zhào bān shī hòu zhǔ xìn chán tuō tún tián jiāng wéi bì huò
詔班師後主信讒 托屯田姜維避禍
què shuō shǔ hàn jǐng yào wǔ nián, dōng shí yuè, dà jiāng jūn jiāng wéi, chāi rén lián yè xiū le zhàn dào, zhěng dùn jūn liáng bīng qì, yòu yú hàn zhōng shuǐ lù diào bō chuán zhī. jù yǐ wán bèi, shàng biǎo zòu hòu zhǔ yuē: chén lèi chū zhàn, suī wèi chéng dà gōng, yǐ cuò dòng wèi rén xīn dǎn. jīn yǎng bīng rì jiǔ, bù zhàn zé lǎn, lǎn zé zhì bìng. kuàng jīn jūn sī xiào sǐ, jiāng sī yòng mìng. chén rú bù shèng, dāng shòu sǐ zuì. hòu zhǔ lǎn biǎo, yóu yù wèi jué. qiào zhōu chū bān zòu yuē: chén yè guān tiān wén, jiàn xī shǔ fēn yě, jiāng xīng àn ér bù míng. jīn dà jiāng jūn yòu yù chū shī, cǐ xíng shèn shì bù lì. bì xià kě jiàng zhào zhǐ zhī. hòu zhǔ yuē: qiě kàn cǐ xíng ruò hé. guǒ rán yǒu shī, què dāng zǔ zhī. qiào zhōu zài sān kǔ jiàn bù cóng, nǎi guī jiā tàn xī bù yǐ, suì tuī bìng bù chū.
卻說蜀漢景耀五年,冬十月,大將軍姜維,差人連夜修了棧道,整頓軍糧兵器,又於漢中水路調撥船隻。俱已完備,上表奏後主曰:「臣累出戰,雖未成大功,已挫動魏人心膽。今養兵日久,不戰則懶,懶則致病。況今軍思效死,將思用命。臣如不勝,當受死罪。」後主覽表,猶豫未決。譙周出班奏曰:「臣夜觀天文,見西蜀分野,將星暗而不明。今大將軍又欲出師,此行甚是不利。陛下可降詔止之。」後主曰:「且看此行若何。果然有失,卻當阻之。」譙周再三苦諫不從,乃歸家嘆息不已,遂推病不出。
què shuō jiāng wéi lín xìng bīng, nǎi wèn liào huà yuē: wú jīn chū shī, shì yù huī fù zhōng yuán, dāng xiān qǔ hé chù? huà yuē: lián nián zhēng fá, jūn mín bù níng jiān wèi yǒu dèng ài, zú zhì duō móu, fēi děng xián zhī bèi: jiāng jūn qiáng yù xíng nán wèi zhī shì, cǐ huà suǒ yǐ wèi gǎn zhuān yě. wéi bó rán dà nù yuē: xī chéng xiàng liù chū qí shān, yì wèi guó yě. wú jīn bā cì fá wèi, qǐ wèi yī jǐ zhī sī zāi? jīn dāng xiān qǔ táo yáng. rú yǒu nì wú zhě bì zhǎn! suì liú liào huà shǒu hàn zhōng, zì tóng zhū jiāng tí bīng sān shí wàn, jìng qǔ táo yáng ér lái. zǎo yǒu chuān kǒu rén bào rù qí shān zhài zhōng. shí dèng ài zhèng yǔ sī mǎ wàng tán bīng, wén zhī cǐ xìn, suì lìng rén shào tàn. huí bào shǔ bīng jǐn cóng táo yáng ér chū. sī mǎ wàng yuē: jiāng wéi duō jì, mò fēi xū qǔ táo yáng ér shí lái qǔ qí shān hū? dèng ài yuē: jīn jiāng wéi shí chū táo yáng yě. wàng yuē: gōng hé yǐ zhī zhī? ài yuē: xiàng zhě jiāng wéi lèi chū wú yǒu liáng zhī dì, jīn táo yáng wú liáng, wéi bì liào wú zhǐ shǒu qí shān, bù shǒu táo yáng, gù jìng qǔ táo yáng rú dé cǐ chéng, tún liáng jī cǎo, jié lián qiāng rén, yǐ tú jiǔ jì ěr. wàng yuē: ruò cǐ, rú zhī nài hé? ài yuē: kě jǐn chè cǐ chù zhī bīng, fēn wèi liǎng lù qù jiù táo yáng. lí táo yáng èr shí wǔ lǐ, yǒu hóu hé xiǎo chéng, nǎi táo yáng yān hóu zhī dì. gōng yǐn yī jūn fú yú táo yáng, yǎn qí xī gǔ, dà kāi sì mén, rú cǐ rú cǐ ér xíng wǒ què yǐn yī jūn fú hóu hé, bì huò dà shèng yě. chóu huà yǐ dìng, gè gè yī jì ér xíng. zhǐ liú piān jiāng shī zuǎn shǒu qí shān zhài.
卻說姜維臨興兵,乃問廖化曰:「吾今出師,誓欲恢復中原,當先取何處?」化曰:「連年征伐,軍民不寧;兼魏有鄧艾,足智多謀,非等閒之輩:將軍強欲行難為之事,此化所以未敢專也。」維勃然大怒曰:「昔丞相六出祁山,亦為國也。吾今八次伐魏,豈為一己之私哉?今當先取洮陽。如有逆吾者必斬!」遂留廖化守漢中,自同諸將提兵三十萬,徑取洮陽而來。早有川口人報入祁山寨中。時鄧艾正與司馬望談兵,聞知此信,遂令人哨探。回報蜀兵盡從洮陽而出。司馬望曰:「姜維多計,莫非虛取洮陽而實來取祁山乎?」鄧艾曰:「今姜維實出洮陽也。」望曰:「公何以知之?」艾曰:「向者姜維累出吾有糧之地,今洮陽無糧,維必料吾只守祁山,不守洮陽,故徑取洮陽;如得此城,屯糧積草,結連羌人,以圖久計耳。」望曰:「若此,如之奈何?」艾曰:「可盡撤此處之兵,分為兩路去救洮陽。離洮陽二十五里,有侯河小城,乃洮陽咽喉之地。公引一軍伏於洮陽,偃旗息鼓,大開四門,如此如此而行;我卻引一軍伏侯河,必獲大勝也。」籌畫已定,各各依計而行。只留偏將師纂守祁山寨。
què shuō jiāng wéi lìng xià hóu bà wèi qián bù, xiān yǐn yī jūn jìng qǔ táo yáng. bà tí bīng qián jìn, jiāng jìn táo yáng, wàng jiàn chéng shàng bìng wú yī gān jīng qí, sì mén dà kāi. bà xīn xià yí huò, wèi gǎn rù chéng, huí gù zhū jiāng yuē: mò fēi zhà hū? zhū jiāng yuē: yǎn jiàn dé shì kōng chéng, zhǐ yǒu xiē xiǎo bǎi xìng, tīng zhī dà jiāng jūn bīng dào, jǐn qì chéng ér zǒu le. bà wèi xìn, zì zòng mǎ yú chéng nán shì zhī, zhǐ jiàn chéng hòu lǎo xiǎo wú shù, jiē wàng xī běi ér táo. bà dà xǐ yuē: guǒ kōng chéng yě. suì dāng xiān shā rù, yú zhòng suí hòu ér jìn. fāng dào wèng chéng biān, hū rán yī shēng pào xiǎng, chéng shàng gǔ jiǎo qí míng, jīng qí biàn shù, zhuāi qǐ diào qiáo. bà dà jīng yuē: wù zhōng jì yǐ! huāng yù tuì shí, chéng shàng shǐ shí rú yǔ. kě lián xià hóu bà tóng wǔ bǎi jūn, jiē sǐ yú chéng xià. hòu rén yǒu shī tàn yuē: dà dǎn jiāng wéi miào suàn zhǎng, shuí zhī dèng ài àn dī fáng. kě lián tóu hàn xià hóu bà, qǐng kè chéng biān jiàn xià wáng. sī mǎ wàng cóng chéng nèi shā chū, shǔ bīng dà bài ér táo. suí hòu jiāng wéi yǐn jiē yīng bīng dào, shā tuì sī mǎ wàng, jiù bàng chéng xià zhài. wéi wén xià hóu bà shè sǐ, jiē shāng bù yǐ. shì yè èr gēng, dèng ài zì hóu hé chéng nèi, àn yǐn yī jūn qián dì shā rù shǔ zhài. shǔ bīng dà luàn, jiāng wéi jìn zhǐ bú zhù. chéng shàng gǔ jiǎo xuān tiān, sī mǎ wàng yǐn bīng shā chū. liǎng xià jiā gōng, shǔ bīng dà bài. wéi zuǒ chōng yòu tū, sǐ zhàn dé tuō, tuì èr shí yú lǐ xià zhài. shǔ bīng liǎng fān bài zǒu zhī hòu, xīn zhōng yáo dòng. wéi yǔ zhòng jiāng yuē: shèng bài nǎi bīng jiā zhī cháng, jīn suī sǔn bīng zhé jiāng, bù zú wèi yōu. chéng bài zhī shì, zài cǐ yī jǔ, rǔ děng shǐ zhōng wù gǎi. rú yǒu yán tuì zhě lì zhǎn. zhāng yì jìn yán yuē: wèi bīng jiē zài cǐ chù, qí shān bì rán kōng xū. jiāng jūn zhěng bīng yǔ dèng ài jiāo fēng, gōng dǎ táo yáng hóu hé mǒu yǐn yī jūn qǔ qí shān. qǔ le qí shān jiǔ zhài, biàn qū bīng xiàng zhǎng ān. cǐ wèi shàng jì. wéi cóng zhī, jí lìng zhāng yì yǐn hòu jūn jìng qǔ qí shān.
卻說姜維令夏侯霸為前部,先引一軍徑取洮陽。霸提兵前進,將近洮陽,望見城上並無一杆旌旗,四門大開。霸心下疑惑,未敢入城,回顧諸將曰:「莫非詐乎?」諸將曰:「眼見得是空城,只有些小百姓,聽知大將軍兵到,盡棄城而走了。」霸未信,自縱馬於城南視之,只見城後老小無數,皆望西北而逃。霸大喜曰:「果空城也。」遂當先殺入,餘眾隨後而進。方到瓮城邊,忽然一聲炮響,城上鼓角齊鳴,旌旗遍豎,拽起吊橋。霸大驚曰:「誤中計矣!」慌欲退時,城上矢石如雨。可憐夏侯霸同五百軍,皆死於城下。後人有詩嘆曰:「大膽姜維妙算長,誰知鄧艾暗提防。可憐投漢夏侯霸,頃刻城邊箭下亡。」司馬望從城內殺出,蜀兵大敗而逃。隨後姜維引接應兵到,殺退司馬望,就傍城下寨。維聞夏侯霸射死,嗟傷不已。是夜二更,鄧艾自侯河城內,暗引一軍潛地殺入蜀寨。蜀兵大亂,姜維禁止不住。城上鼓角喧天,司馬望引兵殺出。兩下夾攻,蜀兵大敗。維左衝右突,死戰得脫,退二十餘里下寨。蜀兵兩番敗走之後,心中搖動。維與眾將曰:「勝敗乃兵家之常,今雖損兵折將,不足為憂。成敗之事,在此一舉,汝等始終勿改。如有言退者立斬。」張翼進言曰:「魏兵皆在此處,祁山必然空虛。將軍整兵與鄧艾交鋒,攻打洮陽、侯河;某引一軍取祁山。取了祁山九寨,便驅兵向長安。此為上計。」維從之,即令張翼引後軍徑取祁山。
wéi zì yǐn bīng dào hóu hé nuò dèng ài jiāo zhàn. ài yǐn jūn chū yíng. liǎng jūn duì yuán, èr rén jiāo fēng shù shí yú hé, bù fēn shèng fù, gè shōu bīng huí zhài. cì rì, jiāng wéi yòu yǐn bīng tiāo zhàn, dèng ài àn bīng bù chū. jiāng wéi lìng jūn rǔ mà. dèng ài xún sī yuē: shǔ rén bèi wú dà shā yī zhèn, quán rán bù tuì, lián rì fǎn lái nuò zhàn: bì fēn bīng qù xí qí shān zhài yě. shǒu zhài jiāng shī zuǎn, bīng shǎo zhì guǎ, bì rán bài yǐ. wú dāng qīn wǎng jiù zhī. nǎi huàn zi dèng zhōng fēn fù yuē: rǔ yòng xīn shǒu bǎ cǐ chù, rèn tā nuò zhàn, què wù qīng chū. wú jīn yè yǐn bīng qù qí shān jiù yīng.
維自引兵到侯河搦鄧艾交戰。艾引軍出迎。兩軍對圓,二人交鋒數十餘合,不分勝負,各收兵回寨。次日,姜維又引兵挑戰,鄧艾按兵不出。姜維令軍辱罵。鄧艾尋思曰:「蜀人被吾大殺一陣,全然不退,連日反來搦戰:必分兵去襲祁山寨也。守寨將師纂,兵少智寡,必然敗矣。吾當親往救之。」乃喚子鄧忠分付曰:「汝用心守把此處,任他搦戰,卻勿輕出。吾今夜引兵去祁山救應。」
shì yè èr gēng, jiāng wéi zhèng zài zhài zhōng shè jì, hū tīng dé zhài wài hǎn shēng zhèn dì, gǔ jiǎo xuān tiān, rén bào dèng ài yǐn sān qiān jīng bīng yè zhàn. zhū jiāng yù chū, wéi zhǐ zhī yuē: wù dé wàng dòng. yuán lái dèng ài yǐn bīng zhì shǔ zhài qián shào tàn le yī biàn, chéng shì qù jiù qí shān, dèng zhōng zì rù chéng qù le. jiāng wéi huàn zhū jiāng yuē: dèng ài xū zuò yè zhàn zhī shì, bì rán qù jiù qí shān zhài yǐ. nǎi huàn fù qiān fēn fù yuē: rǔ shǒu cǐ zhài, wù qīng yǔ dí. zhǔ bì, wéi zì yǐn sān qiān bīng lái zhù zhāng yì.
是夜二更,姜維正在寨中設計,忽聽得寨外喊聲震地,鼓角喧天,人報鄧艾引三千精兵夜戰。諸將欲出,維止之曰:「勿得妄動。」原來鄧艾引兵至蜀寨前哨探了一遍,乘勢去救祁山,鄧忠自入城去了。姜維喚諸將曰:「鄧艾虛作夜戰之勢,必然去救祁山寨矣。」乃喚傅僉分付曰:「汝守此寨,勿輕與敵。」囑畢,維自引三千兵來助張翼。
què shuō zhāng yì zhèng dào qí shān gōng dǎ, shǒu zhài jiāng shī zuǎn bīng shǎo, zhī chí bú zhù. kàn kàn dài pò, hū rán dèng ài bīng zhì, chōng shā le yī zhèn, shǔ bīng dà bài, bǎ zhāng yì gé zài shān hòu, jué le guī lù. zhèng huāng jí zhī jiān, hū tīng de hǎn shēng dà zhèn, gǔ jiǎo xuān tiān, zhǐ jiàn wèi bīng fēn fēn dào tuì. zuǒ yòu bào yuē: dà jiāng jūn jiāng bó yuē shā dào! yì chéng shì qū bīng xiāng yīng. liǎng xià jiā gōng, dèng ài zhé le yī zhèn, jí tuì shàng qí shān zhài bù chū. jiāng wéi lìng bīng sì miàn gōng wéi. huà fēn liǎng tóu. què shuō hòu zhǔ zài chéng dū, tīng xìn huàn guān huáng hào zhī yán, yòu nì yú jiǔ sè, bù lǐ cháo zhèng. shí yǒu dà chén liú yǎn qī hú shì, jí yǒu yán sè yīn rù gōng cháo jiàn huáng hòu, hòu liú zài gōng zhōng, yī yuè fāng chū. yǎn yí qí qī yǔ hòu zhǔ sī tōng, nǎi huàn zhàng xià jūn shì wǔ bǎi rén, liè yú qián, jiāng qī bǎng fù, lìng jūn yǐ lǚ tà qí miàn shù shí, jǐ sǐ fù sū. hòu zhǔ wén zhī dà nù, lìng yǒu sī yì liú yǎn zuì. yǒu sī yì dé: zú fēi tà qī zhī rén, miàn fēi shòu xíng zhī dì: hé dāng qì shì. suì zhǎn liú yǎn. zì cǐ mìng fù bù xǔ rù cháo. rán yī shí guān liáo yǐ hòu zhǔ huāng yín, duō yǒu yí yuàn zhě. yú shì xián rén jiàn tuì, xiǎo rén rì jìn. shí yòu jiāng jūn yán yǔ, shēn wú cùn gōng, zhǐ yīn ē fù huáng hào, suì dé zhòng jué wén jiāng wéi tǒng bīng zài qí shān, nǎi shuō hào zòu hòu zhǔ yuē: jiāng wéi lǚ zhàn wú gōng, kě mìng yán yǔ dài zhī. hòu zhǔ cóng qí yán, qiǎn shǐ jī zhào, zhào huí jiāng wéi. wéi zhèng zài qí shān gōng dǎ zhài shān, hū yī rì sān dào zhào zhì, xuān wéi bān shī. wéi zhǐ de zūn mìng, xiān lìng táo yáng bīng tuì, cì hòu yǔ zhāng yì xú xú ér tuì. dèng ài zài zhài zhōng, zhǐ tīng dé yī yè gǔ jiǎo xuān tiān, bù zhī hé yì. zhì píng míng, rén bào shǔ bīng jǐn tuì, zhǐ liú kòng zhài. ài yí yǒu jì, bù gǎn zhuī xí. jiāng wéi jìng dào hàn zhōng, xiē zhù rén mǎ, zì yǔ shǐ mìng rù chéng dū jiàn hòu zhǔ. hòu zhǔ yī lián shí rì bù cháo. wéi xīn zhōng yí huò. shì rì zhì dōng huá mén, yù jiàn mì shū láng xì. wéi wèn yuē: tiān zǐ zhào wéi bān shī, gōng zhī qí gù fǒu? zhèng xiào yuē: dà jiāng jūn hé shàng bù zhī? huáng hào yù shǐ yán yǔ lì gōng, zòu wén cháo tíng, fā zhào qǔ huí jiāng jūn. jīn wén dèng ài shàn néng yòng bīng, yīn cǐ qǐn qí shì yǐ. wéi dà nù yuē: wǒ bì shā cǐ huàn shù! xì zhèng zhǐ zhī yuē: dà jiāng jūn jì wǔ hòu zhī shì, rèn dà zhí zhòng, qǐ kě zào cì? tǎng ruò tiān zǐ bù róng, fǎn wèi bù měi yǐ. wéi xiè yuē: xiān shēng zhī yán shì yě. cì rì, hòu zhǔ yǔ huáng hào zài hòu yuán yàn yǐn, wéi yǐn shù rén jìng rù. zǎo yǒu rén bào zhī huáng hào, hào jí bì yú hú shān zhī cè. wéi zhì tíng xià, bài le hòu zhǔ, qì zòu yuē: chén kùn dèng ài yú qí shān, bì xià lián jiàng sān zhào, zhào chén huí cháo, wèi shěn shèng yì wèi hé? hòu zhǔ mò rán bù yǔ. wéi yòu zòu yuē: huáng hào jiān qiǎo zhuān quán, nǎi líng dì shí shí cháng shì yě. bì xià jìn zé jiàn yú zhāng ràng, yuǎn zé jiàn yú zhào gāo. zǎo shā cǐ rén, cháo tíng zì rán qīng píng, zhōng yuán fāng kě huī fù. hòu zhǔ xiào yuē: huáng hào nǎi qū zǒu xiǎo chén, zòng shǐ zhuān quán, yì wú néng wèi. xī zhě dǒng yǔn měi qiè chǐ hèn hào, zhèn shén guài zhī. qīng hé bì jiè yì? wéi kòu tóu zòu yuē: bì xià jīn rì bù shā huáng hào, huò bù yuǎn yě. hòu zhǔ yuē: ài zhī yù qí shēng, è zhī yù qí sǐ. qīng hé bù róng yī huàn guān yé? lìng jìn shì yú hú shān zhī cè, huàn chū huáng hào zhì tíng xià, mìng bài jiāng wéi fú zuì. hào kū bài wéi yuē: mǒu zǎo wǎn qū shì shèng shàng ér yǐ, bìng bù gàn yǔ guó zhèng. jiāng jūn xiū tīng wài rén zhī yán, yù shā mǒu yě. mǒu mìng xì yú jiāng jūn, wéi jiāng jūn lián zhī! yán bà, kòu tóu liú tì. wéi fèn fèn ér chū, jí wǎng jiàn xì zhèng, bèi jiāng cǐ shì gào zhī. zhèng yuē: jiāng jūn huò bù yuǎn yǐ. jiāng jūn ruò wēi, guó jiā suí miè! wéi yuē: xiān shēng xìng jiào wǒ yǐ bǎo guó ān shēn zhī cè. zhèng yuē: lǒng xī yǒu yī qù chù, míng yuē dá zhōng, cǐ dì jí qí féi zhuàng. jiāng jūn hé bù xiào wǔ hòu tún tián zhī shì, zòu zhī tiān zǐ, qián qù dá zhōng tún tián? yī zhě, dé mài shú yǐ zhù jūn shí èr zhě, kě yǐ jǐn tú lǒng yòu zhū jùn sān zhě, wèi rén bù gǎn zhèng shì hàn zhōng sì zhě, jiāng jūn zài wài zhǎng wò bīng quán, rén bù néng tú, kě yǐ bì huò: cǐ nǎi bǎo guó ān shēn zhī cè yě, yí zǎo xíng zhī. wéi dà xǐ, xiè yuē: xiān shēng jīn yù zhī yán yě. cì rì, jiāng wéi biǎo zòu hòu zhǔ, qiú dá zhōng tún tián, xiào wǔ hòu zhī shì. hòu zhǔ cóng zhī. wéi suì hái hàn zhōng, jù zhū jiāng yuē: mǒu lèi chū shī, yīn liáng bù zú, wèi néng chéng gōng. jīn wú tí bīng bā wàn, wǎng dá zhōng zhǒng mài tún tián, xú tú jìn qǔ. rǔ děng jiǔ zhàn láo kǔ, jīn qiě liǎn bīng jù gǔ, tuì shǒu hàn zhōng wèi bīng qiān lǐ yùn liáng, jīng shè shān lǐng, zì rán pí fá pí fá bì tuì: nà shí chéng xū zhuī xí. wú bù shèng yǐ. suì lìng hú jì shǒu hàn shòu chéng, wáng hán shǒu lè chéng, jiǎng bīn shǒu hàn chéng, jiǎng shū fù qiān tóng shǒu guān ài. fēn bō yǐ bì, wéi zì yǐn bīng bā wàn, lái dá zhōng zhǒng mài, yǐ wèi jiǔ jì.
卻說張翼正到祁山攻打,守寨將師纂兵少,支持不住。看看待破,忽然鄧艾兵至,衝殺了一陣,蜀兵大敗,把張翼隔在山後,絕了歸路。正慌急之間,忽聽的喊聲大震,鼓角喧天,只見魏兵紛紛倒退。左右報曰:「大將軍姜伯約殺到!」翼乘勢驅兵相應。兩下夾攻,鄧艾折了一陣,急退上祁山寨不出。姜維令兵四面攻圍。話分兩頭。卻說後主在成都,聽信宦官黃皓之言,又溺於酒色,不理朝政。時有大臣劉琰妻胡氏,極有顏色;因入宮朝見皇后,後留在宮中,一月方出。琰疑其妻與後主私通,乃喚帳下軍士五百人,列於前,將妻綁縛,令軍以履撻其面數十,幾死復甦。後主聞之大怒,令有司議劉琰罪。有司議得:「卒非撻妻之人,面非受刑之地:合當棄市。」遂斬劉琰。自此命婦不許入朝。然一時官僚以後主荒淫,多有疑怨者。於是賢人漸退,小人日進。時右將軍閻宇,身無寸功,只因阿附黃皓,遂得重爵;聞姜維統兵在祁山,乃說皓奏後主曰:「姜維屢戰無功,可命閻宇代之。」後主從其言,遣使齎詔,召回姜維。維正在祁山攻打寨柵,忽一日三道詔至,宣維班師。維只得遵命,先令洮陽兵退,次後與張翼徐徐而退。鄧艾在寨中,只聽得一夜鼓角喧天,不知何意。至平明,人報蜀兵盡退,止留空寨。艾疑有計,不敢追襲。姜維徑到漢中,歇住人馬,自與使命入成都見後主。後主一連十日不朝。維心中疑惑。是日至東華門,遇見秘書郎郤。維問曰:「天子召維班師,公知其故否?」正笑曰:「大將軍何尚不知?黃皓欲使閻宇立功,奏聞朝廷,發詔取回將軍。今聞鄧艾善能用兵,因此寢其事矣。」維大怒曰:「我必殺此宦豎!」郤正止之曰:「大將軍繼武侯之事,任大職重,豈可造次?倘若天子不容,反為不美矣。」維謝曰:「先生之言是也。」次日,後主與黃皓在後園宴飲,維引數人徑入。早有人報知黃皓,皓急避於湖山之側。維至亭下,拜了後主,泣奏曰:「臣困鄧艾於祁山,陛下連降三詔,召臣回朝,未審聖意為何?」後主默然不語。維又奏曰:「黃皓奸巧專權,乃靈帝時十常侍也。陛下近則鑑於張讓,遠則鑑於趙高。早殺此人,朝廷自然清平,中原方可恢復。」後主笑曰:「黃皓乃趨走小臣,縱使專權,亦無能為。昔者董允每切齒恨皓,朕甚怪之。卿何必介意?」維叩頭奏曰:「陛下今日不殺黃皓,禍不遠也。」後主曰:「愛之欲其生,惡之欲其死。卿何不容一宦官耶?」令近侍於湖山之側,喚出黃皓至亭下,命拜姜維伏罪。皓哭拜維曰:「某早晚趨侍聖上而已,並不干與國政。將軍休聽外人之言,欲殺某也。某命繫於將軍,惟將軍憐之!」言罷,叩頭流涕。維忿忿而出,即往見郤正,備將此事告之。正曰:「將軍禍不遠矣。將軍若危,國家隨滅!」維曰:「先生幸教我以保國安身之策。正曰:「隴西有一去處,名曰沓中,此地極其肥壯。將軍何不效武侯屯田之事,奏知天子,前去沓中屯田?一者,得麥熟以助軍實;二者,可以盡圖隴右諸郡;三者,魏人不敢正視漢中;四者,將軍在外掌握兵權,人不能圖,可以避禍:此乃保國安身之策也,宜早行之。」維大喜,謝曰:「先生金玉之言也。」次日,姜維表奏後主,求沓中屯田,效武侯之事。後主從之。維遂還漢中,聚諸將曰:「某累出師,因糧不足,未能成功。今吾提兵八萬,往沓中種麥屯田,徐圖進取。汝等久戰勞苦,今且斂兵聚谷,退守漢中;魏兵千里運糧,經涉山嶺,自然疲乏;疲乏必退:那時乘虛追襲。無不勝矣。」遂令胡濟守漢壽城,王含守樂城,蔣斌守漢城,蔣舒、傅僉同守關隘。分撥已畢,維自引兵八萬,來沓中種麥,以為久計。
què shuō dèng ài wén jiāng wéi zài dá zhōng tún tián, yú lù xià sì shí yú yíng, lián luò bù jué, rú zhǎng shé zhī shì. ài suì lìng xì zuò xiāng le dì xíng, huà chéng tú běn, jù biǎo shēn zòu. jìn gōng sī mǎ zhāo jiàn zhī, dà nù yuē: jiāng wéi lǚ fàn zhōng yuán, bù néng jiǎo chú, shì wú xīn fù zhī huàn yě. jiǎ chōng yuē: jiāng wéi shēn dé kǒng míng chuán shòu, jí nán tuì zhī. xū dé yī zhì yǒng zhī jiāng, wǎng cì shā zhī, kě miǎn dòng bīng zhī láo. cóng shì zhōng láng xún xù yuē: bù rán. jīn shǔ zhǔ liú chán nì yú jiǔ sè, xìn yòng huáng hào, dà chén jiē yǒu bì huò zhī xīn. jiāng wéi zài dá zhōng tún tián, zhèng bì huò zhī jì yě. ruò lìng dà jiāng fá zhī, wú yǒu bù shèng, hé bì yòng cì kè hū? zhāo dà xiào yuē: cǐ yán zuì shàn. wú yù fá shǔ, shuí kě wèi jiāng? xún xù yuē: dèng ài nǎi shì zhī liáng cái, gèng dé zhōng huì wèi fù jiāng, dà shì chéng yǐ. zhāo dà xǐ yuē: cǐ yán zhèng hé wú yì. nǎi zhào zhōng huì rù ér wèn yuē: wú yù lìng rǔ wèi dà jiāng, qù fá dōng wú, kě hū? huì yuē: zhǔ gōng zhī yì, běn bù yù fá wú, shí yù fá shǔ yě. zhāo dà xiào yuē: zi chéng shí wú xīn yě.
卻說鄧艾聞姜維在沓中屯田,於路下四十餘營,連絡不絕,如長蛇之勢。艾遂令細作相了地形,畫成圖本,具表申奏。晉公司馬昭見之,大怒曰:「姜維屢犯中原,不能剿除,是吾心腹之患也。」賈充曰:「姜維深得孔明傳授,急難退之。須得一智勇之將,往刺殺之,可免動兵之勞。」從事中郎荀勖曰:「不然。今蜀主劉禪溺於酒色,信用黃皓,大臣皆有避禍之心。姜維在沓中屯田,正避禍之計也。若令大將伐之,無有不勝,何必用刺客乎?」昭大笑曰:「此言最善。吾欲伐蜀,誰可為將?」荀勖曰:「鄧艾乃世之良材,更得鍾會為副將,大事成矣。」昭大喜曰:「此言正合吾意。」乃召鍾會入而問曰:「吾欲令汝為大將,去伐東吳,可乎?」會曰:「主公之意,本不欲伐吳,實欲伐蜀也。」昭大笑曰:「子誠識吾心也。——
dàn qīng wǎng fá shǔ, dāng yòng hé cè? huì yuē: mǒu liào zhǔ gōng yù fá shǔ, yǐ huà tú běn zài cǐ. zhāo zhǎn kāi shì zhī, tú zhōng xì zài yí lù ān yíng xià zhài tún liáng jī cǎo zhī chù, cóng hé ér jìn, cóng hé ér tuì, jiē yǒu fǎ dù. zhāo kàn le dà xǐ yuē: zhēn liáng jiāng yě! qīng yǔ dèng ài hé bīng qǔ shǔ, hé rú? huì yuē: shǔ chuān dào guǎng, fēi yí lù kě jìn dāng shǐ dèng ài fēn bīng gè jìn, kě yě.
但卿往伐蜀,當用何策?」會曰:「某料主公欲伐蜀,已畫圖本在此。」昭展開視之,圖中細載一路安營下寨屯糧積草之處,從何而進,從何而退,——皆有法度。昭看了大喜曰:「真良將也!卿與鄧艾合兵取蜀,何如?」會曰:「蜀川道廣,非一路可進;當使鄧艾分兵各進,可也。」
zhāo suì bài zhōng huì wèi zhèn xī jiāng jūn, jiǎ jié yuè, dū du guān zhōng rén mǎ, diào qiǎn qīng xú yǎn yù jīng yáng děng chù yī miàn chāi rén chí jié lìng dèng ài wèi zhēng xī jiāng jūn, dū du guān wài lǒng shàng, shǐ yuē qī fá shǔ. cì rì, sī mǎ zhāo yú cháo zhōng jì yì cǐ shì, qián jiāng jūn dèng dūn yuē: jiāng wéi lǚ fàn zhōng yuán, wǒ bīng zhé shāng shén duō, zhǐ jīn shǒu yù, shàng zì wèi bǎo nài hé shēn rù shān chuān wēi xiǎn zhī dì, zì qǔ huò luàn yé? zhāo nù yuē: wú yù xìng rén yì zhī shī, fá wú dào zhī zhǔ, rǔ ān gǎn nì wú yì! chì wǔ shì tuī chū zhǎn zhī. xū yú, chéng dèng dūn shǒu jí yú jiē xià. zhòng jiē shī sè. zhāo yuē: wú zì zhēng dōng yǐ lái, xī xiē liù nián, zhì bīng shàn jiǎ, jiē yǐ wán bèi, yù fá wú shǔ jiǔ yǐ. jīn xiān dìng xī shǔ, chéng shùn liú zhī shì, shuǐ lù bìng jìn, bìng tūn dōng wú cǐ miè guó qǔ yú zhī dào yě. wú liào xī shǔ jiāng shì, shǒu chéng dū zhě bā jiǔ wàn, shǒu biān jìng zhě bù guò sì wǔ wàn, jiāng wéi tún tián zhě bù guò liù qī wàn. jīn wú yǐ lìng dèng ài yǐn guān wài lǒng yòu zhī bīng shí yú wàn, bàn zhù jiāng wéi yú dá zhōng, shǐ bù dé dōng gù qiǎn zhōng huì yǐn guān zhōng jīng bīng èr sān shí wàn, zhí dǐ luò gǔ, sān lù yǐ xí hàn zhōng. shǔ zhǔ liú chán hūn àn, biān chéng wài pò, shì nǚ nèi zhèn. qí wáng kě bì yǐ. zhòng jiē bài fú.
昭遂拜鍾會為鎮西將軍,假節鉞,都督關中人馬,調遣青、徐、兗、豫、荊、揚等處;一面差人持節令鄧艾為征西將軍,都督關外隴上,使約期伐蜀。次日,司馬昭於朝中計議此事,前將軍鄧敦曰:「姜維屢犯中原,我兵折傷甚多,只今守御,尚自未保;奈何深入山川危險之地,自取禍亂耶?」昭怒曰:「吾欲興仁義之師,伐無道之主,汝安敢逆吾意!」叱武士推出斬之。須臾,呈鄧敦首級於階下。眾皆失色。昭曰:「吾自征東以來,息歇六年,治兵繕甲,皆已完備,欲伐吳、蜀久矣。今先定西蜀,乘順流之勢,水陸並進,併吞東吳;此滅虢取虞之道也。吾料西蜀將士,守成都者八九萬,守邊境者不過四五萬,姜維屯田者不過六七萬。今吾已令鄧艾引關外隴右之兵十餘萬,絆住姜維於沓中,使不得東顧;遣鍾會引關中精兵二三十萬,直抵駱谷,三路以襲漢中。蜀主劉禪昏暗,邊城外破,士女內震。其亡可必矣。」眾皆拜服。
què shuō zhōng huì shòu le zhèn xī jiāng jūn zhī yìn, qǐ bīng fá shǔ. huì kǒng jī móu huò xiè, què yǐ fá wú wèi míng, lìng qīng yǎn yù jīng yáng děng wǔ chù gè zào dà chuán yòu qiǎn táng zī yú dēng lái děng zhōu bàng hǎi zhī chù, jū jí hǎi chuán. sī mǎ zhāo bù zhī qí yì, suì zhào zhōng huì wèn zhī yuē: zi cóng hàn lù shōu chuān, hé yòng zào chuán yé? huì yuē: shǔ ruò wén wǒ bīng dà jìn, bì qiú jiù yú dōng wú yě. gù xiān bù shēng shì, zuò fá wú zhī zhuàng, wú bì bù gǎn wàng dòng. yī nián zhī nèi, shǔ yǐ pò, chuán yǐ chéng, ér fá wú, qǐ bù shùn hū? zhāo dà xǐ, xuǎn rì chū shī. shí wèi jǐng yuán sì nián qiū qī yuè chū sān rì, zhōng huì chū shī. sī mǎ zhāo sòng zhī yú chéng wài shí lǐ fāng huí. xī cáo yuàn shào tì mì wèi sī mǎ zhāo yuē: jīn zhǔ gōng qiǎn zhōng huì lǐng shí wàn bīng fá shǔ, yú liào huì zhì dà xīn gāo, bù kě shǐ dú zhǎng dà quán. zhāo xiào yuē: wú qǐ bù zhī zhī? tì yuē: zhǔ gōng jì zhī, hé bù shǐ rén tóng lǐng qí zhí? zhāo yán wú shù yǔ, shǐ shào tì yí xīn dùn shì. zhèng shì: fāng dāng shì mǎ qū chí rì, zǎo shí jiāng jūn bá hù xīn.
卻說鍾會受了鎮西將軍之印,起兵伐蜀。會恐機謀或泄,卻以伐吳為名,令青、兗、豫、荊、揚等五處各造大船;又遣唐咨於登、萊等州傍海之處,拘集海船。司馬昭不知其意,遂召鍾會問之曰:「子從旱路收川,何用造船耶?」會曰:「蜀若聞我兵大進,必求救於東吳也。故先布聲勢,作伐吳之狀,吳必不敢妄動。一年之內,蜀已破,船已成,而伐吳,豈不順乎?」昭大喜,選日出師。時魏景元四年秋七月初三日,鍾會出師。司馬昭送之於城外十里方回。西曹掾邵悌密謂司馬昭曰:「今主公遣鍾會領十萬兵伐蜀,愚料會志大心高,不可使獨掌大權。」昭笑曰:「吾豈不知之?」悌曰:「主公既知,何不使人同領其職?」昭言無數語,使邵悌疑心頓釋。正是:方當士馬驅馳日,早識將軍跋扈心。
wèi zhī qí yán ruò hé, qiě kàn xià wén fēn jiě.
未知其言若何,且看下文分解。