strong dǔ xīn gē bǎo ér bó chǒng guān tú huà xiāo hòu sī yóu strong
賭新歌寶兒博寵 觀圖畫蕭後思游
cí yuē:
詞曰:
wǔ mèng chū huí xián xìn bù, zhuǎn guò diāo lán, yòu tīng xīn shēng dù. fēng fēi dié wǔ fēng huí zhù, yīng tí yī huàn qíng nán qù. zuì xiàng huā yīn rì wèi mù, màn bǎ zhū lián, gōu qǐ yóu sī xù. huà shàng tiān yá yíng yì xù, jīn rì méi gè ān pái chù.
午夢初回閒信步,轉過雕欄,又聽新聲度。蜂飛蝶舞風回住,鶯啼一喚情難去。 醉向花陰日未暮,漫把珠簾,鈎起遊絲絮。畫上天涯縈意緒,今日沒個安排處。
diào jì dié liàn huā
調寄《蝶戀花》
fán rén de xīn xìng, zǒng shì jìng zé sī dòng, dòng zé sī jìng. zěn néng gè xiàng xiū zhēn liàn xìng de, rì zuò báo tuán. zhì ruò fù rén niàn tóu, yóu nán shōu shù, chù pín chù fù, rì xī hǎo dòng dàng zhě jù duō, kěn tián jìng de shén shǎo, qí zhōng dàn kàn tā suǒ zhì qū xiàng ěr. zài shuō zhū guì ér hán jùn é yǎo niáng tuǒ niáng. yuán bǎo ér yī bān měi rén, qí zhuǎn dào yuàn hòu xī xuān zhōng zuò xià, yī dì yī gè bǎ nèi xiē xīn xué de cí qū, gòng yǎn chàng le piàn shí. zhū guì ér hū rán shuō dào: zhè xiē qǔ zi, zhǐ guǎn chàng, méi yǒu shén me qù wèi. rú jīn chūn guāng míng mèi, nǐ kàn xuān qián de yáng liǔ qīng qīng, hǎo bù kě ài. wǒ men gè rén, hé bù zì chū xīn sī, jí jǐng tí qíng, chàng yī shuāng yáng liǔ cí ér yào zǐ? yǎo niáng dào: jì rú cǐ, biàn bú yào bái chàng, chàng dé hǎo de, sòng tā míng zhū yī kē chàng bù lái de, fá tā yī xí jiǔ, qǐng zhòng rén hé rú? sì rén dōu dào: shǐ de, shǐ de. tuǒ niáng dào: hái gāi nà gè chàng qǐ? zhū guì ér dào: zhè gè bù jū, yǒu juǎn xiān dì. shuō wèi liǎo, hán jùn é biàn qīng qiāo tán bǎn, xì zhuàn yīng hóu, chàng dào:
凡人的心性,總是靜則思動,動則思靜。怎能個像修真煉性的,日坐薄團。至若婦人念頭,尤難收束,處貧處富,日夕好動盪者俱多,肯恬靜的甚少,其中但看他所志趨向耳。再說朱貴兒、韓俊娥、杳娘、妥娘。袁寶兒一班美人,齊轉到院後西軒中坐下,一遞一個把那些新學的詞曲,共演唱了片時。朱貴兒忽然說道:「這些曲子,只管唱,沒有什麼趣味。如今春光明媚,你看軒前的楊柳青青,好不可愛。我們各人,何不自出心思,即景題情,唱一雙楊柳詞兒要子?」杳娘道:「既如此,便不要白唱,唱得好的,送他明珠一顆;唱不來的,罰他一席酒,請眾人何如?」四人都道:「使得,使得。」妥娘道:「還該那個唱起?」朱貴兒道:「這個不拘,有卷先遞。」說未了,韓俊娥便輕敲檀板,細囀鶯喉,唱道:
yáng liǔ qīng qīng qīng kě lián, yī sī yī sī tuō hán yān.
楊柳青青青可憐,一絲一絲拖寒煙。
hé xū táo lǐ miáo chūn sè, huà chū dōng fēng èr yuè tiān.
何須桃李描春色,畫出東風二月天。
hán jùn é chàng bà, zhòng rén dōu chēng zàn dào: hán jiā jiě jie, chàng dé zhè yàng jīng miào, zhēn gè shì yáng chūn bái xuě, jiào wǒ men rú hé kāi kǒu? hán jùn é dào: jiě jie men bú yào xiào wǒ, shǎo bu dé yào fá yī xí xiāng qǐng. hái wèi shuō wán, zhǐ jiàn tuǒ niáng yě qǐ zhū chún, fān kǒu chǐ, jiāo dí dí de chàng dào:
韓俊娥唱罷,眾人都稱讚道:「韓家姐姐,唱得這樣精妙,真箇是陽春白雪,叫我們如何開口?」韓俊娥道:「姐姐們不要笑我,少不得要罰一席相請。」還未說完,只見妥娘也啟朱唇,翻口齒,嬌嫡嫡的唱道:
yáng liǔ qīng qīng qīng yù mí, jǐ zhī zhǎng suǒ jǐ zhī dī.
楊柳青青青欲迷,幾枝長鎖幾枝低。
bù zhī yíng zhī chūn duō shǎo, rě dé gōng yīng bú zhù tí.
不知縈織春多少,惹得宮鶯不住啼。
tuǒ niáng chàng bì, dà jiā yòu chēng zàn le yī huì, zhū guì ér fāng cái qīng tūn màn tǔ, liáo liáo lì lì, chàng jiāng qǐ lái dào:
妥娘唱畢,大家又稱讚了一會,朱貴兒方才輕吞慢吐,嘹嘹嚦嚦,唱將起來道:
yáng liǔ qīng qīng jǐ wàn zhī, zhī zhī dōu jiě jì xiāng sī
楊柳青青幾萬枝,枝枝都解寄相思
gōng zhōng nà yǒu xiāng sī qí, xián guà chūn fēng àn zhòu méi.
宮中那有相思奇,閒掛春風暗皺眉。
guì ér chàng wán, dà jiā shuō dào: hái shì guì jiě jie chàng dé yǒu xiē fēng yùn. guì ér xiào dào: miǎn qiáng sāi zé, yǒu shén me fēng yùn. yīn jiāng shǒu zhǐ zhe yǎo niáng bǎo ér shuō dào: nǐ men qiě tīng tā liǎng gè xiǎo jiě jie chàng lái, fāng jiàn qù wèi. yǎo niáng wēi xiào le yī xiào, qīng qīng de diào le xiāng hóu, rú xiāo rú guǎn de chàng dào:
貴兒唱完,大家說道:「還是貴姐姐唱得有些風韻。」貴兒笑道:「勉強塞責,有什麼風韻。」因將手指着杳娘、寶兒說道:「你們且聽他兩個小姐姐唱來,方見趣味。」杳娘微笑了一笑,輕輕的調了香喉,如簫如管的唱道:
yáng liǔ qīng qīng bù wǎn chūn, chūn róu hǎo sì xiǎo yāo shēn.
楊柳青青不綰春,春柔好似小腰身。
màn yán gōng lǐ wú chóu hèn, xiǎng dào chūn fēng chóu shā rén.
漫言宮裡無愁恨,想到春風愁殺人。
yǎo niáng chàng bà, dà jiā chēng zàn dào: fēng liú yùn jí, yòu yǒu gǎn kǎi, qí shí yào ràng cǐ qū. yǎo niáng dào: bú yào xiū rén, qiě tīng yuán jiě jie de jiā yīn. bǎo ér dào: wǒ shì xīn xué de, rú hé chàng dé? sì rén dào: dà jiā dōu hú luàn chàng le, piān nǐ néng gē shàn chàng de, dào yào qiān xùn? bǎo ér zhēn gè shì huì jiā bù máng, shǒu zhí hóng yá, màn màn de bǎ shēng róng zhèn dìng, fāng cái tǔ è yún zhī diào, fā rào liáng zhī yīn, wǎn wǎn de chàng dào:
杳娘唱罷,大家稱讚道:「風流蘊藉,又有感慨,其實要讓此曲。」杳娘道:「不要羞人,且聽袁姐姐的佳音。」寶兒道:「我是新學的,如何唱得?」四人道:「大家都胡亂唱了,偏你能歌善唱的,到要謙遜?」寶兒真箇是會家不忙,手執紅牙,慢慢的把聲容鎮定,方才吐遏雲之調,發繞樑之音,婉婉的唱道:
yáng liǔ qīng qīng yā jìn mén, fān fēng guà yuè yù xiāo hún. mò kuā zì jǐ chūn qíng tài, bàn shì huáng jiā yǔ lù ēn.
楊柳青青壓禁門,翻風褂月欲銷魂。莫夸自己春情態,半是皇家雨露恩。」
bǎo ér chàng wán, dà jiā jù gè chēng zàn. zhū guì ér shuō dào: ruò lùn gē hóu wǎn zhuǎn, yīn lǜ bù chà, zì yǎn duān zhèng, dà jiā yě chà bù duō ér ruò lùn cí yì zhī miào, què shì yuán bǎo ér de bù wàng jūn ēn, dà yǒu shēn qíng, wǒ men jiē bù jí yě. dà jiā dōu gāi qǔ míng zhū xiāng sòng. bǎo ér xiào dào: zhòng jiě jie xiū de qǔ xiào, miǎn de fá jiù gòu le, hái gǎn yào shén me míng zhū? xiū sǐ, xiū sǐ. yǎo niáng dào: guǒ rán shì yuán jiě jie chàng dé cí qíng jù miào, wǒ men dà jiā gāi fá.
寶兒唱完,大家俱各稱讚。朱貴兒說道:「若論歌喉婉轉,音律不差,字眼端正,大家也差不多兒;若論詞意之妙,卻是袁寶兒的不忘君恩,大有深情,我們皆不及也。大家都該取明珠相送。」寶兒笑道:「眾姐姐休得取笑,免得罰就夠了,還敢要什麼明珠?羞死,羞死。」杳娘道:「果然是袁姐姐唱得詞情俱妙,我們大家該罰。」
zhòng měi rén zhèng zhēng rǎng jiān, zhǐ jiàn yáng dì cóng píng fēng bèi hòu, zhuǎn jiāng chū lái, xiào shuō dào: nǐ men hǎo dà dǎn, zěn me mán le zhèn, zài zhè lǐ dǔ gē? zhòng měi rén kàn jiàn le yáng dì, dōu xiào jiāng qǐ lái shuō dào: qiè děng zài cǐ dǔ gē, hú zhōu de gē ér yào zǐ, bù qī bèi wàn suì tīng jiàn. yáng dì dào: zhèn yǐ tīng le duō shí yǐ! yuán lái yáng dì yī jué shuì xǐng, bù jiàn le bǎo ér, máng wèn zuǒ yòu, duì dào: zài hòu yuàn xuān zi lǐ, yǔ zhòng měi rén yǎn chàng qù le. yáng dì suì qiāo qiāo zǒu lái. jiāng dào xuān qián, tīng jiàn zhòng měi rén, shuō yě yǒu, xiào yě yǒu, kǒng dǎ duàn le tā men xìng tóu, suì bù jìn xuān, dào zhuǎn guò xuān hòu, duǒ zài píng fēng lǐ miàn, zhāng tā men yào yú, gù zhè xiē gē ér, jù yī yī tīng dé míng bái, dāng xià shuō dào: nǐ men bú yào zhēng lùn, kuài lái tīng zhèn tì nǐ men píng dìng. zhòng měi rén zhēn gè dōu zǒu dào miàn qián.
眾美人正爭嚷間,只見煬帝從屏風背後,轉將出來,笑說道:「你們好大膽,怎麼瞞了朕,在這裡賭歌?」眾美人看見了煬帝,都笑將起來說道:「妾等在此賭歌,胡謅的歌兒要子,不期被萬歲聽見。」煬帝道:「朕已聽了多時矣!」原來煬帝一覺睡醒,不見了寶兒,忙問左右,對道:「在後院軒子裡,與眾美人演唱去了。」煬帝遂悄悄走來。將到軒前,聽見眾美人,說也有,笑也有,恐打斷了他們興頭,遂不進軒,到轉過軒後,躲在屏風裡面,張他們要於,故這些歌兒,俱一一聽得明白,當下說道:「你們不要爭論,快來聽朕替你們評定。」眾美人真箇都走到面前。
yáng dì kàn zhe zhū guì ér hán jùn é tuǒ niáng yǎo niáng shuō dào: nǐ men sì gè, cí yì fēng liú, gē shēng qīng liàng, yě dōu shì děng xián nán dé. yòu jiāng shǒu zhǐ zhe yuán bǎo ér dào: nǐ zhè gè xiǎo nī zǐ, xué dé jǐ shí chàng, jiù xiǎo dé qiǎn cí lì yì, yòu niàn huáng jiā yǔ lù zhī ēn, zhēn gè cōng míng mǐn huì, kě xǐ kě ài. bǎo ér yě bù dá yīng, zhǐ shì hān hān de xī xiào. yáng dì yòu dào: nǐ men dào shuǎ dé yǒu qù, dōu gāi zhòng shǎng. suì jiào zuǒ yòu, qǔ wú líng shǔ jǐn, měi rén liǎng duān, bǎo ér jiā shǎng míng zhū liǎng kē, shuō dào: nǐ jì niàn huáng jiā de yǔ lù, yǔ lù bù dé bù piān hòu yú nǐ. bǎo ér zhǐ yǔ zhòng rén yī qí xiè ēn, shuō: wàn suì píng lùn jí gōng. yáng dì dà xǐ, zhèng yù fēn fù kàn yàn lái, hū wén gé qiáng yǐn yǐn yǒu xǔ duō xiào shēng, jiāng jìn xuān lái. zuǒ yòu bào dào: zhòng fū rén lái le.
煬帝看着朱貴兒、韓俊娥、妥娘、杳娘說道:「你們四個,詞意風流,歌聲清亮,也都是等閒難得。」又將手指着袁寶兒道:「你這個小妮子,學得幾時唱,就曉得遣詞立意,又念皇家雨露之恩,真箇聰明敏慧,可喜可愛。」寶兒也不答應,只是憨憨的嘻笑。煬帝又道:「你們到耍得有趣,都該重賞。」遂叫左右,取吳綾蜀錦,每人兩端,寶兒加賞明珠兩顆,說道:「你既念皇家的雨露,雨露不得不偏厚於你。」寶兒只與眾人一齊謝恩,說:「萬歲評論極公。」煬帝大喜,正欲吩咐看宴來,忽聞隔牆隱隱有許多笑聲,將近軒來。左右報道:「眾夫人來了。」
yáng dì jiàn shuō, xiào duì zhòng měi rén dào: nǐ men bǎ zhèn cáng zhe, dài tā men lái, zhǐ shuō zhèn bù zài zhè lǐ. hán jùn é dào: jiào qiè děng cáng wàn suì dào nà lǐ qù? zhū guì ér dào: zuǒ shǒu duǎn píng hòu, kě yǐ cáng dé. yáng dì dào: xià shēn lòu chū bù hǎo. yǎo niáng dào: jiǎ shān hòu bā jiāo yīn lǐ dǎo hǎo. yáng dì dào: tǎng huò yī zhèn fēng lái, chuī dào le yè ér, jiù kàn jiàn le, yě bù hǎo. yuán bǎo ér xiào dào: yǒu biàn yǒu yī gè suǒ zài, zhǐ pà wàn suì bù hǎo yì sī. yáng dì xiào dào: xiǎo yóu zuǐ, kuài shuō lái, bú yào dān gē le gōng fū. guì ér bǎ shǒu zhǐ zhe yòu shǒu bì shàng yī kǒu bì chú dào: zhè nèi zhōng shèn shì guǎng kuò, shàng biān yòu yǒu diāo huā, kě yǐ kàn wài, yòu bù mèn rén, bú yào shuō wàn suì yī gè, zài yǒu yī gè péi jià, yì kě róng dé. yáng dì jiàn shuō, diǎn tóu xiào dào: miào, nǐ men kuài kāi le, dài zhèn duǒ jìn qù. zhòng rén máng bǎ chú mén zhǎn kāi, yáng dì qīng shēn yī yuè, shǎn jìn lǐ tóu qù le. zhòng měi rén réng rán guān hǎo, bǎ qū xū kòu shàng.
煬帝見說,笑對眾美人道:「你們把朕藏着,待他們來,只說朕不在這裡。」韓俊娥道:「叫妾等藏萬歲到那裡去?」朱貴兒道:「左首短屏後,可以藏得。」煬帝道:「下身露出不好。」杳娘道:「假山後芭蕉陰里倒好。」煬帝道:「倘或一陣風來,吹倒了葉兒,就看見了,也不好。」袁寶兒笑道:「有便有一個所在,只怕萬歲不好意思。」煬帝笑道:「小油嘴,快說來,不要耽擱了工夫。」貴兒把手指着右首壁上一口壁廚道:「這內中甚是廣闊,上邊又有雕花,可以看外,又不悶人,不要說萬歲一個,再有一個陪駕,亦可容得。」煬帝見說,點頭笑道:「妙,你們快開了,待朕躲進去。」眾人忙把櫥門展開,煬帝輕身一躍,閃進裡頭去了。眾美人仍然關好,把屈戌扣上。
bù yī shí, qī bā wèi fū rén, xié zhuó shǒu xiào jìn xuān lái. zhǐ jiàn zhòng měi rén dōu zhàn zài nà lǐ, sì wéi yī kàn, bìng bù jiàn yáng dì. míng xiá yuàn yáng fū rén dào: wàn suì bù zài zhè lǐ. qīng xiū yuàn qín fū rén wèn zhòng měi rén dào: wàn suì nà lǐ qù le? zhòng měi rén shuō dào: bù xiǎo dé. chén guāng yuàn zhōu fū rén dào: bǎo niǎn shàng tíng zài yuàn wài, gōng rén men dōu shuō zài xī xuān lǐ, nán dào wàn suì yǒu yǐn shēn fǎ de, jiù bù jiàn le? jǐng míng yuàn liáng fū rén xiào duì yuán bǎo ér dào: bié de shuō bù xiǎo de yě jiù bà le, nǐ shì shí kè yào shì fèng de, qǐ bù zhī wàn suì zài hé chù. ruò cáng zài nà lǐ, kuài xiē shuō chū lái, bù rán wǒ men dà jiā yào dòng shǒu le. bǎo ér hān hān de dá dào: wǒ yī gè wá wa jiā, zěn biàn kě yǐ cáng dé wàn suì? yíng huī yuàn luó fū rén xiào dào: hǎo yī gè wá wa jiā! zhǐ pà lái nián zhè shí hòu, yào zuò niáng le. zhòng fū rén dōu xiào qǐ lái. qiū shēng yuàn xuē fū rén dào: bú shì zhè děng jiǎng, wǒ yǒu gè fǎ zài cǐ. tā men shì bù kěn shuō de le, wǒ men mò ruò jiāng bǎo ér zhè nī zǐ jié le qù. wàn suì shì shí kè shǎo tā bù dé, tā bù jiàn le, tā zì rán yào xún dào wǒ men yuàn lǐ lái de, hé xū cǐ shí xìng jí? zhòng fū rén dōu dào: yǒu lǐ, yǒu lǐ. zhèng yào dà jiā dòng shǒu, cuì huá yuàn huā fū rén zhǐ jiàn bì chú lǐ biān yī yǐng, biàn dào: wàn suì zài zhè lǐ, wǒ xún zhe le. máng bǎ bì chú qū xū chú qù, zhèng yào kāi mén, tīng jiàn lǐ biān gé zhī zhī xiào shēng, tiào chū yī gè yáng dì lái, pāi shǒu dà xiào dào: hǎo ya, zhòng fēi zǐ yào jié zhèn kě rén qù, shì hé dào lǐ? wén ān yuàn dí fū rén xiào dào: xìng kuī xuē fū rén de miào cè, jī dòng tiān yán, fāng cái xiè lòu, bù rán zhī dào zhè lǐ tóu shì fèng chí, nà xiǎo dé dǎo shì gè néng lóng kū. zhòng fū rén yǔ zhòng měi rén dōu dà xiào qǐ lái.
不一時,七八位夫人,攜着手笑進軒來。只見眾美人都站在那裡,四圍一看,並不見煬帝。明霞院楊夫人道:「萬歲不在這裡。」清修院秦夫人問眾美人道:「萬歲那裡去了?」眾美人說道:「不曉得。」晨光院周夫人道:「寶輦尚停在院外,宮人們都說在西軒里,難道萬歲有隱身法的,就不見了?」景明院梁夫人笑對袁寶兒道:「別的說不曉得也就罷了,你是時刻要侍奉的,豈不知萬歲在何處。若藏在那裡,快些說出來,不然我們大家要動手了。」寶兒憨憨的答道:「我一個娃娃家,怎便可以藏得萬歲?」迎暉院羅夫人笑道:「好一個娃娃家!只怕來年這時候,要做娘了。」眾夫人都笑起來。秋聲院薛夫人道:「不是這等講,我有個法在此。他們是不肯說的了,我們莫若將寶兒這妮子劫了去。萬歲是時刻少他不得,他不見了,他自然要尋到我們院裡來的,何須此時性急?」眾夫人都道:『有理,有理。」正要大家動手,翠華院花夫人只見壁櫥裡邊一影,便道:「萬歲在這裡,我尋着了。」忙把壁櫥屈戌除去,正要開門,聽見裡邊格吱吱笑聲,跳出一個煬帝來,拍手大笑道:「好呀,眾妃子要劫朕可人去,是何道理?」文安院狄夫人笑道:「幸虧薛夫人的妙策,激動天顏,方才泄漏,不然只道這裡頭是鳳池,那曉得倒是個能龍窟。」眾夫人與眾美人都大笑起來。
yáng dì duì zhòng fū rén wèn dào: nǐ men zhè yī huǒ, wèi shén me yóu dào zhè lǐ lái? qín fū rén dào: wěi děng jù yǒu ěr bào fǎ, xiǎo dé bì xià zài zhè lǐ píng pǐn gē cí, qiè děng yì gǎn lái suí xǐ suí xǐ. xuē fū rén wèn dào: tā men gē de shì xīn cí shì jiù qū? yáng dì biàn bǎ wǔ gè měi rén de yáng liǔ cí, zhú gè shù yǔ zhòng fū rén tīng. zhōu fū rén dào: tā men dào wán dé yǒu xiē yì sī, wǒ men yì gāi xún gè tí mù lái zuò zuò, xiāo qiǎn sháo huá, qiáng rú qù mǒ pái xià qí, cāi mí xíng lìng. yáng dì xiào dào: tí mù bù jū, jiù zhòng fēi zǐ gè rén xiě huái fù zhì, hé bì bié qù sōu qiú. qiū fū rén dào: tí mù suī hǎo, zhǐ shì rú jīn xiàn zài zhǐ yǒu qiè děng bā rén, wàn suì hé bù lián tā men yī fā qù xuān le lái, yǐ jiàn shí liù yuàn duō yǒu yín yǒng, fāng chéng gè shī wén huì jí, dà jiā yǒu xìng. yáng dì dào: fēi zǐ zhī lùn shèn jiā. jiào zuǒ yòu jìn shì men: kuài xiē qù xuān nà bā yuàn fū rén lái. gōng rén lǐng zhǐ, rú fēi de fēn tóu qù le. zhèng shì:
煬帝對眾夫人問道:「你們這一夥,為什麼游到這裡來?」秦夫人道:「委等俱有耳報法,曉得陛下在這裡評品歌詞,妾等亦趕來隨喜隨喜。」薛夫人問道:「他們歌的是新詞是舊曲?」煬帝便把五個美人的楊柳詞,逐個述與眾夫人聽。周夫人道:「他們到頑得有些意思,我們亦該尋個題目來做做,消遣韶華,強如去抹牌下棋,猜謎行令。」煬帝笑道:「題目不拘,就眾妃子各人寫懷賦志,何必別去搜求。」秋夫人道:「題目雖好,只是如今現在只有妾等八人,萬歲何不連他們一發去宣了來,以見十六院多有吟詠,方成個詩文會集,大家有興。」煬帝道:「妃子之論甚佳。」叫左右近侍們:「快些去宣那八院夫人來。」宮人領旨,如飛的分頭去了。正是:
héng chén jǐn zhàng lán gān nèi, jǐn xī jiāng yún hàn mò zhōng.
橫陳錦障欄杆內,盡吸江雲翰墨中。
bù yī shí, zhǐ jiàn zhòng fū rén duō dǎ bàn dé xiān yán wǔ mèi, niǎo niǎo pīng pīng, qí zǒu jìn xuān lái, jiàn guò le yáng dì, yòu jiàn le bā wèi fū rén. yáng dì yī kàn, zhǐ yǒu liù rén, shǎo le liǎng wèi: yí fèng yuàn lǐ fū rén, bǎo lín yuàn shā fū rén, biàn wèn dào: wèi hé qìng ér bù lái? qǐ yīn yuàn xià fū rén xiào dào: lǐ fū rén me, shì bì xià bú dào tā yuàn lǐ qù lín xìng, hài le xiāng sī bìng lái bù dé. yáng dì xiào dào: bié yàng bìng, zhèn bù huì yī, wéi xiāng sī bìng, zhèn shǒu dào bìng chú. yòu wèn dào: shā fēi zǐ wèi hé yě bù lái? jiàng yáng yuàn jiǎ fū rén dào: tā shuō shēn zi yǒu xiē chà yì, kàn dòng dàn de yě jiù lái. yòu dào: bì xià xuān qiè děng lái, yǒu hé shèng yù? qín fū rén dào: bì xià yīn zhòng měi rén dǔ chàng xīn cí, yě yào mìng tí, jiào qiè děng huò shī huò cí, dà jiā zuò yī shǒu tí mù, gè rén huò xiě jǐng huò gǎn huái, suí yì kě zuò. jī zhēn yuàn fán fū rén duì yáng dì dào: tā men yín fēng nòng yuè guàn de, qiè què bǐ yàn huāng shū, kǒng zuò chū lái fǎn wū lóng mù. yáng dì dào: zhè yě bù guò shì yī shí zhī xìng, hú lián jǐ jù xiāo qiǎn, fēi zǐ hé xū guò xùn? yǐng wén yuàn xiè fū rén dào: ruò yào kǎo wén, bì xū dìng gè yōu liè shǎng fá. rén zhì yuàn jiāng fū rén dào: zhǔ sī zì rán shì bì xià le, dàn qiè shǎng zé bù gǎn wàng, fá zé dāng rú hé? huā fū rén dào: shǎng zé gè shū míng zhū yī kē, yǐ zèng yuán kuí fá zé sòng zhǔ sī dào tā yuàn lǐ qù, zhēn jiǔ tā yī yè, zài kǎo. qín fū rén dào: zhè děng shuō, rén rén qù zuò wāi shī, zài wú hǎo yín yǒng le. hé míng yuàn jiāng fū rén dào: bú shì zhè děng jiǎng, ruò shì zuò dé wǔ de, yào fá tā bèi jiǔ yī xí, yǐ zuò jìng rì huān ruò shì zuò dé qí sī huàn xiǎng, qīng xīn zhōng shì de, dà jiā sòng zhǔ sī dào tā yuàn lǐ qù, huān yú yī yè. zhōu fū rén xiào dào: zhào yī nǐ shuō, wǒ shì zài bù zhān yǔ lù de le.
不一時,只見眾夫人多打扮得鮮妍嫵媚,裊裊娉娉,齊走進軒來,見過了煬帝,又見了八位夫人。煬帝一看,只有六人,少了兩位:儀鳳院李夫人,寶林院沙夫人,便問道:「為何慶兒不來?」綺陰院夏夫人笑道:「李夫人麼,是陛下不到他院裡去臨幸,害了相思病來不得。」煬帝笑道:「別樣病,朕不會醫,惟相思病,朕手到病除。」又問道:「沙妃子為何也不來?」降陽院賈夫人道:「他說身子有些詫異,看動彈得也就來。」又道:「陛下宣妾等來,有何聖諭?」秦夫人道:「陛下因眾美人賭唱新詞,也要命題,叫妾等或詩或詞,大家做一首題目,各人或寫景或感懷,隨意可做。」積珍院樊夫人對煬帝道:「他們吟風弄月慣的,妾卻筆硯荒疏,恐做出來反污龍目。」煬帝道:「這也不過適一時之興,胡連幾句消遣,妃子何須過遜?」影紋院謝夫人道:「若要考文,必須定個優劣賞罰。」仁智院姜夫人道:「主司自然是陛下了,但妾賞則不敢望,罰則當如何?」花夫人道:「賞則各輸明珠一顆,以贈元魁;罰則送主司到他院裡去,針灸他一夜,再考。」秦夫人道:「這等說,人人去做歪詩,再無好吟詠了。」和明院姜夫人道:「不是這等講,若是做得五的,要罰他備酒一席,以作竟日歡;若是做得奇思幻想,清新中式的,大家送主司到他院裡去,歡娛一夜。」周夫人笑道:「照依你說,我是再不沾雨露的了。」
yáng dì tīng jiàn zhòng fū rén yì lùn, dà xiào bù zhǐ, biàn dào: zhòng fēi zǐ bù bì zhēng lùn, hǎo dǎi zuò le, zhèn zì yǒu gōng píng. yú shì zhòng fū rén xiào jiāng xià lái, xiàng yáng dì gào zuò le, biàn sì sàn qù, gè zhàn le zuò wèi. zhuō shàng yù xiān shè xià yàn yī fāng, bǐ yī zhī, yī fú huā jiān. dà jiā jìng qiāo qiāo níng zuò gòu sī. yáng dì zuò zài zhōng jiān, sì tuán guān kàn: yě yǒu shǒu tuō zhe xiāng sāi yě yǒu pín cù le huà méi yě yǒu kàn zháo dì nòng qún dài de yě yǒu zhí zhe bǐ yǎng tiān xiǎng de yǒu jǐ gè yǐ biàn lán gān yǒu jǐ gè huǎn bù huā yīn yǒu de yǎo zhe zhǐ zhǎo, wēi wēi yín yǒng yǒu de bào zhe hù xī, qīng qīng dāi sī. yáng dì kàn le zhè xiē jiā rén de tài dù, bù jué xīn dàng shén xìn, rěn bú zhù lì qǐ shēn lái, hǎo xiàng yuán xiāo zǒu mǎ dēng, tuán tuán de zài zhōng jiān zhuǎn, wǎng dōng biān qù mó yī mó mò, wǎng xī biān lái zhèn yī zhèn jiān nà biān qù yǐ zhe zhuō, qù yī qù huā róng zhè biān lái kào zhe yǐ, chèn yī chèn xiāng jiān. zhuǎn dào tíng zhōng, yòu shě bù dé zhè lǐ jǐ gè chū shén mó nǐ zǒu jìn xuān lǐ, yòu yào kàn wài biān zhè jǐ gè xīn qíng. yǐn de yī gè fēng liú tiān zǐ, rú tóng zhàn tái shàng de kuǐ lěi, tí jìn tí chū.
煬帝聽見眾夫人議論,大笑不止,便道:「眾妃子不必爭論,好歹做了,朕自有公評。」於是眾夫人笑將下來,向煬帝告坐了,便四散去,各占了坐位。桌上預先設下硯一方,筆一枝,一幅花箋。大家靜悄悄凝坐構思。煬帝坐在中間,四團觀看:也有手托着香腮;也有顰蹙了畫眉;也有看着地弄裙帶的;也有執着筆仰天想的;有幾個倚遍欄杆;有幾個緩步花陰;有的咬着指爪,微微吟詠;有的抱着護膝,卿卿呆思。煬帝看了這些佳人的態度,不覺心蕩神信,忍不住立起身來,好像元宵走馬燈,團團的在中間轉,往東邊去磨一磨墨,往西邊來鎮一鎮箋;那邊去倚着桌,覷一覷花容;這邊來靠着椅,襯一襯香肩。轉到庭中,又捨不得這裡幾個出神摹擬;走進軒里,又要看外邊這幾個心情。引得一個風流天子,如同戰台上的傀儡,題進題出。
zhèng dé yì zhī shí, zhǐ jiàn yī gè nèi jiān jìn lái zòu dào: niáng niáng jiàn mù lán tíng shàng, bǎi huā shèng kāi, qiǎn chén qǐng wàn suì yù jià shǎng wán. yáng dì jiàn shuō biàn dào: mù lán tíng shàng, yě yǒu jǐng zhì, zì cóng yǒu le xī yuàn, xǔ jiǔ bù céng qù yóu, zhǐ shì cǐ kè zhòng fū rén zài zhè lǐ tí shī kàn huā, míng rì bà. nèi jiān dào: niáng niáng yǐ xuǎn jìn mù lán tíng qù le, zhuān hòu wàn suì jià lín. dí fū rén qǐ shēn, duì yáng dì shuō dào: qiè děng zuò shī, yuán méi shén yào jǐn, bì xià hái shì jìn gōng qù de shì, bú yào yīn le qiè men fú le niáng niáng de xìng. yáng dì chén yín le yī huí, shuō dào: jì rú cǐ, fēi zǐ men tóng qù zǒu zǒu hé rú? luó fū rén dào: shǐ bù dé, niáng niáng yòu méi yǒu zhǐ huàn qiè men, qiè děng chéng duì de jìn gōng qù, bù wéi bù néng còu qí huān, fǎn qǔ qí yàn le. yáng dì diǎn tóu dào: yě shuō dé shì, dài zhèn qù kàn guāng jǐng hǎo, zài chāi rén lái xuān nǐ men lái chí. rú jīn dà jiā qiě zài zhè lǐ gòu sī wán tí. shuō le qǐ shēn, zhòng fū rén sòng chū xuān lái, yáng dì biàn zhǐ zhù dào: zhòng fēi zǐ gè zì qù gàn zhèng shì, bú yào luàn le wén sī. zhòng fū rén yīng mìng jìn xuān.
正得意之時,只見一個內監進來奏道:「娘娘見木蘭庭上,百花盛開,遣臣請萬歲御駕賞玩。」煬帝見說便道:「木蘭庭上,也有景致,自從有了西苑,許久不曾去游,只是此刻眾夫人在這裡題詩看花,明日罷。」內監道:「娘娘已選進木蘭庭去了,專候萬歲駕臨。」狄夫人起身,對煬帝說道:「妾等做詩,原沒甚要緊,陛下還是進宮去的是,不要因了妾們拂了娘娘的興。」煬帝沉吟了一回,說道:「既如此,妃子們同去走走何如?」羅夫人道:「使不得,娘娘又沒有旨喚妾們,妾等成隊的進宮去,不惟不能湊其歡,反取其厭了。」煬帝點頭道:「也說得是,待朕去看光景好,再差人來宣你們來遲。如今大家且在這裡構思完題。」說了起身,眾夫人送出軒來,煬帝便止住道:「眾妃子各自去干正事,不要亂了文思。」眾夫人應命進軒。
yáng dì jiàn zhòng měi rén dōu zài xuān wài, shuō dào: nǐ men zǒng shì xián zhe, suí zhèn qù yóu shǎng piàn shí. bǎo ér děng wǔ rén, huān xǐ bù shèng, suí yáng dì shàng le yù niǎn, zhuǎn guò xī xuān, yòu xíng guò le míng xiá chén guāng èr yuàn, jiāng dào cuì huá chén yù shān zuǐ kǒu, zhǐ jiàn yī liàng xiǎo chē ér, yíng jiāng shàng lái. yáng dì zǐ xì yī kàn, què shì yí fèng yuàn lǐ fū rén. lǐ fū rén wàng jiàn le yáng dì de yù niǎn, máng xià chē lái, fǔ fú niǎn qián. yáng dì bǎ shǒu fú tā qǐ lái dào: hǎo ya, nǐ duǒ dào zhè shí hòu fāng lái? xià fēi zǐ shuō nǐ hài le xiāng sī bìng, zhèn zhèng yào lái tì nǐ zhěn zhì. lǐ fū rén xiào dào: bì xià nà yǒu xián gōng fū lái, jiāng ǒu ěr shāng chūn tān shuì lái chí, wàng bì xià shù zuì, bù zhī xuān qiè děng zài hé chù gòng fèng? yáng dì biàn bǎ měi rén dǔ gē, zhòng fēi zǐ yě xiǎng yín shī, zhèn jiào tā men gè zì xiě huái zài xī xuān zhōng tí yǒng, rú jīn yīn mù lán tíng shàng huā kāi, huáng hòu lái qǐng, bù dé bù qù zǒu zāo, shuō le yī biàn. lǐ fū rén dào: jì shì bì xià yào jìn gōng qù le, qiè yòu dào xī xuān qù yǒu shèn xìng zhì, bù rú réng huí yuàn qù, zuò le shī chéng shàng yù lǎn biàn liǎo. yáng dì dào: fēi zǐ jì shì tǐ zhōng qiàn ān, shī cí jīn rì bù zuò, hòu rì yì kě bǔ dé, méi shén yào jǐn, dào bù rú tóng zhèn jìn gōng qù kàn yī kàn huā, yè jiān zhèn jiù dào nǐ yuàn zhōng xiē le, zhèn hái yǒu huà duì nǐ shuō. lǐ fū rén bù gǎn tuī cí. yáng dì lā lǐ fū rén tóng zuò le yù niǎn, qīn qīn qiē qiē, yòu shuō le xǔ duō tǐ jǐ huà.
煬帝見眾美人都在軒外,說道:「你們總是閒着,隨朕去游賞片時。」寶兒等五人,歡喜不勝,隨煬帝上了玉輦,轉過西軒,又行過了明霞、晨光二院,將到翠華陳玉山嘴口,只見一輛小車兒,迎將上來。煬帝仔細一看,卻是儀鳳院李夫人。李夫人望見了煬帝的玉輦,忙下車來,俯伏輦前。煬帝把手扶他起來道:「好呀,你躲到這時候方來?夏妃子說你害了相思病,朕正要來替你診治。」李夫人笑道:「陛下那有閒工夫來,姜偶爾傷春貪睡來遲,望陛下恕罪,不知宣妾等在何處供奉?」煬帝便把美人賭歌,眾妃子也想吟詩,朕叫他們各自寫懷在西軒中題詠,如今因木蘭庭上花開,皇后來請,不得不去走遭,說了一遍。李夫人道:「既是陛下要進宮去了,妾又到西軒去有甚興致,不如仍回院去,做了詩呈上御覽便了。」煬帝道:「妃子既是體中欠安,詩詞今日不做,後日亦可補得,沒甚要緊,到不如同朕進宮去看一看花,夜間朕就到你院中歇了,朕還有話對你說。」李夫人不敢推辭。煬帝拉李夫人同坐了玉輦,親親切切,又說了許多體己話。
bù yī shí yǐ dào gōng zhōng, xiāo hòu jiē zhù. lǐ fū rén jiàn guò le xiāo hòu. xiāo hòu duì yáng dì dào: qiè jiàn mù lán tíng shàng, wàn huā qí fàng, gù chà nú bì men yíng qǐng bì xià yī shǎng. yòu duì lǐ fū rén dào: qián rì chéng fū rén chà gōng rén lái hòu wèn, yòu chéng jiàn huì huā chuàn, chuān zhā dé shén qiǎo, liǎng rì zhèng zài zhè lǐ xiǎng niàn, jīn rì tóng lái, zhèng qiè wǒ xīn. lǐ fū rén dào: wēi wù xiào shùn niáng niáng, hé zú jì huái. yáng dì dào: zhèn jiǔ bú dào mù lán tíng, zhèng yào yī yóu, bù xiǎng yù qī yì yǒu tóng xīn. sān rén yī tóu shuō, yī tóu zǒu, xū yú zhī jiān, zǎo dào mù lán tíng shàng. yáng dì sì wéi yī kàn, zhǐ jiàn qiān huā wàn huì, cù cù jù kāi. zhēn gè shì:
不一時已到宮中,蕭後接住。李夫人見過了蕭後。蕭後對煬帝道:「妾見木蘭庭上,萬花齊放,故差奴婢們迎請陛下一賞。」又對李夫人道:「前日承夫人差宮人來候問,又承見惠花釧,穿扎得甚巧,兩日正在這裡想念,今日同來,正愜我心。」李夫人道:「微物孝順娘娘,何足記懷。」煬帝道:「朕久不到木蘭庭,正要一游,不想御妻亦有同心。」三人一頭說,一頭走,須臾之間,早到木蘭庭上。煬帝四圍一看,只見千花萬卉,簇簇俱開。真箇是:
huáng jiā fù guì rú tiān dì, jìn nèi fán huá shèng wàn fāng.
皇家富貴如天地,禁內繁華勝萬方。
yáng dì yǔ xiāo hòu zhòng rén, sì xià lǐ yóu shǎng le yī huì fāng dào tíng shàng lái yǐn jiǔ. xiāo hòu wèn dào: bì xià zài yuàn zhōng zuò hé shǎng wán, què bèi qiè yāo lái? yáng dì dào: zhèn ǒu rán shuì qǐ, jiàn zhū guì ér děng duǒ zài yuàn hòu xuān zi lǐ, dǔ chàng gē ér yào zǐ, bèi zhèn qiè tīng le bàn rì, dào chàng dé yǒu xiē qù wèi. xiāo hòu dào: zěn yàng yǒu qù? yáng dì suì bǎ zhòng měi rén rú hé chàng rú hé dǔ yǔ zì jiā rú hé píng dìng, xì xì shù le. xiāo hòu kàn zhòng měi rén shuō dào: nǐ men jì yǒu zhè děng hǎo gē ér, hé bù zài chàng yī biàn, yǔ wǒ tīng tīng? wàn suì píng dìng de, gōng yě bù gōng? yáng dì dào: yǒu lǐ yǒu lǐ, yě bú yào nǐ men zì chàng, chàng yī shuāng, zhèn yǔ niáng niáng yǐn yī bēi jiǔ, lǐ fēi zǐ yě péi yǐn yī bēi. zhòng měi rén bù gǎn tuī cí, zhǐ de jiāng yáng liǔ cí, yī gè gè chóng xíng chàng le yī biàn. xiāo hòu jù chēng zàn bù yǐ. mò hòu lún dào yuán bǎo ér chàng shí, yáng dì zhèng yào mài nòng tā huáng jiā yǔ lù zhī ēn, liú xīn cè ěr ér tīng, bù xiǎng tā gèng chěng cōng míng, què bù xí jiù cí, yòu xìn zhe kǒu ér chàng dào:
煬帝與蕭後眾人,四下里游賞了一會;方到庭上來飲酒。蕭後問道:「陛下在苑中作何賞玩,卻被妾邀來?」煬帝道:「朕偶然睡起,見朱貴兒等躲在院後軒子裡,賭唱歌兒要子,被朕竊聽了半日,倒唱得有些趣味。」蕭後道:「怎樣有趣?」煬帝遂把眾美人如何唱、如何賭與自家如何評定,細細述了。蕭後看眾美人說道:「你們既有這等好歌兒,何不再唱一遍,與我聽聽?萬歲評定的,公也不公?」煬帝道:「有理有理,也不要你們自唱,唱一雙,朕與娘娘飲一杯酒,李妃子也陪飲一杯。」眾美人不敢推辭,只得將楊柳詞,一個個重行唱了一遍。蕭後俱稱讚不已。末後輪到袁寶兒唱時,煬帝正要賣弄他皇家雨露之恩,留心側耳而聽,不想他更逞聰明,卻不襲舊詞,又信着口兒唱道:
yáng liǔ qīng qīng jiāo yù huā, huà méi zhōng shì xiǎo guān wá.
楊柳青青嬌欲花,畫眉終是小官娃。
jiǔ zhòng shàng yǒu chūn rú hǎi, gǎn bǎ tiān gōng yǔ lù kuā.
九重上有春如海,敢把天公雨露夸。
yáng dì tīng le, yòu jīng yòu xǐ dào: nǐ kàn zhè xiǎo nī yú, zhuān huì zuò guài. tā yīn yù qī zài cǐ, biàn chàng jiǔ zhòng shàng yǒu chūn rú hǎi, gǎn bǎ tiān gōng yǔ lù kuā. zhè míng shì yǐ gōng wá zì qiān, jiàn tā bù gǎn zhuān chǒng zhī yì. xiāo hòu dà xǐ dào: tā nián jì suī xiǎo, dào yǒu xiē cái qíng fèn liàng. yīn jiào tā dào miàn qián, qīn zì bǎ yī bēi jiǔ, cì yǔ tā chī, shuō dào: nǐ xiǎo xiǎo nián jì, dào zhī gāo shí dī, xiǎo dé shì wù, xiān niàn huáng ēn, yòu bù gǎn kuā zhāng, zhēn kě wèi shū nǚ yǐ! jiāng zì jǐ de yī fù jīn chuàn, qǔ xià lái shǎng tā. bǎo ér xiè ēn, jiē le yě bù zuò shēng, zhǐ shì hān hān de xī xiào.
煬帝聽了,又驚又喜道:「你看這小妮於,專會作怪。他因御妻在此,便唱『九重上有春如海,敢把天公雨露夸。』這明是以宮娃自謙,見他不敢專寵之意。」蕭後大喜道:「他年紀雖小,到有些才情分量。」因叫他到面前,親自把一杯酒,賜與他吃,說道:「你小小年紀,到知高識低,曉得事務,先念皇恩,又不敢誇張,真可謂淑女矣!」將自己的一副金釧,取下來賞他。寶兒謝恩,接了也不做聲,只是憨憨的嘻笑。
xiāo hòu duì yáng dì dào: gāng cái nú bì men shuō bì xià zài xī xuān, yǔ zhòng fū rén fù shī, zěn me liè wèi bù jiàn, bì xià dú tóng lǐ fū rén lái? yáng dì zhǐ zhe zhòng měi rén dào: yīn tā men dǔ chàng xīn cí, zhòng fēi zǐ ǒu rán zhuàng lái, xiǎo dé le, yě yào zhèn chū gè tí mù, xiāo qiǎn xiāo qiǎn. lǐ fēi zǐ shì méi yǒu lái, zhí dào yù qī qǐng zhèn huí gōng, zài yù shān zuǐ kǒu, yù jiàn zhèn, yīn lā tā lái kàn huā zhù xìng. xiāo hòu dào: lǐ fū rén lái, gèng jué huā shén zēng sè zhǐ shì dǎ duàn le bì xià kǎo wén de xìng qù nài hé? dà jiā shuō shuō xiào xiào, yáng dì bù jué wēi yǒu zuì yì, suì qǐ shēn dào gè chù nào shuǎ. ǒu zǒu shàng diàn lái, dàn zhǐ jiàn zhōng jiān guà zhe yī fú dà huà, huà shàng dōu shì ní jīn qīng lǜ de shān shuǐ rén wù, yě yǒu lóu tái sì yuàn, yě yǒu cūn luò rén jiā. yáng dì jiàn le, biàn lì zhù xì kàn, bìng bù zhuǎn yí. xiāo hòu jiàn yáng dì zhù kàn duō shí, kǒng láo shén sī, biàn jiào bǎo ér qù qǐng lái yǐn jiǔ. bǎo ér qù qǐng, yáng dì yě bù dá yīng, zhǐ shì zhù mù kàn huà. xiāo hòu yòu jiào bǎo dì ná yī zhōng xīn jiān de lóng tuán xì chá, sòng yǔ nà yáng dì, yáng dì zhǐ shì kàn huà, yě bù chī chá.
蕭後對煬帝道:「剛才奴婢們說陛下在西軒,與眾夫人賦詩,怎麼列位不見,陛下獨同李夫人來?」煬帝指着眾美人道:「因他們賭唱新詞,眾妃子偶然撞來,曉得了,也要朕出個題目,消遣消遣。李妃子是沒有來,直到御妻請朕回宮,在玉山嘴口,遇見朕,因拉他來看花助興。」蕭後道:「李夫人來,更覺花神增色;只是打斷了陛下考文的興趣奈何?」大家說說笑笑,煬帝不覺微有醉意,遂起身到各處鬧耍。偶走上殿來,但只見中間掛着一幅大畫,畫上都是泥金青綠的山水人物,也有樓台寺院,也有村落人家。煬帝見了,便立住細看,並不轉移。蕭後見煬帝注看多時,恐勞神思,便叫寶兒去請來飲酒。寶兒去請,煬帝也不答應,只是注目看畫。蕭後又叫寶地拿一鍾新煎的龍團細茶,送與那煬帝,煬帝只是看畫,也不吃茶。
xiāo hòu jiàn yáng dì kàn de yǒu xiē gǔ guài, máng qǐ shēn tóng lǐ fū rén zǒu dào miàn qián, xú xú wèn dào: zhè shì nà gè míng rén de miào bǐ? bì xià wèi hé zhè děng ài tā, níng móu bù shě? yáng dì dào: zhè huà nǎi shì yī fú guǎng líng tú, zhèn jiàn cǐ tú, hū xiǎng qǐ guǎng líng fēng jǐng, gù yǒu xiē liàn liàn bù shě. xiāo hòu dào: cǐ tú yǔ guǎng líng bù zhī kě yǒu jǐ fēn xiàng shì? yáng dì dào: lùn guǎng líng shān míng shuǐ xiù, liǔ mèi huā jiāo, zhè tú rú hé miáo xiě dé chū? ruò zhǐ lùn diàn gōng sì yǔ, yī zhǐ gù wèn, lì lì rú zài mù qián. xiāo hòu jiāng shǒu zhǐ zhe wèn dào: cǐ yī tiáo shì shén me hé dào, yǒu zhè xiē zhú lú zhōu yī zài nèi? yáng dì jiàn xiāo hòu wèn tā xiáng xì, suì zǒu jìn yī bù, jiāng zuǒ shǒu fú zài xiāo hòu jiān shàng, bǎ yòu hòu zhǐ zhe tú huà, xì xì shuō dào: zhè bú shì hé dào, nǎi shì yáng zi jiāng. cǐ shuǐ zì xī shǔ sān xiá zhōng liú chū, bēn téng wàn yú lǐ, zhí dào hǎi zhōng, yóu cǐ suì fēn nán běi, gǔ jīn suǒ wèi tiān qiàn zhě, yǐ cǐ jiāng dé míng yě. lǐ fū rén dào: yán jiāng zhè yī dài, dōu shì shén me shān? yáng dì dào: zhè zhèng miàn yī dài, shì gān quán shān, zuǒ biān de shì fú shān, xī dà yǔ zhì shuǐ, céng jīng cǐ shān, zhì jīn shān shàng, hái yǒu gè dà yǔ miào, yòu biān zhè yī zuò, jiào zuò dà tóng shān, hàn shí wú wáng bì zài cǐ chù zhù qián, gù cǐ dé míng, bèi hòu yī dài xiǎo shān, jiào zuò héng shān, liáng zhāo míng tài zǐ zài cǐ chù dú shū, sì miàn sàn chū de, nǎi shì guā bù shān luó fú shān mó hē shān láng shān gū shān, jǐn shì guǎng líng de mén hù.
蕭後見煬帝看得有些古怪,忙起身同李夫人走到面前,徐徐問道:「這是那個名人的妙筆?陛下為何這等愛他,凝眸不舍?」煬帝道:「這畫乃是一幅廣陵圖,朕見此圖,忽想起廣陵風景,故有些戀戀不捨。」蕭後道:「此圖與廣陵不知可有幾分相似?」煬帝道:「論廣陵山明水秀,柳媚花嬌,這圖如何描寫得出?若只論殿宮寺宇,一指顧問,歷歷如在目前。」蕭後將手指着問道:「此一條是什麼河道,有這些舳艫舟揖在內?」煬帝見蕭後問他詳細,遂走近一步,將左手伏在蕭後肩上,把右後指着圖畫,細細說道:「這不是河道,乃是揚子江。此水自西蜀三峽中流出,奔騰萬餘里,直到海中,由此遂分南北,古今所謂天塹者,以此江得名也。」李夫人道:「沿江這一帶,都是什麼山?」煬帝道:「這正面一帶,是甘泉山,左邊的是浮山,昔大禹治水,曾經此山,至今山上,還有個大禹廟,右邊這一座,叫做大銅山,漢時吳王濞在此處鑄錢,故此得名,背後一帶小山,叫做橫山,梁昭明太子在此處讀書,四面散出的,乃是瓜步山、羅浮山、摩訶山、狼山、孤山,僅是廣陵的門戶。」
lǐ fū rén qiāo qiāo de jiào guì ér diǎn liǎng bēi xīn jiān de chá lái. lǐ fū rén sòng yī bēi yǔ xiāo hòu chī le, yòu qǔ le yī bēi chá, qīng qīng de còu zài yáng dì miàn qù. yáng dì bǎ shǒu lái jiē le. xiāo hòu fàng le bēi, yòu wèn dào: zhōng jiān zhè zuò chéng chí, què shì hé chù? yáng dì chī wán le chá, dá dào: zhè jiào zuò wú chéng, yòu jiào zuò gǔ xíng gōu chéng, nǎi shì liè guó shí wú wáng fū chāi de jiù dōu. páng biān zhè yī tiáo shuǐ, yě shì wú wáng záo de, hù cǐ chéng chí. cǐ chéng jù yú guǎng líng zhī zhōng, yòu dé zhè xiē shān chuān xiāng wèi hù wèi. zhèn xiàng lái céng zhèn yáng zhōu, yì yù lìng jiàn yī dōu, yǐ biàn shōu lǎn jiāng dū xiù qì. lǐ fū rén dào: zhè xiǎo xiǎo yī chéng, rú hé róng dé tiān zǐ jiàn dū? yáng dì xiào dào: fēi zǐ zài huà shàng kàn le dǎng xiǎo, ruò dào nà lǐ jǐn kuān dà, kě yǐ rèn qíng shòu yòng. yòu yǐ shǒu zhǐ zhe xī běi yī yú dì fāng shuō dào: zhī cǐ yī chù, yǒu èr bǎi yú lǐ, yǔ xī yuàn dà xiǎo zhēng chà bù duō. zhèn ruò jiàn dū cǐ chù, kě zào shí liù gōng yuàn, yǔ xī yuàn yì bān. yòu sì xià lǐ luàn zhǐ dào: cǐ chù kě yǐ zhú tái, cǐ chù kě yǐ qǐ lóu, cǐ chù kě yǐ zào qiáo, cǐ chù kě yǐ záo chí. zhè yáng dì shuō dào le xìng háo zhī jì, dé yì zhī shí, bù jué dé shǒu wǔ zú dǎo, xīn rán chàng kuài qǐ lái. xiāo hòu jiàn le xiào dào: bì xià jì shuō dé rú cǐ yǒu xìng, hé bù chāi rén kuài zuò qǐ lái, qiè dài jiàn qiè bìng zhòng fū rén yǔ měi rén tóng qù yī yóu? yáng dì dào: zhèn shí yǒu cǐ xīn, zhǐ hèn zhè shì yī tiáo hàn lù, suī yǒu lí gōng bié guǎn, wǎn jiān zhù zā, rì jiān nèi xiē chē chén mǎ zú de láo rǎng, shèn shì mèn rén zài dài le xǔ duō fēi qiè men, qī qǐ bā luò, rú hé néng gòu kuài huó? lǐ fū rén dào: hé bù xún tiáo shuǐ lù, duō zào lóng zhōu, qiè děng jiē kě ān rán ér wǎng? yáng dì xiào dào: ruò yǒu shuǐ lù, yě bù děng jīn rì. xiāo hòu dào: nán dào jiù méi yǒu yī tiáo hé lù? fāng cái nà tiáo yáng zi jiāng, kǒng pà yǒu lù. yáng dì dào: tài yuǎn, tài yuǎn, tōng bù dé. xiāo hòu dào: bì xià bú yào zhè bān zhí dìng, míng rì xuān qún chén shāng yì, huò zhě bié yǒu shuǐ lù, yì wèi kě zhī. qiě qù yǐn jiǔ, mò yào zhǐ guǎn chóu fán.
李夫人悄悄的叫貴兒點兩杯新煎的茶來。李夫人送一杯與蕭後吃了,又取了一杯茶,輕輕的湊在煬帝面去。煬帝把手來接了。蕭後放了杯,又問道:「中間這座城池,卻是何處?」煬帝吃完了茶,答道:「這叫做蕪城,又叫做古邢溝城,乃是列國時吳王夫差的舊都。旁邊這一條水,也是吳王鑿的,護此城池。此城據於廣陵之中,又得這些山川相為護衛。朕向來曾鎮揚州,意欲另建一都,以便收攬江都秀氣。」李夫人道:「這小小一城,如何容得天子建都?」煬帝笑道:「妃子在畫上看了黨小,若到那裡盡寬大,可以任情受用。」又以手指着西北一隅地方說道:「只此一處,有二百餘里,與西苑大小爭差不多。朕若建都此處,可造十六宮院,與西苑一般。」又四下里亂指道:「此處可以築台,此處可以起樓,此處可以造橋,此處可以鑿池。」這煬帝說到了興豪之際,得意之時,不覺得手舞足蹈,欣然暢快起來。蕭後見了笑道:「陛下既說得如此有興,何不差人快做起來,挈帶賤妾並眾夫人與美人同去一游?」煬帝道:「朕實有此心,只恨這是一條旱路,雖有離宮別館,晚間住紮,日間那些車塵馬足的勞攘,甚是悶人;再帶了許多妃妾們,七起八落,如何能夠快活?」李夫人道:「何不尋條水路,多造龍舟,妾等皆可安然而往?」煬帝笑道:「若有水路,也不等今日。」蕭後道:「難道就沒有一條河路?方才那條揚子江,恐怕有路。」煬帝道:「太遠,太遠,通不得。」蕭後道:「陛下不要這般執定,明日宣群臣商議,或者別有水路,亦未可知。且去飲酒,莫要只管愁煩。」
yáng dì jiàn shuō, xié le xiāo hòu de shǒu, sān rén yī jiù dào tíng shàng lái yǐn jiǔ. dà jiā nǐ yī bēi, wǒ yī zhǎn, yǐn zhì zhǎng dēng shí, lǐ fū rén qǐ shēn, xiàng yáng dì yǔ xiāo hòu yào gào cí guī yuàn. yáng dì bù kāi kǒu, zhǐ gù kàn nà xiāo hòu. xiāo hòu biàn zhī yáng dì de yì sī, kuàng yòu lǐ fū rén xìng gé wēn róu, shí yì dào guān lái hòu wèn, gù cǐ xiāo hòu dài tā gèng jué qīn rè, biàn yī bǎ chě zhù dào: fū rén bù bǐ bié gè, jiù zhù zài wǒ gōng zhōng yī xiāo, yì hé fáng ài? kuàng qiě bì xià yòu zài zhè lǐ, jué bù shǐ nǐ jì mò. yáng dì xiào dào: yù qī nǐ bù xiǎo dé, tā gāng duì zhèn shuō dào zhè liǎng rì shēn shàng yǒu xiē qiàn ān, zhèn miǎn qiáng lā tā lái kàn huā zhù xìng. xiāo hòu jiàn shuō, xiào dào: shēn zi bù hǎo, zhè bù dǎ jǐn, zhù zài zhè lǐ, shǎo kè wǒ jiào bì xià sòng yī tiē huáng hūn sàn lái, bǎo nǐ lái cháo yuán shén shèng jiù. yǐn de lǐ fū rén yǎn zhe kǒu ér, zhǐ shì xiào, jiàn xiāo hòu yì sī yīn qín, zhǐ de réng jiù zuò xià, yòu chī le gèng yú jiǔ, rán hòu yǔ yáng dì xiāo hòu tóng zài gōng zhōng xiē le.
煬帝見說,攜了蕭後的手,三人依舊到庭上來飲酒。大家你一杯,我一盞,飲至掌燈時,李夫人起身,向煬帝與蕭後要告辭歸院。煬帝不開口,只顧看那蕭後。蕭後便知煬帝的意思,況又李夫人性格溫柔,時亦到官來候問,故此蕭後待他更覺親熱,便一把扯住道:「夫人不比別個,就住在我宮中一宵,亦何妨礙?況且陛下又在這裡,決不使你寂寞。」煬帝笑道:「御妻你不曉得,他剛對朕說道這兩日身上有些欠安,朕勉強拉他來看花助興。」蕭後見說,笑道:「身子不好,這不打緊,住在這裡,少刻我叫陛下送一帖黃昏散來,保你來朝原神勝舊。」引得李夫人掩着口兒,只是笑,見蕭後意思殷勤,只得仍舊坐下,又吃了更余酒,然後與煬帝、蕭後同在宮中歇了。
zhú kāi bìng dì yáo jīn wū, dài jié tóng xīn wǎn yù gōu.
燭開並蒂搖金屋,帶結同心綰玉鈎。
cì rì, yáng dì shè cháo, jù jí dà chén huì yì, yào kāi yī tiáo hé dào, zhí tōng guǎng líng, yǐ biàn xún xìng. zhòng chén zòu dào: hàn lù què yǒu, bìng bù wén yǒu hé dào kě yǐ xiāng tōng. yáng dì zài sān yào zhòng chén chóu cè yī tiáo hé lù lái, gè guān jù miàn miàn xiāng qù, wú yán kě dá. dà jiā ái le yī huì, zhǐ de zòu dào: chén děng yú mèi, yī shí bù néng tōng biàn, fú wàng bì xià kuān xiàn, róng chén děng tuì chū, huì tóng gāi bù yǔ gè dì fāng guān, xì xì chá kān huí zhǐ. yáng dì yī zòu, jí chuán zhǐ tuì cháo, qǐ shēn tuì rù hòu gōng. zhèng shì:
次日,煬帝設朝,聚集大臣會議,要開一條河道,直通廣陵,以便巡幸。眾臣奏道:「旱路卻有,並不聞有河道可以相通。」煬帝再三要眾臣籌策一條河路來,各官俱面面相覷,無言可答。大家捱了一會,只得奏道:「臣等愚昧,一時不能通變,伏望陛下寬限,容臣等退出,會同該部與各地方官,細細查勘回旨。」煬帝依奏,即傳旨退朝,起身退入後宮。正是:
yù shàng hái xún yù, huāng zhōng gèng mì huāng.
欲上還尋欲,荒中更覓荒。
jiāng shān pán shí gù, dào cǐ yě yīng wáng.
江山磐石固,到此也應亡。