strong bào dé cí chóu ēn sù xiàng xī míng xiàng yì fú cóng fū strong
報德祠酬恩塑像 西明巷易服從夫
shī yuē:
詩曰:
xiá shì bù jīn gōng, rén rén qǐ mèi dé.
俠士不矜功,仁人豈昧德。
zhì bì gǎn fù jī, fàn jīn chóu shǎo bó.
置壁感負羈,範金酬少伯。
ēn shēn zì hé gān dǎn lòu, kěn tóng shì sú xīn yōu yōu.
恩深自合肝膽鏤,肯同世俗心悠悠。
jūn bù jiàn bào dé cí yǔ jiē fū qǐ, bào dé chóu ēn lèi rú cǐ.
君不見報德祠宇揭夫起,報德酬恩類如此。
xìn líng jūn wèi wú jì, yīn mèi fū píng yuán jūn wèi qín guó suǒ wéi, kuī rú jī qiè le bīng fú yǔ xìn líng jūn, lǜ bīng shí wàn, dà pò qín jiāng méng wù, jiù quán zhào guó. tā mén kè yǒu rén duì xìn líng jūn dào: dé yǒu kě wàng zhě, yǒu bù kě wàng zhě: rén yǒu dé yú wǒ, shì bù kě wàng wǒ yǒu dé yú rén, zhè bù kě bù wàng. zǒng zhī, shī ēn de duàn bù kě wàng bào, shòu ēn de duàn bù kě wàng rén.
信陵君魏無忌,因妹夫平原君為秦國所圍,虧如姬竊了兵符與信陵君,率兵十萬,大破秦將蒙騖,救全趙國。他門客有人對信陵君道:「德有可忘者,有不可忘者:人有德於我,是不可忘;我有德於人,這不可不忘。」總之,施恩的斷不可望報,受恩的斷不可忘人。
huà shuō wáng bó dāng nǎi qì suí de míng gōng, yǎn kōng sì hǎi, tā nà lǐ kàn de shàng nà huáng sǎn xià de zǐ yī shào nián, qí guó yuǎn lǐ rú guī, qīng tiān bái rì, fàng huǒ shā rén, nà lǐ pà nà gè dǎ huáng sǎn de zūn guān? qín shū bǎo què wěi shēn gōng mén, zhī gāo shí xià, gǎn zài liǎng dào zhōng jiān, jiāng sān yǒu lán zhù dào: xián dì men bú yào shǎng qù, nà huáng sǎn dǐ xià, zuò de shào nián rén, jiù shì xiū sì de shī zhǔ. bó dāng dào: shī zhǔ bà le, zěn me jiù bù zǒu? shū bǎo dào: bú shì zhè děng shuō, shì gè xiàn rèn de guān yuán. lǐ rú guī dào: xiōng zěn me zhī dào? shū bǎo dào: yòng zhè liǎng miàn hǔ tóu biàn pái, xiǎng shì xiàn rèn guān yuán. jīn wǒ xiōng dì sì rén zǒu shǎng qù, yǔ tā jiàn lǐ hǎo, hái shì bù jiàn lǐ hǎo? bó dāng dào: xiōng jiǎng dé yǒu lǐ. sì rén qí zǒu xiǎo nán dào, zhì dà xióng bǎo diàn, jiàn xǔ duō de jiàng zuò, zài nà lǐ zuò gōng. shū bǎo jiào le yī shēng. zhòng rén jìn qián dào: lǎo yé men yǒu shén me huà fēn fù? shū bǎo dào: jiè wèn yī shēng, zhè sì yuàn shì hé rén xiū jiàn dé zhè děng qí zhěng? jiàng rén dào: shì bīng zhōu tài yuán fǔ táng guó gōng lǐ lǎo yé xiū gài de. shū bǎo dào: tā liú shǒu tài yuán, zěn me yòu dào cǐ jiān lái gàn cǐ gōng dé? jiàng rén dào: yīn rén shòu yuán nián bā yuè shí wǔ rì, lǐ lǎo yé fèng shèng ēn qīn cì huí xiāng, wǎn jiān sì nèi quán zhù, dòu fū rén fēn miǎn le dì èr wèi shì zǐ, lǐ yé pà huì wū le qīng jìng dì tǔ, fā xīn bù shī, chóng xīn xiū jiàn. nà diàn shàng zuò zhe dǎ huáng sǎn de, jiù shì tā de jùn mǎ, xìng chái míng shào, zì sì chāng. shū bǎo xīn zhōng jiù zhī shì nà rì zài lín tóng shān, zhù tā nà yī zhèn, wǎn jiān dào cǐ lái le.
話說王伯當乃棄隋的名公,眼空四海,他那裡看得上那黃傘下的紫衣少年,齊國遠、李如珪,青天白日,放火殺人,那裡怕那個打黃傘的尊官?秦叔寶卻委身公門,知高識下,趕在兩道中間,將三友攔住道:「賢弟們不要上去,那黃傘底下,坐的少年人,就是修寺的施主。」伯當道:「施主罷了,怎麼就不走?」叔寶道:「不是這等說,是個現任的官員。」李如珪道:「兄怎麼知道?」叔寶道:「用這兩面虎頭便牌,想是現任官員。今我兄弟四人走上去,與他見禮好,還是不見禮好?」伯當道:「兄講得有理。」四人齊走小南道,至大雄寶殿,見許多的匠作,在那裡做工。叔寶叫了一聲。眾人近前道:「老爺們有什麼話吩咐?」叔寶道:「借問一聲,這寺院是何人修建得這等齊整?」匠人道:「是并州太原府唐國公李老爺修蓋的。」叔寶道:「他留守太原,怎麼又到此間來干此功德?」匠人道:「因仁壽元年八月十五日,李老爺奉聖恩欽賜回鄉,晚間寺內權住,竇夫人分娩了第二位世子,李爺怕穢污了清淨地土,發心布施,重新修建。那殿上坐着打黃傘的,就是他的郡馬,姓柴名紹,字嗣昌。」叔寶心中就知是那日在臨潼山,助他那一陣,晚間到此來了。
dì xiōng sì rén, jìn dōng jiǎo mén jiù shì fāng zhàng. jiàn dōng biān xīn qǐ yī zuò mén lóu, xuán hóng pái shū jīn zì, xiě bào dé cí sān zì, bó dāng dào: wǒ men kàn bào shén me dé de? sì rén qí jìn, jiàn sān jiān diàn yǔ, jū zhōng yī zuò shén kān, gāo yǒu zhàng yú. lǐ biān sù le yī zūn shén dào, què shì lì shēn, dài yī dǐng hé yè yán fěn qīng sè de fàn yáng zhān lì, zhe zào bù hǎi shān, gài shàng huáng zhào jiǎ, shú pí dìng dài, guà yá pái jiě dāo, chuān huáng lù pí de zhàn xuē. xiàng qián shù yī miàn hóng pái, kǎi shū liù gè dà jīn zì: ēn gōng qióng wǔ shēng wèi. páng biān yòu shì jǐ gè xiǎo zì ér: xìn guān lǐ yuān mù shǒu fèng sì. yuán lái dāng nián shū bǎo zài lín tóng shān, dǎ bài jiǎ qiáng dào shí, lǐ gōng wèn shū bǎo xìng míng, shū bǎo bù gǎn tōng míng, fàng mǎ bēn tóng guān dào shàng. lǐ gōng bù shě, zhuī gǎn shí yú lǐ lù, shū bǎo zhǐ de tōng míng qín qióng. lǐ gōng jiàn shū bǎo yáo shǒu, tīng le xìng, zhuǎn bù céng tīng míng, wù shū zài cǐ, shū bǎo àn àn diǎn tóu: nà yī nián wǒ zài lù zhōu zěn me diān pèi zài nà yàng tián dì, yuán lái shì lǐ lǎo yé zhé dé wǒ zhè yàng zuǐ liǎn. wǒ shì gè bù yī, zěn me dāng dé xūn wèi sù xiàng, fén xiāng zuò niàn. àn zì gǎn tàn zī jiē. nà sān gè rén dōu kàn nà xiàng ér, qí guó yuǎn lián nà liù gè jīn zì dōu rèn bù dé, wèn: bó dāng xiōng, zhè kě shì wéi tuó tiān zūn me? bó dāng xiào dào: shì cái èr shān mén lǐ miàn zhū hóng kān nèi, pěng xiáng mó chǔ, nà biàn shì wéi tuó. zhè gè shēng wèi, qí rén hái zài, táng gōng céng shòu zhè rén ēn huì, gù cǐ jiàn zhè gè bào dé cí zhòng rén tīng jiàn bó dāng shuō gè zài zì, dōu jīng chà qǐ lái, kàn kàn zhè gè xiàng, yòu qiáo qiáo shū bǎo de liǎn. nà gè shén kān zuǒ yòu sù zhe sì gè rén, zuǒ shǒu èr rén, dài yī pǐ huáng biāo mǎ. yòu shǒu èr rén, pěng liǎng gēn jīn zhuāng jiān. bó dāng jìn shū bǎo fù ěr dī yán: wǎng nián xiōng zhǎng chū wài yuǎn xíng, jiù shì zhè děng dǎ fèn? shū bǎo àn àn yáo shǒu, jiào: xián dì dī shēng shuō, zhè jiù shì wǒ le. bó dāng dào: zěn me shì xiōng? shū bǎo dào: nà rén shòu yuán nián, lù zhōu xiāng yù xián dì shí, wǒ yǔ fán jiàn wēi zhǎng ān guà hào chū lái, zhèng shì bā yuè shí wǔ. táng gōng huí xiāng, dào lín tóng shān, bèi dào wéi shā, fán jiàn wēi cuān duō wǒ xiàng qián zhù táng gōng yī zhèn, dǎ tuì qiáng zéi. nà shí wǒ fàng mǎ jiù zǒu, táng gōng zhuī gǎn lái wèn wǒ xìng míng wǒ méi nài hé, zhǐ de tōng míng qín qióng, yáo shǒu jiào tā bú yào gǎn, bù zhī tā zěn me cāng cù shí cuò jì qióng wǔ, zhè huà yī xiē shuō bù dé. bó dāng xiào dào: zhǐ yīn tā rèn nǐ zuò qióng jiāng jūn, suǒ yǐ zhé dé jiāng jūn zài lù zhōu zhè yàng qióng le. liǎng biān shuō xiào, bù qī nà chái sì chāng zuò zài yuè tái xià, wàng jiàn sì rén xióng jiū jiū de jìn qù, bù zhī shén me rén, fēn fù jiā jiāng, àn àn dǎ tīng. jiā jiāng men jiù suí zài hòu biān, kàn tā jǔ dòng.
弟兄四人,進東角門就是方丈。見東邊新起一座門樓,懸紅牌書金字,寫報德祠三字,伯當道:「我們看報什麼德的?」四人齊進,見三間殿宇,居中一座神龕,高有丈余。裡邊塑了一尊神道,卻是立身,戴一頂荷葉檐粉青色的范陽氈笠,着皂布海衫,蓋上黃罩甲,熟皮鋌帶,掛牙牌解刀,穿黃鹿皮的戰靴。向前豎一面紅牌,楷書六個大金字:「恩公瓊五生位。」旁邊又是幾個小字兒:「信官李淵沐手奉祀。」原來當年叔寶在臨潼山,打敗假強盜時,李公問叔寶姓名,叔寶不敢通名,放馬奔潼關道上。李公不舍,追趕十餘里路,叔寶只得通名秦瓊。李公見叔寶搖手,聽了姓,轉不曾聽名,誤書在此,叔寶暗暗點頭:「那一年我在潞州怎麼顛沛在那樣田地,原來是李老爺折得我這樣嘴臉。我是個布衣,怎麼當得勛衛塑像,焚香作念。」暗自感嘆咨嗟。那三個人都看那像兒,齊國遠連那六個金字都認不得,問:「伯當兄,這可是韋馱天尊麼?」伯當笑道:「適才二山門裡面朱紅龕內,捧降魔杵,那便是韋馱。這個生位,其人還在,唐公曾受這人恩惠,故此建這個報德祠」眾人聽見伯當說個「在」字,都驚詫起來,看看這個像,又瞧瞧叔寶的臉。那個神龕左右塑着四個人,左首二人,帶一匹黃驃馬。右首二人,捧兩根金裝鐧。伯當近叔寶附耳低言:「往年兄長出外遠行,就是這等打份?」叔寶暗暗搖手,叫:「賢弟低聲說,這就是我了。」伯當道:「怎麼是兄?」叔寶道:「那仁壽元年,潞州相遇賢弟時,我與樊建威長安掛號出來,正是八月十五。唐公回鄉,到臨潼山,被盜圍殺,樊建威攛掇我向前助唐公一陣,打退強賊。那時我放馬就走,唐公追趕來問我姓名;我沒奈何,只得通名秦瓊,搖手叫他不要趕,不知他怎麼倉猝時錯記瓊五,這話一些說不得。」伯當笑道:「只因他認你做瓊將軍,所以折得將軍在潞州這樣窮了。」兩邊說笑,不期那柴嗣昌坐在月台下,望見四人雄赳赳的進去,不知什麼人,吩咐家將,暗暗打聽。家將們就隨在後邊,看他舉動。
shū bǎo men zài tóng táng nèi shuō huà shí, wài miàn zǎo yǒu rén tīng jiàn, shàng yuè tái lái bào jùn mǎ yé: nà sì wèi lǎo yé lǐ miàn, yǒu tài lǎo yé de ēn rén zài nèi. chái sì chāng tīng le, zhěng yī xià yuè tái jìn bào dé cí, zháo dì dǎ yī gōng dào: nà wèi shì qī fù huó mìng de ēn gōng? sì rén dá lǐ, bó dāng zhǐ zhe shū bǎo dào: cǐ xiōng jiù shì lǐ lǎo dà rén lín tóng shān xiāng huì de gù rén, xìng qín míng qióng, lǐ dà rén dāng nián cāng cù cuò jì qióng wǔ jùn mǎ rú bù xìn, shuāng jiān mǎ pǐ xiàn zài zài shān mén wài miàn. sì chāng dào: sì wèi jié shì, liào bù xiāng qī, qǐng dào fāng zhàng. mìng shǒu xià pù bài zhān, dǐng lǐ xiāng bài, gè wèn xìng míng. qí guó yuǎn lǐ rú guī, dōu tōng le shí zài de xìng míng. jùn mǎ jiào rén shān mén wài qiān mǎ, bān xíng lǐ dào sēng fáng zhōng dǎ dié. jiù fēn fù bǎi jiǔ, jiē fēng xǐ chén. nà yè jiù xiū shū chāi rén wǎng tài yuán, tōng bào táng gōng. jiāng tā xiōng dì sì rén, wǎn liú sì nèi, yǐn jiǔ zuò lè.
叔寶們在同堂內說話時,外面早有人聽見,上月台來報郡馬爺:「那四位老爺裡面,有太老爺的恩人在內。」柴嗣昌聽了,整衣下月台進報德祠,着地打一躬道:「那位是妻父活命的恩公?」四人答禮,伯當指着叔寶道:「此兄就是李老大人臨潼山相會的故人,姓秦名瓊,李大人當年倉猝錯記瓊五;郡馬如不信,雙鐧馬匹現在在山門外面。」嗣昌道:「四位傑士,料不相欺,請到方丈。」命手下鋪拜氈,頂禮相拜,各問姓名。齊國遠、李如珪,都通了實在的姓名。郡馬叫人山門外牽馬,搬行李到僧房中打疊。就吩咐擺酒,接風洗塵。那夜就修書差人往太原,通報唐公。將他兄弟四人,挽留寺內,飲酒作樂。
shū hū shù rì, yòu shì xīn nián, jiē lián dēng jié xiāng jìn. shū bǎo yǔ bó dāng shāng yì dào: lái rì xiàng wǎn, jiù shì zhēng yuè shí sì, jìn zhǎng ān hái yào shōu shí biǎo zhāng lǐ wù, shí wǔ rì jué zǎo jìn lǐ. bó dāng dào: yě zhǐ shì míng rì zǎo xíng jiù bà le. shū bǎo zǎo chén fēn fù jiàn bù, shōu shí ān mǎ jìn chéng. zǐ sì chāng xiǎo dé tā yǒu gōng wù, bù hǎo zǔ náo, zhǐ shì tài yuán de huí shū bú dào, xīn nèi chóu chú, àn xiǎng: shū bǎo jìn zhǎng ān, lài guò le shòu lǐ, jìng zì huí qù le, jué bù kěn zhòng dào sì zhōng lái tǎng yuè fù yǒu huí shū lái qǐng, cǐ rén qù le, wǒ qián shū qǐ bù miù bào? jīn wǒ péi tā jìn zhǎng ān qù kàn kàn dēng, yě jiù wán le tā de gōng shì, yāo guó sì lái, hǎo hòu wǒ de yuè fù de huí shū. sì chāng duì shū bǎo dào: xiǎo shēng yě yào huí zhǎng ān kàn dēng, péi ēn gōng yī xíng hé rú? shū bǎo yīn dā bān yǒu xiē bù tuǒ dāng. yě yào jiè tā shì tóu jìn zhǎng ān qù, lián shēng dào hǎo. sì chāng biàn fēn fù shǒu xià shōu shí ān mǎ, zhe zhòng jiāng dū gōng xiū sì. mìng suí shēn èr rén, dài le bāo xiá, duō dài xiē yín qián, péi tóng qín yé jìn jīng sòng lǐ. fàn hòu qǐ shēn, gòng shì wǔ chóu yīng jùn qī qí mǎ liǎng míng bēi bāo jiàn bù, cóng zhě èr shí èr rén, lí yǒng fú sì jìn zhǎng ān. shū bǎo děng cóng dào sì zhì jīn, cái guò bàn yuè, lù shàng jǐng sè, yòu yǐ yī biàn:
倏忽數日,又是新年,接連燈節相近。叔寶與伯當商議道:「來日向晚,就是正月十四,進長安還要收拾表章禮物,十五日絕早進禮。」伯當道:「也只是明日早行就罷了。」叔寶早晨吩咐健步,收拾鞍馬進城。紫嗣昌曉得他有公務,不好阻撓,只是太原的回書不到,心內躊躇,暗想:「叔寶進長安,賚過了壽禮,徑自回去了,決不肯重到寺中來;倘岳父有回書來請,此人去了,我前書豈不謬報?今我陪他進長安去看看燈,也就完了他的公事,邀國寺來,好候我的岳父的回書。」嗣昌對叔寶道:「小生也要回長安看燈,陪恩公一行何如?」叔寶因搭班有些不妥當。也要借他勢頭進長安去,連聲道好。嗣昌便吩咐手下收拾鞍馬,着眾將督工修寺。命隨身二人,帶了包匣,多帶些銀錢,陪同秦爺進京送禮。飯後起身,共是五儔英俊、七騎馬、兩名背包健步,從者二十二人,離永福寺進長安。叔寶等從到寺至今,才過半月,路上景色,又已一變:
liǔ hán jīn sù fú zhēng ān, cǎo tǔ qīng yá mèi yuǎn tān.
柳含金粟拂征鞍,草吐青芽媚遠灘。
chūn qì zhe shān méng xiù sè, hé fēng zhān shuǐ nòng wēi lán.
春氣着山萌秀色,和風沾水弄微瀾。
suī shì liù shí lǐ lù, qǐ shēn chí le xiē, dào zhǎng ān shí, rì yǐ chén xī. shū bǎo liú xīn bù jìn chéng zhōng ān xià chù, kǒng chū rù bù biàn. lí míng dé mén hái yǒu bā lǐ lù yuǎn, jiàn yī dà xìng rén jiā, fáng wū gāo dà, guà yī gè zhāo pái, xiě táo jiā diàn. shū bǎo jiù dào: rén duō rì wǎn, pà chéng zhōng rè nào, xún bù chū dà diàn lái, qiě zài cǐ xiē xià bà. cuī zǎn xíng náng mǎ pǐ jìn diàn, gè rén xià mǎ, dào zhǔ rén dà tīng shàng lái, shàng biān guà xǔ duō bù céng diǎn de zhū dēng. zhǔ rén jiàn zhòng háo jié xíng lǐ pù chén pú cóng, zhī shì yǒu shì lì de rén, jí máng xiào liǎn yīn qín dào: liè wèi lǎo yé, bù xián fēi yáo bó jiǔ, jīn wǎn jiù zài xiǎo diàn, kàn le jǐ zhǎn cū dēng, quán wèi jiē fēng xǐ chén zhī yì. dào míng rì chéng zhōng fāng cái dēng shì zhěng qí, jìn qù chàng guān, qǐ bú shì hǎo? shū bǎo shì gè yǒu yì sī de rén, xīn zhōng shì yǒu gè zhǔ yì: jīn rì cái shí sì, kǒng pà péng yǒu men jìn chéng méi shì gàn, jiē fāng wán shuǎ, rě chū shì lái, kuàng tā gōng gàn hái wèi wán, zhèng hǎo chèn zhǔ rén jiǔ xí, wǎn liú zhū yǒu. dào wǔ gēng tiān, jī guò le shòu lǐ, què dé zhè gè xián shēn zi, péi tā men kàn dēng. shū bǎo jiàn shuō, biàn dào: jí chéng xián zhǔ rén shèng qíng, wǒ men zǒng yǔn jiù shì le. yú shì zhòng yǒu kāi huái tòng yǐn, sān gēng shí jǐn huān ér sàn, gè guī fáng ān xiē.
雖是六十里路,起身遲了些,到長安時,日已沉西。叔寶留心不進城中安下處,恐出入不便。離明德門還有八里路遠,見一大姓人家,房屋高大,掛一個招牌,寫「陶家店」。叔寶就道:「人多日晚,怕城中熱鬧,尋不出大店來,且在此歇下罷。」催趲行囊馬匹進店,各人下馬,到主人大廳上來,上邊掛許多不曾點的珠燈。主人見眾豪傑行李鋪陳僕從,知是有勢力的人,即忙笑臉殷勤道:「列位老爺,不嫌菲餚薄酒,今晚就在小店,看了幾盞粗燈,權為接風洗塵之意。到明日城中方才燈市整齊,進去暢觀,豈不是好?」叔寶是個有意思的人,心中是有個主意:今日才十四,恐怕朋友們進城沒事幹,街坊頑耍,惹出事來,況他公幹還未完,正好趁主人酒席,挽留諸友。到五更天,齎過了壽禮,卻得這個閒身子,陪他們看燈。叔寶見說,便道:「即承賢主人盛情,我們總允就是了。」於是眾友開懷痛飲,三更時盡歡而散,各歸房安歇。
shū bǎo què bù shuì, lì shēn tíng qián, zhǔ rén dū shuài shǒu xià shōu shí jiā huǒ, jiàn shū bǎo lì zài miàn qián, wèn: gōng guì yá mén. shū bǎo dào: shān dōng xíng tái lái yé biāo xià, fèng guān jī shòu lǐ yǔ yáng yé shàng dà shòu, zhèng yǒu yī shì fèng qiú. diàn zhǔ dào: zhàn me jiàn jiào? shū bǎo dào: zhǎng ān jīng xíng jǐ biàn, jiē dào yá mén rì jiān hǎo rèn. rú jīn wǒ bù děng tiān míng, yào dào míng dé mén qù, bǎo diàn kě yǒu shí lù de zūn shǐ, jiè yī wèi qù yǐn lù? zhǔ rén zhǐ zhe shōu jiā huǒ yī rén dào: zhè gè lǎo pú, míng jiào táo róng, bú yào shuō lù jìng, lián lǐ mào chēng hū, dōu shì zhī dào de. táo róng guò lái! zhè wèi shān dōng qín yé, yào jìn míng dé mén, wǎng yuè fǔ bài shòu qù, nǐ kě yǐn lù. táo róng dào: qín yé ruò dài dé rén shǎo, lǎo hàn hái yǒu gè xiōng dì táo huà, yī fā gēn qín fù ná ná lǐ wù. shū bǎo dào: zhè gè guǎn jiā guǒ rán lái dé. huí fáng zhōng jiào jiàn bù qǔ liǎng chuàn pí qián, shǎng le táo róng táo huà, jiù dǎ kāi pí bāo, zhào dān shùn hào, fēn zuò sì gè zhān bāo, liǎng míng jiàn bù, yǔ táo róng dì xiōng liǎng gè ná zhe, gēn suí zài hòu. shū bǎo chéng zhòng yǒu hūn shuì zhōng, bù yǔ shuō zhī, jìng chū táo jiā, jìn míng dé mén qù liǎo bù tí.
叔寶卻不睡,立身庭前,主人督率手下收拾傢伙,見叔寶立在面前,問:「公貴衙門。」叔寶道:「山東行台來爺標下,奉官齎壽禮與楊爺上大壽,正有一事奉求。」店主道:『湛麼見教?」叔寶道:「長安經行幾遍,街道衙門日間好認。如今我不等天明,要到明德門去,寶店可有識路的尊使,借一位去引路?」主人指着收傢伙一人道:「這個老僕,名叫陶容,不要說路徑,連禮貌稱呼,都是知道的。陶容過來!這位山東秦爺,要進明德門,往越府拜壽去,你可引路。」陶容道:「秦爺若帶得人少,老漢還有個兄弟陶化,一發跟秦父拿拿禮物。叔寶道:「這個管家果然來得。」回房中叫健步取兩串皮錢,賞了陶容、陶化,就打開皮包,照單順號,分做四個氈包,兩名健步,與陶容弟兄兩個拿着,跟隨在後。叔寶乘眾友昏睡中,不與說知,竟出陶家,進明德門去了不題。
què shuō yuè gōng nǎi cháo tíng yuán fǔ, wén dì lóng chǒng yǐ jí. dāng chén wáng zhī shí, jiāng chén gōng fēi qiè nǚ guān bǎi yuán cì yǔ yuè gōng wèi wǎn nián yú jǐng. yuè gōng suī shì jué zūn wàng zhòng de dà chén, yě shì yī gè jiān xióng hàn zi. yī rì yīn xī táng dān guì qí kāi, zhì jiǔ qǐng mù liáo yàn yǐn, zhòng rén wú bù yú cí yíng hé, dú lǐ xuán suì dào: míng gōng chǐ jué jù zūn, míng zhèn tiān xià, suǒ qiàn zhě wéi lǎo jūn dān yī ěr. yuè gōng huì yì, jí zhī xuán suì dào tā hòu tíng xìng chǒng, kǒng bù néng zhǎng jiǔ de yì sī, jí biàn dào: lǎo fū lǎo jūn dān yě bù yòng, zì yǒu fǎ yǐ chù zhī. dào míng rì yuè gōng chū lái, zuò zài nèi yuàn, jiāng nèi wài jǐn píng dà kāi, jí jiào rén chuán zhǐ yǔ zhòng jī qiè dào: lǎo yé niàn nǐ men zài cǐ gòng fèng rì jiǔ, xīn qín yǐ zhe, kǒng pà wù le nǐ men qīng chūn. jīn lǎo yé zài hòu yuàn zhōng, zhe nǐ men zhòng jī qiè chū qù. rú zhòng nǚ zǐ zhōng, yǒu yuàn qù zé pèi zhě lì zuǒ, bù yuàn qù zhě lì yòu. zhòng nǚ zǐ jiàn shuō, rú kāi lóng fàng niǎo, qún rán fēng yōng jiāng chū lái, jiàn yuè gōng duān zuò zài hòu yuàn, yuè gōng dào: wǒ gāng cái jiào rén chuán yù nǐ men, duō zhī dào le me? rú jīn gè chū jǐ jiàn zhàn dìng, wǒ zì yǒu chù. zhòng nǚ zǐ suī zài fǔ zhōng shòu yòng, měi xiǎng dān fū dú qī, zěn de kuài lè. zhǔn bǎi nǚ zǐ, dào yǒu dà bàn guì zài zuǒ biān. yuè gōng bié zhuǎn tóu lái, zhǐ jiàn hái yǒu liǎng gè měi rén: yī gè pěng jiàn de lè chāng gōng zhǔ, chén zhǔ zhī mèi, yī gè shì zhí fú měi rén, shì xìng zhāng míng chū chén, yán sè guò rén, cōng yǐng chū zhòng, shì gè yì xiá de qí nǚ zǐ. yuè gōng xiàng tā liǎng gè shuō dào: nǐ èr rén yì gāi xià lái, huò zuǒ huò yòu, yì gāi yǒu chù. èr rén jiàn shuō, zǒu xià lái guì zài miàn qián. nà gè pěng jiàn de tì qì bù yán, zhǐ yǒu nà zhí fú de dú kāi yán dào: lǎo yé lóng ēn kuàng diǎn, zhe zhòng bì zǐ chū lái zé pèi, yǐ le zhōng shēn, yě shì qiān gǔ qí féng, nán dé de kuài shì dàn bì zǐ zài fǔ, ěr mù kǒu bí, jiē shì háo huá shòu yòng, zěn kěn chū qù, yǔ wèng yǒu shéng shū zhī zǐ, jǔ àn zhōng shēn? gǔ rén yún: shòu ēn shēn chù biàn wèi jiā. kuàng bì zǐ bù dàn wú jiā, shì tiān xià bìng wú rén. yuè gōng jiàn shuō, diǎn tóu chēng shàn. yòu wèn pěng jiàn de: nǐ hé gù zhǐ gù bēi qì? lè chāng gōng zhǔ biàn jiāng xī céng pèi xú dé yán pò jìng fēn lí zhī shì, yī yī chén shuō, hòu dé xú dé yán wèi mén xià mù bīn, fū qī zài hé shì hòu huà. dāng shí yuè gōng jiàn shuō, yě bù jiē tàn, biàn jiào èr měi rén qǐ lái zhàn hòu, suí fēn fù zǒng guǎn lǐng guān, kāi le nèi zhái mén. nèi xiē zhàn zuǒ de nǚ zǐ sì wǔ shí rén, jù lìng chū wài guī jiā, zì zé fū xù. fán yǒu yī shì sī xù, xī tīng qǔ qù. yú shì zhòng nǚ zǐ gè gè gǎn ēn kòu shǒu, qì xiè ér chū. yuè gōng jiàn nèi xiē fěn dài jiāo é, yōng jǐ chū mén, hòu jué xīn zhōng shuǎng kuài. zì cǐ jiāng lè chāng gōng zhǔ yǔ zhí fú zhāng shì, lìng yǎn juàn chǒng wèi nǚ guān, lǐng zuǒ yòu liǎng bān jīn chāi.
卻說越公乃朝廷元輔,文帝隆寵已極。當陳亡之時,將陳宮妃妾女官百員賜與越公為晚年娛景。越公雖是爵尊望重的大臣,也是一個奸雄漢子。一日因西堂丹桂齊開,治酒請幕僚宴飲,眾人無不諛辭迎合,獨李玄邃道:「明公齒爵俱尊,名震天下,所欠者惟老君丹一耳。」越公會意,即知玄邃道他後庭幸寵,恐不能長久的意思,即便道:「老夫老君丹也不用,自有法以處之。」到明日越公出來,坐在內院,將內外錦屏大開,即叫人傳旨與眾姬妾道:「老爺念你們在此供奉日久,辛勤已著,恐怕誤了你們青春。今老爺在後院中,着你們眾姬妾出去。如眾女子中,有願去擇配者立左,不願去者立右。」眾女子見說,如開籠放鳥,群然蜂擁將出來,見越公端坐在後院,越公道:「我剛才叫人傳諭你們,多知道了麼?如今各出己見站定,我自有處。」眾女子雖在府中受用,每想單夫獨妻,怎的快樂。准百女子,倒有大半跪在左邊。越公蹩轉頭來,只見還有兩個美人:一個捧劍的樂昌公主,陳主之妹,一個是執拂美人,是姓張名出塵,顏色過人,聰穎出眾,是個義俠的奇女子。越公向他兩個說道:「你二人亦該下來,或左或右,亦該有處。」二人見說,走下來跪在面前。那個捧劍的涕泣不言,只有那執拂的獨開言道:「老爺隆恩曠典,着眾婢子出來擇配,以了終身,也是千古奇逢,難得的快事;但婢子在府,耳目口鼻,皆是豪華受用,怎肯出去,與瓮牖繩樞之子,舉案終身?古人云:『受恩深處便為家。』況婢子不但無家,視天下並無人。」越公見說,點頭稱善。又問捧劍的:「你何故只顧悲泣?」樂昌公主便將昔曾配徐德言破鏡分離之事,一一陳說,後得徐德言為門下幕賓,夫妻再合是後話。當時越公見說,也不嗟嘆,便叫二美人起來站後,隨吩咐總管領官,開了內宅門。那些站左的女子四五十人,俱令出外歸家,自擇夫婿。凡有衣飾私蓄,悉聽取去。於是眾女子各各感恩叩首,泣謝而出。越公見那些粉黛嬌娥,擁擠出門,後覺心中爽快。自此將樂昌公主與執拂張氏,另眼眷寵為女官,領左右兩班金釵。
guāng yīn rěn rǎn. nà nián shàng yuán shí wǔ, yòu zhí yuè gōng shòu dàn, tiān xià wén wǔ dà xiǎo guān yuán, wú bù lài lǐ shàng biǎo, dào fǔ chēng hè. qí shí lǐ jìng qià zài zhǎng ān, wén zhī yuè gōng shòu dàn, jí jù jiē shàng yè, yù xiàn qí cè. wèi jí dào fǔ, mén lì bǎ jiē ná qù. shí yuè gōng shàng wèi kāi mén, zhǐ de zǒu jìn cè shì bān fáng lǐ cì hou. nèi xiē chà guān jiāng lì, jù yì zài nèi máng luàn. xī biān zuò zhe yī gè hǔ bèi xióng yāo yí biǎo bù fán de dà hàn, lǐ jìng dìng jīng yī kàn, biàn jǔ shǒu dào: xiōng shì nà lǐ rén shì? nà dà hàn yì qǐ shēn jǔ shǒu dào: dì shì shān dōng rén. lǐ jìng dào: xiōng zūn xìng dà míng? nà rén dào: dì xìng qín míng qióng. lǐ jìng dào: yuán lái shì lì chéng shū bǎo xiōng. shū bǎo dào: gǎn wèn xiōng zhǎng shàng xìng hé míng? lǐ jìng dào: dì jí shì sān yuán lǐ jìng. shū bǎo dào: jiù shì yào shī xiōng, jiǔ yǎng. liǎng rén chóng xīn xù lǐ, wò shǒu jiù zuò, gè wèn lái yīn. shū bǎo wèn lǐ jìng suǒ yù, jìng dá dào: yù zài fǔ qián xī míng xiàng, dì sān jiā.
光陰荏苒。那年上元十五,又值越公壽誕,天下文武大小官員,無不賚禮上表,到府稱賀。其時李靖恰在長安,聞知越公壽誕,即具揭上謁,欲獻奇策。未及到府,門吏把揭拿去。時越公尚未開門,只得走進側室班房裡伺候。那些差官將吏,俱亦在內忙亂。西邊坐着一個虎背熊腰、儀表不凡的大漢,李靖定睛一看,便舉手道:「兄是那裡人氏?」那大漢亦起身舉手道:「弟是山東人。」李靖道:「兄尊姓大名?」那人道:「弟姓秦名瓊。」李靖道:「原來是歷城叔寶兄。」叔寶道:「敢問兄長上姓何名?」李靖道:「弟即是三原李靖。」叔寶道:「就是藥師兄,久仰。」兩人重新敘禮,握手就坐,各問來因。叔寶問李靖所寓,靖答道:「寓在府前西明巷,第三家。」
liǎng rén zhèng zài xù huà dé nóng, hū tīng dé fǔ nèi qín lè kāi mén, yǒu yī guān lì jìn lái hǎn dào: nà gè shì sān yuán lǐ lǎo yé, yǒu zhǐ qǐng jìn qù xiāng jiàn. lǐ jìng duì shū bǎo dào: dì cǐ kè yào jìn fǔ qù xiāng jiàn, bù jí fèng péi dàn dì yǒu yī yào jǐn huà, yù yǔ xiōng shuō. jiàn ruò bù qì, qiān wàn dào dì yù suǒ xì tán piàn shǎng. shū bǎo wěi wěi. lǐ jìng jí tóng nà guān ér jìn fǔ. yuè gōng běn shì zūn róng dé jǐn, wén wǔ guān liáo shàng bù qīng jiàn, yuán hé dú jiàn lǐ jìng? yīn lǐ jìng zhī fù lǐ shòu, shēng shí yǔ yuè gōng tóng shì yú suí, jìng nǎi tōng jiā zǐ zhí, jiǔ wén lǐ jìng zhī cái míng, gù cǐ yuàn jiàn. qí shí nà guān ér, yǐn le lǐ jìng, bù yóu yí mén ér zǒu, nǎi cóng yòu shǒu qián dào zhōng jìn qù, dào xī tīng yuàn zi nèi bào míng. lǐ jìng wǎng shàng yī wàng, jiàn yuè gōng jù hú chuáng, dài qī bǎo rú yì guān, pī àn lóng yín qiú hè, zhí rú yì. chuáng hòu lì zhe fěi cuì zhū guān páo dài nǚ guān shí èr yuán, yǐ xià qún qiè shén zhòng, liè wèi jǐn píng. lǐ jìng áng rán xiàng qián yī dào: tiān xià fāng luàn, yīng xióng jìng qǐ. gōng wèi dì shì zhòng chén, dāng yǐ shōu luó háo jié wèi xīn, bù yí jù jiàn bīn kè. yuè gōng liǎn róng qǐ xiè, yǔ jìng hán wēn xù yǔ, suí wèn suí dá, wěi wěi wú qióng. yuè gōng dà yuè, yù liú wèi jì shì, yīn shì chū huì, wèi biàn jí yán. shí yǒu zhí fú měi rén, shù mù lǐ jìng. jìng shì gè tiān tǐng yīng xióng, zěn bǐ rèn kù zhī zǐ, jiàn fù rén zhù mù tōu shì, jiù rèn zuò yǒu gù pàn xiǎo shēng zhī yì, biàn xiǎng qù diào xì tā? shí yǐ jiāng wǔ, lǐ jìng zhǐ de bài cí ér chū. yuè gōng yuē tōng jiā zǐ zhí, jí mìng zhí fú zhāng měi rén sòng jìng. zhāng měi rén lín xuān duì lì dào: zhǔ gōng wèn qù de lǐ shēng xíng dì jǐ, yù hé chù? kě jí tā wǎng fǒu? shǐ wǎng wài wèn míng, jìn lái huí fù, zhāng měi rén guī nèi.
兩人正在敘話得濃,忽聽得府內秦樂開門,有一官吏進來喊道:「那個是三原李老爺,有旨請進去相見。」李靖對叔寶道:「弟此刻要進府去相見,不及奉陪;但弟有一要緊話,欲與兄說。見若不棄,千萬到弟寓所細談片晌。」叔寶唯唯。李靖即同那官兒進府。越公本是尊榮得緊,文武官僚尚不輕見,緣何獨見李靖?因李靖之父李受,生時與越公同仕於隋,靖乃通家子侄,久聞李靖之才名,故此願見。其時那官兒,引了李靖,不由儀門而走,乃從右手前道中進去,到西廳院子內報名。李靖往上一望,見越公據胡床,戴七寶如意冠,披暗龍銀裘褐,執如意。床後立着翡翠珠冠袍帶女冠十二員,以下群妾甚眾,列為錦屏。李靖昂然向前揖道:「天下方亂,英雄競起。公為帝室重臣,當以收羅豪傑為心,不宜踞見賓客。」越公斂容起謝,與靖寒溫敘語,隨問隨答,娓娓無窮。越公大悅,欲留為記室,因是初會,未便即言。時有執拂美人,數目李靖。靖是個天挺英雄,怎比紉褲之子,見婦人注目偷視,就認做有顧盼小生之意,便想去調戲他?時已將午,李靖只得拜辭而出。越公曰通家子侄,即命執拂張美人送靖。張美人臨軒對吏道:「主公問去的李生行第幾,寓何處?可即他往否?」史往外問明,進來回覆,張美人歸內。
rú jīn qiě màn tí lǐ jìng huí yù, zài shuō qín shū bǎo yā zhe lǐ wù, jìn yuè gōng fǔ zhōng lái. yuán lái tiān xià fān zhèn guān jiāng, chāi qiǎn lài lǐ guān lì, jù gè pài zài gè mù liáo chù shōu lǐ wù. nèi xiē shōu lǐ de guān, yǒu xǔ duō nán wèi rén chù: fán zī lǐ guān yuán, chú biǎo zhāng wài, gè jù huā míng shǒu běn, jiāng bǐ chù tǔ chǎn lǐ wù xiāng sòng. shāo bù rú yì, zhè xiē shōu lǐ guān kē kè qǐ lái, shòu xǔ duō de bō lèi. nà shān dōng yí lù lǐ wù, què pài zài lǐ xuán suì jì shì tīng jiāo shōu. shì shí qín qióng dào lái, xuán suì kàn jiàn, huāng máng jiàng jiē yíng jiē, xǐ chū yì wài. shū bǎo chéng shàng biǎo zhāng lǐ yí, xuán suì yī lǎn, jiào rén jǐn shū, sī lǐ jǐn bì. suì liú shū bǎo dào hòu xuān qǔ jiǔ kuǎn dài, xì tán bié hòu zōng jī. shū bǎo bǎ yù jiàn wáng bó dāng tóng lái de shì, shuō le yī biàn. dàn kǒng xiōng zhǎng shì rǒng, bù néng chū qù yī huì. bìng shuō: yù jiàn lǐ jìng, zī mào bù fán, fēng shén zhuō luò. shì cái fǔ mén wài qīng mù, rú tóng sù qì. xiǎo dì chū qù, jiù yào dào tā yù suǒ yī xù. huí shū huí pī, qǐ xiōng zuò sù dǎ fā. xuán suì jiàn shuō, mìng qīng yī zhēn jiǔ, zì jǐ què zài àn páng huī xiě huí shū huí pī, qǐng kè ér jiù, fù yǔ shū bǎo. fēn shǒu shí, xuán suì zhǔ tuō zhì yì bó dāng, bù dé yī miàn wèi hèn.
如今且慢題李靖回寓,再說秦叔寶押着禮物,進越公府中來。原來天下藩鎮官將,差遣賚禮官吏,俱各派在各幕僚處收禮物。那些收禮的官,有許多難為人處:凡資禮官員,除表章外,各具花名手本,將彼處土產禮物相送。稍不如意,這些收禮官苛刻起來,受許多的波累。那山東一路禮物,卻派在李玄邃記室廳交收。是時秦瓊到來,玄邃看見,慌忙降階迎接,喜出意外。叔寶呈上表章禮儀,玄邃一覽,叫人盡書,私禮盡壁。遂留叔寶到後軒取酒款待,細談別後蹤跡。叔寶把遇見王伯當同來的事,說了一遍。「但恐兄長事冗,不能出去一會。」並說:「遇見李靖,資貌不凡,丰神卓犖。適才府門外傾慕,如同夙契。小弟出去,就要到他寓所一敘。回書回批,乞兄作速打發。」玄邃見說,命青衣斟酒,自己卻在案旁揮寫回書回批,頃刻而就,付與叔寶。分手時,玄邃囑託致意伯當,不得一面為恨。
shū bǎo bié le xuán suì, jìng dào xī míng xiàng lái, lǐ jìng jiē jiàn xǐ dào: xiōng zhēn qíng rén yě. zuò dìng biàn wèn: xiōng nián chǐ duō shǎo? shū bǎo dào: èr shí yǒu sì. yòu wèn dào: xiōng rù zhǎng ān shí, kě yǒu tóng bàn fǒu? shū bǎo yǐn què xià chù sì gè péng yǒu, biàn shuō: fèng běn guān chāi qiǎn lài lǐ, zhǐ yǒu jiàn bù liǎng míng, bìng wú tā rén. xiōng zhǎng wèi hé wèn jí? lǐ jìng dào: xiǎo dì shēn suī hú hǎi piāo péng, fán zhū zi bǎi jiā, jiǔ liú yì shù, wú bù liú xīn tàn tǎo. zuì xǐ de què shì fēng jiàn. xiōng jīn nián zhèng zhí yìn táng guǎn shì, yǎn xià yǒu xiē hēi qì qīn rén, pà yǒu jīng kǒng zhī zāi, bù gǎn bù yán. rán tā rì bì wèi guó jiā gǔ gōng, měi shì hái dāng zǐ xì. xiǎo dì qián rì yè guān gān xiàng, zhēng yuè shí wǔ sān gēng shí hòu, huì xīng guò dù, mín jiān zhǔ yǒu dāo bīng huǒ dào zhī zāi. xiōng zhǎng tǎng tóng péng yǒu dào jīng, qiè bù kě tān shuǎ guān dēng yóu wán. jì pī huí yǐ yǒu, bù rú sù fǎn shān dōng wèi miào. yī fān yán yǔ, shuō dé shū bǎo máo gǔ yī rán. niàn zhe qí guó yuǎn zài xià chù, kǒng pà rě chū shì lái. huāng máng xiè bié le lǐ jìng, yào jǐn huí xià chù.
叔寶別了玄邃,竟到西明巷來,李靖接見喜道:「兄真情人也。」坐定便問:「兄年齒多少?」叔寶道:「二十有四。」又問道:「兄入長安時,可有同伴否?」叔寶隱卻下處四個朋友,便說:「奉本官差遣賚禮,止有健步兩名,並無他人。兄長為何問及?」李靖道:「小弟身雖湖海飄蓬,凡諸子百家,九流異術,無不留心探討。最喜的卻是風鑒。兄今年正值印堂管事,眼下有些黑氣侵人,怕有驚恐之災,不敢不言。然他日必為國家股肱,每事還當仔細。小弟前日夜觀乾像,正月十五三更時候,彗星過度,民間主有刀兵火盜之災。兄長倘同朋友到京,切不可貪耍觀燈遊玩。既批回已有,不如速返山東為妙。」一番言語,說得叔寶毛骨依然。念着齊國遠在下處,恐怕惹出事來。慌忙謝別了李靖,要緊回下處。
jīn zài shuō zhāng měi rén, dé le guān lì huí fù míng bái, jìn nèi zì sī dào: wǒ zhāng chū chén zài fǔ zhōng, yuè rén duō yǐ, wèi yǒu rú cǐ zi zhī shào nián yīng jùn zhě, zhēn rén jié yě. tā rì gōng míng, duàn bù zài yuè gōng zhī xià. gāng cái tīng tā yán yǔ, yǐ zhī tā wèi yǒu jiā shì. xiǎng wǒ zài cǐ fèng shì, zhōng fēi liǎo jú ruò shě cǐ rén, ér yù liú xīn zài fǎng, tiān xià gèng wú qí rén. ruò cǐ rén bú shì wǒ zhāng chū chén wèi pèi, kǒng bǐ zhōng shēn yì nán dìng ǒu. chèn cǐ jīn yè, fēi wǒ gāi bān, yòu jiān fǔ zhōng yǎn xì kāi yàn zhī shí, wǒ sī zì dào tā yù suǒ yī huì, qǐ bú shì hǎo? zhǔ yì yǐ dìng, bǎ shì zhōng xiāng lóng fēng suǒ, kāi yī xì zhàng. yòu xiě yī gè bǐng tiē, yā zài àn shàng. yòu kǒng jiē shàng xún bīng lán zǔ, zhuǎn dào nèi wán qù, bǎ bīng fú qiè le. gǎi zhuāng zuò hòu táng guān ér, tí zhe yī gè dēng lóng, biàn dà mó dà yàng, zǒu chū fǔ mén. wèi yǒu lǐ xǔ, jiàn sān sì gè xún bīng wèn dào: yé shì wǎng lǐ qù de? zhāng shì dào: wǒ shì yuè fǔ dà lǎo yé, yǒu jǐn yào gōng zǐ, chà wǎng bīng mǎ sī qù de. nǐ men wèn wǒ zé shén? nà xún bīng dào: xiǎo de wèn yī shēng ér hé ài? shuō bà, dà jiā míng luó jī bāng de qù le.
今再說張美人,得了官吏回覆明白,進內自思道:「我張出塵在府中,閱人多矣,未有如此子之少年英俊者,真人傑也。他日功名,斷不在越公之下。剛才聽他言語,已知他未有家室。想我在此奉侍,終非了局;若舍此人,而欲留心再訪,天下更無其人。若此人不是我張出塵為配,恐彼終身亦難定偶。趁此今夜,非我該班,又兼府中演戲開宴之時,我私自到他寓所一會,豈不是好?」主意已定,把室中箱籠封鎖,開一細帳。又寫一個稟帖,押在案上。又恐街上巡兵攔阻,轉到內完去,把兵符竊了。改裝做後堂官兒,題着一個燈籠,便大模大樣,走出府門。未有里許,見三四個巡兵問道:「爺是往裡去的?」張氏道:「我是越府大老爺,有緊要公子,差往兵馬司去的。你們問我則甚?」那巡兵道:「小的問一聲兒何礙?」說罷,大家鳴鑼擊梆的去了。
bù yí shí, yǐ dào fǔ qián xī míng xiàng kǒu. zhāng měi rén shù zhe dì sān jiā, jiàn yǒu gè dà mén lóu, jí biàn kòu mén. zhǔ rén jiā chū lái kàn le, wèn: shì huì nà gè yé de? zhāng shì dào: sān yuán lǐ yé, kě shì lí zài cǐ? zhǔ rén dào jìn mén dōng shǒu nà jiān fáng lǐ. zhāng shì jiàn shuō, máng zǒu jìn lái. qí shí lǐ jìng yè shàn guò hòu, zuò zài fáng zhōng, dēng xià kàn nà lóng mǔ suǒ zèng zhī shū, zhǐ tīng jiàn qiāo mén, máng kāi mén chū lái yī kàn:
不移時,已到府前西明巷口。張美人數着第三家,見有個大門樓,即便叩門。主人家出來看了,問:「是會那個爺的?」張氏道:「三原李爺,可是離在此?」主人道「進門東首那間房裡。」張氏見說,忙走進來。其時李靖夜膳過後,坐在房中,燈下看那龍母所贈之書,只聽見敲門,忙開門出來一看:
wū shā mào, cuì méi shù bìn guāng hé mào. guāng hán mào, zǐ páo ruǎn dài, xīn zhuāng piān qiǎo.
烏紗帽,翠眉束鬢光合貌。光含貌,紫袍軟帶,新裝偏巧。
fěn hén yǐn yìng yīng táo xiǎo, bīng fú shǒu wò yīn qín dào. yīn qín dào, yí chéng nán pò, lìng rén sī yǎo.
粉痕隱映櫻桃小,兵符手握殷勤道。殷勤道,疑城難破,令人思杳。
zhāng měi rén zǒu jìn, jiāng bīng fú gōng zài zhuō shàng, biàn yǔ lǐ jìng xù lǐ zuò dìng. lǐ jìng wèn dào: zú xià hé chù lái de, dào cǐ hé gān? zhāng shì dào: xiǎo dì shì yuè fǔ zhōng de nèi guān xìng zhāng, fèng bì zhǔ zhī mìng chà lái. lǐ jìng dào: yǒu shèn jiàn jiào? zhāng shì dào: shì jiān bì zhǔ chuán dì jìn qù, dāng miàn zhǔ fēn xǔ duō huà, rú jīn qiě màn shuō. xiān shēng shì shí jiàn gāo guǎng, yǐng wù fēi cháng de rén, shì cāi yī cāi. ruò shì cāi de zháo, nǎi jiàn xiān shēng shì qí nán zǐ, zhēn háo jié. lǐ jìng jiàn shuō: zhè yòu qí le, zěn me yào dì cāi qǐ lái? dī tóu yī xiǎng biàn dào: dì rì jiān dào fǔ bài gōng zhī shí, chéng tā qū zūn yōu dài, yīn qín kuǎn qià, mò fēi yào dì wèi qí rén mù zhī bīn fǒu? zhāng shì dào: bì fǔ suī bù shū fán rǒng, rán mù liáo gòng yǒu yī èr shí rén, jiē shì duō cái duō yì zhī shì, shēn rèn qí zé. bú yào shuō bì zhǔ bù gǎn yǒu qū gāo cái, shè yǒu cǐ yì, xiān shēng duàn bù kěn zài yáng fǔ zuò mù, qǐng zài cāi zhī. lǐ jìng dào: zhè gè bú shì, mò fēi yuè gōng yào dì wǎng tā chù zuò yī shuō kè, wèi guó jiā wèi yǔ chóu móu zhī yì? zhāng shì dào: fēi yě, shí duì xiān shēng shuō bà le. yuè gōng yīn yǒu yī jì nǚ, cái mào shuāng jué, nián jì jí jī, yuè gōng ài zhī, bù chì jǐ chū. jīn jiàn xiān shēng shì gè yīng qí zhuō qiān, sī tiān xià jiā xù, wèi yǒu rú xiān shēng zhě, gù chuán zhǐ yǔ dì, yù dì yǔ xiān shēng wèi yīn yūn shǐ ěr. lǐ jìng jiàn shuō dào: zhè nà lǐ shuō qǐ! dì yī shēn sì hǎi wèi jiā, jī tóng píng gěng kuàng suǒ zhì wèi suì, hé xiá yì jí shì jiā zhī shì? suī chéng yuè gōng gāo yì, rán mén méi bù dí, zūn bēi yǒu xiè, cǐ shì duàn hū bù kě, fán xiōng wèi wǒ wǎn yán cí zhī. zhāng shì dào: xiān shēng hé qí yū yě, bì zhǔ nǎi huáng jiā zhòng chén, yī yán zhī jiān, néng shǐ rén róng rǔ. tǎng ruò xiān shēng zhuì rù háo mén, jiāng lái fù guì wèi kě liàng, hé nǎi shǒu jīng ér jù jué zhī, xiān shēng hái yí sān sī. lǐ jìng dào: fù guì rén suǒ zì yǒu, yīn yuán yì duàn fēi nì lǚ lùn jí, róng yǐ yì rì. rú zài xiāng bī, dì jí cǐ kè qǐ shēn, làng yóu qí chǔ jiān yǐ! zhāng shì zhèng róng dào: xiān shēng bú yào bǎ zhè shì kàn qīng le, tǎng dì guī fǔ, jiāng zūn yì shù zhī, shè bì zhǔ yī shí zhèn nù, xiān shēng suī yǒu shuāng chì, yì bù néng fēi chū zhǎng ān, nà shí jiù yǒu xìng mìng zhī yóu le. lǐ jìng biàn le yán sè, lì qǐ shēn lái dào: nǐ zhè guān ér, hǎo bù nǎo rén. wǒ lǐ jìng qǐ shì pà rén de! suí nǐ shēng gāo shì zhòng, wǒ shì zhī rú tóng kuǐ lěi. cǐ shì tóu kě duàn, jué bù gǎn cóng.
張美人走進,將兵符供在桌上,便與李靖敘禮坐定。李靖問道:「足下何處來的,到此何干?」張氏道:「小弟是越府中的內官姓張,奉敝主之命差來。」李靖道:「有甚見教?」張氏道:「適間敝主傳弟進去,當面囑吩許多話,如今且慢說。先生是識見高廣,穎悟非常的人,試猜一猜。若是猜得着,乃見先生是奇男子,真豪傑。」李靖見說:「這又奇了,怎麼要弟猜起來?」低頭一想便道:「弟日間到府拜公之時,承他屈尊優待,殷勤款洽,莫非要弟為其人幕之賓否?」張氏道:「敝府雖簿書繁冗,然幕僚共有一二十人,皆是多材多藝之士,身任其責。不要說敝主不敢有屈高才,設有此意,先生斷不肯在楊府作幕,請再猜之。」李靖道:「這個不是,莫非越公要弟往他處作一說客,為國家未雨綢繆之意?」張氏道:「非也,實對先生說罷了。越公因有一繼女,才貌雙絕,年紀及笄,越公愛之,不啻己出。今見先生是個英奇卓牽,思天下佳婿,未有如先生者,故傳旨與弟,欲弟與先生為氤氳使耳。」李靖見說道:「這那裡說起!弟一身四海為家,跡同萍梗;況所志未遂,何暇議及室家之事?雖承越公高誼,然門楣不敵,尊卑有褻,此事斷乎不可,煩兄為我婉言辭之。」張氏道:「先生何其迂也,敝主乃皇家重臣,一言之間,能使人榮辱。倘若先生贅入豪門,將來富貴未可量,何乃守經而遽絕之,先生還宜三思。」李靖道:「富貴人所自有,姻緣亦斷非逆旅論及,容以異日。如再相逼,弟即此刻起身,浪遊齊楚間矣!」張氏正容道:「先生不要把這事看輕了,倘弟歸府,將尊意述之,設敝主一時震怒,先生雖有雙翅,亦不能飛出長安,那時就有性命之尤了。」李靖變了顏色,立起身來道:「你這官兒,好不惱人。我李靖豈是怕人的!隨你聲高勢重,我視之如同傀儡。此事頭可斷,決不敢從。」
liǎng rén zhèng zài fáng lǐ luàn rǎng, zhǐ tīng jiàn jiān bì yù de yī rén, tuī mén jìn lái, shì wǔ wèi dǎ bàn, wèn dào: nà wèi shì yào shī xiōng? lǐ jìng cǐ shí qì dé dāi le, suí kǒu yīng dào: xiǎo dì biàn shì. zhāng shì zhù mù, bǎ nà rén yī kàn, máng jǔ shǒu dào: zūn xiōng shàng xìng? nà rén dào: wǒ xìng zhāng. zhāng shì dào: qiè yì, shuō le liǎng gè zì, suō zhù le, máng gǎi kǒu dào: zhè xiǎo dì yì xìng zhāng, rú ruò bù qì, yuàn wèi kūn zhòng. nà rén jiàn shuō, fù zǐ xì yī rèn, hā hā dà xiào dào: nǐ yǔ wǒ jié dì xiōng shén miào. nà shí lǐ jìng fāng wèn dào: zhāng xiōng zūn zì? nà rén dào: wǒ zì zhòng jiān. lǐ jìng shàng qián zhí shǒu dào: mò fēi qiú rán gōng me? nà rén dào: rán yě. wǒ gāng cái xià yù zài jiān bì, tīng jiàn nǐ men tán lùn, zhī shì yào shī xiōng, gù cǐ zǒu lái. qián yán wǒ yǐ tīng dé dàn cǐ wèi xián dì, bìng bú shì wèi xiōng zhí kē zhě. xì xiáng zhāng xián dì de xīn shì, mò zhe dì shuǎng lì, dài dì shuō le chū lái, dào yǔ èr wèi zhí kē hé rú? zhāng shì dào: wǒ de xíng cáng, jì shì zhāng xiōng shí pò, wǒ kě bù biàn yǐn mán le. zǒu qù bǎ fáng mén shuān shàng, jí bǎ wū shā chú xià, xiè qù guān zhuāng, biàn dào: qiè nǎi yuè fǔ zhōng nǚ zǐ. yīn jiàn lǐ yé méi yǔ bù fán, yuàn tuō zhōng shēn, bù yǐ zì jiàn wèi kuì, gù ér chéng yè lái bēn. zhòng jiān jiàn shuō dà xiào chēng kuài. lǐ jìng dào: mò fēi jiù shì rì jiān zhí fú de měi rén me? jì xián qīng yǒu cǐ měi yì, hé bù zǎo zǎo míng yán, miǎn wǒ xǔ duō huí cháng. zhāng shì dào: láng jūn fǎ yǎn bù jīng, ruò wǒ zhāng xiōng, zǎo yǐ rèn chū, bù fán jiàn qiè ráo shé le. zhòng jiān xiào dào: nǐ fū fù yuán fēi děng xián zhī rén, kuài kuài bài xiè le tiān dì, dài wǒ qù qǔ xiàn chéng jiǔ yáo lái, quán dāng huā zhú, chàng yǐn le sān bēi hé rú? liǎng rén jiàn shuō, xīn rán duì tiān bài xiè le.
兩人正在房裡亂嚷,只聽見間壁寓的一人,推門進來,是武衛打扮,問道:「那位是藥師兄?」李靖此時氣得呆了,隨口應道:「小弟便是。」張氏注目,把那人一看,忙舉手道:「尊兄上姓?」那人道:「我姓張。」張氏道:「妾亦,」說了兩個字,縮住了,忙改口道:「這小弟亦姓張,如若不棄,願為昆仲。」那人見說,復仔細一認,哈哈大笑道:「你與我結弟兄甚妙。」那時李靖方問道:「張兄尊字?」那人道:「我字仲堅。」李靖上前執手道:「莫非虬髯公麼?」那人道:「然也。我剛才下寓在間壁,聽見你們談論,知是藥師兄,故此走來。前言我已聽得;但此位賢弟,並不是為兄執柯者。細詳張賢弟的心事,莫着弟爽利,待弟說了出來,到與二位執柯何如?」張氏道:「我的行藏,既是張兄識破,我可不便隱瞞了。」走去把房門閂上,即把烏紗除下,卸去官裝,便道:「妾乃越府中女子。因見李爺眉宇不凡,願托終身,不以自薦為愧,故而乘夜來奔。」仲堅見說大笑稱快。李靖道:「莫非就是日間執拂的美人麼?既賢卿有此美意,何不早早明言,免我許多迴腸。」張氏道:「郎君法眼不精,若我張兄,早已認出,不煩賤妾饒舌了。」仲堅笑道:「你夫婦原非等閒之人,快快拜謝了天地,待我去取現成酒肴來,權當花燭,暢飲了三杯何如?」兩人見說,欣然對天拜謝了。
zhāng shì fù bǎ guān shang chuān hǎo, dài shang wū shā. lǐ jìng dào: xián qīng wèi hé hái yào zhè děng zhuāng shù? zhāng shì dào: gāng cái jìn diàn lái, shì chà guān dǎ bàn jīn jiàn wǒ shì gè fù rén, fǎn yǒu xǔ duō bù tuǒ le. lǐ jìng cǔn dào: hǎo yī gè jīng xì nǚ zǐ! zhòng jiān jiào shǒu xià, yí le jiǔ yáo jìn lái. dà jiā jǔ bēi chàng tán, jiǔ guò sān bēi, zhāng shì jiān zhòng jiān dào: dà gē jǐ shí qǐ shēn? zhòng jiān dào: xīn shì yǐ wán, míng rì jiù zǒu. zhāng shì jiàn shuō, lì qǐ shēn lái dào: lǐ láng péi wǒ zhāng gē chàng yǐn, wǒ dào yī gè suǒ zài qù, rú fēi de jiù lái. lǐ jìng dào: zhè yòu qí le, hái yào dào nà lǐ qù? zhāng shì dào: láng jūn bù bì cāi yí, shǎo kè biàn zhī fēn xiǎo. shuō wán diǎn dēng jìng chū fáng mén. lǐ jìng jiàn cǐ guāng jǐng, lǎo dà hú yí. zhòng jiān dào: cǐ nǚ zǐ xíng zhǐ fēi cháng, yì rén zhōng lóng hǔ, shǎo qǐng bì lái. liǎng rén yòu shuō le xiē xīn shì, zhǐ tīng dé mén wài mǎ sī shēng xiǎng, zhāng shì zǎo yǐ zǒu dào miàn qián. zhòng jiān dào: xián mèi yòu wǎng hé chù qù le lái? zhāng shì dào: qiè féng lǐ láng, zhōng shēn yǒu tuō, yuán fēi tān nán nǚ zhī chóu. jīn yè chèn cǐ bīng fú zài shǒu, gāng cái dào zhōng jūn tīng lǐ qù, tǎo le sān pǐ hǎo mǎ. wǒ men chī wán le jiǔ, dà jiā shōu shí shàng mǎ chū mén. liào yǒu bīng fú zài cǐ, chéng mén shàng yì bù gǎn lán zǔ, jí jí cǐ jiǎo lì, yǐ yóu tài yuán, qǐ fēi liǎng biàn? liǎng rén jiàn shuō, chēng qí zàn tàn. chī wán le jiǔ, jí biàn shōu shí xíng zhuāng, xiè bié zhǔ rén, sān rén shàng mǎ, yáng zhǎng de qù le.
張氏復把官裳穿好,戴上烏紗。李靖道:「賢卿為何還要這等裝束?」張氏道:「剛才進店來,是差官打扮;今見我是個婦人,反有許多不妥了。」李靖忖道:「好一個精細女子!」仲堅叫手下,移了酒肴進來。大家舉杯暢談,酒過三杯,張氏間仲堅道:「大哥幾時起身?」仲堅道:「心事已完,明日就走。」張氏見說,立起身來道:「李郎陪我張哥暢飲,我到一個所在去,如飛的就來。」李靖道:「這又奇了,還要到那裡去?」張氏道:「郎君不必猜疑,少刻便知分曉。」說完點燈竟出房門。李靖見此光景,老大狐疑。仲堅道:「此女子行止非常,亦人中龍虎,少頃必來。」兩人又說了些心事,只聽得門外馬嘶聲響,張氏早已走到面前。仲堅道:「賢妹又往何處去了來?」張氏道:「妾逢李郎,終身有托,原非貪男女之愁。今夜趁此兵符在手,剛才到中軍廳里去,討了三匹好馬。我們吃完了酒,大家收拾上馬出門。料有兵符在此,城門上亦不敢攔阻,即藉此腳力,以游太原,豈非兩便?」兩人見說,稱奇讚嘆。吃完了酒,即便收拾行裝,謝別主人,三人上馬,揚長的去了。
yuè gōng dào míng rì, yīn bù jiàn zhāng měi rén jìn nèi lái cì hou, jí chāi rén zhā kàn. lái huí fù dào: fáng mén fēng suǒ, rén yǐng jù wú. yuè gōng měng shěng dào: wǒ shī jiǎn diǎn, cǐ nǚ bì guī lǐ jìng yǐ! jiào rén kāi le fáng mén, shì zhōng yī shì xì ruǎn, zhī háo bù dòng, kāi zài míng bái, tóng yī bǐng tiē liú yú àn shàng, qǔ lái chéng shàng. shàng xiě dào:
越公到明日,因不見張美人進內來伺候,即差人查看。來回覆道:「房門封鎖,人影俱無。」越公猛省道:「我失檢點,此女必歸李靖矣!」叫人開了房門,室中衣飾細軟,織毫不動,開載明白,同一稟帖留於案上,取來呈上。上寫道:
yuè guó fǔ hóng fú shì ér zhāng chū chén, kòu shǒu shàng bǐng: qiè yǐ pú liǔ jiàn zhì, dé bàng huá tóng, suī bù jí jīn wū ā jiāo, yì kě zuò yù pán xiǎo xiù, yǒu hé bù mǎn, jù qǐ lí xīn? qiè yuán yòu shòu xǔ jūn zhī shù, zàn shī huì yǎn, liáo shí yīng xióng, suǒ wèi ruò cǎo fù lán, nèn luó yī zhú ér yǐ, gǎn wèi zhāng ěr zhī qī, yōng nú qí fū zāi! lín qù lǎng rán, bù xué ér nǚ yín bēn zhī tài.
越國府紅拂侍兒張出塵,叩首上稟:妾以蒲柳賤質,得傍華桐,雖不及金屋阿嬌,亦可作玉盤小秀,有何不滿,遽起離心?妾緣幼受許君之術,暫施慧眼,聊識英雄,所謂弱草附蘭,嫩蘿依竹而已,敢為張耳之妻,庸奴其夫哉!臨去朗然,不學兒女淫奔之態。
jǐn bǐng.
謹稟。
yuè gōng kàn bà, xīn zhōng liǎo rán. yòu xiǎo dé lǐ jìng yě shì gè yīng xióng, jiè yù xià rén bù xǔ shēng yáng, bǎ zhè shì ér diū kāi bù tí. dàn wèi zhī hòu shì rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
越公看罷,心中瞭然。又曉得李靖也是個英雄,戒諭下人不許聲揚,把這事兒丟開不題。但未知後事如何,且聽下回分解。