cài shū jì méi, yǐ zuì fàng ér zú. wáng mìng cài zhòng, jiàn zhū hóu wèi, chéng wáng yě. fù zú mìng zi, zuì bù xiāng jí. zuò cài zhòng zhī mìng. cè shū mìng zhī.
蔡叔既沒,以罪放而卒。王命蔡仲,踐諸侯位,成王也。父卒命子,罪不相及。作《蔡仲之命》。冊書命之。
cài zhòng zhī mìng cài, guó míng. zhòng, zì. yīn yǐ míng piān.
蔡仲之命蔡,國名。仲,字。因以名篇。
shū cài shū zhì zhī mìng zhèng yì yuē: cài shū yǔ guǎn shū liú yán yú guó, bàng huǐ zhōu gōng, zhōu gōng qiú zhī guō lín, zhì sǐ bù shè. cài shū jì méi, chéng wáng mìng cài shū zhī zǐ cài zhòng jiàn zhū hóu zhī wèi, fēng wèi guó jūn, yǐ cè shū mìng zhī. shǐ xù qí shì, gù zuò cài zhòng zhī mìng. chuán chéng wáng zhì xiāng jí zhèng yì yuē: biān shū yǐ shì xiān hòu wèi cì, cǐ piān zài chéng wáng shū nèi, zhī wáng mìng cài zhòng shì chéng wáng mìng zhī yě. cài shū zhī méi, bù zhī hé nián, qí mìng cài zhòng, wèi bì chū zú jí mìng, yǐ qí jì fù mìng zi, gù xì zhī cài shū zhī hòu yě. cài shū yǒu zuì ér mìng cài zhòng zhě, fù zú mìng zi, zuì bù xiāng jí yě. zhāo èr shí nián zuǒ chuán yuē: fù zǐ xiōng dì, zuì bù xiāng jí. qí yán zuì bù xiāng jí, wèi cài zhòng bù zuò fù ěr. ruò fù yǒu dà zuì, zuì dāng jué miè, zhèng kě bié fēng tā guó, bù dé réng qǔ cài míng, yǐ cài shū wèi shǐ zǔ yě. cài shū shēn shàng bù sǐ, míng qí zuì qīng. bù lì guǎn shū zhī hòu zhě, gài zuì zhòng wú zi, huò yǒu ér bù xián gù yě.
[疏]「蔡叔」至「之命」○正義曰:蔡叔與管叔流言於國,謗毀周公,周公囚之郭鄰,至死不赦。蔡叔既沒,成王命蔡叔之子蔡仲踐諸侯之位,封為國君,以策書命之。史敘其事,故作《蔡仲之命》。○傳「成王」至「相及」○正義曰:編書以世先後為次,此篇在成王書內,知「王命蔡仲」是成王命之也。蔡叔之沒,不知何年,其命蔡仲,未必初卒即命,以其繼父命子,故系之蔡叔之後也。蔡叔有罪而命蔡仲者,「父卒命子,罪不相及」也。昭二十年《左傳》曰:「父子兄弟,罪不相及。」其言「罪不相及」,謂蔡仲不坐父爾。若父有大罪,罪當絕滅,正可別封他國,不得仍取蔡名,以蔡叔為始祖也。蔡叔身尚不死,明其罪輕。不立管叔之後者,蓋罪重無子,或有而不賢故也。
wéi zhōu gōng wèi zhǒng zǎi, zhèng bǎi gōng, bǎi guān zǒng jǐ yǐ tīng zhǒng zǎi, wèi wǔ wáng bēng shí. qún shū liú yán, nǎi zhì pì guǎn shū yú shāng qiú cài shū yú guō lín, yǐ chē qī chéng zhì fǎ wèi zhū shā. qiú wèi zhì qí chū rù. guō lín, zhōng guó zhī wài dì míng. cóng chē qī chéng, yán shǎo. guǎn cài, guó míng. pì, bì yì fǎn, xú fú yì fǎn. chéng, shéng zhèng fǎn. cóng, cái yòng fǎn. jiàng huò shū yú shù rén, sān nián bù chǐ. zuì qīng, gù tuì wèi zhòng rén, sān nián zhī hòu nǎi chǐ lù, fēng wèi huò hóu, zi sūn wèi jìn suǒ miè. cài zhòng kè yōng zhī dé, zhōu gōng yǐ wèi qīng shì. cài zhòng néng yòng jìng dé, chēng qí xián yě. míng wáng zhī fǎ, zhū fù yòng zi, yán zhì gōng. zhōu gōng, qí nèi zhū hóu, èr qīng zhì shì. qí, jù yī fǎn, xià tóng. shū zú, nǎi mìng zhū wáng bāng zhī cài. shū zhī suǒ fēng, qí nèi zhī cài. zhòng zhī suǒ fēng, huái rǔ zhī jiān. qí nèi zhī cài míng yǐ miè, gù qǔ qí míng yǐ míng xīn guó, yù qí jiè zhī.
惟周公位冢宰,正百工,百官總己以聽冢宰,謂武王崩時。群叔流言,乃致辟管叔於商;囚蔡叔於郭鄰,以車七乘;致法謂誅殺。囚謂制其出入。郭鄰,中國之外地名。從車七乘,言少。管、蔡,國名。○辟,婢亦反,徐扶亦反。乘,繩證反。從,才用反。降霍叔於庶人,三年不齒。罪輕,故退為眾人,三年之後乃齒錄,封為霍侯,子孫為晉所滅。蔡仲克庸祗德,周公以為卿士。蔡仲能用敬德,稱其賢也。明王之法,誅父用子,言至公。周公,圻內諸侯,二卿治事。○圻,巨依反,下同。叔卒,乃命諸王邦之蔡。叔之所封,圻內之蔡。仲之所封,淮汝之間。圻內之蔡名已滅,故取其名以名新國,欲其戒之。
shū wéi zhōu zhì zhī cài zhèng yì yuē: wéi zhōu gōng yú wǔ wáng bēng hòu, qí wèi wèi zhǒng zǎi zhī qīng, zhèng bǎi guān zhī zhì, shè wáng zhèng, zhì tiān xià. yú shí guǎn cài huò děng qún shū liú yán yú guó, bàng huǐ zhōu gōng. zhōu gōng nǎi yǐ wáng mìng zhì fǎ, shā guǎn shū yú shāng, jiù yīn dū shā zhī. qiú cài shū, qiān zhī yú guō lín zhī dì, wéi yǔ zhī cóng chē qī chéng. jiàng chù huò shū yú shù rén, ruò jīn chú míng wèi mín, sān nián zhī nèi bù dé yǔ xiōng dì nián chǐ xiāng cì. cài shū zhī zǐ cài zhòng néng yòng jìng dé, zhōu gōng wèi jī nèi zhū hóu, dé lì èr qīng, yǐ cài zhòng wèi jǐ zhī qīng shì. zhōu gōng shàn qí wèi rén, jí cài shū jì zú, nǎi jiāng cài zhòng mìng zhī yú wáng, guó zhī yú cài wèi zhū hóu yě. chuán zhì fǎ zhì guó míng zhèng yì yuē: zhōu lǐ yǒu zhǎng qiú zhī guān, zhèng yún, qiú, jū yě, zhǔ jū xì dāng xíng shā zhě. jū xì zhī shì wèi zhì qí chū rù, bù dé zhé xíng. guō lín, zhōng guó zhī wài dì míng, gài xiāng chuán wèi rán, bù zhī zài hé fāng. shùn diǎn yún liú yòu wǔ xíng, wèi liú zhī yuǎn dì, rèn qí zì shēng, cǐ zé xǐ zhī guō lín, ér yòu qiú zhī. guǎn cài shì jiā yún fēng shū xiān yú guǎn, fēng shū dù yú cài, shì guǎn cài wèi guó míng. dù yù yún: guǎn zài xíng yáng jīng xiàn dōng běi. chuán zuì qīng zhì suǒ miè zhèng yì yuē: yán qún shū liú yán, zé huò shū yì liú yán yě. ér zhī qí zuì qīng zhě, yǐ qí bù sǐ bù qiān, yǒu jiàng chù ér yǐ, míng qí zuì qīng yě. huò shū bù jiān yīn mín, zhōu gōng wéi fá guǎn cài, bù yán fá huò shū, yú shí huò shū gài zài jīng yì, wén guǎn cài zhī yǔ, liú chuán qí yán, wèi qí shí rán, bù yǔ cháo tíng tóng xīn, gù tuì zhī. shì jiā yún wǔ wáng yǐ kè shāng píng tiān xià, fēng gōng chén kūn dì, fēng shū chù yú huò, zé wǔ wáng yǐ fēng zhī yǐ. hòu chù wèi shù rén, duó qí jué lù, sān nián zhī hòu nǎi gèng jué lù, gài fù qí jiù fēng, fēng wèi huò hóu. chūn qiū mǐn yuán nián jìn hóu miè huò, jì zi sūn dé wèi guó jūn, wèi jìn suǒ miè, zhī sān nián zhī hòu fù dé fēng yě. shì jiā wéi yún fēng huò, bù yún qí jué, chuán yán huò hóu, huò dāng yǒu suǒ jù ér zhī zhī. chuán cài zhòng zhì zhì shì zhèng yì yuē: zhōu lǐ zhǒng zǎi: yǐ bā zé zhì dōu bǐ. mǎ róng yún: jù wáng chéng sì bǎi lǐ zhì wǔ bǎi lǐ wèi zhī dōu bǐ. bǐ, biān yì yě, yǐ fēng wáng zhī zǐ dì zài jī nèi zhě. zhǒng zǎi yòu yún: nǎi shī zé yú dōu bǐ ér jiàn qí zhǎng, lì qí liǎng. mǎ zhèng jiē yún lì qīng liǎng rén, shì jī nèi zhū hóu lì èr qīng. dìng sì nián zuǒ chuán shuō cǐ shì yún zhōu gōng jǔ zhī, yǐ wèi jǐ qīng shì, shì wèi zhōu gōng qí nèi zhī qīng shì yě. shì jiā yún zhōu gōng jǔ hú yǐ wèi lǔ qīng shì, lǔ guó zhì. yú shì zhōu gōng yán yú chéng wáng, fù fēng zhī yú cài. àn lǔ shì jiā yún, chéng wáng fēng zhōu gōng yú lǔ, zhōu gōng bù jiù fēng, liú zuǒ chéng wáng. zé zhōu gōng shēn bù jiù fēng, ān de shǐ hú wèi qīng shì? mǎ qiān shuō zhī miù ěr. chuán shū zhī zhì jiè zhī zhèng yì yuē: zhòng zhī suǒ fēng, huái rǔ zhī jiān, zuǒ chuán yǒu wén. shū zhī suǒ fēng, qí nèi zhī cài, qí shì bù zhī suǒ chū yě. shì jiā yún: cài shū jū shàng cài. sòng zhòng zi yún: hú xǐ jū xīn cài. dù yù yún: wǔ wáng fēng shū dù yú rǔ nán shàng cài, zhì píng hóu xǐ xīn cài, zhāo hóu xǐ jū jiǔ jiāng xià cài. jiǎn qí dì, shàng cài xīn cài jiē shǔ rǔ nán jùn, qù jīng shī tài yuǎn, shū ruò fēng yú shàng cài, bù dé zài qí nèi yě. kǒng yán shū fēng qí nèi, huò dāng yǒu yǐ zhī zhī. dàn qí nèi cài dì, bù zhī suǒ zài ěr.
[疏]「惟周」至「之蔡」○正義曰:惟周公於武王崩後,其位為冢宰之卿,正百官之治,攝王政,治天下。於時管、蔡、霍等群叔流言於國,謗毀周公。周公乃以王命致法,殺管叔於商,就殷都殺之。囚蔡叔,遷之於郭鄰之地,惟與之從車七乘。降黜霍叔於庶人,若今除名為民,三年之內不得與兄弟年齒相次。蔡叔之子蔡仲能用敬德,周公為畿內諸侯,得立二卿,以蔡仲為己之卿士。周公善其為人,及蔡叔既卒,乃將蔡仲命之於王,國之於蔡為諸侯也。○傳「致法」至「國名」○正義曰:《周禮》有掌囚之官,鄭雲,囚,拘也,主拘系當刑殺者。拘系之是為制其出入,不得輒行。「郭鄰,中國之外地名」,蓋相傳為然,不知在何方。《舜典》雲「流宥五刑」,謂流之遠地,任其自生,此則徙之郭鄰,而又囚之。《管蔡世家》雲「封叔鮮於管,封叔度於蔡」,是管、蔡為國名。杜預云:「管在滎陽京縣東北。」○傳「罪輕」至「所滅」○正義曰:言「群叔流言」,則霍叔亦流言也。而知其罪輕者,以其不死不遷,有降黜而已,明其罪輕也。霍叔不監殷民,周公惟伐管蔡,不言伐霍叔,於時霍叔蓋在京邑,聞管蔡之語,流傳其言,謂其實然,不與朝廷同心,故退之。《世家》雲「武王已克商平天下,封功臣昆弟,封叔處於霍」,則武王已封之矣。後黜為庶人,奪其爵祿,三年之後乃更爵祿,蓋復其舊封,封為霍侯。《春秋》閔元年晉侯滅霍,既子孫得為國君,為晉所滅,知三年之後復得封也。《世家》惟雲封霍,不雲其爵,傳言「霍侯」,或當有所據而知之。○傳「蔡仲」至「治事」○正義曰:《周禮·冢宰》:「以八則治都鄙。」馬融云:「距王城四百里至五百里謂之都鄙。鄙,邊邑也,以封王之子弟在畿內者。」《冢宰》又云:「乃施則於都鄙而建其長,立其兩。」馬、鄭皆雲「立卿兩人」,是畿內諸侯立二卿。定四年《左傳》說此事雲「周公舉之,以為己卿士」,是為周公圻內之卿士也。《世家》雲「周公舉胡以為魯卿士,魯國治。於是周公言於成王,復封之於蔡。」案《魯世家》雲,成王封周公於魯,周公不就封,留佐成王。則周公身不就封,安得使胡為卿士?馬遷說之謬爾。○傳「叔之」至「戒之」○正義曰:「仲之所封,淮汝之間」,《左傳》有文。「叔之所封,圻內之蔡」,其事不知所出也。《世家》云:「蔡叔居上蔡。」宋仲子云:「胡徙居新蔡。」杜預云:「武王封叔度於汝南上蔡,至平侯徙新蔡,昭侯徙居九江下蔡。」檢其地,上蔡、新蔡皆屬汝南郡,去京師太遠,叔若封於上蔡,不得在圻內也。孔言叔封圻內,或當有以知之。但圻內蔡地,不知所在爾。
wáng ruò yuē: xiǎo zi hú, yán xiǎo zi, míng dāng shòu jiào xùn. hú, zhòng míng. shùn qí shì ér gào zhī. wéi ěr lǜ dé gǎi háng, kè shèn jué yóu, yán rǔ xún zǔ zhī dé, gǎi fù zhī xíng, néng shèn qí dào. tàn qí xián. sì yǔ mìng ěr hóu yú dōng tǔ. wǎng jí nǎi fēng, jìng zāi! yǐ rǔ lǜ dé gǎi háng zhī gù, gù wǒ mìng rǔ wèi zhū hóu yú dōng tǔ. wǎng jiù rǔ suǒ fēng zhī guó, dāng xiū yǐ yǐ jìng zāi! ěr shàng gài qián rén zhī qiān, wéi zhōng wéi xiào, rǔ dāng shù jǐ xiū dé, shàng gài qián rén zhī guò. zi néng gài fù, suǒ yǐ wèi wéi zhōng wéi xiào. ěr nǎi mài jī zì shēn, kè qín wú dài, yǐ chuí xiàn nǎi hòu. rǔ nǎi xíng shàn jī yòng rǔ shēn, shǐ kě zōng jī ér fǎ xún zhī, néng qín wú xiè dài, yǐ chuí fǎ zǐ sūn, shì shì chēng sòng, nǎi dāng wǒ yì. lǜ nǎi zǔ wén wáng zhī yí xùn, wú ruò ěr kǎo zhī wéi wáng mìng. yán dāng xún wén wǔ zhī cháng jiào, yǐ fù wéi mìng wèi shì jiè. huáng tiān wú qīn, wéi dé shì fǔ. mín xīn wú cháng, wéi huì zhī huái. tiān zhī yú rén, wú yǒu qīn shū, wéi yǒu dé zhě zé fǔ yòu zhī. mín zhī yú shàng, wú yǒu cháng zhǔ, wéi ài jǐ zhě zé guī zhī. wèi shàn bù tóng, tóng guī yú zhì. wèi è bù tóng, tóng guī yú luàn. yán rén wèi shàn wèi è, gè yǒu bǎi duān, wèi bì zhèng tóng. ér zhì luàn suǒ guī bù shū, yí shèn qí wēi. zhì, zhí lì fǎn. ěr qí jiè zāi! shèn jué chū, wéi jué zhōng, zhōng yǐ bù kùn. bù wéi jué zhōng, zhōng yǐ kùn qióng. rǔ qí jiè zhì luàn zhī jī zāi! zuò shì yún wèi, bì shèn qí chū, niàn qí zhōng, zé zhōng yòng bù kùn qióng. mào nǎi yōu jī, mù nǎi sì lín, yǐ fān wáng shì, yǐ hé xiōng dì. miǎn rǔ suǒ lì zhī gōng, qīn rǔ sì lín zhī guó, yǐ fān píng wáng shì, yǐ hé xié tóng xìng zhī bāng, zhū hóu zhī dào. mào yīn mào. fān, fāng yuán fǎn, zhù tóng. kāng jì xiǎo mín, lǜ zì zhōng, wú zuò cōng míng luàn jiù zhāng. rǔ wèi zhèng, dāng ān xiǎo mín zhī jū, chéng xiǎo mín zhī yè, xún yòng dà zhōng zhī dào, wú gǎn wèi xiǎo cōng míng, zuò yì biàn, yǐ biàn luàn jiù diǎn wén zhāng. xiáng nǎi shì tīng, wǎng yǐ cè yán gǎi jué dù, zé yǔ yī rén rǔ jiā. xiáng shěn rǔ shì tīng, fēi lǐ yì wù shì tīng, wú yǐ xié qiǎo zhī yán yì qí cháng dù, bì duàn zhī yǐ yì, zé wǒ yī rén shàn rǔ yǐ. dù rú zì, zhù tóng. duàn, dīng luàn fǎn. wáng yuē: wū hū! xiǎo zi hú, rǔ wǎng zāi! wú huāng qì zhèn mìng. tàn ér chì zhī, yù qí niàn jiè: xiǎo zi hú, rǔ wǎng zhī guó zāi! wú fèi qì wǒ mìng. yù qí zhōng shēn fèng xíng, hòu shì zūn zé.
王若曰:「小子胡,言小子,明當受教訓。胡,仲名。順其事而告之。惟爾率德改行,克慎厥猷,言汝循祖之德,改父之行,能慎其道。嘆其賢。肆予命爾侯於東土。往即乃封,敬哉!以汝率德改行之故,故我命汝為諸侯於東土。往就汝所封之國,當脩已以敬哉!爾尚蓋前人之愆,惟忠惟孝,汝當庶幾脩德,尚蓋前人之過。子能蓋父,所以為惟忠惟孝。爾乃邁跡自身,克勤無怠,以垂憲乃後。汝乃行善跡用汝身,使可蹤跡而法循之,能勤無懈怠,以垂法子孫,世世稱頌,乃當我意。率乃祖文王之彝訓,無若爾考之違王命。言當循文武之常教,以父違命為世戒。皇天無親,惟德是輔。民心無常,惟惠之懷。天之於人,無有親疏,惟有德者則輔佑之。民之於上,無有常主,惟愛己者則歸之。為善不同,同歸於治。為惡不同,同歸於亂。言人為善為惡,各有百端,未必正同。而治亂所歸不殊,宜慎其微。○治,直吏反。爾其戒哉!慎厥初,惟厥終,終以不困。不惟厥終,終以困窮。汝其戒治亂之機哉!作事云為,必慎其初,念其終,則終用不困窮。懋乃攸績,睦乃四鄰,以蕃王室,以和兄弟。勉汝所立之功,親汝四鄰之國,以蕃屏王室,以和協同姓之邦,諸侯之道。○懋音茂。蕃,方元反,注同。康濟小民,率自中,無作聰明亂舊章。汝為政,當安小民之居,成小民之業,循用大中之道,無敢為小聰明,作異辯,以變亂舊典文章。詳乃視聽,罔以側言改厥度,則予一人汝嘉。」詳審汝視聽,非禮義勿視聽,無以邪巧之言易其常度,必斷之以義,則我一人善汝矣。○度如字,注同。斷,丁亂反。王曰:「嗚呼!小子胡,汝往哉!無荒棄朕命。」嘆而敕之,欲其念戒:「小子胡,汝往之國哉!無廢棄我命。」欲其終身奉行,後世遵則。
shū hóu yú dōng tǔ zhèng yì yuē: cǐ shǐ zhī wèi zhū hóu yú dōng tǔ ěr, bù zhī hé jué yě. shì jiā yún: cài zhòng zú, zi cài bó huāng lì. zú, zi gōng hóu lì. zì cǐ yǐ xià suì jiē chēng hóu, zé cài zhòng chū fēng jí wèi hóu yě. cài bó huāng zhě, zì chēng qí zì, bó fēi jué yě. chuán rǔ dāng zhì wéi xiào zhèng yì yuē: zhōng shī yú jūn, xiào shī yú fù, zi néng gài fù, wéi dé wèi xiào, ér yì dé wèi zhōng zhě, fù yǐ bù zhōng huò zuì, ruò néng gǎi fù zhī xíng, gài fù zhī qiān, shì wèi zhōng chén yě.
[疏]「侯於東土」○正義曰:此使之為諸侯於東土爾,不知何爵也。《世家》云:「蔡仲卒,子蔡伯荒立。卒,子宮侯立。」自此已下遂皆稱侯,則蔡仲初封即為侯也。「蔡伯荒」者,自稱其字,「伯」非爵也。○傳「汝當」至「惟孝」○正義曰:忠施於君,孝施於父,子能蓋父,惟得為孝,而亦得為忠者,父以不忠獲罪,若能改父之行,蓋父之愆,是為忠臣也。
chéng wáng dōng fá huái yí, suì jiàn yǎn, chéng wáng jí zhèng, huái yí yǎn guó yòu pàn, wáng qīn zhēng zhī, suì miè yǎn ér xǐ zhī, yǐ qí shù fǎn fù. jiàn, shì qiǎn fǎn, mǎ tóng, dà chuán yún: jí yě. shù, sè jiǎo fǎn. fù, fāng fú fǎn. zuò chéng wáng zhèng. wèi píng huái yí xǐ yǎn zhī zhèng lìng. wáng. zhèng rú zì, mǎ běn zuò zhēng, yún zhèng.
成王東伐淮夷,遂踐奄,成王即政,淮夷奄國又叛,王親征之,遂滅奄而徙之,以其數反覆。○踐,似淺反,馬同,《大傳》云:「藉也。」數,色角反。覆,芳服反。作《成王政》。為平淮夷徙奄之政令。亡。○政如字,馬本作征,雲正。
shū chéng wáng dōng zhì wáng zhèng zhèng yì yuē: zhōu gōng shè zhèng zhī chū, yǎn yǔ huái yí cóng guǎn cài zuò luàn, zhōu gōng zhēng ér dìng zhī. chéng wáng jí zhèng zhī chū, huái yí yǔ yǎn yòu pàn, chéng wáng qīn wǎng zhēng zhī. chéng wáng dōng fá huái yí, suì jiàn miè yǎn guó. yǐ qí shù pàn, xǐ yǎn mín. zuò gào mìng zhī cí, yán píng huái yí xǐ yǎn zhī zhèng lìng. shǐ xù qí shì, zuò chéng wáng zhèng zhī piān. chéng xùn píng yě, yán píng cǐ pàn nì zhī mín, yǐ wèi wáng zhě zhèng lìng, gù yǐ chéng wáng zhèng wèi piān míng. chuán chéng wáng zhì fǎn fù zhèng yì yuē: luò gào zhī piān yán zhōu gōng guī zhèng chéng wáng, duō shì yǐ xià jiē shì chéng wáng jí zhèng chū shì. biān piān yǐ xiān hòu wèi cì, cǐ piān zài chéng wáng shū nèi, zhī shì chéng wáng jí zhèng, huái yí yǎn guó yòu pàn, wáng qīn zhēng zhī. yòu àn luò gào chéng wáng jí zhèng, shǐ fēng bó qín. bó qín jì wèi lǔ hóu, nǎi jū qū fù. fèi shì chēng lǔ hóu bó qín zhái qū fù, huái yí xú róng bìng xìng, lǔ hóu zhēng zhī, zuò fèi shì. bǐ yán huái yí bìng xìng, jí cǐ fá huái yí. wáng fá huái yí, lǔ fá xú róng, shì tóng shí fá, míng shì chéng wáng jí zhèng zhī nián fù zhòng pàn yě. zhèng xuán wèi cǐ fá huái yí yǔ jiàn yǎn shì shè zhèng sān nián fá guǎn cài shí shì, qí biān piān yú cǐ, jí yún wèi wén. fèi shì zhī piān yán huái yí zhī pàn, zé shì zhòng pàn míng yǐ. duō fāng zhī piān zé yīn chén yún: wǒ wéi shí qí zhàn yào qiú zhī, zhì yú zài, zhì yú sān. ruò wǔ wáng fá zhòu zhī hòu, wéi shè zhèng sān nián zhī yī pàn, zhèng kě zhì yú zài ěr, ān dé zhì yú sān hū? gù zhī shì chéng wáng jí zhèng yòu pàn yě. zhèng xuán dú jiàn wèi jiǎn, jiǎn miè yě. kǒng bù pò zì, gài yǐ jiàn qí guó jí shì jiàn miè zhī shì, gù kǒng yǐ jiàn wèi miè yě. xià piān xù yún: chéng wáng jì jiàn yǎn, jiāng qiān qí jūn, shì miè qí yǎn ér xǐ zhī, yǐ qí shù fǎn fù gù yě.
[疏]「成王東」至「王政」○正義曰:周公攝政之初,奄與淮夷從管蔡作亂,周公征而定之。成王即政之初,淮夷與奄又叛,成王親往征之。成王東伐淮夷,遂踐滅奄國。以其數叛,徙奄民。作誥命之辭,言平淮夷徙奄之政令。史敘其事,作《成王政》之篇。「成」訓平也,言平此叛逆之民,以為王者政令,故以「成王政為」篇名。○傳「成王」至「反覆」○正義曰:《洛誥》之篇言周公歸政成王,《多士》已下皆是成王即政初事。編篇以先後為次,此篇在成王書內,知是「成王即政」,淮夷奄國又叛,王親征之」。又案《洛誥》成王即政,始封伯禽。伯禽既為魯侯,乃居曲阜。《費誓》稱「魯侯伯禽宅曲阜」,「淮夷、徐戎並興」,魯侯征之,作《費誓》。彼言淮夷並興,即此「伐淮夷」。王伐淮夷,魯伐徐戎,是同時伐,明是成王即政之年復重叛也。鄭玄謂此伐淮夷與踐奄是攝政三年伐管蔡時事,其編篇於此,即雲未聞。《費誓》之篇言淮夷之叛,則是重叛明矣。《多方》之篇責殷臣云:「我惟時其戰要囚之,至於再,至於三。」若武王伐紂之後,惟攝政三年之一叛,正可至於再爾,安得至於三乎?故知是成王即政又叛也。鄭玄讀「踐」為翦,翦滅也。孔不破字,蓋以踐其國即是踐滅之事,故孔以「踐」為滅也。下篇序云:「成王既踐奄,將遷其君」,是滅其奄而徙之,以其數反覆故也。
chéng wáng jì jiàn yǎn, jiāng qiān qí jūn yú pú gū, yǐ miè yǎn, ér xǐ qí jūn jí rén chén zhī è zhě yú pú gū. pú gū, qí dì, jìn zhōng guó, jiào huà zhī. pú rú zì, xú yòu fú gè fǎn, mǎ běn zuò báo. jìn, fù jìn zhī jìn. zhōu gōng gào zhào gōng, zuò jiāng pú gū. yán jiāng xǐ yǎn xīn lì zhī jūn yú pú gū, gào zhào gōng shǐ cǐ cè shū gào lìng zhī. wáng.
成王既踐奄,將遷其君於蒲姑,已滅奄,而徙其君及人臣之惡者於蒲姑。蒲姑,齊地,近中國,教化之。○蒲如字,徐又扶各反,馬本作薄。近,附近之近。周公告召公,作《將蒲姑》。言將徙奄新立之君於蒲姑,告召公使此冊書告令之。亡。
shū chéng wáng jì zhì zuò pú gū zhèng yì yuē: chéng wáng jì jiàn miè yǎn guó, jiāng qiān qí jūn yú pú gū zhī dì, zhōu gōng gào zhào gōng, shǐ zuò cè shū, yán jiāng qiān yǎn jūn yú pú gū zhī dì. shǐ xù qí shì, zuò jiāng pú gū zhī piān. chuán yǐ miè zhì huà zhī zhèng yì yuē: zhāo èr shí nián zuǒ chuán yàn zǐ yún, gǔ rén jū cǐ dì zhě, yǒu pú gū shì. dù yù yún: lè ān bó chāng xiàn běi yǒu pú gū chéng. shì pú gū wèi qí dì yě. zhōu gōng qiān yīn wán mín yú chéng zhōu, jìn jīng shī, jiào huà zhī, zhī jīn qiān yǎn jūn chén yú pú gū, wèi jìn zhōng guó, jiào huà zhī. bì rú cǐ yán, zé yǎn qù zhōng guó yuǎn yú pú gū. dù yù yún: yǎn què, bù zhī suǒ zài. zhèng yún yǎn gài zài huái yí zhī dì, yì wèi néng xiáng. chéng wáng xiān fá huái yí, suì miè yǎn, yǎn shì yuǎn yú huái yí yě. chuán yán jiāng zhì zhī wáng zhèng yì yuē: lǐ tiān zǐ bù miè guó, zhū hóu yǒu zuì, zé shā qí jūn ér zé lì cì xián zhě, gù zhī suǒ xǐ zhě yán jiāng xǐ yǎn xīn lì zhī jūn yú pú gū yě. shàng yán zhōu gōng gào zhào gōng, qí piān jì wáng, bù zhī gào yǐ hé shì. kǒng yǐ yì bo zhī gào zhào gōng shǐ wèi cǐ cè shū gào lìng zhī, bù néng zhī qí bì rán fǒu yě.
[疏]「成王既」至「作蒲姑」○正義曰:成王既踐滅奄國,將遷其君於蒲姑之地,周公告召公,使作冊書,言將遷奄君於蒲姑之地。史敘其事,作《將蒲姑》之篇。○傳「已滅」至「化之」○正義曰:昭二十年《左傳》晏子云,古人居此地者,有蒲姑氏。杜預云:「樂安博昌縣北有蒲姑城。」是蒲姑為齊地也。周公遷殷頑民於成周,近京師,教化之,知今遷奄君臣於蒲姑,為「近中國,教化之」。必如此言,則奄去中國遠於蒲姑。杜預云:「奄闕,不知所在。」鄭雲「奄蓋在淮夷之地」,亦未能詳。成王先伐淮夷,遂滅奄,奄似遠於淮夷也。○傳「言將」至「之亡」○正義曰:《禮》天子不滅國,諸侯有罪,則殺其君而擇立次賢者,故知所徙者言「將徙奄新立之君於蒲姑」也。上言周公告召公,其篇既亡,不知告以何事。孔以意卜之「告召公使為此策書告令之」,不能知其必然否也。