wài qī
○外戚
lì guān qián dài wài qī zhī jiā, chéng mǔ hòu zhī quán yǐ qǔ gāo wèi hòu zhì zhě duō yǐ, rán ér xiān yǒu kè zhōng zhī měi, bì lí diān fù zhī huàn, hé zāi? jiē yóu hū wú dé ér zūn, bù zhī jì jí, hū yú mǎn yíng zhī jiè, wǎng niàn gāo wēi zhī jiù, gù guǐ kàn qí shì, yōu bì jí zhī. fū qí chéng zhe jiān nán, gōng xuān shè jì, bù yǐ qiān chōng zì mù, wèi miǎn diān jué zhī huò, ér kuàng dào bù zú yǐ jì shí, rén bù zú yǐ lì wù, zì jīn yú jǐ, yǐ fù guì jiāo rén zhě hū? cǐ lǚ huò shàng guān yán liáng dòu dèng suǒ yǐ jì zhǒng ér wáng miè zhě yě. xī wén huáng qián yuè zhī jì, xiàn hòu biàn xiāng tuī gǔ, yáng dì dà héng fāng zhào, xiāo fēi mì wù jīng lún, shì yǐ ēn lǐ chóu móu, shǐ zhōng bù yì. rán nèi wài qīn qī, mò yù cháo quán, kūn dì zài wèi, yì wú shū chǒng. zhì yú jū shàn yù táng, jiā chēng jīn xué, huī guāng qī lǐ, zhòng zhuó sì fāng, jiāng sān sī yǐ bǐ yí, mìng wǔ hóu ér tóng bài zhě, zhōng shǐ yī dài, jì wú wén yān. kǎo zhī qián wáng, kě wèi jiǎo qí bì yǐ. gù suī shí jīng rǎo rǎng, wú yǒu xiàn yú bú yì, shì cháo qiān mào, ér jiē dé yǐ bǎo quán. bǐ fū píng jiè chǒng sī, jiē yuán ēn zé, chéng qí fēi jù, xuán jiù diān yǔn zhě, qǐ kě tóng rì ér yán zāi! cǐ suǒ wèi ài zhī yǐ lǐ, néng gǎi fù chē. zhé xù qí shì, wèi wài qī chuán yún.
历观前代外戚之家,乘母后之权以取高位厚秩者多矣,然而鲜有克终之美,必 罹颠覆之患,何哉?皆由乎无德而尊,不知纪极,忽于满盈之戒,罔念高危之咎, 故鬼瞰其室,忧必及之。夫其诚著艰难,功宣社稷,不以谦冲自牧,未免颠蹶之祸, 而况道不足以济时,仁不足以利物,自矜于己,以富贵骄人者乎?此吕、霍、上官、 阎、梁、窦、邓所以继踵而亡灭者也。昔文皇潜跃之际,献后便相推毂,炀帝大横 方兆,萧妃密勿经纶,是以恩礼绸缪,始终不易。然内外亲戚,莫预朝权,昆弟在 位,亦无殊宠。至于居擅玉堂,家称金穴,晖光戚里,重灼四方,将三司以比仪, 命五侯而同拜者,终始一代,寂无闻焉。考之前王,可谓矫其弊矣。故虽时经扰攘, 无有陷于不义,市朝迁贸,而皆得以保全。比夫凭藉宠私,阶缘恩泽,乘其非据, 旋就颠陨者,岂可同日而言哉!此所谓爱之以礼,能改覆车。辄叙其事,为《外戚 传》云。
gāo zǔ wài jiā lǚ shì
○高祖外家吕氏
gāo zǔ wài jiā lǚ shì, qí zú gài wēi, píng qí zhī hòu, qiú fǎng bù zhī suǒ zài. zhì kāi huáng chū, jǐ nán jùn shàng yán, yǒu nán zǐ lǚ yǒng jí, zì chēng yǒu gū zì kǔ táo, wèi yáng zhōng qī. kān yàn zhī shì jiù zǐ, shǐ zhuī zèng wài zǔ shuāng zhōu wèi shàng zhù guó tài wèi bā zhōu zhū jūn shì qīng zhōu cì shǐ, fēng qí jùn gōng, shì yuē jìng, wài zǔ mǔ yáo shì wèi qí jìng gōng fū rén. zhào bìng gǎi zàng, yú qí zhōu lì miào, zhì shǒu zhǒng shí jiā. yǐ yǒng jí xí jué, liú zài jīng shī. dà yè zhōng, shòu shàng dǎng jùn tài shǒu, xìng shí yōng liè, zhí wù bù lǐ. hòu qù guān, bù zhī suǒ zhōng.
高祖外家吕氏,其族盖微,平齐之后,求访不知所在。至开皇初,济南郡上言, 有男子吕永吉,自称有姑字苦桃,为杨忠妻。勘验知是舅子,始追赠外祖双周为上 柱国、太尉、八州诸军事、青州刺史,封齐郡公,谥曰敬,外祖母姚氏为齐敬公夫 人。诏并改葬,于齐州立庙,置守冢十家。以永吉袭爵,留在京师。大业中,授上 党郡太守,性识庸劣,职务不理。后去官,不知所终。
yǒng jí cóng fù dào guì, xìng yóu wán ái, yán cí bǐ lòu. chū zì xiāng lǐ zhēng rù cháng ān, shàng jiàn zhī bēi qì. dào guì lüè wú qī róng, dàn lián hū gāo zǔ míng, yún:" zhǒng mò dìng bù kě tōu, dà shì kǔ táo zǐ." shì hòu shù fàn jì huì, dòng zhì wéi wǔ, shàng shén dān zhī. nǎi mìng gāo jiǒng hòu jiā gōng jǐ, bù xǔ jiē duì cháo shì. bài shàng yí tóng sān sī, chū wèi jì nán tài shǒu, lìng jí zhī rèn, duàn qí rù cháo. dào guì hái zhì běn jùn, gāo zì chóng zhòng, měi yú rén yán, zì chēng huáng jiù. shù jiāng yí wèi chū rù lǘ lǐ, cóng gù rén yóu yàn, guān mín xián kǔ zhī. hòu jùn fèi, zhōng yú jiā, zǐ sūn wú wén yān.
永吉从父道贵,性尤顽騃,言词鄙陋。初自乡里征入长安,上见之悲泣。道贵 略无戚容,但连呼高祖名,云:“种末定不可偷,大似苦桃姊。”是后数犯忌讳, 动致违忤,上甚耽之。乃命高颎厚加供给,不许接对朝士。拜上仪同三司,出为济 南太守,令即之任,断其入朝。道贵还至本郡,高自崇重,每与人言,自称皇舅。 数将仪卫出入闾里,从故人游宴,官民咸苦之。后郡废,终于家,子孙无闻焉。
dú gū luó dì tuó
独孤罗弟陀
dú gū luó, zì luó rén, yún zhōng rén yě. fù xìn, chū shì wèi wèi jīng zhōu cì shǐ. wǔ dì zhī rù guān yě, xìn qì fù mǔ qī zǐ xī guī cháng ān, lì zhí xiǎn guì, luó yóu shì suì wèi gāo shì suǒ qiú. xìn hòu shì zhōu wèi dà sī mǎ. jí xìn wèi yǔ wén hù suǒ zhū, luó shǐ jiàn shì, yù jū zhōng shān, gū pín wú yǐ zì jǐ. qí jiāng dú gū yǒng yè yǐ zōng zú zhī gù, jiàn ér āi zhī, wèi mǎi tián zhái, yí yǐ zī chù. chū, xìn rù guān zhī hòu, fù qǔ èr qī, guō shì shēng zǐ liù rén, shàn mù cáng shùn tuó zhěng, cuī shì shēng xiàn huáng hòu. jí qí wáng, gāo zǔ wèi dìng zhōu zǒng guǎn, xiàn huáng hòu qiǎn rén xún luó, dé zhī, xiāng jiàn bēi bù zì shèng, shì yù zhě jiē qì. yú shì hòu yí chē mǎ cái wù. wèi jǐ, zhōu wǔ dì yǐ luó gōng chén zǐ, jiǔ lún yì yù, zhēng bài chǔ ān jùn tài shǒu. yǐ jí qù guān, guī yú jīng shī. zhū dì jiàn luó shào zhǎng pín jiàn, měi qīng wǔ zhī, bù yǐ xiōng lǐ shì yě. rán xìng zhǎng zhě, yì bù yǔ zhū dì xiào jìng cháng duǎn, hòu yóu shì zhòng zhī. jí gāo zǔ wèi chéng xiàng, bài yí tóng, cháng zhì zuǒ yòu. jì shòu shàn, xià zhào zhuī zèng luó fù xìn guān jué yuē:" bāo dé lèi xíng, wǎng dài tōng guī, zhuī yuǎn shèn zhōng, qián wáng shèng diǎn. gù zhù guó xìn, fēng yǔ gāo kuàng, dú xiù shēng mín, ruì zhé jū zōng, qīng yóu yìng shì. hóng móu zhǎng cè, dào zhe yú bì xié, wěi yì jīng rén, shì shēn yú zhěng jì. fāng dāng xuān fēng láng miào, liàng cǎi tái jiē, ér yùn shǔ jiān wēi, gōng gāo fú shǎng, juàn yán lìng fàn, shì qiè yú xīn. jīn jǐng yùn chū kāi, jiāo wéi sù jiàn, zài huái tú shān zhī yì, wú wàng bāo jì zhī diǎn. kě zèng tài shī shàng zhù guó jì dìng děng shí zhōu cì shǐ zhào guó gōng, yì wàn hù." qí zhū dì yǐ luó mǔ méi qí, xiān wú fū rén zhī hào, bù dàng chéng xí. shàng yǐ wèn hòu, hòu yuē:" luó chéng dí zhǎng, bù kě wū yě." yú shì xí jué zhào guó gōng. yǐ qí dì shàn wèi hé nèi jùn gōng, mù wèi jīn quán xiàn gōng, cáng wèi wǔ píng xiàn gōng, tuó wèi wǔ xǐ xiàn gōng, zhěng wèi qiān niú bèi shēn. zhuó bài luó wèi zuǒ lǐng zuǒ yòu jiāng jūn, xún qiān zuǒ wèi jiāng jūn, qián hòu shǎng cì bù kě shèng jì. jiǔ ér chū wèi liáng zhōu zǒng guǎn, jìn wèi shàng zhù guó. rén shòu zhōng, zhēng bài zuǒ wǔ wèi dà jiàng jūn. yáng dì sì wèi, gǎi fēng shǔ guó gōng. wèi jǐ, zú guān, shì yuē gōng.
独孤罗,字罗仁,云中人也。父信,初仕魏为荆州刺史。武帝之入关也,信弃 父母妻子西归长安,历职显贵,罗由是遂为高氏所囚。信后仕周为大司马。及信为 宇文护所诛,罗始见释,寓居中山,孤贫无以自给。齐将独孤永业以宗族之故,见 而哀之,为买田宅,遗以资畜。初,信入关之后,复娶二妻,郭氏生子六人,善、 穆、藏、顺、陀、整,崔氏生献皇后。及齐亡,高祖为定州总管,献皇后遣人寻罗, 得之,相见悲不自胜,侍御者皆泣。于是厚遗车马财物。未几,周武帝以罗功臣子, 久沦异域,征拜楚安郡太守。以疾去官,归于京师。诸弟见罗少长贫贱,每轻侮之, 不以兄礼事也。然性长者,亦不与诸弟校竞长短,后由是重之。及高祖为丞相,拜 仪同,常置左右。既受禅,下诏追赠罗父信官爵曰:“褒德累行,往代通规,追远 慎终,前王盛典。故柱国信,风宇高旷,独秀生民,睿哲居宗,清猷映世。宏谋长 策,道著于弼谐,纬义经仁,事深于拯济。方当宣风廊庙,亮采台阶,而运属艰危, 功高弗赏,眷言令范,事切于心。今景运初开,椒闱肃建,载怀涂山之义,无忘褒、 纪之典。可赠太师、上柱国、冀定等十州刺史、赵国公,邑万户。”其诸弟以罗母 没齐,先无夫人之号,不当承袭。上以问后,后曰:“罗诚嫡长,不可诬也。”于 是袭爵赵国公。以其弟善为河内郡公,穆为金泉县公,藏为武平县公,陀为武喜县 公,整为千牛备身。擢拜罗为左领左右将军,寻迁左卫将军,前后赏赐不可胜计。 久而出为凉州总管,进位上柱国。仁寿中,征拜左武卫大将军。炀帝嗣位,改封蜀 国公。未几,卒官,谥曰恭。
zi zuǎn sì, shì zhì hé yáng jùn wèi. zuǎn dì wǔ dū, dà yè mò, yì wèi hé yáng jùn wèi. shù zhǎng zǐ kāi yuǎn, yǔ wén huà jí zhī shì nì yě, péi qián tōng lǜ zéi rù chéng xiàng diàn, sù wèi bīng shì jiē cóng nì, kāi yuǎn shí wéi qiān niú, yǔ dú gū shèng lì zhàn yú gé xià, wèi zéi suǒ zhí, zéi yì ér shě zhī. shàn hòu guān zhì zhù guó. zú, zi lǎn sì, shì zhì zuǒ hòu wèi jiāng jūn, dà yè mò zú.
子纂嗣,仕至河阳郡尉。纂弟武都,大业末,亦为河阳郡尉。庶长子开远,宇 文化及之弑逆也,裴虔通率贼入成象殿,宿卫兵士皆从逆,开远时为千牛,与独孤 盛力战于閤下,为贼所执,贼义而舍之。善后官至柱国。卒,子览嗣,仕至左候卫 将军,大业末卒。
dú gū tuó, zì lí xié. shì zhōu xū fù shàng shì, zuò fù xǐ shǔ jùn shí yú nián. yǔ wén hù bèi zhū, shǐ guī cháng ān. gāo zǔ shòu shàn, bài shàng kāi fǔ yòu lǐng zuǒ yòu jiāng jūn. jiǔ zhī, chū wèi yǐng zhōu cì shǐ, jìn wèi shàng dà jiàng jūn, lèi zhuǎn yán zhōu cì shǐ. hǎo zuǒ dào. qí qī mǔ xiān shì māo guǐ, yīn zhuǎn rù qí jiā. shàng wēi wén ér bù zhī xìn yě. huì xiàn huáng hòu jí yáng sù qī zhèng shì jù yǒu jí, zhào yī zhě shì zhī, jiē yuē:" cǐ māo guǐ jí yě." shàng yǐ tuó hòu zhī yì mǔ dì, tuó qī yáng sù zhī yì mǔ mèi, yóu shì yì tuó suǒ wéi, yīn lìng qí xiōng mù yǐ qíng yù zhī. shàng yòu bì zuǒ yòu fěng tuó, tuó yán wú yǒu. shàng bù yuè, zuǒ zhuǎn qiān zhōu cì shǐ. chū yuàn yán. shàng lìng zuǒ pú yè gāo jiǒng nà yán sū wēi dà lǐ zhèng huáng fǔ xiào xù dà lǐ chéng yáng yuǎn děng zá zhì zhī. tuó bì xú ā ní yán, běn cóng tuó mǔ jiā lái, cháng shì māo guǐ. měi yǐ zi rì yè sì zhī. yán zi zhě shǔ yě. qí māo guǐ měi shā rén zhě, suǒ sǐ jiā cái wù qián yí yú chù māo guǐ jiā. tuó cháng cóng jiā zhōng sù jiǔ, qí qī yuē:" wú qián kě gū." tuó yīn wèi ā ní yuē:" kě lìng māo guǐ xiàng yuè gōng jiā, shǐ wǒ zú qián yě." ā ní biàn zhòu zhī guī. shù rì, māo guǐ xiàng sù jiā. shí yī nián, shàng chū cóng bīng zhōu hái, tuó yú yuán zhōng wèi ā ní yuē: " kě lìng māo guǐ xiàng huáng hòu suǒ, shǐ duō cì wú wù." ā ní fù zhòu zhī, suì rù gōng zhōng. yáng yuǎn nǎi yú mén xià wài shěng qiǎn ā ní hū māo guǐ. ā ní yú shì yè zhōng zhì xiāng zhōu yī pén, yǐ shi kòu ér hū zhī yuē:" māo nǚ kě lái, wú zhù gōng zhōng." jiǔ zhī, ā ní sè zhèng qīng, ruò bèi qiān yè zhě, yún māo guǐ yǐ zhì. shàng yǐ qí shì xià gōng qīng, qí zhāng gōng niú hóng yuē:" yāo yóu rén xīng, shā qí rén kě yǐ jué yǐ." shàng lìng yǐ dú chē zài tuó fū qī, jiāng cì sǐ yú qí jiā. tuó dì sī xūn shì zhōng zhěng yì quē qiú āi, yú shì miǎn tuó sǐ, chú míng wéi mín, yǐ qí qī yáng shì wèi ní. xiān shì, yǒu rén sòng qí mǔ wéi rén māo guǐ suǒ shā zhě, shàng yǐ wéi yāo wàng, nù ér qiǎn zhī. jí cǐ, zhào zhū bèi sòng xíng māo guǐ jiā. jīng wèi jǐ ér zú. yáng dì jí wèi, zhuī niàn jiù shì, tīng yǐ lǐ zàng, nǎi xià zhào yuē:" wài shì shuāi huò, dú gū tuó bù xìng zǎo shì, qiān bo yǒu qī. yán niàn wèi yáng zhī qíng, zhuī huái shāng qiè, yí jiā lǐ mìng, yǔn bèi āi róng. kě zèng zhèng yì dài fū." dì yì yóu bù yǐ, fù xià zhào yuē:" jiù shì zhī zūn, qī shǔ sī zhòng, ér jiàng nián fú yǒng, diāo luò xiāng jì. miǎn wéi xiān wǎng, yí chóng huī zhì. fù zèng yín qīng guāng lù dài fu." yǒu èr zi: yán fú yán shòu.
独孤陀,字黎邪。仕周胥附上士,坐父徙蜀郡十余年。宇文护被诛,始归长安。 高祖受禅,拜上开府、右领左右将军。久之,出为郢州刺史,进位上大将军,累转 延州刺史。好左道。其妻母先事猫鬼,因转入其家。上微闻而不之信也。会献皇后 及杨素妻郑氏俱有疾,召医者视之,皆曰:“此猫鬼疾也。”上以陀后之异母弟, 陀妻杨素之异母妹,由是意陀所为,阴令其兄穆以情喻之。上又避左右讽陀,陀言 无有。上不悦,左转迁州刺史。出怨言。上令左仆射高颎、纳言苏威、大理正皇甫 孝绪、大理丞杨远等杂治之。陀婢徐阿尼言,本从陀母家来,常事猫鬼。每以子日 夜祀之。言子者鼠也。其猫鬼每杀人者,所死家财物潜移于畜猫鬼家。陀尝从家中 素酒,其妻曰:“无钱可酤。”陀因谓阿尼曰:“可令猫鬼向越公家,使我足钱也。” 阿尼便咒之归。数日,猫鬼向素家。十一年,上初从并州还,陀于园中谓阿尼曰: “可令猫鬼向皇后所,使多赐吾物。”阿尼复咒之,遂入宫中。杨远乃于门下外省 遣阿尼呼猫鬼。阿尼于是夜中置香粥一盆,以匙扣而呼之曰:“猫女可来,无住宫 中。”久之,阿尼色正青,若被牵曳者,云猫鬼已至。上以其事下公卿,奇章公牛 弘曰:“妖由人兴,杀其人可以绝矣。”上令以犊车载陀夫妻,将赐死于其家。陀 弟司勋侍中整诣阙求哀,于是免陀死,除名为民,以其妻杨氏为尼。先是,有人讼 其母为人猫鬼所杀者,上以为妖妄,怒而遣之。及此,诏诛被讼行猫鬼家。经未几 而卒。炀帝即位,追念舅氏,听以礼葬,乃下诏曰:“外氏衰祸,独孤陀不幸早世, 迁卜有期。言念渭阳之情,追怀伤切,宜加礼命,允备哀荣。可赠正议大夫。”帝 意犹不已,复下诏曰:“舅氏之尊,戚属斯重,而降年弗永,凋落相继。缅惟先往, 宜崇徽秩。复赠银青光禄大夫。”有二子:延福、延寿。
tuó dì zhěng, guān zhì yōu zhōu cì shǐ, dà yè chū zú, zèng jīn zǐ guāng lù dài fu, píng xiāng hòu.
陀弟整,官至幽州刺史,大业初卒,赠金紫光禄大夫,平乡侯。
xiāo kuī zi cóng cóng dì huán
萧岿子琮 琮弟瓛
xiāo kuī, zì rén yuǎn, liáng zhāo míng tài zǐ tǒng zhī sūn yě. fù chá, chū fēng yuè yáng wáng, zhèn xiāng yáng. hóu jǐng zhī luàn, qí xiōng hé dōng wáng yù yǔ qí shū fù xiāng dōng wáng yì bù xié, wèi yì suǒ hài. jí yì sì wèi, chá chēng fān yú xī wèi, qǐ shī qǐng tǎo yì. zhōu tài zǔ yǐ chá wèi liáng zhǔ, qiǎn zhù guó yú jǐn děng lǜ qí wǔ wàn xí yì, miè zhī. chá suì dōu jiāng líng, yǒu jīng jùn qí xī píng zhōu yán mào sān bǎi lǐ zhī dì, chēng huáng dì yú qí guó, chē fú jié wén yī tóng wáng zhě. réng zhì jiāng líng zǒng guǎn, yǐ bīng shù zhī. chá hōng, kuī sì wèi, nián hào tiān bǎo. kuī jùn biàn yǒu cái xué, jiān hǎo nèi diǎn. zhōu wǔ dì píng qí zhī hòu, kuī lái hè, dì xiǎng zhī shén huān. qīn dàn pí pá, lìng kuī qǐ wǔ, kuī yuē:" bì xià qīn yù wǔ sī xuán, chén gǎn bù tóng bǎi shòu!" gāo zǔ shòu shàn, ēn lǐ mí hòu, qiǎn shǐ cì jīn wǔ bǎi liǎng, yín qiān liǎng, bù bó wàn pǐ, mǎ wǔ bǎi pǐ. kuī lái zhāo, shàng shén jìng yān, zhào kuī wèi zài wáng gōng zhī shàng. kuī bèi fú duān lì, jìn tuì xián yǎ, tiān zǐ zhǔ mù, bǎi liáo qīng mù. shǎng cì yǐ yì jì. yuè yú guī fān, dì qīn jiàn yú chǎn shuǐ zhī shàng. hòu bèi lǐ nà qí nǚ wèi jìn wáng fēi, yòu yù yǐ qí zi chàng shàng lán líng gōng zhǔ. yóu shì jiàn jiàn qīn dài. xiàn huáng hòu yán yú shàng yuē:" liáng zhǔ tōng jiā, fù xīn suǒ jì, hé láo cāi fáng yě." shàng rán zhī, yú shì bà jiāng líng zǒng guǎn, kuī zhuān zhì qí guó. suì yú, kuī yòu lái zhāo, cì jiān wàn pǐ, zhēn wán chēng shì. jí hái, shàng qīn zhí shǒu yuē:" liáng zhǔ jiǔ zhì jīng chǔ, wèi fù jiù dū, gù xiāng zhī niàn, liáng zhěn huái bào. zhèn dāng zhèn lǚ cháng jiāng, xiāng sòng xuán fǎn ěr." kuī bài xiè ér qù. qí nián wǔ yuè, qǐn jí, lín zhōng shàng biǎo yuē:" chén yǐ yōng àn, qū hé tiān cí, chǒng guān wài fān, ēn yú lián shān, yuán jí zǐ nǚ, shàng zhǔ hūn wáng. měi yuàn gōng huàn jiǎ zhòu, shēn xiān shì zú, sǎo dàng bū kòu, shàng bào míng shí. ér shè shēng guāi chuǎn, jù lí kē jí, shǔ kuàng zài chén, gù yīn dài xiè. zhǎng wéi shèng shì, gǎn liàn wū yè, yí sì gū miǎo, tè qǐ xiáng cí. fú yuàn shèng gōng yǔ shān yuè tóng gù, huáng jī děng tiān rì jù yǒng, chén suī jiǔ quán, shí wú qiǎn hèn." bìng xiàn suǒ fú jīn zhuāng jiàn, shàng lǎn ér jiē dào yān. kuī zài wèi èr shí sān nián, nián sì shí sì hōng, liáng zhī chén zǐ shì yuē xiào míng huáng dì, miào hào shì zōng. zi cóng sì. kuī zhe xiào jīng zhōu yì yì jì jí dà xiǎo chéng yōu wēi shí sì juǎn, xíng yú shì.
萧岿,字仁远,梁昭明太子统之孙也。父詧,初封岳阳王,镇襄阳。侯景之乱, 其兄河东王誉与其叔父湘东王绎不协,为绎所害。及绎嗣位,詧称籓于西魏,乞师 请讨绎。周太祖以詧为梁主,遣柱国于谨等率骑五万袭绎,灭之。詧遂都江陵,有 荆郡、其西平州延袤三百里之地,称皇帝于其国,车服节文一同王者。仍置江陵总 管,以兵戍之。詧薨,岿嗣位,年号天保。岿俊辩有才学,兼好内典。周武帝平齐 之后,岿来贺,帝享之甚欢。亲弹琵琶,令岿起舞,岿曰:“陛下亲御五纟玄,臣 敢不同百兽!”高祖受禅,恩礼弥厚,遣使赐金五百两,银千两,布帛万匹,马五 百匹。岿来朝,上甚敬焉,诏岿位在王公之上。岿被服端丽,进退闲雅,天子瞩目, 百僚倾慕。赏赐以亿计。月余归籓,帝亲饯于浐水之上。后备礼纳其女为晋王妃, 又欲以其子瑒尚兰陵公主。由是渐见亲待。献皇后言于上曰:“梁主通家,腹心所 寄,何劳猜防也。”上然之,于是罢江陵总管,岿专制其国。岁余,岿又来朝,赐 缣万匹,珍玩称是。及还,上亲执手曰:“梁主久滞荆楚,未复旧都,故乡之念, 良轸怀抱。朕当振旅长江,相送旋反耳。”岿拜谢而去。其年五月,寝疾,临终上 表曰:“臣以庸暗,曲荷天慈,宠冠外籓,恩逾连山,爰及子女,尚主婚王。每愿 躬擐甲胄,身先士卒,扫荡逋寇,上报明时。而摄生乖舛,遽罹疴疾,属纩在辰, 顾阴待谢。长违圣世,感恋呜咽,遗嗣孤藐,特乞降慈。伏愿圣躬与山岳同固,皇 基等天日俱永,臣虽九泉,实无遣恨。”并献所服金装剑,上览而嗟悼焉。岿在位 二十三年,年四十四薨,梁之臣子谥曰孝明皇帝,庙号世宗。子琮嗣。岿著《孝经》、 《周易义记》及《大小乘幽微》十四卷,行于世。
cóng zì wēn wén, xìng kuān rén, yǒu dà dù, tì tǎng bù jī, bó xué yǒu wén yì. jiān shàn gōng mǎ, qiǎn rén fú dì zhe tiē, cóng chí mǎ shè zhī, shí fā shí zhōng, chí tiē zhě yì bù jù. chū fēng dōng yáng wáng, xún lì wèi liáng tài zǐ. jí sì wèi, shàng cì xǐ shū yuē:" fù hè táng gòu, qí shì shén zhòng, suī qióng yōu láo, cháng xū zì lì. jí xié nèi wài, qīn rèn cái liáng, yù zūn shì yè, shì suǒ wàng yě. bǐ zhī jiāng shǒu, zhǐ chǐ chén rén, shuǐ lǎo zhī shí, tè yí jǐng bèi. chén shì bǐ rì suī fù cháo pìn xiāng xún, jiāng yì zhī jiān yóu wèi qīng sù, wéi dāng shì wǒ bì bù kě gàn, wù dé qīng rén ér bù shè bèi. zhèn yǔ liáng guó, jī shì xiàng zhī, zhòng yǐ qīn yīn, qíng yì mí hòu. jiāng líng zhī dì, cháo jì fēi qīng, wéi guó wéi mín, shēn yí yì gē, héng jiā zhān zhōu, yǐ lǐ zì cún." yòu cì liáng zhī dà chén xǐ shū, chéng miǎn zhī. shí cóng nián hào guǎng yùn, yǒu shí zhě yuē: " yùn zhī wèi zì, jūn zǒu yě, wú jūn jiāng bēn zǒu hū?" qí nián, cóng qiǎn dà jiàng jūn qī xīn yǐ zhōu shī xí chén gōng ān, bù kè ér hái. zhēng cóng shū fù cén rù cháo, bài wèi dà jiàng jūn, fēng huái yì gōng, yīn liú bù qiǎn. fù zhì jiāng líng zǒng guǎn yǐ jiān zhī. cóng suǒ shǔ dà jiàng jūn xǔ shì wǔ mì yǐ chéng zhào chén jiāng yí huáng hóu chén jì, móu xiè, cóng zhū zhī. hòu èr suì, shàng zhēng cóng rù cháo, lǜ qí chén xià èr bǎi yú rén cháo yú jīng shī, jiāng líng fù lǎo mò bù yǔn tì xiāng wèi yuē:" wú jūn qí bù fǎn yǐ!" shàng yǐ cóng lái zhāo, qiǎn wǔ xiāng gōng cuī hóng dù jiāng bīng shù zhī. jūn zhì ruò zhōu, cóng shū fù yán jí dì huán děng jù hóng dù yǎn xí zhī, suì yǐn chén rén zhì chéng xià, lǔ jū mín ér pàn, yú shì fèi liáng guó. shàng qiǎn zuǒ pú yè gāo jiǒng ān jí zhī, qū shè jiāng líng sǐ zuì, gěi mín fù shí nián. liáng èr zhǔ gè gěi shǒu mù shí hù. bài cóng wèi zhù guó, cì jué jǔ guó gōng. yáng dì sì wèi, yǐ huáng hòu zhī gù, shén jiàn qīn zhòng. bài nèi shǐ lìng, gǎi fēng liáng gōng. cóng zhī zōng zú, sī má yǐ shàng, bìng suí cái zhuó yòng, yú shì zhū xiāo kūn dì bù liè cháo tíng. cóng xìng dàn yǎ, bù yǐ zhí wù zì yīng, tuì cháo zòng jiǔ ér yǐ. nèi shǐ lìng yáng yuē yǔ cóng tóng liè, dì lìng yuē xuān zhǐ jiè lì, yuē fù yǐ sī qíng yù zhī. cóng dá yuē:" cóng ruò fù shì shì, zé hé yì yú gōng zāi!" yuē xiào ér tuì. yuē xiōng sù, shí wéi shàng shū lìng, jiàn cóng jià cóng fù mèi yú qián ěr shì, yīn wèi cóng yuē:" gōng, dì wáng zhī zú, wàng gāo qī měi, hé nǎi shì mèi qián ěr shì hū?" cóng yuē:" qián yǐ jià mèi yú hóu mò chén shì, cǐ fù hé yí!" sù yuē:" qián ěr, qiāng yě, hóu mò chén, lǔ yě, hé dé xiāng bǐ!" sù yì yǐ lǔ yōu qiāng liè. cóng yuē:" yǐ qiāng yì lǔ, wèi zhī qián wén." sù cán ér zhǐ. cóng suī jī lǚ, jiàn běi jiān háo guì, wú suǒ jiàng xià. cháng yǔ hè ruò bì shēn xiāng yǒu shàn, bì jì bèi zhū, fù yǒu tóng yáo yuē:" xiāo xiāo yì fù qǐ." dì yóu shì jì zhī, suì fèi yú jiā, wèi jǐ ér zú. zèng zuǒ guāng lù dài fu. zi xuàn, xiāng chéng tōng shǒu. fù yǐ cóng dì zǐ jù wèi liáng gōng. jù xiǎo míng cáng, yáng dì shén nì zhī, yǐ wéi qiān niú, yǔ yǔ wén xiǎo chū rù gōng yè, cì chá nèi wài. dì měi yǒu yóu yàn, jù wèi cháng bù cóng yān, suì yú gōng zhōng duō xíng yín huì. jiāng dū zhī biàn, wèi yǔ wén huà jí suǒ shā.
琮字温文,性宽仁,有大度,倜傥不羁,博学有文义。兼善弓马,遣人伏地著 帖,琮驰马射之,十发十中,持帖者亦不惧。初封东阳王,寻立为梁太子。及嗣位, 上赐玺书曰:“负荷堂构,其事甚重,虽穷忧劳,常须自力。辑谐内外,亲任才良, 聿遵世业,是所望也。彼之疆守,咫尺陈人,水潦之时,特宜警备。陈氏比日虽复 朝聘相寻,疆埸之间犹未清肃,唯当恃我必不可干,勿得轻人而不设备。朕与梁国, 积世相知,重以亲姻,情义弥厚。江陵之地,朝寄非轻,为国为民,深宜抑割,恆 加饘粥,以礼自存。”又赐梁之大臣玺书,诚勉之。时琮年号广运,有识者曰: “运之为字,军走也,吾君将奔走乎?”其年,琮遣大将军戚昕以舟师袭陈公安, 不克而还。征琮叔父岑入朝,拜为大将军,封怀义公,因留不遣。复置江陵总管以 监之。琮所署大将军许世武密以城召陈将宜黄侯陈纪,谋泄,琮诛之。后二岁,上 征琮入朝,率其臣下二百余人朝于京师,江陵父老莫不陨涕相谓曰:“吾君其不反 矣!”上以琮来朝,遣武乡公崔弘度将兵戍之。军至鄀州,琮叔父岩及弟瓛等惧弘 度掩袭之,遂引陈人至城下,虏居民而叛,于是废梁国。上遣左仆射高颎安集之, 曲赦江陵死罪,给民复十年。梁二主各给守墓十户。拜琮为柱国,赐爵莒国公。炀 帝嗣位,以皇后之故,甚见亲重。拜内史令,改封梁公。琮之宗族,缌麻以上,并 随才擢用,于是诸萧昆弟布列朝廷。琮性淡雅,不以职务自婴,退朝纵酒而已。内 史令杨约与琮同列,帝令约宣旨诫励,约复以私情喻之。琮答曰:“琮若复事事, 则何异于公哉!”约笑而退。约兄素,时为尚书令,见琮嫁从父妹于钳耳氏,因谓 琮曰:“公,帝王之族,望高戚美,何乃适妹钳耳氏乎?”琮曰:“前已嫁妹于侯 莫陈氏,此复何疑!”素曰:“钳耳,羌也,侯莫陈,虏也,何得相比!”素意以 虏优羌劣。琮曰:“以羌异虏,未之前闻。”素惭而止。琮虽羁旅,见北间豪贵, 无所降下。尝与贺若弼深相友善,弼既被诛,复有童谣曰:“萧萧亦复起。”帝由 是忌之,遂废于家,未几而卒。赠左光禄大夫。子铉,襄城通守。复以琮弟子钜为 梁公。钜小名藏,炀帝甚昵之,以为千牛,与宇文皛出入宫掖,伺察内外。帝每有 游宴,钜未尝不从焉,遂于宫中多行淫秽。江都之变,为宇文化及所杀。
huán zì qīn wén, shǎo cōng mǐn, jiě zhǔ wén. zài liáng wèi jīng zhōu cì shǐ, pō yǒu néng míng. cuī hóng dù yǐ bīng zhì ruò fù zhōu, huán jù, yǔ qí shū fù yán bēn yú chén. chén zhǔ yǐ wéi shì zhōng ān dōng jiāng jūn wú zhōu cì shǐ, shén dé wù qíng, sān wú fù lǎo jiē yuē:" huán wú jūn zǐ yě." jí chén wáng, wú rén tuī huán wéi zhǔ. wú rén jiàn liáng wǔ jiǎn wén jí chá kuī děng xiōng dì bìng dì sān ér jiàn zūn wèi, huán zì yǐ kuī zhī dì sān zi yě, shēn zì jīn fù. yǒu xiè yì zhě, pō zhī fèi xìng, liáng chén zhī jì, yán wú bù yàn, jiāng nán rén shén jìng xìn zhī. jí chén zhǔ bèi qín, yì bēn yú huán, yóu shì yì wèi zhòng suǒ guī. bāo guó gōng yǔ wén shù yǐ bīng tǎo zhī, huán qiǎn wáng āi shǒu wú zhōu, zì jiāng jù shù. shù qiǎn bīng bié dào xí wú zhōu, āi jù, yī dào shì fú, qì chéng ér dùn. huán zhòng wén zhī, xī wú dòu zhì, yǔ shù yī zhàn ér bài. huán jiāng zuǒ yòu shù rén táo yú tài hú, nì yú mín jiā, wéi rén suǒ zhí, sòng yú shù suǒ, zhǎn zhī cháng ān, shí nián èr shí yī.
瓛字钦文,少聪敏,解属文。在梁为荆州刺史,颇有能名。崔弘度以兵至若阝 州,瓛惧,与其叔父岩奔于陈。陈主以为侍中、安东将军、吴州刺史,甚得物情, 三吴父老皆曰:“瓛吾君子也。”及陈亡,吴人推瓛为主。吴人见梁武、简文及詧、 岿等兄弟并第三而践尊位,瓛自以岿之第三子也,深自矜负。有谢异者,颇知废兴, 梁、陈之际,言无不验,江南人甚敬信之。及陈主被擒,异奔于瓛,由是益为众所 归。褒国公宇文述以兵讨之,瓛遣王哀守吴州,自将拒述。述遣兵别道袭吴州,哀 惧,衣道士服,弃城而遁。瓛众闻之,悉无斗志,与述一战而败。瓛将左右数人逃 于太湖,匿于民家,为人所执,送于述所,斩之长安,时年二十一。
dì jǐng, wèi cháo qǐng dài fū shàng yī fèng yù. chàng, lì wèi wèi qīng mì shū jiān táo qiū hóu. yǔ, lì nèi shǐ shì láng hé chí tài shǒu.
弟璟,为朝请大夫、尚衣奉御。瑒,历卫尉卿、秘书监、陶丘侯。瑀,历内史 侍郎、河池太守。
shǐ chén yuē: sān wǔ zhé wáng, fáng shēn lǜ yuǎn, jiù shēng zhī guó, hǎn zhí jūn héng, mǔ hòu zhī jiā, wú wén qīng bài. yuán jí hàn jìn, diān fù jì guǐ, jiē yóu hū jìn bù yǐ lǐ, gù qí bì yì sù. ruò shǐ dú gū quán móu lǚ huò, bì bài yú rén shòu zhī qián, xiāo shì shì jūn liáng dòu, qǐ quán yú dà yè zhī hòu! jīn huò bù yǔn jiù jī, huò gèng lóng xiān gòu, qǐ fēi chù zhī yǐ dào, bù yù quán chǒng zhī suǒ zhì hū!
史臣曰:三五哲王,防深虑远,舅甥之国,罕执钧衡,母后之家,无闻倾败。 爰及汉、晋,颠覆继轨,皆由乎进不以礼,故其毙亦速。若使独孤权侔吕、霍,必 败于仁寿之前,萧氏势均梁、窦,岂全于大业之后!今或不陨旧基,或更隆先构, 岂非处之以道,不预权宠之所致乎!