xiè zhuāng wáng jǐng wén
謝莊、王景文
xiè zhuāng, zì xī yì, chén jùn yáng xià rén, tài cháng hóng wēi zǐ yě. nián qī suì, néng shǔ wén, tōng lùn yǔ. jí zhǎng, sháo lìng měi róng yí, tài zǔ jiàn ér yì zhī, wèi shàng shū pú shè yīn jǐng rén lǐng jūn jiāng jūn liú zhàn yuē: lán tián chū yù, qǐ xū yě zāi! chū wèi shǐ xìng wáng jùn hòu jūn fǎ cáo xíng cān jūn, zhuǎn tài zǐ shè rén, lú líng wáng wén xué, tài zi xǐ mǎ, zhōng shè rén, lú líng wáng shào nán zhōng láng zī yì cān jūn. yòu zhuǎn suí wáng dàn hòu jūn zī yì, bìng lǐng jì shì. fēn zuǒ shì jīng chuán, suí guó lì piān, zhì mù fāng zhàng, tú shān chuān tǔ dì, gè yǒu fèn lǐ, lí zhī zé zhōu bié jùn shū, hé zhī zé yǔ nèi wèi yī. yuán jiā èr shí qī nián, suǒ lǔ kòu péng chéng, lǔ qiǎn shàng shū lǐ xiào bó lái shǐ, yǔ zhèn jūn zhǎng shǐ zhāng chàng gòng yǔ, xiào bó fǎng wèn zhuāng jí wáng huī, qí míng shēng yuǎn bù rú cǐ. èr shí jiǔ nián, chú tài zǐ zhōng shù zǐ. shí nán píng wáng shuò xiàn chì yīng wǔ, pǔ zhào qún chén wèi fù. tài zǐ zuǒ wèi lǜ yuán shū wén guān dāng shí, zuò fù bì, jī yǐ shì zhuāng zhuāng fù yì jìng, shū jiàn ér tàn yuē: jiāng dōng wú wǒ, qīng dāng dú xiù. wǒ ruò wú qīng, yì yī shí zhī jié yě. suì yǐn qí fù.
謝莊,字希逸,陳郡陽夏人,太常弘微子也。年七歲,能屬文,通《論語》。 及長,韶令美容儀,太祖見而異之,謂尚書僕射殷景仁、領軍將軍劉湛曰:「藍田 出玉,豈虛也哉!」初為始興王浚後軍法曹行參軍,轉太子舍人,廬陵王文學,太 子洗馬,中舍人,廬陵王紹南中郎諮議參軍。又轉隨王誕後軍諮議,並領記室。分 左氏《經傳》,隨國立篇,制木方丈,圖山川土地,各有分理,離之則州別郡殊, 合之則宇內為一。元嘉二十七年,索虜寇彭城,虜遣尚書李孝伯來使,與鎮軍長史 張暢共語,孝伯訪問莊及王徽,其名聲遠布如此。二十九年,除太子中庶子。時南 平王鑠獻赤鸚鵡,普詔群臣為賦。太子左衛率袁淑文冠當時,作賦畢,齎以示莊; 莊賦亦竟,淑見而嘆曰:「江東無我,卿當獨秀。我若無卿,亦一時之傑也。」遂 隱其賦。
yuán xiōng shì lì, zhuǎn sī tú zuǒ zhǎng shǐ. shì zǔ rù tǎo, mì sòng xí shū yǔ zhuāng, lìng jiā gǎi zhì xuān bù. zhuāng qiǎn fù xīn mén shēng jù qìng fèng qǐ shì mì yì shì zǔ yuē: zéi shào zì jué yú tiān, liè guān huǐ miǎn, qióng shì jí nì, kāi pì wèi wén, sì hǎi qì xuè, yōu míng tóng fèn. fèng sān yuè èr shí qī rì xí, shèng jī zhāo rán, fú dú gǎn qìng. tiān zuò wáng shì, ruì zhé chóng guāng. diàn xià wén míng zài yuè, shén wǔ jū shǎn, sù jiāng gān wēi, gōng xíng tiān fá, dí shè jì zhī chóu, xuě huá yí zhī chǐ, shǐ chí zhuì zhī gòu, gèng huò dì zào, gòu rǔ zhī máng, fù dé míng mù. fú chéng suǒ mìng, liǔ yuán jǐng sī mǎ wén gōng zōng què shěn qìng zhī děng jīng jiǎ shí wàn, yǐ cì jìn dào. diàn xià qīn dǒng ruì lǚ, shòu lǜ jì jìn. jīng yān zhī shī, mín hàn zhī zhòng, zhú lú wàn lǐ, jīng pèi kuī tiān, jiǔ tǔ míng fú, qún hòu bì huì. jīn dú fū chǒu lèi, céng bù yíng lì, zì xiāng bào tiǎn, shěng tà héng liú, bǎi liáo píng qì, dào lù yǐ mù. xí zhì, zhé bù zhī jīng yì, cháo yě tóng xīn, lǐ sòng tú gē, shì jiā xiāng qìng, mò bù wàng jǐng sǒng hún, zhān yún zhù zú. xiān dì yǐ rì yuè zhī guāng, zhào lín qū yǔ, fēng zé suǒ jiàn, wú yōu bù qià. kuàng xià guān shì hé chǒng líng, dāo ēn yú liàng, xiè bìng sī mén, xìng miǎn hǔ kǒu, suī zhì zài tóu bào, qí lù wú yóu. jīn dà jūn jìn cì, yǒng qīng wú yuǎn, xīn bēi yǒng yuè, bù zhī suǒ cái.
元兇弒立,轉司徒左長史。世祖入討,密送檄書與莊,令加改治宣布。莊遣腹 心門生具慶奉啟事密詣世祖曰:「賊劭自絕於天,裂冠毀冕,窮弒極逆,開闢未聞, 四海泣血,幽明同憤。奉三月二十七日檄,聖跡昭然,伏讀感慶。天祚王室,睿哲 重光。殿下文明在岳,神武居陝,肅將乾威,龔行天罰,滌社稷之仇,雪華夷之恥, 使弛墜之構,更獲締造,垢辱之氓,復得明目。伏承所命,柳元景、司馬文恭、宗 愨、沈慶之等精甲十萬,已次近道。殿下親董銳旅,授律繼進。荊、鄢之師,岷、 漢之眾,舳艫萬里,旌旆虧天,九土冥符,群後畢會。今獨夫醜類,曾不盈沴,自 相暴殄,省闥橫流,百僚屏氣,道路以目。檄至,輒布之京邑,朝野同欣,里頌途 歌,室家相慶,莫不望景聳魂,瞻雲佇足。先帝以日月之光,照臨區宇,風澤所漸, 無幽不洽。況下官世荷寵靈,叨恩逾量,謝病私門,倖免虎口,雖志在投報,其路 無由。今大軍近次,永清無遠,欣悲踴躍,不知所裁。」
shì zǔ jiàn zuò, chú shì zhōng. shí suǒ lǔ qiú tōng hù shì, shàng zhào qún chén bó yì. zhuāng yì yuē: chén yú yǐ wèi xūn xiǎn qì yì, wéi lì shì shì, guān shì zhī qǐng, huò yǐ chān guó, shùn zhī shì ruò, wú míng róu yuǎn, jù ér guān xìn, yǒu zú biǎo qiáng. qiě hàn wén hé qīn, qǐ zhǐ péng yáng zhī kòu wǔ dì xiū yuē, bù fèi mǎ yì zhī móu. gù yǒu yú zé jīng lüè, bù zú zé bì guān. hé wèi qū guān dài zhī bāng, tōng yǐn gōng zhī sú, shù wú yì zhī guǐ, zhāo chén diǎn zhī fēng. jiāo yì shuǎng yì, jì yīng shēn dù hé yuē guǐ lùn, yóu yí gù jué. chén yōng guǎn duō bì, qǐ shí guó yí, ēn yòu jiàng dǎi, gǎn bù pī jǐn. shí biāo qí jiāng jūn jìng líng wáng dàn dāng wèi jīng zhōu, zhēng chéng xiàng jīng zhōu cì shǐ nán jùn wáng yì xuān rù fǔ, yì xuān gù cí bù rù, ér dàn biàn kè rì xià chuán. zhuāng yǐ: chéng xiàng jì wú rù zhì, biāo qí fā biàn yǒu qī, rú shì yù xiāng bī qiè, yú shì bù biàn. shì zǔ nǎi shēn dàn fā rì, yì xuān jìng yì bù xià.
世祖踐阼,除侍中。時索虜求通互市,上詔群臣博議。莊議曰:「臣愚以為獯 獫棄義,唯利是視,關市之請,或以覘國,順之示弱,無明柔遠,距而觀釁,有足 表強。且漢文和親,豈止彭陽之寇;武帝修約,不廢馬邑之謀。故有餘則經略,不 足則閉關。何為屈冠帶之邦,通引弓之俗,樹無益之軌,招塵點之風。交易爽議, 既應深杜;和約詭論,尤宜固絕。臣庸管多蔽,豈識國儀,恩誘降逮,敢不披盡。」 時驃騎將軍竟陵王誕當為荊州,征丞相、荊州刺史南郡王義宣入輔,義宣固辭不入, 而誕便克日下船。莊以:「丞相既無入志,驃騎發便有期,如似欲相逼切,於事不 便。」世祖乃申誕發日,義宣竟亦不下。
shàng shǐ jiàn zuò, yù xuān hóng fēng zé, xià jié jiǎn zhào shū, shì zài xiào wǔ běn jì. zhuāng lǜ cǐ zhì bù xíng, yòu yán yuē: zhào yún guì qī jìng lì, xìng huò chán sì zhě, xī jiē jìn zhì. cǐ shí yǔn qiè mín tīng. qí zhōng ruò yǒu fàn wéi, zé yīng yī zhì cái jiū ruò fèi fǎ shēn ēn, biàn wèi lìng yǒu suǒ qū. cǐ chù fēn fú yuàn shēn sī, wú yuán míng zhào jì xià, ér shēng shí guāi shuǎng. chén yú wèi dà chén zài lù wèi zhě, yóu bù yí yǔ mín zhēng lì, bù shěn kě dé zài cǐ zhào bù? bá kuí qù zhī, shí yí shēn hóng.
上始踐阼,欲宣弘風則,下節儉詔書,事在《孝武本紀》。莊慮此制不行,又 言曰:「詔雲『貴戚競利,興貨廛肆者,悉皆禁制』。此實允愜民聽。其中若有犯 違,則應依制裁糾;若廢法申恩,便為令有所屈。此處分伏願深思,無緣明詔既下, 而聲實乖爽。臣愚謂大臣在祿位者,尤不宜與民爭利,不審可得在此詔不?拔葵去 織,實宜深弘。」
xiào jiàn yuán nián, qiān zuǒ wèi jiāng jūn. chū, shì zǔ cháng cì zhuāng bǎo jiàn, zhuāng yǐ yǔ yù zhōu cì shǐ lǔ shuǎng sòng bié. shuǎng hòu fǎn pàn, shì zǔ yīn yàn jí, wèn jiàn suǒ zài, dá yuē: xī yǐ yǔ lǔ shuǎng bié, qiè wèi bì xià dù yóu zhī cì. shàng shén shuō, dāng shí yǐ wèi zhī yán. yú shí sōu cái lù xiá, nǎi shàng biǎo yuē:
孝建元年,遷左衛將軍。初,世祖嘗賜莊寶劍,莊以與豫州刺史魯爽送別。爽 後反叛,世祖因宴集,問劍所在,答曰:「昔以與魯爽別,竊為陛下杜郵之賜。」 上甚說,當時以為知言。於時搜才路狹,乃上表曰:
chén wén gōng zhào qiān lǐ, fēi tè zhú chē zhī zhēn dé róu lín guó, qǐ tú mì bì zhī guì, gù shī chēng tiǎn cuì, shì shù róng huái, yòng néng dào zhēn wú jī, huà zhì gōng jǐ. fú wéi bì xià yīng qìng jí tú, dì yǔ kāi xiàn, xī shuǎng xuǎn zhèng, zè dàn diào fēng, cǎi yán sī yú, guān yáo zè yuǎn, sī shí chén jiē gào píng, sòng shēng fāng zhì. chén qiè wéi lóng bēi suǒ jiàn, zhì luàn zhī yóu, hé cháng bù xìng zī dé cái, tì yīn shī shì. gù chǔ shū yǐ shàn rén wèi bǎo, yú diǎn yǐ zé zhé wèi nán. jìn xuǎn zhī guǐ, jì chí zhōng dài, dēng zào zhī lǜ, wèi chǎn dāng jīn. bì yù chóng běn kāng wù, bì mín jì sú, fěi gèng tiē chì, xī qǔ jiǔ chéng. shēng lì zhōng yáng, yīng xián qǐ yú xú pèi shòu lù bái shuǐ, mào yì chū yú jīng wǎn. níng èr dōu zhì zhī suǒ chǎn, qī yīn yú zhī suǒ jí, shí yù yǔ bù yù, yòng yǔ bù yòng ěr.
臣聞功照千里,非特燭車之珍;德柔鄰國,豈徒秘璧之貴,故《詩》稱殄悴, 《誓》述榮懷,用能道臻無積,化至恭己。伏惟陛下膺慶集圖,締宇開縣,夕爽選 政,昃旦調風,采言廝輿,觀謠仄遠,斯實辰階告平,頌聲方制。臣竊惟隆陂所漸, 治亂之由,何嘗不興資得才,替因失士。故楚書以善人為寶,《虞典》以則哲為難。 進選之軌,既弛中代,登造之律,未闡當今。必欲崇本康務,庇民濟俗,匪更怗懘, 奚取九成。升歷中陽,英賢起於徐、沛;受籙白水,茂異出於荊、宛。寧二都智之 所產,七諲愚之所集,實遇與不遇,用與不用耳。
jīn dà dào guāng hēng, wàn wù qí dé, ér jiǔ fú zhī kuàng, jiǔ liú zhī jiān, tí jūn xuán héng, wěi zhī xuǎn bù. yī rén zhī jiàn yì xiàn, ér tiān xià zhī cái nán yuán yǐ yì xiàn zhī jiàn, jìng nán yuán zhī cái, shǐ guó wǎng yí shòu, yě wú zhì qì, qí kě dé hū? xī gōng shū yǔ zhuàn tóng shēng, guǎn zhòng qǔ chén yú dào, zhào wén fēi qīn shì shū sì, qí xī qǐ chǎn chóu bǐ zi, rú máo yǐ huì, zuò fàn qián jīng, jǔ ěr suǒ zhī, shì zhāo wǎng dié. qiě zì gǔ rèn jiàn, shǎng fá hóng míng, chéng zi jǔ sān zhé ér shēn zhì wèi fǔ, yīng hóu rèn èr shì ér yǐ juān qín xiāng, jiù jì chēng jì quē ér chóu yǐ tián cǎi, zhāng bó jìn chén tāng ér zuò yǐ chǐ jué. cǐ xiān shì zhī shèng zhǔn, yì hòu wáng zhī yí jiàn. rú chén yú jiàn, yí pǔ mìng dà chén, gè jǔ suǒ zhī, yǐ fù shàng shū, yī fēn quán yòng. ruò rèn dé qí cái, jǔ zhǔ yán shǎng yǒu bù chēng zhí, yí jí qí zuò. zhòng zhě miǎn chù, qīng zhě zuǒ qiān, bèi jǔ zhī shēn, jiā yǐ jìn gù, nián shù duō shǎo, suí qiān yì zhì. ruò fàn dà pì, zé rèn zhě xíng lùn.
今大道光亨,萬務俟德,而九服之曠,九流之艱,提鈞懸衡,委之選部。一人 之鑑易限,而天下之才難原;以易限之鑑,鏡難原之才,使國罔遺授,野無滯器, 其可得乎?昔公叔與僎同升,管仲取臣於盜,趙文非親士疏嗣,祁奚豈諂讎比子, 茹茅以匯,作范前經,舉爾所知,式昭往牒。且自古任薦,賞罰弘明,成子舉三哲 而身致魏輔,應侯任二士而已捐秦相,臼季稱冀缺而疇以田采,張勃進陳湯而坐以 褫爵。此先事之盛准,亦後王之彝鑒。如臣愚見,宜普命大臣,各舉所知,以付尚 書,依分銓用。若任得其才,舉主延賞;有不稱職,宜及其坐。重者免黜,輕者左 遷,被舉之身,加以禁錮,年數多少,隨愆議制。若犯大辟,則任者刑論。
yòu zhèng píng sòng lǐ, mò xiān qīn mín, qīn mín zhī yào, shí guī shǒu zǎi. gù huáng bà zhì yǐng chuān lèi rěn, dù jī jū hé dōng lì zài, huò jiù jiā ēn zhì, huò rù chóng huī chǒng. jīn lì mín zhī zhí, zì fēi gōng sī bì yīng dài huàn zhě, yí zūn liù nián zhī zhì, jìn huò zhāng míng yōng duò, tuì dé mín bù qín rǎo. rú cǐ zé xià wú fú miù zhī qiān, shàng mí qì néng zhī lèi, kǎo jī zhī fēng zài tài, xīn zhī gē kè chāng. chén shēng shǔ hēng lù, shēn jiàn hóng yóu, suì dé fèng zhào zuǒ yòu, chén yú yú cè, gǎn lù chú yán, jù fēn héng diǎn.
又政平訟理,莫先親民,親民之要,實歸守宰。故黃霸治潁川累稔,杜畿居河 東歷載,或就加恩秩,或入崇輝寵。今蒞民之職,自非公私必應代換者,宜遵六年 之制,進獲章明庸墮,退得民不勤擾。如此則下無浮謬之愆,上靡棄能之累,考績 之風載泰,薪之歌克昌。臣生屬亨路,身漸鴻猷,遂得奉詔左右,陳愚於側, 敢露芻言,懼氛恆典。
yǒu zhào zhuāng biǎo rú cǐ, kě fù wài xiáng yì, shì bù xíng. qí nián, bài lì bù shàng shū. zhuāng sù duō jí, bù yuàn jū xuǎn bù, yǔ dà sī mǎ jiāng xià wáng yì gōng jiān zì chén, yuē:
有詔莊表如此,可付外詳議,事不行。其年,拜吏部尚書。莊素多疾,不願居 選部,與大司馬江夏王義恭箋自陳,曰:
xià guān fán rén, fēi yǒu dá gài yì shí, sú wài zhī zhì, shí yīn léi jí, cháng kǒng yǎn hū, gù shǎo lái wú yì yú rén jiān, qǐ dāng yǒu xīn yú chóng dá xié. qǐng nián chéng shì huí báo, suì guǒ tāo fēi cì, jì zú yí qiào míng shí, yòu yì qǔ kuì péng yǒu. qián yǐ shèng dào chū kāi, wèi huáng yǐn tuì, jí cǐ zhū xià shì níng, fāng chén wēi qǐng. kuǎn zhì wèi shēn, réng hé jīn shòu, bèi ēn zhī shǐ, jù pī cùn xīn, fēi wéi zài jǐ zhī yóu, shí jù chén huì yí xù.
下官凡人,非有達概異識,俗外之志,實因羸疾,常恐奄忽,故少來無意於人 間,豈當有心於崇達邪。頃年乘事回薄,遂果饕非次,既足貽誚明時,又亦取愧朋 友。前以聖道初開,未遑引退,及此諸夏事寧,方陳微請。款志未伸,仍荷今授, 被恩之始,具披寸心,非惟在己知尤,實懼塵穢彝序。
bǐng shēng duō bìng, tiān xià suǒ xī, liǎng xié pǐ jí, dài yǔ shēng jù, yī yuè fā dòng, bù jiǎn liǎng sān, měi zhì yī è, tòng lái bī xīn, qì yú rú yán. lì huàn shù nián, suì chéng gù jí, xī xī chuò chuò, cháng rú xíng shī. héng jū sǐ bìng, ér bù fù dào zhě, qǐ shì jí quán, zhí yǐ hé ēn shēn zhòng, sī dá shū shī, qiān kè wāng zhài, yǐ zōng suǒ tiǎn. yǎn huàn wǔ yuè lái biàn bù fù dé yè zuò, héng bì wéi bì fēng rì, zhòu yè mǐn měng, wèi cǐ bù fù dé cháo yè zhū wáng, qìng diào qīn jiù, wéi bèi chì jiàn, bù róng tíng ěr. cǐ duàn bù kān jiàn bīn, yǐ shù shí rì, chí cǐ kǔ shēng, ér shǐ quán zōng jiǔ liú, yīng duì wú fāng zhī sù, shí yóu shèng cí wǎng yǐ, rán dāng zhī xìn zì kǔ jù. ruò cái kān shì rèn, ér tǐ qì xiū jiàn, chéng chǒng yì zhī yù, chù zì xiào zhī tú, qǐ gǒu yù sī xián cí shì xié! jiā sù pín bì, zhái shè wèi lì, ér xī bù miǎn cū lì, ér ān zhī ruò mìng, níng fù shì néng wàng wēi lù, zhèng yǐ fù yǒu qiè yú cǐ chù, gù wú fù tā yuàn ěr. jīn zhī suǒ xī, wéi zài xiǎo xián. xià guān wēi mìng, yú tiān xià zhì qīng, zài jǐ bù néng bù zhòng. lǚ jīng pī qǐng, wèi méng āi shù, liáng yóu chéng qiǎn cí nè, bù zú shàng gǎn.
稟生多病,天下所悉,兩脅癖疾,殆與生俱,一月發動,不減兩三,每至一惡, 痛來逼心,氣余如綖。利患數年,遂成痼疾,吸吸惙惙,常如行屍。恆居死病,而 不復道者,豈是疾痊,直以荷恩深重,思答殊施,牽課尪瘵,以綜所忝。眼患五月 來便不復得夜坐,恆閉帷避風日,晝夜愍懵,為此不復得朝謁諸王,慶弔親舊,唯 被敕見,不容停耳。此段不堪見賓,已數十日,持此苦生,而使銓綜九流,應對無 方之訴,實由聖慈罔已,然當之信自苦劇。若才堪事任,而體氣休健,承寵異之遇, 處自效之途,豈苟欲思閒辭事邪!家素貧弊,宅舍未立,兒息不免粗糲,而安之若 命,寧復是能忘微祿,正以復有切於此處,故無復他願耳。今之所希,唯在小閒。 下官微命,於天下至輕,在己不能不重。屢經披請,未蒙哀恕,良由誠淺辭訥,不 足上感。
jiā shì wú nián, wáng gāo zǔ sì shí, zēng zǔ sān shí èr, wáng zǔ sì shí qī, xià guān xīn suì biàn sān shí wǔ, jiā yǐ jí huàn rú cǐ, dāng fù jǐ shí jiàn shèng shì, jiù qí zhōng jiān náo ruò cǐ, shí zài kě jīn. qián shí céng qǐ yuàn sān wú, chì zhǐ yún dōu bù xū fù yì wài chū. mò fēi guò ēn, rán yì shì xià guān shēng yùn, bù yīng jiàn yī xián yì. jīn bù gǎn fù yán cǐ, dāng fù zhī lái shēng ěr. dàn dé bǎo yú nián, wú fù wù wù, shǎo dé yǎng kē, cǐ biàn shì zhì yuàn yǒng bì. zài héng mén xià yǒu suǒ huái, dòng zhǐ bì wén, yì wú jiǎ jū zhí, huàn yú bù néng bì bǔ wàn yī ěr. shí qiǎn cái cháng, léi jí rú cǐ, gū fù zhǔ shàng zhuó shòu zhī ēn, sī xīn shí zì āi kuì. rù nián biàn dāng gèng shēn qián qǐng, yǐ sǐ zì gù. dàn yōng jìn suǒ sù, kǒng wèi néng yǎng chè. gōng ēn pàn hóng shēn, cū zhào chéng kěn, yuàn shì zuò yán cì, cì chuí zhěng zhù, zé kǔ chéng zhì xīn, shù huò āi yǔn. ruò bù méng jiàng yòu, xià guān dāng yú hé xī jì xié? yǎng píng mǐn chá, yuàn bù chuí lìn.
家世無年,亡高祖四十,曾祖三十二,亡祖四十七,下官新歲便三十五,加以 疾患如此,當復幾時見聖世,就其中煎憹若此,實在可矜。前時曾啟願三吳,敕旨 雲「都不須複議外出」。莫非過恩,然亦是下官生運,不應見一閒逸。今不敢復言 此,當付之來生耳。但得保餘年,無復物務,少得養疴,此便是志願永畢。在衡門 下有所懷,動止必聞,亦無假居職,患於不能裨補萬一耳。識淺才常,羸疾如此, 孤負主上擢授之恩,私心實自哀愧。入年便當更申前請,以死自固。但庸近所訴, 恐未能仰徹。公恩盼弘深,粗照誠懇,願侍坐言次,賜垂拯助,則苦誠至心,庶獲 哀允。若不蒙降祐,下官當於何希冀邪?仰憑愍察,願不垂吝。
sān nián, zuò cí jí duō, miǎn guān. dà míng yuán nián, qǐ wèi dōu guān shàng shū, zòu gǎi dìng xíng yù, yuē:
三年,坐辭疾多,免官。大明元年,起為都官尚書,奏改定刑獄,曰:
chén wén míng shèn yòng xíng, jué cún jī diǎn āi jīn zhé yù, shí huī lǚ mìng. zuì yí cóng qīng, jì qián wáng zhī gé fàn níng shī fú jīng, yì liè shèng zhī héng xùn. yòng néng huà zhì shēng píng, dào zhēn gōng jǐ. dǎi hàn wén shāng bù gū zhī fá, chú xiāng zuò zhī lìng, xiào xuān bèi shēn wén zhī lì, lì jū xùn zhī fǎ, dāng shì shí yě, hào lìng xíng cún. bì xià jiàn wèi, qīn lín tīng sòng, yì zhào xiāng hè, yǐ wèi wú yuān mín yǐ. ér bǐ líng yǔ wèi xū, sòng shēng shàng quē. chén qiè wèi wǔ tīng zhī cí, fú xuān yú zǎi wù sān yòu zhī zé, wèi qià yú mín yáo. qǐng nián jūn lǚ yú bì, jié lüè yóu fán, jiān sī jì huò, duō fēi qí shí. huò guī miǎn jiù, bù lǜ guó huàn, chǔ duì zhī xià, xiān bù wū làn. shēn zāo fū jīn zhì zhī zhū, jiā yīng nú lù zhī tòng, bǐ wǔ tóng hàn, mò bù jí zuì. shì zé yī rén fá miù, zuò zhě shù shí. xī qí nǚ gào tiān, lín zī tái yǔn jiào fù yuān lù, dōng hǎi qiān yáng, cǐ jiē fú biàn líng zhī, chū xián jǐng wěi. chén jìn jiān xùn, jiàn zhòng qiú bā rén, xuán guān qí chū, sǐ yǒu yú zuì, xiáng chá qí lǐ, shí bìng wú gū. kǒng cǐ děng bù shǎo, chéng kě chù tì yě.
臣聞明慎用刑,厥存姬典;哀矜折獄,實暉呂命。罪疑從輕,既前王之格範; 寧失弗經,亦列聖之恆訓。用能化致昇平,道臻恭己。逮漢文傷不辜之罰,除相坐 之令,孝宣倍深文之吏,立鞫訊之法,當是時也,號令刑存。陛下踐位,親臨聽訟, 億兆相賀,以為無冤民矣。而比囹圄未虛,頌聲尚缺。臣竊謂五聽之慈,弗宣於宰 物;三宥之澤,未洽於民謠。頃年軍旅余弊,劫掠猶繁,監司計獲,多非其實。或 規免咎,不慮國患,楚對之下,鮮不誣濫。身遭鈇釒質之誅,家嬰孥戮之痛,比伍 同閈,莫不及罪。是則一人罰謬,坐者數十。昔齊女告天,臨淄台殞;教婦冤戮, 東海愆陽,此皆符變靈祗,初咸景緯。臣近兼訊,見重囚八人,旋觀其初,死有餘 罪,詳察其理,實並無辜。恐此等不少,誠可怵惕也。
jiù guān zhǎng jìng qiú bì, jùn qiǎn dū yóu àn yàn, réng jiù shī xíng. dū yóu jiàn lì, fēi néng yì yú guān zhǎng, yǒu àn yàn zhī míng, ér wú yán jiū zhī shí. yú wèi cǐ zhì yí gé. zì jīn rù zhòng zhī qiú, xiàn kǎo zhèng bì, yǐ shì yán jùn, bìng sòng qiú shēn, wěi èr qiān dàn qīn lín hé biàn, bì shōu shēng tūn xìn, rán hòu jiù lù. ruò èr qiān dàn bù néng jué, nǎi dù tíng wèi. shén zhōu tǒng wài, yí zhī cì shǐ cì shǐ yǒu yí, yì guī tái yù. bì lìng sǐ zhě bù yuàn, shēng zhě wú hèn. shù yù guān zhī yàn, chuò tàn yú zhōng gǔ liǎng zào zhī chá, liú yǒng yú fāng jīn. chén xué àn shēn hán, cái guǎ zhì shù, qīng chén yōng guǎn, jù guāi guó xiàn.
舊官長竟囚畢,郡遣督郵案驗,仍就施刑。督郵賤吏,非能異於官長,有案驗 之名,而無研究之實。愚謂此制宜革。自今入重之囚,縣考正畢,以事言郡,並送 囚身,委二千石親臨核辯,必收聲吞釁,然後就戮。若二千石不能決,乃度廷尉。 神州統外,移之刺史;刺史有疑,亦歸台獄。必令死者不怨,生者無恨。庶鬻棺之 諺,輟嘆於終古;兩造之察,流詠於方今。臣學暗申、韓,才寡治術,輕陳庸管, 懼乖國憲。
shàng shí qīn lǎn cháo zhèng, cháng lǜ quán yí chén xià, yǐ lì bù shàng shū xuǎn jǔ suǒ yóu, yù qīng qí shì lì. èr nián, xià zhào yuē: bā bǐng yù xià, yǐ jué wèi xiān jiǔ dé xián shì, zhèng diǎn jū shǒu. quán héng zhì shū, xìng tì yōu jì. qǐng shì yǐ lái, zhuǎn shī jué xù, tú bǐng guó jūn, zhōng yí quán bàng. jīn nán běi duō shì, xūn qín mí jī, wù qíng shàn fǒu, shí xì sī rèn. guān rén zhī yǒng, wéi shèng kè yǔn zé zhé zhī měi, yuè dì suǒ nán. jiā jiāo jì zài sú, ràng yì chéng fēng, yǐ yī rén zhī shí, dāng qún pǐn zhī qiào, wàng shěn fú zì dé, yōng kě zhì hū! lì bù shàng shū kě yī láng fēn zhì, bìng xiáng shěng xián cáo. yòu bié zhào tài zǎi jiāng xià wáng yì gōng yuē:
上時親覽朝政,常慮權移臣下,以吏部尚書選舉所由,欲輕其勢力。二年,下 詔曰:「八柄馭下,以爵為先;九德咸事,政典居首。銓衡治樞,興替攸寄。頃世 以來,轉失厥序,徒秉國鈞,終貽權謗。今南北多士,勛勤彌積,物情善否,實系 斯任。官人之詠,維聖克允;則哲之美,粵帝所難。加澆季在俗,讓議成風,以一 人之識,當群品之誚,望沈浮自得,庸可致乎!吏部尚書可依郎分置,並詳省閒曹。」 又別詔太宰江夏王義恭曰:
fēn xuǎn zhào dàn chū, zài cháo lùn zhě, yì yǒu tóng yì. chéng zhī xún cháng shén yì, gǎi jiù shēng yí. dàn lì bù shàng shū yóu lái yǔ lù gòng xuǎn, liáng yǐ yī rén zhī shí, bù bàn qià tōng, jiān yǔ duó wēi quán, bù yí zhuān yī gù yě. qián shù xuān xiān zhǐ, jìng cóng lái zòu, shěng lù zuò zé, yǒng yí hòu kūn. zì cǐ xuǎn jǔ zhī yào, wéi yóu yuán kǎi yī rén. ruò tōng sāi guāi zhōng, ér sù dá zhě xiān, qiě wéi lìng yǔ wù, lǐ zhì gé ài. qián wáng shèng zhǔ, yóu huò nán zhī, kuàng zài guǎ àn, yóu jiàn qí duǎn. yòu xuǎn guān cái bìng, jí jiē qiào mǎn dào, rén zhī sì tǐ, huì yíng yǒu xū, xún rì zhī jiān, biàn zhì yuàn lì, kuàng shí yǒu jiǎ tuō, bù yóu qǐn dùn zhě xié! yī yì bù qián, pín kǔ jiāo kùn, zé liǎng biān zhì huàn, hù bù xiāng tǐ, xiào zhī yǐ shí, bìng yǒu kě āi. ruò zhí zhì èr rén, zé wú cǐ bì. jiān xuǎn cáo shū yào, lì dài sī zhòng, rén jīng cǐ zhí, biàn chéng guì tú, jǐ xīn wài yì, xián bù zì xiàn, gù fàn yè lǔ shuǎng, jǔ bīng miè mén. yǐ cǐ yán zhī, shí yóu róng hòu shì qū, yīn fán suǒ zhì. shè kě nǐ yì cǐ shòu, wéi yǒu shù rén, běn jī suì yuè, shāo jiā yǐn jìn, ér lǐ wú qián qī, duō shēng lǜ biǎo huò yīng jiān bào jí, shì zhì huí yí. guān rén zhī rèn, jué bù kě què, yī lái yī qù, xiàng rén yǐ zhōu, fēi yǒu chù zé, yǐ guì nán jiàn jì chéng fáng zhǎng, zhì zhī wú suǒ, shèng shuāi dì xí, biàn shì yī duàn shì chén xiāng chù zhī fāng. chén zhǔ shēng yí, suǒ yǐ mí jué cǐ zhí, yí zài jiàng jiē. jiān lìng duān yòu, zú chù shí wàng, wú rén zé què, yì yú jiǔ liú. jīn dàn zhí quán xuǎn bù, yǒu jiǎn qián zī. wù qíng hǎo cāi, héng lì bié jiě, běn zhǐ xiàng yì, zhōng bù wài xuān. wéi yǒu cóng láng fēn zhì, shì tīng zì gǎi. xuǎn jì qīng xiān, mín qíng yǐ biàn, yǒu kān qí rèn, dà zhǎn qiān huí. jiān cháng zhī yí, yǐ shí shāo jìn, běn zhí fēi fù zhòng guān kě dé, bù xū dài tiē shù guò, jū zhī jǐn wú yí guài.
分選詔旦出,在朝論者,亦有同異。誠知循常甚易,改舊生疑。但吏部尚書由 來與錄共選,良以一人之識,不辦洽通,兼與奪威權,不宜專一故也。前述宣先旨, 敬從來奏,省錄作則,永貽後昆。自此選舉之要,唯由元、凱一人。若通塞乖衷, 而訴達者鮮,且違令與物,理至隔閡。前王盛主,猶或難之,況在寡暗,尤見其短。 又選官裁病,即嗟誚滿道,人之四體,會盈有虛,旬日之間,便至怨詈,況實有假 托,不由寢頓者邪!一詣不前,貧苦交困,則兩邊致患,互不相體,校之以實,並 有可哀。若職置二人,則無此弊。兼選曹樞要,歷代斯重,人經此職,便成貴塗, 己心外議,咸不自限,故范曄、魯爽,舉兵滅門。以此言之,實由榮厚勢驅,殷繁 所至。設可擬議此授,唯有數人,本積歲月,稍加引進,而理無前期,多生慮表; 或嬰艱抱疾,事至回移。官人之任,決不可闕,一來一去,向人已周,非有黜責, 已貴難賤;既成妨長,置之無所,盛衰遞襲,便是一段世臣相處之方。臣主生疑, 所以彌覺此職,宜在降階。監令端右,足處時望,無人則闕,異於九流。今但直銓 選部,有減前資。物情好猜,橫立別解,本旨向意,終不外宣。唯有從郎分置,視 聽自改。選既輕先,民情已變,有堪其任,大展遷回。兼常之宜,以時稍進,本職 非復重官可得,不須帶帖數過,居之盡無詒怪。
zì zhōng fēn jīng yáng, yú shí biàn yǒu yì yú cǐ, zhèng yà gǎi gé bù shǎo, róng shēng hài huò. ěr lái duō nián, yù zhì suì xià chù fēn, huì hé yǎn zhì gù, yīng yǒu qīn rén, gù jìn yīn cǐ shī xíng. běn yì zhào wén bù dé wěi xī, gù fù zhǐ mò jù chén.
自中分荊、揚,於時便有意於此,正訝改革不少,容生駭惑。爾來多年,欲至 歲下處分,會何偃致故,應有親人,故近因此施行。本意詔文不得委悉,故復紙墨 具陳。
yú shì zhì lì bù shàng shū èr rén, shěng wǔ bīng shàng shū, zhuāng jí dù zhī shàng shū gù jì zhī bìng bǔ xuǎn zhí. qiān yòu wèi jiāng jūn, jiā gěi shì zhōng. shí hé nán xiàn wǔ mǎ, zhào qún chén wèi fù, zhuāng suǒ shàng qí cí yuē:
於是置吏部尚書二人,省五兵尚書,莊及度支尚書顧覬之並補選職。遷右衛將 軍,加給事中。時河南獻舞馬,詔群臣為賦,莊所上其詞曰:
tiān zǐ yù sān guāng, zǒng wàn yǔ, yì yún jīng zhī liú xiàn, cái hé shū zhī yí jǔ. shì yǐ dé zé shàng zhāo, tiān xià lòu quán, fú ruì zhī qìng xián shǔ, róng huái zhī yīng bì chán. yuè guǐ chéng xiáng, gān wéi xiào qì, fù jǐng hé fáng, chéng líng tiān sì, líng yuán jiāo ér jiàn yǐng, yuè cǎi yuān ér yǒng zhì, cí shuǐ kōng ér nán sù, qù lún tái ér dōng jì, chéng yù sāi ér guī bǎo, yǎn zhī tíng ér xiàn mì. jí qí yǎng ān qí xiào, jìn jià lóng juān, huī dà yù yú guó zào, bì shàng xiāng yú dì xián, chāo yì yě ér yú lǜ dì, yì lán chí ér lì zǐ yàn. wǔ wáng huì qí shù, shí shì měng qí xuán, dōng mén qǐ huò zhuàng, xī hé bù néng chuán. jì mò bāo yǐ jūn xìng, yòu pèi héng yǐ chóng zhú, juǎn xióng shén yú qǐ wén, xù bēn róng yú wéi zhú, yùn sù yún zhī ruì jǐng, jí zhuī diàn zhī yì zú, fāng dié róng yú dān gǎo, yì lián guī yú zhū bó. guān qí shuāng bì yīng fàn, sān fēng zhōng tú, xuán gǔ mǎn, yàn shì xū, yáng lǐ jìng, qián cè yū, hàn fēi zhě, mò liú zhū. zhì yú sì xià yǐ shēng, cǎi qí jì jiàn, shǐ pái huái ér lóng fǔ, zhōng wò ruò ér luán miǎn, yíng diào lù yú fēi zhōng, fù chéng yún yú jīng jiàn, xiě qín jiōng zhī mí chén, zhuàng wú mén zhī yè liàn, qióng yú tíng zhī dǎo dié, jiū yí yě zhī huán xuàn. ruò fú zhí shí zhī tài wèi juǎn, líng yuǎn zhī qì fāng shū, lì dài yě ér guò jié shí, kuà cāng liú ér yì gū yú, cháo sòng rì yú xī bǎn, xī guī fēng yú běi dōu, xún qióng gōng yú shū shùn, wàng yín tái yú xū yú.
天子馭三光,總萬宇,挹雲經之留憲,裁河書之遺矩。是以德澤上昭,天下漏 泉,符瑞之慶咸屬,榮懷之應必躔。月晷呈祥,乾維效氣,賦景河房,承靈天駟, 陵原郊而漸影,躍采淵而泳質,辭水空而南傃,去輪台而東洎,乘玉塞而歸寶,奄 芝庭而獻秘。及其養安騏校,進駕龍涓,輝大馭於國皁,賁上襄於帝閒,超益野而 逾綠地,軼蘭池而轢紫燕。五王晦其術,十氏懵其玄,東門豈或狀,西河不能傳。 既秣苞以均性,又佩蘅以崇躅,卷雄神於綺文,蓄奔容於帷燭,蘊鷫雲之銳景,戢 追電之逸足,方疊熔于丹縞,亦聯規於硃駁。觀其雙璧應范,三封中圖,玄骨滿, 燕室虛,陽理竟,潛策紆,汗飛赭,沫流硃。至於《肆夏》已升,《采齊》既薦, 始徘徊而龍俯,終沃若而鸞眄,迎調露於飛鍾,赴承雲於驚箭,寫秦坰之彌塵,狀 吳門之曳練,窮虞庭之蹈蹀,究遺野之環袨。若夫蹠實之態未卷,凌遠之氣方攄, 歷岱野而過碣石,跨滄流而軼姑余,朝送日於西坂,夕歸風於北都,尋瓊宮於倏瞬, 望銀台於須臾。
ruò nǎi rì xuān chóng guāng, dé xīng zhāo yǎn, guó chēng liáng dài zhù bì, shǐ yán tán chǎng wàng jiàn. hào shàng zhī ruì zhāng, jiāng jiān zhī zhēn chǎn, róng jìng zhī yùn jì zhēn, huì chāng zhī lì yǐ biàn, gǎn wǔ yáo zhī chéng fú, jiàn qún hòu zhī jiàn diǎn. shèng zhǔ jiāng yǒu shì yú dōng yuè, lǐ yě. yú shì shùn dòu jí, chéng cì chán, jiè xuán rì yú zhāo dàn, mìng yuè tí yú shàng nián. fēi fēi yì yì, fàn xiū fēng ér fú qìng yān, sù sù yōng yōng, yǐn bā shén ér zhào jiǔ xiān. xià qí jiāo ér yǎn pèi lín, jí yíng lǐ ér jiàng bēng tián, pú xuān cì yǎn, xuān bì chéng luán, jīn jiǎn zī fā, yù dié sī kān, shèng jié zhī yì qià, shēng zhōng zhī lǐ dān, yì zhào yuè, jīng zhī huān, líng wàn suì yú céng xiù, zhú shén guāng yú zǐ tán. shì yǐ jī yuán zhī dǎo, fǔ āi zhī wǔ, xiāng yǔ ér gē yuē: sǒng cháo gài xī fàn chén xiá, líng zhī lái xī yún hàn huá. shān yǒu shòu xī sōng yǒu mào, zuò shén jí xī kuàng huáng jiā. rán hòu wù shèng cháo zhī jī, hào qìng róng zhī liè, bǐ shèng hū tiān dì, zhēng míng hū rì yuè, mào shí guān yú xū tíng, hóng míng mài yú xūn fā. yè dǐ yú gào chéng, dào zhēn hū bào yè, wēi wēi hū, dàng dàng hū, mín wú dé ér chēng yān.
若乃日宣重光,德星昭衍,國稱梁、岱佇蹕,史言壇場望踐。鄗上之瑞彰,江 間之禎闡,榮鏡之運既臻,會昌之歷已辨,感五繇之程符,鑒群後之薦典。聖主將 有事於東嶽,禮也。於是順斗極,乘次躔,戒懸日於昭旦,命月題於上年。騑騑翼 翼,泛修風而浮慶煙,肅肅雍雍,引八神而詔九仙。下齊郊而掩配林,集嬴里而降 祊田,蒲軒次巘,瑄璧承巒,金檢茲發,玉牒斯刊,盛節之義洽,升中之禮殫,億 兆悅,精祗歡,聆萬歲於曾岫,燭神光於紫壇。是以擊轅之蹈,撫埃之舞,相與而 歌曰:「聳朝蓋兮泛晨霞,靈之來兮雲漢華。山有壽兮松有茂,祚神極兮貺皇家。」 然後悟聖朝之績,號慶榮之烈,比盛乎天地,爭明乎日月,茂實冠於胥、庭,鴻名 邁於勛、發。業底於告成,道臻乎報謁,巍巍乎,蕩蕩乎,民無得而稱焉。
yòu shǐ zhuāng zuò wǔ mǎ gē, lìng lè fǔ gē zhī. wǔ nián, yòu wèi shì zhōng, lǐng qián jūn jiāng jūn. yú shí shì zǔ chū xíng, yè hái, chì kāi mén. zhuāng jū shǒu, yǐ qǐ xìn huò xū, zhí bù fèng zhǐ, xū mò zhào nǎi kāi. shàng hòu yīn jiǔ yàn cóng róng yuē: qīng yù xiào zhì jūn zhāng xié? duì yuē: chén wén sōu xún yǒu dù, jiāo sì yǒu jié, pán yú yóu tián, zhe zhī qián jiè. bì xià jīn méng fàn chén lù, chén wǎng xiāo guī, róng kǒng bù chěng zhī tú, wàng shēng jiǎo zhà. chén shì yǐ fú xū shén bǐ, nǎi gǎn kāi mén ěr. gǎi lǐng yóu jī jiāng jūn, yòu lǐng běn zhōu dà zhōng zhèng, jìn ān wáng zǐ xūn zhēng lǔ zhǎng shǐ guǎng líng tài shǒu, jiā guàn jūn jiāng jūn. gǎi wèi jiāng xià wáng yì gōng tài zǎi zhǎng shǐ, jiāng jūn rú gù. liù nián, yòu wèi lì bù shàng shū, lǐng guó zi bó shì, zuò xuǎn gōng chē lìng zhāng qí miǎn guān, shì zài yán shī bó chuán.
又使莊作《舞馬歌》,令樂府歌之。五年,又為侍中,領前軍將軍。於時世祖 出行,夜還,敕開門。莊居守,以棨信或虛,執不奉旨,須墨詔乃開。上後因酒宴 從容曰:「卿欲效郅君章邪?」對曰:「臣聞蒐巡有度,郊祀有節,盤於游田,著 之前誡。陛下今蒙犯塵露,晨往宵歸,容恐不逞之徒,妄生矯詐。臣是以伏須神筆, 乃敢開門耳。」改領游擊將軍,又領本州大中正,晉安王子勛征虜長史、廣陵太守, 加冠軍將軍。改為江夏王義恭太宰長史,將軍如故。六年,又為吏部尚書,領國子 博士,坐選公車令張奇免官,事在《顏師伯傳》。
shí běi zhōng láng jiāng xīn ān wáng zǐ luán yǒu shèng chǒng, yù lìng zhāo yǐn cái wàng, nǎi shǐ zi luán bǎn zhuāng wèi zhǎng shǐ, fǔ xún jìn hào fǔ jūn, réng chú zhǎng shǐ lín huái tài shǒu. wèi bài, yòu chú wú jùn tài shǒu. zhuāng duō jí, bù lè qù jīng shī, fù chú qián zhí. qián fèi dì jí wèi, yǐ wèi jīn zǐ guāng lù dài fū. chū, shì zǔ chǒng jī yīn guì fēi hōng, zhuāng wèi lěi yún: zàn guǐ yáo mén. yǐn hàn zhāo dì mǔ zhào jié yú yáo mǔ mén shì, fèi dì zài dōng gōng, xián zhī. zhì shì qiǎn rén jié zé zhuāng yuē: qīng xī zuò yīn guì fēi lěi, pō zhī yǒu dōng gōng bù? jiāng zhū zhī. huò shuō dì yuē: sǐ shì rén zhī suǒ tóng, zhèng fù yī wǎng zhī kǔ, bù zú wèi shēn kùn. zhuāng shǎo zhǎng fù guì, jīn qiě xì zhī shàng fāng, shǐ zhī tiān xià kǔ jù, rán hòu shā zhī wèi wǎn yě. dì rán qí yán, xì yú zuǒ shàng fāng. tài zōng dìng luàn, dé chū. jí jí wèi, yǐ zhuāng wèi sàn qí cháng shì guāng lù dài fū, jiā jīn zhāng zǐ shòu, lǐng xún yáng wáng shī. qǐng zhī, zhuǎn zhōng shū lìng, cháng shì wáng shī rú gù. xún jiā jīn zǐ guāng lù dài fū, gěi qīn xìn èr shí rén, běn guān bìng rú gù. tài shǐ èr nián, zú, shí nián sì shí liù, zhuī zèng yòu guāng lù dài fū, cháng shì rú gù, shì yuē xiàn zi. suǒ zhe wén zhāng sì bǎi yú shǒu, xíng yú shì. zhǎng zi yáng, jìn píng tài shǒu. nǚ wèi shùn dì huáng hòu, zhuī zèng jīn zǐ guāng lù dài fū.
時北中郎將新安王子鸞有盛寵,欲令招引才望,乃使子鸞板莊為長史,府尋進 號撫軍,仍除長史、臨淮太守。未拜,又除吳郡太守。莊多疾,不樂去京師,復除 前職。前廢帝即位,以為金紫光祿大夫。初,世祖寵姬殷貴妃薨,莊為誄云:「贊 軌堯門。」引漢昭帝母趙婕妤堯母門事,廢帝在東宮,銜之。至是遣人詰責莊曰: 「卿昔作殷貴妃誄,頗知有東宮不?」將誅之。或說帝曰:「死是人之所同,政復 一往之苦,不足為深困。莊少長富貴,今且系之尚方,使知天下苦劇,然後殺之未 晚也。」帝然其言,繫於左尚方。太宗定亂,得出。及即位,以莊為散騎常侍、光 祿大夫,加金章紫綬,領尋陽王師。頃之,轉中書令,常侍、王師如故。尋加金紫 光祿大夫,給親信二十人,本官並如故。泰始二年,卒,時年四十六,追贈右光祿 大夫,常侍如故,諡曰憲子。所著文章四百餘首,行於世。長子颺,晉平太守。女 為順帝皇后,追贈金紫光祿大夫。
wáng jǐng wén, láng yá lín yí rén yě. míng yǔ míng dì huì tóng. zǔ mù, lín hǎi tài shǒu. bó fù zhì, shǎo jiǎn guì, yǒu gāo míng, gāo zǔ shén zhòng zhī, cháng yún: jiàn wáng zhì, shǐ rén sī zhòng zǔ. yǔ liú mù zhī móu tǎo liú yì, ér zhì zài yān. tā rì, mù zhī bái gāo zǔ yuē: fá guó, zhòng shì yě, gōng yún hé nǎi shǐ wáng zhì zhī? gāo zǔ xiào yuē: cǐ rén gāo jiǎn, qǐ wén cǐ bèi lùn yì. qí jiàn zhī rú cǐ. wèi tài wèi zī yì cān jūn, cóng zhēng zhǎng ān, liú wèi guì yáng gōng yì zhēn ān xī jiāng jūn sī mǎ tiān shuǐ tài shǒu. hái wèi sòng guó wǔ bīng shàng shū, jìn líng tài shǒu, jiā zhì zhōng èr qiān dàn, fēng jiàn líng xiàn wǔ děng zǐ, zhuī zèng tài cháng. fù sēng lǎng, yì yǐ jǐn shí jiàn zhī. yuán jiā zhōng, wèi shì zhōng, qín yú cháo zhí, wèi cháng wéi duò. tài zǔ jiā zhī, yǐ wèi xiāng zhōu cì shǐ. shì zǔ dà míng mò, wèi shàng shū zuǒ pú shè. tài zōng chū, yǐ hòu fù wèi tè jìn zuǒ guāng lù dài fū, yòu jìn kāi fǔ yí tóng sān sī, gù ràng, nǎi jiā shì zhōng tè jìn. xún hōng, zhuī zèng kāi fǔ, shì yuē yuán gōng.
王景文,琅邪臨沂人也。名與明帝諱同。祖穆,臨海太守。伯父智,少簡貴, 有高名,高祖甚重之,常云:「見王智,使人思仲祖。」與劉穆之謀討劉毅,而智 在焉。它日,穆之白高祖曰:「伐國,重事也,公云何乃使王智知?」高祖笑曰: 「此人高簡,豈聞此輩論議。」其見知如此。為太尉諮議參軍,從征長安,留為桂 陽公義真安西將軍司馬、天水太守。還為宋國五兵尚書,晉陵太守,加秩中二千石, 封建陵縣五等子,追贈太常。父僧朗,亦以謹實見知。元嘉中,為侍中,勤於朝直, 未嘗違惰。太祖嘉之,以為湘州刺史。世祖大明末,為尚書左僕射。太宗初,以後 父為特進、左光祿大夫,又進開府儀同三司,固讓,乃加侍中、特進。尋薨,追贈 開府,諡曰元公。
jǐng wén chū jì zhì, yòu wèi cóng shū qiú suǒ zhī. měi fēng zī, hǎo yán lǐ, shǎo yǔ chén jùn xiè zhuāng qí míng. tài zǔ shén xiāng qīn zhòng, gù wèi tài zōng qǔ jǐng wén mèi, ér yǐ jǐng wén míng yǔ tài zōng tóng. gāo zǔ dì wǔ nǚ xīn ān gōng zhǔ xiān shì tài yuán wáng jǐng shēn, lí jué, dāng yǐ shì jǐng wén, gù cí yǐ jí, gù bù chéng hūn. qǐ jiā tài zǐ tài fù zhǔ bù, zhuǎn tài zǐ shě rén, xí jué jiàn líng zi. chū wèi jiāng xià wáng yì gōng shǐ xìng wáng jùn zhēng běi hòu jūn èr fǔ zhǔ bù, wǔ líng wáng wén xué, shì zǔ fǔ jūn jì shì cān jūn, nán guǎng píng tài shǒu, zhuǎn zī yì cān jūn, réng dù ān běi zhèn jūn fǔ, chū wèi xuān chéng tài shǒu.
景文出繼智,幼為從叔球所知。美風姿,好言理,少與陳郡謝莊齊名。太祖甚 相欽重,故為太宗娶景文妹,而以景文名與太宗同。高祖第五女新安公主先適太原 王景深,離絕,當以適景文,固辭以疾,故不成婚。起家太子太傅主簿,轉太子舍 人,襲爵建陵子。出為江夏王義恭、始興王浚征北後軍二府主簿,武陵王文學,世 祖撫軍記室參軍,南廣平太守,轉諮議參軍,仍度安北、鎮軍府,出為宣城太守。
yuán xiōng shì lì, yǐ wèi huáng mén shì láng, wèi jí jiù, shì zǔ rù tǎo, jǐng wén qiǎn jiān shǐ guī kuǎn. yǐ fù zài dū yì, bù huò zhì shēn, jí shì píng, pō jiàn xián zé, yóu yǐ jiù ēn, chú nán píng wáng shuò sī kōng zhǎng shǐ, bù bài. chū wèi dōng yáng tài shǒu, rù wèi yù shǐ zhōng chéng, mì shū jiān, lǐng yuè qí xiào wèi, bù bài, qiān sī tú zuǒ zhǎng shǐ. shàng yǐ sàn qí cháng shì jiù yǔ shì zhōng jù zhǎng xiàn tì, yù gāo qí xuǎn, yǐ jǐng wén jí huì jī kǒng jì jù nán běi zhī wàng, bìng yǐ bǔ zhī. xún fù wèi zuǒ zhǎng shǐ. zuò zǐ mù kāi bù lín fù, miǎn guān. dà míng èr nián, fù wèi mì shū jiān, tài zǐ yòu wèi lǜ, shì zhōng. wǔ nián, chū wèi ān lù wáng zǐ suī guān jūn zhǎng shǐ fǔ guó jiāng jūn jiāng xià nèi shǐ, xíng yǐng zhōu shì. yòu zhēng wèi shì zhōng, lǐng shè shēng xiào wèi, yòu wèi jiāng jūn, jiā gěi shì zhōng, tài zǐ zhōng shù zǐ, yòu wèi rú gù. zuò yǔ fèng cháo qǐng máo fǎ yīn pú xì, dé qián bǎi èr shí wàn, bái yī lǐng zhí. xún fù wèi shì zhōng, lǐng zhōng shù zǐ, wèi bài. qián fèi dì sì wèi, xǐ mì shū jiān, shì zhōng rú gù. yǐ fù lǎo zì jiě, chū wèi jiāng xià wáng yì gōng tài zǎi zhǎng shǐ, fǔ guó jiāng jūn nán píng tài shǒu. yǒng guāng chū, wèi lì bù shàng shū. jǐng hé yuán nián, qiān yòu pú shè.
元兇弒立,以為黃門侍郎,未及就,世祖入討,景文遣間使歸款。以父在都邑, 不獲致身,及事平,頗見嫌責,猶以舊恩,除南平王鑠司空長史,不拜。出為東陽 太守,入為御史中丞,秘書監,領越騎校尉,不拜,遷司徒左長史。上以散騎常侍 舊與侍中俱掌獻替,欲高其選,以景文及會稽孔覬俱南北之望,並以補之。尋復為 左長史。坐姊墓開不臨赴,免官。大明二年,復為秘書監,太子右衛率,侍中。五 年,出為安陸王子綏冠軍長史、輔國將軍、江夏內史,行郢州事。又征為侍中,領 射聲校尉,右衛將軍,加給事中,太子中庶子,右衛如故。坐與奉朝請毛法因蒱戲, 得錢百二十萬,白衣領職。尋復為侍中,領中庶子,未拜。前廢帝嗣位,徙秘書監, 侍中如故。以父老自解,出為江夏王義恭太宰長史,輔國將軍、南平太守。永光初, 為吏部尚書。景和元年,遷右僕射。
tài zōng jí wèi, jiā lǐng zuǒ wèi jiāng jūn. shí liù jūn jiè yán, jǐng wén zhàng shì sān shí rén rù liù mén. zhū jiāng xián yún: píng tiǎn xiǎo zéi, yì yú shí yí. jǐng wén yuē: dí gù wú xiǎo, fēng chài yǒu dú, hé kě qīng hū? zhū jūn dāng lín shì ér jù, hǎo móu ér chéng, xiān wèi bù kě shèng, nǎi zhì shèng zhī shù ěr. xún qiān dān yáng yǐn, pú shè rú gù zāo fù yōu, qǐ wèi guān jūn jiāng jūn, shàng shū zuǒ pú shè, dān yáng yǐn, gù cí pú shè, gǎi shòu sàn qí cháng shì zhōng shū lìng zhōng jūn jiāng jūn, yǐn rú gù, yòu cí bù bài. réng chū wèi shǐ chí jié sàn qí cháng shì dū du jiāng zhōu yǐng zhōu zhī xī yáng yù zhōu zhī xīn cài jìn xī sān jùn zhū jūn shì ān nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ. ràng cháng shì, fú què nǎi shòu.
太宗即位,加領左衛將軍。時六軍戒嚴,景文仗士三十人入六門。諸將咸云: 「平殄小賊,易於拾遺。」景文曰:「敵固無小,蜂蠆有毒,何可輕乎?諸軍當臨 事而懼,好謀而成,先為不可勝,乃制勝之術耳。」尋遷丹陽尹,僕射如故;遭父 憂,起為冠軍將軍,尚書左僕射,丹陽尹,固辭僕射,改授散騎常侍、中書令、中 軍將軍,尹如故,又辭不拜。仍出為使持節、散騎常侍、都督江州郢州之西陽豫州 之新蔡晉熙三郡諸軍事、安南將軍、江州刺史。讓常侍,服闋乃受。
tài zōng jiǎn chú bào zhǔ, yòu píng sì fāng, yù yǐn cháo wàng yǐ zuǒ dà yè, nǎi xià zhào yuē: fū liáng tú xuān guó, shǎng chóng yí mìng shū jī xiǎn cháo, cè qín wáng fǔ. ān nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ jǐng wén, fēng dù yān cuì, lǐ huái qīng chàng, tǐ jiān wàng shí, chéng bèi yí qū. bǎo lì fāng qǐ, mì zàn yì jī, yāo tú gàn jì, yù pí miào lüè. yí dēng máo shè, yǒng chuán jué zuò. zhèn chéng fēn níng shū, shí zī duō shì, shū jué chóu yōng, shí yīng huī liè. shàng shū yòu pú shè lǐng wèi wèi xìng zōng, shí huái xiáng zhèng, sī jú tōng mǐn. lì bù shàng shū lǐng tài zǐ zuǒ wèi lǜ yuān, qì qíng xián mào, fēng yè sháo yuǎn. bìng móu cān jūn zhèng, jī liàng shí jiān, tà yǔ kāi yì, shí yǔn xūn diǎn. jǐng wén kě fēng jiāng ān xiàn hóu, shí yì bā bǎi hù, xìng zōng kě shǐ chāng xiàn bó, yuān kě nán chéng xiàn bó, shí yì wǔ bǎi hù. jǐng wén gù ràng, bù xǔ, nǎi shòu wǔ bǎi hù. jìn hào zhèn nán jiāng jūn, xún gěi gǔ chuī yī bù. hòu yǐ jiāng zhōu dāng xǐ zhèn nán chāng, lǐng yù zhāng tài shǒu, yú rú gù zhōu bù guǒ qiān. qǐng zhī, zhēng wèi shàng shū zuǒ pú shè, lǐng lì bù, yáng zhōu cì shǐ, jiā tài zǐ zhān shì, cháng shì rú gù. bù yuàn hái cháo, qiú wèi xiāng zhōu cì shǐ, bù xǔ.
太宗翦除暴主,又平四方,欲引朝望以佐大業,乃下詔曰:「夫良圖宣國,賞 崇彝命;殊績顯朝,策勤王府。安南將軍、江州刺史景文,風度淹粹,理懷清暢, 體兼望實,誠備夷岨。寶曆方啟,密贊義機,妖徒干紀,預毗廟略。宜登茅社,永 傳厥祚。朕澄氛寧樞,實資多士,疏爵疇庸,實膺徽烈。尚書右僕射、領衛尉興宗, 識懷詳正,思局通敏。吏部尚書、領太子左衛率淵,器情閒茂,風業韶遠。並謀參 軍政,績亮時艱,拓宇開邑,實允勛典。景文可封江安縣侯,食邑八百戶,興宗可 始昌縣伯,淵可南城縣伯,食邑五百戶。」景文固讓,不許,乃受五百戶。進號鎮 南將軍,尋給鼓吹一部。後以江州當徙鎮南昌,領豫章太守,余如故;州不果遷。 頃之,征為尚書左僕射,領吏部,揚州刺史,加太子詹事,常侍如故。不願還朝, 求為湘州刺史,不許。
shí yòu wèi jǐng wén zài jiāng zhōu, bù néng jié jǐ. jǐng wén yǔ shàng xìng chén wáng dào lóng shū yuē: wú suī guǎ yú xíng jǐ, shù bù fù xīn, jì kuì shū xiào, shì bù shàng qī míng zhǔ. qiè wén yǒu wèi qí bèi jǐn zhě, yún yíng shēng nǎi zhì jù wàn, sù wú cǐ néng, yī dàn hū zhì yì shù, bì fēi píng lǐ. wéi qǐ píng xīn jīng jiǎn, ruò cǐ yán bù xū, pián yí sì zhū shì cháo, yǐ zhèng fēng sú. tuō qí wàng zuò, dāng cì sī wǎng mèi zhī yóu. wú yú tiǎn zhuǎn shēn, zú yǐ zhì bàng, niàn cǐ jīng jù, hé néng zì cè. qū qū suǒ huái, bù yuàn wàng fēng róng dài. wú zì liǎo bù zuò tōu, yóu rú bù zuò zéi. gù yǐ mì bái, xiǎng wèi shēn qǐ. jǐng wén lǚ cí nèi shòu, shàng shǒu zhào pì zhī yuē: shàng shū zuǒ pú shè, qīng yǐ jīng cǐ rèn, dōng gōng zhān shì, yòng rén suī měi, zhí cì zhèng kě bǐ zhōng shū lìng ěr. shù xìng zuò yáng zhōu, xú gàn mù wáng xiū yuán yīn tiě bìng chù zhī bù cí. qīng qīng lìng cái wàng, hé kuì xiū yuán pí zàn zhōng xìng, qǐ xiè gàn mù chóu móu xiāng yǔ, hé hòu yīn tiě xié? sī tú yǐ zǎi xiàng bù yīng dài shén zhōu, yuǎn zūn xiān zhǐ, jīng kǒu xiāng jī yì zhòng, mì ěr jī nèi, yòu bù dé bù yòng biāo qí, shǎn xī rèn yào, yóu lái yòng zōng shì. biāo qí jì qù, bā líng lǐ yīng jū zhī, zhōng liú suī yuē xián dì, kòng dài sān jiāng, tōng jiē jīng yǐng, jīng tú zhī yào, yóu lái yǒu zhòng zhèn. rú cǐ, zé yáng zhōu zì chéng què cì shǐ, qīng ruò yǒu cí, gèng bù zhī shuí yīng chù zhī. cǐ xuǎn dà bèi, yǔ gōng qīng chóu huái, fēi liáo ěr yě. gù cí zhān shì lǐng xuǎn, xǐ wèi zhōng shū lìng, cháng shì pú shè yáng zhōu rú gù. yòu jìn zhōng shū jiān, lǐng tài zǐ tài fù, cháng shì yáng zhōu rú gù. jǐng wén gù cí tài fù, shàng qiǎn xīn chú shàng shū yòu pú shè chǔ yuān xuān zhǐ, yǐ gǔ lái bǐ lì liù shì jié nán zhī, bù dé yǐ, nǎi shòu bài.
時又謂景文在江州,不能潔己。景文與上幸臣王道龍書曰:「吾雖寡於行己, 庶不負心,既愧殊效,誓不上欺明主。竊聞有為其貝錦者,雲營生乃至巨萬,素無 此能,一旦忽致異術,必非平理。唯乞平心精檢,若此言不虛,便宜肆諸市朝,以 正風俗。脫其妄作,當賜思罔昧之由。吾逾忝轉深,足以致謗,念此驚懼,何能自 測。區區所懷,不願望風容貸。吾自了不作偷,猶如不作賊。故以密白,想為申啟。」 景文屢辭內授,上手詔譬之曰:「尚書左僕射,卿已經此任,東宮詹事,用人雖美, 職次正可比中書令耳。庶姓作揚州,徐幹木、王休元、殷鐵並處之不辭。卿清令才 望,何愧休元;毗贊中興,豈謝干木;綢繆相與,何後殷鐵邪?司徒以宰相不應帶 神州,遠遵先旨,京口鄉基義重,密邇畿內,又不得不用驃騎,陝西任要,由來用 宗室。驃騎既去,巴陵理應居之,中流雖曰閒地,控帶三江,通接荊、郢,經塗之 要,由來有重鎮。如此,則揚州自成闕刺史,卿若有辭,更不知誰應處之。此選大 備,與公卿疇懷,非聊爾也。」固辭詹事領選,徙為中書令,常侍、僕射、揚州如 故。又進中書監,領太子太傅,常侍、揚州如故。景文固辭太傅,上遣新除尚書右 僕射褚淵宣旨,以古來比例六事詰難之,不得已,乃受拜。
shí tài zǐ jí zhū huáng zǐ bìng xiǎo, shàng shāo wèi shēn hòu zhī jì, zhū jiāng shuài wú xǐ shòu jì zhī zhī tú, lǜ qí bù néng fèng yòu zhǔ, bìng shā zhī ér jǐng wén wài qī guì shèng, zhāng yǒng lèi jīng jūn lǚ, yòu yí qí jiāng lái nán xìn, nǎi zì wèi yáo yán yuē: yī shì bù kě qīn, gōng zhǎng shè shā rén. yī shì, wáng zì gōng zhǎng, zhāng zì yě. jǐng wén mí jù, nǎi zì chén qiú jiě yáng zhōu, yuē:
時太子及諸皇子並小,上稍為身後之計,諸將帥吳喜、壽寂之之徒,慮其不能 奉幼主,並殺之;而景文外戚貴盛,張永累經軍旅,又疑其將來難信,乃自為謠言 曰:「一士不可親,弓長射殺人。」一士,王字;弓長,張字也。景文彌懼,乃自 陳求解揚州,曰:
chén fán wěi xià liè, fāng huán wú suàn, tè féng shèng sī, pín dāo bù cì, chéng fēi qí rèn, lǐ yí fù zhé. suī jiā gōng jǐn, wú bǔ héng zhì, sù yè jiāo zhàn, wú dì róng chù. liù yuè zhōng, dé chén wài shēng nǚ yīn héng qī cài shū, yù lìng qí ér qǐ wén qǐ lù, qiú chén shǔ rù, yún fán wài rén tōng qǐ, xiān jīng chén shǔ. yú shí jīng bù, jí yù fēng shū shàng chéng gèng sī cǐ jiā luò mò, shù fēi tōng bàng, qiě guǎng tīng chá, xìng wú fù suǒ wén. bǐ rì hū dé yǎn zhōu dōu sòng yíng xī cáo jiě jì xùn bǎn yún shì chén shǔ, jì bù shí cǐ rén, jí wèn xī yóng, fāng zhī xū tuō. bǐ shí qī rì wǎn, dé zhēng nán cān jūn shì xiè yǎn kǒu xìn, yún chén shǐ rén lüè duó qí bì. chén qiǎn lǐ wǔ zhī wèn yǎn yuán yóu, dá yún shǐ rén miù wù. wù zhī yǔ shí, suī suǒ bù zhī, wén cǐ zhī rì, wéi yǒu yōu hài.
臣凡猥下劣,方圜無算,特逢聖私,頻叨不次,乘非其任,理宜覆折。雖加恭 謹,無補橫至,夙夜燋戰,無地容處。六月中,得臣外甥女殷恆妻蔡疏,欲令其兒 啟聞乞祿,求臣署入,雲凡外人通啟,先經臣署。於時驚怖,即欲封疏上呈;更思 此家落漠,庶非通謗,且廣聽察,幸無復所聞。比日忽得兗州都送迎西曹解季遜板 雲是臣屬,既不識此人,即問郗顒,方知虛托。比十七日晚,得征南參軍事謝儼口 信,雲臣使人略奪其婢。臣遣李武之問儼元由,答雲「使人謬誤」。誤之與實,雖 所不知,聞此之日,唯有憂駭。
chén zhī suǒ zhī, biàn yǒu cǐ sān biàn, chén suǒ bù jué, yóu bù kě sī. ruò shǒu jué sàn bèi, níng dāng zhāo cǐ, chéng yóu àn zhuō, fēi fù kě fáng. zì qiè zhōu rèn, shū yǐ qī yuè, wú dé ér lù, qí yāng jiāng zhì. qiě fù zhí qīng jùn, kàng lǐ chǔ jí, yǐ chén fán zǒu, qǐ kě zàn ān. hé ēn jù zuì, bù gǎn zhí gù, jiāo hún chǐ qì, yōu pò shī cháng. kuàng chén fā chǒu rén qún, bìng jué lì xiào, huì cháo diǎn liè, gù wú yǔ děng, dú xī yì hài, cán jù nán chí. fú yuàn báo huí jīn mǐn, quán chén shēn jì, dài fū zhī fèng, zú yǐ zì zhōu, jiǔ huái xīn xiàn, wèi gǎn gàn qǐng, yǎng xī cí yòu, zhào chén kuǎn chéng.
臣之所知,便有此三變,臣所不覺,尤不可思。若守爵散輩,寧當招此,誠由 暗拙,非復可防。自竊州任,倏已七月,無德而祿,其殃將至。且傅職清峻,亢禮 儲極,以臣凡走,豈可暫安。荷恩懼罪,不敢執固,焦魂褫氣,憂迫失常。況臣發 醜人群,病絕力效,穢朝點列,顧無與等,獨息易駭,慚懼難持。伏願薄回矜愍, 全臣身計,大夫之俸,足以自周,久懷欣羨,未敢幹請,仰希慈宥,照臣款誠。
shàng zhào dá yuē:
上詔答曰:
qù wǔ yuè zhōng, wú bìng shǐ chà, wèi kān láo yì, shǐ qīng děng kàn xuǎn dié, shǔ jìng, qǐng chì shī xíng. cǐ fēi mì shì, wài jiān bù róng dōu bù wén. rán chuán shì hǎo é, yóu lái cháng huàn. yīn héng qī, pǐ fù ěr, guī gé zhī nèi, chuán wén shì fù zuò yī liǎng bèi luò mò, jiān wèi qīng shì qīn gù, xī qīng shǔ, bù bì yún xuǎn shì dú guān qīng yě. héng qī suī shì chuán wén zhī pì, dà dū fēi kě hài yì. qiě jǔ yuán jiàn kǎi, xián yóu chóu zī, kě wèi táng yáo bù míng, xià gàn qí zhèng xié? yōu yōu hǎo zhà guì rén jí zài shì zhě, shǔ qīng ǒu bù xī ěr, duō shì qí zhōu xuán mén shēng bèi, zuò qí shǔ tuō, guì rén jí zài shì zhě, yǒng wú yóu zhī. fēi tú zhǐ yú jīng shī, nǎi zhì zhōu jùn xiàn zhōng, huò yǒu zhà zuò shū shū, zhuó rán yǒu wén jī zhě. zhū shè rén yòu chéng bèi, jí qīn jìn qū shǐ rén, lǜ yǒu zuò qí míng, zài jìn wù, qiú tíng jiǎn xiào, qiáng mài wěi wù yǔ guān, réng qiú jiāo zhí, huò shǔ rén qiú qǐ zhōu jùn zī lǐ, xī juān hū zhào jí lǔ fā chuán chē, bìng qǐ bān xià zài suǒ, yǒu jí zhù lù. dàn qīng guì rén, bù róng yǒu cǐ qǐ. yóu lái yǒu shì, hé gù dú jīng!
去五月中,吾病始差,未堪勞役,使卿等看選牒,署竟,請敕施行。此非密事, 外間不容都不聞。然傳事好訛,由來常患。殷恆妻,匹婦耳,閨閣之內,傳聞事復 作一兩倍落漠,兼謂卿是親故,希卿署,不必雲選事獨關卿也。恆妻雖是傳聞之僻, 大都非可駭異。且舉元薦凱,咸由疇諮,可謂唐堯不明,下干其政邪?悠悠好詐貴 人及在事者,屬卿偶不悉耳,多是其周旋門生輩,作其屬託,貴人及在事者,永無 由知。非徒止於京師,乃至州郡縣中,或有詐作書疏,灼然有文跡者。諸舍人右丞 輩,及親近驅使人,慮有作其名,載禁物,求停檢校,強賣猥物與官,仍求交直, 或屬人求乞州郡資禮,希蠲呼召及虜發船車,並啟班下在所,有即駐錄。但卿貴人, 不容有此啟。由來有是,何故獨驚!
rén jū guì yào, dàn wèn xīn ruò wèi ěr. dà míng zhī shì, cháo xú èr dài, wèi bù guò zhí jǐ, quán kàng rén zhǔ yán shī bó bái yī pú shè, héng xíng shàng shū zhōng. lìng yuán càn zuò pú shè lǐng xuǎn, ér rén wǎng wǎng bù zhī yǒu càn. càn qiān wèi lìng, jū zhī bù yí. jīn jì shěng lù, lìng biàn jū xī zhī lù rèn, zhì shěng shì jí gàn tóng, bìng yī lù gé. càn zuò lìng lái, yì bù yì wèi pú shè. rén qíng xiàng càn, dàn dàn rán yì fù bù gǎi cháng. yǐ cǐ jū guì wèi yào rèn, dāng yǒu zhì yōu jīng lǐ bù? qīng jīn suī zuò yáng zhōu, tài zǐ fù wèi suī guì, ér bù guān cháo zhèng, kě ān bù jù, chà yú càn yě. xiǎng qīng xū xīn shòu róng, ér bù wèi lèi.
人居貴要,但問心若為耳。大明之世,巢、徐、二戴,位不過執戟,權亢人主; 顏師伯白衣僕射,橫行尚書中。令袁粲作僕射領選,而人往往不知有粲。粲遷為令, 居之不疑。今既省錄,令便居昔之錄任,置省事及干童,並依錄格。粲作令來,亦 不異為僕射。人情向粲,淡淡然亦復不改常。以此居貴位要任,當有致憂兢理不? 卿今雖作揚州,太子傅位雖貴,而不關朝政,可安不懼,差於粲也。想卿虛心受榮, 而不為累。
guì gāo yǒu wēi dài zhī jù, bēi jiàn yǒu gōu hè zhī yōu, zhāng dān shuāng zāi, mù yàn liǎng shī, yǒu xīn yú bì huò, bù rú wú xīn yú rèn yùn. fū qiān rèn zhī mù, jì cuī yú fǔ jīn yī cùn zhī cǎo, yì cuì yú jiàn tà. gāo yá zhī xiū gàn, yǔ shēn gǔ zhī qiǎn tiáo, cún wáng zhī yào, jù xì yī kuí ěr. jìn bì wàn qī zhàn jiē huò, sǐ yú yǒu xià shǔ xiàng fèi yī cóng róng zuò tán, bì yú cì kè. gù gān xīn yú lǚ wēi, wèi bì féng huò zòng yì yú chù ān, bù bì quán fú. dàn guì zhě zì xī, gù měi yōu qí shēn jiàn zhě zì qīng, gù yì wàng qí jǐ. rán wèi jiào zhě, měi jiè guì bù jiè jiàn, yán qí guì mǎn hǎo zì shì yě. fán míng wèi guì dá, rén yǐ zài huái, tài zé chù rén gǎi róng, bù zé xíng lù jiē è. zhì rú jiàn zhě, fǒu tài bù zú yǐ dòng rén, cún wáng bù zú yǐ guà shù, sǐ yú gōu dú, sǐ yú tú lù zhě, tiān dì zhī jiān, yì fù hé xiàn, rén bù yǐ xì yì ěr.
貴高有危殆之懼,卑賤有溝壑之憂,張、單雙災,木雁兩失,有心於避禍,不 如無心於任運。夫千仞之木,既摧於斧斤;一寸之草,亦瘁於踐蹋。高崖之修干, 與深谷之淺條,存亡之要,巨細一揆耳。晉畢萬七戰皆獲,死於牖下;蜀相費禕從 容坐談,斃於刺客。故甘心於履危,未必逢禍;縱意於處安,不必全福。但貴者自 惜,故每憂其身;賤者自輕,故易忘其己。然為教者,每誡貴不誡賤,言其貴滿好 自恃也。凡名位貴達,人以在懷,泰則觸人改容,不則行路嗟愕。至如賤者,否泰 不足以動人,存亡不足以絓數,死於溝瀆,死於塗路者,天地之間,亦復何限,人 不以系意耳。
yǐ cǐ ér tuī, guì hé bì nán chù, zéi hé bì yì ān. dàn rén shēng yě zì yīng bēi shèn wèi dào, xíng jǐ yòng xīn, wù sī jǐn xī. ruò nǎi jí xiōng dà qī, zhèng yīng wěi zhī lǐ yùn, zāo suí cān chà, mò bù yóu mìng yě. jì fēi shèng rén, bù néng jiàn jí xiōng zhī xiān, zhèng shì yī xī yú lǐ, yán kě xíng ér wèi zhī ěr. dé jí zhě shì qí mìng jí, yù bù jí zhě shì qí mìng xiōng. yǐ jìn shì lùn zhī, jǐng hé zhī shì, jìn píng shù rén cóng shòu yáng guī luàn cháo, rén jiē wèi zhī zhàn lì, ér nǎi yù zhōng xìng zhī yùn yuán yǐ tú bì huò yú xiāng yáng, dāng shí jiē xiàn zhī, wèi wèi líng xiāo jià fèng, suì yǔ yì jiā tóng miè. luò zǎi jiàn yòu zhǔ, yǔ rén yún: yuè wáng zhǎng jǐng niǎo huì, kě yǔ gòng yōu, bù kě yǔ gòng lè. fàn lǐ qù ér quán shēn, wén zhǒng liú ér yù huò. jīn zhǔ shàng kǒu jǐng, pō yǒu yuè wáng zhī zhuàng, wǒ zài shàng shū zhōng jiǔ, bù qù bì wēi. suì qiú nán jiāng xiǎo xiàn. zhū dōu lìng shǐ zhù jīng shī zhě, jiē zāo zhōng xìng zhī qìng, rén rén méng jué jí zǎi zhí yì jiā rǎn zuì, jīn mù chán shēn, xìng mìng jǐ jué. qīng ěr yǎn suǒ wén jiàn, ān wēi zài yùn, hé kě yù tú xié!
以此而推,貴何必難處,賊何必易安。但人生也自應卑慎為道,行己用心,務 思謹惜。若乃吉凶大期,正應委之理運,遭隨參差,莫不由命也。既非聖人,不能 見吉凶之先,正是依俙於理,言可行而為之耳。得吉者是其命吉,遇不吉者是其命 凶。以近事論之,景和之世,晉平庶人從壽陽歸亂朝,人皆為之戰慄,而乃遇中興 之運;袁顗圖避禍於襄陽,當時皆羨之,謂為陵霄駕鳳,遂與義嘉同滅。駱宰見幼 主,語人云:「越王長頸鳥喙,可與共憂,不可與共樂。范蠡去而全身,文種留而 遇禍。今主上口頸,頗有越王之狀,我在尚書中久,不去必危。」遂求南江小縣。 諸都令史住京師者,皆遭中興之慶,人人蒙爵級;宰值義嘉染罪,金木纏身,性命 幾絕。卿耳眼所聞見,安危在運,何可預圖邪!
shí shàng jì yǒu jí, ér zhū dì bìng yǐ jiàn shā, wéi guì yáng wáng xiū fàn rén cái běn liè, bù jiàn yí, chū wèi jiāng zhōu cì shǐ. lǜ yī dàn yàn jià, huáng hòu lín cháo, zé jǐng wén zì rán chéng zǎi xiàng, mén zú qiáng shèng, jí yuán jiù zhī zhòng, suì mù bù wèi chún chén. tài yù yuán nián chūn, shàng jí dǔ, nǎi qiǎn shǐ sòng yào cì jǐng wén sǐ, shǒu zhào yuē: yǔ qīng zhōu xuán, yù quán qīng mén hù, gù yǒu cǐ chù fēn. sǐ shí nián liù shí. zhuī zèng chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, cháng shì zhōng shū jiān cì shǐ rú gù, shì yuē yì hóu.
時上既有疾,而諸弟並已見殺,唯桂陽王休范人才本劣,不見疑,出為江州刺 史。慮一旦晏駕,皇后臨朝,則景文自然成宰相,門族強盛,藉元舅之重,歲暮不 為純臣。泰豫元年春,上疾篤,乃遣使送藥賜景文死,手詔曰:「與卿周旋,欲全 卿門戶,故有此處分。」死時年六十。追贈車騎將軍、開府儀同三司,常侍、中書 監、刺史如故,諡曰懿侯。
zhǎng zi xuàn, zì zhǎng sù. nián qī suì, dú lùn yǔ zhì zhōu jiān yú èr dài, wài zǔ hé shàng zhī xì zhī yuē: yē yē hū wén zāi. xuàn jí dá yuē: cǎo wěng fēng bì yǎn. shǎo yǐ mǐn huì jiàn zhī. jí zhǎng, dǔ zhì hǎo xué, guān zhì mì shū chéng. nián èr shí sì, xiān jǐng wén zú, shì yuē gōng shì zǐ. zi chuò xí fēng, qí shòu chán, guó chú.
長子絢,字長素。年七歲,讀《論語》至「周監於二代」,外祖何尚之戲之曰: 「耶耶乎文哉。」絢即答曰:「草蓊風必偃。」少以敏惠見知。及長,篤志好學, 官至秘書丞。年二十四,先景文卒,諡曰恭世子。子婼襲封,齊受禪,國除。
jǐng wén xiōng zi yùn, zì yàn shēn. fù kǎi, tài zhōng dài fū, rén cái fán liè, gù yùn bù wèi qún cóng suǒ lǐ, cháng huái chǐ kǎi. jiā pín, wèi guǎng dé lìng, huì tài zōng chū jí wèi, sì fāng pàn nì, yùn suì gǎn jī wèi jiāng, jiǎ níng shuò jiāng jūn, jiàn ān wáng xiū rén sī tú cān jūn, lìng rú gù. jǐng wén shén bù yuè, yǔ zhī yuē: ā yì, rǔ bì pò wǒ mén hù. ā yì zhě, yùn xiǎo zì yě. shì níng, fēng jí yáng xiàn nán, shí yì sān bǎi hù. wèi zhōng shū huáng mén láng, jìn líng yì xìng tài shǒu, suǒ lì bìng tān zòng. zài yì xìng yīng jiàn shōu zhì, yǐ tài hòu gù, zhǐ miǎn guān.
景文兄子蘊,字彥深。父楷,太中大夫,人才凡劣,故蘊不為群從所禮,常懷 恥慨。家貧,為廣德令,會太宗初即位,四方叛逆,蘊遂感激為將,假寧朔將軍, 建安王休仁司徒參軍,令如故。景文甚不悅,語之曰:「阿益,汝必破我門戶。」 阿益者,蘊小字也。事寧,封吉陽縣男,食邑三百戶。為中書、黃門郎,晉陵、義 興太守,所蒞並貪縱。在義興應見收治,以太后故,止免官。
fèi dì yuán huī chū, fù wèi huáng mén láng, dōng yáng tài shǒu. wèi zhī jùn, zhí guì yáng wáng xiū fàn bī jīng yì, yùn lǐng bīng yú zhū què mén zhàn bài bèi chuàng, shì píng, chú shì zhōng, chū wèi níng shuò jiāng jūn xiāng zhōu cì shǐ. yùn qīng zào, báo yú xíng yè, shí shěn yōu zhī wèi jīng zhōu cì shǐ, mì yǒu yì zhì, yùn yǔ zhī jié hòu. jí qí wáng fǔ cháo zhèng, yùn yōu zhī biàn lián móu wèi luàn, huì zāo mǔ yōu, hái dōu, tíng bā líng shí yú rì, gèng yǔ yōu zhī chéng móu. shí qí wáng shì zǐ wèi yǐng zhōu xíng shì, yùn zhì yǐng zhōu, wèi shì zǐ bì xià wèi zhī, yù yīn cǐ wèi biàn, jù xià kǒu, yǔ jīng zhōu lián héng. shì zǐ jué qí yì, chēng jí bù wǎng, yòu yán bīng zì wèi, yùn jì bù de xíng, nǎi xià. jí yōu zhī wèi nì, yùn mì yǔ sī tú yuán càn děng jié móu, shì zài càn chuán. shì bài, zǒu dòu chǎng, zhuī qín, zhǎn yú mò líng shì.
廢帝元徽初,復為黃門郎,東陽太守。未之郡,值桂陽王休范逼京邑,蘊領兵 於硃雀門戰敗被創,事平,除侍中,出為寧朔將軍、湘州刺史。蘊輕躁,薄於行業, 時沈攸之為荊州刺史,密有異志,蘊與之結厚。及齊王輔朝政,蘊、攸之便連謀為 亂,會遭母憂,還都,停巴陵十餘日,更與攸之成謀。時齊王世子為郢州行事,蘊 至郢州,謂世子必下慰之,欲因此為變,據夏口,與荊州連橫。世子覺其意,稱疾 不往,又嚴兵自衛,蘊計不得行,乃下。及攸之為逆,蘊密與司徒袁粲等結謀,事 在粲傳。事敗,走斗場,追禽,斬於秣陵市。
jǐng wén dì zǐ fú, dà míng mò, wèi hǎi yán lìng. tài shǐ chū, tiān xià fǎn pàn, wéi fú dú bù tóng nì, guān zhì sī tú jì shì cān jūn.
景文弟子孚,大明末,為海鹽令。泰始初,天下反叛,唯孚獨不同逆,官至司 徒記室參軍。
shǐ chén yuē: wáng jǐng wén ruò nián lì yù, shēng fāng jí shén, róng guì zhī lái, fěi yóu shì zhì. ruò tài shǐ zhī cháo, shēn fēi wài qī, yǔ yuán càn qún gōng fāng cān bìng lù, qīng fù zhī zāi, shù jǐ kě miǎn. yǔ yuán guī zhī ràng zhōng shū lìng, yì zài cǐ hū!
史臣曰:王景文弱年立譽,聲芳籍甚,榮貴之來,匪由勢至。若泰始之朝,身 非外戚,與袁粲群公方驂並路,傾覆之災,庶幾可免。庾元規之讓中書令,義在此 乎!