xī shàng shū jì yán, chūn qiū jì shì, yǐ rì yuè wèi yuǎn jìn, nián shì wèi qián hòu, yòng shǐ yuè zhī zhě, yàn háng yú guàn, jiǎo rán kě xún. zhì mǎ qiān shǐ cuò zōng chéng piān, qū fēn lèi jù. bān gù zhǒng wǔ, réng jiā zǔ shù. yú qí jiān zé yǒu tǒng tǐ bù yī, míng mù xiāng wéi, zhū zǐ yǐ zhī hùn xiáo, guān lǚ yú yān diān dào, gài kě dé ér yán zhě yǐ.
昔《尚書》記言，《春秋》記事，以日月為遠近，年世為前後，用使閱之者，雁行魚貫，皎然可尋。至馬遷始錯綜成篇，區分類聚。班固踵武，仍加祖述。於其間則有統體不一，名目相違，朱紫以之混淆，冠履於焉顛倒，蓋可得而言者矣。

xún zi zhǎng zhī liè chuán yě, qí suǒ biān zhě, wéi rén ér yǐ yǐ. zhì yú guī cè yì wù, bù lèi xiào xíng, ér zhé yǔ qián shǒu tóng kē, jù wèi zhī chuán, bù qí guài hū? qiě guī cè suǒ jì, quán wèi zhì tǐ, xiàng ruò yǔ bā shū qí liè, ér dìng yǐ shū míng, shù jǐ wù dé qí péng, tóng shēng xiāng yīng zhě yǐ.
尋子長之列傳也，其所編者，唯人而已矣。至於龜策異物，不類肖形，而輒與黔首同科，俱謂之傳，不其怪乎？且龜策所記，全為志體，向若與八書齊列，而定以書名，庶幾物得其朋，同聲相應者矣。

mèng jiān měi yī xìng yǒu chuán, duō fù chū yú qīn. qí shì jī yóu yì zhě, zé fēn rù tā bù. gù bó lù qù bìng kūn dì fēi fù yī piān, wài qī yuán hòu fù gū fēn wèi èr lù. zhì yú yuán wáng shòu fēng yú chǔ, zhì sūn wù ér wáng. àn qí xíng shì, suǒ zài shén guǎ, ér néng dú zài yī juàn zhě, shí yóu xiàng xīn zhī zhù ěr. dàn jiāo fēng hàn shǐ, dì qǐ liè fān xiàng jū liú mò, zhí cái qīng shì. zhāo mù jì shū, jiā guó yòu bié. shì shǐ fēn chǔ wáng zǐ sūn yú gāo huì zhī shì, yǔ jīng dài bìng biān xī liú xiàng fù zǐ yú yuán chéng zhī jiān, yǔ wáng jīng gòng liè. fāng yú zhū chuán, bù yì lèi hū?
孟堅每一姓有傳，多附出余親。其事跡尤異者，則分入它部。故博陸、去病昆弟非復一篇，外戚、元後婦姑分為二錄。至於元王受封於楚，至孫戊而亡。案其行事，所載甚寡，而能獨載一卷者，實由向、歆之助耳。但交封漢始，地啟列藩；向居劉末，職才卿士。昭穆既疏，家國又別。適使分楚王子孫於高、惠之世，與荊、代並編；析劉向父子於元、成之間，與王、京共列。方於諸傳，不亦類乎？

yòu zì gǔ wáng shì suī wēi, tiān mìng wèi gǎi, gù tái míng táo zé, shàng yuē zhōu wáng jūn wèi xì jǐng, qiě yún qín guó. kuàng shén xǐ zài wò, huǒ dé yóu cún, ér jū shè jiàn nián, bù biān píng jì zhī mò rú zǐ zhǔ jì, xián shū mǎng chuán zhī zhōng. suì lìng hàn yú shù suì, yān méi wú dǔ, qiú zhī zhēng shuò, bù yì hòu wū?
又自古王室雖微，天命未改，故台名逃責，尚曰周王；君未系頸，且雲秦國。況神璽在握，火德猶存，而居攝建年，不編《平紀》之末；孺子主祭，咸書《莽傳》之中。遂令漢餘數歲，湮沒無睹，求之正朔，不亦厚誣？

dāng hàn shì zhī zhōng xìng yě, gēng shǐ shēng tán gǎi yuán, hán shǔ sān yì. shì zǔ chēng chén běi miàn, chéng jié bù kuī. jì ér bīng bài zhǎng ān, zuò guī gāo yì, xiōng wáng dì jí, lì shù xiāng chéng. zuò zhě nǎi yì shèng gōng yú chuán nèi, dēng wén shū yú jì shǒu, shì děng jī xī, wèi xiān bù kū. fū dōng guān bǐng bǐ, róng huò chǎn yú dāng shí, hòu lái suǒ xiū, lǐ dāng kān gé zhě yě.
當漢氏之中興也，更始升壇改元，寒暑三易。世祖稱臣北面，誠節不虧。既而兵敗長安，祚歸高邑，兄亡弟及，歷數相承。作者乃抑聖公於傳內，登文叔於紀首，事等躋僖，位先不窟。夫東觀秉筆，容或諂於當時，後來所修，理當刊革者也。

gài zhú tù zhēng jié, zhān wū mí dìng, qún xióng tiě dào, wèi wǒ qū chú. shì yǐ shǐ chuán suǒ fēn, zhēn wěi yǒu bié, chén shèng xiàng jí jiàn biān yú gāo zǔ zhī hòu, kuí xiāo sūn shù bù liè yú guāng wǔ zhī qián. ér chén shòu shǔ shū shǒu biāo èr mù, cì liè xiān zhǔ, yǐ jì yān zhāng. qǐ yǐ shǔ shì wěi cháo, suì nǎi bù zūn héng lì. dàn péng yàn yī yě, hé dà xiǎo zhī yì zāi?
蓋逐兔爭捷，瞻烏靡定，群雄僣盜，為我驅除。是以史傳所分，真偽有別，陳勝、項籍見編於高祖之後，隗囂、孫述不列於光武之前。而陳壽《蜀書》首標二牧，次列先主，以繼焉、璋。豈以蜀是偽朝，遂乃不遵恆例。但鵬鷃一也，何大小之異哉？

chūn qiū sì zǐ liàng àn, wèi yú nián ér fèi zhě, jì bù chéng jūn, gù bù bié jiā piān mù. shì yǐ lǔ gōng shí èr, è shì bù yù qí liú. jí qín zhī zǐ yīng, hàn zhī chāng yì, xián yì yīn hú hài ér dé jì, fù xiào zhāo ér huò wén. ér wú jūn qí chūn qiū nǎi yǐ yù lín wèi jì, shì bù shī gǔ, hé zī zhāng zhī shén yú!
《春秋》嗣子諒暗，未逾年而廢者，既不成君，故不別加篇目。是以魯公十二，惡、視不預其流。及秦之子嬰，漢之昌邑，咸亦因胡亥而得記，附孝昭而獲聞。而吳均《齊春秋》乃以鬱林為紀，事不師古，何滋章之甚歟！

guān liáng táng èr cháo, zhuàn qí suí liǎng shǐ, dōng hūn yóu zài, ér jù liè hé nián yáng dì wèi zhōng, ér yǐ biān gōng jì. yuán qí yì zhǐ, qǐ bù yǐ hé wèi liáng zhǔ suǒ lì, gōng nǎi táng shì suǒ chéng, suǒ yǐ chù yǒng yuán ér zūn zhōng xìng, xiǎn yì níng ér yǐn dà yè. gǒu yù qǔ yuè dāng dài, suì nǎi qīng wǔ qián cháo. xíng zhī yī shí, shù yè quán dào bō zhī qiān zài, níng wèi gé yán!
觀梁、唐二朝，撰《齊》、《隋》兩史，東昏猶在，而遽列和年；煬帝未終，而已編《恭紀》。原其意旨，豈不以和為梁主所立，恭乃唐氏所承，所以黜永元而尊中興，顯義寧而隱大業。苟欲取悅當代，遂乃輕侮前朝。行之一時，庶葉權道；播之千載，寧為格言！

xún fū běn jì suǒ shū, zī chuán nǎi xiǎn biǎo zhì yì tǐ, bù bì xiāng shè. jiù shǐ yǐ biǎo zhì zhī zhì, jiè yú jì chuán zhī jiān, jiàng jí wèi zōng, zhào jiā lí gé, shěn wèi jì zuò, xiāng yǔ yīn xún. jì ér zi xiǎn qí shū yǐng dá suí shǐ, bù yī fàn lì, zhòng zūn bān fǎ. gài zé shàn ér xíng, hé yǒu yuǎn jìn wén yì bù xǐ, shì wú yōu yě.
尋夫本紀所書，資傳乃顯；表誌異體，不必相涉。舊史以表志之帙，介於紀傳之間，降及蔚宗，肇加釐革，沈、魏繼作，相與因循。既而子顯《齊書》、穎達《隋史》，不依範例，重遵班法。蓋擇善而行，何有遠近；聞義不徙，是吾憂也。

ruò nǎi xiān huáng lǎo ér hòu liù jīng, hòu wài qī ér xiān yí dí lǎo zi yǔ hán fēi bìng liè, jiǎ xǔ jiāng xún yù tóng biān, sūn hóng chuán zàn, yí jū wǔ xuān jì mò zōng miào dié huǐ, wǎng rù xuán chéng chuán zhōng. rú sī chuǎn miù, bù kě shèng jì. jīn lüè qí yóu shèn zhě ěr, gù bù fù yī yī ér xiáng zhī.
若乃先黃、老而後《六經》，後外戚而先夷狄；老子與韓非並列，賈詡將荀彧同編，《孫弘傳贊》，宜居《武》、《宣》紀末；宗廟迭毀，枉入《玄成傳》終。如斯舛謬，不可勝紀。今略其尤甚者耳，故不復一一而詳之。