lè sān
樂三
dàn gē sì qū, chū zì hàn shì. wú xián jié, zuò jì, zuì xiān yī rén chàng, sān rén hé. wèi wǔ dì yóu hǎo zhī. shí yǒu sòng róng huá zhě, qīng chè hǎo shēng, shàn chàng cǐ qū, dāng shí tè miào. zì jìn yǐ lái, bù fù chuán, suì jué. xiāng hè, hàn jiù gē yě. sī zhú gèng xiāng hè, zhí jié zhě gē. běn yī bù, wèi míng dì fēn wèi èr, gèng dì yè sù. běn shí qī qū, zhū shēng sòng shí liè hé děng fù hé zhī wèi shí sān qǔ.
《但歌》四曲,出自漢世。無弦節,作伎,最先一人倡,三人和。魏武帝尤好 之。時有宋容華者,清徹好聲,善唱此曲,當時特妙。自晉以來,不復傳,遂絕。 《相和》,漢舊歌也。絲竹更相和,執節者歌。本一部,魏明帝分為二,更遞夜宿。 本十七曲,硃生、宋識、列和等複合之為十三曲。
xiāng hè
《相和》
jià liù lóng qì chū chàng, wǔ dì cí:
《駕六龍》、《氣出倡》,武帝詞:
jià liù lóng chéng fēng ér xíng, xíng sì hǎi wài. lù xià zhī bā bāng, lì dēng gāo shān, lín xī gǔ, chéng yún ér xíng, xíng sì hǎi wài, dōng dào tài shān. xiān rén yù nǚ, xià lái áo yóu, cān jià liù lóng, yǐn yù jiāng, hé shuǐ jǐn, bù dōng liú. jiě chóu fù, yǐn yù jiāng. fèng chí xíng, dōng dào péng lái shān. shàng zhì tiān zhī mén. yù què xià, yǐn jiàn dé rù, chì sōng xiāng duì, sì miàn gù wàng, shì zhèng kūn huáng. kāi wáng xīn zhèng xìng, qí qì bǎi dào zhì, chuán gào wú qióng. bì qí kǒu, dàn dāng ài qì, shòu wàn nián. dōng dào hǎi, yǔ tiān lián. shén xiān zhī dào, chū yǎo rù míng. cháng dāng zhuān zhī, xīn tián xin zhān wú suǒ kài yù, bì mén zuò zì shǒu, tiān yǔ qī qì. yuàn de shén zhī rén, chéng jià yún chē, cān jià bái lù, shàng dào tiān zhī mén, lái cì shén zhī yào. guì shòu zhī, jìng shén qí. dāng rú cǐ, dào zì lái.
駕六龍乘風而行,行四海外。路下之八邦,歷登高山,臨溪谷,乘雲而行,行 四海外,東到泰山。仙人玉女,下來翱遊,驂駕六龍,飲玉漿,河水盡,不東流。 解愁腹,飲玉漿。奉持行,東到蓬萊山。上至天之門。玉闕下,引見得入,赤松相 對,四面顧望,視正焜煌。開王心正興,其氣百道至,傳告無窮。閉其口,但當愛 氣,壽萬年。東到海,與天連。神仙之道,出窈入冥。常當專之,心恬忄詹無所愒 欲,閉門坐自守,天與期氣。願得神之人,乘駕雲車,驂駕白鹿,上到天之門,來 賜神之藥。跪受之,敬神齊。當如此,道自來。
huá yīn shān, zì yǐ wèi dà, gāo bǎi zhàng, fú yún wèi zhī gài. xiān rén yù lái, chū suí fēng, liè zhī yǔ. chuī wǒ dòng xiāo gǔ sè qín, hé, jiǔ yǔ gē xì. jīn rì xiāng lè chéng wèi lè, yù nǚ qǐ, qǐ wǔ yí shù shí. gǔ chuī yī hé cáo cáo, cóng xī běi lái shí, xiān dào duō jià yān, chéng yún jià lóng, yù hé cao wù々. áo yóu bā jí, nǎi dào kūn lún zhī shān, xī wáng mǔ cè. shén xiān jīn zhǐ yù tíng, lái zhě wèi shuí? chì sōng wáng qiáo, nǎi dé xuán zhī mén. lè gòng yǐn shí dào huáng hūn, duō jià hé zuò, wàn suì zhǎng yí zi sūn.
華陰山,自以為大,高百丈,浮云為之蓋。仙人慾來,出隨風,列之雨。吹我 洞簫鼓瑟琴,何,酒與歌戲。今日相樂誠為樂,玉女起,起儛移數時。鼓吹一 何嘈嘈,從西北來時,仙道多駕煙,乘雲駕龍,郁何{艹務}々。遨遊八極,乃到昆 侖之山,西王母側。神仙金止玉亭,來者為誰?赤松王喬,乃德旋之門。樂共飲食 到黃昏,多駕合坐,萬歲長宜子孫。
yóu jūn shān, shén wèi zhēn, cuī wěi zhǎ gè, ěr zì wèi shén. nǎi dào wáng mǔ tái, jīn jiē yù wèi táng, zhī cǎo shēng diàn páng. dōng xī xiāng, kè mǎn táng. zhǔ rén dāng xíng shāng, zuò zhě zhǎng shòu jù hé yāng. zhǎng lè fǔ shǐ yí sūn zi, cháng yuàn zhǔ rén zēng nián, yǔ tiān xiàng shǒu.
游君山,甚為真,磪磈砟硌,爾自為神。乃到王母台,金階玉為堂,芝草生殿 旁。東西廂,客滿堂。主人當行觴,坐者長壽遽何央。長樂甫始宜孫子,常願主人 增年,與天相守。
jué chū shēng jīng liè, wǔ dì cí:
《厥初生》、《精列》,武帝詞:
jué chū shēng, zào huà zhī táo wù, mò bù yǒu zhōng qī. mò bù yǒu zhōng qī, shèng xián bù néng miǎn, hé wèi huái cǐ yōu. yuàn chī lóng zhī jià, sī xiǎng kūn lún jū. sī xiǎng kūn lún jū, jiàn qī yú yū guài, zhì yì zài péng lái. zhì yì zài péng lái, zhōu kǒng shèng cú luò, huì jī yǐ fén qiū. huì jī yǐ fén qiū, táo táo shuí néng dù, jūn zǐ yǐ fú yōu. nián zhī mù, nài hé, guò shí shí lái wēi.
厥初生,造化之陶物,莫不有終期。莫不有終期,聖賢不能免,何為懷此憂。 願螭龍之駕,思想崑崙居。思想崑崙居,見期於迂怪,志意在蓬萊。志意在蓬萊, 周孔聖徂落,會稽以墳丘。會稽以墳丘,陶陶誰能度,君子以弗憂。年之暮,奈何, 過時時來微。
jiāng nán kě cǎi lián jiāng nán, gǔ cí:
《江南可採蓮》、《江南》,古祠:
jiāng nán kě cǎi lián, lián yè hé tián tián. yú xì lián yè jiān, yú xì lián yè dōng, yú xì lián yè xī, yú xì lián yè nán, yú xì lián yè běi.
江南可採蓮,蓮葉何田田。魚戲蓮葉間,魚戲蓮葉東,魚戲蓮葉西,魚戲蓮葉 南,魚戲蓮葉北。
tiān dì jiān dù guān shān, wǔ dì cí:
《天地間》、《度關山》,武帝詞:
tiān dì jiān, rén wèi guì. lì jūn mù mín, wèi zhī guǐ zé. chē zhé mǎ jī, jīng wěi sì jí. chù zhì yōu míng, lí shù fán xī. yú shuò xián shèng, zǒng tǒng bāng yù, fēng jiàn wǔ jué, jǐng tián xíng yù. yǒu fán dān shū, wú pǔ shè shú. gāo yáo fǔ xíng, hé yǒu shī zhí. jiē zāi hòu shì, gǎi zhì yì lǜ. láo mín wèi jūn, yì fù qí lì. shùn qī shí qì, pàn zhě shí guó bù jí táng yáo, cǎi chuán bù zhuó. shì tàn bó yí, yù yǐ lì sú. chǐ è zhī dà, jiǎn wèi gōng dé. xǔ yóu tuī ràng, qǐ yǒu sòng qū. jiān ài shàng tóng, shū zhě wèi qī.
天地間,人為貴。立君牧民,為之軌則。車轍馬跡,經緯四極。絀陟幽明,黎 庶繁息。於鑠賢聖,總統邦域,封建五爵,井田刑獄。有燔丹書,無普赦贖。皋陶 《甫刑》,何有失職。嗟哉後世,改制易律。勞民為君,役賦其力。舜漆食器,畔 者十國;不及唐堯,采椽不斫。世嘆伯夷,欲以厲俗。侈惡之大,儉為恭德。許由 推讓,豈有訟曲。兼愛尚同,疏者為戚。
dōng guāng hū dōng guāng hū, gǔ cí:
《東光乎》、《東光乎》,古詞:
dōng guāng hū! cāng wú hé bù hū! cāng wú duō fǔ sù, wú yì zhū jūn liáng. zhū jūn yóu dàng zi, zǎo xíng duō bēi shāng.
東光乎!倉梧何不乎!倉梧多腐粟,無益諸軍糧。諸軍遊蕩子,蚤行多悲傷。
dēng shān yǒu yuǎn wàng shí wǔ, wén dì cí:
《登山有遠望》、《十五》,文帝詞:
dēng shān ér yuǎn wàng, xī gǔ duō suǒ yǒu. pián nán qiān yú chǐ, zhòng cǎo zhī shèng mào. huá yè yào rén mù. wǔ sè nán kě jì. zhì gòu shān jī míng, hǔ xiào gǔ fēng qǐ. hào pí dāng wǒ dào, kuáng gù dòng yá chǐ.
登山而遠望,溪谷多所有。楩柟千餘尺,眾草之盛茂。華葉耀人目。五色難可 紀。雉雊山雞鳴,虎嘯谷風起。號羆當我道,狂顧動牙齒。
wéi hàn èr shí èr shì xiè lù, wǔ dì cí:
《惟漢二十二世》、《薤露》,武帝詞:
wéi hàn èr shí èr shì, suǒ rèn chéng bù liáng. mù hóu ér guàn dài, zhì xiǎo ér móu qiáng. yóu yù bù gǎn duàn, yīn shòu zhí jūn wáng. bái hóng wèi guàn rì, jǐ yì xiān shòu yāng. zéi chén chí guó bǐng, shā zhǔ miè yǔ jīng. dàng fù dì jī yè, zōng miào yǐ fán sàng. bō yuè xī qiān yí, hào qì ér qiě xíng. zhān bǐ luò chéng guō, wēi zǐ wèi āi shāng.
惟漢二十二世,所任誠不良。沐猴而冠帶,智小而謀強。猶豫不敢斷,因狩執 君王。白虹為貫日,己亦先受殃。賊臣持國柄,殺主滅宇京。盪覆帝基業,宗廟以 燔喪。播越西遷移,號泣而且行。瞻彼洛城郭,微子為哀傷。
guān dōng yǒu yì shì hāo lǐ xíng, wǔ dì cí:
《關東有義士》、《蒿里行》,武帝詞:
guān dōng yǒu yì shì, xìng bīng tǎo qún xiōng. chū qī huì mèng jīn, nǎi xīn zài xián yáng. jūn hé lì bù qí, chóu chú ér yàn xíng. shì lì shǐ rén zhēng, sì hái zì xiāng qiāng. huái nán dì chēng hào, kè xǐ yú běi fāng. kǎi jiǎ shēng jǐ shī, wàn xìng yǐ sǐ wáng. bái gǔ lù yú yě, qiān lǐ wú jī míng. shēng mín bǎi yí yī, niàn zhī jué rén cháng.
關東有義士,興兵討群凶。初期會孟津,乃心在咸陽。軍合力不齊,躊躇而雁 行。勢利使人爭,嗣還自相戕。淮南弟稱號,刻璽於北方。鎧甲生蟣虱,萬姓以死 亡。白骨露於野,千里無雞鳴。生民百遺一,念之絕人腸。
duì jiǔ gē tài píng shí duì jiǔ, wǔ dì cí:
《對酒歌太平時》、《對酒》,武帝詞:
duì jiǔ gē, tài píng shí, lì bù hū mén. wáng zhě xián qiě míng, zǎi xiàng gǔ gōng jiē zhōng liáng, xián lǐ ràng, mín wú suǒ zhēng sòng. sān nián gēng yǒu jiǔ nián chǔ, cāng gǔ mǎn yíng, bān bái bù fù dài. yǔ zé rú cǐ, wǔ gǔ yòng chéng. què zǒu mǎ yǐ fèn qí tǔ tián. jué gōng hóu bó zǐ nán, xián ài qí mín, yǐ chù zhì yōu míng, zi yǎng yǒu ruò fù yǔ xiōng. fàn lǐ fǎ, qīng zhòng suí qí xíng. lù wú shí yí zhī sī, líng yǔ kōng xū, dōng jié bù duàn rén. mào dié jiē dé yǐ shòu zhōng, ēn dé guǎng jí cǎo mù kūn chóng.
對酒歌,太平時,吏不呼門。王者賢且明,宰相股肱皆忠良,咸禮讓,民無所 爭訟。三年耕有九年儲,倉谷滿盈,斑白不負戴。雨澤如此,五穀用成。卻走馬以 糞其土田。爵公侯伯子男,咸愛其民,以黜陟幽明,子養有若父與兄。犯禮法,輕 重隨其刑。路無拾遺之私,囹圄空虛,冬節不斷人。耄耋皆得以壽終,恩德廣及草 木昆蟲。
jī míng gāo shù diān jī míng, gǔ cí:
《雞鳴高樹顛》、《雞鳴》,古詞:
jī míng gāo shù diān, gǒu fèi shēn gōng zhōng. dàng zi hé suǒ zhī, tiān xià fāng tài píng. xíng fǎ fēi yǒu dài, róu xié zhèng luàn míng. huáng jīn wèi jūn mén, bì yù wèi xuān lán táng. shàng yǒu shuāng zūn jiǔ, zuò shǐ hán dān chàng. liú yù bì qīng pì, hòu chū guō mén wáng. shě hòu yǒu fāng chí, chí zhōng shuāng yuān yāng. yuān yāng qī shí èr, luó liè zì chéng háng. míng shēng hé jiū jiū, wén wǒ diàn dōng xiāng. xiōng dì sì wǔ rén, jiē wèi shì zhōng láng. wǔ rì yī shí lái, guān zhě mǎn dào bàng. huáng jīn luò mǎ tóu, hé huáng huáng. táo shēng lù jǐng shàng, lǐ shù shēng táo bàng, chóng lái niè táo gēn, lǐ shù dài táo jiāng. shù mù shēn xiāng dài, xiōng dì hái xiāng wàng!
雞鳴高樹顛,狗吠深宮中。盪子何所之,天下方太平。刑法非有貸,柔協正亂 名。黃金為君門,璧玉為軒闌堂。上有雙尊酒,作使邯鄲倡。劉玉碧青甓,後出郭 門王。舍後有方池,池中雙鴛鴦。鴛鴦七十二,羅列自成行。鳴聲何啾啾,聞我殿 東廂。兄弟四五人,皆為侍中郎。五日一時來,觀者滿道傍。黃金絡馬頭,何 煌煌。桃生露井上,李樹生桃傍,蟲來齧桃根,李樹代桃僵。樹木身相代,兄弟還 相忘!
wū shēng bā jiǔ zǐ wū shēng, gǔ cí:
《烏生八九子》、《烏生》,古詞:
wū shēng bā jiǔ zǐ, duān zuò qín shì guì shù jiān. zé wǒ qín shì, jiā yǒu yóu áo dàng zi, gōng yòng suī yáng qiáng sū hé dàn. zuǒ shǒu chí qiáng dàn, liǎng wán chū rù wū dōng xī. zé wǒ yī wán jí fā zhōng wū shēn, wū sǐ hún pò fēi yáng shàng tiān. ā mǔ shēng wū zi shí, nǎi zài nán shān yán shí jiān. zé wǒ rén mín ān zhī wū zi chù, qī jìng yǎo tiǎo ān cóng tōng. bái lù nǎi zài shàng lín xī yuàn zhōng, shè gōng shàng fù dé bái lù pú bǔ. zé wǒ huáng hú mó tiān jí gāo fēi, hòu gōng shàng fù dé pēng zhǔ zhī. lǐ yú nǎi zài luò shuǐ shēn yuān zhōng, diào gōu shàng dé lǐ yú kǒu. zé wǒ rén mín shēng gè gè yǒu shòu mìng, sǐ shēng hé xū fù dào qián hòu.
烏生八九子,端坐秦氏桂樹間。唶我秦氏,家有游遨盪子,工用睢陽強蘇合彈。 左手持強彈,兩丸出入烏東西。唶我一丸即發中烏身,烏死魂魄飛揚上天。阿母生 烏子時,乃在南山岩石間。唶我人民安知烏子處,蹊徑窈窕安從通。白鹿乃在上林 西苑中,射工尚復得白鹿脯哺。唶我黃鵠摩天極高飛,後宮尚復得烹煮之。鯉魚乃 在洛水深淵中,釣鈎尚得鯉魚口。唶我人民生各各有壽命,死生何須復道前後。
píng líng dōng píng líng, gǔ cí:
《平陵東》、《平陵》,古詞:
píng líng dōng, sōng bǎi tóng, bù zhī hé rén jié yì gōng. jié yì gōng zài gāo táng xià, jiāo qián bǎi wàn liǎng zǒu mǎ. liǎng zǒu mǎ, yì chéng nán, gù jiàn zhuī lì xīn zhōng cè. xīn zhōng cè, xuè chū lù, guī gào wǒ jiā mài huáng dú.
平陵東,松柏桐,不知何人劫義公。劫義公在高堂下,交錢百萬兩走馬。兩走 馬,亦誠難,顧見追吏心中惻。心中惻,血出漉,歸告我家賣黃犢。
qì gù xiāng yì zài sè diào dōng xī mén xíng mò shàng sāng, wén dì cí:
《棄故鄉》(亦在瑟調《東西門行》)《陌上桑》,文帝詞:
qì gù xiāng, lí shì zhái, yuǎn cóng jūn lǚ wàn lǐ kè. pī jīng jí, qiú qiān mò, cè zú dú jiǒng bù, lù jú zé. hǔ bào háo dòng, jī jīng, qín shī qún, míng xiāng suǒ. dēng nán shān, nài hé dǎo pán shí, shù mù cóng shēng yù chà cuò. qǐn hāo cǎo, yìn sōng bǎi, tì qì yǔ miàn zhān zhěn xí. bàn lǚ dān, shāo shāo rì líng luò, chóu chàng qiè zì lián, xiāng tòng xī.
棄故鄉,離室宅,遠從軍旅萬里客。披荊棘,求阡陌,側足獨窘步,路局笮。 虎豹嗥動,雞驚,禽失群,鳴相索。登南山,奈何蹈盤石,樹木叢生郁差錯。寢蒿 草,廕松柏,涕泣雨面沾枕席。伴旅單,稍稍日零落,惆悵竊自憐,相痛惜。
jīn yǒu rén mò shàng sāng, chǔ cí chāo:
《今有人》、《陌上桑》,《楚詞》鈔:
jīn yǒu rén, shān zhī ā, bèi fú bì lì dài nǚ luó. jì hán dì, yòu yí xiào, zi liàn mù yǔ shàn yǎo tiǎo. chéng chì bào, cóng wén lí, xīn yí chē jià jié guì qí. bèi shí lán, dài dù héng, zhé fāng bá quán yí suǒ sī. chù yōu shì, zhōng bù jiàn, tiān lù xiǎn jiān dú hòu lái. biǎo dú lì, shān zhī shàng, yún hé róng róng ér zài xià. yǎo míng míng, qiāng zhòu huì, dōng fēng piāo fén shén líng yǔ. fēng sè sè, mù sōu sōu, sī niàn gōng zǐ tú yǐ yōu.
今有人,山之阿,被服薜荔帶女蘿。既含睇,又宜笑,子戀慕予善窈窕。乘赤 豹,從文狸,辛夷車駕結桂旗。被石蘭,帶杜衡,折芳拔荃遺所思。處幽室,終不 見,天路險艱獨後來。表獨立,山之上,云何容容而在下。杳冥冥,羌晝晦,東風 飄濆神靈雨。風瑟瑟,木搜搜,思念公子徒以憂。
jià hóng ní mò shàng sāng, wǔ dì cí:
《駕虹霓》、《陌上桑》,武帝詞:
jià hóng ní, chéng chì yún, dēng bǐ jiǔ yí lì yù mén. jì tiān hàn, zhì kūn lún, jiàn xī wáng mǔ, yè dōng jūn. jiāo chì sōng, jí xiàn mén, shòu yào mì dào ài jīng shén. shí zhī yīng, yǐn lǐ quán, zhù zhàng guì zhī pèi qiū lán. jué rén shì, yóu hún yuán, ruò jí fēng yóu yàn piāo piāo. jǐng wèi yí, xíng shù qiān, shòu rú nán shān bù wàng qiān.
駕虹霓,乘赤雲,登彼九疑歷玉門。濟天漢,至崑崙,見西王母,謁東君。交 赤松,及羨門,受要秘道愛精神。食芝英,飲醴泉,柱杖桂枝佩秋蘭。絕人事,游 渾元,若疾風游焱飄飄。景未移,行數千,壽如南山不忘愆。
qīng shāng sān diào gē shī, xún xù zhuàn, jiù cí shī yòng zhě, píng diào.
清商三調歌詩,荀勖撰,舊詞施用者,平調。
zhōu xī duǎn gē xíng, wǔ dì cí liù jiě:
《周西》、《短歌行》,武帝詞(六解):
zhōu xī bó chāng, huái cǐ shèng dé, cān fēn tiān xià, ér yǒu qí èr. xiū fèng gòng xiàn, chén jié bù zhuì. chóng hóu chán zhī, shì yǐ jū xì. yī jiě hòu jiàn shè yuán, cì zhī fǔ yuè, de shǐ zhēng fá. wèi zhòng ní suǒ chēng, dá jí dé xíng, yóu fèng shì yīn, lùn xù qí měi. èr jiě qí huán zhī gōng, wèi bà zhī shǒu, jiǔ hé zhū hóu, yī kuāng tiān xià. yī kuāng tiān xià, bù yǐ bīng chē. zhèng ér bù jué, qí dé chuán chēng. sān jiě kǒng zǐ suǒ tàn, bìng chēng yí wú, mín shòu qí ēn. cì yǔ miào zuò, mìng wú xià bài. xiǎo bái bù gǎn ěr, tiān wēi zài yán zhǐ chǐ. sì jiě jìn wén yì bà, gōng fèng tiān wáng. shòu cì guī zàn jù chàng diāo gōng lú gōng shǐ qiān, hǔ bì sān bǎi rén. wǔ jiě wēi fú zhū hóu, shī zhī zhě zūn, bā fāng wén zhī, míng yà qí huán. hé yáng zhī huì, zhà chēng zhōu wáng, shì yǐ qí míng fēn pā. liù jiě
周西伯昌,懷此聖德,參分天下,而有其二。修奉貢獻,臣節不墜。崇侯讒之, 是以拘系。(一解)後見赦原,賜之斧鉞,得使征伐。為仲尼所稱,達及德行,猶 奉事殷,論敘其美。(二解)齊桓之功,為霸之首,九合諸侯,一匡天下。一匡天 下,不以兵車。正而不譎,其德傳稱。(三解)孔子所嘆,並稱夷吾,民受其恩。 賜與廟胙,命無下拜。小白不敢爾,天威在顏咫尺。(四解)晉文亦霸,躬奉天王。 受賜珪瓚、秬鬯雕弓、盧弓、矢千,虎賁三百人。(五解)威服諸侯,師之者尊, 八方聞之,名亞齊桓。河陽之會,詐稱周王,是以其名紛葩。(六解)
qiū fēng yān gē xíng, wén dì cí qī jiě:
《秋風》、《燕歌行》,文帝詞(七解):
qiū fēng xiāo sè tiān qì liáng, cǎo mù yáo luò lù wèi shuāng. yī jiě qún yàn cí guī hú nán xiáng, niàn jūn kè yóu duō sī cháng. èr jiě qiàn qiàn sī guī liàn gù xiāng, jūn hé yān liú jì tā fāng. sān jiě jiàn qiè qióng qióng shǒu kōng fáng, yōu lái sī jūn bù gǎn wàng. sì jiě bù jué lèi xià zhān yī shang, yuán sè míng xián fā qīng shāng. wǔ jiě duǎn gē wēi yín bù néng zhǎng, míng yuè jiǎo jiǎo zhào wǒ chuáng. liù jiě xīng hàn xī liú yè wèi yāng, qiān nián zhī nǚ yáo xiāng wàng, ěr dú hé gū xiàn hé liáng. qī jiě
秋風蕭瑟天氣涼,草木搖落露為霜。(一解)群燕辭歸鵠南翔,念君客游多思 腸。(二解)慊慊思歸戀故鄉,君何淹留寄它方。(三解)賤妾煢煢守空房,憂來 思君不敢忘。(四解)不覺淚下沾衣裳,援瑟鳴弦發清商。(五解)短歌微吟不能 長,明月皎皎照我床。(六解)星漢西流夜未央,牽年織女遙相望,爾獨何辜限河 梁。(七解)
yǎng zhān duǎn gē xíng, wén dì cí liù jiě:
《仰瞻》、《短歌行》,文帝詞(六解):
yǎng zhān wéi mù, fǔ chá jǐ yán. qí wù rú gù, qí rén bù cún. yī jiě shén líng shū hū, qì wǒ xiá qiān. mí zhān mí shì, qì tì lián lián. èr jiě yōu yōu yóu lù, xián cǎo míng ní. piān piān fēi niǎo, xié zi cháo qī. sān jiě wǒ dú gū qióng, huái cǐ bǎi lí. yōu xīn kǒng jiù, mò wǒ néng zhī. sì jiě rén yì yǒu yán, yōu lìng rén lǎo. jiē wǒ bái fà, shēng yī hé zǎo. wǔ jiě zhǎng yín yǒng tàn, huái wǒ shèng kǎo. yuē rén zhě shòu, hú bú shì bǎo. liù jiě
仰瞻帷幕,俯察几筵。其物如故,其人不存。(一解)神靈倏忽,棄我遐遷。 靡瞻靡恃,泣涕連連。(二解)呦呦游鹿,銜草鳴麑。翩翩飛鳥,挾子巢棲。(三 解)我獨孤煢,懷此百離。憂心孔疚,莫我能知。(四解)人亦有言,憂令人老。 嗟我白髮,生一何早。(五解)長吟永嘆,懷我聖考。曰仁者壽,胡不是保。(六 解)
bié rì yān gē xíng, wén dì cí liù jiě:
《別日》、《燕歌行》,文帝詞(六解):
bié rì hé yì huì rì nán, shān chuān yōu yuǎn lù màn màn. yī jiě yù táo sī jūn wèi gǎn yán, jì shū fú yún wǎng bù hái. èr jiě tì líng yǔ miàn huǐ xíng yán, shuí néng huái yōu dú bù tàn. sān jiě gěng gěng fú zhěn bù néng mián, pī yī chū hù bù dōng xī. sì jiě zhǎn shī qīng gē liáo zì kuān, lè wǎng āi lái cuī xīn gān. bēi fēng qīng lì qiū qì hán, luó wéi xú dòng jīng qín xuān. wǔ jiě yǎng dài xīng yuè guān yún jiān, fēi niǎo chén míng, shēng qì kě lián, liú lián gù huái bù zì cún. liù jiě
別日何易會日難,山川悠遠路漫漫。(一解)鬱陶思君未敢言,寄書浮雲往不 還。(二解)涕零雨面毀形顏,誰能懷憂獨不嘆。(三解)耿耿伏枕不能眠,披衣 出戶步東西。(四解)展詩清歌聊自寬,樂往哀來摧心肝。悲風清厲秋氣寒,羅帷 徐動經秦軒。(五解)仰戴星月觀雲間,飛鳥晨鳴,聲氣可憐,留連顧懷不自存。 (六解)
duì jiǔ duǎn gē xíng, wǔ dì cí liù jiě:
《對酒》、《短歌行》,武帝詞(六解):
duì jiǔ dāng gē, rén shēng jǐ hé! pì rú zhāo lù, qù rì kǔ duō. yī jiě kǎi dāng yǐ kāng, yōu sī nán wàng. yǐ hé jiě chóu, wéi yǒu dù kāng. èr jiě qīng qīng zǐ jīn, yōu yōu wǒ xīn. dàn wèi jūn gù, shěn yín zhì jīn. sān jiě míng míng rú yuè, hé shí kě duō. yōu cóng zhōng lái, bù kě duàn jué. sì jiě yōu yōu lù míng, shí yě zhī píng. wǒ yǒu jiā bīn, gǔ sè chuī shēng. wǔ jiě shān bù yàn gāo, shuǐ bù yàn shēn. zhōu gōng tǔ bǔ, tiān xià guī xīn. liù jiě
對酒當歌,人生幾何!譬如朝露,去日苦多。(一解)慨當以慷,憂思難忘。 以何解愁,唯有「杜康」。(二解)青青子衿,悠悠我心。但為君故,沈吟至今。 (三解)明明如月,何時可掇。憂從中來,不可斷絕。(四解)呦呦鹿鳴,食野之 苹。我有嘉賓,鼓瑟吹笙。(五解)山不厭高,水不厭深。周公吐哺,天下歸心。 (六解)
qīng diào
清調
chén shàng qiū hú xíng, wǔ dì cí:
《晨上》、《秋胡行》,武帝詞:
chén shàng sàn guān shān, cǐ dào dāng hé nán! chén shàng sàn guān shān, cǐ dào dāng hé nán! niú dùn bù qǐ, chē duò gǔ jiān. zuò pán shí zhī shàng, dàn wǔ xián zhī qín, zuò wèi qīng jiǎo yùn, yì zhōng shù fán. gē yǐ yán zhì, chén shàng sàn guān shān. yī jiě yǒu hé sān lǎo gōng, zú lái zài wǒ bàng. yǒu hé sān lǎo gōng, zú lái zài wǒ bàng. yuán yǎn bèi qiú, shì fēi héng rén. wèi qīng yún hé, kùn kǔ yǐ zì yuàn, huáng huáng suǒ yù, lái dào cǐ jiān. gē yǐ yán zhì, yǒu hé sān lǎo gōng. èr jiě wǒ jū kūn lún shān, suǒ wèi zhě zhēn rén. wǒ jū kūn lún shān, suǒ wèi zhě zhēn rén. dào shēn yǒu kě dé. míng shān lì guān, áo yóu bā jí. zhěn shí shù liú yǐn quán. shěn yín bù jué, suì shàng shēng tiān. gē yǐ yán zhì, wǒ jū kūn lún shān. sān jiě qù qù bù kě zhuī, zhǎng hèn xiāng qiān pān. qù qù bù kě zhuī, zhǎng hèn xiāng qiān pān. yè yè ān dé mèi, chóu chàng yǐ zì lián. zhèng ér bù jué, cí fù yī yīn. jīng chuán suǒ guò, xī lái suǒ chuán. gē yǐ yán zhì, qù qù bù kě zhuī. sì jiě. yòu běn: chén shàng sàn guān shān, cǐ dào dāng hé nán. yǒu hé sān lǎo gōng, zú lái zài wǒ bàng. wǒ jū wǒ kūn lún shān, suǒ wèi zhēn rén, qù bù kě zhuī, zhǎng xiāng qiān pān.
晨上散關山,此道當何難!晨上散關山,此道當何難!牛頓不起,車墮谷間。 坐盤石之上,彈五弦之琴,作為清角韻,意中述煩。歌以言志,晨上散關山。(一 解)有何三老公,卒來在我傍。有何三老公,卒來在我傍。員掩被裘,似非恆人。 謂卿云何,困苦以自怨,徨徨所欲,來到此間。歌以言志,有何三老公。(二解) 我居崑崙山,所謂者真人。我居崑崙山,所謂者真人。道深有可得。名山歷觀,遨 游八極。枕石漱流飲泉。沈吟不決,遂上升天。歌以言志,我居崑崙山。(三解) 去去不可追,長恨相牽攀。去去不可追,長恨相牽攀。夜夜安得寐,惆悵以自憐。 正而不譎,辭賦依因。經傳所過,西來所傳。歌以言志,去去不可追。(四解。又 本:晨‖上‖散‖關‖山‖,此‖道‖當‖何‖難。有‖何‖三‖老‖公,卒‖來 ‖在‖我‖傍‖。我‖居‖我‖昆‖侖‖山‖,所‖謂‖真‖人‖,去‖不‖可‖ 追‖,長‖相‖牽‖攀‖。)
běi shàng kǔ hán xíng, wǔ dì cí liù jiě:
《北上》、《苦寒行》,武帝詞(六解):
běi shàng tài háng shān, jiān zāi hé wēi wēi. yáng cháng bǎn jié qū, chē lún wèi zhī cuī. yī jiě shù mù hé xiāo sè, běi fēng shēng zhèng bēi. xióng pí duì wǒ dūn, hǔ bào jiā dào tí. èr jiě xī gǔ shǎo rén mín, xuě luò hé fēi fēi. yán jǐng zhǎng tàn xī, yuǎn xíng duō suǒ huái. sān jiě wǒ xīn hé fú yù, sī yù yī dōng guī. shuǐ shēn qiáo liáng jué, zhōng dào zhèng péi huí. sì jiě mí huò shī jìng lù, míng wú suǒ sù qī. xíng xíng rì yǐ yuǎn, rén mǎ tóng shí jī. wǔ jiě dān náng xíng qǔ xīn, fǔ bīng chí zuò mí. bēi bǐ dōng shān shī, yōu yōu shǐ wǒ āi. liù jiě
北上太‖行‖山‖,艱‖哉‖何‖巍‖巍‖。羊腸坂詰屈,車輪為之摧。(一 解)樹木何蕭‖瑟‖,北‖風‖聲‖正‖悲‖。熊羆對我蹲,虎豹夾道啼。(二解) 溪谷少‖人‖民‖,雪‖落‖何‖霏‖霏‖。延頸長嘆息,遠行多所懷。(三解) 我心何‖佛‖郁‖,思‖欲‖一‖東‖歸‖。水深橋樑絕,中道正裴回。(四解) 迷惑失‖徑‖路‖,暝‖無‖所‖宿‖棲‖。行行日以遠,人馬同時飢。(五解) 擔‖囊‖行‖取‖薪‖,斧‖冰‖持‖作‖糜‖。悲彼東山詩,悠悠使我哀。(六 解)
yuàn dēng qiū hú xíng, wǔ dì cí wǔ jiě:
《願登》、《秋胡行》,武帝詞(五解):
yuàn dēng tài huá shān, shén rén gòng yuǎn yóu. jīng lì kūn lún shān, dào péng lái. piāo fén bā jí, yǔ shén rén jù. sī de shén yào, wàn suì wèi qī. gē yǐ yán zhì, yuàn dēng tài huá shān. yī jiě tiān dì hé zhǎng jiǔ, rén dào jū zhī duǎn. shì yán bó yáng, shū bù zhī lǎo, chì sōng wáng qiáo, yì yún dé dào. dé zhī wèi wén, shù yǐ shòu kǎo. gē yǐ yán zhì, tiān dì hé zhǎng jiǔ! èr jiě míng míng rì yuè guāng, hé suǒ bù guāng zhāo. èr yí hé shèng huà, guì zhě dú rén bù. wàn guó lǜ tǔ, mò fēi wáng chén. rén yì wèi míng, lǐ lè wèi róng. gē yǐ yán zhì, míng míng rì yuè guāng. sān jiě sì shí gèng shì qù, zhòu yè yǐ chéng suì. dà rén xiān tiān, ér tiān fú wéi. bù qī nián wǎng, shì yōu bù zhì. cún wáng yǒu mìng, lǜ zhī wèi chī. gē yǐ yán zhì, sì shí gèng shì qù. sì jiě qī qī yù hé niàn, huān xiào yì suǒ zhī. shèng zhuàng zhì huì, shū bù zài lái. ài shí jìn qù, jiāng yǐ huì shuí. fàn fàn fàng yì, yì tóng hé wèi. gē yǐ yán zhì, qī qī yù hé niàn? wǔ jiě
願‖登‖泰‖華‖山‖,神‖人‖共‖遠‖游‖。經歷崑崙山,到蓬萊。飄濆 八極,與神人俱。思得神藥,萬歲為期。歌以言志,願登泰華山。(一解)天‖地 ‖何‖長‖久‖,人‖道‖居‖之‖短‖。世言伯陽,殊不知老,赤松王喬,亦云 得道。得之未聞,庶以壽考。歌以言志,天地何長久!(二解)明‖明‖日‖月‖ 光‖,何‖所‖不‖光‖昭‖。二儀合聖化,貴者獨人不。萬國率土,莫非王臣。 仁義為名,禮樂為榮。歌以言志,明明日月光。(三解)四‖時‖更‖逝‖去‖, 晝‖夜‖以‖成‖歲‖。大人先天,而天弗違。不戚年往,世憂不治。存亡有命, 慮之為蚩。歌以言志,四時更逝去。(四解)戚‖戚‖欲‖何‖念‖,歡‖笑‖意 ‖所‖之‖。盛壯智惠,殊不再來。愛時進趣,將以惠誰。泛泛放逸,亦同何為。 歌以言志,戚戚欲何念?(五解)
shàng yè dǒng táo xíng, gǔ cí wǔ jiě:
《上謁》、《董桃行》,古詞(五解):
wú yù shàng yè cóng gāo shān, shān tóu wēi xiǎn dà nán. yáo wàng wǔ yuè duān, huáng jīn wèi què, bān lín. dàn jiàn zhī cǎo, yè luò fēn fēn. yī jiě bǎi niǎo jí, lái rú yān. shān shòu fēn lún, lín bì xié qí duān. kūn jī shēng míng, dàn jiàn shān shòu yuán xì xiāng jū pān. èr jiě xiǎo fù qián xíng yù táng, wèi xīn huái liú hái. chuán jiào chū mén lái, mén wài rén hé qiú? suǒ yán yù cóng shèng dào, qiú yī de mìng yán. sān jiě jiào chì fán lì shòu yán, cǎi qǔ shén yào ruò mù duān. bái tù zhǎng guì dǎo yào xiā má wán, fèng shàng bì xià yī yù bàn, fú cǐ yào kě dé jí xiān. sì jiě fú ěr shén yào, wú bù huān xǐ. bì xià zhǎng shēng lǎo shòu, sì miàn sù sù qǐ shǒu, tiān shén yōng hù zuǒ yòu, bì xià zhǎng yǔ tiān xiàng bǎo shǒu. wǔ jiě
吾欲上謁從高山,山頭危嶮大難。遙望五嶽端,黃金為闕,班璘。但見芝草, 葉落紛紛。(一解)百鳥集,來如煙。山獸紛綸,麟辟邪其端。鵾雞聲鳴,但見山 獸援戲相拘攀。(二解)小復前行玉堂,未心懷流還。傳教出門來,門外人何求? 所言欲從聖道,求一得命延。(三解)教敕凡吏受言,採取神藥若木端。白兔長跪 搗藥蝦蟆丸,奉上陛下一玉柈,服此藥可得即仙。(四解)服爾神藥,無不歡喜。 陛下長生老壽,四面肅肅稽首,天神擁護左右,陛下長與天相保守。(五解)
pú shēng táng shàng xíng, wǔ dì cí wǔ jiě:
《蒲生》、《塘上行》,武帝詞(五解):
pú shēng wǒ chí zhōng, qí yè hé lí lí. bàng néng xíng yí yí, mò néng lǚ zì zhī. zhòng kǒu shuò huáng jīn, shǐ jūn shēng bié lí. yī jiě niàn jūn qù wǒ shí, dú chóu cháng kǔ bēi. xiǎng jiàn jūn yán sè, gǎn jié shāng xīn pí. jīn xī yè yè chóu bù mèi. èr jiě mò yòng háo xián gù, qì juān sù suǒ ài mò yòng yú ròu guì, qì juān cōng yǔ xiè mò yòng má xǐ jiàn, qì juān jiān yǔ kuǎi. sān jiě bèi ēn zhě kǔ guā, jué chuán cháng kǔ méi. jiào jūn ān xī dìng, shèn mò zhì cāng zú. niàn yǔ jūn yī gòng lí bié, yì dāng hé shí gòng zuò fù xiāng duì. sì jiě chū yì fù kǔ chóu, rù yì fù kǔ chóu. biān dì duō bēi fēng, shù mù hé xiāo xiāo. jīn rì lè xiāng lè, yán nián shòu qiān qiū. wǔ jiě
蒲‖生‖我‖池‖中‖,其葉何離離。傍能行儀儀,莫能縷自知。眾口鑠黃金, 使君生別離。(一解)念‖君‖去‖我‖時‖,獨愁常苦悲。想見君顏色,感結傷 心脾。今悉夜夜愁不寐。(二解)莫‖用‖豪‖賢‖故‖,棄捐素所愛;莫用魚肉 貴,棄捐蔥與薤;莫用麻枲賤,棄捐菅與蒯。(三解)倍‖恩‖者‖苦‖栝‖,蹶 船常苦沒。教君安息定,慎莫致倉卒。念與君一共離別,亦當何時共坐復相對。 (四解)出‖亦‖復‖苦‖愁‖,入亦復苦愁。邊地多悲風,樹木何蕭蕭。今日樂 相樂,延年壽千秋。(五解)
yōu yōu kǔ hán xíng, míng dì cí wǔ jiě:
《悠悠》、《苦寒行》,明帝詞(五解):
yōu yōu fā luò dōu, cao jiān wǒ zhēng dōng xíng. zhēng xíng mí èr xún, tún chuī lóng bēi chéng. yī jiě gù guān gù lěi chù, huáng zǔ zhī suǒ yíng. wū shì ruò píng xī, dòng yǔ wú xié qīng. èr jiě nài hé wǒ huáng zǔ, qián dé yǐn shèng xíng. suī méi ér bù xiǔ, shū guì chuí xiū míng. sān jiě guāng guāng wǒ huáng zǔ, xuān yào tóng qí róng. yí huà bù sì hǎi, bā biǎo yǐ sù qīng. sì jiě suī yǒu wú shǔ kòu, chūn qiū zú yào bīng. tú bēi wǒ huáng zǔ, bù yǒng xiǎng bǎi líng. fù shī yǐ xiě huái, fú shì lèi zhān yīng. wǔ jiě
悠‖悠‖發‖洛‖都‖,{艹幵}‖我‖征‖東‖行‖。征行彌二旬,屯吹龍陂 城。(一解)顧觀故‖壘‖處‖,皇‖祖‖之‖所‖營‖。屋室若平昔,棟宇無邪 傾。(二解)奈何‖我‖皇‖祖‖,潛‖德‖隱‖聖‖形‖。雖沒而不朽,書貴垂 休名。(三解)光光我‖皇‖祖‖,軒‖耀‖同‖其‖榮‖。遺化布四海,八表以 肅清。(四解)雖有吳‖蜀‖寇‖,春‖秋‖足‖耀‖兵。徒悲我皇祖,不永享百 齡。賦詩以寫懷,伏軾淚沾纓。(五解)
sè diào
瑟調
cháo rì shàn zāi xíng, wén dì cí. wǔ jiě:
《朝日》、《善哉行》,文帝詞。(五解):
cháo rì lè xiāng lè, hān yǐn bù zhī zuì. bēi xián jī xīn shēng, zhǎng dí tǔ qīng qì. yī jiě xián gē gǎn rén cháng, sì zuò jiē huān shuō. liáo liáo gāo táng shàng, liáng fēng rù wǒ shì. èr jiě chí mǎn rú bù yíng, yǒu de zhě néng zú. jūn zǐ duō kǔ xīn, suǒ chóu bù dàn yī. sān jiě qiàn qiàn xià bái wū, tǔ wò bù kě shī. zhòng bīn bǎo mǎn guī, zhǔ rén kǔ bù xī. sì jiě bǐ yì xiáng yún hàn, luó zhě ān suǒ jī. chōng jìng dé zì rán, róng huá hé zú wèi. wǔ jiě
朝日樂相樂,酣飲不知醉。悲弦激新聲,長笛吐清氣。(一解)弦歌感人腸, 四坐皆歡說。寥寥高堂上,涼風入我室。(二解)持滿如不盈,有得者能卒。君子 多苦心,所愁不但一。(三解)慊慊下白屋,吐握不可失。眾賓飽滿歸,主人苦不 悉。(四解)比翼翔雲漢,羅者安所羈。沖靜得自然,榮華何足為。(五解)
shàng shān shàn zāi xíng, wén dì cí liù jiě:
《上山》、《善哉行》,文帝詞(六解):
shàng shān cǎi wēi, báo mò kǔ jī. xī gǔ duō fēng, shuāng lù zhān yī. yī jiě yě zhì qún gòu, yuán hóu xiāng zhuī. hái wàng gù xiāng, yù hé lěi lěi, èr jiě gāo shān yǒu yá, lín mù yǒu zhī. yōu lái wú fāng, rén mò zhī zhī. sān jiě rén shēng ruò jì, duō yōu hé wèi. jīn wǒ bù lè, suì yuè qí chí. sì jiě tāng tāng chuān liú, zhōng yǒu xíng zhōu. suí bō zhuǎn báo, yǒu shì kè yóu. wǔ jiě cè wǒ liáng mǎ, bèi wǒ qīng qiú. zài chí zài qū, liáo yǐ wàng yōu. liù jiě
上山採薇,薄莫苦飢。溪谷多風,霜露沾衣。(一解)野雉群雊,猿猴相追。 還望故鄉,郁何壘壘,(二解)高山有崖,林木有支。憂來無方,人莫之知。(三 解)人生若寄,多憂何為。今我不樂,歲月其馳。(四解)湯湯川流,中有行舟。 隨波轉薄,有似客游。(五解)策我良馬,被我輕裘。載馳載驅,聊以忘憂。(六 解)
cháo yóu shàn zāi xíng, wén dì cí wǔ jiě:
《朝游》、《善哉行》,文帝詞(五解):
cháo yóu gāo tái guān, xī yàn huá chí yīn. dà qiú fèng gān láo, shòu rén xiàn jiā qín. yī jiě qí chàng fā dōng wǔ, qín zhēng zòu xī yīn. yǒu kè cóng nán lái, wèi wǒ dàn qīng qín. èr jiě wǔ yīn fēn fán huì, fǔ zhě jī wēi yín. yín yú chéng bō tīng, yǒng yuè zì fú chén. sān jiě fēi niǎo fān xiáng wǔ, bēi míng jí běi lín. lè jí āi qíng lái, liáo liàng cuī gān xīn. sì jiě qīng jiǎo qǐ bù miào, dé báo suǒ bù rèn. dà zāi zi yě yán, mǐ xián qiě zì jìn. wǔ jiě
朝游高台觀,夕宴華池陰。大酋奉甘醪,狩人獻嘉禽。(一解)齊倡發東舞, 秦箏奏西音。有客從南來,為我彈清琴。(二解)五音紛繁會,拊者激微吟。淫魚 乘波聽,踴躍自浮沉。(三解)飛鳥翻翔舞,悲鳴集北林。樂極哀情來,憀亮摧肝 心。(四解)清角豈不妙,德薄所不任。大哉子野言,弭弦且自禁。(五解)
gǔ gōng shàn zāi xíng, wǔ dì cí qī jiě:
《古公》、《善哉行》,武帝詞(七解):
gǔ gōng dǎn fǔ, jī dé chuí rén. sī hóng yī dào, zhé wáng yú yōu. yī jiě tài bó zhòng yōng, wáng dé zhī rén. xíng shī bǎi shì, duàn fà wén shēn. èr jiě bó yí shū qí, gǔ zhī yí xián. ràng guó bù yòng, è cú shǒu shān. sān jiě zhì zāi shān fǔ, xiāng bǐ xuān wáng. hé yòng dù bó, lèi wǒ shèng xián. sì jiě qí huán zhī bà, lài dé zhòng fù. hòu rèn shù diāo, chóng liú chū hù. wǔ jiě yàn zǐ píng zhòng, jī dé jiān rén. yǔ shì shěn dé, wèi bì sī mìng. liù jiě zhòng ní zhī shì, wáng guó wèi jūn. suí zhì yǐn jiǔ, yáng bō shǐ guān. qī jiě
古公亶甫,積德垂仁。思弘一道,哲王於幽。(一解)太伯仲雍,王德之仁。 行施百世,斷髮文身。(二解)伯夷叔齊,古之遺賢。讓國不用,餓殂首山。(三 解)智哉山甫,相彼宣王。何用杜伯,累我聖賢。(四解)齊桓之霸,賴得仲父。 後任豎刁,蟲流出戶。(五解)晏子平仲,積德兼仁。與世沈德,未必思命。(六 解)仲尼之世,王國為君。隨制飲酒,揚波使官。(七解)
zì xī shàn zāi xíng, wǔ dì cí liù jiě:
《自惜》、《善哉行》,武帝詞(六解):
zì xī shēn báo hù, sù jiàn lí gū kǔ. jì wú sān xǐ jiào, bù wén guò tíng yǔ. yī jiě qí qióng rú chōu liè, zì yǐ sī suǒ hù. suī huái yī jiè zhì, shì shí qí néng yǔ. èr jiě shǒu qióng zhě pín jiàn, wǎn tàn lèi rú yǔ. qì tì yú bēi fū, qǐ huó ān néng dǔ. sān jiě wǒ yuàn yú tiān qióng, láng yá qīng cè zuǒ. suī yù jié zhōng chéng, xīn gōng guī qí chǔ. sì jiě kuài rén yuē wèi tàn, bào qíng bù dé xù. xiǎn xíng tiān jiào rén, shuí zhī mò bù xù. wǔ jiě wǒ yuàn hé shí suí, cǐ tàn yì nán chù. jīn wǒ jiāng hé zhào yú guāng yào, shì xián bù rú yǔ. liù jiě
自惜身薄祜,夙賤罹孤苦。既無三徙教,不聞過庭語。(一解)其窮如抽裂, 自以思所怙。雖懷一介志,是時其能與。(二解)守窮者貧賤,惋嘆淚如雨。泣涕 於悲夫,乞活安能睹。(三解)我願於天窮,琅邪傾側左。雖欲竭忠誠,欣公歸其 楚。(四解)快人曰為嘆,抱情不得敘。顯行天教人,誰知莫不緒。(五解)我願 何時隨,此嘆亦難處。今我將何照於光耀,釋銜不如雨。(六解)
wǒ cú shàn zāi xíng, míng dì cí bā jiě:
《我徂》、《善哉行》,明帝詞(八解):
wǒ cú wǒ zhēng, fá bǐ mán lǔ. liàn shī jiǎn zú, yuán zhèng qí lǚ. yī jiě qīng zhōu jìng chuān, chū hóng yī pǔ. huán huán měng yì, rú pí rú hǔ. èr jiě fā pào ruò léi, tǔ qì chéng yǔ. máo jīng zhǐ huī, jìn tuì yīng jǔ. sān jiě bǎi mǎ qí pèi, yù yóu zào fù. xiū xiū liù jūn, xián tóng sī wǔ. sì jiě jiān tú xīng mài, liàng zī xíng zǔ. xíng xíng rì yuǎn, xī bèi jīng xǔ. wǔ jiě yóu fú yān xún, suì jiè yáng tǔ. bēn kòu zhèn jù, mò gǎn dāng yù. liù jiě hǔ chén liè jiāng, fú yù chōng nù. huái sì sù qīng, fèn yáng wēi suǒ. qī jiě yùn dé yào wēi, wéi zhèn wéi fǔ. fǎn pèi yán guī, gào rù huáng zǔ. bā jiě
我徂我征,伐彼蠻虜。練師簡卒,爰正其旅。(一解)輕舟竟川,初鴻依浦。 桓桓猛毅,如羆如虎。(二解)發砲若雷,吐氣成雨。旄旍指麾,進退應矩。(三 解)百馬齊轡,御由造父。休休六軍,咸同斯武。(四解)兼塗星邁,亮茲行阻。 行行日遠,西背京許。(五解)游弗淹旬,遂屆揚土。奔寇震懼,莫敢當御。(六 解)虎臣列將,怫鬱充怒。淮泗肅清,奮揚微所。(七解)運德耀威,惟鎮惟撫。 反旆言歸,告入皇祖。(八解)
hè hè shàn zāi xíng, míng dì cí sì jiě:
《赫赫》、《善哉行》,明帝詞(四解):
hè hè dà wèi, wáng shī cú zhēng. mào shǔ tǎo luàn, zhèn yào wēi líng. yī jiě fàn zhōu huáng hé, suí bō chán yuán. tōng qú huí yuè, xíng lù mián mián. èr jiě cǎi máo bì rì, qí liú yì tiān. yín yú chán zhuó, yóu xì shēn yuān. sān jiě wéi táng pō, cóng rú liú. bù wèi dān, wò yáng chǔ. xīn chóu chàng, gē cǎi wēi. xīn mián mián, zài huái féi. yuàn jūn sù jié zǎo xuán guī. sì jiě
赫赫大魏,王師徂征。冒暑討亂,振耀威靈。(一解)泛舟黃河,隨波潺湲。 通渠回越,行路綿綿。(二解)采旄蔽日,旗旒翳天。淫魚瀺灂,遊戲深淵。(三 解)唯塘泊,從如流。不為單,握揚楚。心惆悵,歌《採薇》。心綿綿,在淮肥。 願君速捷蚤旋歸。(四解)
lái rì shàn zāi xíng, gǔ cí liù jiě:
《來日》、《善哉行》,古詞(六解):
lái rì dà nán, kǒu zào chún gàn. jīn rì xiāng lè, jiē dāng xǐ huān. yī jiě jīng lì míng shān, zhī cǎo fān fān. xiān rén wáng qiáo, fèng yào yī wán. èr jiě zì xī xiù duǎn, nèi shǒu zhī hán. cán wú líng zhé, yǐ bào zhào xuān. sān jiě yuè méi cān héng, běi dǒu lán gàn. qīn jiāo zài mén, jī bù jí cān. sì jiě huān rì shàng shǎo, qī rì kǔ duō. yǐ hé wàng yōu, dàn zhēng jiǔ gē. wǔ jiě huái nán bā gōng, yào dào bù fán. cān jià liù lóng, yóu xì yún duān. liù jiě
來日大難,口燥脣干。今日相樂,皆當喜歡。(一解)經歷名山,芝草翻翻。 仙人王喬,奉藥一丸。(二解)自惜袖短,內手知寒。慚無靈輒,以報趙宣。(三 解)月沒參橫,北斗闌干。親交在門,飢不及餐。(四解)歡日尚少,戚日苦多。 以何忘憂,彈箏酒歌。(五解)淮南八公,要道不煩。參駕六龍,遊戲雲端。(六 解)
dà qū
大曲
dōng mén dōng mén xíng, gǔ cí sì jiě:
《東門》、《東門行》,古詞(四解):
chū dōng mén, bù yuàn guī lái rù mén, chàng yù bēi. àng zhōng wú dòu chǔ, hái shì héng shàng wú xiàn yī. yī jiě bá jiàn chū mén qù, ér nǚ qiān yī tí. tā jiā dàn yuàn fù guì, jiàn qiè yǔ jūn gòng shí fǔ mí. èr jiě gòng pù mí, shàng yòng cāng làng tiān gù, xià wèi huáng kǒu xiǎo ér. jīn shí qīng lián, nán fàn jiào yán, jūn fù zì ài mò wèi fēi. sān jiě jīn shí qīng lián, nán fàn jiào yán, jūn fù zì ài mò wèi fēi. xíng! wú qù wèi chí, píng shèn xíng, wàng wú guī. sì jiě
出東門,不願歸;來入門,悵欲悲。盎中無斗儲,還視桁上無縣衣。(一解) 拔劍出門去,兒女牽衣啼。它家但願富貴,賤妾與君共飠甫糜。(二解)共鋪糜, 上用倉浪天故,下為黃口小兒。今時清廉,難犯教言,君復自愛莫為非。(三解) 今時清廉,難犯教言,君復自愛莫為非。行!吾去為遲,平慎行,望吾歸。(四解)
xī shān zhé yáng liǔ xíng, wén dì cí sì jiě:
《西山》、《折楊柳行》,文帝詞(四解):
xī shān yī hé gāo, gāo gāo shū wú jí. shàng yǒu liǎng xiān tóng, bù yǐn yì bù shí. yǔ wǒ yī wán yào, guāng yào yǒu wǔ sè. yī jiě fú yào sì wǔ rì, shēn tǐ shēng yǔ yì. qīng jǔ chéng fú yún, shū hū xíng wàn yì. liú lǎn guān sì hǎi, máng máng fēi suǒ shí. èr jiě péng zǔ chēng qī bǎi, yōu yōu ān kě yuán. lǎo dān shì xī róng, yú jīn jìng bù hái. wáng qiáo jiǎ xū cí, chì sōng chuí kōng yán. sān jiě dá rén shí zhēn wěi, yú fū hǎo wàng chuán. zhuī niàn wǎng gǔ shì, kuì kuì qiān wàn duān. bǎi jiā duō yū guài, shèng dào wǒ suǒ guān. sì jiě
西山一何高,高高殊無極。上有兩仙僮,不飲亦不食。與我一丸藥,光耀有五 色。(一解)服藥四五日,身體生羽翼。輕舉乘浮雲,倏忽行萬億。流覽觀四海, 芒芒非所識。(二解)彭祖稱七百,悠悠安可原。老聃適西戎,於今竟不還。王喬 假虛詞,赤松垂空言。(三解)達人識真偽,愚夫好妄傳。追念往古事,憒憒千萬 端。百家多迂怪,聖道我所觀。(四解)
luó fū yàn gē luó fū xíng, gǔ cí sān jiě:
《羅敷》、《艷歌羅敷行》,古詞(三解):
rì chū dōng nán yú, zhào wǒ qín shì lóu. qín shì yǒu hǎo nǚ, zì míng wèi luó fū. luó fū xǐ cán sāng, cǎi sāng chéng nán yú. qīng sī wèi lóng xì, guì zhī wèi lóng gōu. tóu shàng wō duò fā, ěr zhōng míng yuè zhū. xiāng qǐ wèi xià qún, zǐ qǐ wèi shàng rú. xíng zhě jiàn luó fū, xià dān lǚ zī xū. shào nián jiàn luó fū, tuō mào zhe qiào tóu. gēng zhě wàng qí lí, chú zhě wàng qí chú. lái guī xiāng nù yuàn, dàn zuò guān luó fū. yī jiě shǐ jūn cóng nán lái, wǔ mǎ lì chí chú. shǐ jūn qiǎn lì wǎng, wèn shì shuí jiā shū? qín shì yǒu hǎo nǚ, zì míng wèi luó fū. luó fū nián jǐ hé? èr shí shàng bù zú, shí wǔ pō yǒu yú. shǐ jūn xiè luó fū, níng kě gòng zài bù? luó fū qián zhì cí, shǐ jūn yī hé yú! shǐ jūn zì yǒu fù, luó fū zì yǒu fū. èr jiě dōng fāng qiān yú qí, fū xù jū shàng tóu. hé yòng shí fū xù? bái mǎ cóng lí jū. qīng sī xì mǎ wěi, huáng jīn luò mǎ tóu. yāo zhōng lù lú jiàn, kě zhí qiān wàn yú. shí wǔ fǔ xiǎo shǐ, èr shí cháo dài fū, sān shí shì zhōng láng, sì shí zhuān chéng jū. wèi rén jié bái xī, lián々 pō yǒu xū. yíng yíng gōng fǔ bù, rǎn rǎn fǔ zhōng qū. zuò zhōng shù qiān rén, jiē yán fū xù shū. sān jiě qián yǒu yàn cí qū, hòu yǒu qū.
日出東南隅,照我秦氏樓。秦氏有好女,自名為羅敷。羅敷喜蠶桑,採桑城南 隅。青絲為籠系,桂枝為籠鈎。頭上倭墮發,耳中明月珠。緗綺為下群,紫綺為上 襦。行者見羅敷,下擔捋髭鬚。少年見羅敷,脫帽著帩頭。耕者忘其犁,鋤者忘其 鋤。來歸相怒怨,但坐觀羅敷。(一解)使君從南來,五馬立歭躇。使君遣吏往, 問是誰家姝?秦氏有好女,自名為羅敷。羅敷年幾何?二十尚不足,十五頗有餘。 使君謝羅敷,寧可共載不?羅敷前置詞,使君一何愚!使君自有婦,羅敷自有夫。 (二解)東方千餘騎,夫婿居上頭。何用識夫婿?白馬從驪駒。青絲系馬尾,黃金 絡馬頭。腰中鹿盧劍,可直千萬餘。十五府小史,二十朝大夫,三十侍中郎,四十 專城居。為人潔白晳,鬑々頗有須。盈盈公府步,冉冉府中趨。坐中數千人,皆言 夫婿殊。(三解)(前有艷詞曲,後有趨。)
xī mén xī mén xíng, gǔ cí liù jiě:
《西門》、《西門行》,古詞(六解):
chū xī mén, bù niàn zhī. jīn rì bù zuò lè, dāng dài hé shí. yī jiě fū wèi lè, wèi lè dāng jí shí. hé néng zuò chóu fú yù, dāng fù lái zī. èr jiě yǐn chún jiǔ, zhì féi niú. qǐng hū xīn suǒ huān, kě yòng jiě chóu yōu. sān jiě rén shēng bù mǎn bǎi, cháng huái qiān suì yōu. zhòu duǎn ér yè zhǎng, hé bù bǐng zhú yóu. sì jiě zì fēi xiān rén wáng zǐ qiáo, jì huì shòu mìng nán yǔ qī. wǔ jiě rén shòu fēi jīn shí, nián mìng ān kě qī tān cái ài xī fèi, dàn wèi hòu shì chī. liù jiě. yī běn zhú yóu hòu xíng qù zhī, rú yún chú, bì chē léi mǎ wèi zì tuī, wú zì fēi yǐ xià sì shí bā zì.
出西門,步念之。今日不作樂,當待何時。(一解)夫為樂,為樂當及時。何 能坐愁怫鬱,當復來茲。(二解)飲醇酒,炙肥牛。請呼心所歡,可用解愁憂。 (三解)人生不滿百,常懷千歲憂。晝短而夜長,何不秉燭游。(四解)自‖非‖ 仙‖人‖王‖子‖喬‖,計‖會‖壽‖命‖難‖‖與‖期‖。(五解)人壽非金石, 年命安可期;貪財愛惜費,但為後世嗤。(六解)。(一本「燭游」後「行去之, 如雲除,弊車羸馬為自推」,無「自非」以下四十八字。)
mò mò zhé yáng liǔ xíng, gǔ cí sì jiě:
《默默》、《折楊柳行》,古詞(四解):
mò mò shī xíng wéi, jué fá suí shì lái, mò xǐ shā lóng féng, jié fàng yú míng tiáo. yī jiě zǔ yī yán bù yòng, zhòu tóu xiàn bái máo. zhǐ lù yòng wèi mǎ, hú hài yǐ sàng qū. èr jiě fū chāi lín mìng jué, nǎi yún fù zi xū. róng wáng nà nǚ lè, yǐ wáng qí yóu yú. bì mǎ huò jí guó, èr guó jù wèi xū. sān jiě sān fū chéng shì hǔ, cí mǔ tóu zhù qū. biàn hé zhī yuè zú, jiē yǔ guī cǎo lú. sì jiě
默默施行違,厥罰隨事來,末喜殺龍逢,桀放於鳴條。(一解)祖伊言不用, 紂頭縣白旄。指鹿用為馬,胡亥以喪軀。(二解)夫差臨命絕,乃雲負子胥。戎王 納女樂,以亡其由余。璧馬禍及虢,二國俱為墟。(三解)三夫成市虎,慈母投杼 趨。卞和之刖足,接予歸草廬。(四解)
yuán táo huáng huáng jīng luò xíng, wén dì cí wǔ jiě:
《園桃》、《煌煌京洛行》,文帝詞(五解):
yāo yāo yuán táo, wú zi kōng zhǎng. xū měi nán jiǎ, piān lún bù xíng. yī jiě huái yīn wǔ xíng, niǎo dé gōng cáng. bǎo shēn quán míng, dú yǒu zǐ fáng. dà fèn bù shōu, bāo yī wú dài duō yán guǎ chéng, zhī lìng shì bài. èr jiě sū qín zhī shuō, liù guó yǐ wáng. qīng cè mài zhǔ, chē liè gù dāng. xián yǐ chén zhěn, zhōng ér yǒu móu, chǔ huái bù cóng, huò zú bù jiù. sān jiě huò fū wú qǐ, zhì xiǎo móu dà, xī hé hé jiàn, fú shī hé liè. sì jiě jiē bǐ guō shēng, gǔ zhī yǎ rén, zhì yǐ yàn zhāo, kě wèi dé chén. é é zhòng lián, qí zhī gāo shì běi cí qiān jīn, dōng dǎo cāng hǎi. wǔ jiě
夭夭園桃,無子空長。虛美難假,偏輪不行。(一解)淮陰五刑,鳥得弓藏。 保身全名,獨有子房。大憤不收,褒衣無帶;多言寡誠,祗令事敗。(二解)蘇秦 之說,六國以亡。傾側賣主,車裂固當。賢矣陳軫,忠而有謀,楚懷不從,禍卒不 救。(三解)禍夫吳起,智小謀大,西河何健,伏屍何劣。(四解)嗟彼郭生,古 之雅人,智矣燕昭,可謂得臣。峨峨仲連,齊之高士;北辭千金,東蹈滄海。(五 解)
bái hú yàn gē hé cháng yī yuē fēi hú xíng, gǔ cí sì jiě:
《白鵠》、《艷歌何嘗》(一曰《飛鵠行》),古詞(四解):
fēi lái shuāng bái hú, nǎi cóng xī běi lái. shí shí wǔ wǔ, luó liè chéng háng. yī jiě qī zú bèi bìng, xíng bù néng xiāng suí. wǔ lǐ yī fǎn gù, liù lǐ yī péi huí. èr jiě wú yù xián rǔ qù, kǒu jìn bù néng kāi wú yù fù rǔ qù, máo yǔ hé cuī tuí. sān jiě lè zāi xīn xiāng zhī, yōu lái shēng bié lí. chú chóu gù qún lǚ, lèi xià bù zì zhī. sì jiě niàn yǔ jūn lí bié, qì jié bù néng yán. gè gè zhòng zì ài, dào yuǎn guī hái nán. qiè dāng shǒu kōng fáng, bì mén xià zhòng guān. ruò shēng dāng xiāng jiàn, wáng zhě huì huáng quán. jīn rì lè xiāng lè, yán nián wàn suì qī. niàn yǔ xià wèi qū qū, qián yǒu yàn.
飛來雙白鵠,乃從西北來。十十五五,羅列成行。(一解)妻卒被病,行不能 相隨。五里一反顧,六里一裴回。(二解)吾欲銜汝去,口噤不能開;吾欲負汝去, 毛羽何摧頹。(三解)樂哉新相知,憂來生別離。躇躊顧群侶,淚下不自知。(四 解)念與君離別,氣結不能言。各各重自愛,道遠歸還難。妾當守空房,閉門下重 關。若生當相見,亡者會黃泉。今日樂相樂,延年萬歲期。(「念與」下為趨曲, 前有艷。)
jié shí bù chū xià mén xíng, wǔ dì cí sì jiě:
《碣石》、《步出夏門行》,武帝詞(四解):
yún xíng yǔ bù, chāo yuè jiǔ jiāng zhī gāo, lín guān yì tóng. xīn yì huái yóu yù, bù zhī dāng fù hé cóng. jīng guò zhì wǒ jié shí, xīn chóu chàng wǒ dōng hǎi. yún xíng zhì cǐ wèi yàn. dōng lín jié shí, yǐ guān cāng hǎi. shuǐ hé dàn dàn, shān dǎo sǒng zhì. shù mù cóng shēng, bǎi cǎo fēng mào. qiū fēng xiāo sè, hóng tāo yǒng qǐ. rì yuè zhī xíng, ruò chū qí zhōng xīng hàn càn làn, ruò chū qí lǐ. xìng shèn zhì zāi! gē yǐ yǒng zhì. guān cāng hǎi, yī jiě.
雲行雨步,超越九江之皋,臨觀異同。心意懷游豫,不知當復何從。經過至我 碣石,心惆悵我東海。(《雲行》至此為艷。)東臨碣石,以觀滄海。水何淡淡, 山島竦峙。樹木叢生,百草豐茂。秋風蕭瑟,洪濤湧起。日月之行,若出其中;星 漢粲爛,若出其里。幸甚至哉!歌以詠志。(《觀滄海》,一解。)
mèng dōng shí yuè, běi fēng péi huí. tiān qì sù qīng, fán shuāng fēi fēi. kūn jī chén míng, hóng yàn nán fēi, zhì niǎo qián cáng, xióng pí kū qī. qián kù tíng zhì, nóng shōu jī chǎng. nì lǚ zhěng shè, yǐ tōng jiǎ shāng. xìng shèn zhì zāi! gē yǐ yǒng zhì. dōng shí yuè, èr jiě.
孟冬十月,北風裴回。天氣肅清,繁霜霏霏。鵾雞晨鳴,鴻雁南飛,鷙鳥潛藏, 熊羆窟棲。錢袴停置,農收積場。逆旅整設,以通賈商。幸甚至哉!歌以詠志。 (《冬十月》,二解。)
xiāng tǔ bù tóng, hé shuò lóng hán. liú sī fú piāo, zhōu chuán xíng nán. zhuī bù rù dì, fēng yì shēn ào. shuǐ jié bù liú, bīng jiān kě dǎo. shì yǐn zhě pín, yǒng xiá qīng fēi. xīn cháng tàn yuàn, qī qī duō bēi. xìng shèn zhì zāi! gē yǐ yǒng zhì. hé shuò hán, sān jiě.
鄉土不同,河朔隆寒。流澌浮漂,舟船行難。錐不入地,蘴裛深奧。水竭不流, 冰堅可蹈。士隱者貧,勇俠輕非。心常嘆怨,戚戚多悲。幸甚至哉!歌以詠志。 (《河朔寒》,三解。)
shén guī suī shòu, yóu yǒu jìng shí téng shé chéng wù, zhōng wèi tǔ huī. jì lǎo fú lì, zhì zài qiān lǐ liè shì mù nián, zhuàng xīn bù yǐ. yíng suō zhī qī, bù dàn zài tiān yǎng yí zhī fú, kě dé yǒng nián. xìng shèn zhì zāi! gē yǐ yǒng zhì. shén guī suī shòu, sì jiě.
神龜雖壽,猶有竟時;騰蛇乘霧,終為土灰。驥老伏櫪,志在千里;烈士暮年, 壯心不已。盈縮之期,不但在天;養怡之福,可得永年。幸甚至哉!歌以詠志。 (《神龜雖壽》,四解。)
hé cháng yàn gē hé cháng xíng, gǔ cí wǔ jiě:
《何嘗》、《艷歌何嘗行》,古詞(五解):
hé cháng kuài dú wú yōu? dàn dāng yǐn chún jiǔ, zhì féi niú. yī jiě zhǎng xiōng wèi èr qiān dàn, zhōng xiōng bèi diāo qiú. èr jiě xiǎo dì suī wú guān jué, ān mǎ fǎn fǎn, wǎng lái wáng hóu zhǎng zhě yóu. sān jiě dàn dāng zài wáng hóu diàn shàng, kuài dú chū pú liù bó, duì zuò dàn qí. sì jiě nán ér jū shì, gè dāng nǔ lì cù pò rì mù, shū bù jiǔ liú. wǔ jiě shào xiǎo xiāng chù dǐ, hán kǔ cháng xiāng suí, fèn huì ān zú zhèng, wú zhōng dào yǔ qīng gòng bié lí. yuē shēn fèng shì jūn, lǐ jié bù kě kuī. shàng cán cāng làng zhī tiān, xià gù huáng kǒu xiǎo ér. nài hé fù lǎo xīn huáng huáng, dú bēi shuí néng zhī! shào xiǎo xià wèi qū qū, qián wèi yàn.
何嘗快獨無憂?但當飲醇酒,炙肥牛。(一解)長兄為二千石,中兄被貂裘。 (二解)小弟雖無官爵,鞍馬反反,往來王侯長者游。(三解)但當在王侯殿 上,快獨摴蒲六博,對坐彈棋。(四解)男兒居世,各當努力;蹙迫日暮,殊不久 留。(五解)少小相觸抵,寒苦常相隨,忿恚安足諍,吾中道與卿共別離。約身奉 事君,禮節不可虧。上慚滄浪之天,下顧黃口小兒。奈何復老心皇皇,獨悲誰能知! (「少小」下為趨曲,前為艷。)
zhì jiǔ yě tián huáng què xíng, kōng hóu yǐn yì yòng cǐ qū. dōng ā wáng cí sì jiě:
《置酒》、《野田黃雀行》,(《空侯引》亦用此曲。)東阿王詞(四解):
zhì jiǔ gāo diàn shàng, qīn jiāo cóng wǒ yóu. zhōng chú bàn fēng shàn, pēng yáng zǎi féi niú. qín zhēng hé kāng kǎi, qí sè hé qiě róu. yī jiě yáng ā zòu qí wǔ, jīng luò chū míng ōu. lè yǐn guò sān jué, huǎn dài qīng shù xiū, zhǔ chēng qiān jīn shòu, bīn fèng wàn nián chóu. èr jiě jiǔ yào bù kě wàng, báo zhōng yì suǒ yóu. qiān qiān jūn zǐ dé, qìng zhé yù hé qiú. shèng shí bù zài lái, bǎi nián hū wǒ qiú. sān jiě jīng fēng piāo bái rì, guāng jǐng chí xī liú. shēng cún huá wū chù, líng luò guī shān qiū. xiān mín shuí bù sǐ, zhī mìng fù hé yōu! sì jiě
置酒高殿上,親交從我游。中廚辦豐膳,烹羊宰肥牛。秦箏何慷慨,齊瑟和且 柔。(一解)陽阿奏奇舞,京洛出名謳。樂飲過三爵,緩帶傾庶羞,主稱千金壽, 賓奉萬年酬。(二解)久要不可忘,薄終義所尤。謙謙君子德,磬折欲何求。盛時 不再來,百年忽我遒。(三解)驚風飄白日,光景馳西流。生存華屋處,零落歸山 丘。先民誰不死,知命復何憂!(四解)
wèi lè mǎn gē xíng, gǔ cí: sì jiě:
《為樂》、《滿歌行》,古詞:(四解):
wèi lè wèi jǐ shí, zāo shì xiǎn xì, féng cǐ bǎi lí líng dīng tú dú, chóu mèn nán zhī. yáo wàng chén jí, tiān xiǎo yuè yí. yōu lái tián xīn, shuí dāng wǒ zhī. yī jiě qī qī duō sī lǜ, gěng gěng bù níng. huò fú wú xíng, wéi niàn gǔ rén, xùn wèi gōng gēng. suì wǒ suǒ yuàn, yǐ zī zì níng. zì bǐ shān qī, shǒu cǐ yī róng. èr jiě mò qiū liè fēng qǐ. xī dǎo cāng hǎi, xīn bù néng ān. lǎn yī qǐ zhān yè, běi dǒu lán gàn. xīng hàn zhào wǒ, qù qù zì wú tā. fèng shì èr qīn, láo xīn kě yán. sān jiě qióng dá tiān suǒ wèi, zhì zhě bù chóu, duō wèi shǎo yōu. ān pín lè zhèng dào, shī bǐ zhuāng zhōu. yí míng zhě guì, zi xī tóng xì. wǎng zhě èr xián, míng chuí qiān qiū. sì jiě yǐn jiǔ gē wǔ, bù lè hé xū! shàn zāi zhào guān rì yuè, rì yuè chí qū. kǎn kē shì jiān, hé yǒu hé wú! tān cái xī fèi, cǐ yī hé yú! mìng rú záo shí jiàn huǒ, jū shì jìng néng jǐ shí? dàn dāng huān lè zì yú, jǐn xīn jí suǒ xī yí. ān shàn yǎng jūn dé xìng, bǎi nián bǎo cǐ qī yí. yǐn jiǔ xià wèi qū.
為樂未幾時,遭世險戲,逢此百離;伶丁荼毒,愁懣難支。遙望辰極,天曉 月移。憂來闐心,誰當我知。(一解)戚戚多思慮,耿耿不寧。禍福無形,唯念古 人,遜位躬耕。遂我所願,以茲自寧。自鄙山棲,守此一榮。(二解)莫秋冽風起。 西蹈滄海,心不能安。攬衣起瞻夜,北斗闌干。星漢照我,去去自無它。奉事二親, 勞心可言。(三解)窮達天所為,智者不愁,多為少憂。安貧樂正道,師彼莊周。 遺名者貴,子熙同戲。往者二賢,名垂千秋。(四解)飲酒歌舞,不樂何須!善 哉照觀日月,日月馳驅。轗軻世間,何有何無!貪財惜費,此一何愚!命如鑿石見 火,居世竟能幾時?但當歡樂自娛,盡心極所熙怡。安善養君德性,百年保此期頤。 (「飲酒」下為趨。)
xià mén bù chū xià mén xíng, yī yuē lǒng xī xíng míng dì cí èr jiě:
《夏門》、《步出夏門行》,(一曰《隴西行》)明帝詞(二解):
bù chū xià mén, dōng dēng shǒu yáng shān. jiē zāi yí shū, zhòng ní chēng xián. jūn zǐ tuì ràng, xiǎo rén zhēng xiān wéi sī èr zi, yú jīn chēng chuán. lín zhōng shòu xiè, jié gǎi shí qiān. rì yuè bù jū, shuí dé jiǔ cún. shàn zāi shū fù shàn, xián gē lè qíng. yī jiě shāng fēng xī qǐ, bēi bǐ qiū chán, biàn xíng yì sè, suí fēng dōng xī. nǎi juàn xī gù, yún wù xiāng lián, dān xiá bì rì, cǎi hóng dài tiān. ruò shuǐ chán chán, luò yè piān piān, gū qín shī qún, bēi míng qí jiān. shàn zāi shū fù shàn, bēi míng zài qí jiān. èr jiě cháo yóu qīng líng, rì mò jiē guī. cháo yóu shàng wèi yàn. cù pò rì mò, wū què nán fēi. rào shù sān zā, hé zhī kě yī. zú féng fēng yǔ, shù zhé zhī cuī. xióng lái jīng cí, cí dú chóu qī. yè shī qún lǚ, bēi míng péi huí. péng péng jīng jí, gé shēng mián mián. gǎn bǐ fēng rén, chóu chàng zì lián. yuè yíng zé chōng, huá bù zài fán gǔ lái zhī shuō, jiē zāi yī yán. cù pò xià wèi qū.
步出夏門,東登首陽山。嗟哉夷叔,仲尼稱賢。君子退讓,小人爭先;惟斯二 子,於今稱傳。林鐘受謝,節改時遷。日月不居,誰得久存。善哉殊復善,弦歌樂 情。(一解)商風夕起,悲彼秋蟬,變形易色,隨風東西。乃眷西顧,雲霧相連, 丹霞蔽日,采虹帶天。弱水潺潺,落葉翩翩,孤禽失群,悲鳴其間。善哉殊復善, 悲鳴在其間。(二解)朝游清泠,日莫嗟歸。(「朝游」上為艷。)蹙迫日莫,烏 鵲南飛。繞樹三匝,何枝可依。卒逢風雨,樹折枝摧。雄來驚雌,雌獨愁棲。夜失 群侶,悲鳴裴回。芃芃荊棘,葛生綿綿。感彼風人,惆悵自憐。月盈則沖,華不再 繁;古來之說,嗟哉一言。(「蹙迫」下為趨。)
wáng zhě bù dà huà dí gē xíng, míng dì cí wǔ jiě:
《王者布大化》、《翟歌行》,明帝詞(五解):
wáng zhě bù dà huà, pèi gān jī hòu zhī. yáng yù zé yīn shā, guǐ jǐng yīng dù yí. yī jiě wén dé yǐ shí zhèn, wǔ gōng fá bù suí. zhòng huá wǔ gàn qī, yǒu miáo fú cóng guī. èr jiě chǔn ěr wú shǔ lǔ, féng jiāng qī shān zǔ. āi āi wáng shì mín, zhān yǎng mí yī hù. sān jiě huáng shàng dào mǐn sī, sù xī fèn tiān nù. fā wǒ xǔ chāng gōng, liè zhōu yú zhǎng pǔ. sì jiě yì rì chéng bō yáng, zhào gē bēi qiě liáng. dà cháng fú bái rì, qí zhì fēn shè zhāng. wǔ jiě jiāng kàng máo yǔ yuè, yào wēi yú bǐ fāng. fá zuì yǐ diào mín, qīng wǒ dōng nán jiāng. jiāng kàng xià wèi qū.
王者布大化,配乾稽後祗。陽育則陰殺,晷景應度移。(一解)文德以時振, 武功伐不隨。重華儛干戚,有苗服從媯。(二解)蠢爾吳蜀虜,馮江棲山阻。哀哀 王士民,瞻仰靡依怙。(三解)皇上悼愍斯,宿昔奮天怒。發我許昌宮,列舟於長 浦。(四解)翌日乘波揚,棹歌悲且涼。大常拂白日,旗幟紛設張。(五解)將抗 旄與鉞,耀威於彼方。伐罪以弔民,清我東南疆。(「將抗」下為趨。)
luò yáng xíng yàn mén tài shǒu xíng, gǔ cí bā jiě:
《洛陽行》、《雁門太守行》,古詞(八解):
xiào hé dì zài shí, luò yáng lìng wáng jūn, běn zì yì zhōu guǎng hàn mín, shǎo xíng huàn, xué tōng wǔ jīng lùn. yī jiě míng zhī fǎ lìng, lì shì yì guān. cóng wēn bǔ luò yáng lìng, zhì xíng zhì xián, yōng hù bǎi xìng, zi yǎng wàn mín. èr jiě wài háng měng zhèng, nèi huái cí rén. wén wǔ bèi jù, liào mín fù pín, yí è zi xìng míng, wǔ piān zhe lǐ duān. sān jiě, shāng shā rén, bǐ wǔ tóng zuì duì mén. jìn liú máo bā chǐ, bǔ qīng báo shào nián, jiā chī jué zuì, yì mǎ shì lùn. sì jiě wú wàng fā fù, niàn zài lǐ yuān, chì lì zhèng yù, bù dé kē fán. cái yòng qián sān shí, mǎi shéng lǐ gān. wǔ jiě xián zāi xián zāi! wǒ xiàn wáng jūn. chén lì yì guān, fèng shì huáng dì. gōng cáo zhǔ bù, jiē dé qí rén. liù jiě lín bù jū zhí, bù gǎn xíng ēn. qīng shēn kǔ tǐ, sù yè láo qín. zhì yǒu néng míng, yuǎn jìn suǒ wén. qī jiě tiān nián bù suí, zǎo jiù yǎn hūn. wèi jūn zuò cí, ān yáng tíng xī. yù lìng hòu shì, mò bù chēng chuán. bā jiě
孝和帝在時,洛陽令王君,本自益州廣漢民,少行宦,學通五經論。(一解) 明知法令,歷世衣冠。從溫補洛陽令,治行致賢,擁護百姓,子養萬民。(二解) 外行猛政,內懷慈仁。文武備具,料民富貧,移惡子姓名,五篇著里端。(三解), 傷殺人,比伍同罪對門。禁鎦矛八尺,捕輕薄少年,加笞決罪,詣馬市論。(四解) 無妄發賦,念在理冤,敕吏正獄,不得苛煩。財用錢三十,買繩禮竿。(五解)賢 哉賢哉!我縣王君。臣吏衣冠,奉事皇帝。功曹主簿,皆得其人。(六解)臨部居 職,不敢行恩。清身苦體,夙夜勞勤。治有能名,遠近所聞。(七解)天年不遂, 蚤就奄昏。為君作祠,安陽亭西。欲令後世,莫不稱傳。(八解)
bái tóu yín yǔ zhào gē tóng diào, gǔ cí wǔ jiě:
《白頭吟》、與《棹歌》同調,古詞(五解):
qíng rú shān shàng yún, jiǎo ruò yún jiān yuè. wén jūn yǒu liǎng yì, gù lái xiāng jué jué. yī jiě píng shēng gòng chéng zhōng, hé cháng dǒu jiǔ huì. jīn rì dǒu jiǔ huì, míng dàn gōu shuǐ tóu. dié qiè yù gōu shàng, gōu shuǐ dōng xī liú. èr jiě guō dōng yì yǒu qiáo, guō xī yì yǒu qiáo. liǎng qiáo xiāng tuī yǔ, wú qīn wèi shuí jiāo? sān jiě qī qī zhòng qī qī, jià qǔ yì bù tí yuàn dé yī xīn rén, bái tóu bù xiāng lí. sì jiě zhú gān hé ruò ruò, yú wěi hé lí shāi, nán ér yù xiāng zhī, hé yòng qián dāo wèi? rú wǔ mǎ dàn qí, chuān shàng gāo shì xī. jīn rì xiāng duì lè, yán nián wàn suì qī. wǔ jiě yī běn yún: cí yuē shàng yǒu zǐ luó duō duō nài hé.
晴如山上雲,皎若雲間月。聞君有兩意,故來相決絕。(一解)平生共城中, 何嘗斗酒會。今日斗酒會,明旦溝水頭。蹀踥御溝上,溝水東西流。(二解)郭東 亦有樵,郭西亦有樵。兩樵相推與,無親為誰驕?(三解)淒淒重淒淒,嫁娶亦不 啼;願得一心人,白頭不相離。(四解)竹竿何弱弱,魚尾何離簁,男兒欲相 知,何用錢刀為?如五馬啖萁,川上高士嬉。今日相對樂,延年萬歲期。(五解) (一本云:詞曰上有「紫羅咄咄奈何」。)
chǔ diào yuàn shī
楚調怨詩
míng yuè, dōng ā wáng cí qī jiě:
《明月》,東阿王詞(七解):
míng yuè zhào gāo lóu, liú guāng zhèng péi huí. shàng yǒu chóu sī fù, bēi tàn yǒu yú āi. yī jiě jiè wèn tàn zhě shuí? zì yún kè zi qī. fū xíng yú shí zài, jiàn qiè cháng dú qī. èr jiě niàn jūn guò yú kě, sī jūn jù yú jī. jūn wèi gāo shān bǎi, qiè wèi zhuó shuǐ ní. sān jiě běi fēng xíng xiāo xiāo, liè liè rù wú ěr. xīn zhōng niàn gù rén, lèi duò bù néng zhǐ. sì jiě chén fú gè yì lù, huì hé dāng hé xié? yuàn zuò dōng běi fēng, chuī wǒ rù jūn huái. wǔ jiě jūn huái cháng bù kāi, jiàn qiè dāng hé yī. ēn qíng zhōng dào jué, liú zhǐ rèn dōng xī. liù jiě wǒ yù jìng cǐ qū, cǐ qū bēi qiě zhǎng. jīn rì lè xiāng lè, bié hòu mò xiāng wàng! qī jiě
明月照高樓,流光正裴回。上有愁思婦,悲嘆有餘哀。(一解)借問嘆者誰? 自雲客子妻。夫行逾十載,賤妾常獨棲。(二解)念君過於渴,思君劇於飢。君為 高山柏,妾為濁水泥。(三解)北風行蕭蕭,烈烈入吾耳。心中念故人,淚墮不能 止。(四解)沉浮各異路,會合當何諧?願作東北風,吹我入君懷。(五解)君懷 常不開,賤妾當何依。恩情中道絕,流止任東西。(六解)我欲竟此曲,此曲悲且 長。今日樂相樂,別後莫相忘!(七解)