wǔ dì zhōng
武帝中
qī nián zhēng yuè jǐ wèi, zhèn lǚ yú jīng shī, gǎi shòu dà jiāng jūn yáng zhōu mù, gěi bān jiàn èr shí rén, běn guān xī rú gù, gù cí. fán nán běi zhēng fá zhàn wáng zhě, bìng liè shàng fù zèng. shī sàng wèi fǎn, qiǎn zhǔ shuài yíng jiē, zhì hái běn tǔ. èr yuè, lú xún zhì pān yú, wèi sūn jì gāo suǒ pò, shōu yú zhòng nán zǒu. liú fān mèng huái yù zhǎn xú dào fù yú shǐ xìng.
七年正月己未,振旅於京師,改授大將軍、揚州牧,給班劍二十人,本官悉如 故,固辭。凡南北征伐戰亡者,並列上賻贈。屍喪未反,遣主帥迎接,致還本土。 二月,盧循至番禺,為孫季高所破,收餘眾南走。劉籓、孟懷玉斬徐道覆於始興。
jìn zì zhōng xìng yǐ lái, zhì gāng dà chí, quán mén bìng jiān, qiáng ruò xiāng líng, bǎi xìng liú lí, bù dé bǎo qí chǎn yè. huán xuán pō yù lí gǎi, jìng bù néng xíng. gōng jì zuò fǔ, dà shì guǐ zé, háo qiáng sù rán, yuǎn jìn zhī jìn. zhì shì, huì jī yú yáo yú liàng fù cáng nì wáng mìng qiān yú rén, gōng zhū liàng, miǎn huì jī nèi shǐ sī mǎ xiū zhī.
晉自中興以來,治綱大弛,權門併兼,強弱相凌,百姓流離,不得保其產業。 桓玄頗欲釐改,竟不能行。公既作輔,大示軌則,豪強肅然,遠近知禁。至是,會 稽餘姚虞亮復藏匿亡命千餘人,公誅亮,免會稽內史司馬休之。
tiān zǐ yòu shēn qián mìng, gōng gù cí. yú shì gǎi shòu tài wèi zhōng shū jiān, nǎi shòu mìng. fèng sòng huáng yuè, jiě jì zhōu. jiāo zhōu cì shǐ dù huì dù zhǎn lú xún, chuán shǒu jīng shī. xiān shì, zhū zhōu jùn suǒ qiǎn xiù cái xiào lián, duō fēi qí rén, gōng biǎo tiān zǐ, shēn míng jiù zhì, yī jiù cè shì.
天子又申前命,公固辭。於是改授太尉、中書監,乃受命。奉送黃鉞,解冀州。 交州刺史杜慧度斬盧循,傳首京師。先是,諸州郡所遣秀才、孝廉,多非其人,公 表天子,申明舊制,依舊策試。
zhēng xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ dào guī jí huàn qiú guī. bā nián sì yuè, gǎi shòu yù zhōu cì shǐ, yǐ hòu jiāng jūn yù zhōu cì shǐ liú yì dài zhī. yì yǔ gōng jù jǔ dà yì, xìng fù jìn shì, zì wèi jīng chéng guǎng líng, gōng yè zú yǐ xiāng kàng. suī quán shì tuī gōng, ér xīn bù fú yě. yì jì yǒu xióng cái dà zhì, hòu zì jīn xǔ, cháo shì sù wàng zhě duō guī zhī. yǔ shàng shū pú shè xiè hùn dān yáng yǐn xī sēng shī bìng shēn xiāng jié. jí xī zhèn jiāng líng, yù zhōu jiù fǔ, duō gē yǐ zì suí, qǐng sēng shī wèi nán mán xiào wèi. jì zhī yì bù néng jū xià, zhōng wèi yì duān, mì tú zhī. yì zhì xī, chēng jí dǔ, biǎo qiú cóng dì yǎn zhōu cì shǐ fān yǐ wèi fù èr, wěi xǔ yān. jiǔ yuè, fān rù cháo, gōng mìng shōu fān jí xiè hùn, bìng yú yù cì sǐ. zì biǎo tǎo yì, yòu jiǎ huáng yuè, lǜ zhū jūn xī zhēng. yǐ qián zhèn jūn jiāng jūn sī mǎ xiū zhī wèi píng xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ, yǎn zhōu cì shǐ dào lián zhèn dān tú, yù zhōu cì shǐ zhū gé zhǎng mín jiān tài wèi liú fǔ shì, jiā tài wèi sī mǎ, dān yáng yǐn liú mù zhī jiàn wēi jiāng jūn, pèi yǐ shí lì. rén wǔ, fā zì jīng shī. qiǎn cān jūn wáng zhèn è lóng xiāng jiāng jūn kuǎi ēn qián xí jiāng líng. shí yuè, zhèn è kè jiāng líng, yì jí dǎng yǔ jiē fú zhū. shí yī yuè jǐ mǎo, gōng zhì jiāng líng, xià shū yuē:
征西將軍、荊州刺史道規疾患求歸。八年四月,改授豫州刺史,以後將軍、豫 州刺史劉毅代之。毅與公俱舉大義,興復晉室,自謂京城、廣陵,功業足以相抗。 雖權事推公,而心不服也。毅既有雄才大志,厚自矜許,朝士素望者多歸之。與尚 書僕射謝混、丹陽尹郗僧施並深相結。及西鎮江陵,豫州舊府,多割以自隨,請僧 施為南蠻校尉。既知毅不能居下,終為異端,密圖之。毅至西,稱疾篤,表求從弟 兗州刺史籓以為副貳,偽許焉。九月,籓入朝,公命收籓及謝混,並於獄賜死。自 表討毅,又假黃鉞,率諸軍西征。以前鎮軍將軍司馬休之為平西將軍、荊州刺史, 兗州刺史道憐鎮丹徒,豫州刺史諸葛長民監太尉留府事,加太尉司馬,丹陽尹劉穆 之建威將軍,配以實力。壬午,發自京師。遣參軍王鎮惡、龍驤將軍蒯恩前襲江陵。 十月,鎮惡克江陵,毅及黨與皆伏誅。十一月己卯,公至江陵,下書曰:
fū qù bì zhěng mín, bì cún jiǎn shù, shě wǎng xiū gāng, suī fán yì lǐ. jiāng jīng diāo cán, xíng zhèng duō què qǐng nián shì gù, suī fǔ wèi zhōu. suì lìng bǎi xìng pí guì, suì yuè zī shén, cái shāng yì kùn, lǜ bù xìng shēng. diāo cán zhī yú, ér bù jiǎn jiù, kè bō zhēng qiú, bù xún zhèng dào. zǎi lì zhī sī, huò fēi liáng gàn, wèi néng fēi gōng jiǎn, gǒu qiú yíng gěi, jī xí shēng cháng, jiàn bù zhī gǎi.
夫去弊拯民,必存簡恕,舍網修綱,雖煩易理。江、荊凋殘,刑政多闕;頃年 事故,綏撫未周。遂令百姓疲匱,歲月滋甚,財傷役困,慮不幸生。凋殘之餘,而 不減舊,刻剝徵求,不循政道。宰蒞之司,或非良干,未能菲躬儉,苟求盈給,積 習生常,漸不知改。
jìn yīn róng yì, lái shè èr zhōu, jiàn jìng qīn mín, yù jiàn qí mò sī yù zhèn qí suǒ jí, xù qí suǒ kǔ. fán zū shuì diào yì, xī yí yǐ jiàn hù wèi zhèng. zhōu jùn xiàn tún tián chí sāi, zhū fēi jūn guó suǒ zī, lì rén shǒu zǎi zhě, jīn yī qiè chú zhī. zhōu jùn xiàn lì, jiē yī shàng shū dìng zhì shí hù zhì. tái diào guǐ mǎo zǐ cái, gēng zǐ pí máo, kě xī tíng shěng, bié liàng suǒ chū. bā líng jūn zhé dù zhī, yī jiù bīng yùn. yuán wǔ suì xíng yǐ xià, fán suǒ zhì lù zéi jiā yú kǒu, yì xī yuán fàng.
近因戎役,來涉二州,踐境親民,愈見其瘼;思欲振其所急,恤其所苦。凡租 稅調役,悉宜以見戶為正。州郡縣屯田池塞,諸非軍國所資,利人守宰者,今一切 除之。州郡縣吏,皆依尚書定製實戶置。台調癸卯梓材,庚子皮毛,可悉停省,別 量所出。巴陵均折度支,依舊兵運。原五歲刑已下,凡所質錄賊家余口,亦悉原放。
yǐ jīng zhōu shí jùn wèi xiāng zhōu, gōng nǎi jìn dū, yǐ xī yáng tài shǒu zhū líng shí wèi yì zhōu cì shǐ, lǜ zhòng fá shǔ. jìn gōng tài fù yáng zhōu mù, jiā yǔ bǎo gǔ chuī, bān jiàn èr shí rén.
以荊州十郡為湘州,公乃進督,以西陽太守硃齡石為益州刺史,率眾伐蜀。進 公太傅、揚州牧,加羽葆鼓吹,班劍二十人。
jiǔ nián èr yuè yǐ chǒu, gōng zhì zì jiāng líng. chū, zhū gé zhǎng mín tān yín jiāo héng, wèi shì mín suǒ huàn kǔ. gōng yǐ qí tóng dà yì, yōu róng zhī. liú yì jì zhū, zhǎng mín wèi suǒ qīn yuē: xī nián hǎi péng yuè, jīn nián zhū hán xìn, huò qí zhì yǐ. jiāng móu zuò luàn. gōng kè qī zhì jīng yì, ér měi yān liú bù jìn, gōng qīng yǐ xià pín rì fèng hòu yú xīn tíng, zhǎng mín yì zhòu chū. jì ér gōng qīng zhōu mì zhì, yǐ hái dōng fǔ yǐ. zhǎng mín dào mén, yǐn qián, què rén xián yǔ, fán píng shēng yú zhǎng mín suǒ bù jǐn zhě, jiē yǔ jí zhī zhǎng mín shén shuō. yǐ mì mìng zuǒ yòu zhuàng shì dīng wǔ děng zì màn hòu chū, yú zuò lā yān. zhǎng mín zhuì chuáng, yòu yú dì ōu zhī, sǐ yú chuáng cè. yú shī fù tíng wèi bìng zhū qí dì lí mín. wǔ xiāo yǒng yǒu qì lì, shí rén wèi zhī yǔ yuē: wù bá hù, fù dīng wǔ.
九年二月乙丑,公至自江陵。初,諸葛長民貪淫驕橫,為士民所患苦。公以其 同大義,優容之。劉毅既誅,長民謂所親曰:「昔年醢彭越,今年誅韓信,禍其至 矣。」將謀作亂。公剋期至京邑,而每淹留不進,公卿以下頻日奉候於新亭,長民 亦驟出。既而公輕舟密至,已還東府矣。長民到門,引前,卻人閒語,凡平生於長 民所不盡者,皆與及之;長民甚說。已密命左右壯士丁旿等自幔後出,於坐拉焉。 長民墜床,又於地毆之,死於床側。輿屍付廷尉;並誅其弟黎民。午驍勇有氣力, 時人為之語曰:「勿跋扈,付丁旿。」
xiān shì, shān hú chuān zé, jiē wèi háo qiáng suǒ zhuān, xiǎo mín xīn cǎi yú diào, jiē zé shuì zhí, zhì shì jìn duàn zhī. shí mín jū wèi yī, gōng biǎo yuē:
先是,山湖川澤,皆為豪強所專,小民薪采漁釣,皆責稅直,至是禁斷之。時 民居未一,公表曰:
chén wén xiān wáng zhì zhì, jiǔ tǔ yōu xù fēn jìng huà jiāng, gè ān qí jū zài xī shèng shì, rén wú qiān yè, gù jǐng tián zhī zhì, sān dài yǐ lóng. qín gé sī zhèng, hàn suì bù gǎi fù qiáng jiān bìng, yú shì wèi bì. rán jiǔ fú fú rǎo, suǒ tuō chéng jiù, zài hàn xī jīng, dà qiān tián jǐng zhī zú, yǐ shí guān zhōng, jí yǐ sān fǔ wèi xiāng lǘ, bù fù xì zhī yú qí chǔ. zì yǒng jiā bō yuè, yuán tuō huái hǎi, cháo yǒu kuāng fù zhī suàn, mín huái sī běn zhī xīn, jīng lüè zhī tú, rì bù xiá gěi. shì yǐ níng mín suī zhì, yóu yǒu wèi huáng. jí zhì dà sī mǎ huán wēn, yǐ mín wú dìng běn, shāng zhì wèi shēn, gēng xū tǔ duàn, yǐ yī qí yè. yú shí cái fù guó fēng, shí yóu yú cǐ. zì zī qì jīn, mí lì nián zài, huà yī zhī zhì, jiàn yòng tuí chí. zá jū liú yù, lǘ wǔ fú xiū, wáng huà suǒ yǐ wèi chún, mín mò suǒ yǐ yóu zài.
臣聞先王制治,九土攸序;分境畫疆,各安其居;在昔盛世,人無遷業,故井 田之制,三代以隆。秦革斯政,漢遂不改;富強兼併,於是為弊。然九服弗擾,所 托成舊,在漢西京,大遷田、景之族,以實關中,即以三輔為鄉閭,不復系之於齊、 楚。自永嘉播越,爰托淮、海,朝有匡復之算,民懷思本之心,經略之圖,日不暇 給。是以寧民綏治,猶有未遑。及至大司馬桓溫,以民無定本,傷治為深,庚戌土 斷,以一其業。於時財阜國豐,實由於此。自茲迄今,彌歷年載,畫一之制,漸用 頹弛。雜居流寓,閭伍弗修,王化所以未純,民瘼所以猶在。
chén hè zhòng rèn, chǐ zé shí shēn, zì fēi gǎi diào jiě zhāng, wú yǐ jì zhì. fū rén qíng zhì cháng, nán yǔ lǜ shǐ, suǒ wèi fù mǔ zhī bāng yǐ wèi sāng zǐ zhě, chéng yǐ shēng yān zhōng yān, jìng ài suǒ tuō ěr. jīn suǒ jū lěi shì, fén lǒng chéng háng, jìng gōng zhī chéng, qǐ bù yǔ shì ér zhì. qǐng zhǔn gēng xū tǔ duàn zhī kē, shù zǐ běn suǒ hóng, shāo yǔ shì zhe. rán hòu lǜ zhī yǐ rén yì, gǔ zhī yǐ wēi wǔ, chāo dà jiāng ér kuà huáng hé, fǔ jiǔ zhōu ér fù jiù tǔ, zé liàn běn zhī zhì, nǎi sù yóu yú dāng nián, zài shǐ zàn qín, yào zhōng suǒ yǐ néng yì. fú wéi bì xià, chuí jīn wàn mín, lián qí suǒ shī, yǒng huái hóng yàn zhī shī, sī lóng zhōng xìng zhī yè. jì wěi chén yǐ guó zhòng, qī chén yǐ níng jì, ruò suǒ qǐ hé yǔn, qǐng fù wài shī xíng.
臣荷重任,恥責實深,自非改調解張,無以濟治。夫人情滯常,難與慮始,所 謂父母之邦以為桑梓者,誠以生焉終焉,敬愛所託耳。今所居累世,墳壟成行,敬 恭之誠,豈不與事而至。請准庚戌土斷之科,庶子本所弘,稍與事著。然後率之以 仁義,鼓之以威武,超大江而跨黃河,撫九州而復舊土,則戀本之志,乃速由於當 年,在始暫勤,要終所以能易。伏惟陛下,垂矜萬民,憐其所失,永懷《鴻雁》之 詩,思隆中興之業。既委臣以國重,期臣以寧濟,若所啟合允,請付外施行。
yú shì yī jiè tǔ duàn, wéi xú yǎn qīng sān zhōu jū jìn líng zhě, bù zài duàn lì. zhū liú yù jùn xiàn, duō bèi bìng shěng. yǐ gōng lǐng zhèn xī jiāng jūn yù zhōu cì shǐ. gōng gù ràng tài fù zhōu mù jí bān jiàn, fèng hái huáng yuè. qī yuè, zhū líng shí píng shǔ, zhǎn wěi shǔ wáng qiào zòng, chuán shǒu jīng shī. jiǔ yuè, fēng gōng cì zǐ yì zhēn wèi guì yáng xiàn gōng, yǐ shǎng píng qí jí dìng lú xún yě. tiān zǐ chóng shēn qián mìng, shòu gōng tài fù yáng zhōu mù, jiā yǔ bǎo gǔ chuī bān jiàn èr shí rén. jiāng lì bǎi yú dūn quàn, nǎi shòu yǔ bǎo gǔ chuī bān jiàn, yú gù cí. shí nián, xī mín jiǎn yì. zhú dōng fǔ, qǐ fǔ shě.
於是依界土斷,唯徐、兗、青三州居晉陵者,不在斷例。諸流寓郡縣,多被並 省。以公領鎮西將軍、豫州刺史。公固讓太傅、州牧及班劍,奉還黃鉞。七月,硃 齡石平蜀,斬偽蜀王譙縱,傳首京師。九月,封公次子義真為桂陽縣公,以賞平齊 及定盧循也。天子重申前命,授公太傅、揚州牧,加羽葆、鼓吹、班劍二十人。將 吏百餘敦勸,乃受羽葆、鼓吹、班劍,余固辭。十年,息民簡役。築東府,起府舍。
píng xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ sī mǎ xiū zhī, zōng shì zhī zhòng, yòu dé jiāng hàn rén xīn, gōng yí qí yǒu yì zhì. ér xiū zhī xiōng zi qiào wáng wén sī zài jīng shī, zhāo jí qīng xiá, gōng zhí wén sī sòng hái xiū zhī, lìng zì wèi qí suǒ. xiū zhī biǎo fèi wén sī, bìng yǔ gōng shū chén xiè. shí yī nián zhēng yuè, gōng shōu xiū zhī zǐ wén bǎo xiōng zi wén zǔ, bìng yú yù cì sǐ. lǜ zhòng jūn xī tǎo, fù jiā huáng yuè, lǐng jīng zhōu cì shǐ. xīn sì, fā jīng shī, yǐ zhōng jūn jiāng jūn dào lián jiān liú fǔ shì. xiū zhī shàng biǎo zì chén yuē:
平西將軍、荊州刺史司馬休之,宗室之重,又得江漢人心,公疑其有異志。而 休之兄子譙王文思在京師,招集輕俠,公執文思送還休之,令自為其所。休之表廢 文思,並與公書陳謝。十一年正月,公收休之子文寶、兄子文祖,並於獄賜死。率 眾軍西討,復加黃鉞,領荊州刺史。辛巳,發京師,以中軍將軍道憐監留府事。休 之上表自陳曰:
chén wén yùn bù cháng yī, zhì luàn dài yǒu, yáng jiǔ jì xiè, pǐ zhōng zé tài. xī cuàn chén sì nì, huáng gāng jué niǔ. shí shì wèi gǎi, dǐng zuò zài lóng. tài wèi chén huì wēi wǔ míng duàn, shǒu jiàn yì qí, chú dàng yuán xiōng, huáng jū fǎn zhèng. bù yī pǐ fū, kuāng fù shè jì, nán jiǎo lú xún, běi dìng guǎng gù, qiān zài yǐ lái, gōng wú yǔ děng. yóu shì sì hǎi guī měi, cháo yě tuī chóng. jì wèi qióng tái mù, quán qīng rén zhǔ, bù néng yǐ dào chù gōng, shì chǒng jiāo yì. zì yǐ chóu shǎng jì jí, biàn qíng zài wú shàng xíng lù nì làn, zhèng yòng bào kē. wèn dǐng zhī jī rì zhāng, rén chén zhī lǐ dùn quē. bì xià sì shí shàn yù, chù shì xiàn kōng, gōng shěng gòng fèng, shí bù yī zài. huáng hòu qǐn jí zhī jì, tāng yào bù zhōu shǒu yǔ jiā shū, duō suǒ qiú gào. jiē shì cháo shì gòng suǒ wén jiàn, mò bù shāng huái fèn tàn, kǒu bù gǎn yán. qián yáng zhōu cì shǐ yuán xiǎn dì wǔ xī fǎ xìng, huán xuán zhī xìn, táo yuǎn yú wài, wáng lù jì kāi, shǐ dé guī běn. tài fù zhī yìn, jué ér fù xìng, fán zài yǒu huái, shuí bù gǎn qìng. huì tūn shì zhī xīn, bù bì qīng zhòng, yǐ fǎ xìng cōng mǐn míng huì, bì wèi mín wàng suǒ guī fāng lán jì mào, nèi huái zēng è, nǎi wàng shàn yì yán, wú zuì jí lù. dà sī mǎ chén dé wén jí wáng fēi gōng zhǔ, qíng jì qiè bī, bìng láng bèi qǐng mìng, nì sì huò dú, shì bù jīn xǔ, yuān kù zhī tòng, gǎn dòng xíng lù. zì yǐ dì bēi wèi zhòng, hé ēn chóng dà, nǎi yǐ shù niè yǔ dé wén dí hūn, zhì zī fēi ǒu, shí yóu wēi bī. gù wèi jiāng jūn liú yì yòu jiāng jūn liú fān qián jiāng jūn zhū gé zhǎng mín shàng shū pú shè xiè hùn nán mán xiào wèi xī sēng shī, huò shèng xūn dé yìn, lìng wàng zài shēn, jiē shè jì fǔ bì, xié zàn suǒ jì, wú zuì wú gū, yī dàn yí miè. cāi rěn zhī xìng, zhōng gǔ suǒ xī.
臣聞運不常一,治亂代有,陽九既謝,圮終則泰。昔篡臣肆逆,皇綱絕紐。十 世未改,鼎祚再隆。太尉臣諱威武明斷,首建義旗,除盪元兇,皇居反正。布衣匹 夫,匡復社稷,南剿盧循,北定廣固,千載以來,功無與等。由是四海歸美,朝野 推崇。既位窮台牧,權傾人主,不能以道處功,恃寵驕溢。自以酬賞既極,便情在 無上;刑戮逆濫,政用暴苛。問鼎之跡日彰,人臣之禮頓缺。陛下四時膳御,觸事 縣空,宮省供奉,十不一在。皇后寢疾之際,湯藥不周;手與家書,多所求告。皆 是朝士共所聞見,莫不傷懷憤嘆,口不敢言。前揚州刺史元顯第五息法興,桓玄之 釁,逃遠於外,王路既開,始得歸本。太傅之胤,絕而復興,凡在有懷,誰不感慶。 諱吞噬之心,不避輕重,以法興聰敏明慧,必為民望所歸;芳蘭既茂,內懷憎惡, 乃妄扇異言,無罪即戮。大司馬臣德文及王妃公主,情計切逼,並狼狽請命,逆肆 禍毒,誓不矜許,冤酷之痛,感動行路。自以地卑位重,荷恩崇大,乃以庶孽與德 文嫡婚,致茲非偶,實由威逼。故衛將軍劉毅、右將軍劉籓、前將軍諸葛長民、尚 書僕射謝混、南蠻校尉郗僧施,或盛勛德胤,令望在身,皆社稷輔弼,協贊所寄, 無罪無辜,一旦夷滅。猜忍之性,終古所希。
chén zì wéi mén hù shuāi pò, lài zhī huò cún, huáng jiā suǒ zhòng, zhōng gǔ nán pǐ. shì yǐ gōng sī guī féng, shì jǐn zhī shùn. zài shòu jīng zhōu, zhé kǔ chén gào. zì yǐ cái ruò wèi lóng, bù yí jiǔ hé fēn shǎn, lǚ qiú jiě rèn, bì bù jiàn tīng. qián jīng xié shì lǎo mǔ, bàn jiā jù xī, fán zhū zǐ zhí, xī liú jīng niǎn. chén xiōng zi qiào wáng wén sī, suī nián shào cháng rén, cū miǎn jiù huǐ, xìng hǎo jiāo yóu, wèi zhī fáng yuǎn, qún chǒu jiāo gòu, wèi qí fēng shēng. huì suì jiǎn lù rén shì, yuǎn sòng wén sī. chén shùn qí cǐ zhǐ, biǎo sòng zhāng jié, qǐng fèi wén sī, gǎi xí dà zōng, qiǎn xī wén bǎo sòng nǚ dōng guī. zì wèi tuī chéng fèng shùn, lǐ bù guò cǐ. qǐ yì huì bāo cáng huò xīn, suì jiàn tǎo fá, jiā è wén sī, gòu shēng zuì xìn. qún xiǎo zhī yán, yuǎn jìn zǔn dá, ér chén chún yú, àn xìn bì wèi bù rán. xún chén fǔ sī mǎ zhāng mào dù láng bèi dōng guī, nán píng tài shǒu tán fàn zhī fù yǐ cǐ yuè sān rì wěi jùn pàn nì, xún yǒu shěn wèn, dōng jūn yǐ shàng. huì jīn cǐ jǔ, fēi yǒu yuàn zēng, zhèng yǐ chén wáng shì zhī gàn, wèi jū fān yuè, shí xián jì jǐn, wéi chén dú cún, guī yǐ jiǎn miè, chéng qí cuàn shā. zhèn běi jiāng jūn chén zōng zhī qīng zhōu cì shǐ chén jìng xuān, bìng shì huì suǒ shēn jì dàn, yù yǐ cì chú dàng, rán hòu qīng yí tiān rì, yú shì kě yì.
臣自惟門戶衰破,賴之獲存,皇家所重,終古難匹。是以公私歸馮,事盡祗順。 再授荊州,輒苦陳告。自以才弱位隆,不宜久荷分陝,屢求解任,必不見聽。前經 攜侍老母,半家俱西,凡諸子侄,悉留京輦。臣兄子譙王文思,雖年少常人,粗免 咎悔,性好交遊,未知防遠,群醜交構,為其風聲。諱遂翦戮人士,遠送文思。臣 順其此旨,表送章節,請廢文思,改襲大宗,遣息文寶送女東歸。自謂推誠奉順, 理不過此。豈意諱包藏禍心,遂見討伐,加惡文思,構生罪釁。群小之言,遠近噂 沓,而臣純愚,暗信必謂不然。尋臣府司馬張茂度狼狽東歸,南平太守檀范之復 以此月三日委郡叛逆,尋有審問,東軍已上。諱今此舉,非有怨憎,正以臣王室之 干,位居籓岳,時賢既盡,唯臣獨存,規以翦滅,成其篡殺。鎮北將軍臣宗之、青 州刺史臣敬宣,並是諱所深忌憚,欲以次除盪,然後傾移天日,於事可易。
jīn jīng yōng yì tú, bù zhào ér jí, zi lái zhī zhòng, qí huì rú lín, qǐ chén wú dé suǒ néng suī zhì? gài qī miào zhī líng, lǐ guàn yōu xiǎn, zhé shòu wén sī zhèn wǔ jiāng jūn nán jùn tài shǒu, zōng zhī zǐ jìng líng tài shǒu lǔ guǐ jìn hào fǔ guó jiāng jūn. chén jīn yǔ zōng zhī qīn yù dà zhòng, chū jù jiāng jīn, àn jiǎ kàng wēi, suí yí yīng fù. jīn jiàng qí suǒ zhǐ, wéi huì xiōng dì fù zǐ ér yǐ. xū kè dàng kòu nì, xún xù chí wén. yóu chén qīng ruò, zhì huì líng héng, shàng cán fǔ kuì, wú yǐ cuò yán.
今荊、雍義徒,不召而集,子來之眾,其會如林,豈臣無德所能綏致?蓋七廟 之靈,理貫幽顯,輒授文思振武將軍、南郡太守,宗之子竟陵太守魯軌進號輔國將 軍。臣今與宗之親御大眾,出據江津,案甲抗威,隨宜應赴。今絳旗所指,唯諱兄 弟父子而已。須克蕩寇逆,尋續馳聞。由臣輕弱,致諱凌橫,上慚俯愧,無以厝顏。
xiū zhī fǔ lù shì cān jūn hán yán zhī, gù lì yě, yǒu gàn yòng cái néng. gōng wèi zhì jiāng líng, mì shǐ yǔ zhī shū yuē: wén sī shì yuán, yuǎn jìn suǒ zhī, qù qiū qiǎn kāng zhī sòng hái sī mǎ jūn zhě, tuī zhì gōng zhī jí yě. ér liǎo bù xùn kuì, yòu wú biǎo shū, wén sī jīng zhèng bù fǎn, cǐ shì tiān dì zhī bù róng. wú shòu mìng xī tǎo, zhǐ qí fù zǐ ér yǐ. bǐ tǔ qiáo jiù, wèi suǒ qū bī, yī wú suǒ wèn. wǎng nián xī sēng shī xiè shào rèn jí zhī děng, jiāo gòu jī suì, zhuān wèi liú yì móu zhǔ, suǒ yǐ zhì cǐ. qīng děng zhū rén, yī shí bī pò, běn wú xiān xìn. wú chù huái qī wù, zì yǒu yóu lái. jīn zài jìn lù, zhèng shì zhū rén guī shēn zhī rì. ruò dà jūn dēng dào, jiāo fēng jiē rèn, lán ài wú chéng bù fēn, gù jù shì yì, bìng tóng huái zhū rén. yán zhī bào yuē:
休之府錄事參軍韓延之,故吏也,有干用才能。公未至江陵,密使與之書曰: 「文思事源,遠近所知,去秋遣康之送還司馬軍者,推至公之極也。而了不遜愧, 又無表疏,文思經正不反,此是天地之不容。吾受命西討,止其父子而已。彼土僑 舊,為所驅逼,一無所問。往年郗僧施、謝邵、任集之等,交構積歲,專為劉毅謀 主,所以至此。卿等諸人,一時逼迫,本無纖釁。吾處懷期物,自有由來。今在近 路,正是諸人歸身之日。若大軍登道,交鋒接刃,蘭艾吾誠不分,故具示意,並同 懷諸人。」延之報曰:
chéng qīn lǜ róng mǎ, yuǎn lǚ xī jī, hé jìng shì shù, mò bù qiàn hài. hé zhě? mò zhī shī chū zhī míng gù yě. jīn rǔ lái shū, shǐ zhī yǐ qiào wáng qián shì, liáng zēng tàn xī. sī mǎ píng xī tǐ guó zhōng zhēn, kuǎn ài dài wù, dāng yú gǔ rén zhōng qiú ěr. yǐ jūn gōng yǒu kuāng fù zhī xūn, jiā guó méng lài, tuī dé wěi chéng, měi shì xún yǎng. qiào wáng wǎng yǐ wēi shì jiàn hé, yóu zì biǎo xùn wèi kuàng yǐ dà guò ér dāng mò rán xié! dàn kāng zhī qián yán yǒu suǒ bù jǐn, gù zhòng shǐ hú dào zī bái suǒ huái. dào wèi jí fǎn, yǐ zòu biǎo fèi zhī, suǒ bù jǐn zhě mìng ěr. tuī jì xiāng yǔ zhī huái, zhèng dāng rú cǐ? yǒu hé bù kě, biàn xìng bīng gē. zì yì qí bǐng quán yǐ lái, sì fāng fāng bó, shuí gǎn bù xiān xiāng zī chóu, ér jìng biǎo tiān zǐ xié? qiào wáng wèi zǎi xiāng suǒ zé, yòu biǎo fèi zhī, jīng zhèng hé guī, biǎo shǐ hé yīn, kě wèi yù jiā zhī zuì, qí wú cí hū!
承親率戎馬,遠履西畿,闔境士庶,莫不蒨駭。何者?莫知師出之名故也。今 辱來疏,始知以譙王前事,良增嘆息。司馬平西體國忠貞,款愛待物,當於古人中 求耳。以君公有匡復之勛,家國蒙賴,推德委誠,每事詢仰。譙王往以微事見劾, 猶自表遜位;況以大過而當默然邪!但康之前言有所不盡,故重使胡道諮白所懷。 道未及反,已奏表廢之,所不盡者命耳。推寄相與之懷,正當如此?有何不可,便 興兵戈。自義旗秉權以來,四方方伯,誰敢不先相諮疇,而徑表天子邪?譙王為宰 相所責,又表廢之,經正何歸,表使何因,可謂「欲加之罪,其無辭乎」!
liú huì zú xià, hǎi nèi zhī rén, shuí bù jiàn zú xià cǐ xīn, ér fù yù qī kuáng guó shì! tiān dì suǒ bù róng, zài bǐ bù zài cǐ yǐ. lái shì yán chù huái qī wù, zì yǒu yóu lái. jīn fá rén zhī jūn, dàn rén yǐ lì, zhēn kě wèi chù huái qī wù, zì yǒu yóu lái zhě yǐ. liú fān sǐ yú lǘ hé zhī nèi zhū gé bì yú zuǒ yòu zhī shǒu gān yán chà fāng bó, xí zhī yǐ qīng bīng, suì shǐ xí shàng mí kuǎn huái zhī shì, kǔn wài wú zì xìn zhū hóu, yǐ shì wèi de suàn, liáng kě chǐ yě. guì fǔ jiāng zuǒ jí cháo tíng xián dé, jì xìng mìng yǐ guò rì, xīn qǐ tài píng jiǔ yǐ. wú chéng bǐ liè, cháng wén dào yú jūn zǐ. yǐ píng xī zhī zhì dé, níng kě wú shòu mìng zhī chén hū! wèi néng zì tóu hǔ kǒu, bǐ jī xī rèn zhī tú míng yǐ. jiǎ lìng tiān zhǎng sàng luàn, jiǔ liú hún zhuó, dāng yǔ zāng hóng yóu yú dì xià, bù fù duō yán.
劉諱足下,海內之人,誰不見足下此心,而復欲欺誑國士!天地所不容,在彼 不在此矣。來示言「處懷期物,自有由來」。今伐人之君,啖人以利,真可謂「處 懷期物,自有由來」者矣。劉籓死於閭闔之內;諸葛斃於左右之手;甘言詫方伯, 襲之以輕兵,遂使席上靡款懷之士,閫外無自信諸侯,以是為得算,良可恥也。貴 府將佐及朝廷賢德,寄性命以過日,心企太平久矣。吾誠鄙劣,嘗聞道於君子。以 平西之至德,寧可無授命之臣乎!未能自投虎口,比跡郗、任之徒明矣。假令天長 喪亂,九流渾濁,當與臧洪游於地下,不復多言。
gōng shì shū tàn xī, yǐ shì zhū zuǒ yuē: shì rén dāng rú cǐ. sān yuè, jūn cì jiāng líng. chū, yōng zhōu cì shǐ lǔ zōng zhī cháng lǜ bù wèi gōng suǒ róng, yǔ xiū zhī xiāng jié, zhì shì lǜ qí zi jìng líng tài shǒu guǐ huì yú jiāng líng. jiāng xià tài shǒu liú qián zhī yāo zhī, jūn bài jiàn shā. gōng mìng péng chéng nèi shǐ xú kuí zhī cān jūn wáng yǔn zhī chū jiāng xià kǒu, fù wèi guǐ suǒ bài, bìng méi. shí gōng jūn pō mǎ tóu, jí rì lǜ zhòng jūn jì jiāng, gōng dū zhū jiāng dēng àn, mò bù fèn yǒng zhēng xiān. xiū zhī zhòng kuì, yǔ guǐ děng bēn xiāng yáng. jiāng líng píng, jiā lǐng nán mán xiào wèi.
公視書嘆息,以示諸佐曰:「事人當如此。」三月,軍次江陵。初,雍州刺史 魯宗之常慮不為公所容,與休之相結,至是率其子竟陵太守軌會於江陵。江夏太守 劉虔之邀之,軍敗見殺。公命彭城內史徐逵之、參軍王允之出江夏口,復為軌所敗, 並沒。時公軍泊馬頭,即日率眾軍濟江,躬督諸將登岸,莫不奮踴爭先。休之眾潰, 與軌等奔襄陽。江陵平,加領南蠻校尉。
jiāng bài, zhí sì fèi rì, zuǒ shǐ zhèng xiān zhī chǔ shū dù wáng hóng fù liàng bái qiān rì, bù xǔ. xià shū yuē: cǐ zhōu jī bì, shì gù xiāng réng, mín pí tián wú, zhù zhóu kōng guì. jiā yǐ jiù zhāng guāi mèi, shì yì pín kǔ, tóng mào duó yǎng, lǎo zhì fú róng, kōng hù cóng yì, huò yuè fú yīng zhào, měi yǒng huái mín mò, xiāo fēn wàng qǐn, chéng yí juān chú kē zhèng, hóng zī jiǎn huì. shù lìng diāo fēng bì zhèng, yǔ shì ér xīn, níng yī zhī huà, chéng yú qī yuè. jīng yōng èr zhōu, xī jú mán fǔ lì jí jūn rén nián shí èr yǐ hái, liù shí yǐ shàng, jí fú yǎng gū yòu, dān dīng dà jiān, xī yǎng qiǎn zhī. qióng dú bù néng cún zhě, gěi qí zhǎng zhèn. fǔ zhōu jiǔ qín jiāng lì, yī láo quán xù bìng chú jīn nián zū shuì.
將拜,值四廢日,佐史鄭鮮之、褚叔度、王弘、傅亮白遷日,不許。下書曰: 「此州積弊,事故相仍,民疲田蕪,杼軸空匱。加以舊章乖昧,事役頻苦,童耄奪 養,老稚服戎,空戶從役,或越紼應召,每永懷民瘼,宵分忘寢,誠宜蠲除苛政, 弘茲簡惠。庶令凋風弊政,與事而新,寧一之化,成於期月。荊、雍二州,西局、 蠻府吏及軍人年十二以還,六十以上,及扶養孤幼,單丁大艱,悉仰遣之。窮獨不 能存者,給其長賑。府州久勤將吏,依勞銓序;並除今年租稅。」
sì yuè, gōng fù lǜ zhòng jìn tǎo, zhì xiāng yáng, xiū zhī bēn qiāng. tiān zǐ fù chóng shēn qián mìng, shòu tài fù yáng zhōu mù, jiàn lǚ shàng diàn, rù cháo bù qū, zàn bài bù míng, jiā qián bù yǔ bǎo gǔ chuī, zhì zuǒ yòu zhǎng shǐ sī mǎ cóng shì zhōng láng sì rén. fēng gōng dì sān zi yì lóng wèi běi péng chéng xiàn gōng. yǐ zhōng jūn jiāng jūn dào lián wèi jīng zhōu cì shǐ. bā yuè jiǎ zǐ, gōng zhì zì jiāng líng, fèng hái huáng yuè, gù cí tài fù zhōu mù qián bù yǔ bǎo gǔ chuī, qí yú shòu mìng. cháo yì yǐ gōng dào zūn xūn zhòng, bù yí fù shī jìng hù jūn, jì jiā shū lǐ, zòu shì bù fù chēng míng, yǐ shì zǐ wèi yǎn zhōu cì shǐ.
四月,公復率眾進討,至襄陽,休之奔羌。天子復重申前命,授太傅、揚州牧, 劍履上殿,入朝不趨,贊拜不名,加前部羽葆、鼓吹,置左右長史、司馬、從事中 郎四人。封公第三子義隆為北彭城縣公。以中軍將軍道憐為荊州刺史。八月甲子, 公至自江陵,奉還黃鉞,固辭太傅、州牧、前部羽葆、鼓吹,其餘受命。朝議以公 道尊勛重,不宜復施敬護軍,既加殊禮,奏事不復稱名,以世子為兗州刺史。
shí èr nián zhēng yuè, zhào gōng yī jiù pì shì, jiā lǐng píng běi jiāng jūn yǎn zhōu cì shǐ. zēng dū du nán qín, fán èr shí èr zhōu. gōng yǐ píng běi wén wǔ guǎ shǎo, bù yí bié zhì, yú shì bà píng běi fǔ, yǐ bìng dà fǔ, yǐ shì zǐ wèi yù zhōu cì shǐ. sān yuè, jiā gōng zhōng wài dà dū dū.
十二年正月,詔公依舊辟士,加領平北將軍、兗州刺史。增都督南秦,凡二十 二州。公以平北文武寡少,不宜別置,於是罷平北府,以並大府,以世子為豫州刺 史。三月,加公中外大都督。
chū, gōng píng qí, réng yǒu dìng guān luò zhī yì, zhí lú xún qīn bī, gù qí shì bù xié. jīng yōng jì píng, fāng móu wài lüè. huì qiāng zhǔ yáo xìng sǐ, zi hóng lì, xiōng dì xiāng shā, guān zhōng rǎo luàn, gōng nǎi jiè yán běi tǎo. jiā lǐng zhēng xī jiāng jūn sī yù èr zhōu cì shǐ. yǐ shì zǐ wèi xú yǎn èr zhōu cì shǐ. xià shū yuē: wú chàng dà yì, shǒu zì běn zhōu, kè fù huáng zuò, suì jiàn xūn liè. wài yí qíng dí, nèi qīng jiān guǐ, jiē bāng rén zhōu dǎng jié chéng jǐn lì zhī xiào yě. qíng ruò fēng shuāng, yì guàn jīn shí. jīn dāng fèng cí xī pèi, yǒu shì guān hé, ruò sì dāo méng, fù tiǎn jīn shòu, qíng shì chán mián, kě wèi shēn yǐ. qǐng jūn guó wù yīn, xíng pì wèi xī. juàn yán huái zhī, néng bù duō tàn. qí fàn zuì wǔ suì yǐ hái, kě yī yuán qiǎn. wén wǔ láo mǎn wèi méng róng zhuǎn zhě, biàn suí bān xù bào.
初,公平齊,仍有定關、洛之意,值盧循侵逼,故其事不諧。荊、雍既平,方 謀外略。會羌主姚興死,子泓立,兄弟相殺,關中擾亂,公乃戒嚴北討。加領征西 將軍、司豫二州刺史。以世子為徐、兗二州刺史。下書曰:「吾倡大義,首自本州, 克復皇祚,遂建勛烈。外夷勍敵,內清奸宄,皆邦人州黨竭誠盡力之效也。情若風 霜,義貫金石。今當奉辭西旆,有事關、河,弱嗣叨蒙,復忝今授,情事纏綿,可 謂深矣。頃軍國務殷,刑辟未息。眷言懷之,能不多嘆。其犯罪五歲以還,可一原 遣。文武勞滿未蒙榮轉者,便隨班序報。」
gōng shòu zhōng wài dū du jí sī zhōu, bìng cí dà sī mǎ láng yá wáng lǐ jìng, cháo yì cóng zhī. gōng yù yǐ yì shēng huái yuǎn, fèng láng yá wáng běi fá. wǔ yuè, qiāng wěi huáng mén shì láng yǐn chōng lǜ xiōng dì guī shùn. yòu jiā gōng běi yōng zhōu cì shǐ, qián bù yǔ bǎo gǔ chuī, zēng bān jiàn wèi sì shí rén, jiě zhōng shū jiān. bā yuè dīng sì, lǜ dà zhòng fā jīng shī. yǐ shì zǐ wèi zhōng jūn jiāng jūn, jiān tài wèi liú fǔ shì. shàng shū yòu pú shè liú mù zhī wèi zuǒ pú shè, lǐng jiān jūn zhōng jūn èr fǔ jūn sī, rù jū dōng fǔ, zǒng shè nèi wài. jiǔ yuè, gōng cì yú péng chéng, jiā lǐng xú zhōu cì shǐ.
公受中外都督及司州,並辭大司馬琅邪王禮敬,朝議從之。公欲以義聲懷遠, 奉琅邪王北伐。五月,羌偽黃門侍郎尹沖率兄弟歸順。又加公北雍州刺史,前部羽 葆、鼓吹,增班劍為四十人,解中書監。八月丁巳,率大眾發京師。以世子為中軍 將軍,監太尉留府事。尚書右僕射劉穆之為左僕射,領監軍、中軍二府軍司,入居 東府,總攝內外。九月,公次於彭城,加領徐州刺史。
xiān shì, qiǎn guān jūn jiāng jūn tán dào jì lóng xiāng jiāng jūn wáng zhèn è bù xiàng xǔ luò, qiāng yuán dào tún shǒu, jiē wàng fēng xiáng fú. wěi yǎn zhōu cì shǐ wéi huá xiān jù cāng yuán, yì lǜ zhòng guī shùn. gōng yòu qiǎn běi yǎn cì shǐ wáng zhòng dé xiān yǐ shuǐ jūn rù hé. zhòng dé pò suǒ lǔ yú dōng jùn liáng chéng, jìn píng huá tái. shí yuè, zhòng jūn zhì luò yáng, wéi jīn yōng. hóng dì wěi píng nán jiāng jūn guāng qǐng jiàng, sòng yú jīng shī, xiū fù jìn wǔ líng, zhì shǒu wèi. tiān zǐ zhào yuē:
先是,遣冠軍將軍檀道濟、龍驤將軍王鎮惡步向許、洛,羌緣道屯守,皆望風 降服。偽兗州刺史韋華先據倉垣,亦率眾歸順。公又遣北兗刺史王仲德先以水軍入 河。仲德破索虜於東郡涼城,進平滑台。十月,眾軍至洛陽,圍金墉。泓弟偽平南 將軍洸請降,送於京師,修復晉五陵,置守衛。天子詔曰:
fū sōng dài pèi jí, zé qián dào zēng huī fān yuè zuò píng, zé dì wáng chéng wù. shì yǐ xià yīn zī kūn péng zhī bó, yǒu zhōu yǐ qí jìn zhī fǔ. jiàn zhū qián diǎn, yí xíng wàn dài, yì zhì fú wēi, mí bù yóu cǐ.
夫嵩、岱配極,則乾道增輝;籓岳作屏,則帝王成務。是以夏、殷資昆、彭之 伯,有周倚齊、晉之輔。鑒諸前典,儀刑萬代,翼治扶危,靡不由此。
tài wèi gōng mìng shì tiān zòng, qí shèng guǎng yuān, míng zhú sì fāng, dào guāng yǔ zhòu. yuán zì wéi wéi chū dí, zé tóu qín wáng guó, yāo máo kǒng chì, zé gōng cún shè jì. gù yǐ sì wéi shì hé, wàn bāng yōu lài zhě yǐ. jì huán xuán jiàn nì, qīng dàng sì hǎi. gōng shēn bǐng dà jié, líng wǔ tíng zhèn, hóng jì zhèn gōng, zài zào wáng shì. měi wéi xūn dé, míng yú jué xīn, suì běi qīng hǎi dài, nán yí bǎi yuè, jīng yōng jī fú, yōng máng shùn guǐ, kè chù fāng nán, shì è kòu nüè. jí ā héng wáng yóu, bān xù nèi wài, yǎng xìng jué fēng, bàng sì yì yè. bǐng lǐ yǐ zhěng sú, zūn wáng yǐ chuí xùn, shēng jiào yuǎn bèi, wú sī bù qià. yuán jì mù jū hǎi chù zhī qiú, bèi fà diāo tí zhī zhǎng, mò bù wàng qí lòu xiǎn, jiǔ yì lái tíng, cǐ gài bō zhū huī cè, mí jiū qí xiáng zhě yě. nǎng zhě yǒng jiā bù gāng, zhū xià fú liè, zhōng gǔ dì jū, lún xū róng lǔ, yǒng yán yuán líng, lǜ tǔ tóng mù. gōng míng fā xiá kǎi, fǔ jī diàn zhēng, qīn dǒng hóu bó, léng wēi zhì tǎo. qí kuài shǒu tú, zé bā biǎo xiǎng zhèn piān shī xiān lù, zé duō lěi yún chè. jiù dōu zài qīng, wǔ líng fù lǐ, bǎi chéng qū xī, qiān luò yǐng cóng. zì piān jí suǒ zài, shēng mín yǐ lái, xūn dé mào gōng, wèi yǒu ruò cǐ zhī shèng zhě yě.
太尉公命世天縱,齊聖廣淵,明燭四方,道光宇宙。爰自囗囗初迪,則投勤王 國,妖蝥孔熾,則功存社稷。固以四維是荷,萬邦攸賴者矣。暨桓玄僭逆,傾盪四 海。公深秉大節,靈武霆震,弘濟朕躬,再造王室。每惟勛德,銘於厥心,遂北清 海、岱,南夷百越,荊、雍稽服,庸、氓順軌,克黜方難,式遏寇虐。及阿衡王猷, 班序內外,仰興絕風,傍嗣逸業。秉禮以整俗,遵王以垂訓,聲教遠被,無思不洽。 爰暨木居海處之酋,被髮雕題之長,莫不忘其陋險,九譯來庭,此蓋播諸徽策,靡 究其詳者也。曩者永嘉不綱,諸夏幅裂,終古帝居,淪胥戎虜,永言園陵,率土同 慕。公明發遐慨,撫機電征,親董侯伯,棱威致討。旗旝首塗,則八表響震;偏師 先路,則多壘雲徹。舊都載清,五陵復禮,百城屈膝,千落影從。自篇籍所載,生 民以來,勛德懋功,未有若此之盛者也。
xī zhōu lǚ zuǒ ruì shèng zhī zhǔ, yīn sān fēn zhī xíng, bǎ máo zhàng yuè, yī shí zhǐ huī, jiē dà qǐ jiāng yǔ, kuà zhōu jiān guó. qí zài huán wén, fāng zī yóu jiǎn, rán yì xiǎn bèi chǒng zhāng, guāng xī shū pǐn. kuàng nǎi dú jué bǎi dài, gù miǎo qián liè zhě zāi! zhèn měi hóng jiàn gǔ xùn, sī zūn lìng tú. yǐ gōng shēn bǐng chōng yì, yòng què dà lǐ, tiān rén yǐn lǐng, yú zī lì zài. kuàng jīn yǔ jī qí guǐ, jiǔ ào tóng wén, sī xūn kàng cè, pǔ tiān zēng zhù. suì gōng gāo yì, dà qiān guó zhāng. sān líng juàn shǔ, zhèn shí zhī jù. pián yí xiǎn dá qún wàng, yǔn chóng shèng diǎn. qí jìn wèi xiàng guó, zǒng bǎi kuí, yáng zhōu mù, fēng shí jùn wèi sòng gōng, bèi jiǔ xī zhī lǐ, jiā xǐ shòu yuǎn yóu guān, wèi zài zhū hóu wáng shàng, jiā xiāng guó lǜ lì shòu.
昔周、呂佐睿聖之主,因三分之形,把旄仗鉞,一時指麾,皆大啟疆宇,跨州 兼國。其在桓、文,方茲尤儉,然亦顯被寵章,光錫殊品。況乃獨絕百代,顧邈前 烈者哉!朕每弘鑑古訓,思遵令圖。以公深秉沖挹,用闕大禮,天人引領,於茲歷 載。況今禹跡齊軌,九隩同文,司勛抗策,普天增佇。遂公高挹,大愆國章。三靈 眷屬,朕實祗懼。便宜顯答群望,允崇盛典。其進位相國,總百揆,揚州牧,封十 郡為宋公,備九錫之禮,加璽綬、遠遊冠,位在諸侯王上,加相國綠綟綬。
cè yuē:
策曰:
zhèn yǐ guǎ mèi, yǎng zàn hóng jī, yí yì chéng xìn, dàng fù wáng shì, yuè zài nán bǐ, qiān yú jiǔ jiāng. zōng sì jué xiǎng, rén shén wú wèi, tí qiè qún xiōng, jì mìng jiāng hǔ. zé wǒ zǔ zōng zhī yè, yǎn zhuì yú dì, qī bǎi zhī zuò, jiǎn yān jì qīng, ruò shè yuān hǎi, wǎng zhī yōu jì. tiān wèi jué jìn, dàn yù yīng fǔ, zhèn jué chí wéi, zài zào qū yǔ, xìng wáng jì jué, bǐ hūn zuò míng. yuán xūn zhì dé, zhèn shí lài yān. jīn jiāng shòu gōng diǎn cè, qí jìng tīng zhèn mìng:
朕以寡昧,仰贊洪基,夷羿乘釁,盪覆王室,越在南鄙,遷於九江。宗祀絕饗, 人神無位,提挈群凶,寄命江滸。則我祖宗之業,奄墜於地,七百之祚,翦焉既傾, 若涉淵海,罔知攸濟。天未絕晉,誕育英輔,振厥弛維,再造區宇,興亡繼絕,俾 昏作明。元勛至德,朕實賴焉。今將授公典策,其敬聽朕命:
nǎi zhě huán xuán sì jiàn, tāo tiān mǐn xià, bá běn sè yuán, diān dào liù wèi, shù liáo fǔ méi, sì fāng mò xù. gōng jīng guàn cháo rì, qì líng xiāo hàn, fèn qí líng wǔ, dà jiān qún tè, kè fù huáng yì, fèng dì xīn shén. cǐ gōng zhī dà jié, shǐ yú qín wáng zhě yě. shòu lǜ qún hòu, sù liú zhǎng wù, báo fá zhēng róng, xiàn jié nán yǐng, dà duì zhé shǒu, qún nì bì yí, sān guāng xuán cǎi, jiù wù fǎn zhèng. cǐ yòu gōng zhī gōng yě. chū fān rù fǔ, hóng zī bǎo bì, fù cái lì yòng, fán zhí shēng mín, biān hù suì zī, jiāng yǔ rì qǐ, dǎo dé míng xíng, sì jìng yǒu jié. cǐ yòu gōng zhī gōng yě. xiān bēi fù zhòng, jiàn dào sān qí, láng shì jì qīng, qián liú yí dài, jiè shì xiá zǔ, réng wèi biān dú. gōng sōu chéng mò sì, xiòng rù yuǎn jiāng, chōng lǔ sì lín, wàn zhì jù kuì, qiè hào zhī lǔ, xiǎn lù sī kòu, tà tǔ sān qiān, shēn wēi lóng mò. cǐ yòu gōng zhī gōng yě. lú xún yāo xiōng, sì xì wǔ lǐng, chéng xū sì nì, qīn fù jiāng yù, jīng fú huán nèi, shǐ jí wáng chéng, cháo yě sàng jǔ, mò yǒu gù zhì, jiā xiàn xǐ bo zhī jì, guó yì qiān dōu zhī guī. gōng chéng yuán nán jì, yì xíng yú sè, yí rán nèi zhàn, shì xiǎn ruò yí, shū lüè yùn qí, yīng mó bù shì, jiǎo kòu qióng xù, sàng qí xiāo dùn, bǐ wǒ jī diān, zhěng yú jiāng zhuì. cǐ yòu gōng zhī gōng yě. zhuī bēn zhú běi, yáng jīng jiāng fén, piān lǚ fú hǎi, zhǐ rì chuán zhì. pān yú zhī gōng, fú jí wàn shù, zuǒ lǐ zhī jié, yú kuì niǎo sàn. yuán xiōng yuǎn bèng, chuán shǒu wàn lǐ, hǎi nán sù qīng, huāng fú lái kuǎn. cǐ yòu gōng zhī gōng yě. liú yì pàn huàn, fù xìn xī xià, líng shàng wǎng zhǔ, zhì sì jiān bào, fù lì xié dǎng, shàn dàng wáng jī. gōng yù guǐ yǐ xíng, xiāo zhī bù rì, cāng sì diàn sù, shén bīng fēng sǎo, zuì rén sī dé, jīng héng qīng yàn. cǐ yòu gōng zhī gōng yě. qiào zòng hù luàn, kòu qiè yī yú, wáng huà zǔ ài, sān bā lún nì. gōng zhǐ mìng piān shī, shòu yǐ liáng tú, líng bō fú tuān, zhì jiè jǐng luò, jiàn shù fú jīn zhì, liáng mín cǎo yǎn. cǐ yòu gōng zhī gōng yě. mǎ xiū lǔ zōng, zǔ bīng nèi wǔ, qū lǜ èr fāng, lián qí chēng luàn. gōng tóu mèi xīng yán, yán qí shàng lüè, jiāng jīn zhī shī, shì yú fēng diàn, huí pèi miǎn chuān, shí fán zhèn shè, èr pàn bēn bèng, jīng yōng lái sū, xuán zé jìn yù, wēn fēng qián bèi. cǐ yòu gōng zhī gōng yě. yǒng jiā bù jìng, sì yí shàn huá, wǔ dōu fú liè, shān líng yōu rǔ, zǔ zōng huái méi shì zhī fèn, yí máng yǒu fěi fēng zhī sī. gōng yuǎn qí yī zǎi nà huáng zhī rén, jìn tóng xiǎo bái miè wáng zhī chǐ, jū lǚ chén shī, hè rán dà hào, gōng mìng qún shuài, běi xùn sī yǎn. xǔ zhèng fēng mí, gǒng luò zài qīng, wěi mù nì fān, jiāo bì qǐng zuì, bǎi nián zhēn huì, yī zhāo sǎo jì. cǐ yòu gōng zhī gōng yě.
乃者桓玄肆僭,滔天泯夏,拔本塞源,顛倒六位,庶僚俯眉,四方莫恤。公精 貫朝日,氣凌霄漢,奮其靈武,大殲群慝,克復皇邑,奉帝歆神。此公之大節,始 於勤王者也。授律群後,溯流長騖,薄伐崢嶸,獻捷南郢,大憝折首,群逆畢夷, 三光旋采,舊物反正。此又公之功也。出籓入輔,弘茲保弼,阜財利用,繁殖生民, 編戶歲滋,疆宇日啟,導德明刑,四境有截。此又公之功也。鮮卑負眾,僭盜三齊, 狼噬冀、青,虔劉沂、岱,介恃遐阻,仍為邊毒。公搜乘秣駟,夐入遠疆,沖櫓四 臨,萬雉俱潰,竊號之虜,顯戮司寇,拓土三千,申威龍漠。此又公之功也。盧循 妖凶,伺隙五嶺,乘虛肆逆,侵覆江、豫,旍拂寰內,矢及王城,朝野喪沮,莫有 固志,家獻徙卜之計,國議遷都之規。公乘轅南濟,義形於色,嶷然內湛,視險若 夷,攄略運奇,英謨不世,狡寇窮恤,喪旗宵遁,俾我畿甸,拯於將墜。此又公之 功也。追奔逐北,揚旌江濆,偏旅浮海,指日遄至。番禺之功,俘級萬數,左里之 捷,魚潰鳥散。元兇遠迸,傳首萬里,海南肅清,荒服來款。此又公之功也。劉毅 叛渙,負釁西夏,凌上罔主,志肆奸暴,附麗協黨,扇盪王畿。公御軌以刑,消之 不日,倉兕電溯,神兵風掃,罪人斯得,荊、衡清晏。此又公之功也。譙縱怙亂, 寇竊一隅,王化阻閡,三巴淪溺。公指命偏師,授以良圖,凌波浮湍,致屆井絡, 僭豎伏釒質,梁、岷草偃。此又公之功也。馬休、魯宗,阻兵內侮,驅率二方,連 旗稱亂。公投袂星言,研其上略,江津之師,勢逾風電,回旆沔川,實繁震懾,二 叛奔迸,荊、雍來蘇,玄澤浸育,溫風潛被。此又公之功也。永嘉不競,四夷擅華, 五都幅裂,山陵幽辱,祖宗懷沒世之憤,遺氓有匪風之思。公遠齊伊宰納隍之仁, 近同小白滅亡之恥,鞠旅陳師,赫然大號,公命群帥,北徇司、兗。許、鄭風靡, 鞏、洛載清,偽牧逆籓,交臂請罪,百年榛穢,一朝掃濟。此又公之功也。
gōng yǒu kāng yǔ nèi zhī xūn, zhòng zhī yǐ míng dé. yuán chū fā jī, zé qí mó guān gǔ, diàn jī qiáng yāo, zé fēng wú qián duì, yù níng dōng jī, dà zào qián shǒu. ruò nǎi cǎo mèi jīng lún, huà róng yú suì jì, fú wēi jìng luàn, dào gù yú bāo sāng. biàn fāng zhèng wèi, nà zhī guǐ dù, juān xuē fán kē, jiào ruò huà yī, chún fēng měi huà, yíng sāi yǔ zhòu. shì yǐ jué yù xiàn chēn, xiá yí nà gòng, wáng lüè suǒ xuān, jiǔ fú lǜ cóng. suī wén mìng zhī dōng jiàn xī bèi, jiù yáo zhī mài yú zhǒng dé, hé yǐ shàng zī. zhèn wén xiān wáng zhī zǎi shì yě, yōng xūn zūn xián, jiàn hóu zuò tǔ, bāo yǐ chǒng zhāng, chóng qí huī wù, suǒ yǐ xié fǔ huáng jiā, yǒng lóng fān píng. gù qū fù guāng qǐ, suì huāng xú zhái, yíng qiū biǎo hǎi, sì lǚ yǒu wén. qí zài xiāng wáng, yì lài kuāng bà, yòu mìng jìn wén, bèi wù guāng xī. wéi gōng dào guān qián liè, xūn gāo zhèn gǔ, ér shū diǎn wèi jiā, zhèn shén měng yān. jīn jìn shòu xiāng guó, yǐ xú zhōu zhī péng chéng pèi lán líng xià pī huái yáng shān yáng guǎng líng yǎn zhōu zhī gāo píng lǔ tài shān shí jùn, fēng gōng wèi sòng gōng. xī zī xuán tǔ, jū yǐ bái máo, yuán dìng ěr jū, yòng jiàn zhǒng shè. xī jìn zhèng qǐ fān, rù zuò qīng shì, zhōu shào bǎo fù, chū zǒng èr nán, nèi wài zhī zhòng, gōng shí jiān zhī. mìng shǐ chí jié tài wèi shàng shū zuǒ pú shè jìn níng xiàn wǔ děng nán zhàn shòu xiāng guó yìn shòu, sòng gōng xǐ fú, shǐ chí jié jiān sī kōng sàn qí cháng shì shàng shū yáng suì xiāng hóu tài shòu sòng gōng máo tǔ, jīn hǔ fú dì yī zhì dì wǔ zuǒ, zhú shǐ fú dì yī zhì dì shí zuǒ. xiāng guó wèi wú bù zǒng, lǐ jué cháo bān, jū cháng zhī míng, yí yǔ shì gé. qí yǐ xiāng guó zǒng bǎi kuí, qù lù shàng shū zhī hào. shàng sòng suǒ jiǎ jié shì zhōng zhōng wài dū du tài fù tài wèi yìn shòu, yù zhāng gōng yìn cè. jìn yáng zhōu mù, lǐng zhēng xī jiāng jūn sī yù běi xú yōng sì zhōu cì shǐ rú gù.
公有康宇內之勛,重之以明德。爰初發跡,則奇謨冠古,電擊強妖,則鋒無前 對,聿寧東畿,大造黔首。若乃草昧經綸,化融於歲計,扶危靜亂,道固於苞桑。 辯方正位,納之軌度,蠲削煩苛,較若畫一,淳風美化,盈塞宇宙。是以絕域獻琛, 遐夷納貢,王略所宣,九服率從。雖文命之東漸西被,咎繇之邁於種德,何以尚茲。 朕聞先王之宰世也,庸勛尊賢,建侯胙土,褒以寵章,崇其徽物,所以協輔皇家, 永隆籓屏。故曲阜光啟,遂荒徐宅,營丘表海,四履有聞。其在襄王,亦賴匡霸, 又命晉文,備物光錫。惟公道冠前烈,勛高振古,而殊典未加,朕甚懵焉。今進授 相國,以徐州之彭城沛蘭陵下邳淮陽山陽廣陵、兗州之高平魯泰山十郡,封公為宋 公。錫茲玄土,苴以白茅,爰定爾居,用建冢社。昔晉、鄭啟籓,入作卿士,周、 邵保傅,出總二南,內外之重,公實兼之。命使持節、太尉、尚書左僕射、晉寧縣 五等男湛授相國印綬,宋公璽紱,使持節、兼司空、散騎常侍、尚書、陽遂鄉侯泰 授宋公茅土,金虎符第一至第五左,竹使符第一至第十左。相國位無不總,禮絕朝 班,居常之名,宜與事革。其以相國總百揆,去「錄尚書」之號。上送所假節、侍 中、中外都督、太傅太尉印綬,豫章公印策。進揚州牧,領征西將軍、司豫北徐雍 四州刺史如故。
gōng jì gāng lǐ dù, wàn guó shì shì, bǐng jiè dǎo fāng, wǎng yǒu qiān zhì. shì yǐ xī gōng dà hé róng hé gè yī, xuán mǔ èr sì. gōng yì mò dūn běn, wù nóng zhòng jī, cǎi fán shí yīn, jià sè wéi fù. shì yòng xī gōng yǎn miǎn zhī fú, chì xì fù yān. gōng xián xié nà zhèng, yí fēng gǎi sú, táo jūn pǐn wù, rú lè zhī hé. shì yòng xī gōng xuān xiàn zhī lè, liù yì zhī wǔ. gōng xuān měi wáng huà, dǎo yáng xiū fēng, huá yí qǐ zhǒng, yuǎn rén xū cuì. shì yòng xī gōng zhū hù yǐ jū, gōng guān fāng rèn néng, wǎng luó yōu zhì, jiǔ gāo cí yě, máo shì yíng cháo. shì yòng xī gōng nà bì yǐ dēng, gōng dāng zhóu chù zhōng, lǜ xià yǐ yì, shì è kòu chóu, qīng chú kē tè, shì yòng xī gōng hǔ bì zhī shì sān bǎi rén. gōng míng fá xù xíng, shù yù xiáng yǔn, fàng mìng gàn jì, wǎng yǒu yōu zòng. shì yòng xī gōng fū yuè gè yī. gōng lóng xiāng fèng jiǎo, zhǐ chǐ bā fú, kuò náng sì hǎi, zhé chōng wú wài. shì yòng xī gōng tóng gōng yī, tóng shǐ bǎi, lú gōng shí, lú shǐ qiān. gōng wēn gōng xiào sī, zhì qián yīn sì, zhōng sù zhī zhì, yí xíng wàn fāng. shì yòng xī gōng jù chàng yī yǒu, guī zàn fù yān. sòng guó zhì chéng xiàng yǐ xià, yī zūn jiù yí. qīn zāi! qí zhī fú wǎng mìng, mào duì tiān xiū, jiǎn xù shù bāng, jìng fū xiǎn dé, yǐ zhōng wǒ gāo zǔ zhī jiā mìng.
公紀綱禮度,萬國是式,秉介蹈方,罔有遷志。是以錫公大輅、戎輅各一,玄 牡二駟。公抑末敦本,務農重積,采蘩實殷,稼穡惟阜。是用錫公兗冕之服,赤舄 副焉。公閑邪納正,移風改俗,陶鈞品物,如樂之和。是用錫公軒縣之樂,六佾之 舞。公宣美王化,導揚休風,華夷企踵,遠人胥萃。是用錫公硃戶以居,公官方任 能,網羅幽滯,九皋辭野,髦士盈朝。是用錫公納陛以登,公當軸處中,率下以義, 式遏寇讎,清除苛慝,是用錫公虎賁之士三百人。公明罰恤刑,庶獄詳允,放命干 紀,罔有攸縱。是用錫公鈇、鉞各一。公龍驤鳳矯,咫尺八紱,括囊四海,折衝無 外。是用錫公彤弓一,彤矢百,盧弓十,盧矢千。公溫恭孝思,致虔禋祀,忠肅之 志,儀刑萬方。是用錫公秬鬯一卣,圭瓚副焉。宋國置丞相以下,一遵舊儀。欽哉! 其祗服往命,茂對天休,簡恤庶邦,敬敷顯德,以終我高祖之嘉命。
zhì sòng guó shì zhōng huáng mén shì láng shàng shū zuǒ chéng xiàng, suí dà shǐ fèng yíng. fú hǎn lǔ qǐ fú chì pán qiǎn shǐ yì gōng qiú xiào lì tǎo qiāng, bài píng xī jiāng jūn hé nán gōng.
置宋國侍中、黃門侍郎、尚書左丞、相,隨大使奉迎。桴罕虜乞佛熾盤遣使詣 公求效力討羌,拜平西將軍、河南公。
shí sān nián zhēng yuè, gōng yǐ zhōu shī jìn tǎo, liú péng chéng gōng yì lóng zhèn péng chéng. jūn cì liú chéng, jīng zhāng liáng miào, lìng yuē: fū shèng dé bù mǐn, yì zài sì diǎn, wēi guǎn zhī tàn, fǔ shì mí shēn. zhāng zǐ fáng dào yà huáng zhōng, zhào lín dài shù, fēng yún yán gǎn, wèi wèi dì shī, dà zhěng héng liú, yí xiàng dìng hàn, gù yǐ cān guǐ yī wàng, guān dé rú rén. ruò nǎi shén jiāo yí shàng, dào qì shāng luò, xiǎn huì zhī jiān, yǎo rán nán jiū, yuán liú yuān hào, mò cè qí duān yǐ. tú cì jiù pèi, zhù jià liú chéng, líng miào huāng cán, yí xiàng chén mèi, fǔ jī huái rén, kǎi rán yǒng tàn. guò dà liáng zhě, huò zhù xiǎng yú yí mén yóu jiǔ yuán zhě, yì liú lián yú suí huì. kě gǎi gòu cuī jué, xiū shì dān qīng, fán xíng lǎo, yǐ shí zhì jiàn. yǐ shū huái gǔ zhī qíng, yòng cún bù kān zhī liè. tiān zǐ zhuī zèng gōng zǔ wèi tài cháng, fù wèi zuǒ guāng lù dài fū, ràng bù shòu.
十三年正月,公以舟師進討,留彭城公義隆鎮彭城。軍次留城,經張良廟,令 曰:「夫盛德不泯,義在祀典,微管之嘆,撫事彌深。張子房道亞黃中,照鄰殆庶, 風雲言感,蔚為帝師,大拯橫流,夷項定漢,固以參軌伊、望,冠德如仁。若乃神 交圯上,道契商洛,顯晦之間,窈然難究,源流淵浩,莫測其端矣。塗次舊沛,佇 駕留城,靈廟荒殘,遺象陳昧,撫跡懷人,慨然永嘆。過大梁者,或佇想於夷門; 游九原者,亦流連於隨會。可改構榱桷,修飾丹青,蘩行潦,以時致薦。以紓懷 古之情,用存不刊之烈。」天子追贈公祖為太常,父為左光祿大夫,讓不受。
èr yuè, guān jūn jiāng jūn tán dào jì děng cì tóng guān. sān yuè gēng chén, dà jūn rù hé. suǒ lǔ bù qí shí wàn, yíng jù hé jīn. gōng mìng zhū jūn jì hé jī pò zhī. gōng zhì luò yáng. qī yuè, zhì shǎn chéng. lóng xiāng jiāng jūn wáng zhèn è fá mù wèi zhōu, zì hé fú wèi. bā yuè, fú fēng tài shǒu shěn tián zǐ dà pò yáo hóng yú lán tián. wáng zhèn è kè zhǎng ān, shēng qín hóng. jiǔ yuè, gōng zhì zhǎng ān. zhǎng ān fēng rěn, tǎng zàng yíng jī. gōng xiān shōu qí yí qì hún yí tǔ guī zhī shǔ, xiàn yú jīng shī qí yú zhēn bǎo zhū yù, yǐ bān cì jiāng shuài. zhí sòng yáo hóng, zhǎn yú jiàn kāng shì. yè hàn gāo dì líng, dà huì wén wǔ yú wèi yāng diàn.
二月,冠軍將軍檀道濟等次潼關。三月庚辰,大軍入河。索虜步騎十萬,營據 河津。公命諸軍濟河擊破之。公至洛陽。七月,至陝城。龍驤將軍王鎮惡伐木為舟, 自河浮渭。八月,扶風太守沈田子大破姚泓於藍田。王鎮惡克長安,生擒泓。九月, 公至長安。長安豐稔,帑藏盈積。公先收其彝器、渾儀、土圭之屬,獻於京師;其 餘珍寶珠玉,以班賜將帥。執送姚泓,斬於建康市。謁漢高帝陵,大會文武於未央 殿。
shí yuè, tiān zǐ zhào yuē:
十月,天子詔曰:
zhèn wén xiān wáng zhī lì tiān xià yě, shàng zé dà bǎo yǐ zūn dé, xià zé jiàn hóu yǐ bāo gōng. shì yǐ chéng xūn gào jiù, wén mìng yǒu xuán guī zhī xī, sì hǎi lái wáng, jī dàn xiǎng guī méng zhī fēng. fū yì shèng xuān jī, fǔ dé hóng yóu, lǐ qióng yuán shǎng, chǒng zhāng xī shì, kuàng míng bǎo chōng mèi, dú yùn táo jūn zhě zāi!
朕聞先王之蒞天下也,上則大寶以尊德,下則建侯以褒功。是以成勛告就,文 命有玄圭之錫,四海來王,姬旦饗龜、蒙之封。夫翼聖宣績,輔德弘猷,禮窮元賞, 寵章希世,況明保沖昧,獨運陶鈞者哉!
zhèn yǐ bù dé, zāo jiā duō nán, yún léi zuò tún, yí yì qiè mìng, shī wèi jīng yì, suì bō mán jīng, jiān nán bēi yuē, zhì mìng xiōng chǒu. xiāng guó sòng gōng, tiān zòng ruì shèng, mìng shì yīng qī, chéng guàn sān líng, dà jié hóng fā. zhěng zhèn gōng yú cháo mù, huí líng mìng yú yǐ bēng, gù yǐ dào qióng běi miàn, huī gé bā biǎo zhě yǐ. jí wài jī quán guó zhī xūn, nèi lèi kān lí zhī fá, shān yí qiáng yāo zhī shǐ, yùn chóng jiān huá zhī yuán, xiǎn rén cáng yòng zhī dào, liù fǔ kǒng xiū zhī jī, mò bù yún xíng yǔ shī, néng shì bì jǔ, liàng yǐ fāng guǐ yú sān wǔ, bù róng yú diǎn cè zhě yān. zì yǒng jiā sàng shī, mián yú shí jì, wǔ dōu fēn bēng, rán zhēng shuò shí jì wéi sān qín xuán gé, wèi zhī zàn bīn. zhì lìng qiāng lǔ xí luàn, yín nüè sān shì, zī bǎi èr zhī yì shǒu, shì hán gǔ zhī kě guān, miào suàn tāo lüè, bù móu zhī rì jiǔ yǐ. gōng mìng shì fǔ yùn, chǎn yào wēi líng, nèi yán zhū hóu zhī lǜ, wài zhì shàng tiān zhī fá. gù néng cāng sì fǔ xùn, zé xǔ zhèng fēng yǎn zhēng yuè wèi zhǐ, zé chán luò wù pī. bǐ jiù què zhī yáng, fù jí wàn guó zhī zhěn, dōng jīng fù lǎo, zhòng dǔ sī lì zhī zhāng. bǐ zhèn fù yǐ gāo gǒng, ér bǎo dà hóng liè. shì yòng yuǎn jiàn qián diǎn, yán jí qún móu, jìng shòu shū xī, guāng qǐ jiāng yǔ. chéng mǎ zhī zhì, yǒu lòu jiù zhāng. huī chēng zhī měi, wèi qióng shàng jué. qǐ zú yǐ xiǎn bào mào gōng, yǔn sāi mín wàng fān fǔ wáng jī, zhǎng pèi liù hé zhě hū! shí yǐ gōng měi bǐng qiān dé, bēi bù kě yú, nán jìn zhī dào, yǐ chǒng wèi qī. shì gù jiàng sǔn shèng zhì, qiě yǒu hòu mìng yě. zì zī qì jīn, hóng xūn mí shào, léng wēi jiǔ hé, wèi zhào dǐ fú, huí yuán xiáo tóng, lián chéng bīng pàn. suì zhǎng qū bà chǎn xuán jīng lóng mén, nì lǔ yáo hóng, xì jǐng jiù qín. bǎi rěn gěng huì, dí yú chóng cháo zǔ zōng yí fèn, xuě yú yī dàn. shè yǔ zhī jī, fāng xíng tiān xià, zhì yú hǎi wài, wǎng yǒu bù fú. gōng gù wàn shì, qí níng wéi yǒng, qǐ jīn shí yǎ sòng suǒ néng zàn yáng, shí kě yǐ gào yú shén míng, lēi míng sōng dài zhě yǐ.
朕以不德,遭家多難,雲雷作屯,夷羿竊命,失位京邑,遂播蠻荊,艱難卑約, 制命凶丑。相國宋公,天縱睿聖,命世應期,誠貫三靈,大節宏發。拯朕躬於巢幕, 回靈命於已崩,固已道窮北面,暉格八表者矣。及外積全國之勛,內累戡黎之伐, 芟夷強妖之始,蘊崇奸猾之源,顯仁藏用之道,六府孔修之績,莫不雲行雨施,能 事必舉,諒已方軌於三、五,不容於典策者焉。自永嘉喪師,綿逾十紀,五都分崩, 然正朔時暨;唯三秦懸隔,未之暫賓。至令羌虜襲亂,淫虐三世,資百二之易守, 恃函谷之可關,廟算韜略,不謀之日久矣。公命世撫運,闡曜威靈,內研諸侯之慮, 外致上天之罰。故能倉兕甫訓,則許、鄭風偃;鉦鉞未指,則瀍、洛霧披。俾舊闕 之陽,復集萬國之軫,東京父老,重睹司隸之章。俾朕負扆高拱,而保大洪烈。是 用遠鑒前典,延即群謀,敬授殊錫,光啟疆宇。乘馬之制,有陋舊章。徽稱之美, 未窮上爵。豈足以顯報懋功,允塞民望;籓輔王畿,長轡六合者乎!實以公每秉謙 德,卑不可逾,難進之道,以寵為戚。是故降損盛制,且有後命也。自茲迄今,洪 勛彌劭,棱威九河,魏、趙底服,回轅崤、潼,連城冰泮。遂長驅灞滻、懸旌龍門, 逆虜姚泓,系頸就擒。百稔梗穢,滌於崇朝;祖宗遺憤,雪於一旦。涉禹之跡,方 行天下,至於海外,罔有不服。功固萬世,其寧惟永,豈金石《雅頌》所能讚揚, 實可以告於神明,勒銘嵩、岱者已。
zhèn yòu wén zhī, zhōu dào fāng yuǎn, zé chuāng yǎn míng qí, èr nán bō dé, zé lín zōu chéng ruì. zì gōng dà hào chū fā, yuán jì gào chéng, líng xiáng bǐng huàn, bù kě shèng jì, qǐ yī sù zhì yuǎn zhì, jiā hé jìn guī ér yǐ zāi! zhèn měi yǎng jiàn xuán yīng, fǔ chá rén móu, jìn wéi dào xūn, tuì wéi guó diǎn, qǐ dé suì gōng chōng yì, ér jiǔ yùn shèng cè. pián yí jìng xíng dà lǐ, yǔn fù yōu xiǎn zhī wàng. qí jìn sòng gōng jué wèi wáng, yǐ xú zhōu zhī hǎi líng dōng ān běi láng yá běi dōng guǎn běi dōng hǎi běi qiào běi liáng yù zhōu zhī rǔ nán běi yǐng chuān běi nán dùn fán shí jùn, yì sòng guó. qí xiāng guó yáng zhōu mù lǐng zhēng xī jiāng jūn sī yù běi xú yōng sì zhōu cì shǐ rú gù.
朕又聞之,周道方遠,則摐甗鳴岐,二南播德,則麟騶呈瑞。自公大號初發, 爰暨告成,靈祥炳煥,不可勝紀,豈伊素雉遠至,嘉禾近歸而已哉!朕每仰鑒玄應, 俯察人謀,進惟道勛,退惟國典,豈得遂公沖挹,而久蘊盛策。便宜敬行大禮,允 副幽顯之望。其進宋公爵為王,以徐州之海陵、東安、北琅邪、北東莞、北東海、 北譙、北梁、豫州之汝南、北潁川、北南頓凡十郡,益宋國。其相國、揚州牧、領 征西將軍、司豫北徐雍四州刺史如故。
shí yī yuè, qián jiāng jūn liú mù zhī zú, yǐ zuǒ sī mǎ xú xiàn zhī dài zhǎng liú rèn. dà shì xī suǒ jué yú mù zhī zhě, jiē xī yǐ zī. gōng yù xī jià zhǎng ān, jīng lüè zhào wèi, huì mù zhī zú, nǎi guī. shí èr yuè gēng zǐ, fā zì zhǎng ān, yǐ guì yáng gōng yì zhēn wèi ān xī jiāng jūn yōng zhōu cì shǐ, liú fù xīn jiāng zuǒ yǐ fǔ zhī. rùn yuè, gōng zì luò rù hé, kāi biàn qú yǐ guī.
十一月,前將軍劉穆之卒,以左司馬徐羨之代掌留任。大事昔所決於穆之者, 皆悉以諮。公欲息駕長安,經略趙、魏,會穆之卒,乃歸。十二月庚子,發自長安, 以桂陽公義真為安西將軍、雍州刺史,留腹心將佐以輔之。閏月,公自洛入河,開 汴渠以歸。
shí sì nián zhēng yuè rén xū, gōng zhì péng chéng, jiě yán xī jiǎ. yǐ fǔ guó jiāng jūn liú zūn kǎo wèi bīng zhōu cì shǐ, lǐng hé dōng tài shǒu, zhèn pú bǎn. gōng jiě sī zhōu, lǐng xú jì èr zhōu cì shǐ, gù ràng jìn jué. liù yuè, shòu xiāng guó sòng gōng jiǔ xī zhī mìng. lìng yuē: gū yǐ guǎ báo, fù hé shū zhòng, shǒu wèi fèng fān, wēi yì shì jù. cháo ēn lóng tài, wěi měi tuī gōng, suì fāng guǐ qí jìn, nǐ yì guó diǎn. suī liàng chéng shǒu fèn, shí rěn yú jīn, ér chéng mìng fú huí, bǎi pì xū jì nèi wài shù liáo, dūn miǎn zhōu zhì. jí yùn lái zhī gōng, cān xiū míng zhī jī, chéng fěi bó zhī zī, tóng shèng dé zhī shì, jiān mèi yǒng yán, wèi zhī yōu tuō. lóng zuò zhī shǐ, sī tán sī qìng, qí shè guó nèi shū sǐ yǐ xià, jīn yuè èr shí sān rì mèi shuǎng yǐ qián, xī jiē yuán yòu. guān guǎ gū dú bù néng zì cún zhě, rén cì sù wǔ hú. fǔ zhōu xíng zuì, yì tóng dàng rán. qí yú xiáng yī jiù zhǔn. zhào chóng yù zhāng gōng tài fū rén wèi sòng gōng tài fēi, shì zǐ wèi zhōng jūn jiāng jūn, fù èr xiāng guó fǔ. yǐ tài wèi jūn zī jì jiǔ kǒng jì gōng wèi sòng guó shàng shū lìng, qīng zhōu cì shǐ tán zhī wèi lǐng jūn jiāng jūn, xiāng guó zuǒ zhǎng shǐ wáng hóng wèi shàng shū pú shè. qí yú bǎi guān xī yī tiān cháo zhī zhì. yòu zhào sòng guó suǒ fēng shí jùn zhī wài, xī dé chú yòng.
十四年正月壬戌,公至彭城,解嚴息甲。以輔國將軍劉遵考為并州刺史,領河 東太守,鎮蒲坂。公解司州,領徐、冀二州刺史,固讓進爵。六月,受相國宋公九 錫之命。令曰:「孤以寡薄,負荷殊重,守位奉籓,危溢是懼。朝恩隆泰,委美推 功,遂方軌齊、晉,擬議國典。雖亮誠守分,十稔於今,而成命弗回,百辟胥暨內 外庶僚,敦勉周至。籍運來之功,參休明之跡,乘菲薄之資,同盛德之事,監寐永 言,未知攸托。隆祚之始,思覃斯慶,其赦國內殊死以下,今月二十三日昧爽以前, 悉皆原宥。鰥寡孤獨不能自存者,人賜粟五斛。府州刑罪,亦同蕩然。其餘詳依舊 准。」詔崇豫章公太夫人為宋公太妃,世子為中軍將軍,副貳相國府。以太尉軍諮 祭酒孔季恭為宋國尚書令,青州刺史檀祗為領軍將軍,相國左長史王弘為尚書僕射。 其餘百官悉依天朝之制。又詔宋國所封十郡之外,悉得除用。
xiān shì, ān xī zhōng bīng cān jūn shěn tián zǐ shā ān xī sī mǎ wáng zhèn è, zhū jiāng jūn fù shā ān xī zhǎng shǐ wáng xiū, guān zhōng luàn. shí yuè, gōng qiǎn yòu jiāng jūn zhū líng shí dài ān xī jiāng jūn guì yáng gōng yì zhēn wèi yōng zhōu cì shǐ. yì zhēn jì hái, wèi fú fú lǔ suǒ zhuī, dà bài, jǐn yǐ shēn miǎn. zhū jiāng shuài jí líng shí bìng méi. lǐng jūn tán zhī zú, yǐ zhōng jūn sī mǎ tán dào jì wèi zhōng lǐng jūn. shí èr yuè, tiān zǐ bēng, dà sī mǎ láng yá wáng jí dì wèi.
先是,安西中兵參軍沈田子殺安西司馬王鎮惡,諸將軍復殺安西長史王修,關 中亂。十月,公遣右將軍硃齡石代安西將軍桂陽公義真為雍州刺史。義真既還,為 佛佛虜所追,大敗,僅以身免。諸將帥及齡石並沒。領軍檀祗卒,以中軍司馬檀道 濟為中領軍。十二月,天子崩,大司馬琅邪王即帝位。
yuán xī yuán nián zhēng yuè, zhào qiǎn dà shǐ zhēng gōng rù fǔ. yòu shēn qián mìng, jìn gōng jué wèi wáng. yǐ xú zhōu zhī hǎi líng dōng hǎi běi qiào běi liáng yù zhōu zhī xīn cài yǎn zhōu zhī běi chén liú sī zhōu zhī chén jùn rǔ nán yǐng chuān xíng yáng shí jùn, zēng sòng guó. qī yuè, nǎi shòu mìng, shè guó nèi wǔ suì xíng yǐ xià. qiān dōu shòu yáng. yǐ shàng shū liú huái shèn wèi běi xú zhōu cì shǐ, zhèn péng chéng. jiǔ yuè, jiě yáng zhōu. shí èr yuè, tiān zǐ mìng wáng miǎn shí yǒu èr liú, jiàn tiān zǐ jīng qí, chū jǐng rù bì, chéng jīn gēn chē, jià liù mǎ, bèi wǔ shí fù chē, zhì máo tóu yún hǎn, lè wǔ bā yì, shè zhōng jù gōng xiàn. jìn wáng tài fēi wèi tài hòu, wáng fēi wèi wáng hòu, shì zǐ wèi tài zǐ, wáng zǐ wáng sūn jué mìng zhī hào, yī rú jiù yí.
元熙元年正月,詔遣大使征公入輔。又申前命,進公爵為王。以徐州之海陵東 海北譙北梁、豫州之新蔡、兗州之北陳留、司州之陳郡汝南潁川滎陽十郡,增宋國。 七月,乃受命,赦國內五歲刑以下。遷都壽陽。以尚書劉懷慎為北徐州刺史,鎮彭 城。九月,解揚州。十二月,天子命王冕十有二旒,建天子旌旗,出警入蹕,乘金 根車,駕六馬,備五時副車,置旄頭雲罕,樂舞八佾,設鍾虡宮縣。進王太妃為太 後,王妃為王后,世子為太子,王子、王孫爵命之號,一如舊儀。
èr nián sì yuè, zhēng wáng rù fǔ. liù yuè, zhì jīng shī. jìn dì chán wèi yú wáng, zhào yuē:
二年四月,征王入輔。六月,至京師。晉帝禪位於王,詔曰:
fū tiān zào cǎo mèi, shù zhī sī mù, suǒ yǐ táo jūn sān jí, tǒng tiān shī huà. gù dà dào zhī xíng, xuǎn xián yǔ néng, lóng tì wú cháng qī, chán dài fēi yī zú, guàn zhī bǎi wáng, yóu lái shàng yǐ. jìn dào líng chí, réng shì duō gù, yuán jì yuán xìng, huò nán jì jī, zhì sān guāng mào wèi, guān lǚ yì suǒ, ān huáng bō yuè, zōng sì duò mǐn, zé wǒ xuān yuán zhī zuò, yǒng zhuì yú dì, gù zhān qū yù, jiǎn yān yǐ qīng. xiāng guó sòng wáng, tiān zòng shèng dé, líng wǔ xiù shì, yī kuāng tuí yùn, zài zào qū xià, gù yǐ xìng miè jì jué, zhōu háng lún nì yǐ. ruò fú yǎng zài xuán jī, páng mù qī zhèng, báo fá bù tíng, kāi fù jiāng yǔ. suì nǎi sān fú wěi zhǔ, kāi dí wǔ dōu, diāo yán huì fú zhī xiāng, lóng huāng shuò mò zhī zhǎng, mò bù huí shǒu cháo yáng, mù yù xuán zé. gù sì líng xiào ruì, chuān yuè qǐ tú, jiā xiáng zá tà, xiū yīng bǐng zhù, xuán xiàng biǎo gé mìng zhī qī, huá yì zhù lè tuī zhī yuàn. dài dé zhī fú, zhe hū yōu xiǎn, zhān wū yuán zhǐ, yǔn jí míng zhé, fū qǐ yán kāng yǒu guī, xián xī gào xiè ér yǐ zāi!
夫天造草昧,樹之司牧,所以陶鈞三極,統天施化。故大道之行,選賢與能, 隆替無常期,禪代非一族,貫之百王,由來尚矣。晉道陵遲,仍世多故,爰暨元興, 禍難既積,至三光貿位,冠履易所,安皇播越,宗祀墮泯,則我宣元之祚,永墜於 地,顧瞻區域,翦焉已傾。相國宋王,天縱聖德,靈武秀世,一匡頹運,再造區夏, 固以興滅繼絕,舟航淪溺矣。若夫仰在璇璣,旁穆七政,薄伐不庭,開復疆宇。遂 乃三俘偽主,開滌五都,雕顏卉服之鄉,龍荒朔漠之長,莫不回首朝陽,沐浴玄澤。 故四靈效瑞,川岳啟圖,嘉祥雜遝,休應炳著,玄象表革命之期,華裔注樂推之願。 代德之符,著乎幽顯,瞻烏爰止,允集明哲,夫豈延康有歸,咸熙告謝而已哉!
xī huǒ dé jì wēi, wèi zǔ dǐ jī, huáng yùn bù jìng, sān hòu sì qín. gù tiān zhī lì shù, shí yǒu yōu zài. zhèn suī yōng àn, mèi yú dà dào, yǒng jiàn fèi xìng, wèi rì yǐ jiǔ. niàn sì dài zhī gāo yì, jī tiān rén zhī zhì wàng, yǔ qí xùn wèi bié gōng, guī chán yú sòng, yī yī táng yú hàn wèi gù shì.
昔火德既微,魏祖底績,黃運不競,三後肆勤。故天之歷數,實有攸在。朕雖 庸暗,昧於大道,永鑒廢興,為日已久。念四代之高義,稽天人之至望,予其遜位 別宮,歸禪於宋,一依唐虞、漢魏故事。
zhào cǎo jì chéng, sòng chéng tiān zǐ shǐ shū zhī, tiān zǐ jí biàn cāo bǐ, wèi zuǒ yòu yuē: huán xuán zhī shí, tiān mìng yǐ gǎi, zhòng wèi liú gōng suǒ yán, jiāng èr shí zài. jīn rì zhī shì, běn suǒ gān xīn. jiǎ zǐ, cè yuē:
詔草既成,送呈天子使書之,天子即便操筆,謂左右曰:「桓玄之時,天命已 改,重為劉公所延,將二十載。今日之事,本所甘心。」甲子,策曰:
zī ěr sòng wáng: fū xuán gǔ quán yú, yōu zāi miǎo yǐ, qí xiáng mí dé ér wén. yuán zì shū qì, jiàng dǎi sān wǔ, mò bù yǐ shàng shèng jūn sì hǎi, zhǐ gē dìng dà yè. rán zé dì wáng zhě, zǎi wù zhī tōng qì jūn dào zhě, tiān xià zhī zhì gōng. xī zài shàng yè, shēn jiàn zī dào, shì yǐ tiān lù jì zhōng, táng yú fú dé chuán qí sì fú mìng lái gé, shùn yǔ bù huò quán qí qiān. suǒ yǐ jīng wěi sān cái, chéng xù yí huà, zuò fàn zhèn gǔ, chuí fēng wàn yè, mò shàng yú zī. zì shì jué hòu, lì dài mí shào, hàn jì sì dé yú fàng xūn, wèi yì fāng guǐ yú zhòng huá. liàng yǐ xié móu hū rén guǐ, ér yǐ bǎi xìng wèi xīn zhě yě.
咨爾宋王:夫玄古權輿,悠哉邈矣,其詳靡得而聞。爰自書契,降逮三、五, 莫不以上聖君四海,止戈定大業。然則帝王者,宰物之通器;君道者,天下之至公。 昔在上葉,深鑒茲道,是以天祿既終,唐、虞弗得傳其嗣;符命來格,舜、禹不獲 全其謙。所以經緯三才,澄序彝化,作范振古,垂風萬葉,莫尚於茲。自是厥後, 歷代彌劭,漢既嗣德於放勛,魏亦方軌於重華。諒以協謀乎人鬼,而以百姓為心者 也。
xī wǒ zǔ zōng qīn míng, chén jū qí jí, ér míng huì dài xù, yíng kuī yǒu qī. jiǎn shāng zhào huò, fēi wéi yī shì, céng shì fú kè, shěn yī zài jīn, tiān zhī suǒ fèi, yǒu zì lái yǐ. wéi wáng tǐ shàng shèng zhī zī, bāo èr yí zhī dé, míng qí rì yuè, dào hé sì shí. nǎi zhě shè jì qīng fù, wáng zhěng ér cún zhī zhōng yuán wú gěng, yòu jì ér fù zhī. zì fù gù bù bīn, gàn jì fàng mìng, sì nì tāo tiān, qiè jù wàn lǐ. mí bù rùn zhī yǐ fēng yǔ, zhèn zhī yǐ léi tíng. jiǔ fá zhī dào jì fū, bā fǎ zhī huà zì lǐ. qǐ yī bó shī yú mín, jì sī qián shù gù yǐ yì qià sì hǎi, dào wēi bā huāng zhě yǐ. zhì yú shàng tiān chuí xiàng, sì líng xiào zhēng, tú chèn zhī wén jì míng, rén shén zhī wàng yǐ gǎi bǎi gōng gē yú cháo, shù mín sòng yú yě, yì zhào biàn yǒng, qīng zhù wéi xīn. zì fēi bǎi xìng lè tuī, tiān mìng yōu jí, qǐ yī zài yǔ, suǒ de dú zhuān! shì yòng yǎng zhī huáng líng, fǔ shùn qún yì, jìng chán shén qì, shòu dì wèi yú ěr gōng. dà zuò gào qióng, tiān lù yǒng zhōng. yú xì! wáng qí yǔn zhí qí zhōng, jìng zūn diǎn xùn, fù lǜ tǔ zhī jiā yuàn, huī hóng yè yú wú qióng, shí yīng xiū yòu, yǐ dá sān líng zhī juàn wàng.
昔我祖宗欽明,辰居其極,而明晦代序,盈虧有期。翦商兆禍,非唯一世,曾 是弗克,矧伊在今,天之所廢,有自來矣。惟王體上聖之姿,苞二儀之德,明齊日 月,道合四時。乃者社稷傾覆,王拯而存之;中原蕪梗,又濟而復之。自負固不賓, 干紀放命,肆逆滔天,竊據萬里。靡不潤之以風雨,震之以雷霆。九伐之道既敷, 八法之化自理。豈伊博施於民,濟斯黔庶;固以義洽四海,道威八荒者矣。至於上 天垂象,四靈效征,圖讖之文既明,人神之望已改;百工歌於朝,庶民頌於野,億 兆抃踴,傾佇惟新。自非百姓樂推,天命攸集,豈伊在予,所得獨專!是用仰祗皇 靈,俯順群議,敬禪神器,授帝位於爾躬。大祚告窮,天祿永終。於戲!王其允執 其中,敬遵典訓,副率土之嘉願,恢洪業於無窮,時膺休祐,以答三靈之眷望。
yòu xǐ shū yuē:
又璽書曰:
gài wén tiān shēng zhēng mín, shù zhī yǐ jūn. dì huáng jì shì, shí gōng sì hǎi. chóng tì xì yú xūn dé, shēng jiàng cún hū qí rén. gù yǒu guó bì wáng, bo nián zhe qí shù dài xiè wú cháng, shèng zhé wò qí fú. xī zài shàng shì, sān shèng xì guǐ, chóu zī sì yuè, yǐ hóng yī ràng, wéi xiān wáng zhī yǒu zuò, yǒng chuí fàn yú wú qióng. jí liú shì zhì chán, shí yáo shì fǎ yǒu wèi gào zhōng, yì xiàn zī diǎn. wǒ shì zǔ suǒ yǐ fǔ guī yùn ér shùn rén shì, chéng lì jiàn ér dìng tiān bǎo zhě yě. ér dào bù cháng tài, róng yí luàn huá, sàng wǒ luò shí, cù guó jiāng biǎo, réng gòu fǒu yùn, lún méi xiāng yīn, dǎi yú yuán xìng, suì qīng zōng sì. xìng lài shén wǔ guāng tiān, dà jié hóng fā, kuāng fù wǒ shè jì, chóng zào wǒ guó jiā. wéi wáng shèng dé qīn míng, zé tiān guāng dà, yīng qī dàn zài, míng bǎo wáng shì. nèi shū guó nán, wài bō hóng lüè, zhū dà duì yú hàn yáng, bū jiàn dào yú yí zhǔ, chéng fēn xī mín, sù qīng nán yuè, zài jìng jiāng xiāng, tà dìng fán miǎn. ruò nǎi yǒng huái qū yǔ, sī yī shēng jiào, wáng shī shǒu lù, zé yī luò chéng liú léng wēi xiáo tóng, zé huá yuè qiān ǎi, wěi qiú xián bì, xián yáng jí xù. suī yí qì suǒ míng, shī shū suǒ yǒng, yōng xūn zhī shèng, mò zhī yǔ èr yě. suì yǎn wǔ xiū wén, dàn fū dé zhèng, bā tǒng yǐ yù wàn mín, jiǔ zhí yǐ xíng bāng guó, sī jiān sān wáng, yǐ shī sì shì. gù néng xìn zhe yōu xiǎn, yì gǎn shū fāng. zì lì shì suǒ bīn, zhōu chē suǒ jì, mí bù ōu gē rén dé, biàn wǔ lái tíng.
蓋聞天生蒸民,樹之以君。帝皇寄世,實公四海。崇替繫於勛德,升降存乎其 人。故有國必亡,卜年著其數;代謝無常,聖哲握其符。昔在上世,三聖系軌,疇 咨四岳,以弘揖讓,惟先王之有作,永垂範於無窮。及劉氏致禪,實堯是法;有魏 告終,亦憲茲典。我世祖所以撫歸運而順人事,乘利見而定天保者也。而道不常泰, 戎夷亂華,喪我洛食,蹙國江表,仍遘否運,淪沒相因,逮於元興,遂傾宗祀。幸 賴神武光天,大節宏發,匡復我社稷,重造我國家。惟王聖德欽明,則天光大,應 期誕載,明保王室。內紓國難,外播宏略,誅大憝於漢陽,逋僭盜於沂渚,澄氛西 岷,肅清南越,再靜江、湘,拓定樊、沔。若乃永懷區宇,思一聲教,王師首路, 則伊、洛澄流;棱威崤、潼,則華岳褰靄,偽酋銜璧,咸陽即序。雖彝器所銘,詩 書所詠,庸勛之盛,莫之與二也。遂偃武修文,誕敷德政,八統以馭萬民,九職以 刑邦國,思兼三王,以施四事。故能信著幽顯,義感殊方。自歷世所賓,舟車所暨, 靡不謳歌仁德,抃舞來庭。
zhèn měi jìng wéi dào xūn, yǒng chá fú yùn, tiān zhī lì shù, shí zài ěr gōng. shì yǐ wǔ wěi shēng dù, lǚ shì chú jiù zhī jī sān guāng xié shù, bì zhāo bù xīn zhī xiáng. tú chèn zhēn ruì, jiǎo rán sī zài. jiā yǐ lóng yán yīng tè, tiān shòu shū zī, jūn rén zhī biǎo, huàn rú rì yuè. chuán chēng wéi tiān wèi dà, wéi yáo zé zhī. shī yún: yǒu mìng zì tiān, mìng cǐ wén wáng. fū huò yuè zài yuān zhě, zhōng yǐ xiǎng jiǔ wǔ zhī wèi xūn gé tiān dì zhě, bì yīng dà bǎo zhī yè. xī tǔ dé gào lì, chuán zuò yú wǒ yǒu jìn jīn lì yùn gǎi bo, yǒng zhōng yú zī, yì yǐ jīn dé ér chuán yú sòng. yǎng sì dài zhī xiū yì, jiàn míng hūn zhī dìng qī, xún yú qún gōng, yuán dǎi shù yǐn, xián yuē xiū zāi, wǎng wéi zhèn zhì. jīn qiǎn shǐ chí jié jiān tài bǎo sàn qí cháng shì guāng lù dài fū dàn, jiān tài wèi shàng shū xuān fàn fèng huáng dì xǐ shòu, shòu zhōng zhī lǐ, yī rú táng yú hàn wèi gù shì. wáng qí yǔn dá rén shén, jūn lín wàn guó, shí yīng líng zhǐ, chóu yú shàng tiān zhī juàn mìng.
朕每敬惟道勛,永察符運,天之歷數,實在爾躬。是以五緯升度,屢示除舊之 跡;三光協數,必昭布新之祥。圖讖禎瑞,皎然斯在。加以龍顏英特,天授殊姿, 君人之表,煥如日月。傳稱「惟天為大,惟堯則之。」《詩》云:「有命自天,命 此文王。」夫「或躍在淵」者,終以饗九五之位;「勛格天地」者,必膺大寶之業。 昔土德告沴,傳祚於我有晉;今歷運改卜,永終於茲,亦以金德而傳於宋。仰四代 之休義,鑒明昏之定期,詢於群公,爰逮庶尹,咸曰休哉,罔違朕志。今遣使持節、 兼太保、散騎常侍、光祿大夫澹,兼太尉、尚書宣范奉皇帝璽綬,受終之禮,一如 唐虞、漢魏故事。王其允答人神,君臨萬國,時膺靈祉,酬於上天之眷命。
wáng fèng biǎo chén ràng, jìn dì yǐ xùn láng yá wáng dì, biǎo bù huò tōng. yú shì chén liú wáng qián sì děng èr bǎi qī shí rén, jí sòng tái qún chén, bìng shàng biǎo quàn jìn, shàng yóu bù xǔ. tài shǐ lìng luò dá chén tiān wén fú ruì shù shí tiáo, qún chén yòu gù qǐng, wáng nǎi cóng zhī.
王奉表陳讓,晉帝已遜琅邪王第,表不獲通。於是陳留王虔嗣等二百七十人, 及宋台群臣,並上表勸進,上猶不許。太史令駱達陳天文符瑞數十條,群臣又固請, 王乃從之。