mǎ chāo dà zhàn jiā méng guān liú bèi zì lǐng yì zhōu mù
馬超大戰葭萌關 劉備自領益州牧
què shuō yán pǔ zhèng quàn zhāng lǔ wù zhù liú zhāng, zhǐ jiàn mǎ chāo tǐng shēn chū yuē: chāo gǎn zhǔ gōng zhī ēn, wú kě shàng bào, yuàn lǐng yī jūn gōng qǔ jiā méng guān, shēng qín liú bèi, wù yào liú zhāng gē èr shí zhōu fèng hái zhǔ gōng. zhāng lǔ dà xǐ, xiān qiǎn huáng quán cóng xiǎo lù ér huí, suí jí diǎn bīng èr wàn yǔ mǎ chāo. cǐ shí páng dé wò bìng bù néng xíng, liú yú hàn zhōng. zhāng lǔ lìng yáng bǎi jiān jūn, chāo yǔ dì mǎ dài xuǎn rì qǐ chéng.
卻說閻圃正勸張魯勿助劉璋,只見馬超挺身出曰:「超感主公之恩,無可上報,願領一軍攻取葭萌關,生擒劉備,務要劉璋割二十州奉還主公。」張魯大喜,先遣黃權從小路而回,隨即點兵二萬與馬超。此時龐德臥病不能行,留於漢中。張魯令楊柏監軍,超與弟馬岱選日起程。
què shuō xuán dé jūn mǎ zài luò chéng, fǎ zhèng suǒ chà xià shū rén huí bào shuō: zhèng dù quàn liú zhāng jǐn shāo yě gǔ, bìng gè chù cāng lǐn, lǜ bā xī zhī mín, bì yú fú shuǐ xī, shēn gōu gāo lěi ér bù zhàn. xuán dé kǒng míng wén zhī, jiē dà jīng yuē: ruò yòng cǐ yán, wú shì wēi yǐ! fǎ zhèng xiào yuē: zhǔ gōng wù yōu. cǐ jì suī dú, liú zhāng bì bù néng yòng yě. bù yī rì, rén chuán liú zhāng bù kěn qiān dòng bǎi xìng, bù cóng zhèng dù zhī yán. xuán dé wén zhī, fāng shǐ kuān xīn. kǒng míng yuē: kě sù jìn bīng qǔ mián zhú. rú dé cǐ chù, chéng dū yì qǔ yǐ. suì qiǎn huáng zhōng wèi yán lǐng bīng qián jìn. fèi guān tīng zhī xuán dé bīng lái, chà lǐ yán chū yíng. yán lǐng sān qiān bīng yě, gè bù zhèn wán. huáng zhōng chū mǎ, yǔ lǐ yán zhàn sì wǔ shí hé, bù fēn shèng bài. kǒng míng zài zhèn zhōng jiào míng jīn shōu jūn. huáng zhōng huí zhèn, wèn yuē: zhèng dài yào qín lǐ yán, jūn shī hé gù shōu bīng? kǒng míng yuē: wú yǐ jiàn lǐ yán wǔ yì, bù kě lì qǔ. lái rì zài zhàn, rǔ kě zhà bài, yǐn rù shān yù, chū qí bīng yǐ shèng zhī. huáng zhōng lǐng jì. cì rì, lǐ yán zài yǐn bīng lái, huáng zhōng yòu chū zhàn, bù shí hé zhà bài, yǐn bīng biàn zǒu. lǐ yán gǎn lái, yí lǐ gǎn rù chū yù, měng rán xǐng wù. jí dài huí lái, qián miàn wèi yán yǐn bīng bǎi kāi. kǒng míng zì zài shān tóu, huàn yuē: gōng rú bù jiàng, liǎng xià yǐ fú qiáng nǔ, yù yǔ wú páng shì yuán bào chóu yǐ. lǐ yán huāng xià mǎ xiè jiǎ tóu xiáng. jūn shì bù céng shāng hài yī rén. kǒng míng yǐn lǐ yán jiàn xuán dé. xuán dé dài zhī shén hòu. yán yuē: fèi guān suī shì liú yì zhōu qīn qī, yǔ mǒu shén mì, dāng wǎng shuō zhī. xuán dé jí mìng lǐ yán huí chéng zhāo xiáng fèi guān. yán rù mián zhú chéng, duì fèi guān zàn xuán dé rú cǐ rén dé jīn ruò bù jiàng, bì yǒu dà huò. guān cóng qí yán, kāi mén tóu xiáng. xuán dé suì rù mián zhú, shāng yì fēn bīng qǔ chéng dū.
卻說玄德軍馬在雒城,法正所差下書人回報說:「鄭度勸劉璋盡燒野谷,並各處倉廩,率巴西之民,避於涪水西,深溝高壘而不戰。」玄德、孔明聞之,皆大驚曰:「若用此言,吾勢危矣!」法正笑曰:「主公勿憂。此計雖毒,劉璋必不能用也。」不一日,人傳劉璋不肯遷動百姓,不從鄭度之言。玄德聞之,方始寬心。孔明曰:「可速進兵取綿竹。如得此處,成都易取矣。」遂遣黃忠、魏延領兵前進。費觀聽知玄德兵來,差李嚴出迎。嚴領三千兵也,各布陣完。黃忠出馬,與李嚴戰四五十合,不分勝敗。孔明在陣中教鳴金收軍。黃忠回陣,問曰:「正待要擒李嚴,軍師何故收兵?」孔明曰:「吾已見李嚴武藝,不可力取。來日再戰,汝可詐敗,引入山峪,出奇兵以勝之。」黃忠領計。次日,李嚴再引兵來,黃忠又出戰,不十合詐敗,引兵便走。李嚴趕來,迤邐趕入出峪,猛然省悟。急待回來,前面魏延引兵擺開。孔明自在山頭,喚曰:「公如不降,兩下已伏強弩,欲與吾龐士元報仇矣。」李嚴慌下馬卸甲投降。軍士不曾傷害一人。孔明引李嚴見玄德。玄德待之甚厚。嚴曰:「費觀雖是劉益州親戚,與某甚密,當往說之。」玄德即命李嚴回城招降費觀。嚴入綿竹城,對費觀贊玄德如此仁德;今若不降,必有大禍。觀從其言,開門投降。玄德遂入綿竹,商議分兵取成都。
hū liú xīng mǎ jí bào, yán: mèng dá huò jùn shǒu jiā méng guān, jīn bèi dōng chuān zhāng lǔ qiǎn mǎ chāo yǔ yáng bǎi mǎ dài lǐng bīng gōng dǎ shén jí, jiù chí zé guān ài xiū yǐ. xuán dé dà jīng. kǒng míng yuē: xū shì zhāng zhào èr jiāng, fāng kě yǔ dí. xuán dé yuē: zi lóng yǐn bīng zài wài wèi huí. yì dé yǐ zài cǐ, kě jí qiǎn zhī. kǒng míng yuē: zhǔ gōng qiě wù yán, róng liàng jī zhī. què shuō zhāng fēi wén mǎ chāo gōng guān, dà jiào ér rù yuē: cí le gē ge, biàn qù zhàn mǎ chāo yě! kǒng míng yáng zuò bù wén, duì xuán dé yuē: jīn mǎ chāo qīn fàn guān ài, wú rén kě dí chú fēi wǎng jīng zhōu qǔ guān yún zhǎng lái, fāng kě yǔ dí. zhāng fēi yuē: jūn shī hé gù xiǎo qù wú! wú céng dú jù cáo cāo bǎi wàn zhī bīng, qǐ chóu mǎ chāo yī pǐ fū hū! kǒng míng yuē: yì dé jù shuǐ duàn qiáo, cǐ yīn cáo cāo bù zhī xū shí ěr ruò zhī xū shí, jiāng jūn qǐ dé wú shì? jīn mǎ chāo zhī yǒng, tiān xià jiē zhī, wèi qiáo liù zhàn, shā dé cáo cāo gē xū qì páo, jǐ hū sàng mìng, fēi děng xián zhī bǐ. yún zhǎng qiě wèi bì kě shèng. fēi yuē: wǒ zhǐ jīn biàn qù rú shèng bù dé mǎ chāo, gān dāng jūn lìng! kǒng míng yuē: jì ěr kěn xiě wén shū, biàn wèi xiān fēng. qǐng zhǔ gōng qīn zì qù yī zāo, liú liàng shǒu mián zhú. dài zi lóng lái, què zuò shāng yì. wèi yán yuē: mǒu yì yuàn wǎng.
忽流星馬急報,言:「孟達、霍峻守葭萌關,今被東川張魯遣馬超與楊柏、馬岱領兵攻打甚急,救遲則關隘休矣。玄德大驚。」孔明曰:「須是張、趙二將,方可與敵。」玄德曰:「子龍引兵在外未回。翼德已在此,可急遣之。」孔明曰:「主公且勿言,容亮激之。」卻說張飛聞馬超攻關,大叫而入曰:「辭了哥哥,便去戰馬超也!」孔明佯作不聞,對玄德曰:「今馬超侵犯關隘,無人可敵;除非往荊州取關雲長來,方可與敵。」張飛曰:「軍師何故小覷吾!吾曾獨拒曹操百萬之兵,豈愁馬超一匹夫乎!」孔明曰:「翼德拒水斷橋,此因曹操不知虛實耳;若知虛實,將軍豈得無事?今馬超之勇,天下皆知,渭橋六戰,殺得曹操割須棄袍,幾乎喪命,非等閒之比。雲長且未必可勝。」飛曰:「我只今便去;如勝不得馬超,甘當軍令!」孔明曰:「既爾肯寫文書,便為先鋒。請主公親自去一遭,留亮守綿竹。待子龍來,卻作商議。」魏延曰:「某亦願往。」
kǒng míng lìng wèi yán dài wǔ bǎi shào mǎ xiān xíng, zhāng fēi dì èr, xuán dé hòu duì, wàng jiā méng guān jìn fā. wèi yán shào mǎ xiān dào guān xià, zhèng yù yáng bǎi. wèi yán yǔ yáng bǎi jiāo zhàn, bù shí hé, yáng bǎi bài zǒu. wèi yán yào duó zhāng fēi tóu gōng, chéng shì gǎn qù. qián miàn yī jūn bǎi kāi, wèi shǒu nǎi shì mǎ dài. wèi yán zhī dào shì mǎ chāo, wǔ dāo yuè mǎ yíng zhī. yǔ dài zhàn bù shí hé, dài bài zǒu. yán gǎn qù, bèi dài huí shēn yī jiàn, zhōng le wèi yán zuǒ bì. yán jí huí mǎ zǒu. mǎ dài gǎn dào guān qián, zhǐ jiàn yī jiāng hǎn shēng rú léi, cóng guān shàng fēi bēn zhì miàn qián. yuán lái shì zhāng fēi chū dào guān shàng, tīng dé guān qián sī shā, biàn lái kàn shí, zhèng jiàn wèi yán zhōng jiàn, yīn zhòu mǎ xià guān, jiù le wèi yán. fēi hē mǎ dài yuē: rǔ shì hé rén? xiān tōng xìng míng, rán hòu sī shā? mǎ dài yuē: wú nǎi xī liáng mǎ dài shì yě. zhāng fēi yuē: nǐ yuán lái bú shì mǎ chāo, kuài huí qù! fēi wú duì shǒu! zhǐ lìng mǎ chāo nà sī zì lái, shuō dào yàn rén zhāng fēi zài cǐ! mǎ dài dà nù yuē: rǔ yān gǎn xiǎo qù wǒ! tǐng qiāng yuè mǎ, zhí qǔ zhāng fēi. zhàn bù shí hé, mǎ dài bài zǒu. zhāng fēi yù dài zhuī gǎn, guān shàng yī qí mǎ dào lái, jiào: xiōng dì qiě xiū qù! fēi huí shì zhī, yuán lái shì xuán dé dào lái. fēi suì bù gǎn, yī tóng shàng guān. xuán dé yuē: kǒng pà nǐ xìng zào, gù wǒ suí hòu gǎn lái dào cǐ. jì rán shèng le mǎ dài, qiě xiē yī xiāo, lái rì zhàn mǎ chāo. cì rì tiān míng, guān xià gǔ shēng dà zhèn, mǎ chāo bīng dào. xuán dé zài guān shàng kàn shí, mén qí yǐng lǐ, mǎ chāo zòng qí chí qiāng ér chū shī kuī shòu dài, yín jiǎ bái páo: yī lái jié shù fēi fán, èr zhě rén cái chū zhòng. xuán dé tàn yuē: rén yán jǐn mǎ chāo, míng bù xū chuán! zhāng fēi biàn yào xià guān. xuán dé jí zhǐ zhī yuē: qiě xiū chū zhàn. xiān dāng bì qí ruì qì. guān xià mǎ chāo dān nuò zhāng fēi chū mǎ, guān shàng zhāng fēi hèn bù dé píng tūn mǎ chāo, sān wǔ fān jiē bèi xuán dé dāng zhù. kàn kàn wǔ hòu, xuán dé wàng jiàn mǎ chāo zhèn shàng rén mǎ jiē juàn, suì xuǎn wǔ bǎi qí, gēn zhe zhāng fēi, chōng xià guān lái. mǎ chāo jiàn zhāng fēi jūn dào, bǎ qiāng wàng hòu yī zhāo, yuē tuì jūn yǒu yī jiàn zhī dì. zhāng fēi jūn mǎ yī qí zā zhù guān shàng jūn mǎ, lù xù xià lái. zhāng fēi tǐng qiāng chū mǎ, dà hū: rèn dé yàn rén zhāng yì dé me! mǎ chāo yuē: wú jiā lǚ shì gōng hóu, qǐ shí cūn yě pǐ fū! zhāng fēi dà nù. liǎng mǎ qí chū, èr qiāng bìng jǔ. yuē zhàn bǎi yú hé, bù fēn shèng fù. xuán dé guān zhī, tàn yuē: zhēn hǔ jiāng yě! kǒng zhāng fēi yǒu shī, jí míng jīn shōu jūn. liǎng jiāng gè huí. zhāng fēi huí dào zhèn zhōng, lüè xiē mǎ piàn shí, bù yòng tóu kuī, zhǐ guǒ bāo jīn shàng mǎ, yòu chū zhèn qián nuò mǎ chāo sī shā. chāo yòu chū, liǎng gè zài zhàn. xuán dé kǒng zhāng fēi yǒu shī, zì pī guà xià guān, zhí zhì zhèn qián kàn zhāng fēi yǔ mǎ chāo yòu dòu bǎi yú hé, liǎng gè jīng shén bèi jiā. xuán dé jiào míng jīn shōu jūn. èr jiāng fēn kāi, gè huí běn zhèn.
孔明令魏延帶五百哨馬先行,張飛第二,玄德後隊,望葭萌關進發。魏延哨馬先到關下,正遇楊柏。魏延與楊柏交戰,不十合,楊柏敗走。魏延要奪張飛頭功,乘勢趕去。前面一軍擺開,為首乃是馬岱。魏延只道是馬超,舞刀躍馬迎之。與岱戰不十合,岱敗走。延趕去,被岱回身一箭,中了魏延左臂。延急回馬走。馬岱趕到關前,只見一將喊聲如雷,從關上飛奔至面前。原來是張飛初到關上,聽得關前廝殺,便來看時,正見魏延中箭,因驟馬下關,救了魏延。飛喝馬岱曰:「汝是何人?先通姓名,然後廝殺?」馬岱曰:「吾乃西涼馬岱是也。」張飛曰:「你原來不是馬超,快回去!非吾對手!只令馬超那廝自來,說道燕人張飛在此!」馬岱大怒曰:「汝焉敢小覷我!」挺槍躍馬,直取張飛。戰不十合,馬岱敗走。張飛欲待追趕,關上一騎馬到來,叫:「兄弟且休去!」飛回視之,原來是玄德到來。飛遂不趕,一同上關。玄德曰:「恐怕你性躁,故我隨後趕來到此。既然勝了馬岱,且歇一宵,來日戰馬超。」次日天明,關下鼓聲大震,馬超兵到。玄德在關上看時,門旗影里,馬超縱騎持槍而出;獅盔獸帶,銀甲白袍:一來結束非凡,二者人才出眾。玄德嘆曰:「人言『錦馬超』,名不虛傳!」張飛便要下關。玄德急止之曰:「且休出戰。先當避其銳氣。」關下馬超單搦張飛出馬,關上張飛恨不得平吞馬超,三五番皆被玄德當住。看看午後,玄德望見馬超陣上人馬皆倦,遂選五百騎,跟着張飛,衝下關來。馬超見張飛軍到,把槍望後一招,約退軍有一箭之地。張飛軍馬一齊紥住;關上軍馬,陸續下來。張飛挺槍出馬,大呼:「認得燕人張翼德麼!」馬超曰:「吾家屢世公侯,豈識村野匹夫!」張飛大怒。兩馬齊出,二槍並舉。約戰百餘合,不分勝負。玄德觀之,嘆曰:「真虎將也!」恐張飛有失,急鳴金收軍。兩將各回。張飛回到陣中,略歇馬片時,不用頭盔,只裹包巾上馬,又出陣前搦馬超廝殺。超又出,兩個再戰。玄德恐張飛有失,自披掛下關,直至陣前;看張飛與馬超又斗百餘合,兩個精神倍加。玄德教鳴金收軍。二將分開,各回本陣。
shì rì tiān sè yǐ wǎn, xuán dé wèi zhāng fēi yuē: mǎ chāo yīng yǒng, bù kě qīng dí, qiě tuì shàng guān. lái rì zài zhàn. zhāng fēi shā de xìng qǐ, nà lǐ kěn xiū? dà jiào yuē: shì sǐ bù huí! xuán dé yuē: jīn rì tiān wǎn, bù kě zhàn yǐ. fēi yuē: duō diǎn huǒ bǎ, ān pái yè zhàn! mǎ chāo yì huàn le mǎ, zài chū zhèn qián, dà jiào yuē: zhāng fēi! gǎn yè zhàn me? zhāng fēi xìng qǐ, wèn xuán dé huàn le zuò xià mǎ, qiǎng chū zhèn lái, jiào yuē: wǒ zhuō nǐ bù dé, shì bù shàng guān! chāo yuē: wǒ shèng nǐ bù dé, shì bù huí zhài! liǎng jūn nà hǎn, diǎn qǐ qiān bǎi huǒ bǎ, zhào yào rú tóng bái rì. liǎng jiāng yòu xiàng zhèn qián áo zhàn. dào èr shí yú hé, mǎ chāo bō huí mǎ biàn zǒu. zhāng fēi dà jiào yuē: zǒu nà lǐ qù! yuán lái mǎ chāo jiàn yíng bù dé zhāng fēi, xīn shēng yī jì: zhà bài yáng shū, zhuàn zhāng fēi gǎn lái, àn chè tóng chuí zài shǒu, niǔ huí shēn qù zhe zhāng fēi biàn dǎ jiāng lái. zhāng fēi jiàn mǎ chāo zǒu, xīn zhōng yě dī fáng bǐ jí tóng chuí dǎ lái shí, zhāng fēi yī shǎn, cóng ěr duǒ biān guò qù. zhāng fēi biàn lēi huí mǎ zǒu shí, mǎ chāo què yòu gǎn lái. zhāng fēi dài zhù mǎ, niān gōng dā jiàn, huí shè mǎ chāo chāo què shǎn guò. èr jiāng gè zì huí zhèn. xuán dé zì yú zhèn qián jiào yuē: wú yǐ rén yì dài rén. bù shī jué zhà. mǎ mèng qǐ, nǐ shōu bīng xiē xī, wǒ bù chéng shì gǎn nǐ. mǎ chāo wén yán, qīn zì duàn hòu, zhū jūn jiàn tuì. xuán dé yì shōu jūn shàng guān. cì rì, zhāng fēi yòu yù xià guān zhàn mǎ chāo. rén bào jūn shī lái dào. xuán dé jiē zhe kǒng míng. kǒng míng yuē: liàng wén mèng qǐ shì zhī hǔ jiāng, ruò yǔ yì dé sǐ zhàn, bì yǒu yī shāng gù lìng zǐ lóng hàn shēng shǒu zhù mián zhú, wǒ xīng yè lái cǐ. kě yòng tiáo xiǎo jì, lìng mǎ chāo guī jiàng zhǔ gōng. xuán dé yuē: wú jiàn mǎ chāo yīng yǒng, shén ài zhī. rú hé kě dé? kǒng míng yuē: liàng wén dōng chuān zhāng lǔ, yù zì lì wèi hàn níng wáng. shǒu xià móu shì yáng sōng, jí tān huì lù. zhǔ gōng kě chāi rén cóng xiǎo lù jìng tóu hàn zhōng, xiān yòng jīn yín jié hǎo yáng sōng, hòu jìn shū yǔ zhāng lǔ yún: wú yǔ liú zhāng zhēng xī chuān, shì yǔ rǔ bào chóu. bù kě tīng xìn lí jiān zhī yǔ. shì dìng zhī hòu, bǎo rǔ wèi hàn níng wáng. lìng qí chè huí mǎ chāo bīng. dài qí lái chè shí, biàn kě yòng jì zhāo xiáng mǎ chāo yǐ. xuán dé dà xǐ, jí shí xiū shū, chà sūn gān jī jīn zhū cóng xiǎo lù jìng zhì hàn zhōng, xiān lái jiàn yáng sōng, shuō zhī cǐ shì, sòng le jīn zhū. sōng dà xǐ, xiān yǐn sūn gān jiàn zhāng lǔ, chén yán fāng biàn. lǔ yuē: xuán dé zhǐ shì zuǒ jiāng jūn, rú hé bǎo dé wǒ wèi hàn níng wáng? yáng sōng yuē: tā shì dà hàn huáng shū, zhèng hé bǎo zòu. zhāng lǔ dà xǐ, biàn chāi rén jiào mǎ chāo bà bīng. sūn gān zhī zài yáng sōng jiā tīng huí xìn. bù yī rì, shǐ zhě huí bào: mǎ chāo yán: wèi chéng gōng, bù kě tuì bīng. zhāng lǔ yòu qiǎn rén qù huàn, yòu bù kěn huí. yī lián sān cì bù zhì. yáng sōng yuē: cǐ rén sù wú xìn xíng, bù kěn bà bīng, qí yì bì fǎn. suì shǐ rén liú yán yún: mǎ chāo yì yù duó xī chuān, zì wèi shǔ zhǔ, yǔ fù bào chóu, bù kěn chén yú hàn zhōng. zhāng lǔ wén zhī, wèn jì yú yáng sōng. sōng yuē: yī miàn chāi rén qù shuō yǔ mǎ chāo: rǔ jì yù chéng gōng, yǔ rǔ yī yuè xiàn, yào yī wǒ sān jiàn shì. ruò yī dé, biàn yǒu shǎng fǒu zé bì zhū: yī yào qǔ xī chuān, èr yào liú zhāng shǒu jí, sān yào tuì jīng zhōu bīng. sān jiàn shì bù chéng, kě xiàn tóu lái. yī miàn jiào zhāng wèi diǎn jūn shǒu bǎ guān ài, fáng mǎ chāo bīng biàn. lǔ cóng zhī, chāi rén dào mǎ chāo zhài zhōng, shuō zhè sān jiàn shì. chāo dà jīng yuē: rú hé biàn dé nèn de! nǎi yǔ mǎ dài shāng yì: bù rú bà bīng. yáng sōng yòu liú yán yuē: mǎ chāo huí bīng, bì huái yì xīn. yú shì zhāng wèi fēn qī lù jūn, jiān shǒu ài kǒu, bù fàng mǎ chāo bīng rù. chāo jìn tuì bù dé, wú jì kě shī. kǒng míng wèi xuán dé yuē: jīn mǎ chāo zhèng zài jìn tuì liǎng nán zhī jì, liàng píng sān cùn bù làn zhī shé, qīn wǎng chāo zhài, shuō mǎ chāo lái jiàng. xuán dé yuē: xiān shēng nǎi wú zhī gǔ gōng xīn fù, tǎng yǒu shū yú, rú zhī nài hé? kǒng míng jiān yì yào qù, xuán dé zài sān bù kěn fàng qù. zhèng chóu chú jiān, hū bào zhào yún yǒu shū jiàn xī chuān yī rén lái jiàng. xuán dé zhào rù wèn zhī. qí rén nǎi jiàn níng yú yuán rén yě, xìng lǐ, míng huī, zì dé áng. xuán dé yuē: xiàng rì wén gōng kǔ jiàn liú zhāng, jīn hé gù guī wǒ? huī yuē: wú wén: liáng qín xiāng mù ér qī, xián chén zé zhǔ ér shì, qián jiàn liú yì zhōu zhě, yǐ jǐn rén chén zhī xīn jì bù néng yòng, zhī bì bài yǐ. jīn jiāng jūn rén dé bù yú shǔ zhōng, zhī shì bì chéng, gù lái guī ěr. xuán dé yuē: xiān shēng cǐ lái, bì yǒu yì yú liú bèi. huī yuē: jīn wén mǎ chāo zài jìn tuì liǎng nán zhī jì. huī xī zài lǒng xī, yǔ bǐ yǒu yī miàn zhī jiāo, yuàn wǎng shuō mǎ chāo guī jiàng, ruò hé? kǒng míng yuē: zhèng yù de yī rén tì wú yī wǎng. yuàn wén gōng zhī shuō cí. lǐ huī yú kǒng míng ěr pàn chén shuō rú cǐ rú cǐ. kǒng míng dà xǐ, jí shí qiǎn xíng.
是日天色已晚,玄德謂張飛曰:「馬超英勇,不可輕敵,且退上關。來日再戰。」張飛殺得性起,那裡肯休?大叫曰:「誓死不回!」玄德曰:「今日天晚,不可戰矣。」飛曰:「多點火把,安排夜戰!」馬超亦換了馬,再出陣前,大叫曰:「張飛!敢夜戰麼?張飛性起,問玄德換了坐下馬,搶出陣來,叫曰:「我捉你不得,誓不上關!」超曰:「我勝你不得,誓不回寨!」兩軍吶喊,點起千百火把,照耀如同白日。兩將又向陣前鏖戰。到二十餘合,馬超撥回馬便走。張飛大叫曰:「走那裡去!」原來馬超見贏不得張飛,心生一計:詐敗佯輸,賺張飛趕來,暗掣銅錘在手,扭回身覷着張飛便打將來。張飛見馬超走,心中也提防;比及銅錘打來時,張飛一閃,從耳朵邊過去。張飛便勒回馬走時,馬超卻又趕來。張飛帶住馬,拈弓搭箭,回射馬超;超卻閃過。二將各自回陣。玄德自於陣前叫曰:「吾以仁義待人。不施譎詐。馬孟起,你收兵歇息,我不乘勢趕你。」馬超聞言,親自斷後,諸軍漸退。玄德亦收軍上關。次日,張飛又欲下關戰馬超。人報軍師來到。玄德接着孔明。孔明曰:「亮聞孟起世之虎將,若與翼德死戰,必有一傷;故令子龍、漢升守住綿竹,我星夜來此。可用條小計,令馬超歸降主公。」玄德曰:「吾見馬超英勇,甚愛之。如何可得?」孔明曰:「亮聞東川張魯,欲自立為『漢寧王』。手下謀士楊松,極貪賄賂。主公可差人從小路徑投漢中,先用金銀結好楊松,後進書與張魯云:『吾與劉璋爭西川,是與汝報仇。不可聽信離間之語。事定之後,保汝為漢寧王。』令其撤回馬超兵。待其來撤時,便可用計招降馬超矣。」玄德大喜,即時修書,差孫乾齎金珠從小路徑至漢中,先來見楊松,說知此事,送了金珠。松大喜,先引孫乾見張魯,陳言方便。魯曰:「玄德只是左將軍,如何保得我為漢寧王?」楊松曰:「他是大漢皇叔,正合保奏。」張魯大喜,便差人教馬超罷兵。孫乾只在楊松家聽回信。不一日,使者回報:「馬超言:未成功,不可退兵。」張魯又遣人去喚,又不肯回。一連三次不至。楊松曰:「此人素無信行,不肯罷兵,其意必反。」遂使人流言云:「馬超意欲奪西川,自為蜀主,與父報仇,不肯臣於漢中。」張魯聞之,問計於楊松。松曰:「一面差人去說與馬超:『汝既欲成功,與汝一月限,要依我三件事。若依得,便有賞;否則必誅:一要取西川,二要劉璋首級,三要退荊州兵。三件事不成,可獻頭來。』一面教張衛點軍守把關隘,防馬超兵變。」魯從之,差人到馬超寨中,說這三件事。超大驚曰:「如何變得恁的!」乃與馬岱商議:「不如罷兵。」楊松又流言曰:「馬超回兵,必懷異心。」於是張衛分七路軍,堅守隘口,不放馬超兵入。超進退不得,無計可施。孔明謂玄德曰:「今馬超正在進退兩難之際,亮憑三寸不爛之舌,親往超寨,說馬超來降。」玄德曰:「先生乃吾之股肱心腹,倘有疏虞,如之奈何?」孔明堅意要去,玄德再三不肯放去。正躊躇間,忽報趙雲有書薦西川一人來降。玄德召入問之。其人乃建寧俞元人也,姓李,名恢,字德昂。玄德曰:「向日聞公苦諫劉璋,今何故歸我?」恢曰:「吾聞:『良禽相木而棲,賢臣擇主而事,』前諫劉益州者,以盡人臣之心;既不能用,知必敗矣。今將軍仁德布於蜀中,知事必成,故來歸耳。」玄德曰:「先生此來,必有益於劉備。」恢曰:「今聞馬超在進退兩難之際。恢昔在隴西,與彼有一面之交,願往說馬超歸降,若何?」孔明曰:「正欲得一人替吾一往。願聞公之說詞。」李恢於孔明耳畔陳說如此如此。孔明大喜,即時遣行。
huī xíng zhì chāo zhài, xiān shǐ rén tōng xìng hòu. mǎ chāo yuē: wú zhī lǐ huī nǎi biàn shì, jīn bì lái shuō wǒ. xiān huàn èr shí dāo fǔ shǒu fú yú zhàng xià, zhǔ yuē: lìng rǔ kǎn, jí kǎn wèi ròu jiàng! xū yú, lǐ huī áng rán ér rù. mǎ chāo duān zuò zhàng zhōng bù dòng, chì lǐ huī yuē: rǔ lái wèi hé? huī yuē: tè lái zuò shuō kè. chāo yuē: wú xiá zhōng bǎo jiàn xīn mó. rǔ shì yán zhī, qí yán bù tōng, biàn qǐng shì jiàn! huī xiào yuē: jiāng jūn zhī huò bù yuǎn yǐ! dàn kǒng xīn mó zhī jiàn, bù néng shì wú zhī tóu, jiāng yù zì shì yě! chāo yuē: wú yǒu hé huò? huī yuē: wú wén yuè zhī xī zǐ, shàn huǐ zhě bù néng bì qí měi qí zhī wú yán, shàn měi zhě bù néng yǎn qí chǒu rì zhōng zé zè, yuè mǎn zé kuī: cǐ tiān xià zhī cháng lǐ yě. jīn jiāng jūn yǔ cáo cāo yǒu shā fù zhī chóu, ér lǒng xī yòu yǒu qiè chǐ zhī hèn qián bù néng jiù liú zhāng ér tuì jīng zhōu zhī bīng, hòu bù néng zhì yáng sōng ér jiàn zhāng lǔ zhī miàn mù xià sì hǎi nán róng, yī shēn wú zhǔ ruò fù yǒu wèi qiáo zhī bài, jì chéng zhī shī, hé miàn mù jiàn tiān xià zhī rén hū? chāo dùn shǒu xiè yuē: gōng yán jí shàn, dàn chāo wú lù kě xíng. huī yuē: gōng jì tīng wú yán, zhàng xià hé gù fú dāo fǔ shǒu? chāo dà cán, jǐn chì tuì. huī yuē: liú huáng shū lǐ xián xià shì, wú zhī qí bì chéng, gù shě liú zhāng ér guī zhī. gōng zhī zūn rén, xī nián céng yǔ huáng shū yuē gòng tǎo zéi, gōng hé bù bèi àn tóu míng, yǐ tú shàng bào fù chóu, xià lì gōng míng hū? mǎ chāo dà xǐ, jí huàn yáng bǎi rù, yī jiàn zhǎn zhī, jiāng shǒu jí gòng huī yī tóng shàng guān lái jiàng xuán dé.
恢行至超寨,先使人通姓後。馬超曰:「吾知李恢乃辯士,今必來說我。」先喚二十刀斧手伏於帳下,囑曰:「令汝砍,即砍為肉醬!」須臾,李恢昂然而入。馬超端坐帳中不動,叱李恢曰:「汝來為何?」恢曰:「特來作說客。」超曰:「吾匣中寶劍新磨。汝試言之,其言不通,便請試劍!」恢笑曰:「將軍之禍不遠矣!但恐新磨之劍,不能試吾之頭,將欲自試也!」超曰:「吾有何禍?」恢曰:「吾聞越之西子,善毀者不能閉其美;齊之無鹽,善美者不能掩其丑;日中則昃,月滿則虧:此天下之常理也。今將軍與曹操有殺父之仇,而隴西又有切齒之恨;前不能救劉璋而退荊州之兵,後不能制楊松而見張魯之面;目下四海難容,一身無主;若復有渭橋之敗,冀城之失,何面目見天下之人乎?」超頓首謝曰:「公言極善,但超無路可行。」恢曰:「公既聽吾言,帳下何故伏刀斧手?」超大慚,盡叱退。恢曰:「劉皇叔禮賢下士,吾知其必成,故舍劉璋而歸之。公之尊人,昔年曾與皇叔約共討賊,公何不背暗投明,以圖上報父仇,下立功名乎?」馬超大喜,即喚楊柏入,一劍斬之,將首極共恢一同上關來降玄德。
xuán dé qīn zì jiē rù, dài yǐ shàng bīn zhī lǐ. chāo dùn shǒu xiè yuē: jīn yù míng zhǔ, rú bō yún wù ér jiàn qīng tiān! shí sūn gān yǐ huí. xuán dé fù mìng huò jùn mèng dá shǒu guān, biàn chè bīng lái qǔ chéng dū. zhào yún huáng zhōng jiē rù mián zhú. rén bào shǔ jiāng liú jùn mǎ hàn yǐn jūn dào. zhào yún yuē: mǒu yuàn wǎng qín cǐ èr rén! yán qì, shàng mǎ yǐn jūn chū. xuán dé zài chéng shàng guǎn dài mǎ chāo chī jiǔ. wèi zēng ān xí, zi lóng yǐ zhǎn èr rén zhī tóu, xiàn yú yán qián. mǎ chāo yì jīng, bèi jiā jìng zhòng. chāo yuē: bù xū zhǔ gōng jūn mǎ sī shā, chāo zì huàn chū liú zhāng lái jiàng. rú bù kěn jiàng, chāo zì yǔ dì mǎ dài qǔ chéng dū, shuāng shǒu fèng xiàn. xuán dé dà xǐ. shì rì jǐn huān.
玄德親自接入,待以上賓之禮。超頓首謝曰:「今遇明主,如撥雲霧而見青天!」時孫乾已回。玄德復命霍峻、孟達守關,便撤兵來取成都。趙雲、黃忠接入綿竹。人報蜀將劉晙、馬漢引軍到。趙雲曰:「某願往擒此二人!」言訖,上馬引軍出。玄德在城上管待馬超吃酒。未曾安席,子龍已斬二人之頭,獻於筵前。馬超亦驚,倍加敬重。超曰:「不須主公軍馬廝殺,超自喚出劉璋來降。如不肯降,超自與弟馬岱取成都,雙手奉獻。」玄德大喜。是日盡歡。
què shuō bài bīng huí dào yì zhōu, bào liú zhāng. zhāng dà jīng, bì mén bù chū. rén bào chéng běi mǎ chāo jiù bīng dào, liú zhāng fāng gǎn dēng chéng wàng zhī. jiàn mǎ chāo mǎ dài lì yú chéng xià, dà jiào: qǐng liú jì yù dá huà. liú zhāng zài chéng shàng wèn zhī. chāo zài mǎ shàng yǐ biān zhǐ yuē: wú běn lǐng zhāng lǔ bīng lái jiù yì zhōu, shuí xiǎng zhāng lǔ tīng xìn yáng sōng chán yán, fǎn yù hài wǒ. jīn yǐ guī jiàng liú huáng shū. gōng kě nà shì bài jiàng, miǎn zhì shēng líng shòu kǔ. rú huò zhí mí, wú xiān gōng chéng yǐ! liú zhāng jīng dé miàn rú tǔ sè, qì dào yú chéng shàng. zhòng guān jiù xǐng. zhāng yuē: wú zhī bù míng, huǐ zhī hé jí! bù ruò kāi mén tóu xiáng, yǐ jiù mǎn chéng bǎi xìng. dǒng hé yuē: chéng zhōng shàng yǒu bīng sān wàn yú rén qián bó liáng cǎo, kě zhī yī nián: nài hé biàn jiàng? liú zhāng yuē: wú fù zǐ zài shǔ èr shí yú nián, wú ēn dé yǐ jiā bǎi xìng gōng zhàn sān nián, xuè ròu juān yú cǎo yě, jiē wǒ zuì yě. wǒ xīn hé ān? bù rú tóu xiáng yǐ ān bǎi xìng. zhòng rén wén zhī, jiē duò lèi. hū yī rén jìn yuē: zhǔ gōng zhī yán, zhèng hé tiān yì. shì zhī, nǎi bā xī xī chōng guó rén yě, xìng qiào, míng zhōu, zì yǔn nán. cǐ rén sù xiǎo tiān wén. zhāng wèn zhī, zhōu yuē: mǒu yè guān gān xiàng, jiàn qún xīng jù yú shǔ jùn qí dà xīng guāng rú hào yuè, nǎi dì wáng zhī xiàng yě. kuàng yī zài zhī qián, xiǎo ér yáo yún: ruò yào chī xīn fàn, xū dài xiān zhǔ lái. cǐ nǎi yù zhào. bù kě nì tiān dào. huáng quán liú bā wén yán jiē dà nù, yù zhǎn zhī. liú zhāng dǎng zhù. hū bào: shǔ jùn tài shǒu xǔ jìng, yú chéng chū jiàng yǐ. liú zhāng dà kū guī fǔ.
卻說敗兵回到益州,報劉璋。璋大驚,閉門不出。人報城北馬超救兵到,劉璋方敢登城望之。見馬超、馬岱立於城下,大叫:「請劉季玉答話。」劉璋在城上問之。超在馬上以鞭指曰:「吾本領張魯兵來救益州,誰想張魯聽信楊松讒言,反欲害我。今已歸降劉皇叔。公可納士拜降,免致生靈受苦。如或執迷,吾先攻城矣!」劉璋驚得面如土色,氣倒於城上。眾官救醒。璋曰:「吾之不明,悔之何及!不若開門投降,以救滿城百姓。」董和曰:「城中尚有兵三萬餘人;錢帛糧草,可支一年:奈何便降?」劉璋曰:「吾父子在蜀二十餘年,無恩德以加百姓;攻戰三年,血肉捐於草野,皆我罪也。我心何安?不如投降以安百姓。」眾人聞之,皆墮淚。忽一人進曰:「主公之言,正合天意。」視之,乃巴西西充國人也,姓譙,名周,字允南。此人素曉天文。璋問之,周曰:「某夜觀乾象,見群星聚於蜀郡;其大星光如皓月,乃帝王之象也。況一載之前,小兒謠云:若要吃新飯,須待先主來。此乃預兆。不可逆天道。」黃權、劉巴聞言皆大怒,欲斬之。劉璋擋住。忽報:「蜀郡太守許靖,逾城出降矣。」劉璋大哭歸府。
cì rì, rén bào liú huáng shū qiǎn mù bīn jiǎn yōng zài chéng xià huàn mén. zhāng lìng kāi mén jiē rù. yōng zuò chē zhōng, ào nì zì ruò. hū yī rén chè jiàn dà hē yuē: xiǎo bèi dé zhì, bàng ruò wú rén! rǔ gǎn miǎo shì wú shǔ zhōng rén wù yé! yōng huāng xià chē yíng zhī. cǐ rén nǎi guǎng hàn mián zhú rén yě, xìng qín, míng mì, zì zi chì. yōng xiào yuē: bù shí xián xiōng, xìng wù jiàn zé. suì tóng rù jiàn liú zhāng, jù shuō xuán dé kuān hóng dà dù, bìng wú xiāng hài zhī yì. yú shì liú zhāng jué jì tóu xiáng, hòu dài jiǎn yōng. cì rì, qīn jī yìn shòu wén jí, yǔ jiǎn yōng tóng chē chū chéng tóu xiáng. xuán dé chū zhài yíng jiē, wò shǒu liú tì yuē: fēi wú bù xíng rén yì, nài shì bù dé yǐ yě! gòng rù zhài, jiāo gē yìn shòu wén jí, bìng mǎ rù chéng.
次日,人報劉皇叔遣幕賓簡雍在城下喚門。璋令開門接入。雍坐車中,傲睨自若。忽一人掣劍大喝曰:「小輩得志,傍若無人!汝敢藐視吾蜀中人物耶!」雍慌下車迎之。此人乃廣漢綿竹人也,姓秦,名宓,字子敕。雍笑曰:「不識賢兄,幸勿見責。」遂同入見劉璋,具說玄德寬洪大度,並無相害之意。於是劉璋決計投降,厚待簡雍。次日,親齎印綬文籍,與簡雍同車出城投降。玄德出寨迎接,握手流涕曰:「非吾不行仁義,奈勢不得已也!」共入寨,交割印綬文籍,並馬入城。
xuán dé rù chéng dū, bǎi xìng xiāng huā dēng zhú, yíng mén ér jiē. xuán dé dào gōng tīng, shēng táng zuò dìng. jùn nèi zhū guān, jiē bài yú táng xià! wéi huáng quán liú bā, bì mén bù chū. zhòng jiāng fèn nù, yù wǎng shā zhī. xuán dé huāng máng chuán lìng yuē: rú yǒu hài cǐ èr rén zhě, miè qí sān zú! xuán dé qīn zì dēng mén, qǐng èr rén chū shì. èr rén gǎn xuán dé ēn lǐ, nǎi chū. kǒng míng qǐng yuē: jīn xī chuān píng dìng, nán róng èr zhǔ, kě jiāng liú zhāng sòng qù jīng zhōu. xuán dé yuē: wú fāng dé shǔ jùn, wèi kě lìng jì yù yuǎn qù. kǒng míng yuē: liú zhāng shī jī yè zhě, jiē yīn tài ruò ěr. zhǔ gōng ruò yǐ fù rén zhī rén, lín shì bù jué, kǒng cǐ tǔ nán yǐ zhǎng jiǔ. xuán dé cóng zhī, shè yī dà yàn, qǐng liú zhāng shōu shí cái wù, pèi lǐng zhèn wēi jiāng jūn yìn shòu, lìng jiāng qī zǐ liáng jiàn, jǐn fù nán jùn gōng ān zhù xiē, jí rì qǐ xíng. xuán dé zì lǐng yì zhōu mù. qí suǒ jiàng wén wǔ, jǐn jiē zhòng shǎng, dìng nǐ míng jué: yán yán wèi qián jiāng jūn, fǎ zhèng wèi shǔ jùn tài shǒu, dǒng hé wèi zhǎng jūn zhōng láng jiāng, xǔ jìng wèi zuǒ jiāng jūn zhǎng shǐ, páng yì wèi yíng zhōng sī mǎ, liú bā wèi zuǒ jiāng jūn, huáng quán wèi yòu jiāng jūn. qí yú wú yì fèi guān péng zhuō yīng lǐ yán wú lán léi tóng lǐ huī zhāng yì qín mì qiào zhōu lǚ yì, huò jùn dèng zhī yáng hóng zhōu qún fèi yī fèi shī mèng dá, wén wǔ tóu xiáng guān yuán, gòng liù shí yú rén, bìng jiē zhuó yòng. zhū gé liàng wèi jūn shī, guān yún zhǎng wèi dàng kòu jiāng jūn hàn shòu tíng hòu, zhāng fēi wèi zhēng lǔ jiāng jūn xīn tíng hòu, zhào yún wèi zhèn yuǎn jiāng jūn, huáng zhōng wèi zhēng xī jiāng jūn, wèi yán wèi yáng wǔ jiāng jūn, mǎ chāo wèi píng xī jiāng jūn. sūn gān jiǎn yōng mí zhú mí fāng liú fēng wú bān guān píng zhōu cāng liào huà mǎ liáng mǎ sù jiǎng wǎn yī jí, jí jiù rì jīng xiāng yī bān wén wǔ guān yuán, jǐn jiē shēng shǎng. qiǎn shǐ jī huáng jīn wǔ bǎi jīn bái yín yī qiān jīn qián wǔ qiān wàn shǔ jǐn yī qiān pǐ, cì yǔ yún zhǎng. qí yú guān jiāng, gěi shǎng yǒu chà. shā niú zǎi mǎ, dà xiǎng shì zú. kāi cāng zhèn jì bǎi xìng, jūn mín dà yuè.
玄德入成都,百姓香花燈燭,迎門而接。玄德到公廳,升堂坐定。郡內諸官,皆拜於堂下!惟黃權、劉巴,閉門不出。眾將忿怒,欲往殺之。玄德慌忙傳令曰:「如有害此二人者,滅其三族!」玄德親自登門,請二人出仕。二人感玄德恩禮,乃出。孔明請曰:「今西川平定,難容二主,可將劉璋送去荊州。」玄德曰:「吾方得蜀郡,未可令季玉遠去。」孔明曰:「劉璋失基業者,皆因太弱耳。主公若以婦人之仁,臨事不決,恐此土難以長久。」玄德從之,設一大宴,請劉璋收拾財物,佩領振威將軍印綬,令將妻子良賤,盡赴南郡公安住歇,即日起行。玄德自領益州牧。其所降文武,盡皆重賞,定擬名爵:嚴顏為前將軍,法正為蜀郡太守,董和為掌軍中郎將,許靖為左將軍長史,龐義為營中司馬,劉巴為左將軍,黃權為右將軍。其餘吳懿、費觀、彭□、卓膺、李嚴、吳蘭、雷銅、李恢、張翼、秦宓、譙周、呂義,霍峻、鄧芝、楊洪、周群、費禕、費詩、孟達,文武投降官員,共六十餘人,並皆擢用。諸葛亮為軍師,關雲長為蕩寇將軍、漢壽亭侯,張飛為征虜將軍、新亭侯,趙云為鎮遠將軍,黃忠為征西將軍,魏延為揚武將軍,馬超為平西將軍。孫乾、簡雍、糜竺、糜芳、劉封、吳班、關平、周倉、廖化、馬良、馬謖、蔣琬、伊籍,及舊日荊襄一班文武官員,盡皆升賞。遣使齎黃金五百斤、白銀一千斤、錢五千萬、蜀錦一千匹,賜與雲長。其餘官將,給賞有差。殺牛宰馬,大餉士卒。開倉賑濟百姓,軍民大悅。
yì zhōu jì dìng, xuán dé yù jiāng chéng dū yǒu míng tián zhái, fēn cì zhū guān. zhào yún jiàn yuē: yì zhōu rén mín, lǚ zāo bīng huǒ, tián zhái jiē kōng jīn dāng guī hái bǎi xìng, lìng ān jū fù yè, mín xīn fāng fú bù yí duó zhī wèi sī shǎng yě. xuán dé dà xǐ, cóng qí yán. shǐ zhū gé jūn shī dìng nǐ zhì guó tiáo lì, xíng fǎ pō zhòng. fǎ zhèng yuē: xī gāo zǔ yuē fǎ sān zhāng, lí mín jiē gǎn qí dé. yuàn jūn shī kuān xíng shěng fǎ. yǐ wèi mín wàng. kǒng míng yuē: jūn zhī qí yī wèi zhī qí èr: qín yòng fǎ bào nüè, wàn mín jiē yuàn, gù gāo zǔ yǐ kuān rén dé zhī. jīn liú zhāng àn ruò, dé zhèng bù jǔ, wēi xíng bù sù jūn chén zhī dào, jiàn yǐ líng tì. chǒng zhī yǐ wèi, wèi jí zé cán shùn zhī yǐ ēn, ēn jié zé màn. suǒ yǐ zhì bì, shí yóu yú cǐ. wú jīn wēi zhī yǐ fǎ, fǎ xíng zé zhī ēn xiàn zhī yǐ jué, jué jiā zé zhī róng. ēn róng bìng jì, shàng xià yǒu jié. wèi zhì zhī dào, yú sī zhe yǐ. fǎ zhèng bài fú. zì cǐ jūn mín ān dǔ. sì shí yī zhōu dì miàn, fēn bīng zhèn fǔ, bìng jiē píng dìng. fǎ zhèng wèi shǔ jùn tài shǒu, fán píng rì yī cān zhī dé, yá pí zhī yuàn, wú bù bào fù. huò gào kǒng míng yuē: xiào zhí tài héng, yí shāo chì zhī. kǒng míng yuē: xī zhǔ gōng kùn shǒu jīng zhōu, běi wèi cáo cāo, dōng dàn sūn quán, lài xiào zhí wèi zhī fǔ yì, suì fān rán áo xiáng, bù kě fù zhì. jīn nài hé jìn zhǐ xiào zhí, shǐ bù dé shǎo xíng qí yì yé? yīn jìng bù wèn. fǎ zhèng wén zhī, yì zì liǎn jí.
益州既定,玄德欲將成都有名田宅,分賜諸官。趙雲諫曰:「益州人民,屢遭兵火,田宅皆空;今當歸還百姓,令安居復業,民心方服;不宜奪之為私賞也。」玄德大喜,從其言。使諸葛軍師定擬治國條例,刑法頗重。法正曰:「昔高祖約法三章,黎民皆感其德。願軍師寬刑省法。以慰民望。」孔明曰:「君知其一、未知其二:秦用法暴虐,萬民皆怨,故高祖以寬仁得之。今劉璋暗弱,德政不舉,威刑不肅;君臣之道,漸以陵替。寵之以位,位極則殘;順之以恩,恩竭則慢。所以致弊,實由於此。吾今威之以法,法行則知恩;限之以爵,爵加則知榮。恩榮並濟,上下有節。為治之道,於斯著矣。」法正拜服。自此軍民安堵。四十一州地面,分兵鎮撫,並皆平定。法正為蜀郡太守,凡平日一餐之德,睚毗之怨,無不報復。或告孔明曰:「孝直太橫,宜稍斥之。」孔明曰:「昔主公困守荊州,北畏曹操,東憚孫權,賴孝直為之輔翼,遂翻然翱翔,不可複製。今奈何禁止孝直,使不得少行其意耶?」因竟不問。法正聞之,亦自斂戢。
yī rì, xuán dé zhèng yǔ kǒng míng xián xù, hū bào yún zhǎng qiǎn guān píng lái xiè suǒ cì jīn bó. xuán dé zhào rù. píng bài bà, chéng shàng shū xìn yuē: fù qīn zhī mǎ chāo wǔ yì guò rén, yào rù chuān lái yǔ zhī bǐ shì gāo dī. jiào jiù bǐng bó fù cǐ shì. xuán dé dà jīng yuē: ruò yún zhǎng rù shǔ, yǔ mèng qǐ bǐ shì, shì bù liǎng lì. kǒng míng yuē: wú fáng. liàng zì zuò shū huí zhī. xuán dé zhǐ kǒng yún zhǎng xìng jí, biàn jiào kǒng míng xiě le shū, fā fù guān píng xīng yè huí jīng zhōu. píng huí zhì jīng zhōu, yún zhǎng wèn yuē: wǒ yù yǔ mǎ mèng qǐ bǐ shì, rǔ céng shuō fǒu? píng dá yuē: jūn shī yǒu shū zài cǐ. yún zhǎng chāi kāi shì zhī. qí shū yuē: liàng wén jiāng jūn yù yǔ mèng qǐ fēn bié gāo xià. yǐ liàng dù zhī: mèng qǐ suī xióng liè guò rén, yì nǎi qíng bù péng yuè zhī tú ěr dāng yǔ yì dé bìng qū zhēng xiān, yóu wèi jí měi rán gōng zhī jué lún chāo qún yě. jīn gōng shòu rèn shǒu jīng zhōu, bù wèi bù zhòng tǎng yī rù chuān, ruò jīng zhōu yǒu shī. zuì mò dà yān. wéi jì míng zhào. yún zhǎng kàn bì, zì chuò qí rán xiào yuē: kǒng míng zhī wǒ xīn yě. jiāng shū biàn shì bīn kè, suì wú rù chuān zhī yì.
一日,玄德正與孔明閒敘,忽報雲長遣關平來謝所賜金帛。玄德召入。平拜罷,呈上書信曰:「父親知馬超武藝過人,要入川來與之比試高低。教就稟伯父此事。」玄德大驚曰:「若雲長入蜀,與孟起比試,勢不兩立。」孔明曰:「無妨。亮自作書回之。」玄德只恐雲長性急,便教孔明寫了書,發付關平星夜回荊州。平回至荊州,雲長問曰:「我欲與馬孟起比試,汝曾說否?」平答曰:「軍師有書在此。」雲長拆開視之。其書曰:「亮聞將軍欲與孟起分別高下。以亮度之:孟起雖雄烈過人,亦乃黥布、彭越之徒耳;當與翼德並驅爭先,猶未及美髯公之絕倫超群也。今公受任守荊州,不為不重;倘一入川,若荊州有失。罪莫大焉。惟冀明照。」雲長看畢,自綽其髯笑曰:「孔明知我心也。」將書遍示賓客,遂無入川之意。
què shuō dōng wú sūn quán, zhī xuán dé bìng tūn xī chuān, jiāng liú zhāng zhú yú gōng ān, suì zhào zhāng zhāo gù yōng shāng yì yuē: dāng chū liú bèi jiè wǒ jīng zhōu shí, shuō qǔ le xī chuān, biàn hái jīng zhōu. jīn yǐ dé bā shǔ sì shí yī zhōu, xū yòng qǔ suǒ hàn shàng zhū jùn. rú qí bù hái, jí dòng gān gē. zhāng zhāo yuē: wú zhōng fāng níng, bù kě dòng bīng. zhāo yǒu yī jì, shǐ liú bèi jiāng jīng zhōu shuāng shǒu fèng hái zhǔ gōng. zhèng shì: xī shǔ fāng kāi xīn rì yuè, dōng wú yòu suǒ jiù shān chuān.
卻說東吳孫權,知玄德併吞西川,將劉璋逐於公安,遂召張昭、顧雍商議曰:「當初劉備借我荊州時,說取了西川,便還荊州。今已得巴蜀四十一州,須用取索漢上諸郡。如其不還,即動干戈。」張昭曰:「吳中方寧,不可動兵。昭有一計,使劉備將荊州雙手奉還主公。」正是:西蜀方開新日月,東吳又索舊山川。
wèi zhī qí jì rú hé, qiě kàn xià wén fēn jiě.
未知其計如何,且看下文分解。