jīng yuē: xiān wáng zhī dào, yǐ hé wèi guì. guì hé zhòng, rén bù shàng zhàn yě. chūn qiū zuǒ shì chuán yuē: jūn ruò yǐ dé suī zhū hóu, shuí gǎn bù fú jūn ruò yǐ lì, chǔ guó fāng chéng yǐ wèi chéng, hàn shuǐ yǐ wèi chí, suī jūn zhī zhòng, wú suǒ yòng yě. shì gù, jìn dào gōng shǐ wèi tāo hé róng, yǐ zhèng zhū huá, bā nián zhī jiān, jiǔ hé zhū hóu, rú lè zhī hé, wú suǒ bù xié, qiāng róng yì guī jìn huì gōng nèi bù qīn bù pàn zhī chén, yú shì yǒu xiáo zhī shī. pì rú bǔ lù, jìn rén jiǎo zhī, róng rén jǐ zhī.
經曰:先王之道,以和為貴。貴和重,人不尚戰也。《春秋左氏傳》曰:「君若以德綏諸侯,誰敢不服君;若以力,楚國方城以為城,漢水以為池,雖軍之眾,無所用也。是故,晉悼公使魏絛和戎,以正諸華,八年之間,九合諸侯,如樂之和,無所不諧,羌戎亦歸;晉惠公內不侵不叛之臣,於是有崤之師。譬如捕鹿,晉人角之,戎人掎之。
fū yǒu dào zhī zhǔ, néng yǐ dé fú rén yǒu rén zhī zhǔ, néng yǐ yì hé rén yǒu zhì zhī zhǔ, néng yǐ móu shèng rén yǒu quán zhī zhǔ, néng yǐ shì zhì rén. jiàn shèng yì, zhī shèng nán. yǔ yuē: xiān wáng yào dé bù guān bīng, bīng jí ér shí dòng, dòng zé wēi, guān zé wán, wán zé wú zhèn. gù yǒu yì guān zhī huì, wèi cháng yǒu shà xuè zhī méng yǒu gé chē zhī huì, wèi cháng yǒu zhàn zhèn zhī shì. bīng zhě, bù xiáng zhī qì, bù dé yǐ ér yòng zhī. gǔ xiān dì wáng suǒ yǐ jǔ ér shèng rén, chéng gōng chū yú zhòng zhě, xiān wén dé yǐ huái zhī huái zhī bù fú, shì yù bó yǐ dàn zhī dàn zhī bù lái, rán hòu mìng shàng jiāng liàn jūn mǎ ruì jiǎ bīng, gōng qí wú bèi, chū qí bù yì. suǒ wèi pàn ér bì tǎo, fú ér bì róu. jì huái jì róu, kě yǐ shì dé. shū yuē: jiè zhī yòng xiū, dǒng zhī yòng wēi. fū rú shì, zé sì yí bù zú tūn, bā róng bù zú tíng yě.
夫有道之主,能以德服人;有仁之主,能以義和人;有智之主,能以謀勝人;有權之主,能以勢制人。見勝易,知勝難。語曰:「先王耀德不觀兵,兵戢而時動,動則威,觀則玩,玩則無震。」故有衣冠之會,未嘗有歃血之盟;有革車之會,未嘗有戰陣之事。兵者,不祥之器,不得已而用之。古先帝王所以舉而勝人,成功出於眾者,先文德以懷之懷之;不服,飾玉帛以啗之;啗之不來,然後命上將練軍馬、銳甲兵,攻其無備,出其不意。所謂叛而必討,服而必柔。既懷既柔,可以示德。書曰:「戒之用休,董之用威。」夫如是,則四夷不足吞,八戎不足庭也。