fàn tài wáng huái zhī wáng sháo zhī xún bó zi
范泰、王淮之、王韶之、荀伯子
fàn tài, zì bó lún, shùn yáng shān yīn rén yě. zǔ wāng, jìn ān běi jiāng jūn xú yǎn èr zhōu cì shǐ. fù níng, yù zhāng tài shǒu. tài chū wèi tài xué bó shì, wèi jiāng jūn xiè ān biāo qí jiāng jūn huì jī wáng dào zǐ èr fǔ cān jūn. jīng zhōu cì shǐ wáng chén, tài wài dì yě, qǐng wèi tiān mén tài shǒu. chén shì jiǔ, zuì zhé lèi xún, jí xǐng, zé yǎn rán duān sù. tài wèi chén yuē: jiǔ suī huì xìng, yì suǒ yǐ shāng shēng. yóu chù yǐ lái, cháng yù yǒu yǐ xiāng jiè, dāng qīng shěn miǎn, cuò yán mò yóu, jí jīn zhī yù, yòu wú jiǎ chén shuō. chén jiē tàn jiǔ zhī, yuē: jiàn guī zhě zhòng yǐ, wèi yǒu ruò cǐ zhě yě. huò wèn chén yuē: fàn tài hé rú xiè miǎo? chén yuē: mào dù màn. yòu wèn: hé rú yīn jì? chén yuē: bó tōng yì. chén cháng yǒu yì lì gōng, wèi tài yuē: jīn chéng chí jì lì, jūn jiǎ yì chōng, jiāng yù sǎo chú zhōng yuán, yǐ shēn sù xī zhī zhì. bó tōng yì ruì, dāng lìng yōng gē qián qū. yǐ jūn chí zhòng, yù xiāng wěi liú shì, hé rú? tài yuē: bǎi nián bū kòu, qián xián cuò qū zhě duō yǐ. gōng míng suī guì, bǐ shēng suǒ bù gǎn móu. huì chén bìng zú. zhào tài wèi biāo qí zī yì cān jūn, qiān zhōng shū shì láng. shí huì jī wáng shì zǐ yuán xiǎn zhuān quán, nèi wài bǎi guān qǐng jiǎ, bù fù biǎo wén, wéi qiān yuán xiǎn ér yǐ. tài jiàn yán yǐ wèi fēi yí, yuán xiǎn bù nà. fù yōu qù zhí, xí jué yáng suì xiāng hóu. huán xuán fǔ jìn, shǐ yù shǐ zhōng chéng zǔ tái zhī zòu tài jí qián sī tú zuǒ zhǎng shǐ wáng zhǔn zhī fǔ guó jiāng jūn sī mǎ xún zhī bìng jū sàng wú lǐ, tài zuò fèi xǐ dān tú.
范泰,字伯倫,順陽山陰人也。祖汪,晉安北將軍、徐兗二州刺史。父寧,豫 章太守。泰初為太學博士,衛將軍謝安、驃騎將軍會稽王道子二府參軍。荊州刺史 王忱,泰外弟也,請為天門太守。忱嗜酒,醉輒累旬,及醒,則儼然端肅。泰謂忱 曰:「酒雖會性,亦所以傷生。游處以來,常欲有以相戒,當卿沈湎,措言莫由, 及今之遇,又無假陳說。」忱嗟嘆久之,曰:「見規者眾矣,未有若此者也。」或 問忱曰:「范泰何如謝邈?」忱曰:「茂度慢。」又問:「何如殷覬?」忱曰: 「伯通易。」忱常有意立功,謂泰曰:「今城池既立,軍甲亦充,將欲掃除中原, 以申宿昔之志。伯通意銳,當令擁戈前驅。以君持重,欲相委留事,何如?」泰曰: 「百年逋寇,前賢挫屈者多矣。功名雖貴,鄙生所不敢謀。」會忱病卒。召泰為驃 騎諮議參軍,遷中書侍郎。時會稽王世子元顯專權,內外百官請假,不復表聞,唯 簽元顯而已。泰建言以為非宜,元顯不納。父憂去職,襲爵陽遂鄉侯。桓玄輔晉, 使御史中丞祖台之奏泰及前司徒左長史王准之、輔國將軍司馬珣之並居喪無禮,泰 坐廢徙丹徒。
yì qí jiàn, guó zi bó shì. sī mǎ xiū zhī wèi guān jūn jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ, yǐ tài wèi zhǎng shǐ nán jùn tài shǒu. yòu chú zhǎng shā xiāng, sàn qí cháng shì, bìng bù bài. rù wèi huáng mén láng, yù shǐ zhōng chéng. zuò yì yīn cí shì miù, bái yī lǐng zhí. chū wèi dōng yáng tài shǒu. lú xún zhī nán, tài yù fā bīng qiān rén, kāi cāng gěi bǐng, gāo zǔ jiā tài zhèn wǔ jiāng jūn. míng nián, qiān shì zhōng, xún zhuǎn dù zhī shàng shū. shí pú shè chén jùn xiè hùn, hòu jìn zhī míng, gāo zǔ cháng cóng róng wèn hùn: tài míng bèi kě yǐ bǐ shuí? duì yuē: wáng yuán tài yī liú rén yě. xǐ wèi tài cháng.
義旗建,國子博士。司馬休之為冠軍將軍、荊州刺史,以泰為長史、南郡太守。 又除長沙相,散騎常侍,並不拜。入為黃門郎,御史中丞。坐議殷祠事謬,白衣領 職。出為東陽太守。盧循之難,泰預發兵千人,開倉給稟,高祖加泰振武將軍。明 年,遷侍中,尋轉度支尚書。時僕射陳郡謝混,後進知名,高祖嘗從容問混:「泰 名輩可以比誰?」對曰:「王元太一流人也。」徙為太常。
chū, sī tú dào guī wú zi, yǎng tài zǔ, jí hōng, yǐ xiōng dào lián dì èr zi yì qìng wèi sì. gāo zǔ yǐ dào guī sù ài tài zǔ, yòu lìng jū zhòng. dào guī zhuī fēng nán jùn gōng, yīng yǐ xiān huá róng xiàn gōng cì tài zǔ. tài yì yuē: gōng zhī yǒu ài, jí xīn guò hòu. lǐ wú èr sì, huì yí hái běn shǔ. cóng zhī. zhuǎn dà sī mǎ zuǒ zhǎng shǐ, yòu wèi jiāng jūn, jiā sàn qí cháng shì. fù wèi shàng shū, cháng shì rú gù. jiān sī kōng, yǔ yòu pú shè yuán zhàn shòu sòng gōng jiǔ xī, suí jūn dào luò yáng.
初,司徒道規無子,養太祖,及薨,以兄道憐第二子義慶為嗣。高祖以道規素 愛太祖,又令居重。道規追封南郡公,應以先華容縣公賜太祖。泰議曰:「公之友 愛,即心過厚。禮無二嗣,諱宜還本屬。」從之。轉大司馬左長史,右衛將軍,加 散騎常侍。復為尚書,常侍如故。兼司空,與右僕射袁湛授宋公九錫,隨軍到洛陽。
gāo zǔ hái péng chéng, yǔ gòng dēng chéng, tài yǒu zú jí, tè mìng chéng yú. tài hǎo jiǔ, bù jū xiǎo jié, tōng lǜ rèn xīn, suī zài gōng zuò, bù yì sī shì, gāo zǔ shén shǎng ài zhī. rán zhuō yú wèi zhì, gù bù dé zài zhèng shì zhī guān. qiān hù jūn jiāng jūn, yǐ gōng shì miǎn. gāo zǔ shòu mìng, bài jīn zǐ guāng lù dài fū, jiā sàn qí cháng shì. míng nián, yì jiàn guó xué, yǐ tài lǐng guó zi jì jiǔ. tài shàng biǎo yuē:
高祖還彭城,與共登城,泰有足疾,特命乘輿。泰好酒,不拘小節,通率任心, 雖在公坐,不異私室,高祖甚賞愛之。然拙於為治,故不得在政事之官。遷護軍將 軍,以公事免。高祖受命,拜金紫光祿大夫,加散騎常侍。明年,議建國學,以泰 領國子祭酒。泰上表曰:
chén wén fēng huà xìng yú zhé wáng, jiào xùn biǎo yú zhì shì. zhì shuō mò xiān jiǎng xí, shén lè bì jì péng lái. gǔ rén chéng tóng rù xué, yì zi ér jiào, xún shī wú yuǎn, fù liáng wàng jiān, ān qīn guāng guó, mò bù yóu cǐ. ruò néng chū bù yóu hù, zé sī dào mò cóng. shì yǐ míng zhào yuán fā, yǐ chéng huàn hàn, xué zhì jì xià, yuǎn jìn zūn chéng. chén zhī yú huái, shǎo yǒu wèi dá.
臣聞風化興於哲王,教訓表於至世。至說莫先講習,甚樂必寄朋來。古人成童 入學,易子而教,尋師無遠,負糧忘艱,安親光國,莫不由此。若能出不由戶,則 斯道莫從。是以明詔爰發,已成渙汗,學制既下,遠近遵承。臣之愚懷,少有未達。
jīn wéi xīn gào shǐ, shèng yè chū jī, tiān xià gǎi guān, yǒu zhì jǐng mù. ér zhì shēng zhī zhì, qǔ shǎo tíng duō, kāi bù lái zhī duān, fēi yī tú ér yǐ. chén yǐ jiā tuī guó, zé zhī suǒ jù bù duō, kǒng bù zú yǐ xuān dà sòng zhī fēng, hóng jì jì zhī měi. chén wèi hé xuǎn zhī jiā, suī zhì suǒ wèi dá, fù xiōng yù qí rù xué, lǐ hé kāi tōng suī xiǎo wéi chén hūn, suǒ yǐ dà hóng xiào dào. bù zhī chūn qiū, zé suǒ xiàn huò dà, gù zhào dùn zhōng ér shū shì, xǔ zi xiào ér dé zuì, yǐ sī wèi jiè, kě bù jù zāi! shí wǔ zhì xué, chéng yǒu qí wén, ruò nián jiàng wú jǐ, ér shēn yǒu zhì shàng zhě, hé bì xiàn yǐ yī gé, ér bù xǔ qí jìn xié! yáng wū yù xuán, shí zài ruò chǐ wǔ shí xué yì, nǎi wú dà guò.
今惟新告始,盛業初基,天下改觀,有志景慕。而置生之制,取少停多,開不 來之端,非一塗而已。臣以家推國,則知所聚不多,恐不足以宣大宋之風,弘濟濟 之美。臣謂合選之家,雖制所未達,父兄欲其入學,理合開通;雖小違晨昏,所以 大弘孝道。不知《春秋》,則所陷或大,故趙盾忠而書弒,許子孝而得罪,以斯為 戒,可不懼哉!十五志學,誠有其文,若年降無幾,而深有志尚者,何必限以一格, 而不許其進邪!揚烏豫《玄》,實在弱齒;五十學《易》,乃無大過。
xī zhōng cháo zhù jiào, yì yòng èr pǐn. yǐng chuān chén zài yǐ pì tài bǎo yuàn, ér guó zi qǔ wèi zhù jiào, jí tài wèi huái zhī dì. suǒ guì zài yú dé cái, wú xì yú dìng pǐn. jiào xué bù míng, jiǎng lì bù zhe, jīn yǒu zhí xián ér xué yōu zhě, kě yǐ běn guān lǐng zhī, mén dì èr pǐn, yí yǐ cháo qǐng lǐng zhù jiào, jì kě yǐ zhēn qí míng pǐn, sī yì dūn xué zhī yī yú. qí èr pǐn cái kān, zì yī jiù cóng shì. huì jīn shēng dào yǒu qī, ér xué xiào wèi lì. fù kuì shí wàng qí sù, huí zhé yǐ yān qí chí. shì yǒu shì shē ér yí jí zhě, dài cǐ zhī wèi. gǔ rén zhòng cùn yīn ér jiàn chǐ bì, qí dào rán yě.
昔中朝助教,亦用二品。潁川陳載已辟太保掾,而國子取為助教,即太尉淮之 弟。所貴在於得才,無繫於定品。教學不明,獎厲不著,今有職閒而學優者,可以 本官領之,門地二品,宜以朝請領助教,既可以甄其名品,斯亦敦學之一隅。其二 品才堪,自依舊從事。會今生到有期,而學校未立。覆簣實望其速,回轍已淹其遲。 事有似賒而宜急者,殆此之謂。古人重寸陰而賤尺璧,其道然也。
shí xué jìng bù lì. shí yán shì zhě duō yǐ qián huò jiǎn shǎo, guó yòng bù zú, yù xī shì mín tóng, gèng zào wǔ zhū qián. tài yòu jiàn yuē:
時學竟不立。時言事者多以錢貨減少,國用不足,欲悉市民銅,更造五銖錢。 泰又諫曰:
liú wén jiāng jìn sī tóng, yǐ chōng guān tóng. mín suī shī qì, zhōng yú huò zhí, guó yòng bù zú, qí lì shí duō. chén yú yì yì, bù níng qǐn mò. chén wén zhì guó ruò pēng xiǎo xiān, zhěng bì mò ruò wù běn. bǎi xìng bù zú, jūn shú yǔ zú. wèi yǒu mín pín ér guó fù, běn bù zú ér mò yǒu yú zhě yě. gù náng lòu zhù zhōng, shí zhě bù lìn fǎn qiú fù xīn, cún máo shí nán. wáng zhě bù yán yǒu wú, zhū hóu bù yán duō shǎo, shí lù zhī jiā, bù yǔ bǎi xìng zhēng lì. gù bá kuí suǒ yǐ míng zhì, zhī pú wèi zhī bù rén, shì yǐ guì jiàn yǒu zhāng, zhí fēn wú shuǎng.
流聞將禁私銅,以充官銅。民雖失器,終於獲直,國用不足,其利實多。臣愚 意異,不寧寢默。臣聞治國若烹小鮮,拯敝莫若務本。百姓不足,君孰與足。未有 民貧而國富,本不足而末有餘者也。故囊漏貯中,識者不吝;反裘負薪,存毛實難。 王者不言有無,諸侯不言多少,食祿之家,不與百姓爭利。故拔葵所以明治,織蒲 謂之不仁,是以貴賤有章,職分無爽。
jīn zhī suǒ yōu, zài nóng mín shàng guǎ, cāng lǐn wèi chōng, zhuǎn yùn wú yǐ, zī shí zhě zhòng, jiā wú sī jī, nán yǐ yù huāng ěr. fū huò cún mào yì, bù zài shǎo duō, xī rì zhī guì, jīn zhě zhī jiàn, bǐ cǐ gòng zhī, qí kuí yī yě. dàn lìng guān mín jūn tōng, zé wú huàn bù zú. ruò shǐ bì zī huò guǎng yǐ shōu guó yòng zhě, zé guī bèi zhī shǔ, zì gǔ suǒ xíng. xún tóng zhī wèi qì, zài yòng yě bó yǐ. zhōng lǜ suǒ tōng zhě yuǎn, jī héng suǒ kuí zhě dà. xià dǐng fù tú, shí guān zhòng ruì, jìn duó chéng xiàng, yì qǐ xiū zhēng. qì yǒu yào yòng, zé guì jiàn tóng zī wù yǒu shì yí, zé jiā guó gòng jí. jīn huǐ bì zī zhī qì, ér wèi wú shī zhī qián, yú huò zé gōng bù bǔ láo, zài yòng zé jūn mín jù kùn, xiào zhī yǐ shí, sǔn duō yì shǎo. bì xià láo qiān zhōng rì, wú juàn shù wù, yǐ shēn lǜ wù, qín sù chéng fēng, ér sòng shēng bù zuò, bǎn wèi bù zhì zhě, liáng yóu jī gēn wèi gù, yì zài yuǎn lüè. fú yuàn sī kě jiǔ zhī dào, shē yù sù zhī qíng, hóng shān hǎi zhī nà, zé chú shōu zhī shuō, zé jiā móu rì chén, shèng lǜ kě guǎng. qí wáng cún xīn, rán hòu bāo sāng kě xì. yú chéng yī zhì, yòng wàng qǐn shí.
今之所憂,在農民尚寡,倉廩未充,轉運無已,資食者眾,家無私積,難以御 荒耳。夫貨存貿易,不在少多,昔日之貴,今者之賤,彼此共之,其揆一也。但令 官民均通,則無患不足。若使必資貨廣以收國用者,則龜貝之屬,自古所行。尋銅 之為器,在用也博矣。鐘律所通者遠,機衡所揆者大。夏鼎負《圖》,實冠眾瑞, 晉鐸呈象,亦啟休徵。器有要用,則貴賤同資;物有適宜,則家國共急。今毀必資 之器,而為無施之錢,於貨則功不補勞,在用則君民俱困,校之以實,損多益少。 陛下勞謙終日,無倦庶務,以身率物,勤素成風,而頌聲不作,板、渭不至者,良 由基根未固,意在遠略。伏願思可久之道,賒欲速之情,弘山海之納,擇芻收之說, 則嘉謀日陳,聖慮可廣。其亡存心,然後苞桑可系。愚誠一至,用忘寢食。
jǐng píng chū, jiā wèi tè jìn. míng nián, zhì shì, jiě guó zi jì jiǔ. shǎo dì zài wèi, duō zhū qiān shī, shàng fēng shì jí jiàn, yuē:
景平初,加位特進。明年,致仕,解國子祭酒。少帝在位,多諸愆失,上封事 極諫,曰:
fú wén bì xià shí zài hòu yuán, pō xí wǔ bèi, gǔ bǐng zài gōng, shēng wén yú wài dú wǔ yè tíng zhī nèi, xuān huá shěng tà zhī jiān, bù wén jiāng shuài zhī chén, tǒng yù zhī zhǔ, fēi tú bù zú yǐ wēi sì yí, zhī shēng yuǎn jìn zhī guài. jìn zhě dōng kòu fēn rǎo, jiē yù cì guó xiá xì, jīn zhī wú huì, níng guò èr hàn guān hé, gēn běn jì yáo, yú hé bù yǒu. rú shuǐ hàn chéng zāi, yì fū bù xī, wú kòu ér jiè, wèi fèi jiàn duō. hé nán fēi fù guó yǒu, jié lǔ nán yǐ lǐ qī, cǐ chén suǒ yǐ yòng wàng qǐn shí, ér gàn fēi qí wèi zhě yě.
伏聞陛下時在後園,頗習武備,鼓鞞在宮,聲聞於外;黷武掖庭之內,喧譁省 闥之間,不聞將帥之臣,統御之主,非徒不足以威四夷,祗生遠近之怪。近者東寇 紛擾,皆欲伺國瑕隙,今之吳會,寧過二漢關、河,根本既搖,於何不有。如水旱 成災,役夫不息,無寇而戒,為費漸多。河南非復國有,羯虜難以理期,此臣所以 用忘寢食,而干非其位者也。
bì xià jiàn zuò, wěi zhèng zǎi chén, shí tóng gāo zōng liàng àn zhī měi. ér gèng qīn xiá xiǎo rén, bù miǎn jìn xí, jù fēi shè jì zhì jì, jīng shì zhī dào. wáng yán rú sī, qí chū rú lún, xià guān ér huà, jí yú yǐng xiǎng. fú yuàn bì xià sī hóng gǔ dào, shì zūn yí xùn, cóng lǐ wú zhì, rèn xián wù yí, rú cǐ zé tiān xià guī dé, zōng shè wéi yǒng. shū yún: yī rén yǒu qìng, zhào mín lài zhī. tiān gāo tīng bēi, wú yōu bù chá, xìng shuāi zài rén, chéng bài yì xiǎo, wèi yǒu zhèng zhì zài yú shàng ér rén luàn yú xià zhě yě.
陛下踐阼,委政宰臣,實同高宗諒暗之美。而更親狎小人,不免近習,懼非社 稷至計,經世之道。王言如絲,其出如綸,下觀而化,疾於影響。伏願陛下思弘古 道,式遵遺訓,從理無滯,任賢勿疑,如此則天下歸德,宗社惟永。《書》云: 「一人有慶,兆民賴之。」天高聽卑,無幽不察,興衰在人,成敗易曉,未有政治 在於上而人亂於下者也。
chén méng xiān cháo guò yù, bì xià shū sī, shí yù jǐn xīn jié chéng, shǎo bào wàn fēn ér hūn mào yǐ jí, bǎi jí hù shēng, biàn wèi yǒng wéi shèng yán, wú fù zì jǐn zhī lù, tān jí shì xī, chén qí kuáng gǔ. bì xià ruò néng āi qí suǒ qǐng, liú xīn lǎn chá, zé chén xī yǔn yú dì, wú hèn jiǔ quán.
臣蒙先朝過遇,陛下殊私,實欲盡心竭誠,少報萬分;而惛耄已及,百疾互生, 便為永違聖顏,無復自盡之路,貪及視息,陳其狂瞽。陛下若能哀其所請,留心覽 察,則臣夕殞於地,無恨九泉。
shǎo dì suī bù néng nà, yì bù jiā qiǎn. xú xiàn zhī fù liàng děng yǔ tài sù bù píng, jí lú líng wáng yì zhēn shǎo dì jiàn hài, tài wèi suǒ qīn yuē: wú guān gǔ jīn duō yǐ, wèi yǒu shòu yí gù tuō, ér sì jūn jiàn shā, xián wáng yīng lù zhě yě. yuán jiā èr nián, biǎo hè yuán zhèng, bìng chén hàn zāi, yuē:
少帝雖不能納,亦不加譴。徐羨之、傅亮等與泰素不平,及廬陵王義真、少帝 見害,泰謂所親曰:「吾觀古今多矣,未有受遺顧托,而嗣君見殺,賢王嬰戮者也。」 元嘉二年,表賀元正,並陳旱災,曰:
yuán zhèng gǎi lǜ, pǐn wù wéi xīn. bì xià jí rì xīn yǐ chù dé, yǎng qián yuán yǐ lǚ zuò, jí xiáng jí shì, bǎi fú lái tíng. qǐng hàn bá wèi nüè, kàng yáng qiān dù, tōng chuān zào liú, yì jǐng tóng jié. lǎo ruò bù kān yuǎn jí, pín guǎ dān yú fù shuǐ. zū shū jì zhòng, fù shuì wú jiàng, bǎi xìng yuàn zī. chén nián guò qī shí, wèi jiàn cǐ hàn. yīn yáng bìng gé, zé hé qì bù jiāo, qǐ wéi xiōng huāng, bì shēng jí yì, qí wèi yōu yú, bù kě bèi xù.
元正改律,品物惟新。陛下藉日新以畜德,仰乾元以履祚,吉祥集室,百福來 庭。頃旱魃為虐,亢陽愆度,通川燥流,異井同竭。老弱不堪遠汲,貧寡單于負水。 租輸既重,賦稅無降,百姓怨咨。臣年過七十,未見此旱。陰陽並隔,則和氣不交, 豈惟凶荒,必生疾疫,其為憂虞,不可備序。
yú jié zhī diǎn, yǐ chéng huì shì, wū zhù cháng qí, hǎn néng yǒu gǎn, shàng tiān zhī qiǎn, bù kě bù chá. hàn dōng hǎi wǎng shā xiào fù, kàng hàn sān nián jí jì qí mù, shù yǔ lì jiàng, suì yǐ yǒu nián. shì yǐ wèi rén fá xíng, shī xìng ér yǔ. fú yuàn bì xià shì zūn yuǎn yóu, sī lóng gāo gòu, tuī zhōng shù zhī ài, jīn yuān wǎng zhī yù, yóu xīn xià mín zhī mò, cuò sī yōu míng zhī jì. lìng bàng mù shù què, jiàn gǔ míng cháo, chá chú mù zhī yán, zǒng tǒng yù zhī yào. rú cǐ, zé bāo sāng kě xì, wēi jǐ wú zhào. sī ér zāi hài bù xiāo, wèi zhī yǒu yě. gù xià yǔ yǐn bǎi xìng zhī zuì, yīn tāng gān wàn fāng zhī guò, tài wù zī sāng gǔ yǐ jìn dé, sòng jǐng jí yíng huò yǐ xiū shàn, sī jiē yīn bài yǐ zhuǎn chéng, wǎng shì zhī zhāo xī yě. xún mò sú zhě nán wèi fēng, jiù zhèng lù zhě yì wèi yǎ. chén jí huàn rì dǔ, xī bù móu cháo, huì jí suì qìng, dé yī wén dá, wēi chéng shǎo liàng, wú hèn quán rǎng, yǒng wéi shèng yán, bài biǎo bēi yān.
雩絜之典,以誠會事,巫祝常祈,罕能有感,上天之譴,不可不察。漢東海枉 殺孝婦,亢旱三年;及祭其墓,澍雨立降,歲以有年。是以衛人伐邢,師興而雨。 伏願陛下式遵遠猷,思隆高構,推忠恕之愛,矜冤枉之獄,游心下民之瘼,厝思幽 冥之紀。令謗木豎闕,諫鼓鳴朝,察芻牧之言,總統御之要。如此,則苞桑可系, 危幾無兆。斯而災害不消,未之有也。故夏禹引百姓之罪,殷湯甘萬方之過,太戊 資桑谷以進德,宋景藉熒惑以修善,斯皆因敗以轉成,往事之昭晰也。循末俗者難 為風,就正路者易為雅。臣疾患日篤,夕不謀朝,會及歲慶,得一聞達,微誠少亮, 無恨泉壤,永違聖顏,拜表悲咽。
suì qīng zhōu yóu dōng yáng, rèn xīn xíng zhǐ, bù guān cháo tíng. yǒu sī hé zòu zhī, tài zǔ bù wèn yě. shí tài zǔ suī dāng yáng qīn lǎn, ér xiàn zhī děng yóu bǐng zhòng quán, fù shàng biǎo yuē: fú chéng lú líng wáng yǐ fù fēng jué, yóu wèi jiā zèng. bì xià xiào cí tiān zhì, yǒu yú guò lóng, fú kuí shèng xīn, yǐ zì yǒu zài. dàn sī qì yǐ bù chàng wèi gāo, miǎn liú yǐ yīn jì chéng yòng. chén suī yán bù zú cǎi, chéng bù liàng shí, dàn wěi méng xiān cháo wàng chǒu zhī juàn, fù zhān lú líng jīn gù zhī mò, xī yàn wěi zhì, yǒu jiān cháng kuǎn, qì kuò róng zhèn, diān bèi jiān wēi, hòu dé wú bào, shòu lìng lù jué, cǐ lǎo chén jiān bù néng zì yǐ zhě yě. xiǔ xiè yuè jú, wú suǒ táo xíng. tài zhū zi jìn zhī, biǎo jìng bù zòu.
遂輕舟游東陽,任心行止,不關朝廷。有司劾奏之,太祖不問也。時太祖雖當 陽親覽,而羨之等猶秉重權,復上表曰:「伏承廬陵王已復封爵,猶未加贈。陛下 孝慈天至,友於過隆,伏揆聖心,已自有在。但司契以不唱為高,冕旒以因寄成用。 臣雖言不足采,誠不亮時,但猥蒙先朝忘丑之眷,復沾廬陵矜顧之末,息晏委質, 有兼常款,契闊戎陣,顛狽艱危,厚德無報,授令路絕,此老臣兼不能自已者也。 朽謝越局,無所逃刑。」泰諸子禁之,表竟不奏。
sān nián, xiàn zhī děng fú zhū, jìn wèi shì zhōng zuǒ guāng lù dài fū guó zi jì jiǔ, lǐng jiāng xià wáng shī, tè jìn rú gù. shàng yǐ tài xiān cháo jiù chén, ēn lǐ shén zhòng, yǐ yǒu jiǎo jí, qǐ jū jiān nán, yàn jiàn zhī rì, tè tīng chéng yú dào zuò. lèi chén shí shì, shàng měi yōu róng zhī. qí nián qiū, hàn huáng, yòu shàng biǎo yuē:
三年,羨之等伏誅,進位侍中、左光祿大夫、國子祭酒,領江夏王師,特進如 故。上以泰先朝舊臣,恩禮甚重,以有腳疾,起居艱難,宴見之日,特聽乘輿到坐。 累陳時事,上每優容之。其年秋,旱蝗,又上表曰:
bì xià mèi dàn pī xiǎn, qiú mín zhī mò, míng duàn shù yù, wú juàn zhèng shì, lǐ chū qún xīn, zé yáo mín kǒu, bǎi xìng xī rán, jiē zì yǐ wèi yù qí shí yě. zāi biàn suī xiǎo, yào yǒu yǐ zhì zhī. shǒu zǎi zhī shī, chén suǒ bù néng jiū shàng tiān zhī qiǎn, chén suǒ bù gǎn wū. yǒu huáng zhī chù, xiàn guān duō kè mín bǔ zhī, wú yì yú kū miáo, yǒu shāng yú shā hài. chén wén sāng gǔ shí wáng, wú jiǎ jīn fǔ, chǔ zhāo rén ài, bù jié zì chōu, zhuō mào qù wú zhī zhī chóng, sòng jūn qiú yǒu yì zhī hǔ, huáng shēng yǒu yóu, fēi suǒ yí shā. shí bù néng yán, xīng bù zì yǔn, chūn qiū zhī zhǐ, suǒ yí xiáng chá.
陛下昧旦丕顯,求民之瘼,明斷庶獄,無倦政事,理出群心,澤謠民口,百姓 翕然,皆自以為遇其時也。災變雖小,要有以致之。守宰之失,臣所不能究;上天 之譴,臣所不敢誣。有蝗之處,縣官多課民捕之,無益於枯苗,有傷於殺害。臣聞 桑谷時亡,無假斤斧,楚昭仁愛,不絜自瘳,卓茂去無知之蟲,宋均囚有異之虎, 蝗生有由,非所宜殺。石不能言,星不自隕,《春秋》之旨,所宜詳察。
lǐ, fù rén yǒu sān cóng zhī yì, ér wú zì zhuān zhī dào zhōu shū fù zǐ xiōng dì, zuì bù xiāng jí, nǚ rén bèi yòu, yóu lái shàng yǐ. xiè huì fù nǚ, yóu zài shàng fāng, shǐ guì hòu jiàn, wù qíng zhī suǒ shén kǔ, pǐ fù yī zhì, yì néng yǒu suǒ gǎn jī. chén yú xiè shì, bù róng yǒu qíng, méng guó zhòng ēn, qǐn chù sī bào, fú dù shèng xīn, yǐ dāng yǒu zài.
禮,婦人有三從之義,而無自專之道;《周書》父子兄弟,罪不相及,女人被 宥,由來尚矣。謝晦婦女,猶在尚方,始貴後賤,物情之所甚苦,匹婦一至,亦能 有所感激。臣於謝氏,不容有情,蒙國重恩,寢處思報,伏度聖心,已當有在。
lǐ chūn xià jiào shī, wú yī ér què yě. chén jìn shì zuò, wén lì xué dāng zài rù nián. bì xià jīng lüè cū jiàn, yì cún mín shí, rù nián zé nóng gōng xìng, nóng gōng xìng zé tián lǐ pì, rù qiū zhì xiáng xù, rù dōng jí yuǎn shēng, èr tú bìng xíng, shì bù xiāng hài. fū shì duō yǐ yān jī wèi jiè, bù yuǎn wèi huàn, rèn chén xué guān, jìng wú wēi jī, tú zhuì tiān shī, wú qíng zì chù. chén zhī qū qū, bù wàng mù dǔ shèng huà, qiè mù zǐ náng chéng yǐng zhī xīn, shù miǎn xún yǎn bù míng zhī hèn. chén bǐ chén yú jiàn, biàn shì dōu wú kě cǎi, tú fán tiān tīng, kuì zuò fǎn cè.
禮春夏教詩,無一而闕也。臣近侍坐,聞立學當在入年。陛下經略粗建,意存 民食,入年則農功興,農功興則田裡辟,入秋治庠序,入冬集遠生,二塗並行,事 不相害。夫事多以淹稽為戒,不遠為患,任臣學官,竟無微績,徒墜天施,無情自 處。臣之區區,不望目睹盛化,竊慕子囊城郢之心,庶免荀偃不瞑之恨。臣比陳愚 見,便是都無可采,徒煩天聽,愧作反側。
shū zòu, shàng nǎi yuán xiè huì fù nǚ.
書奏,上乃原謝晦婦女。
shí sī tú wáng hóng fǔ zhèng, tài wèi hóng yuē: tiān xià wù guǎng, ér quán yào nán jū qīng xiōng dì shèng mǎn, dāng shēn cún jiàng yì. péng chéng wáng, dì zhī cì dì, yí zhēng hái rù cháo, gòng cān cháo zhèng. hóng nà qí yán.
時司徒王弘輔政,泰謂弘曰:「天下務廣,而權要難居;卿兄弟盛滿,當深存 降挹。彭城王,帝之次弟,宜征還入朝,共參朝政。」弘納其言。
shí hàn zāi wèi yǐ, jiā yǐ jí yì, tài yòu shàng biǎo yuē: qǐng kàng hàn lì shí, jí yì wèi yǐ, fāng zhī cháng zāi, shí wèi guò chà, gǔ yǐ wèi wáng zé bù liú zhī zhēng. bì xià mèi dàn lín cháo, wú xiè zhì dào, gōng zì fěi bó, láo xīn mín shù, yǐ lǐ ér yán, bù yīng zhì cǐ. yì yǐ wèi shàng tiān zhī yú xián jūn, zhèng zì yīn qín wú yǐ. bì xià tóng guī yǔ tāng yǐn bǎi xìng zhī guò, yán dòng yú xīn, dào fū zì yuǎn. sāng gǔ shēng cháo ér yǔn, yíng huò fàn xīn ér tuì, fēi wéi xiāo zāi mǐ huàn, nǎi suǒ yǐ dà qǐ shèng míng líng yǔ lì jiàng, bǎi xìng gǎi zhān, yīng gǎn zhī lái, yǒu tóng yǐng xiǎng. bì xià jìn dāng yǎng tuī tiān yì, fǔ chá rén móu, shēng píng zhī huà, shàng cún jiù diǎn, gù sī yǔ bù sī, xíng yǔ bù xíng ěr. dà sòng suī yī ràng shòu zhōng, wèi jī yǒu yú zhī dào, xiān dì dēng xiá zhī rì, biàn shì dào xiāo zhī chū. zhì nǎi sì zhǔ bèi shā, zhé fān yīng huò, jiǔ fú pái huái, yǒu xīn sàng qì, zuǒ mìng tuō gū zhī chén, é wèi róng shǒu. tiān xià dàng dàng, wáng dào yǐ lún, zì fēi shén yīng, bō luàn fǎn zhèng, zé zōng shè fēi fù sòng yǒu. gé mìng zhī yǔ suí shí, qí yì yóu dà. shì yǐ gǔ jīn yì yòng, xún fāng bì yōng, dà dào yǐn yú xiǎo chéng, yù sù huò wèi bì dá. shēn gēn gù dì zhī shù, wèi qià yú yú xīn, shì yòng chāng kuáng wàng zuò ér bù néng jiān mò zhě yě. chén jì wán qiě bǐ, bù dá zhì yí, jiā zhī yǐ dǔ jí, zhòng zhī yǐ hūn mào, yán huò fēi yán ér fù bù néng wú yán, bì xià lù qí yī háo zhī chéng, zé chén bù zhī cuò shēn zhī suǒ.
時旱災未已,加以疾疫,泰又上表曰:「頃亢旱歷時,疾疫未已,方之常災, 實為過差,古以為王澤不流之徵。陛下昧旦臨朝,無懈治道,躬自菲薄,勞心民庶, 以理而言,不應致此。意以為上天之於賢君,正自殷勤無已。陛下同規禹、湯引百 姓之過,言動於心,道敷自遠。桑谷生朝而殞,熒惑犯心而退,非唯消災弭患,乃 所以大啟聖明;靈雨立降,百姓改瞻,應感之來,有同影響。陛下近當仰推天意, 俯察人謀,昇平之化,尚存舊典,顧思與不思,行與不行耳。大宋雖揖讓受終,未 積有虞之道,先帝登遐之日,便是道消之初。至乃嗣主被殺,哲籓嬰禍,九服俳徊, 有心喪氣,佐命託孤之臣,俄為戎首。天下蕩蕩,王道已淪,自非神英,撥亂反正, 則宗社非復宋有。革命之與隨時,其義尤大。是以古今異用,循方必壅,大道隱於 小成,欲速或未必達。深根固蒂之術,未洽於愚心,是用猖狂妄作而不能緘默者也。 臣既頑且鄙,不達治宜,加之以篤疾,重之以昏耄,言或非言而復不能無言,陛下 錄其一毫之誠,則臣不知厝身之所。」
tài bó lǎn piān jí, hǎo wèi wén zhāng, ài jiǎng hòu shēng, zī zī wú juàn. zhuàn gǔ jīn shàn yán èr shí sì piān jí wén jí, chuán yú shì. mù nián shì fú shén jīng, yú zhái xī lì zhī huán jīng shè. wǔ nián, zú, shí nián qī shí sì. zhuī zèng chē qí jiāng jūn, shì zhōng tè jìn wáng shī rú gù. shì yuē xuān hóu.
泰博覽篇籍,好為文章,愛獎後生,孜孜無倦。撰《古今善言》二十四篇及文 集,傳於世。暮年事佛甚精,於宅西立祗洹精舍。五年,卒,時年七十四。追贈車 騎將軍,侍中、特進、王師如故。諡曰宣侯。
zhǎng zi áng, zǎo zú. cì zǐ gǎo, yí dū tài shǒu. cì yàn, shì zhōng guāng lù dài fū. cì yè, tài zǐ zhān shì, móu fǎn fú zhū, zì yǒu chuán. shǎo zǐ guǎng yuān, shàn shǔ wén, shì zǔ fǔ jūn zī yì cān jūn, lǐng jì shì, zuò yè shì cóng zhū.
長子昂,早卒。次子暠,宜都太守。次晏,侍中、光祿大夫。次曄,太子詹事, 謀反伏誅,自有傳。少子廣淵,善屬文,世祖撫軍諮議參軍,領記室,坐曄事從誅。
wáng huái zhī, zì yuán céng, láng yá lín yí rén. gāo zǔ bīn, shàng shū pú shè. zēng zǔ biāo zhī, shàng shū lìng. zǔ lín zhī, fù nà zhī, bìng yù shǐ zhōng chéng. biāo zhī bó wén duō shí, liàn xī cháo yí, zì shì jiā shì xiàng chuán, bìng ān jiāng zuǒ jiù shì, jiān zhī qīng xiāng, shì rén wèi zhī wáng shì qīng xiāng xué.
王淮之,字元曾,琅邪臨沂人。高祖彬,尚書僕射。曾祖彪之,尚書令。祖臨 之,父納之,並御史中丞。彪之博聞多識,練悉朝儀,自是家世相傳,並諳江左舊 事,緘之青箱,世人謂之「王氏青箱學」。
huái zhī jiān míng lǐ chuán, shàn yú wén cí. qǐ jiā wèi běn guó yòu cháng shì, huán xuán dà jiāng jūn xíng cān jūn. xuán cuàn wèi, yǐ wèi shàng shū cí bù láng. yì xī chū, yòu wèi shàng shū zhōng bīng láng, qiān cān gāo zǔ chē qí zhōng jūn jūn shì, dān yáng chéng, zhōng jūn tài wèi zhǔ bù, chū wèi shān yīn lìng, yǒu néng míng. yù tǎo lú xún gōng, fēng dōu tíng hòu. yòu wèi gāo zǔ zhèn xī píng běi tài wèi cān jūn, shàng shū zuǒ chéng, běn jùn dà zhōng zhèng. sòng tái jiàn, chú yù shǐ zhōng chéng, wèi liáo yǒu suǒ dàn. huái zhī fù nà zhī zǔ lín zhī zēng zǔ biāo zhī zhì huái zhī, sì shì jū cǐ zhí. huái zhī cháng zuò wǔ yán, fàn tài cháo zhī yuē: qīng wéi jiě dàn shì ěr. huái zhī zhèng sè dá: yóu chà qīng shì zài xióng hú. zuò shì zǐ yòu wèi lǜ xiè líng yùn shā rén bù jǔ, miǎn guān.
淮之兼明《禮傳》,贍於文辭。起家為本國右常侍,桓玄大將軍行參軍。玄篡 位,以為尚書祠部郎。義熙初,又為尚書中兵郎,遷參高祖車騎中軍軍事,丹陽丞, 中軍太尉主簿,出為山陰令,有能名。預討盧循功,封都亭侯。又為高祖鎮西、平 北、太尉參軍,尚書左丞,本郡大中正。宋台建,除御史中丞,為僚友所憚。淮之 父納之、祖臨之、曾祖彪之至淮之,四世居此職。淮之嘗作五言,范泰嘲之曰: 「卿唯解彈事耳。」淮之正色答:「猶差卿世載雄狐。」坐世子右衛率謝靈運殺人 不舉,免官。
gāo zǔ shòu mìng, bài huáng mén shì láng. yǒng chū èr nián, zòu yuē: zhèng xuán zhù lǐ, sān nián zhī sàng, èr shí qī yuè ér jí, gǔ jīn xué zhě duō wèi dé lǐ zhī yí. jìn chū yòng wáng sù yì, xiáng yī tán gòng yuè, gù èr shí wǔ yuè ér chú, suì yǐ wèi zhì. jiāng zuǒ yǐ lái, wéi jìn cháo shī yòng jìn shēn zhī shì, duō zūn xuán yì. fū xiān wáng zhì lǐ, yǐ dà shùn qún xīn. sàng yě níng qī, zhe zì qián xùn. jīn dà sòng kāi tài, pǐn wù suì lǐ. yú wèi yí tóng jí wù qíng, yǐ xuán yì wèi zhì, cháo yě yī lǐ, zé jiā wú shū sú. cóng zhī.
高祖受命,拜黃門侍郎。永初二年,奏曰:「鄭玄注《禮》,三年之喪,二十 七月而吉,古今學者多謂得禮之宜。晉初用王肅議,祥衤覃共月,故二十五月而除, 遂以為制。江左以來,唯晉朝施用;縉紳之士,多遵玄義。夫先王制禮,以大順群 心。喪也寧戚,著自前訓。今大宋開泰,品物遂理。愚謂宜同即物情,以玄義為制, 朝野一禮,則家無殊俗。」從之。
qiān sī tú zuǒ zhǎng shǐ, chū wèi shǐ xìng tài shǒu. yuán jiā èr nián, wèi jiāng xià wáng yì gōng fǔ jūn zhǎng shǐ lì yáng tài shǒu, xíng zhōu fǔ zhī rèn, suī huái de lǐ, jūn mín biàn zhī. xún rù wèi shì zhōng. míng nián, xǐ wèi dōu guān shàng shū, gǎi lǐng lì bù. xìng qiào jí, pō shī jìn shēn zhī wàng. chū wèi dān yáng yǐn. huái zhī jiū shí jiù yí, wèn wú bù duì, shí dà jiāng jūn péng chéng wáng yì kāng lù shàng shū shì, měi tàn yuē: hé xū gāo lùn xuán xū, zhèng dé rú wáng huái zhī liǎng sān rén, tiān xià biàn zhì yǐ. rán guǎ fá fēng sù, bù wèi shí liú suǒ zhòng. zhuàn yí zhù, cháo tíng zhì jīn zūn yòng zhī. shí nián, zú, shí nián wǔ shí liù. zhuī zèng tài cháng. zi xìng zhī, zhēng lǔ zhǔ bù.
遷司徒左長史,出為始興太守。元嘉二年,為江夏王義恭撫軍長史、歷陽太守, 行州府之任,綏懷得理,軍民便之。尋入為侍中。明年,徙為都官尚書,改領吏部。 性峭急,頗失縉紳之望。出為丹陽尹。淮之究識舊儀,問無不對,時大將軍彭城王 義康錄尚書事,每嘆曰:「何須高論玄虛,正得如王淮之兩三人,天下便治矣。」 然寡乏風素,不為時流所重。撰《儀注》,朝廷至今遵用之。十年,卒,時年五十 六。追贈太常。子興之,征虜主簿。
wáng sháo zhī, zì xiū tài, láng yá lín yí rén yě. zēng zǔ gǎo, jìn biāo qí jiāng jūn. zǔ xiàn zhī, zhèn jūn yuàn. fù wěi zhī, běn guó láng zhōng lìng. sháo zhī jiā pín, fù wèi wū chéng lìng, yīn jū xiàn jìng. hǎo shǐ jí, bó shè duō wén. chū wèi wèi jiāng jūn xiè yǎn xíng cān jūn. wěi zhī shǎo yǒu zhì shàng, dāng shì zhào mìng biǎo zòu, zhé zì shū xiě. tài yuán lóng ān shí shì, xiǎo dà xī zhuàn lù zhī, sháo zhī yīn cǐ sī zhuàn jìn ān dì yáng qiū. jì chéng, shí rén wèi yí jū shǐ zhí, jí chú zhù zuò zuǒ láng, shǐ xù hòu shì, qì yì xī jiǔ nián. shàn xù shì, cí lùn kě guān, wèi hòu dài jiā shǐ. qiān shàng shū cí bù láng. jìn dì zì xiào wǔ yǐ lái, cháng jū nèi diàn, wǔ guān zhǔ shū yú zhōng tōng chéng, yǐ shěng guān yī rén guǎn sī zhào gào, rèn zài xī shěng, yīn wèi zhī xī shěng láng. fù liàng yáng huī xiāng dài, lǐng xī shěng shì. zhuǎn zhōng shū shì láng. ān dì zhī bēng yě, gāo zǔ shǐ sháo zhī yǔ dì zuǒ yòu mì jiā zhèn dú. gōng dì jí wèi, qiān huáng mén shì láng, lǐng zhù zuò láng, xī shěng rú gù. fán zhū zhào zòu, jiē qí cí yě.
王韶之,字休泰,琅邪臨沂人也。曾祖暠,晉驃騎將軍。祖羨之,鎮軍掾。父 偉之,本國郎中令。韶之家貧,父為烏程令,因居縣境。好史籍,博涉多聞。初為 衛將軍謝琰行參軍。偉之少有志尚,當世詔命表奏,輒自書寫。泰元、隆安時事, 小大悉撰錄之,韶之因此私撰《晉安帝陽秋》。既成,時人謂宜居史職,即除著作 佐郎,使續後事,訖義熙九年。善敘事,辭論可觀,為後代佳史。遷尚書祠部郎。 晉帝自孝武以來,常居內殿,武官主書於中通呈,以省官一人管司詔誥,任在西省, 因謂之西省郎。傅亮、羊徽相代,領西省事。轉中書侍郎。安帝之崩也,高祖使韶 之與帝左右密加鴆毒。恭帝即位,遷黃門侍郎,領著作郎,西省如故。凡諸詔奏, 皆其辭也。
gāo zǔ shòu chán, jiā xiāo qí jiāng jūn běn jùn zhōng zhèng, huáng mén rú gù, xī shěng zhí jiě, fù zhǎng sòng shū. yǒu sī zòu dōng yě shì zhū dào mín qín sān pàn shì, yī lì fàng qiǎn, sháo zhī qǐ yuē: shàng shū jīn bù zòu shì rú yòu, sī chéng jiǎn wàng yī shí quán zhì, jù fēi jīng guó hóng běn zhī lìng diǎn. chén xún jiù zhì, yǐ zuì bǔ shì, fán yǒu shí yú tiáo, suī tóng yì bù wěn, ér qīng zhòng shí shū. zhì yú zhà liè fù mǔ sǐ, wū wǎng fù mǔ yín luàn, pò yì fǎn nì, cǐ sì tiáo, shí qióng luàn dǐ nì, rén lǐ bì jǐn. suī fù shū xíng guò zhì, yóu bù zú yǐ sāi mò dà zhī zuì. jì huò quán shǒu lǐng, dà zào yǐ lóng, níng kě fù suì bá tú lì, huǎn dài dāng nián, zì tóng biān hù, liè chǐ qí mín hū? chén jù cǐ zhì yǒng xíng, suǒ kuī shí dà. fāng jīn shèng huà wéi xīn, chóng běn qì mò, yī qiè zhī lìng, yí jiā xiáng gǎi. yú wèi cǐ sì tiáo bù hé jiā shú zuì zhī ēn. shì zhōng chǔ dàn zhī tóng sháo zhī sān tiáo, què yí réng jiù. zhào kě. yòu bó yuán wài sàn qí shì láng wáng shí zhī qǐng jiǎ shì yuē: fú xún jiù zhì, qún chén jiā yǒu qíng shì, tīng bìng jí liù shí rì. tài yuán zhōng gǎi zhì, nián cì jiǎ bǎi rì. yòu jū zài qiān lǐ wài, tīng bìng qǐng lái nián xiàn, hé wèi èr bǎi rì. cǐ gài yī shí zhī lìng, fēi jīng tōng zhī zhǐ. huì jī suī tú yíng qiān lǐ, wèi zú wèi nán, bǎi rì guī xiū, yú shì zì zú. ruò sī lǐ bù tóng, biàn yīng zì biǎo chén jiě, qǐ yí míng bān cháo liè, ér jiǔ yān sī mén? chén děng cān yì, wèi bù hé kāi xǔ. huò jiā zài hé luò jí lǐng miǎn hàn zhě, dào zǔ qiě zhǎng, yóu yí bié yǒu tiáo pǐn, qǐng fù shàng shū xiáng wèi qí zhì. cóng zhī. zuò xǐ fēng miù wù, miǎn huáng mén, shì zài xiè huì chuán.
高祖受禪,加驍騎將軍、本郡中正,黃門如故,西省職解,復掌宋書。有司奏 東冶士硃道民禽三叛士,依例放遣,韶之啟曰:「尚書金部奏事如右,斯誠檢忘一 時權制,懼非經國弘本之令典。臣尋舊制,以罪補士,凡有十餘條,雖同異不紊, 而輕重實殊。至於詐列父母死,誣罔父母淫亂,破義反逆,此四條,實窮亂抵逆, 人理必盡。雖復殊刑過制,猶不足以塞莫大之罪。既獲全首領,大造已隆,寧可復 遂拔徒隸,緩帶當年,自同編戶,列齒齊民乎?臣懼此制永行,所虧實大。方今聖 化惟新,崇本棄末,一切之令,宜加詳改。愚謂此四條不合加贖罪之恩。」侍中褚 淡之同韶之三條,卻宜仍舊。詔可。又駁員外散騎侍郎王實之請假事曰:「伏尋舊 制,群臣家有情事,聽並急六十日。太元中改制,年賜假百日。又居在千里外,聽 並請來年限,合為二百日。此蓋一時之令,非經通之旨。會稽雖途盈千里,未足為 難,百日歸休,於事自足。若私理不同,便應自表陳解,豈宜名班朝列,而久淹私 門?臣等參議,謂不合開許。或家在河、洛及嶺、沔、漢者,道阻且長,猶宜別有 條品,請付尚書詳為其制。」從之。坐璽封謬誤,免黃門,事在《謝晦傳》。
sháo zhī wèi jìn shǐ, xù wáng xún huò zhí, wáng xīn zuò luàn. xún zi hóng, xīn zi huá, bìng guì xiǎn, sháo zhī jù wèi suǒ xiàn, shēn jié xú xiàn zhī fù liàng děng. shǎo dì jí wèi, qiān shì zhōng, xiāo qí rú gù. jǐng píng yuán nián, chū wèi wú xìng tài shǒu. xiàn zhī bèi zhū, wáng hóng rù wèi xiāng, lǐng yáng zhōu cì shǐ. hóng suī yǔ sháo zhī bù jué, zhū dì wèi xiāng shí zhě, jiē bù fù wǎng lái. sháo zhī zài jùn, cháng lǜ wèi hóng suǒ shéng, sù yè qín lì, zhèng jī shén měi, hóng yì yì qí sī hàn. tài zǔ liǎng jiā zhī. zài rèn jī nián, chēng wèi liáng shǒu, jiā zhì zhōng èr qiān dàn. shí nián, zhēng wèi cí bù shàng shū, jiā gěi shì zhōng. zuò qù jùn zhǎng qǔ sòng gù, miǎn guān. shí èr nián, yòu chū wèi wú xìng tài shǒu. qí nián zú, shí nián wǔ shí liù. qī miào gē cí, sháo zhī zhì yě. wén jí xíng yú shì. zi yè, shàng shū jià bù wài bīng láng, lín hè tài shǒu.
韶之為晉史,序王珣貨殖,王廞作亂。珣子弘,廞子華,並貴顯,韶之懼為所 陷,深結徐羨之、傅亮等。少帝即位,遷侍中,驍騎如故。景平元年,出為吳興太 守。羨之被誅,王弘入為相,領揚州刺史。弘雖與韶之不絕,諸弟未相識者,皆不 復往來。韶之在郡,常慮為弘所繩,夙夜勤厲,政績甚美,弘亦抑其私憾。太祖兩 嘉之。在任積年,稱為良守,加秩中二千石。十年,征為祠部尚書,加給事中。坐 去郡長取送故,免官。十二年,又出為吳興太守。其年卒,時年五十六。七廟歌辭, 韶之制也。文集行於世。子曄,尚書駕部外兵郎,臨賀太守。
xún bó zi, yǐng chuān yǐng yīn rén yě. zǔ xiàn, biāo qí jiāng jūn. fù yī, mì shū láng. bó zi shǎo hǎo xué, bó lǎn jīng chuán, ér tōng lǜ hǎo wèi zá xì, áo yóu lǘ lǐ, gù yǐ cǐ shī qīng tú. jiě hè wèi fù mǎ dū wèi, fèng cháo qǐng, yuán wài sàn qí shì láng. zhù zuò láng xú guǎng zhòng qí cái xué, jǔ bó zi jí wáng sháo zhī bìng wèi zuǒ láng, zhù zhuàn jìn shǐ jí zhe huán xuán děng chuán. qiān shàng shū cí bù láng.
荀伯子,潁川潁陰人也。祖羨,驃騎將軍。父猗,秘書郎。伯子少好學,博覽 經傳,而通率好為雜戲,遨遊閭里,故以此失清塗。解褐為駙馬都尉,奉朝請,員 外散騎侍郎。著作郎徐廣重其才學,舉伯子及王韶之並為佐郎,助撰晉史及著桓玄 等傳。遷尚書祠部郎。
yì xī jiǔ nián, shàng biǎo yuē: chén wén jiù yóu wáng hòu, zāng wén yǐ wèi shēn tàn bó shì duó yì, guǎn zhòng suǒ yǐ chēng rén. gōng gāo kě bǎi shì bù mǐn, làn shǎng wú chóng cháo yí xǔ. gù tài fù jù píng hóu hù, míng dé tōng xián, zōng chén mò èr, xūn cān zuǒ mìng, gōng chéng píng wú, ér hòu sì què rán, zhēng cháng mò jì. hàn yǐ xiāo hé yuán gōng, gù jué shì zhé shào. yú wèi jù píng zhī fēng, yí tóng zàn guó. gù tài wèi guǎng líng gōng chén huái, dǎng yì sūn xiù, huò jiā huái nán, qiè xiǎng dà guó, yīn zuì wèi lì. zhí xī cháo zhèng xíng shī cái, zhōng xìng fù yīn ér bù duó. jīn wáng dào wéi xīn, qǐ kě bù dà pàn zāng pǐ? wèi guǎng líng zhī guó, yí zài xuē chú. gù tài bǎo wèi guàn, běn jué xiāo yáng xiàn gōng, jì bèi héng huò, jí jìn dì zhì, shǐ zèng lán líng, yòu zhuǎn jiāng xià. zhōng cháo gōng fǔ, duō fēi lǐ zhōng, guàn gōng dé bù shū, yì wú yuán dú shòu piān shǎng, yí fù běn fēng, yǐ zhèng guó zhāng. zhào fù mén xià.
義熙九年,上表曰:「臣聞咎由亡後,臧文以為深嘆;伯氏奪邑,管仲所以稱 仁。功高可百世不泯,濫賞無崇朝宜許。故太傅鉅平侯祜,明德通賢,宗臣莫二, 勛參佐命,功成平吳,而後嗣闕然,烝嘗莫寄。漢以蕭何元功,故絕世輒紹。愚謂 鉅平之封,宜同酇國。故太尉廣陵公陳淮,黨翼孫秀,禍加淮南,竊饗大國,因罪 為利。值西朝政刑失裁,中興復因而不奪。今王道惟新,豈可不大判臧否?謂廣陵 之國,宜在削除。故太保衛瓘,本爵蕭陽縣公,既被橫禍,及進弟秩,始贈蘭陵, 又轉江夏。中朝公輔,多非理終,瓘功德不殊,亦無緣獨受偏賞,宜複本封,以正 國章。」詔付門下。
qián sàn qí cháng shì jiāng xià gōng wèi yú shàng biǎo zì chén yuē: chén nǎi zǔ gù tài bǎo guàn, yú wèi xián xī zhī zhōng, tài zǔ wén huáng dì wèi yuán fǔ zhī rì, fēng xiāo yáng hóu dà jìn shòu chán, jìn jué wèi gōng. lì wèi tài bǎo, zǒng lù cháo zhèng. yú shí jiǎ shù rén jí zhū wáng yòng shì, jì guàn zhōng jié, gù chǔ wáng wěi jiǎo zhào zhì huò. qián cháo yǐ guàn bǐng xīn zhōng zhèng, jiā yǐ fá shǔ zhī xūn, gù zhuī fēng lán líng jùn gōng. yǒng jiā zhī zhōng, dōng hǎi wáng yuè shí lán líng, huàn fēng jiāng xià, hù yì rú jiù. chén gāo zǔ sàn qí shì láng zǎo, wéi zhī dí sūn, zuǎn chéng fēng jué. zhōng zōng yuán huáng dì yǐ zēng zǔ gù yòu wèi jiāng jūn chóng chéng xí, dǎi yú chén shēn. fú wén cí bù láng xún bó zi biǎo, yù biǎn jiàng fù fēng xiāo yáng. fū zhào shì zhī zhōng, chǒng yán lèi yè, hàn zǔ kāi fēng, shì yǐ shān hé. fú yuàn bì xià lù jì wǎng zhī xūn, chuí wǎng jí zhī shī, qǐ chū chén biǎo, fù wài cān xiáng. yǐng chuān chén mào xiān yì shàng biǎo yuē: cí bù láng xún bó zi biǎo chén qī shì zǔ tài wèi huái huò jiā huái nán, bù yīng làn shǎng. xún xiān chén yǐ jiǎn chú jiǎ mì, fēng hǎi líng gōng, shì zài huái nán yù huò zhī qián. hòu guǎng líng suī zài rǎo rǎng zhī jì, chén zǔ nǎi shǐ méng shū yù, lì wèi yuán kǎi. hòu bèi yuǎn wài, nǎi zuò píng zhōu, ér yóu bù zhì chú guó. liáng yǐ xiān xūn shēn zhòng, bǎi shì bù mǐn gù yě. shèng míng yù shì, yīng fǔ xì xìng, céng wú yí yì, yǐ wèi làn shǎng. chén yǐ wēi ruò, wèi chǐ rén lún, jiā shǐ miǎn shì xī, fēng jué jiān sì. fú yuàn bì xià yuǎn lù jiù xūn, tè chuí jīn chá. zhào jiē fù mén xià, bìng bù shī xíng.
前散騎常侍江夏公衛璵上表自陳曰:「臣乃祖故太保瓘,於魏咸熙之中,太祖 文皇帝為元輔之日,封蕭陽侯;大晉受禪,進爵為公。歷位太保,總錄朝政。於時 賈庶人及諸王用事,忌瓘忠節,故楚王瑋矯詔致禍。前朝以瓘秉心忠正,加以伐蜀 之勛,故追封蘭陵郡公。永嘉之中,東海王越食蘭陵,換封江夏,戶邑如舊。臣高 祖散騎侍郎璪,囗之嫡孫,纂承封爵。中宗元皇帝以曾祖故右衛將軍崇承襲,逮於 臣身。伏聞祠部郎荀伯子表,欲貶降復封蕭陽。夫趙氏之忠,寵延累葉,漢祖開封, 誓以山河。伏願陛下錄既往之勛,垂罔極之施,乞出臣表,付外參詳。」潁川陳茂 先亦上表曰:「祠部郎荀伯子表臣七世祖太尉淮禍加淮南,不應濫賞。尋先臣以剪 除賈謐,封海陵公,事在淮南遇禍之前。後廣陵雖在擾攘之際,臣祖乃始蒙殊遇, 歷位元、凱。後被遠外,乃作平州,而猶不至除國。良以先勛深重,百世不泯故也。 聖明御世,英輔系興,曾無疑議,以為濫賞。臣以微弱,未齒人倫,加始勉視息, 封爵兼嗣。伏願陛下遠錄舊勛,特垂矜察。」詔皆付門下,並不施行。
bó zi wèi shì zǐ zhēng lǔ gōng cáo, guó zi bó shì. qī dì xiè huì jiàn dá zhī, rù wèi shàng shū zuǒ chéng, chū bǔ lín chuān nèi shǐ. chē qí jiāng jūn wáng hóng chēng zhī yuē: shěn zhòng bù huá, yǒu píng yáng hóu zhī fēng. bó zi cháng zì jīn yìn jí zhī měi, wèi hóng yuē: tiān xià gāo liáng, wéi shǐ jūn yǔ xià guān ěr. xuān míng zhī tú, bù zú shù yě. qiān sàn qí cháng shì, běn yì dà zhōng zhèng. yòu shàng biǎo yuē: fú jiàn bǎi guān wèi cì, chén liú wáng zài líng líng wáng shàng, chén yú qiè yǐ wèi yí. xī wǔ wáng kè yīn, fēng shén nóng zhī hòu yú jiāo, huáng dì zhī hòu yú zhù, dì yáo zhī hòu yú jì, dì shùn zhī hòu yú chén, xià hòu yú sì, yīn hòu yú sòng. sì chén bìng wèi liè guó, ér jì zhù jiāo wú wén yān. sī zé bāo chóng suǒ chéng, yōu yú yuǎn dài zhī xiǎn yàn yě. shì yǐ chūn qiū cì xù zhū hóu, sòng jū sì chén zhī shàng. kǎo zhī jìn shì, shì yì yǒu zhēng. jìn tài shǐ yuán nián, zhào cì shān yáng gōng liú kāng zǐ dì yī rén jué guān nèi hóu, wèi gōng jī shǔ sòng hóu kǒng shào zi yī rén fù mǎ dū wèi. yòu tài shǐ sān nián, tài cháng shàng bó shì liú qí děng yì, chēng wèi gōng shǔ yú dà jìn zài sān kè zhī shù, yīng jiàng chēng hóu. chén yǐ líng líng wáng wèi yí zài chén liú zhī shàng. cóng zhī.
伯子為世子征虜功曹,國子博士。妻弟謝晦薦達之,入為尚書左丞,出補臨川 內史。車騎將軍王弘稱之曰:「沈重不華,有平陽侯之風。」伯子常自矜廕藉之美, 謂弘曰:「天下膏粱,唯使君與下官耳。宣明之徒,不足數也。」遷散騎常侍,本 邑大中正。又上表曰:「伏見百官位次,陳留王在零陵王上,臣愚竊以為疑。昔武 王克殷,封神農之後於焦,黃帝之後於祝,帝堯之後於薊,帝舜之後於陳,夏後於 巳,殷後於宋。巳、陳並為列國,而薊、祝、焦無聞焉。斯則褒崇所承,優於 遠代之顯驗也。是以《春秋》次序諸侯,宋居巳、陳之上。考之近世,事亦有徵。 晉泰始元年,詔賜山陽公劉康子弟一人爵關內侯,衛公姬署、宋侯孔紹子一人駙馬 都尉。又泰始三年,太常上博士劉跂等議,稱衛公署於大晉在三恪之數,應降稱侯。 臣以零陵王位宜在陳留之上。」從之。
qiān tài zǐ pū, yù shǐ zhōng chéng, lì zhí qín kè, yǒu fěi gōng zhī chēng lì cháo zhèng sè, wài nèi dàn zhī. fán suǒ zòu hé, mò bù shēn xiāng bàng huǐ, huò yán jí zǔ mí, shì qí qiè zhí yòu pō zá cháo xì, gù shì rén yǐ cǐ fēi zhī. chū bǔ sī tú zuǒ zhǎng shǐ, dōng yáng tài shǒu. yuán jiā shí wǔ nián, zú guān, shí nián liù shí yī. wén jí chuán yú shì.
遷太子仆,御史中丞,蒞職勤恪,有匪躬之稱;立朝正色,外內憚之。凡所奏 劾,莫不深相謗毀,或延及祖禰,示其切直;又頗雜嘲戲,故世人以此非之。出補 司徒左長史,東陽太守。元嘉十五年,卒官,時年六十一。文集傳於世。
zi chì sōng, wèi shàng shū zuǒ chéng, yǐ xú zhàn zhī dǎng, wèi yuán xiōng suǒ shā. bó zi zú dì chǎng, zì mào zǔ, yǔ bó zi jué fú wǔ shì. yuán jiā chū, yǐ wén yì zhì zhōng shū láng. chǎng zi wàn qiū, zì yuán bǎo, yì yòng cái xué zì xiǎn. shì zǔ chū, wèi jìn líng tài shǒu. zuò yú jùn lì huá lín gé, zhì zhǔ shū zhǔ yī, xià yù miǎn. qián fèi dì mò, wèi yù shǐ zhōng chéng, zú guān.
子赤松,為尚書左丞,以徐湛之黨,為元兇所殺。伯子族弟昶,字茂祖,與伯 子絕服五世。元嘉初,以文義至中書郎。昶子萬秋,字元寶,亦用才學自顯。世祖 初,為晉陵太守。坐於郡立華林閣,置主書、主衣,下獄免。前廢帝末,為御史中 丞,卒官。
shǐ chén yuē: fū lìng wèn lìng wàng, shī rén suǒ yǐ zuò yǒng yǒu lǐ yǒu fǎ, qián mó yǐ zhī chuí měi. xún fàn èr wáng, suī yǐ xué yì zì xiǎn, ér zài cháo zhī yù bù hóng, gài yóu cái yǒu yú ér zhì wèi zú yě, xī yǐ zāi!
史臣曰:夫令問令望,詩人所以作詠;有禮有法,前謨以之垂美。荀、范、二 王,雖以學義自顯,而在朝之譽不弘,蓋由才有餘而智未足也,惜矣哉!