shū zài" mán yí huá xià", shī chēng" xiǎn yǔn kǒng chì", jiǔ yǐ qí wèi zhōng guó huàn yě.
《书》载“蛮夷猾夏”,《诗》称“猃狁孔炽”,久矣其为中国患也。
qín hàn yǐ lái, xiōng nú jiǔ wèi biān hài. xiào wǔ suī wài shì sì yí, dōng píng liǎng yuè cháo xiǎn, xī tǎo èr shī dà yuān, kāi qióng zhǎ yè láng zhī dào, rán jiē zài huāng fú zhī wài, bù néng wéi zhōng guó qīng zhòng. ér xiōng nú zuì bī yú zhū xià, hú qí nán qīn zé sān biān shòu dí, shì yǐ lǚ qiǎn wèi huò zhī jiāng, shēn rù běi fá, qióng zhuī chán yú, duó qí ráo yǎn zhī dì. hòu suì bǎo sāi chēng fān, shì yǐ shuāi ruò.
秦、汉以来,匈奴久为边害。孝武虽外事四夷,东平两越、朝鲜,西讨贰师、大宛,开邛苲、夜郎之道,然皆在荒服之外,不能为中国轻重。而匈奴最逼于诸夏,胡骑南侵则三边受敌,是以屡遣卫、霍之将,深入北伐,穷追单于,夺其饶衍之地。后遂保塞称藩,世以衰弱。
jiàn ān zhōng, hū chú quán nán dān gàn rù cháo, suì liú nèi dài, shǐ yòu xián wáng fǔ qí guó, ér xiōng nú zhé jié, guò yú hàn jiù. rán wū wán xiān bēi shāo gèng qiáng shèng, yì yīn hàn mò zhī luàn, zhōng guó duō shì, bù huáng wài tǎo, gù dé shàn hàn mò nán zhī dì, kòu bào chéng yì, shā lüè rén mín, běi biān réng shòu qí kùn. huì yuán shào jiān hé běi, nǎi fǔ yǒu sān jùn wū wán, chǒng qí míng wáng ér shōu qí jīng qí.
建安中,呼厨泉南单干入朝,遂留内待,使右贤王抚其国,而匈奴折节,过于汉旧。然乌丸、鲜卑稍更强盛,亦因汉末之乱,中国多事,不遑外讨,故得擅(汉)[漠]南之地,寇暴城邑,杀略人民,北边仍受其困。会袁绍兼河北,乃抚有三郡乌丸,宠其名王而收其精骑。
qí hòu shàng xī yòu táo yú tà dùn. tà dùn yòu xiāo wǔ, biān cháng lǎo jiē bǐ zhī mò dú, shì qí zǔ yuǎn, gǎn shòu wáng mìng, yǐ xióng bǎi mán. tài zǔ qián shī běi fá, chū qí bù yì, yī zhàn ér dìng zhī, yí dí shè fú, wēi zhèn shuò tǔ. suì yǐn wū wán zhī zhòng fú cóng zhēng tǎo, ér biān mín de yòng ān xī. hòu xiān bēi dà rén kē bǐ néng fù zhì yù qún dí, jǐn shōu xiōng nú gù dì, zì yún zhōng wǔ yuán yǐ dōng dǐ liáo shuǐ, jiē wèi xiān bēi tíng. shù fàn sāi kòu biān, yōu bìng kǔ zhī. tián yù yǒu mǎ chéng zhī wéi, bì guǐ yǒu xíng běi zhī bài. qīng lóng zhōng, dì nǎi tīng wáng xióng, qiǎn jiàn kè cì zhī. rán hòu zhǒng luò lí sàn hù xiāng qīn fá, qiáng zhě yuǎn dùn, ruò zhě qǐng fú. yóu shì biān chuí chà ān, hàn mò nán shǎo shì, suī shí pō chāo dào, bù néng fù xiāng shān dòng yǐ. wū wán xiān bēi jí gǔ suǒ wèi dōng hú yě. qí xí sú qián shì, zhuàn hàn jì zhě jǐ lù ér zài zhī yǐ. gù dàn jǔ hàn mò wèi chū yǐ lái, yǐ bèi sì yí zhī biàn yún.
其后尚、熙又逃于蹋顿。蹋顿又骁武,边长老皆比之冒顿,恃其阻远,敢受亡命,以雄百蛮。太祖潜师北伐,出其不意,一战而定之,夷狄慑服,威振朔土。遂引乌丸之众服从征讨,而边民得用安息。后鲜卑大人轲比能复制御群狄,尽收匈奴故地,自云中、五原以东抵辽水,皆为鲜卑庭。数犯塞寇边,幽、并苦之。田豫有马城之围,毕轨有陉北之败。青龙中,帝乃听王雄,遣剑客刺之。然后种落离散互相侵伐,强者远遁,弱者请服。由是边陲差安,(汉)[漠]南少事,虽时颇钞盗,不能复相扇动矣。乌丸、鲜卑即古所谓东胡也。其习俗前事,撰汉记者己录而载之矣。故但举汉末魏初以来,以备四夷之变云。
hàn mò, liáo xī wū wán dà rén qiū lì jū, zhòng wǔ qiān yú luò, shàng gǔ wū wán dà rén nán lóu, zhòng jiǔ qiān yú luò, gè chēng wáng, ér liáo dōng shǔ guó wū wán dà rén sū pū yán, zhòng qiān yú luò, zì chēng qiào wáng, yòu běi píng wū wán dà rén wū yán. zhòng bā bǎi yú luò, zì chēng hàn lǔ wáng, jiē yǒu jì cè yǒng jiàn. zhōng shān tài shǒu zhāng chún pàn rén qiū lì jū zhòng zhōng, zì hào mí tiān ān dìng wáng, wèi sān jùn wū wán yuán shuài, kòu lüè qīng xú yōu jì sì zhōu, shā lüè lì mín. líng dì mò, yǐ liú yú wèi yōu zhōu mù, mù hú zhǎn chún shǒu, běi zhōu nǎi dìng. hòu qiū lì jū sǐ. zi lóu bān nián xiǎo, cóng zǐ tà dùn yǒu wǔ lüè, dài lì, zǒng shè sān wáng bù, zhòng jiē cóng qí jiào lìng. yuán shào yǔ gōng sūn zàn lián zhàn bù jué, tà dùn qiǎn shǐ yì shào qiú hé qīn, zhù shào jī zàn, pò zhī. shào jiǎo zhì cì tà dùn nán qiào wáng hàn lǔ wáng yìn shòu, jiē yǐ wéi chán yú. hòu lóu bān dà, qiào wáng lǜ qí bù zhòng fèng lóu bān wèi chán yú, tà dùn wèi wáng. rán tà dùn duō huà jì cè. guǎng yáng yán róu, shǎo méi wū jiǔ xiān bēi zhōng, wèi qí zhǒng suǒ guī xìn. róu nǎi yīn xiān bēi zhòng, shā wū wán xiào wèi xíng jǔ dài zhī, shào yīn chǒng wèi yǐ ān běi biān. hòu yuán shàng bài bēn tà dùn, píng qí shì, fù tú jì zhōu.
汉末,辽西乌丸大人丘力居,众五千余落,上谷乌丸大人难楼,众九千余落,各称王,而辽东属国乌丸大人苏仆延,众千余落,自称峭王,右北平乌丸大人乌延。众八百余落,自称汗鲁王,皆有计策勇健。中山太守张纯叛人丘力居众中,自号弥天安定王,为三郡乌丸元帅,寇略青、徐、幽、冀四州,杀略吏民。灵帝末,以刘虞为幽州牧,募胡斩纯首,北州乃定。后丘力居死。子楼班年小,从子蹋顿有武略,代立,总摄三王部,众皆从其教令。袁绍与公孙瓒连战不决,蹋顿遣使诣绍求和亲,助绍击瓒,破之。绍矫制赐蹋顿、难峭王、汗鲁王印绶,皆以为单于。后楼班大,峭王率其部众奉楼班为单于,蹋顿为王。然蹋顿多画计策。广阳阎柔,少没乌九、鲜卑中,为其种所归信。柔乃因鲜卑众,杀乌丸校尉邢举代之,绍因宠慰以安北边。后袁尚败奔蹋顿,凭其势,复图冀州。
huì tài zǔ píng hé běi, róu shuài xiān bēi wū wán guī fù, suì yīn yǐ róu wèi xiào wèi, yóu chí hàn shǐ jié, zhì guǎng níng rú jiù. jiàn ān shí yī nián, tài zǔ zì zhēng tà dùn yú liǔ chéng, qián jūn guǐ dào, wèi zhì bǎi yú lǐ, lǔ nǎi jué. shàng yǔ tà dùn jiāng zhòng nì zhàn yú fán chéng, bīng mǎ shén shèng. tài zǔ dēng gāo wàng lǔ chén, liǔ jūn wèi jìn, guān qí xiǎo dòng, nǎi jī pò qí zhòng, lín chén zhǎn tà dùn shǒu, sǐ zhě bèi yě. sù fù wán lóu bān wū yán děng zǒu liáo dōng, liáo dōng xī zhǎn, chuán sòng qí shǒu. qí yú yí bèng jiē jiàng. jí yōu zhōu bīng zhōu róu suǒ tǒng wū wán wàn yú luò, xī xǐ qí zú jū zhōng guó, shuài cóng qí hóu wáng dà rén zhǒng zhòng yǔ zhēng fá. yóu shì sān jùn wū wán wèi tiān xià míng qí.
会太祖平河北,柔帅鲜卑、乌丸归附,遂因以柔为校尉,犹持汉使节,治广宁如旧。建安十一年,太祖自征蹋顿于柳城,潜军诡道,未至百余里,虏乃觉。尚与蹋顿将众逆战于凡城,兵马甚盛。太祖登高望虏陈,柳军未进,观其小动,乃击破其众,临陈斩蹋顿首,死者被野。速附丸、楼班、乌延等走辽东,辽东悉斩,传送其首。其余遗迸皆降。及幽州、并州柔所统乌丸万余落,悉徙其族居中国,帅从其侯王大人种众与征伐。由是三郡乌丸为天下名骑。
xiān bēi bù dù gēn jì lì, zhòng shāo shuāi ruò. zhōng xiōng fú luó hán yì bié yōng zhòng shù wàn wèi dà rén. jiàn ān zhōng tài zǔ dìng yōu zhōu, bù dù gēn yǔ kē bǐ néng děng yīn wū wán xiào wèi yán róu shàng gòng xiàn. hòu dài jùn wū wán néng chén dī děng pàn, qiú shǔ fú luó hán, fú luó hán jiāng wàn yú qí yíng zhī. dào sāng gān, dī děng yì, yǐ wéi fú luó hán bù wēi jìn kuān huǎn, kǒng bú jiàn jì, gèng qiǎn rén hū kē bǐ néng. bǐ néng jí jiāng wàn yú qí dào, dāng gòng méng shì. bǐ néng biàn yú huì shàng shā fú luó hán, fú luó hán zi xiè guī ní jí bù zhòng xī shǔ bǐ néng. bǐ néng zì yǐ shā guī ní fù, tè yòu shàn yù zhī. bù dù gēn yóu shì yuàn bǐ néng. wén dì jiàn zuò, tián yù wèi wū wán xiào wèi, chí jié bìng hù xiān bēi, tún chāng píng bù dù gēn qiǎn shǐ xiàn mǎ, dì bài wèi wáng. hòu shù yǔ kē bǐ néng gèng xiāng gōng jī, bù dù gēn bù zhòng shāo guǎ ruò, jiāng qí zhòng wàn yú luò bǎo tài yuán yàn mén jùn. bù dù gēn nǎi shǐ rén zhāo hū xiè guī ní yuē:" rǔ fù wèi bǐ néng suǒ shā, bù niàn bào chóu, fǎn shǔ yuàn jiā. jīn suī hòu dài rǔ, shì yù shā rǔ jì yě. bù rú hái wǒ, wǒ yǔ rǔ shì gǔ ròu zhì qīn, qǐ yǔ chóu děng?" yóu shì guī ní jiāng qí bù luò táo guī bù dù gēn, bǐ néng zhuī zhī fú jí. zhì huáng chū wǔ nián, bù dù gēn yì quē gòng xiàn, hòu jiā shǎng cì, shì hòu yī xīn shǒu biān, bù wéi kòu hài, ér kē bǐ néng zhòng suì qiáng shèng. míng dì jí wèi, wù yù suí hé róng dí, yǐ xī zhēng fá, jī mí liǎng bù ér yǐ. zhì qīng lóng yuán nián, bǐ néng yòu bù dù gēn shēn jié hé qīn, yú shì bù dù gēn jiāng xiè guī ní jí bù zhòng xī bǎo bǐ néng, kòu chāo bīng zhōu, shā lüè lì mín. dì qiǎn xiāo qí jiāng jūn qín lǎng zhēng zhī, guī ní pàn bǐ néng, jiāng qí bù zhòng jiàng, bài guī yì wáng, cì chuáng huī qū gài gǔ chuī, jū bīng zhōu rú gù. bù dù gēn wèi bǐ néng suǒ shā.
鲜卑步度根既立,众稍衰弱。中兄扶罗韩亦别拥众数万为大人。建安中太祖定幽州,步度根与轲比能等因乌丸校尉阎柔上贡献。后代郡乌丸能臣氐等叛,求属扶罗韩,扶罗韩将万余骑迎之。到桑干,氐等议,以为扶罗韩部威禁宽缓,恐不见济,更遣人呼轲比能。比能即将万余骑到,当共盟誓。比能便于会上杀扶罗韩,扶罗韩子泄归泥及部众悉属比能。比能自以杀归泥父,特又善遇之。步度根由是怨比能。文帝践阼,田豫为乌丸校尉,持节并护鲜卑,屯昌平;步度根遣使献马,帝拜为王。后数与轲比能更相攻击,步度根部众稍寡弱,将其众万余落保太原、雁门郡。步度根乃使人招呼泄归泥曰:“汝父为比能所杀,不念报仇,反属怨家。今虽厚待汝,是欲杀汝计也。不如还我,我与汝是骨肉至亲,岂与仇等?”由是归泥将其部落逃归步度根,比能追之弗及。至黄初五年,步度根诣阙贡献,厚加赏赐,是后一心守边,不为寇害,而轲比能众遂强盛。明帝即位,务欲绥和戎狄,以息征伐,羁縻两部而已。至青龙元年,比能诱步度根深结和亲,于是步度根将泄归泥及部众悉保比能,寇钞并州,杀略吏民。帝遣骁骑将军秦朗征之,归泥叛比能,将其部众降,拜归义王,赐幢麾、曲盖、鼓吹,居并州如故。步度根为比能所杀。
kē bǐ néng běn xiǎo zhǒng xiān bēi, yǐ yǒng jiàn, duàn fǎ píng duān. bù tān cái wù, zhòng tuī yǐ wéi dà rén. bù luò jìn sāi, zì yuán shào jù hé běi, zhōng guó rén duō wáng pàn guī zhī, jiào zuò bīng qì kǎi dùn, pō xué wén zì. gù qí lēi yù bù zhòng, nǐ zé zhōng guó, chū rù yì liè, jiàn lì jīng huī, yǐ gǔ jié wèi jìn tuì. jiàn shí zhōng, yīn yán róu shàng gòng xiàn. tài zǔ xī zhēng guān zhōng, tián yín fǎn hé jiān, bǐ néng jiāng sān qiān yú qí suí róu jī pò yín. hòu dài jùn wū wán fǎn, bǐ néng fù zhù wèi kòu hài, tài zǔ yǐ yān líng hóu zhāng wèi xiāo qí jiāng jūn, běi zhēng, dà pò zhī. bǐ néng zǒu chū sài, hòu fù tōng gòng xiàn. yán kāng chū, bǐ néng qiǎn shǐ xiàn mǎ. wén dì yì lì bǐ néng wéi fù yì wáng.
轲比能本小种鲜卑,以勇健,断法平端。不贪财物,众推以为大人。部落近塞,自袁绍据河北,中国人多亡叛归之,教作兵器铠楯,颇学文字。故其勒御部众,拟则中国,出入弋猎,建立旌麾,以鼓节为进退。建实中,因阎柔上贡献。太祖西征关中,田银反河间,比能将三千余骑随柔击破银。后代郡乌丸反,比能复助为寇害,太祖以鄢陵侯彰为骁骑将军,北征,大破之。比能走出塞,后复通贡献。延康初,比能遣使献马。文帝亦立比能为附义王。
huáng chū èr nián, bǐ néng chū zhū wèi rén zài xiān bēi zhě wǔ bǎi yú jiā, hái jū dài jùn. míng nián, bǐ néng shuài bù luò dà rén xiǎo yú dài jùn wū wán xiū wǔ lú děng sān qiān yú qí, qū niú mǎ qī wàn yú kǒu jiāo shì, qiǎn wèi rén qiān yú jiā jū shàng gǔ. hòu yǔ dōng bù xiān bēi dà rén sù lì jí bù dù gēn sān bù zhēng dòu, gèng xiāng gōng jī. tián yù hé hé, shǐ bù dé xiāng qīn. wǔ nián, bǐ néng fù jī sù lì, yù shuài qīng qí jìng jìn jǐ qí hòu. bǐ néng shǐ bié xiǎo shuài suǒ nú jù yù, yù jìn tǎo, pò zǒu zhī, yóu shì huái èr. nǎi yǔ fǔ guó jiāng jūn xiān yú fǔ shū yuē:" yí dí bù shí wén zì, gù xiào wèi yán róu bǎo wǒ yú tiān zǐ. wǒ yǔ sù lì wèi chóu, wǎng nián gōng jī zhī, ér tián xiào wèi zhù sù lì. wǒ lín chén shǐ suǒ nú wǎng, wén shǐ jūn lái, jí biàn yǐn jūn tuì. bù dù gēn shǔ shù chāo dào, yòu shā wǒ dì, ér wū wǒ yǐ chāo dào. wǒ yí dí suī bù zhī lǐ yì, xiōng dì zǐ sūn shòu tiān zǐ yìn shòu, niú mǎ shàng zhī měi shuǐ cǎo, kuàng wǒ yǒu rén xīn xié! jiāng jūn dāng bǎo míng wǒ yú tiān zǐ." fǔ dé shū yǐ wén, dì fù shǐ yù zhāo nà ān wèi. bǐ néng zhòng suì qiáng shèng, kòng xián shí yú wàn qí. měi chāo lüè dé cái wù, jūn píng fēn fù, yī jué mù qián, zhōng wú suǒ sī, gù dé zhòng sǐ lì, yú bù dà rén jiē jìng dàn zhī, rán yóu wèi néng jí tán shí huái yě.
黄初二年,比能出诸魏人在鲜卑者五百余家,还居代郡。明年,比能帅部落大人小于代郡乌丸修武卢等三千余骑,驱牛马七万余口交市,遣魏人千余家居上谷。后与东部鲜卑大人素利及步度根三部争斗,更相攻击。田豫和合,使不得相侵。五年,比能复击素利,豫帅轻骑径进掎其后。比能使别小帅琐奴拒豫,豫进讨,破走之,由是怀贰。乃与辅国将军鲜于辅书曰:“夷狄不识文字,故校尉阎柔保我于天子。我与素利为仇,往年攻击之,而田校尉助素利。我临陈使琐奴往,闻使君来,即便引军退。步度根数数抄盗,又杀我弟,而诬我以抄盗。我夷狄虽不知礼义,兄弟子孙受天子印绶,牛马尚知美水草,况我有人心邪!将军当保明我于天子。”辅得书以闻,帝复使豫招纳安慰。比能众遂强盛,控弦十余万骑。每钞略得财物,均平分付,一决目前,终无所私,故得众死力,余部大人皆敬惮之,然犹未能及檀石槐也。
tài hé èr nián, yù qiǎn yì xià shě yì bǐ néng nǚ xù yù zhù jiān bù shě wèi jiān suǒ shā. qí qiū, yù jiāng xī bù xiān bēi pú tóu xiè guī ní chū sài tǎo yù zhù jiān, dà pò zhī. hái zhì mǎ chéng, bǐ néng zì jiāng sān wàn qí wéi yù qī rì. shàng gǔ tài shǒu yán zhì, róu zhī dì yě, sù wèi xiān bēi suǒ bèi. zhì wǎng jiě yù, jí jiě wéi qù. hòu yōu zhōu cì shǐ wáng xióng bìng lǐng xiào wèi, fǔ yǐ ēn xìn.
太和二年,豫遣译夏舍诣比能女婿郁筑鞬部舍为鞬所杀。其秋,豫将西部鲜卑蒲头、泄归泥出塞讨郁筑鞬,大破之。还至马城,比能自将三万骑围豫七日。上谷太守阎志,柔之弟也,素为鲜卑所倍。志往解喻,即解围去。后幽州刺史王雄并领校尉,抚以恩信。
bǐ néng shù kuǎn sāi, yì zhōu fèng gòng xiàn. zhì qīng lóng yuán nián, bǐ néng yòu nà bù dù gēn, shǐ pàn bīng zhōu, yǔ jié hé qīn, zì lēi wàn qí yíng qí lèi zhòng yú xíng běi. bīng zhōu cì shǐ bì guǐ qiǎn jiàng jūn sū shàng dǒng bì děng jī zhī, bǐ néng qiǎn zǐ jiāng qí yǔ shàng děng huì zhàn yú lóu fán, lín chén hài shàng bì. zhì sān nián zhōng, xióng qiǎn yǒng shì hán lóng cì shā bǐ néng, gèng lì qí dì. sù lì mí jiā jué jī jiē wèi dà rén, zài liáo xī yòu běi píng yú yáng sài wài, dào yuǎn chū bù wéi biān huàn, rán qí zhǒng zhòng duō yú bǐ néng. jiàn ān zhōng, yīn yán róu shàng gòng xiàn, tōng shì, tài zǔ jiē biǎo chǒng yǐ wéi wáng. jué jī sǐ, yòu lì qí zi shā mò hàn wèi qīn hàn wáng.
比能数款塞,诣州奉贡献。至青龙元年,比能诱纳步度根,使叛并州,与结和亲,自勒万骑迎其累重于陉北。并州刺史毕轨遣将军苏尚、董弼等击之,比能遣子将骑与尚等会战于楼烦,临陈害尚、弼。至三年中,雄遣勇士韩龙刺杀比能,更立其弟。素利、弥加、厥机皆为大人,在辽西、右北平、渔阳塞外,道远初不为边患,然其种众多于比能。建安中,因阎柔上贡献,通市,太祖皆表宠以为王。厥机死,又立其子沙末汗为亲汉王。
yán kāng chū, yòu gè qiǎn shǐ xiàn mǎ. wén dì lì sù lì mí jiā wèi guī yì wáng. sù lì yǔ bǐ néng gèng xiāng gōng jī. tài hé èr nián, sù lì sǐ. zi xiǎo, yǐ dì chéng lǜ guī wèi wáng, dài shè qí zhòng.
延康初,又各遣使献马。文帝立素利、弥加为归义王。素利与比能更相攻击。太和二年,素利死。子小,以弟成律归为王,代摄其众。
shū chēng: dōng jiān yú hǎi, xī bèi yú liú shā. qí jiǔ fú zhī zhì, kě dé ér yán yě. rán huāng yù zhī wài, chóng yì ér zhì, fēi zú jī chē guǐ suǒ jí, wèi yǒu zhī qí guó sú shū fāng zhě yě. zì yú jì zhōu, xī róng yǒu bái huán zhī xiàn, dōng yí yǒu sù shèn zhī gòng, jiē kuàng shì ér zhì, qí xiá yuǎn yě rú cǐ. jí hàn shì qiǎn zhāng qiān shǐ xī yù, qióng hé yuán, jīng lì zhū yuán, suì zhì dū hù yǐ zǒng lǐng zhī, rán hòu xī yù zhī shì jù cún, gù hàn gōng dé xiáng zài yān. wèi xìng, xī yù suī bù néng jǐn zhì, qí dà guó qiū cí yú zhì kāng jū wū sūn shū lè ròu zhī shàn shàn chē shī zhī shǔ. wú suì bù fèng cháo gòng, lüè rú hàn shì gù shì. ér gōng sūn yuān réng fù zǔ sān shì yǒu liáo dōng, tiān zǐ wèi qí jué yù, wěi yǐ hǎi wài zhī shì, suì gé duàn dōng yí, bù dé tōng yú zhū xià. jǐng chū zhōng, dà xīng shī lǚ, zhū yuān, yòu qián jūn fú hǎi, shōu lè làng dài fāng zhī jùn, ér hòu hǎi biǎo mì rán, dōng yí qū fú. qí hòu gāo gōu lí bèi pàn, yòu qiǎn piān shī zhì tǎo, qióng zhuī jí yuǎn, yú wū wán gǔ dōu, guò wò jǔ, jiàn sù shèn zhī tíng, dōng lín dà hǎi. zhǎng lǎo shuō yǒu yì miàn zhī rén, jìn rì zhī suǒ chū, suì zhōu guān zhū guó, cǎi qí fǎ sú, xiǎo dà qū bié, gè yǒu míng hào, kě dé xiáng jì. suī yí dí zhī bāng, ér zǔ dòu zhī xiàng cún. zhōng guó shī lǐ, qiú zhī sì yí, yóu xìn. gù zhuàn cì qí guó, liè qí tóng yì, yǐ jiē qián shǐ zhī suǒ wèi bèi yān.
《书》称:东渐于海,西被于流沙。其九服之制,可得而言也。然荒域之外,重译而至,非足迹车轨所及,未有知其国俗殊方者也。自虞暨周,西戎有白环之献,东夷有肃慎之贡,皆旷世而至,其遐远也如此。及汉氏遣张骞使西域,穷河源,经历诸园,遂置都护以总领之,然后西域之事具存,故汉宫得详载焉。魏兴,西域虽不能尽至,其大国龟兹、于寘、康居、乌孙、疏勒、月氏、鄯善、车师之属。无岁不奉朝贡,略如汉氏故事。而公孙渊仍父祖三世有辽东,天子为其绝域,委以海外之事,遂隔断东夷,不得通于诸夏。景初中,大兴师旅,诛渊,又潜军浮海,收乐浪、带方之郡,而后海表谧然,东夷屈服。其后高句丽背叛,又遣偏师致讨,穷追极远,逾乌丸、骨都,过沃沮,践肃慎之庭,东临大海。长老说有异面之人,近日之所出,遂周观诸国,采其法俗,小大区别,各有名号,可得详纪。虽夷狄之邦,而俎豆之象存。中国失礼,求之四夷,犹信。故撰次其国,列其同异,以接前史之所未备焉。
fū yú zài cháng chéng zhī běi, qù xuán tú qiān lǐ. nán yǔ gāo gōu lí, dōng yǔ yì lóu, xī yǔ xiān bēi jiē, běi yǒu ruò shuǐ, fāng kě èr qiān lǐ. hù bā wàn. qí mín tǔ zhe, yǒu gōng shì cāng kù láo yù. duō shān líng guǎng zé, yú dōng yí zhī yù zuì píng bì. tǔ dì yí wǔ gǔ, bù shēng wǔ guǒ. qí rén cū dà, xìng qiáng yǒng jǐn hòu, bù kòu chāo. guó yǒu jūn wáng, jiē yǐ liù chù míng guān, yǒu mǎ jiā niú jiā zhū jiā gǒu jiā dà shǐ dà shǐ zhě shǐ zhě. yì luò yǒu háo mín, míng xià hù jiē wèi nú pú. zhū jiā bié zhǔ sì chū, dào dà zhě zhǔ shù qiān jiā, xiǎo zhě shù bǎi jiā. shí yǐn jiē yòng zǔ dòu. huì tóng bài jué xǐ jué, yī ràng shēng jiàng. yǐ yīn zhēng yuè jì tiān, guó zhōng dà huì, lián rì yǐn shí gē wǔ, míng yuē yíng gǔ, yú shì shí duàn xíng yù, jiě qiú tú. zài guó yī shàng bái, bái bù dà mèi, páo kù, lǚ gé tà. chū guó zé shàng zēng xiù jǐn jì, dà rén jiā hú lí yòu bái hēi diāo zhī qiú, yǐ jīn yín shì mào. yì rén chuán cí, jiē guì, shǒu jù dì qiè yǔ. yòng xíng yán jí, shā rén zhě sǐ, méi qí jiā rén wéi nú bì. qiè dào yī zé shí èr. nán nǚ yín, fù rén dù, jiē shā zhī. yóu sēng dù, yǐ shā, shī zhī guó nán shān shàng, zhì fǔ làn. nǚ jiā yù de, shū niú mǎ nǎi yǔ zhī. xiōng sǐ qī sǎo, yǔ xiōng nú tóng sú. qí guó shàn yǎng shēng, chū míng mǎ chì yù diāo yòu měi zhū. zhū dà zhě rú suān zǎo. yǐ gōng shǐ dāo máo wèi bīng, jiā jiā zì yǒu kǎi zhàng. guó zhī qí lǎo zì shuō gǔ zhī wáng rén. zuò chéng zhà jiē yuán, yǒu shì láo yù. háng dào zhòu yè wú lǎo yòu jiē gē, tōng rì shēng bù jué. yǒu jūn shì yì jì tiān, shā niú guān tí yǐ zhàn jí xiōng, tí jiě zhě wèi xiōng, hé zhě wèi jí. yǒu dí, zhū jiā zì zhàn, xià hù jù dān liáng yǐn shí zhī. qí sǐ, xià yuè jiē yòng bīng. shā rén xùn zàng. duō zhě bǎi shù. hòu zàng, yǒu guǒ wú guān.
夫余在长城之北,去玄菟千里。南与高句丽,东与挹娄,西与鲜卑接,北有弱水,方可二千里。户八万。其民土着,有宫室、仓库、牢狱。多山陵、广泽,于东夷之域最平敝。土地宜五谷,不生五果。其人粗大,性强勇谨厚,不寇钞。国有君王,皆以六畜名官,有马加、牛加、猪加、狗加、大使、大使者、使者。邑落有豪民,名下户皆为奴仆。诸加别主四出,道大者主数千家,小者数百家。食饮皆用俎豆。会同、拜爵、洗爵,揖让升降。以殷正月祭天,国中大会,连日饮食歌舞,名曰迎鼓,于是时断刑狱,解囚徒。在国衣尚白,白布大袂,袍、裤,履革鞜。出国则尚缯绣锦罽,大人加狐狸、狖白、黑貂之裘,以金银饰帽。译人传辞,皆跪,手据地窃语。用刑严急,杀人者死,没其家人为奴婢。窃盗一责十二。男女淫,妇人妒,皆杀之。尤僧妒,已杀,尸之国南山上,至腐烂。女家欲得,输牛马乃与之。兄死妻嫂,与匈奴同俗。其国善养牲,出名马、赤玉、貂狖、美珠。珠大者如酸枣。以弓矢刀矛为兵,家家自有铠仗。国之耆老自说古之亡人。作城栅皆员,有似牢狱。行道昼夜无老幼皆歌,通日声不绝。有军事亦祭天,杀牛观蹄以占吉凶,蹄解者为凶,合者为吉。有敌,诸加自战,下户俱担粮饮食之。其死,夏月皆用冰。杀人殉葬。多者百数。厚葬,有椁无棺。
fū yú běn shǔ xuán tú. hàn mò, gōng sūn dù xióng zhāng hǎi dōng, wēi fú wài yí, fū yú wáng wèi chóu tái gèng shǔ liáo dōng. shí jù lì xiān bēi qiáng, dù yǐ fū yú zài èr lǔ zhī jiān, qī yǐ zōng nǚ. wèi chóu tái sǐ, jiǎn wèi jū lì. wú shì zi, yǒu niè zǐ má yú. wèi jū sǐ, zhū jiā gòng lì má yú. niú jiā xiōng zi míng wèi jū, wèi dà shǐ, qīng cái shàn shī, guó rén fù zhī, suì suì qiǎn shǐ yì jīng dū gòng xiàn.
夫余本属玄菟。汉末,公孙度雄张海东,威服外夷,夫余王尉仇台更属辽东。时句丽、鲜卑强,度以夫余在二虏之间,妻以宗女。尉仇台死,简位居立。无适子,有孽子麻余。位居死,诸加共立麻余。牛加兄子名位居,为大使,轻财善施,国人附之,岁岁遣使诣京都贡献。
zhèng shǐ zhōng, yōu zhōu cì shǐ wú qiū jiǎn tǎo jù lì, qiǎn xuán tú tài shǒu wáng qí yì fū yú, wèi jū qiǎn dà jiā jiāo yíng, gōng jūn liáng. jì fù niú jiā yǒu èr xīn, wèi jū shā jì fù fù zǐ, jí mò cái wù, qiǎn shǐ bù liǎn sòng guān. jiù fū yú sú, shuǐ hàn bù tiáo, wǔ gǔ bù shú, zhé guī jiù yú wáng, huò yán dāng yì, huò yán dāng shā. má yú sǐ, qí zi yī lǜ nián liù suì, lì yǐ wéi wáng. hàn shí, fū yú wáng zàng yòng yù xiá. cháng yù yǐ fù xuán tù jùn, wáng sǐ zé yíng qǔ yǐ zàng. gōng sūn yuān fú zhū, xuán tú kù yóu yǒu yù xiá yī jù. jīn fū yú kù yǒu yù bì guī zàn shù dài zhī wù, chuán shì yǐ wéi bǎo, qí lǎo yán xiān dài zhī suǒ cì yě. qí yìn wén yán" shui suì wáng zhī yìn", guó yǒu gù chéng míng shui suì chéng, gài běn shui suì mò zhī dì, ér fū yú wáng qí zhōng, zì wèi" wáng rén", yì yǒu shì yě.
正始中,幽州刺史毋丘俭讨句丽,遣玄菟太守王颀诣夫余,位居遣大加郊迎,供军粮。季父牛加有二心,位居杀季父父子,籍没财物,遣使簿敛送官。旧夫余俗,水旱不调,五谷不熟,辄归咎于王,或言当易,或言当杀。麻余死,其子依虑年六岁,立以为王。汉时,夫余王葬用玉匣。常豫以付玄菟郡,王死则迎取以葬。公孙渊伏诛,玄菟库犹有玉匣一具。今夫余库有玉璧、珪、瓒数代之物,传世以为宝,耆老言先代之所赐也。其印文言“(氵岁)王之印”,国有故城名(氵岁)城,盖本(氵岁)貊之地,而夫余王其中,自谓“亡人”,抑有似也。
gāo gōu lí zài liáo dōng zhī dōng qiān lǐ. nán yǔ cháo xiǎn shui suì mò, dōng yǔ wò jǔ, běi yǔ fū yú jiē. dōu yú wán dōu zhī xià, fāng kě èr qiān lǐ, hù sān wàn. duō dà shān shēn gǔ, wú yuán zé. suí shān gǔ yǐ wéi jū, shí jiàn shuǐ. wú liáng tián, suī lì diàn zuò, bù zú yǐ shí kǒu fù. qí sú jié shí, hǎo zhì gōng shì, yú suǒ jū zhī zuǒ yòu lì dà wū, jì guǐ shén, yòu cí líng xīng shè jì. qí rén xìng xiōng jí, xǐ kòu chāo. qí guó yǒu wáng, qí guān yǒu xiāng jiā duì lú pèi zhě gǔ chú jiā zhǔ bù yōu tái chéng shǐ zhě zào yī xiān rén, zūn bēi gè yǒu děng jí.
高句丽在辽东之东千里。南与朝鲜、(氵岁)貊,东与沃沮,北与夫余接。都于丸都之下,方可二千里,户三万。多大山深谷,无原泽。随山谷以为居,食涧水。无良田,虽力佃作,不足以实口腹。其俗节食,好治宫室,于所居之左右立大屋,祭鬼神,又祠灵星、社稷。其人性凶急,喜寇抄。其国有王,其官有相加、对卢、沛者、古雏加、主簿、优台丞、使者、皂衣先人,尊卑各有等级。
dōng yí jiù yǔ yǐ wéi yǐ wéi fū yú bié zhǒng, yán yǔ zhū shì, duō yǔ fū yú tóng, qí xìng qì yī fú yǒu yì. běn yǒu wǔ zú, yǒu wèi nú dōu jué nú bù shùn nú bù guàn nú bù guì lóu bù. běn juān nú bù wèi wáng, shāo wēi ruò, jīn guì lóu bù dài zhī. hàn shí cì gǔ chuī jì rén, cháng cóng xuán tù jùn shòu cháo fú, yī zé, gāo gōu lí lìng zhǔ qí míng jí. hòu shāo jiāo zì, bù fù yì jùn, yú dōng jiè zhù xiǎo chéng, zhì cháo fú yī zé qí zhōng, suì shí lái qǔ zhī, jīn hú yóu míng cǐ chéng wèi zé gōu lóu. gōu lóu zhě, jù lì míng chéng yě. qí zhì guān, yǒu duì lú zé bù zhì pèi zhě, yǒu pèi zhě zé bù zhì duì lú. wáng zhī zōng zú, qí dà jiā jiē chēng gǔ chú jiā. juān nú bù běn guó zhǔ, jīn suī bù wéi wáng, shì tǒng dà rén, dé chēng gǔ chú jiā, yì dé lì zōng miào, cí líng xīng shè jì. jué nú bù shì yǔ wáng hūn, jiā gǔ chú zhī hào. zhū dà jiā yì zì zhì shǐ zhě zào yī xiān rén, míng jiē yuǎn yú wáng, rú qīng dài fū zhī jiā chén, huì tóng zuò qǐ, bù dé yǔ wáng jiā shǐ zhě fù yī xiān rén tóng liè. qí guó zhōng dà jiā bù diàn zuò, zuò shí zhě wàn yú kǒu, xià hù yuǎn dān mǐ liáng yú jiān gōng jǐ zhī. qí mín xǐ gē wǔ, guó zhōng yì luò, mù yè nán nǚ qún jù, xiāng jiù gē xì. wú tài cāng kù, jiā jiā zì yǒu xiǎo cāng, míng zhī wèi fú jīng. qí rén jié qīng zì xǐ, shàn cáng niàng. guì bài shēn yī jiǎo, yǔ fū yú yì, xíng bù jiē zǒu. yǐ shí yuè jì tiān, guó zhōng dà huì, míng yuē dōng méng. qí gōng huì yī fú jiē jǐn xiù jīn yín yǐ zì shì. dà jiā zhǔ bù tóu zhe zé, rú zé ér wú yú, qí xiǎo jiā zhe zhé fēng, xíng rú biàn. qí guó dōng yǒu dà xué, míng suì xué, shí yuè guó zhōng dà huì yíng suì shén hái yú guó dōng shàng jì zhī, zhì mù suì yú shén zuò. wú láo yù, yǒu zuì zhū jiā píng yì, biàn shā zhī, méi rén qī zǐ wèi nú bì. qí sú zuò hūn yīn, yán yǔ yǐ dìng. nǚ jiā zuò xiǎo wū yú dà wū hòu, míng xù wū, xù mù zhì nǚ jiā hù wài, zì míng guì bài, qǐ dé jiù nǚ sù, rú shì zhě zài sān, nǚ fù mǔ nǎi tīng shǐ jiù xiǎo wū zhōng sù, bàng dùn qián bó, zhì shēng zǐ yǐ zhǎng dà, nǎi jiāng fù guī jiā. qí sú yín. nán nǚ yǐ jià qǔ, biàn shāo zuò sòng zhōng zhī yī. hòu zàng, jīn yín cái bì, jǐn yú sòng sǐ, jī shí wèi fēng, liè zhǒng sōng bǎi. qí mǎ jiē xiǎo, biàn dēng shān. guó rén yǒu qì lì, xí zhàn dòu, wò jǔ dōng shui suì jiē shǔ yān. yòu yǒu xiǎo shuǐ mò. jù lì zuò guó, yī dà shuǐ ér jū. xī ān píng xiàn běi yǒu yǒu xiǎo shuǐ, nán liú rén hǎi, jù lì bié zhǒng yī xiǎo shuǐ zuò guó, yīn míng zhī wèi xiǎo shuǐ mò, chū hǎo gōng, suǒ wèi mò gōng shì yě.
东夷旧语以为以为夫余别种,言语诸事,多与夫余同,其性气、衣服有异。本有五族,有渭奴都、绝奴部、顺奴部、灌奴部、桂娄部。本涓奴部为王,稍微弱,今桂娄部代之。汉时赐鼓吹技人,常从玄菟郡受朝服,衣帻,高句丽令主其名籍。后稍骄恣,不复诣郡,于东界筑小城,置朝服衣帻其中,岁时来取之,今胡犹名此城为帻沟溇。沟溇者,句丽名城也。其置官,有对卢则不置沛者,有沛者则不置对卢。王之宗族,其大加皆称古雏加。涓奴部本国主,今虽不为王,适统大人,得称古雏加,亦得立宗庙,祠灵星、社稷。绝奴部世与王婚,加古雏之号。诸大加亦自置使者、皂衣先人,名皆远于王,如卿大夫之家臣,会同坐起,不得与王家使者、阜衣先人同列。其国中大家不佃作,坐食者万余口,下户远担米粮鱼监供给之。其民喜歌舞,国中邑落,暮夜男女群聚,相就歌戏。无大仓库,家家自有小仓,名之为桴京。其人洁清自喜,善藏酿。跪拜申一脚,与夫余异,行步皆走。以十月祭天,国中大会,名曰东盟。其公会衣服皆锦绣金银以自饰。大加、主簿头着帻,如帻而无余,其小加着折风,形如弁。其国东有大穴,名隧穴,十月国中大会;迎隧神还于国东上祭之,置木隧于神坐。无牢狱,有罪诸加评议,便杀之,没人妻子为奴婢。其俗作婚姻,言语已定。女家作小屋于大屋后,名婿屋,婿暮至女家户外,自名跪拜,乞得就女宿,如是者再三,女父母乃听使就小屋中宿,傍顿钱帛,至生子已长大,乃将妇归家。其俗淫。男女已嫁娶,便稍作送终之衣。厚葬,金银财币,尽于送死,积石为封,列种松柏。其马皆小,便登山。国人有气力,习战斗,沃沮、东(氵岁)皆属焉。又有小水貊。句丽作国,依大水而居。西安平县北有有小水,南流人海,句丽别种依小水作国,因名之为小水貊,出好弓,所谓貊弓是也。
wáng mǎng chū fā gāo gōu lí bīng yǐ fá hú, bù yù xíng, qiǎng pò qiǎn zhī, jiē wáng chū sài wèi kòu dào. liáo xī dà yǐn tián tán zhuī jī zhī, wèi suǒ shā. zhōu jùn xiàn guī jiù yú jù lì hóu táo. yán yóu zòu yán:" mò rén fàn fǎ, zuì bù qǐ yú táo, qiě yí ān wèi, jīn wěi bèi zhī dà zuì, kǒng qí suì fǎn." mǎng bù tīng, zhào yóu jī zhī. yóu yòu qī jù lì hóu táo zhì ér zhǎn zhī, chuán sòng qí shǒu yì cháng ān. mǎng dà yuè, bù gào tiān xià, gēng míng gāo gōu lí wéi xià jù lì. dāng cǐ shí wéi hóu guó, hàn guāng wǔ dì bā nián, gāo gōu lí wáng qiǎn shǐ cháo gòng, shǐ jiàn chēng wáng.
王莽初发高句丽兵以伐胡,不欲行,强迫遣之,皆亡出塞为寇盗。辽西大尹田谭追击之,为所杀。州郡县归咎于句丽侯騊.严尤奏言:“貊人犯法,罪不起于騊,且宜安慰,今猥被之大罪,恐其遂反。”莽不听,诏尤击之。尤诱期句丽侯騊至而斩之,传送其首诣长安。莽大悦,布告天下,更名高句丽为下句丽。当此时为侯国,汉光武帝八年,高句丽王遣使朝贡,始见称王。
zhì shāng ān zhī jiān, jù lì wáng gōng shù kòu liáo dōng, gèng shǔ xuán tú. liáo dōng tài shǒu cài fēng xuán tú tài shǒu yáo guāng yǐ gōng wèi èr jùn hài, xīng shī fá zhī. gōng zhà xiáng qǐng hé, èr jùn bù jìn. gōng mì qiǎn jūn gōng xuán tú, fén shāo hòu chéng, rù liáo suì, shā lì mín. hòu gōng fù fàn liáo dōng, cài fēng qīng jiāng lì shì zhuī tǎo zhī, jūn bài méi. gōng sǐ, yú bó gù lì. shùn huán zhī jiān, fù fàn liáo dōng, kòu xīn ān jū xiāng, yòu gōng xī ān píng, yú dào shàng shā dài fāng lìng, lüè dé lè làng tài shǒu qī zǐ. líng dì jiàn níng èr nián, xuán tú tài shǒu gěng lín tǎo zhī, zhǎn shǒu lǔ shù bǎi jí, bó gù jiàng, shǔ liáo dōng. jiā xī píng zhōng, bó gù qǐ shǔ xuán tú. gōng sūn dù zhī xióng hǎi dōng yě, bó gù qiǎn dà jiā yōu jū zhǔ bù rán rén děng zhù dù jī fù shān zéi, pò zhī. bó gù sǐ, yǒu èr zi, zhǎng zǐ bá qí, xiǎo yú yī yí mó. bá qí bù xiào, guó rén biàn gòng lì yī yí mó wèi wáng. zì bó gù shí, shù kòu liáo dōng, yòu shòu wáng hú wǔ bǎi yú jiā. jiàn ān zhōng, gōng sūn kāng chū jūn jī zhī, pò qí guó, fén shāo yì luò. bá qí nù wèi xiōng ér bù dé lì, yǔ wèi nú jiā gè jiāng xià hù sān wàn yú kǒu yì kāng jiàng, hái zhù fèi liú shuǐ. jiàng hú yì pàn yī yí mó, yī yí mó gèng zuò xīn guó, jīn rì suǒ zài shì yě. bá qí suì wǎng liáo dōng, yǒu zi liú jù lì guó, jīn gǔ chú jiā bó wèi jū shì yě. qí hòu fù jī xuán tú, xuán tú yǔ liáo dōng hé jī, dà pò zhī.
至殇、安之间,句丽王宫数寇辽东,更属玄菟。辽东太守蔡风、玄菟太守姚光以宫为二郡害,兴师伐之。宫诈降请和,二郡不进。宫密遣军攻玄菟,焚烧候城,入辽隧,杀吏民。后宫复犯辽东,蔡风轻将吏士追讨之,军败没。宫死,于伯固立。顺、桓之间,复犯辽东,寇新安、居乡,又攻西安平,于道上杀带方令,略得乐浪太守妻子。灵帝建宁二年,玄菟太守耿临讨之,斩首虏数百级,伯固降,属辽东。(嘉)[熹]平中,伯固乞属玄菟。公孙度之雄海东也,伯固遣大加优居、主簿然人等助度击富山贼,破之。伯固死,有二子,长子拔奇,小于伊夷模。拔奇不肖,国人便共立伊夷模为王。自伯固时,数寇辽东,又受亡胡五百余家。建安中,公孙康出军击之,破其国,焚烧邑落。拔奇怒为兄而不得立,与渭奴加各将下户三万余口诣康降,还住沸流水。降胡亦叛伊夷模,伊夷模更作新国,今日所在是也。拔奇遂往辽东,有子留句丽国,今古雏加驳位居是也。其后复击玄菟,玄菟与辽东合击,大破之。
yī yí mó wú zi, yín guàn nú bù, shēng zǐ míng wèi gōng. yī yí mó sǐ, lì yǐ wéi wáng, jīn jù lì wáng gōng shì yě. qí zēng zǔ míng gōng, shēng néng kāi mù shì, qí guó rén è zhī. jí zhǎng dà, guǒ xiōng nüè, shù kòu chāo, guó jiàn cán pò. jīn wáng shēng duò dì, yì néng kāi mù shì rén, jù lì hū xiāng sì wèi wèi, shì qí zǔ, gù míng zhī wèi wèi gōng. wèi gōng yǒu lì yǒng, biàn ān mǎ, shàn liè shè. jǐng chū èr nián, tài wèi sī mǎ xuān wáng lǜ zhòng tǎo gōng sūn yuān, gōng qiǎn zhǔ bù dà jiā jiāng shù qiān rén zhù jūn. zhèng shǐ sān nián, gōng kòu xī ān píng, qí wǔ nián, wèi yōu zhōu cì shǐ wú qiū jiǎn suǒ pò. yǔ zài jiǎn chuán.
伊夷模无子,淫灌奴部,生子名位宫。伊夷模死,立以为王,今句丽王宫是也。其曾祖名宫,生能开目视,其国人恶之。及长大,果凶虐,数寇抄,国见残破。今王生堕地,亦能开目视人,句丽呼相似为位,似其祖,故名之为位宫。位宫有力勇,便鞍马,善猎射。景初二年,太尉司马宣王率众讨公孙渊,宫遣主簿大加将数千人助军。正始三年,宫寇西安平,其五年,为幽州刺史毋丘俭所破。语在《俭传》。
dōng wò jǔ zài gāo gōu lí gài mǎ dà shān zhī dōng, bīn dà hǎi ér jū. qí dì xíng dōng běi xiá, xī nán cháng, kě qiān lǐ, běi yǔ yì lóu fū yú, nán yǔ shui suì mò jiē. hù wǔ qiān, wú dà jūn wáng, shì shì yì luò, gè yǒu cháng shuài. qí yán yǔ yǔ jù lì dà tóng, shí shí xiǎo yì. hàn chū, yàn wáng rén wèi mǎn wáng cháo xiǎn, shí wò jǔ jiē shǔ yān.
东沃沮在高句丽盖马大山之东,滨大海而居。其地形东北狭,西南长,可千里,北与挹娄、夫余,南与(氵岁)貊接。户五千,无大君王,世世邑落,各有长帅。其言语与句丽大同,时时小异。汉初,燕亡人卫满王朝鲜,时沃沮皆属焉。
hàn wǔ dì yuán fēng èr nián, fá cháo xiǎn, shā mǎn sūn yòu qú, fēn qí dì wèi sì jùn, yǐ wò jǔ chéng wèi xuán tù jùn. hòu wèi yí mò suǒ qīn, xǐ jù lì xī běi, jīn suǒ wèi xuán tú gù fǔ shì yě. wò jǔ hái shǔ lè làng. hàn yǐ tǔ dì guǎng yuǎn, zài dān dān dà lǐng zhī dōng, fēn zhì dōng bù dū wèi, zhì bù nài chéng, bié zhǔ lǐng dōng qī xiàn, shí wò jǔ yì jiē wèi xiàn. hàn guāng wǔ liù nián, shěng biān jùn, dū wèi yóu cǐ bà. qí hòu jiē yǐ qí xiàn zhōng qú shuài wèi xiàn hóu, bù nài, huá lì, wò jǔ zhū xiàn jiē wèi hóu guó.
汉武帝元封二年,伐朝鲜,杀满孙右渠,分其地为四郡,以沃沮城为玄菟郡。后为夷貊所侵,徙句丽西北,今所谓玄菟故府是也。沃沮还属乐浪。汉以土地广远,在单单大领之东,分置东部都尉,治不耐城,别主领东七县,时沃沮亦皆为县。汉光武六年,省边郡,都尉由此罢。其后皆以其县中渠帅为县侯,不耐,华丽,沃沮诸县皆为侯国。
yí dí gèng xiāng gōng fá, wéi bù nài shui suì hóu zhì jīn yóu zhì gōng cáo zhǔ bù zhū cáo, jiē shui suì mín zuò zhī. wò jǔ zhū yì luò qú shuài, jiē zì chēng sān lǎo, zé gù xiàn guó zhī zhì yě. guó xiǎo, pò yú dà guó zhī jiān, suì chén shǔ jù lì. jù lì fù zhì qí zhōng dà rén wéi shǐ zhě, shǐ xiāng zhǔ lǐng, yòu shǐ dà jiā tǒng zé qí zū shuì, mò bù yú yán hǎi zhōng shí wù, qiān lǐ dān fù zhì zhī, yòu sòng qí měi nǚ yǐ wéi bì qiè, yù zhī rú nú pú. qí tǔ dì féi měi, bèi shān xiàng hǎi, yí wǔ gǔ, shàn tián zhǒng. rén xìng zhì zhí qiáng yǒng, shǎo niú mǎ, biàn chí máo bù zhàn. shí yǐn jū chǔ, yī fú lǐ jié, yǒu shì jù lì. qí zàng zuò dà mù guǒ, zhǎng shí yú zhàng, kāi yī tóu zuò hù. xīn sǐ zhě jiē jiǎ mái zhī, cái shǐ fù xíng, pí ròu jǐn, nǎi qǔ gǔ zhì guǒ zhōng.
夷狄更相攻伐,唯不耐(氵岁)侯至今犹置功曹、主簿诸曹,皆(氵岁)民作之。沃沮诸邑落渠帅,皆自称三老,则故县国之制也。国小,迫于大国之间,遂臣属句丽。句丽复置其中大人为使者,使相主领,又使大加统责其租税,貊布、鱼、盐、海中食物,千里担负致之,又送其美女以为婢妾,遇之如奴仆。其土地肥美,背山向海,宜五谷,善田种。人性质直强勇,少牛马,便持矛步战。食饮居处,衣服礼节,有似句丽。其葬作大木椁,长十余丈,开一头作户。新死者皆假埋之,才使覆形,皮肉尽,乃取骨置椁中。
jǔ jiā jiē gòng yī guǒ, kè mù rú shēng xíng, suí sǐ zhě wéi shù. yòu yǒu wǎ jīn lì, zhì mǐ qí zhōng, biān xiàn zhī yú guǒ hù biān.
举家皆共一椁,刻木如生形,随死者为数。又有瓦(钅历),置米其中,编县之于椁户边。
wú qiū jiǎn tǎo jù lì, jù lì wáng gōng bēn wò jǔ, suì jìn shī jī zhī. wò jǔ yì luò jiē pò zhī, zhǎn huò shǒu lǔ sān qiān yú jí, gōng bēn běi wò jǔ. běi wò jǔ yī míng zhì gōu lóu, qù nán wò jǔ bā bǎi yú lǐ, qí sú nán běi jiē tóng, yǔ yì lóu jiē.
毋丘俭讨句丽,句丽王宫奔沃沮,遂近师击之。沃沮邑落皆破之,斩获首虏三千余级,宫奔北沃沮。北沃沮一名置沟娄,去南沃沮八百余里,其俗南北皆同,与挹娄接。
yì lóu xǐ chéng chuán kòu chāo, běi wò jǔ wèi zhī, xià yuè héng zài shān yán shēn xué zhōng wèi shǒu bèi, dōng yuè bīng dòng, chuán dào bù tōng, nǎi xià jū cūn luò. wáng qí bié qiǎn zhuī tǎo gōng, jǐn qí dōng jiè. wèn qí qí lǎo:" hǎi dōng fù yǒu rén bù?" qí lǎo yán guó rén cháng chéng chuán bǔ yú, zāo fēng jiàn chuī shù shí rì, dōng dé yī dǎo, shàng yǒu rén, yán yǔ bù xiāng xiǎo, qí sú cháng yǐ qī yuè qǔ tóng nǚ chén hǎi. yòu yán yǒu yī guó yì zài hǎi zhōng, chún nǚ wú nán. yòu shuō de yī bù yī, cóng hǎi zhōng fú chū, qí shēn rú zhōng guó rén yī, qí liǎng xiù zhǎng sān zhàng. yòu dé yī pò chuán, suí bō zài hǎi àn biān, yǒu yī rén xiàng zhōng fù yǒu miàn, shēng de zhī, yǔ yǔ bù xiāng tōng, bù shí ér sǐ. qí yù jiē wò jǔ dōng dà hǎi zhōng.
挹娄喜乘船寇钞,北沃沮畏之,夏月恒在山岩深穴中为守备,冬月冰冻,船道不通,乃下居村落。王颀别遣追讨宫,尽其东界。问其耆老:“海东复有人不?”耆老言国人常乘船捕鱼,遭风见吹数十日,东得一岛,上有人,言语不相晓,其俗常以七月取童女沉海。又言有一国亦在海中,纯女无男。又说得一布衣,从海中浮出,其身如中国人衣,其两袖长三丈。又得一破船,随波在海岸边,有一人项中复有面,生得之,与语不相通,不食而死。其域皆沃沮东大海中。
yì lóu zài fū yú dōng běi qiān yú lǐ, bīn dà hǎi. nán yǔ běi wò jǔ jiē, wèi zhī qí běi suǒ jí. qí tǔ dì duō shān xiǎn.
挹娄在夫余东北千余里,滨大海。南与北沃沮接,未知其北所极。其土地多山险。
qí rén xíng sì fū yú. yán yǔ bù yǔ fū yú jù lì tóng. yǒu wǔ gǔ niú mǎ má bù. rén duō yǒng lì, wú dà jūn zhǎng, yì luò gè yǒu dà rén. chù shān lín zhī jiān, cháng xué jū, dà jiā shēn jiǔ tī, yǐ duō wèi hǎo. tǔ qì hán, jù yú fū yú. qí sú hǎo yǎng zhū, shí qí ròu, yī qí pí. dōng yǐ zhū gāo tú shēn, hòu shù fēn, yǐ yù fēng hán. xià zé luǒ tǎn, yǐ chǐ bù yǐn qí qián hòu, yǐ bì xíng tǐ. qí rén bù jié, zuò hùn zài zhōng yāng, rén wéi qí biǎo jū, qí gōng zhǎng sì chǐ, lì rú nǔ, shǐ yòng hù, zhǎng chǐ bā cùn, qīng shí wèi zú, gǔ zhī sù shèn shì zhī guó yě.
其人形似夫余。言语不与夫余、句丽同。有五谷、牛、马、麻布。人多勇力,无大君长,邑落各有大人。处山林之间,常穴居,大家深九梯,以多为好。土气寒,剧于夫余。其俗好养猪,食其肉,衣其皮。冬以猪膏涂身,厚数分,以御风寒。夏则裸袒,以尺布隐其前后,以蔽形体。其人不洁,作溷在中央,人围其表居,其弓长四尺,力如弩,矢用楛,长尺八寸,青石为镞,古之肃慎氏之国也。
shàn shè, shè rén zhě jiē rù yīn. shǐ shī dú, rén zhōng jiē sǐ. chū chì yù hǎo diāo, jīn suǒ wèi yì lóu diāo shì yě. zì hàn yǐ lái, chén shǔ fū yú, fū yú zé qí zū fù zhòng, yǐ huáng chū zhōng pàn zhī. fū yú shù fá zhī, qí rén zhòng suī shǎo, suǒ zài shān xiǎn, lín guó rén wèi qí gōng shǐ, zú bù néng fú yě. qí guó biàn chéng chuán kòu dào, lín guó huàn zhī. dōng yí yǐn shí lèi jiē yòng zǔ dòu, wéi yì lóu bù, fǎ sú zuì wú gāng jì yě.
善射,射人者皆入因。矢施毒,人中皆死。出赤玉、好貂,今所谓挹娄貂是也。自汉已来,臣属夫余,夫余责其租赋重,以黄初中叛之。夫余数伐之,其人众虽少,所在山险,邻国人畏其弓矢,卒不能服也。其国便乘船寇盗,邻国患之。东夷饮食类皆用俎豆,唯挹娄不,法俗最无纲纪也。
shui suì nán yǔ chén hán, běi yǔ gāo gōu lí wò jǔ jiē, dōng qióng dà hǎi, jīn zhāo xiān zhī dōng jiē qí dì yě. hù èr wàn. xī jī zǐ jì shì cháo xiǎn, zuò bā tiáo zhī jiào yǐ jiào zhī. wú mén hù zhī bì ér mín bù wéi dào. qí hòu sì shí yú shì, cháo xiǎn hóu huái jiàn hào chēng wáng. chén shèng děng qǐ, tiān xià pàn qín, yàn qí zhào mín bì dì cháo xiǎn shù wàn kǒu. yàn rén wèi mǎn, tuí jié yí fú, fù lái wáng zhī. hàn wǔ dì fá miè cháo xiǎn, fēn qí dì wèi sì jùn. zì shì zhī hòu, hú hàn shāo bié. wú dà jūn zhǎng, zì hàn yǐ lái, qí guān yǒu hóu yì jūn sān lǎo, tǒng zhǔ xià hù. qí qí lǎo jiù zì wèi yǔ jù lì tóng zhǒng. qí rén xìng yuàn què, shǎo shì yù, yǒu lián chǐ, bù qǐng jù lì. yán yǔ fǎ sú dà dǐ yǔ jù lì tóng, yī fú yǒu yì. nán nǚ yī jiē zhe qū lǐng, nán zǐ xì yín huā guǎng shù cùn yǐ wéi shì. zì dān dān dà shān lǐng yǐ xī shǔ lè làng, zì lǐng yǐ dōng qī xiàn, dū wèi zhǔ zhī, jiē yǐ shui suì wèi mín. hòu shěng dū wèi, fēng qí qú shuài wèi hóu, jīn bù nài shui suì jiē qí zhǒng yě. hàn mò gèng shǔ jù lì.
(氵岁)南与辰韩,北与高句丽、沃沮接,东穷大海,今朝鲜之东皆其地也。户二万。昔箕子既适朝鲜,作八条之教以教之。无门户之闭而民不为盗。其后四十余世,朝鲜侯淮僭号称王。陈胜等起,天下叛秦,燕、齐、赵民避地朝鲜数万口。燕人卫满,魋结夷服,复来王之。汉武帝伐灭朝鲜,分其地为四郡。自是之后,胡、汉稍别。无大君长,自汉已来,其官有侯邑君、三老,统主下户。其耆老旧自渭与句丽同种。其人性愿悫,少嗜欲,有廉耻,不请句丽。言语法俗大抵与句丽同,衣服有异。男女衣皆着曲领,男子系银花广数寸以为饰。自单单大山领以西属乐浪,自领以东七县,都尉主之,皆以(氵岁)为民。后省都尉,封其渠帅为侯,今不耐(氵岁)皆其种也。汉末更属句丽。
qí sú chóng shān chuān, shān chuān gè yǒu bù fèn, bù dé wàng xiǎng shè rù. tóng xìng bù hūn. duō jì huì, jí bìng sǐ wáng zhé juān qì jiù zhái, gèng zuò xīn jū. yǒu má bù, cán sāng zuò mián, xiǎo hòu xīng xiù, yù zhī nián suì fēng yuē. bù yǐ zhū yù wèi bǎo. cháng yòng shí yuè jié jì tiān, zhòu yè yǐn jiǔ gē wǔ, míng zhī wèi wǔ tiān. yòu jì hǔ yǐ wéi shén. qí yì luò xiāng qīn fàn, zhé xiāng fá zé shēng kǒu niú mǎ, míng zhī wèi zé huò. shā rén zhě cháng sǐ. shǎo kòu dào. zuò máo zhǎng sān zhàng, huò shù rén gòng chí zhī, néng bù zhàn. lè làng shàn gōng chū qí dì. qí hǎi chū bān yú pí, tǔ dì ráo wén bào, yòu chū guǒ xià mǎ, hàn huán shí xiàn zhī.
其俗重山川,山川各有部分,不得妄想涉入。同姓不婚。多忌讳,疾病死亡辄捐弃旧宅,更作新居。有麻布,蚕桑作绵,晓候星宿,豫知年岁丰约。不以珠玉为宝。常用十月节祭天,昼夜饮酒歌舞,名之为舞天。又祭虎以为神。其邑落相侵犯,辄相罚责生口牛马,名之为责祸。杀人者偿死。少寇盗。作矛长三丈,或数人共持之,能步战。乐浪擅弓出其地。其海出班鱼皮,土地饶文豹,又出果下马,汉桓时献之。
zhèng shǐ liù nián, lè làng tài shǒu liú mào dài fāng tài shǒu gōng zūn yǐ lǐng dōng shui suì shǔ jù lì, xīng shī fá zhī, bù nài hóu děng jǔ yì jiàng. qí bā nián, yì quē cháo gòng, zhào gèng bài bù nài shui suì wáng. jū chǔ zá zài mín jiān, sì shí yì jùn cháo yè. èr jùn yǒu jūn zhēng fù diào, gōng jǐ yì shǐ, yù zhī rú mín. hán zài dài fāng zhī nán, dōng xī yǐ hǎi wéi xiàn, nán yǔ wō jiē.
正始六年,乐浪太守刘茂、带方太守弓遵以领东(氵岁)属句丽,兴师伐之,不耐侯等举邑降。其八年,诣阙朝贡,诏更拜不耐(氵岁)王。居处杂在民间,四时诣郡朝谒。二郡有军征赋调,供给役使,遇之如民。韩在带方之南,东西以海为限,南与倭接。
fāng kě sì qiān lǐ. yǒu sān zhǒng, yī yuē mǎ hán, èr yuē chén hán, sān rì biàn hán. chén hán zhě, gǔ zhī chén guó yě. mǎ hán zài xī. qí mín tǔ zhe, zhòng zhí, zhī cán sāng, zuò mián bù. gè yǒu cháng shuài, dà zhě zì míng wéi chén zhì, qí cì wèi yì jiè, sàn zài shān hǎi jiān, wú chéng guō. yǒu yuán xiāng guó móu shuǐ guó sāng wài guó xiǎo shí suǒ guó dà shí suǒ guó yōu xiū móu zhuō guó chén fén gū guó bó jì guó sù lú bù sī guó rì huá guó gǔ dàn zhě guó gǔ lí guó nù lán guó yuè zhī guó zī lí móu lú guó sù wèi gàn guó gǔ yuán guó mò lú guó bēi mí guó zhàn lí bēi yuán chén xìn guó zhī qīn guó gǒu lú guó bēi lí guó jiān xī bēi lí guó gǔ pú guó zhì lì jū guó rǎn lù guó ér lín guó sì lú guó nèi bēi lí guó gǎn xī guó wàn lú guó pì bēi lí yīn rì sī wū dàn guó yī lí guó bù mí guó zhī bàn guó gǒu sù guó jié lú guó móu lú bēi lí guó chén sū tú guó mò lú guó gǔ là guó lín sù bàn guó chén yún xīn guó rú lái bēi lí guó chǔ shān tú bēi lí guó yī nán guó gǒu xī guó bù yún guó, bù sī fén xié guó yuán chí guó gàn mǎ guó chǔ lí guó fán wǔ shí yú guó.
方可四千里。有三种,一曰马韩,二曰辰韩,三日弁韩。辰韩者,古之辰国也。马韩在西。其民土着,种植,知蚕桑,作绵布。各有长帅,大者自名为臣智,其次为邑借,散在山海间,无城郭。有爰襄国、牟水国、桑外国、小石索国、大石索国、优休牟涿国、臣濆沽国、伯济国、速卢不斯国、日华国、古诞者国、古离国、怒蓝国、月支国、咨离牟卢国、素谓干国、古爰国、莫卢国、卑弥国、占离卑园、臣衅国、支侵国、狗卢国、卑离国、监奚卑离国、古蒲国、致利鞠国、冉路国、儿林国、驷卢国、内卑离国、感奚国、万卢国、辟卑离因、日斯乌旦国、一离国、不弥国、支半国、狗素国、捷卢国、牟卢卑离国、臣苏涂国、莫卢国、古腊国、临素半国、臣云新国、如来卑离国、楚山涂卑离国、一难国、狗奚国、不云国,不斯濆邪国、爰池国、干马国、楚离国、凡五十余国。
dà guó wàn yú jiā, xiǎo guó shù qiān jiā, zǒng shí yú wàn hù. chén wáng zhì yuè zhī guó. chén zhì huò jiā yōu hū chén yún qiǎn zhī bào ān xié cù zhī fén chén lí ér bù lì jū xié qín zhī lián zhī hào. qí guān yǒu wèi lǜ shàn yì jūn guī yì hóu zhōng jí jiāng dū wèi bó zhǎng. hóu zhǔn jì jiàn hào chēng wáng. wèi yàn wáng rén wèi mǎn suǒ gōng duó, jiāng qí zuǒ yòu gōng rén zǒu rén hǎi. jū hán dì, zì hào hán wáng. qí hòu jué miè, jīn hán rén yóu yǒu fèng qí jì sì zhě. hàn shí shǔ lè làng jùn, sì shí cháo yè. huán líng zhī mò, hán shui suì qiáng shèng, jùn xiàn bù néng zhì, mín duō liú rù hán guó.
大国万余家,小国数千家,总十余万户。辰王治月支国。臣智或加优呼臣云遣支报安邪踧支濆臣离儿不例拘邪秦支廉之号。其官有魏率善、邑君、归义侯、中即将、都尉、伯长。侯准既僭号称王。为燕亡人卫满所攻夺,将其左右宫人走人海。居韩地,自号韩王。其后绝灭,今韩人犹有奉其祭祀者。汉时属乐浪郡,四时朝谒。桓、灵之末,韩(氵岁)强盛,郡县不能制,民多流入韩国。
jiàn ān zhōng, gōng sūn kāng fēn tún yǒu xiàn yǐ nán huāng dì wèi dài fāng jùn, qiǎn gōng sūn mó zhāng chǎng děng shōu jí yí mín, xīng bīng fá hán shui suì, jiù mín shāo chū, shì hòu wō hán suì shǔ dài fāng. jǐng chū zhōng, míng dì mì qiǎn dài fāng tài shǒu liú xīn lè làng tài shǒu xiān yú sì yuè hǎi dìng èr jùn, zhū hán guó chén zhì jiā cì yì jùn yìn shòu, qí cì yǔ yì zhǎng. qí sú hǎo yī zé, xià hù yì jùn cháo yè, jiē jiǎ yī zé, zì fú yìn shòu yī zé qiān yú yǒu rén. bù cóng shì wú lín yǐ lè làng běn tǒng hán guó, fēn gē chén hán bā guó yǐ yǔ lè làng, lì yì zhuǎn yǒu yì tóng, chén zhì jī hán fèn, gōng dài fāng jùn qí lí yíng. shí tài shǒu gōng zūn lè làng tài shǒu liú mào xīng bīng fá zhī, zūn zhàn sǐ, èr jùn suì miè hán.
建安中,公孙康分屯有县以南荒地为带方郡,遣公孙模、张敞等收集遗民,兴兵伐韩(氵岁),旧民稍出,是后倭、韩遂属带方。景初中,明帝密遣带方太守刘昕、乐浪太守鲜于嗣越海定二郡,诸韩国臣智加赐邑郡印绶,其次与邑长。其俗好衣帻,下户诣郡朝谒,皆假衣帻,自服印绶衣帻千余有人。部从事吴林以乐浪本统韩国,分割辰韩八国以与乐浪,吏译转有异同,臣智激韩忿,攻带方郡崎离营。时太守弓遵、乐浪太守刘茂兴兵伐之,遵战死,二郡遂灭韩。
qí sú shǎo gāng jì, guó yì suī yǒu zhǔ shuài, yì luò zá jū, bù néng shàn xiāng zhì yù. wú guì bài zhī lǐ. jū chǔ zuò cǎo wū tǔ shì, xíng rú zhǒng, qí hù zài shàng, jǔ jiā gòng zài zhōng, wú cháng yòu nán nǚ zhī bié. qí zàng yǒu guǒ wú guān, bù zhī chéng niú mǎ, niú mǎ jǐn yú sòng sǐ. yǐ yīng zhū wèi cái bǎo. huò yǐ zhuì yī wèi shì, huò yǐ xiàn jǐng chuí ěr, bù yǐ jīn yín jǐn xiù wèi zhēn. qí rén xìng qiáng yǒng, kuí tóu lù jì. rú líng bīng, yī bù páo, zú lǚ gé zú qiáo tà. qí guó zhōng yǒu suǒ wéi jí guān jiā shǐ zhù chéng guō, zhū nián shào yǒng jiàn zhě, jiē záo jí pí, yǐ dà shéng guàn zhī, yòu yǐ zhàng xǔ mù chā zhī, tōng rì huān hū zuò lì, bù yǐ wéi tòng, jì yǐ quàn zuò, qiě yǐ wéi jiàn. cháng yǐ wǔ yuè xià zhǒng qì, jì guǐ shén, qún jù gē wǔ, yǐn jiǔ zhòu yè wú xiū. qí wǔ, shù shí rén jù qǐ xiāng suí, tà dì dī áng, shǒu zú xiāng yìng, jié zòu yǒu shì duó wǔ.
其俗少纲纪,国邑虽有主帅,邑落杂居,不能善相制御。无跪拜之礼。居处作草屋土室,形如冢,其户在上,举家共在中,无长幼男女之别。其葬有椁无棺,不知乘牛马,牛马尽于送死。以璎珠为财宝。或以缀衣为饰,或以县颈垂耳,不以金银锦绣为珍。其人性强勇,魁头露紒。如灵兵,衣布袍,足履革(足乔)蹋。其国中有所为及官家使筑城郭,诸年少勇健者,皆凿脊皮,以大绳贯之,又以丈许木锸之,通日欢呼作力,不以为痛,既以劝作,且以为健。常以五月下种讫,祭鬼神,群聚歌舞,饮酒昼夜无休。其舞,数十—人惧起相随,踏地低昂,手足相应,节奏有似铎舞。
shí yuè nóng gōng bì, yì fù rú zhī. xìn guǐ shén, yuán yì gè lì yī rén zhǔ jì tiān shén, míng zhī tiān jūn. yòu zhū guó gè yǒu bié yì, míng zhī wèi sū tú. lì dà mù, xuán líng gǔ, shì guǐ shén. zhū wáng táo zhì qí zhōng, jiē bù hái zhī, hǎo zuò zéi. qí lì sū tú zhī yì, yǒu shì fú tú, ér suǒ xíng shàn è yǒu yì. qí běi fāng jìn jùn zhū guó chà xiǎo lǐ sú, qí yuǎn chù zhí rú qiú tú nú bì xiāng jù. wú tā zhēn bǎo. qín shòu cǎo mù lüè yǔ zhōng guó tóng. chū dà lì, dà rú lí. yòu chū xì wěi jī. qí wěi jiē zhǎng wǔ chǐ yú. qí nán zǐ shí shí yǒu wén shēn. yòu yǒu zhōu hú zài mǎ hán zhī xī hǎi zhōng dà dǎo shàng, qí rén chà duǎn xiǎo, yán yǔ bù yǔ hán tóng, jiē kūn tóu rú xiān bēi, dàn yī wéi, hǎo yǎng niú jí zhū. qí yī yǒu shàng wú xià, lüè rú luǒ shì. chéng chuán wǎng lái, shì mǎi hán zhōng.
十月农功毕,亦复如之。信鬼神,园邑各立一人主祭天神,名之天君。又诸国各有别邑,名之为苏涂。立大木,悬铃鼓,事鬼神。诸亡逃至其中,皆不还之,好作贼。其立苏涂之义,有似浮屠,而所行善恶有异。其北方近郡诸国差晓礼俗,其远处直如囚徒奴婢相聚。无他珍宝。禽兽草木略与中国同。出大栗,大如梨。又出细尾鸡。其尾皆长五尺余。其男子时时有文身。又有州胡在马韩之西海中大岛上,其人差短小,言语不与韩同,皆髡头如鲜卑,但衣韦,好养牛及猪。其衣有上无下,略如裸势。乘船往来,市买韩中。
chén hán zài mǎ hán zhī dōng, qí qí lǎo chuán shì, zì yán gǔ zhī wáng rù bì qín yì lái shì hán guó, mǎ hán gē qí dōng jiè dì yǔ zhī. yǒu chéng zhà. qí yán yǔ bù yǔ mǎ hán tóng, míng guó wèi bāng, gōng wèi hú, zéi wèi kòu, xíng jiǔ wèi xíng shāng. xiāng hū jiē wèi tú, yǒu shì qín rén, fēi dàn yàn qí zhī míng wù yě. míng lè làng rén wéi ā cán dōng fāng rén míng wǒ wèi ā, wèi lè làng rén běn qí cán yú rén. jīn yǒu míng zhī wèi qín hán zhě. shǐ yǒu liù guó, shāo fēn wéi shí èr guó.
辰韩在马韩之东,其耆老传世,自言古之亡入避秦役来适韩国,马韩割其东界地与之。有城栅。其言语不与马韩同,名国为邦,弓为弧,贼为寇,行酒为行觞。相呼皆为徒,有似秦人,非但燕、齐之名物也。名乐浪人为阿残;东方人名我为阿,谓乐浪人本其残余人。今有名之为秦韩者。始有六国,稍分为十二国。
biàn chén yì shí èr guó, yòu yǒu zhū xiǎo bié yì, bèi yǒu qú shuài, dà zhě míng chén zhì. qí cì yǒu xiǎn cè, cì yǒu fán shui suì, cì yǒu shā xī, cì yǒu yì jiè. yǒu yǐ dǐ guó bù sī guó biàn chén mí lí mí mí dòng guó bìng chén jiē tú guó qín qí guó nàn mí lí dòng guó biàn chén gǔ zī mí dòng guó biàn chén gǔ chún shì guó rǎn xī guó biàn chén bàn lù guó biàn chén lè nú yuán jūn mí guó biàn jūn mí guó biàn chén mí wū xié mǎ guó rú zhàn guó biàn chén gān lù guó hù lù guó zhōu xiān guó mǎ yán guó biàn chén gǒu xié guó, biàn chén zǒu cáo mǎ guó biàn chén ān xié guó mǎ yán guó biàn chén dú lú guó sī lú guó yōu yóu yuán biàn chén hán hé èr shí sì guó, dà guó sì wǔ qiān jiā, xiǎo guó liù qī bǎi jiā, zǒng sì wǔ wàn hù. qí shí èr guó shǔ chén wáng.
弁辰亦十二国,又有诸小别邑,备有渠帅,大者名臣智。其次有险侧,次有樊(氵岁),次有杀奚,次有邑借。有已柢国、不斯国、弁辰弥离弥弥冻国、并辰接涂国、勤耆国、难弥离冻国、弁辰古资弥冻国、弁辰古淳是国、冉奚国、弁辰半路国、弁辰乐奴园、军弥国弁军弥国、弁辰弥乌邪马国、如湛国、弁辰甘路国、户路国、州鲜国、马延国、弁辰狗邪国,弁辰走漕马国、弁辰安邪国、马延国、弁辰渎卢国、斯卢国、优由园、弁、辰韩合二十四国,大国四五千家,小国六七百家,总四五万户。其十二国属辰王。
chén wáng cháng yòng mǎ hán rén zuò zhī, shì shì xiàng jì. chén wáng bù dé zì lì wèi wáng. tǔ dì féi měi, yí zhǒng wǔ gǔ jí dào, xiǎo cán sāng, zuò jiān bù, chéng jià niú mǎ. jià qǔ lǐ sú, nán nǚ yǒu bié. yǐ dà niǎo yǔ sòng sǐ, qí yì yù shǐ sǐ zhě fēi yáng. guó chū tiě, hán shui suì wō jiē cóng qǔ zhī. zhū shì mǎi jiē yòng tiě, rú zhōng guó yòng qián, yòu yǐ gōng jǐ èr jùn. sú xǐ gē wǔ yǐn jiǔ. yǒu sè, qí xíng sì zhù, dàn zhī yì yǒu yīn qū. ér shēng, biàn yǐ shí yàn qí tóu, yù qí biǎn. jīn chén hán rén jiē biǎn tóu. nán nǚ jìn wō, yì wén shēn. biàn bù zhàn, bīng zhàng yǔ mǎ hán tóng. qí sú, xíng zhě xiāng féng, jiē zhù ràng lù biàn chén yǔ chén hán zá jū, yì yǒu chéng guō. yī fú jū chǔ yǔ chén hán tóng. yán yǔ fǎ sú xiāng sì, cí jì guǐ shén yǒu yì, shī zào jiē zài hù xī. qí dú lú guó yǔ wō jiē jiè. shí èr guó yì yǒu wáng, qí rén xíng jiē dà. yī fú jié qīng, cháng fà. yì zuò guǎng fú xì bù. fǎ sú tè yán jùn.
辰王常用马韩人作之,世世相继。辰王不得自立为王。土地肥美,宜种五谷及稻,晓蚕桑,作缣布,乘驾牛马。嫁娶礼俗,男女有别。以大鸟羽送死,其意欲使死者飞扬。国出铁,韩、(氵岁)、倭皆从取之。诸市买皆用铁,如中国用钱,又以供给二郡。俗喜歌舞饮酒。有瑟,其形似筑,弹之亦有音曲。儿生,便以石厌其头,欲其褊。今辰韩人皆褊头。男女近倭,亦文身。便步战,兵仗与马韩同。其俗,行者相逢,皆住让路弁辰与辰韩杂居,亦有城郭。衣服居处与辰韩同。言语法俗相似,祠祭鬼神有异,施灶皆在户西。其渎卢国与倭接界。十二国亦有王,其人形皆大。衣服洁清,长发。亦作广幅细布。法俗特严峻。
wō rén zài dài fāng dōng nán dà hǎi zhī zhōng, yī shān dǎo wèi guó yì. jiù bǎi yú guó, hàn shí yǒu zhāo jiàn zhě, jīn shǐ yì suǒ tōng sān shí guó. cóng jùn zhì wō, xún hǎi àn shuǐ xíng, lì hán guó, zhà nán zhà dōng, dào qí běi àn gǒu xié hán guó, qī qiān yú lǐ, shǐ dù yī hǎi, qiān yú lǐ zhì duì mǎ guó. qí dà guān yuē bēi gǒu, fù yuē bēi nú mǔ lí. suǒ jū jué dǎo, fāng kě sì bǎi yú lǐ, tǔ dì shān xiǎn, duō shēn lín, dào lù rú qín lù jìng. yǒu qiān yú hù, wú liáng tián, shí hǎi wù zì huó, chéng chuán nán běi shì dí.
倭人在带方东南大海之中,依山岛为国邑。旧百余国,汉时有朝见者,今使译所通三十国。从郡至倭,循海岸水行,历韩国,乍南乍东,到其北岸狗邪韩国,七千余里,始度一海,千余里至对马国。其大官曰卑狗,副曰卑奴母离。所居绝岛,方可四百余里,土地山险,多深林,道路如禽鹿径。有千余户,无良田,食海物自活,乘船南北市籴。
yòu nán dù yī hǎi qiān yú lǐ, míng yuē bó hǎi. zhì yī dà guó, guān yì yuē bēi gǒu, fù yuē bēi nú mǔ lí. fāng kě sān bǎi lǐ, duō zhú mù cóng lín, yǒu sān qiān xǔ jiā, chà yǒu tián dì, gēng tián yóu bù zú shí, yì nán běi shì dí. yòu dù yī hǎi, qiān yú lǐ zhì mò lú guó, yǒu sì qiān yú hù, bīn shān hǎi jū, cǎo mù mào shèng, xíng bú jiàn qián rén. hǎo bǔ yú fù, shuǐ wú shēn qiǎn, jiē chén mò qǔ zhī.
又南渡一海千余里,名曰渤海。至一大国,官亦曰卑狗,副曰卑奴母离。方可三百里,多竹木丛林,有三千许家,差有田地,耕田犹不足食,亦南北市籴。又渡一海,千余里至末卢国,有四千余户,滨山海居,草木茂盛,行不见前人。好捕鱼鳆,水无深浅,皆沉没取之。
dōng nán lù xíng wǔ bǎi lǐ, dào yī dōu guó, guān yuē ěr zhī, fù yuē xiè mò gū bǐng qú gū. yǒu qiān yú hù, shì yǒu wáng, jiē tǒng shǔ nǚ wáng guó, jùn shǐ wǎng lái cháng suǒ zhù. dōng nán zhì nú guó bǎi lǐ, guān yuē sì mǎ gū fù yuē bēi nú mǔ lí, yǒu èr wàn yú hù. dōng xíng zhì bù mí guó bǎi lǐ, guān yuē duō mó, fù yuē bēi nú mǔ lí, yǒu qiān yú jiā. nán zhì tóu mǎ guó, shuǐ xíng èr shí rì, guān yuē mí mí, fù yuē mí mí nà lì, kě wǔ wàn yú hù. nán zhì xié mǎ yī guó, nǚ wáng zhī suǒ dōu, shuǐ xíng shí rì, lù xíng yī yuè. guān yǒu yī zhī mǎ, cì yuē mí mǎ shēng, cì yuē mí mǎ huò zhī, cì yuē nú jiā dī, kě qī wàn yú hù.
东南陆行五百里,到伊都国,官曰尔支,副曰泄漠觚、柄渠觚。有千余户,世有王,皆统属女王国,郡使往来常所驻。东南至奴国百里,官曰兕马觚、副曰卑奴母离,有二万余户。东行至不弥国百里,官曰多模,副曰卑奴母离,有千余家。南至投马国,水行二十日,官曰弥弥,副曰弥弥那利,可五万余户。南至邪马壹国,女王之所都,水行十日,陆行一月。官有伊支马,次曰弥马升,次曰弥马获支,次曰奴佳鞮,可七万余户。
zì nǚ wáng guó yǐ běi, qí hù shù dào lǐ kě dé lüè zài, qí yú páng guó yuǎn jué, bù kě dé xiáng. cì yǒu sī mǎ guó, cì yǒu yǐ bǎi zhī nú guó, cì yǒu yī xié guó, cì yǒu dōu zhī guó, cì yǒu mí nú guó, cì yǒu hào gǔ dōu guó, cì yǒu bù hū guó, cì yǒu jiě nú guó, cì yǒu duì sū guó, cì yǒu sū nú guó, cì yǒu hū yì yuán, cì yǒu huá nú sū nú guó, cì yǒu guǐ guó, cì yǒu wéi wú guó, cì yǒu guǐ nú guó, cì yǒu xié mǎ guó, cì yǒu gōng chén guó, cì yǒu bā lì guó, cì yǒu zhī wéi guó, cì yǒu wū nú guó, cì yǒu nú guó, cǐ nǚ wáng jìng jiè suǒ jǐn. qí nán yǒu gǒu nú guó, nán zǐ wèi wáng, qí guān yǒu gǒu gǔ zhì bēi gǒu, bù shǔ nǚ wáng.
自女王国以北,其户数道里可得略载,其余旁国远绝,不可得详。次有斯马国,次有已百支奴国,次有伊邪国,次有都支国,次有弥奴国,次有好古都国,次有不呼国,次有姐奴国,次有对苏国,次有苏奴国,次有呼邑园,次有华奴苏奴国,次有鬼国,次有为吾国,次有鬼奴国,次有邪马国,次有躬臣国,次有巴利国,次有支惟国,次有乌奴国,次有奴国,此女王境界所尽。其南有狗奴国,男子为王,其官有狗古智卑狗,不属女王。
zì jùn zhì nǚ wáng guó wàn èr qiān yú lǐ.
自郡至女王国万二千余里。
nán zǐ wú dà xiǎo jiē qíng miàn wén shēn. zì gǔ yǐ lái, qí shǐ yì zhōng guó, jiē zì chēng dài fū. xià hòu shào kāng zhī zǐ fēng yú kuài jī, duàn fà wén shēn yǐ bì jiāo lóng zhī hài, jīn wō shuǐ rén hǎo chén mò bǔ yú há, wén shēn yì yǐ yàn dà yú shuǐ qín, hòu shāo yǐ wéi shì. zhū guó wén shēn gè yì, huò zuǒ huò yòu, huò dà huò xiǎo, zūn bēi yǒu chà. jì qí dào lǐ, dāng zài kuài jī dōng yě zhī dōng. qí fēng sú bù yín, nán zǐ jiē lù jì, yǐ mù mián zhāo tóu. qí yī héng fú, dàn jié shù xiāng lián, lüè wú fèng. fù rén bèi fā qū jì, zuò yī rú dān bèi, chuān qí zhōng yāng, guàn tóu yī zhī. zhǒng hé dào zhù má cán sāng jī jī, chū xì zhù jiān mián. qí dì wú niú mǎ hǔ bào yáng què. bīng yòng máo dùn mù gōng. mù gōng duǎn xià zhǎng shàng, zhú jiàn huò tiě zú huò gǔ cù, suǒ yǒu wú yǔ dān ěr zhū yá tóng. wō dì wēn nuǎn, dōng xià shí shēng lái, jiē tú xiǎn. yǒu wū shì, fù mǔ xiōng dì wò xī yì chù, yǐ zhū dān xú qí shēn tǐ, rú zhōng guó yòng fěn yě. shí yǐn yòng biān dòu, shǒu shí. qí sǐ, yǒu guān wú guǒ, fēng tǔ zuò zhǒng.
男子无大小皆黥面文身。自古以来,其使诣中国,皆自称大夫。夏后少康之子封于会稽,断发文身以避蛟龙之害,今倭水人好沉没捕鱼蛤,文身亦以厌大鱼水禽,后稍以为饰。诸国文身各异,或左或右,或大或小,尊卑有差。计其道里,当在会稽、东冶之东。其风俗不淫,男子皆露紒,以木绵招头。其衣横幅,但结束相连,略无缝。妇人被发屈紒,作衣如单被,穿其中央,贯头衣之。种禾稻、纻麻、蚕桑、缉绩,出细纻、缣绵。其地无牛马虎豹羊鹊。兵用矛、楯、木弓。木弓短下长上,竹箭或铁镞或骨簇,所有无与儋耳、朱崖同。倭地温暖,冬夏食生莱,皆徒跣。有屋室,父母兄弟卧息异处,以朱丹徐其身体,如中国用粉也。食饮用笾豆,手食。其死,有棺无椁,封土作冢。
shǐ sǐ tíng sàng shí yú rì, dāng shí bù shí ròu, sàng zhǔ kū qì, tā rén jiù gē wǔ yǐn jiǔ. yǐ zàng, jǔ jiā yì shuǐ zhōng zǎo yù, yǐ rú liàn mù. qí xíng lái dù hǎi yì zhōng guó, héng shǐ yī rén bù shū tóu, bù qù jǐ shī, yī fú gòu wū, bù shí ròu, bù jìn fù rén, rú sàng rén, míng zhī wèi chí shuāi. ruò xíng zhě jí shàn, gòng dùn qí shēng kǒu cái wù. ruò yǒu jí bìng, zāo bào hài, biàn yù shā zhī, wèi qí chí shuāi bù jǐn. chū zhēn zhū qīng yù. qí shān yǒu dān, qí mù yǒu nán zhù yù zhāng zhù lì jiāng wū hào fēng xiāng, qí zhú xiǎo gān táo zhī. yǒu jiāng jú jiāo suō hé, bù zhī yǐ wéi zī wèi. yǒu mí hóu hēi zhì.
始死停丧十余日,当时不食肉,丧主哭泣,他人就歌舞饮酒。已葬,举家诣水中澡浴,以如练沐。其行来渡海诣中国,恒使一人不梳头,不去虮虱,衣服垢污,不食肉,不近妇人,如丧人,名之为持衰。若行者吉善,共顿其生口财物。若有疾病,遭暴害,便欲杀之,谓其持衰不谨。出真珠、青玉。其山有丹,其木有柟、杼、豫樟、杼枥、橿、乌号、枫香,其竹筱竿、桃支。有姜、桔、椒、蓑荷,不知以为滋味。有猕猴、黑雉。
qí sú jǔ shì xíng lái, yǒu suǒ yún wéi, zhé zhuó gǔ ér bo, yǐ zhàn jí xiōng, xiān gào suǒ bo, qí cí rú lìng guī fǎ, shì huǒ chè zhàn zhào. qí huì tóng zuò qǐ, fù zǐ nán nǚ wú bié, rén xìng shì jiǔ. jiàn dà rén suǒ jìng, dàn bó shǒu yǐ dāng guì bài. qí rén shòu kǎo, huò bǎi nián, huò bā jiǔ shí nián. qí sú, guó dà rén jiē sì wǔ fù, xià hù huò èr sān fù. fù rén bù yín, bù fáng jì.
其俗举事行来,有所云为,辄灼骨而卜,以占吉凶,先告所卜,其辞如令龟法,视火坼占兆。其会同坐起,父子男女无别,人性嗜酒。见大人所敬,但搏手以当跪拜。其人寿考,或百年,或八九十年。其俗,国大人皆四五妇,下户或二三妇。妇人不淫,不妨忌。
bù dào qiè, shǎo zhēng sòng. qí fàn fǎ, qīng zhě méi qí qī zǐ, zhòng zhě miè qí mén hù. jí zōng zú zūn bēi, bèi yǒu chà xù, zú xiāng chén fú. shōu zū fù. yǒu dǐ gé. guó guó yǒu shì, jiāo yì yǒu wú, shǐ dà wō jiān zhī. zì nǚ wáng guó yǐ běi, tè zhì yī dà shuài, jiǎn chá zhū guó, zhū guó wèi dàn zhī. cháng zhì yī dōu guó, yú guó zhōng hé rú cì shǐ. wáng qiǎn yǒu yì jīng dū dài fāng jùn zhū hán guó, jí jùn shǐ wō guó, jiē lín jīn sōu lù, chuán sòng wén shū cì qiǎn zhī wù yì nǚ wáng, bù dé chā cuò. xià hù yǔ dà rén xiāng féng dào lù, qūn xún rù cǎo. chuán cí shuō shì, huò dūn huò guì, liǎng shǒu jù dì, wèi zhī gōng jìng. duì yìng shēng yuē yī, bǐ rú rán nuò.
不盗窃,少诤讼。其犯法,轻者没其妻子,重者灭其门户。及宗族尊卑,备有差序,足相臣服。收租赋。有邸阁。国国有市,交易有无,使大倭监之。自女王国以北,特置一大率,检察诸国,诸国畏惮之。常治伊都国,于国中合如刺史。王遣有诣京都、带方郡、诸韩国,及郡使倭国,皆临津搜露,传送文书赐遣之物诣女王,不得差错。下户与大人相逢道路,逡巡入草。传辞说事,或蹲或跪,两手据地,为之恭敬。对应声曰噫,比如然诺。
qí guó běn yì yǐ nán zǐ wèi wáng, zhù qī bā shí nián, wō guó luàn, xiāng gōng fá lì nián, nǎi gòng lì yī nǚ zǐ wèi wáng. míng yuē bēi mí hū, shì guǐ dào néng huò zhòng, nián yǐ zhǎng dà, wú fū xù, yǒu nán dì zuǒ zhì guó. zì wèi wáng yǐ lái, shǎo yǒu jiàn zhě.
其国本亦以男子为王,住七八十年,倭国乱,相攻伐历年,乃共立一女子为王。名曰卑弥呼,事鬼道能惑众,年已长大,无夫婿,有男弟佐治国。自为王以来,少有见者。
yǐ bì qiān rén zì shì, wéi yǒu nán zǐ yī rén gěi yǐn shí, chuán cí chū rù. jū chǔ gōng shì lóu guān, chéng zhà yán shè, cháng yǒu rén chí bīng shǒu wèi. nǚ wáng guó dōng dù hǎi qiān yú lǐ, fù yǒu guó, jiē wō zhǒng. yòu yǒu zhū rú guó zài qí nán. rén zhǎng sān sì chǐ, qù nǚ wáng sì qiān yú lǐ. yòu yǒu luǒ guó hēi chǐ guó fù zài qí dōng nán, chuán xíng yī nián kě zhì. cān wèn wō dì, jué zài hǎi zhōng zhōu dǎo zhī shàng, huò jué huò lián, hé xuán kě wǔ qiān yú lǐ.
以婢千人自侍,唯有男子一人给饮食,传辞出入。居处宫室楼观,城栅严设,常有人持兵守卫。女王国东渡海千余里,复有国,皆倭种。又有侏儒国在其南。人长三四尺,去女王四千余里。又有裸国、黑齿国复在其东南,船行一年可至。参问倭地,绝在海中洲岛之上,或绝或连,阂旋可五千余里。
jǐng chū èr nián liù yuè. wō nǚ wáng qiǎn dài fū nán shēng mǐ děng yì jùn, qiú yì tiān yú cháo xiàn, tài shǒu liú xià qiǎn lì jiāng sòng yì jīng dū. qí nián shí èr yuè, zhào zhǎo shū bào wō nǚ wáng yuē:" zhì zhào qīn wèi wō wáng bēi mí hū: dài fāng shǒu liú xià qiǎn shǐ sòng rǔ dài fū nán shēng mǐ cì shǐ dū shì niú lì fèng rǔ suǒ xiàn nán shēng kǒu sì rén, nǚ shēng kǒu liù rén, bān bù èr pǐ èr zhàng, yǐ dào.
景初二年六月。倭女王遣大夫难升米等诣郡,求诣天于朝献,太守刘夏遣吏将送诣京都。其年十二月,诏沼书报倭女王曰:“制诏亲魏倭王卑弥呼:带方守刘夏遣使送汝大夫难升米、次使都市牛利奉汝所献男生口四人,女生口六人,班布二匹二丈,以到。
rǔ suǒ zài yú yuǎn, nǎi qiǎn shǐ gòng xiàn, shì rǔ zhī zhōng xiào, wǒ shén āi rǔ. jīn yǐ rǔ wèi qīn wèi wō wáng, jiǎ jīn yìn zǐ shòu, zhuāng fēng fù dài fāng tài shǒu jiǎ shòu rǔ. qí suí fǔ zhǒng rén, miǎn wèi xiào shùn. rǔ lái shǐ nán shēng mǐ, niú lì shè yuǎn, dào lù lēi láo, jīn yǐ nán shēng mǐ wèi lǜ shàn zhōng láng jiàng, niú lì wèi lǜ shàn xiào wèi, jiǎ yín yìn qīng shòu, yǐn jiàn láo cì qiǎn hái. jīn yǐ jiàng dì jiāo lóng jǐn wǔ pǐ jiàng dì yuē sù jì shí zhāng qiàn jiàng wǔ shí pǐ gàn qīng wǔ shí pǐ, dá rǔ suǒ xiàn gòng zhí. yòu tè cì rǔ gàn dì jù wén mián sān pǐ xì bān huá jì wǔ zhāng bái juàn wǔ shí pǐ jīn bā liǎng wǔ chǐ dāo èr kǒu tóng jìng bǎi méi zhēn zhū qiān dān gè wǔ shí tīng. jiē jiāng fēng fù nán shēng mǐ niú lì hái dào lù shòu. xī kě yǐ shì rǔ guó zhōng rén, shǐ zhī guó jiā āi rǔ, gù zhèng zhòng cì rǔ hǎo wù yě."
汝所在逾远,乃遣使贡献,是汝之忠孝,我甚哀汝。今以汝为亲魏倭王,假金印紫绶,装封付带方太守假授汝。其绥抚种人,勉为孝顺。汝来使难升米,牛利涉远,道路勒劳,今以难升米为率善中郎将,牛利为率善校尉,假银印青绶,引见劳赐遣还。今以绛地交龙锦五匹、绛地约粟罽十张、蒨绛五十匹、绀青五十匹,答汝所献贡直。又特赐汝绀地句文绵三匹、细班华罽五张、白绢五十匹、金八两、五尺刀二口、铜镜百枚、真珠、铅丹各五十厅。皆将封付难升米、牛利还到录受。悉可以示汝国中人,使知国家哀汝,故郑重赐汝好物也。“
zhèng shǐ yuán nián, tài shǒu gōng zūn qiǎn jiàn zhōng xiào wèi tī jùn děng fèng zhào shū yìn shòu yì wō guó, bài jiǎ wō wáng. bìng jī zhào cì jīn bó jǐn jì dāo jìng cǎi wù, wō wáng yīn shǐ shàng biǎo dá xiè ēn zhào. qí sì nián, wō wáng fù qiǎn shǐ dài fū yī shēng qí yē xié gǒu děng bā rén, shàng xiàn shēng kǒu wō jǐn jiàng qīng jiān mián yī bó bù dān mù? gǒu? duǎn gōng shǐ. yē xié gǒu děng yī bài lǜ shàn zhōng láng jiàng yìn shòu. qí liù nián, zhào cì wō nán shēng mǐ huáng chuáng, fù jùn jiǎ shòu. qí bā nián, tài shǒu wáng qí dào guān. wō nǚ wáng bēi mí hū yǔ gǒu nú guó nán wáng bēi mí gōng hū sù bù hé, qiǎn wō zài sī wū yuè děng yì jùn shuō xiāng gōng jī zhuàng.
正始元年,太守弓遵遣建中校尉梯俊等奉诏书印绶诣倭国,拜假倭王。并赍诏赐金、帛、锦罽、刀、镜、采物,倭王因使上表答谢恩诏。其四年,倭王复遣使大夫伊声耆、掖邪狗等八人,上献生口、倭锦、绛青缣、绵衣、帛布、丹木、?狗?、短弓矢。掖邪狗等壹拜率善中郎将印绶。其六年,诏赐倭难升米黄幢,付郡假授。其八年,太守王颀到官。倭女王卑弥呼与狗奴国男王卑弥弓呼素不和,遣倭载斯、乌越等诣郡说相攻击状。
qiǎn sāi cáo yuàn shǐ zhāng zhèng děng yīn jī zhào shū huáng chuáng, bài jiǎ nán shēng mǐ wèi xí gào yù zhī. bēi mí hū yǐ sǐ, dà zuò zhǒng, jìng bǎi yú bù, xùn zàng zhě nú bì bǎi yú rén. gèng lì nán wáng, guó zhōng bù fú, gèng xiāng zhū shā, dāng shí shā qiān yú rén. fù lì bēi mí hū zōng nǚ yī yǔ, nián shí sān wèi wáng, guó zhōng suì dìng. zhèng děng yǐ xí gào yù yī yǔ, yī yǔ qiǎn wō dài fū lǜ shàn zhōng láng jiàng yē xié gǒu děng èr shí rén sòng zhèng děng hái, yīn yì tái, xiàn shàng nán nǚ shēng kǒu sān shí rén, gòng bái shū wǔ qiān kǒng, qīng dà jù zhū èr méi, yì wén zá jǐn èr shí pǐ.
遣塞曹掾史张政等因赍诏书、黄幢,拜假难升米为檄告喻之。卑弥呼以死,大作冢,径百余步,徇葬者奴婢百余人。更立男王,国中不服,更相诛杀,当时杀千余人。复立卑弥呼宗女壹与,年十三为王,国中遂定。政等以檄告喻壹与,壹与遣倭大夫率善中郎将掖邪狗等二十人送政等还,因诣台,献上男女生口三十人,贡白殊五千孔,青大句珠二枚,异文杂锦二十匹。
píng yuē: shǐ hàn zhe cháo xiǎn liǎng yuè, dōng jīng zhuàn lù xī qiāng. wèi shì xiōng nú suì shuāi, gèng yǒu wū wán xiān bēi, yuán jí dōng yí, shǐ yì shí tōng, jì shù suí shì, qǐ cháng yě zāi!
评曰:《史》、《汉》着朝鲜、两越,东京撰录西羌。魏世匈奴遂衰,更有乌丸、鲜卑,爰及东夷,使译时通,记述随事,岂常也哉!