strong shì qíng chī fū fù gǎn ēn shēn yì tǎo xiōng dì bèi lù strong
釋情痴夫婦感恩 伸義討兄弟被戮
cí yuē:
詞曰:
yǒu yì duō yuán, qǐ bì jǐn zhū shéng qiān jiē. zhǐ kàn nà hóng fú cái gāo, yào shī qíng rè. sī mǎ lín dèng qín mèi yě, wén jūn zhì xiàng hé zhēn qiè. zhà xiāng féng, yǎn dǐ shí yīng xióng, kān qià yuè.
有意多緣,豈必盡朱繩牽接。只看那紅拂才高,藥師情熱。司馬臨鄧琴媚也,文君志向何真切。乍相逢,眼底識英雄,堪恰悅。
yǒu yī zhǒng, tiān yuán jié. yǒu yī zhǒng, píng zōng hé. tàn fāng qíng wèi duàn, chī hún wèi jué. bù wéi xī qín céng zhǎn shǒu, niú jīn dōng jìn yì zhū miè. zhè qí jiān, shǐ cè zuì fēn míng, hé xū shuō?
有一種,天緣結。有一種,萍蹤合。嘆芳情未斷,痴魂未絕。不韋西秦曾斬首,牛金東晉亦誅滅。這其間,史冊最分明,何須說?
diào jì mǎn jiāng hóng
調寄「滿江紅」
tiān xià zhì luàn cháng xiāng chéng, jiǔ zhì huò kě bù zhì yú luàn, ér luàn jí zé bì zhì yú fù zhì. suī wú wèn shì shǒu chū zhī wáng zhě, yì bì yǒu bō luàn fǎn zhèng zhī yīng zhǔ, tǐng shēng yú qí jiān. yǒu yīng zhǔ, jí yǒu yī èr chí zhèng bù ā zhī yuán zǎi, yù shì gǎn yán zhī shì cóng, yīng yùn ér xìng, zú yǐ wǎn huí tiān yì, wéi chí shì dào, qí guān xì qǐ qiǎn xiān zāi! jīn qiě bù shuō zhōng zōng dào jīng, shàng zài dōng gōng. tài hòu yī jiù zhí zhǎng cháo zhèng, nián chǐ suī gāo, yín xīn yù chì. yòu yǐ zhāng chāng zōng wèi fèng chén lìng, měi nèi yán qū yàn, zhé yǐn zhū wǔ èr zhāng yǐn bó cháo xuè, yòu duō xuǎn měi shào nián, wèi fèng chén nèi gòng fèng, pǐn qí yán chī, rì yè xì nòng. wèi yuán zhōng wèi xiāng, zòu dào: chén chéng fá zǎi xiàng, shǐ xiǎo rén zài cè, chén zhī zuì yě. yuán zhōng bǐng xìng zhōng zhí, bù wèi quán shì, yóu shì zhū wǔ èr zhāng shēn yuàn, tài hòu yì bù yuè yuán zhōng. chāng zōng nǎi zèn yuán zhōng sī yì dào: tài hòu nián lǎo, qiě yín luàn rú cǐ bù ruò xié tài zǐ wèi jiǔ zhǎng, dōng gōng fèn xìng, zé xiá xié xiǎo rén, jiē wèi bì wèi yǐ! tài hòu zhī zhī dà nù, yù zhì yuán zhōng. chāng zōng kǒng pà shì bù néng tuǒ, nǎi mì yǐn fèng gé shè rén zhāng shuō, lù yǐ duō jīn, xǔ yǐ měi guān, shǐ zhèng yuán zhōng. zhāng shuō sī liang yào tuī bù guǎn, tā jiù biàn qǐ liǎn lái, bù hǎo yì sī. tǎng ruò zài xún le bié gè, zài yuán zhōng zǎi xiàng shēn shàng, yǒu xiē bù tuǒ. wǒ qiě xǔ zhī, qiě dào lín qī zài shāng, zhǐ de wěi wěi ér bié.
天下治亂嘗相承,久治或可不至於亂,而亂極則必至於復治。雖無問世首出之王者,亦必有撥亂反正之英主,挺生於其間。有英主,即有一二持正不阿之元宰,遇事敢言之侍從,應運而興,足以挽回天意,維持世道,其關係豈淺鮮哉!今且不說中宗到京,尚在東宮。太后依舊執掌朝政,年齒雖高,淫心愈熾。又以張昌宗為奉宸令,每內延曲宴,輒引諸武、二張飲博嘲謔,又多選美少年,為奉宸內供奉,品其妍媸,日夜戲弄。魏元忠為相,奏道:「臣承乏宰相,使小人在側,臣之罪也。」元忠秉性忠直,不畏權勢,由是諸武、二張深怨,太后亦不悅元忠。昌宗乃譖元忠私議道:「太后年老,且淫亂如此;不若挾太子為久長,東宮奮興,則狎邪小人,皆為避位矣!」太后知之大怒,欲治元忠。昌宗恐怕事不能妥,乃密引鳳閣舍人張說,賂以多金,許以美官,使證元忠。張說思量要推不管,他就變起臉來,不好意思。倘若再尋了別個,在元忠宰相身上,有些不妥。我且許之,且到臨期再商,只得唯唯而別。
tài hòu míng rì lín cháo, zhū chén jǐn tuì, zhǐ liú wèi yuán zhōng yǔ zhāng chāng zōng tíng wèn. tài hòu dào: zhāng chāng zōng, nǐ jǐ shí wén dé wèi yuán zhōng sī yì de? què yǔ hé rén shuō zhī? chāng zōng dào: yuán zhōng yǔ huáng fèng gé shè rén zhāng shuō xiāng hǎo, qián yán shì duì zhāng shuō shuō de, qǐ bì xià zhào zhāng shuō wèn zhī, biàn zhī chén yán bù miù. tài hòu jí mìng nèi jiān qù zhào zhāng shuō. shì shí dà chén shàng zài cháo fáng tàn tīng wèi guī, wén tài hòu lái zhào, zhāng shuō zhī wèi yuán zhōng shì. shuō jiāng rù, lì bù shàng shū sòng jǐng wèi shuō dào: zhāng lǎo xiān shēng, míng yì zhì zhòng, guǐ shén nán qī, bù kě xùn qíng xíng zhǐ, yǐ qiú gǒu miǎn. huò zuì liú cuàn, qí róng duō yǐ. tǎng shì yǒu bù cè, jǐng děng kòu hūn lì zhēng, yǔ zi tóng shēng sǐ, nǔ lì wèi zhī, wàn dài zhān yǎng, zài cǐ yī jǔ yě! yòu yǒu zuǒ shǐ liú zhī jǐ dào: zhāng xiān shēng wú hàn qīng shǐ, wèi zi sūn lèi. zhāng shuō diǎn tóu wěi wěi, suì rù nèi tíng. tài hòu wèn zhī, zhāng shuō mò rán wú yǔ. chāng zōng cóng páng cù shǐ zhāng shuō yán zhī. zhāng shuō biàn dào: chén shí bù wén yuán zhōng yǒu shì yán, dàn chāng zōng bī shǐ chén zhèng zhī ěr. tài hòu nù dào: zhāng shuō fǎn fù xiǎo rén, yí yī bìng zhì zhī! yú shì tuì cháo.
太后明日臨朝,諸臣盡退,止留魏元忠與張昌宗廷問。太后道:「張昌宗,你幾時聞得魏元忠私議的?卻與何人說之?」昌宗道:「元忠與凰鳳閣舍人張說相好,前言是對張說說的,乞陛下召張說問之,便知臣言不謬。」太后即命內監去召張說。是時大臣尚在朝房探聽未歸,聞太后來召,張說知為元忠事。說將入,吏部尚書宋璟謂說道:「張老先生,名義至重,鬼神難期,不可徇情行止,以求苟免。獲罪流竄,其榮多矣。倘事有不測,璟等叩閽力爭,與子同生死,努力為之,萬代瞻仰,在此一舉也!」又有左史劉知幾道:「張先生無汗青史,為子孫累。」張說點頭唯唯,遂入內庭。太后問之,張說默然無語。昌宗從旁促使張說言之。張說便道:「臣實不聞元忠有是言,但昌宗逼使臣證之耳。」太后怒道:「張說反覆小人,宜一併治之!」於是退朝。
gé le jǐ rì, tài hòu jiào zhāng shuō yòu wèn, shuō duì rú qián. tài hòu dà nù, yuán zhōng biǎn gāo yào wèi, shuō liú lǐng biǎo. chāng zōng yīn zhāng shuō bù kěn wū zhèng yuán zhōng, xié tài hòu zhī shì, lián yè yào cù tā qǐ shēn. què shuō zhāng shuō yǒu ài qiè xìng níng, míng huái táng, zì xǐng huā. shēng shí mǔ mèng rén shòu hǎi táng yī zhī, yīn ér dé yùn, qí zhū mǔ xì dào: hǎi táng shuì wèi zú yé! qí mǔ dào: míng huā yí xǐng bù yí shuì. gù hào xǐng huā. jí guī zhāng shuō, shí nián shí qī, zī róng yàn lì, wén cái mǐn jié. zhāng shuō suǒ yǒu jī mì shì gù, jù tā zhǎng guǎn. yī rì yǒu gè tóng nián zhī zǐ, xìng jiǎ míng quán xū, fù qīn jiǎ gé, guān bài lǐ bù shàng shū. quán xū nián fāng ruò guàn, yīng shì lái jīng, tè lái bài wàng zhāng shuō. yīn jiàn quán xū nián shào duō cái, liú wèi shū jì. fán shū zhá lái wǎng, jiē bǐ dài bǐ. zhù zài jiā zhōng, hū hū guò le yī xià, qiū lái fēng jǐng, shèn shì kě rén: cán wú luò yè, zǎo guì piāo xiāng. quán xū ǒu zhì yuán zhōng lǜ yù tíng qián xián wán, pī miàn zhuàng jiàn le xǐng huā. quán xū sè dǎn rú tiān, jìng shàng qián shēn shēn zuō yī dào: xiǎo shēng sū zhōu jiǎ quán xū, ǒu ěr yóu xíng, shī yú huí bì, wàng niáng zǐ shù zuì. nà xǐng huā yě bù huí yán, dá le yī lǐ, jìng wàng lǐ biān jìn qù le. xǐng huā xīn shàng sī xiǎng qǐ lái: wú jiā lǎo yé, zhǐ shuō jiǎ xiàng gōng wén xué fù shàn jiā shì guì xiǎn, bìng bù tí qǐ tā fēng zī xiù yǎ, xìng gé wēn hé. kàn tā jǔ zhǐ ān jìng, jué bù xiàng gè luò báo zhī rén, wú jīn zài cǐ, suī rán xiǎng yòng, zhōng wú chū tóu zhī rì. dào yǒu jǐ fēn kàn shàng tā de yì sī. quán xū suī rán yī jiàn, bìng bù zhī cǐ shì hé rén, yòu wú cóng nà lǐ fǎng wèn, xiōng zhōng shí kè xiǎng niàn, zhǐ suǒ fù zhī wú kě rú hé.
隔了幾日,太后叫張說又問,說對如前。太后大怒,元忠貶高要尉,說流嶺表。昌宗因張說不肯誣證元忠,挾太后之勢,連夜要促他起身。卻說張說有愛妾姓寧,名懷棠,字醒花。生時母夢人授海棠一枝,因而得孕,其諸母戲道:「海棠睡未足耶!」其母道:「名花宜醒不宜睡。」故號醒花。及歸張說,時年十七,姿容艷麗,文才敏捷。張說所有機密事故,俱他掌管。一日有個同年之子,姓賈名全虛,父親賈格,官拜禮部尚書。全虛年方弱冠,應試來京,特來拜望張說。因見全虛年少多才,留為書記。凡書札來往,皆彼代筆。住在家中,忽忽過了一夏,秋來風景,甚是可人:殘梧落葉,早桂飄香。全虛偶至園中綠玉亭前閒玩,劈面撞見了醒花。全虛色膽如天,竟上前深深作揖道:「小生蘇州賈全虛,偶爾遊行,失於迴避,望娘子恕罪。」那醒花也不回言,答了一禮,竟望裡邊進去了。醒花心上思想起來:「吾家老爺,只說賈相公文學富贍、家世貴顯,並不題起他丰姿秀雅,性格溫和。看他舉止安靜,決不像個落薄之人,吾今在此,雖然享用,終無出頭之日。」到有幾分看上他的意思。全虛雖然一見,並不知此是何人,又無從那裡訪問,胸中時刻想念,只索付之無可如何。
guò le yī rì, zhèng zhí zhāng shuō yǒu shì, quán xū chū qù dǎ tīng le huí jiā, dú zuò shū zhāi. yuè sè rú zhòu, tīng jiàn chuāng wài yǒu rén sòu shēng. quán xū chū lái yī kàn, jiàn yī nǚ láng huǎn bù ér zhì, quán xū jīng wèn. nǚ láng dá dào: wú nǎi xǐng niáng shì nǚ bì lián. nǎng rì xǐng niáng tíng qián yī jiàn, ǒu ěr chuí qíng, zhì jīn bù wàng. zī yīn lǎo yé zài yù, jí rì qǐ xíng, xǐng niáng yù jiàn láng jūn yī miàn, tè mìng qiè xiān róng. yǔ wèi wán, zhǐ jiàn xǐng huā yí bù ér lái, mǎn shēn xiāng qì yūn yūn. quán xū yíng shàng yī yī dào: lǜ yù tíng qián, piē rán xiāng yù, dù niáng zǐ jué bú shì fán rén, suǒ yǐ gǎn yú zhí tōng kuǎn qǔ. jīn xìng niáng zǐ jiàng lín, tiān qiǎn qí yuán ruò shì niáng zǐ bù qì, biàn hǎo jié xià bǎi nián yīn juàn le. nà xǐng huā què yě ān yǎ, xú xú de dá dào: wǒ zài fǔ zhōng yī èr nián, suǒ jiàn wǎng lái guì rén duō yǐ, wèi yǒu rú jūn zhě. jūn ruò bù yǐ qiè wèi cán huā bài xù, qǐng zhǎng shì jīn zhì. chéng cǐ duō gù zhī jì, rú lǐ wèi gōng zhī xié zhāng chū chén, piāo rán zhǎng wǎng, wèi shí jūn yǐ wèi kě fǒu? quán yóu dào: chéng niáng zǐ miù ài, quán xū yǒu hé bù kě. zhǐ shì nián bó miàn shàng bù hǎo yì sī. xǐng huā dào: nǐ wǒ zhōng shēn dà shì, nà lǐ gù dé, xū zì wèi zhǔ zhāng. bì lián xié zhe jiǔ yáo, èr rén duì zhuó. quán xū dào: qīng zì xǐng huā, zhǐ kǒng yè shēn huā shuì qù nài hé? xǐng huā xiào dào: gòng jūn jīn yè bù xū shuì, fǒu zé kǒng quán xū cǐ yī kè qiān jīn yě. xiāng yǔ dà xiào. bì lián dào: gé qiáng yǒu ěr, wèi jīn zhī jì, sān shí liù zhe, zǒu wèi shàng zhe. jí máng shōu shí, lián yè táo dùn. zhèng shì:
過了一日,正直張說有事,全虛出去打聽了回家,獨坐書齋。月色如晝,聽見窗外有人嗽聲。全虛出來一看,見一女郎緩步而至,全虛驚問。女郎答道:「吾乃醒娘侍女碧蓮。曩日醒娘亭前一見,偶爾垂情,至今不忘。茲因老爺在寓,即日起行,醒娘欲見郎君一面,特命妾先容。」語未完,只見醒花移步而來,滿身香氣氳氳。全虛迎上一揖道:「綠玉亭前,瞥然相遇,度娘子決不是凡人,所以敢於直通款曲。今幸娘子降臨,天遣奇緣;若是娘子不棄,便好結下百年姻眷了。」那醒花卻也安雅,徐徐的答道:「我在府中一二年,所見往來貴人多矣,未有如君者。君若不以妾為殘花敗絮,請長侍巾櫛。承此多故之際,如李衛公之挾張出塵,飄然長往,未識君以為可否?」全由道:「承娘子謬愛,全虛有何不可。只是年伯面上不好意思。」醒花道:「你我終身大事,那裡顧得,須自為主張。」碧蓮攜着酒肴,二人對酌。全虛道:「卿字醒花,只恐夜深花睡去奈何?」醒花笑道:「共君今夜不須睡,否則恐全虛此一刻千金也。」相與大笑。碧蓮道:「隔牆有耳,為今之計,三十六着,走為上着。」疾忙收拾,連夜逃遁。正是:
hūn yīn dào dǐ jiē qián dìng, dàn dé duō qíng zì yǒu yuán.
婚姻到底皆前定,但得多情自有緣。
zǎo yǐ yǒu rén jiāng cǐ shì bào zhī zhāng shuō, zhāng shuō chāi rén sì xià jī huò zhù le, lái jiàn zhāng shuō. zhāng shuō yào bǎ quán xū zhì zhī sǐ dì, quán xū lì shēng dào: dǔ sè bù néng jìn, yì rén zhī cháng qíng. nán zǐ hàn sǐ hé zú xī, zhǐ shì míng gōng rú cǐ míng wàng sù zhe, rú cǐ jué lù zūn róng, jīn suī zàn zhé, bù jiǔ zì dāng qiān zhuó. ān zhī hòu rì níng wú fù yǒu yì wài zhī yú, huǎn jí yù yòng rén hū? hé jìn yī nǚ zǐ ér zhì dà zhàng fū yú sǐ dì, qiè wèi míng gōng bù qǔ yě. qiě chǔ zhuāng wáng bù jiù jué yīng zhī shì, yuán àng bù zhuī qiè jī zhī shū shēng, yáng sù yì bù qióng lǐ jìng zhī qù xiàng, hòu lái jiē huò qí bào, qǐ míng gōng yīn yī nǚ zǐ, ér yù shā guó shì hū? zhāng shuō qí qí yǔ, suì huí chēn zuò xǐ dào: rǔ yán shì yì yǒu lǐ, jīn yǐ xǐng huā zèng rǔ, bìng mìng jiā rén hòu jù lián zī zèng zhī. quán xū yě bù tuī cí, xié zhī ér qù. tài hòu wén zhī, yǐ zhāng shuō néng shùn rén qíng, bù dú bù jiù qián shì, qiě mìng yǐ yuán guān jiān wèi ruì zōng dì sān zi lóng jī zhī fù. zhè lóng jī jí hòu lái zhōng xìng zhī zhǔ xuán zōng huáng dì yě. dàn nà shí jié zhèng wèi dé shí, tài hòu yì děng xián shì zhī. qí shí tài hòu suǒ chǒng ài de rén, zì zhū wǔ ér wài, zhǐ yǒu tài píng gōng zhǔ yǔ ān lè gōng zhǔ. nà ān lè gōng zhǔ nǎi zhōng zōng zhī nǚ, xià jià yú tài hòu zhī zhí wǔ chóng xùn. tài hòu cóng wǔ shì yī mài tuī ài, gù yì ài zhī. tā yǐ le fū jiā zhī shì, yòu huì chǎn mèi tài hòu, dé qí huān xīn, yīn biàn jiāo shē yín yì, yǔ tài píng gōng zhǔ yī yàng de héng xíng wú jì.
早已有人將此事報知張說,張說差人四下緝獲住了,來見張說。張說要把全虛置之死地,全虛厲聲道:「睹色不能禁,亦人之常情。男子漢死何足惜,只是明公如此名望素著,如此爵祿尊榮,今雖暫謫,不久自當遷擢。安知後日寧無復有意外之虞,緩急欲用人乎?何靳一女子而置大丈夫於死地,竊謂明公不取也。且楚莊王不究絕纓之事,袁盎不追竊姬之書生,楊素亦不窮李靖之去向,後來皆獲其報,豈明公因一女子,而欲殺國士乎?」張說奇其語,遂回嗔作喜道:「汝言似亦有理,今以醒花贈汝,並命家人厚具奩資贈之。」全虛也不推辭,攜之而去。太后聞知,以張說能順人情,不獨不究前事,且命以原官兼為睿宗第三子隆基之傅。這隆基即後來中興之主玄宗皇帝也。但那時節正未得時,太后亦等閒視之。其時太后所寵愛的人,自諸武而外,只有太平公主與安樂公主。那安樂公主乃中宗之女,下嫁於太后之侄武崇訓。太后從武氏一脈推愛,故亦愛之。他倚了夫家之勢,又會諂媚太后,得其歡心,因便驕奢淫佚,與太平公主一樣的橫行無忌。
yī rì, liǎng gè gōng zhǔ tóng zài gōng zhōng xián zuò, ǒu jiàn bì shàng guà zhe yī zhóu měi rén dòu bǎi cǎo de huà tú, qiě shì huà dé yǒu qù, yǒu xī jiāng yuè cí dào dé hǎo:
一日,兩個公主同在宮中閒坐,偶見壁上掛着一軸美人鬥百草的畫圖,且是畫得有趣,有《西江月》詞道得好:
chūn cǎo chūn lái jiāo mào, chūn guī chūn xìng fāng nóng. zhēng jiào xiǎo bì xiàng guó zhōng, piān mì fāng fēi zhǒng zhǒng. gè chū duō bān duō pǐn, zhēng kàn shuí yì shuí tóng. yīn hé yī xiào zhǎn huān róng, dòu zhe yí nán xīn dòng.
春草春來交茂,春閨春興方濃。爭教小婢向國中,偏覓芳菲種種。各出多般多品,爭看誰異誰同。因何一笑展歡容,斗着宜男心動。
tài píng gōng zhǔ kàn le huà tú, duì ān lè gōng zhǔ shuō dào: měi rén dòu cǎo, chūn guī yùn shì. jīn fāng èr yuè, bǎi cǎo wèi bèi. dài chūn shēn cǎo mào zhī shí, wǒ hé nǐ zuò gè dòu cǎo huì, dà jiā dǔ xiē shén me rú hé? ān lè gōng zhǔ xīn rán yīng nuò. dào de sān yuè chū xún, zhèng yù yù qiǎn gōng nǚ men qù yù yuàn zhōng cǎi mì gè zhǒng yì cǎo, shì shàng guān wǎn ér lái xián huà, wén zhī qí shì, yīn shuō dào: gōng zhǔ ruò dàn shǐ rén mì cǎo, zhǐ pà nǐ huì mì, tā yě huì mì, hé néng qǔ shèng? bì xū mì dé yī jiàn tā rén suǒ bì wú zhī wù fāng hǎo. gōng zhǔ dào: nǐ dào nà yī jiàn shì tā rén suǒ wú de? wǎn dì dào: zhè dào bù bì jū dìng shì cǎo bú shì cǎo, zhǐ yào yǔ cǎo xiāng lèi de biàn liǎo. gōng zhǔ dào: nǐ qiě shuō hé wù yǔ cǎo xiāng lèi? wǎn ér dào: cǎo wèi dì zhī máo, rén shēn yǒu wǔ máo, yì rú dì zhī yǒu cǎo, wǔ máo zhī zhōng xū wèi guì. wú wén nán hǎi zhī huán sì sù de wéi mó jié zhī xiàng, qí xū nǎi jìn cháo míng gōng xiè líng yùn miàn shàng de, cǐ zhēn shì jiān yǒu yī wú èr de dōng xī, dé cǐ yī wù, dìng kě qǔ shèng. ān lè gōng zhǔ wén yán dà xǐ. yuán lái jìn shí xiè líng yùn, yī dài míng rén, guān fēng kāng lè jùn gōng, shēng de yī bù měi rán, bù dàn rén rén xīn xiàn, zì jǐ yì shén ài xī. hòu yīn fàn zuì lí xíng, lín sǐ zhī shí, bù rěn mái méi cǐ xū, qīn zì jiǎn fù zhòng rén. qí shí shì dāng nán hǎi zhī huán sì nèi zhuāng sù wéi mó jié xiàng, yí mìng jiāng cǐ xū shě wèi wéi mó jié fǎ xiàng zhī xū. hòu shì yīn xiāng chuán wèi cǐ sì zhōng yī jiàn shèng jī. nà wéi mó jié shì shì jiā mù ní fú tóng shí de rén, tā yǔ wén shū pú sà zuì xiāng shàn, qí wǎng lái wèn dá zhī yǔ, zài zài nèi diǎn. jīn cáng jīng zhōng yǒu wéi mó jié suǒ shuō jīng. cǐ nǎi xī tiān yī gè wèi chū jiā bù là fà de jū shì, suǒ yǐ sù qí xiàng zhě, yào yòng xū rán.
太平公主看了畫圖,對安樂公主說道:「美人鬥草,春閨韻事。今方二月,百草未備。待春深草茂之時,我和你做個鬥草會,大家賭些什麼如何?」安樂公主欣然應諾。到得三月初旬,正欲預遣宮女們去御苑中采覓各種異草,適上官婉兒來閒話,聞知其事,因說道:「公主若但使人覓草,只怕你會覓,他也會覓,何能取勝?必須覓得一件他人所必無之物方好。」公主道:「你道那一件是他人所無的?」婉地道:「這倒不必拘定是草不是草,只要與草相類的便了。」公主道:「你且說何物與草相類?」婉兒道:「草為地之毛,人身有五毛,亦如地之有草,五毛之中須為貴。吾聞南海祗洹寺塑的維摩詰之像,其須乃晉朝名公謝靈運面上的,此真世間有一無二的東西,得此一物,定可取勝。」安樂公主聞言大喜。原來晉時謝靈運,一代名人,官封康樂郡公,生得一部美髯,不但人人欣羨,自己亦甚愛惜。後因犯罪罹刑,臨死之時,不忍埋沒此須,親自剪付眾人。其時適當南海祗洹寺內裝塑維摩詰像,遺命將此須舍為維摩詰法像之須。後世因相傳為此寺中一件勝跡。那維摩詰是釋迦牟尼佛同時的人,他與文殊菩薩最相善,其往來問答之語,載在內典。今藏經中有維摩詰所說經。此乃西天一個未出家不落髮的居士,所以塑其像者,要用須髯。
xián huà shǎo shuō. qiě shuō ān lè gōng zhǔ tīng le shàng guān wǎn ér zhī yán, lì jí mì qiǎn nèi chuán lín mào fēi qí wǎng nán hǎi zhī huán sì, jiāng wéi mó jié zhī xū, jiǎn qǔ yī bàn, yǐ bèi dòu cǎo zhī yòng. lín mào jí xíng zhī hòu, gōng zhǔ yòu xiǎng: wǒ ruò qǔ xū zhī bàn, tǎng tài píng gōng zhǔ zhī dào, yě qiǎn rén qù jiǎn le nà yī bàn lái, què bù dà jiā chě zhí le. bù rú yī bìng jiǎn qǔ, yī zé dòu cǎo bì shèng, èr zé liú cǐ yī bù quán xū, yǐ wèi qí shì, què bù shèn miào? suì lìng qiǎn nèi shì yáng chūn jǐng, xīng yè qián wǎng. bǐ jí dào bàn tú, yǐ jiàn lín mào zhuǎn lái le. yáng chūn jǐng yī miàn zì qù jiǎn qǔ yú xū, lín mào zì jiāng xiān jiǎn zhī xū, huí gōng fù mìng. yuán lái tài píng gōng zhǔ, zhèng yuē dìng zhè yī rì yǔ ān lè gōng zhǔ, gè chū zhēn qí bǎo wán, zài zhǎng chūn gōng nèi mǎn lǜ xuān zhōng dòu cǎo dǔ shèng, qǐng shàng guān wǎn ér jiān jú. què hǎo zhèng zhí jiàn lín mào dào le, liào dào xū yǐ qǔ de, xīn zhōng huān xǐ. qiě bù shuō pò, biàn xiān jiāng gè yàng yì cǎo xiāng bǐ, zhǐ jiàn tā duō de, wǒ yě bù shǎo wǒ yǒu de, tā yě bù wú, liǎng jiā dǔ gè chí píng. ān lè gōng zhǔ dào: dì shàng de cǎo, bù rú rén shēn shàng de cǎo. wǒ yǒu yī zhǒng cǎo, shì gǔ rén shēn shàng yí liú xià lái de, qǐ fēi shì shàng wú shuāng zhī wù? tài píng gōng zhǔ wèn shì hé wù. ān lè gōng zhǔ dào: shì jìn rén xiè líng yùn zhī xū. tài píng gōng zhǔ dào: wú wén xiè líng yùn sǐ shí, yǐ jiāng cǐ xū shě yǔ zhī huán sì zhuāng sù zài wéi mó gào miàn shàng le, nǐ hé cóng dé zhī? ān lè gōng zhǔ xiào dào: líng yùn néng shě, wǒ néng qǔ, jīn yǐ qǔ de zài cǐ le. biàn jiào lín mào kuài bǎ lái kàn.
閒話少說。且說安樂公主聽了上官婉兒之言,立即密遣內傳林茂飛騎往南海祗洹寺,將維摩詰之須,剪取一半,以備鬥草之用。林茂即行之後,公主又想:「我若取須之半,倘太平公主知道,也遣人去剪了那一半來,卻不大家扯直了。不如一併剪取,一則鬥草必勝,二則留此一部全須,以為奇事,卻不甚妙?」遂令遣內侍陽春景,星夜前往。比及到半途,已見林茂轉來了。陽春景一面自去剪取余須,林茂自將先剪之須,回宮復命。原來太平公主,正約定這一日與安樂公主,各出珍奇寶玩,在長春宮內滿綠軒中鬥草賭勝,請上官婉兒監局。卻好正值見林茂到了,料道須已取得,心中歡喜。且不說破,便先將各樣異草相比,只見他多的,我也不少;我有的,他也不無,兩家賭個持平。安樂公主道:「地上的草,不如人身上的草。我有一種草,是古人身上遺留下來的,豈非世上無雙之物?」太平公主問是何物。安樂公主道:「是晉人謝靈運之須。」太平公主道:「吾聞謝靈運死時,已將此須舍與祗洹寺裝塑在維摩誥面上了,你何從得之?」安樂公主笑道:「靈運能舍,我能取,今已取得在此了。」便叫林茂快把來看。
lín mào pěng guò yī gè jǐn náng, yú zhōng qǔ chū xū lái, fàng zài zhuō shàng, guǒ rán hǎo xū, què xiàng zài shēng rén hái xià jiǎn xià lái de, jí qí guāng rùn.
林茂捧過一個錦囊,於中取出須來,放在桌上,果然好須,卻像在生人頦下剪下來的,極其光潤。
zhèng kàn jiān, kě shā zuò guài, hū dì xuān qián qǐ yī zhèn xiāng fēng, bǎ xū ér chuī xiàng kōng zhōng, yōu yōu yáng yáng de piāo sàn le. lín mào bù zhī gāo dī, gǎn zhe fēng, xiàng kōng zhuō nuò, zhǐ wàng qiǎng dé jǐ jīng. què bèi jiē shí bàn le yī diē, bǎ yòu bì diē huài, wò dì bù néng qǐ. zhòng nèi shì fú zhī chū gōng, tài píng gōng zhǔ dào: fú miàn shàng de xū, yuán bù gāi qù jiǎn tā, jīn cǐ bào yīng, bì shì fó xīn bù xǐ. shàng guān wǎn ér wén yán, zì xiǎng: zhè jiàn shì, shì wǒ shuō qǐ de. xīn shàng hǎo shēng jīng hài bù ān, mò rán wú yǔ. ān lè gōng zhǔ hái qiáng zhēng dào: qiě mò xián jiǎng, dòu cǎo yào suàn wǒ shèng le. tài píng gōng zhǔ xiào dào: mò shuō xū yuán dāng bù dé cǎo, zhǐ jīn xū zài nà lǐ lī! zhèng hǎo dà jiā bù suàn shū yíng bà le. dāng shí xī xiào yàn yǐn ér sàn. ān lè gōng zhǔ suī rán wèi yíng, què yě bù shū, zhǐ kě xī xū ér bèi fēng chuī qù, bù céng liú dé hái xiǎng nà yī bàn, jí rì qǔ dào, hǎo liú wèi zhēn mì.
正看間,可煞作怪,忽地軒前起一陣香風,把須兒吹向空中,悠悠揚揚的飄散了。林茂不知高低,趕着風,向空捉搦,指望搶得幾莖。卻被階石絆了一跌,把右臂跌壞,臥地不能起。眾內侍扶之出宮,太平公主道:「佛面上的須,原不該去剪他,今此報應,必是佛心不喜。」上官婉兒聞言,自想:「這件事,是我說起的。」心上好生驚駭不安,默然無語。安樂公主還強爭道:「且莫閒講,鬥草要算我勝了。」太平公主笑道:「莫說須原當不得草,只今須在那裡哩!正好大家不算輸贏罷了。當時嬉笑宴飲而散。安樂公主雖然未贏,卻也不輸,只可惜須兒被風吹去,不曾留得;還想那一半,即日取到,好留為珍秘。
yòu guò le hǎo jǐ rì, yáng chūn jǐng fāng qǔ de yú xū huí bào. yuán lái nà yáng chūn jǐng, yě yú lù shàng diē huài le yòu bì, gù ér guī chí. gōng zhǔ jì dé le xū, shí fēn huān xǐ. zhèng ná zài shǒu zhōng xì kàn, què yòu zuò guài, yī shà shí xiāng fēng yòu qǐ, yòu bǎ xū ér chuī rén kōng zhōng qù le. xiāng fēng guò hòu, jì yǐ kuáng fēng, jiāng tíng qián shù shàng kāi de huā huì, jǐn jiē chuī luò, bù liú yī duǒ, zhòng jù dà hài. yǒu cí wèi zhèng:
又過了好幾日,陽春景方取得余須回報。原來那陽春景,也於路上跌壞了右臂,故而歸遲。公主既得了須,十分歡喜。正拿在手中細看,卻又作怪,一霎時香風又起,又把須兒吹人空中去了。香風過後,繼以狂風,將庭前樹上開的花卉,盡皆吹落,不留一朵,眾俱大駭。有詞為證:
líng yùn miàn, wéi mó jié, hé fáng fú miàn rú rén miàn. cǐ xū jiè zuò bǐ xū liú, zěn yīn xī xì qīng xiāng jiǎn? cái xǐ jiàn, chuī bù jiàn, bù xǔ yāo yín nǚ zǐ jiàn. shuí jiāng jīn jiǎn xiàng cí róng,
靈運面,維摩詰,何妨佛面如人面。此須借作彼須留,怎因嬉戲輕相剪?才喜見,吹不見,不許妖淫女子見。誰將金剪向慈容,
jiǎn dé xū shí liǎng bì duàn. dāng xià ān lè gōng zhǔ, jīng jù zhī jí, hé zhǎng xiàng kōng chàn huǐ. tài píng gōng zhǔ yǔ shàng guān wǎn ér wén zhī, gèng jiā hài yì. yú shì sān gè nǚ zǐ gè juān tǎng qiān jīn, gěi yǔ zhī huán sì, zēng xiū diàn yǔ, chóng zhěng jīn shēn, bù zài huà xià.
剪得須時兩臂斷。 當下安樂公主,驚懼之極,合掌向空懺悔。太平公主與上官婉兒聞知,更加駭異。於是三個女子各捐帑千金,給與祗洹寺,增修殿宇,重整金身,不在話下。
qiě shuō nà shí cháo zhōng dà chén, zì dí rén jié sǐ hòu, zhǐ yǒu sòng jǐng jí qí zhèng zhí, fēng cǎi kě wèi. tài hòu yì jìng lǐ zhī, zhū wǔ dū bù gǎn dài màn tā. zhì yú zhāng yì zhī zhāng chāng zōng liǎng gè, qí wèi dàn sòng jǐng, yǔ xiàng rì wèi dàn dí rén jié yì bān. dāng chū dí rén jié cún rì, shì hǎi guó jìn gòng yī qiú, míng yuē jí cuì qiú, nǎi jí cuì niǎo shēn shàng ruǎn máo zuò chéng de, zuì qīng nuǎn xiān lì, shì yī jiàn qí zhēn nán dé zhī wù. zhāng chāng zōng jiàn ér yù zhī, shì ài qǐ ēn qiú cì, tài hòu biàn bǎ lái cì yǔ tā. chāng zōng xiè le ēn, biàn jiù yù qián chuān zhe qǐ lái, tài hòu kàn le xiào dào: nǐ zhe le cǐ qiú, yuè jué wǔ mèi le. chāng zōng xīn xīn dé yì. shì dí rén jié rù gōng zòu shì, tài hòu jì zhǔn qí suǒ zòu zhī shì, yì yù yǐn rén jié yǔ chāng zōng qīn nì, yīn jiàn jī àn zhī shàng, yǒu qí jú qí zǐ, suì mìng èr rén duì zuò yì qí. èr rén lǐng zhǐ, bǐ cǐ zuò dìng. tài hòu dào: qí gāo zhě yòng bái qí, chāng zōng qí pō gāo. rén jié qǐ shēn zòu dào: chén zì xìn shì jīng bái yī xīn, niè ér bù zī zhī rén, yì suī xiǎo shù, yuàn cóng qí lèi, qǐng yòng bái zhě. tài hòu dào: rèn qīng qǔ yòng kě yě, dàn nǐ èr rén, xū gè dǔ yī wù, jīn suǒ dǔ hé wù? rén jié dào: qǐng jí dǔ chāng zōng shēn suǒ chuān zhī qiú. tài hòu dào: qīng yǐ hé wù wèi duì? rén jié dào: chén yì jí yǐ shēn suǒ chuān zǐ páo wèi duì. tài hòu xiào dào: cǐ jí cuì qiú, jià yú qiān jīn, qīng páo ān néng yǔ xiāng dǐ? rén jié dào: cǐ páo nǎi dà chén cháo jiàn zòu duì zhī yī chāng zōng cǐ qiú, nǎi bì nìng chǒng xìng zhī fú. yǐ páo duì qiú, chén yóu bù xiè yě. tài hòu wén yán, xiào ér bù dá, chāng zōng xīn nǎn qì jǔ, suì lèi jú lián běi. rén jié jí duì yù chǐ qí qiú, pī yú shēn shàng, xiè ēn ér chū, zhì guāng fàn mén, biàn tuō xià lái, fù jiā nú fú zhī ér guī. tài hòu zhī zhī, yì zhì bù wèn. yīn cǐ qún xiǎo dōu wèi dàn tā. zài tíng zhèng rén, rú zhāng jiǎn zhī huán yàn fàn jìng huī yuán shù jǐ cuī yuán wěi děng, yòu jiē rén jié suǒ jiàn yǐn, yǔ sòng jǐng gòng shǐ zhōng xīn, shì chú nì zéi.
且說那時朝中大臣,自狄仁傑死後,只有宋璟極其正直,丰采可畏。太后亦敬禮之,諸武都不敢怠慢他。至於張易之、張昌宗兩個,其畏憚宋璟,與向日畏憚狄仁傑一般。當初狄仁傑存日,適海國進貢一裘,名曰集翠裘,乃集翠鳥身上軟毛做成的,最輕暖鮮麗,是一件奇珍難得之物。張昌宗見而欲之,恃愛乞恩求賜,太后便把來賜與他。昌宗謝了恩,便就御前穿着起來,太后看了笑道:「你着了此裘,越覺嫵媚了。」昌宗欣欣得意。適狄仁傑入宮奏事,太后既准其所奏之事,意欲引仁傑與昌宗親昵,因見几案之上,有棋局棋子,遂命二人對坐弈棋。二人領旨,彼此坐定。太后道:「棋高者用白棋,昌宗棋頗高。」仁傑起身奏道:「臣自信是精白一心,涅而不淄之人,弈雖小數,願從其類,請用白者。」太后道:「任卿取用可也,但你二人,須各賭一物,今所賭何物?」仁傑道:「請即賭昌宗身所穿之裘。」太后道:「卿以何物為對?」仁傑道:「臣亦即以身所穿紫袍為對。」太后笑道:「此集翠裘,價逾千金,卿袍安能與相抵?」仁傑道:「此袍乃大臣朝見奏對之衣;昌宗此裘,乃嬖佞寵幸之服。以袍對裘,臣猶不屑也。」太后聞言,笑而不答,昌宗心赧氣沮,遂累局連北。仁傑即對御褫其裘,披於身上,謝恩而出,至光范門,便脫下來,付家奴服之而歸。太后知之,亦置不問。因此群小都畏憚他。在廷正人,如張柬之、桓彥范、敬暉、袁恕己、崔元暐等,又皆仁傑所薦引,與宋璟共矢忠心,誓除逆賊。
yī rì tóng zhōng zōng nán shān chū liè, zhāng jiǎn zhī wǔ rén suí qí ér xíng. dào le shān zhōng yōu pì zhī chù, wǔ rén xià mǎ zòu dào: chén děng yōu huái xiàng yù miàn zòu, yīn ěr mù zhòng duō, bù gǎn qǐ chǐ. jīn shì shì yǐ pò, bù néng zài yǐn. chén sī bì xià nián dé jiē bèi, tài hòu huò èr zhāng yán yǔ, tān wèi bù hái. jìn wén èr zhāng chǒng xìng tài guò, tài hòu yù jiāng bǎo wèi ràng yǔ liù láng, wàn yī jí zhēn, zé zhì bì xià yú hé dì? chén děng qíng jí, zhǐ de zòu wén. bì xià chóu zhī. zhōng zōng wén yán dà jīng dào: wèi jīn nài hé? jiǎn zhī dào: zhí xū shā què zhāng wǔ luàn chén, fāng dé bì xià fù wèi. zhōng zōng dào: tài hòu shàng zài, zěn shēng shā dé? jiǎn zhī dào: chén dìng jì yǐ jiǔ, wú fán shèng lǜ, dàn kǒng jīng dòng shèng qíng, gù xiān yǔ wén. zhōng zōng dào: èr zhāng kě shā wǔ shì zhī zú, xì wǒ zhōng biǎo zhī qīn, wàng kàn tài hòu zhī miàn liú zhī. jiǎn zhī dào: chén bīng zhì gōng wéi, bù yù zé yǐ, rú huò yù zhe, kǒng dāo jiàn wú qíng, bù néng zì zhǔ. zhōng zōng dào: gū ruò de wèi, fǎn zhōu wèi táng, dāng fēng rǔ děng wèi wáng. jiǎn zhī chēng xiè. suì cǎo cǎo liè bì ér huí, guī zhì cháo mén, gè gè sàn qù.
一日同中宗南山出獵,張柬之五人隨騎而行。到了山中幽僻之處,五人下馬奏道:「臣等幽懷向欲面奏,因耳目眾多,不敢啟齒。今事勢已迫,不能再隱。臣思陛下年德皆備,太后惑二張言語,貪位不還。近聞二張寵幸太過,太后欲將寶位讓與六郎,萬一即真,則置陛下於何地?臣等情急,只得奏聞。陛下籌之。」中宗聞言大驚道:「為今奈何?」柬之道:「直須殺卻張武亂臣,方得陛下復位。」中宗道:「太后尚在,怎生殺得?」柬之道:「臣定計已久,無煩聖慮,但恐驚動聖情,故先與聞。」中宗道:「二張可殺;武氏之族,系我中表之親,望看太后之面留之。」柬之道:「臣兵至宮闈,不遇則已,如或遇着,恐刀劍無情,不能自主。」中宗道:「孤若得位,反周為唐,當封汝等為王。」柬之稱謝。遂草草獵畢而回,歸至朝門,各各散去。
zhōng zōng huí zhì gōng zhōng, qià hǎo wǔ sān sī nà rì xiǎo dé zhòng zōng chū liè, zhèng yǔ wéi hòu zài gōng wán shuǎ, jiàn zuǒ yòu bào shuō wáng yé huí lái, sān sī jīng dé shēn zi zhàn lì. wéi hòu dào: bù xū hài pà, wǒ tóng nǐ zài wài tóu shū shì lǐ qù dǎ yī pán shuāng lù, tā jìn lái kàn jiàn le, bāo nǐ bù shuō yī shēng, hái yào tì wǒ men zhǐ diǎn. sān sī méi nài hé, zhǐ de suí wéi hòu chū lái, zuò le duì jú. zhōng zōng zǒu jìn lái, kàn jiàn xiào dào: nǐ liǎng gè hǎo zì zài, zài cǐ dǎ shuāng lù. sān sī máng xià lái jiàn le. zhōng zōng dào: nǐ men kě dǔ shén me? wéi hòu dào: dǔ yī jiàn wáng dōng xī. zhōng zōng zuò zài páng biān dào: dài wǒ diǎn chóu, kàn nǐ men shuí yíng. xià le liǎng jú, dà jiā yī shèng yī běi, dì sān pán què shì sān sī shū le. zhōng zōng dào: shén me yù dōng xī, ná chū lái. sān sī dào: cū chǔn zhī wù, bì xià kàn bù dé de, gǎi rì hái yào yǔ niáng niáng fù jú. tiān yǐ hūn hēi, chén yào huí qù le. zhōng zōng dào: jīn yè qiě zài cǐ yòng le yè yàn, rán hòu huí qù hé fáng?
中宗回至宮中,恰好武三思那日曉得中宗出獵,正與韋後在宮玩耍,見左右報說王爺回來,三思驚得身子戰慄。韋後道:「不須害怕,我同你在外頭書室里去打一盤雙陸,他進來看見了,包你不說一聲,還要替我們指點。」三思沒奈何,只得隨韋後出來,坐了對局。中宗走進來,看見笑道:「你兩個好自在,在此打雙陸。」三思忙下來見了。中宗道:「你們可賭什麼?」韋後道:「賭一件王東西。」中宗坐在旁邊道:「待我點籌,看你們誰贏。」下了兩局,大家一勝一北,第三盤卻是三思輸了。中宗道:「什麼玉東西,拿出來。」三思道:「粗蠢之物,陛下看不得的,改日還要與娘娘復局。天已昏黑,臣要回去了。」中宗道:「今夜且在此用了夜宴,然後回去何妨?」
sān sī tóng zhōng zōng dào nèi shū fáng lǐ, zhǐ jiàn dēng zhú huī huáng, yàn yǐ qí bèi, èr rén zuò le. sān sī dào: wǒ men zěn me yàng chī jiǔ? zhōng zōng xiǎng dào: wǒ qiě bo yī guà, kàn wài yán zhī shì rú hé? biàn dào: zhì gè zhuàng yuán bà! sān sī dào: zhuàng yuán suī hǎo, zhǐ shì liǎng gè rén yǒu hé yì wèi? zhōng zōng dào: nǐ yǔ wǒ zǒng shì qīn qī, wǒ qǐng niáng niáng yǔ shàng guān zhāo yí chū lái, sì rén gòng zhì, qǐ bù yǒu qù. sān sī jiàn shuō, xīn zhōng dà xǐ, dào: miào. zhōng zōng fēn fù zuǒ yòu. zhǐ jiàn wéi hòu yǔ shàng guān zhāo yí, jù sù jìng dǎ bàn, lìng yǒu yī zhǒng niǎo nà yùn zhì, dà jiā zuò le zhì qǐ, bù duō jǐ zhì, zhōng zōng jiù shì yī gè me hún chún, sān rén gǔ zhǎng xiào dào: miào ya! zhuàng yuán hái shì diàn xià zhàn zhe. zhōng zōng dào: hǎo biàn hǎo, zhǐ shì me sè ruò shì chún liù, zài wú rén duó qù. sān sī dào: shuō shén huà lái, yī shì shù zhī shǐ, jué miào de le, suǒ wèi yī yuán fù shǐ, wàn xiàng gēng xīn, kuài fèng yī jù shāng yǔ diàn xià. zhōng zōng yǐn yú, sān rén yòu zhì. shàng guān zhāo yí zhì le sì gè sì, shuō dào: hǎo le, wǒ shì bǎng yǎn. wéi hòu dào: bú yào guǎn bǎng yǎn tàn huā, yě gāi chī yī bēi děng wǒ zhì liù gè sì chū lái, lián diàn xià dū chě xià lái. liǎng gè zài nà lǐ zhì, zhōng zōng xīn shàng xiǎng: cǐ shí chū gēng shí fēn, zěn me hái bù jiàn dòng jìng. ruò shì tā men zuò bù lái, bù rú qiě fàng sān sī huí jiā qù, wǒ jīn jiào rén qù dǎ tīng yī huí. jiù jiào wǎn ér dào: nǐ kàn tā liǎng gè zài zhì, yǒu le tàn huā, wǒ jiù yào kǎo le. wǒ qù yī huí jiù lái.
三思同中宗到內書房裡,只見燈燭輝湟,宴已齊備,二人坐了。三思道:「我們怎麼樣吃酒?」中宗想道:「我且卜一卦,看外延之事如何?」便道:「擲個狀元罷!」三思道:「狀元雖好,只是兩個人有何意味?」中宗道:「你與我總是親戚,我請娘娘與上官昭儀出來,四人共擲,豈不有趣。」三思見說,心中大喜,道:「妙。」中宗吩咐左右。只見韋後與上官昭儀,俱素淨打扮,另有一種裊娜韻致,大家坐了擲起,不多幾擲,中宗就是一個麼渾純,三人鼓掌笑道:「妙呀!狀元還是殿下占着。」中宗道:「好便好,只是麼色;若是純六,再無人奪去。」三思道:「說甚話來,一是數之始,絕妙的了,所謂一元復始,萬像更新,快奉一巨觴與殿下。」中宗飲於,三人又擲。上官昭儀擲了四個四,說道:「好了,我是榜眼。」韋後道:「不要管榜眼探花,也該吃一杯;等我擲六個四出來,連殿下都扯下來。」兩個在那裡擲,中宗心上想:「此時初更時分,怎麼還不見動靜。若是他們做不來,不如且放三思回家去,我今叫人去打聽一回。」就叫婉兒道:「你看他兩個再擲,有了探花,我就要考了。我去一回就來。」
sān sī jiàn zhōng zōng qù le, bǎ yǐ zi yí jìn le wéi hòu, míng suī zhì sè, miǎn bù dé niē shǒu niē jiǎo. zhāo yí zhī qù, xiào dào: niáng niáng, qiè qù kàn kàn wáng yé lái. wéi hòu hèn bù dé zhāo yí qǐ shēn qù le. wéi hòu lián shì nǚ men yě dōu qiǎn kāi, zhèng dài yǔ sān sī zuò xiē gōu dāng, zhǐ jiàn zhāo yí rǎng jiāng jìn lái dào: niáng niáng bù hǎo le! èr rén tīng jiàn, máng zǒu kāi zuò le, wèn dào: yǒu shén me bù hǎo? huà wèi shuō wán, zhǐ jiàn zhōng zōng yǐ zài miàn qián jiào dào: wǔ dà gē, wǒ jiào wǎn ér péi nǐ, zàn qiě hòu biān gé zhōng zuò yī huí ér. sān sī dào: cǐ shí wèi shén rén shēng dǐng fèi? zhōng zōng biàn bǎ zhāng jiǎn zhī děng wǔ rén, yào zhǎn jué zhāng wǔ èr shì, wǒ zài sān quàn tā, bú yào jiā hài yú nǐ, èr zhāng xiǎng yǐ zhū yǐ! sān sī tīng jiàn, máng shuāng xī guì xià dào. wàn suì yé jiù chén zhī mìng! zhǐ jiàn shēn shàng zhàn lì bù yǐ. wéi hòu dào: huáng yé liú nǐ zài cǐ, zì yǒu zhǔ yì, hé bì jīng jù? shuō shí zhǐ jiàn xǔ duō gōng nú, pǎo jìn lái bǐng dào: zhòng chén zài wài, qǐng huáng yé chū qù. zhōng zōng máng jiào wǎn ér, tuī sān sī dào gé zhōng qù le, jí biàn lái dào wài miàn.
三思見中宗去了,把椅子移近了韋後,名雖擲色,免不得捏手捏腳。昭儀知趣,笑道:「娘娘,妾去看看王爺來。」韋後恨不得昭儀起身去了。韋後連侍女們也都遣開,正待與三思做些勾當,只見昭儀嚷將進來道:「娘娘不好了!」二人聽見,忙走開坐了,問道:「有什麼不好?」話未說完,只見中宗已在面前叫道:「武大哥,我叫婉兒陪你,暫且後邊閣中坐一回兒。」三思道:「此時為甚人聲鼎沸?」中宗便把張柬之等五人,要斬絕張、武二氏,我再三勸他,不要加害於你,二張想已誅矣!三思聽見,忙雙膝跪下道。「萬歲爺救臣之命!」只見身上戰慄不已。韋後道:「皇爺留你在此,自有主意,何必驚懼?」說時只見許多宮奴,跑進來稟道:「眾臣在外,請皇爺出去。」中宗忙叫婉兒,推三思到閣中去了,即便來到外面。
yuán lái zhāng jiǎn zhī děng tǒng bīng yǐ dào zhōng gōng, qià hǎo èr zhāng zhèng yǔ wǔ hòu hān qǐn, duǒ bì bù jí, bèi jūn shì men yī dāo yī gè, shuāng shuāng shā le. tài hòu dà jīng, jiǎn zhī děng qǐng tài hòu jí rì qiān rù shàng yáng gōng, qǔ le xǐ shòu, lái jiàn zhōng zōng zòu dào: tài hòu yǐ qiān, yù xǐ yǐ zài cǐ, zhòng chén dōu zài diàn shàng, qǐng bì xià sù dēng bǎo wèi. zhōng zōng shēng diàn, jiǎn zhī děng xiān xiàn shàng xǐ shòu, yòu jiāng zhāng chāng zōng zhāng yì zhī shǒu jí chéng yàn, rán hòu gè guān cháo hè, fù guó hào yuē táng, réng lì wéi hòu wèi huáng hòu, fēng hòu fù yuán zhēn wèi shàng luò wáng, mǔ yáng shì wèi róng guó fū rén. zhāng jiǎn zhī děng wǔ rén, jù fēng wèi wáng. jiǎn zhī dào: wǔ sān sī yī mén, bì yù rú èr zhāng zhī zuì zhū zhī. qián méng bì xià fēn fù, zhǐ de gū miǎn, jīn ruò réng jū wáng wèi, chén děng shí nán yǔ wèi liáo. zhōng zōng tīng le, bù dé yǐ xuē sān sī wáng wèi wèi sī kōng. zhòng rén xiè ēn chū cháo. luò zhōu zhǎng shǐ xuē jì chǎng duì wǔ wáng shuō dào: èr xiōng suī chú, chǎn lù yóu cún, qù cǎo bù chú gēn, zhōng dāng fù shēng. wǔ wáng dào: dà shì yǐ dìng, bǐ yóu jǐ ròu ěr, hé fù néng wèi? jì chǎng tàn dào: sān sī bù sǐ, wǒ bèi bù zhī sǐ suǒ yǐ! zhōng zōng gǎi yuán shén lóng, zūn wǔ hòu hào yuē zé tiān dà shèng huáng dì, fēng dì dàn wèi xiāng wáng, dà shè tiān xià, wàn mín huān yuè.
原來張柬之等統兵已到中宮,恰好二張正與武后酣寢,躲避不及,被軍士們一刀一個,雙雙殺了。太后大驚,柬之等請太后即日遷入上陽宮,取了璽綬,來見中宗奏道:「太后已遷,玉璽已在此,眾臣都在殿上,請陛下速登寶位。」中宗升殿,柬之等先獻上璽綬,又將張昌宗、張易之首級呈驗,然後各官朝賀,復國號曰唐,仍立韋後為皇后,封后父元貞為上洛王,母楊氏為榮國夫人。張柬之等五人,俱封為王。柬之道:「武三思一門,必欲如二張之罪誅之。前蒙陛下吩咐,只得姑免,今若仍居王位,臣等實難與為僚。」中宗聽了,不得已削三思王位為司空。眾人謝恩出朝。洛州長史薛季昶對五王說道:「二凶雖除,產、祿猶存,去草不除根,終當復生。」五王道:「大事已定,彼猶幾肉耳,何復能為?」季昶嘆道:「三思不死,我輩不知死所矣!」中宗改元神龍,尊武后號曰則天大聖皇帝,封弟旦為湘王,大赦天下,萬民歡悅。
tài hòu bèi jiǎn zhī děng qiān dào shàng yáng gōng qù, sī xiǎng qián shì, rú tóng yī mèng, shí cháng liú lèi, huàn bìng qǐ lái, rì jiā chén zhòng. sān sī xīn shàng bù hǎo yì sī, zhǐ de jìn gōng qù wèn hòu, jiàn tài hòu shuì wò, yán sè huáng shòu, bù shèng hài tàn dào: chén yīn duō gù, bù biàn shí cháng jìn gōng, bù yì shèng róng xiāo shòu rú cǐ. biàn bǎ shǒu lái zhe tǐ fǔ mó. tài hòu duì sān sī dào: wǒ de ér ya, nǐ xǔ jiǔ bù jìn lái, kě zhī wǒ bìng yǐ rù gāo máng, zhī zài dàn xī yào zhǎng bié le, bù zhī wǒ zōng zú kě néng bǎo quán fǒu? sān sī dào: bù bì bì xià yōu fán, shèng shàng yǐ miàn xǔ shēng quán wǔ shì, zūn tǐ hái dāng zhuó yì diào shè, zì rán quán yù. sān sī yòu sù zhāng jiǎn zhī děng xiōng è, suǒ yǐ bù néng shí jìn gōng lái, shuō bà dà kū. tài hòu tàn yī shēng dào: ér ya, jìn wén dé wéi hòu yǔ nǐ sī tōng, shèn shì huān ài, nǐ qù sù yǔ tā zhī, jiào tā shè jì, chú cǐ wǔ è, wǒ shǔ kě gāo zhěn yǐ. sān sī diǎn shǒu, tài hòu dào: nǐ qù qǐng huáng shàng lái, wǒ yǒu huà fēn fù tā. sān sī chū qù, yǔ zhōng zōng shuō zhī zhōng zōng máng dào shàng yáng gōng, tài hòu dīng níng le yī huí. guò le liǎng rì, tài hòu jià bēng, zhōng zōng bān zhào tiān xià, zhěng zhì sàng lǐ bù tí.
太后被柬之等遷到上陽宮去,思想前事,如同一夢,時常流淚,患病起來,日加沉重。三思心上不好意思,只得進宮去問候,見太后睡臥,顏色黃瘦,不勝駭嘆道:「臣因多故,不便時常進宮,不意聖容消瘦如此。」便把手來着體撫摩。太后對三思道:「我的兒呀,你許久不進來,可知我病已入膏盲,只在旦夕要長別了,不知我宗族可能保全否?」三思道:「不必陛下憂煩,聖上已面許生全武氏,尊體還當着意調攝,自然痊癒。」三思又訴張柬之等兇惡,所以不能時進宮來,說罷大哭。太后嘆一聲道:「兒呀,近聞得韋後與你私通,甚是歡愛,你去訴與他知,叫他設計,除此五惡,我屬可高枕矣。」三思點首,太后道:「你去請皇上來,我有話吩咐他。」三思出去,與中宗說知;中宗忙到上陽宮,太后叮嚀了一回。過了兩日,太后駕崩,中宗頒詔天下,整治喪禮不題。
qiě shuō sān sī mén xià, bīng bù shàng shū zōng chǔ kè yù shǐ zhōng chéng zhōu lì yòng shì yù shǐ rǎn zǔ yōng tài pú lǐ jùn guāng lù chéng sòng zhī xùn jiān chá yù shǐ yáo shào zhī, wèi zhī ěr mù, shì wèi wǔ gǒu. yǔ wéi hòu wǎn ér rì yè yóu jiǎn zhī děng wǔ wáng bù yǐ. sān sī yīn lìng rén shū huáng hòu huì xíng, bǎng yú tiān jīn qiáo, qǐng jiā fèi chù. zhōng zōng zhī zhī, bù shèng dà nù, mìng jiān chá yù shǐ yáo shào zhī, qióng jiū qí shì. shào zhī zòu yán jìng huī děng wǔ wáng shǐ rén wèi zhī, suī yuē fèi hòu, shí móu dà nì, qǐng zú zhū zhāng jiǎn zhī děng, yǐ xuě huáng hòu zhī fèn. zhōng zōng mìng fǎ sī jié qí zuì àn, jiāng jiǎn zhī děng wǔ míng liú biān yuǎn gè zhōu. sān sī yòu qiǎn rén jiǎo zhì yú tú zhōng shā zhī. sān sī fāng dé fàng xīn, yú shì quán qīng tiān xià, shuí bù jù zhe tā. zhōng zōng yě méi le zhǔ yì, měi shì fǎn qù wèn tā, yì tīng qí jié zhì. kuàng wéi hòu yī xīn ài tā, cháng duì tā shuō dào: wǒ yù rú nǐ gū niáng, zì dé dēng lín bǎo wèi, fāng suì wǒ xīn.
且說三思門下,兵部尚書宗楚客、御史中丞周利用、侍御史冉祖雍、太僕李俊、光祿丞宋之遜、監察御史姚紹之,為之耳目,是為五狗。與韋後、婉兒日夜遊柬之等五王不已。三思陰令人疏皇后穢行,榜於天津橋,請加廢黜。中宗知之,不勝大怒,命監察御史姚紹之,窮究其事。紹之奏言敬暉等五王使人為之,雖曰廢后,實謀大逆,請族誅張柬之等,以雪皇后之憤。中宗命法司結其罪案,將柬之等五名流邊遠各州。三思又遣人矯制於途中殺之。三思方得放心,於是權傾天下,誰不懼着他。中宗也沒了主意,每事反去問他,亦聽其節制。況韋後一心愛他,常對他說道:「我欲如你姑娘,自得登臨寶位,方遂我心。」
wèi zhī hòu shì rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
未知後事如何,且聽下回分解。