wén dì
文帝
tài zǔ wén huáng dì huì yì lóng, xiǎo zì chē ér, wǔ dì dì sān zi yě. jìn ān dì yì xī sān nián, shēng yú jīng kǒu. lú xún zhī nán, shàng nián sì suì, gāo zǔ shǐ zī yì cān jūn liú cuì fǔ shàng zhèn jīng chéng. shí yī nián, fēng péng chéng xiàn gōng. gāo zǔ fá qiāng zhì péng chéng, jiāng jìn lù, bǎn shàng xíng guān jūn jiāng jūn liú shǒu. jìn cháo jiā shòu shǐ chí jié jiān xú yǎn qīng jì sì zhōu zhū jūn shì xú zhōu cì shǐ, jiāng jūn rú gù. guān zhōng píng dìng, gāo zǔ hái péng chéng, yòu shòu jiān sī zhōu yù zhōu zhī huái xī yǎn zhōu zhī chén liú zhū jūn shì qián jiāng jūn sī zhōu cì shǐ, chí jié rú gù, jiāng zhèn luò yáng. réng gǎi shòu dū du jīng yì níng yōng liáng qín liù zhōu yù zhōu zhī hé nán guǎng píng yáng zhōu zhī yì chéng sōng zī sì jùn zhū jūn shì xī zhōng láng jiāng jīng zhōu cì shǐ, chí jié rú gù. yǒng chū yuán nián, fēng yí dū wáng, shí yì sān qiān hù. jìn dū běi qín, bìng qián qī zhōu. jìn hào zhèn xī jiāng jūn, gěi gǔ chuī yī bù. yòu jìn dū xiāng zhōu, shì suì rù cháo, shí nián shí sì. zhǎng qī chǐ wǔ cùn, bó shè jīng shǐ, shàn lì shū.
太祖文皇帝諱義隆,小字車兒,武帝第三子也。晉安帝義熙三年,生於京口。 盧循之難,上年四歲,高祖使諮議參軍劉粹輔上鎮京城。十一年,封彭城縣公。高 祖伐羌至彭城,將進路,板上行冠軍將軍留守。晉朝加授使持節、監徐兗青冀四州 諸軍事、徐州刺史,將軍如故。關中平定,高祖還彭城,又授監司州豫州之淮西兗 州之陳留諸軍事、前將軍、司州刺史,持節如故,將鎮洛陽。仍改授都督荊益寧雍 梁秦六州豫州之河南廣平揚州之義成松滋四郡諸軍事、西中郎將、荊州刺史,持節 如故。永初元年,封宜都王,食邑三千戶。進督北秦,並前七州。進號鎮西將軍, 給鼓吹一部。又進督湘州,是歲入朝,時年十四。長七尺五寸,博涉經史,善隸書。
jǐng píng èr nián qī yuè zhōng, shǎo dì fèi. bǎi guān bèi fǎ jià fèng yíng, rù fèng huáng tǒng. xíng tái zhì jiāng líng, jìn xǐ fú. shì zhōng chén xiù sàn qí cháng shì chén yí zhī zhōng shū jiān shàng shū lìng hù jūn jiāng jūn jiàn chéng xiàn gōng chén liàng zuǒ wèi jiāng jūn chén jǐng rén gěi shì zhōng yóu jī jiāng jūn lóng xiāng xiàn hóu chén lóng yuè qí xiào wèi dōu tíng hòu chén gāng gěi shì huáng mén shì láng chén kǒng qú zhī sàn qí shì láng chén liú sī kǎo yuán wài sàn qí shì láng chén pān shèng zhōng shū shì láng chén hé shàng zhī yǔ lín jiān fēng yáng xiàn kāi guó hóu chén xiāo sī huà zhǎng jiān shàng shū zuǒ chéng dé yáng xiàn hóu chén sūn kāng lì bù láng zhōng qí dū wèi chén zhāng mào dù yí cáo láng zhōng chén xú zhǎng lín cāng bù láng zhōng chén yǔ jùn zhī dōu guān láng zhōng chén yuán xún děng shàng biǎo yuē: chén wén fǒu tài xiāng gé, shù qióng zé biàn, tiān dào suǒ yǐ bù tāo, bo shì suǒ yǐ líng zhǎng. nǎi zhě yùn jù líng yí, wáng shì jiān huì, jiǔ fú zhī mìng, mí suǒ shì guī gāo zǔ zhī yè, jiāng zhuì yú dì. lài jī hòu dé shēn, rén shén tóng jiǎng, shè jì yǐ níng, yǒu shēng huò yì. fú wéi bì xià jūn dé zì rán, shèng míng zài yù, xiào tì zhe yú jiā bāng, fēng yóu xuān yú fān mù. shì yǐ zhēng xiáng zá dá, fú ruì huī. zōng miào shén líng, nǎi juàn xī gù wàn bāng lí xiàn, wàng jǐng tuō shēng. chén děng tiǎn hé cháo liè, yù chōng jiāng mìng, fù jí xiū míng zhī yùn, zài dǔ tài píng zhī yè. xíng tái zhì zhǐ, zhān wàng chéng què, bù shèng xǐ shuō fú zǎo zhī qíng, jǐn yì mén bài biǎo yǐ wén. shàng dá yuē: huáng yùn jiān bì, shù zhōng tún yí, yǎng wéi chóng jī, gǎn xún guó gù, yǒng mù jué gōng, bēi kǎi jiāo jí. lài qī bǎi zuò yǒng, gǔ gōng zhōng xián, gù néng xiū fǒu yǐ tài, tiān rén shì xù. wěi yǐ bù dé, miù jiàng dà mìng, gù jǐ jīng jì, hé yǐ kè kān. zhé dāng zàn guī cháo tíng, zhǎn āi líng qǐn, bìng yǔ xián yàn shēn xiě suǒ huái. wàng tǐ qí xīn, wù wèi cí fèi. fǔ zhōu zuǒ shǐ bìng chēng chén, qǐng tí niè zhū mén, yī yī gōng shěng, shàng bù xǔ. jiǎ xū, fā jiāng líng. bā yuè bǐng shēn, chē jià zhì jīng chéng. dīng yǒu, yè chū níng líng, hái yú zhōng táng jí huáng dì wèi.
景平二年七月中,少帝廢。百官備法駕奉迎,入奉皇統。行台至江陵,進璽紱。 侍中臣琇、散騎常侍臣嶷之、中書監尚書令護軍將軍建城縣公臣亮、左衛將軍臣景 仁、給事中游擊將軍龍鄉縣侯臣隆、越騎校尉都亭侯臣綱、給事黃門侍郎臣孔璩之、 散騎侍郎臣劉思考、員外散騎侍郎臣潘盛、中書侍郎臣何尚之、羽林監封陽縣開國 侯臣蕭思話、長兼尚書左丞德陽縣侯臣孫康、吏部郎中騎都尉臣張茂度、儀曹郎中 臣徐長琳、倉部郎中臣庾俊之、都官郎中臣袁洵等上表曰:「臣聞否泰相革,數窮 則變,天道所以不謟,卜世所以靈長。乃者運距陵夷,王室艱晦,九服之命,靡所 適歸;高祖之業,將墜於地。賴基厚德深,人神同獎,社稷以寧,有生獲乂。伏惟 陛下君德自然,聖明在御,孝悌著於家邦,風猷宣於蕃牧。是以征祥雜沓,符瑞 輝。宗廟神靈,乃眷西顧;萬邦黎獻,望景托生。臣等忝荷朝列,豫充將命,復集 休明之運,再睹太平之業。行台至止,瞻望城闕,不勝喜說鳧藻之情,謹詣門拜表 以聞。」上答曰:「皇運艱弊,數鍾屯夷,仰惟崇基,感尋國故,永慕厥躬,悲慨 交集。賴七百祚永,股肱忠賢,故能休否以泰,天人式序。猥以不德,謬降大命, 顧己兢悸,何以克堪。輒當暫歸朝庭,展哀陵寢,並與賢彥申寫所懷。望體其心, 勿為辭費。」府州佐史並稱臣,請題枿諸門,一依宮省,上不許。甲戌,發江陵。 八月丙申,車駕至京城。丁酉,謁初寧陵,還於中堂即皇帝位。
yuán jiā yuán nián qiū bā yuè dīng yǒu, dà shè tiān xià, gǎi jǐng píng èr nián wèi yuán jiā yuán nián. wén wǔ cì wèi èr děng, bū zū sù zhài wù fù shōu. gēng zǐ, yǐ xíng fǔ jūn jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ xiè huì wèi fǔ jūn jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ. guǐ mǎo, sī kōng lù shàng shū shì yáng zhōu cì shǐ xú xiàn zhī jìn wèi sī tú, wèi jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ wáng hóng jìn wèi sī kōng, zhōng shū jiān hù jūn jiāng jūn fù liàng jiā zuǒ guāng lù dài fū kāi fǔ yí tóng sān sī, fǔ jūn jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ xiè huì jìn hào wèi jiāng jūn, zhèn běi jiāng jūn nán yǎn zhōu cì shǐ tán dào jì jìn hào zhēng běi jiāng jūn. jiǎ chén, zhuī zūn suǒ shēng hú jié yú wèi huáng tài hòu, shì yuē zhāng hòu. wèi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ péng chéng wáng yì kāng jìn hào biāo qí jiāng jūn, guān jūn jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ yì gōng jìn hào fǔ jūn jiāng jūn, fēng jiāng xià wáng. lì dì liù huáng dì yì xuān wèi jìng líng wáng, dì qī huáng dì yì jì wèi héng yáng wáng. wù shēn, yǐ yù zhōu cì shǐ liú cuì wèi yōng zhōu cì shǐ, xiāo qí jiāng jūn guǎn yì zhī wèi yù zhōu cì shǐ, nán mán xiào wèi dào yàn zhī wèi zhōng lǐng jūn. jǐ yǒu, jiǎn jīng xiāng èr zhōu jīn nián shuì bù zhī bàn. jiǔ yuè bǐng zǐ, lì fēi yuán shì wèi huáng hòu.
元嘉元年秋八月丁酉,大赦天下,改景平二年為元嘉元年。文武賜位二等,逋 租宿債勿復收。庚子,以行撫軍將軍、荊州刺史謝晦為撫軍將軍、荊州刺史。癸卯, 司空、錄尚書事、揚州刺史徐羨之進位司徒,衛將軍、江州刺史王弘進位司空,中 書監、護軍將軍傅亮加左光祿大夫、開府儀同三司,撫軍將軍、荊州刺史謝晦進號 衛將軍,鎮北將軍、南兗州刺史檀道濟進號征北將軍。甲辰,追尊所生胡婕妤為皇 太后,諡曰章後。衛將軍、南徐州刺史彭城王義康進號驃騎將軍,冠軍將軍、南豫 州刺史義恭進號撫軍將軍,封江夏王。立第六皇弟義宣為竟陵王,第七皇弟義季為 衡陽王。戊申,以豫州刺史劉粹為雍州刺史,驍騎將軍管義之為豫州刺史,南蠻校 尉到彥之為中領軍。己酉,減荊、湘二州今年稅布之半。九月丙子,立妃袁氏為皇 後。
èr nián chūn zhēng yuè bǐng yín, sī tú xú xiàn zhī shàng shū lìng fù liàng fèng biǎo guī zhèng, shàng shǐ qīn lǎn. chē jià cí nán jiāo, dà shè tiān xià. sān yuè yǐ chǒu, zuǒ jiāng jūn xú zhōu cì shǐ wáng zhòng dé jìn hào ān běi jiāng jūn. xià wǔ yuè wù yín, tè jìn xiè dàn zú. qiū bā yuè jiǎ shēn, yǐ guān zhōng liú mín chū hàn chuān, zhì jīng zhào fú fēng féng yì děng jùn. yǐ yǒu, biāo qí jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ péng chéng wáng yì kāng wèi kāi fǔ yí tóng sān sī, xīn chú sī kōng wáng hóng wèi chē qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, yǐ yòu jūn zhǎng shǐ jiāng héng wèi guǎng zhōu cì shǐ. dōng shí yī yuè guǐ yǒu, yǐ qián jiāng jūn yáng xuán wèi zhēng xī jiāng jūn běi qín zhōu cì shǐ.
二年春正月丙寅,司徒徐羨之、尚書令傅亮奉表歸政,上始親覽。車駕祠南郊, 大赦天下。三月乙丑,左將軍、徐州刺史王仲德進號安北將軍。夏五月戊寅,特進 謝澹卒。秋八月甲申,以關中流民出漢川,置京兆、扶風、馮翊等郡。乙酉,驃騎 將軍、南徐州刺史彭城王義康為開府儀同三司,新除司空王弘為車騎大將軍、開府 儀同三司,以右軍長史江恆為廣州刺史。冬十一月癸酉,以前將軍楊玄為征西將軍、 北秦州刺史。
sān nián chūn zhēng yuè bǐng yín, sī tú lù shàng shū shì yáng zhōu cì shǐ xú xiàn zhī, shàng shū lìng hù jūn jiāng jūn zuǒ guāng lù dài fū fù liàng, yǒu zuì fú zhū. qiǎn zhōng lǐng jūn dào yàn zhī zhēng běi jiāng jūn tán dào jì tǎo jīng zhōu cì shǐ xiè huì. shàng qīn lǜ liù shī xī zhēng, dà shè tiān xià. dīng mǎo, yǐ chē qí dà jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ wáng hóng wèi sī tú lù shàng shū shì yáng zhōu cì shǐ, biāo qí jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ péng chéng wáng yì kāng gǎi wèi jīng zhōu cì shǐ, fǔ jūn jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ jiāng xià wáng yì gōng gǎi wèi nán xú zhōu cì shǐ. jǐ sì, yǐ qián hù jūn jiāng jūn zhào lún zhī wèi zhèn jūn jiāng jūn. rùn yuè bǐng xū, huáng zǐ shào shēng. èr yuè yǐ mǎo, xì qiú jiàn tú, yī jiē yuán shè. wù wǔ, yǐ jīn zǐ guāng lù dài fū wáng jìng hóng wèi shàng shū zuǒ pú shè, yù zhāng tài shǒu zhèng xiān zhī wèi shàng shū yòu pú shè. jiàn ān tài shǒu pān shèng yǒu zuì fú zhū. gēng shēn, tè jìn fàn tài jiā guāng xì dài fū. shì rì, chē jià fā jīng shī. wù chén, dào yàn zhī tán dào jì dà pò xiè huì yú yǐn jī. bǐng zǐ, chē jià zì wú hú fǎn pèi. jǐ mǎo, qín huì yú yán tóu, sòng jīng shī fú zhū. sān yuè xīn sì, chē jià hái gōng. xià wǔ yuè yǐ wèi, yǐ zhēng běi jiāng jūn nán yǎn zhōu cì shǐ tán dào jì wèi zhēng nán dà jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ, zhōng lǐng jūn dào yàn zhī wèi nán yù zhōu cì shǐ. wù xū, yǐ hòu jiāng jūn zhǎng shā wáng yì xīn wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. yǐ sì, biāo qí dà jiāng jūn liáng zhōu mù dà jǔ qú méng xùn gǎi wèi chē qí dà jiāng jūn. zhào yuē: fū zhé wáng zǎi shì, guǎng dá sì cōng, yóu xún yuè xǐng fāng, cǎi fēng guān zhèng. suǒ yǐ qíng wěi bì shěn, yōu xiá wǎng zhì, wáng zé wú yōng, jiǔ gāo yǒu wén zhě yě. zhèn yǐ guǎ báo, wěi zuǎn hóng xù. suī yǒng niàn zhì dào, zhì cún mèi dàn, yuàn yán fù yán, fā xiǎng xiāo mèi, ér qiū yuán zhī xiù, cáng qì wèi zhēn, wù qíng mín yǐn, shàng gé shì tīng. nǎi juàn qū yù, chuò mèi wàng cān. jīn fēn kūn qū dàng, yǔ nèi níng yàn, jīng xián hóng huà, yú shì hū shǐ. kě qiǎn dà shǐ xún xíng sì fāng. qí zǎi shǒu chēng zhí zhī liáng, guī bì yī jiè zhī shàn, xiáng xī liè zòu, wù huò yǒu yí. ruò xíng yù bù xù, zhèng zhì guāi miù, shāng mín hài jiào zhě, jù yǐ shì wén. qí gāo nián guān guǎ yòu gū liù jí bù néng zì cún zhě, kě yǔ jùn xiàn yōu liàng zhèn gěi. bó cǎi yú sòng, guǎng nà jiā móu, wù jǐn xián mìng zhī zhǐ, bǐ ruò zhèn qīn lǎn yān. bǐng wǔ, chē jià lín yán xián táng tīng sòng. liù yuè jǐ wèi, yǐ zhèn jūn jiāng jūn zhào lún zhī wèi zuǒ guāng lù dài fū lǐng jūn jiāng jūn. bǐng yín, chē jià yòu yú yán xián táng tīng sòng. bǐng zǐ, yòu tīng sòng. yǐ yòu wèi wáng huá wèi zhōng hù jūn. dōng shí yī yuè wù yín, yǐ liáng nán qín èr zhōu cì shǐ jí hàn wèi yì zhōu cì shǐ, biāo qí cān jūn liú dào chǎn wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. jǐ hài, yǐ nán mán xiào wèi liú zūn kǎo wèi yōng zhōu cì shǐ. shí èr yuè guǐ chǒu, yǐ zhōng shū shì láng xiāo sī huà wèi qīng zhōu cì shǐ. rén xū, qián wú jùn tài shǒu xú pèi zhī móu fǎn, jí dǎng yǔ jiē fú zhū.
三年春正月丙寅,司徒、錄尚書事、揚州刺史徐羨之,尚書令、護軍將軍、左 光祿大夫傅亮,有罪伏誅。遣中領軍到彥之、征北將軍檀道濟討荊州刺史謝晦。上 親率六師西征,大赦天下。丁卯,以車騎大將軍、江州刺史王弘為司徒、錄尚書事、 揚州刺史,驃騎將軍、南徐州刺史彭城王義康改為荊州刺史,撫軍將軍、南豫州刺 史江夏王義恭改為南徐州刺史。己巳,以前護軍將軍趙倫之為鎮軍將軍。閏月丙戌, 皇子劭生。二月乙卯,繫囚見徒,一皆原赦。戊午,以金紫光祿大夫王敬弘為尚書 左僕射,豫章太守鄭鮮之為尚書右僕射。建安太守潘盛有罪伏誅。庚申,特進范泰 加光郤大夫。是日,車駕發京師。戊辰,到彥之、檀道濟大破謝晦於隱磯。丙子, 車駕自蕪湖反旆。己卯,擒晦於延頭,送京師伏誅。三月辛巳,車駕還宮。夏五月 乙未,以征北將軍、南兗州刺史檀道濟為征南大將軍、江州刺史,中領軍到彥之為 南豫州刺史。戊戌,以後將軍長沙王義欣為南兗州刺史。乙巳,驃騎大將軍、涼州 牧大沮渠蒙遜改為車騎大將軍。詔曰:「夫哲王宰世,廣達四聰,猶巡岳省方,采 風觀政。所以情偽必審,幽遐罔滯,王澤無擁,九皋有聞者也。朕以寡薄,猥纂洪 緒。雖永念治道,志存昧旦,願言傅岩,發想宵寐,而丘園之秀,藏器未臻,物情 民隱,尚隔視聽。乃眷區域,輟寐忘餐。今氛昆祛盪,宇內寧晏,旌賢弘化,於是 乎始。可遣大使巡行四方。其宰守稱職之良,閨蓽一介之善,詳悉列奏,勿或有遺。 若刑獄不恤,政治乖謬,傷民害教者,具以事聞。其高年、鰥寡、幼孤、六疾不能 自存者,可與郡縣優量賑給。博採輿誦,廣納嘉謀,務盡銜命之旨,俾若朕親覽焉。」 丙午,車駕臨延賢堂聽訟。六月己未,以鎮軍將軍趙倫之為左光祿大夫、領軍將軍。 丙寅,車駕又於延賢堂聽訟。丙子,又聽訟。以右衛王華為中護軍。冬十一月戊寅, 以梁、南秦二州刺史吉翰為益州刺史,驃騎參軍劉道產為梁、南秦二州刺史。己亥, 以南蠻校尉劉遵考為雍州刺史。十二月癸丑,以中書侍郎蕭思話為青州刺史。壬戌, 前吳郡太守徐佩之謀反,及黨與皆伏誅。
sì nián chūn zhēng yuè yǐ hài shuò, qū shè dū yì bǎi lǐ nèi. xīn sì, chē jià qīn cí nán jiāo. èr yuè yǐ mǎo, xíng xìng dān tú, yè jīng líng. sān yuè bǐng zǐ, zhào yuē: dān tú sāng zǐ chóu móu, dà yè yōu shǐ, jiàn jìng yǒng huái, chù gǎn wǎng jí. xī hàn zhāng nán xún, jiā ēn yuán shì, kuàng qíng yì èr sān, yǒu jiān nǎng rì. sī bō yí zé, chóu wèi shì mín. qí juān cǐ xiàn jīn nián zū bù, wǔ suì xíng yǐ xià jiē xī yuán qiǎn dēng chéng sān zhàn jí dà jiāng jiā, suí yí yǐn xù. dīng hài, chē jià hái gōng. wù zǐ, shàng shū yòu pú shè zhèng xiān zhī zú. rén yín, jìn duàn xià zhì rì wǔ sī mìng lǚ zhī shǔ, fù yáng lìng zhū gé chǎn zhī zhī yì yě. xià sì yuè gēng xū, yǐ tíng wèi wáng huī zhī wèi jiāo zhōu cì shǐ. wǔ yuè rén wǔ, zhōng hù jūn wáng huá zú. jīng shī jí yì. jiǎ wǔ, qiǎn shǐ cún wèn, gěi yī yào sǐ zhě ruò wú jiā shǔ, cì yǐ guān qì. liù yuè guǐ mǎo shuò, rì yǒu shí zhī. gēng shēn, yǐ jīn zǐ guāng lù dài fū yīn mù wèi hù jūn jiāng jūn.
四年春正月乙亥朔,曲赦都邑百里內。辛巳,車駕親祠南郊。二月乙卯,行幸 丹徒,謁京陵。三月丙子,詔曰:「丹徒桑梓綢繆,大業攸始,踐境永懷,觸感罔 極。昔漢章南巡,加恩元氏,況情義二三,有兼曩日。思播遺澤,酬慰士民。其蠲 此縣今年租布,五歲刑以下皆悉原遣;登城三戰及大將家,隨宜隱恤。」丁亥,車 駕還宮。戊子,尚書右僕射鄭鮮之卒。壬寅,禁斷夏至日五絲命縷之屬,富陽令諸 葛闡之之議也。夏四月庚戌,以廷尉王徽之為交州刺史。五月壬午,中護軍王華卒。 京師疾疫。甲午,遣使存問,給醫藥;死者若無家屬,賜以棺器。六月癸卯朔,日 有蝕之。庚申,以金紫光祿大夫殷穆為護軍將軍。
wǔ nián chūn zhēng yuè yǐ hài, zhào yuē: zhèn gōng chéng hóng yè, lín xiǎng sì hǎi, fēng huà wèi hóng, zhì dào duō mèi, qiú zhī rén shì, jiàn mèi wéi yōu. jiā qǐng yīn wéi xù, hàn yì chéng huàn, yǎng wéi zāi jiè, zé shēn zài yǔ. sī suǒ yǐ cè shēn kè niàn, yì yù xiáng xíng, shàng dá tiān qiǎn, xià xù mín mò. qún hòu bǎi sī, qí gè xiàn dǎng yán, zhǐ chén dé shī, wù yǒu suǒ huì. jiǎ shēn, chē jià lín xuán wǔ guǎn yuè wǔ. wù zǐ, jīng yì dà huǒ, qiǎn shǐ xún wèi zhèn cì. xià sì yuè jǐ hài, yǐ nán mán xiào wèi xiāo mó zhī wèi xiāng zhōu cì shǐ. wù wǔ, yǐ shǐ xìng tài shǒu xú huō wèi guǎng zhōu cì shǐ. wǔ yuè jǐ mǎo, yǐ xiāng zhōu cì shǐ zhāng shào wèi yōng zhōu cì shǐ. liù yuè gēng xū, sī tú wáng hóng jiàng wèi wèi jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. jīng yì dà shuǐ. yǐ mǎo, qiǎn shǐ jiǎn xíng zhèn shàn. yǐ jiāng xià nèi shǐ chéng dào huì wèi guǎng zhōu cì shǐ. qiū bā yuè rén xū, tè jìn zuǒ guāng lù dài fū fàn tài zú. dōng shí yuè jiǎ chén, chē jià yú yán xián táng tīng sòng. rùn yuè guǐ wèi, yǐ yòu jūn sī mǎ liú dé wǔ wèi yù zhōu cì shǐ. xīn mǎo, ān lù gōng xiāng zhōu jí zhī wèi níng zhōu cì shǐ. shí èr yuè gēng yín, zuǒ guāng lù dài fū lǐng jūn jiāng jūn zhào lún zhī zú. shì suì, tiān zhú guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
五年春正月乙亥,詔曰:「朕恭承洪業,臨饗四海,風化未弘,治道多昧,求 之人事,鑒寐惟憂。加頃陰違序,旱疫成患,仰惟災戒,責深在予。思所以側身克 念,議獄詳刑,上答天譴,下恤民瘼。群後百司,其各獻讜言,指陳得失,勿有所 諱。」甲申,車駕臨玄武館閱武。戊子,京邑大火,遣使巡慰賑賜。夏四月己亥, 以南蠻校尉蕭摹之為湘州刺史。戊午,以始興太守徐豁為廣州刺史。五月己卯,以 湘州刺史張邵為雍州刺史。六月庚戌,司徒王弘降為衛將軍、開府儀同三司。京邑 大水。乙卯,遣使檢行賑贍。以江夏內史程道惠為廣州刺史。秋八月壬戌,特進、 左光祿大夫范泰卒。冬十月甲辰,車駕於延賢堂聽訟。閏月癸未,以右軍司馬劉德 武為豫州刺史。辛卯,安陸公相周籍之為寧州刺史。十二月庚寅,左光祿大夫、領 軍將軍趙倫之卒。是歲,天竺國遣使獻方物。
liù nián chūn zhēng yuè xīn chǒu, chē jià qīn cí nán jiāo. guǐ chǒu, yǐ biāo qí jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ péng chéng wáng yì kāng wèi sī tú lù shàng shū shì, lǐng píng běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ. sān yuè dīng sì, lì huáng zǐ shào wèi huáng tài zǐ. wù wǔ, dà shè tiān xià, cì wén wǔ wèi yī děng. xīn yǒu, yǐ zuǒ wèi jiāng jūn yīn jǐng rén wèi zhōng lǐng jūn. xià sì yuè guǐ hài, yǐ shàng shū zuǒ pú shè wáng jìng hóng wèi shàng shū lìng, dān yáng yǐn lín chuān wáng yì qìng wèi shàng shū zuǒ pú shè, lì bù shàng shū jiāng yí wèi shàng shū yòu pú shè. wǔ yuè rén chén shuò, rì yǒu shí zhī. guǐ sì, yǐ xīn chú shàng shū lìng wáng jìng hóng wèi tè jìn zuǒ guāng lù dài fū. jiǎ wǔ, yǐ fǔ jūn sī mǎ liú dào jì wèi yì zhōu cì shǐ. yǐ mǎo, yú yōng zhōu zhì féng yì jùn. qī yuè jǐ yǒu, yǐ shàng shū zuǒ chéng kǒng mò zhī wèi guǎng zhōu cì shǐ. shì yuè, bǎi jì wáng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. jiǔ yuè wù wǔ, yú qín zhōu zhì lǒng xī sòng kāng èr jùn. dōng shí yuè rén shēn, zhōng lǐng jūn yīn jǐng rén dīng jiān qù zhí. shí yī yuè jǐ chǒu shuò, rì yǒu shí zhī. shí èr yuè dīng hài, hé nán guó hé xī wáng qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
六年春正月辛丑,車駕親祠南郊。癸丑,以驃騎將軍、荊州刺史彭城王義康為 司徒、錄尚書事,領平北將軍、徐州刺史。三月丁巳,立皇子劭為皇太子。戊午, 大赦天下,賜文武位一等。辛酉,以左衛將軍殷景仁為中領軍。夏四月癸亥,以尚 書左僕射王敬弘為尚書令,丹陽尹臨川王義慶為尚書左僕射,吏部尚書江夷為尚書 右僕射。五月壬辰朔,日有蝕之。癸巳,以新除尚書令王敬弘為特進、左光祿大夫。 甲午,以撫軍司馬劉道濟為益州刺史。乙卯,於雍州置馮翊郡。七月己酉,以尚書 左丞孔默之為廣州刺史。是月,百濟王遣使獻方物。九月戊午,於秦州置隴西、宋 康二郡。冬十月壬申,中領軍殷景仁丁艱去職。十一月己丑朔,日有蝕之。十二月 丁亥,河南國、河西王遣使獻方物。
qī nián chūn zhēng yuè guǐ sì, yǐ tǔ gǔ hún mù róng guī wèi zhēng xī jiāng jūn shā zhōu cì shǐ. shì yuè, wō guó wáng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. sān yuè wù zǐ, qiǎn yòu jiāng jūn dào yàn zhī běi fá, shuǐ jūn rù hé. jiǎ wǔ, yǐ qián zhēng lǔ sī mǎ yǐn chōng wèi sī zhōu cì shǐ. jiǎ yín, yǐ qián zhōng lǐng jūn yīn jǐng rén wèi lǐng jūn jiāng jūn. xià sì yuè guǐ wèi, hē luó dān guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. liù yuè jǐ mǎo, yǐ guān jūn jiāng jūn dī yáng nán dāng wèi qín zhōu cì shǐ. qiū qī yuè wù zǐ, suǒ lǔ què áo shù qì chéng zǒu. bǐng shēn, yǐ píng běi zī yì cān jūn zhēn fǎ hù wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. wù xū, suǒ lǔ huá tái shù qì chéng zǒu. jiǎ yín, lín yì guó hē luó tuó guó shī zi guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. dōng shí yuè jiǎ yín, bà nán yù zhōu bìng yù zhōu. yǐ zuǒ jiāng jūn jìng líng wáng yì xuān wèi xú zhōu cì shǐ. wù wǔ, lì qián shǔ, zhù sì zhū qián. wù yín, jīn yōng chéng wèi suǒ lǔ suǒ xiàn. shí yī yuè guǐ wèi, hǔ láo chéng fù wèi suǒ lǔ suǒ xiàn. rén chén, qiǎn zhēng nán dà jiāng jūn tán dào jì běi tǎo, yòu jiāng jūn dào yàn zhī zì huá tái bēn tuì. shí èr yuè xīn yǒu, yǐ nán yǎn zhōu cì shǐ zhǎng shā wáng yì xīn wèi yù zhōu cì shǐ, sī tú sī mǎ jí hàn wèi sī zhōu cì shǐ. yǐ hài, jīng yì huǒ, yán shāo tài shè běi qiáng. yǎn zhōu cì shǐ zhú líng xiù yǒu zuì fú zhū.
七年春正月癸巳,以吐谷渾慕容璝為征西將軍、沙州刺史。是月,倭國王遣使 獻方物。三月戊子,遣右將軍到彥之北伐,水軍入河。甲午,以前征虜司馬尹沖為 司州刺史。甲寅,以前中領軍殷景仁為領軍將軍。夏四月癸未,訶羅單國遣使獻方 物。六月己卯,以冠軍將軍氐楊難當為秦州刺史。秋七月戊子,索虜確磝戍棄城走。 丙申,以平北諮議參軍甄法護為梁、南秦二州刺史。戊戌,索虜滑台戍棄城走。甲 寅,林邑國、訶羅佗國、師子國遣使獻方物。冬十月甲寅,罷南豫州並豫州。以左 將軍竟陵王義宣為徐州刺史。戊午,立錢署,鑄四銖錢。戊寅,金墉城為索虜所陷。 十一月癸未,虎牢城復為索虜所陷。壬辰,遣征南大將軍檀道濟北討,右將軍到彥 之自滑台奔退。十二月辛酉,以南兗州刺史長沙王義欣為豫州刺史,司徒司馬吉翰 為司州刺史。乙亥,京邑火,延燒太社北牆。兗州刺史竺靈秀有罪伏誅。
bā nián chūn zhēng yuè gēng yín, yú jiāo zhōu fù lì zhū yá jùn. guǐ sì, yǐ zuǒ jūn jiāng jūn shēn xuān wèi yǎn zhōu cì shǐ. dīng yǒu, zhēng nán dà jiāng jūn tán dào jì pò suǒ lǔ yú dōng píng shòu zhāng. èr yuè yǐ mǎo, yǐ píng běi sī mǎ wéi láng wèi qīng zhōu cì shǐ. wù wǔ, yǐ shàng shū yòu pú shè jiāng yí wèi xiāng zhōu cì shǐ. xīn yǒu, huá tái wèi suǒ lǔ suǒ xiàn. guǐ yǒu, zhēng nán dà jiāng jūn tán dào jì yǐn jūn hái. dīng chǒu, qīng zhōu cì shǐ xiāo sī huà qì chéng zǒu. yǐ tài zǐ yòu wèi lǜ liú zūn kǎo wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. sān yuè jiǎ shēn, chē jià yú yán xián táng tīng sòng. wù shēn, zhào yuē: zì qǐng jūn yì yīn xìng, guó yòng zēng guǎng, zī chǔ bù gěi, bǎi dù shàng fán. yí cún jiǎn yuē, yǐ yīng shì shí. nèi wài kě tōng gòng xiáng sī, wù lìng jié jiǎn. xià sì yuè jiǎ yín, yǐ héng yáng wáng shī ruǎn wàn líng wèi xiāng zhōu cì shǐ. yǐ mǎo, yǐ hòu jūn cān jūn xú zūn zhī wèi yǎn zhōu cì shǐ. liù yuè yǐ chǒu, dà shè tiān xià. jǐ mǎo, gē jiāng nán jí yáng zhōu jìn líng jùn shǔ nán xú zhōu, jiāng běi shǔ yǎn zhōu. yǐ xú zhōu cì shǐ jìng líng wáng yì xuān wèi nán yǎn zhōu cì shǐ, sī tú sī mǎ jí hàn wèi xú zhōu cì shǐ. rùn yuè gēng zǐ, zhào yuē: zì qǐng nóng sāng duò yè, yóu shí zhě zhòng, huāng lái bù pì, dū kè wú wén. yī shí shuǐ hàn, biàn yǒu qìng guì, gǒu bù shēn cún wù běn, fēng gěi mí yīn. jùn shǒu fù zhèng fāng jī, xiàn zǎi qīn mín zhī zhǔ, yí sī jiǎng xùn, dǎo yǐ liáng guī. xián shǐ sì lì, dì wú yí lì, gēng cán shù yì, gè jǐn qí lì. ruò yǒu lì tián shū zhòng, suì jìng tiáo míng liè shàng. yáng zhōu hàn. yǐ sì, qiǎn shì yù shǐ shěng yù sòng, shēn diào yì. bǐng wǔ, yǐ zuǒ jūn zī yì cān jūn liú dào chǎn wèi yōng zhōu cì shǐ. qiū bā yuè jiǎ chén, lín chuān wáng yì qìng jiě shàng shū pú shè. dīng wèi, gē yù zhōu qín jùn shǔ nán yǎn zhōu. dōng shí èr yuè, bà xiāng zhōu, hái bìng jīng zhōu.
八年春正月庚寅,於交州復立珠崖郡。癸巳,以左軍將軍申宣為兗州刺史。丁 酉,征南大將軍檀道濟破索虜於東平壽張。二月乙卯,以平北司馬韋郎為青州刺史。 戊午,以尚書右僕射江夷為湘州刺史。辛酉,滑台為索虜所陷。癸酉,征南大將軍 檀道濟引軍還。丁丑,青州刺史蕭思話棄城走。以太子右衛率劉遵考為南兗州刺史。 三月甲申,車駕於延賢堂聽訟。戊申,詔曰:「自頃軍役殷興,國用增廣,資儲不 給,百度尚繁。宜存簡約,以應事實。內外可通共詳思,務令節儉。」夏四月甲寅, 以衡陽王師阮萬齡為湘州刺史。乙卯,以後軍參軍徐遵之為兗州刺史。六月乙丑, 大赦天下。己卯,割江南及揚州晉陵郡屬南徐州,江北屬兗州。以徐州刺史竟陵王 義宣為南兗州刺史,司徒司馬吉翰為徐州刺史。閏月庚子,詔曰:「自頃農桑惰業, 游食者眾,荒萊不辟,督課無聞。一時水旱,便有罄匱,苟不深存務本,豐給靡因。 郡守賦政方畿,縣宰親民之主,宜思獎訓,導以良規。咸使肆力,地無遺利,耕蠶 樹藝,各盡其力。若有力田殊眾,歲竟條名列上。」揚州旱。乙巳,遣侍御史省獄 訟,申調役。丙午,以左軍諮議參軍劉道產為雍州刺史。秋八月甲辰,臨川王義慶 解尚書僕射。丁未,割豫州秦郡屬南兗州。冬十二月,罷湘州,還並荊州。
jiǔ nián chūn sān yuè gēng xū, wèi jiāng jūn wáng hóng jìn wèi tài bǎo, jiā zhōng shū jiān. dīng sì, zhēng nán dà jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ tán dào jì jìn wèi sī kōng. xià sì yuè yǐ hài, yǐ hù jūn jiāng jūn yīn mù wèi tè jìn yòu guāng lù dài fū, jiàn chāng xiàn gōng dào yàn zhī wèi hù jūn jiāng jūn. wǔ yuè rén shēn, zhōng shū jiān lù shàng shū shì wèi jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ wáng hóng hōng. liù yuè jiǎ xū, yǐ zuǒ jūn zī yì cān jūn shēn xuān wèi qīng zhōu cì shǐ. fēn qīng zhōu zhì jì zhōu. wù yín, sī tú nán xú zhōu cì shǐ péng chéng wáng yì kāng gǎi lǐng yáng zhōu cì shǐ. jǐ mǎo, yǐ sī tú cān jūn cuī yīn wèi jì zhōu cì shǐ. rén wǔ, yǐ tǔ gǔ hún mù róng yán wèi píng dōng jiāng jūn, tǔ gǔ hún shí qián wèi píng běi jiāng jūn, tǔ gǔ hún huī fá wèi zhèn jūn jiāng jūn. guǐ wèi, zhào yuē: yì liáng jiāo guǎng, jìng yù yōu xiá, zhì yí wù qíng, huò duō piān yōng. kě gèng qiǎn dà shǐ, xún qiú mín mò. zhì jī shè qiáng nǔ jiāng jūn guān. yǐ wèi, yǐ zhēng xī jiāng jūn shā zhōu cì shǐ tǔ gǔ hún mù róng guī wèi zhēng xī dà jiāng jūn xī qín hé èr zhōu cì shǐ lǒng xī wáng. běi qín zhōu cì shǐ dī yáng nán dāng jiā hào zhēng xī jiāng jūn. rén yín, yǐ fǔ jūn jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ jiāng xià wáng yì gōng wèi zhēng běi jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán yǎn zhōu cì shǐ qián jiāng jūn lín chuān wáng yì qìng wèi píng xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ nán yǎn zhōu cì shǐ jìng líng wáng yì xuān wèi zhōng shū jiān zhōng jūn jiāng jūn zhēng lǔ jiāng jūn héng yáng wáng yì jì wèi nán xú zhōu cì shǐ. qiū qī yuè wù chén, yǐ shàng shū wáng zhòng dé wèi zhèn běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ. gēng wǔ, yǐ lǐng jūn jiāng jūn yīn jǐng rén wèi shàng shū pú shè, tài zǐ zhān shì liú zhàn wèi lǐng jūn jiāng jūn. rén shēn, hé nán guó hé xī wáng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. jiǔ yuè, yāo zéi zhào guǎng kòu yì zhōu, xiàn méi jùn xiàn, zhōu fǔ tǎo píng zhī. dōng shí yī yuè rén zǐ, yǐ shào fǔ zhēn fǎ chóng wèi yì zhōu cì shǐ. guǐ chǒu, yú guǎng zhōu lì sòng kāng jùn. shí èr yuè jiǎ xū, yǐ yòu jūn cān jūn lǐ xiù zhī wèi jiāo zhōu cì shǐ. gēng yín, lì dì wǔ huáng zǐ shào wèi lú líng wáng, jiāng xià wáng yì gōng zi láng wèi nán fēng xiàn wáng.
九年春三月庚戌,衛將軍王弘進位太保,加中書監。丁巳,征南大將軍、江州 刺史檀道濟進位司空。夏四月乙亥,以護軍將軍殷穆為特進、右光祿大夫,建昌縣 公到彥之為護軍將軍。五月壬申,中書監、錄尚書事、衛將軍、揚州刺史王弘薨。 六月甲戌,以左軍諮議參軍申宣為青州刺史。分青州置冀州。戊寅,司徒、南徐州 刺史彭城王義康改領揚州刺史。己卯,以司徒參軍崔諲為冀州刺史。壬午,以吐谷 渾慕容延為平東將軍,吐谷渾拾虔為平北將軍,吐谷渾輝伐為鎮軍將軍。癸未,詔 曰:「益、梁、交、廣,境域幽遐,治宜物情,或多偏擁。可更遣大使,巡求民瘼。」 置積射、強弩將軍官。乙未,以征西將軍、沙州刺史吐谷渾慕容璝為征西大將軍、 西秦河二州刺史、隴西王。北秦州刺史氐楊難當加號征西將軍。壬寅,以撫軍將軍、 荊州刺史江夏王義恭為征北將軍、開府儀同三司、南兗州刺史;前將軍臨川王義慶 為平西將軍、荊州刺史;南兗州刺史竟陵王義宣為中書監、中軍將軍;征虜將軍衡 陽王義季為南徐州刺史。秋七月戊辰,以尚書王仲德為鎮北將軍、徐州刺史。庚午, 以領軍將軍殷景仁為尚書僕射,太子詹事劉湛為領軍將軍。壬申,河南國、河西王 遣使獻方物。九月,妖賊趙廣寇益州,陷沒郡縣,州府討平之。冬十一月壬子,以 少府甄法崇為益州刺史。癸丑,於廣州立宋康郡。十二月甲戌,以右軍參軍李秀之 為交州刺史。庚寅,立第五皇子紹為廬陵王,江夏王義恭子郎為南豐縣王。
shí nián chūn zhēng yuè jiǎ yín, jìng líng wáng yì xuān gǎi fēng nán qiào wáng, zhèn běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ wáng zhòng dé jiā lǐng yǎn zhōu cì shǐ, huái nán tài shǒu duàn hóng wèi qīng zhōu cì shǐ. jǐ wèi, dà shè tiān xià. gū lǎo liù jí bù néng zì cún zhě, rén cì gǔ wǔ hú. hòu jiāng jūn yù zhōu cì shǐ zhǎng shā wáng yì xīn jìn hào zhèn jūn jiāng jūn. xià sì yuè wù xū, qīng zhōu cì shǐ duàn hóng jiā jì zhōu cì shǐ. fēng yáng xiàn hóu xiāo sī huà wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. wǔ yuè, lín yì wáng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. liù yuè yǐ hài, yǐ qián qīng zhōu cì shǐ wéi láng wèi guǎng zhōu cì shǐ. dū pó zhōu hē luó dān guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. qiū qī yuè wù xū, qū shè yì liáng qín sān zhōu. yú yì zhōu lì sòng níng sòng xìng èr jùn. bā yuè dīng chǒu, yú qīng zhōu lì tài yuán jùn. xīn sì, hù jūn jiāng jūn dào yàn zhī zú. dōng shí yī yuè, dī yáng nán dāng kòu hàn chuān. dīng wèi, liáng zhōu cì shǐ zhēn fǎ hù qì chéng zǒu, nán dāng jù yǒu liáng zhōu.
十年春正月甲寅,竟陵王義宣改封南譙王,鎮北將軍、徐州刺史王仲德加領兗 州刺史,淮南太守段宏為青州刺史。己未,大赦天下。孤老、六疾不能自存者,人 賜谷五斛。後將軍、豫州刺史長沙王義欣進號鎮軍將軍。夏四月戊戌,青州刺史段 宏加冀州刺史。封陽縣侯蕭思話為梁、南秦二州刺史。五月,林邑王遣使獻方物。 六月乙亥,以前青州刺史韋郎為廣州刺史。闍婆州訶羅單國遣使獻方物。秋七月戊 戌,曲赦益、梁、秦三州。於益州立宋寧、宋興二郡。八月丁丑,於青州立太原郡。 辛巳,護軍將軍到彥之卒。冬十一月,氐楊難當寇漢川。丁未,梁州刺史甄法護棄 城走,難當據有梁州。
shí yī nián chūn zhēng yuè, wáng mìng mǎ dà xuán qún dǎng shù bǎi rén kòu qín liáng, zhōu jùn tǎo píng zhī. èr yuè guǐ yǒu, yǐ jiāo zhǐ tài shǒu lǐ dān zhī wèi jiāo zhōu cì shǐ. xià sì yuè, liáng qín èr zhōu cì shǐ xiāo sī huà pò dī yáng nán dāng, liáng zhōu píng. wǔ yuè dīng mǎo, qū shè liáng nán qín èr zhōu jiàn gé běi. wù yín, yǐ dà jǔ qú mào qián wèi zhēng xī dà jiāng jūn liáng zhōu cì shǐ. shì yuè, jīng yì dà shuǐ. liù yuè dīng wèi, shěng wèi jùn. shì suì, lín yì guó fú nán guó hē luó dān guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
十一年春正月,亡命馬大玄群黨數百人寇秦、梁,州郡討平之。二月癸酉,以 交址太守李耽之為交州刺史。夏四月,梁、秦二州刺史蕭思話破氐楊難當,梁州平。 五月丁卯,曲赦梁、南秦二州劍閣北。戊寅,以大沮渠茂虔為征西大將軍、涼州刺 史。是月,京邑大水。六月丁未,省魏郡。是歲,林邑國、扶南國、訶羅單國遣使 獻方物。
shí èr nián chūn zhēng yuè xīn yǒu, dà shè tiān xià. xīn wèi, chē jià qīn cí nán jiāo. guǐ yǒu, fēng huáng lóng guó zhǔ féng hóng wèi yàn zhǔ. xià sì yuè yǐ yǒu, shàng shū pú shè yīn jǐng rén jiā zhōng hù jūn. bǐng chén, zhào yuē: zhōu zōng yǐ níng, shí yóu duō shì hàn shì zhī lóng, yì zī dé rén. zhèn mèi wù lè xián, wèi rì yǐ jiǔ, ér jùn zhé nán jiē, míng yáng mò xiào. yòng lìng yí cái zài yě, guǎn kù xū cháo, yǒng huái qián zài, cán dé shēn yǐ. fū jǔ ěr suǒ zhī, xuān ní zhī dǔ xùn, gòng shì rèn guān, xiān dài zhī chéng zhǔn. biàn kě xuān chì nèi wài, gè yǒu jiàn jǔ. dāng yī fāng quán yǐn, yǐ guān jué yòng. shì yè, jīng jùn dì zhèn. liù yuè, dān yáng huái nán wú xìng yì xìng dà shuǐ, jīng yì chéng chuán. jǐ yǒu, yǐ xú yù nán yǎn sān zhōu huì jī xuān chéng èr jùn mǐ shù bǎi wàn hú cì wǔ jùn zāo shuǐ mín. shì yuè, duàn jiǔ. shī zi guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. qiū qī yuè yǐ yǒu, dū pó suō dá guó fú nán guó bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. bā yuè rén shēn, yú yì zhōu lì nán jìn shòu nán xīn sì běi bā xī sān jùn. yǐ hài, yuán zāo shuǐ jùn zhū bū fù. jiǔ yuè, shǔ jùn zéi zhāng xún wèi kòu. dōng shí yī yuè, yǐ yòu jūn xíng cān jūn gǒu dào fù wèi jiāo zhōu cì shǐ.
十二年春正月辛酉,大赦天下。辛未,車駕親祠南郊。癸酉,封黃龍國主馮弘 為燕主。夏四月乙酉,尚書僕射殷景仁加中護軍。丙辰,詔曰:「周宗以寧,實由 多士;漢室之隆,亦資得人。朕寐寤樂賢,為日已久,而俊哲難階,明揚莫效。用 令遺才在野,管庫虛朝,永懷前載,慚德深矣。夫舉爾所知,宣尼之篤訓,貢士任 官,先代之成准。便可宣敕內外,各有薦舉。當依方銓引,以觀厥用。」是夜,京 郡地震。六月,丹陽、淮南、吳興、義興大水,京邑乘船。己酉,以徐豫南兗三州、 會稽宣城二郡米數百萬斛賜五郡遭水民。是月,斷酒。師子國遣使獻方物。秋七月 乙酉,闍婆娑達國、扶南國並遣使獻方物。八月壬申,於益州立南晉壽、南新巳、 北巴西三郡。乙亥,原遭水郡諸逋負。九月,蜀郡賊張尋為寇。冬十一月,以右軍 行參軍苟道覆為交州刺史。
shí sān nián chūn zhēng yuè guǐ chǒu, shàng yǒu jí, bù cháo huì. sān yuè jǐ wèi, sī kōng jiāng zhōu cì shǐ tán dào jì yǒu zuì fú zhū. gēng shēn, dà shè tiān xià. yǐ zhōng jūn jiāng jūn nán qiào wáng yì xuān wèi zhèn nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ. xià wǔ yuè wù chén, zhèn běi jiāng jūn xú yǎn èr zhōu cì shǐ wáng zhòng dé jìn hào zhèn běi dà jiāng jūn. gēng chén, yǐ zhēng běi sī mǎ wáng fāng pái wèi yǎn zhōu cì shǐ. liù yuè, gāo lì guó wǔ dū wáng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. qiū qī yuè jǐ wèi, líng líng wáng tài fēi hōng. zhuī chóng wèi jìn huáng hòu, zàng yǐ jìn lǐ. bā yuè gēng yín, shàng shū pú shè zhòng hù jūn yīn jǐng rén gǎi wèi hù jūn jiāng jūn. jiǔ yuè guǐ chǒu, lì dì èr huáng zǐ jùn wèi shǐ xìng wáng, dì sān huáng zǐ huì wèi wǔ líng wáng.
十三年春正月癸丑,上有疾,不朝會。三月己未,司空、江州刺史檀道濟有罪 伏誅。庚申,大赦天下。以中軍將軍南譙王義宣為鎮南將軍、江州刺史。夏五月戊 辰,鎮北將軍、徐兗二州刺史王仲德進號鎮北大將軍。庚辰,以征北司馬王方俳為 兗州刺史。六月,高麗國、武都王遣使獻方物。秋七月己未,零陵王太妃薨。追崇 為晉皇后,葬以晉禮。八月庚寅,尚書僕射、中護軍殷景仁改為護軍將軍。九月癸 丑,立第二皇子浚為始興王,第三皇子諱為武陵王。
shí sì nián chūn zhēng yuè xīn mǎo, chē jià qīn cí nán jiāo, dà shè tiān xià. wén wǔ cì wèi yī děng gū lǎo liù jí bù néng zì cún zhě, rén cì gǔ wǔ hú. èr yuè rén zǐ, yǐ bù bīng xiào wèi liú dào zhēn wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. xià sì yuè dīng wèi, yǐ fǔ guó jiāng jūn zhōu jí zhī wèi yì zhōu cì shǐ. qiū bā yuè wù wǔ, yǐ shàng shū jīn bù láng zhōng xú sēn zhī wèi jiāo zhōu cì shǐ. dōng shí èr yuè xīn yǒu, tíng hè xuě. hé nán guó hé xī wáng hē luó dān guó bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
十四年春正月辛卯,車駕親祠南郊,大赦天下。文武賜位一等;孤老、六疾不 能自存者,人賜谷五斛。二月壬子,以步兵校尉劉道真為梁、南秦二州刺史。夏四 月丁未,以輔國將軍周籍之為益州刺史。秋八月戊午,以尚書金部郎中徐森之為交 州刺史。冬十二月辛酉,停賀雪。河南國、河西王、訶羅單國並遣使獻方物。
shí wǔ nián chūn èr yuè dīng wèi, yǐ píng dōng jiāng jūn tǔ gǔ hún mù róng yán wèi zhèn xī jiāng jūn qín hé èr zhōu cì shǐ. xià sì yuè jiǎ chén, yàn wáng nián qiǎn shǐ xiàn fāng wù. lì huáng tài zǐ fēi yīn shì, cì wáng gōng yǐ xià gè yǒu chà. jǐ sì, yǐ wō guó wáng zhēn wèi ān dōng jiāng jūn. wǔ yuè jǐ chǒu, tè jìn yòu guāng lù dài fū yīn mù zú. xīn mǎo, zhèn běi dà jiāng jūn xú zhōu cì shǐ wáng zhòng dé zú. rén chén, yǐ yòu wèi jiāng jūn liú zūn kǎo wèi xú yǎn èr zhōu cì shǐ. qiū qī yuè xīn wèi, dì zhèn. jiǎ xū, yǐ chén nán dùn èr jùn tài shǒu xú xún wèi níng zhōu cì shǐ. bā yuè xīn chǒu, yǐ zuǒ wèi jiāng jūn zhào bó fú wèi xú yǎn èr zhōu cì shǐ. jiǎ yín, yǐ shǐ xìng nèi shǐ lù huī wèi guǎng zhōu cì shǐ. dīng sì, yǐ yǎn zhōu cì shǐ wáng fāng pái wèi qīng jì èr zhōu cì shǐ. shì suì, wǔ dū wáng hé nán guó gāo lì guó wō guó fú nán guó lín yì guó bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
十五年春二月丁未,以平東將軍吐谷渾慕容延為鎮西將軍、秦河二州刺史。夏 四月甲辰,燕王年遣使獻方物。立皇太子妃殷氏,賜王公以下各有差。己巳,以倭 國王珍為安東將軍。五月己丑,特進、右光祿大夫殷穆卒。辛卯,鎮北大將軍、徐 州刺史王仲德卒。壬辰,以右衛將軍劉遵考為徐、兗二州刺史。秋七月辛未,地震。 甲戌,以陳、南頓二郡太守徐循為寧州刺史。八月辛丑,以左衛將軍趙伯符為徐、 兗二州刺史。甲寅,以始興內史陸徽為廣州刺史。丁巳,以兗州刺史王方俳為青、 冀二州刺史。是歲,武都王、河南國、高麗國、倭國、扶南國、林邑國並遣使獻方 物。
shí liù nián chūn zhēng yuè wù yín, chē jià yú běi jiāo yuè wǔ. gēng yín, sī tú lù shàng shū shì yáng zhōu cì shǐ péng chéng wáng yì kāng jìn wèi dà jiāng jūn, lǐng sī tú, yú rú gù. zhēng běi jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán yǎn zhōu cì shǐ jiāng xià wáng yì gōng jìn wèi sī kōng, cì shǐ rú gù. tè jìn zuǒ guāng lù dài fū wáng jìng hóng kāi fǔ yí tóng sān sī. guǐ sì, fù fēn jīng zhōu zhì xiāng zhōu. èr yuè jǐ hài, yǐ nán xú zhōu cì shǐ héng yáng wáng yì jì wèi ān xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ. dīng wèi, yǐ shǐ xìng wáng jùn wèi xiāng zhōu cì shǐ. guǐ hài, gē liáng zhōu zhī bā xī zǐ tóng nán dàng qú nán hàn zhōng nán qín zhōu zhī nán ān huái níng fán liù jùn, shǔ yì zhōu. fēn zhǎng shā jiāng xià jùn lì bā líng jùn, shǔ xiāng zhōu. xià sì yuè dīng sì, yǐ zhèn nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ nán qiào wáng yì xuān wèi zhēng běi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ. píng xī jiāng jūn lín chuān wáng yì qìng wèi wèi jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ. liù yuè jǐ yǒu, lǒng xī tǔ gǔ hún mù róng yán gǎi fēng hé nán wáng. guǐ chǒu, yǐ tǔ gǔ hún shí yín wèi píng xī jiāng jūn, tǔ gǔ hún fán nì wèi fǔ jūn jiāng jūn. qiū bā yuè gēng zǐ, lì dì sì huáng zǐ shuò wèi nán píng wáng. rùn yuè yǐ wèi, zhèn jūn jiāng jūn yù zhōu cì shǐ zhǎng shā wáng yì xīn hōng. wù xū, fù fēn yù zhōu zhī huái nán wèi nán yù zhōu. guǐ mǎo, yǐ zuǒ wèi jiāng jūn liú zūn kǎo wèi yù zhōu cì shǐ. wù shēn, yǐ xiāng zhōu cì shǐ shǐ xìng wáng jùn wèi nán yù zhōu zhī cì shǐ, wǔ líng wáng huì wèi xiāng zhōu cì shǐ. dōng shí èr yuè yǐ hài, huáng tài zǐ guān, dà shè tiān xià. shì suì, wǔ dū wáng hé nán wáng lín yì guó gāo lì guó bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
十六年春正月戊寅,車駕於北郊閱武。庚寅,司徒、錄尚書事、揚州刺史彭城 王義康進位大將軍,領司徒,余如故。征北將軍、開府儀同三司、南兗州刺史江夏 王義恭進位司空,刺史如故。特進、左光祿大夫王敬弘開府儀同三司。癸巳,復分 荊州置湘州。二月己亥,以南徐州刺史衡陽王義季為安西將軍、荊州刺史。丁未, 以始興王浚為湘州刺史。癸亥,割梁州之巴西梓潼南宕渠南漢中、南秦州之南安懷 寧凡六郡,屬益州。分長沙江夏郡立巴陵郡,屬湘州。夏四月丁巳,以鎮南將軍、 江州刺史南譙王義宣為征北將軍、南徐州刺史。平西將軍臨川王義慶為衛將軍、江 州刺史。六月己酉,隴西吐谷渾慕容延改封河南王。癸丑,以吐谷渾拾寅為平西將 軍,吐谷渾繁暱為撫軍將軍。秋八月庚子,立第四皇子鑠為南平王。閏月乙未,鎮 軍將軍、豫州刺史長沙王義欣薨。戊戌,復分豫州之淮南為南豫州。癸卯,以左衛 將軍劉遵考為豫州刺史。戊申,以湘州刺史始興王浚為南豫州之刺史,武陵王諱為 湘州刺史。冬十二月乙亥,皇太子冠,大赦天下。是歲,武都王、河南王、林邑國、 高麗國並遣使獻方物。
shí qī nián xià sì yuè wù wǔ shuò, rì yǒu shí zhī. wǔ yuè guǐ sì, lǐng jūn jiāng jūn liú zhàn mǔ yōu qù zhí. qiū qī yuè rén yín, yǐ zhēng lǔ zī yì cān jūn dù jì wèi qīng zhōu cì shǐ. rén zǐ, huáng hòu yuán shì bēng. bā yuè, xú yǎn qīng jì sì zhōu dà shuǐ. jǐ wèi, qiǎn shǐ jiǎn xíng zhèn xù. jiǔ yuè rén zǐ, zàng yuán huáng hòu yú zhǎng níng líng. dōng shí yuè wù wǔ, qián dān yáng yǐn liú zhàn yǒu zuì, jí tóng dǎng fú zhū. dà shè tiān xià, wén wǔ cì jué yī jí. yǐ dà jiāng jūn lǐng sī tú lù shàng shū yáng zhōu cì shǐ péng chéng wáng yì kāng wèi jiāng zhōu cì shǐ, dà jiāng jūn rú gù. yǐ sī kōng nán yǎn zhōu cì shǐ jiāng xià wáng yì gōng wèi sī tú lù shàng shū shì. wù yín, wèi jiāng jūn lín chuān wáng yì qìng yǐ běn hào wèi nán yǎn zhōu cì shǐ, shàng shū pū shè hù jūn jiāng jūn yīn jǐng rén wèi yáng zhōu cì shǐ, pú shè rú gù. shí yī yuè bǐng xū, yǐ shàng shū liú yì róng wèi lǐng jūn jiāng jūn, mì shū jiān xú zhàn zhī wèi zhōng hù jūn. dīng hài, zhào yuē: qián suǒ gěi yáng nán xú èr zhōu bǎi xìng tián liáng zhǒng zi, yǎn liǎng yù qīng xú zhū zhōu bǐ nián suǒ kuān zū gǔ yīng dū rù zhě, xī chú bàn. jīn bàn yǒu bù shōu chù, dōu yuán zhī. fán zhū bū zhài, yōu liàng shēn jiǎn. yòu zhōu jùn gū shuì, suǒ zài shì diào, duō yǒu fán kè. shān zé zhī lì, yóu huò jìn duàn yì zhào zhī pǐn, suì jí zhì ruò. zhū rú cǐ bǐ, shāng zhì hài mín. zì jīn xián yī fǎ lìng, wù jǐn yōu yǔn. rú yǒu bù biàn, jí yī shì bié yán, bù dé gǒu qù yī shí, yǐ guāi yǐn xù zhī zhǐ. zhǔ zhě míng jiā xuān xià, chēng zhèn yì yān. guǐ chǒu, shàng shū pú shè yáng zhōu cì shǐ yīn jǐng rén zú. shí èr yuè guǐ hài, yǐ guāng lù dài fū wáng lín wèi shàng shū pú shè. wù chén, yǐ nán yù zhōu cì shǐ shǐ xìng wáng jùn wèi yáng zhōu cì shǐ, xiāng zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì wèi nán yù zhōu cì shǐ, nán píng wáng shuò wèi xiāng zhōu cì shǐ. shì suì, wǔ dū wáng hé nán wáng bǎi jì guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
十七年夏四月戊午朔,日有蝕之。五月癸巳,領軍將軍劉湛母憂去職。秋七月 壬寅,以征虜諮議參軍杜驥為青州刺史。壬子,皇后袁氏崩。八月,徐、兗、青、 冀四州大水。己未,遣使檢行賑恤。九月壬子,葬元皇后於長寧陵。冬十月戊午, 前丹陽尹劉湛有罪,及同黨伏誅。大赦天下,文武賜爵一級。以大將軍、領司徒、 錄尚書、揚州刺史彭城王義康為江州刺史,大將軍如故。以司空、南兗州刺史江夏 王義恭為司徒、錄尚書事。戊寅,衛將軍臨川王義慶以本號為南兗州刺史,尚書仆 射、護軍將軍殷景仁為揚州刺史,僕射如故。十一月丙戌,以尚書劉義融為領軍將 軍,秘書監徐湛之為中護軍。丁亥,詔曰:「前所給揚、南徐二州百姓田糧種子, 兗、兩豫、青、徐諸州比年所寬租谷應督入者,悉除半。今半有不收處,都原之。 凡諸逋債,優量申減。又州郡估稅,所在市調,多有煩刻。山澤之利,猶或禁斷; 役召之品,遂及稚弱。諸如此比,傷治害民。自今咸依法令,務盡優允。如有不便, 即依事別言,不得苟趣一時,以乖隱恤之旨。主者明加宣下,稱朕意焉。」癸丑, 尚書僕射、揚州刺史殷景仁卒。十二月癸亥,以光祿大夫王琳為尚書僕射。戊辰, 以南豫州刺史始興王浚為揚州刺史,湘州刺史武陵王諱為南豫州刺史,南平王鑠為 湘州刺史。是歲,武都王、河南王、百濟國遣使獻方物。
shí bā nián chūn èr yuè yǐ mǎo, yǐ yù zhāng tài shǒu yǔ dēng zhī wèi jiāng zhōu cì shǐ. xià wǔ yuè rén shēn, wèi jiāng jūn nán yǎn zhōu cì shǐ lín chuān wáng yì qìng zhēng běi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ nán qiào wáng yì xuān bìng kāi fǔ yí tóng sān sī. guǐ sì, yú jiāo zhōu zhì sòng xī jùn. shì yuè, miǎn shuǐ fàn yì. liù yuè wù chén, qiǎn shǐ xún xíng zhèn shàn. xīn wèi, lǐng jūn jiāng jūn liú yì róng zú. qiū qī yuè wù xū, yǐ xú yǎn èr zhōu cì shǐ zhào bó fú wèi lǐng jūn jiāng jūn. dōng shí yuè xīn hài, yǐ bā dōng jiàn píng èr jùn tài shǒu zāng zhì wèi xú yǎn èr zhōu cì shǐ. yǐ mǎo, shěng nán xú zhōu zhī nán yàn pú yáng nán guǎng píng jùn. shí yī yuè wù zǐ, shàng shū pú shè wáng lín zú. jǐ hài, yǐ dān yáng yǐn mèng yǐ wèi shàng shū pú shè. dī yáng nán dāng yòu kòu hàn chuān. shí èr yuè guǐ hài, qiǎn lóng xiāng jiāng jūn péi fāng míng yǔ liáng qín èr zhōu cì shǐ liú zhēn dào tǎo zhī. shì yuè, jìn níng tài shǒu gōng cuàn sōng zǐ fǎn pàn, níng zhōu cì shǐ xú xún tǎo píng zhī. shì suì, sù tè guó gāo lì guó sū mí lí guó lín yì guó bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
十八年春二月乙卯,以豫章太守庾登之為江州刺史。夏五月壬申,衛將軍南兗 州刺史臨川王義慶、征北將軍南徐州刺史南譙王義宣並開府儀同三司。癸巳,於交 州置宋熙郡。是月,沔水泛溢。六月戊辰,遣使巡行賑贍。辛未,領軍將軍劉義融 卒。秋七月戊戌,以徐、兗二州刺史趙伯符為領軍將軍。冬十月辛亥,以巴東、建 平二郡太守臧質為徐、兗二州刺史。乙卯,省南徐州之南燕、濮陽、南廣平郡。十 一月戊子,尚書僕射王琳卒。己亥,以丹陽尹孟顗為尚書僕射。氐楊難當又寇漢川。 十二月癸亥,遣龍驤將軍裴方明與梁、秦二州刺史劉真道討之。是月,晉寧太守公 爨松子反叛,寧州刺史徐循討平之。是歲,肅特國、高麗國、蘇靡黎國、林邑國並 遣使獻方物。
shí jiǔ nián zhēng yuè yǐ sì, zhào yuē: fū suǒ yīn zhě běn, shèng zhé zhī yuǎn jiào běn lì huà chéng, jiào xué zhī wèi guì. gù zhào yǐ sān dé, chóng yǐ sì shù, yòng néng nà zhū yì fāng, zhì zhī guǐ dù. shèng wáng zǔ shì, xián bì yóu zhī. yǒng chū shòu mìng, xiàn zhāng hóng yuǎn, jiāng táo jūn shù pǐn, hùn yī shū fēng. yǒu zhào diǎn sī, dà qǐ xiáng xù, ér pín gōu tún yí, wèi jí xiū jiàn. yǒng zhān qián yóu, sī fū hóng liè, jīn fāng yú yì níng, róng xià mù xiǎng, guǎng xùn zhòu zǐ, shí wéi shí wù. biàn kě shì zūn chéng guī, chǎn yáng jǐng yè. xià sì yuè jiǎ xū, yǐ jiǔ jí yù, shǐ fèng chū cí, dà shè tiān xià. wǔ yuè gēng yín, liáng qín èr zhōu cì shǐ liú zhēn dào lóng xiāng jiāng jūn péi fāng míng pò dī yáng nán dāng, chóu chí píng. rùn yuè, jīng yì yǔ shuǐ dīng sì, qiǎn shǐ xún xíng zhèn xù. liù yuè rén wǔ, yǐ dà jǔ qú wú huì wèi zhēng xī dà jiāng jūn, liáng zhōu cì shǐ. qiū qī yuè, yǐ liáng qín èr zhōu cì shǐ liú zhēn dào wèi yōng zhōu cì shǐ, lóng xiāng jiāng jūn péi fāng míng wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. jiǎ xū huì, rì yǒu shí zhī. dōng shí yuè jiǎ shēn, ruì ruì guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. jǐ hài, yǐ jìn níng tài shǒu zhōu wàn suì wèi níng zhōu cì shǐ. shí èr yuè bǐng shēn, zhào yuē: zhòu zǐ shǐ jí, xué yè fāng xìng. zì wēi yán mǐn jué, shì jiāng qiān sì, gǎn shì sī rén, yì yǒu kǎi rán. fèng shèng zhī yìn, kě sù yì jì xí. yú xiān miào dì, tè wèi yíng zào, yī jiù gěi cí zhì lìng, sì shí xiǎng sì. què lǐ wǎng jīng kòu luàn, hóng xiào cán huǐ, bìng xià lǔ jùn xiū fù xué shě, cǎi zhào shēng tú. xī zhī xián zhé jí yī jiè zhī shàn, yóu huò wèi qí qiū lǒng, jìn qí chú mù, kuàng ní fù dé biǎo shēng mín, gōng bèi bǎi dài, ér fén yíng huāng wú, jīng jí fú jiǎn. kě juān mù cè shù hù, yǐ zhǎng sǎ sǎo. lǔ jùn shàng mín kǒng jǐng děng wǔ hù jū jìn kǒng zǐ mù cè, juān qí kè yì, gōng gěi sǎ sǎo, bìng zhǒng sōng bǎi liù bǎi zhū. shì suì, pó huáng guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
十九年正月乙巳,詔曰:「夫所因者本,聖哲之遠教;本立化成,教學之為貴。 故詔以三德,崇以四術,用能納諸義方,致之軌度。盛王祖世,咸必由之。永初受 命,憲章弘遠,將陶鈞庶品,混一殊風。有詔典司,大啟庠序,而頻溝屯夷,未及 修建。永瞻前猷,思敷鴻烈,今方隅乂寧,戎夏慕響,廣訓胄子,實維時務。便可 式遵成規,闡揚景業。」夏四月甲戌,以久疾愈,始奉初祠,大赦天下。五月庚寅, 梁秦二州刺史劉真道、龍驤將軍裴方明破氐楊難當,仇池平。閏月,京邑雨水;丁 巳,遣使巡行賑恤。六月壬午,以大沮渠無諱為征西大將軍,涼州刺史。秋七月, 以梁、秦二州刺史劉真道為雍州刺史,龍驤將軍裴方明為梁、南秦二州刺史。甲戌 晦,日有蝕之。冬十月甲申,芮芮國遣使獻方物。己亥,以晉寧太守周萬歲為寧州 刺史。十二月丙申,詔曰:「胄子始集,學業方興。自微言泯絕,逝將千祀,感事 思人,意有慨然。奉聖之胤,可速議繼襲。於先廟地,特為營造,依舊給祠置令, 四時饗祀。闕里往經寇亂,黌校殘毀,並下魯郡修復學舍,采召生徒。昔之賢哲及 一介之善,猶或衛其丘壟,禁其芻牧,況尼父德表生民,功被百代,而墳塋荒蕪, 荊棘弗翦。可蠲墓側數戶,以掌灑掃。」魯郡上民孔景等五戶居近孔子墓側,蠲其 課役,供給灑掃,並種松柏六百株。是歲,婆皇國遣使獻方物。
èr shí nián chūn zhēng yuè, yú tái chéng dōng xī kāi wàn chūn qiān qiū èr mén. èr yuè jiǎ xū, jiāng zhōu cì shǐ yǔ dēng zhī wèi zhōng hù jūn. gēng shēn, yǐ lú líng wáng shào wèi jiāng zhōu cì shǐ. chóu chí wèi suǒ lǔ suǒ méi. jiǎ shēn, chē jià yú bái xià yuè wǔ. sān yuè xīn hài, ān xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ héng yáng wáng yì jì jìn hào zhēng xī dà jiāng jūn. yǐ bā xī zǐ tóng èr jùn tài shǒu shēn tǎn wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. xià sì yuè jiǎ wǔ, lì dì liù huáng zǐ dàn wèi guǎng líng wáng. wǔ yuè guǐ chǒu, zhōng hù jūn yǔ dēng zhī zú. qiū qī yuè guǐ chǒu, yǐ yáng wén dé wèi zhēng xī jiāng jūn běi qín zhōu cì shǐ, fēng wǔ dū wáng. xīn yǒu, yǐ nán mán xiào wèi xiāo sī huà wèi yōng zhōu cì shǐ. jiǎ zǐ, qián yōng zhōu cì shǐ liú zhēn dào liáng nán qín èr zhōu cì shǐ péi fāng míng yǒu zuì, xià yù sǐ. bā yuè guǐ wèi, yǐ tíng wèi táo mǐn zǔ wèi guǎng zhōu cì shǐ. dōng shí èr yuè gēng wǔ, yǐ shǐ xìng nèi shǐ tán hé zhī wèi jiāo zhōu cì shǐ. rén wǔ, zhào yuē: guó yǐ mín wèi běn, mín yǐ shí wèi tiān. gù yī fū chuò jià, jī zhě bì jí, cāng lǐn jì shí, lǐ jié yǐ xìng. zì qǐng zài suǒ pín qìng, jiā wú sù jī. fù yì zàn piān, zé rén huái chóu diàn suì huò bù rěn, ér bìng fá bǐ shì. chéng yóu zhèng dé fú fú, yǐ zhēn sī bì yì yì gēng sāng wèi guǎng, dì lì duō yí. zǎi shǒu wēi huà dào zhī fāng, máng shù wàng qín fēn zhī yì. yǒng yán hóng jì, míng fā zài huái, suī zhì lìng jí xià, zhōng mò zhēng quàn, ér zuò wàng zī zhí, yōng kě zhì hū! yǒu sī qí bān xuān jiù tiáo, wù jǐn dūn kè. yóu shí zhī tú, xián lìng fù yè, kǎo hé qín duò, xíng qí zhū shǎng, guān chá néng diàn, yán jiā chù zhì. gǔ zhě gōng gēng dì jí, jìng gōng zī shèng, yǎng zhān qián wáng, sī zūn lìng diǎn. biàn kě liàng chù qiān mǔ, kǎo bo yuán chén. zhèn dāng qīn lǜ bǎi pì, zhì lǐ jiāo diān, shù jǐ chéng sù, jiāng bèi sī mín. shì suì, hé xī guó gāo lì guó bǎi jì guó wō guó bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. shì suì, zhū zhōu jùn shuǐ hàn shāng jià, mín dà jī. qiǎn shǐ kāi cāng zhèn xù, gěi cì liáng zhǒng.
二十年春正月,於台城東西開萬春、千秋二門。二月甲戌,江州刺史庾登之為 中護軍。庚申,以廬陵王紹為江州刺史。仇池為索虜所沒。甲申,車駕於白下閱武。 三月辛亥,安西將軍、荊州刺史衡陽王義季進號征西大將軍。以巴西、梓潼二郡太 守申坦為梁、南秦二州刺史。夏四月甲午,立第六皇子誕為廣陵王。五月癸丑,中 護軍庾登之卒。秋七月癸丑,以楊文德為征西將軍、北秦州刺史,封武都王。辛酉, 以南蠻校尉蕭思話為雍州刺史。甲子,前雍州刺史劉真道、梁南秦二州刺史裴方明 有罪,下獄死。八月癸未,以廷尉陶愍祖為廣州刺史。冬十二月庚午,以始興內史 檀和之為交州刺史。壬午,詔曰:「國以民為本,民以食為天。故一夫輟稼,飢者 必及,倉廩既實,禮節以興。自頃在所貧罄,家無宿積。賦役暫偏,則人懷愁墊; 歲或不稔,而病乏比室。誠由政德弗孚,以臻斯弊;抑亦耕桑未廣,地利多遺。宰 守微化道之方,氓庶忘勤分之義。永言弘濟,明發載懷,雖制令亟下,終莫征勸, 而坐望滋殖,庸可致乎!有司其班宣舊條,務盡敦課。游食之徒,咸令附業,考核 勤惰,行其誅賞,觀察能殿,嚴加黜陟。古者躬耕帝籍,敬供粢盛,仰瞻前王,思 遵令典。便可量處千畝,考卜元辰。朕當親率百辟,致禮郊甸,庶幾誠素,將被斯 民。」是歲,河西國、高麗國、百濟國、倭國並遣使獻方物。是歲,諸州郡水旱傷 稼,民大飢。遣使開倉賑恤,給賜糧種。
èr shí yī nián chūn zhēng yuè jǐ hài, nán xú nán yù zhōu yáng zhōu zhī zhè jiāng xī, bìng jìn jiǔ. dà shè tiān xià, zhū bū zhài zài shí jiǔ nián yǐ qián, yī qiè yuán chú. qù suì shī shōu zhě, chóu liàng shēn jiǎn. yóu bì zhī chù, qiǎn shǐ jiù jùn xiàn suí yí zhèn xù. fán yù fù nóng, ér zhǒng liáng guì fá zhě, bìng jiā gěi dài, yíng qiān mǔ zhū tǒng sī yì rén, cì bù gè yǒu chà. wù wǔ, wèi jiāng jūn lín chuān wáng yì qìng hōng. xīn yǒu, yǐ tài zǐ zhān shì liú yì zōng wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. èr yuè gēng wǔ, yǐ lǐng jūn jiāng jūn zhào bó fú wèi yù zhōu cì shǐ. jǐ chǒu, sī tú lù shàng shū shì jiāng xià wáng yì gōng jìn wèi tài wèi, lǐng sī tú. gēng yín, yǐ yòu wèi jiāng jūn shěn yǎn zhī wèi zhōng lǐng jūn. xīn mǎo, lì dì qī huáng zǐ hóng wèi jiàn píng wáng. jiǎ wǔ, yǐ guǎng líng wáng dàn wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. xià sì yuè, jìn líng yán líng mín xú gēng yǐ mǐ qiān hú zhù xù jī mín. wǔ yuè rén xū, yǐ shàng shū hé shàng zhī wèi zhōng hù jūn, zī yì cān jūn liú dào xī wèi guǎng zhōu cì shǐ. liù yuè, lián yǔ shuǐ. dīng hài, zhào yuē: lín yǔ mí rì, shuǐ lǎo wèi huàn, bǎi xìng jī jiǎn, yì zhì fá guì. èr xiàn guān zhǎng jí yíng shǔ bù sī, gè suí tǒng jiǎn shí, gěi qí chái mǐ, bì shǐ zhōu xī. qiū qī yuè dīng yǒu, yáng zhōu cì shǐ shǐ xìng wáng jùn jiā zhōng jūn jiāng jūn, nán yù zhōu cì shǐ wǔ líng wáng zàn jiā fǔ jūn jiāng jūn. yǐ sì, zhào yuē: bǐ nián gǔ jià shāng sǔn, yín kàng chéng zāi, yì yóu bō zhí zhī yí, shàng yǒu wèi jǐn, nán xú yǎn yù jí yáng zhōu zhè jiāng xī shǔ jùn, zì jīn xī dū zhǒng mài, yǐ zhù què fá. sù yùn péng chéng xià pī jùn jiàn zhǒng, wěi cì shǐ dài gěi. xú yù tǔ duō dào tián, ér mín jiān zhuān wù lù zuò, kě fú èr zhèn, lǚ xíng jiù bēi, xiāng shuài xiū lì, bìng kè kěn pì, shǐ jí lái nián. fán zhū zhōu jùn, jiē lìng jǐn qín dì lì, quàn dǎo bō zhí, cán sāng má qǐ, gè jǐn qí fāng, bù dé dàn fèng xíng gōng wén ér yǐ. bā yuè wù chén, zhēng xī dà jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ héng yáng wáng yì jì wèi zhēng běi dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán yǎn zhōu cì shǐ zhēng běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ nán qiào wáng yì xuān wèi chē qí jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ. nán yǎn zhōu cì shǐ guǎng líng wáng dàn wèi nán xú zhōu cì shǐ. jiǔ yuè jiǎ chén, yǐ dà jǔ qú ān zhōu wèi zhēng xī jiāng jūn liáng zhōu cì shǐ, fēng hé xī wáng. dōng shí yuè jǐ mǎo, yǐ zuǒ jūn jiāng jūn xú qióng wèi yǎn zhōu cì shǐ, dà jiāng jūn cān jūn shēn tián wèi jì zhōu cì shǐ.
二十一年春正月己亥,南徐、南豫州、揚州之浙江西,並禁酒。大赦天下,諸 逋債在十九年以前,一切原除。去歲失收者,疇量申減。尤弊之處,遣使就郡縣隨 宜賑恤。凡欲附農,而種糧匱乏者,並加給貸,營千畝諸統司役人,賜布各有差。 戊午,衛將軍臨川王義慶薨。辛酉,以太子詹事劉義宗為南兗州刺史。二月庚午, 以領軍將軍趙伯符為豫州刺史。己丑,司徒、錄尚書事江夏王義恭進位太尉,領司 徒。庚寅,以右衛將軍沈演之為中領軍。辛卯,立第七皇子宏為建平王。甲午,以 廣陵王誕為南兗州刺史。夏四月,晉陵延陵民徐耕以米千斛助恤饑民。五月壬戌, 以尚書何尚之為中護軍,諮議參軍劉道錫為廣州刺史。六月,連雨水。丁亥,詔曰: 「霖雨彌日,水潦為患,百姓積儉,易致乏匱。二縣官長及營署部司,各隨統檢實, 給其柴米,必使周悉。」秋七月丁酉,揚州刺史始興王浚加中軍將軍,南豫州刺史 武陵王贊加撫軍將軍。乙巳,詔曰:「比年穀稼傷損,淫亢成災,亦由播殖之宜, 尚有未盡,南徐、兗、豫及揚州浙江西屬郡,自今悉督種麥,以助闕乏。速運彭城 下邳郡見種,委刺史貸給。徐、豫土多稻田,而民間專務陸作,可符二鎮,履行舊 陂,相率修立,並課墾闢,使及來年。凡諸州郡,皆令盡勤地利,勸導播殖,蠶桑 麻棨,各盡其方,不得但奉行公文而已。」八月戊辰,征西大將軍、荊州刺史衡陽 王義季為征北大將軍、開府儀同三司、南兗州刺史;征北將軍、徐州刺史南譙王義 宣為車騎將軍、荊州刺史。南兗州刺史廣陵王誕為南徐州刺史。九月甲辰,以大沮 渠安周為征西將軍、涼州刺史,封河西王。冬十月己卯,以左軍將軍徐瓊為兗州刺 史,大將軍參軍申恬為冀州刺史。
èr shí èr nián chūn zhēng yuè xīn mǎo shuò, gǎi yòng yù shǐ zhōng chéng hé chéng tiān yuán jiā xīn lì. rén chén, fǔ jūn jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì gǎi wèi yōng zhōu cì shǐ, xiāng zhōu cì shǐ nán píng wáng shuò wèi nán yù zhōu cì shǐ. èr yuè xīn sì, yǐ shì zhōng wáng sēng lǎng wèi xiāng zhōu cì shǐ. jiǎ xū, lì dì bā huáng zǐ huī wèi dōng hǎi wáng, dì jiǔ huáng zǐ chǎng wèi yì yáng wáng. xià liù yuè xīn hài, yǐ nán yù zhōu cì shǐ nán píng wáng shuò wèi yù zhōu cì shǐ. qiū qī yuè jǐ wèi, yǐ shàng shū pú shè mèng yǐ wèi shàng shū zuǒ pú shè, zhōng hù jūn hé shàng zhī wèi shàng shū yòu pú shè. yōng zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì tǎo yuán miǎn mán, yí yī wàn sì qiān yú kǒu yú jīng shī. yǐ yǒu, zhēng běi dà jiāng jūn nán yǎn zhōu cì shǐ héng yáng wáng yì jì gǎi wèi xú zhōu cì shǐ. jiǔ yuè jǐ wèi, kāi jiǔ jìn. dōng shí yuè, qǐ hú shú fèi tián qiān qǐng. shí èr yuè yǐ wèi, tài zǐ zhān shì fàn yè móu fǎn, jí dǎng yǔ jiē fú zhū. dīng yǒu, miǎn dà jiāng jūn péng chéng wáng yì kāng wèi shù rén. gēng xū, yǐ qián yù zhōu cì shǐ zhào bó fú wèi hù jūn jiāng jūn.
二十二年春正月辛卯朔,改用御史中丞何承天元嘉新曆。壬辰,撫軍將軍、南 豫州刺史武陵王諱改為雍州刺史,湘州刺史南平王鑠為南豫州刺史。二月辛巳,以 侍中王僧朗為湘州刺史。甲戌,立第八皇子褘為東海王,第九皇子昶為義陽王。夏 六月辛亥,以南豫州刺史南平王鑠為豫州刺史。秋七月己未,以尚書僕射孟顗為尚 書左僕射,中護軍何尚之為尚書右僕射。雍州刺史武陵王諱討緣沔蠻,移一萬四千 余口於京師。乙酉,征北大將軍、南兗州刺史衡陽王義季改為徐州刺史。九月己未, 開酒禁。冬十月,起湖熟廢田千頃。十二月乙未,太子詹事范曄謀反,及黨與皆伏 誅。丁酉,免大將軍彭城王義康為庶人。庚戌,以前豫州刺史趙伯符為護軍將軍。
èr shí sān nián chūn zhēng yuè dīng sì, yǐ zhǎng shā nèi shǐ lù huī wèi yì zhōu cì shǐ. gēng shēn, shàng shū zuǒ pú shè mèng yǐ qù zhí. qiān hàn zhōu liú mín yú miǎn cì. èr yuè guǐ mǎo, yǐ zuǒ wèi jiāng jūn liú yì bīn wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. sān yuè, suǒ lǔ kòu yǎn yù, qīng jì, cì shǐ shēn tián pò zhī. xià sì yuè dīng wèi, dà shè tiān xià. liù yuè guǐ wèi shuò, rì yǒu shí zhī. jiāo zhōu cì shǐ tán hé zhī fá lín yì guó, kè zhī. qiū qī yuè xīn wèi, yǐ sàn qí cháng shì dù tǎn wèi qīng zhōu cì shǐ. bā yuè guǐ mǎo, jiē yáng zhě zéi gōng jiàn ān jùn, fán shāo chéng fǔ. jiǔ yuè jǐ mǎo, chē jià xìng guó zi xué, cè shì zhū shēng, dá wèn fán wǔ shí jiǔ rén. dōng shí yuè wù zǐ, zhào yuē: yǎng xù xìng lì lèi zài, zhòu zǐ yì yè yǒu chéng. jìn qīn cè shì, dǔ jì jì zhī měi, miǎn xiǎng zhū sì, yǒng huái zài xī. zhū shēng dá wèn, duō kě cǎi lǎn. jiào shòu zhī guān, bìng yí zhān lài. cì bó gè yǒu chà. shí èr yuè dīng yǒu, yǐ lóng xiāng sī mǎ xiāo jǐng xiàn wèi jiāo zhōu cì shǐ. shì suì, dà yǒu nián. zhù běi dī, lì xuán wǔ hú, zhú jǐng yáng shān yú huá lín yuán.
二十三年春正月丁巳,以長沙內史陸徽為益州刺史。庚申,尚書左僕射孟顗去 職。遷漢州流民於沔次。二月癸卯,以左衛將軍劉義賓為南兗州刺史。三月,索虜 寇兗、豫,青、冀,刺史申恬破之。夏四月丁未,大赦天下。六月癸未朔,日有蝕 之。交州刺史檀和之伐林邑國,克之。秋七月辛未,以散騎常侍杜坦為青州刺史。 八月癸卯,揭陽赭賊攻建安郡,燔燒城府。九月己卯,車駕幸國子學,策試諸生, 答問凡五十九人。冬十月戊子,詔曰:「癢序興立累載,胄子肄業有成。近親策試, 睹濟濟之美,緬想洙、泗,永懷在昔。諸生答問,多可采覽。教授之官,並宜沾賚。」 賜帛各有差。十二月丁酉,以龍驤司馬蕭景憲為交州刺史。是歲,大有年。筑北堤, 立玄武湖,築景陽山於華林園。
èr shí sì nián chūn zhēng yuè jiǎ xū, dà shè tiān xià, wén wǔ cì wèi yī děng. xì qiú jiàng yòu, zhū bū fù kuān jiǎn gè yǒu chà. gū lǎo liù jí bù néng zì cún, rén cì gǔ wǔ hú. juān jiàn kāng mò líng èr xiàn jīn nián tián zū zhī bàn. sān yuè rén shēn, hù jūn jiāng jūn zhào bó fú qiān zhí. xià wǔ yuè jiǎ xū, qīng zhōu cì shǐ dù tǎn jiā jì zhōu cì shǐ. liù yuè, jīng yì yì lì. bǐng xū, shǐ jùn xiàn jí yíng shǔ bù sī, pǔ jiā lǚ xíng, gěi yǐ yī yào. shì yuè, yǐ huò guì, zhì dà qián yī dāng liǎng. qiū qī yuè yǐ mǎo, yǐ lín yì suǒ huò jīn yín bǎo wù, bān lài gè yǒu chà. bā yuè yǐ wèi, zhēng běi dà jiāng jūn xú zhōu cì shǐ héng yáng wáng yì jì hōng. guǐ mǎo, yǐ nán yǎn zhōu cì shǐ liú yì bīn wèi xú zhōu cì shǐ. jiǔ yuè jǐ wèi, yǐ zhōng lǐng jūn shěn yǎn zhī wèi lǐng jūn jiāng jūn. xīn wèi, yǐ tài zǐ zhān shì xú zhàn zhī wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. dōng shí yuè rén wǔ, yù zhāng hú dàn shì fǎn, shā tài shǒu huán lóng zhī. qián jiāo zhōu cì shǐ tán hé zhī nán hái zhì yù zhāng, yīn tǎo píng zhī. rén chén, yǐ jiàn píng wáng hóng wèi zhōng hù jūn. shí yī yuè jiǎ yín, lì dì shí huáng zǐ hún wèi rǔ yīn wáng.
二十四年春正月甲戌,大赦天下,文武賜位一等。繫囚降宥,諸逋負寬減各有 差。孤老、六疾不能自存,人賜谷五斛。蠲建康、秣陵二縣今年田租之半。三月壬 申,護軍將軍趙伯符遷職。夏五月甲戌,青州刺史杜坦加冀州刺史。六月,京邑疫 癘。丙戌,使郡縣及營署部司,普加履行,給以醫藥。是月,以貨貴,制大錢一當 兩。秋七月乙卯,以林邑所獲金銀寶物,班賚各有差。八月乙未,征北大將軍、徐 州刺史衡陽王義季薨。癸卯,以南兗州刺史劉義賓為徐州刺史。九月己未,以中領 軍沈演之為領軍將軍。辛未,以太子詹事徐湛之為南兗州刺史。冬十月壬午,豫章 胡誕世反,殺太守桓隆之。前交州刺史檀和之南還至豫章,因討平之。壬辰,以建 平王宏為中護軍。十一月甲寅,立第十皇子渾為汝陰王。
èr shí wǔ nián chūn zhēng yuè wù chén, zhào yuē: bǐ zhě bīng xuě jīng xún, xīn lì guì yǒng, pín bì zhī shì, duō yǒu jiǒng qìng. kě jiǎn xíng jīng yì èr xiàn jí yíng shǔ, cì yǐ chái mǐ. èr yuè gēng yín, zhào yuē: ān bù wàng yú, jīng shì zhī suǒ tóng zhì bīng jiào zhàn, yǒu guó zhī héng diǎn. gù fú xùn míng chǐ, rán hòu shǎo zhǎng zhī jìn, qǐng róng zhèng suī xiū, ér hào lìng wèi shěn. jīn xuān wǔ chǎng shǐ chéng, biàn kě kè rì dà xí zhòng jūn. dāng yīn xiào liè, yì wǔ jiǎng shì. rùn yuè jǐ yǒu, dà sōu yú xuān wǔ chǎng. sān yuè gēng chén, chē jià xiào liè. xià sì yuè yǐ sì, xīn zuò chāng hé guǎng mò èr mén, gǎi xiān guǎng mò mén yuē chéng míng, kāi yáng yuē jīn yáng. yǐ mǎo, yǐ fǔ jūn jiāng jūn yōng zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì wèi ān běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ. guǐ hài, yǐ yòu wèi jiāng jūn xiāo sī huà wèi yōng zhōu cì shǐ. wǔ yuè jǐ mǎo, bà dà qián dāng liǎng. liù yuè gēng xū, líng líng wáng sī mǎ yuán yú hōng. gēng shēn, ān běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì jiā yǎn zhōu cì shǐ. bǐng yín, chē qí jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ nán qiào wáng yì xuān jìn wèi sī kōng. qiū qī yuè rén wǔ, zuǒ guāng lù dài fū wáng jìng hóng hōng. bā yuè jǐ yǒu, yǐ fǔ jūn cān jūn liú xiù zhī wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. jiǎ zǐ, lì dì shí yī huáng zǐ huì wèi huái nán wáng. jiǔ yuè xīn wèi, yǐ shàng shū yòu pú shè hé shàng zhī wèi shàng shū zuǒ pú shè, lǐng jūn jiāng jūn shěn yǎn zhī qiān zhí, wú xìng tài shǒu liú zūn kǎo wèi lǐng jūn jiāng jūn.
二十五年春正月戊辰,詔曰:「比者冰雪經旬,薪粒貴踴,貧弊之室,多有窘 罄。可檢行京邑二縣及營署,賜以柴米。」二月庚寅,詔曰:「安不忘虞,經世之 所同;治兵教戰,有國之恆典。故服訓明恥,然後少長知禁,頃戎政雖修,而號令 未審。今宣武場始成,便可克日大習眾軍。當因校獵,肄武講事。」閏月己酉,大 搜於宣武場。三月庚辰,車駕校獵。夏四月乙巳,新作閶闔、廣莫二門,改先廣莫 門曰承明,開陽曰津陽。乙卯,以撫軍將軍、雍州刺史武陵王諱為安北將軍、徐州 刺史。癸亥,以右衛將軍蕭思話為雍州刺史。五月己卯,罷大錢當兩。六月庚戌, 零陵王司馬元瑜薨。庚申,安北將軍、徐州刺史武陵王諱加兗州刺史。丙寅,車騎 將軍、荊州刺史南譙王義宣進位司空。秋七月壬午,左光祿大夫王敬弘薨。八月己 酉,以撫軍參軍劉秀之為梁、南秦二州刺史。甲子,立第十一皇子諱為淮南王。九 月辛未,以尚書右僕射何尚之為尚書左僕射,領軍將軍沈演之遷職,吳興太守劉遵 考為領軍將軍。
èr shí liù nián chūn zhēng yuè xīn sì, chē jià qīn cí nán jiāo. èr yuè jǐ hài, chē jià lù dào xìng dān tú, yè jīng líng. sān yuè dīng sì, zhào yuē: zhèn wéi běi jīng, èr shí yú zài, suī yún mì ěr, zhān tú mò cóng. jīn yīn sì biǎo wú chén, shí hé suì rěn, fù huò bài fèng jiù yíng, zhǎn wǎng jí zhī sī, xiǎng yàn gù lǎo, shēn zhuī yuǎn zhī huái. gù yǐ yì jiān yú sāng zǐ, qíng jiā yú guò pèi yǒng yán kāng kǎi, gǎn wèi shí shēn. yí yù xuān rén huì, tán bèi lǜ tǔ. qí dà shè tiān xià, fù dān tú xiàn qiáo jiù jīn suì zū bù zhī bàn. xíng suǒ jīng xiàn, juān tián zū zhī bàn. èr qiān dàn guān zhǎng bìng qín láo wáng wù, yí yǒu zhān xī. dēng chéng sān zhàn jí dà jiāng zhàn wáng zhuì méi zhī jiā, lǎo bìng dān ruò zhě, pǔ jiā shàn xù. qiǎn shǐ xún xíng bǎi xìng, wèn suǒ jí kǔ. gū lǎo guān guǎ liù jí bù néng zì cún zhě, rén cì gǔ wǔ hú. qiǎn shǐ jì jìn gù sī kōng zhōng sù gōng hé wú jì zhī mù. yǐ chǒu, shēn nán běi pèi xià pī sān jùn fù. yòu zhào yuē: jīng kǒu zhào xiáng zì gǔ, zhe fú jìn dài, jīn dài jiāng shān, biǎo lǐ huá diān, jīng tú sì dá, lì jǐn huái hǎi, chéng yì gāo míng, tǔ fēng chún yī, bāo zǒng xíng shèng, shí wéi míng dōu. gù néng guāng zhái líng xīn, kè chāng dì yè. qǐng nián yuè mù qiān huí, jūn mín xǐ sàn, chán lǐ lú yǔ, bù dǎi wǎng rì. huáng jī jiù xiāng, dì jiān fān zhòng, yí lìng yīn fù, shì chóng xíng wàng. kě mù zhū zhōu lè yí zhě shù qiān jiā, gěi yǐ tián zhái, bìng juān fù. wǔ yuè bǐng yín, zhào yuē: wú shēng yú cǐ chéng. jí lú xún sì luàn, hài liú zī jìng. xiān dì yǐ sāng zǐ gēn běn, shí tóng xiū qī, fù yǐ méng zhì, wěi tóng jiān nán, qíng yì qiǎn quǎn, yí xiǎn jiān bèi, jiù wù yí zōng, yóu cún xīn mù. suì yuè bù jū, shì yú sān jì, shí rén gù lǎo, yǔ yùn líng luò. juàn wéi jì wǎng, bèi shēn gǎn tàn. kě sōu fǎng yú shí shì shù wén wǔ jīn shàng cún zhě, jù yǐ míng wén. rén shēn yǐ wáng ér zi sūn jiàn zài, yōu liàng cì lài zhī. chē jià shuǐ lù fā dān tú, rén wǔ, zhì jīng shī. bǐng xū, pó huáng guó, rén chén, pó dá guó, bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. qiū qī yuè xīn wèi, yǐ jiāng zhōu cì shǐ lú líng wáng shào wèi nán xú zhōu cì shǐ, guǎng líng wáng dàn wèi yōng zhōu cì shǐ. bā yuè jǐ yǒu, yǐ zhōng hù jūn jiàn píng wáng hóng wèi jiāng zhōu cì shǐ. guǐ chǒu, yǐ nán fēng wáng lǎng wèi xiāng zhōu cì shǐ. dōng shí yuè, guǎng líng wáng dàn gǎi fēng suí jùn wáng. jiǎ chén, yǐ zhōng jūn jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ shǐ xìng wáng jùn wèi zhēng běi jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán xú yǎn èr zhōu cì shǐ nán xú zhōu cì shǐ lú líng wáng shào wèi yáng zhōu cì shǐ.
二十六年春正月辛巳,車駕親祠南郊。二月己亥,車駕陸道幸丹徒,謁京陵。 三月丁巳,詔曰:「朕違北京,二十餘載,雖雲密邇,瞻塗莫從。今因四表無塵, 時和歲稔,復獲拜奉舊塋,展罔極之思,饗宴故老,申追遠之懷。固以義兼於桑梓, 情加於過沛;永言慷慨,感慰實深。宜聿宣仁惠,覃被率土。其大赦天下,復丹徒 縣僑舊今歲租布之半。行所經縣,蠲田租之半。二千石官長並勤勞王務,宜有沾錫。 登城三戰及大將戰亡墜沒之家,老病單弱者,普加贍恤。遣使巡行百姓,問所疾苦。 孤老、鰥寡、六疾不能自存者,人賜谷五斛。」遣使祭晉故司空忠肅公何無忌之墓。 乙丑,申南北沛下邳三郡復。又詔曰:「京口肇祥自古,著符近代,衿帶江山,表 里華甸,經塗四達,利盡淮、海,城邑高明,土風淳壹,苞總形勝,實唯名都。故 能光宅靈心,克昌帝業。頃年岳牧遷回,軍民徙散,廛里廬宇,不逮往日。皇基舊 鄉,地兼蕃重,宜令殷阜,式崇形望。可募諸州樂移者數千家,給以田宅,並蠲復。」 五月丙寅,詔曰:「吾生於此城。及盧循肆亂,害流茲境。先帝以桑梓根本,實同 休戚,復以蒙稚,猥同艱難,情義繾綣,夷險兼備,舊物遺蹤,猶存心目。歲月不 居,逝逾三紀,時人故老,與運零落。眷惟既往,倍深感嘆。可搜訪於時士庶文武 今尚存者,具以名聞。人身已亡而子孫見在,優量賜賚之。」車駕水路發丹徒,壬 午,至京師。丙戌,婆皇國,壬辰,婆達國,並遣使獻方物。秋七月辛未,以江州 刺史廬陵王紹為南徐州刺史,廣陵王誕為雍州刺史。八月己酉,以中護軍建平王宏 為江州刺史。癸丑,以南豐王朗為湘州刺史。冬十月,廣陵王誕改封隨郡王。甲辰, 以中軍將軍、揚州刺史始興王浚為征北將軍、開府儀同三司、南徐兗二州刺史;南 徐州刺史廬陵王紹為揚州刺史。
èr shí qī nián chūn zhēng yuè xīn wèi, zhì jiāo níng èr zhōu jiǎ bǎn jùn xiàn, fèng lù tīng yī tái chú. xīn mǎo, bǎi jì guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. èr yuè xīn chǒu, yòu jiāng jūn yù zhōu cì shǐ nán píng wáng shuò jìn hào píng xī jiāng jūn. xīn sì, suǒ lǔ kòu rǔ nán zhū jùn, chén nán dùn èr jùn tài shǒu zhèng kūn rǔ yáng yǐng chuān èr jùn tài shǒu guō dào yǐn wěi shǒu zǒu. suǒ lǔ gōng xuán hù chéng, xíng rǔ nán jùn shì chén xiàn jù zhī. yǐ jūn xìng jiǎn bǎi guān fèng sān fēn zhī yī. sān yuè yǐ chǒu, huái nán tài shǒu zhū gé chǎn qiú jiǎn fèng lù tóng nèi bǎi guān, yú shì zhōu jí jùn xiàn chéng wèi bìng xī tóng jiǎn. wù yín, bà guó zi xué. yǐ yǒu, yǐ xīn chú lì bù shàng shū xiāo sī huà wèi hù jūn jiāng jūn. xià sì yuè rén zǐ, ān běi jiāng jūn xú yǎn èr zhōu cì shǐ wǔ líng wáng zàn jiàng hào zhèn jūn jiāng jūn. liù yuè dīng yǒu, shì zhōng xiāo bīn wèi qīng jì èr zhōu cì shǐ. qiū qī yuè gēng wǔ, qiǎn níng shuò jiāng jūn wáng xuán mó běi fá. tài wèi jiāng xià wáng yì gōng chū cì péng chéng, zǒng tǒng zhū jūn. yǐ hài, suǒ lǔ què áo shù wěi chéng zǒu. dōng rùn yuè guǐ hài, xuán mó gōng huá tái, bù kè, wèi lǔ suǒ bài, tuì hái què áo. xīn wèi, yōng zhōu cì shǐ suí wáng dàn qiǎn jūn gōng hóng nóng chéng, kè zhī. bǐng xū, yòu kè guān chéng. shí yī yuè wù zǐ, suǒ lǔ xiàn zōu shān, lǔ yáng píng èr jùn tài shǒu cuī xié lì méi. jiǎ wǔ, suí wáng dàn suǒ qiǎn jūn yòu gōng shǎn chéng, kè zhī. guǐ mǎo, zuǒ jūn jiāng jūn liú kāng zǔ yú shòu yáng wèi wǔ shù yǔ lǔ zhàn bài jiàn shā. dīng wèi, dà shè tiān xià. shí èr yuè wù wǔ, nèi wài zuǎn yán. yǐ chǒu, rǒng cóng pú shè hú chóng zhī tài zǐ jī nǔ jiāng jūn zāng chéng zhī jiàn wēi jiāng jūn máo xī zuò yú xū yí yǔ lǔ zhàn bài, bìng jiàn shā. gēng wǔ, lǔ wěi zhǔ lǜ dà zhòng zhì guā bù. rén wǔ, nèi wài jiè yán.
二十七年春正月辛未,制交、寧二州假板郡縣,俸祿聽依台除。辛卯,百濟國 遣使獻方物。二月辛丑,右將軍、豫州刺史南平王鑠進號平西將軍。辛巳,索虜寇 汝南諸郡,陳南頓二郡太守鄭琨、汝陽潁川二郡太守郭道隱委守走。索虜攻懸瓠城, 行汝南郡事陳憲拒之。以軍興減百官俸三分之一。三月乙丑,淮南太守諸葛闡求減 俸祿同內百官,於是州及郡縣丞尉並悉同減。戊寅,罷國子學。乙酉,以新除吏部 尚書蕭思話為護軍將軍。夏四月壬子,安北將軍、徐兗二州刺史武陵王贊降號鎮軍 將軍。六月丁酉,侍中蕭斌為青、冀二州刺史。秋七月庚午,遣寧朔將軍王玄謨北 伐。太尉江夏王義恭出次彭城,總統諸軍。乙亥,索虜確磝戍委城走。冬閏月癸亥, 玄謨攻滑台,不克,為虜所敗,退還確磝。辛未,雍州刺史隨王誕遣軍攻弘農城, 克之。丙戌,又克關城。十一月戊子,索虜陷鄒山,魯、陽平二郡太守崔邪利沒。 甲午,隨王誕所遣軍又攻陝城,克之。癸卯,左軍將軍劉康祖於壽陽尉武戍與虜戰 敗見殺。丁未,大赦天下。十二月戊午,內外纂嚴。乙丑,冗從僕射胡崇之、太子 積弩將軍臧澄之、建威將軍毛熙祚於盱眙與虜戰敗,並見殺。庚午,虜偽主率大眾 至瓜步。壬午,內外戒嚴。
èr shí bā nián chūn zhēng yuè bǐng xū shuò, yǐ kòu bī bù cháo huì. dīng hài, suǒ lǔ zì guā bù tuì zǒu. dīng yǒu, gōng wéi xū yí chéng. shì yuè, níng shuò jiāng jūn wáng xuán mó zì què áo tuì hái lì xià. èr yuè bǐng chén, suǒ lǔ zì xū yí bēn zǒu. guǐ yǒu, zhào yuē: xiǎn yǔn kǒng chì, nán jí shù zhōu, juàn yán niàn zhī, wù mèi xìng dào. xiōng jié yí cuò, bèng jī yuǎn bēn, diāo shāng zhī mín, yí shí zhèn lǐ. fán zāo kòu zéi jùn xiàn, lìng hái fù jū yè, fēng shī yǎn gé, zhèn shàn jī liú. dōng zuò fāng shǐ, wù jǐn quàn kè. dài gěi zhī yí, shì cóng yōu hòu. qí liú yù jiāng huái zhě, bìng tīng jí shǔ, bìng juān fù shuì diào. jiǎ xū, tài wèi lǐng sī tú jiāng xià wáng yì gōng jiàng wèi biāo qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. xīn sì, zhèn jūn jiāng jūn xú yǎn èr zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì jiàng hào běi zhōng láng jiāng. rén wǔ, chē jià xìng guā bù, shì rì jiě yán. sān yuè yǐ yǒu, chē jià hái gōng. rén chén, zhēng běi jiāng jūn shǐ xìng wáng jùn jiě nán yǎn zhōu. gēng zǐ, yǐ fǔ guó jiāng jūn zāng zhì wèi yōng zhōu cì shǐ. wù shēn, xú zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. jiǎ yín, hù jūn jiāng jūn xiāo sī huà wèi fǔ jūn jiāng jūn xú yǎn èr zhōu cì shǐ. xià sì yuè guǐ yǒu, pó dá guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. suǒ lǔ wěi níng nán jiāng jūn lǔ shuǎng zhōng shū láng lǔ xiù guī shùn. wù yín, yǐ shuǎng wèi sī zhōu cì shǐ. wǔ yuè yǐ yǒu, wáng mìng sī mǎ shùn zé zì hào qí wáng, jù liáng zōu chéng. dīng sì, pó huáng guó, wù xū, hé nán wáng, bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. jǐ sì, biāo qí jiāng jūn jiāng xià wáng yì gōng lǐng nán yǎn zhōu cì shǐ. wù shēn, yǐ shàng shū zuǒ pú shè hé shàng zhī wèi shàng shū lìng, tài zǐ zhān shì xú zhàn zhī wèi shàng shū pú shè hù jūn jiāng jūn. rén zi, yǐ hòu jiāng jūn suí wáng dàn wèi ān nán jiāng jūn guǎng zhōu cì shǐ. liù yuè rén xū, yǐ běi zhōng láng jiāng wǔ líng wáng huì wèi jiāng zhōu cì shǐ, yǐ zhèn wǔ jiāng jūn qín jùn tài shǒu liú xìng zǔ wèi qīng jì èr zhōu cì shǐ. qiū qī yuè jiǎ chén, ān dōng jiāng jūn wō wáng wō jì jìn hào ān dōng dà jiāng jūn. bā yuè guǐ hài, liáng zōu píng, zhǎn sī mǎ shùn zé. dōng shí yuè guǐ hài, gāo lì guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. shí yī yuè rén yín, qū shè èr yǎn xú yù qīng jì liù zhōu. shì dōng, xǐ péng chéng liú mín yú guā bù, huái xī liú mín yú gū shú, hé wàn xǔ jiā.
二十八年春正月丙戌朔,以寇逼不朝會。丁亥,索虜自瓜步退走。丁酉,攻圍 盱眙城。是月,寧朔將軍王玄謨自確磝退還歷下。二月丙辰,索虜自盱眙奔走。癸 酉,詔曰:「玁狁孔熾,難及數州,眷言念之,寤寐興悼。凶羯痍挫,迸跡遠奔, 凋傷之民,宜時振理。凡遭寇賊郡縣,令還復居業,封屍掩骼,賑贍飢流。東作方 始,務盡勸課。貸給之宜,事從優厚。其流寓江、淮者,並聽即屬,並蠲復稅調。」 甲戌,太尉、領司徒江夏王義恭降為驃騎將軍、開府儀同三司。辛巳,鎮軍將軍、 徐兗二州刺史武陵王諱降號北中郎將。壬午,車駕幸瓜步,是日解嚴。三月乙酉, 車駕還宮。壬辰,征北將軍始興王浚解南兗州。庚子,以輔國將軍臧質為雍州刺史。 戊申,徐州刺史武陵王諱為南兗州刺史。甲寅,護軍將軍蕭思話為撫軍將軍、徐兗 二州刺史。夏四月癸酉,婆達國遣使獻方物。索虜偽寧南將軍魯爽、中書郎魯秀歸 順。戊寅,以爽為司州刺史。五月乙酉,亡命司馬順則自號齊王,據梁鄒城。丁巳, 婆皇國,戊戌,河南王,並遣使獻方物。己巳,驃騎將軍江夏王義恭領南兗州刺史。 戊申,以尚書左僕射何尚之為尚書令,太子詹事徐湛之為尚書僕射、護軍將軍。壬 子,以後將軍隨王誕為安南將軍、廣州刺史。六月壬戌,以北中郎將武陵王諱為江 州刺史,以振武將軍、秦郡太守劉興祖為青、冀二州刺史。秋七月甲辰,安東將軍 倭王倭濟進號安東大將軍。八月癸亥,梁鄒平,斬司馬順則。冬十月癸亥,高麗國 遣使獻方物。十一月壬寅,曲赦二兗、徐、豫、青、冀六州。是冬,徙彭城流民於 瓜步,淮西流民於姑孰,合萬許家。
èr shí jiǔ nián chūn zhēng yuè jiǎ wǔ, zhào yuē: jīng kòu liù zhōu, jū yè wèi néng, réng zhí zāi lào, jī kùn jiàn zhēn. kě sù fú zhū zhèn, yōu liàng jiù xù. jīn nóng shì xíng xìng, wù jǐn dì lì. ruò xū tián zhǒng, suí yí gěi zhī. èr yuè gēng shēn, lǔ shuài tuò bá dào sǐ. gēng wǔ, lì dì shí èr huáng zǐ xiū rén wèi jiàn ān wáng. xià sì yuè wù wǔ, hē luó dān guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. yǐ biāo qí cān jūn zhāng yǒng wèi jì zhōu cì shǐ. wǔ yuè jiǎ wǔ, bà xiāng zhōu bìng jīng zhōu. yǐ shǐ xìng lín hè shǐ ān sān jùn shǔ guǎng zhōu. bǐng shēn, zhào yuē: è rěn shēn miè, róng chǒu cháng shù, nüè lǔ qióng xiōng, zhe yú zì xī. wèi láo zī fǔ, yǐ fú tiān zhū, zi sūn xiāng cán, qīn dǎng lí èr, guān luò wěi shuài, bìng huái nèi kuǎn, hé shuò yí mín, zhù chéng qǐng xiào. zhěng nì dàng huì, jīn qí huì yě. kě fú biāo qí sī kōng èr fǔ, gè bù fèn suǒ tǒng, dōng xī yīng jiē. guī yì jiàn jī zhě, suí láo chóu jiǎng. shì yuè, jīng yì yǔ shuǐ. liù yuè jǐ yǒu, qiǎn bù sī xún xíng, cì qiáo mǐ, gěi chuán. fǔ jūn jiāng jūn xiāo sī huà lǜ zhòng běi fá. yǐ zhēng běi cóng shì zhōng láng liú yǔ wèi yì zhōu cì shǐ. qiū qī yuè rén chén, rǔ yīn wáng hún gǎi fēng wǔ chāng wáng, huái yáng wáng huì gǎi fēng xiāng dōng wáng. dīng yǒu, shěng dà sī nóng tài zǐ pū tíng wèi jiān guān. bā yuè dīng mǎo, xiāo sī huà gōng què áo, bù bá, tuì hái. jiǔ yuè dīng hài, yǐ píng xī jiāng jūn tǔ gǔ hún shí yín wèi ān xī jiāng jūn qín hé èr zhōu cì shǐ. jǐ chǒu, fǔ jūn jiāng jūn xú yǎn èr zhōu cì shǐ xiāo sī huà jiā jì zhōu cì shǐ, yǎn zhōu rú gù. dōng shí yuè guǐ hài, sī zhōu cì shǐ lǔ shuǎng gōng hǔ láo bù bá, tuì hái. shí yī yuè rén yín, yáng zhōu cì shǐ lú líng wáng shào hōng. shí èr yuè xīn wèi, yǐ biāo qí jiāng jūn nán yǎn zhōu cì shǐ jiāng xià wáng yì gōng wèi dà jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ, lù shàng shū shì rú gù.
二十九年春正月甲午,詔曰:「經寇六州,居業未能,仍值災澇,飢困荐臻。 可速符諸鎮,優量救恤。今農事行興,務盡地利。若須田種,隨宜給之。」二月庚 申,虜帥拓跋燾死。庚午,立第十二皇子休仁為建安王。夏四月戊午,訶羅單國遣 使獻方物。以驃騎參軍張永為冀州刺史。五月甲午,罷湘州並荊州。以始興、臨賀、 始安三郡屬廣州。丙申,詔曰:「惡稔身滅,戎丑常數,虐虜窮凶,著於自昔。未 勞資斧,已伏天誅,子孫相殘,親黨離貳,關、洛偽帥,並懷內款,河朔遺民,注 誠請效。拯溺盪穢,今其會也。可符驃騎、司空二府,各部分所統,東西應接。歸 義建績者,隨勞酬獎。」是月,京邑雨水。六月己酉,遣部司巡行,賜樵米,給船。 撫軍將軍蕭思話率眾北伐。以征北從事中郎劉瑀為益州刺史。秋七月壬辰,汝陰王 渾改封武昌王,淮陽王諱改封湘東王。丁酉,省大司農、太子仆、廷尉監官。八月 丁卯,蕭思話攻確磝,不拔,退還。九月丁亥,以平西將軍吐谷渾拾寅為安西將軍、 秦河二州刺史。己丑,撫軍將軍、徐兗二州刺史蕭思話加冀州刺史,兗州如故。冬 十月癸亥,司州刺史魯爽攻虎牢不拔,退還。十一月壬寅,揚州刺史廬陵王紹薨。 十二月辛未,以驃騎將軍、南兗州刺史江夏王義恭為大將軍、南徐州刺史,錄尚書 事如故。
sān shí nián chūn zhēng yuè wù yín, yǐ sī kōng jīng zhōu cì shǐ nán qiào wáng yì xuān wèi sī tú zhōng jūn jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ. yǐ nán yǎn zhōu bìng nán xú zhōu. gēng chén, yǐ lǐng jūn jiāng jūn liú zūn kǎo wèi píng xī jiāng jūn yù zhōu cì shǐ. rén wǔ, yǐ zhēng běi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ shǐ xìng wáng jùn wèi wèi jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ. wù zǐ, jiāng zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì tǒng zhòng jūn fá xī yáng mán. guǐ sì, yǐ yù zhōu cì shǐ nán píng wáng shuò wèi fǔ jūn jiāng jūn lǐng jūn jiāng jūn. qīng xú zhōu jī. èr yuè rén zǐ, qiǎn yùn bù zhèn xù. jiǎ zǐ, shàng bēng yú hán zhāng diàn, shí nián sì shí qī. shì yuē jǐng huáng dì, miào yuē zhōng zōng. sān yuè guǐ sì, zàng zhǎng níng líng. shì zǔ jiàn zuò, zhuī gǎi shì jí miào hào.
三十年春正月戊寅,以司空、荊州刺史南譙王義宣為司徒、中軍將軍、揚州刺 史。以南兗州並南徐州。庚辰,以領軍將軍劉遵考為平西將軍、豫州刺史。壬午, 以征北將軍、南徐州刺史始興王浚為衛將軍、荊州刺史。戊子,江州刺史武陵王諱 統眾軍伐西陽蠻。癸巳,以豫州刺史南平王鑠為撫軍將軍、領軍將軍。青、徐州飢。 二月壬子,遣運部賑恤。甲子,上崩於含章殿,時年四十七。諡曰景皇帝,廟曰中 宗。三月癸巳,葬長寧陵。世祖踐阼,追改諡及廟號。
shǐ chén yuē: tài zǔ yòu nián tè xiù, gù wú bǎo fù zhī yán, ér tiān shòu hé mǐn zhī zī, zì bǐng jūn rén zhī dé. jí zhèng wèi nán miàn, lì nián zhǎng jiǔ, gāng wéi bèi jǔ, tiáo jìn míng mì, fá yǒu héng kē, jué wú làn pǐn. gù néng nèi qīng wài yàn, sì hǎi mì rú yě. xī hàn shì dōng jīng cháng chēng jiàn wǔ yǒng píng gù shì, zì zī jué hòu, yì měi yǐ yuán jiā wèi yán, sī gù shèng yǐ! shòu jiāng qiǎn shuài, guāi fēn kǔn zhī mìng, cái xiè guāng wǔ, ér yáo zhì bīng lüè, zhì yú gōng rì zhàn shí, mò bù yǎng tīng chéng zhǐ. suī fù shī sàng lǚ, jiāng fēi hán bái, ér yán kòu cù jìng, yì cǐ zhī yóu. jí zhì yán lòu qīn rèn, nán jié shāng shù, suī huò shēng fēi lǜ, gài yì yǒu yǐ ér rán yě. wū hū āi zāi!
史臣曰:太祖幼年特秀,顧無保傅之嚴,而天授和敏之姿,自稟君人之德。及 正位南面,歷年長久,綱維備舉,條禁明密,罰有恆科,爵無濫品。故能內清外晏, 四海謐如也。昔漢氏東京常稱建武、永平故事,自茲厥後,亦每以元嘉為言,斯固 盛矣!授將遣帥,乖分閫之命,才謝光武,而遙制兵略,至於攻日戰時,莫不仰聽 成旨。雖覆師喪旅,將非韓、白,而延寇蹙境,抑此之由。及至言漏衾衽,難結商 豎,雖禍生非慮,蓋亦有以而然也。嗚呼哀哉!