strong yuán tóu bō làng lǐ ēn xiàng xiǎo chuāng qīn strong
缘投波浪里 恩向小窗亲
fēn fēn huò fú hún nán dìng, yáo yáo zhú nòng fēng qián yǐng.
纷纷祸福浑难定,摇摇烛弄风前影。
sāng tián cāng hǎi zhǐ xiē shí, rén shēng qiě shì ān tiān mìng.
桑田沧海只些时,人生且是安天命。
chì lǔ máng máng dì zuì yú, áo shā chū sù zhòng suǒ qū.
斥卤茫茫地最腴,熬沙出素众所趋。
yú yán gòng nǐ shàn qí lì, níng zhī yī xī chéng gōu qú.
渔盐共拟擅奇利,宁知一夕成沟渠。
kuáng fēng jī shuǐ gāo wàn zhàng, bǎi wàn shēng líng shū rán sàng.
狂风激水高万丈,百万生灵倏然丧。
lú shè piāo piāo yú biē fú, mì mǔ hū yé nǎ xiāng bàng!
庐舍飘飘鱼鳖浮,觅母呼爷哪相傍!
zhú làng suí bō dà kě lián, píng yóu gěng fàn hóng tāo jiān.
逐浪随波大可怜,萍游梗泛洪涛间。
tiān fù qiáng liáng qì rú è, lín wēi xià shí xīn hé jiān.
天赋强梁气如鳄,临危下石心何奸。
jīn zhū yǐ kàn guī wǒ tuó, zhū yán rǎn rǎn bō zhōng yuè.
金珠已看归我橐,朱颜冉冉波中跃。
yī dàn pín ér zuò fù wēng, yī dùn táo zhū qǐ xiāng ruò.
一旦贫儿作富翁,猗顿陶朱岂相若。
shéi zhī piāo bó bō zhōng nǚ, què shì qiáng liáng yuān fèng lǚ.
谁知飘泊波中女,却是强梁鸳凤侣。
yīn yuán fù xiàng tā rén jié, sòng yù kōng jiào chéng què shǔ.
姻缘复向他人结,讼狱空教成雀鼠。
jiē jiē rén sàn cái fù kōng, yíng de rén chēng bó xìng nóng.
嗟嗟人散财复空,赢得人称薄幸侬。
shǐ xìn qióng dá zì yǒu shù, mò shǐ jī fēng nǎo huà gōng.
始信穷达自有数,莫使机锋恼化工。
tiān dì jiān huò fú shèn shì wú cháng, zhǐ yǒu yí gè cún xīn tīng mìng, bù kě qiǎng qiú. lì zhī suǒ zài, yuán shì hài zhī suǒ fú. jí rú zhè jiāng yī shěng, háng jiā níng shào tái wēn dōu biān zhe hǎi. zhè hǎi lǐ, chū de shì shān hú mǎ nǎo yè míng zhū chē qú dài mào jiāo shāo. zhè hái shì bù róng yì dé de wù jiàn, yǒu liǎng jiàn jí dà lì, rén cháng dé de, nǎi shì yú yán. měi rì dà xiǎo yú chuán chū hǎi, guǎn shén dà jīng xiǎo ní, yī gǔ dǎ lái huò mài. hái yòu yǒu shí shǒu chāng yú lè yú hū yú mán lí gè yàng, kě yǐ zuò xiǎng wū zéi hǎi cài hǎi sēng kě yǐ zuò gàn qí yú xiā zǐ xiā gān zǐ cài shí huā yàn wō yú chì gé lí guī jiǎ tǔ fú fēng zhuàn shàn tú jiāng yáo yú piāo, nǎ jiàn bù chū hǎi zhōng, gōng rén shí yòng huò fàn? zhì yú yán hǎi yí dài, shā shàng gè dìng le chǎng, fēn bō zào hù guā shā lì lǔ, áo lǔ chéng yán, mài yǔ shāng rén. zhè liǎng xiàng, yú yǒu yú kè, yán yǒu yán kè, bù wéi zú guó, hái yǎng huó bīn hǎi rén hù yǔ kè shāng, qǐ bú shì gè dà lì zhī sǒu!
天地间祸福甚是无常,只有一个存心听命,不可强求。利之所在,原是害之所伏。即如浙江一省,杭、嘉、宁、绍、台、温都边着海。这海里,出的是珊瑚、玛瑙、夜明珠、砗磲、玳瑁、鲛鮹。这还是不容易得的物件,有两件极大利,人常得的,乃是鱼盐。每日大小鱼船出海,管什大鲸、小鲵,一罟打来货卖。还又有石首、鲳鱼、鳓鱼、呼鱼、鳗鲡各样,可以做鲞;乌贼、海菜、海僧、可以做干;其余虾子、虾干、紫菜、石花、燕窝、鱼翅、蛤蜊、龟甲、吐蚨、风馔、蟺涂;江鳐、□(鱼)螵,哪件不出海中,供人食用、货贩?至于沿海一带,沙上各定了场,分拨灶户刮沙沥卤,熬卤成盐,卖与商人。这两项,鱼有鱼课,盐有盐课,不惟足国,还养活滨海人户与客商,岂不是个大利之薮!
bù qī chóng zhēn yuán nián qī yuè niàn sān rì, gè chù kuáng fēng měng yǔ. shěng chéng yǔ gè fǔ xiàn shān lín bèi fēng hài, tān qiáng huài wū, bá mù yáng shā, mù shí pái fāng jù bèi fēng bǎi, zhè yī liǎng bǎi, biàn shì shān bēng yě diē dǎo, yā sǐ rén chù shù duō. nà jìn hǎi gèng kǔ, shēn yǒu shí fēn, jìn hǎi de rén wàng qù, hǎi miàn hēi fēng bái yǔ zhōng jiān yī piàn hóng guāng shǎn shuò, jiàn jiàn zì yuǎn ér jìn. yě bù zhī fēng shēng shuǐ shēng, dàn tīng yī pài shì léi hōng hǔ hǒu bān jìn lái. zhī jiàn:
不期崇祯元年七月廿三日,各处狂风猛雨。省城与各府县山林被风害,坍墙坏屋,拔木扬砂,木石牌坊俱被风摆,这一两摆,便是山崩也跌倒,压死人畜数多。那近海更苦,申酉时分,近海的人望去,海面黑风白雨中间一片红光闪烁,渐渐自远而近。也不知风声水声,但听一派似雷轰虎吼般近来。只见:
jí làng lián tiān qǐ, jīng tāo juǎn dì lái. bái máng máng xuě shí xiàn píng yí, luàn gǔn gǔn yín shān xià yā. yī pō liǎng pō sān sì pō, nà pà nǐ tiě bì tóng yuán wǔ chǐ liù chǐ qī bā chǐ, zǎo yǐ shì yuè qiáng guò wū. jiào de jiào, rǎng de rǎng, wú fēi mì zi xún qī tǔn de tǔn, liú de liú, biàn shén fù jiā pín hù. xiān zhī bì shuǐ, shì qiān nián lǎo shù dài gēn liú piàn yè suí bō, shì wàn zhàng héng táng suí shuǐ gǔn. mǎn ěr shì kū shēng bēi cǎn, mǎn yǎn shì shuǐ shì wāng yáng. zhèng shì: lù dì jiē chéng hǎi, huāng cūn nǎ dé rén. héng shī mí yuǎn pǔ, xīn guǐ qì qīng lín.
急浪连天起,惊涛卷地来。白茫茫雪[石献]平移,乱滚滚银山下压。一泊、两泊、三、四泊,那怕你铁壁铜□(垣);五尺、六尺、七、八尺,早已是越墙过屋。叫的叫,嚷的嚷,无非觅子、寻妻;氽的氽,流的流,辨甚富家贫户。纤枝蔽水,是千年老树带根流;片叶随波,是万丈横塘随水滚。满耳是哭声悲惨,满眼是水势汪洋。正是:陆地皆成海,荒村哪得人。横尸迷远浦,□□(新鬼)泣青磷。
mò shuō lín zhe hǎi, biàn shì tōng hǎi de jiāng hé pǔ gǎng, yě dōu píng zhǎng zhàng yú, jìng zì chuān fáng rù hù, piào dèng liú xiāng, nǎ lǐ zhē lán dé zhù? zǒu chū qù, shuǐ yān sǐ zài jiā zhōng, wū yā shā, něi gè táo duǒ dé guò! hái yǒu yù zhe yè jiān shí shuǐ lái, shuì mèng zhī zhōng, dōu suí zhe shuǐ chì shēn lù tǐ tǔn qù. fán shì yí gè yě gǎng huāng wān, shǎo yě yǒu qiān bǎi gè shī shǒu, nòng dé tōng hǎi chù shuǐ jiē xīng chì. shòu hài de, fán háng jiā yán níng shào wēn tái qī fǔ, piāo liú qù fáng wū shù bǎi wàn jiān, rén mín shù qiān wàn kǒu, shì yí gè dōng nán dà hài. hǎi biàn chéng le hài sǒu le. dàn shì qí jiān pín de fù, fù de pín, fān fù le duō shǎo rén jiā! zhēng qián de, duó huò de, yě rě chū duō shǎo shì wù! nèi zhōng què yǒu gè shè yì móu cái de, què zhì yú shī cái shī qī zhǔ yì jiù rén de, què zhì yú dé rén dé cái. zhè yě shì jǐn kān bǎ rén quàn jiè.
莫说临着海,便是通海的江河浦港,也都平长丈余,竟自穿房入户,漂凳流箱,哪里遮拦得住?走出去,水淹死;在家中,屋压杀,哪个逃躲得过!还有遇着夜间时水来,睡梦之中,都随着水赤身露体氽去。凡是一个野港荒湾,少也有千百个尸首,弄得通海处水皆腥赤。受害的,凡杭、嘉、严、宁、绍、温、台七府,飘流□□□(去房屋)数百万间,人民数千万口,是一个东南大害。海便成了害薮了。但是其间贫的富,富的贫,翻覆了多少人家!争钱的,夺货的,也惹□(出)多少事务!内中却有个设意谋财的,却至于失财、失妻;主意救人的,却至于得人得财。这也是尽堪把人劝戒。
huà shuō hǎi níng xiàn běi yǒu gè xìng zhū de, jiào zuò zhū ān guó. jiā shì yě yǒu liǎng fēn, nián jì èr shí duō suì, zuò rén jí shì bào lì jiān jiǎo. liǎng nián qián, céng dìng yí gè běn chǔ yuán huā zhèn zhèng guǎ fù nǚ ér, fèi zhè děng liǎng gè chǐ tóu shí liù liǎng yín zi, zé zài běn nián shí yuè zuò qīn. tā zú fēn zhōng què yě yǒu shù shí fáng fēn. yǒu yí gè zú shū, jiào zuò zhū yù, bǐ tā nián jì xiǎo liǎng suì. jiā shì suī qióng, xǐ zuò rén zhōng hòu. zhū ān guó yǐ zhe tā nián xiǎo jiā pín, shí shí qī wǔ tā.
话说海宁县北有个姓朱的,叫做朱安国。家事也有两分,年纪二十多岁,做人极是暴戾奸狡。两年前,曾定一个本处袁花镇郑寡妇女儿,费这等两个尺头、十六两银子,择在本年十月做亲。他族分中却也有数十房分。有一个族叔,叫做朱玉,比他年纪小两岁。家事虽穷,喜做人忠厚。朱安国倚着他年小家贫,时时欺侮他。
dào le qī yuè niàn sān rì, hǎi shuǐ xiān zì shàng biān yí lù gǔn jiāng xià lái. dōng mén hǎi táng yī huài, tǎ dǐng chuī duò yú dì. sì huí jù yǒng guàn liú, běi xiāng dī de fáng wū rén mín niú yáng jī quǎn sāng má tián dào shí wù tǔn gè qìng jìn. gāo de shuǐ yě dào lóu bǎn shàng.
到了七月廿三日,海水先自上边一路滚将下来。东门海塘一坏,塔顶吹堕于地。四回聚涌灌流,北乡低的房屋、□(人)民、牛羊、鸡犬、桑麻、田稻、什物氽个罄尽。高的水□□(也到)楼板上。
zhū ān guó guāi huá dé jǐn, máng xún le yì zhī chuán, jiāng jiā sī jǐn bān zài chuán zhōng, bàng zhe yī zhū jué dà shù lǎn le. jiào jiā zhōng xiǎo sī ā gǒu shāo le chuán, tā zì suō yī ruò mào, lì zài chuán shàng lāo tǔn lái dōng xī. cǐ shí tiān sè yǐ wǎn, zhī jiàn shuǐ miàn shàng tǔn guò liǎng gè xiāng zi, dōu yòng shéng suǒ lián zhe, shàng miàn qí zhe yí gè shí qī bā suì nǚ zǐ, yí gè lǎo fù rén yě bǎ shēn zi pū zài xiāng shàng tǔn lái.
朱安国乖猾得紧,忙寻了一只船,将家私尽搬在船中,傍着一株绝大树缆了。叫家中小厮阿狗稍了船,他自蓑衣箬帽,立在船上捞氽来东西。此时天色已晚,只见水面上氽过两个箱子,都用绳索□(联)着,上面骑着一个十七八岁女子,一个老妇人□□(也把)身子扑在箱上氽来。
jiàn le zhū ān guó, yuǎn yuǎn jiào dào:" jiù rén! jiù rén! jiù dé qíng yuàn jiāng dōng xī xiè nǐ."
见了朱安国,远远叫道:“救人!救人!救得情愿将东西谢你。”
ān guó xiǎng dào:" zhè liǎng gè nǚ rén shě mìng gù zhè xiāng zi, bì dìng yǒu wù." sì gù wú rén, tā biàn qǐ gè è niàn.
安国想道:“这两个女人舍命顾这箱子,必定有物。”四顾无人,他便起个恶念。
jiāng chuán bō kāi qù, yíng zhe tā, shǒu qǐ yī gāo, jiāng fù rén yī shuò. fù rén yī huá, máng chě dé yí gè suǒ tóu. nà nǚ zǐ zǎo bèi xiāng zi yī dàng, yě gǔn luò shuǐ, hěn chě xiāng zi. zhū ān guó yòu shì yī gāo, xiàng fù rén shǒu shàng xià lǎo shí yī záo, fù rén shǒu téng yī sōng, yī lián liǎng gè fān shēn, zǎo yǐ bù zhī qù xiàng le.
将船拨开去,迎着她,手起一篙,将妇人一搠。妇人一滑,忙扯得一个索头。那女子早被箱子一荡,也滚落水,狠扯箱子。朱安国又是一篙,向妇人手上下老实一凿,妇人手疼一松,一连两个翻身,早已不知去向了。
tā máng bǎ xiāng ér dài zhù, zhī jiàn zhè nǚ zǐ hái bàn fú bàn chén, pū zhe xiāng zǐ dào:" dà gē, mò nài hé, zhǐ liú wǒ xìng mìng, wǒ jiāng xiāng zǐ dōu yǔ nǐ, biàn zuò nǐ yā tou, wǒ qíng yuàn."
他忙把箱儿带住,只见这女子还半浮半沉,扑着箱子道:“大哥,没奈何,只留我性命,我将箱子都与你,便做你丫头,我情愿。”
ān guó kàn kàn, guǒ rán hǎo gè nǚ zǐ. yòu xiǎng dào:" zhǎn cǎo bù chú gēn, méng yá yī jiù fā. wǒ ruò liú le tā, bù wéi xiàng wǒ tǎo xiāng zi, hái yào xiàng wǒ tǎo rén mìng. yě xū hěn xīn zhè yī cì." dào:" wǒ yǐ dìng qīn, yòng nǎi bù zháo le!" yī gāo bǎ xiāng zi yī xiān, nǚ rén shēn zi yī fú, tā gāo zǐ kuài, fù yī tuī, zhè nǚ zǐ yě mì mì lù lù qù le.
安国看看,果然好个女子。又想道:“斩草不除根,萌芽依旧发。我若留了她,不惟向我讨箱子,还要向我讨人命。也须狠心这一次。”道:“我已定亲,用妳不着了!”一篙把箱子一掀,女人身子一浮,他篙子快,复一推,这女子也汨汨渌渌去了。
pō tiān bō làng shì shāng shāng, mǔ zǐ píng piāo shí kě shāng.
泊天波浪势汤汤,母子萍飘实可伤。
jīng shì yú lóng mǎn jiāng shuǐ, shéi zhī rén lèi yǒu chái láng.
惊是鱼龙满江水,谁知人类有豺狼。
tā màn màn jiāng xiāng zi dài zhù le. kǔ shì xiāng zi yǐ zhuāng mǎn le yī xiāng shuǐ, zhǐ de yòng jìn píng shēng zhī lì, chě dào chuán shàng, lì qù xiē shuǐ, jiào ā gǒu xiāng bāng káng rù chuán. máng le bàn yè, jí shì kuài huó.
他慢慢将箱子带住了。苦是箱子已装满了一箱水,只得用尽平生之力,扯到船上,沥去些水,叫阿狗相帮扛入船。忙了半夜,极是快活。
zhǐ shì nà nǚ zǐ, yī lián ér gǔn, chī le wǔ liù kǒu shuǐ, liào shì méi mìng le. bù qī zhuàng zhe yī zhāng shū zhuō, tā mìng bù gāi sǐ, jí chě zhù tā yì zhī jiǎo, bǎ shēn pū shàng, yàng lái yàng qù, yàng dào yī jiā mén shǒu zhuàng zhù. zhè jiā zhèng shì zhū yù jiā lǐ.
只是那女子,一连儿滚,吃了五、六口水,料是没命了。不期撞着一张梳桌,她命不该死,急扯住它一只脚,把身扑上,漾来漾去,漾到一家门首撞住。这家正是朱玉家里。
zhū yù xiān jiàn shuǐ lái jiù chì le jiǎo. chì dé jiǎo shí, shuǐ yǐ dào tuǐ biān le, jí tiào shàng zhuō, shuǐ suí dào zhuō biān. yào zǒu, zǒu bù chū mén. zhǐ de wǎng lóu shàng duǒ. tīng de zhè bì ní tān, nà xiāng wǎ luò, fáng zi yě" gē gē" xiǎng, zhū yù hǎo bù xīn jiāo. yòu tīng dé shén me zhuàng wū zi xiǎng, dào:" huì qì! xiàn jīn wū zi yě nán zhī chēng zài zhè lǐ, hái jìn dé shén mù zhí kē lī!"
朱玉先见水来就赤了脚。赤得脚时,水已到腿边了,急跳上桌,水随到桌边。要走,走不出门。只得往楼上躲。听得这壁泥坍,那厢瓦落,房子也“咯咯”响,朱玉好不心焦。又听得什么撞屋子响,道:“晦气!现今屋子也难支撑在这里,还禁得什木植磕哩!”
hēi yǐng zi nèi, kāi chuāng kàn, shì yī zhāng zhuō zi, pū zhe gè rén zài shàng miàn. nà rén jiàn kāi chuāng, yě yīng yīng de jiào" jiù rén".
黑影子内,开窗看,是一张桌子,扑着个人在上面。那人见开窗,也嘤嘤的叫“救人”。
zhū yù dào:" wǒ zhè wū zi yě xiàng zài shuǐ lǐ yì bān le. zài bǎi liǎng bǎi, shǎo bu dé yě sì nǎi yào luò shuǐ. zěn jiù dé nǎi? bà! qiě kàn nǎi wǒ shí yùn, āi dé guò, dà jiā yě dōu táo le xìng mìng chū. táo bù chū zài chù." biàn liǎng shuāng shǒu hěn mìng zài chuāng zi lǐ chě le zhè nǚ zǐ qǐ lái, lì le yī lóu zǐ shuǐ. nà zhāng zhuō zi zhuàng zhù bù zǒu, yě lāo le qǐ lái. zhè yè shì xìng mìng bù zhī rú hé de shí jié, yí gè jìn dé bú yào, dūn zài bì biān tǔ shuǐ yí gè kào zhe chuāng kǒu, kàn shuǐ xīn jiāo.
朱玉道:“我这屋子也像在水里一般了。再摆两摆,少不得也似妳要落水。怎救得妳?罢!且看妳我时运,挨得过,大家也都逃了性命出。逃不出再处。”便两双手狠命在窗子里扯了这女子起来,沥了一楼子水。那张桌子撞住不走,也捞了起来。这夜是性命不知如何的时节,一个浸得不要,蹲在壁边吐水;一个靠着窗口,看水心焦。
zhī jiàn ái dào tiān míng, yǔ yě jiàn zhǐ, shuǐ yě jiàn tuì. zhū yù jiù zài lóu shàng wēi le xiē zhōu, qǐng tā chī. wèn tā zhù jū, tā dào:" xìng zhèng, zài yuán huā zhèn zhù, yé zǎo mò, zhǐ de yí gè niáng. zuó rì shuǐ lái, wǒ niáng ér liǎng gè shōu shí dé jǐ pǐ zhī xià de bù, yín zi tóng qián sī mián, èr shí lái jiàn chóu juàn yī fú shǒu shì, yòu yī jiā dìng wǒ de shí liù liǎng cái lǐ liǎng pǐ huā chóu, zhuāng le liǎng gè xiǎo hēi xiāng, fù zuò yí kuài. wǒ mǔ zǐ fú zhe, suí shuǐ tǔn lái. dào qián biān nà dà shù xià, chuán lǐ yí gè qiáng dào bǎ wǒ mǔ qīn tuī xià shuǐ qù, yòu bǎ wǒ tuī luò shuǐ zhōng, xiāng zǐ dōu qiǎng qù. shì zhè yàng yí gè má liǎn, yǒu niàn duō suì hòu shēng. rú jīn wǒ hái yào rèn zhe tā, wèn tā yào. zhǐ shì wǒ kuī nǐ jiù le xìng mìng, wǒ jiā lǐ fáng wū yǐ tǔn guāng, mǔ qīn yǐ sǐ, wǒ méi rén yǐ kào, méi shén bào nǐ, hǎo dǎi zuò yā tou fú shì nǐ bà."
只见捱到天明,雨也渐止,水也渐退。朱玉就在楼上煨了些粥,请她吃。问她住居,她道:“姓郑,在袁花镇住,爷早殁,只得一个娘。昨日水来,我娘儿两个收拾得几匹织下的布,银子、铜钱、丝绵,二十来件绸绢衣服、首饰,又一家定我的十六两财礼、两匹花绸,装了两个小黑箱,缚做一块。我母子扶着,随水氽来。到前边那大树下,船里一个强盗把我母亲推下水去,又把我推落水中,箱子都抢去。是这样一个麻脸,有廿多岁后生。如今我还要认着他,问他要。只是我亏你救了性命,我家里房屋已氽光,母亲已死,我没人倚靠,没什报你,好歹做丫头服侍你罢。”
zhū yù dào:" nà rén qiǎng nǐ xiāng zi, xū wú zhèng jiàn. nǎi jì yǐ dìng rén, wǒ zěn hǎo yào nǎi. zài ái liǎng rì, děng nǎi niáng jiā fū jiā lái xún qù bà." zhū yù zài jiā zhōng zuò fàn yǔ tā chī, bāng tā shài liàng yī fú. yīn tā yǒu fū de, jué méi yī háo gǒu qiě zhī xīn.
朱玉道:“那人抢你箱子,须无证见。妳既已定人,我怎好要妳。再捱两日,等妳娘家、夫家来寻去罢。”朱玉在家中做饭与她吃,帮她晒晾衣服。因她有夫的,绝没一毫苟且之心。
shuǐ tuì, jiē shàng rén cù cù de dào, mǒu rén dé cǎi, lāo dé liǎng gè xiāng zi mǒu rén shōu de duō shǎo jiā huo mǒu rén tǔn qù le duō shǎo shí wù mǒu rén jī hū yā sǐ mǒu rén xìng bù yān shā.
水退,街上人簇簇的道,某人得采,捞得两个箱子;某人收得多少家伙;某人氽去了多少什物;某人几乎压死;某人幸不淹杀。
zhū yù de jǐn lín zhāng qiān tóu dào:" wǒ men gé bì zhū xiǎo guān yě zào huà, shōu de gè kāi kǒu huò."
朱玉的紧邻张千头道:“我们隔壁朱小官也造化,收得个开口货。”
zhòng rén dào:" zhè hé bù lái, dào yào yǎng tā!"
众人道:“这合不来,倒要养他!”
yí gè lǐ dōu guǎn dào:" bù fáng, yǒu rén lái xún, bì jìng yě hái xiē fàn qián, chū xiē xiè lǐ méi rén lái, mài tā, niáng, liào bù shé běn."
一个李都管道:“不妨,有人来寻,毕竟也还些饭钱,出些谢礼;没人来,卖他□,□(娘,料)不折本。”
zhāng qiān tóu dào:" shēng de hǎo gè ér! zhū xiǎo guān zhèng hǎo yìng jí."
张千头道:“生得好个儿!朱小官正好应急。”
shì zhí zhū yù chū lái, zhòng rén dào:" zhū xiǎo guān, nǐ yuán wén quē shī bí tóu yuán wén quē shī tā le, zhè shì tiān zì lái yīn yuán."
适值朱玉出来,众人道:“朱小官,你(原文缺失)(鼻)头(原文缺失)(塌)了,这是天自来姻缘。”
zhū yù dào:" shén me huà! zhè nǚ rén bìng bù céng tuō yī shang yuán wén quē shī shuì, wǒ yě bìng bù gǎn rě tā."
朱玉道:“什么话!这女人并不曾脱衣裳(原文缺失)(睡,我)也并不敢惹她。”
zhī jiàn lǐ dōu guǎn dào:" dāi xiǎo guān! zhè yě bú shì nǐ qù guǎi dài, yòu bú shì tā táo lái, zhè shì tiān zāi ǒu còu. dài wǒ men xún tā yé hé niáng lái, shuō yī shuō míng, biǎo yī biǎo zhèng."
只见李都管道:“呆小官!这也不是你去拐带,又不是她逃来,这是天灾偶凑。待我们寻她爷和娘来,说一说明,表一表正。”
zhū yù dào:" tā yuán huā zhèng jiā, zhǐ de niáng ér liǎng gè, qián rì fú zhe liǎng gè xiāng zi tǔn lái, rén yào qiǎng tā xiāng zi, bǎ niáng tuī luò shuǐ yān sǐ, zhǐ shèng dé tā le. tā yòu dào, xiān qián yǐ céng xǔ bǎ yí gè zhū jiā. rú hé xíng de zhè děng shì?"
朱玉道:“她袁花郑家,只得娘儿两个,前日扶着两个箱子氽来,人要抢她箱子,把娘推落水淹死,只剩得她了。她又道,先前已曾许把一个朱家。如何行得这等事?”
lǐ dōu guǎn dào:" shén me zhū jiā! zhè cháo shuǐ bù zhī tǔn dào nǎ lǐ qù le! wǒ kàn hòu rì shì gè hǎo rì, jiē xiē fáng zú qīn juàn, lǒng lái zuò le qīn bà, bú yào gǒu yǎo gú tou gàn yàn tuò!"
李都管道:“什么朱家!这潮水不知氽到哪里去了!我看后日是个好日,接些房族亲眷,拢来做了亲罢,不要狗咬骨头干咽唾!”
zhèng shuō, zhī jiàn zhū yù niáng jiù chén xiǎo qiáo zài chéng lǐ chū lái wàng tā. tīng dé shuō qǐ, dào:" wài shēng, nǐ yī xiàng bù céng xún dé qīn shì, zhè biàn shì tiān cì yīn yuán, sòng lái jiā pèi. wǒ zuò zhǔ, wǒ zuò zhǔ!" qián rì zhū yù lāo dé zhāng chōu dǒu zhuō, dào yě yǒu wǔ qī liǎng yín zi, chén xiǎo qiáo biàn xiāng bāng xià tiě, mǎi le gè zhū yí gè yáng, nòng le xǔ duō jiǔ, dǎ diǎn zuò qīn.
正说,只见朱玉娘舅陈小桥在城里出来望他。听得说起,道:“外甥,你一向不曾寻得亲事,这便是天赐姻缘,送来佳配。我做主,我做主!”前日朱玉捞得张抽斗桌,倒也有五、七两银子,陈小桥便相帮下帖,买了个猪、一个羊,弄了许多酒,打点做亲。
zhǐ shì nà rì zhū ān guó duó le liǎng gè xiāng zi, dǎ kāi lái, jiàn le xǔ duō sī bù tóng qián yín zi yī fú, hǎo bù kuài huó. yòu ào huǐ dào:" dāng shí yī fà shōu le zhè nǚ zǐ, yě hái zhí jǐ gè yín zi." yòu jiàn le liǎng pǐ shuǐ jìn de huā chóu, yī fēng yín zi, què yǒu xiē rèn de, yě bù xiǎng dào, qiě jiāng lái liàng shàng yī lóu. gū jì yuán wén quē shī zěn me yòng. zhǐ tīng dé wài miàn jiào shēng, què shì zhū yù lái qǐng tā chī qīn shì jiǔ. tā jiù fēng le yī fēng rén qíng, yuán wén quē shī dào nà rì qù yuán wén quē shī fù yán. zhī jiàn lǐ miàn yuán wén quē shī yǒu jǐ gè nèi juàn bǎ zhè nǚ zǐ dǎ bàn dé huā huā duǒ duǒ, cù yōng chū lái. yǐ bú shì dāng rì zài shuǐ lǐ guāng jǐng le:
只是那日朱安国夺了两个箱子,打开来,见了许多丝布、铜钱、银子、衣服,好不快活。又懊悔道:“当时一发收了这女子,也还值几个银子。”又见了两匹水浸的花绸,一封银子,却有些认得,也不想到,且将来晾上一楼。估计(原文缺失)(怎么用。只听得外面叫声,却是朱玉来请他吃亲事酒。)他就封了一封人情,(原文缺失)(到)那日去(原文缺失)(赴筵。)只见里面(原文缺失)(有几)个内眷把这女子打扮得花花朵朵,簇拥出来。已不是当日在水里光景了:
tú zhī mǒ fěn yī shí xīn, niǎo niǎo yāo zhī shā kě rén.
涂脂抹粉一时新,袅袅腰肢煞可人。
liáo rào lú yān xiāng yìng chù, jūn shān bó wù yōng xiāng jūn.
缭绕炉烟相映处,君山薄雾拥湘君。
liǎng gè bài le táng, yè jiàn le qīn lín, fàng chòng chuī dǎ, shèn shì xìng tou. zhǐ shì zhè nǚ zǐ hái yǒu lè zhōng zhī kǔ:
两个拜了堂,谒见了亲、邻,放铳、吹打,甚是兴头。只是这女子还有乐中之苦:
zhú yǐng huáng huáng zhào yàn zhuāng, mǎn táng huān huì fǎn bēi shāng.
烛影煌煌照艳妆,满堂欢会反悲伤。
luán hé xìng de lián jiā pèi, tí qǐ cí wū yù duàn cháng.
鸾和幸得联佳配,题起慈乌欲断肠。
zhèi xiē qīn lín zuò shàng yī wū, cāi quán xíng lìng, chī gè shuǎng kuài.
这些亲、邻坐上一屋,猜拳行令,吃个爽快。
zhǐ zhū ān guó jiàn nǚ rén yǒu xiē rèn de, qù wèn rén shí, dào:" shuǐ tǔn lái de".
只朱安国见女人有些认得,去问人时,道:“水氽来的”。
yòu wèn zhe zhāng qiān tóu, zhāng qiān tóu dào:" zhè yuán shì yuán huā zhèng jiā nǚ ér. yīn hǎi xiào niáng ér liǎng gè zuò zhe liǎng gè xiāng zi tǔn lái, zhuàng le gè qiáng dào, qiǎng le xiāng zi, tuī tā luò shuǐ, niáng biàn yān sǐ le. nǚ ér lìng shū shōu de, tā qíng yuàn jià tā, gù cǐ, wǒ men cuān duō jiào tā chéng qīn."
又问着张千头,张千头道:“这原是袁花郑家女儿。因海啸、娘儿两个坐着两个箱子氽来,撞了个强盗,抢了箱子,推她落水,娘便淹死了。女儿令叔收得,她情愿嫁他,故此,我们撺掇叫他成亲。”
zhū ān guó dào:" yuán huā něi gè zhèng jiā?"
朱安国道:“袁花哪个郑家?”
zhāng qiān tóu dào:" bù zhī."
张千头道:“不知。”
zhū ān guó dào:" wǒ yě céng dìng yī tóu qīn zài yuán huā, yě shì zhèng jiā. lián rì bù céng qù kàn de, bù zhī zěn me?" xīn lǐ xiǎng dào:" mò bú shì tā?" yě bù zhōng xí, gǎn huí qù.
朱安国道:“我也曾定一头亲在袁花,也是郑家。连日不曾去看得,不知怎么?”心里想道:“莫不是她?”也不终席,赶回去。
zhè páng zhū yù fū fù, zì dài qīn yuán wén quē shī qī jiǔ sàn, liǎng gè xíng shì. qià yě shì xiāng yǔ liǎng rì de, bù xū zuò yuán wén quē shī shì dé zhēn, bái bái shí le gè lǎo pó.
这旁朱玉夫妇,自待亲(原文缺失)(戚)酒散,两个行事。恰也是相与两日的,不须做(原文缺失)(势)得真,白白拾了个老婆。
zhǐ shì zhū ān guó huí qù, kàn xiāng lǐ nà jǐ dìng yín zi yǔ huā chóu, zhèng shì pìn wù, bù kuài huó dé jǐn, yī yè bù kùn. gǎn dào yuán huā zhèng jiā dì shàng, piàn wǎ yī chuán méi le. fù shēn dào chéng lǐ, xún le yuán méi zhāng bì niáng, shì huì bì tóu jiǎo liǎn mài jiū jì huā fěn de yí gè lǎo niáng pó.
只是朱安国回去,看箱里那几锭银子与花绸,正是聘物,不快活得紧,一夜不困。赶到袁花郑家地上,片瓦一椽没了。复身到城里,寻了原媒张篦娘,是会篦头绞脸、卖鬏髻花粉的一个老娘婆。
shuō qǐ yuán huā zhèng jiā bèi shuǐ tǔn qù, zhāng bì niáng dào:" zhè yě shì tiān mìng, yuàn bù dé wǒ."
说起袁花郑家被水氽去,张篦娘道:“这也是天命,怨不得我。”
zhū ān guó dào:" zhǐ shì rú jīn bèi wǒ ā shū zhàn zài nà biān, yào nǎi qù yī rèn."
朱安国道:“只是如今被我阿叔占在那边,要妳去一认。”
zhāng bì niáng dào:" zhè wǒ zì xiǎo jiàn de, pà bù rèn de?" biàn liǎng gè tóng zǒu.
张篦娘道:“这我自小见的,怕不认得?”便两个同走。
xiān shì zhāng pó jìn qù, shì zhí zhū yù bù zài, jìng jiàn le zhèng shì, dào:" dà gū niáng, nǎi jǐ shí lái de?"
先是张婆进去,适值朱玉不在,竟见了郑氏,道:“大姑娘,妳几时来的?”
nà zhèng shì dào:" wǒ shì shuǐ fā nà rì tǔn lái de."
那郑氏道:“我是水发那日氽来的。”
zhāng bì niáng dào:" lǎo niáng zài nǎ lǐ?"
张篦娘道:“老娘在哪里?”
zhèng shì kū dào" tóng zài shuǐ lǐ tǔn lái, bèi gè qiǎng rén tuī zài shuǐ lǐ yān sǐ le."
郑氏哭道;“同在水里氽来,被个强人推在水里淹死了。”
zhāng bì niáng dào:" kě lián, kě lián! rú jīn zhè shì nǎ jiā? gū niáng zài zhè lǐ."
张篦娘道:“可怜,可怜!如今这是哪家?姑娘在这里。”
zhèng shì dào:" zhè jiā xìng zhū. tā jiù wǒ, zhòng rén cuān duō, jiào wǒ jià tā."
郑氏道:“这家姓朱。他救我,众人撺掇,叫我嫁他。”
zhāng bì niáng dào:" něi gè dà dǎn zhǔ de hūn? rú jīn nǎi yǒu yuán pìn zhàng fū zài nà biān, shì zhè jiā zhí ér, tā yào yuán wén quē shī fèi kǒu."
张篦娘道:“哪个大胆主的婚?如今妳有原聘丈夫在那边,是这家侄儿,他要(原文缺失)(费口)。”
zhèng shì jīng de bù gǎn zuò shēng. zhāng bì niáng chī le yī bēi chá qù le.
郑氏惊的不敢做声。张篦娘吃了一杯茶去了。
zhū yù huí lái, zhèng shì yuán wén quē shī duì tā yī shuō, sòng yù yě biàn huāng yuán wén quē shī, yuán wén quē shī zhāng, lái mán yuàn lǐ dōu guǎn. lǐ dōu guǎn dào yě méi fǎ.
朱玉回来,郑氏(原文缺失)(对他一说,宋玉也)便慌(原文缺失),(原文缺失)(张,来埋怨李都管。)李都管倒也没法。
zhī jiàn zhū ān guó dé le shí xìn, yī jìng zǒu dào zhū yù jiā lái, nù hǒu hǒu de dào:" xiǎo shū! nǐ shōu liú mí shī zǐ nǚ bù bào guān, yě yǒu zuì liǎo què yòu shì zhí fù, zhè luàn le lún lǐ. nǐ zěn me chù?"
只见朱安国得了实信,一迳走到朱玉家来,怒吼吼的道:“小叔!你收留迷失子女不报官,也有罪了;却又是侄妇,这乱了伦理。你怎么处?”
zhū yù zhèng shì wú yán, qià hǎo zhèng shì zài lǐ miàn zhāng jiàn tā mú yàng, jí zǒu chū lái dào:" qiáng zéi, yuán lái shì nǐ me! nǐ shā sǐ wǒ mǔ qīn, qiǎng le wǒ xiāng zi, hái lái zhēng shén qīn!"
朱玉正是无言,恰好郑氏在里面张见他模样,急走出来道:“强贼,原来是你么!你杀死我母亲,抢了我箱子,还来争什亲!”
zhū ān guó tái tóu yī kàn, chī yī jīng, dào:" guǐ chū le!" hái yí lù rǎng chū qù dào:" yǒu zhè děng shì, míng rì jiù xiàn lǐ gào nǐ. nǐ ā shū gāi zhàn zhí ér xí fù de me?" huí qù xiǎng le yī yè, dào:" wǒ gào tā zhàn wǒ lǎo pó, xū yǒu méi rén zuò zhèng. tā gào wǒ móu cái shā mìng, xū wú zhǐ shí. kuàng qiě wǒ gào zài xiān, tā ruò lái gào shí, zhǐ shì lán shuǐ qián. zì gǔ dào:' xiān xià shǒu wèi qiáng'". zhè biān qīn lín dǎo hái quàn zhū yù chù xiē cái lǐ hái tā, tā xiān shì yī zhāng zhuàng zǐ gào zài xiàn lǐ, dào:
朱安国抬头一看,吃一惊,道:“鬼出了!”还一路嚷出去道:“有这等事,明日就县里告你。你阿叔该占侄儿媳妇的么?”回去想了一夜,道:“我告他占我老婆,须有媒人作证。他告我谋财杀命,须无指实。况且我告在先,他若来告时,只是拦水钱。自古道:‘先下手为强’”。这边亲、邻倒还劝朱玉处些财礼还他,他先是一张状子告在县里,道:
miè lún jiān zhàn shì: qiè mǒu yú tiān qǐ liù nián èr yuè, píng méi zhāng shì, lǐ pìn zhèng jìng chuān nǚ wèi qī. shòu shū zhū yù, tān nǚ zī sè, chéng mǒu wèi qǔ, dài gùn pī qiāng, jù jiā yín zhàn. lǐ shuō bù quān, fǎn xíng kuáng ōu. qì sī qīn shǔ xiàng jiān, lún yí miè jué shì qiáng jiān zhàn, fǎ jì nán róng. kòu tiān jiǎn chú duàn gěi, shí wèi ēn dé. shàng gào.
灭伦奸占事:切某于天启六年二月,凭媒张氏,礼聘郑敬川女为妻。兽叔朱玉,贪女姿色,乘某未娶,带棍劈枪,据家淫占。理说不悛,反行狂殴。泣思亲属相奸,伦彝灭绝;恃强奸占,法纪难容。叩天剪除、断给,实为恩德。上告。
xiàn zūn zhǔn le, biàn chū le pái, chà le liǎng gè rén, xiān dào zhū ān guó jiā. chī le dōng dào, sòng le gè' táng zhòng bāo ér, yòu le hòu shǒu. shuō zì jǐ míng méi jiǔ pìn, zhū yù qiáng zhàn.
县尊准了,便出了牌,差了两个人,先到朱安国家。吃了东道,送了个‘堂众包儿,又了后手。说自己□□□(明媒久)聘,朱玉强占。
chāi rén tīng le zhèi xiē kǒu cí, jìng dào zhū yù jiā lái. jiàn zhū yù shì xiǎo guān ér, hǎo shēng ná niē dào:" ā shū jiān zhàn zhí ér xí fù, zhè shì yǒu guān míng fēn de. jù nǐ shuō, shōu liú mí shī zǐ nǚ yě shì yǒu zuì, zhè yě shì zhuāng dà shì." zhū yù máng zhěng yí gè dà dōng dào, yāng lǐ dōu guǎn péi tā. zhè jiǎng gōng shì shì yǒu tóu chú de, lǐ dōu guǎn wèi zì jǐ, dào wèi chāi rén chōng tà, ná chū yí gè jiǔ qián dāng liǎng bàn de bāo ér. chāi rén dì yǔ lǐ dōu guǎn dào:" nǐ zài háng péng yǒu, ná dé chū? pì rú shuǐ bù tǔn lái, tǎo zhè fù rén yě de jīn bǎ yín zi, yě gāi hòu dài wǒ men xiē." zhǐ de yòu tiān dào yī liǎng èr qián. yí gè zhèng chà dǒng jiǔ guǐ, hòu shǒu sān qián, tiē chà jiǎng dú zhuō, dào hòu shǒu wǔ qián, yuē tā sù zhuàng. zhū yù yāng rén zuò yī zhǐ sù zhuàng, yě sù zài xiàn lǐ. dào:
差人听了这些口词,迳到朱玉家来。见朱玉是小官儿,好生拿捏道:“阿叔奸占侄儿媳妇,这是有关名分的。据你说,收留迷失子女也是有罪,这也是桩大事。”朱玉忙整一个大东道,央李都管陪他。这讲公事是有头除的,李都管为自己,倒为差人充拓,拿出一个九钱当两半的包儿。差人递与李都管道:“你在行朋友,拿得出?譬如水不氽来,讨这妇人也得斤把银子,也该厚待我们些。”只得又添到一两二钱。一个正差董酒鬼,后手三钱,贴差蒋独桌,倒后手五钱,约他诉状。朱玉央人作一纸诉状,也诉在县里。道:
jié zéi fǎn wū shì: qiè mǒu pín mín shǒu fèn, běn yuè yīn yǒu shuǐ zāi, fù nǚ zhèng shì, zhòng lián wú guī, yì mǒu shōu qǔ. qǐ è zhū ān guó, xiān chéng zhèng shì bì huàn, jié yī xiāng èr zhǐ, bìng shā yī mǔ hú shì. jù zhèng shì gào lǐ, jià cí fǎn wū. kòu jū qīn zú zhū fèng chén ài lǐ huá děng, diàn jū tiǎn zéi chāo wū, dǐng ēn shàng sù.
劫贼反诬事:切某贫民守分,本月因有水灾,妇女郑氏,众怜无归,议某收娶。岂恶朱安国,先乘郑氏避患,劫伊箱二只,并杀伊母胡氏。惧郑氏告理,驾词反诬。叩拘亲族朱凤、陈爱、李华等,电鞫殄贼超诬,顶恩上诉。
xiàn zūn yě zhǔn le. chū le pái, jiào qí fàn rén, yī qí luò dì. chāi rén xiāo le pái, chéng xíng lì chàng le míng, xiān jiào yuán gào zhū ān guó, shǎng qù dào:" xiǎo de yuán yú tiān qǐ liù nián, yòng duàn sì pǐ, cái lǐ shí liù liǎng, pìn zhèng shì wèi qī, shì zhè zhāng shì zuò méi, yuē zài mù jīn shí yuè zuò qīn. bù liào jīn yù shuǐ zāi, è shū chéng jī jiān zhàn."
县尊也准了。出了牌,叫齐犯人,一齐落地。差人销了牌,承行吏唱了名,先叫原告朱安国,上去道:“小的原于天启六年,用缎四匹,财礼十六两,聘郑氏为妻,是这张氏作媒,约在目今十月做亲。不料今遇水灾,恶叔乘机奸占。”
xiè xiàn zūn tīng le, biàn wèn dào:" mò bú shì shuǐ tǔn dào tā jiā, tā shōu de me? zhè yě bú shì jiān zhàn le."
谢县尊听了,便问道:“莫不是水氽到他家,他收得么?这也不是奸占了。”
biàn jiào zhāng shì wèn dào:" zhū ān guó pìn zhèng shì shì yǒu de me?"
便叫张氏问道:“朱安国聘郑氏事有的么?”
zhāng shì dào:" shì fù rén qīn sòng qù de."
张氏道:“是妇人亲送去的。”
xiàn zūn dào:" zhè fù rén kě shì zhèng shì me?"
县尊道:“这妇人可是郑氏么?”
zhāng shì dào:" zhèng shì."
张氏道:“正是。”
yòu jiào zhū yù:" nǐ zěn me shōu liú zhí fù, jìng xíng jiān zhàn?"
又叫朱玉:“你怎么收留侄妇,竟行奸占?”
zhū yù dào:" xiǎo rén qī yuè niàn sān rì zài jiā bì shuǐ, yǒu zhè fù rén tǔn lái, shuō shì yuán huā rén, mǔ zǐ dài yǒu liǎng gè hēi xiāng, bèi rén móu cái hài le mǔ qīn, shèng dé tā, yào xiǎo rén jiù. xiǎo rén jiù zài jiā lǐ, děng tā jiā lǐ lái xún. guò le wǔ liù rì, zhì wú rén lái. tā shuō jiā lǐ méi rén, gǎn xiǎo de ēn, qíng yuàn yǔ xiǎo de zuò shǐ nǚ. yǒu qīn zú lín rén chén ài, zhū fèng děng, shuō xiǎo de shàng wèi yǒu qī, jiào xiǎo de qǔ le. xiǎo de yě bù rèn de tā shì zhí fù. hòu qǐ chī jiǔ shí, zhèng shì rèn de zhū ān guó shì tuī tā mǔ zǐ xià shuǐ qiǎng tā xiāng zi de rén, fù rén yào xíng gào lǐ, tā biàn lái fǎn wū."
朱玉道:“小人七月廿三日在家避水,有这妇人氽来,说是袁花人,母子带有两个黑箱,被人谋财害了母亲,剩得她,要小人救。小人救在家里,等她家里来寻。过了五六日,至无人来。她说家里没人,感小的恩,情愿与小的做使女。有亲族邻人(陈爱,)朱凤等,说小的尚未有妻,叫小的娶了。小的也不认得她是侄妇。后起吃酒时,郑氏认得朱安国是推她母子下水、抢她箱子的人,妇人要行告理,他便来反诬。”
xiàn zūn dào:" nǐ suī bù zhī shì zhí fù, dàn yě bù gāi shōu mí shī zǐ nǚ."
县尊道:“你虽不知是侄妇,但也不该收迷失子女。”
zhū yù dào:" xiǎo de yě bù kěn shōu, fù rén zì méi chù qù."
朱玉道:“小的也不肯收,妇人自没处去。”
xiàn zūn jiào zhèng shì wèn dào:" nǎi fù mǔ zài rì céng xǔ zhū ān guó lái me?"
县尊叫郑氏问道:“妳父母在日曾许朱安国来么?”
zhèng shì dào:" céng yuán wén quē shī tīng shuō cǐ shì, dàn bù zhī shì zhū ān guó, bú shì zhū ān guó?"
郑氏道:“曾(原文缺失)(听说此事,但不知是朱)安国,不是朱安国?”
zhāng bì niáng dào:" wǒ céng yuán wén quē shī sòng lái de pìn lǐ, zěn shuō de bú shì?"
张篦娘道:“我曾(原文缺失)(送来的)聘礼,怎说得不是?”
zhèng shì dào:" lǐ shì yǒu, liǎng pǐ huā chóu, shí liù liǎng yín zi yuán wén quē shī xiàn zài xiāng nèi, bèi zhè qiáng zéi qiǎng qù, hái tuī wǒ luò shuǐ."
郑氏道:“礼是有,两匹花绸,十六两银子、(原文缺失)(现在箱内,)被这强贼抢去,还推我落水。”
xiàn zūn dào:" yuán wén quē shī nǎi jì shòu zhū jiā pìn, yě bù gāi yòu cóng rén le."
县尊道:“(原文缺失)(妳既受朱家聘),也不该又从人了。”
zhèng shì dào:" lǎo yé, fù rén yuán wén quē shī nà shí bèi zhè qiáng zéi jié cái móu mìng, ruò bú shì zhū yù lāo jiù, fù rén hái yǒu yuán wén quē shī shén shēn zi jià yǔ zhū jiā."
郑氏道:“老爷,妇人(原文缺失)(那时被这强贼)劫财谋命,若不是朱玉捞救,妇人还有(原文缺失)(什身子嫁与)朱家。”
xiàn zūn dào:" lùn lǐ tā shì lǐ pìn, nǎi zhè biān yuán wén quē shī sī qíng, hái gāi duàn yǔ zhū ān guó cái shì."
县尊道:“论理他是礼聘,妳这边(原文缺失)(私情,还该断与)朱安国才是。”
zhèng shì dào:" lǎo yé, tā jié fù rén cái, yuán wén quē shī shā fù rén mǔ, yòu dài shā fù rén, zhè shì chóu jiā. fù rén níng sǐ bù cóng."
郑氏道:“老爷,他劫妇人财,(原文缺失)(杀妇人母),又待杀妇人,这是仇家。妇人宁死不从。”
xiàn zūn dào:" guǒ yǒu zhè yàng qí shì!"
县尊道:“果有这样奇事!”
jiào zhū ān guó:" nǐ zěn móu cái móu mìng?"
叫朱安国:“你怎谋财谋命?”
zhū ān guó kòu tóu dào:" bìng méi zhè shì."
朱安国叩头道:“并没这事。”
zhèng shì dào:" nǐ xiē chuán zài dà shù xià, xiān tuī wǒ mǔ qīn, hòu tuī wǒ, wǒ rèn de nǐ. hái yǒu yī là lí xiǎo sī shāo chuán, nǐ hái yào lài? zhǐ pà jié qù xiāng zi yǔ zéi wù, zài nǐ jiā lǐ sōu dé chū lī!"
郑氏道:“你歇船在大树下,先推我母亲,后推我,我认得你。还有一腊梨小厮稍船,你还要赖?只怕劫去箱子与贼物,在你家里搜得出哩!”
zhū ān guó dào:" ē mí tuó fó! wǒ ruò yǒu zhè shì hài huáng bìng sǐ! nǎi zhǐ yào jià zhū yù, zào zhè yàng shì fēi."
朱安国道:“阿弥陀佛!我若有这事害黄病死!妳只要嫁朱玉,造这样是非。”
xiàn zūn dào:" yě bà."
县尊道:“也罢。”
jiào zhèng shì:" nǎi dào shì zěn me liǎng gè xiāng? wǒ jiù yā nǎi liǎng rén qù qǔ lái."
叫郑氏:“妳道是怎么两个箱?我就押妳两人去取来。”
zhèng shì dào:" shì hēi qī bǎn xiāng èr gè. yí gè bái tóng suǒ, hòu biān tuō yí kuài hé shàn yí gè shì huáng tóng suǒ, méi yī biān tóng guǎn."
郑氏道:“是黑漆板箱二个。一个白铜锁,后边脱一块合扇;一个是黄铜锁,没一边铜馆。”
xiàn zūn yòu wèn dào:" xiāng nèi shì shén me wù jiàn?" jiù jiào zhèng shì bào, yí gè shū shǒu xiě:
县尊又问道:“箱内是什么物件?”就叫郑氏报,一个书手写:
sī yī bǎi èr shí liǎng, jì qī fǎng chē mián bù liù pǐ níng bù èr pǐ bàn mián dōu jīn bàn tóng qián sān qiān èr bǎi wén dìng yín wǔ liǎng suì yín sān liǎng yín jì yī dǐng yín quān yí gè mǒ tóu yī quān qiào huā bā zhī yín guǒ zǐ zān sān zhī yù huā zān sì zhī yín gǔ zhé zān èr zhī yín jiè zhǐ bā gè yín wā yī zhī yín huán èr shuāng shuǐ hóng mián chóu yī pǐ hóng sī chóu ǎo yī jiàn guān lǜ sī chóu ǎo yī jiàn yuè bái mián chóu ǎo yī jiàn qīng chóu shān yī jiàn hóng chóu qún yī tiáo lán chóu qún yī tiáo dà xiǎo qīng bù shān èr jiàn lán bù shān èr jiàn bái bù qún èr tiáo hóng bù ǎo yī jiàn lǜ bù qún yī tiáo pìn lǐ hóng huā chóu yī pǐ shā lǜ huā chóu yī pǐ pìn yín sì dìng shí liù liǎng tián qì èr zhāng sāng dì qì yī zhāng hái yǒu yī shí shī jì de.
丝一百二十两,计七(纺)车;绵布六匹;□(薴)布□□(二匹)半;绵兜斤半;铜钱三千二百文;□□□□(锭银五两);碎银三两;银髻一顶;银圈一个;□□□□(抹头一圈);俏花八枝;银果子簪三枝;玉花簪四枝;(银)古折簪二枝;银戒指八个;银挖一枝;□□(银环)二双;水红绵绸一匹;红丝绸袄一件;□□(官绿)丝绸袄一件;月白绵绸袄一件;青绸衫一件;红绸裙一条;蓝绸裙一条;大小青布衫二件;蓝布衫二件;白布裙二条;红布袄一件;绿布裙一条;聘礼红花绸一匹;沙绿□□(花绸)一匹;聘银四锭十六两;田契二张;□□□(桑地契)一张;还有一时失记的。
xiàn zūn jiù zhe liǎng gè chāi rén, tóng zhū ān guó zhèng shì qù rèn qǔ: dào:" dōng xī rú yǒu, wǒ bǎ zhū ān guó dìng zuì rú wú, jiāng zhèng shì zuò wū."
县尊就着两个差人,同朱安国、郑氏去认取:道:“东西如有,我把朱安国定罪;如无,将郑氏坐诬。”
chāi rén yā le dào zhū ān guó jiā, guǒ jiàn liǎng zhǐ hēi xiāng. zhèng shì dào:" zhèng shì wǒ de."
差人押了到朱安国家,果见两只黑箱。郑氏道:“正是我的。”
zhū ān guó shuō:" bú shì."
朱安国说:“不是。”
chāi rén dào:" shì bú shì, lǎo yé miàn qián zhēng." biàn jiào rén káng le, fēi pǎo dào guān.
差人道:“是不是,老爷面前争。”便叫人扛了,飞跑到官。
zhū ān guó hái shì qiáng zhēng, zhèng shì zhí dìng dào:" shì wǒ de!"
朱安国还是强争,郑氏执定道:“是我的!”
xiè xiàn zūn dào:" zhū ān guó, wǒ yě zhe lì yǔ nǐ wèi yī dān, nǐ bào lái, wǒ chá duì."
谢县尊道:“朱安国,我也着吏与你为一单,你报来,我查对。”
zhū ān guó dào:" xiǎo de yīn shuǐ lái bìng zuò yī chù. luàn le, jì bù qīng."
朱安国道:“小的因水来并做一处。乱了,记不清。”
xiàn zūn dào:" zhè děng jìng shì tā de le." zhū ān guó wú nài, gù luàn bào le jǐ jiàn.
县尊道:“这等竟是她的了。”朱安国无奈,故乱报了几件。
zhī jiàn yī dǎ kāi, xiè xiàn zūn dào:" bù bì kàn le, zhè shì zhèng shì de."
只见一打开,谢县尊道:“不必看了,这是郑氏的。”
zhū ān guó kòu tóu dào:" shí shì xiǎo de cái wù, nǎ yī jiàn bú shì xiǎo de kǔ zhēng de?"
朱安国叩头道:“实是小的财物,哪一件不是小的苦挣的?”
xiè xiàn zūn dào:" qiě ná qǐ lái! nǐ zhè nú cái, nǐ xiāng lǒng jù wèi shī shuǐ, tā shì shī shuǐ de. nǐ kàn tā nà bù pǐ yī fú, nǎ jiàn méi yǒu shuǐ zì hén? nǐ hái yào qiáng zhēng." jiǎn chū yín zi tóng qián, shù dōu bù chà.
谢县尊道:“且拿起来!你这奴才,你箱笼俱未失水,它是失水的。你看她那布匹衣服,哪件没有水渍痕?你还要强争。”检出银子、铜钱,数都不差。
xiè xiàn zūn jiào jiā qǐ lái, dǎo shì zhū yù guì shǎng qù dào:" xiǎo de zú xiōng zhǐ de zhè zi, tā yòu wèi zēng qǔ qī, ruò lǎo yé zhèng fǎ, shì gē zǐ jué le sì le. kuàng qiě jié qù cái wù yǐ jīng zài guān xiǎo de qī zǐ wèi sǐ, zhǐ qiú lǎo yé tiān ēn."
谢县尊叫夹起来,倒是朱玉跪上去道:“小的族兄只得这子,他又未曾娶妻,若老爷正法,是哥子绝了嗣了。况且劫去财物已经在官;小的妻子未死,只求老爷天恩。”
xiè xiàn zūn dào:" tā móu cái jié mìng, jù yǐ yǒu xíng, zěn shēng ráo dé?"
谢县尊道:“他谋财劫命,俱已有行,怎生饶得?”
zhòng rén yòu guì shǎng qù dào:" lǎo yé, rì qián shuǐ biàn, rén jiā dōu yǒu dǎ lāo de. ruò bǎ zuò jié cái, pà shī wù de fēn fēn gào rǎo, yǒu fèi tiān xīn. jù zhèng shì shuō shā tā mǔ qīn, yě wú jiàn zhèng."
众人又跪上去道:“老爷,日前水变,人家都有打捞的。若把作劫财,怕失物的纷纷告扰,有费天心。据郑氏说杀她母亲,也无见证。”
zhū ān guó yòu kòu tóu dào:" shí shì tā xiāng zi zhuàng le xiǎo rén de chuán, zhè nǚ zǐ zhèn xià shuǐ qù, bìng bù céng tuī tā, bìng bù céng jiàn lǎo fù rén. xiǎo de qī zǐ qíng yuàn ràng yǔ shū zǐ, zhǐ qiú lǎo yé ráo mìng."
朱安国又叩头道:“实是她箱子撞了小人的船,这女子振下水去,并不曾推她,并不曾见老妇人。小的妻子情愿让与叔子,只求老爷饶命。”
xiàn zūn dào:" nǐ zhè rén qiáng liáng, bì jìng rì hòu hái sī móu hài zhū yù, zhè jué bù kě ráo."
县尊道:“你这人强梁,毕竟日后还思谋害朱玉,这决不可饶。”
zhū ān guó yòu kòu tóu dào:" ruò zhū yù hòu rì yǒu xiē cháng duǎn, dōu yuán wén quē shī shì xiǎo rén cháng mìng." qīn zú lín lǐ yòu wèi kòu tóu qiú ráo. xiàn zūn yě jiù jiāng jiù chū shěn dān dào:
朱安国又叩头道:“若朱玉后日有些长短,都(原文缺失)(是小人)偿命。”亲族邻里又为叩头求饶。县尊也就将就出审单道:
zhū ān guó chéng wēi shè lì, zhī tú cái ér bù zhī jiù rén, ér yǐ pìn zhī qī, suì luò zhū yù shǒu yǐ! shì tiān huò xiōng rén, duó qí pèi yě. rén shī ér níng zhī yǐ dé zhī cái, fù bù kě jù hū? zhū yù zhěng nì dé fù, zhèng shì gǎn ēn wěi shēn, yì qíng zhī shùn dì, zhèng shì zhī cái guī zhī zhèng shì, zé ān guó zhī pìn yì yí hái zhī ān guó ěr. shì chū yì cháng, fǎ nán shēn shéng, gū cóng kuān yòu, réng lì àn yǐ dù sòng duān.
朱安国乘危射利,知图财而不知救人,而已聘之妻,遂落朱玉手矣!是天祸凶人,夺其配也。人失而宁知已得之财,复不可据乎?朱玉拯溺得妇,郑氏感恩委身,亦情之顺第,郑氏之财归之郑氏,则安国之聘亦宜还之安国耳。事出异常,法难深绳,姑从宽宥,仍立案以杜讼端。
xiàn zūn dào:" zhè shì móu cái móu mìng, shì yí zhòng chù. zhèng shì zāi huāng zhī shí, zhèng shì shàng cún, nà xiāng zi hái zhǐ zuò lāo qǔ de, wǒ ráo nǐ zuì, gū bù zhòng jiū. zhū ān guó hái zhe tā chū yī jié zhuàng, bìng bù xǔ yīn hài zhū yù. wǒ zhè lǐ hái wèi tā lì àn, tōng shēn sān yuàn." zhòng rén dōu kòu xiè le chū lái.
县尊道:“这事谋财谋命,事宜重处。正是灾荒之时,郑氏尚存,那箱子还只作捞取的,我饶你罪,姑不重究。朱安国还着他出一结状,并不许阴害朱玉。我这里还为他立案,通申三院。”众人都叩谢了出来。
nà biān zhū yù yǔ zhèng shì huān huān xǐ xǐ, lǐng le zhèi xiē wù shì jiā qù. dào jiā, qǐng lín shè, qǐng zōng zú, yě lái qǐng zhū ān guó. zhū ān guó zì xiū dé méi liǎn zuǐ, bù qù. tā zì dé le gè huā zhī yàng lǎo pó, yòu dé le yī zhǔ qián, hǎo bù kuài huó!
那边朱玉与郑氏欢欢喜喜,领了这些物事家去。到家,请邻舍,请宗族,也来请朱安国。朱安国自羞得没脸嘴,不去。他自得了个花枝样老婆,又得了一主钱,好不快活!
yī niàn cí xīn tiān jiàn zhī, gù jiào zhī nǚ chū yáo chí.
一念慈心天鉴之,故教织女出瑶池。
jīn zēng yòu fù yíng sì qiè, xiū shā qī xīn qīng bó ér.
金缯又复盈笥箧,羞杀欺心轻薄儿。
zhī jiàn zhū ān guó tàn qì rú léi dào:" dāng chū zhǐ gù yào cái, bù gù yào rén. shéi zhī dào bǎ yí gè lǎo pó sòng yǔ le shū zǐ, hái yòu bǎ dào shǒu de dōng xī yī háo bù dé, fǎn chī yī chǎng guān sī." yòu qù le jǐ liǎng yín zi, bǎ zhuī lái de cái lǐ, yě yòng qù yī bàn, zhěng rì ào hèn bù kuài, hài chéng yí gè huáng bìng, jī hū sǐ le. xiāng lǐ jiān dōu chuán tā yí gè hēi zhǎng bù zhǎng jìn de míng.
只见朱安国叹气如雷道:“当初只顾要财,不顾要人。谁知道把一个老婆送与了叔子,还又把到手的东西一毫不得,反吃一场官司。”又去了几两银子,把追来的财礼,也用去一半,整日懊恨不快,害成一个黄病,几乎死了。乡里间都传他一个黑长不长进的名。
zhū yù rén dào tā zhōng hòu cí xīn, dōu kěn fú chí tā.
朱玉人道他忠厚慈心,都肯扶持他。
zhè kě bú jiàn hěn xīn tān cái de, shī rén hái shī cái yòng xīn jiù rén de, dé rén yòu dé cái. huò fú wú mén, wéi rén zì zhào.
这可不见狠心贪财的,失人还失财;用心救人的,得人又得财。祸福无门,唯人自召。
gù dāng shí céng shuō jiāng xī yáng pǔ nèi gé, qí zǔ yù jiāng xī hóng shuǐ fā shí, rén qǔ xiāng lǒng, tā zhǐ jiù rén. hòu lái shēng le yáng gé lǎo, yě zèng gé lǎo. zhè shì zhū yù duì zhèng. yòu yǒu fú jiàn zhāng wén qǐ, yǔ yī xìng zhōu de bì kòu rù shān, jiàn yī měi nǚ. zhōng yè zhōu yào jiān tā, zhāng lì zhǐ. yòu sòng cǐ nǚ zhì yī cūn lǎo jiā, jiào tā fǎng tā jiā sòng hái. nǚ zǐ chū chāi yuán wén quē shī chuàn xiāng xiè, tā bù shòu. hòu yǒu dà xìng huáng shì, zhāo wén qǐ wèi xù, chéng qīn zhī yè, xì kàn qī zǐ, zhèng shān zhōng nǚ zǐ. shì hù tā zhèng hù qí qī, kě wèi zhū ān guó fǎn zhèng. shuí wèi yī niàn zhī shàn è, tiān bù bào zhī zāi!
故当时曾说江西杨溥内阁,其祖遇江西洪水发时,人取箱笼,他只救人。后来生了杨阁老,也赠阁老。这是朱玉对证。又有福建张文启,与一姓周的避寇入山,见一美女。中夜周要奸他,张力止。又送此女至一村老家,叫他访他家送还。女子出钗(原文缺失)(钏相)谢,他不受。后有大姓黄氏,招文启为婿,成亲之夜,细看妻子,正山中女子。是护他正护其妻,可为朱安国反证。谁谓一念之善恶,天不报之哉!