yán xìng xià zhì qī shí sì.
炎兴下帙七十四。
qǐ shào xīng qī nián zhēng yuè shí wǔ rì dīng chǒu, jǐn qí rì.
起绍兴七年正月十五日丁丑,尽其日。
hé wèi jiǎng jūn zhì jīn tiān xià yīn xún jiù bì kě gé zhě zhòng yǐ. zhì zuì shèn ér qiè yú shí shì zhě jūn zhì shì yě. jīn zhū zhōu jùn lì jiāng bīng yòng hǔ fú diào fā zhě shū mì yuàn zhī bīng yě. bù lì yú jiāng bīng zhě zhōu jùn zhī bīng yě. èr zhě bù wéi xū shè dú suǒ wèi xiāng jūn zhě yá bù zhī qí suǒ wèi yě. fū xí jī lá gōng qí shè lǚ xíng zhèn gù bīng yǐ. qíng jiān yú gōng jì qiǎo fú sī yì. yòu bīng hū! jīn zì yī zhōu shǒu ér xià zhì gōng guàn lǐ jū zhī shì jiē pò bīng wèi bái zhí qì zhàn sī yì guǐ míng chóng dié qí bì bǎi chū jiē yuán yú xiāng jūn dà jùn èr sān qiān rén xiǎo jùn yì bù xià shù bǎi rén yī liáng jiè qǐng zhī fèi yí lù yī suì bù zhī jǐ qiān wàn qí mín zhī kùn guó yòng zhī fá cǐ qí yī yě. yá bù zhī xiāng jūn zì hé shí yǒu zhī gài zì jǐng tián zhè zhì huài zhì suí ér wèi fǔ bīng zhì táng ér wèi wèi bīng zhì kāi yuán ér wèi kuàng qí zhì wǔ dài ér wèi fāng zhèn zhī bīng yě. suí táng jūn zhì zhì wǔ dài ér bì jí wǔ dài jūn zhì zhì jīn ér bì jí ér xiāng jūn zhě. yòu tè shèn zhě yě. yuē: rán zé gù kě fèi yú yuē: jīn shì wèi bù jūn sī suǒ lǐng gù bù kě fèi wéi zhōu jùn zài suǒ yì réng xiān jiǎng qiú chú jùn shǒu bīng jiàng guān zì yǐ jìn jūn jǐ shì wài qí yú hé pò xiāng jūn hé yǐ dài zhī wǔ jì zhī qián bú jiàn qí míng tóng jīn rì suǒ wèi qiàn cóng zhě yé tǎng jì yī xiāng jūn yī suì yī liáng suǒ fèi jǐ hé yǐ.
何谓讲军制今天下因循旧弊可革者众矣。至最甚而切於时事者军制是也。今诸州郡隶将兵用虎符调发者枢密院之兵也。不隶於将兵者州郡之兵也。二者不为虚设独所谓厢军者牙不知其所谓也。夫习击剌工骑射履行阵固兵矣。擎肩舆供伎巧服厮役。又兵乎!今自一州守而下至宫观里居之士皆破兵为白直弃占私役诡名重叠其弊百出皆原於厢军大郡二三千人小郡亦不下数百人衣粮借请之费一路一岁不知几千万齐民之困国用之乏此其一也。牙不知厢军自何时有之盖自井田这制坏至隋而为府兵至唐而为卫兵至开元而为纩骑至五代而为方镇之兵也。隋唐军制至五代而弊极五代军制至今而弊极而厢军者。又特甚者也。曰:然则固可废欤曰:今侍卫步军司所领固不可废惟州郡在所议仍先讲求除郡守兵将官自以禁军给事外其馀合破厢军何以代之五季之前不见其名同今日所谓傔从者耶傥计一厢军一岁衣粮所废几何以。
qí hé pò zhī shù gěi sān fēn zhī yī yǐ bì zhī shǐ zì jiù rén wéi zhī cóng guān yǐ yì fán zhōu jùn cāng chǎng kù wù sān sī zhī shǔ xī rén gù rén yǐ chōng fèn jùn dà xiǎo yǐ zhì qí shù dà dǐ shā xiāng jūn sān fēn zhī èr rán hòu qǔ qí suǒ shā suì é yī liáng zhī shù jǐn mù jìn jūn zhuān xí wǔ shì zé míng shí xiàng dāng ér jìn bīng yù zēng guó jiā bù zhì yòng mín fù yǐ yǎng wú yòng zhī rén yǐ. yuē: rán zé ān dé jù fèi zhī hū! yuē: qǔ qí shào zhuàng yuàn chōng jìn jūn zhě gǎi cì ér lǎo ruò yuàn wèi mín zhě tīng cóng biàn qí yú gū réng jiù qí zhī shù suì yì wú jǐ hé rén yǐ. dì wù zhāo ér sì rú cǐ zé rén qíng shùn cóng gōng sī liǎng jì shù hū! jī kě xíng yě. hé wèi dìng shǐ shì jīn zéi gǎi zuò rén zì yòng bīng yǐ lái wèi cháng bù yǐ hé hǎo wèi yán. qiě zhàn. qiě hé zú yòng cǐ shù kùn qì dān jí zhōng guó qí tān lán jiǎo jué rú chái láng rán shān cǐ bā zì gǎi zuò shì bì zhì yú tūn shì gǎi zuò tūn bìng ér hòu sì cǐ, qǐ kě yǐ kǒu shé dé qí yào lǐng yě zāi! hé hǎo jué bù kě shì tè fèi wǒ jīn zēng kuǎn wǒ shī lǚ ér sì rán yǐ èr shèng zài bǐ yǒu bù kě suì sì zhě yǐ wéi lǐ suǒ dāng rán ér xíng zhī kě yě. wèi qí kě yǐ hé hǎo fēi yě. gū yǐ yú lì xíng zhī ěr qián rì yí zhí zhèng shì cóng xiāng jì shǐ wèi dé mìng bīng shè jìng yǐ. cǐ kě wèi jiè rán jì yǐ yú lì xíng zhī biàn bù kě wú suǒ kǎo jù zì jìng kāng lái guó shū wǎng fǎn duō yǐ. zhì dù jiāng jǐn shī zhī zì jiàn yán lái guó shū huò chū yú zhí zhèng huò chū yú hàn lín xué shì qí fù běn jiē wèi cháng fù yǒu sī qí cí yì zhī qīng zhòng xìn bì zhī duō guǎ shǐ rén zhī guān pǐn yǔ fū wǎng lái zhī yǔ lù jiē bù kě kǎo měi yù qiǎn shǐ cháo tíng xuán wèi cuò huà fēn fēn xún yuè fáng fèi jī wù qǐ suǒ wèi yǐ yú lì xíng zhè zhě zāi! chén wèi yí zhuān mìng yī guān rú gǔ suǒ wèi xíng rén zhě zhuān zhǎng qí shì huò zuǒ huò yòu sī lǐng zhī xī póu qián hòu xíng qiǎn zhī jiàn cún zhě shāo guó lèi cì shǐ yǒu tiáo zhāng qí yǒu wèi jǐn wèi biàn dé yǐ cān xǔ kě dìng dāng qiǎn shǐ rén jǔ chéng fǎ ér shòu zhī kě yě. shù miǎn lín shí zhēn zhuó zhī láo ér cháo yǐ. hé wèi jiàng chì bǎng gǔ yǔ yuē: míng qí wèi zéi dí nǎi kě fú liú yù fù zǐ jiàn pàn lǐ bì miè wáng rán yóu wài jiǎ bīng wēi jué jiāng suì yuè xī hàn gāo zǔ shù xiàng yǔ shí zuì táng gāo zǔ yì bào wáng shì chōng zhī è wěi qí gù bù zú bǐ shù rán bīng jiā yǒu suǒ wèi fá móu fá jiāo zhě chén wèi yí jiàng chì bǎng míng shī yù jiàn nì zhī zuì xiǎo yù jiāng běi shì mín shǐ zhī tiān dì zhī dà bù róng jiàn nì yǔ yí dí gòng shì zhě shān cǐ liù zì bì sù miè wáng wú mín xiǎo rán zhī yù zhī bù zú shì yě. zé huí xīn yì lǜ zhě duō yǐ. huò kǒng chì bǎng tài zhòng yǒu shāng guó tǐ zé zhǐ mìng dà jiàng wèi xí shū cháo tíng dìng běn bān xià ér yòng zhī yì hé shāng zāi! suí huái zhī lüè yǒu wǔ yī rì xuān dé yì èr yuē: xiān zhèn xuè fù sān yuē: tōng guān jīn sì yuē: xuǎn cái néng wǔ yuē: wù kuān dài hé wèi xuān dé yì liú yù jié zhōng guó zhī lì yǐ fèng yí dí gǎi zuò jīn rén bào zhēng kē liǎn sī mín yuàn hèn tòng rù gǔ suǐ tè bī yú jīn rén zhī shì qiáng fú zhī ěr dēng lái yí mì yǎn shān lín shēn zǔ háo yòu dà xìng zì jīn rén rù kòu gǎi zuò nèi gōng yǐ lái gè jù tú dǎng jié wèi shān zhài yǐ zì bǎo gù jīn suī lěi nián wěi qí bào nüè rú cǐ shì bì yǒu wèi xià zhě yuàn zhào mù.
其合破之数给三分之一以畀之使自僦人为之从官以役凡州郡仓场库务三司之属悉亻雇人以充分郡大小以制其数大抵杀厢军三分之二然後取其所杀岁额衣粮之数尽募禁军专习武事则名实相当而禁兵愈增国家不至用民赋以养无用之人矣。曰:然则安得遽废之乎!曰:取其少壮愿充禁军者改刺而老弱愿为民者听从便其馀姑仍旧俟之数岁亦无几何人矣。第勿招而巳如此则人情顺从公私两济庶乎!基可行也。何谓订使事金贼(改作人)自用兵以来未尝不以和好为言。且战。且和卒用此术困契丹及中国其贪惏狡谲如豺狼然(删此八字改作势)必至於吞噬(改作吞并)而後巳此,岂可以口舌得其要领也哉!和好决不可恃特费我金缯款我师旅而巳然以二圣在彼有不可遂巳者以为礼所当然而行之可也。谓其可以和好非也。姑以馀力行之耳前日遗执政侍从相继使未得命兵涉境矣。此可为戒然既以馀力行之变不可无所考据自靖康来国书往返多矣。至渡江尽失之自建炎来国书或出於执政或出於翰林学士其副本皆未尝付有司其词意之轻重信币之多寡使人之官品与夫往来之语录皆不可考每欲遣使朝廷旋为措画纷纷旬月妨费机务岂所谓以馀力行这者哉!臣谓宜专命一官如古所谓行人者专掌其事或左或右司领之悉裒前後行遣之见存者稍国类次使有条章其有未尽未便得以参许可订当遣使人举成法而授之可也。庶免临时斟酌之劳而朝矣。何谓降敕榜古语曰:明其为贼敌乃可服刘豫父子僭叛理必灭亡然犹外假兵威倔疆岁月昔汉高祖数项羽十罪唐高祖亦暴王世充之恶伪齐固不足比数然兵家有所谓伐谋伐交者臣谓宜降敕榜明蓍豫僭逆之罪晓谕江北士民使知天地之大不容僭逆与夷狄共事者(删此六字)必速灭亡吾民晓然知豫之不足恃也。则回心易虑者多矣。或恐敕榜太重有伤国体则止命大将为檄书朝廷定本颁下而用之亦何伤哉!绥怀之略有五一日宣德意二曰:先赈〈血阝〉三曰:通关津四曰:选才能五曰:务宽贷何谓宣德意刘豫竭中国之力以奉夷狄(改作金人)暴征苛敛斯民怨恨痛入骨髓特逼於金人之势强服之耳登莱沂密兖山林深阻豪右大姓自金人入寇(改作内攻)以来各聚徒党结为山寨以自保固今虽累年伪齐暴虐如此势必有未下者愿召募。
yǒu lǚ lì shú yú shān chuān dào lù yǔ qí háo yòu dà xìng jiù céng xiāng shí zhī rén yǔ zhī fú xìn mì wǎng zhāo yòu yù yǐ dé yì tǎng yǐ yī chéng yī yì yī zhài zì guī lǜ yǐ děng dì yōu jiā jué zhì qí yǒu xiǎn rán lì gōng zhě bù cì jīng yì dài yǐ gāo jué shǐ wú mín bèi zhī jīn rì cháo tíng zhāo lái zhī yì wèi cháng yī rì ér wàng shān dōng yě. suī wèi yǒu jiàn xiào tā rì xíng shī rù jìng xiǎng yìng zhě zhòng yǐ. rán yìng mù zhī rén xū shí nán biàn jīn qiǎn shù shí rén bù guò juān shí shù xiào wèi chéng xìn zhī míng ěr qí qí hái bào wěi yǒu xiào yàn bié yǔ rèn shǐ dà dǐ jūn shì shàng móu hè. ruò bì píng chén qī cè dāng shí yǐ wéi shén qí zì jīn guān zhī jǐn. ruò ér xì rán zú yòng cǐ yǐ qǔ chén jīn jì yǔ dí rén zhēng shèng fù gǒu yǒu kě wèi ér wú shén fèi zhě jiē bù kě yǐ yě. hé wèi xiān zhèn xuè fù dù jiāng yǐ lái zhōng yuán shì mín liú yù zhě shù nián zhī hòu gè yǐ zhe yè bù xū fù wèi jīng lǐ dì jīn rì yǐ hòu kǒng xū cuò zhì qián jiàng zhǐ huī huái nán bì kòu gǎi zuò dí shì mín yǒu guān zhě shǐ quán shè wú guān zhě gěi liáng jǐn yī yuè zhǐ cǐ shēn dé fǔ xún zhī dào yuàn fǎng cǐ yì bié wèi guī zhì yīng zì jiāng běi shì mín lái guī zhě yǒu guān rén bǎo yàn wú wěi mào huò liàng gěi kǒu liáng huò xǔ yǐ quán shè huò xiān cì zhù shòu chāi qiǎn wú guān ér pín fá nán yǐ zì cún zhě lìng yán jiāng zhōu jùn pǐ jié sì shě guān wū yǔ zhī jū zhǐ biàn liàng gěi qián mǐ sān liǎng yuè qí néng zì yíng wèi nǎi zhǐ xī dōng jìn yí lí nán dù yuán dì qiáo zhì yǎn zhōu jì jū jīng kǒu míng dì. yòu zhì pú yáng jì yīn gāo píng tài shān děng jùn hòu gǎi wéi nán yǎn zhōu huò hái jiāng nán huò jū gàn yí huò jū shān yáng jīn suī bù néng rú gǔ rén qiáo zhì jùn yì yǐ chù liú rén dàn shǐ yán jiāng zhōu jùn ān jí zhèn xuè fù shì cháo tíng huái fǔ zhī yì yì gǔ zhī yí zhì hé wèi tōng quē jīn zhōng yuán shì mín zì yuǎn ér lái dào tú xiǎn sè dào zéi piāo duó jī hán bēn bī jiān kǔ wàn zhuàng néng zì dá zhě wú jǐ lǐ dāng yōu xuè fù yuàn chì huái nán zhōu jùn yuē shù yán jiāng dì fēn rén yù yǒu lái guī shì mín jí shí bào suǒ shǔ gěi yǐ xíng yóu yù dào jiāng kǒu guān sī yàn xíng yóu xiān cì chà chuán jīn jì liàng chà dì fēn rén hù sòng bù dé yāo zǔ qí yǒu yīn ér qǐ mì qián wù bǐ cháng fǎ wài shāo jiā zhòng duàn guān yuán shī jué chá tíng zhǐ réng yú jiān shàng chū bǎng fēn míng xiǎo shì shù shǐ jiāng běi shì mín yì yú guī fù wú bù dá zhī yú hé wèi xuǎn cái néng qián hòu lái guī guān lì zhòng yǐ. cháo tíng jiā qí zhōng shùn huò zhāi jīn bó huò yǔ chāi qiǎn huò jìn guān zhì jì yǐ shì cháo tíng dé yì zhī hòu rán wèi wén yǒu suǒ rèn shǐ yě. gǔ zhě duō yòng dí guó zhī rén yǐ chéng gōng yuán shào móu chén xǔ yōu lái bēn cáo cāo cāo xiǎn ér yíng zhī yuē: zi qīng lái wú shì jì yǐ. zú yòng qí cè yǐ miè shào lǐ sù dé lǐ sù bù shā zú yòng qí lì qín wú yuán jì fū dí guó zhī rén shàng dài yǐ bù yí lài yǐ chéng gōng kuàng wú rén yé chén wèi guān lì lái guī zhě nèi yǒu cái zhì kě yòng zhè rén yuàn suí yí rèn shǐ wù dàn mí yǐ jué ér yǐ. yòu ān zhī wú xǔ yōu lǐ sù zhī rén yé rú cǐ fēi dú guǎng zhāo huái zhī lù yì shōu qí gōng yòng zhī shí yǐ. hé wèi wù kuān dài bì xià měi yǒu zhào lìng bì niàn jiāng běi chì zǐ xiàn yú yí dí gǎi zuò wěi qí bù néng zì bá āi jīn cè dá. ruò kǔ jí zhī zài yǐ cǐ dì wáng zhī shèng dé yě. rán.
有膂力熟於山川道路与其豪右大姓旧曾相识之人与之符信密往招诱谕以德意傥以一城一邑一寨自归率以等第优加爵秩其有显然立功者不次旌异待以高爵使吾民备知今日朝廷招来之意未尝一日而忘山东也。虽未有见效他日行师入境响应者众矣。然应募之人虚实难辨今遣数十人不过捐十数校尉承信之名耳俟其还报委有效验别与任使大抵军事尚谋贺。若弼平陈七策当时以为神奇自今观之仅。若儿戏然卒用此以取陈今既与敌人争胜负苟有可为而无甚费者皆不可已也。何谓先赈〈血阝〉渡江以来中原士民流寓者数年之後各已著业不须复为经理第今日以後恐须措置前降指挥淮南避寇(改作敌)士民有官者使权摄无官者给粮尽一月止此深得抚循之道愿仿此意别为规制应自江北士民来归者有官人保验无伪冒或量给口粮或许以权摄或先次注授差遣无官而贫乏难以自存者令沿江州郡擗截寺舍官屋与之居止变量给钱米三两月其能自营为乃止昔东晋遗黎南渡元帝侨置兖州寄居京口明帝。又置濮阳济阴高平太山等郡後改为南兖州或还江南(或居)旰眙或居山阳今虽不能如古人侨置郡邑以处流人但使沿江州郡安集赈〈血阝〉示朝廷怀抚之意亦古之遗制何谓通阙津中原士民自远而来道涂险涩盗贼剽夺饥寒奔逼艰苦万状能自达者无几理当优〈血阝〉愿敕淮南州郡约束沿江地分人遇有来归士民即时报所属给以行由遇到江口官司验行由先次差船津济量差地分人护送不得邀阻其有因而乞觅钱物比常法外稍加重断官员失觉察停止仍於间上出榜分明晓示庶使江北士民易於归附无不达之虞何谓选才能前後来归官吏众矣。朝廷嘉其忠顺或斋金帛或与差遣或进官秩既以示朝廷德意之厚然未闻有所任使也。古者多用敌国之人以成功袁绍谋臣许攸来奔曹操操跣而迎之曰:子卿来吾事济矣。卒用其策以灭绍李愬得李愬不杀卒用其力擒吴元济夫敌国之人尚待以不疑赖以成功况吾人耶臣谓官吏来归者内有才智可用这人愿随宜任使勿但縻以爵而已。又安知无许攸李愬之人耶如此非独广招怀之路亦收其功用之实矣。何谓务宽贷陛下每有诏令必念江北赤子陷於夷狄(改作伪齐)不能自拔哀矜恻怛。若苦疾之在已此帝王之盛德也。然。
chén xià wèi bì néng guǎng bì xià dé yì ér xuān bù zhī jiāng chǎng zhī shàng bù wù zhāo lái zhuān wù shā lù shì bì xià yōu qín yú shàng ér dé yì wèi zhāo yú xià yě. xī jìn yáng hù yǔ wú duì lěi jiàng zhě bù jué nǎi zēng xiū dé xìn yǐ huái chū fù kǎi rán yǒu tūn wú zhī xīn yǒu lüè wú èr ér wèi fú zhě hái sòng qí jiā hòu èr ér fù lǜ shǔ lái jiàng wú rén jiē chēng wéi yáng gōng ér bù míng yě. hòu zú yǐ miè wú rán zé yù qǔ rén zhī guó zhě bì xiān yǒu yǐ dé jī yì zhī xīn qǐ zhuān shì shā lù zāi! dí guó. qiě rú cǐ kuàng wú rén hū! chén yuàn chì yán huái shǒu chén lìng jù zhī cǐ yì zhū jiàng xíng shī rù jìng gǎn kàng jù zhě gù zài jiǎo lù qí yǒu liáng shàn lǎo ruò zhī rén yī jiē kuān dài bǐ xǐ rán yǒu gēng shēng zhī wàng zé lái guī zhě zhòng yǐ. chén jì wèi bì xià tiáo huà zhàn chén zhī lì shǒu bèi zhī yí cuò huà zhī fāng suí huái zhī lüè yǐ. rán chén qū qū fù yǒu xiàn yān yuē: zēng xiū dé zhèng ér yǐ shú wèi dé zhèng yuē: shì tiān gǎn mín rèn chén zé cái zhě shì yě. gài dé zhèng xiū zé qián cǐ zhī suǒ chén jiē kě yǐ lì zhì dé zhèng bù xiū suī yǒu zhàn chén zhī lì shǒu bèi zhī yí cuò huà zhī fāng suí huái zhī yí cuò huà zhī fāng suí huái zhī lüè yóu wèi néng yǒu jì yě. chén wén shàng tiān zhī yú rén jūn yóu cí fù zhī yú ài zǐ zi zhí xiū zé cí fù zhī xīn xǐ jūn dào dé zé shàng tiān zhī yīng shùn guī mén zhěng sù shàng xià yōng mù ér jiā dào xìng yān fù zǐ zhī qíng de yě. bīng gé shuāi xī nèi wài lè kāng ér guó zuò xìng yān tiān rén zhī qì yīng yě. zi zhí wèi jǐn bì yán yán yǐ lì zhī zhūn huì yǐ yù zhī fēi tā yě. qīn ài zhī ér yǐ jūn dào wèi jǐn bì chuí xiàng yǐ shì zhī zāi xiáng yǐ jǐng zhī fēi tā yě. yì qīn ài zhī ér yǐ jiào zhī bù tīng bù néng wú fàng chù zhī zǐ jǐng zhī bù wù bù néng wú wēi dài zhī jūn tiān rén zhī jì shén kě wèi yě. rén jūn gǒu néng xiū xiōng zhōng zhī chéng yǐ shì tiān qí yìng rú xiǎng gǔ zhī suǒ wèi fǎn fēng qǐ hé yíng xīng tuì shě zhě qǐ kōng yán yǐ kuáng shì zāi! qǐng nián rì zhōng yǒu hēi zǐ. yòu bái qì guàn rì bù xuán zhǒng ér yǒu zhǒu yè qiè fā zhī shì qí hòu téng kāng shàng shū wèi dāng shí wú rén wéi bì xià dào cǐ zhě lěi hé shèng yì wèi yǒu jiàn chén zhī fēng jí zhuó kāng wèi zhí zhèng yá yú shí zhèng jì zhōng jù shū qí shì cǐ fēi bì xià zhì chéng wèi tiān lè wén jìn yán yǐ bì yǐ quē ér néng zhī hū! chén fú jiàn jīn nián zhēng yuè shuò rì yǒu shí zhī zhōng fēi zhèng yáng zhī yuè rán bǐ yú yuè wèi biàn yì dà zhēng yuè shuò rì gǔ wèi sān cháo wèi suì zhī cháo yuè zhī cháo rì zhī cháo yě. xī hàn cháng yǒu cǐ yì bào xuān yuē: xiǎo mín zhēng yuè shuò shàng jù huǐ bài qì wù hé kuàng yú rì kuī hū! qí hòu hàn yǐ shuāi luàn cǐ, qǐ kě bù dà wèi hū! shù jiā wèi rì shí gè yǒu fèn yě wǔ xíng zhì suī yǒu cǐ shuō rán kǒng zǐ shū chūn qiū rì shí sān shí liù qí yīng duō zài rén jūn liú xiàng bèi lùn zhī yǐ. dà dǐ rì shí sān shí liù qí yīng duō zài rén jūn liú xiàng bèi lùn zhī yǐ. dà dǐ rì wèi zhòng yáng jīn jiàn qiè míng wèi yǔ fū yí dí quǎn yáng zhī jūn shān cǐ bā zì qǐ zú yǐ yìng tiān biàn tiān yì jué yǐ jǐng bì xià chén yuàn bì xià xiū xiōng zhōng zhī chéng yǐ yìng tiān jīng jīng yān miǎn miǎn yān fā yī yán shī yī shì lǐn rán. ruò shàng tiān zhī zhú zhào fú shàng yě. zhì yú bì zhèng diàn jǔ zhí yán qiú guò shī jiē qián shì sì xíng zhī shì gù bù kě fèi gǒu wú chéng xìn yǐ jiāng zhī yì xū wén ěr chuán yuē: bù jīng bù chéng.
臣下未必能广陛下德意而宣布之疆场之上不务招俫专务杀戮是陛下忧勤於上而德意未昭於下也。昔晋羊祜与吴对垒降者不绝乃增修德信以怀初附慨然有吞吴之心有掠吴二儿为俘者还送其家後二儿父率属来降吴人皆称为羊公而不名也。後卒以灭吴然则欲取人之国者必先有以得基亿之心岂专事杀戮哉!敌国。且如此况吾人乎!臣愿敕沿淮守臣令具知此意诸将行师入境敢抗拒者固在剿戮其有良善老弱之人一皆宽贷俾洗然有更生之望则来归者众矣。臣既为陛下条画战陈之利守备之宜措画之方绥怀之略矣。然臣区区复有献焉曰:增修德政而已孰为德政曰:事天感民任臣择才者是也。盖德政修则前此之所陈皆可以力致德政不修虽有战陈之利守备之宜措画之方绥怀之宜措画之方绥怀之略犹未能有济也。臣闻上天之於人君犹慈父之於爱子子职修则慈父之心喜君道得则上天之应顺闺门整肃上下雍睦而家道兴焉父子之情得也。兵革衰息内外乐康而国祚兴焉天人之气应也。子职未尽必严颜以励之谆诲以谕之非他也。亲爱之而已君道未尽必垂象以示之灾祥以警之非他也。亦亲爱之而已教之不听不能无放黜之子警之不悟不能无危殆之君天人之际甚可畏也。人君苟能修胸中之诚以事天其应如响古之所谓反风起禾荧星退舍者岂空言以诳世哉!顷年日中有黑子。又白气贯日不旋踵而有肘腋窃发之事其後滕康上疏谓当时无人为陛下道此者磊合圣意谓有谏臣之风亟擢康为执政牙於时政记中具书其事此非陛下至诚畏天乐闻尽言以裨已阙而能之乎!臣伏见今年正月朔日有食之中非正阳之月然比馀月为变亦大正月朔日(古谓)三朝谓岁之朝月之朝日之朝也。西汉尝有此异鲍宣曰:小民正月朔尚惧毁败器物何况於日亏乎!其後汉以衰乱此,岂可不大畏乎!术家谓日食各有分野五行志虽有此说然孔子书春秋日食三十六其应多在人君刘向备论之矣。大抵日食三十六其应多在人君刘向备论之矣。大抵日为众阳今僭窃名位与夫夷狄犬羊之君(删此八字)岂足以应天变天意决以警陛下臣愿陛下修胸中之诚以应天兢兢焉勉勉焉发一言施一事凛然。若上天之烛照茯上也。至於避正殿举直言求过失皆前世巳行之事固不可废苟无诚信以将之亦虚文耳《传》曰:不精不诚。
bù néng dòng rén ér kuàng yú dòng tiān hū! rén zǐ néng gǎi guò cí fù bì xǐ rén jūn néng xiū dé tiān yì bì shùn cǐ bù zāi biàn xī fú xiáng zhēn nián gǔ fēng dēng fēn jìn xiāo miè hé róng dí gǎi zuò jiàn wěi zhī bù kě rǎng gǎi zuò xuē zhōng xīng zhè bù kě jì hū! chén fú dú qīn zhēng zhào yuē: bù gǎn fù dǎo qián zhé yǐ yí jiāng zhè chì zǐ tú lù zhī huò chén cè rán tàn yuē: cǐ bì xià zhī chéng xīn yě. qián rì bì dí gǎi zuò dí chéng bù néng yǐ rán wú yuè zhī mín shòu huò jí yǐ. jīn bì xià shén wǔ hè nù qīn lín jiāng jiǎo hào lìng zhū jiàng yǐ què chǒu lǔ gǎi zuò běi bīng fēi dú wú yuè zhī mín dé bǎo qí shì jiā ān qí shēng jù suī xiá huāng pì lòu zhī dì mò bù tiē rán ān dǔ. ruò wú shì shí gǎn mín zhī dà shú guò yú cǐ rán yuàn bì xià tuī guǎng cǐ yì yīn cè xūn zhī jì yǐn qián rì zhī jiù gào xiè tiān dì zōng miào. qiě yù zhī yú mín yuē: shǐ wú chì zǐ shì lú fán dàng lǎo ruò jiān yí jiē zhèn zhī guò yě. tā rì dí shī zhì shì dāng gōng lǜ zhū jiàng bìng lì hàn yù qī yú bǎo gù shǐ zhī bì xià chéng yì rú cǐ shù wàng qián rì tú lù zhī guò ér yǒu gēng shēng zhī wàng yǐ. chén. yòu wén rén jūn zhè dài yù chén xià gù zì yǒu dào fēi dú yòng qìng shǎng xíng wēi ér yǐ huò zhě nǎi yǐ jué lù shǎng fá wéi rén zhǔ zhī dà bǐng chén qiè lòu zhī fū shǎng fá suǒ yǐ dài zhōng cái zhī rén fēi suǒ yǐ dài háo jié zhī shì yǔ yǒu dào zhī jūn zǐ yě. gài xī shǎng ér fù gōng yǔ wèi zuì ér bù wéi fēi zhě zhōng cái zhī rén ěr.. ruò fú háo jié zhī shì yǔ yǒu dào zhī jūn zǐ hé yú yì zé jìn bù hé yú yì zé tuì zhāo zhī bù lái huī zhī bù qù jué lù bù kě dé ér róng yě. xíng fá bù kě dé ér wēi yě. rén jūn yù dà yǒu wéi yú shì ér bù dé háo jié zhī shì yǔ yǒu dào zhī jūn zǐ yì bù néng dà yǒu gōng yú shì yě. zì gǔ xìng wáng zhī shì bì yǒu zuǒ mìng zhī chén xīn dé tóng ér wú xián jīng shén huì ér bù yí. ruò zǐ fáng zhī yú gāo zǔ dèng yǔ zhī yú guāng wǔ kǒng míng zhī yú xiān zhǔ fáng qiáo zhī yú tài zōng qǐ dài jué lù yòu qí qián xíng fá qū qí hòu rán hòu wèi zhī bì lì yě zāi! yì chéng yì xiāng yǔ ér sì gù kě yǔ zhī sǐ kě yǔ zhī shēng kě yǔ zhī cún kě yǔ zhī wáng shēng wèi zōng chén méi wèi pèi miào gǒu wú chéng yì yǐ xiāng yǔ ér tú yòng qū qū jué lù xíng fá yǐ wéi qīng zhòng zé zǐ fáng yě. míng zhī tú shàng ān dé ér yòng zhī gù chén yuàn bì xià dài yù dà chén xiān chéng yì ér hòu míng fēn xiān dào dé ér hòu jué lù jūn chén xiāng yǔ huān rán dōu yú xū fú xiāng de yú yán yì zhī biǎo gōng hé dà ér bù chéng shì hé nán ér bù jì jiě chú yí hé zì lái chán tè hé yóu zuò jūn chén jù xiǎng ān róng zé gōng liè gāo hū! dāng nián shēng míng liú yú wú qióng yǐ. chén shuāng wén rén cái bù tóng suǒ yòng yì yì shì píng zé yòng lǐ fǎ zhī shì shí nán zé yòng chāo zhuō zhī cái fú jiàn bǐ nián yòng rén qiú zhī tài jīng zé zhī tài bèi xiān hén wēi lèi bì zāo zhǐ zhāi nǎng qiān sù fù bú jiàn xǐ dí zhì yǒu yīn yòng ér fǎn jiàn chì bèi zhào ér bù yuàn xíng zhě. cǐ hé lǐ yě. gǔ zhě zhǎn jū shè gōu zhī rén yóu. qiě bù fèi kuàng qí yú zhě zāi! hàn wǔ dì yīng xióng zhī zhǔ yě. zhào yuē: mǎ huò bēn dì ér zhì qiān lǐ shì huò yǒu fù sú zhī lèi ér lì gōng míng zhī jià zhī mǎ biāo tí chì chí zhī shì yì zài yù zhī ér yǐ wèi wǔ dì jiàn yè.
不能动人而况於动天乎!人子能改过慈父必喜人君能修德天意必顺此不灾变息福祥臻年谷丰登氛祲消灭何戎狄(改作僭伪)之不可攘(改作削)中兴这不可冀乎!臣伏读亲征诏曰:不敢复蹈前辙以贻江浙赤子屠戮之祸臣恻然叹曰:此陛下之诚心也。前日避狄(改作敌)诚不能已然吴越之民受祸极矣。今陛下神武赫怒亲临江徼号令诸将以却丑虏(改作北兵)非独吴越之民得保其室家安其生聚虽遐荒僻陋之地莫不帖然安堵。若无事时感民之大孰过於此然愿陛下推广此意因策勋之际引前日之咎告谢天地宗庙。且谕之於民曰:使吾赤子室庐樊荡老弱歼夷皆朕之过也。他日敌师至誓当躬率诸将并力捍御期於保固使知陛下诚意如此庶忘前日屠戮之过而有更生之望矣。臣。又闻人君这待遇臣下固自有道非独用庆赏刑威而已或者乃以爵禄赏罚为人主之大柄臣窃陋之夫赏罚所以待中才之人非所以待豪杰之士与有道之君子也。盖希赏而赴功与畏罪而不为非者中才之人耳。。若夫豪杰之士与有道之君子合於义则进不合於义则退招之不来麾之不去爵禄不可得而荣也。刑罚不可得而威也。人君欲大有为於世而不得豪杰之士与有道之君子亦不能大有功於世也。自古兴王之世必有佐命之臣心德同而无闲精神会而不疑。若子房之於高祖邓禹之於光武孔明之於先主房乔之於太宗岂待爵禄诱其前刑罚驱其後然後为之毕力也哉!亦诚意相与而巳故可与之死可与之生可与之存可与之亡生为宗臣没为配庙苟无诚意以相与而徒用区区爵禄刑罚以为轻重则子房也。明之徒尚安得而用之故臣愿陛下待遇大臣先诚意而後名分先道德而後爵禄君臣相与懽然都俞吁咈相得於言意之表功何大而不成事何难而不济解除疑何自来谗慝何由作君臣俱享安荣则功烈高乎!当年声名流於无穷矣。臣双闻人才不同所用亦异世平则用理法之士时难则用超卓之才伏见比年用人求之太精责之太备纤痕微累必遭指摘曩愆宿负不见洗涤至有因用而反见斥被召而不愿行者。此何理也。古者斩裾射钩之人犹。且不废况其馀者哉!汉武帝英雄之主也。诏曰:马或奔踶而致千里士或有负俗之累而立功名芝驾之马标题斥驰之士亦在御之而已魏武帝建业。
zhī jūn yě. lìng yuē: yǒu xíng zhī shì wèi bì yǒu yǒu jìn qǔ jìn qǔ zhī shì wèi bì néng yǒu xíng yě. chén píng qǐ dǔ xìn ér sū qín qǐ shǒu xìn yé ér chén píng dìng hàn yè sū qín ruò qí qiáng yàn shì yǒu piān duǎn yōng kě fèi hū! yóu hàn wèi èr zhǔ guān zhī tóng rén jūn yù chāo zhuō zhī cái yǐ jì dà gōng fēi kuò lüè xì jǐn bù kě yě. nǎng zài rén zǔ shí yuán hào bèi pàn xī bǐ yòng bīng fàn zhòng yān zài zhèng fǔ shōu tiān shàng zhī shì bù kǎo qí sù gǒu kě yòng zhě mò bù xián zài suī kuáng quǎn wú xíng zhī tú yì zì xiào yú xià fēng ér zhòng yān yì gōng wèi guǐ tè zhī cāo yǐ zhèn qǐ zhī jīn shì rén zōng shí wéi hé rú ér bì yù qiú xiān wēi yú rén yě. chuán yuē: wèi shǒu wèi wěi shēn qí yú jǐ shì gù qí shēn zhī bù néng xuè fù hé xiá yǔ gōng míng zhī huì zāi! chén nǎng shì wéi wò lǚ wén shèng xùn dīng níng jí cǐ cháng yǎng shèng dù kuān róng zhēn yīng wěi zhī zhǔ yě. ér chén xià bù néng jiāng míng shèng yì qì jīn yóu rán chén yuàn rú hàn wèi xià zhào yú qún chén shǐ qún chén xiǎo rán zhī shèng zhǔ suǒ yǐ yòng rén zhī yì bù zài yú qiú quán ér zài yú fù gōng yě. ān zhī bù yǒu qí móu yì néng zhī shì zì bá yú liú sú ér chū wèi shì yòng zhě zāi! tiān yì shùn yú shàng mín xīn yuè yú xià yǒu dào dé zhī jūn zǐ yǐ móu guó tǐ yǒu chāo zhuō zhī qí cái yǐ fù shì gōng zé rén jūn duān gǒng wú wéi tiān xià zhì yǐ. chén qián suǒ wèi dé zhèng xiū zé suǒ yù wú bù dé dé zhèng bù xiū suī yǒu zhì zhì zhī shù yóu wèi néng yǒu jì zhě gài wèi cǐ yě. chén zhì shí méng lòu cái lì mián bó qǐng méng yì zhī zhuó zài zhèng fǔ xūn jī bù xiào tuì lǐng cí gōng fāng bì xià jiāo láo bào lù qián lín dà dí ér chén ān chǔ jiā tíng zuò mí lǐn shāo bù néng xiān shì zú mào shǐ shí xiào yī dàn zhī mìng chén dú hé xīn měi qiè kuì tàn jīn chéng míng zhào xià dǎi gǎn bù jié jìn quán quán zhī zhōng wéi bì xià jīn qí yú ér zé qí dāng yān chén bù shèng xìng shèn gàn mào liú yǐ wú rèn huáng jù yǔn yuè zhī zhì jǐn jù lù zòu wén jǐn zòu.
之君也。令曰:有行之士未必有有进取进取之士未必能有行也。陈平岂笃信而苏秦岂守信耶而陈平定汉业苏秦弱齐强燕士有偏短庸可废乎!由汉魏二主观之同人君欲超卓之才以济大功非阔略细谨不可也。曩在仁祖时元昊背叛西鄙用兵范仲淹在政府收天上之士不考其素苟可用者莫不咸在虽狂犭无行之徒亦自效於下风而仲淹亦躬为诡特之操以振起之今视仁宗时为何如而必欲求纤微於人也。《传》曰:畏首畏尾身其馀几士顾其身之不能〈血阝〉何暇语功名之会哉!臣曩侍帷幄屡闻圣训丁甯及此尝仰圣度宽容真英伟之主也。而臣下不能将明圣意迄今犹然臣愿如汉魏下诏於群臣使群臣晓然知圣主所以用人之意不在於求全而在於赴功也。安知不有奇谋异能之士自拔於流俗而出为世用者哉!天意顺於上民心悦於下有道德之君子以谋国体有超卓之奇才以赴事功则人君端拱无为天下治矣。臣前所谓德政修则所欲无不得德政不修虽有致治之术犹未能有济者盖谓此也。臣智识蒙陋才力绵薄顷蒙异知擢在政府勋绩不效退领祠宫方陛下焦劳暴露前临大敌而臣安处家庭坐靡廪稍不能先士卒冒矢石效一旦之命臣独何心每窃愧叹今承明诏下逮敢不竭尽惓惓之忠惟陛下矜其愚而择其当焉臣不胜幸甚干冒旒扆无任皇惧陨越之至谨具录奏闻谨奏。
zhāng cān zhèng shǒu zòu duì yuē: hán yǒu fèng zhào shū yǐ què dí zhī gōng tú shàn hòu zhī jì fán jīn gōng zhàn zhī lì shǒu bèi zhī yí cuò zhì zhī fāng suí huái zhī lüè kě xī tiáo jù lái shàng zhě yǎng wéi bì xià tǐ yú shùn zhī dá cōng zūn chéng tāng zhī hǎo wèn bù xián xiá ěr wù wén zhì yán kuī zhī dé yì suǒ cún zé zhōng xīng zhī gōng zhǐ rì kě qí chén suī gù duì rán yán fāng yíng tíng bù gǎn zhī cí màn shuō guǎng yuán gǔ jīn yǐ fán yǐ yè zhī lǎn gū wèi lùn lì hài zhī shí yuàn liú shén cái zé yì zhě wèi lǔ gǎi zuò jīn rén jì dùn dāng zhuī bēn zhú běi huī fù zhōng yuán gù kě tuò shǒu ér qǔ yě. tǎng yī zhàn shōu fù ér néng bǎo gù qí tǔ dì fù ān qí mín rén zé shàn yǐ. dé tǔ dì ér wèi néng bǎo gù dé rén mín ér wèi néng fù ān shì zì kùn zhī dào yě. míng zhào sì shì chén yǐ wéi mò jí yú cuò zhì cuò zhì gǒu dāng zé yú bù zú wèi bì xià dào yǐ. cuò zhì shī yí zé bù néng shǒu bèi shǒu bèi bù gù zé bù néng gōng zhàn gōng zhàn bù lì zé bù néng suí huái qù dōng lǔ gǎi zuò jīn rén cháng qū yǐ dǐ huái diān gài yǐ cuò zhì wèi néng wú shī gù yě. fū fáng jiāng bù. ruò fáng huái fáng huái rán hòu kě yǐ zhù bì jiàn kāng zhù bì jiàn kāng rán hòu kě yǐ jīng yíng zhōng yuán shì zhī xù yě. chén qǐng yán cuò.
张参政守奏对曰:含有奉诏书以却敌之功图善後之计凡今攻战之利守备之宜措置之方绥怀之略可悉条具来上者仰惟陛下体虞舜之达聪遵成汤之好问不闲遐迩务闻至言窥之德意所存则中兴之功指日可俟臣虽固对然言方盈庭不敢枝辞蔓说广援古今以烦乙夜之览姑谓论利害之实愿留神裁择议者谓虏(改作金)人既遁当追奔逐北恢复中原固可唾手而取也。傥一战收复而能保固其土地阜安其民人则善矣。得土地而未能保固得人民而未能阜安是自困之道也。明诏四事臣以为莫急於措置措置苟当则馀不足为陛下道矣。措置失宜则不能守备守备不固则不能攻战攻战不利则不能绥怀去冬虏(改作金)人长驱以抵淮甸盖以措置未能无失故也。夫防江不。若防淮防淮然後可以驻跸建康驻跸建康然後可以经营中原(事之)序也。臣请言措。
zhì zhī dà lüè qí yī cuò zhì jūn lǚ qí èr cuò zhì jūn shí hé wèi cuò zhì jūn lǚ shén wǔ zhōng jūn dāng zhuān shù xíng zài ér yǐ yú jūn fēn shù sān lù yī jūn zhù yú huái dōng yī jūn zhù yú huái xī yī jūn zhù è yuè huò jīng nán zé yào hài yǐ chù zhī shǐ běi zhì guān fǔ xī dǐ chuān shǎn xuè mài xiāng tōng hào lìng xiāng wén yǒu chún chǐ fǔ chē zhī shì tóng zì jiāng ér nán kě yǐ diàn zhěn ér wò yě. rán jīn zhī dà jiàng jiē wò zhòng bīng guì jí fù yì qián wú lù lì zhī wàng tuì wú zhū fá zhī yōu gù cháo tíng zhī shì rì xuē bīng jiāng zhī quán rì zhòng ér. yòu wèi dà jiàng zhě wàn yī yǒu chēng bìng ér cì bà huò zú rán bù huì zé suǒ tǒng zhī zhòng jiāng ān shǔ yé chén wèi yí bá zhuó huī xià zhī jiāng shǐ wèi tǒng zhì měi jiāng bù guò wǔ qiān rén qí bù sì lù cháo tíng hào lìng jìng dá qí jūn fēn hé shǐ lìng xī yóu yú cháo tíng zhī quán yǐ yòng zhī rán hòu kě yǐ yǒu wéi yě. hé wèi cuò zhì jūn shí zhū jūn jì yǐ fēn tún zhū lù zé suǒ huàn zhě cái gǔ yě. rán suǒ fèi duō guǎ zài bǐ yóu zài cǐ ěr zé suǒ huàn zhě zhuǎn shū yě. zǔ zōng yǐ lái měi suì zhèng gōng liù bǎi yú wàn xī chū yú dōng nán zhuǎn shū wèi cháng yǐ wéi bìng yě. jīn yí yǐ liǎng zhè zhī sù yǐ xiǎng huái dōng sǎ xī zhī sù yǐ xiǎng huái xī jīng hú zhī sù yǐ xiǎng è yuè jīng nán liàng suǒ yòng zhī shù zé cáo chén shū jiāng ér guī qí yú yú xíng zài qián bó yì rán kǒng wèi zhì yú bù zú yě. rán zì jiān nán yǐ lái cáo yùn zhī chuán zhū jūn guān sī sī zì zhàn liú sī zì mài fàn zhōu xiàn zhì zào xún. yòu duó zhī gù měi yǐ fá chuán wéi huàn ér cáo yùn bù néng bàn yě. yí xià zhū jūn gēn shuā jiàn zài zhī chuán xī guī cáo sī réng lìng zhū lù gè zào yī èr bǎi sōu gè zhuān chōng zhuǎn xiǎng rú yǒu guān sī huò zhū jūn jū liú zé cáo sī zhū zhōu xiàn wén zhū cháo tíng ér tòng chéng zhī zhū qián liáng jì wú fá jué zhī huàn rán hòu tè jiàng zhào shū jiè chì gè jiāng shēn yán jì lǜ bù dé qiū háo qīn rǎo yú zhōu xiàn yǐ fù yè zhī mín hù kǒu duō guǎ wèi zhū jiàng diàn zuì suì qiǎn guān hé shí ér shēng chù zhī zé mín dé yǐ huán qí xiāng lǐ ér tián yě zì pǐ shēng chǐ zì zī jiāng běi zhōu xiàn yǒu xīng fù zhī jiàn yǐ. rú shì cuò zhì gēng dìng hòu zhì fáng qiū fù qiǎn dà chén wèi zhī dū du shǐ zhū lù zhī bīng jìn xiāng yuán tuì xiāng bǎo rú cháng shān shé shǒu wěi xiāng yìng jū zé kě yǐ shǒu bèi jìn zé kě yǐ gōng zhàn kě yǐ chuán xí ér dìng wěi qí kě yǐ chāi chuí ér chī qiáng dí kě yǐ gù bǎo qí tǔ dì ér fù ān qí mín rén suí huái zhī lüè yì zài shì yǐ. rán chén fù yǒu qū qū zhī yú shì miàn shàng gǎn yīn qīng wèn zhī jí ér mào gòng yī èr dí gǎi zuò jīn rén zhī qīng zhōng gǎi zuò wǒ guó shàng gǎi zuò jiǔ yǐ. qù qiū zhī lái wàng yì chē jià yuǎn bì zé dà rǎo jiāng zhè rú nǎng suì zhī yì yě. jīn jì cuò rǔ chàng rán ér guī hòu bì bù gǎn qīng rù shǐ qí fù lái jì xū xī bīng jǔ guó yǐ qǔ bì shèng shì yí bì xià liú shén yú gōng zhàn zhī cè yě. rú qián suǒ chén cuò zhì dà lüè chén shú jì zhī yóu wèi wèi yě. jiū qí běn yuán zé zài bì xià nèi xiū dé ér wài xiū zhèng xī zhào gōng zhī gào wǔ wáng yuē: míng wáng shèn dé sì yí xián bīn wéi dé xiū kě yǐ fú sì yí yě. zhōu shī zhī měi xuān wáng yuē: nèi xiū zhèng shì wài rǎng yí dí wéi xiū zhèng kě yǐ rǎng yí dí yě. jiē shū shēng cháng biàn chū wú jīng rén kě xǐ zhī yù rán shān xī zhào zhì cǐ liù shí sān zì jiǎn yuē.
置之大略其一措置军旅其二措置军食何谓措置军旅神武中军当专术行在而以馀军分戍三路一军驻於淮东一军驻於淮西一军驻鄂岳或荆南择要害以处之使北至关辅西抵川陕血脉相通号令相闻有唇齿辅车之势同自江而南可以奠枕而卧也。然今之大将皆握重兵贵极富溢前无禄利之望退无诛罚之忧故朝廷之势日削兵将之权日重而。又为大将者万一有称病而赐罢或卒然不讳则所统之众将安属耶臣谓宜拔擢麾下之将使为统制每将不过五千人棋布四路朝廷号令径达其军分合使令悉由於朝廷之权以用之然後可以有为也。何谓措置军食诸军既已分屯诸路则所患者财谷也。然所费多寡在彼犹在此尔则所患者转输也。祖宗以来每岁正供六百馀万悉出於东南转输未尝以为病也。今宜以两浙之粟以饷淮东洒西之粟以饷淮西荆湖之粟以饷鄂岳荆南量所用之数责漕臣输将而归其馀於行在钱帛亦然恐未至於不足也。然自艰难以来漕运之船诸军官司私自占留私自卖贩州县制造寻。又夺之故每以乏船为患而漕运不能办也。宜下诸军根刷见在之船悉归漕司仍令诸路各造一二百艘各专充转饷如有官司或诸军拘留则漕司诸州县闻诸朝廷而痛惩之诸钱粮既无乏绝之患然後特降诏书戒饬各将申严纪律不得秋毫侵扰於州县以复业之民户口多寡为诸将殿最岁(遣官)核实而升黜之则民得以还其乡里而田野自癖生齿自滋江北州县有兴复之渐矣。如是措置更定候至防秋复遣大臣为之都督使诸路之兵进相援退相保如常山蛇首尾相应居则可以守备进则可以攻战可以传檄而定伪齐可以拆箠而笞强敌可以固保其土地而阜安其民人绥怀之略亦在是矣。然臣复有区区之愚市面上敢因清问之及而冒贡一二狄(改作金)人之轻中(改作我)国尚(改作久)矣。去秋之来妄意车驾远避则大扰江浙如曩岁之意也。今既挫辱怅然而归後必不敢轻入使其复来计须悉兵举国以取必胜是宜陛下留神於攻战之策也。如前所陈措置大略臣熟计之犹为未也。究其本原则在陛下内修德而外修政昔召公之告武王曰:明王慎德四夷咸宾惟德修可以服四夷也。周诗之美宣王曰:内修政事外攘夷狄惟修政可以攘夷狄也。皆书生常变初无惊人可喜之谕然(删昔召至此六十三字)简约。
yì xíng yōu jiǔ jiàn gǎi zuò zì xiào zé wèi yǒu èr duān zhī wèi yào yě. shān zé wèi zhì cǐ jiǔ zì gài suǒ wèi shèn dé gǎi guò zhèng xīn chéng yì wèi tiān ài mín jiǎn yú jiā qín yú bāng yuǎn shēng sè píng huò lì jīng jīng yè yè fán kě yǐ lèi dé zhě wú bù jiè yě. chí jiǔ bù juàn shèng dé rì xīn sì hǎi ài dài ér bù rěn qù hé huàn sì yí gǎi zuò yuǎn rén zhī bù fú hū! suǒ wèi xiū zhèng bù guò rèn xián shǐ néng xìn shǎng bì fá rèn xián zhě fēi zhǐ chóng yǐ jué wèi gǒu zhī qí xián zé yī qiè xìn rèn ér bù fù zhì yí shǐ néng zhě bù bì xìn rèn gǒu yǒu yī néng zé suí qí cái fèn ér bǐ jǐn xiào qí lì xìn shǎng yǐ quàn yǒu gōng bù yǐ suǒ xǐ ér yǔ zhī bì fá yǐ zhì yǒu zuì bù yǐ suǒ è ér duó zhī yì quán xìng cái rǒng làn jǐn fǎ dù xìng lián chǐ fán kě yǐ hài zhì zhě wú bù qù yě. zhèng cháo tíng yǐ zhèng sì fāng hé huàn yí dí gǎi zuò zhōng wài zhī bù tái hū! fú yuàn bì xià guǒ duàn ér lì xíng zhī chén yán kuáng gǔ bù zú yǐ chēng sāi míng zhào fǔ xìn yǐ qí zhū jí.
易行悠久见(改作自)效则未有二端之为要也。(删则未至此九字)盖所谓慎德改过正心诚意畏天爱民俭於家勤於邦远声色屏货利兢兢业业凡可以累德者无不戒也。持久不倦盛德日新四海爱戴而不忍去何患四夷(改作远人)之不服乎!所谓修政不过任贤使能信赏必罚任贤者非止崇以爵位苟知其贤则一切信任而不复致疑使能者不必信任苟有一能则随其才分而俾尽效其力信赏以劝有功不以所喜而予之必罚以治有罪不以所恶而夺之抑权倖裁冗滥谨法度兴廉耻凡可以害治者无不去也。正朝廷以正四方何患夷狄(改作中外)之不台乎!伏愿陛下果断而力行之臣言狂瞽不足以称塞明诏俯信以俟诛殛。
yán huáng mén qí zòu yuē: chén qí èr yuè èr rì yǐ shí jí dì dào fú qīng xiàn zhēng yuè shí wǔ rì cì chì yī dào chén jǐn bài guì ér shòu chén fǔ zhèng hé shèng dé bù wàng xià wèn chén bù shèng kuì jù zhī zhì chén qiè guān shèng yǔ yǒu lǔ gǎi zuò dí shì jì qū. yòu wéi shàn hòu zhī jì kě wèi wěi qū yù bèi yǐ. rú gōng zhàn zhī lì shǒu bèi zhī yí cuò zhì zhī fāng suí huái zhī lüè chén jīn jié yú tiáo jù zài qián jiàn sì shì zhě chén jǐn àn gōng zhàn zhī lì zài zé xián jiāng shǒu bèi zhī yí zài míng shǎng fá cuò kuì dé gòng fāng zé zài hào lìng bù wàng dòng suí huái dé qí lüè zé zài jūn mín gè ān yè yě. shèng wèn yuē: gōng zhàn zhī lì chén wèi zài zé xián jiāng zhě qù nián jiǔ yuè dí zhī jù lái wèi zhī qí zéi gǎi zuò suǒ lái zhě hòu bó huáng dì bì xià qīn zǒng liù shī àn jiǎ jiāng shàng kě wèi jué yú shèng duàn yǐ. huò jiāng huò shuài jiē fèng mìng qián wǎng xuán yǐ jié yīn měi rì ér zhì lǔ gǎi zuò dí qí dùn qù chén zhī jiāng jiè pō jìng wǒ zhī zhàn shì yǒu cái yǒu yǒng jiē wú suǒ shī suī yù qiān xǐ wú zì ér dé jiàng guān shuài chén yì ān xián zì lè chén wèi zì jīn zhāo gāng gèng yí shǎng fá jī quàn qí xīn bǐ kěn fú zhí zé shǒu bèi zhū shì jiē bù zú lǜ yě. shèng wèn yuē: cuò zhì zhī fāng chén wèi zài hào lìng bù wàng dòng zhě zhòng jūn zhī jiā kǒu huò yuǎn huò jìn jiē yù ān yì. ruò tǒng qí jūn zhě cuò zhì bù dàng zé rén jiē yuàn jiē tàn qí bù dé suǒ yǐ. gù cuò zhì zhèng lài hào lìng fēn míng kě shǎng kě fá rú xiǎo duì dà lǚ xī rì suǒ bèi fú huò shén duō chén gèng yuàn bì xià míng jiàng zhǐ huī zì jiàng shuài ér xià zhì duì wǔ zhǎng mián dé cuò zhì zhī bù wàng xìng jǔ zé jūn zhòng zhī xīn jiē xīn kuài yǐ. shèng wèn yuē: suí huái zhī lüè chén wèi zài jūn mín gè ān yè zhě jūn mín zhī qíng yī děng zé jūn mín jiē yù ān jìng yě. qí xián bù xìng shēn shǔ zéi zhě gǎi zuò dí zhōng dí gǎi zuò dí zhòng bēn bō zé suí zhī bù jí jì lái guī wǒ cháo zé suī dāng shí chén liáo yì lùn bù tóng yá yuàn bì xià jiāng cǐ cáo yī lì shōu zhī huò yì rú jiù fēn yú zhū zhài shǐ gè ān yè rú cǐ zé suí huái liǎng biàn yě. bì xià zì lín ān qīn zhēng zhì yú píng jiāng. yòu wén duì yì yù zhì zhèn.
颜黄门岐奏曰:臣岐二月二日已时急递到福清县正月十五日赐敕一道臣谨拜跪而受臣斧正荷圣德不忘下问臣不胜愧惧之至臣窃观圣语有虏(改作敌)势既屈。又为善後之计可谓委曲预备矣。如攻战之利守备之宜措置之方绥怀之略臣今竭愚条具在前件四事者臣谨按攻战之利在择贤将守备之宜在明赏罚措蒉得共方则在号令不妄动绥怀得其略则在军民各安业也。圣问曰:攻战之利臣谓在择贤将者去年九月敌之遽来未知其贼(改作所)来者厚薄皇帝陛下亲总六师按甲江上可谓决於圣断矣。或将或帅皆奉命前往旋以捷音每日而至虏(改作敌)骑遁去臣知疆界颇静我之战士有才有勇皆无所施虽欲迁徙无自而得将官帅臣亦安闲自乐臣谓自今朝纲更宜赏罚激劝其心俾肯服职则守备诸事皆不足虑也。圣问曰:措置之方臣谓在号令不妄动者众军之家口或远或近皆欲安逸。若统其军者措置不当则人皆怨嗟叹其不得所矣。故措置正赖号令分明可赏可罚如小队大旅昔日所被茯祸甚多臣更愿陛下明降指挥自将帅而下至队伍长绵得措置之不妄兴举则军众之心皆忻快矣。圣问曰:绥怀之略臣谓在军民各安业者军民之情一等则军民皆欲安静也。其闲不幸身属贼者(改作敌中)狄(改作敌)众奔波则随之不及既来归我朝则虽当时臣僚议论不同牙愿陛下将此曹一例收之或亦如旧分於诸寨使各安业如此则绥怀两便也。陛下自临安亲征至於平江。又闻对意欲至镇。
jiāng jiàn kāng bǎi xìng qiú ān yíng shēng xiàng suí bù shě chén yuàn jiè yuē suǒ zài zhōu xiàn ér bù rǎo zhī shǐ yǒu shēng lǐ cǐ nǎi chén zhī suǒ jiàn yě. qián jiàn sì shì chén zì wèi kě xíng suī yú shén zhǐ rú cǐ chén mào wén shèng lǎn yǒu xū yǐ zé shàn zhī yǔ chén yì bù kuí zhé míng wú yǐn wàng bì xià gèng jīn niàn zhī chén zài xī céng guān sòng xiáng suǒ zàn zūn hào lù qí yán yuē: sǔn zhī. yòu sǔn tiān xià guī rén chén yì yù yīn jīn shì wèi bì xià zàn gǎi zhī yuē: rěn zhī. yòu rěn tiān xià guī rén bì xià bù yǐ yá yú gàng lǜ ěr zhī yán yǐ zhù shèng dé wàn fēn zhī yī zé shí zōng jì wú jiāng zhī qìng yě..
江建康百姓求安营生相随不舍臣愿戒约所在州县而不扰之使有生理此乃臣之所见也。前件四事臣自谓可行虽愚甚止如此臣冒闻圣览有虚已择善之语臣亦不揆辄明无隐望陛下更矜念之臣在昔曾观宋庠所赞尊号录其言曰:损之。又损天下归仁臣意欲因今事为陛下暂改之曰:忍之。又忍天下归仁陛下不以牙愚戆率尔之言以助圣德万分之一则实宗计无疆之庆也。。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
赐进士出身头品顶戴四川等处承宣布政使司布政使清苑许涵度校刊。
juǎn yī bǎi qī shí sì jiào kān jì.
※卷一百七十四校勘记。
jīn zì yī zhōu shǒu èr èr wù zuò ér huò zhǐ lìng yòu sī lǐng zhī wù zuò huò zuǒ huò yòu sī lǐng zhī dēng lái yí mì yǎn yǎn yīng zuò xián wù dàn mí yǐ jué zhì ér yǐ tuō zhì zì. ruò jí kǔ zhè zài jǐ jí kǔ wù zuò kǔ jí shì lú fén dàng fén wù zuò fán mín zhī bì xià chéng yì rú cǐ mín wù zuò shǐ yǒu xíng zhī tǔ bì néng jìn qǔ wù zuò wèi bì yǒu néng jìn qǔ yǒu yǒu dào zhī jūn zǐ yǒu dào wù zuò dào dé huī fù zhōng yuán yǐ kuài sù fèn tuō yǐ kuài sù fèn sì zì chén wèi zhōng yuán gù kě tuò shǒu ér qǔ yě. tuō chén wèi zhōng yuán sì zì zhōu xiàn zhì zào zhì wù zuò zhì jì lái guī wǒ shèng cháo tuō shèng zì.
今自一州守贰(贰误作而)或止令右司领之(误作或左或右司领之)登莱沂密兖(兖应作闲)勿但縻以爵秩而已(脱秩字)。若疾苦这在己(疾苦误作苦疾)室庐焚荡(焚误作樊)民知陛下诚意如此(民误作使)有行之土必能进取(误作未必有能进取)有有道之君子(有道误作道德)恢复中原以快宿愤(脱以快宿愤四字)臣谓中原固可唾手而取也。(脱臣谓中原四字)州县制造(制误作制)既来归我圣朝(脱圣字)。