strong hú chù ér cūn lǐ nào zhēn niáng zhào dà láng lín zhōng xún hú jī strong
胡黜兒村裏鬧貞娘 趙大郎林中尋狐跡
héng shēng biàn huà yì duō tú, yāo huàn cóng lái mò guò hú.
橫生變化亦多途,妖幻從來莫過狐。
jiǎ fú zhuāng shén rén bù shí, hé yí jīn rì shèng gū gū.
假佛裝神人不識,何疑今日聖姑姑。
huà shuō zhū chóng bǎi shòu, duō yǒu biàn huàn zhī shì, rú hēi yú hàn zi bái luó měi rén hǔ wèi sēng wèi yù niú chēng wáng bào chēng jiāng jūn quǎn wèi zhǔ rén lù wèi dào shì láng wèi xiǎo ér, jiàn yú xiǎo shuō tā shū, bù kě shèng shù. jiù zhōng wéi yuán hóu èr zhǒng, zuì yǒu líng xìng. suàn lái zǒng bù rú hú chéng yāo zuò guài, shì jī duō duān. zhè hú shēng de kǒu ruì bí jiān tóu xiǎo wěi dà, máo zuò huáng sè, qí yǒu xuán hú bái hú, zé shòu duō ér sè biàn yě. àn xuán zhōng jì yún: hú wǔ shí suì néng biàn huà wèi rén bǎi suì néng zhī qiān lǐ wài shì qiān suì yǔ tiān xiàng tōng rén bù néng zhì, míng yuē tiān hú. xìng shàn gǔ huò, biàn huàn wàn duān. suǒ yǐ cóng gǔ zhì jīn, duō yǒu jiāng hú bǐ rén de. rú shuō rén róng mào yāo ráo, wèi zhī hú mèi xīn shén bù dìng, wèi zhī hú yí jiāng wěi zuò zhēn, wèi zhī hú jiǎ sān péng sì yǒu, wèi zhī hú qún.
話說諸蟲百獸,多有變幻之事,如黑魚漢子、白螺美人、虎為僧為嫗、牛稱王、豹稱將軍、犬為主人、鹿為道士、狼為小兒,見於小說他書,不可勝數。就中惟猿猴二種,最有靈性。算來總不如狐成妖作怪,事跡多端。這狐生得口銳鼻尖、頭小尾大,毛作黃色,其有玄狐白狐,則壽多而色變也。按玄中記云:「狐五十歲能變化為人;百歲能知千里外事;千歲與天相通;人不能制,名曰天狐。性善蠱惑,變幻萬端。」所以從古至今,多有將狐比人的。如說人容貌妖嬈,謂之狐媚;心神不定,謂之狐疑;將偽作真,謂之狐假;三朋四友,謂之狐群。
kàn guān, qiě tīng wǒ jiě shuō hú mèi èr zì: dà fán pìn hú yào hōng yòu nán zǐ, biàn biàn zuò gè měi mào fù rén. mǔ hú yào hōng yòu fù rén, biàn biàn zuò gè měi mào nán zǐ. dōu shì cǎi tā de yīn jīng yáng xuè, zhù chéng xiū liàn zhī shì. nǐ dào shén me fǎ ér biàn huà, tā tiān shēng yǒu zhè gè dào shù, jiǎ rú pìn hú yào biàn fù rén, biàn yòng zhe sǐ fù rén de dú lóu dǐng gài mǔ hú yào biàn nán zǐ, yě yòng zhe sǐ nán zǐ de dú lóu dǐng gài, qǔ lái dài zài zì jiā tóu shàng, duì yuè ér bài. ruò shì bù gāi biàn huà de shí hòu, zhè piàn dǐng gài gū lù lù gǔn xià lái le, ruò hái láo láo de zài tóu shàng, bài zú le qī qī sì shí jiǔ bài, lì dì biàn zuò nán nǚ zhī xíng. chě xiē shù yè huā piàn zhē yǎn shēn tǐ, biàn chéng wǔ sè shí xīn yī fú. rén yǒu jiàn tā měi mào huá zhuāng, yòu zì néng yán měi xiào, bù qīn zì jìn, wú bù diān zhī dào zhī, chú què yì fū liè fù, qí tā shí gè rén dào yǒu jiǔ gè bàn zhe le tā de quān tào, suǒ yǐ jiào zuò hú mèi. bù zhǐ rú cǐ, tā yòu néng féng sēng zuò fú, yù dào chēng xiān, hōng rén lǐ bài gōng yǎng, suǒ yǐ táng cháo yǒu hú shén zhī shuō, jiā jiā jì sì, bù gǎn dài màn. dāng shí yǒu yàn yuē: wú hú bù chéng cūn. cǐ suī wǔ dài shí xiāo xī, rán qí zhǒng zhì jīn wèi cháng jué yě. shī yuē:
看官,且聽我解說狐媚二字:大凡牝狐要哄誘男子,便變做個美貌婦人。牡狐要哄誘婦人,便變做個美貌男子。都是採他的陰精陽血,助成修鍊之事。你道什麼法兒變化,他天生有這個道數,假如牝狐要變婦人,便用著死婦人的髑髏頂蓋;牡狐要變男子,也用著死男子的髑髏頂蓋,取來戴在自家頭上,對月而拜。若是不該變化的時候,這片頂蓋骨碌碌滾下來了,若還牢牢的在頭上,拜足了七七四十九拜,立地變作男女之形。扯些樹葉花片遮掩身體,便成五色時新衣服。人有見他美貌華裝,又自能言美笑,不親自近,無不顛之倒之,除卻義夫烈婦,其他十個人倒有九個半著了他的圈套,所以叫做狐媚。不止如此,他又能逢僧作佛,遇道稱仙,哄人禮拜供養,所以唐朝有狐神之說,家家祭祀,不敢怠慢。當時有諺曰:「無狐不成村。」此雖五代時消息,然其種至今未嘗絕也。詩曰:
shì jiān shì shì jiē chéng jiǎ, nà de yāo hú dú rèn zhēn.
世間事事皆成假,那得妖狐獨認真。
ruò shǐ rén qíng wú jiǎ wěi. yāo hú yīng zì dé tiān chēn.
若使人情無假偽。妖狐應自得天嗔。
huà shuō dà sòng xián píng gǎi yuán, zhēn zōng huáng dì dēng jí. nà shí mín ān guó tài, zì bù bì shuō. què shuō xī chuān ān dé zhōu yǒu gè zǐ tóng cūn, cūn zhōng zhù gè liè hù, xìng zhào míng yī, yuán shì bài luò dà hù rén jiā, wèi tā xíng yī, rén dōu chēng tā zhào dà láng. nà zhào yī yǒu gè qī zǐ, xìng qián, shì fǔ zhōng qián yuán wài nǚ ér, nián fāng èr shí èr suì, pō yǒu yán sè. zhào yī kào dǎ liè wèi shēng, nà qián shì zhī zài cǎo táng zhōng, zuò xiē zhēn zhǐ, bāng jiā guò huó. bǐng xìng zhēn jié, rén rén jìng zhòng. yī rì chū mén jí shuǐ, shuí zhī bèi yī gè yāo hú kuī jiàn, nà chù shēng dòng le xié xīn, yào qù yǐn yòu tā, biàn zuò gè qiào xiù cái mó yàng, chuān yī shēn qí zhěng de yī fú, měi rì zhǐ děng tā zhàng fū chū mén, biàn qù dào tā mén shǒu, huò lì huò zuò, huò shí jiǎ zhuāng jī kě, tǎo jiāng tǎo shuǐ, yǐn de fù rén kāi kǒu, tā yòu gù yì zhēng jǐ jù fēng huà, nà fù rén xīn jiān rú shí, quán rán bù dòng, yīn cǐ mèi tā bù dé. zhào yī yī lián liǎng rì, zài zì jǐ mén shǒu zhuàng jiàn le nà xiù cái, jiàn tā zōng jī yǒu xiē qí guài, wèn tā xìng míng, xiù cái dá yīng: zài xià xìng hú míng chù, zài qián cūn kàn shū, xián bù zhì cǐ. zhào yī yǒu xīn dào qián cūn fǎng wèn, bìng wú cǐ rén, yù jiā yí huò. hū yī rì, qián shì zǎo qǐ shū zhuāng, bù jiàn le yī zhī dìng jì de yín zān, shān ér xiù ér lóng ér xiāng ér jiǎn zhuāng ér bèi wō ér gè chù dōu fān biàn le, zhǐ qiáng jiǎo xià yǒu gè lǎo shǔ xué, yě diǎn zhe dēng zhào guò jǐ biàn, nà yǒu xiē yǐng xiàng. dào wǔ shàng zhǔ fàn shú le, jiē kāi guō gài, zhè zhī zān bù wāi bù xié, chā zài fàn guō zhōng xīn, bá qǐ kàn shí, què yòu zuò guài, zhè gǔn rè de fàn guō lǐ miàn, zān ér hái shì lěng de. qián shì kǒng zhàng fū bù xìn, mán guò bù tí. yòu yī rì zǎo qǐ xià chuáng, zhèng yào chuān xiù xié, què bù jiàn le yī zhī. zhào yī dào: xiǎng shì māo ér xián qù le, lìng huàn yī shuāng chuān bà. nà rì zhào yī chū bù duō shí biàn huí, xiù lǐ mō chū yī zhī xiù xié ér yǔ qī zǐ kàn dào: kě shì nǐ de? qián shì dào: zhèng shì, nà lǐ shí lái? zhào yī dào: sān lǐ zhī wài, yī zhī shí liú shù shàng guà zhe, què bú shì guài shì! qián shì fāng cái gǎn bǎ yín zān zhī shì, duì nà zhàng fū shuō qǐ. zhào yī dào: cǐ bì shān xiāo yě mèi suǒ wèi, cháng yán dào: jiàn guài bù guài, qí guài zì huài. mò cǎi biàn liǎo. zì shì zhào jiā guài yì bù jué, yì wú shāng sǔn. fū qī liǎng gè wú kě nài hé, zhǐ bù lǐ tā, hòu lái guàn le, yuè bù zài yì.
話說大宋咸平改元,真宗皇帝登極。那時民安國泰,自不必說。卻說西川安德州有個梓潼村,村中住個獵戶,姓趙名壹,原是敗落大戶人家,為他行一,人都稱他趙大郎。那趙壹有個妻子,姓錢,是府中錢員外女兒,年方二十二歲,頗有顏色。趙壹靠打獵為生,那錢氏只在草堂中,做些針指,幫家過活。稟性貞潔,人人敬重。一日出門汲水,誰知被一個妖狐窺見,那畜生動了邪心,要去引誘他,變做個俏秀才模樣,穿一身齊整的衣服,每日只等他丈夫出門,便去到他門首,或立或坐,或時假裝飢渴,討漿討水,引得婦人開口,他又故意掙幾句風話,那婦人心堅如石,全然不動,因此魅他不得。趙壹一連兩日,在自己門首撞見了那秀才,見他蹤跡有些奇怪,問他姓名,秀才答應:「在下姓胡名黜,在前村看書,閒步至此。」趙壹有心到前村訪問,並無此人,愈加疑惑。忽一日,錢氏早起梳粧,不見了一隻定髻的銀簪,衫兒、袖兒、籠兒、箱兒、減粧兒、被窩兒各處都翻遍了,只牆腳下有個老鼠穴,也點著燈照過幾遍,那有些影像。到午上煮飯熟了,揭開鍋蓋,這枝簪不歪不斜,插在飯鍋中心,拔起看時,卻又作怪,這滾熱的飯鍋裏面,簪兒還是冷的。錢氏恐丈夫不信,瞞過不題。又一日早起下床,正要穿繡鞋,卻不見了一隻。趙壹道:「想是貓兒啣去了,另換一雙穿罷。」那日趙壹出不多時便回,袖裏摸出一隻繡鞋兒與妻子看道:「可是你的?」錢氏道:「正是,那裏拾來?」趙壹道:「三里之外,一枝石榴樹上掛著,卻不是怪事!」錢氏方才敢把銀簪之事,對那丈夫說起。趙壹道:「此必山魈野魅所為,常言道:見怪不怪,其怪自壞。莫睬便了。」自是趙家怪異不絕,亦無傷損。夫妻兩個無可奈何,只不理他,後來慣了,越不在意。
qí shí zhòng yáng jié jìn, fēng gāo cǎo kū, zhèng shì shè liè de shí hòu. zhào yī hé jǐ gè yì bān de liè hù, jià zhe yīng quǎn, guà le gōng jiàn, gè zhí shǐ guàn de qì xiè, chū le zǐ tóng cūn, dào shān zhōng dǎ liè. dàn jiàn:
其時重陽節近,風高草枯,正是射獵的時候。趙壹和幾個一般的獵戶,駕著鷹犬,掛了弓箭,各執使慣的器械,出了梓潼村,到山中打獵。但見:
rén rén chěng yǒng, gè gè kuā qiáng. chěng yǒng de dào, yī jiàn kě guàn shuāng diāo. kuā qiáng de dào, yī rén néng bì èr hǔ.? de?, jiào de jiào, shēng yīn qī cǎn, jīng hài de wú fēi shì yě shòu fēi qín. sǐ de sǐ, huó de huó, xuè ròu lín lí, shù fù de zǒng zhǐ shì pī máo dài jiǎo. yīng quǎn mèi rén piān zuò shì, dāo qiāng yù wù běn wú qíng. zhǐ tú duō huò zuò shēng yá, yī rèn páng rén hū niǎo zéi.
人人逞勇,個個誇強。逞勇的道,一箭可貫雙鵰。誇強的道,一人能斃二虎。?的?,叫的叫,聲音悽慘,驚駭的無非是野獸飛禽。死的死,活的活,血肉淋漓,束縛的總只是披毛帶角。鷹犬媚人偏作勢,刀槍遇物本無情。只圖多獲作生涯,一任旁人呼鳥賊。
zhào yī hé zhòng liè hù dǎ wéi, jiāng wǎn, dé le xiē?? bā lù tù zhī lèi, zhòng rén jūn fēn le. què yù zhuǎn shēn, hū rán shān tǔ āo lǐ, gǎn chū yī qún huān lái, zhòng liè hù dào: wǒ men gè chěng běn shì, gǎn qǔ nà huān, xiān dé zhě, zhòng rén chū lái xiāng hè. zhào yī dào: shuō dé shì. jiào jǐ gè méi běn shì de zhuāng hù shǒu zhe yīng quǎn. zhào yī tí zhe yī bǐng gāng chā, yòu tóng wǔ liù gè hǎo hàn gè zhí xiē qiāng gùn de fēi bēn shǎng qù. nà yī qún huān bèi rén gǎn jí, sì sàn zǒu le, zhòng rén biàn fēn tóu zhuī gǎn. zhào yī qù dìng yī gè jué dà de zhū huān, jǐn lì gǎn qù, yuē mò èr sān lǐ lù, nà huān yǐ bù jiàn le. zhào yī xīn zhōng bù shě, pǎo shàng gāo chù wàng shí, zhǐ jiàn nà huān hái zài qián shān pō xià luàn cǎo zhōng, dōng tiào xī zuān, yào xún gè kǒng dòng duǒ cáng, zhào yī jǐn lì yòu gǎn, zhuǎn guò le jǐ gè shān pō, nà huān zǒu dé méi le, zhǐ jiàn yī tóu dà jiǎo lù, zài pō xià chī cǎo, nà lù jiàn yǒu rén lái biàn pǎo. zhào yī dào: suī gǎn huān bù zhe, ruò dé cǐ lù, yě hǎo zhē xiū. huāng máng tuō xià bù shān, shuān zài yāo lǐ, bēn shàng pō gǎn le hǎo yī chéng, nà lù yòu bù jiàn le. zhǐ tīng dé quán shēng luàn xiǎng, zhào yī pǎo dé kǒu kě, zhèng yào xún kǒu shuǐ chī, kàn kàn jǐ chù jiàn shuǐ, dōu shì xiǎo xiǎo qù chù, bù shèn jié jìng, yī zhe liú quán lái lù, ái xún shǎng qù, yòu xíng le yī chéng, zhí dào nà shān tǔ āo zhī zhōng, yī gǔ qīng quán, rú zhū lián pēn báo xià lái, yī miàn yī gè shuǐ tán, tán nèi dōu shì shí zǐ, qí qīng chè dǐ. zhào yī fàng xià gāng chā, jiāng shǒu jū qǐ, gā le jǐ kǒu, dào: gòu le. yǎn jiàn tiān sè yǐ wǎn, tí le gāng chā huí shēn biàn zǒu, què bù zhī yǐ lái le èr shí duō lǐ zhī dì, cǐ shì jiǔ yuè chū bā rì, rì guāng cái tuì, zǎo xiàn chū bàn lún míng yuè. chéng xìng ér lái, bài xìng ér qù, yī bù yǒu yī bù, yuē mò xíng bù shàng yī èr lǐ, yuè guāng zhī xià, yuǎn yuǎn wàng jiàn qián miàn shù lín zhōng, yǒu xiē xíng dòng zhī yǐng. zhào yī zhàn zhù jiǎo tóu, dìng jīng kàn shí, què yuán lái shì yī gè yě hú, tóu shàng dǐng le yī piàn sǐ rén de tiān líng gài, duì zhe míng yuè bú zhù de kē tóu. zhào yī dào: qí guài! cháng wén rén shuō, hú néng biàn huà, mò fēi zhè niè chù nòng zhè dào ér, wǒ qiě qiāo qiāo kàn tā zěn dì. zhǐ jiàn nà hú bài le duō shí, zhào yī wàng qù, kàn kàn xiàng gè měi nán zǐ, yǔ xiān shí suǒ jiàn hú chù xiù cái wú yì, zhào yī dào: yuán lái rú cǐ. bù jué xīn zhōng dà nù, qīng qīng de fàng xià gāng chā, jiě xià gōng lái, dā shàng jiàn, gōng kāi de mǎn, jiàn qù de jí, kàn zhèng hú shēn sōu de shè qù, jiào shēng: zhe! zhèng shì míng qiāng yì duǒ, àn jiàn nán fáng, zhèng zhōng le hú de zuǒ tuǐ. nà hú dà jiào yī shēng, bǎ gè tiān líng gài zhuā jiāng xià lái, fù le yuán xíng, dài jiàn ér táo. zhào yī yī lái tiān wǎn, èr lái xīn zhōng yě bù miǎn yǒu xiē hài pà, dǎ gè hán jìn, bù gǎn zhuī gǎn, guà le gōng, bǎ bù shān zhǎn kāi, pī zài shēn shàng, dào tí gāng chā, fēi bēn jiù lù ér huí.
趙壹和眾獵戶打圍,將晚,得了些?、?巴、鹿、兔之類,眾人均分了。卻欲轉身,忽然山土凹裏,趕出一群獾來,眾獵戶道:「我們各逞本事,趕取那獾,先得者,眾人出來相賀。」趙壹道:「說得是。」叫幾個沒本事的莊戶守著鷹犬。趙壹提著一柄鋼叉,又同五六個好漢各執些槍棍的飛奔上去。那一群獾被人趕急,四散走了,眾人便分頭追趕。趙壹覷定一個絕大的豬獾,盡力趕去,約莫二三里路,那獾已不見了。趙壹心中不捨,跑上高處望時,只見那獾還在前山坡下亂草中,東跳西鑽,要尋個孔洞躲藏,趙壹盡力又趕,轉過了幾個山坡,那獾走得沒了,只見一頭大角鹿,在坡下吃草,那鹿見有人來便跑。趙壹道:「雖趕獾不著,若得此鹿,也好遮羞。」慌忙脫下布衫,拴在腰裏,奔上坡趕了好一程,那鹿又不見了。只聽得泉聲亂響,趙壹跑得口渴,正要尋口水吃,看看幾處澗水,都是小小去處,不甚潔淨,依著流泉來路,捱尋上去,又行了一程,直到那山土凹之中,一股清泉,如珠簾噴薄下來,一面一個水潭,潭內都是石子,其清澈底。趙壹放下鋼叉,將手掬起,呷了幾口,道:「彀了。」眼見天色已晚,提了鋼叉回身便走,卻不知已來了二十多里之地,此是九月初八日,日光才退,早現出半輪明月。乘興而來,敗興而去,一步有一步,約莫行不上一二里,月光之下,遠遠望見前面樹林中,有些行動之影。趙壹站住腳頭,定睛看時,卻原來是一個野狐,頭上頂了一片死人的天靈蓋,對著明月不住的磕頭。趙壹道:「奇怪!常聞人說,狐能變化,莫非這孽畜弄這道兒,我且悄悄看他怎地。」只見那狐拜了多時,趙壹望去,看看像個美男子,與先時所見胡黜秀才無異,趙壹道:「原來如此。」不覺心中大怒,輕輕的放下鋼叉,解下弓來,搭上箭,弓開的滿,箭去的疾,看正狐身颼的射去,叫聲:「著!」正是明槍易躲,暗箭難防,正中了狐的左腿。那狐大叫一聲,把個天靈蓋抓將下來,復了原形,帶箭而逃。趙壹一來天晚,二來心中也不免有些害怕,打個寒噤,不敢追趕,掛了弓,把布衫展開,披在身上,倒提鋼叉,飛奔舊路而回。
què shuō zhòng liè hù huí cūn zhōng, gū le xiē zhuó jiǔ, zhǔ shóu le yě wèi, zài shān xià liáng péng nèi wéi zuò chī zhe, děng nà zhào yī de xiāo xī. yī rén shuō: dà láng lái dé chí, yí dìng bèi tā dé shǒu le. yī rén shuō: liǎng zhī jiǎo gǎn zhe sì zhī jiǎo. yě bǎ wěn bù dé. yī rén shuō: zhào dà shǒu duàn yuán lái liǎo de. yòu yǒu yī rén shuō: cǐ shí bù jiàn huí, mò fēi gǎn bù zhe huān, fǎn bèi huān gǎn qù! zhòng rén dōu zài tán xiào, nèi yī gè yǎn kuài de zhǐ dào: zhè bú shì tā lái le? zhòng rén dōu zǒu chū liáng péng yíng zhe, zhǐ jiàn zhào yī kōng shǒu ér huí. zhòng rén dào: wǒ děng yǐ gǎn dé liǎng gè zhū huān pēng zhǔ zài cǐ, dà láng hé gù xǔ jiǔ fāng huí, yǎn jiàn dé chū cǎi yǒu fèn le. zhào yī dào: wǒ suī gǎn bù zhe zhè huān ér, què yě zhuàng zhe yī jiàn yì shì, shì le yī duàn dà dà de yí huò. jiù bǎ hú jīng nòng yuè bèi shè zhī shì, shuō le yī biàn. zhòng rén dào: kuī dé lǎo xiōng chú le dì fāng yī hài, shì cǐ shuō, wǒ děng fǎn lái xiāng hè. zhōng jiān duō yǒu bù xìn de, dào: zhào dà láng gǎn bù zhe huān, què zhuāng zhè piān guǐ huà lái hōng wǒ, wǒ rú hé kěn xìn, chú shì wǒ qīn yǎn kàn jiàn fāng zhǔn. yòu yǒu gè nián zhǎng de dào: níng kě xìn qí yǒu, bù kě xìn qí wú. yī miàn chě zhe zhào yī jìn liáng péng nèi zuò zhe, bǎ dà wǎn zhēn jiǔ sòng tā, yī miàn yòu yǐn zhe jǐ gè hú lí jīng gù shì, yǔ zhòng rén xián shuō. zhòng rén dào dǐ yí xìn cān bàn. zhào yī dào: wǒ yī jiàn shè zhòng bǐ tuǐ kuà, dà jiào ér qù, xiǎng bì dì xià xuè diǎn shàng cún kě yàn, wǒ děng míng rì tóng qù, jiù yī zhe xuè jī xún qǔ hú xué, liào bù zhǐ yī gè liǎng gè, jǐn shù ná lái, bō tā pí zuò jiàn ǎo zi guò dōng, què bù hǎo me. zhòng rén dào: rú cǐ zài méi huà shuō, ruò guǒ yǒu xiē zhèng jiàn, wǒ děng chū lái xiāng qǐng. méi yǒu shí, biàn shì shuō huǎng, shǎo bu dé rǎo nǐ dà dà yī gè dōng dào. zhào yī yīng yǔn, dāng wǎn chī le yī huí, dà jiā ná xiē yě wèi huí jiā qù. zhào yī dào jiā zhōng, bǎ qián xiàng shì shuō yǔ hún jiā, hún jiā kǒu suī dá yīng, xīn zhōng yě bù shí fēn jué rán. zhào yī yī yè wú mián, bā dé tiān míng, biàn tiào qǐ shēn lái, zhǐ tīng mén qián shù yè luàn xiǎng. zhào yī dào: jīn rì shì chū jiǔ zhòng yáng, xìn dào fēng qǐ le. tuī chuāng kàn shí, zhǐ jiàn jiǎo dé shuǐ chū de yì tiān wū yún. zhào yī xìng jí dào: tiān biàn le, chèn zhè wèi xià yǔ shí wǒ qiě chě zhòng rén tóng zǒu yī zāo, huí lái zǎo fàn wèi chí. máng máng de shū xǐ wán le, chuān shang bù shān, zǒu dào dōng lín xī shě qù qiāo mén shí, yī gè gè dōu hái zài? shàng fān shēn, jiào dé tā qǐ shēn, dōng jiā yòu děng xǐ liǎn shuǐ, xī jiā yòu děng chī diǎn xīn. bǎ zhào yī děng de bù nài fán. kàn kàn děng xià yì tiān dà yǔ, zhào yī qǐ chū hái zhǐ zhǐ wàng yǔ zhǐ, yī kǒu shuō: bù fáng shì, bù fáng shì. guò yī huì ér, yī fā xià de dà le, liào shì xíng zǒu bù chéng, zhǐ de huí zhuǎn jiā zhōng, chī le zǎo fàn, zài cǎo táng zhōng zuò zhe, liǎng zhī yǎn jīng dāi kàn zhe tiān. zhè yǔ zì zǎo zhì wǎn, hé céng zhù diǎn. yǒu yī piān kǔ yǔ cí dào dé hǎo:
卻說眾獵戶回村中,沽了些濁酒,煮熟了野味,在山下涼棚內圍坐吃著,等那趙壹的消息。一人說:「大郎來得遲,一定被他得手了。」一人說:「兩隻腳趕著四隻腳。也把穩不得。」一人說:「趙大手段原來了得。」又有一人說:「此時不見回,莫非趕不著獾,反被獾趕去!」眾人都在談笑,內一個眼快的指道:「這不是他來了?」眾人都走出涼棚迎著,只見趙壹空手而回。眾人道:「我等已趕得兩個豬獾烹煮在此,大郎何故許久方回,眼見得出采有分了。」趙壹道:「我雖趕不著這獾兒,卻也撞著一件異事,釋了一段大大的疑惑。」就把狐精弄月被射之事,說了一遍。眾人道:「虧得老兄除了地方一害,似此說,我等反來相賀。」中間多有不信的,道:「趙大郎趕不著獾,卻裝這篇鬼話來哄我,我如何肯信,除是我親眼看見方准。」又有個年長的道:「寧可信其有,不可信其無。」一面扯著趙壹進涼棚內坐著,把大碗斟酒送他,一面又引著幾個狐狸精故事,與眾人閒說。眾人到底疑信參半。趙壹道:「我一箭射中彼腿胯,大叫而去,想必地下血點尚存可驗,我等明日同去,就依著血跡尋取狐穴,料不止一個兩個,盡數拿來,剝他皮做件襖子過冬,卻不好麼。」眾人道:「如此再沒話說,若果有些證見,我等出來相請。沒有時,便是說謊,少不得擾你大大一個東道。」趙壹應允,當晚吃了一回,大家拿些野味回家去。趙壹到家中,把前項事說與渾家,渾家口雖答應,心中也不十分決然。趙壹一夜無眠,巴得天明,便跳起身來,只聽門前樹葉亂響。趙壹道:「今日是初九重陽,信到風起了。」推窗看時,只見絞得水出的一天烏雲。趙壹性急道:「天變了,趁這未下雨時我且扯眾人同走一遭,回來早飯未遲。」忙忙的梳洗完了,穿上布衫,走到東鄰西捨去敲門時,一個個都還在?上翻身,叫得他起身,東家又等洗臉水,西家又等吃點心。把趙壹等得不耐煩。看看等下一天大雨,趙壹起初還只指望雨止,一口說:「不妨事,不妨事。」過一會兒,一發下得大了,料是行走不成,只得回轉家中,吃了早飯,在草堂中坐著,兩隻眼睛呆看著天。這雨自早至晚,何曾住點。有一篇苦雨詞道得好:
yǔ ér, yǔ ér, xià de hǎo méi tà shā. yòu bú yào nǐ chā yāng, yòu bù yòng nǐ jiāo huā, yòu bù děng nǐ xǐ miàn, yòu bù xiāo jiān chá. jí máng máng bú zhù diǎn, wèi zhe shén me? yán qián liū, jǐn yī fān, màn yī fān, xì yī fān, dà yī fān, guā dé rén ěr duǒ lǐ hài pà, xīn ér lǐ chóu xù rú má. bǎ gè huó dòng dòng de rén ér, dōu kùn zuò le lóng zhōng zhī niǎo. jiù shì kuà xià gè rì xíng qiān lǐ de mǎ ér, yě tǎo bù dé chū jiǎo. huáng gōng tiān zǐ, nǐ zài hé chù xián shuǎ. hèn fēng bó piān bù qǐ zhèn lì hài de fēng ér guā guā, yǔ shī ā, nǐ fèi jǐn xīn lì, yǒu shén shē zhē, zhǐ luò xiē ér zhòu mà. suǒ xìng nǐ xià gè wú le wú xiū, wǒ dào yě wú shuō huà. zhǐ pà lián nǐ yě yǒu nà yàn fán de shí jié, zhè xiē nóng nóng dàn dàn de yún ér, shǎo bu dé shōu shí hái jiā. quàn nǐ yǔ shī ā, hé bù zǎo yī kè shōu shí le bà.
雨兒,雨兒,下得好沒撻煞。又不要你插秧,又不用你澆花,又不等你洗面,又不消煎茶。急忙忙不住點,為著什麼?簷前溜,緊一番,慢一番,細一番,大一番,颳得人耳朵裏害怕,心兒裏愁緒如麻。把個活動動的人兒,都困做了籠中之鳥。就是跨下個日行千里的馬兒,也討不得出腳。皇宮天子,你在何處閒耍。恨風伯偏不起陣利害的風兒刮刮,雨師呵,你費盡心力,有什奢遮,只落些兒咒罵。索性你下個無了無休,我到也無說話。只怕連你也有那厭煩的時節,這些濃濃淡淡的雲兒,少不得收拾還家。勸你雨師呵,何不早一刻收拾了罷。
zhào yī nà shí hèn bù dé qǔ yī gēn wàn zhàng de zhú gān, bō duàn yún gēn, tòu chū yī lún hóng rì. yòu hèn bù dé pá shàng tiān qù, ná gè jǐ wàn piàn jué gān de zhǎn bù, jiāng yì tiān shī jīn jīn de yún ér, zhǎn gè wú dī. hún jiā jiàn zhàng fū wǎn fàn lǎn chī, zhǐ shì nà mèn, xù dé liǎng píng hǎo jiǔ, dǎ kāi nuǎn xià, bǎ zhǔ xià de yě wèi, bān lái yǔ zhàng fū chī. zhào yī bù jué chī dé dà zuì, jìn fáng lái yī yě bù jiě, wà yě bù tuō, dào shēn biàn shuì. zhí zhì sì gēng fāng xǐng, tái tóu yǐ bù tīng dé yǒu yǔ, xiǎng shì qíng le. yòu ái yī gè gèng, chuāng shàng jiàn yǒu xiē liàng guāng, zhào yī qǐ shēn biàn qù tuī chuāng kàn tiān, què hái shì wū dòng dòng de, qiě xǐ yǔ què zhù le. zhào yī dào: zhè xiē hài shuì láo de, liào hái wèi xǐng, jiù chī le zǎo fàn qù bù chí. máng cuī hún jiā qǐ shēn shāo tāng shū xǐ, ān pái zǎo fàn. chī le fàn, chū mén kàn shí, yòu zài xià zhe méng méng de xì yǔ, zhào yī dào: zhè xiē gǒu máo yǔ, què bù shī yī fú, pà zěn dì. xíng shàng jǐ bù, jiàn dì xià shí fēn ní nìng, zhào yī fù zhuǎn shēn lái tuō le wà, tào shàng yī shuāng là dǐ de jiǎo jī. zǒu dào dōng lín xī shě qù lā tā men shí, yī gè gè dōu bù kěn dòng shēn, dào: shén me jǐn yào. tuō ní dài shuǐ, pǎo xǔ duō lù qù, ruò guǒ yǒu yě hú bèi nǐ shè zhe, cǐ shí zhèng zài hài chuāng, liào bù lián yè bān qù, máng tā zěn de. zhào yī jiàn qù bù chéng, yòu mèn le yī yè. dào dì sān rì, tiān sè qíng míng. zhào yī dào: jīn rì liào wú tuī tuō le. qīn zǎo xiān dào gè jiā qù yuē le yī shēng, huí jiā zǎo fàn guò le, yòu qù dōng yāo xī lā. yǒu jǐ gè lǎo chéng de huí liǎo bù qù, dào: zhè bān bàn shī bù gān de dì xià, ràng nǐ hòu shēng jiā zǒu bà. qí yú zhòng rén dào: wǒ men gēn dà láng ná dé hú jīng, què lái huí huà. yī xíng èr shí yú rén, gè zhí qì xiè. zhào yī dāng xiān lǐng lù, wān wān qū qū, zǒu guò le duō shǎo shān pō, zhòng rén yǐ zì zǒu dé gè bù nài fán, bǐ jí dào le lín zi lǐ miàn, gè chù sōu xún, bìng wú bàn diǎn xuè jī, yuán lái bèi zhè rì dà yǔ chōng méi le. zhào yī yě shì zhè bān jiě shuō, zhòng rén nà lǐ kěn xìn, dào: zhè mào lín zhī zhōng, shàng yǒu shù zhī zhē gài, zhōng bù rán yǔ chōng dé zhè bān gān jìng. jiù shì xuè jī chōng méi le, shǎo bu dé tā de xué dòng yě zài zuǒ jìn, rú jīn nà lǐ yǒu gè yǐng ér! zhào yī yǐn zhe zhòng rén, jiàn shén jiàn guǐ de xún mì le bàn xiǎng, zhǐ guǎn zǒu yuǎn le qù. zhòng rén dào: pēi! qīng tiān bái rì, dǎ zhè yàng guǐ guān sī, wǒ děng bù qù le, zhuǎn qù rǎo nǐ de dōng dào bà. qì dé zhào yī yǎ kǒu wú yán, dào de cūn zhōng, nǐ yě dào: zhào dà diào huǎng. wǒ yě dào: zhào dà luàn shuō, qīng píng shì jiè, yǒu shén me hú jīng hú jīng, zé zhào dà biàn shì gè shuō huǎng jīng. zhì jīn rén yù shuō huǎng de, hái shuō shì jīng zhào, yòu shuō shì luàn zhào de, wǒ men dōu wèi cǐ hú jīng yě. yǒu shī wèi zhèng:
趙壹那時恨不得取一根萬丈的竹竿,撥斷雲根,透出一輪紅日。又恨不得爬上天去,拿個幾萬片絕乾的展布,將一天濕津津的雲兒,展個無滴。渾家見丈夫晚飯懶吃,只是納悶,蓄得兩瓶好酒,打開暖下,把煮下的野味,搬來與丈夫吃。趙壹不覺吃得大醉,進房來衣也不解,襪也不脫,倒身便睡。直至四更方醒,抬頭已不聽得有雨,想是晴了。又捱一個更,窗上漸有些亮光,趙壹起身便去推窗看天,卻還是烏洞洞的,且喜雨卻住了。趙壹道:「這些害睡癆的,料還未醒,就吃了早飯去不遲。」忙催渾家起身燒湯梳洗,安排早飯。吃了飯,出門看時,又在下著濛濛的細雨,趙壹道:「這些狗毛雨,卻不濕衣服,怕怎地。」行上幾步,見地下十分泥濘,趙壹復轉身來脫了襪,套上一雙蠟底的腳屐。走到東鄰西捨去拉他們時,一個個都不肯動身,道:「什麼緊要。拖泥帶水,跑許多路去,若果有野狐被你射著,此時正在害瘡,料不連夜搬去,忙他怎的。」趙壹見去不成,又悶了一夜。到第三日,天色晴明。趙壹道:「今日料無推託了。」侵早先到各家去約了一聲,回家早飯過了,又去東邀西拉。有幾個老成的回了不去,道:「這般半濕不乾的地下,讓你後生家走罷。」其餘眾人道:「我們跟大郎拿得狐精,卻來回話。」一行二十餘人,各執器械。趙壹當先領路,彎彎曲曲,走過了多少山坡,眾人已自走得個不耐煩,比及到了林子裏面,各處搜尋,並無半點血跡,原來被這日大雨沖沒了。趙壹也是這般解說,眾人那裏肯信,道:「這茂林之中,上有樹枝遮蓋,終不然雨沖得這般乾淨。就是血跡沖沒了,少不得他的穴洞也在左近,如今那裏有個影兒!」趙壹引著眾人,見神見鬼的尋覓了半響,只管走遠了去。眾人道:「呸!青天白日,打這樣鬼官司,我等不去了,轉去擾你的東道罷。」氣得趙壹啞口無言,到得村中,你也道:「趙大調謊。」我也道:「趙大亂說,清平世界,有什麼狐精狐精,則趙大便是個說謊精。」至今人遇說謊的,還說是精趙,又說是亂趙的,我們都為此狐精也。有詩為證:
yāo hú bài yuè běn wèi zhēn, zhào yī yuán fēi shuō huǎng rén.
妖狐拜月本為真,趙壹原非說謊人。
yǔ xǐ xuè jī wú mì chù, shì jiān qū shì yǒu shuí lùn.
雨洗血跡無覓處,世間屈事有誰論。
zhào yī huí lái, zhòng rén dōu dào tā cǎo táng shàng zuò dìng, yào tā chū lái zuò dōng dào. zhào yī wú kě nài hé, zhǐ de jiāng hún jiā jǐ jiàn yī shān, xiàng jiě kù jiě xiē qián lái, bèi jiǔ yǔ zhòng rén chī. lián jǐ gè zhǎng lǎo de dōu qǐng lái, zhòng rén yǎo jué le yī fān. lín qǐ shēn dào: jì rǎo le dà láng, jīn hòu bié rén wèn shí, wǒ men biàn dá yīng yī shēng yǒu hú jīng yě bà. zhào yī yù jiā bù fèn, cóng cǐ gèng bù tí qǐ shè hú yī jié.
趙壹回來,眾人都到他草堂上坐定,要他出來做東道。趙壹無可奈何,只得將渾家幾件衣衫,向解庫解些錢來,備酒與眾人吃。連幾個長老的都請來,眾人咬嚼了一番。臨起身道:「既擾了大郎,今後別人問時,我們便答應一聲有狐精也罷。」趙壹愈加不忿,從此更不提起射狐一節。
huà fēn liǎng tóu, què shuō bèi jiàn de mǔ hú, shì gè lǎo bái pìn hú suǒ shēng. nà lǎo hú yě bù zhī nián suì, pō néng biàn huà, zì hào yī gè měi hào, jiào zuò shèng gū gū, zài zhè yàn mén shān xià yī gè dà tǔ dòng zhōng zuò gè zhù kū. zhè shān dōng xī liǎng fēng tū qǐ, qí gāo jiē tiān, běi lái nán qù zhī yàn, dōu cóng liǎng shān zhōng jiān fēi guò, suǒ yǐ huàn zuò yàn mén. zhè shèng gū gū shēng xià yī mǔ yī pìn, mǔ de jiào zuò hú chù ér, pìn de jiào zuò hú mèi ér. yuán lái hú jīng dàn shì wǔ bǎi nián de, duō shì xìng bái xìng kāng dàn shì qiān nián de, duō shì xìng zhào xìng zhāng, zhè hú zì shì tā de zǒng xìng. dāng wǎn shèng gū gū tóng mèi ér zài yuè míng zhī xià, jiǎng xiē dān shù. zhǐ jiàn chù ér guǎi zhe hòu tuǐ, yī bù yī diān, jiào? ér lái. dào de tǔ dòng biān, biàn dào zài dì xià dǎ gǔn luàn?. lǎo hú shàng qián guān kàn, yǐ zhī zuǒ tuǐ shàng zhe le yī jiàn, huāng máng qù bá shí, zhè jiàn tóu rù dé shēn le. luò de tòng kǔ, quán bù dòng dàn. shèng gū gū xīn shēng yī jì, jiào yī shēng: ér zi rěn tòng zhe. biàn píng yī kǒu qì, jiāng yá guān jǐn jǐn de yǎo zhù jiàn gàn, yòng shuāng shǒu bà tā de tuǐ jǐn lì yī tuī, pū de yī shēng, zhè jiàn gàn biàn lí le pí ròu, chōu chū lái piē zài dì xià. nà mǔ hú què fā hūn qù le. yuán lái zhè jiàn, gāng gāng shè zhòng zài tuǐ wān lǐ, jīn luò yǐ bèi shè duàn le liǎng tiáo, yòu qiě shě mìng zhēng huí, pǎo le xǔ duō lù, rú hé bù sǐ. shèng gū gū duì zhe liú lèi, huàn mèi ér yī tóng tái tā dào tǔ chuáng shàng fàng xià, jīng liǎng gè shí chén fāng xǐng. zhè lǎo hú yě shí dé jǐ wèi cǎo tóu, jiān tāng xǐ zhì, quán wú gōng xiào. liǎng rì zhī hòu, kàn kàn dài sǐ. zhèng zài bēi shāng, hū xiǎng qǐ yì zhōu chéng zhōng yǒu gè tài yī xìng yán, huì míng yán sān diǎn. cǐ rén yǒu qǐ sǐ huí shēng shǒu duàn. ruò qiú dé tā yào lái shí, yǒu hé yú zāi. fēn fù mèi ér hǎo shēng fú shì gē ge, zì jǐ bàn zuò yǒu bìng de lǎo gài fù, tí yī tiáo bǎi jié zhú zhàng, jìng wàng chéng dū fǔ ér lái. zhǐ yīn zhè fān, zhí jiào lǎo hú píng tiān yī duàn de jiàn shí, zhòng qǐ wú xiàn de shì duān. zhèng shì:
話分兩頭,卻說被箭的牡狐,是個老白牝狐所生。那老狐也不知年歲,頗能變化,自號一個美號,叫做聖姑姑,在這雁門山下一個大土洞中做個住窟。這山東西兩峰突起,其高接天,北來南去之雁,都從兩山中間飛過,所以喚做雁門。這聖姑姑生下一牡一牝,牡的叫做胡黜兒,牝的叫做胡媚兒。原來狐精但是五百年的,多是姓白姓康;但是千年的,多是姓趙姓張,這胡字是他的總姓。當晚聖姑姑同媚兒在月明之下,講些丹術。只見黜兒拐著後腿,一步一顛,叫?而來。到得土洞邊,便倒在地下打滾亂?。老狐上前觀看,已知左腿上著了一箭,慌忙去拔時,這箭頭入得深了。落得痛苦,全不動彈。聖姑姑心生一計,叫一聲:「兒子忍痛著。」便屏一口氣,將牙關緊緊的咬住箭幹,用雙手把他的腿盡力一推,撲的一聲,這箭幹便離了皮肉,抽出來撇在地下。那牡狐卻發昏去了。原來這箭,剛剛射中在腿彎裏,筋絡已被射斷了兩條,又且捨命掙回,跑了許多路,如何不死。聖姑姑對著流淚,喚媚兒一同抬他到土床上放下,經兩個時辰方醒。這老狐也識得幾味草頭,煎湯洗治,全無功效。兩日之後,看看待死。正在悲傷,忽想起益州城中有個太醫姓嚴,諱名嚴三點。此人有起死回生手段。若求得他藥來時,有何虞哉。吩咐媚兒好生服侍哥哥,自己扮做有病的老丐婦,提一條百節竹杖,逕望成都府而來。只因這番,直教老狐平添一段的見識,重啟無限的事端。正是:
fǎ shì yǒu yuán zhōng dào shǒu, bìng dāng bù sǐ dìng féng yī.
法是有緣終到手,病當不死定逢醫。
bì jìng yán tài yī rú hé yòng yào, jiù dé nà xiǎo hú jīng fǒu, qiě tīng xià huí fēn jiě.
畢竟嚴太醫如何用藥,救得那小狐精否,且聽下回分解。