chū lǒng shàng zhū gé zhuāng shén bēn jiàn gé zhāng hé zhōng jì
出隴上諸葛妝神 奔劍閣張郃中計
què shuō kǒng míng yòng jiǎn bīng tiān zào zhī fǎ, tuì bīng dào hàn zhōng sī mǎ yì kǒng yǒu mái fú, bù gǎn zhuī gǎn, yì shōu bīng huí zhǎng ān qù le, yīn cǐ shǔ bīng bù céng zhé le yī rén. kǒng míng dà shǎng sān jūn yǐ bì, huí dào chéng dū, rù jiàn hòu zhǔ, zòu yuē: lǎo chén chū le qí shān, yù qǔ zhǎng ān, hū chéng bì xià jiàng zhào zhào huí, bù zhī yǒu hé dà shì? hòu zhǔ wú yán kě duì liáng jiǔ, nǎi yuē: zhèn jiǔ bù jiàn chéng xiàng zhī miàn, xīn shén sī mù, gù tè zhào huí, yī wú tā shì. kǒng míng yuē: cǐ fēi bì xià běn xīn, bì yǒu jiān chén chán zèn, yán chén yǒu yì zhì yě. hòu zhǔ wén yán, mò rán wú yǔ. kǒng míng yuē: lǎo chén shòu xiān dì hòu ēn, shì yǐ sǐ bào. jīn ruò nèi yǒu jiān xié, chén ān néng tǎo zéi hū? hòu zhǔ yuē: zhèn yīn guò tīng huàn guān zhī yán, yī shí zhào huí chéng xiàng. jīn rì máo sāi fāng kāi, huǐ zhī bù jí yǐ! kǒng míng suì huàn zhòng huàn guān jiū wèn, fāng zhī shì gǒu ān liú yán jí lìng rén bǔ zhī, yǐ tóu wèi guó qù le. kǒng míng jiāng wàng zòu de huàn guān zhū lù, yú jiē fèi chū gōng wài yòu shēn zé jiǎng wǎn fèi yī děng bù néng jué chá jiān xié, guī jiàn tiān zǐ. èr rén wěi wěi fú zuì. kǒng míng bài cí hòu zhǔ, fù dào hàn zhōng, yī miàn fā xí lìng lǐ yán yīng fù liáng cǎo, réng yùn fù jūn qián yī miàn zài yì chū shī. yáng yí yuē: qián shù xìng bīng, jūn lì bà bì, liáng yòu bù jì jīn bù rú fēn bīng liǎng bān, yǐ sān gè yuè wèi qī: qiě rú èr shí wàn zhī bīng, zhǐ lǐng shí wàn chū qí shān, zhù le sān gè yuè, què jiào zhè shí wàn tì huí, xún huán xiāng zhuǎn. ruò cǐ zé bīng lì bù fá, rán hòu xú xú ér jìn, zhōng yuán kě tú yǐ. kǒng míng yuē: cǐ yán zhèng hé wǒ yì. wú fá zhōng yuán, fēi yī zhāo yī xī zhī shì, zhèng dāng wèi cǐ zhǎng jiǔ zhī jì. suì xià lìng, fēn bīng liǎng bān, xiàn yī bǎi rì wèi qī, xún huán xiāng zhuǎn, wéi xiàn zhě àn jūn fǎ chù zhì. jiàn xìng jiǔ nián chūn èr yuè, kǒng míng fù chū shī fá wèi. shí wèi tài hé wǔ nián yě. wèi zhǔ cáo ruì zhī kǒng míng yòu fá zhōng yuán, jí zhào sī mǎ yì shāng yì. yì yuē: jīn zi dān yǐ wáng, chén yuàn jié yī rén zhī lì, jiǎo chú kòu zéi, yǐ bào bì xià. ruì dà xǐ, shè yàn dài zhī. cì rì, rén bào shǔ bīng kòu jí. ruì jí mìng sī mǎ yì chū shī yù dí, qīn pái luán jià sòng chū chéng wài. yì cí le wèi zhǔ, jìng dào zhǎng ān, dà huì zhū lù rén mǎ, jì yì pò shǔ bīng zhī cè. zhāng hé yuē: wú yuàn yǐn yī jūn qù shǒu yōng méi, yǐ jù shǔ bīng. yì yuē: wú qián jūn bù néng dú dāng kǒng míng zhī zhòng, ér yòu fēn bīng wèi qián hòu, fēi shèng suàn yě. bù rú liú bīng shǒu shàng guī fù, yú zhòng xī wǎng qí shān. gōng kěn wèi xiān fēng fǒu? hé dà xǐ yuē: wú sù huái zhōng yì, yù jǐn xīn bào guó, xī wèi yù zhī jǐ jīn dū du kěn wěi zhòng rèn, suī wàn sǐ bù cí! yú shì sī mǎ yì lìng zhāng hé wèi xiān fēng, zǒng dū dà jūn. yòu lìng guō huái shǒu lǒng xī zhū jùn, qí yú zhòng jiāng gè fēn dào ér jìn.
卻說孔明用減兵添灶之法,退兵到漢中;司馬懿恐有埋伏,不敢追趕,亦收兵回長安去了,因此蜀兵不曾折了一人。孔明大賞三軍已畢,回到成都,入見後主,奏曰:「老臣出了祁山,欲取長安,忽承陛下降詔召回,不知有何大事?」後主無言可對;良久,乃曰:「朕久不見丞相之面,心甚思慕,故特詔回,一無他事。」孔明曰:「此非陛下本心,必有奸臣讒譖,言臣有異志也。」後主聞言,默然無語。孔明曰:「老臣受先帝厚恩,誓以死報。今若內有奸邪,臣安能討賊乎?」後主曰:「朕因過聽宦官之言,一時召回丞相。今日茅塞方開,悔之不及矣!」孔明遂喚眾宦官究問,方知是苟安流言;急令人捕之,已投魏國去了。孔明將妄奏的宦官誅戮,余皆廢出宮外;又深責蔣琬、費禕等不能覺察奸邪,規諫天子。二人唯唯服罪。孔明拜辭後主,復到漢中,一面發檄令李嚴應付糧草,仍運赴軍前;一面再議出師。楊儀曰:「前數興兵,軍力罷敝,糧又不繼;今不如分兵兩班,以三個月為期:且如二十萬之兵,只領十萬出祁山,住了三個月,卻教這十萬替回,循環相轉。若此則兵力不乏,然後徐徐而進,中原可圖矣。」孔明曰:「此言正合我意。吾伐中原,非一朝一夕之事,正當為此長久之計。」遂下令,分兵兩班,限一百日為期,循環相轉,違限者按軍法處治。建興九年春二月,孔明復出師伐魏。時魏太和五年也。魏主曹睿知孔明又伐中原,急召司馬懿商議。懿曰:「今子丹已亡,臣願竭一人之力,剿除寇賊,以報陛下。」睿大喜,設宴待之。次日,人報蜀兵寇急。睿即命司馬懿出師禦敵,親排鑾駕送出城外。懿辭了魏主,徑到長安,大會諸路人馬,計議破蜀兵之策。張郃曰:「吾願引一軍去守雍、郿,以拒蜀兵。」懿曰:「吾前軍不能獨當孔明之眾,而又分兵為前後,非勝算也。不如留兵守上圭阝,餘眾悉往祁山。公肯為先鋒否?」郃大喜曰:「吾素懷忠義,欲盡心報國,惜未遇知己;今都督肯委重任,雖萬死不辭!」於是司馬懿令張郃為先鋒,總督大軍。又令郭淮守隴西諸郡,其餘眾將各分道而進。
qián jūn shào mǎ bào shuō: kǒng míng lǜ dà jūn wàng qí shān jìn fā, qián bù xiān fēng wáng píng zhāng yí, jìng chū chén cāng, guò jiàn gé, yóu sàn guān wàng xié gǔ ér lái. sī mǎ yì wèi zhāng hé yuē: jīn kǒng míng zhǎng qū dà jìn, bì jiāng gē lǒng xī xiǎo mài, yǐ zī jūn liáng. rǔ kě jié yíng shǒu qí shān, wú yǔ guō huái xún lüè tiān shuǐ zhū jùn, yǐ fáng shǔ bīng gē mài. hé lǐng nuò, suì yǐn sì wàn bīng shǒu qí shān. yì yǐn dà jūn wàng lǒng xī ér qù.
前軍哨馬報說:孔明率大軍望祁山進發,前部先鋒王平、張嶷,徑出陳倉,過劍閣,由散關望斜谷而來。司馬懿謂張郃曰:「今孔明長驅大進,必將割隴西小麥,以資軍糧。汝可結營守祁山,吾與郭淮巡略天水諸郡,以防蜀兵割麥。」郃領諾,遂引四萬兵守祁山。懿引大軍望隴西而去。
què shuō kǒng míng bīng zhì qí shān, ān yíng yǐ bì, jiàn wèi bīn yǒu wèi jūn tí bèi, nǎi wèi zhū jiāng yuē: cǐ bì shì sī mǎ yì yě. jí jīn yíng zhōng fá liáng, lǚ qiǎn rén cuī bìng lǐ yán yùn mǐ yīng fù, què zhǐ shì bú dào. wú liào lǒng shàng mài shú, kě mì yǐn bīng gē zhī. yú shì liú wáng píng zhāng yí wú bān wú yì sì jiāng shǒu qí shān yíng, kǒng míng zì yǐn jiāng wéi wèi yán děng zhū jiāng, qián dào lǔ chéng. lǔ chéng tài shǒu sù zhī kǒng míng, huāng máng kāi chéng chū jiàng. kǒng míng fǔ wèi bì, wèn yuē: cǐ shí hé chù mài shú? tài shǒu gào yuē: lǒng shàng mài yǐ shú. kǒng míng nǎi liú zhāng yì mǎ zhōng shǒu lǔ chéng, zì yǐn zhū jiāng bìng sān jūn wàng lǒng shàng ér lái. qián jūn huí bào shuō: sī mǎ yì yǐn bīng zài cǐ. kǒng míng jīng yuē: cǐ rén yù zhī wú lái gē mài yě! jí mù yù gēng yī, tuī guò yì bān sān liàng sì lún chē lái, chē shàng jiē yào yī yàng zhuāng shì. cǐ chē nǎi kǒng míng zài shǔ zhōng yù xiān zào xià de.
卻說孔明兵至祁山,安營已畢,見渭濱有魏軍提備,乃謂諸將曰:「此必是司馬懿也。即今營中乏糧,屢遣人催併李嚴運米應付,卻只是不到。吾料隴上麥熟,可密引兵割之。」於是留王平、張嶷、吳班、吳懿四將守祁山營,孔明自引姜維、魏延等諸將,前到鹵城。鹵城太守素知孔明,慌忙開城出降。孔明撫慰畢,問曰:「此時何處麥熟?」太守告曰:「隴上麥已熟。」孔明乃留張翼、馬忠守鹵城,自引諸將並三軍望隴上而來。前軍回報說:「司馬懿引兵在此。」孔明驚曰:「此人預知吾來割麥也!」即沐浴更衣,推過一般三輛四輪車來,車上皆要一樣妝飾。此車乃孔明在蜀中預先造下的。
dāng xià lìng jiāng wéi yǐn yī qiān jūn hù chē, wǔ bǎi jūn léi gǔ, fú zài shàng guī fù zhī hòu mǎ dài zài zuǒ, wèi yán zài yòu, yì gè yǐn yī qiān jūn hù chē, wǔ bǎi jūn léi gǔ. měi yī liàng chē, yòng èr shí sì rén, zào yī xiǎn zú, pī fà zhàng jiàn, shǒu zhí qī xīng zào fān, zài zuǒ yòu tuī chē. sān rén gè shòu jì, yǐn bīng tuī chē ér qù. kǒng míng yòu lìng sān wàn jūn jiē zhí lián dāo tuó shéng, cì hou gē mài. què xuǎn èr shí sì gè jīng zhuàng zhī shì, gè chuān zào yī, pī fà xiǎn zú, zhàng jiàn cù yōng sì lún chē, wèi tuī chē shǐ zhě. lìng guān xìng jié shù zuò tiān péng mó yàng, shǒu zhí qī xīng zào fān, bù xíng yú chē qián. kǒng míng duān zuò yú shàng, wàng wèi yíng ér lái. shào tàn jūn jiàn zhī dà jīng, bù zhī shì rén shì guǐ, huǒ sù bào zhī sī mǎ yì. yì zì chū yíng shì zhī, zhǐ jiàn kǒng míng zān guān hè chǎng, shǒu yáo yǔ shàn, duān zuò yú sì lún chē shàng zuǒ yòu èr shí sì rén, pī fà zhàng jiàn qián miàn yī rén, shǒu zhí zào fān, yǐn yǐn shì tiān shén yì bān. yì yuē: zhè gè yòu shì kǒng míng zuò guài yě! suì bō èr qiān rén mǎ fēn fù yuē: rǔ děng jí qù, lián chē dài rén, jǐn qíng dōu zhuō lái! wèi bīng lǐng mìng, yī qí zhuī gǎn. kǒng míng jiàn wèi bīng gǎn lái, biàn jiào huí chē, yáo wàng shǔ yíng huǎn huǎn ér xíng. wèi bīng jiē zhòu mǎ zhuī gǎn, dàn jiàn yīn fēng xí xí, lěng wù màn màn. jǐn lì gǎn le yī chéng, zhuī zhī bù shàng. gè rén dà jīng, dōu lēi zhù mǎ yán yuē: qí guài! wǒ děng jí jí gǎn le sān shí lǐ, zhǐ jiàn zài qián, zhuī zhī bù shàng, rú zhī nài hé? kǒng míng jiàn bīng bù lái, yòu lìng tuī chē guò lái, cháo zhe wèi bīng xiē xià. wèi bīng yóu yù liáng jiǔ, yòu fàng mǎ gǎn lái. kǒng míng fù huí chē màn màn ér xíng. wèi bīng yòu gǎn le èr shí lǐ, zhǐ jiàn zài qián, bù céng gǎn shàng, jǐn jiē chī dāi. kǒng míng jiào huí guò chē, cháo zhe wèi jūn, tuī chē dào xíng. wèi bīng yòu yù zhuī gǎn. hòu miàn sī mǎ yì zì yǐn yī jūn dào, chuán lìng yuē: kǒng míng shàn huì bā mén dùn jiǎ, néng qū liù dīng liù jiǎ zhī shén. cǐ nǎi liù jiǎ tiān shū nèi suō dì zhī fǎ yě. zhòng jūn bù kě zhuī zhī. zhòng jūn fāng lēi mǎ huí shí, zuǒ shì xià zhàn gǔ dà zhèn, yī biāo jūn shā lái. yì jí lìng bīng jù zhī, zhǐ jiàn shǔ bīng duì lǐ èr shí sì rén, pī fà zhàng jiàn, zào yī xiǎn zú, yōng chū yī liàng sì lún chē chē shàng duān zuò kǒng míng, zān guān hè chǎng, shǒu yáo yǔ shàn. yì dà jīng yuē: fāng cái nà gè chē shàng zuò zhe kǒng míng, gǎn le wǔ shí lǐ, zhuī zhī bù shàng rú hé zhè lǐ yòu yǒu kǒng míng? guài zāi! guài zāi! yán wèi bì, yòu shì xià zhàn gǔ yòu míng, yī biāo jūn shā lái, sì lún chē shàng yì zuò zhe yī gè kǒng míng, zuǒ yòu yì yǒu èr shí sì rén, zào yī xiǎn zú, pī fà zhàng jiàn, yōng chē ér lái. yì xīn zhōng dà yí, huí gù zhū jiāng yuē: cǐ bì shén bīng yě! zhòng jūn xīn xià dà luàn, bù gǎn jiāo zhàn, gè zì bēn zǒu. zhèng xíng zhī jì, hū rán gǔ shēng dà zhèn, yòu yī biāo jūn shā lái: dāng xiān yī liàng sì lún chē, kǒng míng duān zuò yú shàng, zuǒ yòu qián hòu tuī chē shǐ zhě, tóng qián yì bān. wèi bīng wú bù hài rán.
當下令姜維引一千軍護車,五百軍擂鼓,伏在上圭阝之後;馬岱在左,魏延在右,亦各引一千軍護車,五百軍擂鼓。每一輛車,用二十四人,皂衣跣足,披髮仗劍,手執七星皂幡,在左右推車。三人各受計,引兵推車而去。孔明又令三萬軍皆執鐮刀、馱繩,伺候割麥。卻選二十四個精壯之士,各穿皂衣,披髮跣足,仗劍簇擁四輪車,為推車使者。令關興結束做天蓬模樣,手執七星皂幡,步行於車前。孔明端坐於上,望魏營而來。哨探軍見之大驚,不知是人是鬼,火速報知司馬懿。懿自出營視之,只見孔明簪冠鶴氅,手搖羽扇,端坐於四輪車上;左右二十四人,披髮仗劍;前面一人,手執皂幡,隱隱似天神一般。懿曰:「這個又是孔明作怪也!」遂撥二千人馬分付曰:「汝等疾去,連車帶人,盡情都捉來!」魏兵領命,一齊追趕。孔明見魏兵趕來,便教回車,遙望蜀營緩緩而行。魏兵皆驟馬追趕,但見陰風習習,冷霧漫漫。盡力趕了一程,追之不上。各人大驚,都勒住馬言曰:「奇怪!我等急急趕了三十里,只見在前,追之不上,如之奈何?」孔明見兵不來,又令推車過來,朝着魏兵歇下。魏兵猶豫良久,又放馬趕來。孔明復回車慢慢而行。魏兵又趕了二十里,只見在前,不曾趕上,盡皆痴呆。孔明教回過車,朝着魏軍,推車倒行。魏兵又欲追趕。後面司馬懿自引一軍到,傳令曰:「孔明善會八門遁甲,能驅六丁六甲之神。此乃六甲天書內『縮地』之法也。眾軍不可追之。」眾軍方勒馬回時,左勢下戰鼓大震,一彪軍殺來。懿急令兵拒之,只見蜀兵隊裡二十四人,披髮仗劍,皂衣跣足,擁出一輛四輪車;車上端坐孔明,簪冠鶴氅,手搖羽扇。懿大驚曰:「方才那個車上坐着孔明,趕了五十里,追之不上;如何這裡又有孔明?怪哉!怪哉!」言未畢,右勢下戰鼓又鳴,一彪軍殺來,四輪車上亦坐着一個孔明,左右亦有二十四人,皂衣跣足,披髮仗劍,擁車而來。懿心中大疑,回顧諸將曰:「此必神兵也!」眾軍心下大亂,不敢交戰,各自奔走。正行之際,忽然鼓聲大震,又一彪軍殺來:當先一輛四輪車,孔明端坐於上,左右前後推車使者,同前一般。魏兵無不駭然。
sī mǎ yì bù zhī shì rén shì guǐ, yòu bù zhī duō shǎo shǔ bīng, shí fēn jīng jù, jí jí yǐn bīng bēn rù shàng guī, bì mén bù chū. cǐ shí kǒng míng zǎo lìng sān wàn jīng bīng jiāng lǒng shàng xiǎo mài gē jǐn, yùn fù lǔ chéng dǎ shài qù le. sī mǎ yì zài shàng guī fù chéng zhōng, sān rì bù gǎn chū chéng. hòu jiàn shǔ bīng tuì qù, fāng gǎn lìng jūn chū shào yú lù zhuō dé yī shǔ bīng, lái jiàn sī mǎ yì. yì wèn zhī, qí rén gào yuē: mǒu nǎi gē mài zhī rén, yīn zǒu shī mǎ pǐ, bèi zhuō qián lái. yì yuē: qián zhě shì hé shén bīng? dá yuē: sān lù fú bīng, jiē bú shì kǒng míng, nǎi jiāng wéi mǎ dài wèi yán yě. měi yí lù zhǐ yǒu yī qiān jūn hù chē, wǔ bǎi jūn léi gǔ. zhǐ shì xiān lái yòu zhèn de chē shàng nǎi kǒng míng yě. yì yǎng tiān zhǎng tàn yuē: kǒng míng yǒu shén chū guǐ méi zhī jī! hū bào fù dū du guō huái rù jiàn. yì jiē rù, lǐ bì, huái yuē: wú wén shǔ bīng bù duō, xiàn zài lǔ chéng dǎ mài, kě yǐ jī zhī. yì xì yán qián shì. huái xiào yuē: zhǐ mán guò yī shí, jīn yǐ shí pò, hé zú dào zāi! wú yǐn yī jūn gōng qí hòu, gōng yǐn yī jūn gōng qí qián, lǔ chéng kě pò, kǒng míng kě qín lèi. yì cóng zhī, suì fēn bīng liǎng lù ér lái.
司馬懿不知是人是鬼,又不知多少蜀兵,十分驚懼,急急引兵奔入上邽,閉門不出。此時孔明早令三萬精兵將隴上小麥割盡,運赴鹵城打曬去了。司馬懿在上圭阝城中,三日不敢出城。後見蜀兵退去,方敢令軍出哨;於路捉得一蜀兵,來見司馬懿。懿問之,其人告曰:「某乃割麥之人,因走失馬匹,被捉前來。」懿曰:「前者是何神兵?答曰:「三路伏兵,皆不是孔明,乃姜維、馬岱、魏延也。每一路只有一千軍護車,五百軍擂鼓。只是先來誘陣的車上乃孔明也。」懿仰天長嘆曰:「孔明有神出鬼沒之機!」忽報副都督郭淮入見。懿接入,禮畢,淮曰:「吾聞蜀兵不多,現在鹵城打麥,可以擊之。」懿細言前事。淮笑曰:「只瞞過一時,今已識破,何足道哉!吾引一軍攻其後,公引一軍攻其前,鹵城可破,孔明可擒類。」懿從之,遂分兵兩路而來。
què shuō kǒng míng yǐn jūn zài lǔ chéng dǎ shài xiǎo mài, hū huàn zhū jiāng tīng lìng yuē: jīn yè dí rén bì lái gōng chéng. wú liào lǔ chéng dōng xī mài tián zhī nèi, zú kě fú bīng shuí gǎn wèi wǒ yī wǎng? jiāng wéi wèi yán mǎ zhōng mǎ dài sì jiāng chū yuē: mǒu děng yuàn wǎng. kǒng míng dà xǐ, nǎi mìng jiāng wéi wèi yán gè yǐn èr qiān bīng, fú zài dōng nán xī běi liǎng chù mǎ dài mǎ zhōng gè yǐn èr qiān bīng, fú zài xī nán dōng běi liǎng chù: zhǐ tīng pào xiǎng, sì jiǎo yī qí shā lái. sì jiāng shòu jì, yǐn bīng qù le. kǒng míng zì yǐn bǎi yú rén, gè dài huǒ pào chū chéng, fú zài mài tián zhī nèi děng hòu.
卻說孔明引軍在鹵城打曬小麥,忽喚諸將聽令曰:「今夜敵人必來攻城。吾料鹵城東西麥田之內,足可伏兵;誰敢為我一往?」姜維、魏延、馬忠、馬岱四將出曰:「某等願往。」孔明大喜,乃命姜維、魏延各引二千兵,伏在東南、西北兩處;馬岱、馬忠各引二千兵,伏在西南、東北兩處:「只聽炮響,四角一齊殺來。」四將受計,引兵去了。孔明自引百餘人,各帶火炮出城,伏在麥田之內等候。
què shuō sī mǎ yì yǐn bīng jìng dào lǔ chéng xià, rì yǐ hūn hēi, nǎi wèi zhū jiāng yuē: ruò bái rì jìn bīng, chéng zhōng bì yǒu zhǔn bèi jīn kě chéng yè wǎn gōng zhī. cǐ chù chéng dī háo qiǎn, kě biàn dǎ pò. suì tún bīng chéng wài. yī gēng shí fēn, guō huái yì yǐn bīng dào. liǎng xià hé bīng, yī shēng gǔ xiǎng, bǎ lǔ chéng wéi dé tiě tǒng xiāng sì. chéng shàng wàn nǔ qí fā, shǐ shí rú yǔ, wèi bīng bù gǎn qián jìn. hū rán wèi jūn zhōng xìn pào lián shēng, sān jūn dà jīng, yòu bù zhī hé chù bīng lái. huái lìng rén qù mài tián sōu shí, sì jiǎo shàng huǒ guāng chōng tiān, hǎn shēng dà zhèn, sì lù shǔ bīng, yī qí shā zhì lǔ chéng sì mén dà kāi, chéng nèi bīng shā chū: lǐ yīng wài hé, dà shā le yī zhèn, wèi bīng sǐ zhě wú shù. sī mǎ yì yǐn bài bīng fèn sǐ tū chū zhòng wéi, zhàn zhù le shān tóu guō huái yì yǐn bài bīng bēn dào shān hòu zā zhù. kǒng míng rù chéng, lìng sì jiāng yú sì jiǎo xià ān yíng.
卻說司馬懿引兵徑到鹵城下,日已昏黑,乃謂諸將曰:「若白日進兵,城中必有準備;今可乘夜晚攻之。此處城低壕淺,可便打破。」遂屯兵城外。一更時分,郭淮亦引兵到。兩下合兵,一聲鼓響,把鹵城圍得鐵桶相似。城上萬弩齊發,矢石如雨,魏兵不敢前進。忽然魏軍中信炮連聲,三軍大驚,又不知何處兵來。淮令人去麥田搜時,四角上火光沖天,喊聲大震,四路蜀兵,一齊殺至;鹵城四門大開,城內兵殺出:裡應外合,大殺了一陣,魏兵死者無數。司馬懿引敗兵奮死突出重圍,占住了山頭;郭淮亦引敗兵奔到山後紥住。孔明入城,令四將於四角下安營。
guō huái gào sī mǎ yì yuē: jīn yǔ shǔ bīng xiāng chí xǔ jiǔ, wú cè kě tuì mù xià yòu bèi shā le yī zhèn, zhé shāng sān qiān yú rén ruò bù zǎo tú, rì hòu nán tuì yǐ. yì yuē: dāng fù rú hé? huái yuē: kě fā xí wén diào yōng liáng rén mǎ bìng lì jiǎo shā. wú yuàn yǐn jūn xí jiàn gé, jié qí guī lù, shǐ bǐ liáng cǎo bù tōng, sān jūn huāng luàn: nà shí chéng shì jī zhī, dí kě miè yǐ. yì cóng zhī, jí fā xí wén xīng yè wǎng yōng liáng diào bō rén mǎ, bù yī rì, dà jiāng sūn lǐ yǐn yōng liáng zhū jùn rén mǎ dào. yì jí lìng sūn lǐ yuē huì guō huái qù xí jiàn gé. què shuō kǒng míng zài lǔ chéng xiāng jù rì jiǔ, bù jiàn wèi bīng chū zhàn, nǎi huàn jiāng wéi mǎ dài rù chéng tīng lìng yuē: jīn wèi bīng shǒu zhù shān xiǎn, bù yǔ wǒ zhàn: yī zhě liào wú mài jǐn wú liáng èr zhě lìng bīng qù xí jiàn gé, duàn wú liáng dào yě. rǔ èr rén gè yǐn yī wàn jūn xiān qù shǒu zhù xiǎn yào, wèi bīng jiàn yǒu zhǔn bèi, zì rán tuì qù. èr rén yǐn bīng qù le.
郭淮告司馬懿曰:「今與蜀兵相持許久,無策可退;目下又被殺了一陣,折傷三千餘人;若不早圖,日後難退矣。」懿曰:「當復如何?」淮曰:「可發檄文調雍、涼人馬併力剿殺。吾願引軍襲劍閣,截其歸路,使彼糧草不通,三軍慌亂:那時乘勢擊之,敵可滅矣。」懿從之,即發檄文星夜往雍、涼調撥人馬,不一日,大將孫禮引雍、涼諸郡人馬到。懿即令孫禮約會郭淮去襲劍閣。卻說孔明在鹵城相拒日久,不見魏兵出戰,乃喚姜維、馬岱入城聽令曰:「今魏兵守住山險,不與我戰:一者料吾麥盡無糧;二者令兵去襲劍閣,斷吾糧道也。汝二人各引一萬軍先去守住險要,魏兵見有準備,自然退去。」二人引兵去了。
zhǎng shǐ yáng yí rù zhàng gào yuē: xiàng zhě chéng xiàng lìng dà bīng yī bǎi rì yī huàn, jīn yǐ xiàn zú, hàn zhōng bīng yǐ chū chuān kǒu, qián lù gōng wén yǐ dào, zhǐ dài huì bīng jiāo huàn: xiàn cún bā wàn jūn, nèi sì wàn gāi yǔ huàn bān. kǒng míng yuē: jì yǒu lìng, biàn jiào sù xíng. zhòng jūn wén zhī, gè gè shōu shí qǐ chéng. hū bào sūn lǐ yǐn yōng liáng rén mǎ èr shí wàn lái zhù zhàn, qù xí jiàn gé, sī mǎ yì zì yǐn bīng lái gōng lǔ chéng le. shǔ bīng wú bù jīng hài.
長史楊儀入帳告曰:「向者丞相令大兵一百日一換,今已限足,漢中兵已出川口,前路公文已到,只待會兵交換:現存八萬軍,內四萬該與換班。」孔明曰:「既有令,便教速行。」眾軍聞知,各各收拾起程。忽報孫禮引雍、涼人馬二十萬來助戰,去襲劍閣,司馬懿自引兵來攻鹵城了。蜀兵無不驚駭。
yáng yí rù gào kǒng míng yuē: wèi bīng lái dé shén jí, chéng xiàng kě jiāng huàn bān jūn qiě liú xià tuì dí, dài xīn lái bīng dào, rán hòu huàn zhī. kǒng míng yuē: bù kě. wú yòng bīng mìng jiāng, yǐ xìn wèi běn jì yǒu lìng zài xiān, qǐ kě shī xìn? qiě shǔ bīng yīng qù zhě, jiē zhǔn bèi guī jì, qí fù mǔ qī zǐ yǐ fēi ér wàng wú jīn biàn yǒu dà nán, jué bù liú tā. jí chuán lìng jiào yīng qù zhī bīng, dāng rì biàn xíng. zhòng jūn wén zhī, jiē dà hū yuē: chéng xiàng rú cǐ shī ēn yú zhòng, wǒ děng yuàn qiě bù huí, gè shě yī mìng, dà shā wèi bīng, yǐ bào chéng xiàng! kǒng míng yuē: ěr děng gāi hái jiā, qǐ kě fù liú yú cǐ? zhòng jūn jiē yào chū zhàn, bù yuàn huí jiā. kǒng míng yuē: rǔ děng jì yào yǔ wǒ chū zhàn, kě chū chéng ān yíng, dài wèi bīng dào, mò dài tā xī chuǎn, biàn jí gōng zhī: cǐ yǐ yì dài láo zhī fǎ yě. zhòng bīng lǐng mìng, gè zhí bīng qì, huān xǐ chū chéng, liè zhèn ér dài. què shuō xī liáng rén mǎ bèi dào ér lái, zǒu de rén mǎ kùn fá fāng yù xià yíng xiē xī, bèi shǔ bīng yī yōng ér jìn, rén rén fèn yǒng, jiāng ruì bīng xiāo, yōng liáng bīng dǐ dí bú zhù, wàng hòu biàn tuì. shǔ bīng fèn lì zhuī shā, shā dé nà yōng liáng bīng shī héng biàn yě, xuè liú chéng qú. kǒng míng chū chéng, shōu jù dé shèng zhī bīng, rù chéng shǎng láo. hū bào yǒng ān lǐ yán yǒu shū gào jí. kǒng míng dà jīng, chāi fēng shì zhī. shū yún: jìn wén dōng wú lìng rén rù luò yáng, yǔ wèi lián hé wèi lìng wú qǔ shǔ, xìng wú shàng wèi qǐ bīng. jīn yán tàn zhī xiāo xī, fú wàng chéng xiàng, zǎo zuò liáng tú. kǒng míng lǎn bì, shèn shì jīng yí, nǎi jù zhū jiāng yuē: ruò dōng wú xìng bīng kòu shǔ, wú xū suǒ sù huí yě. jí chuán lìng, jiào qí shān dà zhài rén mǎ, qiě tuì huí xī chuān: sī mǎ yì zhī wú tún jūn zài cǐ, bì bù gǎn zhuī gǎn. yú shì wáng píng zhāng yí wú bān wú yì, fēn bīng liǎng lù, xú xú tuì rù xī chuān qù le. zhāng hé jiàn shǔ bīng tuì qù, kǒng yǒu jì cè, bù gǎn lái zhuī, nǎi yǐn bīng wǎng jiàn sī mǎ yì yuē: jīn shǔ bīng tuì qù, bù zhī hé yì? yì yuē: kǒng míng guǐ jì jí duō, bù kě qīng dòng. bù rú jiān shǒu, dài tā liáng jǐn, zì rán tuì qù. dà jiāng wèi píng chū yuē: shǔ bīng bá qí shān zhī yíng ér tuì, zhèng kě chéng shì zhuī zhī, dū du àn bīng bù dòng, wèi shǔ rú hǔ, nài tiān xià xiào hé? yì jiān zhí bù cóng.
楊儀入告孔明曰:「魏兵來得甚急,丞相可將換班軍且留下退敵,待新來兵到,然後換之。」孔明曰:「不可。吾用兵命將,以信為本;既有令在先,豈可失信?且蜀兵應去者,皆準備歸計,其父母妻子倚扉而望;吾今便有大難,決不留他。」即傳令教應去之兵,當日便行。眾軍聞之,皆大呼曰:「丞相如此施恩於眾,我等願且不回,各舍一命,大殺魏兵,以報丞相!」孔明曰:「爾等該還家,豈可復留於此?」眾軍皆要出戰,不願回家。孔明曰:「汝等既要與我出戰,可出城安營,待魏兵到,莫待他息喘,便急攻之:此以逸待勞之法也。」眾兵領命,各執兵器,歡喜出城,列陣而待。卻說西涼人馬倍道而來,走的人馬睏乏;方欲下營歇息,被蜀兵一擁而進,人人奮勇,將銳兵驍,雍、涼兵抵敵不住,望後便退。蜀兵奮力追殺,殺得那雍、涼兵屍橫遍野,血流成渠。孔明出城,收聚得勝之兵,入城賞勞。忽報永安李嚴有書告急。孔明大驚,拆封視之。書云:「近聞東吳令人入洛陽,與魏連和;魏令吳取蜀,幸吳尚未起兵。今嚴探知消息,伏望丞相,早作良圖。」孔明覽畢,甚是驚疑,乃聚諸將曰:「若東吳興兵寇蜀,吾須索速回也。」即傳令,教祁山大寨人馬,且退回西川:「司馬懿知吾屯軍在此,必不敢追趕。」於是王平、張嶷、吳班、吳懿,分兵兩路,徐徐退入西川去了。張郃見蜀兵退去,恐有計策,不敢來追,乃引兵往見司馬懿曰:「今蜀兵退去,不知何意?」懿曰:「孔明詭計極多,不可輕動。不如堅守,待他糧盡,自然退去。」大將魏平出曰:「蜀兵拔祁山之營而退,正可乘勢追之,都督按兵不動,畏蜀如虎,奈天下笑何?」懿堅執不從。
què shuō kǒng míng zhī qí shān bīng yǐ huí, suì lìng yáng yí mǎ zhōng rù zhàng, shòu yǐ mì jì, lìng xiān yǐn yī wàn gōng nǔ shǒu, qù jiàn gé mù mén dào, liǎng xià mái fú ruò wèi bīng zhuī dào, tīng wú pào xiǎng, jí gǔn xià mù shí, xiān jié qí qù lù, liǎng tóu yī qí shè zhī. èr rén yǐn bīng qù le. yòu huàn wèi yán guān xìng yǐn bīng duàn hòu, chéng shàng sì miàn biàn chā jīng qí, chéng nèi luàn duī chái cǎo, xū fàng yān huǒ. dà bīng jǐn wàng mù mén dào ér qù.
卻說孔明知祁山兵已回,遂令楊儀、馬忠入帳,授以密計,令先引一萬弓弩手,去劍閣木門道,兩下埋伏;若魏兵追到,聽吾炮響,急滾下木石,先截其去路,兩頭一齊射之。二人引兵去了。又喚魏延、關興引兵斷後,城上四面遍插旌旗,城內亂堆柴草,虛放煙火。大兵盡望木門道而去。
wèi yíng xún shào jūn lái bào sī mǎ yì yuē: shǔ bīng dà duì yǐ tuì, dàn bù zhī chéng zhōng hái yǒu duō shǎo bīng. yì zì wǎng shì zhī, jiàn chéng shàng chā qí, chéng zhōng yān qǐ, xiào yuē: cǐ nǎi kōng chéng yě. lìng rén tàn zhī, guǒ shì kōng chéng, yì dà xǐ yuē: kǒng míng yǐ tuì, shuí gǎn zhuī zhī? xiān fēng zhāng hé yuē: wú yuàn wǎng. yì zǔ yuē: gōng xìng jí zào, bù kě qù. hé yuē: dū du chū guān zhī shí, mìng wú wèi xiān fēng jīn rì zhèng shì lì gōng zhī jì, què bù yòng wú, hé yě? yì yuē: shǔ bīng tuì qù, xiǎn zǔ chù bì yǒu mái fú, xū shí fēn zǐ xì, fāng kě zhuī zhī. hé yuē: wú yǐ zhī dé, bù bì guà lǜ. yì yuē: gōng zì yù qù, mò yào zhuī huǐ. hé yuē: dà zhàng fū shě shēn bào guó, suī wàn sǐ wú hèn. yì yuē: gōng jì jiān zhí yào qù, kě yǐn wǔ qiān bīng xiān xíng què jiào wèi píng yǐn èr wàn mǎ bù bīng hòu xíng, yǐ fáng mái fú. wú què yǐn sān qiān bīng suí hòu cè yīng.
魏營巡哨軍來報司馬懿曰:「蜀兵大隊已退,但不知城中還有多少兵。」懿自往視之,見城上插旗,城中煙起,笑曰:「此乃空城也。」令人探之,果是空城,懿大喜曰:「孔明已退,誰敢追之?」先鋒張郃曰:「吾願往。」懿阻曰:「公性急躁,不可去。」郃曰:「都督出關之時,命吾為先鋒;今日正是立功之際,卻不用吾,何也?」懿曰:「蜀兵退去,險阻處必有埋伏,須十分仔細,方可追之。」郃曰:「吾已知得,不必掛慮。」懿曰:「公自欲去,莫要追悔。」郃曰:「大丈夫捨身報國,雖萬死無恨。」懿曰:「公既堅執要去,可引五千兵先行;卻教魏平引二萬馬步兵後行,以防埋伏。吾卻引三千兵隨後策應。」
zhāng hé lǐng mìng, yǐn bīng huǒ sù wàng qián zhuī gǎn. xíng dào sān shí yú lǐ, hū rán bèi hòu yī shēng hǎn qǐ, shù lín nèi shǎn chū yī biāo jūn, wèi shǒu dà jiāng, héng dāo lēi mǎ dà jiào yuē: zéi jiāng yǐn bīng nà lǐ qù! hé huí tóu shì zhī, nǎi wèi yán yě. hé dà nù, huí mǎ jiāo fēng. bù shí hé, yán zhà bài ér zǒu. hé yòu zhuī gǎn sān shí yú lǐ, lēi mǎ huí gù, quán wú fú bīng, yòu cè mǎ qián zhuī. fāng zhuǎn guò shān pō, hū hǎn shēng dà qǐ, yī biāo jūn shǎn chū, wèi shǒu dà jiāng, nǎi guān xìng yě, héng dāo lēi mǎ dà jiào yuē: zhāng hé xiū gǎn! yǒu wú zài cǐ! hé jiù pāi mǎ jiāo fēng. bù shí hé, xìng bō mǎ biàn zǒu. hé suí hòu zhuī zhī. gǎn dào yī mì lín nèi, hé xīn yí, lìng rén sì xià shào tàn, bìng wú fú bīng yú shì fàng xīn yòu gǎn. bù xiǎng wèi yán què chāo zài qián miàn hé yòu yǔ zhàn shí yú hé, yán yòu bài zǒu. hé fèn nù zhuī lái, yòu bèi guān xìng chāo zài qián miàn, jié zhù qù lù. hé dà nù, pāi mǎ jiāo fēng, zhàn yǒu shí hé, shǔ bīng jǐn qì yì jiǎ shí wù děng jiàn, sāi mǎn dào lù, wèi jūn jiē xià mǎ zhēng qǔ. yán xìng èr jiāng, lún liú jiāo zhàn, zhāng hé fèn yǒng zhuī gǎn. kàn kàn tiān wǎn, gǎn dào mù mén dào kǒu, wèi yán bō huí mǎ, gāo shēng dà mà yuē: zhāng hé nì zéi! wú bù yǔ rǔ xiāng jù, rǔ zhǐ gù gǎn lái, wú jīn yǔ rǔ jué yī sǐ zhàn! hé shí fēn fèn nù, tǐng qiāng zhòu mǎ, zhí qǔ wèi yán. yán huī dāo lái yíng. zhàn bù shí hé, yán dà bài, jǐn qì yì jiǎ tóu kuī, pǐ mǎ yǐn bài bīng wàng mù mén dào zhōng ér zǒu. zhāng hé shā de xìng qǐ, yòu jiàn wèi yán dà bài ér táo, nǎi zhòu mǎ gǎn lái. cǐ shí tiān sè hūn hēi, yī shēng pào xiǎng, shān shàng huǒ guāng chōng tiān, dà shí luàn chái gǔn jiāng xià lái, zǔ jié qù lù. hé dà jīng yuē: wǒ zhōng jì yǐ! jí huí mǎ shí, bèi hòu yǐ bèi mù shí sāi mǎn le guī lù, zhōng jiān zhǐ yǒu yī duàn kòng dì, liǎng biān jiē shì qiào bì, hé jìn tuì wú lù. hū yī shēng bāng zi xiǎng, liǎng xià wàn nǔ qí fā, jiāng zhāng hé bìng bǎi yú gè bù jiāng, jiē shè sǐ yú mù mén dào zhōng. hòu rén yǒu shī yuē: fú nǔ qí fēi wàn diǎn xīng, mù mén dào shàng shè xióng bīng. zhì jīn jiàn gé xíng rén guò, yóu shuō jūn shī jiù rì míng.
張郃領命,引兵火速望前追趕。行到三十餘里,忽然背後一聲喊起,樹林內閃出一彪軍,為首大將,橫刀勒馬大叫曰:「賊將引兵那裡去!」郃回頭視之,乃魏延也。郃大怒,回馬交鋒。不十合,延詐敗而走。郃又追趕三十餘里,勒馬回顧,全無伏兵,又策馬前追。方轉過山坡,忽喊聲大起,一彪軍閃出,為首大將,乃關興也,橫刀勒馬大叫曰:「張郃休趕!有吾在此!」郃就拍馬交鋒。不十合,興撥馬便走。郃隨後追之。趕到一密林內,郃心疑,令人四下哨探,並無伏兵;於是放心又趕。不想魏延卻抄在前面;郃又與戰十餘合,延又敗走。郃奮怒追來,又被關興抄在前面,截住去路。郃大怒,拍馬交鋒,戰有十合,蜀兵盡棄衣甲什物等件,塞滿道路,魏軍皆下馬爭取。延、興二將,輪流交戰,張郃奮勇追趕。看看天晚,趕到木門道口,魏延撥回馬,高聲大罵曰:「張郃逆賊!吾不與汝相拒,汝只顧趕來,吾今與汝決一死戰!」郃十分忿怒,挺槍驟馬,直取魏延。延揮刀來迎。戰不十合,延大敗,盡棄衣甲、頭盔,匹馬引敗兵望木門道中而走。張郃殺得性起,又見魏延大敗而逃,乃驟馬趕來。此時天色昏黑,一聲炮響,山上火光沖天,大石亂柴滾將下來,阻截去路。郃大驚曰:「我中計矣!」急回馬時,背後已被木石塞滿了歸路,中間只有一段空地,兩邊皆是峭壁,郃進退無路。忽一聲梆子響,兩下萬弩齊發,將張郃並百餘個部將,皆射死於木門道中。後人有詩曰:「伏弩齊飛萬點星,木門道上射雄兵。至今劍閣行人過,猶說軍師舊日名。」
què shuō zhāng hé yǐ sǐ, suí hòu wèi bīng zhuī dào, jiàn sāi le dào lù, yǐ zhī zhāng hé zhōng jì. zhòng jūn lēi huí mǎ jí tuì. hū tīng dé shān tóu shàng dà jiào yuē: zhū gé chéng xiàng zài cǐ! zhòng jūn yǎng shì, zhǐ jiàn kǒng míng lì yú huǒ guāng zhī zhōng, zhǐ zhòng jūn ér yán yuē: wú jīn rì wéi liè, yù shè yī mǎ, wù zhōng yī zhāng. rǔ gè rén ān xīn ér qù shàng fù zhòng dá: zǎo wǎn bì wèi wú suǒ qín yǐ. wèi bīng huí jiàn sī mǎ yì, xì gào qián shì. yì bēi shāng bù yǐ, yǎng tiān tàn yuē: zhāng juàn yì shēn sǐ, wú zhī guò yě! nǎi shōu bīng huí luò yáng. wèi zhǔ wén zhāng hé sǐ, huī lèi tàn xī, lìng rén shōu qí shī, hòu zàng zhī.
卻說張郃已死,隨後魏兵追到,見塞了道路,已知張郃中計。眾軍勒回馬急退。忽聽得山頭上大叫曰:「諸葛丞相在此!」眾軍仰視,只見孔明立於火光之中,指眾軍而言曰:「吾今日圍獵,欲射一『馬』,誤中一『獐』。汝各人安心而去;上覆仲達:早晚必為吾所擒矣。」魏兵回見司馬懿,細告前事。懿悲傷不已,仰天嘆曰:「張雋乂身死,吾之過也!」乃收兵回洛陽。魏主聞張郃死,揮淚嘆息,令人收其屍,厚葬之。
què shuō kǒng míng rù hàn zhōng, yù guī chéng dū jiàn hòu zhǔ. dōu hù lǐ yán wàng zòu hòu zhǔ yuē: chén yǐ bàn bèi jūn liáng, xíng jiāng yùn fù chéng xiàng jūn qián, bù zhī chéng xiàng hé gù hū rán bān shī. hòu zhǔ wén zòu, jí mìng shàng shū fèi yī rù hàn zhōng jiàn kǒng míng, wèn bān shī zhī gù. yī zhì hàn zhōng, xuān hòu zhǔ zhī yì. kǒng míng dà jīng yuē: lǐ yán fā shū gào jí, shuō dōng wú jiāng xìng bīng kòu chuān, yīn cǐ huí shī. fèi yī yuē: lǐ yán zòu chēng jūn liáng yǐ bàn, chéng xiàng wú gù huí shī, tiān zǐ yīn cǐ mìng mǒu lái wèn ěr. kǒng míng dà nù, lìng rén fǎng chá: nǎi shì lǐ yán yīn jūn liáng bù jì, pà chéng xiàng jiàn zuì, gù fā shū qǔ huí, què yòu wàng zòu tiān zǐ, zhē shì jǐ guò. kǒng míng dà nù yuē: pǐ fū wèi yī jǐ zhī gù, fèi guó jiā dà shì! lìng rén zhào zhì, yù zhǎn zhī. fèi yī quàn yuē: chéng xiàng niàn xiān dì tuō gū zhī yì, gū qiě kuān shù. kǒng míng cóng zhī. fèi yī jí jù biǎo qǐ zòu hòu zhǔ. hòu zhǔ lǎn biǎo, bó rán dà nù, chì wǔ shì tuī lǐ yán chū zhǎn zhī. cān jūn jiǎng wǎn chū bān zòu yuē: lǐ yán nǎi xiān dì tuō gū zhī chén, qǐ wàng ēn kuān shù. hòu zhǔ cóng zhī, jí zhé wèi shù rén, xǐ yú zǐ tóng jùn xián zhù. kǒng míng huí dào chéng dū, yòng lǐ yán zi lǐ fēng wèi zhǎng shǐ jī cǎo tún liáng, jiǎng zhèn lùn wǔ, zhěng zhì jūn qì, cún xù jiāng shì: sān nián rán hòu chū zhēng. liǎng chuān rén mín jūn shì, jiē yǎng qí ēn dé. guāng yīn chá rǎn, bù jué sān nián: shí jiàn xìng shí èr nián chūn èr yuè. kǒng míng rù cháo zòu yuē: chén jīn cún xù jūn shì, yǐ jīng sān nián. liáng cǎo fēng zú, jūn qì wán bèi, rén mǎ xióng zhuàng, kě yǐ fá wèi. jīn fān ruò bù sǎo qīng jiān dǎng, huī fù zhōng yuán, shì bù jiàn bì xià yě! hòu zhǔ yuē: fāng jīn yǐ chéng dǐng zú zhī shì, wú wèi bù céng rù kòu, xiāng fù hé bù ān xiǎng tài píng? kǒng míng yuē: chén shòu xiān dì zhī yù zhī ēn, mèng mèi zhī jiān, wèi cháng bù shè fá wèi zhī cè. jié lì jǐn zhōng, wèi bì xià kè fù zhōng yuán, zhòng xìng hàn shì: chén zhī yuàn yě. yán wèi bì, bān bù zhōng yī rén chū yuē: chéng xiàng bù kě xìng bīng. zhòng shì zhī, nǎi qiào zhōu yě. zhèng shì: wǔ hòu jǐn cuì wéi yōu guó, tài shǐ zhī jī yòu lùn tiān.
卻說孔明入漢中,欲歸成都見後主。都護李嚴妄奏後主曰:「臣已辦備軍糧,行將運赴丞相軍前,不知丞相何故忽然班師。」後主聞奏,即命尚書費禕入漢中見孔明,問班師之故。禕至漢中,宣後主之意。孔明大驚曰:「李嚴發書告急,說東吳將興兵寇川,因此回師。」費禕曰:「李嚴奏稱軍糧已辦,丞相無故回師,天子因此命某來問耳。」孔明大怒,令人訪察:乃是李嚴因軍糧不濟,怕丞相見罪,故發書取回,卻又妄奏天子,遮飾己過。孔明大怒曰:「匹夫為一己之故,廢國家大事!」令人召至,欲斬之。費禕勸曰:「丞相念先帝託孤之意,姑且寬恕。」孔明從之。費禕即具表啟奏後主。後主覽表,勃然大怒,叱武士推李嚴出斬之。參軍蔣琬出班奏曰:「李嚴乃先帝託孤之臣,乞望恩寬恕。」後主從之,即謫為庶人,徙於梓潼郡閒住。孔明回到成都,用李嚴子李豐為長史;積草屯糧,講陣論武,整治軍器,存恤將士:三年然後出征。兩川人民軍士,皆仰其恩德。光陰茬苒,不覺三年:時建興十二年春二月。孔明入朝奏曰:「臣今存恤軍士,已經三年。糧草豐足,軍器完備,人馬雄壯,可以伐魏。今番若不掃清奸黨,恢復中原,誓不見陛下也!」後主曰:「方今已成鼎足之勢,吳、魏不曾入寇,相父何不安享太平?」孔明曰:「臣受先帝知遇之恩,夢寐之間,未嘗不設伐魏之策。竭力盡忠,為陛下克復中原,重興漢室:臣之願也。」言未畢,班部中一人出曰:「丞相不可興兵。」眾視之,乃譙周也。正是:武侯盡瘁惟憂國,太史知機又論天。
wèi zhī qiào zhōu yǒu hé yì lùn, qiě kàn xià wén fēn jiě.
未知譙周有何議論,且看下文分解。