strong fú hóng strong
苻洪
fú hóng, zì guǎng shì, lüè yáng lín wèi dī rén. qí xiān yǒu hù shì zhī miáo yì, zǐ sūn qiáng shèng, shì wèi dī qiú. qí hòu jiā chí shēng pú, zhǎng wǔ zhàng, jié rú zhú xíng, shí xián yì zhī, wèi zhī pú jiā, yīn yǐ wéi shì yān. fù huái guī, wèi bù luò xiǎo shuài. mǔ jiāng shì, qǐn chǎn hóng. xiān shì, lǒng yòu dà yǔ lín, bǎi xìng kǔ zhī. yáo yuē:" yǔ ruò bù zhǐ, hóng shuǐ bì qǐ", gù míng zhī yuē hóng. nián shí èr, fù zú, dài wéi bù shuài, hào xué, duō quán lüè, shàn qí shè, shǔ liú shì zhī luàn, nǎi sàn qiān jīn, zhāo yán jùn jié zhī shì, qiǎng fù bēn zhī, tuī wèi méng zhǔ. liú cōng qiǎn shǐ bài píng yuǎn jiāng jūn, bù shòu. zì chēng hù dī xiào wèi qín zhōu cì shǐ lüè yáng gōng. qún dī tuī wéi shǒu, liú yào yǐ hóng wèi dī wáng. jí yào bài yú luò yáng, hóng lǜ bù rén xī bǎo lǒng shān. shí hǔ jiàng jūn gōng shàng, hóng yì hǔ jiàng, hǔ qīn chū yíng zhī. bài guàn jūn jiāng jūn, jiān liù yí zhū jūn, wěi yǐ xī fāng zhī shì. shí hǔ miè shí shēng yě, hóng shuō hǔ yí xǐ guān zhōng háo jié jí qiāng róng nèi shí jīng shī, hǔ cóng zhī. yǐ hóng wèi lóng xiāng jiāng jūn liú rén dū du, chǔ yú fāng tóu. lèi yǒu zhàn gōng, fēng xī píng jùn gōng. qí bù qǔ cì jué guān nèi hóu zhě èr qiān yú rén, yǐ hóng wèi guān nèi lǐng hóu jiāng. rǎn mǐn yán yú hǔ yuē:" fú hóng xióng guǒ, qí zhū zǐ bìng fēi cháng cái, yí mì chú zhī." hǔ dài zhī yù hòu. jí shí zūn jí wèi, mǐn yòu yǐ wéi yán, zūn nǎi qù hóng dū du, hóng yuàn zhī, nǎi qiǎn shǐ jiàng jìn. hòu shí jiàn shā zūn, suǒ zài bīng qǐ, hóng yǒu zhòng shí yú wàn.
苻洪,字广世,略阳临渭氐人。其先有扈氏之苗裔,子孙强盛,世为氐酋。其后家池生蒲,长五丈,节如竹形,时咸异之,谓之蒲家,因以为氏焉。父怀归,为部落小帅。母姜氏,寝产洪。先是,陇右大雨霖,百姓苦之。谣曰:“雨若不止,洪水必起”,故名之曰洪。年十二,父卒,代为部帅,好学,多权略,善骑射,属刘氏之乱,乃散千金,招延俊杰之士,襁负奔之,推为盟主。刘聪遣使拜平远将军,不受。自称护氐校尉、秦州刺史、略阳公。群氐推为首,刘曜以洪为氐王。及曜败于洛阳,洪率部人西保陇山。石虎将军攻上,洪诣虎降,虎亲出迎之。拜冠军将军,监六夷诸军,委以西方之事。石虎灭石生也,洪说虎宜徙关中豪杰及羌戎内实京师,虎从之。以洪为龙骧将军、流人都督,处于枋头。累有战功,封西平郡公。其部曲赐爵关内侯者二千余人,以洪为关内领侯将。冉闵言于虎曰:“苻洪雄果,其诸子并非常才,宜密除之。”虎待之愈厚。及石遵即位,闵又以为言,遵乃去洪都督,洪怨之,乃遣使降晋。后石鉴杀遵,所在兵起,洪有众十余万。
yǒng hé liù nián, dì yǐ hóng wèi zhēng běi dà jiàng jūn dū du hé běi zhū jūn shì jì zhōu cì shǐ guǎng zhōu jùn gōng, shí yǒu shuō hóng chēng zūn hào zhě, hóng yì yǐ chèn wén yǒu" cǎo fù yīng wáng" yòu qí sūn jiān bèi yǒu cǎo fù zì, suì gǎi xìng fú shì, zì chēng dà jiàng jūn dà chán yú sān qín wáng. hóng wèi bó shì hú wén yuē:" gū lǜ zhòng shí wàn, jū xíng shèng zhī dì, rǎn mǐn mù róng jùn kě zhǐ chén ér tiǎn. yáo xiāng fù zǐ, kè zhī zài wú shù zhōng. gū qǔ tiān xià, yǒu yì yú hàn zǔ yǐ." jūn shī jiāng jūn má qiū shuō hóng xī dōu cháng ān, hóng shēn rán zhī. yǐ ér qiū yīn yàn jiū hóng, jiāng bìng qí zhòng. shì zǐ jiàn shōu zhǎn qiū. hóng jiāng sǐ, wèi jiàn yuē:" suǒ yǐ wèi rù guān zhě, yán zhōng zhōu kě zhǐ chén ér dìng. jīn jiàn kùn shù zǐ, zhōng yuán fēi rǔ xiōng dì suǒ néng bàn. guān zhōng xíng shèng, wú wáng hòu, biàn kě gǔ xíng ér xī." yán zhōng ér sǐ, nián liù shí liù, jiàn jiàn wèi, wěi shì huì wǔ dì.
永和六年,帝以洪为征北大将军、都督河北诸军事、冀州刺史、广州郡公,时有说洪称尊号者,洪亦以谶文有“草付应王”;又其孙坚背有草付字,遂改姓苻氏,自称大将军、大单于、三秦王。洪谓博士胡文曰:“孤率众十万,居形胜之地,冉闵、慕容俊可指辰而殄。姚襄父子,克之在吾数中。孤取天下,有易于汉祖矣。”军师将军麻秋说洪西都长安,洪深然之。已而秋因宴鸠洪,将并其众。世子健收斩秋。洪将死,谓健曰:“所以未入关者,言中州可指辰而定。今见困竖子,中原非汝兄弟所能办。关中形胜,吾亡后,便可鼓行而西。”言终而死,年六十六,健僭位,伪谥惠武帝。
strong fú jiàn strong
苻健
fú jiàn zì jiàn yè, hóng dì sān zi yě. chū mǔ qiāng shì mèng dà pí ér yùn jiàn. jí zhǎng, yǒng guǒ biàn gōng mǎ, hào shī shàn shì rén, shèn wéi shí hǔ fù zǐ suǒ qīn ài. hǔ suī wài lǐ fú shì, xīn shí jì zhī, nǎi yīn shā qí zhū xiōng, ér bù hài jiàn. jí hóng sǐ, jiàn sì wèi, qù qín wáng zhī hào, chēng jìn zhēng xī dà jiàng jūn dū du guān xī zhū jūn shì yōng zhōu cì shǐ. yú shì jǐn zhòng xī xíng zhì méng jīn, qǐ fú qiáo yǐ jì, jì qì fén qiáo, sān fǔ bǎo bì xī jiàng. shí yī yuè, rù dōu cháng ān. yú shì zhǎng shǐ jiǎ xuán shuò děng yī zhū gě liàng liú bèi gù shì, biǎo jiàn wèi qín wáng. xuán shuò děng wéi shàng zūn hào, jiàn wěi ràng zài sān, nǎi cóng zhī. huáng shǐ yuán nián zhēng yuè, jiàn jí tiān wáng wèi yú nán jiāo, dà shè, gǎi jìn yǒng hé qī nián wèi huáng shǐ yuán nián. zhuī zūn fù hóng wèi tài zǔ wǔ huì huáng dì, shàn zōng miào shè jì yú cháng ān. lì qiè qiáng shì wèi tiān wáng huáng hòu, zi cháng wèi tiān wáng tài zǐ, jīng wèi píng yuán gōng, shēng wèi huái nán gōng, dì xióng wèi chéng xiàng, dōng hǎi gōng. qí yú fēng shòu gè yǒu chà. shì nián, yě cán chéng jiǎn, yě hé bèi yuán, bǎi xìng cǎi yě jiǎn ér yī, yě sù ér shí, guān xī jiā jǐ rén zú.
苻健字建业,洪第三子也。初、母羌氏梦大罴而孕健。及长,勇果便弓马,好施善事人,甚为石虎父子所亲爱。虎虽外礼苻氏,心实忌之,乃阴杀其诸兄,而不害健。及洪死,健嗣位,去秦王之号,称晋征西大将军、都督关西诸军事、雍州刺史。于是尽众西行至盟津,起浮桥以济,济讫焚桥,三辅堡壁悉降。十一月,入都长安。于是长史贾玄硕等依诸葛亮、刘备故事,表健为秦王。玄硕等为上尊号,健伪让再三,乃从之。皇始元年正月,僭即天王位于南郊,大赦,改晋永和七年为皇始元年。追尊父洪为太祖武惠皇帝,缮宗庙社稷于长安。立妾强氏为天王皇后,子苌为天王太子,菁为平原公,生为淮南公,弟雄为丞相,东海公。其余封授各有差。是年,野蚕成茧,野禾被原,百姓采野茧而衣,野粟而食,关西家给人足。
èr nián zhēng yuè, chéng xiàng xióng děng gù qǐng yí yī hàn jìn jiān huáng wáng zhī měi, bù kě guò zì qiān chōng, tóng zhào zhī chū hào, jiàn cóng zhī, jiàn jí huáng dì wèi yú tài jí diàn, dà shè, zhū gōng jìn jué wèi wáng, lì wǔ děng zhī fēng, yǐ cì jìn zhī. èr nián zhēng yuè, xià shū yuē:" qí zì gōng qīng jǐ xià, suì jǔ xián liáng fāng zhèng xiào lián qīng cái duō lüè bó xué xiù cái yì xíng gè yī rén, huò xiàn shū guī jiàn, huò miàn chén zhèn guò, qí xī yǐ wén. wù jù guì jiàn." sì nián, chéng xiàng dōng hǎi wáng xióng zú, zèng xiàng guó, jìn fēng wèi wáng, shì jìng wǔ wáng. xióng zì yuán cái, hóng zhī jì zǐ yě. jiàn wǔ zhōng, bài lóng xiāng jiāng jūn. xióng tóu dà zú duǎn, gù jūn zhōng chēng wéi dà tóu lóng xiāng. jiàn shén zhòng zhī, yuē:" yuán cái, wú zhī jī dàn." shì nián sì yuè, lì huái nán wáng shēng wèi huáng tài zǐ. liù yuè, jiàn qǐn jí, yǐn tài shuài yú zūn chéng xiàng léi ruò ér tài fù máo guì sī kōng wáng duò děng, zhǔ yǐ hòu shì, shòu yí fǔ zhèng. yǐ yǒu, hōng yú tài jí qián diàn, nián sì shí jiǔ. zàng yuán líng, wěi shì míng huáng dì, miào hào shì zōng. yǒng xīng chū, zhuī zūn yuē jǐng míng huáng dì, hào gāo zǔ.
二年正月,丞相雄等固请宜依汉晋兼皇王之美,不可过自谦冲,同赵之初号,健从之,僭即皇帝位于太极殿,大赦,诸公进爵为王,立五等之封,以次进之。二年正月,下书曰:“其自公卿己下,岁举贤良、方正、孝廉、清才、多略、博学、秀才、异行各一人,或献书规谏,或面陈朕过,其悉以闻。勿惧贵贱。”四年,丞相东海王雄卒,赠相国,进封魏王,谥敬武王。雄字元才,洪之季子也。建武中,拜龙骧将军。雄头大足短,故军中称为大头龙骧。健甚重之,曰:“元才,吾之姬旦。”是年四月,立淮南王生为皇太子。六月,健寝疾,引太帅鱼遵、丞相雷弱儿、太傅毛贵、司空王堕等,嘱以后事,受遗辅政。乙酉,薨于太极前殿,年四十九。葬原陵,伪谥明皇帝,庙号世宗。永兴初,追尊曰景明皇帝,号高祖。
strong fú shēng strong
苻生
fú shēng zì cháng shēng, jiàn dì sān zi. yòu ér cū bào, hūn zuì wú lài. zǔ hóng shén è zhī, wú yī mù, qī suì, hóng xì zhī, wèn shì zhě yuē:" wú wén xiā ér yī lèi, xìn hū?" shì zhě yuē:" rán." shēng nù, yǐn pèi dāo zì cì chū xuè, yuē:" cǐ yì yī lèi yé!" hóng dà jīng, biān zhī. shēng yuē:" xìng nài dāo shuò, bù kān biān chuí." hóng yuē:" rǔ wèi ěr bù yǐ, wú jiāng yǐ rǔ wèi nú." shēng yuē:" kě bù rú shí lè yě." jí zhǎng, lì jǔ qiān jūn, zǒu jí bēn mǎ. huáng shǐ wǔ nián, jiàn jí huáng dì wèi, dà shè gǎi nián. qún chén zòu:" xiān dì yàn jià fǔ ěr, bù yí gǎi hào." shēng nù bù cóng, qióng tuī yì zhǔ. shòu guāng yuán nián qī yuè, shā yòu pú yè duàn chún, yǐ tài zǐ mén dài fū zhào sháo wèi pú yè, tài zǐ shè rén zhào huì wèi zhōng hù jūn, zhù zuò láng zuǒ dǒng róng wèi shàng shū, bìng yǐ nìng xìng jìn yě. jiǔ yuè, zhōng shū jiān hú wén zhōng shū lìng wáng yú yán yú shēng yuē:" bǐ pín yǒu kè xīng bèi yú dà jiǎo, yíng huò rù yú dōng jǐng. dà jiǎo wèi dì zuò, dōng jǐng qín zhī fēn yě. bù chū sān nián, guó yǒu dà sàng, dà chén lù sǐ. yuàn bì xià suì zhuī zhōu wén, xiū dé yǐ ráng zhī." shēng yuē:" huáng hòu yǔ zhèn duì lín tiān xià, yì zú yǐ sāi dà sàng zhī biàn." yú shì shā huáng hòu liáng shì. zhū tài fù lù shàng shū máo guì chē qí shàng shū lìng liáng léng zuǒ pú yè liáng ān. hòu, ān zhī nǚ sūn.
苻生字长生,健第三子。幼而粗暴,昏醉无赖。祖洪甚恶之,无一目,七岁,洪戏之,问侍者曰:“吾闻瞎儿一泪,信乎?”侍者曰:“然。”生怒,引佩刀自刺出血,曰:“此亦一泪耶!”洪大惊,鞭之。生曰:“性耐刀槊,不堪鞭捶。”洪曰:“汝为尔不已,吾将以汝为奴。”生曰:“可不如石勒也。”及长,力举千钧,走及奔马。皇始五年,僭即皇帝位,大赦改年。群臣奏:“先帝晏驾甫尔,不宜改号。”生怒不从,穷推议主。寿光元年七月,杀右仆射段纯,以太子门大夫赵韶为仆射,太子舍人赵诲为中护军,著作郎佐董荣为尚书,并以佞幸进也。九月,中书监胡文、中书令王鱼言于生曰:“比频有客星孛于大角,荧惑入于东井。大角为帝座,东井秦之分野。不出三年,国有大丧,大臣戮死。愿陛下遂追周文,修德以禳之。”生曰:“皇后与朕对临天下,亦足以塞大丧之变。”于是杀皇后梁氏。诛太傅录尚书毛贵、车骑尚书令梁楞、左仆射梁安。后,安之女孙。
yòu zhū chéng xiàng léi ruò ér, zhū qiāng xī pàn. ruò ér, nán ān qiāng qiú yě. shēng suī zài liàng, yóu yǐn huāng yín, shā lù wú dào, wān gōng lù dāo, yǐ jiàn cháo chén, chuí qián jù záo, bèi zhì zuǒ yòu. wèi jǐ, hòu fēi gōng qīng yǐ xià zhì yú pū lì zhū wǔ bǎi yú rén. èr nián zhēng yuè, bì chén yòu pú yè dǒng róng yán yú shēng yuē:" rì shí zhī zāi, yí yǐ guì chén yīng zhī." shēng yuē:" wéi yǒu dà sī mǎ, guó zhī yì qī, bù kě"." qí zài wáng sī kōng." shēng cóng zhī, zhū sī kōng wáng duò rén wù, xiǎng qún chén yú tài jí qián diàn, yǐn jiǔ lè zòu, shēng gē yǐ hé zhī. mìng shàng shū lìng xīn cǎi diǎn quàn, jì ér nù yuē:" hé bù qiáng jiǔ yóu yǒu zuò zhě." yǐn gōng shǐ shè cǎi, shā zhī. yú shì bǎi liáo dà jù, wú bù yǐn mǎn, hūn zuì wū fú, shī guān péng tóu jiāng pū, shēng yǐ wéi lè.
又诛丞相雷弱儿,诸羌悉叛。弱儿,南安羌酋也。生虽在谅ウ,游饮荒淫,杀戮无道,弯弓露刀,以见朝臣,锤钳锯凿,备置左右。未几,后妃公卿已下至于仆隶、诛五百余人。二年正月,嬖臣右仆射董荣言于生曰:“日蚀之灾,宜以贵臣应之。”生曰:“唯有大司马,国之懿戚,不可”。“其在王司空。”生从之,诛司空王堕壬戊,飨群臣于太极前殿,饮酒、乐奏,生歌以和之。命尚书令辛采典劝,既而怒曰:“何不强酒犹有坐者。”引弓矢射采,杀之。于是百僚大惧,无不引满,昏醉污服,失冠蓬头僵仆,生以为乐。
sān nián sì yuè, yáo xiāng qiǎn yáo lán děng shuài zhòng èr wàn qī qiān jìn jù huáng luò, shēng qiǎn bīng fú huáng méi dōng hǎi wáng jiān jiàn jié jiāng jūn dèng qiāng děng, bù qí wàn wǔ qiān yǐ tǎo zhī. qiāng wěi bù shèng, yǐn qí ér tuì, xiāng zhuī zhī, zhì yú sān yuán, qiāng huí qí jù xiāng, dà zhàn huò xiāng. xiāng yǒu jùn mǎ rì xíng qiān lǐ, shì zhàn yě, mǎ dào ér qín zhī. méi děng zhèn lǚ ér guī. chū, cháng ān yáo yuē:" dōng hǎi dà yú huà wéi lóng, nán biàn wèi wáng nǚ wèi gōng. wèn zài hé suǒ luò mén dōng." dōng hǎi, fú jiān fēng yě, shí wéi lóng xiāng jiāng jūn, dì zài luò mén zhī dōng. shēng huāng bào rì zī, cán nüè mí shén. qún chén shuò wàng, lòu jìn yì jiàn, shēng yuē:" rì jǐn wǔ, xū dài yàn qì." huò rì mù ér bù chū, bǎi liáo jī bì, huò zhì shēn yǒu jiān fāng chū. lín cháo zhé nù sè lì, wéi xíng shā lù. huò lián yuè hūn zuì, fú kān shěng lǎn. huò shǐ gōng rén yǔ nán zǐ luǒ jiāo yú diàn qián, yǐn qún chén lín ér guān zhī. huò shēng bō niú yáng lǘ mǎ, huó yān jī yā, sān wǔ shí wèi qún, fàng zhī diàn zhōng. huò shēng bō sǐ qiú miàn pí, lìng qí gē wǔ, guān yǐ wéi lè. zōng shì jiù xūn, qīn qī zhōng liáng, shā hài lüè jǐn, cháo shì bēn zǒu cǎo yě, jiē yuē:" cóng hǔ kǒu chū." zuǒ yòu de dù yī rì, rú guò shí nián. zhì yú jié jìng kū tāi, lā xié jù tóu, shā zhě dòng yǒu qiān shù. shēng yè duì shì chán yuē:" ā fǎ xiōng dì yì bù kě xìn, dāng chú zhī." shì yè, qīng hé wáng fú fǎ mèng shén gào yuē:" qiě jiāng huò jí rǔ mén, wéi xiān jué zhě kě yǐ miǎn zhī." wù ér xīn jì, huì shì bì lái gào, nǎi yǔ tè jìn liáng píng lǎo qiáng wāng děng shuài zhuàng shì shù bǎi rén, qián rù yún lóng mén, dōng hǎi wáng jiān yǔ lǚ pó lóu shuài huī xià sān bǎi yú rén gǔ zào jì jìn, sù wèi jiàng shì jiē shě zhàng guī jiān. shēng yóu hūn qǐn bù wù, jiān zhòng jì zhì, shēng jīng wèn zuǒ yòu yuē:" cǐ bèi hé děng rén?" yǐn shēng zhì bié shì, fèi wèi yuè wáng, é ér shā zhī. shí nián èr shí sān. wěi shì lì wáng, fēng zǐ kuí wèi yuè hóu.
三年四月,姚襄遣姚兰等帅众二万七千进据黄洛,生遣兵苻黄眉、东海王坚、建节将军邓羌等,步骑万五千以讨之。羌伪不胜,引骑而退,襄追之,至于三原,羌回骑拒襄,大战获襄。襄有骏马日行千里,是战也,马倒而擒之。眉等振旅而归。初,长安谣曰:“东海大鱼化为龙,男便为王女为公。问在何所洛门东。”东海,苻坚封也,时为龙骧将军,第在洛门之东。生荒暴日滋,残虐弥甚。群臣朔望,漏尽诣见,生曰:“日尽午,须待宴讫。”或日暮而不出,百僚饥弊,或至申酉间方出。临朝辄怒色厉,惟行杀戮。或连月昏醉,弗堪省览。或使宫人与男子裸交于殿前,引群臣临而观之。或生剥牛羊驴马,活阉鸡鸭,三五十为群,放之殿中。或生剥死囚面皮,令其歌舞,观以为乐。宗室旧勋,亲戚忠良,杀害略尽,朝士奔走草野,皆曰:“从虎口出。”左右得度一日,如过十年。至于截胫刳胎,拉胁锯头,杀者动有千数。生夜对侍婵曰:“阿法兄弟亦不可信,当除之。”是夜,清河王苻法梦神告曰:“且将祸集汝门,惟先觉者可以免之。”寤而心悸,会侍婢来告,乃与特进梁平老、强汪等帅壮士数百人,潜入云龙门,东海王坚与吕婆楼帅麾下三百余人鼓噪继进,宿卫将士皆舍杖归坚。生犹昏寝不寤,坚众既至,生惊问左右曰:“此辈何等人?”引生置别室,废为越王,俄而杀之。时年二十三。伪谥厉王,封子馗为越侯。
strong fú jiān strong
苻坚
fú jiān zì yǒng gù, jiàn dì xióng zhī zǐ. zhào jiàn wǔ zhōng, mǔ gǒu shì qí zi yú xī mén bào cí, guī ér yè mèng shén jiāo, suì yùn, shí èr yuè ér shēng jiān, yǒu shén guāng zhī yì, zì tiān zhú tíng, bèi yǒu chì wén yǐn qǐ, chéng zì yuē:" cǎo fù, chén yòu tǔ, wáng xián yáng," mì lù ér mò zhī chuán yě. zī mào kuí jié, bì chuí guò xī, mù yǒu zǐ guāng. zǔ hóng qí ér ài zhī, míng jiān tóu. yīn ér wèi jiàn yuē:" cǐ ér tóu dà zhòng shēn cháng rèn dà, zú duǎn ān xià, fēi cháng xiāng." zhào yòu guāng lù dài fu sī lì xiào wèi gāo píng xú tǒng yǒu zhī rén zhī jiàn, yù jiān yú lù, yì zhī, zhí qí shǒu yuē:" fú láng, cǐ guān zhī yù jiē, xiǎo ér gǎn xì yú cǐ, bù wèi sī lì fù yé!" jiān yuē:" sī lì fù zuì rén, bù fù xiǎo ér xì yě." tǒng gù zuǒ yòu yuē:" cǐ ér yǒu bà wáng zhī xiāng." hòu yù zhī, tǒng xià chē wèi yuē:" fú láng dāng dà guì, dàn pū bù jí jiàn, rú hé." jiān yuē:" ruò rú gōng yán, bù gǎn wàng dé." bā suì, qǐng jiù shī xué. hóng yuē:" shàng xiǎo, wèi kě. wú nián shí sān, fāng yù qiú shī, shí rén yóu yǐ wéi sù chéng." jiàn zhī rù guān yě, cì yú qǔ wò, mèng tiān shén qiǎn shǐ zhě zhū yī chì guān, mìng bài jiān wèi lóng xiāng jiāng jūn. dàn ér wèi tán yú qǔ wò, jiàn qì wèi jiān yuē:" xiān wáng xī shòu cǐ hào, rǔ fù céng wèi zhī, jīn ruò fù wèi shén míng suǒ shòu, kě bù miǎn zhī." xìng zhì xiào, yǒu qì dù, bó xué duō cái yì. nián shí yī, biàn yǒu jīng lüè dà zhì.
苻坚字永固,健弟雄之子。赵建武中,母苟氏祈子于西门豹祠,归而夜梦神交,遂孕,十二月而生坚,有神光之异,自天烛庭,背有赤文隐起,成字曰:“草付,臣又土,王咸阳,”秘录而莫之传也。姿貌魁杰,臂垂过膝,目有紫光。祖洪奇而爱之,名坚头。因而谓健曰:“此儿头大重身长任大,足短安下,非常相。”赵右光禄大夫、司隶校尉高平徐统有知人之鉴,遇坚于路,异之,执其手曰:“苻郎,此官之御街,小儿敢戏于此,不畏司隶缚耶!”坚曰:“司隶缚罪人,不缚小儿戏也。”统顾左右曰:“此儿有霸王之相。”后遇之,统下车谓曰:“苻郎当大贵,但仆不及见,如何。”坚曰:“若如公言,不敢忘德。”八岁,请就师学。洪曰:“尚小,未可。吾年十三,方欲求师,时人犹以为速成。”健之入关也,次于曲沃,梦天神遣使者朱衣赤冠,命拜坚为龙骧将军。旦而为坛于曲沃,健泣谓坚曰:“先王昔受此号,汝父曾为之,今若复为神明所授,可不勉之。”性至孝,有器度,博学多才艺。年十一,便有经略大志。
jiān jì shā fú shēng, yǒng guāng yuán nián liù yuè, qù huáng dì zhī hào, jiàn chēng dà qín tiān wáng, jí wèi tài jí diàn. zhū dǒng lóng děng èr shí yú rén, gǎi shòu guāng sān nián wèi yǒng xīng yuán nián. zhuī zūn fù wéi wén huán huáng dì. shì zǐ hóng wèi huáng tài zǐ.
坚既杀苻生,永光元年六月,去皇帝之号,僭称大秦天王,即位太极殿。诛董龙等二十余人,改寿光三年为永兴元年。追尊父为文桓皇帝。世子宏为皇太子。
xiōng qīng hé wáng fǎ wèi chéng xiàng, lù shàng shū shì. yǒng ān gōng fú hóu wèi tài wèi, zhū wáng jiē biǎn jué wèi gōng. fú liǔ wèi shàng shū lìng. fēng dì róng wèi yáng píng gōng, shuāng hé nán gōng, zi pī wèi cháng lè gōng, huī wèi píng yuán gōng, xī wèi guǎng píng gōng. lǐ wēi wèi zuǒ pú yè, liáng píng lǎo wèi yòu pú yè, xí bǎo wèi chéng xiàng zhǎng shǐ, wáng měng wèi zhōng shū lìng, shì láng quán yì wèi huáng mén láng, zhū gōng qīng wéi shēng suǒ zhū zhě, xī fù běn guān. shí yuè, chéng xiàng dōng hǎi gōng fǎ yǐ yí jì cì sǐ, gǒu tài hòu zhī yì yě. jiān xìng yǒu ài, yǔ fǎ jué yú dōng táng, tòng kū ǒu xuè. èr nián sì yuè, jiān rú lóng mén wǔ. liù yuè, rú hé dōng, sì hòu tǔ. bā yuè, zì lín jìn dēng lóng mén, gù wèi qún chén yuē:" měi zāi, shān hé zhī gù." quán yì duì yuē:" wú qǐ yǒu yán, zài dé bù zài xiǎn, shēn yuàn bì xià zhuī zōng táng yú, huái yuǎn yǐ dé. shān hé zhī gù, bù zú shì yě." jiān dà yuè, zhì hán yuán, guān jìn wèi kē guǐ jié cǎo kàng qín jūn zhī chù, fù shī ér guī.
兄清河王法为丞相,录尚书事。永安公苻侯为太尉,诸王皆贬爵为公。苻柳为尚书令。封弟融为阳平公,双河南公,子丕为长乐公,晖为平原公,熙为广平公。李威为左仆射,梁平老为右仆射,席宝为丞相长史,王猛为中书令,侍郎权翼为黄门郎,诸公卿为生所诛者,悉复本官。十月,丞相东海公法以疑忌赐死,苟太后之意也。坚性友爱,与法诀于东堂,恸哭呕血。二年四月,坚如龙门五。六月,如河东,祀后土。八月,自临晋登龙门,顾谓群臣曰:“美哉,山河之固。“权翼对曰:“吴起有言,在德不在险,深愿陛下追踪唐虞,怀远以德。山河之固,不足恃也。”坚大悦,至韩原,观晋魏颗鬼结草抗秦军之处,赋诗而归。
gān lù yuán nián zhēng yuè, qǐ míng táng, chán nán běi jiāo. liù yuè, gān lù jiàng, nǎi dà shè gǎi nián. bā yuè, jiān xià shū yuē:" xián yáng nèi shǐ měng yán zhāng chū nà, suǒ zài zhe jī, yǒu wò lóng zhī cái, yí rù zàn bǎi kuí, sī lún wáng yán. kě zhēng bài shì zhōng zhōng shū lìng lǐng jīng zhào yǐn." zhōng chéng dèng qiāng, xìng gěng zhí, yǔ měng xié guī qí zhì, yú shì bǎi liáo sù zhěng, háo yòu píng fēng, fēng huà dà xíng. jiān tàn yuē:" wú lìng shǐ zhī tiān xià zhī yǒu fǎ yě." yǐ měng wèi lì bù shàng shū, qiān tài zǐ zhān shì. shí yī yuè, yǐ měng wèi sī lì, shì zhōng lǐng qiān rú gù. měng shàng shū yuē:" fú jiàn yáng píng gōng róng, míng dé yì qīn. guāng lù xī hé rèn qún! zhōng zhēn shū shèn. chǔ shì zhū tóng, bó shí cōng biàn. bìng yí zuǒ yòu mí lún, huī zàn jiǔ jí. yú chén yōng bǐ, qǐng bì xián lù." jiān yuē:" jī wù qí cái, yǔn shǔ míng zhé. cháo yě suǒ wàng, qǐ róng zhì cí. suǒ jǔ róng děng, xún bié quán shòu." yú shì yǐ róng wèi shì zhōng zhōng shū jiān jiān yòu pú yè. rèn qún wèi guāng lù dài fu, lǐng tài zǐ jiā lìng. zhū tóng wèi zhōng shū shì láng, lǐng tài zǐ shù zǐ. sān nián jiǔ yuè, fèng huáng jí yú dōng quē, dà shè qí jìng nèi. chū, jiāng wèi shè, yǔ zuǒ pú yè měng yòu pú yè róng mì yì yú lù táng, xī píng zuǒ yòu, jiān zì wèi shè wén, měng róng jìn zhǐ bǐ. yǒu yī dà cāng shéng, rù zì yǒu jiān, míng shēng shén dà, jí yú bǐ duān, qū ér fù lái jiān suǒ tīng zhī, jiǔ ér nǎi qù, é ér cháng ān jiē xiàng shì lǐ mín xiāng gào yuē:" guān lìng dà shè." yǒu sī yǐ wén, jiān jīng wèi róng měng yuē:" shì hé cóng ér xiè?" yú shì chì wài tuī qióng zhī, xián yán yǒu yī xiǎo rén, yī hēi dà hū yú shì, yuē:" guān lìng dà shè." xū yú bú jiàn. jiān tàn yuē:" qí xiàng cāng yíng hū! shēng zhuàng fēi cháng, wú gù è zhī." sì nián qī yuè, huáng lóng jiàn yú chéng jì, liáng shān bēng. wǔ nián, bái hǔ jiàn tiān shuǐ. liù nián, qiǎn hóng lú bài zhāng tiān xī wèi dà jiàng jūn liáng zhōu mù xī píng gōng.
甘露元年正月,起明堂,禅南北郊。六月,甘露降,乃大赦改年。八月,坚下书曰:“咸阳内史猛言彰出纳,所在著绩,有卧龙之才,宜入赞百揆,丝纶王言。可徵拜侍中、中书令、领京兆尹。”中丞邓羌,性鲠直,与猛协规齐志,于是百僚肃整,豪右屏风,风化大行。坚叹曰:“吾令始知天下之有法也。”以猛为吏部尚书,迁太子詹事。十一月,以猛为司隶,侍中、领迁如故。猛上疏曰:“伏见阳平公融,明德懿亲。光禄西河任群!忠贞淑慎。处士朱彤,博识聪辨。并宜左右弥纶,晖赞九棘。愚臣庸鄙,请避贤路。”坚曰:“机务俟才,允属明哲。朝野所望,岂容致辞。所举融等,寻别铨授。”于是以融为侍中中书监兼右仆射。任群为光禄大夫,领太子家令。朱彤为中书侍郎,领太子庶子。三年九月,凤凰集于东阙,大赦其境内。初,将为赦,与左仆射猛、右仆射融密议于露堂,悉屏左右,坚自为赦文,猛、融进纸笔。有一大苍绳,入自牖间,鸣声甚大,集于笔端,驱而复来坚所听之,久而乃去,俄而长安街巷市里民相告曰:“官令大赦。”有司以闻,坚惊谓融、猛曰:“事何从而泄?”于是敕外推穷之,咸言有一小人,衣黑大呼于市,曰:“官令大赦。”须臾不见。坚叹曰:“其向苍蝇乎!声状非常,吾固恶之。”四年七月,黄龙见于成纪,梁山崩。五年,白虎见天水。六年,遣鸿胪拜张天锡为大将军、凉州牧、西平公。
jiàn yuán yuán nián zhēng yuè, yōng zhōu xiù cái duàn kēng duì cè shàng dì, bài lì bù láng zhōng. xiào lián tōng jīng zhě shí yú rén, jiē bài lìng zhǎng. wǔ nián liù yuè, jìn dà sī mǎ huán wēn fá yàn, cì yú fāng tóu, yàn shī lǚ bài, qiǎn sàn qí shì láng yào sōng lái qǐ yú jiān, qǐng gē wǔ láo yǐ xī zhī dì. bā yuè, qiǎn jiàng jūn gǒu chí luò zhōu cì shǐ shào qiāng shuài bù qí jiù yàn, wēn bài guī. shì yuè jīng zhào yǐn wáng yōu shàng shū, xiàn shí lüè: yī yuē yǐn dào yí míng èr yuē chén shàng zhōng jìng sān yuē zi guì xiào yǎng sì yuē mín shēng zài qín wǔ yuē jiào wú piān dǎng liù yuē yǎng mín zài huì qī yuē yán pìn qí xián bā yuē chéng è xiǎn shàn jiǔ yuē fá pàn tǎo nì shí yuē yì jiǎn hóng dà. jiān nà zhī, yǐ yōu wèi jiàn yì dài fū.
建元元年正月,雍州秀才段铿对策上第,拜吏部郎中。孝廉通经者十余人,皆拜令长。五年六月,晋大司马桓温伐燕,次于枋头,燕师屡败,遣散骑侍郎药嵩来乞于坚,请割武牢以西之地。八月,遣将军苟池、洛州刺史邵羌帅步骑救燕,温败归。是月京兆尹王攸上书,献十略:一曰尹道宜明;二曰臣尚忠敬;三曰子贵孝养;四曰民生在勤;五曰教无偏党;六曰养民在惠;七曰延聘耆贤;八曰惩恶显善;九曰伐叛讨逆;十曰易简弘大。坚纳之,以攸为谏议大夫。
shí yī yuè, yàn chē qí wú wáng chuí bēn qín. huán wēn jì zǒu, mù róng huǐ gē hé cāng zhī dì yǐ lù qín, nǎi yuē:" xíng rén shī cí, fēn zāi jiù huàn, lǐ zhī cháng yě." jiān dà nù. liù nián, lìng fǔ guó wáng měng, shuài zhèn nán yáng ān hǔ yá jiāng jūn zhāng háo jiàn jié dèng qiāng děng bù qí liù wàn tǎo píng yàn jì. bā yuè, měng gōng kè hú guān, qiǎn tài fù shàng yōng wáng píng děng shuài sì shí wàn tún yú lù chuān. měng chān zhī píng mài shuǐ yù xīn, bù fǔ jiàng shì, yǒu kě chéng zhī huì, dà xiào, wèi yáng ān děng yuē:" mù róng píng zhēn nú cái, suī yì zhào zhī zhòng, shàng bù zú wéi lǜ, kuàng shí wàn hū jīn pò zhī bì yǐ." jiǎ xū, chén yú wèi yuán, měng shì zhòng yuē:" wáng jǐng lüè shòu guó hòu ēn, rèn jiān nèi wài, jīn yǔ zhū jūn shēn rù zéi dì, yí gè miǎn jìn, bù kě tuì yě. shòu jué míng jūn zhī cháo, qìng shāng fù mǔ zhī shì, bù yì měi hū?" zhòng jiē yǒng fèn, pò fǔ qì liáng, dà hū kè jìn, měng wàng píng shī zhī zhòng, è zhī, wèi dèng qiāng yuē:" jīn rì zhī shì, fēi jiāng jūn mò kě yǐ jié yě. chéng bài zhī jī, zài sī yī jǔ yě. jiāng jūn qí miǎn zhī." qiāng yuē:" ruò yǐ sī lì jiàn yǔ zhě, gōng wú yǐ wéi yōu." měng yuē:" cǐ fēi wú suǒ jí yě. bì yǐ ān dìng tài shǒu wàn hù hòu xiāng chǔ." qiāng bù yuè ér tuì. é ér bīng jiāo, měng zhào qiāng, qǐn ér bù yīng. měng nǎi chí jiù, xǔ zhī. yú shì dà yǐn zhàng zhōng, yǔ zhāng máo xú chéng děng kuà mǎ yùn máo, chí rù píng jūn, chū rù shù sì, bàng ruò wú rén, pān qí zhǎn jiāng, shā shāng shén zhòng, zhàn jí rì zhōng, yàn shī bài jī. jìn shī wéi yè. qī rì, jiān zhì yú ān yáng gù zhái, yǐn zhū qí lǎo yǔ jí zǔ fù jiù shì, xuàn rán liú tì, nǎi tíng xìn sù. měng qián rú ān yáng yíng jiān, jiān wèi zhī yuē:" xī yà fū bù chū jūn yíng hàn wén, jiāng jūn hé yǐ lín dí ér bèi zhòng hū?" měng yuē:" chén měi lǎn yà fū zhī shì, cháng wèi qián què rén zhǔ, yǐ cǐ ér wéi míng jiāng, qiè wèi duō zhī. chén fèng bì xià shén suàn, chū chuí wáng zhī lǔ, ruò cuī kū lā xiǔ, hé zú yōu yě."
十一月,燕车骑吴王垂奔秦。桓温既走,慕容悔割河、沧之地以赂秦,乃曰:“行人失辞,分灾救患,理之常也。”坚大怒。六年,令辅国王猛,帅镇南阳安、虎牙将军张蚝、建节邓羌等步骑六万讨平燕冀。八月,猛攻克壶关,遣太傅上庸王评等帅四十万屯于潞川。猛觇知评卖水鬻薪,不抚将士,有可乘之会,大笑,谓杨安等曰:“慕容评真奴才,虽亿兆之众,尚不足为虑,况十万乎今破之必矣。”甲戌,陈于渭原,猛誓众曰:“王景略受国厚恩,任兼内外,今与诸君深入贼地,宜各勉进,不可退也。受爵明君之朝,庆觞父母之室,不亦美乎?”众皆勇奋,破釜弃粮,大呼克进,猛望评师之众,恶之,谓邓羌曰:“今日之事,非将军莫可以捷也。成败之机,在斯一举也。将军其勉之。”羌曰:“若以司隶见与者,公无以为忧。“猛曰:“此非吾所及也。必以安定太守、万户侯相处。”羌不悦而退。俄而兵交,猛召羌,寝而不应。猛乃驰就,许之。于是大饮帐中,与张毛、徐成等跨马运矛,驰入评军,出入数四,傍若无人,攀旗斩将,杀伤甚重,战及日中,燕师败绩。进师围邺。七日,坚至于安阳故宅,引诸耆老语及祖父旧事,泫然流涕,乃停信宿。猛潜如安阳迎坚,坚谓之曰:“昔亚夫不出军迎汉文,将军何以临敌而背众乎?”猛曰:“臣每览亚夫之事,常谓前却人主,以此而为名将,窃未多之。臣奉陛下神算,出垂亡之虏,若摧枯拉朽,何足忧也。”
wù yín, kè yè, mù róng chū bēn, jiāng jūn guō qìng zhí yú gāo yáng, sòng zhī. xīn jǐ, jiān rù yè gōng, dà shè, yuè qí tú jí, fán jùn bǎi wǔ shí qī, xiàn yī qiān wǔ bǎi qī shí jiǔ, hù èr bǎi sì shí wǔ wàn bā qiān jiǔ bǎi liù shí jiǔ, kǒu jiǔ bǎi jiǔ shí bā wàn qī qiān jiǔ bǎi sān shí wǔ. yǐ wáng měng wèi shǐ chí jié dū du guān dōng liù zhōu zhū jūn shì chē qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī jì zhōu mù, zhèn yè, fēng qīng hé jùn hóu. yǐ yàn tài zǎi kè tài fù píng zhī dì jǐn cì zhī. jiā měi qiè wǔ rén, shàng nǚ jì shí rén, zhōng jì sān shí bā rén. měng cí, jiān yuē:" xī wèi jiàng hé róng, yóu yǒu jīn shí sī zhú zhī shǎng, shān fǔ yì zhōu, shí shòu sì mǔ zhī xī. qīng gōng chāo èr zi, rèn guò guǎn gé, ān dé cí yě. qí jìng shòu zhī. wú nì zhèn mìng." yǐ dèng qiāng wèi sàn qí cháng shì ān dìng tài shǒu zhēn dìng jùn hóu, yì sān qiān hù, shǎng lù chuān zhī gōng.
戊寅,克邺,慕容出奔,将军郭庆执于高阳,送之。辛己,坚入邺宫,大赦,阅其图籍,凡郡百五十七,县一千五百七十九,户二百四十五万八千九百六十九,口九百九十八万七千九百三十五。以王猛为使持节都督关东六州诸军事、车骑大将军、开府仪同三司、冀州牧,镇邺,封清河郡侯。以燕太宰恪、太傅评之第、尽赐之。加美妾五人,上女妓十人,中妓三十八人。猛辞,坚曰:“昔魏绛和戎,犹有金石丝竹之赏,山甫翼周,实受四牡之锡。卿功超二子,任过管、葛,安得辞也。其敬受之。无逆朕命。”以邓羌为散骑常侍、安定太守、真定郡侯,邑三千户,赏潞川之功。
qī yuè qī rì, jiān rú luò yáng, xià shū yuē:" shì sǐ zhī yǐ, yóu lái gé mó. gù qiáo gōng yī yán, wèi zǔ zhuī tòng. zhào sī lì gāo píng xú tǒng wǎng zài yè dōu, shí zhèn yú tóng zhì, měi sī qí yīn qín zhī yán, wù gǎn wàng yě. kě zhào qí zǐ sūn yì xíng suǒ." bā nián wǔ yuè, yǐ gāo píng xú pān wèi láng yá tài chèn. pān, tǒng zhī shǎo zǐ, yǐ jiù ēn bá zhī yě. liù yuè, jì zhōu mù měng rù wèi chéng xiàng zhōng shū jiān sī lì xiào wèi. měng gù cí chéng xiàng, gǎi shòu sī tú, yòu gù cí bù bài. nǎi tíng sī tú zhī shòu. sì yuè, tiān gǔ míng, huì chū yú jī wěi, zhǎng shí yú zhàng, huò míng chī yóu qí, jīng tài wēi, sǎo dōng jǐng, zì xià jí qiū dōng bù miè. tài shǐ lìng zhāng měng yán yú jiān yuē:" wěi, yàn zhī fēn yě, ér sǎo dōng jǐng. dōng jǐng, qín zhī fēn. zāi shēn huò dà, shí nián zhī hòu, yàn miè qín zhī xiàng. èr shí nián zhī hòu, yàn dāng wèi dài suǒ miè. mù róng fù zǐ xiōng dì, wáng lǔ yě, ér bù liè cháo tíng, guì shèng mò èr, yí chú qú shuài, yǐ níng huáng qín. ruò dàn zhū xiān bēi, bù xī miè kè huì zhě, chén qǐng jiù yāo yán zhī lù." jiān bù nà, gèng yǐ wéi shàng shū, chuí wèi jīng zhào yǐn, chōng wèi píng yáng tài shǒu.
七月七日,坚如洛阳,下书曰:“士死知已,犹来格模。故乔公一言,魏祖追恸。赵司隶高平徐统往在邺都,识朕于童稚,每思其殷勤之言,勿敢忘也。可召其子孙诣行所。”八年五月,以高平徐攀为琅琊太衬。攀,统之少子,以旧恩拔之也。六月,冀州牧猛入为丞相、中书监、司隶校尉。猛固辞丞相,改授司徒,又固辞不拜。乃停司徒之授。四月,天鼓鸣,彗出于箕尾,长十余丈,或名蚩尤旗,经太微,扫东井,自夏及秋冬不灭。太史令张猛言于坚曰:“尾,燕之分野,而扫东井。东井,秦之分。灾深祸大,十年之后,燕灭秦之象。二十年之后,燕当为代所灭。慕容父子兄弟,亡虏也,而布列朝廷,贵盛莫二,宜除渠帅,以宁皇秦。若旦诛鲜卑,不夕灭客彗者,臣请就妖言之戮。”坚不纳,更以为尚书,垂为京兆尹,冲为平阳太守。
shí nián sān yuè, shì zhōng tài wèi lǐ wēi zú. wēi zì bó lóng, hàn yáng rén, gǒu tài hòu gū zǐ. shǎo yǔ fú xióng jié wěn jìn zhī jiāo, fú shēng lǚ yù zhū jiān, lài wēi yǐ miǎn, jiān shēn dé zhī, shì wēi rú fù. zhū fú shēng jí fǎ, jiē wēi yǔ tài hòu qián jué dà móu, suì yǒu pì yáng zhī chǒng. yǎ zhòng wáng měng, quàn jiān yǐ guó shì rèn zhī. jiān cháng wèi měng yuē:" lǐ gōng zhī qīng, yóu bào shū zhī yú yí wú, hǎn hǔ zhī yú zǐ chǎn." měng xiōng shì zhī. xià sì yuè, jiān xià shū yuē:" bā yí xiǎn nì, kòu luàn yì zhōu, zhāo yǐn wú jūn, wèi chún chǐ zhī shì. tè jìn zhèn jūn jiāng jūn hù qiāng xiào wèi dèng qiāng, kě shuài jiǎ shì wǔ wàn, xīng yè fù tǎo." wǔ yuè, shǔ rén zhāng yù yáng guāng děng qǐ bīng èr wàn, yǐ yīng bā liáo. jìn wēi yuǎn jiāng jūn huán shí qián shuài zhòng èr wàn rù jù diàn jiāng, zhāng yù zì hào shǔ wáng, chēng fān yú jìn. bā yuè, dèng qiāng bài jìn shī yú fú xī, jī zhāng yù yáng guāng, tún yú mián zhú, jiē zhǎn zhī, yì zhōu píng, qiāng lēi míng yú mín shān ér hái.
十年三月,侍中太尉李威卒。威字伯龙,汉阳人,苟太后姑子。少与苻雄结刎劲之交,苻生屡欲诛坚,赖威以免,坚深德之,事威如父。诛苻生及法,皆威与太后潜决大谋,遂有辟阳之宠。雅重王猛,劝坚以国事任之。坚常谓猛曰:“李公知卿,犹鲍叔之于夷吾,罕虎之于子产。”猛兄事之。夏四月,坚下书曰:“巴夷险逆,寇乱益州,招引吴军,为唇齿之势。特进、镇军将军、护羌校尉邓羌,可帅甲士五万,星夜赴讨。”五月,蜀人张育、杨光等起兵二万,以应巴獠。晋威远将军桓石虔帅众二万入据垫江,张育自号蜀王,称藩于晋。八月,邓羌败晋师于涪西,击张育、杨光,屯于绵竹,皆斩之,益州平,羌勒铭于岷山而还。
shí èr yuè, qiāng zhì zì chéng dū, jiān yǐn jiàn dōng táng, wèi zhī yuē:" jiāng jūn zhī xiān zhòng huá, yù hàn shì zǔ yú qián jiāng jūn fù féng zhèn yú hòu, hé dèng shì zhī duō xìng." qiāng yuē:" chén cháng wèi guāng wǔ zhī yù zhòng huá, fēi dú zhòng huá zāo guāng wǔ." jiān xiào yuē:" jiāng jūn gài yǐ zì kuàng, fēi zhí jiāng jūn zhī xìng, yì zhèn zhī yù xián." shí yī nián zhēng yuè, yǐ ān chē pú lún zhēng yǐn shì lè líng wáng quàn wèi guó zǐ jì jiǔ. jiān yǎ hǎo wén xué, yīng rú bì jí, chún bó zhī jīng, mò rú quàn yě. zhōng yú tài zǐ shǎo fù.
十二月,羌至自成都,坚引见东堂,谓之曰:“将军之先仲华,遇汉世祖于前;将军复逢朕于后,何邓氏之多幸。”羌曰:“臣常谓光武之遇仲华,非独仲华遭光武。”坚笑曰:“将军盖以自况,非直将军之幸,亦朕之遇贤。”十一年正月,以安车蒲轮征隐士乐陵王劝为国子祭酒。坚雅好文学,英儒毕集,纯博之精,莫如劝也。终于太子少傅。
wǔ yuè, měng qǐn jí, jiān qīn qí nán běi jiāo zōng miào shè jì, fēn yí shì chén dǎo hé yuè zhū shén, wú bù zhōu bèi. yǐ měng shǎo chōu, shè shū sǐ. qī yuè, jiān lín shěng jí, wèn yǐ hòu shì. měng yuē:" jìn pì lòu wú yuè, nǎi zhēng shuò xiāng chéng. chén mò zhī hòu, yuàn bù yǐ jìn wèi tú. xiān bēi qiāng lǔ, wǒ zhī chóu chóu, zhōng wèi dà huàn, yí jiàn chú zhī, yǐ biàn shè jì." yán zhōng ér zú, shí nián wǔ shí yī. jiān kū zhī tòng. wèi tài zǐ hóng yuē:" tiān bù yù shǐ wú píng yī liù hé, hé duó wú jǐng lüè zhī sù yě." zèng shì zhōng chéng xiàng, yú rú gù, shì wǔ xiāng. cháo yě xiàng kū sān rì.
五月,猛寝疾,坚亲祈南北郊、宗庙、社稷,分遗侍臣祷河岳诸神,无不周备。以猛少瘳,赦殊死。七月,坚临省疾,问以后事。猛曰:“晋僻陋吴越,乃正朔相承。臣殁之后,愿不以晋为图。鲜卑、羌虏,我之仇雠,终为大患,宜渐除之,以便社稷。”言终而卒,时年五十一。坚哭之恸。谓太子宏曰:“天不欲使吾平一六合,何夺吾景略之速也。”赠侍中、丞相,余如故,谥武襄。朝野巷哭三日。
shí èr nián zhēng yuè guǐ sì, gāo lù mín chuān jǐng dé guī, dà sān chǐ liù cùn, bèi yǒu bā guà wén, mìng tài bo chí yǎng zhī, shí zhī yǐ sù. sì yuè, jiān xià shū yuē:" liáng zhōu cì shǐ zhāng tiān xī, suī chēng fān shòu wèi, ér chén dào wèi chún, kě qiǎn bù bīng xiào wèi yáo cháng děng zì shí chéng jīn fá tiān xī." tiān xī lǜ jìn yǒng wǔ wàn lái jù, zhàn yú chì àn, liáng shī dà kuì. tiān xī lǜ qí shù qiān, bēn hái gū zāng, zhì jiān qǐng xiáng yú cháng. jiǎ wǔ, dà jūn zhì gū zāng, tiān xī chéng sù chē bái mǎ miàn fù yú chèn, jiàng yú jūn mén. cháng shì fù fén chèn, sòng zhī cháng ān. zhū jùn xiàn xī jiàng, liáng zhōu píng. jiǔ yuè, yǐ liáng xī wèi chí jié xī zhōng láng jiàng liáng zhōu cì shǐ, zhèn gū zāng. tú háo yòu qī qiān yú hù yú guān zhōng. fēng tiān xī chóng guāng xiàn zhī dōng níng xiāng èr bǎi hù, hào guī yì hóu, bài běi bù shàng shū, qiān yòu pú yè. chū, cháng děng jiāng zhēng tiān xī, jiān wèi qí lì dì yú cháng ān, zhì shì ér jū zhī.
十二年正月癸巳,高陆民穿井得龟,大三尺六寸,背有八卦文,命太卜池养之,食之以粟。四月,坚下书曰:“凉州刺史张天锡,虽称藩受位,而臣道未纯,可遣步兵校尉姚苌等自石城津伐天锡。”天锡率劲勇五万来拒,战于赤岸,凉师大溃。天锡率骑数千,奔还姑臧,致笺请降于苌。甲午,大军至姑臧,天锡乘素车白马面缚舁榇,降于军门。苌释缚焚榇,送之长安。诸郡县悉降,凉州平。九月,以梁熙为持节、西中郎将、凉州刺史,镇姑臧。徒豪右七千余户于关中。封天锡重光县之东宁乡二百户,号归义侯,拜北部尚书,迁右仆射。初,苌等将征天锡,坚为其立第于长安,至是而居之。
shí sān nián, tài shǐ zòu yǒu xīng jiàn yú wài guó zhī fēn, dāng yǒu shèng rén zhī fǔ, zhōng guó dé zhī zhě chāng. jiān wén xī yù yǒu jīu mó luó shí, xiāng yáng yǒu shì dào ān, bìng qiǎn qiú zhī.
十三年,太史奏有星见于外国之分,当有圣人之辅,中国得之者昌。坚闻西域有鸠摩罗什,襄阳有释道安,并遣求之。
shí qī nián, zhēng yuè bù yǔ zhì yú liù yuè. chè lè jiǎn shàn, chū gōng nǚ yǐ yíng hé qì. bā yuè, jiān shōu qǐ jū zhù jí zhù zuò suǒ lù ér guān zhī, jiàn gǒu tài hòu lǐ wēi zhī shì, cán nù, nǎi fén qí shū. zhù zuò láng dǒng suī gèng shū shí shì, rán qiān bù liú yī. bā nián sān yuè, xǐ yè tóng tuó tóng mǎ fēi lián wēng zhòng yú cháng ān. shí yuè, jiān yǐn qún chén yú tài jí diàn, yì yuē:" dōng nán yī yú, wèi bīn wáng huà. jīn yù qǐ tiān xià bīng tǎo zhī, jì qí jīng zú jiǔ shí qī wàn, wú jiāng xiān qǐ xíng, báo fá nán yì. cǐ xíng yě, zhèn yǔ yáng píng gōng zhī rèn, fēi zhū jiàng zhī shì." zuǒ yòu pú yè quán yì shā mén dào ān yáng píng gōng róng shàng shū shí yuè děng shàng shū gù jiàn, qián hòu shù shí, jiān bù nà.
十七年,正月不雨至于六月。彻乐减膳,出宫女以迎和气。八月,坚收起居注及著作所录而观之,见苟太后、李威之事,惭怒,乃焚其书。著作郎董フ虽更书时事,然千不留一。八年三月,徙邺铜驼、铜马、飞廉、翁仲于长安。十月,坚引群臣于太极殿,议曰:“东南一隅,未宾王化。今欲起天下兵讨之,计其精卒九十七万,吾将先启行,薄伐南裔。此行也,朕与阳平公之任,非诸将之事。”左右仆射权翼、沙门道安、阳平公融、尚书石越等上书固谏,前后数十,坚不纳。
shí jiǔ nián, jìn chē qí huán chōng lǜ zhòng shí wàn kòu xiāng yáng, qiǎn qí qián jiāng jūn liú bō gōng miǎn běi. jiān dà nù, qiǎn qí zi zhēng nán jù lù gōng ruì guàn jūn mù róng chuí zuǒ wèi máo dāng děng jiāng bù zú wǔ wàn jiù xiāng yáng. jiān xià shū yuē:" wú rén gǎn shì jiāng shān, lǚ kòu wáng jìng, yí shí jìn tǎo, yǐ qīng yǔ nèi. biàn kě jiè yán, sù xiū róng bèi, fā zhōu mín, zé shí dīng qiǎn yī, bīng jū mén zài zhuó rán zhě, wèi chóng wén yì cóng. zhèn jiāng dēng kuài jī, fù yǔ jī, fá guó cún jūn, yì tóng sān wáng. qí yǐ sī mǎ chāng míng wèi zuǒ pú yè, xiè ān wèi lì bù shàng shū, huán chōng wèi shì láng, shì hái bù yuǎn, kě bìng wèi qǐ dì." bā yuè wù wǔ, qiǎn zhēng nán dà jiàng jūn yáng píng gōng róng qí cóng zhāng háo fǔ jūn dà jiàng jūn gāo yáng gōng fú fāng wèi jūn liáng chéng píng nán mù róng guàn jūn mù róng chuí, bù qí èr shí wǔ wàn wèi qián fēng. jiǎ zǐ, jiān fā cháng ān, róng zhǎng róng zú liù shí yú wàn, qí èr shí qī wàn, qián hòu qiān lǐ. jiǔ yuè, jiān zhì xiàng chéng, liáng zhōu zhī bīng shǐ dá xián yáng. shǔ hàn zhī jūn, shùn liú ér xià. yōu jì zhī zhòng, zhì yú péng chéng, dōng xī wàn lǐ, shuǐ lù qí jìn. róng děng gōng shòu chūn, jìn qiǎn dū du xiè shí xú zhōu cì shǐ xiè xuán yù zhōu cì shǐ huán yī shuǐ lù qī wàn, bài jiān yú féi shuǐ. jiān wèi liú shǐ suǒ zhōng, dān qí dùn hái yú huái běi, gù wèi fū rén zhāng shì yuē:" zhèn ruò yòng cháo chén zhī yán, qǐ jiàn jīn rì zhī shì xié, dāng hé miàn mù fù lín tiān xià hū!" shān rán liú tì.
十九年,晋车骑桓冲率众十万寇襄阳,遣其前将军刘波攻沔北。坚大怒,遣其子征南钜鹿公睿、冠军慕容垂、左卫毛当等将步卒五万救襄阳。坚下书曰:“吴人敢恃江山,屡寇王境,宜时进讨,以清宇内。便可戒严,速修戎备,发州民,则十丁遣一,兵居门在灼然者,为崇文义从。朕将登会稽,复禹绩,伐国存君,义同三王。其以司马昌明为左仆射,谢安为吏部尚书,桓冲为侍郎,势还不远,可并为起第。”八月戊午,遣征南大将军阳平公融、骑从张蚝、抚军大将军高阳公苻方、卫军梁成、平南慕容、冠军慕容垂,步骑二十五万为前锋。甲子,坚发长安,戎长戎卒六十余万,骑二十七万,前后千里。九月,坚至项城,凉州之兵始达咸阳。蜀汉之军,顺流而下。幽冀之众,至于彭城,东西万里,水陆齐进。融等攻寿春,晋遣都督谢石、徐州刺史谢玄、豫州刺史桓伊、水陆七万,败坚于肥水。坚为流矢所中,单骑遁还于淮北,顾谓夫人张氏曰:“朕若用朝臣之言,岂见今日之事邪,当何面目复临天下乎!”潸然流涕。
jiān zhū jūn xī kuì, wéi mù róng chuí yī jūn dú quán. bǐ zhì luò yáng, bǎi guān wēi yí jūn róng cū bèi. wèi jí guān ér chuí yǒu èr zhì, shuō jiān qǐng xún fǔ yàn dài, bìng qiú bài mù, jiān xǔ zhī. quán yì gù jiàn yǐ wéi bù kě, jiān bù cóng.
坚诸军悉溃,惟慕容垂一军独全。比至洛阳,百官威仪、军容粗备。未及关而垂有二志,说坚请巡抚燕岱,并求拜墓,坚许之。权翼固谏以为不可,坚不从。
jiān zhì zì huái nán, cì yú cháng ān dōng zhī xíng gōng, rù gào zuì zi tài miào. dīng líng dí bīn fǎn yú hé nán, cháng lè gōng fú pī qiǎn mù róng chuí jí fú fēi lóng tǎo zhī. chuí nán jié dīng líng, shā fēi lóng, jǐn kēng qí zhòng. chuí yǐn dīng líng wū wán zhī zhòng èr shí yú wàn, wèi fēi tī dì dào yǐ gōng yè chéng. mù róng dì hóng xiān wèi běi chéng zhǎng shǐ, wén chuí gōng yè, wáng mìng bēn guān dōng, shōu zhū mǎ mù xiān bēi, zhòng zhì shù qiān, hái tún huá yīn. nǎi qián shǐ zhū dì jí zōng rén qǐ bīng yú wài, jiān qiǎn jiàng jūn qiáng yǒng lǜ qí jī zhī, wèi hóng suǒ bài, hóng zhòng suì shèng, zì chēng dà dū dū yōng zhōu mù jì běi wáng, tuī shū fù chuí wèi chéng xiàng dà sī mǎ jì zhōu mù wú wáng. jiān wèi quán yì yuē:" wú bù cóng qīng yán, xiān bēi zhì shì. guān dōng zhī dì, wú bù fù yǔ zhī zhēng, ruò jiāng hóng hé?" yì yuē:" kòu bù kě zhǎng, mù róng chuí zhèng kě jù shān dōng wèi luàn, bù xiá jìn bī, jīn jí zōng zú zhǒng lèi, jǐn zài jīng shī, xiān bēi zhī zhòng, bù yú jī diān, shí shè jì zhī yōu, yí qiǎn zhòng jiāng tǎo zhī." jiān nǎi yǐ guǎng píng gōng xī zhèn pú bǎn. fú ruì wèi dū du, pèi bīng wǔ wàn, yáo cháng wèi sī mǎ, tǎo hóng yú huá zé. píng yáng tài shǒu mù róng chōng qǐ bīng hé dōng, yǒu zhòng èr wàn, jìn gōng pú bǎn, mìng dòu chōng tǎo zhī. fú ruì yǒng guǒ qīng dí, zhì huá zé, bài jī, bèi shā. jiān dà nù, cháng jù zhū, suì pàn. dòu chōng jī mù róng chōng yú hé dōng, dà pò zhī, chōng bēn yú hóng. hóng zhì shí wàn yú, qiǎn shǐ wèi jiān yuē:" qín shī qīng bài, jiāng xīng fù dà yàn, wú wáng yǐ dìng guān dōng, kě sù zī bèi dà jià, fèng sòng jiā xiōng huáng dì fǎn yè dōu, yǔ qín yǐ hǔ láo wèi jiè, fēn wáng tiān xià." jiān nù, zhào zé zhī, kòu tóu liú xiě chén xiè. jiān jiǔ zhī yuē:" cǐ zì sān shù zhī zuì, fēi qīng zhī guò." fù qí wèi, dài zhī rú chū. mìng yǐ shū zhāo yù chuí jí hóng chōng, shǐ xī bīng hái cháng ān, shù qí fǎn pàn zhī zuì. ér qiǎn shǐ wèi hóng yuē:" jīn qín shù yǐ zhōng, dāng bù fù néng jiǔ lì, wú jì lóng zhōng zhī rén, bì wú hái lǐ, miǎn jiàn dà yè, yǐ xīng fù wèi wù." hóng yú shì jìn xiàng cháng ān, gǎi nián yuē yàn xìng. jiān lǜ bù qí èr wàn tǎo yáo cháng yú běi dì, yáo cháng lǜ zhòng qī wàn lái gōng, jiān wèi cháng suǒ bài, wén mù róng chōng qù cháng ān yī bǎi yú lǐ, yǐn shī ér guī, shǐ fú fāng shù lí shān, bài fú huī dū du zhōng wài zhū jūn shì, pèi bīng wǔ wàn, jù chōng. huī shī bài jī.
坚至自淮南,次于长安东之行宫,入告罪子太庙。丁零翟斌反于河南,长乐公苻丕遣慕容垂及苻飞龙讨之。垂南结丁零,杀飞龙,尽坑其众。垂引丁零、乌丸之众二十余万,为飞梯地道以攻邺城。慕容弟泓先为北城长史,闻垂攻邺,亡命奔关东,收诸马牧鲜卑,众至数千,还屯华阴。乃潜使诸弟及宗人起兵于外,坚遣将军强永率骑击之,为泓所败,泓众遂盛,自称大都督、雍州牧、济北王,推叔父垂为丞相、大司马、冀州牧、吴王。坚谓权翼曰:“吾不从卿言,鲜卑至是。关东之地,吾不复与之争,若将泓何?”翼曰:“寇不可长,慕容垂正可据山东为乱,不暇近逼,今及宗族种类,尽在京师,鲜卑之众,布于畿甸,实社稷之忧,宜遣重将讨之。“坚乃以广平公熙镇蒲坂。苻睿为都督,配兵五万,姚苌为司马,讨泓于华泽。平阳太守慕容冲起兵河东,有众二万,进攻蒲坂,命窦冲讨之。苻睿勇果轻敌,至华泽,败绩,被杀。坚大怒,苌惧诛,遂叛。窦冲击慕容冲于河东,大破之,冲奔于泓。泓至十万余,遣使谓坚曰:“秦师倾败,将兴复大燕,吴王以定关东,可速资备大驾,奉送家兄皇帝返邺都,与秦以虎牢为界,分王天下。”坚怒,召责之,叩头流血陈谢。坚久之曰:“此自三竖之罪,非卿之过。”复其位,待之如初。命以书招谕垂及泓、冲,使息兵还长安,恕其反叛之罪。而遣使谓泓曰:“今秦数已终,当不复能久立,吾既笼中之人,必无还理,勉建大业,以兴复为务。”泓于是进向长安,改年曰燕兴。坚率步骑二万讨姚苌于北地,姚苌率众七万来攻,坚为苌所败,闻慕容冲去长安一百余里,引师而归,使苻方戍骊山,拜苻晖都督中外诸军事,配兵五万,拒冲。晖师败绩。
jiān rù, yǐ shàng shū jiāng yǔ yǔ fú lín lǜ zhòng sān wàn jī chōng yú bà shàng, wèi chōng suǒ bài, yǔ sǐ zhī, lín zhōng liú shǐ, chōng suì jù ē páng chéng, jìn bī cháng ān. jiān dēng chéng guān zhī, tàn yuē:" cǐ lǔ cóng hé chū yě, wú bù yòng wáng jǐng lüè yáng píng gōng zhī yán, shǐ bái lǔ gǎn zhì yú cǐ." cháng lè gōng fú pī zài yè, liáng jié mǎ yòu wú cǎo, xuē sōng mù ér shí zhī. huì dīng líng pàn, mù róng chuí yǐn shī qù yè, shǐ jù xī wèn, zhī cháng ān wēi bī, nǎi qiǎn cóng dì qiú jiù yú xiè xuán.
坚入,以尚书姜宇与苻琳率众三万击冲于灞上,为冲所败,宇死之,琳中流矢,冲遂据阿房城,进逼长安。坚登城观之,叹曰:“此虏从何出也,吾不用王景略、阳平公之言,使白虏敢至于此。”长乐公苻丕在邺,粮竭、马又无草,削松木而食之。会丁零叛,慕容垂引师去邺,始具西问,知长安危逼,乃遣从弟求救于谢玄。
èr shí yī nián, mù róng chōng jiàn chēng zūn hào yú ē páng, gǎi nián gēng shǐ. chōng lǜ zhòng dēng chéng, jiān shēn guàn jiǎ zhòu, dū zhàn jù zhī, fēi shǐ mǎn shēn, liú xiě bèi tǐ. shí suī bīng kòu wēi bī, féng yì zhū bǎo bì, yóu yǒu fù liáng mào nán ér zhì zhě, duō wèi zéi suǒ shā. xiān shì, měi yè yǒu rén zhōu chéng dà hū yuē:" yáng dìng jiàn ér yīng shǔ wǒ, gōng diàn tái guān yīng zuò wǒ, fù zǐ tóng chū bù gòng rǔ." dàn xún ér bú jiàn rén jī. chéng zhōng yǒu shū yuē:" gǔ fú chuán jiǎ lù zài' dì chū wǔ jiāng jiǔ cháng dé'." yòu yáo yuē:" jiān rù wǔ jiāng shān cháng dé." jiān dà xìn zhī, gào qí tài zǐ hóng yuē:" tuō rú cǐ yán, tiān huò dǎo yǔ. jīn liú rǔ jiān zǒng róng zhèng, wù yǔ zéi zhēng lì, wú dāng chū lǒng, shōu bīng yùn liáng yǐ gěi rǔ." zì jiāng zhāng fū rén jí zhōng shān gōng shēn lǜ qí shù bǎi chū rú wǔ jiāng shān. liù yuè, tài zǐ hóng xún jiāng mǔ qī zōng shì nán nǚ shù qiān qí chū bēn, chōng rù jù cháng ān. jiān zhì wǔ jiāng shān, yáo cháng qiǎn jiàng jūn wú zhōng wéi zhī, jiān zhòng bēn sàn, dú shì yù shí shù rén ér yǐ, shén sè zì ruò, zuò ér dài zhī, zhào zǎi rén jìn shí. é ér zhōng zhì, zhí jiān yǐ guī xīn píng xiàn, yōu zhī bié shì. cháng qiú guó xǐ yú jiān yuē:" cháng cì yīng kě yǐ wéi huì." jiān chēn mù chì zhī yuē:" xiǎo qiāng nǎi gǎn yú bī tiān zǐ, qǐ yǐ chuán guó xǐ shòu rǔ qiāng hū! wǔ hú cì xù, wú rǔ qiāng míng, wéi tiān bù xiáng, qí néng jiǔ hū! xǐ yǐ sòng jìn, bù kě de yě." cháng yòu qiǎn yòu pú yè yǐn wěi shuō jiān, qiú wèi yáo shùn chán dài zhī shì. jiān yuē:" yáo cháng pàn zéi, nài hé nǐ zhī gǔ rén." yīn wèn wěi yuē:" qīng yú zhèn cháo zuò hé guān?" duì yuē:" shàng shū lìng shǐ." jiān tàn yuē:" qīng zǎi xiàng cái, wáng jǐng lüè zhī liú, ér zhèn bù zhī qīng, wáng yě bù yì yí hū". bā yuè, yì yú xīn píng fó sì zhōng, shí nián sì shí bā. zhāng fū rén zhōng shān gōng shēn děng jiē zì shā. sān jūn mò bù āi tòng. cháng yù nì shā zhī míng, nǎi shì wèi zhuāng liè tiān wáng. cháng lè chēng hào, wěi shì jiān wèi shì zǔ xuān zhāo huáng dì. chū, tài zǐ zhī bēn yě, jiǎ dào guī jìn, lì wèi fǔ guó jiāng jūn, huán xuán cuàn wèi, yǐ wéi liáng zhōu cì shǐ.
二十一年,慕容冲僭称尊号于阿房,改年更始。冲率众登城,坚身贯甲胄,督战拒之,飞矢满身,流血被体。时虽兵寇危逼,冯翊诸堡壁,犹有负粮冒难而至者,多为贼所杀。先是,每夜有人周城大呼曰:“杨定健儿应属我,宫殿台观应坐我,父子同出不共汝。”旦寻而不见人迹。城中有书曰:“《古符传贾录》载'帝出五将久长得'。”又谣曰:“坚入五将山长得。”坚大信之,告其太子宏曰:“脱如此言,天或导予。今留汝兼总戎政,勿与贼争利,吾当出陇,收兵运粮以给汝。”自将张夫人及中山公诜率骑数百出如五将山。六月,太子宏寻将母妻宗室男女数千骑出奔,冲入据长安。坚至五将山,姚苌遣将军吴忠围之,坚众奔散,独侍御十数人而已,神色自若,坐而待之,召宰人进食。俄而忠至,执坚以归新平县,幽之别室。苌求国玺于坚曰:“苌次膺可以为惠。”坚嗔目叱之曰:“小羌乃敢于逼天子,岂以传国玺授汝羌乎!五胡次序,无汝羌名,违天不祥,其能久乎!玺已送晋,不可得也。”苌又遣右仆射尹纬说坚,求为尧舜禅代之事。坚曰:“姚苌叛贼,奈何拟之古人。”因问纬曰:“卿于朕朝作何官?”对曰:“尚书令史。”坚叹曰:“卿宰相才,王景略之流,而朕不知卿,亡也不亦宜乎”。八月,缢于新平佛寺中,时年四十八。张夫人、中山公诜等皆自杀。三军莫不哀恸。苌欲匿杀之名,乃谥为庄烈天王。长乐称号,伪谥坚为世祖宣昭皇帝。初,太子之奔也,假道归晋,历位辅国将军,桓玄篡位,以为梁州刺史。
strong fú pī strong
苻丕
fú pī zì yǒng xù, jiān zhī zhǎng shù zǐ. shǎo ér cōng huì hào xué, jiān yǔ zhī yán jiāng lüè, jiā zhī. cái gàn yà yú fú róng, wèi jiāng shàn shōu shì zú. shí chū zhèn yú yè, dōng xià ān zhī. jiān bài guī cháng ān, wèi mù róng chuí suǒ bī, zì yè bēn yú fāng tóu. jiān zhī sǐ yě, jiàn yuán èr shí yī nián, pī fù rù yè chéng, jiāng shōu bīng zhào wèi, xī fù cháng ān. huì píng zhōu cì shǐ fú chōng shuài yōu bìng rén zhòng jī mù róng chuí, pín wèi chuí jiāng dài fāng děng suǒ bài, nǎi lǜ zhòng sān wàn jìn tún hú guān, shǐ zhāo pī. pī nǎi qù yè, shuài bīng liù wàn jìn lù zhōu, piào qí jiāng jūn zhāng háo bīng zhōu cì shǐ wáng téng yíng zhī rù jù jìn yáng. shǐ zhī cháng ān bù shǒu, jiān wèi yáo cháng suǒ shā, nǎi jǔ āi jìn yáng, jiàn jí huáng dì yú jìn yáng nán, lì jiān xíng miào, dà shè, gǎi jiàn yuán èr shí yī nián wèi tài píng yuán nián. jiǔ yuè, zhì bǎi guān. shì yuè, ān xī lǚ guāng zì xī yù hái shī.
苻丕字永叙,坚之长庶子。少而聪慧好学,坚与之言将略,嘉之。才干亚于苻融,为将善收士卒。时出镇于邺,东夏安之。坚败归长安,为慕容垂所逼,自邺奔于枋头。坚之死也,建元二十一年,丕复入邺城,将收兵赵魏,西赴长安。会平州刺史苻冲帅幽并人众击慕容垂,频为垂将带方等所败,乃率众三万进屯壶关,使招丕。丕乃去邺,帅兵六万进潞州,骠骑将军张蚝、并州刺史王腾迎之入据晋阳。始知长安不守,坚为姚苌所杀,乃举哀晋阳,僭即皇帝于晋阳南,立坚行庙,大赦,改建元二十一年为太平元年。九月,置百官。是月,安西吕光自西域还师。
èr nián zhēng yuè, mù róng chuí jiàn chēng zūn hào. èr yuè, mù róng chōng zuǒ jiāng jūn hán yán shā chōng, lì duàn suí wèi yàn wáng, gǎi nián chāng píng. zhēng yuè, pī yǐ lǚ guāng wèi chē qí jiāng jūn liáng zhōu mù jiǔ quán gōng. shì yuè, yáo cháng jiàn chēng zūn hào, dī yǒu dàn qīng zhě wèi zhū jiàng yuē:" dí dào cháng fú dēng, suī wáng shì shǔ shū, ér zhì lüè xióng míng, qǐng gòng lì zhī yǐ fù dà jià." yú shì tuī dēng wèi shǐ chí jié dū du lǒng yòu yōng hé èr zhōu mù, lǜ zhòng wǔ wàn, dōng xià lǒng yòu, jù nán ān, chí shǐ qǐng mìng. bā yuè, pī yǐ dēng wèi zhēng nán dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng nán ān wáng, chí jié yōng zhōu mù, yīn qí suǒ chēng ér shòu zhī. jiǔ yuè, pī xià shū:" xiān bēi mù róng yǒng, wǒ zhī qí jiāng, shǒu luàn jīng jī, huò qīng shè jì. qí qiǎn chéng xiàng wáng yǒng shuài jìn wèi hǔ lǚ fù ér qǔ zhī." shí yuè, yǔ mù róng yǒng zhàn yú xiāng líng, wáng shī dà bài. pī jù, lǜ qí zhòng shù qiān nán bēn dōng yuán, jìn yáng wēi jiāng jūn féng gāi zì shǎn yāo jī zhǎn zhī, sòng pī shǒu yú jiāng dōng. fú dēng chēng zūn hào, shì wèi āi píng huáng dì.
二年正月,慕容垂僭称尊号。二月,慕容冲左将军韩延杀冲,立段随为燕王,改年昌平。正月,丕以吕光为车骑将军、梁州牧、酒泉公。是月,姚苌僭称尊号,氐有啖青者谓诸将曰:“狄道长苻登,虽王室属疏,而志略雄明,请共立之以赴大驾。“于是推登为使持节都督陇右、雍、河二州牧,率众五万,东下陇右,据南安,驰使请命。八月,丕以登为征南大将军、开府仪同、南安王,持节、雍州牧,因其所称而受之。九月,丕下书:“鲜卑慕容永,我之骑将,首乱京畿,祸倾社稷。其遣丞相王永帅禁卫虎旅覆而取之。”十月,与慕容永战于襄陵,王师大败。丕惧,率其众数千南奔东垣,晋扬威将军冯该自陕要击斩之,送丕首于江东。苻登称尊号,谥为哀平皇帝。
strong fú dēng strong
苻登
fú dēng zì wén gāo, pī zhī zú zi. fù chǎng, tài wèi sī mǎ. dēng shǎo yǒng yǒu zhuàng qì. jiàn yuán yuán nián, chū bài diàn zhōng jiàng, qiān yǔ lín jiān cháng ān lìng, zuò shì chù wèi dí dào cháng. tài píng èr nián, yǔ yáo cháng zhàn yú gé nú bǎn, dà pò zhī. shí yī yuè, pī zi bó hǎi wáng yì zì jí chéng bēn dēng, dēng nǎi jù pī sǐ wén, yú shì wèi pī fā sāng xíng fú, wèi tán yú lǒng dōng, jiàn jí huáng dì wèi, gǎi tài píng èr nián wèi tài chū yuán nián.
苻登字文高,丕之族子。父敞,太尉司马。登少勇有壮气。建元元年,初拜殿中将,迁羽林监、长安令,坐事黜为狄道长。太平二年,与姚苌战于格奴坂,大破之。十一月,丕子渤海王懿自吉城奔登,登乃具丕死闻,于是为丕发丧行服,为坛于陇东,僭即皇帝位,改太平二年为太初元年。
shí èr yuè, lì jiān shén zhǔ yú jūn zhōng, yǐn shī ér gào jiān shén zhǔ yuē:" jīn shōu hé yì lǚ, zhòng yú wǔ wàn, xīng yè diàn mài, zhí zào zéi tíng, shù shàng bào huáng dì kù yuàn, xià xuě rén mín dà chǐ." èr nián, dēng cì yú wǎ tíng. jiǔ yuè, jìn jù hú kōng bǎo, róng xià guī zhī zhě shí yǒu yú wàn. yáo cháng jué jiān shī, biān tà wú shù, luǒ bō yī shang, fù zhī yǐ jí, kǎn tǔ mái zhī. sān nián, dēng cì cháo nà, yáo cháng jù wǔ dū, xiāng chí lèi zhàn, hù yǒu shèng fù. yǐ dēng zhàn shèng, wèi jiān shén jiāng suǒ zhù, yì yú jūn zhōng lì jiān shén zhǔ, wèi yuē:" wǎng nián xīn píng zhī huò, fēi cháng zhī zuì. bì xià jiǎ chén lóng xiāng, yuē:' zhèn yǐ lóng xiāng jiàn yè, qīng qí miǎn zhī!' míng zhào zhāo rán, yán yóu zài ěr. qǐ jiǎ shǒu fú dēng ér tú chén, wàng qián zhēng shí yán yé jīn wèi bì xià lì shén xiàng, kě guī xiū yú cǐ, wù jì chén guò, tīng chén zhì chéng." sì nián zhēng yuè, dēng shēng lóu wèi cháng yuē:" zì gǔ ān yǒu shā jūn jí lì shén xiàng." dà hū yuē:" shā jūn zéi yáo cháng, chū lái yǔ rǔ jué zhī, hé wéi wǎng hài wú gū?" cháng dàn ér bù yīng. cháng zì lì jiān shén xiàng, zhàn wèi yǒu lì, jūn měi yè jīng, nǎi zhǎn xiàng shǒu sòng dēng. liù nián sān yuè, dēng zì yōng gōng cháng ān. qī yuè, dēng gōng xīn ān, yáo cháng jiù zhī, dēng yǐn tuì.
十二月,立坚神主于军中,引师而告坚神主曰:“今收合义旅,众余五万,星夜电迈,直造贼庭,庶上报皇帝酷怨,下雪人民大耻。”二年,登次于瓦亭。九月,进据胡空堡,戎夏归之者十有余万。姚苌掘坚尸,鞭挞无数,裸剥衣裳,附之以棘,坎土埋之。三年,登次朝那,姚苌据武都,相持累战,互有胜负。以登战胜,谓坚神将所助,亦于军中立坚神主,谓曰:“往年新平之祸,非苌之罪。陛下假臣龙骧,曰:'朕以龙骧建业,卿其勉之!'明诏昭然,言犹在耳。岂假手苻登而图臣,忘前征时言耶今为陛下立神像,可归休于此,勿计臣过,听臣至诚。”四年正月,登升楼谓苌曰:“自古安有杀君及立神像。”大呼曰:“杀君贼姚苌,出来与汝决之,何为枉害无辜?”苌惮而不应。苌自立坚神像,战未有利,军每夜惊,乃斩像首送登。六年三月,登自雍攻长安。七月,登攻新安,姚苌救之,登引退。
bā nián shí èr yuè, yáo cháng hōng. jiǔ nián, dēng wén cháng sǐ, xǐ yuē:" yáo xìng xiǎo ér, wú jiāng zhé zhàng yǐ chī zhī." yú shì dà shè, jǐn zhòng ér dōng. sì yuè, dēng cóng liù mò qù fèi qiáo, yǔ jiāng yǐn wěi jù qiáo yǐ dài zhī. dēng yǔ wěi dà zhàn, wèi wěi suǒ bài. dēng dān mǎ bēn yōng. chū dēng zhī dōng yě, liú tài zǐ chóng shǒu hú kōng bǎo, chóng wén dēng bài, qì chéng chū bēn, dēng zhì wú guī, nǎi bēn píng liáng. shōu jí yí bīng rù mǎ máo shān. qī yuè, xìng gōng dēng yú mǎ máo, dēng qiǎn zi chóng zhì yú lǒng xī xiān bēi qǐ fú gān guī, jié hūn qǐng yuán. gān guī qiǎn qí èr wàn jiù dēng, dēng yǐn jūn chū yíng, yǔ xìng zhàn yú shān nán, wèi xìng suǒ bài, sǐ zhī. shí nián wǔ shí èr. zi chóng bēn yú huáng zhōng, jiàn chēng zūn hào, gǎi nián yán chū, shì dēng wèi gāo huáng dì. shí yuè, chóng wèi gān guī suǒ zhú, bēn yú yáng dìng, yǔ chóng shuài zhòng èr wàn gōng gān guī, wèi gān guī suǒ bài, chóng dìng jiē sǐ zhī.
八年十二月,姚苌薨。九年,登闻苌死,喜曰:“姚兴小儿,吾将折杖以笞之。”于是大赦,尽众而东。四月,登从六陌趣废桥,与将尹纬据桥以待之。登与纬大战,为纬所败。登单马奔雍。初、登之东也,留太子崇守胡空堡,崇闻登败,弃城出奔,登至无归,乃奔平凉。收集遗兵入马毛山。七月,兴攻登于马毛,登遣子崇质于陇西鲜卑乞伏乾归,结婚请援。乾归遣骑二万救登,登引军出迎,与兴战于山南,为兴所败,死之。时年五十二。子崇奔于湟中,僭称尊号,改年延初,谥登为高皇帝。十月,崇为乾归所逐,奔于杨定,与崇帅众二万攻乾归,为乾归所败,崇、定皆死之。
zì fú jiàn huáng shǐ yuán nián, suì zài xīn hài, jìn yǒng hé qī nián. shì suì, suì zài jiǎ wǔ, sì shí sì nián, jìn dà yuán shí jiǔ nián yě.
自苻健皇始元年,岁在辛亥,晋永和七年。是岁,岁在甲午,四十四年,晋大元十九年也。