kǒng zǐ guà dé bì, kuì rán yǎng ér tàn xī, yì bù píng. zi zhāng jìn, jǔ shǒu ér wèn yuē: shī wén bì zhě jí guà, ér tàn zhī hū? kǒng zǐ yuē: bì fēi zhèng sè yě, shì yǐ tàn zhī. wú sī fū zhì sù, bái dāng zhèng bái, hēi dāng zhèng hēi. fū zhì yòu hé yě? wú yì wén zhī, dān qī bù wén, bái yù bù diāo, bǎo zhū bù shì, hé yě? zhì yǒu yú zhě, bù shòu shì yě.
孔子卦得賁,喟然仰而嘆息,意不平。子張進,舉手而問曰:「師聞賁者吉卦,而嘆之 乎?」孔子曰:「賁非正色也,是以嘆之。吾思夫質素,白當正白,黑當正黑。夫質又何 也?吾亦聞之,丹漆不文,白玉不雕,寶珠不飾,何也?質有餘者,不受飾也。」
xìn guǐ shén zhě shī móu, xìn rì zhě shī shí, hé yǐ zhī qí rán? fū xián shèng zhōu zhī, néng bù shí rì ér shì lì jìng fǎ lìng, guì gōng láo, bù bǔ shì ér shēn jí jǐn rén yì, shùn dào lǐ, bù dǎo cí ér fú. gù bo shù zé rì, jié zhāi jiè, féi xī shēng, shì guī bì, jīng cí sì, ér zhōng bù néng chú bèi nì zhī huò, yǐ shén míng yǒu zhī ér shì zhī, nǎi yù bèi dào wàng xíng ér yǐ cí sì qiú fú, shén míng bì wéi zhī yǐ. tiān zǐ jì tiān dì wǔ yuè sì dú, zhū hóu jì shè jì, dài fū jì wǔ sì, shì jì mén hù, shù rén jì qí xiān zǔ. shèng wáng chéng tiān xīn, zhì lǐ fēn yě. fán gǔ zhī bo rì zhě, jiāng yǐ fǔ dào jī yí, shì yǒu suǒ xiān ér bù gǎn zì zhuān yě fēi yù yǐ diān dào zhī è ér xìng ān zhī quán. kǒng zǐ yuē: fēi qí guǐ ér jì zhī, chǎn yě. shì yǐ tài shān zhōng bù xiǎng lǐ shì zhī lǚ, yì chēng dōng lín shā niú, bù rú xī lín zhī yuè jì, gài zhòng lǐ bù guì shēng yě, jìng shí ér bù guì huá. chéng yǒu qí dé ér tuī zhī, zé ān wǎng ér bù kě. shì yǐ shèng rén jiàn rén zhī wén, bì kǎo qí zhì.
信鬼神者失謀,信日者失時,何以知其然?夫賢聖周知,能不時日而事利;敬法令,貴 功勞,不卜筮而身吉;謹仁義,順道理,不禱祠而福。故卜數擇日,潔齋戒,肥犧牲,飾圭 璧,精祠祀,而終不能除悖逆之禍,以神明有知而事之,乃欲背道妄行而以祠祀求福,神明 必違之矣。天子祭天地、五嶽、四瀆,諸侯祭社稷,大夫祭五祀,士祭門戶,庶人祭其先 祖。聖王承天心,制禮分也。凡古之卜日者,將以輔道稽疑,示有所先而不敢自專也;非欲 以顛倒之惡而幸安之全。孔子曰:「非其鬼而祭之,諂也。」是以泰山終不享李氏之旅,易 稱東鄰殺牛,不如西鄰之禴祭,蓋重禮不貴牲也,敬實而不貴華。誠有其德而推之,則安往 而不可。是以聖人見人之文,必考其質。
lì shān zhī tián zhě shàn qīn pàn, ér shùn gēng yān léi zé zhī yú zhě shàn zhēng bēi, ér shùn yú yān dōng yí zhī táo qì yǔ, ér shùn táo yān. gù gēng yú yǔ táo fēi shùn zhī shì, ér shùn wèi zhī, yǐ jiù bài yě. mín zhī xìng jiē bù shèng qí yù, qù qí shí ér guī zhī huá, shì yǐ kǔ yǔ zhī qì, zhēng dòu zhī huàn qǐ, zhēng dòu zhī huàn qǐ, zé suǒ yǐ tōu yě. suǒ yǐ rán zhě hé yě? yóu lí chéng jiù zhà, qì pǔ ér qǔ wěi yě, zhuī zhú qí mò ér wú suǒ xiū zhǐ. shèng rén yì qí wén ér kàng qí zhì, zé tiān xià fǎn yǐ, shī yún: shī jiū zài sāng, qí zi qī xī shū rén jūn zǐ, qí yí yī xī. chuán yuē: shī jiū zhī suǒ yǐ yǎng qī zǐ zhě, yī xīn yě jūn zǐ suǒ yǐ lǐ wàn wù zhě, yī yí yě. yǐ yī yí lǐ wù, tiān xīn yě wǔ zhě bù lí, hé ér wèi yī, wèi zhī tiān xīn. zài wǒ néng yīn zì shēn jié qí yì yú yī, gù yī xīn kě yǐ shì bǎi jūn, bǎi xīn bù kě yǐ shì yī jūn, shì gù chéng bù yuǎn yě. fū chéng zhě yī yě, yī zhě zhì yě jūn zi suī yǒu wài wén, bì bù lí nèi zhì yǐ.
歷山之田者善侵畔,而舜耕焉;雷澤之漁者善爭陂,而舜漁焉;東夷之陶器窳,而舜陶 焉。故耕漁與陶非舜之事,而舜為之,以救敗也。民之性皆不勝其欲,去其實而歸之華,是 以苦窳之器,爭鬥之患起,爭鬥之患起,則所以偷也。所以然者何也?由離誠就詐,棄朴而 取偽也,追逐其末而無所休止。聖人抑其文而抗其質,則天下反矣,詩云:「尸鳩在桑,其 子七兮;淑人君子,其儀一兮。」傳曰:「尸鳩之所以養七子者,一心也;君子所以理萬物 者,一儀也。以一儀理物,天心也;五者不離,合而為一,謂之天心。在我能因自深結其意 於一,故一心可以事百君,百心不可以事一君,是故誠不遠也。夫誠者一也,一者質也;君 子雖有外文,必不離內質矣。」
wèi yǒu wǔ zhàng fū, jù fù fǒu ér rù jǐng guàn jiǔ, zhōng rì yī qū. dèng xī guò, xià chē wèi jiào zhī, yuē: wèi jī, zhòng qí hòu, qīng qí qián, mìng yuē qiáo. zhōng rì guàn jiǔ, bǎi qū bù juàn. wǔ zhàng fū yuē: wú shī yán yuē: yǒu jī zhī zhī qiǎo, bì yǒu jī zhī zhī bài wǒ fēi bù zhī yě, bù yù wèi yě. zi qí wǎng yǐ, wǒ yī xīn gài zhī, bù zhī gǎi yǐ! dèng xī qù, xíng shù shí lǐ, yán sè bù yuè yì, zì bìng. dì zǐ yuē: shì hé rén yě? ér hèn wǒ jūn, qǐng wèi jūn shā zhī. dèng xī yuē: shì zhī, shì suǒ wèi zhēn rén zhě yě. kě lìng shǒu guó.
衛有五丈夫,俱負缶而入井灌韭,終日一區。鄧析過,下車為教之,曰:「為機,重其 後,輕其前,命曰橋。終日灌韭,百區不倦。」五丈夫曰:「吾師言曰:有機知之巧,必有 機知之敗;我非不知也,不欲為也。子其往矣,我一心溉之,不知改已!」鄧析去,行數十 里,顏色不悅懌,自病。弟子曰:「是何人也?而恨我君,請為君殺之。」鄧析曰:「釋 之,是所謂真人者也。可令守國。」
qín huá lí wèn yú mò zǐ yuē: jǐn xiù chī zhù, jiāng ān yòng zhī? mò zǐ yuē: è, shì fēi wú yòng wù yě. gǔ yǒu wú wén zhě dé zhī yǐ, xià yǔ shì yě. bēi xiǎo gōng shì, sǔn báo yǐn shí, tǔ jiē sān děng, yī shang xì bù dāng cǐ zhī shí, fú wú suǒ yòng, ér wù zài yú wán jiān. yīn zhī pán gēng, dà qí xiān wáng zhī shì, ér gǎi qiān yú yīn, máo cí bù jiǎn, cǎi chuán bù zhuó, yǐ biàn tiān xià zhī shì dāng cǐ zhī shí, wén cǎi zhī bó, jiāng ān suǒ shī? fū pǐn shù fēi yǒu xīn yě, yǐ rén zhǔ wèi xīn, gǒu shàng bù wèi, xià è yòng zhī? èr wáng zhě yǐ huà shēn xiān yú tiān xià, gù huà lóng yú qí shí, chéng míng yú jīn shì yě. qiě fú jǐn xiù chī zhù, luàn jūn zhī suǒ zào yě, qí běn jiē xìng yú qí, jǐng gōng xǐ shē ér wàng jiǎn, xìng yǒu yàn zǐ yǐ jiǎn juān zhī, rán yóu jǐ bù néng shèng. fū shē ān kě qióng zāi? zhòu wèi lù tái zāo qiū, jiǔ chí ròu lín, gōng qiáng wén huà, diāo zhuó kè lòu, jǐn xiù bèi táng, jīn yù zhēn wěi, fù nǚ yōu chàng, zhōng gǔ guǎn xián, liú màn bù jīn, ér tiān xià yù jié, gù zú shēn sǐ guó wáng, wèi tiān xià lù, fēi wéi jǐn xiù chī zhù zhī yòng yé? jīn dāng xiōng nián, yǒu yù yǔ zi suí hóu zhī zhū zhě, bù dé mài yě, zhēn bǎo ér yǐ wèi shì yòu yù yǔ zi yī zhōng sù zhě, dé zhū zhě bù dé sù, dé sù zhě bù dé zhū, zi jiāng hé zé? qín huá lí yuē: wú qǔ sù ěr, kě yǐ jiù qióng. mò zǐ yuē: chéng rán, zé è zài shì fū shē yě? zhǎng wú yòng, hǎo mò yín, fēi shèng rén suǒ jí yě. gù shí bì cháng bǎo, rán hòu qiú měi yī bì cháng nuǎn, rán hòu qiú lì jū bì cháng ān, rán hòu qiú lè. wèi kě zhǎng, xíng kě jiǔ, xiān zhì ér hòu wén, cǐ shèng rén zhī wù. qín huá lí yuē: shàn.
禽滑厘問於墨子曰:「錦繡絺紵,將安用之?」墨子曰:「惡,是非吾用務也。古有無 文者得之矣,夏禹是也。卑小宮室,損薄飲食,土階三等,衣裳細布;當此之時,黻無所 用,而務在於完堅。殷之盤庚,大其先王之室,而改遷於殷,茅茨不剪,采椽不斲,以變天 下之視;當此之時,文采之帛,將安所施?夫品庶非有心也,以人主為心,苟上不為,下惡 用之?二王者以化身先於天下,故化隆於其時,成名於今世也。且夫錦繡絺紵,亂君之所造 也,其本皆興於齊,景公喜奢而忘儉,幸有晏子以儉鐫之,然猶幾不能勝。夫奢安可窮哉? 紂為鹿台糟丘,酒池肉林,宮牆文畫,雕琢刻鏤,錦繡被堂,金玉珍瑋,婦女優倡,鐘鼓管 弦,流漫不禁,而天下愈竭,故卒身死國亡,為天下戮,非惟錦繡絺紵之用耶?今當凶年, 有欲予子隨侯之珠者,不得賣也,珍寶而以為飾;又欲予子一鍾粟者,得珠者不得粟,得粟 者不得珠,子將何擇?」禽滑厘曰:「吾取粟耳,可以救窮。」墨子曰:「誠然,則惡在事 夫奢也?長無用,好末淫,非聖人所急也。故食必常飽,然後求美;衣必常暖,然後求麗; 居必常安,然後求樂。為可長,行可久,先質而後文,此聖人之務。」禽滑厘曰:「善。」
qín shǐ huáng jì jiān tiān xià, dà chǐ mí, jí wèi sān shí wǔ nián yóu bù xī, zhì dà chí dào, cóng jiǔ yuán dǐ yún yáng, qiàn shān yīn gǔ zhí tōng zhī. yàn xiān wáng gōng shì zhī xiǎo, nǎi yú fēng hào zhī jiān, wén wǔ zhī chù, yíng zuò cháo gōng, wèi nán shān lín yuàn zhōng zuò qián diàn, ā fáng dōng xī wǔ bǎi bù, nán běi wǔ shí zhàng, shàng kě zuò wàn rén, xià kě jiàn wǔ zhàng qí, zhōu wèi gé dào zì diàn zhí dǐ nán shān zhī lǐng yǐ wèi què, wèi fù dào, zì ē páng dù wèi shuǐ shǔ xián yáng, yǐ xiàng tiān jí, gé dào jué hàn, dǐ yíng shì yě. yòu xìng lí shān zhī yì, gù sān quán zhī dǐ, guān zhōng lí gōng sān bǎi suǒ, guān wài sì bǎi suǒ, jiē yǒu zhōng pán wéi zhàng, fù nǚ chàng yōu. lì shí què dōng hǎi shàng qú shān jiè zhōng, yǐ wèi qín dōng mén. yú shì yǒu fāng shì hán kè hóu shēng, qí kè lú shēng, xiāng yǔ móu yuē: dāng jīn shí bù kě yǐ jū, shàng lè yǐ xíng shā wèi wēi, tiān xià wèi zuì chí lù mò gǎn jǐn zhōng, shàng bù wén guò ér rì jiāo, xià shè fú yǐ màn qī ér qǔ róng, jiàn zhě bù yòng ér shī dào zī shén. wú dǎng jiǔ jū, qiě wèi suǒ hài. nǎi xiāng yǔ wáng qù. shǐ huáng wén zhī dà nù, yuē: wú yì rì hòu lú shēng, zūn jué ér shì zhī, jīn nǎi fěi bàng wǒ, wú wén zhū shēng duō wèi yāo yán yǐ luàn qián shǒu. nǎi shǐ yù shǐ xī shàng zhū shēng, zhū shēng chuán xiāng gào, fàn fǎ zhě sì bǎi liù shí yú rén, jiē kēng zhī. lú shēng bù dé, ér hóu shēng hòu dé, shǐ huáng wén zhī, zhào ér jiàn zhī, shēng ā dōng zhī tái, lín sì tòng zhī jiē, jiāng shù ér chē liè zhī. shǐ huáng wàng jiàn hóu shēng, dà nù yuē: lǎo lǔ bù liáng, fěi bàng ér zhǔ, nǎi gǎn fù jiàn wǒ! hóu shēng zhì, yǎng tái ér yán yuē: chén wén zhī sǐ bì yǒng, bì xià kěn tīng chén yī yán hū? shǐ huáng yuē: ruò yù hé yán? yán zhī! hóu shēng yuē: chén wén yǔ lì fěi bàng zhī mù, yù yǐ zhī guò yě. jīn bì xià shē chǐ shī běn, yín yì qū mò, gōng shì tái gé, lián shǔ zēng lèi, zhū yù zhòng bǎo, jī xí chéng shān, jǐn xiù wén cǎi, mǎn fǔ yǒu yú, fù nǚ chàng yōu, shù jù wàn rén, zhōng gǔ zhī lè, liú màn wú qióng, jiǔ shí zhēn wèi, pán cuò yú qián, yī fú qīng nuǎn, yú mǎ wén shì, suǒ yǐ zì fèng, lì mí làn màn, bù kě shèng jí. qián shǒu guì jié, mín lì dān jǐn, shàng bù zì zhī, yòu jí fěi bàng, yán wēi kè xià, xià yīn shàng lóng, chén děng gù qù. chén děng bù xī chén zhī shēn, xī bì xià guó zhī wáng ěr. wén gǔ zhī míng wáng, shí zú yǐ bǎo, yī zú yǐ nuǎn, gōng shì zú yǐ chù, yú mǎ zú yǐ xíng, gù shàng bù jiàn qì yú tiān, xià bù jiàn qì yú qián shǒu. yáo máo cí bù jiǎn, cǎi chuán bù zhuó, tǔ jiē sān děng, ér lè zhōng shēn zhě, sú yǐ qí wén cǎi zhī shǎo, ér zhì sù zhī duō yě. dān zhū ào nüè hǎo màn yín, bù xiū lǐ huà, suì yǐ bù shēng. jīn bì xià zhī yín, wàn dān zhū ér shí kūn wú jié zhòu, chén kǒng bì xià zhī shí wáng yě, ér céng bù yī cún. shǐ huáng mò rán jiǔ zhī, yuē: rǔ hé bù zǎo yán? hóu shēng yuē: bì xià zhī yì, fāng chéng qīng yún piāo yáo yú wén zhāng zhī guān, zì xián zì jiàn, shàng wǔ wǔ dì, xià líng sān wáng, qì sù pǔ, jiù mò jì, bì xià wáng zhēng jiàn jiǔ yǐ. chén děng kǒng yán zhī wú yì yě, ér zì qǔ sǐ, gù táo ér bù gǎn yán. jīn chén bì sǐ, gù wèi bì xià chén zhī, suī bù néng shǐ bì xià bù wáng, yù shǐ bì xià zì zhī yě. shǐ huáng yuē: wú kě yǐ biàn hū? hóu shēng yuē: xíng yǐ chéng yǐ, bì xià zuò ér dài wáng ěr! ruò bì xià yù gèng zhī, néng ruò yáo yǔ yǔ hū? bù rán wú jì yě. bì xià zhī zuǒ yòu fēi yě, chén kǒng biàn zhī bù néng cún yě. shǐ huáng kuì rán ér tàn, suì shì bù zhū. hòu sān nián shǐ huáng bēng èr shì jí wèi, sān nián ér qín wáng.
秦始皇既兼天下,大侈靡,即位三十五年猶不息,治大馳道,從九原抵雲陽,塹山堙谷 直通之。厭先王宮室之小,乃於豐鎬之間,文武之處,營作朝宮,渭南山林苑中作前殿,阿 房東西五百步,南北五十丈,上可坐萬人,下可建五丈旗,周為閣道;自殿直抵南山之嶺以 為闕,為復道,自阿房渡渭水屬咸陽,以象天極,閣道絕漢,抵營室也。又興驪山之役,錮 三泉之底,關中離宮三百所,關外四百所,皆有鐘盤帷帳,婦女倡優。立石闕東海上朐山界 中,以為秦東門。於是有方士韓客侯生,齊客盧生,相與謀曰:「當今時不可以居,上樂以 刑殺為威,天下畏罪;持祿莫敢盡忠,上不聞過而日驕,下懾伏以慢欺而取容,諫者不用而 失道滋甚。吾黨久居,且為所害。」乃相與亡去。始皇聞之大怒,曰:「吾異日厚盧生,尊 爵而事之,今乃誹謗我,吾聞諸生多為妖言以亂黔首。」乃使御史悉上諸生,諸生傳相告, 犯法者四百六十餘人,皆坑之。盧生不得,而侯生後得,始皇聞之,召而見之,升阿東之 台,臨四通之街,將數而車裂之。始皇望見侯生,大怒曰:「老虜不良,誹謗而主,乃敢復 見我!」侯生至,仰台而言曰:「臣聞知死必勇,陛下肯聽臣一言乎?」始皇曰:「若欲何 言?言之!」侯生曰:「臣聞禹立誹謗之木,欲以知過也。今陛下奢侈失本,淫泆趨末,宮 室台閣,連屬增累,珠玉重寶,積襲成山,錦繡文采,滿府有餘,婦女倡優,數巨萬人,鍾 鼓之樂,流漫無窮,酒食珍味,盤錯於前,衣服輕暖,輿馬文飾,所以自奉,麗靡爛熳,不 可勝極。黔首匱竭,民力單盡,尚不自知,又急誹謗,嚴威克下,下喑上聾,臣等故去。臣 等不惜臣之身,惜陛下國之亡耳。聞古之明王,食足以飽,衣足以暖,宮室足以處,輿馬足 以行,故上不見棄於天,下不見棄於黔首。堯茅茨不剪,采椽不斲,土階三等,而樂終身 者,俗以其文采之少,而質素之多也。丹朱傲虐好慢淫,不修理化,遂以不升。今陛下之 淫,萬丹朱而十昆吾桀紂,臣恐陛下之十亡也,而曾不一存。」始皇默然久之,曰:「汝何 不早言?」侯生曰:「陛下之意,方乘青雲飄搖於文章之觀,自賢自健,上侮五帝,下凌三 王,棄素樸,就末技,陛下亡征見久矣。臣等恐言之無益也,而自取死,故逃而不敢言。今 臣必死,故為陛下陳之,雖不能使陛下不亡,欲使陛下自知也。」始皇曰:「吾可以變 乎?」侯生曰:「形已成矣,陛下坐而待亡耳!若陛下欲更之,能若堯與禹乎?不然無冀 也。陛下之佐又非也,臣恐變之不能存也。」始皇喟然而嘆,遂釋不誅。後三年始皇崩;二 世即位,三年而秦亡。
wèi wén hóu wèn lǐ kè yuē: xíng fá zhī yuán ān shēng? lǐ kè yuē: shēng yú jiān xié yín yì zhī xíng. fán jiān xié zhī xīn, jī hán ér qǐ, yín yì zhě, jiǔ jī zhī guǐ yě diāo wén kè lòu, hài nóng shì zhě yě jǐn xiù zuǎn zǔ, shāng nǚ gōng zhě yě. nóng shì hài, zé jī zhī běn yě nǚ gōng shāng, zé hán zhī yuán yě. jī hán bìng zhì ér néng bù wèi jiān xié zhě, wèi zhī yǒu yě nán nǚ shì měi yǐ xiāng jīn ér néng wú yín yì zhě, wèi cháng yǒu yě. gù shàng bù jīn jì qiǎo, zé guó pín mín chǐ, guó pín qióng zhě wèi jiān xié, ér fù zú zhě wèi yín yì, zé qū mín ér wèi xié yě mín yǐ wèi xié, yīn zhī fǎ suí, zhū zhī bù shè qí zuì, zé shì wèi mín shè xiàn yě. xíng fá zhī qǐ yǒu yuán, rén zhǔ bù sāi qí běn, ér tì qí mò, shāng guó zhī dào hū? wén hóu yuē: shàn. yǐ wèi fǎ fú yě.
魏文侯問李克曰:「刑罰之源安生?」李克曰:「生於奸邪淫泆之行。凡奸邪之心,飢 寒而起,淫泆者,久飢之詭也;雕文刻鏤,害農事者也;錦繡纂組,傷女工者也。農事害, 則飢之本也;女工傷,則寒之源也。饑寒並至而能不為奸邪者,未之有也;男女飾美以相矜 而能無淫泆者,未嘗有也。故上不禁技巧,則國貧民侈,國貧窮者為奸邪,而富足者為淫 泆,則驅民而為邪也;民以為邪,因之法隨,誅之不赦其罪,則是為民設陷也。刑罰之起有 原,人主不塞其本,而替其末,傷國之道乎?」文侯曰:「善。」以為法服也。
qín mù gōng xián, wèn yóu yú yuē: gǔ zhě míng wáng shèng dì, dé guó shī guó dāng hé yǐ yě? yóu yú yuē: chén wén zhī, dāng yǐ jiǎn dé zhī, yǐ shē shī zhī. mù gōng yuē: yuàn wén shē jiǎn zhī jié. yóu yú yuē: chén wén yáo yǒu tiān xià, fàn yú tǔ guǐ, chuài yú tǔ xíng, qí dì nán zhì jiāo zhǐ, běi zhì yōu dōu, dōng xī zhì rì suǒ chū rù, mò bù bīn fú. yáo shì tiān xià, shùn shòu zhī, zuò wèi shí qì, zhǎn mù ér cái zhī, xiāo tóng tiě, xiū qí rèn, yóu qī hēi zhī yǐ wèi qì. zhū hóu chǐ guó zhī bù fú zhě shí yǒu sān. shùn shì tiān xià ér yǔ shòu zhī, zuò wèi jì qì, qī qí wài ér zhū huà qí nèi, zēng bó wèi yīn rù, shāng sháo yǒu cǎi, wèi shì mí chǐ, ér guó zhī bù fú zhě sān shí yǒu èr. xià hòu shì yǐ méi, yīn zhōu shòu zhī, zuò wèi dà qì, ér jiàn jiǔ ào, shí qì diāo zhuó, shāng sháo kè lòu, sì bì sì wéi, yīn xí diāo wén, cǐ mí chǐ yǐ, ér guó zhī bù fú zhě wǔ shí yǒu èr. jūn hǎo wén zhāng, ér fú zhě mí chǐ, gù yuē jiǎn qí dào yě. yóu yú chū, mù gōng zhào nèi shǐ liào ér gào zhī yuē: guǎ rén wén lín guó yǒu shèng rén, dí guó zhī yōu yě. jīn yóu yú shèng rén yě, guǎ rén huàn zhī. wú jiāng nài hé? nèi shǐ liào yuē: fū róng pì ér liáo yuǎn, wèi wén zhōng guó zhī shēng yě, jūn qí yí zhī nǚ lè yǐ luàn qí zhèng, ér hòu wèi yóu yú qǐng qī, yǐ shū qí jiān, bǐ jūn chén yǒu jiān, rán hòu kě tú. jūn yuē: nuò. nǎi yǐ nǚ lè sān jiǔ yí róng wáng, yīn wèi yóu yú qǐng qī róng wáng guǒ jù nǚ lè ér hǎo zhī, shè jiǔ tīng lè, zhōng nián bù qiān, mǎ niú yáng bàn sǐ. yóu yú guī jiàn, jiàn bù tīng, suì qù, rù qín, mù gōng yíng ér bài wèi shàng qīng. wèn qí bīng shì yǔ qí dì lì, jì yǐ dé yǐ, jǔ bīng ér fá zhī, jiān guó shí èr, kāi dì qiān lǐ. mù gōng shē zhǔ, néng tīng xián nà jiàn, gù bà xī róng, xī róng yín yú lè, yòu yú lì, yǐ wáng qí guó, yóu lí zhì pǔ yě.
秦穆公閒,問由余曰:「古者明王聖帝,得國失國當何以也?」由余曰:「臣聞之,當 以儉得之,以奢失之。」穆公曰:「願聞奢儉之節。」由余曰:「臣聞堯有天下,飯於土 簋,啜於土鈃,其地南至交趾,北至幽都,東西至日所出入,莫不賓服。堯釋天下,舜受 之,作為食器,斬木而裁之,銷銅鐵,修其刃,猶漆黑之以為器。諸侯侈國之不服者十有 三。舜釋天下而禹受之,作為祭器,漆其外而朱畫其內,繒帛為茵褥,觴勺有彩,為飾彌 侈,而國之不服者三十有二。夏后氏以沒,殷周受之,作為大器,而建九傲,食器雕琢,觴 勺刻鏤,四壁四帷,茵席雕文,此彌侈矣,而國之不服者五十有二。君好文章,而服者彌 侈,故曰儉其道也。」由余出,穆公召內史廖而告之曰:「寡人聞鄰國有聖人,敵國之憂 也。今由余聖人也,寡人患之。吾將奈何?」內史廖曰:「夫戎辟而遼遠,未聞中國之聲 也,君其遺之女樂以亂其政,而厚為由余請期,以疏其間,彼君臣有間,然後可圖。」君 曰:「諾。」乃以女樂三九遺戎王,因為由余請期;戎王果具女樂而好之,設酒聽樂,終年 不遷,馬牛羊半死。由余歸諫,諫不聽,遂去,入秦,穆公迎而拜為上卿。問其兵勢與其地 利,既已得矣,舉兵而伐之,兼國十二,開地千里。穆公奢主,能聽賢納諫,故霸西戎,西 戎淫於樂,誘於利,以亡其國,由離質樸也。
jīng hóu wǎng shì wèi tài zǐ, zuǒ dài yǔ yù jù jiàn, yòu dài huán pèi, zuǒ guāng zhào yòu, yòu guāng zhào zuǒ zuò yǒu qǐng, tài zǐ bù shì yě, yòu bù wèn yě. jīng hóu yuē: wèi guó yì yǒu bǎo hū? tài zǐ yuē: yǒu. jīng hóu yuē: qí bǎo hé rú? tài zǐ yuē: zhǔ xìn chén zhōng, bǎi xìng shàng dài. cǐ wèi zhī bǎo yě. jīng hóu yuē: wú suǒ wèn zhě, fēi shì zhī wèi yě. nǎi wèn qí qì ér yǐ. tài zǐ yuē: yǒu. tú shī zhǎo zhì wèi ér shì wú yù jiǎ, qiè xīn zhì yáng ér dào bù shí yí, máng mǎo zài cháo ér sì lín xián shì wú bù xiāng yīn ér jiàn. cǐ sān dài fū nǎi wèi guó zhī dà bǎo. yú shì jīng hóu mò rán bù yīng, zuǒ jiě yù jù, yòu jiě huán pèi, wěi zhī zuò, qiān rán ér qǐ, mò rán bù xiè, qū ér chū, shàng chē qū qù. wèi tài zǐ shǐ qí cāo jiàn pèi zhú yǔ jīng hóu, shǐ gào jīng hóu yuē: wú wú dé suǒ bǎo, bù néng wèi zhū yù suǒ shǒu cǐ hán bù kě yī, jī bù kě shí, wú wèi yí wǒ zéi. yú shì jīng hóu dù mén bù chū, chuán sǐ.
經侯往適魏太子,左帶羽玉具劍,右帶環佩,左光照右,右光照左;坐有頃,太子不視 也,又不問也。經侯曰:「魏國亦有寶乎?」太子曰:「有。」經侯曰:「其寶何如?」太 子曰:「主信臣忠,百姓上戴。此魏之寶也。」經侯曰:「吾所問者,非是之謂也。乃問其 器而已。」太子曰:「有。徒師沼治魏而市無豫賈,郄辛治陽而道不拾遺,芒卯在朝而四鄰 賢士無不相因而見。此三大夫乃魏國之大寶。」於是經侯默然不應,左解玉具,右解環佩, 委之坐,愆然而起,默然不謝,趨而出,上車驅去。魏太子使騎操劍佩逐與經侯,使告經侯 曰:「吾無德所寶,不能為珠玉所守;此寒不可衣,飢不可食,無為遺我賊。」於是經侯杜 門不出,傳死。
jìn píng gōng wèi chí zhú zhī chē, lóng jīng xiàng sè, guà zhī yǐ xī xiàng, cuò zhī yǐ yǔ zhī, chē chéng tí jīn qiān yì, lì zhī yú diàn xià, lìng qún chén dé guān yān. tián chà sān guò ér bù yī gù, píng gōng zuò sè dà nù, wèn tián chà ěr sān guò ér bù yī gù, hé wèi yě? tián chà duì yuē: chén wén shuō tiān zǐ zhě yǐ tiān xià, shuō zhū hóu zhě yǐ guó, shuō dài fū zhě yǐ guān, shuō shì zhě yǐ shì, shuō nóng fū zhě yǐ shí, shuō fù gū zhě yǐ zhī. jié yǐ shē wáng, zhòu yǐ yín bài, shì yǐ bù gǎn gù yě. píng gōng yuē: shàn. nǎi mìng zuǒ yòu yuē: qù chē!
晉平公為馳逐之車,龍旌象色,掛之以犀象,錯之以羽芝,車成題金千鎰,立之於殿 下,令群臣得觀焉。田差三過而不一顧,平公作色大怒,問田差「爾三過而不一顧,何為 也?」田差對曰:「臣聞說天子者以天下,說諸侯者以國,說大夫者以官,說士者以事,說 農夫者以食,說婦姑者以織。桀以奢亡,紂以淫敗,是以不敢顧也。」平公曰:「善。」乃 命左右曰:「去車!」
wèi wén hóu yù lǐn zāi, wén hóu sù fú pì zhèng diàn wǔ rì, qún chén jiē sù fú ér diào, gōng zǐ chéng fù dú bù diào. wén hóu fù diàn, gōng zǐ chéng fù qū ér rù hè, yuē: shén dà shàn yǐ! fū yù lǐn zhī zāi yě. wén hóu zuò sè bù yuè, yuē: fū yù lǐn zhě, guǎ rén bǎo zhī suǒ cáng yě, jīn huǒ zāi, guǎ rén sù fú pì zhèng diàn, qún chén jiē sù fú ér diào zhì yú zi, dài fū ér bù diào. jīn yǐ fù pì yǐ, yóu rù hè hé wèi? gōng zǐ chéng fù yuē: chén wén zhī, tiān zǐ cáng yú sì hǎi zhī nèi, zhū hóu cáng yú jìng nèi, dài fū cáng yú qí jiā, shì shù rén cáng yú qiè dú. fēi qí suǒ cáng zhě bì yǒu tiān zāi, bì yǒu rén huàn. jīn xìng wú rén huàn, nǎi yǒu tiān zāi, bù yì shàn hū! wén hóu kuì rán tàn yuē: shàn!
魏文侯御廩災,文侯素服辟正殿五日,群臣皆素服而吊,公子成父獨不吊。文侯復殿, 公子成父趨而入賀,曰:「甚大善矣!夫御廩之災也。」文侯作色不悅,曰:「夫御廩者, 寡人寶之所藏也,今火災,寡人素服辟正殿,群臣皆素服而吊;至於子,大夫而不吊。今已 復辟矣,猶入賀何為?」公子成父曰:「臣聞之,天子藏於四海之內,諸侯藏於境內,大夫 藏於其家,士庶人藏於篋櫝。非其所藏者必有天災,必有人患。今幸無人患,乃有天災,不 亦善乎!」文侯喟然嘆曰:「善!」
qí huán gōng wèi guǎn zhòng yuē: wú guó shén xiǎo, ér cái yòng shén shǎo, ér qún chén yī fú yú jià shén tài, wú yù jìn zhī, kě hū? guǎn zhòng yuē: chén wén zhī, jūn cháng zhī, chén shí zhī jūn hǎo zhī, chén fú zhī. jīn jūn zhī shí yě bì guì zhī jiāng, yī liàn zǐ zhī yī, hú bái zhī qiú. cǐ qún chén zhī suǒ shē tài yě. shī yún: bù gōng bù qīn, shù mín bù xìn. jūn yù jìn zhī, hú bù zì qīn hū? huán gōng yuē: shàn. yú shì gèng zhì liàn bó zhī yī, dà bái zhī guān, cháo yī nián ér qí guó jiǎn yě.
齊桓公謂管仲曰:「吾國甚小,而財用甚少,而群臣衣服輿駕甚汰,吾欲禁之,可 乎?」管仲曰:「臣聞之,君嘗之,臣食之;君好之,臣服之。今君之食也必桂之漿,衣練 紫之衣,狐白之裘。此群臣之所奢汰也。詩云:『不躬不親,庶民不信。』君欲禁之,胡不 自親乎?」桓公曰:「善。」於是更制練帛之衣,大白之冠,朝一年而齊國儉也。
jì wén zi xiāng lǔ, qiè bù yī bó, mǎ bù shí sù. zhòng sūn tā jiàn yuē: zi wèi lǔ shàng qīng, qiè bù yī bó, mǎ bù shí sù, rén qí yǐ zi wèi ài, qiě bù huá guó yě. wén zǐ yuē: rán hū? wú guān guó rén zhī fù mǔ yī cū shí shū, wú shì yǐ bù gǎn. qiě wú wén jūn zǐ yǐ dé huá guó, bù wén yǐ qiè yǔ mǎ. fū dé zhě dé yú wǒ, yòu dé yú bǐ, gù kě xíng ruò yín yú shē chǐ, shěn yú wén zhāng, bù néng zì fǎn, hé yǐ shǒu guó? zhòng sūn tā cán ér tuì.
季文子相魯,妾不衣帛,馬不食粟。仲孫它諫曰:「子為魯上卿,妾不衣帛,馬不食 粟,人其以子為愛,且不華國也。」文子曰:「然乎?吾觀國人之父母衣麤食蔬,吾是以不 敢。且吾聞君子以德華國,不聞以妾與馬。夫德者得於我,又得於彼,故可行;若淫於奢 侈,沈於文章,不能自反,何以守國?」仲孫它慚而退。
zhào jiǎn zi chéng bì chē shòu mǎ, yī gǔ yáng qiú, qí zǎi jìn jiàn yuē: chē xīn zé ān, mǎ féi zé wǎng lái jí, hú bái zhī qiú wēn qiě qīng. jiǎn zǐ yuē: wú fēi bù zhī yě. wú wén zhī, jūn zǐ fú shàn zé yì gōng, xì rén fú shàn zé yì jù wǒ yǐ zì bèi, kǒng yǒu xì rén zhī xīn yě. chuán yuē: zhōu gōng wèi zūn yù bēi, shèng dí yù jù, jiā fù yù jiǎn, gù zhōu shì bā bǎi yú nián, cǐ zhī wèi yě.
趙簡子乘弊車瘦馬,衣羖羊裘,其宰進諫曰:「車新則安,馬肥則往來疾,狐白之裘溫 且輕。」簡子曰:「吾非不知也。吾聞之,君子服善則益恭,細人服善則益倨;我以自備, 恐有細人之心也。傳曰:周公位尊愈卑,勝敵愈懼,家富愈儉,故周氏八百餘年,此之謂 也。」
lǔ zhú láng yòu, jì píng zi yù sù chéng, shū sūn zhāo zǐ yuē: ān yòng qí sù chéng yě? yǐ nüè qí mín, qí kě hū? wú yòu shàng kě hū, è wén xī xì zhī yóu, bà qí suǒ zhì zhī mín hū?
魯築郎囿,季平子欲速成,叔孫昭子曰:「安用其速成也?以虐其民,其可乎?無囿尚 可乎,惡聞嬉戲之游,罷其所治之民乎?」
wèi shū sūn wén zi wèn yú wáng sūn xià yuē: wú xiān jūn zhī miào xiǎo, wú yù gèng zhī, kě hū? duì yuē: gǔ zhī jūn zǐ, yǐ jiǎn wèi lǐ jīn zhī jūn zǐ, yǐ tài yì zhī. fū wèi guó suī pín, qǐ wú wén lǚ yī qí, yǐ yì shí jì zhī xiù zāi? yǐ wèi fēi lǐ yě. wén zi nǎi zhǐ.
衛叔孫文子問於王孫夏曰:「吾先君之廟小,吾欲更之,可乎?」對曰:「古之君子, 以儉為禮;今之君子,以汰易之。夫衛國雖貧,豈無文履一奇,以易十稷之繡哉?以為非禮 也。」文子乃止。
jìn wén gōng hé zhū hóu ér méng yuē: wú wén guó zhī hūn, bù yóu shēng sè, bì yóu jiān lì hǎo lè, shēng sè zhě, yín yě tān jiān zhě, huò yě, fū yín huò zhī guó, bù wáng bì cán. zì jīn yǐ lái, wú yǐ měi qiè yí qī, wú yǐ shēng lè fáng zhèng, wú yǐ jiān qíng hài gōng, wú yǐ huò lì shì xià. qí yǒu zhī zhě, shì wèi fá qí gēn sù, liú yú huá yè ruò cǐ zhě, yǒu huàn wú yōu, yǒu kòu wù mǐ. bù rú yán zhě méng shì zhī. yú shì jūn zǐ wén zhī yuē: wén gōng qí zhī dào hū? qí bù wáng zhě yóu wú zuǒ yě.
晉文公合諸侯而盟曰:「吾聞國之昏,不由聲色,必由奸利好樂,聲色者,淫也;貪奸 者,惑也,夫淫惑之國,不亡必殘。自今以來,無以美妾疑妻,無以聲樂妨政,無以姦情害 公,無以貨利示下。其有之者,是謂伐其根素,流於華葉;若此者,有患無憂,有寇勿弭。 不如言者盟示之。」於是君子聞之曰:「文公其知道乎?其不王者猶無佐也。」
yàn zǐ yǐn jǐng gōng jiǔ, rì mù, gōng hū jù huǒ, yàn zǐ cí yuē: shī yuē: cè móu zhī é. yán shī dé yě lǚ wǔ suō suō. yán shī róng yě. jì zuì yǐ jiǔ, jì bǎo yǐ dé. jì zuì ér chū, bìng shòu qí fú. bīn zhǔ zhī lǐ yě. zuì ér bù chū, shì wèi fá dé. bīn zhǔ zhī zuì yě. yīng yǐ bo qí rì, wèi bǔ qí yè. gōng yuē: shàn. jǔ jiǔ ér jì zhī, zài bài ér chū, yuē: qǐ guò wǒ zāi? wú tuō guó yú yàn zǐ yě. yǐ qí jiā pín shàn guǎ rén, bù yù yín chǐ yě, ér kuàng yǔ guǎ rén móu guó hū?
晏子飲景公酒,日暮,公呼具火,晏子辭曰:「詩曰:『側牟之俄。』言失德也;『屢 舞傞傞。』言失容也。『既醉以酒,既飽以德。』『既醉而出,並受其福。』賓主之禮也。 『醉而不出,是謂伐德。』賓主之罪也。嬰已卜其日,未卜其夜。」公曰:「善。」舉酒而 祭之,再拜而出,曰:「豈過我哉?吾托國於晏子也。以其家貧善寡人,不欲淫侈也,而況 與寡人謀國乎?」
yáng wáng sūn bìng qiě sǐ, lìng qí zǐ yuē: wú sǐ yù luǒ zàng, yǐ fǎn wú zhēn, bì wú yì wú yì. qí hóu wén zhī, wǎng jiàn yuē: qiè wén wáng sūn lìng zàng bì luǒ ér rù dì, bì ruò suǒ wén, yú yǐ wèi bù kě. lìng sǐ rén wú zhī zé yǐ yǐ, ruò sǐ yǒu zhī yě, shì lù shī yú dì xià yě, jiāng hé yǐ jiàn xiān rén? yú yǐ wèi bù kě! wáng sūn yuē: wú jiāng yǐ jiǎo shì yě. fū hòu zàng chéng wú yì yú sǐ zhě, ér shì yǐ xiāng gāo, mí cái dān bì ér fǔ zhī yú dì xià, huò nǎi jīn rì rù ér míng rì chū, cǐ zhēn yǔ bào hái yú zhōng yě hé yì? qiě fú sǐ zhě zhōng shēng zhī huà, ér wù zhī guī zhě guī zhě dé zhì, ér huà zhě dé biàn, shì wù gè fǎn qí zhēn. qí zhēn míng míng, shì zhī wú xíng, tīng zhī wú shēng, nǎi hé dào zhī qíng. fū shì wài yǐ kuā zhòng, hòu zàng yǐ jiǎo zhēn, shǐ guī zhě bù dé zhì, huà zhě bù dé biàn, shì shǐ wù gè shī qí rán yě. qiě wú wén zhī, jīng shén zhě, tiān zhī yǒu yě, xíng hái zhě, dì zhī yǒu yě jīng shén lí xíng ér gè guī qí zhēn, gù wèi zhī guǐ. guǐ zhī wèi yán guī yě, qí shī kuài rán dú chù, qǐ yǒu zhī zāi? hòu guǒ zhī yǐ bì bó, duō sòng zhī yǐ cái bǎo, yǐ duó shēng zhě cái yòng. gǔ shèng rén yuán rén qíng, bù rěn qí qīn, gù wèi zhī zhì lǐ jīn zé yuè zhī, wú shì yǐ yù luǒ zàng yǐ jiǎo zhī yě. xī yáo zhī zàng zhě, kōng mù wèi dú, gé lěi wèi jiān qí chuān dì yě, xià bù luàn quán, shàng bù xiè chòu. gù shèng rén shēng yì shàng, sǐ yì zàng, bù jiā yú wú yòng, bù sǔn yú wú yì, wèi jīn fèi cái ér hòu zàng, sǐ zhě bù zhī, shēng zhě bù de yòng, miù zāi! kě wèi zhòng huò yǐ. qí hóu yuē: shàn. suì luǒ zàng yě.
楊王孫病且死,令其子曰:「吾死欲裸葬,以返吾真,必無易吾意。」祁侯聞之,往諫 曰:「竊聞王孫令葬必裸而入地,必若所聞,愚以為不可。令死人無知則已矣,若死有知 也,是戮屍於地下也,將何以見先人?愚以為不可!」王孫曰:「吾將以矯世也。夫厚葬誠 無益於死者,而世以相高,靡財殫幣而腐之於地下,或乃今日入而明日出,此真與暴骸於中 野何異?且夫死者終生之化,而物之歸者;歸者得至,而化者得變,是物各返其真。其真冥 冥,視之無形,聽之無聲,乃合道之情。夫飾外以夸眾,厚葬以矯真,使歸者不得至,化者 不得變,是使物各失其然也。且吾聞之,精神者,天之有也,形骸者,地之有也;精神離形 而各歸其真,故謂之鬼。鬼之為言歸也,其屍塊然獨處,豈有知哉?厚裹之以幣帛,多送之 以財寶,以奪生者財用。古聖人緣人情,不忍其親,故為之制禮;今則越之,吾是以欲裸葬 以矯之也。昔堯之葬者,空木為櫝,葛藟為緘;其穿地也,下不亂泉,上不泄臭。故聖人生 易尚,死易葬,不加於無用,不損於無益,謂今費財而厚葬,死者不知,生者不得用,謬 哉!可謂重惑矣。」祁侯曰:「善。」遂裸葬也。
lǔ yǒu jiǎn zhě, wǎ gé zhǔ shí, shí zhī ér měi, shèng zhī tǔ xíng zhī qì, yǐ jìn kǒng zǐ. kǒng zǐ shòu zhī, huān rán ér yuè, rú shòu tài láo zhī kuì. dì zǐ yuē: wǎ biān, lòu qì yě zhǔ shí, báo shàn yě. ér xiān shēng hé xǐ rú cǐ hū? kǒng zǐ yuē: wú wén hǎo jiàn zhě sī qí jūn, shí měi zhě niàn qí qīn, wú fēi yǐ zhuàn wèi hòu yě, yǐ qí shí měi ér sī wǒ qīn yě.
魯有儉者,瓦鬲煮食,食之而美,盛之土鈃之器,以進孔子。孔子受之,歡然而悅,如 受太牢之饋。弟子曰:「瓦甂,陋器也;煮食,薄膳也。而先生何喜如此乎?」孔子曰: 「吾聞好諫者思其君,食美者念其親,吾非以饌為厚也,以其食美而思我親也。」
yàn zǐ bìng jiāng sǐ, duàn yíng nèi shū yān, wèi qí qī yuē: yíng yě, yǔ zi zhuàng ér shì zhī! jí zhuàng fā shū, shū zhī yán yuē: bù bó bù qióng, qióng bù kě shì niú mǎ bù qióng, qióng bù kě fú shì bù kě qióng, qióng bù kě rèn. qióng hū? qióng hū? qióng yě!
晏子病將死,斷楹內書焉,謂其妻曰:「楹也,語子壯而視之!」及壯發書,書之言 曰:「布帛不窮,窮不可飾;牛馬不窮,窮不可服;士不可窮,窮不可任。窮乎?窮乎?窮 也!」
zhòng ní wèn lǎo dān yuē: shén yǐ! dào zhī yú jīn nán xíng yě! wú bǐ zhí dào wěi zhì yǐ dāng shì zhī jūn, ér bù wǒ shòu yě. dào zhī yú jīn nán xíng yě. lǎo zǐ yuē: fū shuō zhě liú yú tīng, yán zhě luàn yú cí, rú cǐ èr zhě, zé dào bù kě wěi yǐ.
仲尼問老聃曰:「甚矣!道之於今難行也!吾比執道委質以當世之君,而不我受也。道 之於今難行也。」老子曰:「夫說者流於聽,言者亂於辭,如此二者,則道不可委矣。」
zi gòng wèn zi shí: zi bù xué shī hū? zi shí yuē: wú xiá hū zāi? fù mǔ qiú wú xiào, xiōng dì qiú wú tì, péng yǒu qiú wú xìn. wú xiá hū zāi? zi gòng yuē: qǐng tóu wú shī, yǐ xué yú zi.
子貢問子石:「子不學詩乎?」子石曰:「吾暇乎哉?父母求吾孝,兄弟求吾悌,朋友 求吾信。吾暇乎哉?」子貢曰:「請投吾詩,以學於子。」
gōng míng xuān xué yú zēng zǐ, sān nián bù dú shū. zēng zǐ yuē: xuān, ér jū cān zhī mén, sān nián bù xué, hé yě? gōng míng xuān yuē: ān gǎn bù xué? xuān jiàn fū zǐ jū gōng tíng, qīn zài, chì zhà zhī shēng wèi cháng zhì yú quǎn mǎ, xuān shuō zhī, xué ér wèi néng xuān jiàn fū zǐ zhī yīng bīn kè, gōng jiǎn ér bù xiè duò, xuān shuō zhī, xué ér wèi néng xuān jiàn fū zǐ zhī jū cháo tíng, yán lín xià ér bù huǐ shāng, xuān shuō zhī, xué ér wèi néng. xuān shuō cǐ sān zhě xué ér wèi néng, xuān ān gǎn bù xué ér jū fū zǐ zhī mén hū? zēng zǐ bì xí xiè zhī yuē: cān bù jí xuān, qí xué ér yǐ.
公明宣學於曾子,三年不讀書。曾子曰:「宣,而居參之門,三年不學,何也?」公明 宣曰:「安敢不學?宣見夫子居宮庭,親在,叱咤之聲未嘗至於犬馬,宣說之,學而未能; 宣見夫子之應賓客,恭儉而不懈惰,宣說之,學而未能;宣見夫子之居朝廷,嚴臨下而不毀 傷,宣說之,學而未能。宣說此三者學而未能,宣安敢不學而居夫子之門乎?」曾子避席謝 之曰:「參不及宣,其學而已。」
lǔ rén shēn shàn zhī jù, qī shàn zhī gǎo, ér xǐ yú yuè. huò wèi zhī yuē: zi bì qióng! lǔ rén yuē: hé yě? yuē: jù wèi lǚ, gǎo wèi guān yě, ér yuè rén tú xiǎn jiǎn fà, yóu bù yòng zhī guó, yù wú qióng dé hū?
魯人身善織屨,妻善織縞,而徙于越。或謂之曰:「子必窮!」魯人曰:「何也?」 曰:「屨為履,縞為冠也,而越人徒跣剪髮,游不用之國,欲無窮得乎?」