strong mào fēng xuě fán jiàn wēi fǎng péng qǐ líng dān dān xióng xìn shēng nǚ strong
冒風雪樊建威訪朋 乞靈丹單雄信生女
shī yuē:
詩曰:
xuě yā guān shān cǎn bù shōu, shuò fēng chuī sòng bái méng tóu.
雪壓關山慘不收,朔風吹送白蒙頭。
shēn máng bù zuò luò yáng wò, yì mì shí yí shàn shuǐ zhōu.
身忙不作洛陽臥,誼密時移剡水舟。
guài shā diān kuáng rú luò xù, shēng zēng qīng báo shì fú ōu.
怪殺顛狂如落絮,生增輕薄似浮漚。
shuí zhī yī xī lán guān lù, dé yǔ zhī xīn shǎo dòu liú.
誰知一夕藍關路,得與知心少逗留。
zhè yī dào xuě shī, dān shuō zhè xuě shì gāo rén de qīng shì, háo kè de jiǔ chóu, xíng lǚ de chóu méi, què yòu zài wú yì zhōng shǐ rén huì hé. fán jiàn wēi zì lí shān dōng, yī rì dào le hé dōng, jìn lù zhōu fǔ qián, āi chá le jǐ gè gōng wén xià chù, xún dào wáng xiǎo èr diàn, wèn dào: jiè wèn yī shēng, yǒu gè shān dōng jì nán fǔ rén, xìng qín hào jiào zuò shū bǎo, huì zài nǐ jiā zuò yù me? xiǎo èr dào: shì yǒu gè qín kè rén, zài wǒ jiā zuò yù. shí yuè chū yī rì, mài le mǎ zuò lù fèi, xīng yè huí qù le. fán jiàn wēi wén yán, zhǎng tàn liú lèi. wáng xiǎo èr diàn lǐ yǒu kè, yī zhèn dà hū xiǎo jiào, zhuǎn shēn zǒu jìn qù le.
這一道雪詩,單說這雪是高人的清事,豪客的酒籌,行旅的愁媒,卻又在無意中使人會合。樊建威自離山東,一日到了河東,進潞州府前,挨查了幾個公文下處,尋到王小二店,問道:「借問一聲,有個山東濟南府人,姓秦號叫做叔寶,會在你家作寓麼?」小二道:「是有個秦客人,在我家作寓。十月初一日,賣了馬做路費,星夜回去了。」樊建威聞言,長嘆流淚。王小二店裡有客,一陣大呼小叫,轉身走進去了。
liǔ shì tīng jiàn guān xīn, zǒu jìn qián wèn dào: zūn kè gāo xìng? fán jiàn dào: zài xià xìng fán. liǔ shì dào: jiù shì fán jiàn wēi me? fán jiàn wēi dào: nǐ zěn me biàn zhī wǒ jiào fán jiàn wēi? liǔ shì dào: qín kè rén zài wǒ jiā cuō tuó xǔ jiǔ, rì rì zài zhè lǐ wàng fán yé lái. wǒ men yòu fú shì tā bù zhōu, shí yuè chū yī huáng hūn shí hòu qǐ shēn de, nán dào hái bù céng dào jiā me? fán jiàn wēi dào: zhèng wèi méi yǒu huí jiā, wǒ tè lái xún tā. xīn zhōng xiǎng dào: rú jīn shì là yuè chū xún, nán dào lù shàng jiù xíng liǎng gè duō yuè? cǐ rén zhōng tú shī suǒ le, zài cǐ wú yì. chī le yī cān wǔ fàn, hái le fàn qián, mèn mèn de chū dōng mén, gǎn huí shān dōng.
柳氏聽見關心,走近前問道:「尊客高姓?」樊建道:「在下姓樊。」柳氏道:「就是樊建威麼?」樊建威道:「你怎麼便知我叫樊建威?」柳氏道:「秦客人在我家蹉跎許久,日日在這裡望樊爺來。我們又伏侍他不周,十月初一黃昏時候起身的,難道還不曾到家麼?」樊建威道:「正為沒有回家,我特來尋他。」心中想道:「如今是臘月初旬,難道路上就行兩個多月?此人中途失所了,在此無益。」吃了一餐午飯,還了飯錢,悶悶的出東門,趕回山東。
tiān hán fēng dà, guā xià yī chǎng dà xuě lái. fán jiàn wēi mào xuě chōng fēng, ěr duǒ lǐ jǐng wō lǐ, dōu zuān le xuě jìn qù, lěng qì yòu lái dé lì hài, kǒu yě kāi bù dé. zhǐ jiàn:
天寒風大,刮下一場大雪來。樊建威冒雪衝風,耳朵里頸窩裡,都鑽了雪進去,冷氣又來得利害,口也開不得。只見:
luàn piāo lái yàn sāi biān, mì sǎ xiàng gū chéng wài, què fēi hái liáng yuàn qù, yòu huí zhuǎn bà qiáo lái. rǎng rǎng āi āi diān dǎo bǎ qián kūn yā, fēn míng jiāng zào huà tián. dàng mó dé hóng rì wú guāng, wēi bī dé qīng shān shī sè. zhǎng jiāng shàng dòng dé yú shěn yàn yǎo, kōng lín zhōng è dé hǔ xiào yuán āi. bù chéng xiáng ruì fǎn chéng hài, qīn shāng le lǒng mài, yā sǔn le tíng huái. àn hūn liǔ yǎn, lēi zhàn méi sāi, tián bì le jǐn chóng chóng jìn què guān jiē, zhē yǎn le lǜ chén chén wǔ xiè gē tái. āi zāi kǔ zāi, hé dōng pín shì chóu wú nài. měng jīng cāi, tè qí guài, zhè de shì tiān shàng fēi lái lěng huò tāi, jiào rén biàn dì xià shēng zāi. jǐ shí shǒu dé gè hè wēi wēi tài yáng zhēn rén dāng tóu shài, nuǎn róng róng hé qì chūn fēng gǔn dì lái. sǎo tóng yún sì kāi, xiàn qīng tiān yī kuài, yī jiù xiáng guāng ruì yān ǎi.
亂飄來燕塞邊,密灑向孤城外,卻飛還梁苑去,又迴轉灞橋來。攘攘挨挨顛倒把乾坤壓,分明將造化填。盪摩得紅日無光,威逼得青山失色。長江上凍得魚沈雁杳,空林中餓得虎嘯猿哀。不成祥瑞反成害,侵傷了壟麥,壓損了庭槐。暗昏柳眼,勒綻梅腮,填蔽了錦重重禁闕官階,遮掩了綠沉沉舞榭歌台。哀哉苦哉,河東貧士愁無奈。猛驚猜,忒奇怪,這的是天上飛來冷禍胎,教人遍地下生災。幾時守得個赫威威太陽真人當頭曬,暖溶溶和氣春風滾地來。掃彤雲四開,現青天一塊,依舊祥光瑞煙靄。
fán jiàn wēi hán chàn chàn áo guò le shí lǐ cūn zhèn, tiān sè yòu wǎn, méi yǒu xià chù, zhǐ de tóu dōng yuè miào lái sù. nà zuò miào jiù shì qín shū bǎo dé bìng de suǒ zài, ruò bú shì zhè chǎng dà xuě, zěn me dé fán jiàn wēi gāng gāng zài cǐ xiē sù? zhè jiào zuò:
樊建威寒顫顫熬過了十里村鎮,天色又晚,沒有下處,只得投東嶽廟來宿。那座廟就是秦叔寶得病的所在,若不是這場大雪,怎麼得樊建威剛剛在此歇宿?這叫做:
tà pò tiě xié wú mì chù, dé lái quán bù fèi gōng fū.
踏破鐵鞋無覓處,得來全不費工夫。
dōng yuè xiāng huǒ zhèng zài guān mén, zhǐ jiàn yī rén ái jiāng jìn lái tóu sù. dào rén dào hè xuān zhōng bào yǔ wèi guān zhǔ. guān zhǔ nǎi shì jí yǒu rén qíng de, jí biàn yán nà fán jiàn wēi dào hòu xuān zhōng, fàng xià xíng lǐ, dǒu qù xuě shuǐ, yǔ guān zhǔ shī tǐ. guān zhǔ dào: guì chù nà lǐ? fán jiàn wēi dào: xiǎo dì xìng fán, shān dōng qí zhōu rén, wǎng lù zhōu zhǎo xún péng yǒu, yù cǐ dà xuě, zàn tíng bǎo gōng jiè sù yī xiāo, míng rì zhòng chóu. guān zhǔ dào: zú xià shì fán xiān shēng, zūn zì kě shì fán jiàn wēi me? fán jiàn wēi xià le yī tiào, dá dào: xiān zhǎng hé yǐ zhī wǒ jiàn zì, guān zhǔ dào: shū bǎo xiōng céng dào jí zūn zì. fán jiàn wēi dà xǐ dào: nà gè shū bǎo? guān zhǔ dào: xiān shēng yòu duō wèn le, qín shū bǎo néng yǒu de jǐ gè? fán jiàn wēi máng wèn: zài nà lǐ? guān zhǔ dào: shí yuè chū èr rì, yǒu bìng dào wēi guān zhōng lái. fán jiàn wēi dùn zú dào: xiǎng shì cǐ xiōng bù zài le, qiě shuō rú jīn zěn me yàng le. guān zhǔ dào: shí yuè shí wǔ rì, èr xián zhuāng dān yuán wài yāo huí jiā qù, yǔ tā yǎng bìng. qián rì shí yī yuè shí wǔ rì, bìng tǐ quán yù, zài chǎng gōng hái yuàn. yīn tiān hán liú zhù zài jiā, bù céng dǎ fā tā huí qù, jiàn zài èr xián zhuāng shàng. fán jiàn wēi yī wén cǐ yán, què xiàng shén me guāng jǐng? jiù xiàng shì:
東嶽香火正在關門,只見一人捱將進來投宿。道人到鶴軒中報與魏觀主。觀主乃是極有人情的,即便延納樊建威到後軒中,放下行李,抖去雪水,與觀主施體。觀主道:「貴處那裡?」樊建威道:『小弟姓樊,山東齊州人,往潞州找尋朋友,遇此大雪,暫停寶宮借宿一宵,明日重酬。」觀主道:「足下是樊先生,尊字可是樊建威麼?」樊建威嚇了一跳,答道:「仙長何以知我賤字,」觀主道:「叔寶兄曾道及尊字。」樊建威大喜道:「那個叔寶?」觀主道:「先生又多問了,秦叔寶能有得幾個?」樊建威忙問:「在那裡?」觀主道:「十月初二日,有病到微觀中來。」樊建威頓足道:「想是此兄不在了,且說如今怎麼樣了。」觀主道:「十月十五日,二賢莊單員外邀回家去,與他養病。前日十一月十五日,病體全愈,在敞宮還願。因天寒留住在家,不曾打發他回去,見在二賢莊上。」樊建威一聞此言,卻像什麼光景?就像是:
qióng shì huò jīn qiān liǎng, hán rú lián zhōng gāo kuí. dòng fáng huā zhú xǐ nán āi, jiǔ bié qīn rén zhòng huì. kùn hǔ lē tiān shuāng chì, zhé lóng jiǎo fèn chūn léi. nóng fū kǔ hàn yù lín lí, mù jǐng dé shēng hài jì.
窮士獲金千兩,寒儒連中高魁。洞房花燭喜難挨,久別親人重會。困虎肋添雙翅,蟄龍角奮春雷。農夫苦旱遇淋漓,暮景得生駭驥。
diào jì xī jiāng yuè
(調寄「西江月」)
guān zhǔ shōu shí guǒ jiǔ, péi jiàn wēi yè zuò. fán jiàn wēi yīn xuě lǐ shòu xiē hán qì, shēn zi kùn juàn, dào yě fàng liàng duō yǐn jǐ bēi rè jiǔ. zàn qiě shuì guò yī xiāo, cái jiàn tiān míng, jí lì qǐ shēn, fēng yī fēng xiè yí, sòng yǔ guān zhǔ. zhè guān zhǔ zhī shì qín shū bǎo de péng yǒu, sǐ yě bù kěn shòu tā de, liú zhù fán jiàn wēi chī le zǎo fàn, sòng chū dōng yuè miào lái, zhǐ shì èr xián zhuāng lù jìng. fán jiàn wēi jìng tóu xióng xìn zhuāng shàng lái.
觀主收拾果酒,陪建威夜坐。樊建威因雪裡受些寒氣,身子睏倦,到也放量多飲幾杯熱酒。暫且睡過一宵,才見天明,即例起身,封一封謝儀,送與觀主。這觀主知是秦叔寶的朋友,死也不肯受他的,留住樊建威吃了早飯,送出東嶽廟來,指示二賢莊路徑。樊建威竟投雄信莊上來。
cǐ shí xióng xìn yǔ shū bǎo, shū fáng zhōng yōng lú yǐn jiǔ shǎng xuě, dào yě yǒu xìng. zhèng shì:
此時雄信與叔寶,書房中擁爐飲酒賞雪,倒也有興。正是:
duì méi fā qīng xìng, yǐn jiǔ dí hán wēi.
對梅發清興,飲酒敵寒威。
shǒu xià zhuāng kè lái bào, shān dōng qín tài tài yāng yī gè fán lǎo yé jì jiā shū zài wài. shū bǎo xǐ dào: dān èr gē, jiā mǔ tuō fán jiàn wēi jì jiā shū lái le. èr rén chū zhuāng yíng jiē. shū bǎo xiào dào: guǒ rán shì nǐ. jiàn wēi dào: qián rì fēn háng lǐ shí, yín zi què zài dì chù, bù huì fēn de. huí qù sòng yǔ bó mǔ, bó mǔ dìng yào xiǎo dì zuò pán chán, xún mì wú xiōng huí qù. shū bǎo dào: wèi pán chán bù huì dài dé, dān gē chū wú shù shì lái. xióng xìn dào: qián huà màn tí, qiě qǐng jìn qù. xióng xìn jiào shǒu xià rén, jiē le fán lǎo yé de xíng lǐ, yī zhí yǐn dào shū fáng nuǎn chù. xióng xìn xiān yǔ jiàn wēi shī bīn zhǔ zhī lǐ, shū bǎo yòu bài xiè jiàn wēi fēng xuě hán kǔ zhī láo. xióng xìn fēn fù shǒu xià chóng xīn bǎi jiǔ. shū bǎo wèn dào: jiā mǔ hǎo me? jiàn wēi dào: yǒu shū zài cǐ qǐng kàn. shū bǎo kāi jiān hé lèi dú bà, jiù qù shōu shí xíng lǐ.
手下莊客來報,山東秦太太央一個樊老爺寄家書在外。叔寶喜道:「單二哥,家母托樊建威寄家書來了。」二人出莊迎接。叔寶笑道:「果然是你。」建威道:「前日分行李時,銀子卻在弟處,不會分得。回去送與伯母,伯母定要小弟做盤纏,尋覓吾兄回去。」叔寶道:「為盤纏不會帶得,擔擱出無數事來。」雄信道:「前話慢題,且請進去。」雄信叫手下人,接了樊老爺的行李,一直引到書房暖處。雄信先與建威施賓主之禮,叔寶又拜謝建威風雪寒苦之勞。雄信吩咐手下重新擺酒。叔寶問道:「家母好麼?」建威道:『有書在此請看。」叔寶開緘和淚讀罷,就去收拾行李。
yī fēng shū jì sī ér lèi, qiān lǐ néng qiān yóu zi xīn.
一封書寄思兒淚,千里能牽遊子心。
xióng xìn kàn jiàn, wēi wēi àn xiào, jiǔ xí wán bèi le, sān rén cù xī zuò xià. xióng xìn wèn: shū bǎo xiōng, lìng táng lǎo fū rén ān fǒu? shū bǎo dào: jiā mǔ duō bìng. xióng xìn dào: wǒ jiàn xiōng jí jí zhuāng shù, shì yǒu guī yì. shū bǎo yǎn zhōng chuí lèi dào: bú shì xiǎo dì wú qíng, bǎo zé yáng qù. nài jiā mǔ bìng zhòng, zàn bié rén xiōng, lái nián dēng táng bài shù rén xiōng huó mìng zhī ēn. xióng xìn dào: xiōng yào guī qù, xiǎo dì yě bù gǎn lán zǔ. dàn péng yǒu yǒu zé shàn zhī dào, zhōng chén xiào zǐ, hé dài wú zhī, yào zuò biàn zuò gè shí zài de rén, bù zài zuò gū míng diào yù de rén. shū bǎo dào: qǐng xiōng jiàn jiào, zěn me shì zhēn xiào? zěn me shì jiǎ xiào? xióng xìn dào: dà xiào wèi zhēn, xiǎo xiào wèi jiǎ. xún qíng suì yì, gù míng wèi jiǎ. xiōng rú jīn xīng yè huí qù, qià xiàng shì xiào, shí fēi zhēn xiào. shū bǎo yǎn lèi dōu zhù le, bù jué xiào jiāng qǐ lái dào: xiǎo dì pín bìng liú luò, jiǔ gé cí yán, shí fēi děi yǐ. jīn wén mǔ bìng, xīng yè hái jiā, nǎi rén zǐ zhì qíng, zěn me hū wèi xiǎo xiào? fán jiàn wēi dào: qín dà gē yī wén mǔ bìng, èr fèng mǔ mìng, zuò jí hái jiā, hái shì dà xiào. xióng xìn dào: nǐ men zhǐ zhī qí yī, bù zhī qí èr. lìng xiān jūn běi qí wèi jiāng, běi qí guó pò shēn wáng, quán qí dà jié, nǎi wáng guó zhī chén, bù dé yǔ tú cún. tiān bù rěn zhōng chén jué hòu, cún xià xiōng zhǎng zhè yī chóu yīng xióng. zhèng dāng bǎo shēn dài yòng, kè guāng qián liè. nǐ rú jīn xīng yè huí qù, hán tiān dà xuě, guì yàng xīn yù, tǎng tú zhōng fù bìng, yuán qì bù néng jiē jì, wàn yī sān zhǎng liǎng duǎn, jué le qín shì zhī hòu, shī le lìng táng lǎo bó mǔ zhōng shēn zhī wàng, suī chū zhì qíng, bù hé xiào dào. qǐ bù wén jūn zǐ dào ér bù jìng, zhōu ér bù yóu, fū bù zhī jiān, bù gǎn wàng xiào. mào hán ér qù, wú bù gǎn wén mìng. shū bǎo dào: rán zé xiǎo dì bù qù, fǎn wèi xiào me? xióng xìn xiào dào: nán dào jiào xiōng zhōng yú bù qù me? zhǐ shì chí zǎo zhī jiān, zì yǒu dào li, kuàng lìng táng lǎo bó mǔ shì gè xián mǔ, yòu bú shì bù dá dào lǐ de. jīn rì tuō jiàn wēi xiōng lái dǎ xún, zhǐ wèi ài zi zhī xīn, bù zhī xià luò, fàng nǐ bù xià. xiōng rú jīn xiě yī fēng huí shū, shuō lǐng wén dān gē rì jiǔ, zhèng dài hái jiā, hū rǎn dà bìng, jīn suī quán yù, bù néng rèn láo. wén mìng jí yù guī jiā dìng shěng, jìng shuō xiǎo dì kǔ liú, lüè dài shēn zi láo lù dé qǐ, xīn nián tóu shàng biàn dé huí jiā. lìng táng dé xiōng xià luò suǒ zài, yóu bìng zì rán quán kě, xiǎo dé zūn yàng xīn quán, yě dìng bú yào nǐ mào hán ér qù. wǒ yǔ xiōng zhǎng jì yǒu yī bài, jí rú wǒ mǔ yī gǔ, shōu shí xiē wēi lǐ, zuò gān zhǐ zhī fèi, jì yǔ lìng táng, qiě ān le zhái juàn. zài tuō fán xiōng bǎ lù zhōu jiě jūn de pī huí, wǎng qí zhōu fǔ bǐng míng liǎo liú lǎo yé, shuō xiōng wò bìng zài lù zhōu, shàng wèi huí lái, zhù xiāo wán le yá mén de gōng shì, gōng sī liǎng quán. dài lái chūn rì nuǎn fēng hé, xiǎo dì hái yào tì xiōng shè chù xiē wēi běn qián, guān xiōng cǐ fān huí qù, bú yào zài qí zhōu dāng chà. qiú róng bù zài zhū mén xià, tǎng fèng gōng chāi qiǎn, yóu bù dé zì jǐ. shǐ lìng táng lǎo bó mǔ yǐ mén xuán wàng, fēi rén zǐ shì qīn zhī dào. chí qù xiē shí, nán dào jiù shì bù xiào le? shū bǎo jiàn xióng xìn jiǎng de lǐ zhǎng qíng qiē, yòu zì chuāi qiè hán bù néng yuǎn shè, duì fán jiàn wēi dào: wǒ què zěn me chù? hái shì tóng xiōng huí qù, hái shì xiān xiě shū huí qù? fán jiàn wēi dào: dān èr gē jí jiǎng dé yǒu lǐ. lìng táng lǎo bó mǔ, dé zhī nǐ de xià luò, zì rán bìng hǎo, xiǎo dé nǐ zài bìng hòu, yě bù jí nǐ huí jiā le. shū bǎo xiàng xióng xìn dào: zhè děng shuō, xiǎo dì qiě xiě shū ān jiā mǔ zhī xīn. shū bǎo jiù xiě wán le shū, qǔ pī huí chū lái, fù yǔ fán jiàn wēi, zhǔ tuō tā wán nà yá mén zhōng zhī shì. xióng xìn huí hòu fáng qǔ lù chóu sì pǐ, suì yín sān shí liǎng, jì qín mǔ wèi gān zhǐ zhī fèi. yòu qǔ lù chóu èr pǐ, yín shí liǎng, sòng fán jiàn wēi wèi cì jìng. jiàn wēi dāng rì bié qù, huí dào shān dōng, bǎ shū xìn yín liǎng jiāo yǔ qín mǔ, yòu wǎng yá mén zhōng wán le suǒ tuō zhī shì. xióng xìn yī jiù liú shū bǎo zài jiā.
雄信看見,微微暗笑,酒席完備了,三人促膝坐下。雄信問:「叔寶兄,令堂老夫人安否?」叔寶道:「家母多病。」雄信道:「我見兄急急裝束,似有歸意。」叔寶眼中垂淚道:「不是小弟無情,飽則揚去。奈家母病重,暫別仁兄,來年登堂拜樹仁兄活命之恩。」雄信道:「兄要歸去,小弟也不敢攔阻。但朋友有責善之道,忠臣孝子,何代無之,要做便做個實在的人,不在做沽名釣譽的人。」叔寶道:「請兄見教,怎麼是真孝?怎麼是假孝?」雄信道:「大孝為真,小孝為假。詢情遂意,故名為假。兄如今星夜回去,恰像是孝,實非真孝。」叔寶眼淚都住了,不覺笑將起來道:「小弟貧病流落,久隔慈顏,實非得已。今聞母病,星夜還家,乃人子至情,怎麼呼為小孝?」樊建威道:「秦大哥一聞母病,二奉母命,作急還家,還是大孝。」雄信道:「你們只知其一,不知其二。令先君北齊為將,北齊國破身亡,全其大節,乃亡國之臣,不得與圖存。天不忍忠臣絕後,存下兄長這一籌英雄。正當保身待用,克光前烈。你如今星夜回去,寒天大雪,貴恙新愈,倘途中復病,元氣不能接濟,萬一三長兩短,絕了秦氏之後,失了令堂老伯母終身之望,雖出至情,不合孝道。豈不聞君子道而不徑,舟而不游,趺步之間,不敢忘孝。冒寒而去,吾不敢聞命。」叔寶道:「然則小弟不去,反為孝麼?」雄信笑道:「難道教兄終於不去麼?只是遲早之間,自有道理,況令堂老伯母是個賢母,又不是不達道理的。今日托建威兄來打尋,只為愛子之心,不知下落,放你不下。兄如今寫一封回書,說領文耽擱日久,正待還家,忽染大病,今雖全愈,不能任勞。聞命急欲歸家定省,徑說小弟苦留,略待身子勞碌得起,新年頭上便得回家。令堂得兄下落所在,尤病自然痊可,曉得尊恙新痊,也定不要你冒寒而去。我與兄長既有一拜,即如我母一股,收拾些微禮,作甘旨之費,寄與令堂,且安了宅眷。再托樊兄把潞州解軍的批回,往齊州府稟明了劉老爺,說兄臥病在潞州,尚未回來,注消完了衙門的公事,公私兩全。待來春日暖風和,小弟還要替兄設處些微本錢,觀兄此番回去,不要在齊州當差。求榮不在朱門下,倘奉公差遣,由不得自己。使令堂老伯母倚門懸望,非人子事親之道。遲去些時,難道就是不孝了?」叔寶見雄信講得理長情切,又自揣怯寒不能遠涉,對樊建威道:「我卻怎麼處?還是同兄回去,還是先寫書回去?」樊建威道:「單二哥極講得有理。令堂老伯母,得知你的下落,自然病好,曉得你在病後,也不急你回家了。」叔寶向雄信道:「這等說,小弟且寫書安家母之心。」叔寶就寫完了書,取批回出來,付與樊建威,囑託他完納衙門中之事。雄信回後房取潞綢四匹,碎銀三十兩,寄秦母為甘旨之費。又取潞綢二匹,銀十兩,送樊建威為賜敬。建威當日別去,回到山東,把書信銀兩交與秦母,又往衙門中完了所託之事。雄信依舊留叔寶在家。
yī rì shū bǎo xián zhe, zhèng zài shū fáng zhōng kàn huā qiǎn xìng. xióng xìn jìn lái shuō le jǐ jù xián huà, shuāng méi wēi cù, mò rán wú yǔ, xié lì cāng tái, shū bǎo jiàn tā zhè gè mó yàng, zhī dào tā yǒu yàn kè zhī yì, nài bú zhù wèn dào: èr gē píng rì xiōng jīn sǎ luò, xiào zuò shēng fēng, jīn rì hé gù shì yǒu yóu yí zhī sè? xióng xìn dào: xiōng zhǎng bù zhī, xiǎo dì píng shēng zài bù xǐ chóu. qián rì wáng xiōng bèi rén shè sǐ, xiǎo dì qì mèn le sān sì rì, yīn zhè chūn shì, jí qiè nán yǐ bǎi bù, qiě bǎ diū kāi. rú jīn zhǐ yīn dì fù yǒu yàng, wú fǎ kě yǐ diào zhì, gù cǐ yōu xíng yú sè. shū bǎo dào: zhèng shì wǒ wàng le wèn xiōng, zūn sǎo shì shuí shì zhī nǚ? wán yīn jǐ nián le? xióng xìn dào: dì fù jiù shì qián dū du cuī zhǎng rén de sūn nǚ, dāng nián yuè fù yǔ dì fù yǒu jiāo. bù dào bù duō jǐ shí, fù mǔ shuāng wáng, jiā yè piāo líng, gù cǐ qí nǚ jí guī yú dì chù. qiě xǐ xián ér yǒu zhì, zhǐ shì jié yī lí yǐ lái, liù qī nián le, shàng wèi shēng chǎn. xǐ de jīn chūn huái yùn, qì jīn shí yī yuè shàng wèi chǎn xià, gù cǐ dì yōu yí zài xīn. shū bǎo dào: dì wén zì gǔ hǔ zǐ lín ér, bì bù róng yì chū tāi kuàng jí rén tiān xiàng, zì rán guā shú dì luò, hé xū guò lǜ?
一日叔寶閒着,正在書房中看花遣興。雄信進來說了幾句閒話,雙眉微蹙,默然無語,斜立蒼苔,叔寶見他這個模樣,只道他有厭客之意,耐不住問道:「二哥平日胸襟灑落,笑做生風,今日何故似有尤疑之色?」雄信道:「兄長不知,小弟平生再不喜愁。前日亡兄被人射死,小弟氣悶了三四日,因這椿事,急切難以擺布,且把丟開。如今只因弟婦有恙,無法可以調治,故此憂形於色。」叔寶道:「正是我忘了問兄,尊嫂是誰氏之女?完姻幾年了?」雄信道:「弟婦就是前都督崔長仁的孫女,當年岳父與弟父有交。不道不多幾時,父母雙亡,家業漂零,故此其女即歸於弟處。且喜賢而有智,只是結衤離以來,六七年了,尚未生產。喜得今春懷孕,迄今十一月尚未產下,故此弟憂疑在心。」叔寶道:「弟聞自古虎子麟兒,必不容易出胎;況吉人天相,自然瓜熟蒂落,何須過慮?」
zhèng xián huà jiān, zhǐ tīng jiàn shǒu xià rén, cáo cáo de jìn lái bào dào: wài biān yǒu gè fān guó sēng rén zài mén shǒu, qiáng yào huà zhāi, zài huí tā bù qù. xióng xìn tīng shuō, biàn tóng shū bǎo chū lái. zhǐ jiàn yī gè fān sēng, shēn pī zhuó huā sè róng xiù chán yī, jiān tiāo guǎi zhàng, nà miàn mào shēng de:
正閒話間,只聽見手下人,嘈嘈的進來報道:「外邊有個番國僧人在門首,強要化齋,再回他不去。」雄信聽說,便同叔寶出來。只見一個番僧,身披着花色絨繡禪衣,肩挑拐杖,那面貌生得:
yī shuāng guài yǎn, liǎng dào quán méi. bí jiān gāo sǒng, huǎng rú yīng zhǎo gōu lián, xū bìn féng sōng, què shì shī zhāng hǎi kǒu. zuǐ lǐ niàn zhe fān jīng luó nán, shǒu lǐ yáo zhe tóng qìng láng dāng. zhī dào dá mó chéng wěi dù, hái yí tiě guǎi jiàng shān zhuāng.
一雙怪眼,兩道拳眉。鼻尖高聳,恍如鷹爪鈎鐮,須鬢逢松,卻似獅張海口。嘴裡念着番經羅喃,手裡搖着銅磬琅當。只道達摩乘葦渡,還疑鐵拐降山莊。
xióng xìn wèn dào: nǐ huà de shì sù zhāi hūn zhāi? nà fān sēng dào: wǒ bù chī sù. xióng xìn jiàn shuō, jiào shǒu xià de qiè yī pán niú ròu, yī pán mó mó, fàng zài tā miàn qián. xióng xìn yǔ shū bǎo zuò zhe kàn tā. nà fān sēng shuāng shǒu chě lái, bù duō jǐ shí, liǎng pán dōng xī chī dé qìng jǐn. xióng xìn jiàn tā chī wán, jiù wèn tā dào: shī fù rú jīn wǎng nà lǐ qù? nà fān sēng dào: rú jīn yào wǎng tài yuán, yí lù zhuǎn dào xī jīng qù zǒu zǒu. xióng xìn dào: xī jīng nǎi niǎn gǔ zhī xià, nǐ chū jiā rén qù zuò shén me? fān sēng dào: wén dāng jīn zhǔ shàng juàn yú zhèng shì, yī qiè shù wù, jù zhe tài zǐ zhǎng guǎn. nà tài zǐ shì gè hǎo wán bù nài jìng de rén, suǒ yǐ zán zhè lǐ xiū hé jǐ kē yào yào, yào qù jìn fèng tā shòu yòng. shū bǎo dào: nǐ de shēn biān zhǐ yǒu yào yào, méi yǒu bié de yào me? fān sēng dào: zhū bìng dōu yǒu. xióng xìn dào: kě yǒu cuī chǎn diào jīng de wán yào, qǐ cì xiē. fān sēng dào: yǒu. xiàng xiù zhōng mō chū yī gè hú lú, qīng chū wān dòu dà yī lì yào lái, bǎ huáng zhǐ bāo hǎo, dì yǔ xióng xìn dào: ná qù děng dìng gēng shí, yòng chén xiāng tāng sòng xià. rú chī xià qù jiù chǎn shì nǚ tāi rú gé yī rì chǎn, biàn shì gè nán tāi le. shuō wán lì qǐ shēn lái, yě bù xiè shēng, jìng zì yáng zhǎng qù le. xióng xìn xié zhe shū bǎo de shǒu, xiàng shū fáng zhōng lái. shū bǎo tàn xī dào: zhǔ shàng dài zhèng xiè quán, sì hǎi yòu dào zéi fēng qǐ, zhì shǐ wài guó fān yú, duō yǐ zhī dào. jiāng lái wú bèi bù zhī zuò hé jié guǒ? xióng xìn dào: chóu tā zé shén? ruò yǒu biàn dòng, wú yǔ xiōng zhèng hǎo yáng méi tǔ qì, gàn yī fān shì yè. nán dào hái yào yōng yōng lù lù de guò huó? shuō bà jìn qù.
雄信問道:「你化的是素齋葷齋?」那番僧道:「我不吃素。」雄信見說,叫手下的切一盤牛肉,一盤饃饃,放在他面前。雄信與叔寶坐着看他。那番僧雙手扯來,不多幾時,兩盤東西吃得罄盡。雄信見他吃完,就問他道:「師父如今往那裡去?」那番僧道:「如今要往太原,一路轉到西京去走走。」雄信道:「西京乃輦轂之下,你出家人去做什麼?」番僧道:「聞當今主上倦於政事,一切庶務,俱着太子掌管。那太子是個好頑不耐靜的人,所以咱這裡修合幾顆要藥,要去進奉他受用。」叔寶道:「你的身邊只有要藥,沒有別的藥麼?」番僧道:「諸病都有。」雄信道:「可有催產調經的丸藥,乞賜些。」番僧道:「有。」向袖中摸出一個葫蘆,傾出豌豆大一粒藥來,把黃紙包好,遞與雄信道:「拿去等定更時,用沉香湯送下。如吃下去就產是女胎;如隔一日產,便是個男胎了。」說完立起身來,也不謝聲,竟自揚長去了。雄信攜着叔寶的手,向書房中來。叔寶嘆息道:「主上怠政卸權,四海又盜賊蜂起,致使外國番隅,多已知道。將來吾輩不知作何結果?」雄信道:「愁他則甚?若有變動,吾與兄正好揚眉吐氣,干一番事業。難道還要庸庸碌碌的過活?」說罷進去。
qí yè, xióng xìn jiāng fān sēng de yào, yǔ cuī fū rén fú xià. jiāo yè bàn zǐ shí, dàn wén mǎn shì lián huā xiāng, jí yǎng xià yī gè nǚ hái ér lái, qǔ míng ài lián. fū qī èr rén xǐ zhī bù shèng. zhèng shì:
其夜,雄信將番僧的藥,與崔夫人服下。交夜半子時,但聞滿室蓮花香,即養下一個女孩兒來,取名愛蓮。夫妻二人喜之不勝。正是:
míng zhū fāng tǔ yàn, lán zhuó shàng wú yá.
明珠方吐艷,蘭茁尚無芽。
shū bǎo wén zhī, bù shèng xīn xǐ. shū hū jiān bù duō jǐ rì, yǐ dào le chú xī, xióng xìn péi shū bǎo yǐn dào tiān míng, yōng lú tán xiào, què wàng le shēn zài kè xiāng. shū bǎo yòu xiǎng zhe gōng míng wèi suì, zōng jī piāo líng, lí mǔ pāo qī, què yòu jiū rán bù lè. tiān míng yòu shì rén shòu èr nián zhēng yuè, nián jiǔ rè nào. shū bǎo xí xí yǒu fèn, chī dé yī gè bù nài fán qǐ lái. yī gè xīn nián lǐ, nòng dé hūn tóu dā nǎo, méi xiē qīng chǔ.
叔寶聞知,不勝欣喜。倏忽間不多幾日,已到了除夕,雄信陪叔寶飲到天明,擁爐談笑,卻忘了身在客鄉。叔寶又想着功名未遂,蹤跡飄零,離母拋妻,卻又揪然不樂。天明又是仁壽二年正月,年酒熱鬧。叔寶席席有分,吃得一個不耐煩起來。一個新年裡,弄得昏頭搭腦,沒些清楚。
jiāng jiǔ dī chóu cháng, chóu zhòng jiǔ wú lì. yòu jiē le shǎng dēng de jiǔ, zhǔ rén yě kùn juàn le. xióng xìn shí bā rì wǎn jiān, huí dào hòu fáng zhōng qù shuì le. shū bǎo zì jǐ qiān guà lǎo mǔ, zài bù dé shuì xià, zhǐ guǎn zài dēng dǐ xià zǒu lái zǒu qù. nèi xiē shǒu xià rén jiàn tā bù shuì, wèn dào: qín yé, zhè zǎo wǎn rú hé hái bù shuì? shū bǎo dào: wǒ yào huí shān dōng zhī xīn jiǔ yǐ, nài nǐ yuán wài qíng hòu, wǒ yào cí tā, què kāi bù dé kǒu, liè wèi kě hǎo ràng wǒ qù, wǒ liú shū yī fēng, xiè nǐ yuán wài bà. yīn zhǔ rén hào kè, shǒu xià rén gè gè shì yīn qín de rén, zhòng rén dào: qín yé zài cǐ, zhèng hǎo duō zhù zhù ér qù, xiǎo de men zěn me gǎn fàng qín yé huí qù? shū bǎo dào: ruò rú cǐ wǒ gèng yǒu chù. yòu zài nà xiāng diǎn tóu zhǐ shǒu, shì yǒu bié sī. zhòng rén kǒng pà yī shí zhào gù bù dié, bèi tā zǒu qù, zhǔ rén bì jìng jiàn guài. yī biān yǔ shū bǎo jiǎng huà, yī biān jiù yǒu rén wǎng hòu biān bào yǔ zhǔ rén dào: qín dà yé yào qù le. xióng xìn wén yán, pī yī tā lǚ ér chū dào: qín dà gē wèi hé dǒu fā guī xìng? mò bú shì xiǎo dì jiǎn màn bù zhōu, yǒu xiē jiàn zuì me? shū bǎo dào: xiǎo dì guī xīn, wú rì bù yǒu, nài xiōng qíng zhòng, bù hǎo kāi yán. rú jīn guī niàn yī dòng, shí kè nán liú, mèng hún diān dào, pà zhe zhěn xí. yán bà liú xià lèi lái. yǒu jí táng shī dào:
將酒滴愁腸,愁重酒無力。 又接了賞燈的酒,主人也睏倦了。雄信十八日晚間,回到後房中去睡了。叔寶自己牽掛老母,再不得睡下,只管在燈底下走來走去。那些手下人見他不睡,問道:「秦爺,這早晚如何還不睡?」叔寶道:「我要回山東之心久矣,奈你員外情厚,我要辭他,卻開不得口,列位可好讓我去,我留書一封,謝你員外罷。」因主人好客,手下人個個是殷勤的人,眾人道:「秦爺在此,正好多住住兒去,小的們怎麼敢放秦爺回去?」叔寶道:「若如此我更有處。」又在那廂點頭指手,似有別思。眾人恐怕一時照顧不迭,被他走去,主人畢竟見怪。一邊與叔寶講話,一邊就有人往後邊報與主人道:「秦大爺要去了。」雄信聞言,披衣趿履而出道:「秦大哥為何陡發歸興?莫不是小弟簡慢不周,有些見罪麼?」叔寶道:「小弟歸心,無日不有,奈兄情重,不好開言。如今歸念一動,時刻難留,夢魂顛倒,怕着枕席。」言罷流下淚來。有集唐詩道:
chóu lǐ kàn chūn bù dāng chūn, měi féng jiā jié bèi sī qīn.
愁里看春不當春,每逢佳節倍思親。
shuí kān dēng tiào yān yún lǐ, shuǐ yuǎn shān zhǎng chóu shā rén.
誰堪登眺煙雲里,水遠山長愁殺人。
xióng xìn dào: wú xiōng bù bì shāng gǎn. jí rú cǐ, tiān míng jiù dǎ fā wú xiōng zhǎng xíng biàn liǎo. jīn wǎn dào wěn shuì yī jué, yǐ biàn zǎo gǎn. shū bǎo dào: yǐ shì xǔ xià le ne! xióng xìn dào: wǒ yī shì bù céng huàn kǒu, nán dào qī xiōng bù chéng? zhuǎn shēn zǒu jìn qù le. shū bǎo jī xià yī xiàng áo jiān, dùn jué kuān wèi. shǒu xià rén dào: qín yé tīng dé yuán wài xǔ le míng rì hái jiā, xiào yán biàn zēng le xǔ duō. shū bǎo shàng chuáng shēn jiǎo chàng shuì bù tí. nǐ dào xióng xìn wèi hé zhí yào liú dào cǐ shí, cái fàng tā huí qù? zì cóng nà shí yuè chū yī rì, mǎi le shū bǎo de huáng biāo mǎ xià lái, bó dāng yǔ lǐ xuán suì shuō zhī liǎo, jiù jiào qiǎo shǒu jiàng rén, xiàng mǎ shēn qū, zuò yī fù róng jīn ān pèi, zhēng yuè shí wǔ rì fāng wán. yì cháng xì qiǎo, yào yǎn zhēng guāng. yù yǐ hòu zèng shū bǎo, yòu kǒng tā duō xīn bù shòu, zuò yī fù xīn pù gài qǐ lái. jiāng bái yín dǎ biǎn, fèng zài pù gài lǐ, bǎ pù gài dǎ juǎn, mǎ bèi le ān pèi, shāo zài mǎ ān qiáo hòu, zhǐ shuō shì pù gài, bù jiǎng lǐ miàn yǒu yín zi. fāng cái bǎ nà huáng biāo mǎ qiān jiāng chū lái, yòu zì yǒu dāng miàn dí jìn lǐ. shū bǎo yào xiàng dōng yuè miào qù xiè wèi xuán chéng, xióng xìn yòu zhe rén qù qǐng le lái. bīn zhǔ shì yī zhuō jiǔ fèng jiàn. páng biān zhuō zi shàng, bǎi wǔ sè lù chóu shí pǐ, zuò jiù de hán yī sì tào, pán fèi yín wǔ shí liǎng.
雄信道:「吾兄不必傷感。即如此,天明就打發吾兄長行便了。今晚倒穩睡一覺,以便早趕。」叔寶道:「已是許下了呢!」雄信道:「我一世不曾換口,難道欺兄不成?」轉身走進去了。叔寶積下一向熬煎,頓覺寬慰。手下人道:「秦爺聽得員外許了明日還家,笑顏便增了許多。」叔寶上床伸腳暢睡不題。你道雄信為何直要留到此時,才放他回去?自從那十月初一日,買了叔寶的黃驃馬下來,伯當與李玄邃說知了,就叫巧手匠人,像馬身軀,做一副熔金鞍轡,正月十五日方完。異常細巧,耀眼爭光。欲以厚贈叔寶,又恐他多心不受,做一副新鋪蓋起來。將白銀打匾,縫在鋪蓋里,把鋪蓋打卷,馬鞴了鞍轡,捎在馬鞍鞽後,只說是鋪蓋,不講裡面有銀子。方才把那黃驃馬牽將出來,又自有當面的贐禮。叔寶要向東嶽廟去謝魏玄成,雄信又着人去請了來。賓主是一桌酒奉餞。旁邊桌子上,擺五色潞綢十匹,做就的寒衣四套,盤費銀五十兩。
xióng xìn yǔ shū bǎo bǎ zhǎn yǐn jiǔ, zhǐ zhuō shàng lǐ wù xiàng shū bǎo dào: xiē wēi bó jìng, wàng xiōng shěn nà. wǎng rì dīng níng qiú róng bù zài zhū mén xià, zhè jù huà shuō, xiōng dāng láo jì, bù kě wàng le. wèi xuán chéng dào: shū bǎo xiōng dī tóu rén xià, yì duǎn yīng xióng zhī qì kuàng dì céng yù yì rén, dào zhēn zhǔ yǐ chū, suí zuò bù zhǎng. shì xiōng yīng yǒng, pà bù zuò tā shí zhù mìng gōng chén? jiù shì xiǎo dì tuō guò huáng guān, yì shì dài shí ér dòng. xiōng kě yī yuán wài zhī yán, tiān shēng wǒ cái, duàn bù lún luò. shū bǎo xīn zhōng àn dào: xuán chéng cǐ yán, shū shì yǒu lǐ. dàn xióng xìn bǎ wǒ kàn xiǎo le. zhè jiào zuò jiǔ chù lìng rén jiàn, jìn sòng le jǐ shí liǎng yín zi, tā jiù jiào wǒ bú yào rù gōng mén. tā bǎ wǒ dāng zài jiā cháng shì shǎo le fàn qián mài mǎ de rén. bù zhī wǒ suī zài gōng mén, shàng xià wǎng lái péng yǒu, jìn lǐ lù fèi, fèi jǐ bǎi jīn bù néng guò yī nián, tā jiù shuō xǔ duō xián huà. zhǐ de kǒu lǐ dá xiè dào: xiōng zhǎng jīn shí zhī yán, xiǎo dì dāng míng kè fèi fǔ. guī xīn rú jiàn, jiǔ bù néng duō. xióng xìn qǔ dà bēi duì yǐn sān bēi, xuán chéng yě péi yǐn le sān bēi. shū bǎo gào cí, bǎ xǔ duō wù jiàn, dōu shāo zài mǎ ān qiáo hòu, jǔ shǒu zuò bié. zhèng shì:
雄信與叔寶把盞飲酒,指桌上禮物向叔寶道:「些微薄敬,望兄哂納。往日叮嚀求榮不在朱門下,這句話說,兄當牢記,不可忘了。」魏玄成道:「叔寶兄低頭人下,易短英雄之氣;況弟曾遇異人,道真主已出,隋祚不長。似兄英勇,怕不做他時住命功臣?就是小弟託過黃冠,亦是待時而動。兄可依員外之言,天生我材,斷不淪落。」叔寶心中暗道:「玄成此言,殊似有理。但雄信把我看小了。這叫做久處令人賤,贐送了幾十兩銀子,他就叫我不要入公門。他把我當在家常是少了飯錢賣馬的人。不知我雖在公門,上下往來朋友,贐禮路費,費幾百金不能過一年,他就說許多閒話。」只得口裡答謝道:「兄長金石之言,小弟當銘刻肺腑。歸心如箭,酒不能多。」雄信取大杯對飲三杯,玄成也陪飲了三杯。叔寶告辭,把許多物件,都捎在馬鞍鞽後,舉手作別。正是:
huī shǒu bié zhī jǐ, yǒu jiǔ bù jǐn qīng. zhǐ yīn xiāng sī jí, dùn shǐ bié lí qīng.
揮手別知己,有酒不盡傾。只因鄉思急,頓使別離輕。
chū zhuāng shàng mǎ, jǐn zòng yī pèi, nà huáng biāo mǎ jiàn le gù zhǔ, mǎ jiàn rén qiáng, yī kǒu qì pǎo le sān shí lǐ lù, cái shōu de zhù. shāo de nà pù gài tuō xià bàn biān lái. zhè mǎ ruò shū bǎo zì jǐ bèi de, biàn yǒu jīn jié, shāo de xíng lǐ, jiù bù dé tuō jiāng xià lái què shì dān jiā zhuāng shàng shǒu xià rén de shāo de, yī dùn dùn sōng le pí tiáo, mǎ zǒu yī bù tī yī jiǎo. shū bǎo huí tóu kàn dào: zhè xíng lǐ shāo dé bù hǎo, péng yǒu sòng de dōng xī, ruò shī luò le, gū fù tā de hǎo yì. dān chí bù dān cuò, qián biān yǒu yī cūn zhèn, qiě zàn tíng yī wǎn, dào míng rì wǔ gēng tiān, zì jǐ bèi mǎ, xíng lǐ jiù bù dé chà cuò le. jìng tóu diàn lái. cǐ chù dì fāng míng zào jiǎo lín, yě shì shū bǎo shí yùn bù lì, yòu zāo chū yī chǎng dà huò lái, wèi zhī xìng mìng rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
出莊上馬,緊縱一轡,那黃驃馬見了故主,馬健人強,一口氣跑了三十里路,才收得住。捎的那鋪蓋拖下半邊來。這馬若叔寶自己鞴的,便有筋節,捎的行李,就不得拖將下來;卻是單家莊上手下人的捎的,一頓頓鬆了皮條,馬走一步踢一腳。叔寶回頭看道:「這行李捎得不好,朋友送的東西,若失落了,辜負他的好意。耽遲不耽錯,前邊有一村鎮,且暫停一晚,到明日五更天,自己鞴馬,行李就不得差錯了。」徑投店來。此處地方名皂角林,也是叔寶時運不利,又遭出一場大禍來,未知性命如何,且聽下回分解。