shū zài mán yí huá xià, shī chēng xiǎn yǔn kǒng chì, jiǔ yǐ qí wèi zhōng guó huàn yě.
《書》載「蠻夷猾夏」,《詩》稱「獫狁孔熾」,久矣其為中國患也。
qín hàn yǐ lái, xiōng nú jiǔ wèi biān hài. xiào wǔ suī wài shì sì yí, dōng píng liǎng yuè cháo xiān, xī tǎo èr shī dà yuān, kāi qióng zhǎ yè láng zhī dào, rán jiē zài huāng fú zhī wài, bù néng wèi zhōng guó qīng zhòng. ér xiōng nú zuì bī yú zhū xià, hú qí nán qīn zé sān biān shòu dí, shì yǐ lǚ qiǎn wèi huò zhī jiāng, shēn rù běi fá, qióng zhuī dān yú, duó qí ráo yǎn zhī dì. hòu suì bǎo sāi chēng fān, shì yǐ shuāi ruò.
秦、漢以來,匈奴久為邊害。孝武雖外事四夷,東平兩越、朝鮮,西討貳師、大宛,開邛苲、夜郎之道,然皆在荒服之外,不能為中國輕重。而匈奴最逼於諸夏,胡騎南侵則三邊受敵,是以屢遣衛、霍之將,深入北伐,窮追單于,奪其饒衍之地。後遂保塞稱藩,世以衰弱。
jiàn ān zhōng, hū chú quán nán dān gàn rù cháo, suì liú nèi dài, shǐ yòu xián wáng fǔ qí guó, ér xiōng nú zhé jié, guò yú hàn jiù. rán wū wán xiān bēi shāo gèng qiáng shèng, yì yīn hàn mò zhī luàn, zhōng guó duō shì, bù huáng wài tǎo, gù dé shàn hàn mò nán zhī dì, kòu bào chéng yì, shā lüè rén mín, běi biān réng shòu qí kùn. huì yuán shào jiān hé běi, nǎi fǔ yǒu sān jùn wū wán, chǒng qí míng wáng ér shōu qí jīng qí.
建安中,呼廚泉南單幹入朝,遂留內待,使右賢王撫其國,而匈奴折節,過於漢舊。然烏丸、鮮卑稍更強盛,亦因漢末之亂,中國多事,不遑外討,故得擅(漢)[漠]南之地,寇暴城邑,殺略人民,北邊仍受其困。會袁紹兼河北,乃撫有三郡烏丸,寵其名王而收其精騎。
qí hòu shàng xī yòu táo yú tà dùn. tà dùn yòu xiāo wǔ, biān zhǎng lǎo jiē bǐ zhī mào dùn, shì qí zǔ yuǎn, gǎn shòu wáng mìng, yǐ xióng bǎi mán. tài zǔ qián shī běi fá, chū qí bù yì, yī zhàn ér dìng zhī, yí dí shè fú, wēi zhèn shuò tǔ. suì yǐn wū wán zhī zhòng fú cóng zhēng tǎo, ér biān mín de yòng ān xī. hòu xiān bēi dà rén kē bǐ néng fù zhì yù qún dí, jǐn shōu xiōng nú gù dì, zì yún zhōng wǔ yuán yǐ dōng dǐ liáo shuǐ, jiē wèi xiān bēi tíng. shù fàn sāi kòu biān, yōu bìng kǔ zhī. tián yù yǒu mǎ chéng zhī wéi, bì guǐ yǒu xíng běi zhī bài. qīng lóng zhōng, dì nǎi tīng wáng xióng, qiǎn jiàn kè cì zhī. rán hòu zhǒng luò lí sàn hù xiāng qīn fá, qiáng zhě yuǎn dùn, ruò zhě qǐng fú. yóu shì biān chuí chà ān, hàn mò nán shǎo shì, suī shí pō chāo dào, bù néng fù xiāng shàn dòng yǐ. wū wán xiān bēi jí gǔ suǒ wèi dōng hú yě. qí xí sú qián shì, zhuàn hàn jì zhě jǐ lù ér zài zhī yǐ. gù dàn jǔ hàn mò wèi chū yǐ lái, yǐ bèi sì yí zhī biàn yún.
其後尚、熙又逃於蹋頓。蹋頓又驍武,邊長老皆比之冒頓,恃其阻遠,敢受亡命,以雄百蠻。太祖潛師北伐,出其不意,一戰而定之,夷狄懾服,威振朔土。遂引烏丸之眾服從征討,而邊民得用安息。後鮮卑大人軻比能複製御群狄,盡收匈奴故地,自雲中、五原以東抵遼水,皆為鮮卑庭。數犯塞寇邊,幽、並苦之。田豫有馬城之圍,畢軌有陘北之敗。青龍中,帝乃聽王雄,遣劍客刺之。然後種落離散互相侵伐,強者遠遁,弱者請服。由是邊陲差安,(漢)[漠]南少事,雖時頗鈔盜,不能復相扇動矣。烏丸、鮮卑即古所謂東胡也。其習俗前事,撰漢記者己錄而載之矣。故但舉漢末魏初以來,以備四夷之變雲。
hàn mò, liáo xī wū wán dà rén qiū lì jū, zhòng wǔ qiān yú luò, shàng gǔ wū wán dà rén nán lóu, zhòng jiǔ qiān yú luò, gè chēng wáng, ér liáo dōng shǔ guó wū wán dà rén sū pū yán, zhòng qiān yú luò, zì chēng qiào wáng, yòu běi píng wū wán dà rén wū yán. zhòng bā bǎi yú luò, zì chēng hàn lǔ wáng, jiē yǒu jì cè yǒng jiàn. zhōng shān tài shǒu zhāng chún pàn rén qiū lì jū zhòng zhōng, zì hào mí tiān ān dìng wáng, wèi sān jùn wū wán yuán shuài, kòu lüè qīng xú yōu jì sì zhōu, shā lüè lì mín. líng dì mò, yǐ liú yú wèi yōu zhōu mù, mù hú zhǎn chún shǒu, běi zhōu nǎi dìng. hòu qiū lì jū sǐ. zi lóu bān nián xiǎo, cóng zi tà dùn yǒu wǔ lüè, dài lì, zǒng shè sān wáng bù, zhòng jiē cóng qí jiào lìng. yuán shào yǔ gōng sūn zàn lián zhàn bù jué, tà dùn qiǎn shǐ yì shào qiú hé qīn, zhù shào jī zàn, pò zhī. shào jiǎo zhì cì tà dùn nán qiào wáng hàn lǔ wáng yìn shòu, jiē yǐ wèi dān yú. hòu lóu bān dà, qiào wáng lǜ qí bù zhòng fèng lóu bān wèi dān yú, tà dùn wèi wáng. rán tà dùn duō huà jì cè. guǎng yáng yán róu, shǎo méi wū jiǔ xiān bēi zhōng, wèi qí zhǒng suǒ guī xìn. róu nǎi yīn xiān bēi zhòng, shā wū wán xiào wèi xíng jǔ dài zhī, shào yīn chǒng wèi yǐ ān běi biān. hòu yuán shàng bài bēn tà dùn, píng qí shì, fù tú jì zhōu.
漢末,遼西烏丸大人丘力居,眾五千餘落,上谷烏丸大人難樓,眾九千餘落,各稱王,而遼東屬國烏丸大人蘇仆延,眾千餘落,自稱峭王,右北平烏丸大人烏延。眾八百餘落,自稱汗魯王,皆有計策勇健。中山太守張純叛人丘力居眾中,自號彌天安定王,為三郡烏丸元帥,寇略青、徐、幽、冀四州,殺略吏民。靈帝末,以劉虞為幽州牧,募胡斬純首,北州乃定。後丘力居死。子樓班年小,從子蹋頓有武略,代立,總攝三王部,眾皆從其教令。袁紹與公孫瓚連戰不決,蹋頓遣使詣紹求和親,助紹擊瓚,破之。紹矯制賜蹋頓、難峭王、汗魯王印綬,皆以為單于。後樓班大,峭王率其部眾奉樓班為單于,蹋頓為王。然蹋頓多畫計策。廣陽閻柔,少沒烏九、鮮卑中,為其種所歸信。柔乃因鮮卑眾,殺烏丸校尉邢舉代之,紹因寵慰以安北邊。後袁尚敗奔蹋頓,憑其勢,復圖冀州。
huì tài zǔ píng hé běi, róu shuài xiān bēi wū wán guī fù, suì yīn yǐ róu wèi xiào wèi, yóu chí hàn shǐ jié, zhì guǎng níng rú jiù. jiàn ān shí yī nián, tài zǔ zì zhēng tà dùn yú liǔ chéng, qián jūn guǐ dào, wèi zhì bǎi yú lǐ, lǔ nǎi jué. shàng yǔ tà dùn jiāng zhòng nì zhàn yú fán chéng, bīng mǎ shén shèng. tài zǔ dēng gāo wàng lǔ chén, liǔ jūn wèi jìn, guān qí xiǎo dòng, nǎi jī pò qí zhòng, lín chén zhǎn tà dùn shǒu, sǐ zhě bèi yě. sù fù wán lóu bān wū yán děng zǒu liáo dōng, liáo dōng xī zhǎn, chuán sòng qí shǒu. qí yú yí bèng jiē jiàng. jí yōu zhōu bīng zhōu róu suǒ tǒng wū wán wàn yú luò, xī xǐ qí zú jū zhōng guó, shuài cóng qí hóu wáng dà rén zhǒng zhòng yǔ zhēng fá. yóu shì sān jùn wū wán wèi tiān xià míng qí.
會太祖平河北,柔帥鮮卑、烏丸歸附,遂因以柔為校尉,猶持漢使節,治廣寧如舊。建安十一年,太祖自征蹋頓於柳城,潛軍詭道,未至百餘里,虜乃覺。尚與蹋頓將眾逆戰於凡城,兵馬甚盛。太祖登高望虜陳,柳軍未進,觀其小動,乃擊破其眾,臨陳斬蹋頓首,死者被野。速附丸、樓班、烏延等走遼東,遼東悉斬,傳送其首。其餘遺迸皆降。及幽州、并州柔所統烏丸萬餘落,悉徙其族居中國,帥從其侯王大人種眾與征伐。由是三郡烏丸為天下名騎。
xiān bēi bù dù gēn jì lì, zhòng shāo shuāi ruò. zhōng xiōng fú luó hán yì bié yōng zhòng shù wàn wèi dà rén. jiàn ān zhōng tài zǔ dìng yōu zhōu, bù dù gēn yǔ kē bǐ néng děng yīn wū wán xiào wèi yán róu shàng gòng xiàn. hòu dài jùn wū wán néng chén dī děng pàn, qiú shǔ fú luó hán, fú luó hán jiāng wàn yú qí yíng zhī. dào sāng gān, dī děng yì, yǐ wèi fú luó hán bù wēi jìn kuān huǎn, kǒng bù jiàn jì, gèng qiǎn rén hū kē bǐ néng. bǐ néng jí jiāng wàn yú qí dào, dāng gòng méng shì. bǐ néng biàn yú huì shàng shā fú luó hán, fú luó hán zi xiè guī ní jí bù zhòng xī shǔ bǐ néng. bǐ néng zì yǐ shā guī ní fù, tè yòu shàn yù zhī. bù dù gēn yóu shì yuàn bǐ néng. wén dì jiàn zuò, tián yù wèi wū wán xiào wèi, chí jié bìng hù xiān bēi, tún chāng píng bù dù gēn qiǎn shǐ xiàn mǎ, dì bài wèi wáng. hòu shù yǔ kē bǐ néng gèng xiāng gōng jī, bù dù gēn bù zhòng shāo guǎ ruò, jiāng qí zhòng wàn yú luò bǎo tài yuán yàn mén jùn. bù dù gēn nǎi shǐ rén zhāo hū xiè guī ní yuē: rǔ fù wèi bǐ néng suǒ shā, bù niàn bào chóu, fǎn shǔ yuàn jiā. jīn suī hòu dài rǔ, shì yù shā rǔ jì yě. bù rú hái wǒ, wǒ yǔ rǔ shì gǔ ròu zhì qīn, qǐ yǔ chóu děng? yóu shì guī ní jiāng qí bù luò táo guī bù dù gēn, bǐ néng zhuī zhī fú jí. zhì huáng chū wǔ nián, bù dù gēn yì què gòng xiàn, hòu jiā shǎng cì, shì hòu yī xīn shǒu biān, bù wèi kòu hài, ér kē bǐ néng zhòng suì qiáng shèng. míng dì jí wèi, wù yù suī hé róng dí, yǐ xī zhēng fá, jī mí liǎng bù ér yǐ. zhì qīng lóng yuán nián, bǐ néng yòu bù dù gēn shēn jié hé qīn, yú shì bù dù gēn jiāng xiè guī ní jí bù zhòng xī bǎo bǐ néng, kòu chāo bīng zhōu, shā lüè lì mín. dì qiǎn xiāo qí jiāng jūn qín lǎng zhēng zhī, guī ní pàn bǐ néng, jiāng qí bù zhòng jiàng, bài guī yì wáng, cì chuáng huī qū gài gǔ chuī, jū bīng zhōu rú gù. bù dù gēn wèi bǐ néng suǒ shā.
鮮卑步度根既立,眾稍衰弱。中兄扶羅韓亦別擁眾數萬為大人。建安中太祖定幽州,步度根與軻比能等因烏丸校尉閻柔上貢獻。後代郡烏丸能臣氐等叛,求屬扶羅韓,扶羅韓將萬餘騎迎之。到桑乾,氐等議,以為扶羅韓部威禁寬緩,恐不見濟,更遣人呼軻比能。比能即將萬餘騎到,當共盟誓。比能便於會上殺扶羅韓,扶羅韓子泄歸泥及部眾悉屬比能。比能自以殺歸泥父,特又善遇之。步度根由是怨比能。文帝踐阼,田豫為烏丸校尉,持節並護鮮卑,屯昌平;步度根遣使獻馬,帝拜為王。後數與軻比能更相攻擊,步度根部眾稍寡弱,將其眾萬餘落保太原、雁門郡。步度根乃使人招呼泄歸泥曰:「汝父為比能所殺,不念報仇,反屬怨家。今雖厚待汝,是欲殺汝計也。不如還我,我與汝是骨肉至親,豈與仇等?」由是歸泥將其部落逃歸步度根,比能追之弗及。至黃初五年,步度根詣闕貢獻,厚加賞賜,是後一心守邊,不為寇害,而軻比能眾遂強盛。明帝即位,務欲綏和戎狄,以息征伐,羈縻兩部而已。至青龍元年,比能誘步度根深結和親,於是步度根將泄歸泥及部眾悉保比能,寇鈔并州,殺略吏民。帝遣驍騎將軍秦朗征之,歸泥叛比能,將其部眾降,拜歸義王,賜幢麾、曲蓋、鼓吹,居并州如故。步度根為比能所殺。
kē bǐ néng běn xiǎo zhǒng xiān bēi, yǐ yǒng jiàn, duàn fǎ píng duān. bù tān cái wù, zhòng tuī yǐ wèi dà rén. bù luò jìn sāi, zì yuán shào jù hé běi, zhōng guó rén duō wáng pàn guī zhī, jiào zuò bīng qì kǎi dùn, pō xué wén zì. gù qí lēi yù bù zhòng, nǐ zé zhōng guó, chū rù yì liè, jiàn lì jīng huī, yǐ gǔ jié wèi jìn tuì. jiàn shí zhōng, yīn yán róu shàng gòng xiàn. tài zǔ xī zhēng guān zhōng, tián yín fǎn hé jiān, bǐ néng jiāng sān qiān yú qí suí róu jī pò yín. hòu dài jùn wū wán fǎn, bǐ néng fù zhù wèi kòu hài, tài zǔ yǐ yān líng hóu zhāng wèi xiāo qí jiāng jūn, běi zhēng, dà pò zhī. bǐ néng zǒu chū sài, hòu fù tōng gòng xiàn. yán kāng chū, bǐ néng qiǎn shǐ xiàn mǎ. wén dì yì lì bǐ néng wèi fù yì wáng.
軻比能本小種鮮卑,以勇健,斷法平端。不貪財物,眾推以為大人。部落近塞,自袁紹據河北,中國人多亡叛歸之,教作兵器鎧楯,頗學文字。故其勒御部眾,擬則中國,出入弋獵,建立旌麾,以鼓節為進退。建實中,因閻柔上貢獻。太祖西征關中,田銀反河間,比能將三千餘騎隨柔擊破銀。後代郡烏丸反,比能復助為寇害,太祖以鄢陵侯彰為驍騎將軍,北征,大破之。比能走出塞,後復通貢獻。延康初,比能遣使獻馬。文帝亦立比能為附義王。
huáng chū èr nián, bǐ néng chū zhū wèi rén zài xiān bēi zhě wǔ bǎi yú jiā, hái jū dài jùn. míng nián, bǐ néng shuài bù luò dà rén xiǎo yú dài jùn wū wán xiū wǔ lú děng sān qiān yú qí, qū niú mǎ qī wàn yú kǒu jiāo shì, qiǎn wèi rén qiān yú jiā jū shàng gǔ. hòu yǔ dōng bù xiān bēi dà rén sù lì jí bù dù gēn sān bù zhēng dòu, gèng xiāng gōng jī. tián yù hé hé, shǐ bù dé xiāng qīn. wǔ nián, bǐ néng fù jī sù lì, yù shuài qīng qí jìng jìn jǐ qí hòu. bǐ néng shǐ bié xiǎo shuài suǒ nú jù yù, yù jìn tǎo, pò zǒu zhī, yóu shì huái èr. nǎi yǔ fǔ guó jiāng jūn xiān yú fǔ shū yuē: yí dí bù shí wén zì, gù xiào wèi yán róu bǎo wǒ yú tiān zǐ. wǒ yǔ sù lì wèi chóu, wǎng nián gōng jī zhī, ér tián xiào wèi zhù sù lì. wǒ lín chén shǐ suǒ nú wǎng, wén shǐ jūn lái, jí biàn yǐn jūn tuì. bù dù gēn shù shù chāo dào, yòu shā wǒ dì, ér wū wǒ yǐ chāo dào. wǒ yí dí suī bù zhī lǐ yì, xiōng dì zǐ sūn shòu tiān zǐ yìn shòu, niú mǎ shàng zhī měi shuǐ cǎo, kuàng wǒ yǒu rén xīn xié! jiāng jūn dāng bǎo míng wǒ yú tiān zǐ. fǔ dé shū yǐ wén, dì fù shǐ yù zhāo nà ān wèi. bǐ néng zhòng suì qiáng shèng, kòng xián shí yú wàn qí. měi chāo lüè dé cái wù, jūn píng fēn fù, yī jué mù qián, zhōng wú suǒ sī, gù dé zhòng sǐ lì, yú bù dà rén jiē jìng dàn zhī, rán yóu wèi néng jí tán shí huái yě.
黃初二年,比能出諸魏人在鮮卑者五百餘家,還居代郡。明年,比能帥部落大人小於代郡烏丸修武盧等三千餘騎,驅牛馬七萬餘口交市,遣魏人千餘家居上谷。後與東部鮮卑大人素利及步度根三部爭鬥,更相攻擊。田豫和合,使不得相侵。五年,比能復擊素利,豫帥輕騎徑進掎其後。比能使別小帥瑣奴拒豫,豫進討,破走之,由是懷貳。乃與輔國將軍鮮于輔書曰:「夷狄不識文字,故校尉閻柔保我於天子。我與素利為仇,往年攻擊之,而田校尉助素利。我臨陳使瑣奴往,聞使君來,即便引軍退。步度根數數抄盜,又殺我弟,而誣我以抄盜。我夷狄雖不知禮義,兄弟子孫受天子印綬,牛馬尚知美水草,況我有人心邪!將軍當保明我於天子。」輔得書以聞,帝復使豫招納安慰。比能眾遂強盛,控弦十餘萬騎。每鈔略得財物,均平分付,一決目前,終無所私,故得眾死力,餘部大人皆敬憚之,然猶未能及檀石槐也。
tài hé èr nián, yù qiǎn yì xià shě yì bǐ néng nǚ xù yù zhú jiān bù shě wèi jiān suǒ shā. qí qiū, yù jiāng xī bù xiān bēi pú tóu xiè guī ní chū sài tǎo yù zhú jiān, dà pò zhī. hái zhì mǎ chéng, bǐ néng zì jiāng sān wàn qí wéi yù qī rì. shàng gǔ tài shǒu yán zhì, róu zhī dì yě, sù wèi xiān bēi suǒ bèi. zhì wǎng jiě yù, jí jiě wéi qù. hòu yōu zhōu cì shǐ wáng xióng bìng lǐng xiào wèi, fǔ yǐ ēn xìn.
太和二年,豫遣譯夏舍詣比能女婿郁築鞬部舍為鞬所殺。其秋,豫將西部鮮卑蒲頭、泄歸泥出塞討郁築鞬,大破之。還至馬城,比能自將三萬騎圍豫七日。上谷太守閻志,柔之弟也,素為鮮卑所倍。志往解喻,即解圍去。後幽州刺史王雄並領校尉,撫以恩信。
bǐ néng shù kuǎn sāi, yì zhōu fèng gòng xiàn. zhì qīng lóng yuán nián, bǐ néng yòu nà bù dù gēn, shǐ pàn bīng zhōu, yǔ jié hé qīn, zì lēi wàn qí yíng qí lèi zhòng yú xíng běi. bīng zhōu cì shǐ bì guǐ qiǎn jiāng jūn sū shàng dǒng bì děng jī zhī, bǐ néng qiǎn zi jiāng qí yǔ shàng děng huì zhàn yú lóu fán, lín chén hài shàng bì. zhì sān nián zhōng, xióng qiǎn yǒng shì hán lóng cì shā bǐ néng, gèng lì qí dì. sù lì mí jiā jué jī jiē wèi dà rén, zài liáo xī yòu běi píng yú yáng sài wài, dào yuǎn chū bù wèi biān huàn, rán qí zhǒng zhòng duō yú bǐ néng. jiàn ān zhōng, yīn yán róu shàng gòng xiàn, tōng shì, tài zǔ jiē biǎo chǒng yǐ wèi wáng. jué jī sǐ, yòu lì qí zi shā mò hàn wèi qīn hàn wáng.
比能數款塞,詣州奉貢獻。至青龍元年,比能誘納步度根,使叛并州,與結和親,自勒萬騎迎其累重於陘北。并州刺史畢軌遣將軍蘇尚、董弼等擊之,比能遣子將騎與尚等會戰於樓煩,臨陳害尚、弼。至三年中,雄遣勇士韓龍刺殺比能,更立其弟。素利、彌加、厥機皆為大人,在遼西、右北平、漁陽塞外,道遠初不為邊患,然其種眾多於比能。建安中,因閻柔上貢獻,通市,太祖皆表寵以為王。厥機死,又立其子沙末汗為親漢王。
yán kāng chū, yòu gè qiǎn shǐ xiàn mǎ. wén dì lì sù lì mí jiā wèi guī yì wáng. sù lì yǔ bǐ néng gèng xiāng gōng jī. tài hé èr nián, sù lì sǐ. zi xiǎo, yǐ dì chéng lǜ guī wèi wáng, dài shè qí zhòng.
延康初,又各遣使獻馬。文帝立素利、彌加為歸義王。素利與比能更相攻擊。太和二年,素利死。子小,以弟成律歸為王,代攝其眾。
shū chēng: dōng jiàn yú hǎi, xī bèi yú liú shā. qí jiǔ fú zhī zhì, kě dé ér yán yě. rán huāng yù zhī wài, zhòng yì ér zhì, fēi zú jī chē guǐ suǒ jí, wèi yǒu zhī qí guó sú shū fāng zhě yě. zì yú jì zhōu, xī róng yǒu bái huán zhī xiàn, dōng yí yǒu sù shèn zhī gòng, jiē kuàng shì ér zhì, qí xiá yuǎn yě rú cǐ. jí hàn shì qiǎn zhāng qiān shǐ xī yù, qióng hé yuán, jīng lì zhū yuán, suì zhì dōu hù yǐ zǒng lǐng zhī, rán hòu xī yù zhī shì jù cún, gù hàn gōng dé xiáng zài yān. wèi xìng, xī yù suī bù néng jǐn zhì, qí dà guó guī zī yú zhì kāng jū wū sūn shū lè ròu zhī shàn shàn chē shī zhī shǔ. wú suì bù fèng cháo gòng, lüè rú hàn shì gù shì. ér gōng sūn yuān réng fù zǔ sān shì yǒu liáo dōng, tiān zǐ wèi qí jué yù, wěi yǐ hǎi wài zhī shì, suì gé duàn dōng yí, bù dé tōng yú zhū xià. jǐng chū zhōng, dà xìng shī lǚ, zhū yuān, yòu qián jūn fú hǎi, shōu lè làng dài fāng zhī jùn, ér hòu hǎi biǎo mì rán, dōng yí qū fú. qí hòu gāo jù lì bèi pàn, yòu qiǎn piān shī zhì tǎo, qióng zhuī jí yuǎn, yú wū wán gǔ dōu, guò wò jǔ, jiàn sù shèn zhī tíng, dōng lín dà hǎi. zhǎng lǎo shuō yǒu yì miàn zhī rén, jìn rì zhī suǒ chū, suì zhōu guān zhū guó, cǎi qí fǎ sú, xiǎo dà qū bié, gè yǒu míng hào, kě dé xiáng jì. suī yí dí zhī bāng, ér zǔ dòu zhī xiàng cún. zhōng guó shī lǐ, qiú zhī sì yí, yóu xìn. gù zhuàn cì qí guó, liè qí tóng yì, yǐ jiē qián shǐ zhī suǒ wèi bèi yān.
《書》稱:東漸於海,西被於流沙。其九服之制,可得而言也。然荒域之外,重譯而至,非足跡車軌所及,未有知其國俗殊方者也。自虞暨周,西戎有白環之獻,東夷有肅慎之貢,皆曠世而至,其遐遠也如此。及漢氏遣張騫使西域,窮河源,經歷諸園,遂置都護以總領之,然後西域之事具存,故漢宮得詳載焉。魏興,西域雖不能盡至,其大國龜茲、于寘、康居、烏孫、疏勒、月氏、鄯善、車師之屬。無歲不奉朝貢,略如漢氏故事。而公孫淵仍父祖三世有遼東,天子為其絕域,委以海外之事,遂隔斷東夷,不得通於諸夏。景初中,大興師旅,誅淵,又潛軍浮海,收樂浪、帶方之郡,而後海表謐然,東夷屈服。其後高句麗背叛,又遣偏師致討,窮追極遠,逾烏丸、骨都,過沃沮,踐肅慎之庭,東臨大海。長老說有異面之人,近日之所出,遂周觀諸國,采其法俗,小大區別,各有名號,可得詳紀。雖夷狄之邦,而俎豆之象存。中國失禮,求之四夷,猶信。故撰次其國,列其同異,以接前史之所未備焉。
fū yú zài zhǎng chéng zhī běi, qù xuán tú qiān lǐ. nán yǔ gāo jù lì, dōng yǔ yì lóu, xī yǔ xiān bēi jiē, běi yǒu ruò shuǐ, fāng kě èr qiān lǐ. hù bā wàn. qí mín tǔ zhe, yǒu gōng shì cāng kù láo yù. duō shān líng guǎng zé, yú dōng yí zhī yù zuì píng bì. tǔ dì yí wǔ gǔ, bù shēng wǔ guǒ. qí rén cū dà, xìng qiáng yǒng jǐn hòu, bù kòu chāo. guó yǒu jūn wáng, jiē yǐ liù chù míng guān, yǒu mǎ jiā niú jiā zhū jiā gǒu jiā dà shǐ dà shǐ zhě shǐ zhě. yì luò yǒu háo mín, míng xià hù jiē wèi nú pú. zhū jiā bié zhǔ sì chū, dào dà zhě zhǔ shù qiān jiā, xiǎo zhě shù bǎi jiā. shí yǐn jiē yòng zǔ dòu. huì tóng bài jué xǐ jué, yī ràng shēng jiàng. yǐ yīn zhēng yuè jì tiān, guó zhōng dà huì, lián rì yǐn shí gē wǔ, míng yuē yíng gǔ, yú shì shí duàn xíng yù, jiě qiú tú. zài guó yī shàng bái, bái bù dà mèi, páo kù, lǚ gé tà. chū guó zé shàng zēng xiù jǐn jì, dà rén jiā hú lí yòu bái hēi diāo zhī qiú, yǐ jīn yín shì mào. yì rén chuán cí, jiē guì, shǒu jù dì qiè yǔ. yòng xíng yán jí, shā rén zhě sǐ, méi qí jiā rén wèi nú bì. qiè dào yī zé shí èr. nán nǚ yín, fù rén dù, jiē shā zhī. yóu sēng dù, yǐ shā, shī zhī guó nán shān shàng, zhì fǔ làn. nǚ jiā yù de, shū niú mǎ nǎi yǔ zhī. xiōng sǐ qī sǎo, yǔ xiōng nú tóng sú. qí guó shàn yǎng shēng, chū míng mǎ chì yù diāo yòu měi zhū. zhū dà zhě rú suān zǎo. yǐ gōng shǐ dāo máo wèi bīng, jiā jiā zì yǒu kǎi zhàng. guó zhī qí lǎo zì shuō gǔ zhī wáng rén. zuò chéng shān jiē yuán, yǒu shì láo yù. háng dào zhòu yè wú lǎo yòu jiē gē, tōng rì shēng bù jué. yǒu jūn shì yì jì tiān, shā niú guān tí yǐ zhàn jí xiōng, tí jiě zhě wèi xiōng, hé zhě wèi jí. yǒu dí, zhū jiā zì zhàn, xià hù jù dān liáng yǐn shí zhī. qí sǐ, xià yuè jiē yòng bīng. shā rén xùn zàng. duō zhě bǎi shù. hòu zàng, yǒu guǒ wú guān.
夫余在長城之北,去玄菟千里。南與高句麗,東與挹婁,西與鮮卑接,北有弱水,方可二千里。戶八萬。其民土着,有宮室、倉庫、牢獄。多山陵、廣澤,於東夷之域最平敝。土地宜五穀,不生五果。其人粗大,性強勇謹厚,不寇鈔。國有君王,皆以六畜名官,有馬加、牛加、豬加、狗加、大使、大使者、使者。邑落有豪民,名下戶皆為奴僕。諸加別主四出,道大者主數千家,小者數百家。食飲皆用俎豆。會同、拜爵、洗爵,揖讓升降。以殷正月祭天,國中大會,連日飲食歌舞,名曰迎鼓,於是時斷刑獄,解囚徒。在國衣尚白,白布大袂,袍、褲,履革鞜。出國則尚繒繡錦罽,大人加狐狸、狖白、黑貂之裘,以金銀飾帽。譯人傳辭,皆跪,手據地竊語。用刑嚴急,殺人者死,沒其家人為奴婢。竊盜一責十二。男女淫,婦人妒,皆殺之。尤僧妒,已殺,屍之國南山上,至腐爛。女家欲得,輸牛馬乃與之。兄死妻嫂,與匈奴同俗。其國善養牲,出名馬、赤玉、貂狖、美珠。珠大者如酸棗。以弓矢刀矛為兵,家家自有鎧仗。國之耆老自說古之亡人。作城柵皆員,有似牢獄。行道晝夜無老幼皆歌,通日聲不絕。有軍事亦祭天,殺牛觀蹄以占吉凶,蹄解者為凶,合者為吉。有敵,諸加自戰,下戶俱擔糧飲食之。其死,夏月皆用冰。殺人殉葬。多者百數。厚葬,有槨無棺。
fū yú běn shǔ xuán tú. hàn mò, gōng sūn dù xióng zhāng hǎi dōng, wēi fú wài yí, fū yú wáng wèi chóu tái gèng shǔ liáo dōng. shí jù lì xiān bēi qiáng, dù yǐ fū yú zài èr lǔ zhī jiān, qī yǐ zōng nǚ. wèi chóu tái sǐ, jiǎn wèi jū lì. wú shì zi, yǒu niè zǐ má yú. wèi jū sǐ, zhū jiā gòng lì má yú. niú jiā xiōng zi míng wèi jū, wèi dà shǐ, qīng cái shàn shī, guó rén fù zhī, suì suì qiǎn shǐ yì jīng dū gòng xiàn.
夫余本屬玄菟。漢末,公孫度雄張海東,威服外夷,夫余王尉仇台更屬遼東。時句麗、鮮卑強,度以夫余在二虜之間,妻以宗女。尉仇台死,簡位居立。無適子,有孽子麻余。位居死,諸加共立麻余。牛加兄子名位居,為大使,輕財善施,國人附之,歲歲遣使詣京都貢獻。
zhèng shǐ zhōng, yōu zhōu cì shǐ wú qiū jiǎn tǎo jù lì, qiǎn xuán tú tài shǒu wáng qí yì fū yú, wèi jū qiǎn dà jiā jiāo yíng, gōng jūn liáng. jì fù niú jiā yǒu èr xīn, wèi jū shā jì fù fù zǐ, jí méi cái wù, qiǎn shǐ bù liǎn sòng guān. jiù fū yú sú, shuǐ hàn bù diào, wǔ gǔ bù shú, zhé guī jiù yú wáng, huò yán dāng yì, huò yán dāng shā. má yú sǐ, qí zi yī lǜ nián liù suì, lì yǐ wèi wáng. hàn shí, fū yú wáng zàng yòng yù xiá. cháng yù yǐ fù xuán tù jùn, wáng sǐ zé yíng qǔ yǐ zàng. gōng sūn yuān fú zhū, xuán tú kù yóu yǒu yù xiá yī jù. jīn fū yú kù yǒu yù bì guī zàn shù dài zhī wù, chuán shì yǐ wèi bǎo, qí lǎo yán xiān dài zhī suǒ cì yě. qí yìn wén yán shui suì wáng zhī yìn, guó yǒu gù chéng míng shui suì chéng, gài běn shui suì mò zhī dì, ér fū yú wáng qí zhōng, zì wèi wáng rén, yì yǒu shì yě.
正始中,幽州刺史毋丘儉討句麗,遣玄菟太守王頎詣夫余,位居遣大加郊迎,供軍糧。季父牛加有二心,位居殺季父父子,籍沒財物,遣使簿斂送官。舊夫餘俗,水旱不調,五穀不熟,輒歸咎於王,或言當易,或言當殺。麻余死,其子依慮年六歲,立以為王。漢時,夫余王葬用玉匣。常豫以付玄菟郡,王死則迎取以葬。公孫淵伏誅,玄菟庫猶有玉匣一具。今夫余庫有玉璧、珪、瓚數代之物,傳世以為寶,耆老言先代之所賜也。其印文言「(氵歲)王之印」,國有故城名(氵歲)城,蓋本(氵歲)貊之地,而夫余王其中,自謂「亡人」,抑有似也。
gāo jù lì zài liáo dōng zhī dōng qiān lǐ. nán yǔ cháo xiān shui suì mò, dōng yǔ wò jǔ, běi yǔ fū yú jiē. dōu yú wán dōu zhī xià, fāng kě èr qiān lǐ, hù sān wàn. duō dà shān shēn gǔ, wú yuán zé. suí shān gǔ yǐ wèi jū, shí jiàn shuǐ. wú liáng tián, suī lì diàn zuò, bù zú yǐ shí kǒu fù. qí sú jié shí, hǎo zhì gōng shì, yú suǒ jū zhī zuǒ yòu lì dà wū, jì guǐ shén, yòu cí líng xīng shè jì. qí rén xìng xiōng jí, xǐ kòu chāo. qí guó yǒu wáng, qí guān yǒu xiāng jiā duì lú pèi zhě gǔ chú jiā zhǔ bù yōu tái chéng shǐ zhě zào yī xiān rén, zūn bēi gè yǒu děng jí.
高句麗在遼東之東千里。南與朝鮮、(氵歲)貊,東與沃沮,北與夫余接。都於丸都之下,方可二千里,戶三萬。多大山深谷,無原澤。隨山谷以為居,食澗水。無良田,雖力佃作,不足以實口腹。其俗節食,好治宮室,於所居之左右立大屋,祭鬼神,又祠靈星、社稷。其人性凶急,喜寇抄。其國有王,其官有相加、對盧、沛者、古雛加、主簿、優台丞、使者、皂衣先人,尊卑各有等級。
dōng yí jiù yǔ yǐ wèi yǐ wèi fū yú bié zhǒng, yán yǔ zhū shì, duō yǔ fū yú tóng, qí xìng qì yī fú yǒu yì. běn yǒu wǔ zú, yǒu wèi nú dōu jué nú bù shùn nú bù guàn nú bù guì lóu bù. běn juān nú bù wèi wáng, shāo wēi ruò, jīn guì lóu bù dài zhī. hàn shí cì gǔ chuī jì rén, cháng cóng xuán tù jùn shòu cháo fú, yī zé, gāo jù lì lìng zhǔ qí míng jí. hòu shāo jiāo zì, bù fù yì jùn, yú dōng jiè zhú xiǎo chéng, zhì cháo fú yī zé qí zhōng, suì shí lái qǔ zhī, jīn hú yóu míng cǐ chéng wèi zé gōu lóu. gōu lóu zhě, jù lì míng chéng yě. qí zhì guān, yǒu duì lú zé bù zhì pèi zhě, yǒu pèi zhě zé bù zhì duì lú. wáng zhī zōng zú, qí dà jiā jiē chēng gǔ chú jiā. juān nú bù běn guó zhǔ, jīn suī bù wèi wáng, shì tǒng dà rén, dé chēng gǔ chú jiā, yì dé lì zōng miào, cí líng xīng shè jì. jué nú bù shì yǔ wáng hūn, jiā gǔ chú zhī hào. zhū dà jiā yì zì zhì shǐ zhě zào yī xiān rén, míng jiē yuǎn yú wáng, rú qīng dài fū zhī jiā chén, huì tóng zuò qǐ, bù dé yǔ wáng jiā shǐ zhě fù yī xiān rén tóng liè. qí guó zhōng dà jiā bù diàn zuò, zuò shí zhě wàn yú kǒu, xià hù yuǎn dān mǐ liáng yú jiān gōng gěi zhī. qí mín xǐ gē wǔ, guó zhōng yì luò, mù yè nán nǚ qún jù, xiāng jiù gē xì. wú dà cāng kù, jiā jiā zì yǒu xiǎo cāng, míng zhī wèi fú jīng. qí rén jié qīng zì xǐ, shàn cáng niàng. guì bài shēn yī jiǎo, yǔ fū yú yì, xíng bù jiē zǒu. yǐ shí yuè jì tiān, guó zhōng dà huì, míng yuē dōng méng. qí gōng huì yī fú jiē jǐn xiù jīn yín yǐ zì shì. dà jiā zhǔ bù tóu zhe zé, rú zé ér wú yú, qí xiǎo jiā zhe zhé fēng, xíng rú biàn. qí guó dōng yǒu dà xué, míng suì xué, shí yuè guó zhōng dà huì yíng suì shén hái yú guó dōng shàng jì zhī, zhì mù suì yú shén zuò. wú láo yù, yǒu zuì zhū jiā píng yì, biàn shā zhī, méi rén qī zǐ wèi nú bì. qí sú zuò hūn yīn, yán yǔ yǐ dìng. nǚ jiā zuò xiǎo wū yú dà wū hòu, míng xù wū, xù mù zhì nǚ jiā hù wài, zì míng guì bài, qǐ dé jiù nǚ sù, rú shì zhě zài sān, nǚ fù mǔ nǎi tīng shǐ jiù xiǎo wū zhōng sù, bàng dùn qián bó, zhì shēng zǐ yǐ zhǎng dà, nǎi jiāng fù guī jiā. qí sú yín. nán nǚ yǐ jià qǔ, biàn shāo zuò sòng zhōng zhī yī. hòu zàng, jīn yín cái bì, jǐn yú sòng sǐ, jī shí wèi fēng, liè zhǒng sōng bǎi. qí mǎ jiē xiǎo, biàn dēng shān. guó rén yǒu qì lì, xí zhàn dòu, wò jǔ dōng shui suì jiē shǔ yān. yòu yǒu xiǎo shuǐ mò. jù lì zuò guó, yī dà shuǐ ér jū. xī ān píng xiàn běi yǒu yǒu xiǎo shuǐ, nán liú rén hǎi, jù lì bié zhǒng yī xiǎo shuǐ zuò guó, yīn míng zhī wèi xiǎo shuǐ mò, chū hǎo gōng, suǒ wèi mò gōng shì yě.
東夷舊語以為以為夫余別種,言語諸事,多與夫余同,其性氣、衣服有異。本有五族,有渭奴都、絕奴部、順奴部、灌奴部、桂婁部。本涓奴部為王,稍微弱,今桂婁部代之。漢時賜鼓吹技人,常從玄菟郡受朝服,衣幘,高句麗令主其名籍。後稍驕恣,不復詣郡,於東界築小城,置朝服衣幘其中,歲時來取之,今胡猶名此城為幘溝漊。溝漊者,句麗名城也。其置官,有對盧則不置沛者,有沛者則不置對盧。王之宗族,其大加皆稱古雛加。涓奴部本國主,今雖不為王,適統大人,得稱古雛加,亦得立宗廟,祠靈星、社稷。絕奴部世與王婚,加古雛之號。諸大加亦自置使者、皂衣先人,名皆遠於王,如卿大夫之家臣,會同坐起,不得與王家使者、阜衣先人同列。其國中大家不佃作,坐食者萬餘口,下戶遠擔米糧魚監供給之。其民喜歌舞,國中邑落,暮夜男女群聚,相就歌戲。無大倉庫,家家自有小倉,名之為桴京。其人潔清自喜,善藏釀。跪拜申一腳,與夫余異,行步皆走。以十月祭天,國中大會,名曰東盟。其公會衣服皆錦繡金銀以自飾。大加、主簿頭着幘,如幘而無餘,其小加着折風,形如弁。其國東有大穴,名隧穴,十月國中大會;迎隧神還於國東上祭之,置木隧於神坐。無牢獄,有罪諸加評議,便殺之,沒人妻子為奴婢。其俗作婚姻,言語已定。女家作小屋於大屋後,名婿屋,婿暮至女家戶外,自名跪拜,乞得就女宿,如是者再三,女父母乃聽使就小屋中宿,傍頓錢帛,至生子已長大,乃將婦歸家。其俗淫。男女已嫁娶,便稍作送終之衣。厚葬,金銀財幣,盡於送死,積石為封,列種松柏。其馬皆小,便登山。國人有氣力,習戰鬥,沃沮、東(氵歲)皆屬焉。又有小水貊。句麗作國,依大水而居。西安平縣北有有小水,南流人海,句麗別種依小水作國,因名之為小水貊,出好弓,所謂貊弓是也。
wáng mǎng chū fā gāo jù lì bīng yǐ fá hú, bù yù xíng, qiáng pò qiǎn zhī, jiē wáng chū sài wèi kòu dào. liáo xī dà yǐn tián tán zhuī jī zhī, wèi suǒ shā. zhōu jùn xiàn guī jiù yú jù lì hóu táo. yán yóu zòu yán: mò rén fàn fǎ, zuì bù qǐ yú táo, qiě yí ān wèi, jīn wěi bèi zhī dà zuì, kǒng qí suì fǎn. mǎng bù tīng, zhào yóu jī zhī. yóu yòu qī jù lì hóu táo zhì ér zhǎn zhī, chuán sòng qí shǒu yì zhǎng ān. mǎng dà yuè, bù gào tiān xià, gēng míng gāo jù lì wèi xià jù lì. dāng cǐ shí wèi hóu guó, hàn guāng wǔ dì bā nián, gāo jù lì wáng qiǎn shǐ cháo gòng, shǐ jiàn chēng wáng.
王莽初發高句麗兵以伐胡,不欲行,強迫遣之,皆亡出塞為寇盜。遼西大尹田譚追擊之,為所殺。州郡縣歸咎於句麗侯騊.嚴尤奏言:「貊人犯法,罪不起於騊,且宜安慰,今猥被之大罪,恐其遂反。」莽不聽,詔尤擊之。尤誘期句麗侯騊至而斬之,傳送其首詣長安。莽大悅,布告天下,更名高句麗為下句麗。當此時為侯國,漢光武帝八年,高句麗王遣使朝貢,始見稱王。
zhì shāng ān zhī jiān, jù lì wáng gōng shù kòu liáo dōng, gèng shǔ xuán tú. liáo dōng tài shǒu cài fēng xuán tú tài shǒu yáo guāng yǐ gōng wèi èr jùn hài, xìng shī fá zhī. gōng zhà jiàng qǐng hé, èr jùn bù jìn. gōng mì qiǎn jūn gōng xuán tú, fén shāo hòu chéng, rù liáo suì, shā lì mín. hòu gōng fù fàn liáo dōng, cài fēng qīng jiāng lì shì zhuī tǎo zhī, jūn bài méi. gōng sǐ, yú bó gù lì. shùn huán zhī jiān, fù fàn liáo dōng, kòu xīn ān jū xiāng, yòu gōng xī ān píng, yú dào shàng shā dài fāng lìng, lüè dé lè làng tài shǒu qī zǐ. líng dì jiàn níng èr nián, xuán tú tài shǒu gěng lín tǎo zhī, zhǎn shǒu lǔ shù bǎi jí, bó gù jiàng, shǔ liáo dōng. jiā xī píng zhōng, bó gù qǐ shǔ xuán tú. gōng sūn dù zhī xióng hǎi dōng yě, bó gù qiǎn dà jiā yōu jū zhǔ bù rán rén děng zhù dù jī fù shān zéi, pò zhī. bó gù sǐ, yǒu èr zi, zhǎng zi bá qí, xiǎo yú yī yí mó. bá qí bù xiào, guó rén biàn gòng lì yī yí mó wèi wáng. zì bó gù shí, shù kòu liáo dōng, yòu shòu wáng hú wǔ bǎi yú jiā. jiàn ān zhōng, gōng sūn kāng chū jūn jī zhī, pò qí guó, fén shāo yì luò. bá qí nù wèi xiōng ér bù dé lì, yǔ wèi nú jiā gè jiāng xià hù sān wàn yú kǒu yì kāng jiàng, hái zhù fèi liú shuǐ. jiàng hú yì pàn yī yí mó, yī yí mó gèng zuò xīn guó, jīn rì suǒ zài shì yě. bá qí suì wǎng liáo dōng, yǒu zi liú jù lì guó, jīn gǔ chú jiā bó wèi jū shì yě. qí hòu fù jī xuán tú, xuán tú yǔ liáo dōng hé jī, dà pò zhī.
至殤、安之間,句麗王宮數寇遼東,更屬玄菟。遼東太守蔡風、玄菟太守姚光以宮為二郡害,興師伐之。宮詐降請和,二郡不進。宮密遣軍攻玄菟,焚燒候城,入遼隧,殺吏民。後宮復犯遼東,蔡風輕將吏士追討之,軍敗沒。宮死,於伯固立。順、桓之間,復犯遼東,寇新安、居鄉,又攻西安平,於道上殺帶方令,略得樂浪太守妻子。靈帝建寧二年,玄菟太守耿臨討之,斬首虜數百級,伯固降,屬遼東。(嘉)[熹]平中,伯固乞屬玄菟。公孫度之雄海東也,伯固遣大加優居、主簿然人等助度擊富山賊,破之。伯固死,有二子,長子拔奇,小於伊夷模。拔奇不肖,國人便共立伊夷模為王。自伯固時,數寇遼東,又受亡胡五百餘家。建安中,公孫康出軍擊之,破其國,焚燒邑落。拔奇怒為兄而不得立,與渭奴加各將下戶三萬餘口詣康降,還住沸流水。降胡亦叛伊夷模,伊夷模更作新國,今日所在是也。拔奇遂往遼東,有子留句麗國,今古雛加駁位居是也。其後復擊玄菟,玄菟與遼東合擊,大破之。
yī yí mó wú zi, yín guàn nú bù, shēng zǐ míng wèi gōng. yī yí mó sǐ, lì yǐ wèi wáng, jīn jù lì wáng gōng shì yě. qí zēng zǔ míng gōng, shēng néng kāi mù shì, qí guó rén è zhī. jí zhǎng dà, guǒ xiōng nüè, shù kòu chāo, guó jiàn cán pò. jīn wáng shēng duò dì, yì néng kāi mù shì rén, jù lì hū xiāng sì wèi wèi, shì qí zǔ, gù míng zhī wèi wèi gōng. wèi gōng yǒu lì yǒng, biàn ān mǎ, shàn liè shè. jǐng chū èr nián, tài wèi sī mǎ xuān wáng lǜ zhòng tǎo gōng sūn yuān, gōng qiǎn zhǔ bù dà jiā jiāng shù qiān rén zhù jūn. zhèng shǐ sān nián, gōng kòu xī ān píng, qí wǔ nián, wèi yōu zhōu cì shǐ wú qiū jiǎn suǒ pò. yǔ zài jiǎn chuán.
伊夷模無子,淫灌奴部,生子名位宮。伊夷模死,立以為王,今句麗王宮是也。其曾祖名宮,生能開目視,其國人惡之。及長大,果凶虐,數寇抄,國見殘破。今王生墮地,亦能開目視人,句麗呼相似為位,似其祖,故名之為位宮。位宮有力勇,便鞍馬,善獵射。景初二年,太尉司馬宣王率眾討公孫淵,宮遣主簿大加將數千人助軍。正始三年,宮寇西安平,其五年,為幽州刺史毋丘儉所破。語在《儉傳》。
dōng wò jǔ zài gāo jù lì gài mǎ dà shān zhī dōng, bīn dà hǎi ér jū. qí dì xíng dōng běi xiá, xī nán zhǎng, kě qiān lǐ, běi yǔ yì lóu fū yú, nán yǔ shui suì mò jiē. hù wǔ qiān, wú dà jūn wáng, shì shì yì luò, gè yǒu zhǎng shuài. qí yán yǔ yǔ jù lì dà tóng, shí shí xiǎo yì. hàn chū, yàn wáng rén wèi mǎn wáng cháo xiān, shí wò jǔ jiē shǔ yān.
東沃沮在高句麗蓋馬大山之東,濱大海而居。其地形東北狹,西南長,可千里,北與挹婁、夫余,南與(氵歲)貊接。戶五千,無大君王,世世邑落,各有長帥。其言語與句麗大同,時時小異。漢初,燕亡人衛滿王朝鮮,時沃沮皆屬焉。
hàn wǔ dì yuán fēng èr nián, fá cháo xiān, shā mǎn sūn yòu qú, fēn qí dì wèi sì jùn, yǐ wò jǔ chéng wèi xuán tù jùn. hòu wèi yí mò suǒ qīn, xǐ jù lì xī běi, jīn suǒ wèi xuán tú gù fǔ shì yě. wò jǔ hái shǔ lè làng. hàn yǐ tǔ dì guǎng yuǎn, zài dān dān dà lǐng zhī dōng, fēn zhì dōng bù dū wèi, zhì bù nài chéng, bié zhǔ lǐng dōng qī xiàn, shí wò jǔ yì jiē wèi xiàn. hàn guāng wǔ liù nián, shěng biān jùn, dū wèi yóu cǐ bà. qí hòu jiē yǐ qí xiàn zhōng qú shuài wèi xiàn hóu, bù nài, huá lì, wò jǔ zhū xiàn jiē wèi hóu guó.
漢武帝元封二年,伐朝鮮,殺滿孫右渠,分其地為四郡,以沃沮城為玄菟郡。後為夷貊所侵,徙句麗西北,今所謂玄菟故府是也。沃沮還屬樂浪。漢以土地廣遠,在單單大領之東,分置東部都尉,治不耐城,別主領東七縣,時沃沮亦皆為縣。漢光武六年,省邊郡,都尉由此罷。其後皆以其縣中渠帥為縣侯,不耐,華麗,沃沮諸縣皆為侯國。
yí dí gèng xiāng gōng fá, wéi bù nài shui suì hóu zhì jīn yóu zhì gōng cáo zhǔ bù zhū cáo, jiē shui suì mín zuò zhī. wò jǔ zhū yì luò qú shuài, jiē zì chēng sān lǎo, zé gù xiàn guó zhī zhì yě. guó xiǎo, pò yú dà guó zhī jiān, suì chén shǔ jù lì. jù lì fù zhì qí zhōng dà rén wèi shǐ zhě, shǐ xiāng zhǔ lǐng, yòu shǐ dà jiā tǒng zé qí zū shuì, mò bù yú yán hǎi zhōng shí wù, qiān lǐ dān fù zhì zhī, yòu sòng qí měi nǚ yǐ wèi bì qiè, yù zhī rú nú pú. qí tǔ dì féi měi, bèi shān xiàng hǎi, yí wǔ gǔ, shàn tián zhǒng. rén xìng zhì zhí qiáng yǒng, shǎo niú mǎ, biàn chí máo bù zhàn. shí yǐn jū chù, yī fú lǐ jié, yǒu shì jù lì. qí zàng zuò dà mù guǒ, zhǎng shí yú zhàng, kāi yī tóu zuò hù. xīn sǐ zhě jiē jiǎ mái zhī, cái shǐ fù xíng, pí ròu jǐn, nǎi qǔ gǔ zhì guǒ zhōng.
夷狄更相攻伐,唯不耐(氵歲)侯至今猶置功曹、主簿諸曹,皆(氵歲)民作之。沃沮諸邑落渠帥,皆自稱三老,則故縣國之制也。國小,迫於大國之間,遂臣屬句麗。句麗復置其中大人為使者,使相主領,又使大加統責其租稅,貊布、魚、鹽、海中食物,千里擔負致之,又送其美女以為婢妾,遇之如奴僕。其土地肥美,背山向海,宜五穀,善田種。人性質直強勇,少牛馬,便持矛步戰。食飲居處,衣服禮節,有似句麗。其葬作大木槨,長十餘丈,開一頭作戶。新死者皆假埋之,才使覆形,皮肉盡,乃取骨置槨中。
jǔ jiā jiē gòng yī guǒ, kè mù rú shēng xíng, suí sǐ zhě wèi shù. yòu yǒu wǎ jīn lì, zhì mǐ qí zhōng, biān xiàn zhī yú guǒ hù biān.
舉家皆共一槨,刻木如生形,隨死者為數。又有瓦(釒歷),置米其中,編縣之於槨戶邊。
wú qiū jiǎn tǎo jù lì, jù lì wáng gōng bēn wò jǔ, suì jìn shī jī zhī. wò jǔ yì luò jiē pò zhī, zhǎn huò shǒu lǔ sān qiān yú jí, gōng bēn běi wò jǔ. běi wò jǔ yī míng zhì gōu lóu, qù nán wò jǔ bā bǎi yú lǐ, qí sú nán běi jiē tóng, yǔ yì lóu jiē.
毋丘儉討句麗,句麗王宮奔沃沮,遂近師擊之。沃沮邑落皆破之,斬獲首虜三千餘級,宮奔北沃沮。北沃沮一名置溝婁,去南沃沮八百餘里,其俗南北皆同,與挹婁接。
yì lóu xǐ chéng chuán kòu chāo, běi wò jǔ wèi zhī, xià yuè héng zài shān yán shēn xué zhōng wèi shǒu bèi, dōng yuè bīng dòng, chuán dào bù tōng, nǎi xià jū cūn luò. wáng qí bié qiǎn zhuī tǎo gōng, jǐn qí dōng jiè. wèn qí qí lǎo: hǎi dōng fù yǒu rén bù? qí lǎo yán guó rén cháng chéng chuán bǔ yú, zāo fēng jiàn chuī shù shí rì, dōng dé yī dǎo, shàng yǒu rén, yán yǔ bù xiāng xiǎo, qí sú cháng yǐ qī yuè qǔ tóng nǚ chén hǎi. yòu yán yǒu yī guó yì zài hǎi zhōng, chún nǚ wú nán. yòu shuō dé yī bù yī, cóng hǎi zhōng fú chū, qí shēn rú zhōng guó rén yī, qí liǎng xiù zhǎng sān zhàng. yòu dé yī pò chuán, suí bō zài hǎi àn biān, yǒu yī rén xiàng zhōng fù yǒu miàn, shēng de zhī, yǔ yǔ bù xiāng tōng, bù shí ér sǐ. qí yù jiē wò jǔ dōng dà hǎi zhōng.
挹婁喜乘船寇鈔,北沃沮畏之,夏月恆在山岩深穴中為守備,冬月冰凍,船道不通,乃下居村落。王頎別遣追討宮,盡其東界。問其耆老:「海東復有人不?」耆老言國人常乘船捕魚,遭風見吹數十日,東得一島,上有人,言語不相曉,其俗常以七月取童女沉海。又言有一國亦在海中,純女無男。又說得一布衣,從海中浮出,其身如中國人衣,其兩袖長三丈。又得一破船,隨波在海岸邊,有一人項中復有面,生得之,與語不相通,不食而死。其域皆沃沮東大海中。
yì lóu zài fū yú dōng běi qiān yú lǐ, bīn dà hǎi. nán yǔ běi wò jǔ jiē, wèi zhī qí běi suǒ jí. qí tǔ dì duō shān xiǎn.
挹婁在夫余東北千餘里,濱大海。南與北沃沮接,未知其北所極。其土地多山險。
qí rén xíng sì fū yú. yán yǔ bù yǔ fū yú jù lì tóng. yǒu wǔ gǔ niú mǎ má bù. rén duō yǒng lì, wú dà jūn zhǎng, yì luò gè yǒu dà rén. chù shān lín zhī jiān, cháng xué jū, dà jiā shēn jiǔ tī, yǐ duō wèi hǎo. tǔ qì hán, jù yú fū yú. qí sú hǎo yǎng zhū, shí qí ròu, yī qí pí. dōng yǐ zhū gāo tú shēn, hòu shù fēn, yǐ yù fēng hán. xià zé luǒ tǎn, yǐ chǐ bù yǐn qí qián hòu, yǐ bì xíng tǐ. qí rén bù jié, zuò hùn zài zhōng yāng, rén wéi qí biǎo jū, qí gōng zhǎng sì chǐ, lì rú nǔ, shǐ yòng hù, zhǎng chǐ bā cùn, qīng shí wèi zú, gǔ zhī sù shèn shì zhī guó yě.
其人形似夫余。言語不與夫余、句麗同。有五穀、牛、馬、麻布。人多勇力,無大君長,邑落各有大人。處山林之間,常穴居,大家深九梯,以多為好。土氣寒,劇於夫余。其俗好養豬,食其肉,衣其皮。冬以豬膏塗身,厚數分,以御風寒。夏則裸袒,以尺布隱其前後,以蔽形體。其人不潔,作溷在中央,人圍其表居,其弓長四尺,力如弩,矢用楛,長尺八寸,青石為鏃,古之肅慎氏之國也。
shàn shè, shè rén zhě jiē rù yīn. shǐ shī dú, rén zhōng jiē sǐ. chū chì yù hǎo diāo, jīn suǒ wèi yì lóu diāo shì yě. zì hàn yǐ lái, chén shǔ fū yú, fū yú zé qí zū fù zhòng, yǐ huáng chū zhōng pàn zhī. fū yú shù fá zhī, qí rén zhòng suī shǎo, suǒ zài shān xiǎn, lín guó rén wèi qí gōng shǐ, zú bù néng fú yě. qí guó biàn chéng chuán kòu dào, lín guó huàn zhī. dōng yí yǐn shí lèi jiē yòng zǔ dòu, wéi yì lóu bù, fǎ sú zuì wú gāng jì yě.
善射,射人者皆入因。矢施毒,人中皆死。出赤玉、好貂,今所謂挹婁貂是也。自漢已來,臣屬夫余,夫餘責其租賦重,以黃初中叛之。夫餘數伐之,其人眾雖少,所在山險,鄰國人畏其弓矢,卒不能服也。其國便乘船寇盜,鄰國患之。東夷飲食類皆用俎豆,唯挹婁不,法俗最無綱紀也。
shui suì nán yǔ chén hán, běi yǔ gāo jù lì wò jǔ jiē, dōng qióng dà hǎi, jīn zhāo xiān zhī dōng jiē qí dì yě. hù èr wàn. xī jī zǐ jì shì cháo xiān, zuò bā tiáo zhī jiào yǐ jiào zhī. wú mén hù zhī bì ér mín bù wèi dào. qí hòu sì shí yú shì, cháo xiān hóu huái jiàn hào chēng wáng. chén shèng děng qǐ, tiān xià pàn qín, yàn qí zhào mín bì dì cháo xiān shù wàn kǒu. yàn rén wèi mǎn, tuí jié yí fú, fù lái wáng zhī. hàn wǔ dì fá miè cháo xiān, fēn qí dì wèi sì jùn. zì shì zhī hòu, hú hàn shāo bié. wú dà jūn zhǎng, zì hàn yǐ lái, qí guān yǒu hóu yì jūn sān lǎo, tǒng zhǔ xià hù. qí qí lǎo jiù zì wèi yǔ jù lì tóng zhǒng. qí rén xìng yuàn què, shǎo shì yù, yǒu lián chǐ, bù qǐng jù lì. yán yǔ fǎ sú dà dǐ yǔ jù lì tóng, yī fú yǒu yì. nán nǚ yī jiē zhe qū lǐng, nán zǐ xì yín huā guǎng shù cùn yǐ wèi shì. zì dān dān dà shān lǐng yǐ xī shǔ lè làng, zì lǐng yǐ dōng qī xiàn, dū wèi zhǔ zhī, jiē yǐ shui suì wèi mín. hòu shěng dū wèi, fēng qí qú shuài wèi hóu, jīn bù nài shui suì jiē qí zhǒng yě. hàn mò gèng shǔ jù lì.
(氵歲)南與辰韓,北與高句麗、沃沮接,東窮大海,今朝鮮之東皆其地也。戶二萬。昔箕子既適朝鮮,作八條之教以教之。無門戶之閉而民不為盜。其後四十餘世,朝鮮侯淮僭號稱王。陳勝等起,天下叛秦,燕、齊、趙民避地朝鮮數萬口。燕人衛滿,魋結夷服,復來王之。漢武帝伐滅朝鮮,分其地為四郡。自是之後,胡、漢稍別。無大君長,自漢已來,其官有侯邑君、三老,統主下戶。其耆老舊自渭與句麗同種。其人性願愨,少嗜欲,有廉恥,不請句麗。言語法俗大抵與句麗同,衣服有異。男女衣皆着曲領,男子系銀花廣數寸以為飾。自單單大山領以西屬樂浪,自領以東七縣,都尉主之,皆以(氵歲)為民。後省都尉,封其渠帥為侯,今不耐(氵歲)皆其種也。漢末更屬句麗。
qí sú chóng shān chuān, shān chuān gè yǒu bù fèn, bù dé wàng xiǎng shè rù. tóng xìng bù hūn. duō jì huì, jí bìng sǐ wáng zhé juān qì jiù zhái, gèng zuò xīn jū. yǒu má bù, cán sāng zuò mián, xiǎo hòu xīng xiù, yù zhī nián suì fēng yuē. bù yǐ zhū yù wèi bǎo. cháng yòng shí yuè jié jì tiān, zhòu yè yǐn jiǔ gē wǔ, míng zhī wèi wǔ tiān. yòu jì hǔ yǐ wèi shén. qí yì luò xiāng qīn fàn, zhé xiāng fá zé shēng kǒu niú mǎ, míng zhī wèi zé huò. shā rén zhě cháng sǐ. shǎo kòu dào. zuò máo zhǎng sān zhàng, huò shù rén gòng chí zhī, néng bù zhàn. lè làng shàn gōng chū qí dì. qí hǎi chū bān yú pí, tǔ dì ráo wén bào, yòu chū guǒ xià mǎ, hàn huán shí xiàn zhī.
其俗重山川,山川各有部分,不得妄想涉入。同姓不婚。多忌諱,疾病死亡輒捐棄舊宅,更作新居。有麻布,蠶桑作綿,曉候星宿,豫知年歲豐約。不以珠玉為寶。常用十月節祭天,晝夜飲酒歌舞,名之為舞天。又祭虎以為神。其邑落相侵犯,輒相罰責生口牛馬,名之為責禍。殺人者償死。少寇盜。作矛長三丈,或數人共持之,能步戰。樂浪擅弓出其地。其海出班魚皮,土地饒文豹,又出果下馬,漢桓時獻之。
zhèng shǐ liù nián, lè làng tài shǒu liú mào dài fāng tài shǒu gōng zūn yǐ lǐng dōng shui suì shǔ jù lì, xìng shī fá zhī, bù nài hóu děng jǔ yì jiàng. qí bā nián, yì què cháo gòng, zhào gèng bài bù nài shui suì wáng. jū chù zá zài mín jiān, sì shí yì jùn cháo yè. èr jùn yǒu jūn zhēng fù diào, gōng gěi yì shǐ, yù zhī rú mín. hán zài dài fāng zhī nán, dōng xī yǐ hǎi wèi xiàn, nán yǔ wō jiē.
正始六年,樂浪太守劉茂、帶方太守弓遵以領東(氵歲)屬句麗,興師伐之,不耐侯等舉邑降。其八年,詣闕朝貢,詔更拜不耐(氵歲)王。居處雜在民間,四時詣郡朝謁。二郡有軍征賦調,供給役使,遇之如民。韓在帶方之南,東西以海為限,南與倭接。
fāng kě sì qiān lǐ. yǒu sān zhǒng, yī yuē mǎ hán, èr yuē chén hán, sān rì biàn hán. chén hán zhě, gǔ zhī chén guó yě. mǎ hán zài xī. qí mín tǔ zhe, zhǒng zhí, zhī cán sāng, zuò mián bù. gè yǒu zhǎng shuài, dà zhě zì míng wèi chén zhì, qí cì wèi yì jiè, sàn zài shān hǎi jiān, wú chéng guō. yǒu yuán xiāng guó móu shuǐ guó sāng wài guó xiǎo shí suǒ guó dà shí suǒ guó yōu xiū móu zhuō guó chén fén gū guó bó jì guó sù lú bù sī guó rì huá guó gǔ dàn zhě guó gǔ lí guó nù lán guó yuè zhī guó zī lí móu lú guó sù wèi gàn guó gǔ yuán guó mò lú guó bēi mí guó zhàn lí bēi yuán chén xìn guó zhī qīn guó gǒu lú guó bēi lí guó jiān xī bēi lí guó gǔ pú guó zhì lì jū guó rǎn lù guó ér lín guó sì lú guó nèi bēi lí guó gǎn xī guó wàn lú guó pì bēi lí yīn rì sī wū dàn guó yī lí guó bù mí guó zhī bàn guó gǒu sù guó jié lú guó móu lú bēi lí guó chén sū tú guó mò lú guó gǔ là guó lín sù bàn guó chén yún xīn guó rú lái bēi lí guó chǔ shān tú bēi lí guó yī nán guó gǒu xī guó bù yún guó, bù sī fén xié guó yuán chí guó gàn mǎ guó chǔ lí guó fán wǔ shí yú guó.
方可四千里。有三種,一曰馬韓,二曰辰韓,三日弁韓。辰韓者,古之辰國也。馬韓在西。其民土着,種植,知蠶桑,作綿布。各有長帥,大者自名為臣智,其次為邑借,散在山海間,無城郭。有爰襄國、牟水國、桑外國、小石索國、大石索國、優休牟涿國、臣濆沽國、伯濟國、速盧不斯國、日華國、古誕者國、古離國、怒藍國、月支國、咨離牟盧國、素謂干國、古爰國、莫盧國、卑彌國、占離卑園、臣釁國、支侵國、狗盧國、卑離國、監奚卑離國、古蒲國、致利鞠國、冉路國、兒林國、駟盧國、內卑離國、感奚國、萬盧國、辟卑離因、日斯烏旦國、一離國、不彌國、支半國、狗素國、捷盧國、牟盧卑離國、臣蘇塗國、莫盧國、古臘國、臨素半國、臣雲新國、如來卑離國、楚山塗卑離國、一難國、狗奚國、不雲國,不斯濆邪國、爰池國、干馬國、楚離國、凡五十餘國。
dà guó wàn yú jiā, xiǎo guó shù qiān jiā, zǒng shí yú wàn hù. chén wáng zhì yuè zhī guó. chén zhì huò jiā yōu hū chén yún qiǎn zhī bào ān xié cù zhī fén chén lí ér bù lì jū xié qín zhī lián zhī hào. qí guān yǒu wèi lǜ shàn yì jūn guī yì hóu zhōng jí jiāng dū wèi bó zhǎng. hóu zhǔn jì jiàn hào chēng wáng. wèi yàn wáng rén wèi mǎn suǒ gōng duó, jiāng qí zuǒ yòu gōng rén zǒu rén hǎi. jū hán dì, zì hào hán wáng. qí hòu jué miè, jīn hán rén yóu yǒu fèng qí jì sì zhě. hàn shí shǔ lè làng jùn, sì shí cháo yè. huán líng zhī mò, hán shui suì qiáng shèng, jùn xiàn bù néng zhì, mín duō liú rù hán guó.
大國萬餘家,小國數千家,總十餘萬戶。辰王治月支國。臣智或加優呼臣雲遣支報安邪踧支濆臣離兒不例拘邪秦支廉之號。其官有魏率善、邑君、歸義侯、中即將、都尉、伯長。侯准既僭號稱王。為燕亡人衛滿所攻奪,將其左右宮人走人海。居韓地,自號韓王。其後絕滅,今韓人猶有奉其祭祀者。漢時屬樂浪郡,四時朝謁。桓、靈之末,韓(氵歲)強盛,郡縣不能制,民多流入韓國。
jiàn ān zhōng, gōng sūn kāng fēn tún yǒu xiàn yǐ nán huāng dì wèi dài fāng jùn, qiǎn gōng sūn mó zhāng chǎng děng shōu jí yí mín, xìng bīng fá hán shui suì, jiù mín shāo chū, shì hòu wō hán suì shǔ dài fāng. jǐng chū zhōng, míng dì mì qiǎn dài fāng tài shǒu liú xīn lè làng tài shǒu xiān yú sì yuè hǎi dìng èr jùn, zhū hán guó chén zhì jiā cì yì jùn yìn shòu, qí cì yǔ yì zhǎng. qí sú hǎo yī zé, xià hù yì jùn cháo yè, jiē jiǎ yī zé, zì fú yìn shòu yī zé qiān yú yǒu rén. bù cóng shì wú lín yǐ lè làng běn tǒng hán guó, fēn gē chén hán bā guó yǐ yǔ lè làng, lì yì zhuǎn yǒu yì tóng, chén zhì jī hán fèn, gōng dài fāng jùn qí lí yíng. shí tài shǒu gōng zūn lè làng tài shǒu liú mào xìng bīng fá zhī, zūn zhàn sǐ, èr jùn suì miè hán.
建安中,公孫康分屯有縣以南荒地為帶方郡,遣公孫模、張敞等收集遺民,興兵伐韓(氵歲),舊民稍出,是後倭、韓遂屬帶方。景初中,明帝密遣帶方太守劉昕、樂浪太守鮮于嗣越海定二郡,諸韓國臣智加賜邑郡印綬,其次與邑長。其俗好衣幘,下戶詣郡朝謁,皆假衣幘,自服印綬衣幘千餘有人。部從事吳林以樂浪本統韓國,分割辰韓八國以與樂浪,吏譯轉有異同,臣智激韓忿,攻帶方郡崎離營。時太守弓遵、樂浪太守劉茂興兵伐之,遵戰死,二郡遂滅韓。
qí sú shǎo gāng jì, guó yì suī yǒu zhǔ shuài, yì luò zá jū, bù néng shàn xiāng zhì yù. wú guì bài zhī lǐ. jū chù zuò cǎo wū tǔ shì, xíng rú zhǒng, qí hù zài shàng, jǔ jiā gòng zài zhōng, wú zhǎng yòu nán nǚ zhī bié. qí zàng yǒu guǒ wú guān, bù zhī chéng niú mǎ, niú mǎ jǐn yú sòng sǐ. yǐ yīng zhū wèi cái bǎo. huò yǐ zhuì yī wèi shì, huò yǐ xiàn jǐng chuí ěr, bù yǐ jīn yín jǐn xiù wèi zhēn. qí rén xìng qiáng yǒng, kuí tóu lù jì. rú líng bīng, yī bù páo, zú lǚ gé zú qiáo tà. qí guó zhōng yǒu suǒ wèi jí guān jiā shǐ zhú chéng guō, zhū nián shào yǒng jiàn zhě, jiē záo jí pí, yǐ dà shéng guàn zhī, yòu yǐ zhàng xǔ mù chā zhī, tōng rì huān hū zuò lì, bù yǐ wèi tòng, jì yǐ quàn zuò, qiě yǐ wèi jiàn. cháng yǐ wǔ yuè xià zhǒng qì, jì guǐ shén, qún jù gē wǔ, yǐn jiǔ zhòu yè wú xiū. qí wǔ, shù shí rén jù qǐ xiāng suí, tà dì dī áng, shǒu zú xiāng yīng, jié zòu yǒu shì duó wǔ.
其俗少綱紀,國邑雖有主帥,邑落雜居,不能善相制御。無跪拜之禮。居處作草屋土室,形如冢,其戶在上,舉家共在中,無長幼男女之別。其葬有槨無棺,不知乘牛馬,牛馬盡於送死。以瓔珠為財寶。或以綴衣為飾,或以縣頸垂耳,不以金銀錦繡為珍。其人性強勇,魁頭露紒。如靈兵,衣布袍,足履革(足喬)蹋。其國中有所為及官家使築城郭,諸年少勇健者,皆鑿脊皮,以大繩貫之,又以丈許木鍤之,通日歡呼作力,不以為痛,既以勸作,且以為健。常以五月下種訖,祭鬼神,群聚歌舞,飲酒晝夜無休。其舞,數十—人懼起相隨,踏地低昂,手足相應,節奏有似鐸舞。
shí yuè nóng gōng bì, yì fù rú zhī. xìn guǐ shén, yuán yì gè lì yī rén zhǔ jì tiān shén, míng zhī tiān jūn. yòu zhū guó gè yǒu bié yì, míng zhī wèi sū tú. lì dà mù, xuán líng gǔ, shì guǐ shén. zhū wáng táo zhì qí zhōng, jiē bù hái zhī, hǎo zuò zéi. qí lì sū tú zhī yì, yǒu shì fú tú, ér suǒ xíng shàn è yǒu yì. qí běi fāng jìn jùn zhū guó chà xiǎo lǐ sú, qí yuǎn chù zhí rú qiú tú nú bì xiāng jù. wú tā zhēn bǎo. qín shòu cǎo mù lüè yǔ zhōng guó tóng. chū dà lì, dà rú lí. yòu chū xì wěi jī. qí wěi jiē zhǎng wǔ chǐ yú. qí nán zǐ shí shí yǒu wén shēn. yòu yǒu zhōu hú zài mǎ hán zhī xī hǎi zhōng dà dǎo shàng, qí rén chà duǎn xiǎo, yán yǔ bù yǔ hán tóng, jiē kūn tóu rú xiān bēi, dàn yī wéi, hǎo yǎng niú jí zhū. qí yī yǒu shàng wú xià, lüè rú luǒ shì. chéng chuán wǎng lái, shì mǎi hán zhōng.
十月農功畢,亦復如之。信鬼神,園邑各立一人主祭天神,名之天君。又諸國各有別邑,名之為蘇塗。立大木,懸鈴鼓,事鬼神。諸亡逃至其中,皆不還之,好作賊。其立蘇塗之義,有似浮屠,而所行善惡有異。其北方近郡諸國差曉禮俗,其遠處直如囚徒奴婢相聚。無他珍寶。禽獸草木略與中國同。出大栗,大如梨。又出細尾雞。其尾皆長五尺余。其男子時時有文身。又有州胡在馬韓之西海中大島上,其人差短小,言語不與韓同,皆髡頭如鮮卑,但衣韋,好養牛及豬。其衣有上無下,略如裸勢。乘船往來,市買韓中。
chén hán zài mǎ hán zhī dōng, qí qí lǎo chuán shì, zì yán gǔ zhī wáng rù bì qín yì lái shì hán guó, mǎ hán gē qí dōng jiè dì yǔ zhī. yǒu chéng shān. qí yán yǔ bù yǔ mǎ hán tóng, míng guó wèi bāng, gōng wèi hú, zéi wèi kòu, xíng jiǔ wèi xíng shāng. xiāng hū jiē wèi tú, yǒu shì qín rén, fēi dàn yàn qí zhī míng wù yě. míng lè làng rén wèi ā cán dōng fāng rén míng wǒ wèi ā, wèi lè làng rén běn qí cán yú rén. jīn yǒu míng zhī wèi qín hán zhě. shǐ yǒu liù guó, shāo fēn wèi shí èr guó.
辰韓在馬韓之東,其耆老傳世,自言古之亡入避秦役來適韓國,馬韓割其東界地與之。有城柵。其言語不與馬韓同,名國為邦,弓為弧,賊為寇,行酒為行觴。相呼皆為徒,有似秦人,非但燕、齊之名物也。名樂浪人為阿殘;東方人名我為阿,謂樂浪人本其殘餘人。今有名之為秦韓者。始有六國,稍分為十二國。
biàn chén yì shí èr guó, yòu yǒu zhū xiǎo bié yì, bèi yǒu qú shuài, dà zhě míng chén zhì. qí cì yǒu xiǎn cè, cì yǒu fán shui suì, cì yǒu shā xī, cì yǒu yì jiè. yǒu yǐ dǐ guó bù sī guó biàn chén mí lí mí mí dòng guó bìng chén jiē tú guó qín qí guó nán mí lí dòng guó biàn chén gǔ zī mí dòng guó biàn chén gǔ chún shì guó rǎn xī guó biàn chén bàn lù guó biàn chén lè nú yuán jūn mí guó biàn jūn mí guó biàn chén mí wū xié mǎ guó rú zhàn guó biàn chén gān lù guó hù lù guó zhōu xiān guó mǎ yán guó biàn chén gǒu xié guó, biàn chén zǒu cáo mǎ guó biàn chén ān xié guó mǎ yán guó biàn chén dú lú guó sī lú guó yōu yóu yuán biàn chén hán hé èr shí sì guó, dà guó sì wǔ qiān jiā, xiǎo guó liù qī bǎi jiā, zǒng sì wǔ wàn hù. qí shí èr guó shǔ chén wáng.
弁辰亦十二國,又有諸小別邑,備有渠帥,大者名臣智。其次有險側,次有樊(氵歲),次有殺奚,次有邑借。有已柢國、不斯國、弁辰彌離瀰瀰凍國、並辰接塗國、勤耆國、難彌離凍國、弁辰古資彌凍國、弁辰古淳是國、冉奚國、弁辰半路國、弁辰樂奴園、軍彌國弁軍彌國、弁辰彌烏邪馬國、如湛國、弁辰甘路國、戶路國、州鮮國、馬延國、弁辰狗邪國,弁辰走漕馬國、弁辰安邪國、馬延國、弁辰瀆盧國、斯盧國、優由園、弁、辰韓合二十四國,大國四五千家,小國六七百家,總四五萬戶。其十二國屬辰王。
chén wáng cháng yòng mǎ hán rén zuò zhī, shì shì xiàng jì. chén wáng bù dé zì lì wèi wáng. tǔ dì féi měi, yí zhǒng wǔ gǔ jí dào, xiǎo cán sāng, zuò jiān bù, chéng jià niú mǎ. jià qǔ lǐ sú, nán nǚ yǒu bié. yǐ dà niǎo yǔ sòng sǐ, qí yì yù shǐ sǐ zhě fēi yáng. guó chū tiě, hán shui suì wō jiē cóng qǔ zhī. zhū shì mǎi jiē yòng tiě, rú zhōng guó yòng qián, yòu yǐ gōng gěi èr jùn. sú xǐ gē wǔ yǐn jiǔ. yǒu sè, qí xíng sì zhú, dàn zhī yì yǒu yīn qū. ér shēng, biàn yǐ shí yàn qí tóu, yù qí biǎn. jīn chén hán rén jiē biǎn tóu. nán nǚ jìn wō, yì wén shēn. biàn bù zhàn, bīng zhàng yǔ mǎ hán tóng. qí sú, xíng zhě xiāng féng, jiē zhù ràng lù biàn chén yǔ chén hán zá jū, yì yǒu chéng guō. yī fú jū chù yǔ chén hán tóng. yán yǔ fǎ sú xiāng sì, cí jì guǐ shén yǒu yì, shī zào jiē zài hù xī. qí dú lú guó yǔ wō jiē jiè. shí èr guó yì yǒu wáng, qí rén xíng jiē dà. yī fú jié qīng, zhǎng fā. yì zuò guǎng fú xì bù. fǎ sú tè yán jùn.
辰王常用馬韓人作之,世世相繼。辰王不得自立為王。土地肥美,宜種五穀及稻,曉蠶桑,作縑布,乘駕牛馬。嫁娶禮俗,男女有別。以大鳥羽送死,其意欲使死者飛揚。國出鐵,韓、(氵歲)、倭皆從取之。諸市買皆用鐵,如中國用錢,又以供給二郡。俗喜歌舞飲酒。有瑟,其形似築,彈之亦有音曲。兒生,便以石厭其頭,欲其褊。今辰韓人皆褊頭。男女近倭,亦文身。便步戰,兵仗與馬韓同。其俗,行者相逢,皆住讓路弁辰與辰韓雜居,亦有城郭。衣服居處與辰韓同。言語法俗相似,祠祭鬼神有異,施灶皆在戶西。其瀆盧國與倭接界。十二國亦有王,其人形皆大。衣服潔清,長發。亦作廣幅細布。法俗特嚴峻。
wō rén zài dài fāng dōng nán dà hǎi zhī zhōng, yī shān dǎo wèi guó yì. jiù bǎi yú guó, hàn shí yǒu zhāo jiàn zhě, jīn shǐ yì suǒ tōng sān shí guó. cóng jùn zhì wō, xún hǎi àn shuǐ xíng, lì hán guó, zhà nán zhà dōng, dào qí běi àn gǒu xié hán guó, qī qiān yú lǐ, shǐ dù yī hǎi, qiān yú lǐ zhì duì mǎ guó. qí dà guān yuē bēi gǒu, fù yuē bēi nú mǔ lí. suǒ jū jué dǎo, fāng kě sì bǎi yú lǐ, tǔ dì shān xiǎn, duō shēn lín, dào lù rú qín lù jìng. yǒu qiān yú hù, wú liáng tián, shí hǎi wù zì huó, chéng chuán nán běi shì dí.
倭人在帶方東南大海之中,依山島為國邑。舊百餘國,漢時有朝見者,今使譯所通三十國。從郡至倭,循海岸水行,歷韓國,乍南乍東,到其北岸狗邪韓國,七千餘里,始度一海,千餘里至對馬國。其大官曰卑狗,副曰卑奴母離。所居絕島,方可四百餘里,土地山險,多深林,道路如禽鹿徑。有千餘戶,無良田,食海物自活,乘船南北市糴。
yòu nán dù yī hǎi qiān yú lǐ, míng yuē bó hǎi. zhì yī dà guó, guān yì yuē bēi gǒu, fù yuē bēi nú mǔ lí. fāng kě sān bǎi lǐ, duō zhú mù cóng lín, yǒu sān qiān xǔ jiā, chà yǒu tián dì, gēng tián yóu bù zú shí, yì nán běi shì dí. yòu dù yī hǎi, qiān yú lǐ zhì mò lú guó, yǒu sì qiān yú hù, bīn shān hǎi jū, cǎo mù mào shèng, xíng bù jiàn qián rén. hǎo bǔ yú fù, shuǐ wú shēn qiǎn, jiē chén méi qǔ zhī.
又南渡一海千餘里,名曰渤海。至一大國,官亦曰卑狗,副曰卑奴母離。方可三百里,多竹木叢林,有三千許家,差有田地,耕田猶不足食,亦南北市糴。又渡一海,千餘里至末盧國,有四千餘戶,濱山海居,草木茂盛,行不見前人。好捕魚鰒,水無深淺,皆沉沒取之。
dōng nán lù xíng wǔ bǎi lǐ, dào yī dōu guó, guān yuē ěr zhī, fù yuē xiè mò gū bǐng qú gū. yǒu qiān yú hù, shì yǒu wáng, jiē tǒng shǔ nǚ wáng guó, jùn shǐ wǎng lái cháng suǒ zhù. dōng nán zhì nú guó bǎi lǐ, guān yuē sì mǎ gū fù yuē bēi nú mǔ lí, yǒu èr wàn yú hù. dōng xíng zhì bù mí guó bǎi lǐ, guān yuē duō mó, fù yuē bēi nú mǔ lí, yǒu qiān yú jiā. nán zhì tóu mǎ guó, shuǐ xíng èr shí rì, guān yuē mí mí, fù yuē mí mí nà lì, kě wǔ wàn yú hù. nán zhì xié mǎ yī guó, nǚ wáng zhī suǒ dōu, shuǐ xíng shí rì, lù xíng yī yuè. guān yǒu yī zhī mǎ, cì yuē mí mǎ shēng, cì yuē mí mǎ huò zhī, cì yuē nú jiā dī, kě qī wàn yú hù.
東南陸行五百里,到伊都國,官曰爾支,副曰泄漠觚、柄渠觚。有千餘戶,世有王,皆統屬女王國,郡使往來常所駐。東南至奴國百里,官曰兕馬觚、副曰卑奴母離,有二萬餘戶。東行至不彌國百里,官曰多模,副曰卑奴母離,有千餘家。南至投馬國,水行二十日,官曰瀰瀰,副曰瀰瀰那利,可五萬餘戶。南至邪馬壹國,女王之所都,水行十日,陸行一月。官有伊支馬,次曰彌馬升,次曰彌馬獲支,次曰奴佳鞮,可七萬餘戶。
zì nǚ wáng guó yǐ běi, qí hù shù dào lǐ kě dé lüè zài, qí yú páng guó yuǎn jué, bù kě dé xiáng. cì yǒu sī mǎ guó, cì yǒu yǐ bǎi zhī nú guó, cì yǒu yī xié guó, cì yǒu dōu zhī guó, cì yǒu mí nú guó, cì yǒu hào gǔ dōu guó, cì yǒu bù hū guó, cì yǒu jiě nú guó, cì yǒu duì sū guó, cì yǒu sū nú guó, cì yǒu hū yì yuán, cì yǒu huá nú sū nú guó, cì yǒu guǐ guó, cì yǒu wèi wú guó, cì yǒu guǐ nú guó, cì yǒu xié mǎ guó, cì yǒu gōng chén guó, cì yǒu bā lì guó, cì yǒu zhī wéi guó, cì yǒu wū nú guó, cì yǒu nú guó, cǐ nǚ wáng jìng jiè suǒ jǐn. qí nán yǒu gǒu nú guó, nán zǐ wèi wáng, qí guān yǒu gǒu gǔ zhì bēi gǒu, bù shǔ nǚ wáng.
自女王國以北,其戶數道里可得略載,其餘旁國遠絕,不可得詳。次有斯馬國,次有已百支奴國,次有伊邪國,次有都支國,次有彌奴國,次有好古都國,次有不呼國,次有姐奴國,次有對蘇國,次有蘇奴國,次有呼邑園,次有華奴蘇奴國,次有鬼國,次有為吾國,次有鬼奴國,次有邪馬國,次有躬臣國,次有巴利國,次有支惟國,次有烏奴國,次有奴國,此女王境界所盡。其南有狗奴國,男子為王,其官有狗古智卑狗,不屬女王。
zì jùn zhì nǚ wáng guó wàn èr qiān yú lǐ.
自郡至女王國萬二千餘里。
nán zǐ wú dà xiǎo jiē qíng miàn wén shēn. zì gǔ yǐ lái, qí shǐ yì zhōng guó, jiē zì chēng dài fū. xià hòu shào kāng zhī zǐ fēng yú huì jī, duàn fà wén shēn yǐ bì jiāo lóng zhī hài, jīn wō shuǐ rén hǎo chén méi bǔ yú há, wén shēn yì yǐ yàn dà yú shuǐ qín, hòu shāo yǐ wèi shì. zhū guó wén shēn gè yì, huò zuǒ huò yòu, huò dà huò xiǎo, zūn bēi yǒu chà. jì qí dào lǐ, dāng zài huì jī dōng yě zhī dōng. qí fēng sú bù yín, nán zǐ jiē lù jì, yǐ mù mián zhāo tóu. qí yī héng fú, dàn jié shù xiāng lián, lüè wú fèng. fù rén bèi fā qū jì, zuò yī rú dān bèi, chuān qí zhōng yāng, guàn tóu yī zhī. zhǒng hé dào zhù má cán sāng jī jī, chū xì zhù jiān mián. qí dì wú niú mǎ hǔ bào yáng què. bīng yòng máo dùn mù gōng. mù gōng duǎn xià zhǎng shàng, zhú jiàn huò tiě zú huò gǔ cù, suǒ yǒu wú yǔ dān ěr zhū yá tóng. wō dì wēn nuǎn, dōng xià shí shēng lái, jiē tú xiǎn. yǒu wū shì, fù mǔ xiōng dì wò xī yì chù, yǐ zhū dān xú qí shēn tǐ, rú zhōng guó yòng fěn yě. shí yǐn yòng biān dòu, shǒu shí. qí sǐ, yǒu guān wú guǒ, fēng tǔ zuò zhǒng.
男子無大小皆黥面文身。自古以來,其使詣中國,皆自稱大夫。夏後少康之子封於會稽,斷髮文身以避蛟龍之害,今倭水人好沉沒捕魚蛤,文身亦以厭大魚水禽,後稍以為飾。諸國文身各異,或左或右,或大或小,尊卑有差。計其道里,當在會稽、東冶之東。其風俗不淫,男子皆露紒,以木綿招頭。其衣橫幅,但結束相連,略無縫。婦人被發屈紒,作衣如單被,穿其中央,貫頭衣之。種禾稻、紵麻、蠶桑、緝績,出細紵、縑綿。其地無牛馬虎豹羊鵲。兵用矛、楯、木弓。木弓短下長上,竹箭或鐵鏃或骨簇,所有無與儋耳、朱崖同。倭地溫暖,冬夏食生萊,皆徒跣。有屋室,父母兄弟臥息異處,以朱丹徐其身體,如中國用粉也。食飲用籩豆,手食。其死,有棺無槨,封土作冢。
shǐ sǐ tíng sàng shí yú rì, dāng shí bù shí ròu, sàng zhǔ kū qì, tā rén jiù gē wǔ yǐn jiǔ. yǐ zàng, jǔ jiā yì shuǐ zhōng zǎo yù, yǐ rú liàn mù. qí xíng lái dù hǎi yì zhōng guó, héng shǐ yī rén bù shū tóu, bù qù jǐ shī, yī fú gòu wū, bù shí ròu, bù jìn fù rén, rú sàng rén, míng zhī wèi chí shuāi. ruò xíng zhě jí shàn, gòng dùn qí shēng kǒu cái wù. ruò yǒu jí bìng, zāo bào hài, biàn yù shā zhī, wèi qí chí shuāi bù jǐn. chū zhēn zhū qīng yù. qí shān yǒu dān, qí mù yǒu nán zhù yù zhāng zhù lì jiāng wū hào fēng xiāng, qí zhú xiǎo gān táo zhī. yǒu jiāng jú jiāo suō hé, bù zhī yǐ wèi zī wèi. yǒu mí hóu hēi zhì.
始死停喪十餘日,當時不食肉,喪主哭泣,他人就歌舞飲酒。已葬,舉家詣水中澡浴,以如練沐。其行來渡海詣中國,恆使一人不梳頭,不去蟣虱,衣服垢污,不食肉,不近婦人,如喪人,名之為持衰。若行者吉善,共頓其生口財物。若有疾病,遭暴害,便欲殺之,謂其持衰不謹。出真珠、青玉。其山有丹,其木有柟、杼、豫樟、杼櫪、橿、烏號、楓香,其竹筱竿、桃支。有姜、桔、椒、蓑荷,不知以為滋味。有獼猴、黑雉。
qí sú jǔ shì xíng lái, yǒu suǒ yún wèi, zhé zhuó gǔ ér bo, yǐ zhàn jí xiōng, xiān gào suǒ bo, qí cí rú lìng guī fǎ, shì huǒ chè zhàn zhào. qí huì tóng zuò qǐ, fù zǐ nán nǚ wú bié, rén xìng shì jiǔ. jiàn dà rén suǒ jìng, dàn bó shǒu yǐ dāng guì bài. qí rén shòu kǎo, huò bǎi nián, huò bā jiǔ shí nián. qí sú, guó dà rén jiē sì wǔ fù, xià hù huò èr sān fù. fù rén bù yín, bù fáng jì.
其俗舉事行來,有所云為,輒灼骨而卜,以占吉凶,先告所卜,其辭如令龜法,視火坼占兆。其會同坐起,父子男女無別,人性嗜酒。見大人所敬,但搏手以當跪拜。其人壽考,或百年,或八九十年。其俗,國大人皆四五婦,下戶或二三婦。婦人不淫,不妨忌。
bù dào qiè, shǎo zhèng sòng. qí fàn fǎ, qīng zhě méi qí qī zǐ, zhòng zhě miè qí mén hù. jí zōng zú zūn bēi, bèi yǒu chà xù, zú xiāng chén fú. shōu zū fù. yǒu dǐ gé. guó guó yǒu shì, jiāo yì yǒu wú, shǐ dà wō jiān zhī. zì nǚ wáng guó yǐ běi, tè zhì yī dà shuài, jiǎn chá zhū guó, zhū guó wèi dàn zhī. cháng zhì yī dōu guó, yú guó zhōng hé rú cì shǐ. wáng qiǎn yǒu yì jīng dū dài fāng jùn zhū hán guó, jí jùn shǐ wō guó, jiē lín jīn sōu lù, chuán sòng wén shū cì qiǎn zhī wù yì nǚ wáng, bù dé chà cuò. xià hù yǔ dà rén xiāng féng dào lù, qūn xún rù cǎo. chuán cí shuō shì, huò dūn huò guì, liǎng shǒu jù dì, wèi zhī gōng jìng. duì yīng shēng yuē yī, bǐ rú rán nuò.
不盜竊,少諍訟。其犯法,輕者沒其妻子,重者滅其門戶。及宗族尊卑,備有差序,足相臣服。收租賦。有邸閣。國國有市,交易有無,使大倭監之。自女王國以北,特置一大率,檢察諸國,諸國畏憚之。常治伊都國,於國中合如刺史。王遣有詣京都、帶方郡、諸韓國,及郡使倭國,皆臨津搜露,傳送文書賜遣之物詣女王,不得差錯。下戶與大人相逢道路,逡巡入草。傳辭說事,或蹲或跪,兩手據地,為之恭敬。對應聲曰噫,比如然諾。
qí guó běn yì yǐ nán zǐ wèi wáng, zhù qī bā shí nián, wō guó luàn, xiāng gōng fá lì nián, nǎi gòng lì yī nǚ zǐ wèi wáng. míng yuē bēi mí hū, shì guǐ dào néng huò zhòng, nián yǐ zhǎng dà, wú fū xù, yǒu nán dì zuǒ zhì guó. zì wèi wáng yǐ lái, shǎo yǒu jiàn zhě.
其國本亦以男子為王,住七八十年,倭國亂,相攻伐歷年,乃共立一女子為王。名曰卑彌呼,事鬼道能惑眾,年已長大,無夫婿,有男弟佐治國。自為王以來,少有見者。
yǐ bì qiān rén zì shì, wéi yǒu nán zǐ yī rén gěi yǐn shí, chuán cí chū rù. jū chù gōng shì lóu guān, chéng shān yán shè, cháng yǒu rén chí bīng shǒu wèi. nǚ wáng guó dōng dù hǎi qiān yú lǐ, fù yǒu guó, jiē wō zhǒng. yòu yǒu zhū rú guó zài qí nán. rén zhǎng sān sì chǐ, qù nǚ wáng sì qiān yú lǐ. yòu yǒu luǒ guó hēi chǐ guó fù zài qí dōng nán, chuán xíng yī nián kě zhì. cān wèn wō dì, jué zài hǎi zhōng zhōu dǎo zhī shàng, huò jué huò lián, ài xuán kě wǔ qiān yú lǐ.
以婢千人自侍,唯有男子一人給飲食,傳辭出入。居處宮室樓觀,城柵嚴設,常有人持兵守衛。女王國東渡海千餘里,復有國,皆倭種。又有侏儒國在其南。人長三四尺,去女王四千餘里。又有裸國、黑齒國復在其東南,船行一年可至。參問倭地,絕在海中洲島之上,或絕或連,閡旋可五千餘里。
jǐng chū èr nián liù yuè. wō nǚ wáng qiǎn dài fū nán shēng mǐ děng yì jùn, qiú yì tiān yú cháo xiàn, tài shǒu liú xià qiǎn lì jiāng sòng yì jīng dū. qí nián shí èr yuè, zhào zhǎo shū bào wō nǚ wáng yuē: zhì zhào qīn wèi wō wáng bēi mí hū: dài fāng shǒu liú xià qiǎn shǐ sòng rǔ dài fū nán shēng mǐ cì shǐ dū shì niú lì fèng rǔ suǒ xiàn nán shēng kǒu sì rén, nǚ shēng kǒu liù rén, bān bù èr pǐ èr zhàng, yǐ dào.
景初二年六月。倭女王遣大夫難升米等詣郡,求詣天於朝獻,太守劉夏遣吏將送詣京都。其年十二月,詔沼書報倭女王曰:「制詔親魏倭王卑彌呼:帶方守劉夏遣使送汝大夫難升米、次使都市牛利奉汝所獻男生口四人,女生口六人,班布二匹二丈,以到。
rǔ suǒ zài yú yuǎn, nǎi qiǎn shǐ gòng xiàn, shì rǔ zhī zhōng xiào, wǒ shén āi rǔ. jīn yǐ rǔ wèi qīn wèi wō wáng, jiǎ jīn yìn zǐ shòu, zhuāng fēng fù dài fāng tài shǒu jiǎ shòu rǔ. qí suī fǔ zhǒng rén, miǎn wèi xiào shùn. rǔ lái shǐ nán shēng mǐ, niú lì shè yuǎn, dào lù lēi láo, jīn yǐ nán shēng mǐ wèi lǜ shàn zhōng láng jiāng, niú lì wèi lǜ shàn xiào wèi, jiǎ yín yìn qīng shòu, yǐn jiàn láo cì qiǎn hái. jīn yǐ jiàng dì jiāo lóng jǐn wǔ pǐ jiàng dì yuē sù jì shí zhāng qiàn jiàng wǔ shí pǐ gàn qīng wǔ shí pǐ, dá rǔ suǒ xiàn gòng zhí. yòu tè cì rǔ gàn dì jù wén mián sān pǐ xì bān huá jì wǔ zhāng bái juàn wǔ shí pǐ jīn bā liǎng wǔ chǐ dāo èr kǒu tóng jìng bǎi méi zhēn zhū qiān dān gè wǔ shí tīng. jiē jiāng fēng fù nán shēng mǐ niú lì hái dào lù shòu. xī kě yǐ shì rǔ guó zhōng rén, shǐ zhī guó jiā āi rǔ, gù zhèng zhòng cì rǔ hǎo wù yě.
汝所在逾遠,乃遣使貢獻,是汝之忠孝,我甚哀汝。今以汝為親魏倭王,假金印紫綬,裝封付帶方太守假授汝。其綏撫種人,勉為孝順。汝來使難升米,牛利涉遠,道路勒勞,今以難升米為率善中郎將,牛利為率善校尉,假銀印青綬,引見勞賜遣還。今以絳地交龍錦五匹、絳地約粟罽十張、蒨絳五十匹、紺青五十匹,答汝所獻貢直。又特賜汝紺地句文綿三匹、細班華罽五張、白絹五十匹、金八兩、五尺刀二口、銅鏡百枚、真珠、鉛丹各五十廳。皆將封付難升米、牛利還到錄受。悉可以示汝國中人,使知國家哀汝,故鄭重賜汝好物也。「
zhèng shǐ yuán nián, tài shǒu gōng zūn qiǎn jiàn zhōng xiào wèi tī jùn děng fèng zhào shū yìn shòu yì wō guó, bài jiǎ wō wáng. bìng jī zhào cì jīn bó jǐn jì dāo jìng cǎi wù, wō wáng yīn shǐ shàng biǎo dá xiè ēn zhào. qí sì nián, wō wáng fù qiǎn shǐ dài fū yī shēng qí yē xié gǒu děng bā rén, shàng xiàn shēng kǒu wō jǐn jiàng qīng jiān mián yī bó bù dān mù? gǒu? duǎn gōng shǐ. yē xié gǒu děng yī bài lǜ shàn zhōng láng jiāng yìn shòu. qí liù nián, zhào cì wō nán shēng mǐ huáng chuáng, fù jùn jiǎ shòu. qí bā nián, tài shǒu wáng qí dào guān. wō nǚ wáng bēi mí hū yǔ gǒu nú guó nán wáng bēi mí gōng hū sù bù hé, qiǎn wō zài sī wū yuè děng yì jùn shuō xiāng gōng jī zhuàng.
正始元年,太守弓遵遣建中校尉梯俊等奉詔書印綬詣倭國,拜假倭王。並齎詔賜金、帛、錦罽、刀、鏡、采物,倭王因使上表答謝恩詔。其四年,倭王復遣使大夫伊聲耆、掖邪狗等八人,上獻生口、倭錦、絳青縑、綿衣、帛布、丹木、?狗?、短弓矢。掖邪狗等壹拜率善中郎將印綬。其六年,詔賜倭難升米黃幢,付郡假授。其八年,太守王頎到官。倭女王卑彌呼與狗奴國男王卑彌弓呼素不和,遣倭載斯、烏越等詣郡說相攻擊狀。
qiǎn sāi cáo yuàn shǐ zhāng zhèng děng yīn jī zhào shū huáng chuáng, bài jiǎ nán shēng mǐ wèi xí gào yù zhī. bēi mí hū yǐ sǐ, dà zuò zhǒng, jìng bǎi yú bù, xùn zàng zhě nú bì bǎi yú rén. gèng lì nán wáng, guó zhōng bù fú, gèng xiāng zhū shā, dāng shí shā qiān yú rén. fù lì bēi mí hū zōng nǚ yī yǔ, nián shí sān wèi wáng, guó zhōng suì dìng. zhèng děng yǐ xí gào yù yī yǔ, yī yǔ qiǎn wō dài fū lǜ shàn zhōng láng jiāng yē xié gǒu děng èr shí rén sòng zhèng děng hái, yīn yì tái, xiàn shàng nán nǚ shēng kǒu sān shí rén, gòng bái shū wǔ qiān kǒng, qīng dà jù zhū èr méi, yì wén zá jǐn èr shí pǐ.
遣塞曹掾史張政等因齎詔書、黃幢,拜假難升米為檄告喻之。卑彌呼以死,大作冢,徑百餘步,徇葬者奴婢百餘人。更立男王,國中不服,更相誅殺,當時殺千餘人。復立卑彌呼宗女壹與,年十三為王,國中遂定。政等以檄告喻壹與,壹與遣倭大夫率善中郎將掖邪狗等二十人送政等還,因詣台,獻上男女生口三十人,貢白殊五千孔,青大句珠二枚,異文雜錦二十匹。
píng yuē: shǐ hàn zhe cháo xiān liǎng yuè, dōng jīng zhuàn lù xī qiāng. wèi shì xiōng nú suì shuāi, gèng yǒu wū wán xiān bēi, yuán jí dōng yí, shǐ yì shí tōng, jì shù suí shì, qǐ cháng yě zāi!
評曰:《史》、《漢》着朝鮮、兩越,東京撰錄西羌。魏世匈奴遂衰,更有烏丸、鮮卑,爰及東夷,使譯時通,記述隨事,豈常也哉!