strong xuě yī nǚ sòng jīng de dù chì xīn ér qī zhǔ zuò wēi strong
雪衣女誦經得度 赤心兒欺主作威
cí yuē:
詞曰:
sǐ shēng yǒu mìng bù xiāng ráo, qín niǎo yě nán táo. hái zhàng cí bēi fó lì, dùn jiào tuō qù pí máo. xiào tā yǎng zi fēi yáng bá hù, è shèng ōu què. xiàng dào chì xīn mǎn fù, ér jīn jiàn jué qī qiāo.
死生有命不相饒,禽鳥也難逃。還仗慈悲佛力,頓教脫去皮毛。笑他養子飛揚拔扈,惡勝鷗鵲。向道赤心滿腹,而今漸覺蹊蹺。
diào jì cháo zhōng cuò
調寄「朝中措」
shèng rén yún: sǐ shēng yǒu mìng, fù guì zài tiān. cǐ bù dàn rén zhī sǐ shēng yǒu mìng, jí yī wù zhī wēi, qí sǐ shēng yì yǒu mìng cún yān. rén dāng sǐ qī jiāng zhì, wǎng wǎng xiān yǒu gè yù zhào. yǐ cǐ tuī zhī, yī qiè zhòng shēng, fán yǒu qíng yǒu shí zhī wù, dāng qí jiāng sǐ, yì bì xiān yǒu yù zhào. rén suī bù zhī zhī, bǐ bì zì jīng jué, dàn kǒu bù néng yán ěr. dà dǐ sǐ shēng yǒu dìng xiàn, fán shì jì bù néng yǔ mìng zhēng, zé shēng jì sǐ guī, tīng qí zì rán. wéi xū shāo zhǒng fú yīn, yǐ zuò hòu guǒ kě yě. zhì yú fù guì wèi rén suǒ tóng yù, què yòu bú shì rén lì suǒ kě qiáng qiú. ruò shuō dà fù dà guì, gù zhǔ zhī zài yú tiān, jiù shì yī mìng zhī róng, yī qián zhī huò, yì wú fēi tiān yì zhǔ zhī, tiān zhě lǐ ér yǐ yǐ. kě xiào nà wú lǐ zhī rén, zuò fēi lǐ zhī xiǎng, wèi fēi lǐ zhī shì, yǐ tú fēi lǐ zhī fù guì què bù zì sī xiàn zài suǒ xiǎng zhī fù guì, yǐ shǔ fēi fèn, rú hé hái yào nì tiān ér xíng, qī jūn bèi dé, sì zhì zuò wēi, cǐ zhēn huò zuì yú tiān, hòu huò bù xiǎo.
聖人云:死生有命,富貴在天。此不但人之死生有命,即一物之微,其死生亦有命存焉。人當死期將至,往往先有個預兆。以此推之,一切眾生,凡有情有識之物,當其將死,亦必先有預兆。人雖不知之,彼必自驚覺,但口不能言耳。大抵死生有定限,凡事既不能與命爭,則生寄死歸,聽其自然。惟須稍種福因,以作後果可也。至於富貴為人所同欲,卻又不是人力所可強求。若說大富大貴,固主之在於天,就是一命之榮,一錢之獲,亦無非天意主之,天者理而已矣。可笑那無理之人,作非理之想,為非理之事,以圖非理之富貴;卻不自思現在所享之富貴,已屬非分,如何還要逆天而行,欺君背德,肆志作威,此真獲罪於天,後禍不小。
qiě shuō xuán zōng yù qín zhèng lóu, cì mín dà pú, tōng xiāo yàn lè, zì yǐ wèi tiān xià tài píng, tiān xià xiū xiáng wú shì. yáng guó zhōng zǒng lǐ cháo zhèng, yī wèi féng jūn qī jūn, zhāo quán nà huì. zhè xiē tān wèi mù lù qū yán fù shì zhī tú, bēn zǒu qí mén rú shì. zhǐ yǒu gè shǎn jùn jìn shì zhāng tuàn, zài jīng hòu xuǎn, jiàn cǐ guāng jǐng, kǎi rán tàn xī dào: cǐ bèi yǐ yáng yǒu xiàng rú tài shān, yǐ wǒ shì zhī, nǎi bīng shān ěr. jiǎo rì yī chū, fù zhī zhě jí shī suǒ shì yǐ! wú zhài shang bì zhī, yóu kǒng bō jí qí shēn, hé kě yǔ tóng shì yé! suì jué yì shì jìn, jí rì chū jīng, yǐn jū sōng shān qù le. nà shí yǒu shí zhě, dōu zhī tiān xià jiāng luàn. xuán zōng què zì shì chéng píng, ān rán wú lǜ, wéi rì xī zài gōng zhōng qǔ lè. yáng fēi yì yù jiā qiáo zòng, nèi tíng zhǎng guǎn guì fēi wèi xià, zhī jǐn cì xiù, jí diāo lòu qì wù zhě shù bǎi rén, yǐ gōng qí hè shēng chén qìng shí jié zhī yòng. xuán zōng yòu cháng qiǎn zhōng shǐ, wǎng gè chù cǎi bàn xīn qí kě xǐ zhī wù jìn fèng. gè chù dì fāng guān, yǒu yǐ qí qiǎo zhēn wán yī fú děng wù gòng xiàn guì fēi zhě, jù dé bù cì shēng qiān. xuán zōng yóu xìng gè chù, duō yǔ yáng fēi tóng chē bìng niǎn ér xíng. yáng fēi píng cháng bù xǐ zuò yú, yù shì chéng mǎ, yīn mìng yù mǎ jiān xuǎn zé hǎo mǎ, diào yǎng dé jí qí chún liáng, yǐ bèi fēi zǐ zuò qí. měi dāng shàng mǎ shí, zhòng gōng é shì nǚ, fú cè ér shàng, gāo lì shì zhí pèi shòu biān, nèi gōng nǚ fú shì zhě shù shí rén, qián hòu yōng hù. yáng fēi qiàn zhuāng jǐn shù, zhǎi xiù qīng shān, chuí biān huǎn zǒu, mèi tài dòng rén. xuán zōng yì zì chéng mǎ, huò qián huò hòu, yáng biān chí chěng, yǐ wèi kuài lè. yáng fēi jiàn le xiào dào: qiè shě chē cóng qí, chū cì xué chéng, zěn jí bì xià cháng shì yóu liè, ān mǎ xián shú, chí zhú zhī jì, gù dāng ràng zhe xiān biān. xuán zōng xì dào: zhǐ kàn qí mǎ, wǒ shèng yú nǐ, kě zhī fēng liú zhèn shàng, nǐ zhōng xū ràng wǒ yī chóu. yáng fēi yě xì shuō dào: cǐ suǒ wèi lǎo dāng yì zhuàng. shuō bà, èr rén xiāng gù, jiē dà xiào bù zhǐ. hòu rén yǒu shī yún:
且說玄宗御勤政樓,賜民大酺,通宵宴樂,自以為天下太平,天下休祥無事。楊國忠總理朝政,一味逢君欺君,招權納賄。這些貪位慕祿趨炎附勢之徒,奔走其門如市。只有個陝郡進士張彖,在京候選,見此光景,慨然嘆息道:「此輩倚楊有相如泰山,以我視之,乃冰山耳。皎日一出,附之者即失所恃矣!吾寨裳避之,猶恐波及其身,何可與同事耶!」遂絕意仕進,即日出京,隱居嵩山去了。那時有識者,都知天下將亂。玄宗卻自恃承平,安然無慮,惟日夕在宮中取樂。楊妃亦愈加喬縱,內庭掌管貴妃位下,織錦刺繡,及雕鏤器物者數百人,以供其賀生辰慶時節之用。玄宗又常遣中使,往各處採辦新奇可喜之物進奉。各處地方官,有以奇巧珍玩衣服等物貢獻貴妃者,俱得不次升遷。玄宗游幸各處,多與楊妃同車並輦而行。楊妃平常不喜坐輿,欲試乘馬,因命御馬監選擇好馬,調養得極其純良,以備妃子坐騎。每當上馬時,眾宮娥侍女,扶策而上,高力士執轡授鞭,內宮女伏侍者數十人,前後擁護。楊妃倩妝緊束,窄袖輕衫,垂鞭緩走,媚態動人。玄宗亦自乘馬,或前或後,揚鞭馳騁,以為快樂。楊妃見了笑道:「妾舍車從騎,初次學乘,怎及陛下常事遊獵,鞍馬嫻熟,馳逐之際,固當讓着先鞭。」玄宗戲道:「只看騎馬,我勝於你,可知風流陣上,你終須讓我一籌。」楊妃也戲說道:「此所謂老當益壯。」說罷,二人相顧,皆大笑不止。後人有詩云:
guó guó cháo tiān zǒu mǎ lái, é méi dàn sǎo jiàn jiāo cái.
虢國朝天走馬來,蛾眉淡掃見驕才。
jīn kàn féi bì qiáo chéng mǎ, yù zhào tā nián dào mǎ wéi.
今看肥婢喬乘馬,預兆他年到馬嵬。
zì cǐ gōng zhōng yǐn yàn, jí chuàng wèi fēng liú zhèn zhī xì. nǐ dào rú hé zuò xì? xuán zōng yǔ yáng fēi jiǔ hān zhī hòu, shǐ yáng fēi tǒng lǜ gōng nǚ bǎi yú rén, xuán zōng zì jǐ tǒng lǜ xiǎo nèi shì bǎi yú rén, yú yè tíng zhī zhōng pái xià liǎng gè zhèn shì, yǐ xiù wéi jǐn bèi zhāng wèi qí fān, míng xiǎo luó, jī xiǎo gǔ, liǎng xià gè chí duǎn huà zhú gān, xī xiào nà hǎn, hù xiāng xì dòu. ruò gōng nǚ shèng le, fá xiǎo nèi shì gè yǐn jiǔ yī dà gōng, yào xuán zōng xiān yǐn ruò nèi shì men shèng le, fá gōng nǚ men qí shēng chàng gē, yào yáng fēi zì dàn pí pá hé qū. cǐ xì jí míng zhī yuē fēng liú zhèn. shí rén yǐ wèi gōng zhōng zhī yóu xì, hū yī biàn wèi zhàn zhēng zhī zhuàng, nǎi bù xiáng zhī zhào. yǒu shī yún:
自此宮中飲宴,即創為風流陣之戲。你道如何作戲?玄宗與楊妃酒酣之後,使楊妃統率宮女百餘人,玄宗自己統率小內侍百餘人,於掖庭之中排下兩個陣勢,以繡幃錦被張為旗幡,鳴小鑼,擊小鼓,兩下各持短畫竹竿,嬉笑吶喊,互相戲斗。若宮女勝了,罰小內侍各飲酒一大觥,要玄宗先飲;若內侍們勝了,罰宮女們齊聲唱歌,要楊妃自彈琵琶和曲。此戲即名之曰風流陣。時人以為宮中之遊戲,忽一變為戰爭之狀,乃不祥之兆。有詩云:
gōng rén xué zuò zhàn chǎng rén, zhèn hào fēng liú lè shì xīn.
宮人學作戰場人,陣號風流樂事新。
tā rì yú yáng pí gǔ dòng, kān jiē xī xì jìng chéng zhēn.
他日漁陽鼙鼓動,堪嗟嬉戲竟成真。
yī rì fēng liú zhèn shàng, gōng nǚ zhàn shèng le, yáng fēi mìng zhào lì fá nèi shì men èr dǒu jiǔ, jiāng jīn dòu fèng yú xuán zōng xiān yǐn xuán zōng yì jiāng jīn bēi cì yǔ yáng fēi shuō dào: fēi zǐ yě xū péi yǐn yī bēi. yáng fēi dào: qiè běn bù gāi yǐn, jì méng ēn cì, qǐng yǐ cǐ bēi yǔ bì xià zhì tóu zǐ dǔ sè ruò bì xià sè shèng yú qiè, qiè fāng kě yǐn. xuán zōng xiào ér xǔ zhī, gāo lì shì biàn bǎ sè pén tóu zǐ jìn shàng. xuán zōng yǔ yáng fēi gè zhì le liǎng zhì, wèi yǒu shèng fù, zhì dì sān zhì, yáng fēi yǐ zhàn shèng sè, xuán zōng jiāng cì shū le, wéi dé zhòng sì, kě yǐ zhuǎn bài wèi shèng. yú shì zài dǔ sài yī zhì, yī tóu zhì, yī tóu yāo he dào: yào zhòng sì. zhǐ jiàn nà tóu ér zhǎn zhuǎn liáng jiǔ, qià hǎo gǔn chéng zhòng sì shuāng shuāng. xuán zōng dà xǐ xiào xiàng yáng fēi dào: zhèn hū lú zhī jì rú hé? nǐ kě gāi yǐn jiǔ me? yáng fēi jǔ bēi shuō dào: bì xià hóng fú qí tiān, qiè suī bù shèng bēi wéi, hé gǎn bù yǐn. xuán zōng dào: zhèn de sè, qīng dé jiǔ, fú yǔ gòng zhī. yáng fēi bài xiè lì yǐn, kǒu chēng wàn suì. xuán zōng huí gù gāo lì shì shuō dào: cǐ zhòng sì shū hé rén yì, kě cì yǐ fēi. dāng shí gāo lì shì lǐng zhǐ, biàn jiāng tóu zǐ dì sì sè, dōu yòng xiē yān zhī diǎn rǎn, rú jīn tóu shàng hóng sì zì cǐ shǐ. zhèng shì:
一日風流陣上,宮女戰勝了,楊妃命照例罰內侍們二斗酒,將金斗奉於玄宗先飲;玄宗亦將金杯賜與楊妃說道:「妃子也須陪飲一杯。」楊妃道:「妾本不該飲,既蒙恩賜,請以此杯與陛下擲骰子賭色;若陛下色勝於妾,妾方可飲。」玄宗笑而許之,高力士便把色盆骰子進上。玄宗與楊妃各擲了兩擲,未有勝負,至第三擲,楊妃已占勝色,玄宗將次輸了,惟得重四,可以轉敗為勝。於是再賭賽一擲,一頭擲,一頭吆喝道:「要重四。」只見那骰兒輾轉良久,恰好滾成重四雙雙。玄宗大喜笑向楊妃道:「朕呼盧之技如何?你可該飲酒麼?」楊妃舉杯說道:「陛下洪福齊天,妾雖不勝杯囗,何敢不飲。」玄宗道:「朕得色,卿得酒,福與共之。」楊妃拜謝立飲,口稱萬歲。玄宗回顧高力士說道:「此重四殊合人意,可賜以緋。」當時高力士領旨,便將骰子第四色,都用些胭脂點染,如今骰上紅四自此始。正是:
tóu zǐ yì méng cì fēi, kě wèi zé jí kū gǔ.
骰子亦蒙賜緋,可謂澤及枯骨。
rú yǐ chì xīn xiāng tuō, jūn ēn zhì jīn bù méi.
如以赤心相托,君恩至今不沒。
dāng rì xuán zōng yīn zhì tóu dé shèng, xīn zhōng shén wèi xīn xǐ, tóng yáng fēi lián yǐn le jǐ bēi, bù jué hān zuì, chéng zhe zuì xìng, zài bǎ tóu zǐ lái zhì. shōu fàng zhī jiān, gǔn luò yī gè yú dì, gāo lì shì máng jì ér shí zhī. xuán zōng jiàn gāo lì shì pá zài dì xià shí tóu zǐ, biàn xì jiāng tóu zǐ pén ér, bǎi zài tā bèi shàng, chě zhe yáng fēi xí dì ér zuò, jiù zài tā bèi shàng zhì tóu. liǎng gè yī dì yī zhì, nǐ hū liù, wǒ hē sì, zhì gè bù zhǐ. gāo lì shì shuāng xī jì dì, shuāng shǒu chēng dì, yī dòng yě bù gǎn zhuǎn dòng, zhèng zhèng hǎo qì lì. zhǐ tīng dé wū liáng shàng biān, yī yī yǎ yǎ, shuō huà zhī shēng dào: huáng yé yǔ niáng niáng zhǐ gù yào zhì sì zhì liù, yě ràng gāo lì shì qǐ lái zhí zhí yāo. shuí zhī tā shuō de, bú shì zhí zhí yāo, què shì shuō de zhì zhì yāo, zhè zhì zhì yāo sān zì, zhèng yǐn zhe shuō zhí zhí yāo. xuán zōng yǔ yáng fēi tīng le, jù dà xiào ér qǐ, mìng nèi shì shōu guò le tóu pén, lā le gāo lì shì qǐ lái. lì shì kòu tóu ér tuì. xuán zōng yǔ yáng fēi yì biàn tóng rù qǐn gōng qù le.
當日玄宗因擲骰得勝,心中甚為欣喜,同楊妃連飲了幾杯,不覺酣醉,乘着醉興,再把骰子來擲。收放之間,滾落一個於地,高力士忙跽而拾之。玄宗見高力士爬在地下拾骰子,便戲將骰子盆兒,擺在他背上,扯着楊妃席地而坐,就在他背上擲骰。兩個一遞一擲,你呼六,我喝四,擲個不止。高力士雙膝跽地,雙手撐地,一動也不敢轉動,正正好氣力。只聽得屋樑上邊,咿咿啞啞,說話之聲道:「皇爺與娘娘只顧要擲四擲六,也讓高力士起來直直腰。」誰知他說的,不是直直腰,卻是說的擲擲幺,這擲擲幺三字,正隱着說直直腰。玄宗與楊妃聽了,俱大笑而起,命內侍收過了骰盆,拉了高力士起來。力士叩頭而退。玄宗與楊妃亦便同入寢宮去了。
kàn guān, nǐ dào nà liáng jiān shuō huà de shì shuí? yuán lái shì nà néng yán de bái yīng wǔ. zhè yīng wǔ hái shì ān lù shān chū cì rù gōng, yè jiàn yáng fēi zhī shí suǒ xiàn, chù yǎng gōng zhōng yǐ jiǔ, jí qí xún liáng, bù jiā jī bàn, tīng qí fēi zhǐ, tā zǒng bù lí yáng fēi zuǒ yòu, zuì néng yán yǔ, shàn jiě rén yì, cōng huì yì cháng, yáng fēi ài zhī rú bǎo, hū wèi xuě yī nǚ. yī rì fēi zhì yáng fēi zhuāng tái qián shuō dào: xuě yī nǚ zuó yè mèng zhào bù xiáng, mèng jǐ shēn wèi zhì niǎo suǒ bī, kǒng mìng shù yǒu xiàn, bù néng cháng shì niáng niáng zuǒ yòu le. shuō bà cǎn rán bù lè. yáng fēi dào: mèng zhào bù néng píng xìn, bù bì yí lǜ nǐ ruò xīn huái bù ān, kě jiāng bō rě xīn jīng, shí cháng niàn sòng, zì rán fú zhì zāi xiāo. yīng wǔ dào: rú cǐ shén miào, yuàn niáng niáng zhǐ jiào zé gè. yáng fēi biàn mìng nǚ shì lú nèi tiān xiāng, qīn zì pěng chū píng rì nà shǒu shū de xīn jīng lái, hé zhǎng zhuāng sòng le liǎng biàn, yīng wǔ zài páng dì tīng, biàn dōu jì dé míng bái, láng láng de niàn jiāng chū lái, yī zì bù chā. yáng fēi dà xǐ. zì cǐ zhī hòu, nà yīng wǔ suí chù suí shí niàn xīn jīng, huò lǎng shēng niàn sòng, huò bì mù wú shēng mò sòng, rú cǐ liǎng sān gè yuè.
看官,你道那梁間說話的是誰?原來是那能言的白鸚鵡。這鸚鵡還是安祿山初次入宮,謁見楊妃之時所獻,畜養宮中已久,極其馴良,不加羈絆,聽其飛止,他總不離楊妃左右,最能言語,善解人意,聰慧異常,楊妃愛之如寶,呼為雪衣女。一日飛至楊妃妝檯前說道:「雪衣女昨夜夢兆不祥,夢己身為鷙鳥所逼,恐命數有限,不能常侍娘娘左右了。」說罷慘然不樂。楊妃道:「夢兆不能憑信,不必疑慮;你若心懷不安,可將般若心經,時常念誦,自然福至災消。」鸚鵡道:「如此甚妙,願娘娘指教則個。」楊妃便命女侍爐內添香,親自捧出平日那手書的心經來,合掌莊誦了兩遍,鸚鵡在旁諦聽,便都記得明白,琅琅的念將出來,一字不差。楊妃大喜。自此之後,那鸚鵡隨處隨時念心經,或朗聲念誦,或閉目無聲默誦,如此兩三個月。
yī rì, xuán zōng yǔ yáng fēi yóu yú hòu yuàn, xuán zōng xì jiāng dàn gōng dàn què, yáng fēi xián zuò yú wàng yuǎn lóu shàng guān kàn, yīng wǔ yě fēi shàng lái, lì yú lóu chuāng héng kǎn zhī shàng. hū yǒu gè gòng fèng yóu liè de nèi shì, qíng zhe yī zhī qīng yào, cóng lóu xià zǒu guò nà yào ér piē jiàn yīng wǔ, jí téng dì fēi qǐ, wàng zhe lóu kǎn shàng biàn pū. yīng wǔ dà jīng, jiào dào: bù hǎo le! jí fēi rù lóu zhōng. kuī dé yǒu yī gè zhí fú de gōng nǚ, jiāng fú zi jǐn lì de fú, qià zhèng fú zhe le yào ér de yǎn, fāng cái huí shēn zhǎn chì, fēi luò lóu xià, yáng fēi jí kàn yīng wǔ shí, yǐ wèn jué yú dì xià, bàn shǎng fāng xǐng zhuǎn lái. yáng fēi máng fǔ wèi zhī dào: xuě yī nǚ, nǐ shòu jīng le. yīng wǔ huí shuō dào: è mèng yǐ yīng, jīng dé xīn dǎn jù suì, liàng bì bù néng fù shēng, xìng miǎn wèi tā suǒ dàn, xiǎng shì sòng jīng zhī lì bù xiǎo. yú shì jǐn bì shuāng mù, bù shí bù yǔ, zhǐ wén hóu sǎng jiān, nán nán nà nà de niàn sòng xīn jīng. yáng guì fēi shí shí shěng shì. sān rì zhī hòu, yīng wǔ hū zhāng mù xiàng yáng fēi niáng niáng shuō dào: xuě yī nǚ quán zhàng sòng jīng zhī lì, xìng de tuō qù pí máo, wǎng shēng jìng tǔ yǐ. niáng niáng xìng zì ài. yán qì zhǎng míng shù shēng, sǒng shēn xiàng zhe xī fāng, míng mù jí yì, duān lì ér sǐ. zhèng shì:
一日,玄宗與楊妃游於後苑,玄宗戲將彈弓彈鵲,楊妃閒坐於望遠樓上觀看,鸚鵡也飛上來,立於樓窗橫檻之上。忽有個供奉遊獵的內侍,擎着一隻青鷂,從樓下走過;那鷂兒瞥見鸚鵡,即騰地飛起,望着樓檻上便撲。鸚武大驚,叫道:「不好了!」急飛入樓中。虧得有一個執拂的宮女,將拂子盡力的拂,恰正拂着了鷂兒的眼,方才回身展翅,飛落樓下,楊妃急看鸚鵡時,已問絕於地下,半晌方醒轉來。楊妃忙撫慰之道:「雪衣女,你受驚了。」鸚鵡回說道:「惡夢已應,驚得心膽俱碎,諒必不能復生,倖免為他所啖,想是誦經之力不小。」於是緊閉雙目,不食不語,只聞喉顙間,喃喃吶吶的念誦心經。楊貴妃時時省視。三日之後,鸚鵡忽張目向楊妃娘娘說道:「雪衣女全仗誦經之力,幸得脫去皮毛,往生淨土矣。娘娘幸自愛。」言訖長鳴數聲,聳身向着西方,瞑目戢翼,端立而死。正是:
rén wù yuán jiē yǒu fó xìng, rén piān mèi mèi wù liǎo liǎo.
人物原皆有佛性,人偏昧昧物了了。
yīng wǔ néng yán gèng néng wù, hé kě rén ér bù rú niǎo.
鸚鵡能言更能悟,何可人而不如鳥。
yīng wǔ jì sǐ, yáng fēi shí fēn jiē dào, mìng nèi shì jiān liàn yǐ yín qì, zàng yú hòu yuàn, míng wèi yīng wǔ zhǒng. yòu qīn zì chí sòng xīn jīng yī bǎi juǎn, zī qí míng fú. xuán zōng wén zhī, yì tàn xī bù yǐ, yīn mìng jiāng gōng zhōng suǒ xù de néng yán yīng wǔ, gòng yǒu jǐ shí lóng, jǐn shù duō qǔ chū lái wèn dào: nǐ děng zhòng niǎo, pō zì sī xiāng fǒu? wú jīn rì kāi lóng, fàng nǐ men huí qù hé rú? zhòng yīng wǔ qí shēng dōu hū wàn suì. xuán zōng jí qiǎn nèi shì chí lóng, sòng zhì guǎng nán shān zhōng, yī qí fàng zhī, bù zài huà xià.
鸚鵡既死,楊妃十分嗟悼,命內侍監殮以銀器,葬於後苑,名為鸚鵡冢。又親自持誦心經一百卷,資其冥福。玄宗聞之,亦嘆息不已,因命將宮中所蓄的能言鸚鵡,共有幾十籠,盡數多取出來問道:「你等眾鳥,頗自思鄉否?吾今日開籠,放你們回去何如?」眾鸚鵡齊聲都呼萬歲。玄宗即遣內侍持籠,送至廣南山中,一齊放之,不在話下。
qiě shuō yáng fēi sī niàn xuě yī nǚ, shí shí duò lèi. tā zhè yī fù lèi róng, yù jué yān rán kě ài. yīn cǐ gōng zhōng pín fēi shì nǚ bèi, jù yù xiào zhī, shū zhuāng yǐ bì, qīng shī sù fěn yú liǎng jiá, hào wèi lèi zhuāng, yǐ cǐ hù xiāng xuàn měi. shí zhě yǐ zǎo zhī qí yǐ wèi bù xiáng zhī zhào yǐ. yǒu shī yún:
且說楊妃思念雪衣女,時時墮淚。他這一副淚容,愈覺嫣然可愛。因此宮中嬪妃侍女輩,俱欲效之,梳妝已畢,輕施素粉於兩頰,號為淚妝,以此互相炫美。識者已早知其以為不祥之兆矣。有詩云:
wú lèi yáng wèi lèi liǎng xíng, zǒng rán wǔ mèi yì fēi xiáng.
無淚佯為淚兩行,總然嫵媚亦非祥。
mǎ wéi tā rì bēi qī tài, kě shì miáo lái zuò lèi zhuāng?
馬嵬他日悲悽態,可是描來作淚妝?
yáng fēi píng rì ài zhè xuě yī nǚ, suī shì nà yīng wǔ kě ài kě xǐ, rán yì yīn shì ān lù shān suǒ xiàn, yǒu ài wū jí wū zhī yì. zài jīn rì bēi niàn, yì shì gǎn wù sī rén. nà biān ān lù shān zài fàn yáng, yě cháng xiǎng zhe yáng fēi yǔ guó guó fū rén bèi, nài wèi yáng guó zhōng suǒ jì, nán xù jiù hǎo. tā xiǎng ruò fēi duó guó cuàn wèi, zěn néng zài yǔ huān jù, yīn cǐ rì yè yù tí bīng zào fǎn, zhǐ wèi xuán zōng dài zhī shén hòu, yào jùn qí yàn jià, fāng cái qǐ shì. pǒ nài nà yáng guó zhōng shí shí xún shì lái liāo bō tā, yì yù jī tā fǎn le, zhèng yù yǐ shí jǐ zhī yán. yú shì ān lù shān yě shēng le yī gè shì duān lái, liāo bō cháo tíng, suì shàng yī zhāng shū lái, qǐng xiàn mǎ yú cháo tíng. qí shū shàng lüè yún:
楊妃平日愛這雪衣女,雖是那鸚鵡可愛可喜,然亦因是安祿山所獻,有愛屋及烏之意。在今日悲念,亦是感物思人。那邊安祿山在范陽,也常想着楊妃與虢國夫人輩,奈為楊國忠所忌,難續舊好。他想若非奪國篡位,怎能再與歡聚,因此日夜欲題兵造反,只為玄宗待之甚厚,要俊其晏駕,方才起事。叵耐那楊國忠時時尋事來撩撥他,意欲激他反了,正欲以實己之言。於是安祿山也生了一個事端來,撩撥朝廷,遂上一章疏來,請獻馬於朝廷。其疏上略云:
chén ān lù shān chéng fá biān tíng, suǒ shǔ dì fāng, duō chǎn liáng mǎ. chén jīn xuǎn dé shàng děng jùn qí sān qiān yú qū, yuàn yǐ gòng xiàn cháo tíng. chén suī bù rú xī rì wáng máo zhòng zhī mù mǎ fān shù, rán yǐ cǐ shàng chōng tiān jiù, tā nián huò dà jià dōng fēng xī shòu, yì zú shāo zhuàng wàn chéng guān zhān. jì měi mǎ yī pǐ, yòng zhí ān jūn èr rén, chén gèng shì fān jiāng èr shí sì yuán bù sòng, jùn zé jí rì, jí biàn qǐ xíng. fú qǐ chì xià jīng lì dì fāng, gè gāi guān lì, yù bèi jūn liáng mǎ cǎo gōng yīng, shù bù zhì lín qī quē wù. jǐn xiān yǐ biǎo zòu wén.
臣安祿山承乏邊庭,所屬地方,多產良馬。臣今選得上等駿騎三千餘區,願以貢獻朝廷。臣雖不如昔日王毛仲之牧馬蕃庶,然以此上充天廄,他年或大駕東封西狩,亦足稍壯萬乘觀瞻。計每馬一匹,用執鞍軍二人,臣更適番將二十四員部送,俊擇吉日,即便起行。伏乞敕下經歷地方,各該官吏,預備軍糧馬草供應,庶不致臨期缺誤。謹先以表奏聞。
ān lù shān cǐ shū, míng míng shì tuō yán xiàn mǎ, móu dòng gān gē, yào chéng jī qīn jù dì fāng, qiě kàn cháo tíng rú hé fā fù tā. dāng xià xuán zōng lǎn shū, yě chén yín dào: lù shān yù xiàn mǎ, gù shì měi shì zhǐ què rú hé yào zhè xǔ duō jūn jiāng qiǎn sòng? yīn jiāng cǐ shū fù zhōng shū shěng yì fù. yáng guó zhōng cì rì rù zòu dào: biān chén xiàn mǎ yú cháo tíng, yì shì cháng shì jīn lù shān gù yì yào duō qiǎn jūn jiāng bù sòng sān qiān pǐ, ér zhí biān suí sòng zhě, fǎn yǒu liù qiān rén. nà èr shí sì yuán fān jiāng, yòu bì bèi yǒu gēn suí de fān hàn jūn shì, gòng jì dāng yǒu wàn yú rén, xíng dòng yǔ gōng chéng duó dì zhě hé yì! qí xīn pǒ cè, bù kě qīng xìn, dāng jiàng yán zhǐ qiè zé, pò qí jiǎo móu. xuán zōng dào: bǐ yǐ gòng xiàn wèi běn, wěi tuō suǒ qǐng, wú suǒ wèn zuì jí yún bù sòng rén duō, yì wèi bì biàn yǒu yì zhì, bù kě jù jiā qiè zé, zhǐ xū yù lìng jiǎn shǎo rén yì bà le. guó zhōng dào: bǐ míng qǐng gòng xiàn, shí yù pàn nì ěr ruò fēi yán zhǐ qiè zé, shuō pò tā bù guǐ zhī móu, bǐ jiāng yǐ wèi cháo tíng wú rén. xuán zōng dào: shì wù jí jù, zhèn dāng gèng sī zhī. guó zhōng yàng yàng ér tuì. xuán zōng zhèng zài yóu yù shí, yǒu hé nán yǐn dá xī xún, jí dá xī yíng yíng de zōng zú, tā yīn wén dǐ bào, jiàn le ān lù shān qǐng xiàn mǎ zhī shū, dà wèi jīng yì, jí fēi zhāng mì zòu shuō: ān lù shān biǎo qǐng xiàn mǎ, ér yù duō qiǎn bù sòng jūn jiāng, shì yǒu kě yí, qǐ yǐ wēn yán yù zhǐ zhī.
安祿山此疏,明明是託言獻馬,謀動干戈,要乘機侵據地方,且看朝廷如何發付他。當下玄宗覽疏,也沉吟道:「祿山欲獻馬,固是美事;只卻如何要這許多軍將遣送?」因將此疏付中書省議覆。楊國忠次日入奏道:「邊臣獻馬於朝廷,亦是常事;今祿山固意要多遣軍將部送三千匹,而執鞭隨送者,反有六千人。那二十四員番將,又必備有跟隨的番漢軍士,共計當有萬餘人,行動與攻城奪地者何異!其心叵測,不可輕信,當降嚴旨切責,破其狡謀。」玄宗道:「彼以貢獻為本,偽托所請,無所問罪;即雲部送人多,亦未必便有異志,不可遽加切責,只須諭令減少人役罷了。」國忠道:「彼名請貢獻,實欲叛逆耳;若非嚴旨切責,說破他不軌之謀,彼將以為朝廷無人。」玄宗道:「事勿急遽,朕當更思之。」國忠怏怏而退。玄宗正在猶豫時,有河南尹達奚珣,即達奚盈盈的宗族,他因聞邸報,見了安祿山請獻馬之疏,大為驚異,即飛章密奏說:『安祿山表請獻馬,而欲多遣部送軍將,事有可疑,乞以溫言諭止之。』」
xuán zōng kàn le dá xī xún de mì shū, hái chén yín wèi jué. shì rì yàn zuò yú biàn diàn, gāo lì shì shì lì yú diàn bì zhī xià, xuán zōng hū zhī jìn qián, duì tā shuō dào: zhèn zhī dài ān lù shān, kě wèi zhì hòu, bǐ jì shòu wǒ hòu ēn, dāng bì bù xiāng fù, zhèn yì bù yǐ wèi rán. qián zhě zhèn céng qiǎn fǔ móu lín dào bǐ kuī chá huí zòu shuō dào tā shì zhōng chéng ài guó, bìng wú èr xīn, nán dào rú jīn biàn hū rán gǎi biàn liǎo bù chéng? yuán lái fǔ móu lín píng rì shì chǒng zhuān zì, yǔ gāo lì shì bù mù, yīn cǐ gāo lì shì biàn chéng jiān kòu tóu zòu shuō dào: rén xīn nán cè, bì xià yì bù kě guò xìn qí wú tā. yǐ lǎo nú suǒ ěr wén, fǔ móu lín liǎng fān fèng shǐ chà dào fàn yáng, duō céng sī shòu ān lù shān huì lù, gù cǐ shì cí fù zhǐ, qí suǒ yán wèi kě xìn yě. xuán zōng tīng shuō jīng yà dào: yǒu zhè děng shì! fǔ móu lín shòu huì rǔ hé yǐ zhī zhī? gāo lì shì zòu dào: lǎo nú xiàng yǐ wēi wén qí shì, ér wèi gǎn shēn xìn, jìn yīn móu lín fèng chà cǎi bàn huí lái, lǎo nú wǎng hòu zhī, zhí qí fāng yù, zuò yǐ dài qí chū, yīn yú qí shū zhāi àn tóu shàng, jiàn yǒu ān lù shān sī shū yī fēng, shū zhōng xì xún cháo zhōng jǔ dòng yǔ gōng zhōng jìn shì yòu tuō tā měi shì xū qū wèi zhōu xuán zhē shì, yòu xū měi shì mì xiān bào zhī. nà shí lǎo nú fāng qiè kuī wèi wán, móu lín jù chū, lián máng qǔ lái cáng guò. jù cǐ kàn lái, tā nèi wài jiāo jié huì lù, gù cǐ xiāng tōng, xìn yǒu qí shì yǐ. lǎo nú zhèng yù mì jiāng cǐ shì shàng wén, shì méng shàng yù, gǎn cǐ qǐ zhī. xuán zōng dà nù dào: fǔ móu lín zhè gè è nú, wǒ yǐ hé děng zhī shì xiāng tuō, nǎi gǎn dà dǎn shòu huì qī zhǔ, hǎo shēng kě hèn! suì chuán zhǐ lì huàn fǔ móu lín lái miàn xùn yòu jí zhe gāo lì shì lǜ yǔ lín guān xiào zhì qí dì zhōng, sōu qǔ sī shū wù jiàn. bù yī shí, móu lín huàn dào, qí suǒ qǔ de sī shū yǔ suǒ shòu de huì lù, dōu bèi sōu chū, shàng chéng yù lǎn. yuán lái móu lín yǔ lù shān, wǎng lái de sī shū shén duō. gāo lì shì jiǎn kàn qí zhōng yǒu guān shè yáng fēi shuō huà de, jí xíng xiāo huǐ qù le, yīn cǐ gōng zhōng sī qíng zhī shì, xìng wèi yǒu bài lù. dāng xià xuán zōng nù shén, yù zhòng chù fǔ móu lín lì sǐ, gāo lì shì mì qǐ zòu dào: huáng yé jí yù jiā zuì móu lín, jiù yú nèi tíng lì shí pū shā, xū tuō yán tā shì yǐ chéng zhī, qiě qǐng bì xià wàn wù fā lù tōng sī shū xìn zhī shì jí shòu huì zhī jǔ dòng, bù rán kǒng yǒu jī biàn. xuán zōng diǎn tóu dào shì, suì mìng jiāng móu lín zhèng fǎ. zhǐ shuō yīn cǎi bàn bù fèng zhǐ cì sǐ. kě xiào nà fǔ móu lín yīn tān huì lù, sàng le xìng mìng. dāng chū luó gōng yuǎn xiān shī, yuán shì céng duì tā shuō lái dào zhǐ mò tān huì, zì rán miǎn huò, bǐ zì bù néng wù ěr. zhèng shì:
玄宗看了達奚詢的密疏,還沉吟未決。是日燕坐於便殿,高力士侍立於殿陛之下,玄宗呼之近前,對他說道:「朕之待安祿山,可謂至厚,彼既受我厚恩,當必不相負,朕意不以為然。前者朕曾遣輔繆琳到彼窺察回奏說道他是忠誠愛國,並無二心,難道如今便忽然改變了不成?」原來輔繆琳平日恃寵專恣,與高力士不睦,因此高力士便乘間叩頭奏說道:「人心難測,陛下亦不可過信其無他。以老奴所耳聞,輔繆琳兩番奉使差到范陽,多曾私受安祿山賄賂,故此飾詞覆旨,其所言未可信也。」玄宗聽說驚訝道:「有這等事!輔繆琳受賄汝何以知之?」高力士奏道:「老奴向已微聞其事,而未敢深信,近因繆琳奉差採辦回來,老奴往候之,值其方浴,坐以待其出,因於其書齋案頭上,見有安祿山私書一封,書中細詢朝中舉動與宮中近事;又托他每事須曲為周旋遮飾,又須每事密先報知。那時老奴方竊窺未完,繆琳遽出,連忙取來藏過。據此看來,他內外交結賄賂,故此相通,信有其事矣。老奴正欲密將此事上聞,適蒙上諭,敢此啟知。」玄宗大怒道:「輔繆琳這個惡奴,我以何等之事相托,乃敢大膽受賄欺主,好生可恨!」遂傳旨立喚輔繆琳來面訊;又即着高力士率羽林官校至其第中,搜取私書物件。不一時,繆琳喚到,其所取的私書與所受的賄賂,都被搜出,上呈御覽。原來繆琳與祿山,往來的私書甚多。高力士檢看其中有關涉楊妃說話的,即行銷毀去了,因此宮中私情之事,幸未有敗露。當下玄宗怒甚,欲重處輔繆琳立死,高力士密啟奏道:「皇爺即欲加罪繆琳,就於內庭立時撲殺,須託言他事以懲之,且請陛下萬勿發露通私書信之事及受賄之舉動,不然恐有激變。」玄宗點頭道是,遂命將繆琳正法。只說因採辦不奉旨賜死。可笑那輔繆琳因貪賄賂,喪了性命。當初羅公遠先師,原是曾對他說來道只莫貪賄,自然免禍,彼自不能悟耳。正是:
bù tān nǎi wèi bǎo, yǒu huì bì fén shēn.
不貪乃為寶,有賄必焚身。
wàng què xiān shī yǔ, shí shí yǔ huò lín.
忘卻仙師語,時時與禍鄰。
xuán zōng píng rì rèn dìng ān lù shān, shì gè mǎn fù chì xīn de hǎo rén, jīn jiàn tā huì jié fǔ móu lín, qù tàn cháo tíng yǔ gōng wéi zhī shì, fāng cái yǒu xiē yí xīn qǐ lái. yáng fēi yě bù néng fù wèi zhī jiě, wéi yǒu àn dì zī jiē tàn xī bà le. xuán zōng yī zhe dá xī xún suǒ zòu, wēn yán yù zhǐ lù shān xiàn mǎ, qiǎn zhōng shǐ féng shén wēi, jī shǒu zhào wǎng yù zhī. qí lüè yún:
玄宗平日認定安祿山,是個滿腹赤心的好人,今見他賄結輔繆琳,去探朝廷與宮闈之事,方才有些疑心起來。楊妃也不能復為之解,惟有暗地咨嗟嘆息罷了。玄宗依着達奚珣所奏,溫言諭止祿山獻馬,遣中使馮神威,齎手詔往諭之。其略云:
lǎn qīng biǎo xiàn mǎ yú cháo tíng, jù jiàn zhōng kǔn, zhèn shén xǐ yuè. dàn mǎ xíng xū dōng rì wèi biàn, jīn fāng qiū chū, zhèng tián dào jiāng chéng, nóng wù wèi bì zhī shí, qiě rú xíng dòng. jùn zhì dōng rì, guān zì gěi fū bù sòng lái jīng, wú fán běn jūn bá shè zhī láo, tè cǐ yù zhī.
覽卿表獻馬於朝廷,具見忠悃,朕甚喜悅。但馬行須冬日為便,今方秋初,正田稻將成,農務未畢之時,且如行動。俊至冬日,官自給夫部送來京,無煩本軍跋涉之勞,特此諭知。
féng shén wēi jī le zhào shū, xīng yè lái zhì fàn yáng, lù shān yǐ kuī cè cháo tíng zhī yì, qiě yòu tàn zhī yáng guó zhōng yǒu zhè xǔ duō shuō huà, xīn zhōng shí fēn nǎo nù. jí wén zhào dào, jìng bù chū yíng. féng shén wēi bù jiàn ān lù shān jiē zhào, jìng zì jī zhào dào tā fǔ dì lái, lù shān nǎi xiān yú fǔ zhōng dà zhèn bīng zhàng, pái liè dé dāo qiāng mì mì, jiàn jǐ céng céng, jīng qí yào rì, gǔ jiǎo rú léi. féng shén wēi jiàn le, xīn shén jīng yí. ān lù shān jù hú chuáng ér zuò, jiàn féng shén wēi jī zhào ér lái, yě bù qǐ shēn yíng jiē. féng shén wēi kāi zhào xuān dú bì, lù shān mǎn miàn nù róng shuō dào: chuán wén guì fēi jìn rì yú gōng zhōng, yě xué chéng mǎ, wú yì guān jiā yì xīn ài mǎ, wǒ zhè lǐ zuì yǒu hǎo mǎ, gù yù jìn xiàn jǐ pǐ. jīn zhào shū jì rú cǐ, wǒ bù xiàn yì kě. féng shén wēi jiàn tā nèn bān zuò wēi zuò shì, yì tài jiāo ào, yǔ yán táng tū, bì bù huái hǎo yì, suì bù gǎn yǔ tā zhēng lùn, zhǐ yǒu wěi wěi ér yǐ. lù shān yě bù shè yàn kuǎn dài tā, qiě jiào tā chū jiù guǎn shě.
馮神威齎了詔書,星夜來至范陽,祿山已窺測朝廷之意,且又探知楊國忠有這許多說話,心中十分惱怒。及聞詔到,竟不出迎。馮神威不見安祿山接詔,竟自齎詔到他府第來,祿山乃先於府中大陣兵仗,排列得刀槍密密,劍戟層層,旌旗耀日,鼓角如雷。馮神威見了,心甚驚疑。安祿山踞胡床而坐,見馮神威齎詔而來,也不起身迎接。馮神威開詔宣讀畢,祿山滿面怒容說道:「傳聞貴妃近日於宮中,也學乘馬,吾意官家亦心愛馬,我這裡最有好馬,故欲進獻幾匹。今詔書既如此,我不獻亦可。」馮神威見他恁般作威做勢,意態驕傲,語言唐突,必不懷好意,遂不敢與他爭論,只有唯唯而已。祿山也不設宴款待他,且教他出就館舍。
guò le jǐ rì, féng shén wēi yù hái jīng fù mìng, rù jiàn lù shān, wèn tā kě yǒu huí zòu de biǎo wén fǒu. lù shān dào: zhào shū yún: mǎ xíng xū qí dōng rì, zhì shí yuè jiān wǒ jí bù xiàn mǎ, yì jiāng qīn yì jīng shī, yǐ guān cháo chén jìn zhèng, jīn yì bù bì yòng biǎo wén, wèi wǒ kǒu zòu kě yě. féng shén wēi bù gǎn duō yán, qūn xún ér bié. jiān chéng gǎn xíng, huí jīng jiàn jià, jiāng tā zhè xiē wú lǐ zhī zhuàng yǔ wú lǐ zhī yán, yī yī zòu wén huáng shàng. xuán zōng tīng le, yòu jīng, yòu xiū, yòu nǎo. shí yáng fēi shì zuò yú cè, xuán zōng xiàng tā nù shuō dào: wǒ hé nǐ dài cǐ wō nú bù báo, jīn nǎi rú cǐ wú zhuàng, qí fǎn pàn zhī xíng qíng yǐ lù, wú guài rén zhī duō yán yě. zì jīn rén yán bù kě bù xìn! shuō bà, fǔ jǐ tàn xī yáng fēi yě dī zhe tóu, jiē tàn bù yǐ. zhèng shì:
過了幾日,馮神威欲還京復命,入見祿山,問他可有回奏的表文否。祿山道:「詔書云:馬行須俟冬日,至十月間我即不獻馬,亦將親詣京師,以觀朝臣近政,今亦不必用表文,為我口奏可也。」馮神威不敢多言,逡巡而別。兼程趕行,回京見駕,將他這些無禮之狀與無禮之言,一一奏聞皇上。玄宗聽了,又驚,又羞,又惱。時楊妃侍坐於側,玄宗向他怒說道:「我和你待此倭奴不薄,今乃如此無狀,其反叛之形情已露,無怪人之多言也。自今人言不可不信!」說罷,撫幾嘆息;楊妃也低着頭,嗟嘆不已。正是:
jīn rì fāng jiē fù xīn hàn, cóng qián wù rèn chì xīn ér.
今日方嗟負心漢,從前誤認赤心兒。
wèi zhī hòu shì rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
未知後事如何,且聽下回分解。