé rén yǐ xìng zhě ài zēng chū yú sī qíng yòng rén yǐ xīng bāng bì yóu yú gōng dào gù yě. guǎn zhòng suī chóu qí hóu bì yòng yōng chǐ suī yuàn hàn zǔ bì shǎng ér kuàng qí yú hū! bì xià chéng néng tuī zhì gōng zhī dào chén jiāng jiàn rén cái bèi chū zhōng xīng zhī yè bù nán zhì yǐ. hé wèi biàn gé shì fēng fū yòng bīng zhī jì shì yǔ shì fēng chū bù xiāng jí rán qí shí xiàng wèi biǎo lǐ zhě yě. shì fēng chún hòu zé yì lùn zhèng yì lùn zhèng zé shì fēi míng shǎng fá gōng zuì dāng zé rén xīn fú. ruò fǎn cǐ zhě jǔ cuò suǒ yǐ shī yí ér jìn ruò yě. jìn zhī shì fēng shàng fú xū ér bù shì shì gù dāng shí cuò zhì guāi miù dào zéi bìng qǐ ér yǒu wǔ róng luàn huá gǎi zuò liú yào shí lè zhī huò běn cháo jiā yòu zhì píng zhī qián hé qí shì fēng zhī chún hòu zì shù shí nián lái fēi tè bù shì shì ér yǐ bēn jìng zhēng jìn xié shuō lì kǒu zú yǐ gǎn rén zhǔ zhī tīng yuán yòu dà chén rú sī mǎ guāng zhī liú shì fēng jiē chí zhèng lùn wèi cháo tíng cháng lǜ què gù tú jiǔ yuǎn zhī jì shè jì zhī chén yě. ér qún wǎng jí zhī zhǐ wèi jiān dǎng tīng qí yán zé dà zhě kě zú xiǎo zhě kě zhū lài guó jiā kuān rén zhī cóng cuàn zhú qí hòu shì fēng dì xiāng fǎng rén xiào diān dǎo shì fēi biàn luàn hēi bái zhèng shì dà huài yǐ xún zhì jìng kāng zhī biàn fēi ǒu rán yě. dài jīn sì shí yú nián shì biàn fēng yí ài zēng zhī qíng xiāo jìn rán hòu shǐ zhī yuán yòu qún chén zhī zhōng póu zèng guān zhì lù yòng zǐ sūn rán yì hé bǔ xiàng. ruò zǎo biàn cǐ fēng zé zhōng chén wú zhū lù zhī yuān guó jiā yǒu zhì ān zhī shí liǎng shòu qí lì, qǐ bù měi zāi! guān jìn nián shì fēng yóu báo suí shí hào wù yǐ qǔ shì zī bù gù guó tǐ wéi shì jìn shēn bù hé shì shí wéi yù shāng rén dà yù zé dà jìn xiǎo dǐ zé xiǎo qiān xī zǐ chéng fēng cǐ fēi cháo tíng zhī fú yě. bì xià de zhāng jùn fù zhòng quán shǐ yù qiáng dí yú guān shǎn jùn suī zhōng yǐ xǔ guó ér shì shī jī huì bù wéi wú guò yán zhě tòng jiā shéng dǐ wū yǐ dà è, qǐ bù tài shèn yú jùn yǐ yù rì zhī gōng zú yǐ jié bì xià zhī zhī yǒu dà chén zhī biàn zú yǐ huí bì xià zhī tīng gù dé zì xǐ zhuó fù shì qīng guāng yú wéi wò zhī zhōng rán qí suǒ shāng yě. duō yǐ. jiè shǐ zāo bàng kùn chán zhī chén wú jùn zhī gōng. yòu wú dà chén zhī biàn ér yǒu xià shí yǐ jǐ zhī zhě zé hé yǐ zì xuě yú jūn fù jì chá qí bù rán zāi! cháo tíng shè ěr mù zhī guān yǐ guǎng shì tīng gù xǔ zhī yǐ fēng wén zhì yú dà gù shì xū hé shí shǐ guǒ rú qí yán zé zhū zé suǒ jiā qǐ yí zhǐ cóng qīng diǎn shǐ yán ér wú shí zé wū rén zhī zuì fú chán sōu tè dé yǐ zhōng hài shàn liáng jiē fēi suǒ yǐ xiū zhèng xíng.
皇极之畴曰:无有作好遵王之道无有作恶遵王之路无偏无党王道荡荡无党无偏王道平平好恶偏党皆足以为至公之累惟以道为公而无好恶偏党之私则王道明矣。魏郑公亡太宗遣人至其家得(书半)藁其可识者曰:天下之人有善有恶任善人则国安用恶人则国弊公卿之内情有爱憎憎者惟见其恶爱者惟见其善爱憎之闲所宜详慎。若爱而知其恶憎而知其善去邪勿疑任贤勿猜则可以兴矣。太宗感悟夫人主岂常能无爱憎然必去爱憎而後能得人以兴者爱憎出於私情用人以兴邦必由於公道故也。管仲虽仇齐侯必用雍齿虽怨汉祖必赏而况其馀乎!陛下诚能推至公之道臣将见人材辈出中兴之业不难致矣。何谓变革士风夫用兵之际似与士风初不相及然其实相为表里者也。士风醇厚则议论正议论正则是非明赏罚功罪当则人心服。若反此者举措所以失宜而浸弱也。晋之士风尚浮虚而不事事故当时措置乖谬盗贼并起而有五戎乱华(改作刘曜石勒)之祸本朝嘉祐治平之前何其士风之醇厚自数十年来非特不事事而已奔竞争进邪说利口足以感人主之听元祐大臣如司马光之流士风皆持正论为朝廷长虑却顾图久远之计社稷之臣也。而群枉嫉之指为奸党听其言则大者可族小者可诛赖国家宽仁祗从窜逐其後士风递相仿亻效颠倒是非变乱黑白政事大坏以驯致靖康之变非偶然也。殆今四十馀年世变风移爱憎之情销尽然後始知元祐群臣之忠裒赠官秩录用子孙然亦何补向。若早变此风则忠臣无诛戮之冤国家有治安之实两受其利,岂不美哉!观近年士风尤薄随时好恶以取世资不顾国体惟事进身不核事实惟欲伤人大誉则大进小诋则小迁翕訿成风此非朝廷之福也。陛下得张浚付重权使御强敌於关陕浚虽忠以许国而(事失)机会不为无过言者痛加绳诋诬以大恶,岂不太甚欤浚以浴日之功足以结陛下之知有大臣之辩足以回陛下之听故得自洗濯复侍清光於帷幄之中然其所伤也。多矣。借使遭谤困谗之臣无浚之功。又无大臣之辩而有下石以挤之者则何以自雪於君父冀察其不然哉!朝廷设耳目之官以广视听固许之以风闻至於大故事须核实使果如其言则诛责所加岂宜止从轻典使言而无实则诬人之罪伏谗蒐慝得以中害善良皆非所以修政刑。
yě. chén yuàn bì xià jiàng míng zhào yǐ jiè shì dài fū shǐ tǐ dé yì cóng zhōng hòu biàn jìn nián jiāo bó zhī fēng xī jiǎ yì quàn wén dì yǎng dà chén yǐ lǐ yì lián chǐ lù zhì quàn dé zōng tīng yán bì kǎo shí qí qíng yǐ zhèng diǎn xíng bù yí zhì ér bù wèn jiē zhì dào zhī yào yě. bì xià chéng néng xíng zé shí zhī zhèng chén jiāng jiàn shì fēng chún hòu ér zhōng xīng zhī yè bù nán zhì yǐ. hé wèi ài xī rì lì fū gōng yǐ zhì chóng suǒ yǐ wéi zhī guī mó yě. yè yǐ qín guǎng suǒ yǐ wéi zhī jī lěi yě. yóu zào dà shà táng shì ào xù qí guī mó kě yī rì ér chéng zhì yú jiū gōng jù cái zé jī lěi fēi yī rì suǒ zhì chuàng yè zhōng xīng hé yǐ yì cǐ gāo zǔ dé hán xìn yǔ zhī lùn wáng chǔ zhī cè guī mó xiān dìng ér hòu jī lěi yǐ shōu chéng xiào guāng wǔ dé dèng yǔ yǔ zhī lùn xìng hàn zhī móu shǔ xiān zhǔ dé zhū gě liàng yǔ zhī lùn dǐng lì zhī jì jiē dìng yú tán xiào zhī xián ér gāo zǔ yǐ wǔ nián chéng dì yè guāng wǔ yǐ shí sān nián hùn yī qū yǔ xiān zhǔ dé shǔ biàn zài shù nián zhī hòu gài jī lěi ér zhì zhě rú cǐ bì xià lín yù jiǔ nián yú zī jìng tǔ wèi fù jiàn nì wèi zhū chóu chóu wèi bào shàng jī zhōng xīng zhī yè zé qí shǐ bù wéi zhī guī mó qí hòu bù wéi zhī jī lěi gù yě. dǎi shì cū dìng zhī shí cháo tíng suǒ tuī xíng zhě jiē bù shū qī huì bù jí zhī xì wù zhì yú gōng tǎo fáng shǒu zhī cè guó zhī dà jì jiē wèi cháng liú yì ān dé bù wéi jiàn nì zhī chén qiáng hàn zhī lǔ gǎi zuò dí zhī suǒ líng huǐ rán zé zì jīn yǐ wǎng qí kě bù xī rì lì zāi! xī yǔ bù guì chǐ bì ér xī cùn yīn jīn rì cháo tíng jiān nán nǎi xī fēn yīn zhī shí yá yuàn bì xià zhào èr sān dà chén shú yì suǒ yǐ wéi guī mó zhě fán suǒ shī wéi huà yī tiáo jù rú lì kè chéng yǐ cì shī xíng. yòu zhào zhōu xiàn shǐ tǐ bì xià dé yì ér fèng chéng zhī suǒ lì qī xiàn wù tài jù yǐ zhì sāo rǎo wù tài suí yǐ shī jī huì shǐ shì dé qí xù bù rǎo ér bàn nǎi wèi dé cè fū tiān xià wú bù kě wèi zhī shì yì wú bù kě wèi zhī shí wéi shī qí shí zé huàn zhī xiǎo zhě rì yì dà shì zhī yì zhě rì yì nán zhèng rú yī zhě zhī zhì bìng shí bù kě shī qí zài pí fū zhēn lào jí zhī qí zài wǔ zàng tāng jì jí zhī zhì yú gǔ suǐ zé suī yǒu biǎn què yú fū miè yǐ wéi yǐ. cǐ shí zhī bù kě shī yě. shī yuē: dài tiān zhī wèi yīn yǔ chè bǐ sāng tǔ chóu miù yǒu hù jīn cǐ xià mín huò gǎn wǔ yǔ mèng zǐ yuē: guó jiā xián xiá jí shì shí míng qí zhèng xíng zé suī dà guó bì wèi zhī yǐ. fū yòng zhì zhě dāng yú wèi bēn shèng zhī qián qiān rì jù zhī yǐ dài yī shí zhī yòng kě ér chuān bìng dòu ér zhù bīng qí néng jí hū! bì xià chéng néng cún ài rì zhī xīn chén jiāng jiàn wèi wú bù chéng zhōng xīng zhī yè bù nán zhì yǐ. hé wèi wù jìn rén shì chén qiè guān tiān rén zhī dào qí shí yī zhì rén zhī suǒ wéi jí tiān zhī suǒ wéi yě. guó zhī jiāng xìng bǎi dù jiē jǔ tiān shí yòu zhī yóu zhī nóng fū jǐn qí biāo suō zhī lì nǎi biàn yǒu qiū shǐ wèi cháng zhì gēng nòu zhī qín ér yù wàng jià sè zhī lì qí kě dé yé tiān fēi rén bù yīn rén fēi tiān bù chéng rén shì jǐn yú qián bǎi wàn zhě rén yě. zhī léi diàn fēng yǔ suì yǒu kūn yáng zhī shèng ér zhōng xīng zhī qǐ yùn zhě tiān yě. sūn quán yǐ bīng sān wàn jù cáo cāo shù shí wàn zhě rén yě..
也。臣愿陛下降明诏以戒士大夫使体德意从忠厚变近年浇薄之风昔贾谊劝文帝养大臣以礼义廉耻陆贽劝德宗听言必考实其情以正典刑不宜置而不问皆治道之要也。陛下诚能行责实之政臣将见士风醇厚而中兴之业不难致矣。何谓爱惜日力夫功以志崇所以为之规模也。业以勤广所以为之积累也。犹造大厦堂室奥序其规模可一日而成至於鸠工聚材则积累非一日所至创业中兴何以异此高祖得韩信与之论亡楚之策规模先定而後积累以收成效光武得邓禹与之论兴汉之谋蜀先主得诸葛亮与之论鼎立之计皆定於谈笑之闲而高祖以五年成帝业光武以十三年混一区宇先主得蜀变在数年之後盖积累而致者如此陛下临御九年於兹境土未复僭逆未诛仇雠未报尚稽中兴之业则其始不为之规模其後不为之积累故也。逮事粗定之时朝廷所推行者皆簿书期会不急之细务至於攻讨防守之策国之大计皆未尝留意安得不为僭逆之臣强悍之虏(改作敌)之所陵悔然则自今以往其可不惜日力哉!昔禹不贵尺壁而惜寸阴今日(朝廷艰难)乃惜分阴之时牙愿陛下诏二三大臣熟议所以为规模者凡所施为画一条具如立课程以次施行。又诏州县使体陛下德意而奉承之所立期限勿太遽以致骚扰勿太绥以失机会使事得其序不扰而办乃为得策夫天下无不可为之事亦无不可为之时惟失其时则患之小者日益大事之易者日益难正如医者之治病时不可失其在皮肤针烙及之其在五脏汤剂及之至於骨髓则虽有扁鹊俞跗蔑以为矣。此时之不可失也。《诗》曰:迨天之未阴雨彻彼桑土绸缪牖户今此下民或敢侮予孟子曰:国家闲暇及是时明其政刑则虽大国必畏之矣。夫用智者当於未奔胜之前千日聚之以待一时之用渴而穿并斗而铸兵其能及乎!陛下诚能存爱日之心臣将见为无不成中兴之业不难致矣。何谓务尽人事臣窃观天人之道其实一致人之所为即天之所为也。国之将兴百度皆举天实祐之犹之农夫尽其穮蓑之力乃变有秋使未尝致耕耨之勤而欲望稼穑之利其可得耶天非人不因人非天不成人事尽於前百万者人也。知雷电风雨遂有昆阳之胜而中兴之启运者天也。孙权以兵三万拒曹操数十万者人也。。
shì fēng shùn kě yǐ zòng huǒ suì yǒu chì bì zhī jié ér dǐng zú zhī shì chéng zhě tiān yě. xiè ān yǐ bīng bā qiān jī fú jiān bǎi wàn zhě rén yě. shì qín shī xiǎo què suì yǒu féi shuǐ zhī gōng ér yán dōng jìn zhī zuò zhě tiān yě. chuàng yè zhōng xīng zhī zhǔ mò bù jiē rán jǐn qí zài wǒ zhě ér yǐ qí chéng gōng guī zhè yú tiān yě. jīn wèi cháng jìn rén shì dí zhì zé xiān zì tuì qū ér yù zé gōng yú tiān qí kě hū! chén yuàn bì xià zhào èr sān dà chén xié xīn tóng lì wù jìn rén shì yǐ tīng tiān mìng zé huī fù tǔ yǔ jiǎn tú jīng ní yíng hái liǎng guān bì yǒu rì yǐ. fū rén xīn jí tiān xīn yě. xià de rén xīn shàng hé tiān xīn zé wú bù chéng zhī gōng bì xià chéng néng hé tóng tiān rén zhī jì chén jiāng jiàn dà gōng kě lì zhōng xīng zhī yè bù nán zhì yǐ. hé wèi yín wèi tiān jiè fū tiān zhī yú wáng zhě rú fù mǔ zhī yú zi ài zhī zhì zé suǒ yǐ wéi zhī jiè zhě yì zhì shì gù kǒng zǐ zhī zuò chūn qiū yú zāi yì bì shū yǐ jǐn tiān jiè yá cháng guān shāng zhī shèng rú wǔ dīng zhōu zhī shèng rú wàn yī yī hàn táng zhī shèng rú wén jǐng tài zōng zhī shí wèi cháng wú tiān biàn ér bù wéi zāi zhě yǐ néng yín wèi qí xīn kǒng jù xiū shěng yě. shì zhī rén zhǔ zhī yú tiān jiè bì kǒng jù xiū shěng yǐ zhì qí yín wèi zhī chéng zé biàn zāi wèi xiáng tiān rén zhī jì hé qí zhāo zhāo rán yě. bǐ nián yǐ lái yíng huò shī cì tài bái xīn lǐ jiàn dì zhèn shuǐ yì huò jiǔ yǔ ér bù jì huò dāng shǔ ér fǎn hán nǎi zhēng yuè zhī shuò rì yǒu shí zhī cǐ jiē tiān yì juàn yòu bì xià dīng níng fǎn fù yǐ zhì gào jiè bì xià suī cháng jiàng liáng bǐ shì dài fū gè xiū jué zhí yǐ dá tiān qiǎn rán chén qiè wèi yìng tiān yǐ shí bù yǐ wén cǐ zài bì xià yǐ zhì chéng zhī yì zhèng jué shì yǐ yīng zhī xī sòng gōng yī yán ér yíng huò tuì shě tài wù sāng gǔ gòng shēng yú cháo ér fǎn yǐ wéi xiáng bì xià chéng néng yìng tiān zhī shí chén jiāng jiàn bǎi xiáng lái zhǐ zhōng xīng zhī yè bù nán zhì yǐ. cǐ liù zhě jiē bì xià suǒ dāng xiān wù zhèng xīn yǐ zhèng cháo tíng zhèng cháo tíng yǐ zhèng bǎi guān gù fèn tǔ yú chén wàng shēng chù sǐ wèi bì xià xiáng yán zhī yì chén. yòu wén duì rén bù wèi duō nàn ér wéi wèi wú nán huò duō nàn yǐ gù qí guó qǐ qí jiāng tǔ huò wú nán yǐ sàng qí guó shī qí tǔ yǔ xī shào kāng yǐ yī lǚ zhī zhòng ér sì xià pèi tiān bù shī jiù wù guāng wǔ tài zōng jiē gōng huàn jiǎ zhòu lǚ wēi xiǎn ér shēn zhì tài píng xiǎng guó cháng jiǔ jīn zhāo tíng rén cái bù fá jiàng shì zú yòng jiāng zhè jīng huái mǐn guǎng chuān shǎn cái yòng kě lǐ zú yǐ wéi zhōng xīng zhī zī bì xià yǒng zhì tiān xī chūn qiū dǐng shèng yù dà yǒu wéi hé shī bù kě yào zài gǎi qián rì zhī zhé duàn ér xíng zhī ěr xī zhòng huī zhī chēng tāng bù chēng qí wú guò ér chēng qí gǎi guò bù lìn gài dì wáng gǎi guò zhī dào rú tiān dì zhī wú xīn shì zé xíng fēi zé gǎi hé dàn zhī yǒu lì shí qí quàn gāo zǔ zhù yìn yǐ fēng liù guó zhī hòu zǐ fáng yī yán zé qù xiāo zhī fēng dé quàn tài zōng yòng xíng fǎ yǐ wēi tiān xià wèi zhèng gōng yī yán zé xíng rén yì suì zhì zhēn guān zhī zhì wú sǔn shèng dé ér dà gōng kě chéng qǐ qiē qiē rán wèi rén zhī yì yǐ zāi! bì xià jìn jiàng qīn zhēng zhào shū shēn huǐ xù chéng zhī hòu cuò zhì zhī shī wèi shèng dé zhī jǔ yǐ. rán zé jīn rì cuò zhì ān kě fù dǎo qián rì zhī zhé chén jīn suǒ chén jiē gǎi zhé qián rì zhī dào jiù xiào yún: liáng xī jí zuò bì xià shì jiàn yán yǐ lái qí suǒ cuò zhì shì yé fēi.
适风顺可以纵火遂有赤壁之捷而鼎足之势成者天也。谢安以兵八千击苻坚百万者人也。适秦师小却遂有淝水之功而延东晋之祚者天也。创业中兴之主莫不皆然尽其在我者而以其成功归这於天也。今未尝尽人事敌至则先自退屈而欲责功於天萁可乎!臣愿陛下诏二三大臣协心同力务尽人事以听天命则恢复土宇翦屠鲸鲵迎还两官必有日矣。夫人心即天心也。下得人心上合天心则无不成之功陛下诚能和同天人之际臣将见大功可立中兴之业不难致矣。何谓寅畏天戒夫天之於王者如父母之於子爱之至则所以为之戒者亦至是故孔子之作春秋於灾异必书以谨天戒牙尝观商之盛如武丁周之盛如万一一汉唐之盛如文景太宗之时未尝无天变而不为灾者以能寅畏其心恐惧修省也。是知人主之於天戒必恐惧修省以致其寅畏之诚则变灾为祥天人之际何其昭昭然也。比年以来荧惑失次太白心理见地震水溢或久雨而不霁或当暑而反寒乃正月之朔日有食之此皆天意眷祐陛下丁甯反覆以致告戒陛下虽尝降良俾士大夫各修厥职以答天谴然臣窃谓应天以实不以文此在陛下以至诚之意正厥事以应之昔宋公一言而荧惑退舍太戊桑谷共生於朝而反以为祥陛下诚能应天之实臣将见百祥来止中兴之业不难致矣。此六者皆陛下所当先务正心以正朝廷正朝廷以正百官故粪土愚臣忘生触死为陛下详言之抑臣。又闻对人不畏多难而惟畏无难或多难以固其国启其疆土或无难以丧其国失其土宇昔少康以(一旅之众)而祀夏配天不失旧物光武太宗皆躬擐甲胄履危险而身致太平享国长久今朝廷人材不乏将士足用江浙荆淮闽广川陕财用可理足以为中兴之资陛下勇智天锡春秋鼎盛欲大有为何施不可要在改前日之辙断而行之耳昔仲虺之称汤不称其无过而称其改过不吝盖帝王改过之道如天地之无心是则行非则改何惮之有郦食其劝高祖铸印以封六国之後子房一言则趣销之封德劝太宗用刑法以威天下魏郑公一言则行仁义遂致贞观之治无损盛德而大功可成岂切切然畏人之议已哉!陛下近降亲征诏书深悔续成之後措置之失谓盛德之举矣。然则今日措置安可复蹈前日之辙臣今所陈皆改辙前日之道(旧校云:梁溪集作陛下视建炎以来其所措置是耶非。
yé yǐ wéi shì zé hé yǐ bú jiàn qí xiào yǐ wéi fēi zé ān kě fù dǎo qí zhé chén qián suǒ chén jiē gǎi zhé zhī dào fēi xún jiù jī suǒ néng wéi yě. zé shàn ér cóng zhēn zhuó ér xíng zé zài shèng cái yǐ. fū yǐ shèng zǔ èr bǎi nián zhī jī yè sì hǎi yì zhào zhī shēng líng jiē xì yú bì xià qīng yàn zhī xián shèng lǜ jí cǐ dé bù lì lì wēi jù miǎn miǎn zì qiáng shàng yǐ wèi zǔ zōng zài tiān zhī líng xià yǐ fù sì hǎi shēng líng zhī wàng zāi! xī zhōu shì zhōng xīng nán zhēng běi fá zhī wēi fù gǔ jiē xià zhī měi yǒng yú xiǎo yǎ gài yǒu wén wǔ jí fǔ xiǎn yǔn fāng shū yǐ wéi zhī jiàng shuài yǒu xiào yǒu zhāng zhòng yǐ zài zuǒ yòu gù néng nèi xiū zhèng shì shān cǐ èr zì rǎng yí dí shān cǐ èr zì fù wén wǔ zhī jìng tǔ bì xià suǒ dāng shēn fǎ kǎo zhōu shì zhī shī zé dé zhī yǐ. suǒ wèi shàn hòu zhī cè hé yǐ jiā cǐ chén yǐ zhì yú jí lòu zhī zī hé bì xià fēi cháng tè dá zhī zhī liù fēi zhī chū xū xí yǐ dài juàn yù zhī lǐ mài yú děng lún yǐ zhì guǎng cái shū zì dù bù zú yǐ rèn tiān xià zhī zé lì gài bà zhèng wú bǔ guó shì měi huái kuì tì yuǎn qù quē tíng jiǔ gèng hán shǔ quǎn mǎ zhī xīn hé cháng yī rì bù zài chì chí zhī xià zì yǐ zuì lì yuǎn píng bù gǎn fù yǔ shì gù chú ráo zhī yán jiǔ bù gǎn dá jìn zhě biān bào jǐng jiè róng lù qīn lín chén zǐ zhī qíng bù shèng fèn mèn gù gǎn mào mèi yǐ sān cè wèi xiàn fú méng shèng xīn yǐng xìng chí jiàng zhào shū jiǎng yù jīn zhě. yòu fèng zhào zhǐ zī yǐ dāng shì zhī wù ér yá bù liàng huāng qiǎn mào jìn kuáng gǔ zhī shuō yǐ dú tiān tīng xī tài zōng wèi zhèng gōng gǎn yán xiè yuē: bì xià dǎo chén shǐ yán bù rán qí gǎn shù pī nì lín zāi! jīn bì xià shèng dé guò yú tài zōng chén suī wǒ wèi zhèng gōng zhī gǎn yán rán zhǎn jǐn dǐ yùn yì sī mián lǜ zhī suǒ jí yě. liáng yào kǔ kǒu ér lì yú bìng zhōng yán nì ěr ér lì yú xíng zài bì xià chá zhī ér yǐ kuàng chén zì jīng huàn nàn shuāi bìng jiāo gōng cháng jù xiān quǎn mǎ tián gōu hè wú suǒ yǎng bào shèng dé zhī wàn yī jīn zhě huò fèng míng wèn dé shū zhì qíng chén yuàn zú yǐ. suī sǐ zhī rì yóu shēng zhī nián yě. fú wéi bì xià āi lián shè qí yú zhí qǔ qí quán quán zhī zhōng shí tiān xià zhī xìng gàn mào tiān wēi chén wú rèn huáng jù kǒng hàn dài zuì zhī zhì.
耶以为是则何以不见其效以为非则安可复蹈其辙臣前所陈皆改辙之道)非循旧迹所能为也。择善而从斟酌而行则在圣裁矣。夫以圣祖二百年之基业四海亿兆之生灵皆系於陛下清燕之闲圣虑及此得不慄慄危惧勉勉自强上以慰祖宗在天之灵下以副四海生灵之望哉!昔周室中兴南征北伐之威复古接下之美咏於小雅盖有文武吉甫显允方叔以为之将帅有孝友张仲以在左右故能内修政事(删此二字)攘夷狄(删此二字)复文武之境土陛下所当深法考周室之诗则得之矣。所谓善後之策何以加此臣以至愚极陋之资荷陛下非常特达之知六飞之初虚席以待眷遇之礼迈於等伦以志广材疏自度不足以任天下之责力丐罢政无补国事每怀愧惕远去阙庭九更寒暑犬马之心何尝一日不在赤墀之下自以罪戾远屏不敢复与世故刍荛之言久不敢达近者边报警戒戎辂亲临臣子之情不胜愤懑故敢冒昧以三策为献伏蒙圣新颖性持降诏书奖谕今者。又奉诏旨咨以当世之务而牙不量荒浅冒进狂瞽之说以渎天听昔太宗谓郑公敢言谢曰:陛下导臣使言不然其敢数批逆鳞哉!今陛下盛德过於太宗臣虽我魏郑公之敢言然展尽底蕴亦思眠虑之所极也。良药苦口而利於病忠言逆耳而利於行在陛下察之而已况臣自经患难衰病交攻常惧先犬马填沟壑无所仰报盛德之万一今者获奉明问得摅至情臣愿足矣。虽死之日犹生之年也。伏惟陛下哀怜赦其愚直取其拳拳之忠实天下之幸干冒天威臣无任惶惧恐汗待罪之至。
xiè biǎo chén yán fú méng shèng ēn tè jiàng zhào zhǐ lìng chén tiáo jù biān fáng lì hài lái shàng chén yǐ zūn bǐng ruì xùn jù zhuàng zòu wén zhě shí zài juàn yóu píng jū hǎi shàng shù xíng wēn zhào lái zì rì biān fán qīng wèn zhī xià xún jiē yī shí zhī jí wù ēn huī suǒ dǎi bào chēng wéi nán qiè yǐ xún yú chú ráo dì wáng zhī shèng dé gào yǐ shàn dào chén zǐ zhè dào chǎng biǎo qín sī huáng fà ér bà yè chéng hàn qū qún cái ér dì gōng lì jiǔ yǐ. bù jiǎng jì rán cǐ fēng huáng dì bì xià kǎi guó bù zhī duō jiān chéng qián móu zhī wèi shū shí chéng róng lù gōng zǒng liù shī wén dì xìng yà fū zhī yíng ēn jūn jiàng shì tài zōng lín wèi shuǐ zhī shàng qì zhé róng qiāng sì yú què dí zhī chū tú wéi shàn hòu zhī cè tè bān míng zhào fǔ fǎng jiù chén dīng níng xū xùn zhī cí. ruò gōng chéng fǔ zuò zhī cè zī zōu dāng shì zhī wù rú qīn gù cǎo lú zhī zhōng xún shì kǎo yán yuǎn mài táng yú zhī jǔ huà qí tǔ cè yí dé liáng píng zhī chén chén nǎng yǐ fēi cái cháng dāo jìn fǔ xué shù nì gǔ shí lǜ kuò shū yōu huàn xūn xīn zhì qì diāo luò fū hé qǐ guǎ wén zhī lòu yì yǔ xún móu cǎi zé zhī xián jǐn yǐ shěn chá shì jī tiáo chén lì hài jí shàng zǎo náng zhī zòu jì chén yǐ yè zhī guān zhuàng zhí bù yí jǐn tóng jí àn zhī wàng fā shū tōng zhī tǐ qǐ shù jiǎ shēng zhī néng yán fú wàng huáng dì bì xià chá yǐ zhì míng róng zhī dà dù shè qí kuáng gǔ bó zhāo kě jī zhī móu yòng yǐ shè shī dà qǐ zhōng xīng zhī yùn zé chén jì cǐ yǒu de gǎn wàng shàng chén hǎi yuè shēn gāo qǐ lài juān chén zhī zhù rì yuè qīng zhào dàn qīng kuí huò zhī xīn.
谢表臣言伏蒙圣恩特降诏旨令臣条具边防利害来上臣已遵禀睿训具状奏闻者十载倦游屏居海上数行温诏来自日边凡清问之下询皆一时之急务恩辉所逮报称为难窃以询於刍荛帝王之圣德告以善道臣子这到场表秦思黄发而霸业成汉屈群材而帝功立久矣。不讲寂然此风皇帝陛下慨国步之多艰惩前谋之未淑时乘戎辂躬总六师文帝幸亚夫之营恩均将士太宗临渭水之上气詟戎羌肆於却敌之初图为善後之策特颁明诏俯访旧臣丁甯胥训之辞。若恭承黼坐之侧咨诹当世之务如亲顾草庐之中询事考言远迈唐虞之举画奇吐策宜得良平之臣臣曩以菲才尝叨近辅学术泥古识虑阔疏忧患熏心志气彫落夫何启寡闻之陋亦与询谋采择之闲谨已审察事机条陈利害亟上早囊之奏冀尘乙夜之观戆直不移仅同汲黯之妄发疏通知体岂数贾生之能言伏望皇帝陛下察以至明容之大度赦其狂瞽博招可绩之谋用以设施大启中兴之运则臣继此有得敢忘上陈海岳深高岂赖涓尘之助日月清照但倾葵藿之心。
qín chéng xiàng guì yuē: jìng kāng yǐ lái hé zhàn zhī shuō fēn fēn rán yán zhàn zhě zhuān yù jiāo bīng ér bǐ yǐ zhī shì wèi bì biàn yán hé zhě zhuān shì kěn qǐng ér jūn lǚ zhī qì yīn yǐ zǔ jiē fēi zhì dāng zhī huà wèi guó zhě zì yǒu zhèng lǐ bù bì yǐ xū zhāng wèi qiáng biàn bù bì yǐ lì ruò wèi qiè sòng xiāng tú bà ér bīng bài qí mǐn chēng dì ér guó pò xū zhāng è zú wèi qiáng zāi! kǒng zǐ yǐ lǔ kàng qí ér qīn jiāng yǐ fù zǐ chǎn yǐ zhèng jiè jìn chǔ ér guó yóu dà jìng lì ruò hé bì tài qiè zāi!. ruò tāng yǐ xī shēng yí gé bó wén wáng yǐ xī bó shì kūn yí wèi cháng xū zhāng yě. wèi qí shā yī tóng zǐ ér zhēng gé zhōng yǐ yì tiān xià wéi zhèng bù huò yú shàng dì ér fá chóng zhōng yǐ zhì kūn yí zhī huì mò cháng tài qiè yě. qí hòu hàn gāo dì chū guān yuē: wú yù fù sān qín gù dì ér zhǐ ěr hé cháng yuē: wǒ bì qiáng shèng zāi! xíng yáng chéng gāo zhī xián bǎi zhàn bù xiū hé cháng yuē: wǒ bù fù zhèn zāi!. yòu rú guāng wǔ táng tài zōng kān dìng qún dào zhèn fǔ sì yí gǎi zuò zhōng wài shí qiáng shí ruò dù yì dìng jì yuē lüè xiāng. ruò guó jiā zì jīn lǔ gǎi zuò rén rù kòu zhī zhuāng dàn dāng yǔ qì dān gù dì miào táng tài qiè jù yǐ sān zhèn xǔ zhī sān zhèn bù kěn wèi yí dí cǐ sān zì gǎi zuò lún dí suī yù gē qì ér bù kě shì tài qiè zhī guò yě. gòng hòu lǔ gǎi zuò jīn rén tuì shī yì pō yù shě sān zhèn ér yào hòu lù miào shēn zhèn móu zhī bù shěn nǎi jié qì dān zhī pàn chén wèi jīn rù fù xīn zhě yù yǔ hé móu. yòu qián xí biān chén yǎn shā gē dì guān yǐ biàn qián yì shēng suī shén měi shí wú chéng gōng shì xū zhāng zhī guò yě. chén xiàng guī cháo tíng wàng jìn kuáng gǔ lìng liú guāng shì tōng shū lǔ qiú gǎi zuò jīn rén shuō qí lì hài yǐ wéi de dì zé guī xià tiān nì zì yù shī wáng zé zài lǔ cǐ zì gǎi zuò běi jūn jí méng bì xià tīng nà shī xíng bù xuán zhǒng lǔ gǎi zuò jīn guǒ tuì shī yù yāo zhī dōng píng bǎi duān shuō yòu lǔ gǎi zuò jīn yán hòu jiàn sūn zhǎng dà yǔ nǐ tú cǐ chén gōng wén bì xià xuān yù yǐ wéi dé zhī běi lái rén chén yì zhī bù bì xū zhāng yě. jì dì zhōu qín huò hàn ér gāo yì gōng shāo zhī wén zì chén. yòu cháng wàng yì bǐ cuī qiú zhǎng shān cǐ èr zì shū guī yù yǐ lì guó zhī tǐ dāng míng shùn nì zhù yù zé pàn zhě dé lì jīn guó hé yǐ tǒng zhòng yǐng běn cháo zé hé tóng zhī dì zì fēi jīn guó suǒ yù. ruò yuān shèng suǒ gē hé shuò jì lì yǒu méng yuē qǐ gǎn pì nì. yòu míng yán bù dàng liú cháo tíng suǒ qiǎn xìn shǐ yǐ zhì bù gǎn zài qiǎn dé zhǐ zuò shū zòng yì gōng běi hái xuán yǒu suǒ liú yī èr shǐ rén lái guī hòu suǒ qiǎn shǐ shǐ bù jū liú chén yì zhī shì yǒu zhèng lǐ bù bì tài qiè yě. jīn zhě zéi yù yīn dǎo lǔ gǎi zuò běi rén tí bīng nán xiàng zài cháo tíng dāng yǐ zhèng lǐ chù zhī gài bù tǎo zéi yù zé wú yǐ wéi guó bù ān wèi kuáng lǔ gǎi zuò jīn rén zé nì zéi wèi yì tǎo qián cǐ bù yù qīng fā bīng duān gù yǐn rěn yǐ dài xìn. yòu zéi yù qǐ zhī wǒ yù chéng jī yǐ jǔ zé chù yǐ zhèng lǐ bù kě shī yě. zì gǔ liǎng guó xiāng dí.
秦丞相桧曰:靖康以来和战之说纷纷然言战者专欲交兵而彼已之势未必便言和者专事恳请而军旅之气因以阻皆非至当之画为国者自有正理不必以虚张为强变不必以力弱为怯宋襄图霸而兵败齐湣称帝而国破虚张恶足为强哉!孔子以鲁抗齐而侵疆以复子产以郑介晋楚而国犹大竞力弱何必太怯哉!。若汤以牺牲遗葛伯文王以西伯事昆夷未尝虚张也。为其杀一童子而征葛终以一天下为政不获於上帝而伐崇终以致昆夷之喙末尝太怯也。其後汉高帝出关曰:吾欲复三秦故地而止耳何尝曰:我必强盛哉!荥阳成皋之闲百战不休何尝曰:我不复振哉!。又如光武唐太宗戡定群盗镇抚四夷(改作中外)时强时弱度议定计约略相。若国家自金虏(改作人)入寇之妆但当与契丹故地庙堂太怯遽以三镇许之三镇不肯为夷狄(此三字改作沦敌)虽欲割弃而不可是太怯之过也。共後虏(改作金)人退师亦颇欲舍三镇而要厚赂庙深圳谋之不审乃结契丹之叛臣为金入腹心者欲与合谋。又潜檄边臣掩杀割地官以变前议声虽甚美实无成功是虚张之过也。臣项归朝廷妄进狂瞽令刘光世通书虏酋(改作金人)说其利害以为得地则归(下添逆字)豫失亡则在虏(此字改作北军)即蒙陛下听纳施行不旋踵虏(改作金)(果退师豫邀之东平百端说诱虏(改作金)言候见孙长大与你图此臣恭闻陛下宣谕以为得之北来人臣益知不必虚张也。继第州擒获汉儿高益恭稍知文字臣。又尝妄议俾摧酋长(删此二字)书归谕以立国之体当明顺逆助豫则叛者得利金国何以统众颖本朝则河同之地自非金国所欲。若渊圣所割河朔既立有盟约岂敢睥睨。又明言不当留朝廷所遣信使以致不敢再遣得旨作书纵益恭北还旋有所留一二使人来归後所遣使始不拘留臣益知事有正理不必太怯也。今者贼豫阴导虏(改作北)人提兵南向在朝廷当以正理处之盖不讨贼豫则无以为国不安慰狂虏(改作金人)则逆贼未易讨前此不欲轻发兵端故隐忍以待衅。又贼豫启之我欲乘机以举则处以正理不可失也。自古两国相敌。
lì qiáng zhě jiāo bù zú shēn jiào fán kuài fèn xiōng nú wǔ màn yù yǐ shí wàn zhòng héng xíng qí guó jì bù zhé zhī cǐ qí shèng qiáng zhī shí kuàng jīn shì yǒu wèi biàn chén qián zòu qǐ ān wèi kuáng lǔ gǎi zuò jīn rén dāng yòng suǒ huò lǔ rén lìng zhū jiàng tōng qí qiú zhǎng cǐ èr zì gǎi zuò shuài shū míng yán zhǐ yù tǎo pàn miàn bù gǎn qīng fàn dà guó gài zhī xū zhāng zhī wú yì yě. zì gǔ lì guó bì míng jūn chén zhī yì chén héng zuò luàn kǒng zǐ qǐng tǎo cǐ qí guó zhī luàn chén ér lǔ bù róng kuàng zéi yù wǒ gù chén zǐ bù tǎo zé sān gāng dà lún hé yǐ wéi guó chén qián jù zòu qǐ zhēng tǎo zéi yù dāng xí shù qí zuì ér yáng tuī miáo gǎi zuò jīn rén yǐ shū qí dì jiāo zhī jì zuò wǒ shì qì ér jǔ bǐ zéi zhòng gài zhī tǎo pàn zhī bù bì tài qiè yě. lǔ gǎi zuò jīn rén lì yù zhū qiú gǎi zuò qí xià jiē bù yǐ shì qí yǐ wéi shì zhě yì yù bǎo hé shuò yòng yù yǐ wéi hàn bì ěr hé nán zhī dì lǔ gǎi zuò jīn rén fēi bì zhēng de hé nán yǐ fù zhōng yuán zhī dà bàn xú yì hé shuò yóu dāng yǐ èr shèng wèi qǐng chén qián zòu yì yǐ lüè yán qí gù méng bì xià cǎi zé zé shùn nì zhī shì yī fēn rén bǎi qí yǒng shì wèi gōng zhàn zhī lì jiè zài jiā hé zhū jūn fēn chǔ nán běi pì. ruò fān lí hóng yuǎn táng shì yǐ ān shì wèi shǒu bèi zhī yí yīn suǒ huò lǔ rén hòu fǔ cún zhī bǐ gè shí suǒ shǔ qiú zhǎng shān cǐ èr zì zhī yì gǎi zuò shuài fēn qiǎn shū cí bù zhì chà shū zé shì wèi cuò zhì zhī fāng shǐ lǔ gǎi zuò jīn zhī cháo tíng zhì zài tǎo pàn ér yì bù dé yǐ bǐ yù zhòng yì zhī cháo tíng dàn zhū shǒu è ér xié cóng wǎng zhì zé shì wèi suí huái zhī lüè.. ruò nǎi qì xiè zhī liáng yǔ jūn shí zhī kùn kuì bì xiào zhī cái fǒu shān chuān zhī xiǎn yí zé yǒu sī zhī shì jiàng shuài zhī zhí fù lǎo zhī zhī chén bù gǎn yì shuō yě. yū shū wú suǒ zhī shí wéi shèng míng cái chá.
力强者骄不足深较樊哙愤匈奴侮慢欲以十万众横行其国季布折之此其盛强之时况今势有未便臣前奏乞安慰狂虏(改作金人)当用所获虏人令诸将通其酋长(此二字改作帅)书明言止欲讨叛面不敢轻犯大国盖知虚张之无益也。自古立国必明君臣之义陈恒作乱孔子请讨此齐国之乱臣而鲁不容况贼豫我故臣子不讨则三纲大沦何以为国臣前具奏乞征讨贼豫当檄数其罪而阳推瞄(改作金)人以纾其缔交之计作我士气而沮彼贼众盖知讨叛之不必太怯也。虏(改作金)人立豫诸酋(改作其下)皆不以是萁以为是者意欲保河朔用豫以为捍蔽耳河南之地虏(改作金)人非必争得河南已复中原之大半徐议河朔犹当以二圣为请臣前奏亦已略言其故蒙陛下采择则顺逆之势一分人百其勇是为攻战之利界在夹河诸军分处南北譬。若藩篱宏远堂室以安是为守备之宜因所获虏人厚拊存之彼各识所属酋长(删此二字)之意(改作帅)分遣书词不至差殊则是为措置之方使虏(改作金)知朝廷志在讨叛而义不得已彼豫众(亦知)朝廷但诛首恶而胁从罔治则是为绥怀之略。。若乃器械之良窳军食之困蒉裨校之才否山川之险夷则有司之事将帅之职父老知之臣不敢臆说也。迂疏无所知识惟圣明裁察。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
赐进士出身头品顶戴四川等处承宣布政使司布政使清苑许涵度校刊。
juǎn yī bǎi qī shí èr jiào kān jì.
※卷一百七十二校勘记。
fū zhì tiān xià zhě wèi cháng bù zī yú rén cái ér chuàng yè zhōng xīng zhī zhǔ tuō zhì tiān xià shí èr zì cháo tíng shǎng fá gōng zuì dāng tuō cháo tíng èr zì wéi shì zhǔ zhī míng yī zuò wéi zhì míng zhī zhǔ ér rén xīn fú cǐ cuò zhì qīng dé yí ér qǐn míng qǐn chāng yě. shì fēng jiāo bó zé yì lùn bù zhèng shì fēi bù míng cháo tíng shǎng fá gōng zuì bù dàng ér rén xīn bù fú tuō cǐ cuò zhì cǐ sān shí jiǔ zì cǐ cuò zhì suǒ yǐ shī yí ér qǐn wēi qǐn ruò yě. tuō qǐn wēi èr zì cuò zhì wù zuò jǔ cuò zú yǐ huò rén zhǔ zhī tīng huò wù zuò gǎn rán yì hé bǔ yú shì tuō yú shì èr zì chén guān jìn nián tuō chén zì shì xū hé shí shì yī zuò yì bì kǎo qí shí ér chá qí qíng wù zuò bì kǎo shí qí qíng bù yí liǎng zhì ér bù wèn tuō liǎng zì hé wèi ài xī rì lì chén wén zhī zhōu shū yuē: gōng chóng wéi zhì yè guǎng wéi qín tuō chén wén zhì cǐ shí sì zì guī zhī yú tiān mèng zǐ yuē: jūn zǐ chuàng yè chuí tǒng wèi kě jì yě... ruò fú chéng gōng zé tiān yě. tuō mèng zǐ zhì zé tiān shí jiǔ zì ér yù zé chéng gōng yú tiān tuō chéng zì yǐ néng yín wèi qí jiè ér yǎng hé qí xīn yě. wù zuò yǐ néng yín wèi qí xīn kǒng jù xiū shěng yě. shuāi bìng jiāo gōng qì xī yān yān rì yǔ sǐ pò tuō qì xī zhì cǐ bā zì hàn qū qún cè cè wù zuò cái qǐ shù jiǎ shēng zhī néng yán shù yīng zuò lèi xī bù jū liú xī wù zuò shǐ.
夫治天下者未尝不资於人材而创业中兴之主(脱治天下十二字)朝廷赏罚功罪当(脱朝廷二字)惟恃主之明(一作惟至明之主)而人心服此措置氢得宜而寝明寝昌也。士风浇薄则议论不正是非不明朝廷赏罚功罪不当而人心不服(脱此措至此三十九字)此措置所以失宜而寝微寝弱也。(脱寝微二字措置误作举措)足以惑人主之听(惑误作感)然亦何补於事(脱於事二字)臣观近年(脱臣字)事须核实(事一作亦)必考其实而察其情(误作必考实其情)不宜两置而不问(脱两字)何谓爱惜日力臣闻之《周书》曰:功崇惟志业广惟勤(脱臣闻至此十四字)归之於天孟子曰:君子创业垂统为可继也。。。若夫成功则天也。(脱孟子至则天十九字)而欲责成功於天(脱成字)以能寅畏其戒而仰合其心也。(误作以能寅畏其心恐惧修省也。)衰病交攻气息奄奄日与死迫(脱气息至此八字)汉屈群策(策误作材)岂数贾生之能言(数应作类)悉不拘留(悉误作始)。