strong yí qiǎo jì yī liáng yǒu guī táng pò huā róng sì fū rén shǒu zhì strong
遺巧計一良友歸唐 破花容四夫人守志
cí yuē:
詞曰:
hǎo hái měi jiàn tiān gōng qiǎo, zhī xīn zì yǒu zhī xīn bào. kàn hè jìn shěn yuān, tiān yá lù yǎo, lí hèn zhī duō shǎo. lí yáng pí gǔ lián tiān zào, gū zhōng qí cè cún suí miào. yī xiàn suī yán, míng huā pò sǔn, fú miàn chóng guāng hǎo.
好還每見天公巧,知心自有知心報。看鶴禁沈冤,天涯路杳,離恨知多少。 黎陽鼙鼓連天噪,孤忠奇策存隋廟。一線雖延,名花破損,佛面重光好。
yòu diào yǔ zhōng huā
右調「雨中花」
zì gǔ zhī yīn bì yǒu zhī yīn xiāng yù, zhī xīn bì yǒu zhī xīn xiāng yǔ, zhōng qíng bì yǒu zhōng qíng xiāng bào. yáng dì yī shēng, měi shì zài fù rén shēn shàng yòng qíng, xíng dòng zài fù rén shēn shàng liú yì, bǎ yī gè jǐn xiù jiāng shān, qīng qīng qì zhì bù xiǎng tū chū gǎn ēn zhī jǐ bào guó wáng shēn de jǐ gè fù rén lái, xùn nán juān qū, huǐ róng shǒu jié, yǐ bào zhōng qíng, xiāng míng liú shǐ. zài shuō sī mǎ dé kān, yì sǐ le yáng dì, suí lái bào zhī yǔ wén huà jí. huà jí lìng péi qián tōng děng lè bīng shā lù zōng shì shǔ wáng xiù qí wáng jiǎn yàn wáng tán jí gè qīn wáng, wú shǎo zhǎng jiē bèi zhū lù wéi qín wáng hào, sù yǔ zhì jí wǎng lái shén mì, gù zhì jí yī lì jiù miǎn, fāng dé bǎo quán. xiāo hòu zài yíng zhōng, jiāng yíng zhōng qī chuáng bǎn wèi guān mù, bǎ zhū guì ér yuán bǎo ér tóng bìn yú xī yuàn liú zhū táng. zhèng shì:
自古知音必有知音相遇,知心必有知心相與,鍾情必有鍾情相報。煬帝一生,每事在婦人身上用情,行動在婦人身上留意,把一個錦繡江山,輕輕棄擲;不想突出感恩知己報國亡身的幾個婦人來,殉難捐軀,毀容守節,以報鍾情,香名留史。再說司馬德戡,縊死了煬帝,隨來報知宇文化及。化及令裴虔通等勒兵殺戮宗室蜀王秀、齊王暕、燕王倓及各親王,無少長皆被誅戮;惟秦王浩,素與智及往來甚密,故智及一力救免,方得保全。蕭後在營中,將營中漆床板為棺木,把朱貴兒、袁寶兒同殯於西院流珠堂。正是:
zhū rú yù xiá jīn hé zài? mǎ liè nán cún sān chǐ fēng.
珠襦玉匣今何在?馬鬣難存三尺封。
yǔ wén huà jí jì shā le gè wáng, suí zì dài jiǎ bīng rù gōng lái, yào zhū miè hòu fēi, yǐ jué qí gēn. bù qī gāng zǒu dào zhèng gōng, zhǐ jiàn yī fù rén, tóng le xǔ duō gōng nǚ zài nà lǐ tí kū. yǔ wén huà jí hè dào: rǔ shì hé rén, zài cǐ kū qì? nà fù rén huāng máng guì dǎo, shuō dào: qiè nǎi dì hòu xiāo shì, wàng jiāng jūn ráo mìng. yǔ wén huà jí jiàn xiāo hòu huā róng, dà yǒu zī sè, xīn xià shí fēn juàn ài, biàn bù rěn xià shǒu, yīn shuō dào: zhǔ shàng wú dào, nüè hài bǎi xìng, yǒu gōng bù shǎng, zhòng gù shā zhī, yǔ rǔ wú gàn, wú dé jīng bù. wǒ suī shàn bīng, yì bù guò chú cán jiù mín, shí wú yì xīn tǎng bù jiàn xián, yuàn gòng bǎo fù guì. suí yǐ shǒu wǎn xiāo hòu qǐ lái. xiāo hòu jiàn yǔ wén huà jí shēng kǒu liú qíng, biàn jiāo shēng tì qì dào: zhǔ shàng wú dào, lǐ yí shòu lù. qiè zhī shēng sǐ, quán lài jiāng jūn. yǔ wén huà jí dào: rǔ fàng xīn, cǐ shì yǒu wǒ wèi zhī, liào bù shī fù guì yě. xiāo hòu dào: jiāng jūn jì rán rú cǐ, hé bù lì qí hòu yǐ zhāng dà yì? yǔ wén huà jí dào: chén yì yù rú cǐ. suì chuán lìng fèng huáng hòu yì zhǐ, lì qín wáng hào wèi dì, zì lì wèi dà chéng xiàng, zǒng shè bǎi liáo, fēng qí dì yǔ wén zhì jí wèi zuǒ pú shè, fēng yì mǔ dì yǔ wén shì jí wèi yòu pú shè, zhǎng zi chéng jī cì zǐ chéng zhǐ, jù lìng zhí zhǎng bīng quán qí yú xīn fù zhī rén, jù chóng chóng fēng shǎng. yǒu yǔ wén huà jí píng xī chóu jì zhī chén, rú nèi shǐ shì láng yú shì jī yù shǐ dài fū péi yùn mì shū jiān yuán kè zuǒ xǔ wèi dà jiāng jūn lái hù ér yòu xǔ wèi jiāng jūn yǔ wén xié qiān niú yǔ wén jīng liáng gōng xiāo chén, lián gè jiā zǐ zhí, jù pián zhǎn zhī. gèng yǒu gěi shì láng xǔ shàn xīn, bú dào cháo táng cháo hè, huà jí qiǎn rén jiù jiā qín zhì cháo táng, jì ér shì zhī shàn xīn bù wǔ dǎo ér chū, huà jí nù ér shā zhī. qí mǔ fàn shì, nián jiǔ shí èr, lín sàng bù kū, rén wèn qí gù. fàn shì shuō dào: bǐ néng sǐ guó nán, wǒ yǒu zi yǐ, fù hé kū wèi? yīn wò bù shí ér zú. yǔ wén huà jí yīn jiāng shì yào xī guī, biàn fèng huáng hòu xīn shì hái zhǎng ān, bìng dài shèng xià tān shēng tú lè de nèi xiē fū rén měi rén, yí lù sōu kuò chuán zhī, qǔ péng chéng shuǐ lù xī shàng. xíng zhì xiǎn fú gōng, nì dǎng sī mǎ dé jìng yǔ zhào xíng shū, è yǔ wén huà jí huì luàn gōng wéi, bù xù jiāng shì, yào jiāng hòu jūn xí shā huà jí, bù qī shì jī bù mì, fǎn wèi huà jí suǒ shā. xíng dào huá tái, jiāng huáng hòu xīn huáng, liú fù wáng guǐ kān shǒu, zì jǐ zhí zǒu lí yáng, gōng dǎ cāng chéng, jiē xià bù tí.
宇文化及既殺了各王,隨自帶甲兵入宮來,要誅滅后妃,以絕其根。不期剛走到正宮,只見一婦人,同了許多宮女在那裡啼哭。宇文化及喝道:「汝是何人,在此哭泣?」那婦人慌忙跪倒,說道:「妾乃帝後蕭氏,望將軍饒命。」宇文化及見蕭後花容,大有姿色,心下十分眷愛,便不忍下手,因說道:「主上無道,虐害百姓,有功不賞,眾故殺之,與汝無干,毋得驚怖。我雖擅兵,亦不過除殘救民,實無異心;倘不見嫌,願共保富貴。」隨以手挽蕭後起來。蕭後見宇文化及聲口留情,便嬌聲涕泣道:「主上無道,理宜受戮。妾之生死,全賴將軍。」宇文化及道:「汝放心,此事有我為之,料不失富貴也。」蕭後道:「將軍既然如此,何不立其後以彰大義?」宇文化及道:「臣亦欲如此。」遂傳令奉皇后懿旨,立秦王浩為帝,自立為大丞相,總攝百僚,封其弟宇文智及為左僕射,封異母弟宇文士及為右僕射,長子丞基、次子丞址,俱令執掌兵權;其餘心腹之人,俱重重封賞。有宇文化及平昔仇忌之臣,如內史侍郎虞世基、御史大夫裴蘊、密書監袁克、左詡衛大將軍來護兒、右詡衛將軍宇文協、千牛宇文晶、梁公蕭臣,連各家子侄,俱駢斬之。更有給事郎許善心,不到朝堂朝賀,化及遣人就家擒至朝堂,既而釋之;善心不舞蹈而出,化及怒而殺之。其母範氏,年九十二,臨喪不哭,人問其故。范氏說道:「彼能死國難,我有子矣,復何哭為?」因臥不食而卒。宇文化及因將士要西歸,便奉皇后新是還長安,並帶剩下貪生圖樂的那些夫人美人,一路搜括船隻,取彭城水路西上。行至顯福宮,逆黨司馬德敬與趙行樞,惡宇文化及穢亂宮闈,不恤將士,要將後軍襲殺化及,不期事機不密,反為化及所殺。行到滑台,將皇后新皇,留付王軌看守,自己直走黎陽,攻打倉城,接下不題。
zài shuō wáng yì fū rén, lǐng le zhào wáng yǔ zhòng fū rén děng, lí le wú chéng èr sān shí lǐ, jiè yī mín hù rén jiā xiē le, zhǐ tīng jiàn chéng zhōng pào shēng xiǎng gè bù jué, wǎng lái zhī rén xìn xī chuán lái, dōu shuō chéng nèi dà biàn. wáng yì jiào zhào wáng réng jiù nǚ zhuāng, jiào qī zǐ jiāng tíng tíng yǔ yuán zǐ yān xuē yě ér, jù gǎi le nán zhuāng, shā qín dí xià lǐ wǔ wèi fū rén yǔ shǐ nǚ xiǎo huán, réng jiù nǚ zhuāng. yuán zǐ yān dào: wǒ yè guān gān xiàng, zhǔ shàng yǐ bèi nán wǒ men suī tuō lí fán lóng, bù zhī tóu wǎng hé chù qù cái hǎo? wáng yì dào: bié chù dōu zǒu bù dé, zhǐ yǒu yī gè suǒ zài. zhòng rén máng wèn: shì hé chù? wáng yì dào: tài pú yáng yì chén, dāng nián zhǔ shàng tīng xìn chán yán, bǎ tā shōu le bīng quán, tuì guī xiāng lǐ. tā zhī suí shù jiāng zhōng, biàn xìng mái míng, yǐn yú pú zhōu léi xià zé zhōng. cǐ rén shì gè zhì yǒng jiān quán zhōng jūn ài zhǔ de rén, wǒ men dào tā xiāng lǐ qù, tā jiàn le yòu zhǔ, zì rán yǒu fāng lüè chū lái. yuán zǐ yān xǐ dào: tā shì wǒ de mǔ jiù, wǒ shí cháng duì shā fū rén shuō de, bì tóu cǐ chù fāng tuǒ, bù yì nǐ men tóng xīn. yīn cǐ yī xíng rén, fàn zhōu yì wǎng pú zhōu jìn fā.
再說王義夫人,領了趙王與眾夫人等,離了蕪城二三十里,借一民戶人家歇了,只聽見城中炮聲響個不絕,往來之人信息傳來,都說城內大變。王義叫趙王仍舊女妝,叫妻子姜亭亭與袁紫煙、薛冶兒,俱改了男妝,沙、秦、狄、夏、李五位夫人與使女小環,仍舊女妝。袁紫煙道:「我夜觀乾像,主上已被難;我們雖脫離樊籠,不知投往何處去才好?」王義道:「別處都走不得,只有一個所在。」眾人忙問:「是何處?」王義道:「太僕楊義臣,當年主上聽信讒言,把他收了兵權,退歸鄉里。他知隋數將終,變姓埋名,隱於濮州雷夏澤中。此人是個智勇兼全忠君愛主的人,我們到他鄉里去,他見了幼主,自然有方略出來。」袁紫煙喜道:「他是我的母舅,我時常對沙夫人說的,必投此處方妥,不意你們同心。」因此一行人,泛舟意往濮州進發。
què shuō yáng yì chén zì dà yè qī nián bèi chán nà hái yìn shòu, yóu kǒng huò lín jí jǐ, suì biàn xìng míng, yǐn yú pú zhōu léi xià zé zhōng, rì yǔ yú qiáo wǎng lái. qí rì jīng chuán yǔ wén huà jí zài jiāng dū shì dì luàn gōng, bù shèng fèn hèn dào: huà jí yōng àn pǐ fū, nǎi gǎn chāng jué rú cǐ! kě xī qí dì shì jí xiàng yǔ wǒ jiāo shén hòu, jiāng lái tiān xià hé bīng gòng tǎo, wú ān rěn jiàn qí lí cǐ miè zú zhī huò? sù shǐ yī jì, jiào tā quán shēn bì hài. jí qiǎn jiā rén yáng fāng, jī yī wǎ guàn, qīn bǐ fēng jì, jìng tóu lí yáng lái, sòng yǔ shì jí. shì jí jiē jiàn yáng fāng, dà xǐ dào: wǒ zhèng zhāo xī zài zhè lǐ xiǎng, tài pú gōng jīn zài hé chù? bù yì rǔ hū dào lái. suí yǐn jìn shū zhāi, tuì qù zuǒ yòu, wèn dào: dà pū gōng xiàn jū hé chù? jìn lái zuò hé shì yè? yáng fāng dá dào: bì zhǔ zì cóng bèi chán fàng chì, biàn gǎi xìng míng, zài pú zhōu léi xià zé zhōng, yú qiáo wèi lè. shì jí dào: kě yǒu shū fǒu? yáng fāng dào: shū qǐ bì zhǔ shí wèi yǒu fù, zhǐ yǒu qīn bǐ fēng jì yī wù wèi xìn. shì jí máng kāi shì zhī, jiàn qí zhōng zhǐ yǒu liǎng zǎo bìng yī táng guī. shì jí kàn le, bù jiě qí yì, biàn fēn fù shǒu xià yǐn yáng fāng dào wài xiāng qù yòng fàn, zì jǐ fǎn fù tuī xiáng. hū huà píng hòu zhuǎn chū yī gè měi rén lái, nǎi shì shì jí qīn mèi, míng yuē shū jī, nián fāng yī shí qī suì, shàng wèi shì rén, bù tè zī róng jué shì, gèng jiān yǐng wù guò rén jiàn shì jí chén yín bù yǔ, biàn wèn shì jí dào: qǐng wèn gē ge, zhè shì hé rén suǒ sòng, rú cǐ chóu chú? shì jí dào: cǐ wǒ jiù yǒu suí tài pú yáng yì chén suǒ sòng. tā shēn tōng bīng fǎ, shàn xiǎo tiān wén, yīn xuē qù bīng quán, qì guān guī yǐn. jīn rì lìng rén sòng lái yī guàn, fēng jì shén mì, nèi zhōng zhǐ yǒu cǐ èr wù, zhè gè yǎ mí, shí nán jiě yáng. shū jī kàn yī huí, biàn dào: yǒu hé nán jiě, bù guò quàn xiōng zǎo zǎo guī táng, shù tuō shì nì zhī huò. shì jí dà xǐ dào: ó mèi zhēn cōng míng shàn huì dàn wǒ yì bù biàn xiě shū, yě de jǐ jiàn wù shì dá tā, shǐ tā xiǎo dé wǒ de zhǔ yì cái hǎo. shū jī dào: dàn bù zhī gē ge zhǔ yì kě dìng, ruò zhǔ yì dìng le, yǒu hé nán huí? shì jí dào: huà jí suǒ wèi rú cǐ, wǒ lì jiàn qí bài ruò bù zǎo jì, shì qí wú jí. shū jī dào: jì shì gē ge zhǔ yì dìng le, yú mèi dào lǐ biān qù qǔ jǐ jiàn dōng xī chū lái, fù lái rén dài qù biàn liǎo. shū jī jìn qù le yī huí, zhǐ jiàn tā shǒu lǐ pěng zhe yī gè qī hé zi chū lái. shì jí jiē kāi yī kàn, què shì yī zhī xiǎo ér wán de zhǐ é ér, jǐng shàng xì zhe yī gè xiǎo xiǎo yú zēng, shàng biān shù zhe yī gè suàn mìng xiān sheng de zhāo pái, zhā dé duān duān zhèng zhèng, fàng zài lǐ tóu. shì jí kàn le qí guài dào: zhè shì shén me yuán gù? shū jī fù shì jí ěr shàng, shuō le jǐ jù. shì jí dào miào, jiāng qī hé fēng gù, jí fù yǔ yáng fāng shōu huí qù le.
卻說楊義臣自大業七年被讒納還印綬,猶恐禍臨及己,遂變姓名,隱於濮州雷夏澤中,日與漁樵往來。其日驚傳宇文化及在江都弒帝亂宮,不勝憤恨道:「化及庸暗匹夫,乃敢猖獗如此!可惜其弟士及向與我交甚厚,將來天下合兵共討,吾安忍見其罹此滅族之禍?速使一計,叫他全身避害。」即遣家人楊芳,齎一瓦罐,親筆封記,徑投黎陽來,送與士及。士及接見楊芳,大喜道:「我正朝夕在這裡想,太僕公今在何處?不意汝忽到來。」隨引進書齋,退去左右,問道:『大仆公現居何處?近來作何事業?」楊芳答道:「敝主自從被讒放斥,變改姓名,在濮州雷夏澤中,漁樵為樂。」士及道:「可有書否?」楊芳道:「書啟敝主實未有付,止有親筆封記一物為信。」士及忙開視之,見其中止有兩棗並一糖龜。士及看了,不解其意,便吩咐手下引楊芳到外廂去用飯,自己反覆推詳。忽畫屏後轉出一個美人來,乃是士及親妹,名曰淑姬,年方一十七歲,尚未適人,不特姿容絕世,更兼穎悟過人;見士及沉吟不語,便問士及道:「請問哥哥,這是何人所送,如此躊躇?」士及道:「此我舊友隋太僕楊義臣所送。他深通兵法,善曉天文,因削去兵權,棄官歸隱。今日令人送來一罐,封記甚密,內中止有此二物,這個啞迷,實難解洋。」淑姬看一回,便道:「有何難解,不過勸兄早早歸唐,庶脫弒逆之禍。」士及大喜道:『哦妹真聰明善慧;但我亦不便寫書,也得幾件物事答他,使他曉得我的主意才好。」淑姬道:「但不知哥哥主意可定,若主意定了,有何難回?」士及道:「化及所為如此,我立見其敗;若不早計,噬臍無及。」淑姬道:「既是哥哥主意定了,愚妹到裡邊去取幾件東西出來,付來人帶去便了。」淑姬進去了一回,只見他手裡捧着一個漆盒子出來。士及揭開一看,卻是一隻小兒頑的紙鵝兒,頸上繫着一個小小魚罾,上邊豎着一個算命先生的招牌,扎得端端正正,放在裡頭。士及看了奇怪道:「這是什麼緣故?」淑姬附士及耳上,說了幾句。士及道妙,將漆盒封固,即付與楊芳收回去了。
cì rì, shì jí jìn jiàn huà jí, shuō: qín wáng shì mín lǐng bīng huì hé zhēng fá, chén yì yù dài lǐng yī èr jiā zhuàng, jiǎ zhuāng bì bīng, qián qù tàn tīng xū shí, shù rì biàn hái. huà jí yīng yǔn. shì jí biàn jiào wěi nú yǔ shū jī, bàn zuò nán zhuāng, shōu shí xì ruǎn, chū lí le lí yáng, zhí bèn zhǎng ān. shí gōng dì yǐ chán wèi yú táng, táng dì jí wèi, gǎi yuán wǔ dé. shì jí jiāng mèi jìn yǔ táng dì wèi zhāo yí, táng dì fēng shì jí wèi shàng yí tóng guǎn sān sī jūn shì. què shuō yáng yì chén jiā rén, jī le shì jí de qī hé ér, huí dào pú zhōu jiā zhōng, jiàn le jiā zhǔ, fèng shàng hé ér. yì chén qù fēng, jiē kāi yī kàn, xǐ dào: wǒ yǒu dé qí suǒ yǐ! yáng fāng wèn dào: lǎo yé, zhè shì tā shén me yì sī? yì chén dào: tā méi yǒu shén me yì sī, tā shuō wú jǐn zūn mìng yǐ guǎng yīn wèn dào: bǐ zài lí yáng, zuò hé jǔ dòng? xiān dì zhī yè, kě yǒu yī èr gè dé miǎn qí huò? zài cháo zhū chén, kě yǒu jǐ gè jǐn jié de? yáng fāng dào: xiāo hòu yǐ jīng shī jié, fū rén pín fēi, táo zǒu le hǎo xiē zhǐ yǒu zhū guì ér yuán bǎo ér mà zéi ér sǐ cuì huá yuàn huā fū rén yǐng wén yuàn xiè fū rén rén zhì yuàn jiāng fū rén, jù zì yì ér sǐ. huà jí jiàn jǐng míng yuàn liáng fū rén zī róng yàn yě, yì yù liú xìng, fū rén dà shēng mà lì, huà jí yóu yǐ hǎo yán xiāng wèi, fū rén mà bù jué kǒu, suì bèi shā sǐ. yuán jiā xiǎo jiě bù zhī qù xiàng, fǎng wèn bù chū. dì shì zōng zhī, lù miè dài jǐn. zhǐ yǒu qín wáng hào yǔ zhì jí qīn mì, miǎn qiáng zūn tā wèi dì, bù yì qián rì yòu bèi huà jí zhèn jiǔ yào sǐ. shuō hái yǒu gè yòu zǐ zhào wáng gǎo táo chū, shǐ rén sì xià lǐ jī fǎng.
次日,士及進見化及,說:「秦王世民領兵會合征伐,臣意欲帶領一二家撞,假妝避兵,前去探聽虛實,數日便還。」化及應允。士及便叫委孥與淑姬,扮作男妝,收拾細軟,出離了黎陽,直奔長安。時恭帝已禪位於唐,唐帝即位,改元武德。士及將妹進與唐帝為昭儀,唐帝封士及為上儀同管三司軍事。卻說楊義臣家人,齎了士及的漆盒兒,回到濮州家中,見了家主,奉上盒兒。義臣去封,揭開一看,喜道:「我友得其所矣!」楊芳問道:「老爺,這是他什麼意思?」義臣道:「他沒有什麼意思,他說吾謹遵命矣廣因問道:「彼在黎陽,作何舉動?先帝枝葉,可有一二個得免其禍?在朝諸臣,可有幾個盡節的?」楊芳道:「蕭後已經失節,夫人嬪妃,逃走了好些;只有朱貴兒、袁寶兒罵賊而死;翠華院花夫人、影紋院謝夫人、仁智院姜夫人,俱自縊而死。化及見景明院梁夫人姿容艷冶,意欲留幸,夫人大聲罵詈,化及猶以好言相慰,夫人罵不絕口,遂被殺死。袁家小姐不知去向,訪問不出。帝室宗支,戮滅殆盡。只有秦王浩與智及親密,勉強尊他為帝,不意前日又被化及鴆酒藥死。說還有個幼子趙王杲逃出,使人四下里緝訪。」
yáng yì chén tīng jiàn, pāi àn chuí lèi dào: kuáng zéi nǎi gǎn cǎn dú rú cǐ, zài yán zhū chén huò zhě duō tān wèi pà sǐ de, zài wài fān zhèn dà chén nán dào méi gè zhōng chén yì shì, tǎo cǐ nì zéi de? tòng kū le yī shēng, shì yè xīn shàng yōu mèn, diǎn shàng yī zhī huà zhú, zài shū fáng lǐ yī tóu kàn shū, yī tóu hào tàn. zhì èr gēng shí fēn, jué de shén sī kùn juàn shàng chuáng qù què yòu shuì bù zháo, dàn jiàn tíng zhōng yuè guāng rú zhòu, huǎng hū zhōng bù jué cǐ shēn yǐ chū hù wài. zú wèi zhàn dìng, zhǐ jiàn yī rén shā mào hóng páo, cāng huáng ér lái. yáng yì chén bǎ tā zǐ xì yī kàn, nǎi shì gěi shì láng xǔ shàn xīn. yì chén máng wèn dào: xǔ gōng hé lái? nà rén dào: jiāng jūn qià hǎo zài wài, sù shàng qián lái jiē jià. cǐ shí yáng yì chén zhī dào yáng dì wèi sǐ, máng qū shàng qián qù. zhǐ jiàn yáng dì ruǎn chì fú jīn, shēn shàng chuān yī jiàn àn lóng gǔn páo, xiàng shàng yī kuài bái juàn guǒ zhù liǎng gè gōng rén miàn shàng xǔ duō xuè hén, fú zhe yáng dì. yì chén huāng máng fǔ fú xià bài. zhǐ jiàn yáng dì bǎ shuāng shǒu yǎn zài liǎn shàng, tīng jiàn yī gè gōng rén kǒu lǐ shuō dào: lǎo jiāng jūn, bì xià zhǔ fù nǐ, xiǎo zhǔ mǔ zǐ dào lái, fán jiāng jūn shàn wèi bǎo hù. zhī cǐ yī yán, jiāng jūn píng shēn. yáng yì chén zhèng yào wèn xiǎo zhǔ zài yú hé chù, tái qǐ tóu lái, jì wú suǒ jiàn. yī jué xǐng lái, dàn jiàn yuè sè xī chén, jī shēng bào xiǎo, shí dōng fāng jiāng yǐ fā bái. yáng yì chén xīn shàng yǐ wèi qí shì, qǐ shēn xià chuáng, xié zhe zhǔ zhàng, jiào xiǎo tóng kāi le dà mén chū lái, zài chǎng shàng dōng zhāng xī wàng, háo wú yǐng xiǎng. zhǐ tīng jiàn shuǐ zhōng yī yǎ zhī shēng, yī chuán yáo jìn gǎng lái. yì chén tóng xiǎo tóng duǒ zài shù dǐ xià, jiàn lái chuán dào le mén shǒu, zhōu yú jiāng chuán xì zhù, chuán lǐ zuān chū yī rén, tiào shàng àn lái zhàn dìng, sì xià lǐ tàn wàng. cǐ shí tiān sè shàng zǎo, rén jiā shàng wèi qǐ shēn, yáng yì chén rěn bú zhù shàng qián wèn dào: péng yǒu, nǐ shì nà lǐ lái de? xún nà yī jiā? nà rén máng shàng qián jǔ shǒu dào: zài xià shì jiāng dū bèi nán lái de. yī tóu shuō, zhǐ gù jiāng yì chén shàng xià xiāng rèn. yáng yì chén yì bǎ nà rén dìng jīng yī kàn, biàn dào: zú xià mò fēi xìng wáng? nà rén bǎ shuāng yǎn chóng xīn yī cā, zhí zhe yáng yì chén de shǒu, dī dī shuō dào: lǎo xiān shēng kě shì yáng? yáng yì chén ní shuō, máng zhí le nà rén de shǒu, dào mén shǒu qù wèn dào: zú xià kě shì xún hé wáng dài fū? nà rén dào: bēi wèi jiù shì yuǎn chén wáng yì. yáng yì chén tīng jiàn, máng yào yāo jìn táng zhōng qù. wáng yì fù yáng yì chén de ěr shuō dào: qiě màn, yǒu xiǎo zhǔ bìng fū rén zài zhōu zhōng. yáng yì chén tīng jiàn, máng shuō dào: tiān jiāng shǔ yǐ, kuài qǐng xiǎo zhǔ shàng àn lái. yáng yì chén jiào xiǎo tóng kāi le zhèng mén, zì jǐ jìn qù chuān le jīn fú chū lái, zhàn zài mén shǒu yī biān, kàn yī xíng rén zǒu lái. wáng yì zài páng zhǐ shì shuō dào, nà gè shì mǒu rén, nà gè shì mǒu rén.
楊義臣聽見,拍案垂淚道:「狂賊乃敢慘毒如此,在延諸臣或者多貪位怕死的,在外藩鎮大臣難道沒個忠臣義士,討此逆賊的?」痛哭了一聲,是夜心上憂悶,點上一枝畫燭,在書房裡一頭看書,一頭浩嘆。至二更時分,覺得神思睏倦;上床去卻又睡不着,但見庭中月光如晝,恍惚中不覺此身已出戶外。足未站定,只見一人紗帽紅袍,倉皇而來。楊義臣把他仔細一看,乃是給事郎許善心。義臣忙問道:「許公何來?」那人道:「將軍恰好在外,速上前來接駕。」此時楊義臣只道煬帝未死,忙趨上前去。只見煬帝軟翅幅巾,身上穿一件暗龍袞袍,項上一塊白絹裹住;兩個宮人面上許多血痕,扶着煬帝。義臣慌忙俯伏下拜。只見煬帝把雙手掩在臉上,聽見一個宮人口裡說道:「老將軍,陛下囑咐你,小主母子到來,煩將軍善為保護。只此一言,將軍平身。」楊義臣正要問小主在於何處,抬起頭來,寂無所見。一覺醒來,但見月色西沉,雞聲報曉,時東方將已發白。楊義臣心上以為奇事,起身下床,攜着拄杖,叫小童開了大門出來,在場上東張西望,毫無影響。只聽見水中咿啞之聲,一船搖進港來。義臣同小童躲在樹底下,見來船到了門首,舟於將船系住,船里鑽出一人,跳上岸來站定,四下里探望。此時天色尚早,人家尚未起身,楊義臣忍不住上前問道:「朋友,你是那裡來的?尋那一家?」那人忙上前舉手道:「在下是江都被難來的。」一頭說,只顧將義臣上下相認。楊義臣亦把那人定睛一看,便道:「足下莫非姓王?」那人把雙眼重新一擦,執着楊義臣的手,低低說道:「老先生可是楊?」楊義臣尼說,忙執了那人的手,到門首去問道:「足下可是巡河王大夫?」那人道:「卑未就是遠臣王義。」楊義臣聽見,忙要邀進堂中去。王義附楊義臣的耳說道:「且慢,有小主並夫人在舟中。」楊義臣聽見,忙說道:「天將曙矣,快請小主上岸來。」楊義臣叫小童開了正門,自己進去穿了巾服出來,站在門首一邊,看一行人走來。王義在旁指示說道,那個是某人,那個是某人。
zhèng shuō shí, zhǐ jiàn yuán zǐ yān nán rén dǎ bàn, kuà jìn mén lái, jiàn le yáng yì chén, máng jiào dào: mǔ jiù, wài shēng nǚ lái le! shuō le, shuāng yǎn chuí lèi, yào bài jiāng xià qù. yáng yì chén bǎ shuāng shǒu fú zhù yī rèn, shuō dào: yuán lái shì yuán jiā shēng nǚ, wǒ qián rì jiào rén lái fǎng wèn, dǎ tīng bù chū, rú jīn yě lái le. hǎo, qiě màn xíng lǐ, tóng dào lǐ tóu qù, tì zhào yù bìng fū rén men huàn le zhuāng chū lái. yuán lái yáng yì chén yuán pèi luó fū rén, wáng guò yǐ jiǔ, zhǐ yǒu yī gè rú fū rén wáng shì, shēng yī zi nián cái wǔ suì, míng huàn xīn ér. shí wáng shì chū lái jiē le jìn qù. yáng yì chén yǔ wáng yì zhàn zài cǎo táng zhōng, wáng yì jiāng chū yuàn rù chéng, bèi xì shuō míng. cì hou zhào wáng chū lái. zhào wáng nián suī jiǔ suì, shí jiě guò rén. shā fū rén xié zhe tā de shǒu, zhòng fū rén suí zài hòu biān, zǒu jiāng chū lái.
正說時,只見袁紫煙男人打扮,跨進門來,見了楊義臣,忙叫道:「母舅,外甥女來了!」說了,雙眼垂淚,要拜將下去。楊義臣把雙手扶住一認,說道:「原來是袁家甥女,我前日叫人來訪問,打聽不出,如今也來了。好,且慢行禮,同到裡頭去,替趙玉並夫人們換了妝出來。」原來楊義臣原配羅夫人,亡過已久,只有一個如夫人王氏,生一子年才五歲,名喚馨兒。時王氏出來接了進去。楊義臣與王義站在草堂中,王義將出苑入城,備細說明。伺候趙王出來。趙王年雖九歲,識解過人。沙夫人攜着他的手,眾夫人隨在後邊,走將出來。
yáng yì chén jiàn zhào wáng huàn le nán zhuāng, kàn tā fāng miàn dà ěr, méi mù xiù shuǎng, yǎn rán shì gè jīn zhī yù yè de tài zǐ, bù shèng qǐ jìng. jiào tóng zǐ pù xià zhān tiáo, jiāng yī yǐ fàng zài shàng biān, yào xíng jūn chén zhī lǐ. zhào wáng chě zhe shā fū rén de shǒu shuō dào: mǔ qīn, zhè shì shén me shí hòu, lǎo xiān shēng yù xíng cǐ lǐ? ruò yǐ cǐ lǐ xiāng dài, shū shī wǒ mǔ zǐ lái yì. lì dìng liǎo bù kěn shǎng qù. yuán guì rén shuō: mǔ jiù, zhào sān nián yòu, bù xū rú cǐ, qǐng mǔ jiù cháng lǐ jiàn le bà. yáng yì chén dào: jì rú cǐ shuō, bù gǎn xiāng qiáng. qǐng guī zhān le, lǎo chén hǎo xíng lǐ. zhào sān dào: hái xū jiàn guò mǔ qīn, rán hòu shì wǒ. shā fū rén dào: ruò lùn tǐ tǒng, zì rán xiān gāi shì nǐ. zhào wáng dào: mǔ qīn, cǐ jì zài cǎo mǎng zhōng, lùn shén tǐ tǒng, kuàng gū ruò fēi xiān dì tuō sì mǔ qīn, lài mǔ qīn hù chí, bù rán yì yǔ shǔ wáng xiù qí wáng jiǎn děng gòng zuò quán xià yōu hún yǐ! yáng yì chén jiàn xiǎo zhǔ yì lùn záo záo, shēn xī dà yì, bù shèng hài yì. yuán zǐ yān yǔ xuē yě ér, máng chě shā fū rén shàng qián, jiāng zhào wáng jí lì zài shā fū rén jiān xià, yáng yì chén bài jiāng xià qù. shā fū rén chuí lèi dá bài dào: suí shì yī xiàn, wéi wàng lǎo xiān shēng bǎo quán, shǐ zài tiān zhī líng, yì zhī suǒ gǎn. yáng yì chén dá dào: lǎo chén gǎn bù jié zhōng. bài le sì bài qǐ lái, jí xiàng sì wèi fū rén yǔ xuē yě ér jiàn le. jiāng tíng tíng bù gǎn jiàn, yuán zǐ yān zài sān tuī ràng. yáng yì chén xiàng wáng yì dào: yuán guì rén shì shě shēng nǚ, zài zhè lǐ qǐ yǒu jiàn zūn fū rén zhī lǐ? xiǎo zhǔ ruò wú dài fū yǔ zūn kǔn, yān néng shǐ wǒ men jūn chén huì hé kuàng jiāng lái hái yǒu xǔ duō shì, yào dài fū jié zhōng jǐn lì de qù zuò, lǎo fū zhuān chéng yǒu yī bài. yuán zǐ yān rú fēi chě jiāng tíng tíng dào wáng yì jiān xià qù, yī tóng bài le, rán hòu yuán zǐ yān zǒu dào xià shǒu, qù bài le yáng yì chén sì bài. yáng yì chén jiào shǒu xià bǎi sì xí jiǔ. yáng yì chén dào: běn gāi qǐng zhòng fū rén jìn nèi kuǎn dài, rán shān yě huāng pì, shū shí cūn xǐng, shū bù chéng tǐ kuàng yǒu piàn yán xiāng gào, zhǐ suàn cǎo lú zhōng hú luàn zuò zuò, hǎo dà jiā shāng zhuó. yú shì shā fū rén yǔ zhào wáng yī xí, qín dí xià lǐ sì wèi fū rén, xuē yě ér jiāng tíng tíng yuán zǐ yān zuò le liǎng xí, wáng yì yǔ yáng yì chén yī xí. jiǔ guò sān xún, wáng yì duì yáng yì chén dào: lǎo jiāng jūn zhè yàng gāo nián, xǐ qǐ shēn dé zǎo, jí biàn zhuàng jiàn, miǎn shǐ wǒ men xiàng rén fǎng wèn. yáng yì chén dá dào: zhè bú shì lǎo fū yào qǐ zǎo, yīn xiān dì zì lái bào xìn, gù cǐ máng máng de zǒu chū mén lái wù sè. zhào wáng dào: xiān shì rú hé bào xìn? yáng yì chén jiāng yè lái mèng jìng, bèi xì shuō jiāng chū lái, zhòng fū rén děng jù yǎn miàn tì qì. yáng yì chén duì zhào yù shuō dào: lǎo chén zì bèi chì tuì, shān yě cūn fū, bù gǎn yǔ hù wài yī shì bù yì xiān dì míng míng zhōng, yóu yǐ diàn xià jiàn tuō. chéng diàn xià yǔ fū rén děng cì gù cǎo lú, xìn chén fù tuō, bù shǐ chén fù xiān dì yǔ diàn xià yě. dàn cǐ dì cǎo shè máo lú, qiáng bēi shì qiǎn, shén fēi qián lóng zhī dì, yī yǒu shū yú, jiāng hé jiě jiù. cǐ dì zhǐ hǎo dòu liú sān sì rì, duō zé kǒng yǒu biàn yǐ! shā fū rén biàn dào: zhǐ shì rú jīn tóu dào hé chù qù hǎo? yáng yì chén dào: suǒ zài jǐn yǒu. lǐ mì yǔ tā fù qīn yě shì suí chén, jīn yōng bīng èr sān shí wàn, tún zhá jīn yōng chéng dōng dōu yuè wáng dòng lìng zuǒ pú shè wáng shì chōng, jiāng bīng shù wàn, jù shǒu luò cāng xī jīng lǐ yuān, yǐ lì huáng sūn dài wáng yòu wèi dì, dà xìng zhēng fá zhè duō bù guò shì jiǎ jiè qí míng yī shí, chéng zé qù míng ér zì lì, bài zé tóng wèi miè wáng, zǒng nán shǐ zhōng. lǎo chén zài sì chóu chú, zhǐ yǒu liǎng gè suǒ zài kě yǐ qù de: yī gè yōu zhōu zǒng guǎn, shì xìng luó míng yì, nián jì suī yǒu, lǎo chéng liàn dá, zhōng yǒng sù zhe, xiān dì tuō tā zuò zhèn yōu zhōu, shǒu xià qiáng bīng yǒng jiāng shén duō, sì fāng dào zéi bù gǎn xiǎo qù jìn tā. ruò diàn xià yǔ fū rén men qù, shì bì kuǎn dài, huò kě zì chéng yī jiā. wú nài dòu jiàn dé zhè zéi zi, shì shén chāng jué, gěng zhù qù lù, rán suī qù yì shǔ jí xiōng xiāng bàn ruò yào ān wěn lì shēn, wéi yì chén gōng zhǔ zhī chù. tā suī shì yuǎn fāng yì guó, nà qǐ mín kè hán, hái suàn chéng pǔ zhōng hòu, bǐ bù dé wǒ zhōng guó zhī rén, xīn dì jiān xiǎn. kuàng chén yòu xiǎo dé tā zōng shì shuāi wēi, wéi bǐ yī zhī qiáng bà wú sì, qián rì céng tóng gōng zhǔ cháo jìn yuǎn lái, xiān dì céng yǔ qīn hòu yī fān kuàng wáng dài fū yòu yǔ tā lián bāng, dào bǐ diào hù, diàn xià kǔ kěn qù, gōng zhǔ bì rán yōu lǐ xiāng dài, yǒng ān wú yú. zhī cǐ yī fāng, kě yǐ bǎo quán, yú zé lǎo chén suǒ bù gǎn yǔ wén yǐ. zhào wáng yǔ zhòng fū rén diǎn tóu chēng shàn. shā fū rén dào: lǎo jiāng jūn jīn shí zhī lùn, zú jiàn zhōng zhēn dàn shuǐ yuǎn shān yáo, bù zhī zěn yàng gè qù fǎ? yáng yì chén dào: ruò diàn xià zhǔ yì dìng le, chén qù biàn zì yǒu jì jiào dàn zhǐ hǎo diàn xià yǔ shā fū rén bìng wáng dài fū yǔ zūn kǔn, wén dé xuē guì pín gōng mǎ shú juān, yì kě qù de zhì sì wèi fū rén jí shě shēng nǚ, kǒng yǒu wèi biàn. sì wèi fū rén tīng jiàn, jù lèi xià dào: qiè děng zǐ mèi wǔ rén, shì yuàn tóng shēng tóng sǐ, hái qiú lǎo jiāng jūn dà lì zhōu quán. yáng yì chén dào: bù fáng, qǐng wèn sì wèi fū rén, guǒ rán kěn niàn xiān dì zhī ēn, gān xīn shǒu jié, hái shì dài shí shěn shì, yǐ bì yú shēng? qín fū rén dào: lǎo jiāng jūn shuō shén huà lái? mò rèn wǒ zǐ mèi sì rén shì gè yōng yú fù rén, shì wèn lǎo jiāng jūn kěn qū shēn cóng zéi fǒu? ruò lǎo jiāng jūn lìn jì bù róng, tāo tāo jù làng, qiè děng zǐ mèi dāng wèn zhū shuǐ bīn, ér tóu sān yán dài fū yǐ, yǒu hé nán chù? yáng yì chén dào: bú shì lǎo chén lìn jì, cǐ kè hé nán yī nuò dàn kǒng rì yuǎn yuè zhǎng, nán guò rì zi. dí fū rén dào: lǎo jiāng jūn mò wèi zhōng chén yì shì, jǐn shǔ nán zǐ, rèn dìng jīn guó zhōng duō shì suí bō zhú làng zhī rén. bù bì yuǎn qiú, jí jīn wén zhū guì ér yuán bǎo ér yǔ liáng fū rén děng míng yì mà zéi, xiāng jì jǐn nán, suí tíng jūn chén liáng zú chēng xiū kuàng wǒ men fán huá hǎo jǐng, méng xiān dì shēn ēn, yǐ céng cháng guò. lǎo jiāng jūn hái lǜ wǒ men yǒu tā niàn, ruò bù míng xīn jī hé yǐ jiàn zhì? máng xiàng qún dài shàng qǔ chū pèi dāo lái, xiàng huā róng shàng zuǒ yòu luàn huà, qín lǐ xià sān wèi fū rén jiàn dí fū rén rú cǐ, yì gè zài yāo jiān qǔ chū pèi dāo lái dòng shǒu. huāng de shā fū rén jiāng tíng tíng xuē yě ér yuán zǐ yān, máng shàng qián yī gè gè ná zhù shí, huā róng shàng zǎo yǐ liǎng dào dāo hén, xuè liú mǎn liǎn. yáng yì chén máng chū wèi xiàng shàng bài xià qù dào: zhè shì lǎo chén shī yán shī jìng, bù wǎng xiān dì zhōng qíng yī shì yǐ, qǐng sì wèi fū rén hái yí zì ài. zhào wáng yì rú fēi chū wèi, chě le yáng yì chén qǐ lái zuò le. yáng yì chén xiàng sì wèi fū rén shuō dào: cǐ jiān qù yī èr lǐ, yǒu gè duàn yá cūn, cūn shàng bù guò shù shí jiā, jǐn jiē pǔ shí xiǎo mín. yǒu gè nǚ zhēn ān, yī gè lǎo ní, jí gāo kāi dào zhī mǔ, shì cāng zhōu rén, shào nián shí fū wáng shǒu jié. nà lǎo ní jiàn shí bù fán, huì yǎn zhī rén, xiǎo dé qí zi zuò zéi, bì bài wú chéng, gù qiān dào nán lái, mì cǐ ān yǐ zhōng yú nián. shì gè chē mǎ hǎn jiàn rén jī bú dào zhī chù. ruò sì wèi fū rén zài nèi fén xiū, kě bǎo bàn shēng ān xiǎng. zhì yú rì yòng pán fèi, lǎo chén zài yī rì, zhōu quán yī rì, wú fán sì wèi fū rén fèi xīn. sì wèi fū rén qí shēng dào: yǒu cǐ shàn dì, gǒu yán cán chuǎn zú yǐ dàn bù zhī hé rì kě qù? wáng yì dào: xū jiǎn yī gè jí rì, chāi rén xiān qù tōng zhī liǎo, rán hòu hǎo dòng shēn. xià fū rén dào: rén shì rú cǐ, jiǎn shén jí rì, qiú lǎo jiāng jūn zuò sù qù tōng zhī wèi miào.
楊義臣見趙王換了男妝,看他方面大耳,眉目秀爽,儼然是個金枝玉葉的太子,不勝起敬。叫童子鋪下氈條,將一椅放在上邊,要行君臣之禮。趙王扯着沙夫人的手說道:「母親,這是什麼時候,老先生欲行此禮?若以此禮相待,殊失我母子來意。」立定了不肯上去。袁貴人說:「母舅,趙三年幼,不須如此,請母舅常禮見了罷。」楊義臣道:「既如此說,不敢相強。請歸氈了,老臣好行禮。」趙三道:「還須見過母親,然後是我。」沙夫人道:「若論體統,自然先該是你。」趙王道:「母親,此際在草莽中,論甚體統,況孤若非先帝托嗣母親,賴母親護持,不然亦與蜀王秀、齊王暕等共作泉下幽魂矣!」楊義臣見小主議論鑿鑿,深悉大義,不勝駭異。袁紫煙與薛冶兒,忙扯沙夫人上前,將趙王即立在沙夫人肩下,楊義臣拜將下去。沙夫人垂淚答拜道:「隋氏一線,惟望老先生保全,使在天之靈,亦知所感。」楊義臣答道:「老臣敢不竭忠。」拜了四拜起來,即向四位夫人與薛冶兒見了。姜亭亭不敢僭,袁紫煙再三推讓。楊義臣向王義道:「袁貴人是舍甥女,在這裡豈有僭尊夫人之理?小主若無大夫與尊閫,焉能使我們君臣會合;況將來還有許多事,要大夫竭忠盡力的去做,老夫專程有一拜。」袁紫煙如飛扯姜亭亭到王義肩下去,一同拜了,然後袁紫煙走到下首,去拜了楊義臣四拜。楊義臣叫手下擺四席酒。楊義臣道:「本該請眾夫人進內款待,然山野荒僻,疏食村醒,殊不成體;況有片言相告,只算草廬中胡亂坐坐,好大家商酌。」於是沙夫人與趙王一席,秦、狄、夏、李四位夫人,薛冶兒、姜亭亭\袁紫煙坐了兩席,王義與楊義臣一席。酒過三巡,王義對楊義臣道:「老將軍這樣高年,喜起身得早,即便撞見,免使我們向人訪問。」楊義臣答道:「這不是老夫要起早,因先帝自來報信,故此茫茫的走出門來物色。」趙王道:「先是如何報信?」楊義臣將夜來夢境,備細說將出來,眾夫人等俱掩面涕泣。楊義臣對趙玉說道:「老臣自被斥退,山野村夫,不敢與戶外一事;不意先帝冥冥中,猶以殿下見托。承殿下與夫人等賜顧草廬,信臣付託,不使臣負先帝與殿下也。但此地草舍茅廬,牆卑室淺,甚非潛龍之地,一有疏虞,將何解救。此地只好逗留三四日,多則恐有變矣!」沙夫人便道:「只是如今投到何處去好?」楊義臣道:「所在盡有。李密與他父親也是隋臣,今擁兵二三十萬,屯札金墉城;東都越王侗令左僕射王世充,將兵數萬,拒守洛倉;西京李淵,已立皇孫代王侑為帝,大興征伐;這多不過是假借其名一時,成則去名而自立,敗則同為滅亡,總難始終。老臣再四躊躇,只有兩個所在可以去得:一個幽州總管,是姓羅名藝,年紀雖有,老誠練達,忠勇素著,先帝托他坐鎮幽州,手下強兵勇將甚多,四方盜賊不敢小覷近他。若殿下與夫人們去,是必款待,或可自成一家。無奈竇建德這賊子,勢甚猖獗,梗住去路,然雖去亦屬吉兇相半;若要安穩立身,惟義臣公主之處。他雖是遠方異國,那啟民可汗,還算誠樸忠厚,比不得我中國之人,心地奸險。況臣又曉得他宗室衰微,惟彼一支強霸無嗣,前日曾同公主朝覲遠來,先帝曾與親厚一番;況王大夫又與他憐邦,到彼調護,殿下苦肯去,公主必然優禮相待,永安無虞。只此一方,可以保全,余則老臣所不敢與聞矣。」趙王與眾夫人點頭稱善。沙夫人道:「老將軍金石之論,足見忠貞;但水遠山遙,不知怎樣個去法?」楊義臣道:「若殿下主意定了,臣覷便自有計較;但只好殿下與沙夫人並王大夫與尊閫,聞得薛貴嬪弓馬熟娟,亦可去得;至四位夫人及舍甥女,恐有未便。」四位夫人聽見,俱淚下道:「妾等姊妹五人,誓願同生同死,還求老將軍大力周全。」楊義臣道:「不妨,請問四位夫人,果然肯念先帝之恩,甘心守節,還是待時審勢,以畢餘生?」秦夫人道:「老將軍說甚話來?莫認我姊妹四人是個庸愚婦人,試問老將軍肯屈身從賊否?若老將軍吝計不容,滔滔巨浪,妾等姊妹當問諸水濱,而投三閻大夫矣,有何難處?」楊義臣道:「不是老臣吝計,此刻何難一諾;但恐日遠月長,難過日子。」狄夫人道:「老將軍莫謂忠臣義士,盡屬男子,認定巾幗中多是隨波逐浪之人。不必遠求,即今聞朱貴兒、袁寶兒與梁夫人等明義罵賊,相繼盡難,隋廷君臣良足稱羞;況我們繁華好景,蒙先帝深恩,已曾嘗過。老將軍還慮我們有他念,若不明心跡何以見志?」忙向裙帶上取出佩刀來,向花容上左右亂劃,秦、李、夏三位夫人見狄夫人如此,亦各在腰間取出佩刀來動手。慌得沙夫人、姜亭亭、薛冶兒、袁紫煙,忙上前一個個拿住時,花容上早已兩道刀痕,血流滿臉。楊義臣忙出位向上拜下去道:「這是老臣失言失敬,不枉先帝鍾情一世矣,請四位夫人還宜自愛。」趙王亦如飛出位,扯了楊義臣起來坐了。楊義臣向四位夫人說道:「此間去一二里,有個斷崖村,村上不過數十家,盡皆樸實小民。有個女貞庵,一個老尼,即高開道之母,是滄州人,少年時夫亡守節。那老尼見識不凡,慧眼知人,曉得其子作賊,必敗無成,故遷到南來,覓此庵以終餘年。是個車馬罕見人跡不到之處。若四位夫人在內焚修,可保半生安享。至於日用盤費,老臣在一日,周全一日,無煩四位夫人費心。」四位夫人齊聲道:『有此善地,苟延殘喘足矣;但不知何日可去?」王義道:「須揀一個吉日,差人先去通知了,然後好動身。」夏夫人道:「人事如此,揀甚吉日,求老將軍作速去通知為妙。」
yáng yì chén jiào tóng zǐ qǔ lì rì guò lái kàn, qià hǎo míng rì jiù shì hǎo rì. dà zhòng yòng wán le fàn, zhòng fū rén yǔ zhào wáng jìn nèi qù le. jiào jiā tóng qǔ chū liǎng pǐ luó ér lái, fēn fù jiā zhōng, bǎ mén guān hǎo, huàn xiǎo tóng gēn zhe, zì tóng wáng yì qí shàng luó ér, zhì duàn yá cūn nǚ zhēn ān, yǔ lǎo ní shuō zhī liǎo lái yì. lǎo ní sù zhī yáng yì chén shì zhōng chén yì shì, yòu shì ān zhōng zhāi zhǔ, mǎn kǒu yīng chéng, jí tóng huí lái. wáng yì duì qī zǐ shuō le ān zhōng fáng wū jié jìng, jǐng zhì qīng yōu, sì wèi fū rén, yì gè huān xǐ. yuán zǐ yān duì yáng yì chén shuō dào: mǔ jiù, shēng nǚ shuō yǔ tā men chū le jiā bà, zhù zài cǐ wú yì yú shì. yì chén dào: nǐ qiě zhù zhe, wǒ shàng yǒu shāng liáng. zǐ yān mò rán ér tuì. guò le yī xiāo, míng rì wǔ gǔ, yáng yì chén qǐng qín dí xià lǐ sì wèi fū rén xià chuán, shā fū rén yǔ zhào wáng xuē yě ér jiāng tíng tíng shuō dào: zhè yī fēn sǎn, ér bù zhī hé rì zài huì huò zhě tiān kě lián jiàn, hái dào zhōng yuán lái. hòu rì hǎo rèn dé suǒ zài, biàn yú xún fǎng bì yào sòng qù. yáng yì chén jiàn shuō dào qíng lǐ shàng, bù hǎo jiān zǔ, zhǐ de ràng tā men sòng qù, zì jǐ yǔ yuán zǐ yān wáng yì fū fù, yì gè xià chuán, sòng dào ān zhōng, lǎo ní jiē le jìn qù. tā shǒu xià hái yǒu liǎng gè tú dì, yī gè jiào zhēn dìng, yī gè jiào zhēn jìng, nián jù shí sì wǔ zhī jiān. lǎo ní xiàng zhòng fū rén děng xù lǐ guò, gè gè wèn le xìng shì, jiào xiǎo ní péi dào gè chù lǐ fú suí xǐ. yáng yì chén jiāng yín èr shí liǎng, sòng yǔ lǎo ní. lǎo ní duì yáng yì chén dào: lìng shēng nǚ fēi shì jìng xiū zhī shí, hòu biān hái yǒu qí féng. yáng yì chén dào: zhèng shì, wǒ yě bù jiào tā zhù zài cǐ, jīn rì fèng péi fū rén men lái zǒu zǒu. lǎo ní liú zhòng rén yòng le sù zhāi. dào wǎn, shā fū rén xuē yě ér jiāng tíng tíng yǔ sì wèi fū rén tòng kū ér bié, zhào wáng yǔ shā fū rén děng guī dào yáng yì chén jiā zhōng. yì chén chà yáng fāng dǎ tīng, yǒu dēng lái hǎi chuán dào lái, jí sòng zhào wáng yǔ shā fū rén xuē yě ér wáng yì fū fù shàng chuán, dào yì chéng gōng zhǔ nà biān qù le. zhèng shì:
楊義臣叫童子取曆日過來看,恰好明日就是好日。大眾用完了飯,眾夫人與趙王進內去了。叫家童取出兩匹騾兒來,吩咐家中,把門關好,喚小童跟着,自同王義騎上騾兒,至斷崖村女貞庵,與老尼說知了來意。老尼素知楊義臣是忠臣義士,又是庵中齋主,滿口應承,即同回來。王義對妻子說了庵中房屋潔淨,景致清幽,四位夫人,亦各歡喜。袁紫煙對楊義臣說道:「母舅,甥女說與他們出了家罷,住在此無益於世。」義臣道:「你且住着,我尚有商量。」紫煙默然而退。過了一宵,明日五鼓,楊義臣請秦、狄、夏、李四位夫人下船,沙夫人與趙王、薛冶兒、姜亭亭說道:「這一分散,而不知何日再會;或者天可憐見,還到中原來。後日好認得所在,便於尋訪必要送去。」楊義臣見說到情理上,不好堅阻,只得讓他們送去,自己與袁紫煙、王義夫婦,亦各下船,送到庵中,老尼接了進去。他手下還有兩個徒弟,一個叫貞定,一個叫貞靜,年俱十四五之間。老尼向眾夫人等敘禮過,各各問了姓氏,叫小尼陪到各處禮佛隨喜。楊義臣將銀二十兩,送與老尼。老尼對楊義臣道:「令甥女非是靜修之時,後邊還有奇逢。」楊義臣道:「正是,我也不叫他住在此,今日奉陪夫人們來走走。」老尼留眾人用了素齋。到晚,沙夫人、薛冶兒、姜亭亭與四位夫人痛哭而別,趙王與沙夫人等歸到楊義臣家中。義臣差楊芳打聽,有登萊海船到來,即送趙王與沙夫人薛冶兒、王義夫婦上船,到義成公主那邊去了。正是:
rén shì dào féng duō kǔ shì, bù guò shēng lí sǐ bié shí.
人世道逢多苦事,不過生離死別時。