strong rù jiǔ sì mò féng jiù shí rén hái fàn qián jìng qǔ huí xiāng lù strong
入酒肆莫逢舊識人 還飯錢徑取回鄉路
shī yuē:
詩曰:
qǐ shí chuī gān gǔ xiāng qú, yī qiāng yīng qì wèi quán chú.
乞食吹竿骨相癯,一腔英氣未全除。
qí qī bù shí yǒu rén shí, róng mào sì shū rén bù shū.
其妻不識友人識,容貌似殊人不殊。
hán gǔ tí páo lián fàn shū, lín qióng bēi jiǔ zuì xiāng zhī.
函谷綈袍憐范叔,臨邛杯酒醉相知。
zhàng fū jiāo yì tóng jīn shí, kěn wèi pín qióng biàn yù shū?
丈夫交誼同金石,肯為貧窮便欲疏?
jié jiāo bù zài jiā zī. ruò kào zhè xiē jiā zī, yǐn rě zhè gàn yíng yíng gǒu gǒu zhī tú, yǒu qián shí, biàn zuò chū chāi wū fǔ tóu méi qián shí, biàn zuò chū fú yún báo tài. bì jìng kào shēng míng kě yǐ dòng dé gé dì zhī jiāo, kào yǎn lì fāng jié dé kùn qióng xiōng dì. dān xióng xìn wèi hé bǎ yín zi xiù qù? zhǐ yīn shuō qǐ qí zhōu èr zì, biàn dǎ dòng tā yī diǎn jié jiāo de xiǎng tóu, xiàng shū bǎo dào: xiōng zhǎng qǐng zuò. mìng xià rén kàn chá guò. nà tiāo chái de lǎo ér, kàn jiàn liú zuò yào jiǎng huà, kào zài chuāng wài dāi dāi tīng zhe. xióng xìn dào: dòng wèn rén xiōng, jì nán yǒu gè mù míng de péng yǒu, xiōng kě xiāng fǒu? shū bǎo wèn: shì hé rén? xióng xìn dào: cǐ xiōng xìng qín, wǒ bù hǎo chēng tā míng huì tā de biǎo zì jiào zuò shū bǎo, shān dōng liù fǔ chí míng, chēng tā wèi sài zhuān zhū, zài jì nán fǔ dāng chà. shū bǎo yīn yī shān lán lǚ, chǒu dé jǐn, bù hǎo dá yīng shì wǒ, què suí kǒu yīng dào: jiù shì xiǎo dì tóng yá mén péng yǒu. xióng xìn dào: shī zhān le, yuán lái shì shū bǎo de tóng páo. qǐng wèn lǎo xiōng gāo xìng? shū bǎo dào: zài xià xìng wáng. tā yīn xīn shàng zhǐ wèi wáng xiǎo èr fàn qián yào hái, gù suí kǒu jiù shì wáng zì. xióng xìn dào: wáng xiōng qǐng lüè zuò xiǎo fàn. xué shēng hái yào fán xiōng jì xìn yǔ qín xiōng. shū bǎo dào: fàn shì bù lǐng le, yǒu shū zuò sù fù qù. xióng xìn fù jìn shū fáng qù fēng chéng yí sān liǎng, lù chóu èr pǐ, zhì tīng qián yīn qín zhì lǐ dào: yào xiū yī fēng shū, tuō xiōng jì yǔ qín xiōng zhǐ shì bù céng xiāng huì de péng yǒu, kǒng chēng hū bù biàn, fán xiōng dào yì bà! róng rì xiǎo dì dēng táng bài wàng. zhè shì mǎ jià yín sān shí liǎng, yín jiē zú sè wài jù chéng yí sān liǎng, bù zài mǎ jià shù nèi shè xià běn jī shàng chóu èr pǐ sòng xiōng, tuī shū bǎo tóng páo fēn shàng, wù xián fěi bó. shū bǎo jiàn rú cǐ xiāng dài, bù kěn jiǔ zuò děng fàn, kǒng pà kǒu qì zhōng jiān lòu chū mǎ jiǎo lái bù hǎo yì sī, gào cí qǐ shēn.
結交不在家資。若靠這些家資,引惹這干蠅營狗苟之徒,有錢時,便做出拆屋斧頭;沒錢時,便做出浮雲薄態。畢竟靠聲名可以動得隔地知交,靠眼力方結得困窮兄弟。單雄信為何把銀子袖去?只因說起齊州二字,便打動他一點結交的想頭,向叔寶道:「兄長請坐。」命下人看茶過。那挑柴的老兒,看見留坐要講話,靠在窗外呆呆聽着。雄信道:「動問仁兄,濟南有個慕名的朋友,兄可相否?」叔寶問:「是何人?」雄信道:「此兄姓秦,我不好稱他名諱;他的表字叫做叔寶,山東六府馳名,稱他為賽專諸,在濟南府當差。」叔寶因衣衫襤褸,丑得緊,不好答應「是我」,卻隨口應道:「就是小弟同衙門朋友。」雄信道:「失瞻了,原來是叔寶的同袍。請問老兄高姓?」叔寶道:「在下姓王。」他因心上只為王小二飯錢要還,故隨口就是王字。雄信道:「王兄請略坐小飯。學生還要煩兄寄信與秦兄。」叔寶道:「飯是不領了,有書作速付去。」雄信復進書房去封程儀三兩,潞綢二匹,至廳前殷勤致禮道:「要修一封書,托兄寄與秦兄;只是不曾相會的朋友,恐稱呼不便,煩兄道意罷!容日小弟登堂拜望。這是馬價銀三十兩,銀皆足色;外具程儀三兩,不在馬價數內;舍下本機上綢二匹送兄,推叔寶同袍分上,勿嫌菲薄。」叔寶見如此相待,不肯久坐等飯,恐怕口氣中間露出馬腳來不好意思,告辭起身。
liáng mǎ fú lì rì, yīng xióng huì yùn shí. rè zhōng suī xiǎng mù, duì miàn bù xiāng zhī.
良馬伏櫪日,英雄晦運時。熱衷雖想慕,對面不相知。
xióng xìn yǒu dào yǐ jǐn, yě bù shí fēn xiàng liú, sòng chū zhuāng mén, jǔ shǒu zuò bié. shū bǎo jìng bēn xī mén. lǎo zhuāng jiā shàng zài chuāng wài kē shuì, guà xià yī tiáo xián tuò, dào yǒu chǐ bǎ zhǎng. zhǐ jiàn dān yuán wài zǒu jìn dà mén, duì lǎo ér dào: nǐ hái zài zhè lǐ? lǎo ér dào: tīng yuán wài jiǎng huà jiǔ le, bù jué dǎ dùn qǐ lái nà mài mǎ de gǎn shì qù le? xióng xìn dào: jí cái bié qù. yán bà jìng bù rù nèi. lǎo zhuāng jiā jí ná biǎn tiāo, zuò liǎng bù gǎn shàng shū bǎo, yīn tīng jiàn shuō xìng wáng, jiù jiào: wáng lǎo yé, yuán xǔ yá qián yǔ wǒ biàn hǎo! shū bǎo shì gè kāng kǎi de rén, jiù bǎ zhè sān liǎng chéng yí chāi kāi, qǔ chū yī dìng, duō shǎo xiē yě jiù bà le. lǎo ér xǐ róng mǎn miàn, gǒng shǒu zuò xiè, wǎng dòu fǔ diàn qǔ chái qù le, bù tí.
雄信友道已盡,也不十分相留,送出莊門,舉手作別。叔寶徑奔西門。老莊家尚在窗外瞌睡,掛下一條涎唾,倒有尺把長。只見單員外走進大門,對老兒道:「你還在這裡?」老兒道:「聽員外講話久了,不覺打頓起來;那賣馬的敢是去了?」雄信道:「即才別去。」言罷徑步入內。老莊家急拿扁挑,做兩步趕上叔寶,因聽見說姓王,就叫:「王老爺,原許牙錢與我便好!」叔寶是個慷慨的人,就把這三兩程儀拆開,取出一錠,多少些也就罷了。老兒喜容滿面,拱手作謝,往豆腐店取柴去了,不題。
què shuō shū bǎo jìn xī mén, yǐ shì shàng wǔ shí hòu, mǎ shì dōu sàn le, rén jiā dōu kāi le diàn. xīn kāi de jiǔ diàn mén shǒu, duī jī de xūn shāo xià fàn, pēn bí xīn xiāng. shū bǎo què yě shì chī guàn le de rén, zhè xiē shí áo dé yá qīng kǒu dàn, shì cái xióng xìn zhuāng shàng yòu bù céng chī dé fàn, fù zhōng jī è, àn xiǎng dào: rú jīn dào xiǎo èr jiā zhōng, yòu yào chī tā de yān zā dōng xī, bù rú zài zhè diàn zhōng guò le wǔ qù, hái le fàn qián, tǎo le xíng lǐ qǐ shēn. jìng jìn diàn lái. nèi xiē zǒu táng de rén, jiàn shū bǎo jiāng liǎng pǐ lù chóu dǎ le juǎn, jiā zài yī fú dǐ xià, rèn le tā shì dǎ yú gǔ chàng dào qíng de, bǎ mén lán zhù dào: cái kāi shì de jiǔ diàn, bù zhī qù, luàn wǎng lǐ zǒu! shū bǎo bǎ shuāng shǒu yī fēn, sì wǔ gè rén dōu diē dǎo zài dì. wǒ mǎi jiǔ chī, nǐ men rú hé lán zǔ?
卻說叔寶進西門,已是上午時候,馬市都散了,人家都開了店。新開的酒店門首,堆積的熏燒下飯,噴鼻馨香。叔寶卻也是吃慣了的人,這些時熬得牙清口淡,適才雄信莊上又不曾吃得飯,腹中飢餓,暗想道:「如今到小二家中,又要吃他的腌臢東西,不如在這店中過了午去,還了飯錢,討了行李起身。」徑進店來。那些走堂的人,見叔寶將兩匹潞綢打了卷,夾在衣服底下,認了他是打漁鼓唱道情的,把門攔住道:「才開市的酒店,不知趣,亂往裡走!」叔寶把雙手一分,四五個人都跌倒在地。「我買酒吃,你們如何攔阻?」
shì qíng kàn lěng nuǎn, rén miàn zhú gāo dī.
世情看冷暖,人面逐高低。
nèi zhōng yī rén tiào qǐ shēn lái dào: nǐ mǎi jiǔ chī dào guì shàng chēng yín zi, zěn me luàn wǎng lǐ zǒu? shū bǎo dào: zěn me yào wǒ xiān chēng yín zi? jiǔ bǎo dào: nǐ yào xiān chī jiǔ hòu chēng yín zi, nǐ dào guì dì fāng qù chī. wǒ zhè lù zhōu yǒu gè jiù guī: xīn kāi shì de jiǔ diàn, kǒng pà jiǔ hòu bù hǎo suàn zhàng, què yào xiān jiāo yín zi, rán hòu chī jiǔ. shū bǎo àn xiǎng: qiáng hàn bù liè shì. zhǐ de dào guì shàng lái bǎ lù chóu fàng xià, xiù nèi qǔ chū yín zi lái bǎ dǎ luàn de chéng yí, zǒng bāo zài mǎ jià yín yī chù, què yào chēng jiǔ qián, kǒu lǐ nán nán de dào: yín zi biàn xiān chēng bǎ nǐ, zhǐ shì bié wèi kè rén lái, wǒ què yào wèn tā diàn guī, guǒ rán rú cǐ, zài bù xiāo tí qǐ. guì lǐ zhǔ rén què zhī shì, péi zhe xiào liǎn dào: péng yǒu, qǐng shōu qǐ yín zi. tiān xià shū tóng wén, xíng tóng lún, zài méi yǒu xiān chēng yín zi hòu chī jiǔ de dào lǐ. shǒu xià rén bù shí hǎo dǎi, zhī dào xiōng bié chù kè rén xìng gé bù tóng, jiǔ hòu nán yú suàn zhàng, gù yì wāi chán, yào xiān chēng yín zi. shū bù zhī wǒ men kāi diàn shēng lǐ, zhèng yào yán nà sì fāng jūn zǐ, kuàng kè zhǎng yòu bú shì bù xiū biān fú de rén. chū yán táng tū, dàn kàn wǒ báo miàn, wù shēn zhī jiào, qǐng shōu qǐ yín zi lǐ miàn qǐng zuò, wǒ jiào tā nuǎn jiǔ lái yǔ kè zhǎng chī biàn liǎo. shū bǎo jiàn tā yán cí wěi qū, huí chēn zuò xǐ dào: zhǔ rén xián huì, bù bì zài tí le. xiù le yín zi, ná le lù chóu, wǎng lǐ zǒu jìn èr mén. sān jiān dà tīng, qí zhěng dé jǐn. tīng shàng bǎi de dōu shì tiáo zhuō jiāo yǐ, mǎn táng sì jǐng, shī huà guà píng. zhù shàng yī lián duì jù, míng rén biāo tí, zàn měi zhè jiǔ guǎn de hǎo chù:
內中一人跳起身來道:「你買酒吃到柜上稱銀子,怎麼亂往裡走?」叔寶道:「怎麼要我先稱銀子?」酒保道:「你要先吃酒後稱銀子,你到貴地方去吃。我這潞州有個舊規:新開市的酒店,恐怕酒後不好算帳,卻要先交銀子,然後吃酒。」叔寶暗想:「強漢不捩市。」只得到柜上來把潞綢放下,袖內取出銀子來;把打亂的程儀,總包在馬價銀一處,卻要稱酒錢,口裡喃喃的道:「銀子便先稱把你,只是別位客人來,我卻要問他店規,果然如此,再不消題起。」櫃裡主人卻知事,賠着笑臉道:「朋友,請收起銀子。天下書同文,行同倫,再沒有先稱銀子後吃酒的道理。手下人不識好歹,只道兄別處客人性格不同,酒後難於算帳,故意歪纏,要先稱銀子。殊不知我們開店生理,正要延納四方君子,況客長又不是不修邊幅的人。出言唐突,但看我薄面,勿深汁較,請收起銀子裡面請坐,我叫他暖酒來與客長吃便了。」叔寶見他言詞委曲,回嗔作喜道:「主人賢慧,不必再題了。」袖了銀子,拿了潞綢,往裡走進二門。三間大廳,齊整得緊。廳上擺的都是條桌交椅,滿堂四景,詩畫掛屏。柱上一聯對句,名人標題,讚美這酒館的好處:
cáo dī zhēn zhū lòu xiè qián kūn yī tuán hé qì
槽滴珍珠漏泄乾坤一團和氣
bēi fú hǔ pò táo róng fèi fǔ wàn zhǒng fēng qíng
杯浮琥珀陶鎔肺腑萬種風情
qíng bǎo kàn kàn tīng shàng guāng jǐng, yòu qiáo qiáo zì jǐ shēn shàng lán lán lǚ lǚ, yuán guài bù dé zhè xiē gǒu cái lán zǔ. jiàn rú jīn zuò zài shàng miàn zì jué bù xiàng mó yàng, yòu xiǎng yī xiǎng: nán dào tā diàn zhōng de jiǔ, zhǐ mài yǔ fù guì rén chī, bù mài yǔ qióng rén chī de! yòu xiǎng yī xiǎng: xiǎng cì xiē de rén, dōu bù zài zhè tīng shàng yǐn jiǔ. dìng jīng yī kàn, liǎng dài pí pá lán gān de wài biān, dōu shì xiāng fáng, xiāng fáng nèi dōu shì tiáo zhuō lǎn dèng. shū bǎo sù wèi ér xíng, wēi xiào dào: zhè shì wǒ men qióng dǎ bàn de xí miàn le. zǒu xiàng dōng xiāng fáng dì yī zhāng tiáo zhuō shàng, fàng xià lù chóu zuò xià. zhèng shì:
情寶看看廳上光景,又瞧瞧自己身上襤襤縷縷,原怪不得這些狗才攔阻。見如今坐在上面自覺不像模樣,又想一想:「難道他店中的酒,只賣與富貴人吃,不賣與窮人吃的!」又想一想:「想次些的人,都不在這廳上飲酒。」定睛一看,兩帶琵琶欄杆的外邊,都是廂房,廂房內都是條桌懶凳。叔寶素位而行,微笑道:「這是我們窮打扮的席面了。」走向東廂房第一張條桌上,放下潞綢坐下。正是:
huā yīn fēng yǔ nán wèi sè, rén wèi pín hán qì bù yáng.
花因風雨難為色,人為貧寒氣不揚。
jiǔ bǎo qǔ jiǔ dào lái, què huàn le yī gè lǎo ér, bú shì tuī tā nèi xiē rén le. yòu bú shì xūn shāo de xià fàn, què shì yī wǎn lěng niú ròu, yī wǎn dòng yú, wǎ bō cí qì, jiǔ yòu bù rè. lǎo ér bǎi zài zhuō shàng jiù zǒu qù le. shū bǎo nǎo jiāng qǐ lái: nán dào wǒ qín shū bǎo tiān shēng dìng gāi chī zhè děng lěng dōng xī de? wǒ yào bǎ tā jiā sī dǎ zuò jī fěn, fáng zi tuō tān tā de. bù guò yī fān zhǎng jiān, què shì yī zhuāng méi yào jǐn de shì, míng rì chuán dào jiā lǐ, péng yǒu men zhī dào le: shū bǎo zài lù zhōu, bù guò shǎo le jǐ liǎng yín zi fàn qián, yòu bù fēng bù diān, shàng diàn chī jiǔ dǎ le liǎng cì, yòu bù céng chī dé chéng. zǒng lái wèi le kǒu fù, rě rén zuò le huà bǐng. áo le qì chī tā de qù bà. zhè yě shì dù lǐ jī è, shù què xiǎo rén, wèi miǎn zì shāng luò mò. cái chī le yī wǎn jiǔ, yòng le xiē lěng niú ròu. zhèng shì:
酒保取酒到來,卻換了一個老兒,不是推他那些人了。又不是熏燒的下飯,卻是一碗冷牛肉,一碗凍魚,瓦缽磁器,酒又不熱。老兒擺在桌上就走去了。叔寶惱將起來:「難道我秦叔寶天生定該吃這等冷東西的?我要把他家私打做齏粉,房子拖坍他的。不過一翻掌間,卻是一莊沒要緊的事,明日傳到家裡,朋友們知道了:『叔寶在潞州,不過少了幾兩銀子飯錢,又不風不顛,上店吃酒打了兩次,又不曾吃得成。』總來為了口腹,惹人做了話柄。熬了氣吃他的去罷。」這也是肚裡飢餓,恕卻小人,未免自傷落寞。才吃了一碗酒,用了些冷牛肉。正是:
tǔ kuài diào zhòng ěr, wú tíng kùn hàn guāng.
土塊調重耳,蕪亭困漢光。
tīng dé diàn mén wài miàn xuān rǎng qǐ lái, diàn zhǔ rén gāo jiào: èr wèi lǎo yé zài xiǎo diàn dǎ zhòng huǒ qù! liǎng gè háo jié zài diàn mén shǒu xià mǎ, sì wǔ gè bù xià rén tuī zhe liǎng liàng xiǎo chē zi, jìn diàn jiě miàn yī fú huī chén. zhǔ rén yǐn zháo lù jìn èr mén lái, xiān zǒu de dài jìn shì jīn, chuān hóng hòu zǒu de dài zào jiá jīn, chuān zǐ. shū bǎo kàn jiàn xiān zǒu de bù rèn dé, hòu zǒu de què shì gù rén wáng bó dāng. liǎng gè:
聽得店門外面喧嚷起來,店主人高叫:「二位老爺在小店打中火去!」兩個豪傑在店門首下馬,四五個部下人推着兩輛小車子,進店解面衣拂灰塵。主人引着路進二門來,先走的戴進士巾,穿紅;後走的戴皂莢巾,穿紫。叔寶看見先走的不認得,後走的卻是故人王伯當。兩個:
féi mǎ qīng qiú yì qì yáng, xiá zhōng zhǎng jiàn yè hán máng.
肥馬輕裘意氣揚,匣中長劍葉寒芒。
yǒu cái bù xiàng wū shí qū, liáo jì xióng xīn xiá shǎo cháng.
有才不向污時屈,聊寄雄心俠少腸。
zhǔ rén jiā dào tīng shàng tuō yǐ fú zhuō, xiàng ān xí de yì bān xū jǐng. èr wèi yé jiù zài zhè tóu zhuō shàng zuò bà, fēn fù shǒu xià rén: lìng pēng hǎo chá, qǔ xiǎo cài qián biān pēng pào jīng jié de yáo zhuàn, kāi chén jiǔ yǔ èr wèi yé yòng. yán bà zì jǐ qù le. zhǐ jiàn tā shǒu xià rén duō liǎng pén rè shuǐ, èr wèi yé xǐ shǒu. shū bǎo zài dōng xiāng fáng, kǒng bèi bó dāng kàn jiàn le, què zuò bú zhù, ná le lù chóu qǐ shēn yào zǒu, bù dé chū qù. jìn lái shí bù dǎ jǐn, tā nà lán gān wéi rào, yào dǎ qián dào cái chū qù de. èr rén què zuò zài zhōng jiān. shū bǎo yòu bù hǎo zài lán gān shàng kuà guò qù, zhǐ de bēi zhe liǎn yòu zuò xià le. tā ruò shùn dào tóu jìng chī jiǔ, dào yě méi rén qù kàn tā yīn tā qǐ qǐ qiàn qiàn de, wáng bó dāng jiù kàn jiàn, jiào gēn suí de: nǐ zhuǎn shēn kàn dōng xiāng fáng dì yī zhāng tiáo zhuō shàng, zhè gè rén xiàng zhe shuí lái? gēn suí de zhuǎn shēn huí tóu dào: dào xiàng lì chéng qín yé de mó yàng. zhèng shì:
主人家到廳上拖椅拂桌,像安席的一般虛景。二位爺就在這頭桌上坐罷,吩咐手下人:「另烹好茶,取小菜前邊烹炮精潔的餚撰,開陳酒與二位爺用。」言罷自己去了。只見他手下人掇兩盆熱水,二位爺洗手。叔寶在東廂房,恐被伯當看見了,卻坐不住,拿了潞綢起身要走,不得出去。進來時不打緊,他那欄杆圍繞,要打前道才出去得。二人卻坐在中間。叔寶又不好在欄杆上跨過去,只得背着臉又坐下了。他若順倒頭竟吃酒,倒也沒人去看他;因他起起欠欠的,王伯當就看見,叫跟隨的:「你轉身看東廂房第一張條桌上,這個人像着誰來?」跟隨的轉身回頭道:「到像歷城秦爺的模樣。」正是:
xuān áng zì shì jī qún hè, ruì lì zhōng wèi lù yǐng zhuī.
軒昂自是雞群鶴,銳利終為露穎錐。
shū bǎo wén yán, àn dào: ya, kàn jiàn wǒ le! bó dāng dào: zhòng ní yáng huò miàn páng xiāng sì de zhèng duō, shū bǎo nǎi rén zhōng zhī lóng, lóng dào chù zì rán yǒu shuǐ, tā zěn me dé yī hán zhì cǐ? shū bǎo jiàn bó dāng shuō bú shì, xīn zhōng yòu ān xià xiē. nà gēn suí de què shì gè shào nián yǎn kuài de rén, yào shí zhè jù yán yǔ, zhuǎn guò shēn jǐn kàn zhe shū bǎo. xià dé shū bǎo tóu yě bù tái, zhù yě bù dòng, suō jìn dī zuò, xiàng fú hǔ yì bān. zhè gēn suí de yuè kàn yuè jué xiàng le, zǒng dào: tā jiàn wǒ men zài cǐ, shēng sè bù dòng, tiān xià yě méi zhè gè chī jiǔ de guāng jǐng. biàn dào: wǒ kàn lái biàn xiàng dé jǐn, dài wǒ xià qù qiáo qiáo bú shì jiù bà le. shū bǎo jiàn cóng rén yào zǒu lái, děng tā kàn chū què méi qù le zhǐ de zì jǐ zhāo jià dào: sān xiōng, shì bù cái qín qióng luò nán zài cǐ. bó dāng jiàn shì shū bǎo, huāng máng qǐ shēn lí zuò, jí jiě shēn shàng zǐ yī xià dōng xiāng fáng, jiāng shū bǎo hǔ qū guǒ dìng, lā shàng tīng lái, bào tóu ér kū. zhǔ rén jiā zháo máng dōu lái péi huà, sān gè rén yǒu yī gè kū, liǎng gè bù kū. wáng bó dāng jiàn shū bǎo rú cǐ láng bèi, shāng gǎn qī liáng, zhè rén zhà xiāng jiàn, wú shén guān xì. shū shì què méi yǒu yīn chù qióng kùn zhōng jiù kū qǐ lái de lǐ. zǒng shì:
叔寶聞言,暗道:「呀,看見我了!」伯當道:「仲尼、陽貨面龐相似的正多,叔寶乃人中之龍,龍到處自然有水,他怎麼得一寒至此?」叔寶見伯當說不是,心中又安下些。那跟隨的卻是個少年眼快的人,要實這句言語,轉過身緊看着叔寶。嚇得叔寶頭也不抬,箸也不動,縮勁低坐,像伏虎一般。這跟隨的越看越覺像了,總道:「他見我們在此,聲色不動,天下也沒這個吃酒的光景。」便道:「我看來便像得緊,待我下去瞧瞧不是就罷了。」叔寶見從人要走來,等他看出卻沒趣了;只得自己招架道:「三兄,是不才秦瓊落難在此。」伯當見是叔寶,慌忙起身離坐,急解身上紫衣下東廂房,將叔寶虎軀裹定,拉上廳來,抱頭而哭。主人家着忙都來陪話,三個人有一個哭,兩個不哭。王伯當見叔寶如此狼狽,傷感淒涼,這人乍相見,無甚關係。叔室卻沒有因處窮困中就哭起來的理。總是:
zhī jǐ suī cún jīn xù xīn, zhàng fū bù là qióng tú lèi.
知己雖存矜恤心,丈夫不落窮途淚。
shū bǎo jiàn bó dāng shāng gǎn, fǎn yǐ měi yán quàn wèi: rén xiōng bù bì duò lèi, xiǎo dì suī shuō luò nán, yuán méi yǒu shén me dà shì. zhǐ yīn shǒu pī zài xià chù rì jiǔ, qiàn xià xiē diàn zhàng, yǐ zhì liú luò zài cǐ. jiù wèn zhè wèi péng yǒu shì shuí. bó dāng dào: zhè wèi shì wǒ jiù xiāng jié de dì xiōng, xìng lǐ míng mì, zì xuán suì, shì xí pú shān jùn gōng, jiā zhǎng ān. céng yǔ dì tóng wèi diàn qián zuǒ qīn shì qiān niú zhī zhí, yǔ dì wǎng lái qíng hòu. tā yīn xìng yīng tú chèn, wèi shèng shàng suǒ jì, qì guān tóng yóu. xiǎo dì yīn yáng sù shàn quán, guó zhèng rì fēi, yě jiù yī tóng bì wèi. shū bǎo yòu chóng xīn yǔ lǐ xuán suì yī le. bó dāng yòu wèn: xiōng zài cǐ céng huì dān èr gē me? zěn me bù wǎng dān èr gē chù qù? shū bǎo dào: xiǎo dì shí dāng yǎn jiǎn, zài bù céng xiǎng qǐ dān èr gē jīn rì shì chū wú nài, dào èr xián zhuāng qù, bǎ zuò mǎ mài yǔ dān èr gē le. bó dāng dào: xiōng zuò de huáng biāo mǎ mài yǔ dān èr gē le? dé le duō shǎo yín zi? shū bǎo dào: què yīn mǎ biāo diē zhòng le, tǎo wǔ shí liǎng yín zi, shí dé sān shí liǎng, jiù mài le. bó dāng qiě jīng qiě xiào dào: dān èr gē shì yǒu míng háo jié, nán dào yǔ xiōng zuò jiāo yì, tǎo pián yí? zhè yě bù chéng gè dān xióng xìn le. rú jīn tóng qù, yuán mǎ shǎo bu dé fèng hái, hái yào qǔ xiào tā jǐ jù. shū bǎo dào: xián dì, wǒ bù hǎo tóng qù. dào lù zhōu bù bài xióng xìn, shì wǒ de quē diǎn. shì cái mài mǎ, wèn jí jiàn míng, wǒ yòu jiǎ shuō xìng wáng. tā wèn qǐ lì chéng qín shū bǎo, wǒ zhǐ de shuō shì xiāng shú péng yǒu, tā yòu sòng lù chóu èr pǐ chéng yí sān liǎng. wǒ rú jīn tóng èr wèi qù, qǐ bú shì gè zōng jī biàn huàn? èr wèi dào èr xián zhuāng qù, tì wǒ wěi qū dào yì, shuō mài mǎ de jiù shì qín qióng. xiān yīn wèi zēng fèng bài dé zuì, hòu yīn nǎn yán bù hǎo xiāng jiàn, gù jiǎ tuō xìng wáng yīn qín zhī yì, yǐ míng fèi fǔ, yì rì zài dào lù zhōu, dēng táng bài xiè. xuán suì dào: wǒ men zài cǐ yǔ dān èr gē sì rén xiāng jù, zhèng hǎo pán huán. xiōng yǒu xīn jiǔ kè, bù zài yī liǎng rì wèi péng yǒu jī liú. wǒ men míng rì lā dān èr gē lái, huān jù liǎng rì cái hǎo huà bié. wú xiōng zūn yù zài yú hé chù? shū bǎo dào: wǒ jiǔ kè niàn mǔ, yòu yǒu pī huí zài shēn. míng rì bǎ dān èr gē suǒ zèng chéng yí, shōu shí liǎng jiàn yī fú, jí yù hái jiā. èr wèi yě bù bì tóng dān èr gē lái kàn wǒ. bó dāng xuán suì dào: xià chù xū yào shuō zhī, nà yǒu hǎo dì xiōng bù zhī xià chù de dào lǐ? shū bǎo dào: shí zài fǔ xī shǒu xié duì mén wáng xiǎo èr diàn lǐ. bó dāng dào: nà wáng xiǎo èr dì yī yán liáng, jiāng hú shàng yǒu míng de wáng lǎo hǔ, zài xiōng fēn shàng kě yǒu bú dào zhī chù? shū bǎo gǎn liǔ shì zhī xián, bù hǎo zài liǎng gè liè xìng péng yǒu miàn qián shuō wáng xiǎo èr de guò shī chù. dào: èr wèi xián dì, nà wáng xiǎo èr suī shì yán liáng, dào hái yǒu xiē yǎn lì, tā fū fù èr rén zài wǒ miàn shàng, shèn shì zhōu dào. zhè jiào zuò:
叔寶見伯當傷感,反以美言勸慰:「仁兄不必墮淚,小弟雖說落難,原沒有什麼大事。只因守批在下處日久,欠下些店帳,以致流落在此。」就問這位朋友是誰。伯當道:「這位是我舊相結的弟兄,姓李名密,字玄邃,世襲蒲山郡公,家長安。曾與弟同為殿前左親侍千牛之職,與弟往來情厚。他因姓應圖讖,為聖上所忌,棄官同游。小弟因楊素擅權,國政日非,也就一同避位。」叔寶又重新與李玄邃揖了。伯當又問:「兄在此曾會單二哥麼?怎麼不往單二哥處去?」叔寶道:「小弟時當偃蹇,再不曾想起單二哥;今日事出無奈,到二賢莊去,把坐馬賣與單二哥了。」伯當道:「兄坐的黃驃馬賣與單二哥了?得了多少銀子?」叔寶道:「卻因馬膘跌重了,討五十兩銀子,實得三十兩,就賣了。」伯當且驚且笑道:「單二哥是有名豪傑,難道與兄做交易,討便宜?這也不成個單雄信了。如今同去,原馬少不得奉還,還要取笑他幾句。」叔寶道:「賢弟,我不好同去。到潞州不拜雄信,是我的缺典。適才賣馬,問及賤名,我又假說姓王。他問起歷城秦叔寶,我只得說是相熟朋友,他又送潞綢二匹、程儀三兩。我如今同二位去,豈不是個蹤跡變幻?二位到二賢莊去,替我委曲道意,說賣馬的就是秦瓊。先因未曾奉拜得罪,後因赧顏不好相見,故假託姓王;殷勤之意,已銘肺腑,異日再到潞州,登堂拜謝。」玄邃道:「我們在此與單二哥四人相聚,正好盤桓。兄有心久客,不在一兩日為朋友羈留。我們明日拉單二哥來,歡聚兩日才好話別。吾兄尊寓在於何處?」叔寶道:「我久客念母,又有批回在身。明日把單二哥所贈程儀,收拾兩件衣服,即欲還家。二位也不必同單二哥來看我。」伯當、玄邃道:「下處須要說知,那有好弟兄不知下處的道理?」叔寶道:「實在府西首斜對門王小二店裡。」伯當道:「那王小二第一炎涼,江湖上有名的王老虎,在兄分上可有不到之處?」叔寶感柳氏之賢,不好在兩個劣性朋友面前說王小二的過失處。道:「二位賢弟,那王小二雖是炎涼,到還有些眼力,他夫婦二人在我面上,甚是周到。」這叫做:
xiǎo rén xíng duǎn zhōng xū duǎn, jūn zǐ qíng zhǎng dào dǐ zhǎng.
小人行短終須短,君子情長到底長。
liǔ shì xián huì, lián zhàng fū dōu dài dé hǎo le qī xián fū huò shǎo, xìn bù xū yán yě. sān rén yǐn dào shēn huáng hūn hòu, bó dāng lián shū bǎo xiān chī de jiǔ zhàng, dōu suàn hái le diàn zhǔ. xiàng shū bǎo dào: jīn yè zàn bié, míng rì jué yào xiāng huì. wú xiōng luò mò zài cǐ, wú bèi jué bù rěn jù bié. míng rì jiàn le dān èr gē, hái yào shè chù xiē pán chán, sòng yǔ wú xiōng, qiē wù jìng qù. shū bǎo wěi wěi, chū diàn zuò bié. wáng lǐ èr rén bié le shū bǎo shàng mǎ, jìng chū xī mén, wǎng èr xián zhuāng.
柳氏賢慧,連丈夫都帶得好了;妻賢夫禍少,信不虛言也。三人飲到深黃昏後,伯當連叔寶先吃的酒帳,都算還了店主。向叔寶道:「今夜暫別,明日決要相會。吾兄落寞在此,吾輩決不忍遽別。明日見了單二哥,還要設處些盤纏,送與吾兄,切勿徑去。」叔寶唯唯,出店作別。王、李二人別了叔寶上馬,徑出西門,往二賢莊。
shū bǎo què jiāng zǐ yī guǒ zhe lù chóu yī chù, jìng huí wáng xiǎo èr diàn lái, yīn péng yǒu bù shě lái dé chí le. wáng xiǎo èr jiàn wǔ hòu bù guī, liào jué tā bù céng mài mǎ, xīn shàng yù jiā yàn jiàn, bù děng shū bǎo lái jiā, jìng bǎ mén shàn guān suǒ le. shū bǎo dào diàn lái kòu mén, xiǎo èr lěng shēng yáng qì dào: nǐ lǎo rén jiā zǎo xiē lái jiā biàn hǎo. jīn rì liú dé kè rén yòu duō, pà mén hù bù jǐn shèn suǒ le mén. yào shi shì kè rén ná zài fáng zhōng qù le. kǒng pà nǐ méi chù shuì, wài miàn nà mù guì shàng, shì wǒ kāi mǒ gān jìng de, nǐ lǎo rén jiā jiāng jiù shuì shuì. wǔ gēng tiān qǐ lái zhǔ fàn, dǎ fā kè rén kāi mén shí, nǐ lǎo rén jiā lái duō shuì yī huí jiù shì le. shū bǎo yá guān yī yǎo, yǎn nèi huǒ xīng zhí bào, quán tóu yī jǔ, xīn zhōng nù qì héng fēi: zhè gè mén bù xiāo wǒ liǎng gè zhǐ tóu jiù tuī diào le, dǎ le tā yī chǎng, shǎo bu dé jīng guān dòng fǔ, yòu yào jī shēn zài cǐ, dǎ zěn me jǐn? kuàng dān xióng xìn shì gè hào kè de péng yǒu, wáng lǐ èr xiōng shuō qǐ mài mǎ de, lái cháo bù děng hóng rì dōng shēng, jiù lái bài wǒ wǒ què yǔ zhǔ rén jié dǎ jiàn guān, kě shì háo jié de jǔ dòng? zhè yàng xiǎo rén jiè kǒu jiù shuō wǒ qiàn le xǔ duō fàn qián, tú lài tā de, yòu dǎ huài tā de mén miàn. shì lái yòu zài wáng bó dāng miàn qián, shuō tā zuò rén hǎo, zěn me cháo gèng xī gǎi, yòu shuō tā bù hǎo? wǒ zhuǎn shì bù tuǒ dāng de rén le. xiǎo bù rěn zé luàn dà móu, rěn dào rú jīn yǐ shì tǎ jiān le, bù jiǔ kāi jiāo, áo yě áo dé tā qǐ le. zhè yàng xiǎo rén, shuō yǒu yín zi hái tā, bì jiù kāi mén le.
叔寶卻將紫衣裹着潞綢一處,徑回王小二店來,因朋友不舍來得遲了。王小二見午後不歸,料絕他不曾賣馬,心上愈加厭賤,不等叔寶來家,徑把門扇關鎖了。叔寶到店來扣門,小二冷聲揚氣道:「你老人家早些來家便好。今日留得客人又多,怕門戶不謹慎鎖了門。鑰匙是客人拿在房中去了。恐怕你沒處睡,外面那木柜上,是我揩抹乾淨的,你老人家將就睡睡。五更天起來煮飯,打發客人開門時,你老人家來多睡一回就是了。」叔寶牙關一咬,眼內火星直爆,拳頭一舉,心中怒氣橫飛:「這個門不消我兩個指頭就推掉了,打了他一場,少不得經官動府,又要羈身在此,打怎麼緊?況單雄信是個好客的朋友,王、李二兄說起賣馬的,來朝不等紅日東升,就來拜我;我卻與主人結打見官,可是豪傑的舉動?這樣小人藉口就說我欠了許多飯錢,圖賴他的,又打壞他的門面。適來又在王伯當面前,說他做人好,怎麼朝更夕改,又說他不好?我轉是不妥當的人了。小不忍則亂大謀,忍到如今已是塔尖了,不久開交,熬也熬得他起了。這樣小人,說有銀子還他,必就開門了。」
xiào shì xiǎo rén néng hǎo lì, shuí zhī jūn zǐ zì róng rén.
笑是小人能好利,誰知君子自容人。
shū bǎo chóu chú le zhè yī huì, zhǐ de bǎ qì píng le, jiào dào: xiǎo èr gē, wǒ de mǎ mài le, yǒu yín zi zài cǐ hái nǐ. zài wài biān shuì, wǒ què fàng xīn bù xià, wàn yǒu chā chí, bù gàn wǒ shì. cǐ shí wáng xiǎo èr tīng jiàn yán cí rè nào, xiǎng shì guǒ rán mài mǎ huí lái le. zài mén fèng lǐ zhāng zhe, méi yǒu le mǎ, bì jìng yǒu le yín zi, xǐ de xiào jiāng qǐ lái: qín yé, wǒ hé nǐ shuō xiào huà ér shuǎ zǐ, nán dào wǒ kāi diàn de rén, bù zhī shì tǐ, zhè yàng xià shuāng de tiān qì, hǎo jiào nǐ lǎo rén jiā zài lù tiān lǐ shuì bù chéng? wǒ jiā xí fù wǎng kè fáng tǎo yào shi qù le. liǔ shì ná zhe yào shi zài páng, bù dé zhàng fū zhī yán, bù gǎn kāi mén. tīng dé xiǎo èr yào kāi, shuō dào: yào shi lái le.
叔寶躊躇了這一會,只得把氣平了,叫道:「小二哥,我的馬賣了,有銀子在此還你。在外邊睡,我卻放心不下,萬有差池,不干我事。」此時王小二聽見言詞熱鬧,想是果然賣馬回來了。在門縫裡張着,沒有了馬,畢竟有了銀子,喜得笑將起來:「秦爺,我和你說笑話兒耍子,難道我開店的人,不知事體,這樣下霜的天氣,好叫你老人家在露天裡睡不成?我家媳婦往客房討鑰匙去了。」柳氏拿着鑰匙在旁,不得丈夫之言,不敢開門。聽得小二要開,說道:「鑰匙來了。」
xiǎo èr kāi mén, shū bǎo jìn diàn, bǎ zǐ yī lù chóu guì shàng fàng xià. wáng xiǎo èr dào: zhè shì mǎ jià lǐ dā lái de me? bú yào tā de huò biàn hǎo. shū bǎo dào: zhè què bú shì mǎ jià lǐ lái de. yǒu yín zi zài cǐ. chōu zhòng qǔ chū yín zi lái. xiǎo èr jiàn le yín zǐ dào: qín yé cái bó yào zǐ xì, yè wǎn jiān bú yào nòng tā, shōu shí qǐ le qiě jiāng jiù chī xiē wǎn fàn, wǒ míng rì tì nǐ lǎo rén jiā sòng xíng. shū bǎo dào: fàn bú yào chī le, jìng ná zhàng lái suàn bà. xiǎo èr dì guò zhàng bù dào: qín yé, nǐ shì bù kuī rén de, dàn píng nǐ suàn bà le. shū bǎo kàn hòu biān rì zi dào zhù dé duō, suí chá zhōu fàn yòu yǒu jǐ rì bù céng chī fàn, mǎ yòu è huài le, bù céng shàng dé mǎ liào. shū bǎo què kāng kǎi, bǎ cài tài shǒu zhè sān liǎng yín zi bú yào suàn shù, yī zǒng píng duì shí qī liǎng yín zi, fù yǔ xiǎo èr. duì liǔ shì dào: wǒ cōng cōng qǐ shēn, bù néng xiāng xiè, róng rì fèng chóu niáng zǐ. liǔ shì dào: qín yé zài cǐ, kuǎn dài bù zhōu, bù zuì wǒ men, yǐ jiàn kuān hóng hǎi liàng, hái gǎn wàng xiè? shū bǎo dào: wǒ de huí pī kuài ná yǔ wǒ. liǔ shì dào: qín yé cǐ shí wǎng nà lǐ qù? shū bǎo dào: cǐ shí chéng mén hái wèi guān, wǒ guī xīn rú jiàn, gǎn chū dōng mén zài zuò qū chù. xiǎo èr yě lüè liú le yī huí, jiù bǎ pī wén jiāo yǔ shū bǎo. shū bǎo qǔ shuāng jiān xíng lǐ, zuò bié chū diàn, jìng bēn dōng mén zhǎng xíng ér qù. wèi zhī hòu shì rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
小二開門,叔寶進店,把紫衣潞綢柜上放下。王小二道:「這是馬價里搭來的麼?不要他的貨便好。」叔寶道:「這卻不是馬價里來的。有銀子在此。」抽中取出銀子來。小二見了銀子道:「秦爺財帛要仔細,夜晚間不要弄他,收拾起了;且將就吃些晚飯,我明日替你老人家送行。」叔寶道:「飯不要吃了,竟拿帳來算罷。」小二遞過帳簿道:「秦爺,你是不虧人的,但憑你算罷了。」叔寶看後邊日子倒住得多,隨茶粥飯又有幾日不曾吃飯,馬又餓壞了,不曾上得馬料。叔寶卻慷慨,把蔡太守這三兩銀子不要算數,一總平兌十七兩銀子,付與小二。對柳氏道:「我匆匆起身,不能相謝,容日奉酬娘子。」柳氏道:「秦爺在此,款待不周,不罪我們,已見寬洪海量,還敢望謝?」叔寶道:「我的回批快拿與我。」柳氏道:「秦爺此時往那裡去?」叔寶道:「此時城門還未關,我歸心如箭,趕出東門再作區處。」小二也略留了一回,就把批文交與叔寶。叔寶取雙鐧行李,作別出店,徑奔東門長行而去。未知後事如何,且聽下回分解。