kǒng zǐ guà dé bēn, kuì rán yǎng ér tàn xī, yì bù píng. zi zhāng jìn, jǔ shǒu ér wèn yuē:" shī wén bēn zhě jí guà, ér tàn zhī hū?" kǒng zǐ yuē:" bēn fēi zhèng sè yě, shì yǐ tàn zhī. wú sī fū zhì sù, bái dāng zhèng bái, hēi dāng zhèng hēi. fū zhì yòu hé yě? wú yì wén zhī, dān qī bù wén, bái yù bù diāo, bǎo zhū bù shì, hé yě? zhì yǒu yú zhě, bù shòu shì yě."
孔子卦得贲,喟然仰而叹息,意不平。子张进,举手而问曰:“师闻贲者吉卦,而叹之 乎?”孔子曰:“贲非正色也,是以叹之。吾思夫质素,白当正白,黑当正黑。夫质又何 也?吾亦闻之,丹漆不文,白玉不雕,宝珠不饰,何也?质有余者,不受饰也。”
xìn guǐ shén zhě shī móu, xìn rì zhě shī shí, hé yǐ zhī qí rán? fū xián shèng zhōu zhī, néng bù shí rì ér shì lì jìng fǎ lìng, guì gōng láo, bù bǔ shì ér shēn jí jǐn rén yì, shùn dào lǐ, bù dǎo cí ér fú. gù bo shù zé rì, jié zhāi jiè, féi xī shēng, shì guī bì, jīng cí sì, ér zhōng bù néng chú bèi nì zhī huò, yǐ shén míng yǒu zhī ér shì zhī, nǎi yù bèi dào wàng xíng ér yǐ cí sì qiú fú, shén míng bì wéi zhī yǐ. tiān zǐ jì tiān dì wǔ yuè sì dú, zhū hóu jì shè jì, dài fū jì wǔ sì, shì jì mén hù, shù rén jì qí xiān zǔ. shèng wáng chéng tiān xīn, zhì lǐ fēn yě. fán gǔ zhī bo rì zhě, jiāng yǐ fǔ dào jī yí, shì yǒu suǒ xiān ér bù gǎn zì zhuān yě fēi yù yǐ diān dǎo zhī è ér xìng ān zhī quán. kǒng zǐ yuē:" fēi qí guǐ ér jì zhī, chǎn yě." shì yǐ tài shān zhōng bù xiǎng lǐ shì zhī lǚ, yì chēng dōng lín shā niú, bù rú xī lín zhī yuè jì, gài zhòng lǐ bù guì shēng yě, jìng shí ér bù guì huá. chéng yǒu qí dé ér tuī zhī, zé ān wǎng ér bù kě. shì yǐ shèng rén jiàn rén zhī wén, bì kǎo qí zhì.
信鬼神者失谋,信日者失时,何以知其然?夫贤圣周知,能不时日而事利;敬法令,贵 功劳,不卜筮而身吉;谨仁义,顺道理,不祷祠而福。故卜数择日,洁斋戒,肥牺牲,饰圭 璧,精祠祀,而终不能除悖逆之祸,以神明有知而事之,乃欲背道妄行而以祠祀求福,神明 必违之矣。天子祭天地、五岳、四渎,诸侯祭社稷,大夫祭五祀,士祭门户,庶人祭其先 祖。圣王承天心,制礼分也。凡古之卜日者,将以辅道稽疑,示有所先而不敢自专也;非欲 以颠倒之恶而幸安之全。孔子曰:“非其鬼而祭之,谄也。”是以泰山终不享李氏之旅,易 称东邻杀牛,不如西邻之禴祭,盖重礼不贵牲也,敬实而不贵华。诚有其德而推之,则安往 而不可。是以圣人见人之文,必考其质。
lì shān zhī tián zhě shàn qīn pàn, ér shùn gēng yān léi zé zhī yú zhě shàn zhēng bēi, ér shùn yú yān dōng yí zhī táo qì yǔ, ér shùn táo yān. gù gēng yú yǔ táo fēi shùn zhī shì, ér shùn wèi zhī, yǐ jiù bài yě. mín zhī xìng jiē bù shèng qí yù, qù qí shí ér guī zhī huá, shì yǐ kǔ yǔ zhī qì, zhēng dòu zhī huàn qǐ, zhēng dòu zhī huàn qǐ, zé suǒ yǐ tōu yě. suǒ yǐ rán zhě hé yě? yóu lí chéng jiù zhà, qì pǔ ér qǔ wěi yě, zhuī zhú qí mò ér wú suǒ xiū zhǐ. shèng rén yì qí wén ér kàng qí zhì, zé tiān xià fǎn yǐ, shī yún:" shī jiū zài sāng, qí zi qī xī shū rén jūn zǐ, qí yí yī xī." chuán yuē:" shī jiū zhī suǒ yǐ yǎng qī zǐ zhě, yī xīn yě jūn zǐ suǒ yǐ lǐ wàn wù zhě, yī yí yě. yǐ yī yí lǐ wù, tiān xīn yě wǔ zhě bù lí, hé ér wéi yī, wèi zhī tiān xīn. zài wǒ néng yīn zì shēn jié qí yì yú yī, gù yī xīn kě yǐ shì bǎi jūn, bǎi xīn bù kě yǐ shì yī jūn, shì gù chéng bù yuǎn yě. fū chéng zhě yī yě, yī zhě zhì yě jūn zi suī yǒu wài wén, bì bù lí nèi zhì yǐ."
历山之田者善侵畔,而舜耕焉;雷泽之渔者善争陂,而舜渔焉;东夷之陶器窳,而舜陶 焉。故耕渔与陶非舜之事,而舜为之,以救败也。民之性皆不胜其欲,去其实而归之华,是 以苦窳之器,争斗之患起,争斗之患起,则所以偷也。所以然者何也?由离诚就诈,弃朴而 取伪也,追逐其末而无所休止。圣人抑其文而抗其质,则天下反矣,诗云:“尸鸠在桑,其 子七兮;淑人君子,其仪一兮。”传曰:“尸鸠之所以养七子者,一心也;君子所以理万物 者,一仪也。以一仪理物,天心也;五者不离,合而为一,谓之天心。在我能因自深结其意 于一,故一心可以事百君,百心不可以事一君,是故诚不远也。夫诚者一也,一者质也;君 子虽有外文,必不离内质矣。”
wèi yǒu wǔ zhàng fū, jù fù fǒu ér rù jǐng guàn jiǔ, zhōng rì yī qū. dèng xī guò, xià chē wèi jiào zhī, yuē:" wèi jī, zhòng qí hòu, qīng qí qián, mìng yuē qiáo. zhōng rì guàn jiǔ, bǎi qū bù juàn." wǔ zhàng fū yuē:" wú shī yán yuē: yǒu jī zhī zhī qiǎo, bì yǒu jī zhī zhī bài wǒ fēi bù zhī yě, bù yù wèi yě. zi qí wǎng yǐ, wǒ yī xīn gài zhī, bù zhī gǎi yǐ!" dèng xī qù, xíng shù shí lǐ, yán sè bù yuè yì, zì bìng. dì zǐ yuē:" shì hé rén yě? ér hèn wǒ jūn, qǐng wèi jūn shā zhī." dèng xī yuē:" shì zhī, shì suǒ wèi zhēn rén zhě yě. kě lìng shǒu guó."
卫有五丈夫,俱负缶而入井灌韭,终日一区。邓析过,下车为教之,曰:“为机,重其 后,轻其前,命曰桥。终日灌韭,百区不倦。”五丈夫曰:“吾师言曰:有机知之巧,必有 机知之败;我非不知也,不欲为也。子其往矣,我一心溉之,不知改已!”邓析去,行数十 里,颜色不悦怿,自病。弟子曰:“是何人也?而恨我君,请为君杀之。”邓析曰:“释 之,是所谓真人者也。可令守国。”
qín huá lí wèn yú mò zǐ yuē:" jǐn xiù chī zhù, jiāng ān yòng zhī?" mò zǐ yuē:" è, shì fēi wú yòng wù yě. gǔ yǒu wú wén zhě dé zhī yǐ, xià yǔ shì yě. bēi xiǎo gōng shì, sǔn báo yǐn shí, tǔ jiē sān děng, yī shang xì bù dāng cǐ zhī shí, fú wú suǒ yòng, ér wù zài yú wán jiān. yīn zhī pán gēng, dà qí xiān wáng zhī shì, ér gǎi qiān yú yīn, máo cí bù jiǎn, cǎi chuán bù zhuó, yǐ biàn tiān xià zhī shì dāng cǐ zhī shí, wén cǎi zhī bó, jiāng ān suǒ shī? fū pǐn shù fēi yǒu xīn yě, yǐ rén zhǔ wèi xīn, gǒu shàng bù wéi, xià è yòng zhī? èr wáng zhě yǐ huà shēn xiān yú tiān xià, gù huà lóng yú qí shí, chéng míng yú jīn shì yě. qiě fú jǐn xiù chī zhù, luàn jūn zhī suǒ zào yě, qí běn jiē xìng yú qí, jǐng gōng xǐ shē ér wàng jiǎn, xìng yǒu yàn zǐ yǐ jiǎn juān zhī, rán yóu jǐ bù néng shèng. fū shē ān kě qióng zāi? zhòu wèi lù tái zāo qiū, jiǔ chí ròu lín, gōng qiáng wén huà, diāo zhuó kè lòu, jǐn xiù bèi táng, jīn yù zhēn wěi, fù nǚ yōu chàng, zhōng gǔ guǎn xián, liú màn bù jīn, ér tiān xià yù jié, gù zú shēn sǐ guó wáng, wèi tiān xià lù, fēi wéi jǐn xiù chī zhù zhī yòng yé? jīn dāng xiōng nián, yǒu yù yǔ zi suí hóu zhī zhū zhě, bù dé mài yě, zhēn bǎo ér yǐ wéi shì yòu yù yǔ zi yī zhōng sù zhě, dé zhū zhě bù dé sù, dé sù zhě bù dé zhū, zǐ jiāng hé zé?" qín huá lí yuē:" wú qǔ sù ěr, kě yǐ jiù qióng." mò zǐ yuē:" chéng rán, zé è zài shì fū shē yě? zhǎng wú yòng, hǎo mò yín, fēi shèng rén suǒ jí yě. gù shí bì cháng bǎo, rán hòu qiú měi yī bì cháng nuǎn, rán hòu qiú lì jū bì cháng ān, rán hòu qiú lè. wèi kě zhǎng, xíng kě jiǔ, xiān zhì ér hòu wén, cǐ shèng rén zhī wù." qín huá lí yuē:" shàn."
禽滑厘问于墨子曰:“锦绣絺纻,将安用之?”墨子曰:“恶,是非吾用务也。古有无 文者得之矣,夏禹是也。卑小宫室,损薄饮食,土阶三等,衣裳细布;当此之时,黻无所 用,而务在于完坚。殷之盘庚,大其先王之室,而改迁于殷,茅茨不剪,采椽不斲,以变天 下之视;当此之时,文采之帛,将安所施?夫品庶非有心也,以人主为心,苟上不为,下恶 用之?二王者以化身先于天下,故化隆于其时,成名于今世也。且夫锦绣絺纻,乱君之所造 也,其本皆兴于齐,景公喜奢而忘俭,幸有晏子以俭镌之,然犹几不能胜。夫奢安可穷哉? 纣为鹿台糟丘,酒池肉林,宫墙文画,雕琢刻镂,锦绣被堂,金玉珍玮,妇女优倡,钟鼓管 弦,流漫不禁,而天下愈竭,故卒身死国亡,为天下戮,非惟锦绣絺纻之用耶?今当凶年, 有欲予子随侯之珠者,不得卖也,珍宝而以为饰;又欲予子一钟粟者,得珠者不得粟,得粟 者不得珠,子将何择?”禽滑厘曰:“吾取粟耳,可以救穷。”墨子曰:“诚然,则恶在事 夫奢也?长无用,好末淫,非圣人所急也。故食必常饱,然后求美;衣必常暖,然后求丽; 居必常安,然后求乐。为可长,行可久,先质而后文,此圣人之务。”禽滑厘曰:“善。”
qín shǐ huáng jì jiān tiān xià, dà chǐ mí, jí wèi sān shí wǔ nián yóu bù xī, zhì dà chí dào, cóng jiǔ yuán dǐ yún yáng, qiàn shān yīn gǔ zhí tōng zhī. yàn xiān wáng gōng shì zhī xiǎo, nǎi yú fēng hào zhī jiān, wén wǔ zhī chù, yíng zuò cháo gōng, wèi nán shān lín yuàn zhōng zuò qián diàn, ā fáng dōng xī wǔ bǎi bù, nán běi wǔ shí zhàng, shàng kě zuò wàn rén, xià kě jiàn wǔ zhàng qí, zhōu wèi gé dào zì diàn zhí dǐ nán shān zhī lǐng yǐ wèi quē, wèi fù dào, zì ē páng dù wèi shuǐ shǔ xián yáng, yǐ xiàng tiān jí, gé dào jué hàn, dǐ yíng shì yě. yòu xìng lí shān zhī yì, gù sān quán zhī dǐ, guān zhōng lí gōng sān bǎi suǒ, guān wài sì bǎi suǒ, jiē yǒu zhōng pán wéi zhàng, fù nǚ chàng yōu. lì shí quē dōng hǎi shàng qú shān jiè zhōng, yǐ wéi qín dōng mén. yú shì yǒu fāng shì hán kè hóu shēng, qí kè lú shēng, xiāng yǔ móu yuē:" dāng jīn shí bù kě yǐ jū, shàng lè yǐ xíng shā wèi wēi, tiān xià wèi zuì chí lù mò gǎn jìn zhōng, shàng bù wén guò ér rì jiāo, xià shè fú yǐ màn qī ér qǔ róng, jiàn zhě bù yòng ér shī dào zī shén. wú dǎng jiǔ jū, qiě wèi suǒ hài." nǎi xiāng yǔ wáng qù. shǐ huáng wén zhī dà nù, yuē:" wú yì rì hòu lú shēng, zūn jué ér shì zhī, jīn nǎi fěi bàng wǒ, wú wén zhū shēng duō wèi yāo yán yǐ luàn qián shǒu." nǎi shǐ yù shǐ xī shàng zhū shēng, zhū shēng chuán xiāng gào, fàn fǎ zhě sì bǎi liù shí yú rén, jiē kēng zhī. lú shēng bù dé, ér hóu shēng hòu dé, shǐ huáng wén zhī, zhào ér jiàn zhī, shēng ā dōng zhī tái, lín sì tòng zhī jiē, jiāng shù ér chē liè zhī. shǐ huáng wàng jiàn hóu shēng, dà nù yuē:" lǎo lǔ bù liáng, fěi bàng ér zhǔ, nǎi gǎn fù jiàn wǒ!" hóu shēng zhì, yǎng tái ér yán yuē:" chén wén zhī sǐ bì yǒng, bì xià kěn tīng chén yī yán hū?" shǐ huáng yuē:" ruò yù hé yán? yán zhī!" hóu shēng yuē:" chén wén yǔ lì fěi bàng zhī mù, yù yǐ zhī guò yě. jīn bì xià shē chǐ shī běn, yín yì qū mò, gōng shì tái gé, lián shǔ zēng lèi, zhū yù zhòng bǎo, jī xí chéng shān, jǐn xiù wén cǎi, mǎn fǔ yǒu yú, fù nǚ chàng yōu, shù jù wàn rén, zhōng gǔ zhī lè, liú màn wú qióng, jiǔ shí zhēn wèi, pán cuò yú qián, yī fú qīng nuǎn, yú mǎ wén shì, suǒ yǐ zì fèng, lì mí làn màn, bù kě shèng jí. qián shǒu kuì jié, mín lì dān jǐn, shàng bù zì zhī, yòu jí fěi bàng, yán wēi kè xià, xià yīn shàng lóng, chén děng gù qù. chén děng bù xī chén zhī shēn, xī bì xià guó zhī wáng ěr. wén gǔ zhī míng wáng, shí zú yǐ bǎo, yī zú yǐ nuǎn, gōng shì zú yǐ chù, yú mǎ zú yǐ xíng, gù shàng bú jiàn qì yú tiān, xià bú jiàn qì yú qián shǒu. yáo máo cí bù jiǎn, cǎi chuán bù zhuó, tǔ jiē sān děng, ér lè zhōng shēn zhě, sú yǐ qí wén cǎi zhī shǎo, ér zhì sù zhī duō yě. dān zhū ào nüè hǎo màn yín, bù xiū lǐ huà, suì yǐ bù shēng. jīn bì xià zhī yín, wàn dān zhū ér shí kūn wú jié zhòu, chén kǒng bì xià zhī shí wáng yě, ér céng bù yī cún." shǐ huáng mò rán jiǔ zhī, yuē:" rǔ hé bù zǎo yán?" hóu shēng yuē:" bì xià zhī yì, fāng chéng qīng yún piāo yáo yú wén zhāng zhī guān, zì xián zì jiàn, shàng wǔ wǔ dì, xià líng sān wáng, qì sù piáo, jiù mò jì, bì xià wáng zhēng jiàn jiǔ yǐ. chén děng kǒng yán zhī wú yì yě, ér zì qǔ sǐ, gù táo ér bù gǎn yán. jīn chén bì sǐ, gù wèi bì xià chén zhī, suī bù néng shǐ bì xià bù wáng, yù shǐ bì xià zì zhī yě." shǐ huáng yuē:" wú kě yǐ biàn hū?" hóu shēng yuē:" xíng yǐ chéng yǐ, bì xià zuò ér dài wáng ěr! ruò bì xià yù gèng zhī, néng ruò yáo yǔ yǔ hū? bù rán wú jì yě. bì xià zhī zuǒ yòu fēi yě, chén kǒng biàn zhī bù néng cún yě." shǐ huáng kuì rán ér tàn, suì shì bù zhū. hòu sān nián shǐ huáng bēng èr shì jí wèi, sān nián ér qín wáng.
秦始皇既兼天下,大侈靡,即位三十五年犹不息,治大驰道,从九原抵云阳,堑山堙谷 直通之。厌先王宫室之小,乃于丰镐之间,文武之处,营作朝宫,渭南山林苑中作前殿,阿 房东西五百步,南北五十丈,上可坐万人,下可建五丈旗,周为阁道;自殿直抵南山之岭以 为阙,为复道,自阿房渡渭水属咸阳,以象天极,阁道绝汉,抵营室也。又兴骊山之役,锢 三泉之底,关中离宫三百所,关外四百所,皆有钟盘帷帐,妇女倡优。立石阙东海上朐山界 中,以为秦东门。于是有方士韩客侯生,齐客卢生,相与谋曰:“当今时不可以居,上乐以 刑杀为威,天下畏罪;持禄莫敢尽忠,上不闻过而日骄,下慑伏以慢欺而取容,谏者不用而 失道滋甚。吾党久居,且为所害。”乃相与亡去。始皇闻之大怒,曰:“吾异日厚卢生,尊 爵而事之,今乃诽谤我,吾闻诸生多为妖言以乱黔首。”乃使御史悉上诸生,诸生传相告, 犯法者四百六十余人,皆坑之。卢生不得,而侯生后得,始皇闻之,召而见之,升阿东之 台,临四通之街,将数而车裂之。始皇望见侯生,大怒曰:“老虏不良,诽谤而主,乃敢复 见我!”侯生至,仰台而言曰:“臣闻知死必勇,陛下肯听臣一言乎?”始皇曰:“若欲何 言?言之!”侯生曰:“臣闻禹立诽谤之木,欲以知过也。今陛下奢侈失本,淫泆趋末,宫 室台阁,连属增累,珠玉重宝,积袭成山,锦绣文采,满府有余,妇女倡优,数巨万人,钟 鼓之乐,流漫无穷,酒食珍味,盘错于前,衣服轻暖,舆马文饰,所以自奉,丽靡烂熳,不 可胜极。黔首匮竭,民力单尽,尚不自知,又急诽谤,严威克下,下喑上聋,臣等故去。臣 等不惜臣之身,惜陛下国之亡耳。闻古之明王,食足以饱,衣足以暖,宫室足以处,舆马足 以行,故上不见弃于天,下不见弃于黔首。尧茅茨不剪,采椽不斲,土阶三等,而乐终身 者,俗以其文采之少,而质素之多也。丹朱傲虐好慢淫,不修理化,遂以不升。今陛下之 淫,万丹朱而十昆吾桀纣,臣恐陛下之十亡也,而曾不一存。”始皇默然久之,曰:“汝何 不早言?”侯生曰:“陛下之意,方乘青云飘摇于文章之观,自贤自健,上侮五帝,下凌三 王,弃素朴,就末技,陛下亡征见久矣。臣等恐言之无益也,而自取死,故逃而不敢言。今 臣必死,故为陛下陈之,虽不能使陛下不亡,欲使陛下自知也。”始皇曰:“吾可以变 乎?”侯生曰:“形已成矣,陛下坐而待亡耳!若陛下欲更之,能若尧与禹乎?不然无冀 也。陛下之佐又非也,臣恐变之不能存也。”始皇喟然而叹,遂释不诛。后三年始皇崩;二 世即位,三年而秦亡。
wèi wén hóu wèn lǐ kè yuē:" xíng fá zhī yuán ān shēng?" lǐ kè yuē:" shēng yú jiān xié yín yì zhī xíng. fán jiān xié zhī xīn, jī hán ér qǐ, yín yì zhě, jiǔ jī zhī guǐ yě diāo wén kè lòu, hài nóng shì zhě yě jǐn xiù zuǎn zǔ, shāng nǚ gōng zhě yě. nóng shì hài, zé jī zhī běn yě nǚ gōng shāng, zé hán zhī yuán yě. jī hán bìng zhì ér néng bù wéi jiān xié zhě, wèi zhī yǒu yě nán nǚ shì měi yǐ xiāng jīn ér néng wú yín yì zhě, wèi cháng yǒu yě. gù shàng bù jīn jì qiǎo, zé guó pín mín chǐ, guó pín qióng zhě wèi jiān xié, ér fù zú zhě wèi yín yì, zé qū mín ér wèi xié yě mín yǐ wéi xié, yīn zhī fǎ suí, zhū zhī bù shè qí zuì, zé shì wèi mín shè xiàn yě. xíng fá zhī qǐ yǒu yuán, rén zhǔ bù sāi qí běn, ér tì qí mò, shāng guó zhī dào hū?" wén hóu yuē:" shàn." yǐ wéi fǎ fú yě.
魏文侯问李克曰:“刑罚之源安生?”李克曰:“生于奸邪淫泆之行。凡奸邪之心,饥 寒而起,淫泆者,久饥之诡也;雕文刻镂,害农事者也;锦绣纂组,伤女工者也。农事害, 则饥之本也;女工伤,则寒之源也。饥寒并至而能不为奸邪者,未之有也;男女饰美以相矜 而能无淫泆者,未尝有也。故上不禁技巧,则国贫民侈,国贫穷者为奸邪,而富足者为淫 泆,则驱民而为邪也;民以为邪,因之法随,诛之不赦其罪,则是为民设陷也。刑罚之起有 原,人主不塞其本,而替其末,伤国之道乎?”文侯曰:“善。”以为法服也。
qín mù gōng xián, wèn yóu yú yuē:" gǔ zhě míng wáng shèng dì, dé guó shī guó dāng hé yǐ yě?" yóu yú yuē:" chén wén zhī, dāng yǐ jiǎn dé zhī, yǐ shē shī zhī." mù gōng yuē:" yuàn wén shē jiǎn zhī jié." yóu yú yuē:" chén wén yáo yǒu tiān xià, fàn yú tǔ guǐ, chuài yú tǔ xíng, qí dì nán zhì jiāo zhǐ, běi zhì yōu dōu, dōng xī zhì rì suǒ chū rù, mò bù bīn fú. yáo shì tiān xià, shùn shòu zhī, zuò wéi shí qì, zhǎn mù ér cái zhī, xiāo tóng tiě, xiū qí rèn, yóu qī hēi zhī yǐ wéi qì. zhū hóu chǐ guó zhī bù fú zhě shí yǒu sān. shùn shì tiān xià ér yǔ shòu zhī, zuò wéi jì qì, qī qí wài ér zhū huà qí nèi, zēng bó wèi yīn rù, shāng sháo yǒu cǎi, wèi shì mí chǐ, ér guó zhī bù fú zhě sān shí yǒu èr. xià hòu shì yǐ méi, yīn zhōu shòu zhī, zuò wéi dà qì, ér jiàn jiǔ ào, shí qì diāo zhuó, shāng sháo kè lòu, sì bì sì wéi, yīn xí diāo wén, cǐ mí chǐ yǐ, ér guó zhī bù fú zhě wǔ shí yǒu èr. jūn hǎo wén zhāng, ér fú zhě mí chǐ, gù yuē jiǎn qí dào yě." yóu yú chū, mù gōng zhào nèi shǐ liào ér gào zhī yuē:" guǎ rén wén lín guó yǒu shèng rén, dí guó zhī yōu yě. jīn yóu yú shèng rén yě, guǎ rén huàn zhī. wú jiāng nài hé?" nèi shǐ liào yuē:" fū róng pì ér liáo yuǎn, wèi wén zhōng guó zhī shēng yě, jūn qí yí zhī nǚ lè yǐ luàn qí zhèng, ér hòu wèi yóu yú qǐng qī, yǐ shū qí jiān, bǐ jūn chén yǒu jiàn, rán hòu kě tú." jūn yuē:" nuò." nǎi yǐ nǚ lè sān jiǔ yí róng wáng, yīn wèi yóu yú qǐng qī róng wáng guǒ jù nǚ lè ér hǎo zhī, shè jiǔ tīng lè, zhōng nián bù qiān, mǎ niú yáng bàn sǐ. yóu yú guī jiàn, jiàn bù tīng, suì qù, rù qín, mù gōng yíng ér bài wèi shàng qīng. wèn qí bīng shì yǔ qí dì lì, jì yǐ dé yǐ, jǔ bīng ér fá zhī, jiān guó shí èr, kāi dì qiān lǐ. mù gōng shē zhǔ, néng tīng xián nà jiàn, gù bà xī róng, xī róng yín yú lè, yòu yú lì, yǐ wáng qí guó, yóu lí zhì piáo yě.
秦穆公闲,问由余曰:“古者明王圣帝,得国失国当何以也?”由余曰:“臣闻之,当 以俭得之,以奢失之。”穆公曰:“愿闻奢俭之节。”由余曰:“臣闻尧有天下,饭于土 簋,啜于土钘,其地南至交趾,北至幽都,东西至日所出入,莫不宾服。尧释天下,舜受 之,作为食器,斩木而裁之,销铜铁,修其刃,犹漆黑之以为器。诸侯侈国之不服者十有 三。舜释天下而禹受之,作为祭器,漆其外而朱画其内,缯帛为茵褥,觞勺有彩,为饰弥 侈,而国之不服者三十有二。夏后氏以没,殷周受之,作为大器,而建九傲,食器雕琢,觞 勺刻镂,四壁四帷,茵席雕文,此弥侈矣,而国之不服者五十有二。君好文章,而服者弥 侈,故曰俭其道也。”由余出,穆公召内史廖而告之曰:“寡人闻邻国有圣人,敌国之忧 也。今由余圣人也,寡人患之。吾将奈何?”内史廖曰:“夫戎辟而辽远,未闻中国之声 也,君其遗之女乐以乱其政,而厚为由余请期,以疏其间,彼君臣有间,然后可图。”君 曰:“诺。”乃以女乐三九遗戎王,因为由余请期;戎王果具女乐而好之,设酒听乐,终年 不迁,马牛羊半死。由余归谏,谏不听,遂去,入秦,穆公迎而拜为上卿。问其兵势与其地 利,既已得矣,举兵而伐之,兼国十二,开地千里。穆公奢主,能听贤纳谏,故霸西戎,西 戎淫于乐,诱于利,以亡其国,由离质朴也。
jīng hóu wǎng shì wèi tài zǐ, zuǒ dài yǔ yù jù jiàn, yòu dài huán pèi, zuǒ guāng zhào yòu, yòu guāng zhào zuǒ zuò yǒu qǐng, tài zǐ bù shì yě, yòu bù wèn yě. jīng hóu yuē:" wèi guó yì yǒu bǎo hū?" tài zǐ yuē:" yǒu." jīng hóu yuē:" qí bǎo hé rú?" tài zǐ yuē:" zhǔ xìn chén zhōng, bǎi xìng shàng dài. cǐ wèi zhī bǎo yě." jīng hóu yuē:" wú suǒ wèn zhě, fēi shì zhī wèi yě. nǎi wèn qí qì ér yǐ." tài zǐ yuē:" yǒu. tú shī zhǎo zhì wèi ér shì wú yù jiǎ, qiè xīn zhì yáng ér dào bù shí yí, máng mǎo zài cháo ér sì lín xián shì wú bù xiāng yīn ér jiàn. cǐ sān dài fū nǎi wèi guó zhī dà bǎo." yú shì jīng hóu mò rán bù yīng, zuǒ jiě yù jù, yòu jiě huán pèi, wěi zhī zuò, qiān rán ér qǐ, mò rán bù xiè, qū ér chū, shàng chē qū qù. wèi tài zǐ shǐ qí cāo jiàn pèi zhú yǔ jīng hóu, shǐ gào jīng hóu yuē:" wú wú dé suǒ bǎo, bù néng wéi zhū yù suǒ shǒu cǐ hán bù kě yī, jī bù kě shí, wú wéi yí wǒ zéi." yú shì jīng hóu dù mén bù chū, chuán sǐ.
经侯往适魏太子,左带羽玉具剑,右带环佩,左光照右,右光照左;坐有顷,太子不视 也,又不问也。经侯曰:“魏国亦有宝乎?”太子曰:“有。”经侯曰:“其宝何如?”太 子曰:“主信臣忠,百姓上戴。此魏之宝也。”经侯曰:“吾所问者,非是之谓也。乃问其 器而已。”太子曰:“有。徒师沼治魏而市无豫贾,郄辛治阳而道不拾遗,芒卯在朝而四邻 贤士无不相因而见。此三大夫乃魏国之大宝。”于是经侯默然不应,左解玉具,右解环佩, 委之坐,愆然而起,默然不谢,趋而出,上车驱去。魏太子使骑操剑佩逐与经侯,使告经侯 曰:“吾无德所宝,不能为珠玉所守;此寒不可衣,饥不可食,无为遗我贼。”于是经侯杜 门不出,传死。
jìn píng gōng wèi chí zhú zhī chē, lóng jīng xiàng sè, guà zhī yǐ xī xiàng, cuò zhī yǐ yǔ zhī, chē chéng tí jīn qiān yì, lì zhī yú diàn xià, lìng qún chén dé guān yān. tián chà sān guò ér bù yī gù, píng gōng zuò sè dà nù, wèn tián chà" ěr sān guò ér bù yī gù, hé wéi yě?" tián chà duì yuē:" chén wén shuō tiān zǐ zhě yǐ tiān xià, shuō zhū hóu zhě yǐ guó, shuō dài fū zhě yǐ guān, shuō shì zhě yǐ shì, shuō nóng fū zhě yǐ shí, shuō fù gū zhě yǐ zhī. jié yǐ shē wáng, zhòu yǐ yín bài, shì yǐ bù gǎn gù yě." píng gōng yuē:" shàn." nǎi mìng zuǒ yòu yuē:" qù chē!"
晋平公为驰逐之车,龙旌象色,挂之以犀象,错之以羽芝,车成题金千镒,立之于殿 下,令群臣得观焉。田差三过而不一顾,平公作色大怒,问田差“尔三过而不一顾,何为 也?”田差对曰:“臣闻说天子者以天下,说诸侯者以国,说大夫者以官,说士者以事,说 农夫者以食,说妇姑者以织。桀以奢亡,纣以淫败,是以不敢顾也。”平公曰:“善。”乃 命左右曰:“去车!”
wèi wén hóu yù lǐn zāi, wén hóu sù fú pì zhèng diàn wǔ rì, qún chén jiē sù fú ér diào, gōng zǐ chéng fù dú bù diào. wén hóu fù diàn, gōng zǐ chéng fù qū ér rù hè, yuē:" shén dà shàn yǐ! fū yù lǐn zhī zāi yě." wén hóu zuò sè bù yuè, yuē:" fū yù lǐn zhě, guǎ rén bǎo zhī suǒ cáng yě, jīn huǒ zāi, guǎ rén sù fú pì zhèng diàn, qún chén jiē sù fú ér diào zhì yú zi, dài fū ér bù diào. jīn yǐ fù bì yǐ, yóu rù hè hé wéi?" gōng zǐ chéng fù yuē:" chén wén zhī, tiān zǐ cáng yú sì hǎi zhī nèi, zhū hóu cáng yú jìng nèi, dài fū cáng yú qí jiā, shì shù rén cáng yú qiè dú. fēi qí suǒ cáng zhě bì yǒu tiān zāi, bì yǒu rén huàn. jīn xìng wú rén huàn, nǎi yǒu tiān zāi, bù yì shàn hū!" wén hóu kuì rán tàn yuē:" shàn!"
魏文侯御廪灾,文侯素服辟正殿五日,群臣皆素服而吊,公子成父独不吊。文侯复殿, 公子成父趋而入贺,曰:“甚大善矣!夫御廪之灾也。”文侯作色不悦,曰:“夫御廪者, 寡人宝之所藏也,今火灾,寡人素服辟正殿,群臣皆素服而吊;至于子,大夫而不吊。今已 复辟矣,犹入贺何为?”公子成父曰:“臣闻之,天子藏于四海之内,诸侯藏于境内,大夫 藏于其家,士庶人藏于箧椟。非其所藏者必有天灾,必有人患。今幸无人患,乃有天灾,不 亦善乎!”文侯喟然叹曰:“善!”
qí huán gōng wèi guǎn zhòng yuē:" wú guó shén xiǎo, ér cái yòng shén shǎo, ér qún chén yī fú yú jià shén tài, wú yù jìn zhī, kě hū?" guǎn zhòng yuē:" chén wén zhī, jūn cháng zhī, chén shí zhī jūn hǎo zhī, chén fú zhī. jīn jūn zhī shí yě bì guì zhī jiāng, yī liàn zǐ zhī yī, hú bái zhī qiú. cǐ qún chén zhī suǒ shē tài yě. shī yún:' bù gōng bù qīn, shù mín bù xìn.' jūn yù jìn zhī, hú bù zì qīn hū?" huán gōng yuē:" shàn." yú shì gèng zhì liàn bó zhī yī, dà bái zhī guān, cháo yī nián ér qí guó jiǎn yě.
齐桓公谓管仲曰:“吾国甚小,而财用甚少,而群臣衣服舆驾甚汰,吾欲禁之,可 乎?”管仲曰:“臣闻之,君尝之,臣食之;君好之,臣服之。今君之食也必桂之浆,衣练 紫之衣,狐白之裘。此群臣之所奢汰也。诗云:‘不躬不亲,庶民不信。’君欲禁之,胡不 自亲乎?”桓公曰:“善。”于是更制练帛之衣,大白之冠,朝一年而齐国俭也。
jì wén zi xiāng lǔ, qiè bù yī bó, mǎ bù shí sù. zhòng sūn tā jiàn yuē:" zi wèi lǔ shàng qīng, qiè bù yī bó, mǎ bù shí sù, rén qí yǐ zi wèi ài, qiě bù huá guó yě." wén zǐ yuē:" rán hū? wú guān guó rén zhī fù mǔ yī cū shí shū, wú shì yǐ bù gǎn. qiě wú wén jūn zǐ yǐ dé huá guó, bù wén yǐ qiè yǔ mǎ. fū dé zhě dé yú wǒ, yòu dé yú bǐ, gù kě xíng ruò yín yú shē chǐ, shěn yú wén zhāng, bù néng zì fǎn, hé yǐ shǒu guó?" zhòng sūn tā cán ér tuì.
季文子相鲁,妾不衣帛,马不食粟。仲孙它谏曰:“子为鲁上卿,妾不衣帛,马不食 粟,人其以子为爱,且不华国也。”文子曰:“然乎?吾观国人之父母衣麤食蔬,吾是以不 敢。且吾闻君子以德华国,不闻以妾与马。夫德者得于我,又得于彼,故可行;若淫于奢 侈,沈于文章,不能自反,何以守国?”仲孙它惭而退。
zhào jiǎn zi chéng bì chē shòu mǎ, yī gǔ yáng qiú, qí zǎi jìn jiàn yuē:" chē xīn zé ān, mǎ féi zé wǎng lái jí, hú bái zhī qiú wēn qiě qīng." jiǎn zǐ yuē:" wú fēi bù zhī yě. wú wén zhī, jūn zǐ fú shàn zé yì gōng, xì rén fú shàn zé yì jù wǒ yǐ zì bèi, kǒng yǒu xì rén zhī xīn yě. chuán yuē: zhōu gōng wèi zūn yù bēi, shèng dí yù jù, jiā fù yù jiǎn, gù zhōu shì bā bǎi yú nián, cǐ zhī wèi yě."
赵简子乘弊车瘦马,衣羖羊裘,其宰进谏曰:“车新则安,马肥则往来疾,狐白之裘温 且轻。”简子曰:“吾非不知也。吾闻之,君子服善则益恭,细人服善则益倨;我以自备, 恐有细人之心也。传曰:周公位尊愈卑,胜敌愈惧,家富愈俭,故周氏八百余年,此之谓 也。”
lǔ zhù láng yòu, jì píng zi yù sù chéng, shū sūn zhāo zǐ yuē:" ān yòng qí sù chéng yě? yǐ nüè qí mín, qí kě hū? wú yòu shàng kě hū, è wén xī xì zhī yóu, bà qí suǒ zhì zhī mín hū?"
鲁筑郎囿,季平子欲速成,叔孙昭子曰:“安用其速成也?以虐其民,其可乎?无囿尚 可乎,恶闻嬉戏之游,罢其所治之民乎?”
wèi shū sūn wén zi wèn yú wáng sūn xià yuē:" wú xiān jūn zhī miào xiǎo, wú yù gèng zhī, kě hū?" duì yuē:" gǔ zhī jūn zǐ, yǐ jiǎn wèi lǐ jīn zhī jūn zǐ, yǐ tài yì zhī. fū wèi guó suī pín, qǐ wú wén lǚ yī qí, yǐ yì shí jì zhī xiù zāi? yǐ wéi fēi lǐ yě." wén zi nǎi zhǐ.
卫叔孙文子问于王孙夏曰:“吾先君之庙小,吾欲更之,可乎?”对曰:“古之君子, 以俭为礼;今之君子,以汰易之。夫卫国虽贫,岂无文履一奇,以易十稷之绣哉?以为非礼 也。”文子乃止。
jìn wén gōng hé zhū hóu ér méng yuē:" wú wén guó zhī hūn, bù yóu shēng sè, bì yóu jiān lì hǎo lè, shēng sè zhě, yín yě tān jiān zhě, huò yě, fū yín huò zhī guó, bù wáng bì cán. zì jīn yǐ lái, wú yǐ měi qiè yí qī, wú yǐ shēng yuè fáng zhèng, wú yǐ jiān qíng hài gōng, wú yǐ huò lì shì xià. qí yǒu zhī zhě, shì wèi fá qí gēn sù, liú yú huá yè ruò cǐ zhě, yǒu huàn wú yōu, yǒu kòu wù mǐ. bù rú yán zhě méng shì zhī." yú shì jūn zǐ wén zhī yuē:" wén gōng qí zhī dào hū? qí bù wáng zhě yóu wú zuǒ yě."
晋文公合诸侯而盟曰:“吾闻国之昏,不由声色,必由奸利好乐,声色者,淫也;贪奸 者,惑也,夫淫惑之国,不亡必残。自今以来,无以美妾疑妻,无以声乐妨政,无以奸情害 公,无以货利示下。其有之者,是谓伐其根素,流于华叶;若此者,有患无忧,有寇勿弭。 不如言者盟示之。”于是君子闻之曰:“文公其知道乎?其不王者犹无佐也。”
yàn zǐ yǐn jǐng gōng jiǔ, rì mù, gōng hū jù huǒ, yàn zǐ cí yuē:" shī yuē:' cè móu zhī é.' yán shī dé yě' lǚ wǔ suō suō.' yán shī róng yě.' jì zuì yǐ jiǔ, jì bǎo yǐ dé.'' jì zuì ér chū, bìng shòu qí fú.' bīn zhǔ zhī lǐ yě. ' zuì ér bù chū, shì wèi fá dé.' bīn zhǔ zhī zuì yě. yīng yǐ bo qí rì, wèi bǔ qí yè." gōng yuē:" shàn." jǔ jiǔ ér jì zhī, zài bài ér chū, yuē:" qǐ guò wǒ zāi? wú tuō guó yú yàn zǐ yě. yǐ qí jiā pín shàn guǎ rén, bù yù yín chǐ yě, ér kuàng yǔ guǎ rén móu guó hū?"
晏子饮景公酒,日暮,公呼具火,晏子辞曰:“诗曰:‘侧牟之俄。’言失德也;‘屡 舞傞傞。’言失容也。‘既醉以酒,既饱以德。’‘既醉而出,并受其福。’宾主之礼也。 ‘醉而不出,是谓伐德。’宾主之罪也。婴已卜其日,未卜其夜。”公曰:“善。”举酒而 祭之,再拜而出,曰:“岂过我哉?吾托国于晏子也。以其家贫善寡人,不欲淫侈也,而况 与寡人谋国乎?”
yáng wáng sūn bìng qiě sǐ, lìng qí zǐ yuē:" wú sǐ yù luǒ zàng, yǐ fǎn wú zhēn, bì wú yì wú yì." qí hóu wén zhī, wǎng jiàn yuē:" qiè wén wáng sūn lìng zàng bì luǒ ér rù dì, bì ruò suǒ wén, yú yǐ wéi bù kě. lìng sǐ rén wú zhī zé yǐ yǐ, ruò sǐ yǒu zhī yě, shì lù shī yú dì xià yě, jiāng hé yǐ jiàn xiān rén? yú yǐ wéi bù kě!" wáng sūn yuē:" wú jiāng yǐ jiǎo shì yě. fū hòu zàng chéng wú yì yú sǐ zhě, ér shì yǐ xiāng gāo, mí cái dān bì ér fǔ zhī yú dì xià, huò nǎi jīn rì rù ér míng rì chū, cǐ zhēn yǔ bào hái yú zhōng yě hé yì? qiě fú sǐ zhě zhōng shēng zhī huà, ér wù zhī guī zhě guī zhě dé zhì, ér huà zhě dé biàn, shì wù gè fǎn qí zhēn. qí zhēn míng míng, shì zhī wú xíng, tīng zhī wú shēng, nǎi hé dào zhī qíng. fū shì wài yǐ kuā zhòng, hòu zàng yǐ jiǎo zhēn, shǐ guī zhě bù dé zhì, huà zhě bù dé biàn, shì shǐ wù gè shī qí rán yě. qiě wú wén zhī, jīng shén zhě, tiān zhī yǒu yě, xíng hái zhě, dì zhī yǒu yě jīng shén lí xíng ér gè guī qí zhēn, gù wèi zhī guǐ. guǐ zhī wèi yán guī yě, qí shī kuài rán dú chǔ, qǐ yǒu zhī zāi? hòu guǒ zhī yǐ bì bó, duō sòng zhī yǐ cái bǎo, yǐ duó shēng zhě cái yòng. gǔ shèng rén yuán rén qíng, bù rěn qí qīn, gù wèi zhī zhì lǐ jīn zé yuè zhī, wú shì yǐ yù luǒ zàng yǐ jiǎo zhī yě. xī yáo zhī zàng zhě, kōng mù wèi dú, gé lěi wèi jiān qí chuān dì yě, xià bù luàn quán, shàng bù xiè chòu. gù shèng rén shēng yì shàng, sǐ yì zàng, bù jiā yú wú yòng, bù sǔn yú wú yì, wèi jīn fèi cái ér hòu zàng, sǐ zhě bù zhī, shēng zhě bù de yòng, miù zāi! kě wèi zhòng huò yǐ." qí hóu yuē:" shàn." suì luǒ zàng yě.
杨王孙病且死,令其子曰:“吾死欲裸葬,以返吾真,必无易吾意。”祁侯闻之,往谏 曰:“窃闻王孙令葬必裸而入地,必若所闻,愚以为不可。令死人无知则已矣,若死有知 也,是戮尸于地下也,将何以见先人?愚以为不可!”王孙曰:“吾将以矫世也。夫厚葬诚 无益于死者,而世以相高,靡财殚币而腐之于地下,或乃今日入而明日出,此真与暴骸于中 野何异?且夫死者终生之化,而物之归者;归者得至,而化者得变,是物各返其真。其真冥 冥,视之无形,听之无声,乃合道之情。夫饰外以夸众,厚葬以矫真,使归者不得至,化者 不得变,是使物各失其然也。且吾闻之,精神者,天之有也,形骸者,地之有也;精神离形 而各归其真,故谓之鬼。鬼之为言归也,其尸块然独处,岂有知哉?厚裹之以币帛,多送之 以财宝,以夺生者财用。古圣人缘人情,不忍其亲,故为之制礼;今则越之,吾是以欲裸葬 以矫之也。昔尧之葬者,空木为椟,葛藟为缄;其穿地也,下不乱泉,上不泄臭。故圣人生 易尚,死易葬,不加于无用,不损于无益,谓今费财而厚葬,死者不知,生者不得用,谬 哉!可谓重惑矣。”祁侯曰:“善。”遂裸葬也。
lǔ yǒu jiǎn zhě, wǎ gé zhǔ shí, shí zhī ér měi, shèng zhī tǔ xíng zhī qì, yǐ jìn kǒng zǐ. kǒng zǐ shòu zhī, huān rán ér yuè, rú shòu tài láo zhī kuì. dì zǐ yuē:" wǎ biān, lòu qì yě zhǔ shí, báo shàn yě. ér xiān shēng hé xǐ rú cǐ hū?" kǒng zǐ yuē: " wú wén hǎo jiàn zhě sī qí jūn, shí měi zhě niàn qí qīn, wú fēi yǐ zhuàn wèi hòu yě, yǐ qí shí měi ér sī wǒ qīn yě."
鲁有俭者,瓦鬲煮食,食之而美,盛之土钘之器,以进孔子。孔子受之,欢然而悦,如 受太牢之馈。弟子曰:“瓦甂,陋器也;煮食,薄膳也。而先生何喜如此乎?”孔子曰: “吾闻好谏者思其君,食美者念其亲,吾非以馔为厚也,以其食美而思我亲也。”
yàn zǐ bìng jiāng sǐ, duàn yíng nèi shū yān, wèi qí qī yuē:" yíng yě, yǔ zi zhuàng ér shì zhī!" jí zhuàng fā shū, shū zhī yán yuē:" bù bó bù qióng, qióng bù kě shì niú mǎ bù qióng, qióng bù kě fú shì bù kě qióng, qióng bù kě rèn. qióng hū? qióng hū? qióng yě!"
晏子病将死,断楹内书焉,谓其妻曰:“楹也,语子壮而视之!”及壮发书,书之言 曰:“布帛不穷,穷不可饰;牛马不穷,穷不可服;士不可穷,穷不可任。穷乎?穷乎?穷 也!”
zhòng ní wèn lǎo dān yuē:" shén yǐ! dào zhī yú jīn nán xíng yě! wú bǐ zhí dào wěi zhì yǐ dāng shì zhī jūn, ér bù wǒ shòu yě. dào zhī yú jīn nán xíng yě." lǎo zǐ yuē:" fū shuō zhě liú yú tīng, yán zhě luàn yú cí, rú cǐ èr zhě, zé dào bù kě wěi yǐ."
仲尼问老聃曰:“甚矣!道之于今难行也!吾比执道委质以当世之君,而不我受也。道 之于今难行也。”老子曰:“夫说者流于听,言者乱于辞,如此二者,则道不可委矣。”
zǐ gòng wèn zi shí:" zi bù xué shī hū?" zi shí yuē:" wú xiá hū zāi? fù mǔ qiú wú xiào, xiōng dì qiú wú tì, péng yǒu qiú wú xìn. wú xiá hū zāi?" zǐ gòng yuē:" qǐng tóu wú shī, yǐ xué yú zi."
子贡问子石:“子不学诗乎?”子石曰:“吾暇乎哉?父母求吾孝,兄弟求吾悌,朋友 求吾信。吾暇乎哉?”子贡曰:“请投吾诗,以学于子。”
gōng míng xuān xué yú zēng zǐ, sān nián bù dú shū. zēng zǐ yuē:" xuān, ér jū cān zhī mén, sān nián bù xué, hé yě?" gōng míng xuān yuē:" ān gǎn bù xué? xuān jiàn fū zǐ jū gōng tíng, qīn zài, chì zhà zhī shēng wèi cháng zhì yú quǎn mǎ, xuān shuō zhī, xué ér wèi néng xuān jiàn fū zǐ zhī yīng bīn kè, gōng jiǎn ér bù xiè duò, xuān shuō zhī, xué ér wèi néng xuān jiàn fū zǐ zhī jū cháo tíng, yán lín xià ér bù huǐ shāng, xuān shuō zhī, xué ér wèi néng. xuān shuō cǐ sān zhě xué ér wèi néng, xuān ān gǎn bù xué ér jū fū zǐ zhī mén hū?" zēng zǐ bì xí xiè zhī yuē:" cān bù jí xuān, qí xué ér yǐ."
公明宣学于曾子,三年不读书。曾子曰:“宣,而居参之门,三年不学,何也?”公明 宣曰:“安敢不学?宣见夫子居宫庭,亲在,叱咤之声未尝至于犬马,宣说之,学而未能; 宣见夫子之应宾客,恭俭而不懈惰,宣说之,学而未能;宣见夫子之居朝廷,严临下而不毁 伤,宣说之,学而未能。宣说此三者学而未能,宣安敢不学而居夫子之门乎?”曾子避席谢 之曰:“参不及宣,其学而已。”
lǔ rén shēn shàn zhī jù, qī shàn zhī gǎo, ér xǐ yú yuè. huò wèi zhī yuē:" zi bì qióng!" lǔ rén yuē:" hé yě?" yuē:" jù wèi lǚ, gǎo wèi guān yě, ér yuè rén tú xiǎn jiǎn fà, yóu bù yòng zhī guó, yù wú qióng dé hū?"
鲁人身善织屦,妻善织缟,而徙于越。或谓之曰:“子必穷!”鲁人曰:“何也?” 曰:“屦为履,缟为冠也,而越人徒跣剪发,游不用之国,欲无穷得乎?”