xīn shén yōng táng yàn shì guō xún lǐ quán zhì shěn gōng lǐ niú shēng wéi qí xiū
辛神邕 唐燕士 郭鄩 李全质 沈恭礼 牛生 韦齐休
xīn shén yōng
辛神邕
píng lú cóng shì yù shǐ xīn shén yōng, tài hé wǔ nián dōng, yǐ qián bái shuǐ wèi diào jí yú jīng shī. shí yǒu yōng zhě liú wàn jīn, yǔ jiā tóng zì qín, tóng shì ér jū. zì qín bìng shù yuè, jiāng sǐ. yī rì, wàn jīn tā chū, zì qín yǎn yú tā. hū yǒu yī rén, zǐ yī wēi guān guǎng mèi, mào kū xíng jí, jù zhǔn xiū rán, zì mén ér rù. zì tā qián, wèi zì qín yuē: rǔ qiáng qǐ, jí dāng jiān yǐ. yú shì fú zì qín fù bì ér zuò. xiān shì shì zhī dōng yuán xià, yǒu shí àn, liè shù qì. zǐ yī rén tàn xiù zhōng, chū yī jū wù, zhuàng ruò dào shí ér sè qīng, jí yǐ shí shù lì zhì shí qì zhōng, wèi zì qín yuē: wú fēi rén jiān rén, jīn fèng mìng zhào wàn jīn, wàn jīn dāng shí ér sǐ. shí ěr wù xiè wú yán, bù rán, zé huò jí yǐ. yán qì suì qù. shì rì, wàn jīn guī, liǎn chì ér chuǎn, qiě yuē: wǒ yǐ fù xū rè shàng, dài bù kě zhì. jí biàn qí qì ér shí, shí qiě jǐn, zì qín jí yù, wàn jīn guǒ zú. chū xuān shì zhì
平卢从事御史辛神邕,太和五年冬,以前白水尉调集于京师。时有佣者刘万金,与家僮自勤,同室而居。自勤病数月,将死。一日,万金他出,自勤偃于塌。忽有一人,紫衣危冠广袂,貌枯形瘠,巨准修髯,自门而入。自塌前,谓自勤曰:汝强起,疾当间矣。于是扶自勤负壁而坐。先是室之东垣下,有食案,列数器。紫衣人探袖中,出一掬物,状若稻实而色青,即以十数粒置食器中,谓自勤曰:吾非人间人,今奉命召万金,万金当食而死。食尔勿泄吾言,不然,则祸及矣。言讫遂去。是日,万金归,脸赤而喘,且曰:我以腹虚热上,殆不可治。即变其器而食,食且尽,自勤疾愈,万金果卒。(出《宣室志》)
táng yàn shì
唐燕士
jìn chāng táng yàn shì, hǎo dú shū, yǐn yú jiǔ huà shān. cháng rì wǎn, tiān yù jì, yàn shì bù yuè shàng shān. yè jì shēn, yǒu qún láng yōng qí dào, bù dé guī. jù jì shén, suì nì yú shēn lín zhōng. é yǒu bái yī zhàng fū, dài shā zhōng, mào gū jùn, nián jìn wǔ shí, xún jiàn ér lái. yín bù zì ruò. zhù lì qiě jiǔ, nǎi yín yuē: jiàn shuǐ chán chán shēng bù jué, xī lǒng máng máng yě huā fā. zì qù zì lái rén bù guī, zhǎng shí wéi duì kōng shān yuè. yàn shì cháng hǎo wèi qī yán shī, pō chēng yú shí rén. wén cǐ jīng tàn, jiāng yǔ zhī yán, wèi jí ér méi. míng rì, yàn shì guī, yǐ mào wèn lǐ rén, yǒu shí zhě yuē: shì wú shì zi, jǔ jìn shì, shàn wèi shī. zú shù nián yǐ. chū xuān shì zhì
晋昌唐燕士,好读书,隐于九华山。常日晚,天雨霁,燕士步月上山。夜既深,有群狼拥其道,不得归。惧既甚,遂匿于深林中。俄有白衣丈夫,戴纱中,貌孤俊,年近五十,循涧而来。吟步自若。伫立且久,乃吟曰:涧水潺潺声不绝,溪垅茫茫野花发。自去自来人不归,长时唯对空山月。燕士常好为七言诗,颇称于时人。闻此惊叹,将与之言,未及而没。明日,燕士归,以貌问里人,有识者曰:是吴氏子,举进士,善为诗。卒数年矣。(出《宣室志》)
guō xún
郭鄩
guō xún bà lì yáng xiàn wèi, jiǔ bù dé diào, qióng jū jīng huá, kùn shén. xī xiǎng jiān, cháng yǒu èr wù, rú yuán jué, yī qīng bì, chū rù qǐn xìng, wú bù xiāng zhú. fán yù jǔ yì qiú suǒ, bì yǔ xún jù wǎng. suǒ zào yì, rú ài zhǐ jí. qīn yǒu jiàn zhī, jù ruò chóu xì, huò yàn zhī yǐ fú shù. huò bì zhī yú shān lín, shù nián jìng mò néng jué. yī xī, hū lái gào bié, yún: mǒu děng chéng jūn è yùn, bù xiāng bié zhě jiǔ, jīn zé hòu xiǎo ér xíng, wú fù zhì yǐ. xún jì xǐ qí qù, suì wèn suǒ yì, yún: shì lù rú mǒu zhě shén duō, dàn rén bú jiàn ěr, jīn zhī suǒ yì nǎi shèng yè fāng fù rén wáng shì, jiāng wǎng sàn zhī. xún yuē: bǐ zhī jù liǎn fēng yíng, hé yǐ jù sàn? yún: xiān dé jì yú ān pǐn zi yǐ. xiǎo gǔ hū míng, suì shī suǒ zài. xún jì xìng guàn zhì, biàn jué chóu fèn kāi huō. shì yì qīn yǒu, wú bù gǎi guān xiāng jiē. wèi xún, jiàn zǎi xiàng miàn bái, suì chú tōng shì shè rén. xún yǒu biǎo dì zhāng shēng zhě, wèi jīn wú wèi zuǒ, jiāo yóu jiē háo xiá, shào nián hào qí, wén zhī, wèi xìn zhī yě. zhī shèng yè wáng shì lì zuǒ jūn, zì shì cháng wǎng cì zhī. wáng shì xìng jiǎn yuē, suǒ fèi wèi cháng guò fèn. jiā yǒu jì lè, duān lì zhě zhì duō, wài zhī xuàn fú yě róng, zào cì mò huí qí yì. yī rì, yǔ bīn péng guò míng kē qū, yǒu fù rén jìng zhuāng lì yú mén shǒu, wáng shēng zhù mǎ chí liú, xǐ dòng yán sè, yīn zhào tóng liè zhě, zhì jiǔ wèi huān, zhāng shēng yù yān. fǎng zhī, jí ān pǐn zi zhī dì yě. pǐn zi shàn gē, shì rì gē shù qū, wáng shēng xī yǐ jīn cǎi zèng zhī, zhòng jiē yà qí guǎng fèi. zì cǐ yú niǎn zī huò, rì shū qí mén. wèi jīng shù nián, suì zhì pín kuì ěr. chū jù tán lù
郭鄩罢栎阳县尉,久不得调,穷居京华,困甚。肸飨间,常有二物,如猿玃,衣青碧,出入寝兴,无不相逐。凡欲举意求索,必与鄩俱往。所造诣,如碍枳棘。亲友见之,俱若仇隙,或厌之以符术。或避之于山林,数年竟莫能绝。一夕,忽来告别,云:某等承君厄运,不相别者久,今则候晓而行,无复至矣。鄩既喜其去,遂问所诣,云:世路如某者甚多,但人不见耳,今之所诣乃胜业坊富人王氏,将往散之。鄩曰:彼之聚敛丰盈,何以遽散?云:先得计于安品子矣。晓鼓忽鸣,遂失所在。鄩既兴盥栉,便觉愁愤开豁。试诣亲友,无不改观相接。未旬,见宰相面白,遂除通事舍人。鄩有表弟张生者,为金吾卫佐,交游皆豪侠,少年好奇,闻之,未信之也。知胜业王氏隶左军,自是常往伺之。王氏性俭约,所费未常过分。家有妓乐,端丽者至多,外之袨服冶容,造次莫回其意。一日,与宾朋过鸣珂曲,有妇人靓妆立于门首,王生驻马迟留,喜动颜色,因召同列者,置酒为欢,张生预焉。访之,即安品子之弟也。品子善歌,是日歌数曲,王生悉以金采赠之,众皆讶其广费。自此舆辇资货,日输其门。未经数年,遂至贫匮耳。(出《剧谈录》)
lǐ quán zhì
李全质
lǒng xī lǐ quán zhì, shǎo zài yí zhōu. cháng yī rì yù dà cù jū, mèi shuǎng zhī jiāo, jiǎ mèi yú yí zhōu chéng héng mén dōng tíng qián. hū yǒu yī yī zǐ yī, shǒu dài yuán lì, zhí zào qí qián, yuē: fèng zhuī. quán zhì yuē: hé rén xiāng zhuī? zǐ yī rén yuē: fēi mǒu zhī zhuī, bié yǒu rén lái fèng zhuī yě. xū yú, yī lǜ yī rén lái, yuē: fèng zhuī. qí yán hū jù, shì bù kě è. quán zhì yuē: gōng mò yǒu suǒ xū fǒu? lǜ yī rén yuē: fèng mìng lìng zhuī, gǎn yán qí suǒ xū? zǐ yī rén wèi lǜ yī rén yuē: bù yòng zhuī. yǐ shǒu huī chū héng mén, zǐ yī rén chéng jiān wèi quán zhì yuē: shì méng wèn suǒ xū, qǐ bù néng zhōng nuò hū? quán zhì yuē: suǒ xū hé wù? dá yuē: xī pèi dài yī tiáo ěr. quán zhì yuē: wéi. yán bì shī suǒ zài, zhǔ zhě bào cù jū, suì lìng huà xī dài. rì wǎn, jù jiǔ pú, bìng zhǐ qián pèi dài, yú héng mén wài fén zhī. shì yè, quán zhì cái mèi, jí jiàn dài yuán lì zǐ yī rén lái bài xiè yuē: méng cì pèi dài, cán kuì zhī zhì, wú yǐ fèng dá. rán gōng píng shēng shuǐ è, dàn wēi kùn chǔ, mǒu zé bì zhì yān. jì tài hé suì chū dà shuǐ, quán zhì yǐ wèi tài píng jūn pí jiàng, jiān jiān chá. yǒu qiè wù, zì zhōng dōu dǐ liáng jùn chéng, xī zǒu bǎi xiē qiáo èr shí lǐ, shuǐ shēn ér bīng báo. sù bù ān wěi, chéng mìng jùn sù, piàn kè bù kě zhù. xíng cóng děng miàn rú sǐ huī, xìn pèi wěi mìng ér xíng. cái sān shù shí bù, yǒu yī rén hòu lái, dà hū zhī yuē: wù guò bǐ ér lái cǐ! wú zhī qí jìng, ān ér qiě jié. quán zhì hé zhī, fǎn pèi ér cóng yān. cái bù sān lǐ, zhǐ ní nìng, ér céng wú chǐ cùn zhī zǔ, dé dá běn tǔ. yǐ wù chóu qí rén, rén gù ràng bù qǔ, gù yǔ zhī, dá yuē: ruò zhàng wǒ ér lái, zé huò bù ràng jīn yīn wǒ ér xíng, yì hé suǒ kǔ? zhōng bù kěn shòu, quán zhì yì qí xiān yān, nǎi yì yì yuán zuò huǎn, jù míng chāo běn gǎi. zhī. xū yú fù lái, yǐ shī suǒ zài. què sī qí rén, yī zǐ yī, dài yuán lì, qǐ fēi héng mén zhī rén yú? kāi chéng chū, xián mìng rù guān, huí sù shòu ān xiàn. yè wèi yāng ér qíng pò, shí fù hūn huì, bù dé yǐ ér chū nì lǚ, sān shù lǐ ér dà yǔ, huí yì bù kě. xū yú, mǎ páng jiàn yī rén, quán zhì jí zhī: shuí yú? duì yuē: yóu dié zhě. gèng yú mǎ qián xíng, cùn bù bù kě dǔ. qí rén měi yǐ qí qián lù wù dǎo zhī, huò yuē shù. huò yuē zhuāng, huò yuē xiǎn, huò yuē péi lǒu, huò yuē qióng, quán zhì jiē dé miǎn jiù. jiǔ ér zhì sān quán yì, qì yān. cái xià mǎ, fǎng yóu dié zhě yù chóu zhī, yǐ bú jiàn yǐ. wèn cóng zhě, xíng zhuàng yī fú, gù zǐ yī ér shǒu dài lì, fù fēi héng mén zhī rén yú? huì chāng rén xū suì, jì yīn dà shuǐ, gǔ shén zǐ yǔ quán zhì tóng zhōu. yà quán zhì hé jù shuǐ zhī shén, xún qí yóu, quán zhì nǎi yǔ cǐ. yòu yún, běn xìng wú jù shuǐ, zǐ yī lǚ yǒu yīng, gù jīng piāo zhī zhuǎn qiè yě. chū bó yì jì
陇西李全质,少在沂州。尝一日欲大蹴踘,昧爽之交,假寐于沂州城横门东庭前。忽有一衣紫衣,首戴圆笠,直造其前,曰:奉追。全质曰:何人相追?紫衣人曰:非某之追,别有人来奉追也。须臾,一绿衣人来,曰:奉追。其言忽遽,势不可遏。全质曰:公莫有所须否?绿衣人曰:奉命令追,敢言其所须?紫衣人谓绿衣人曰:不用追。以手麾出横门,紫衣人承间谓全质曰:适蒙问所须,岂不能终诺乎?全质曰:所须何物?答曰:犀佩带一条耳。全质曰:唯。言毕失所在,主者报蹴踘,遂令画犀带。日晚,具酒脯,并纸钱佩带,于横门外焚之。是夜,全质才寐,即见戴圆笠紫衣人来拜谢曰:蒙赐佩带,惭愧之至,无以奉答。然公平生水厄,但危困处,某则必至焉。洎太和岁初大水,全质已为太平军裨将,兼监察。有切务,自中都抵梁郡城,西走百歇桥二十里,水深而冰薄。素不谙委,程命峻速,片刻不可驻。行从等面如死灰,信辔委命而行。才三数十步,有一人后来,大呼之曰:勿过彼而来此!吾知其径,安而且捷。全质荷之,反辔而从焉。才不三里,止泥泞,而曾无尺寸之阻,得达本土。以物酬其人,人固让不取,固与之,答曰:若仗我而来,则或不让;今因我而行,亦何所苦?终不肯受,全质意其鲜焉,乃益(益原作缓,据明钞本改。)之。须臾复来,已失所在。却思其人,衣紫衣,戴圆笠,岂非横门之人欤?开成初,衔命入关,回宿寿安县。夜未央而情迫,时复昏晦,不得已而出逆旅,三数里而大雨,回亦不可。须臾,马旁见一人,全质诘之:谁欤?对曰:邮牒者。更于马前行,寸步不可睹。其人每以其前路物导之,或曰树。或曰桩,或曰险,或曰培塿,或曰穷,全质皆得免咎。久而至三泉驿,憩焉。才下马,访邮牒者欲酬之,已不见矣。问从者,形状衣服,固紫衣而首戴笠,复非横门之人欤?会昌壬戌岁,济阴大水,谷神子与全质同舟。讶全质何惧水之甚,询其由,全质乃语此。又云,本性无惧水,紫衣屡有应,故兢慓之转切也。(出《博异记》)
shěn gōng lǐ
沈恭礼
wén xiāng xiàn zhǔ bù shěn gōng lǐ, tài hé zhōng, shè hú chéng wèi. lí wén xiāng rì, xiǎo jí. mù zhì hú chéng, táng qián wò. hū yǒu rén rào chuáng shù zā, yì wèi cóng xíng tīng lì léi zhōng shùn, gōng lǐ wèn zhī, duì yuē: fēi léi zhōng shùn, lǐ zhōng yì yě. wèn yuē: hé de lái cǐ? duì yuē: mǒu běn jiāng huái rén, yīn jī hán yōng yú rén, qián yuè zhì cǐ xiàn, zú yú nì lǚ. rán jī hán shén, jīn tóu jūn, qí yī shí, jiān gài yī xiǎo mào, kě hū? gōng lǐ xǔ zhī, yuē: qiǎn wǒ hé chǔ sòng yǔ rǔ? duì yuē: lái mù, qiǎn yì zhōng tīng zǐ zhāng zhāo lái qǔ. yǔ bì, lì yú táng zhī xī yíng. gōng lǐ qǐ zuò, zhōng yì jìn yuē: jūn chū zhǐ cǐ, gèng yǒu shì, zhé gǎn bì bǔ. gōng lǐ yuē: kě. suì yán: cǐ tīng rén jū duō bù ān. shǎo jiàn, yǒu yī nǚ zǐ, nián kě shí qī bā, qiáng lái cān yè. míng yuē' mì tuó sēng'. jūn shèn bù kě yǔ zhī yán. huò tuō shì xiàn yǐn jiā rén, huò jiǎ sì lín wèi fù, zhé bù kě jiāo yán. yán zé zhōng cǐ wù yǐ. zhōng yì yǔ bì, què lì xī yíng wèi dìng, táng dōng guǒ yǒu yī nǚ zǐ, é huán chuí huán, jī fū yuè zé, wēi xiào zhuǎn pàn, wèi gōng lǐ yuē: qiū shì jì liáo, qióng tí yè yuè. gēng shēn fēng dòng, wú yè duò jiē. rú hé zuì zé, míng chāo běn zuì zé zuò zì zé jī qiú rú cǐ yé? gōng lǐ bù dòng. yòu yuē: zhēn diàn chuáng kōng, míng yuè mǎn shì, bù yǐn měi jiǔ, xū chēng shào nián. gōng lǐ yòu bù gù. yòu yín yuē: huáng dì shàng tiān shí, dǐng hú yuán zài zī. qī shí èr yù nǚ, huà zuò huáng jīn zhī. gōng lǐ yòu bù gù, qūn xún ér qù. zhōng yì yòu jìn yuē: cǐ wù yǐ qù, shǎo jiàn, dōng láng xià yǒu jìng guǎ fù wáng jiā ā sǎo. suī bù gǎn tóng mì tuó sēng, rán yì bù dé yǔ yǔ. shǎo qǐng guǒ yǒu yī nǚ láng, zì dōng wǔ xià, yī bái yī, zān bái zān, shǒu zhěng pī páo, huí mìng yuē: wáng jiā ā sǎo, hé bù chū lái? é rán yǒu yè hóng qún, zǐ xiù yín pèi ér lái, bù tíng yuè shù zā, què lì yú dōng wǔ xià. zhōng yì yòu jìn yuē: cǐ liǎng wù yǐ qù, kě gāo zhěn yǐ. shǎo jiàn, zòng yǒu tā mèi lái, yì bù zú wèi yě. zhōng yì cí qù, gōng lǐ zhǐ zhī: wèi wǒ gèng zhù, hòu guài wù jǐn jí qù. zhōng yì yìng nuò. ér sì gēng yǐ, yǒu yī wù, zhǎng èr zhàng yú, shǒu chí sān shù dú lóu, ruò yuè wán zhě. jiàn jìn tīng yán, zhōng yì wèi gōng lǐ yuē: kě yǐ zhěn jī zhī. yīng shēng ér jī, bào rán ér zhōng shǒu, duò xià dú lóu. fǔ shēn duō zhī, zhōng yì tiào xià, yǐ bàng luàn ōu, chū mén ér qù. gōng lǐ lián hū zhōng yì, bù fù jiàn, ér dōng fāng yǐ míng. yǔ cóng zhě jù yǔ zhī, suì lìng jù shí jí shì mào zi. zhào tīng zǐ zhāng cháo jí zhī, yuē: mǒu běn wū rén yě. jìn zhě jiǎ shí wèi tīng lì, jù zhī yǒu xīn kè sǐ kè guǐ lǐ zhōng yì. gōng lǐ biàn fù mào zi jí pán cān děng qù. qí yè, mèng lǐ zhōng yì cí xiè yuē: mì tuó sēng dà xū fáng bèi, yóu èr sān nián fèng rǎo ěr. yán bì ér qù. gōng lǐ liǎng yuè zài hú chéng, yè yè mì tuó sēng lái, zhōng bù gǎn duì hòu jí guī wén xiāng, jí gé yè ér zhì, rán zhōng yì bù néng wéi huàn bàn nián nián yuán zuò yè, jù míng chāo běn gǎi hòu, huò sān yè wǔ yè yī lái yī nián yú, fāng jiàn xī. yǒu sēng lìng duàn ròu jí hūn xīn, cǐ hòu gèng bù fù lái yǐ. chū bó yì zhì
阌乡县主簿沈恭礼,太和中,摄湖城尉。离阌乡日,小疾。暮至湖城,堂前卧。忽有人绕床数匝,意谓从行厅吏雷忠顺,恭礼问之,对曰:非雷忠顺,李忠义也。问曰:何得来此?对曰:某本江淮人,因饥寒佣于人,前月至此县,卒于逆旅。然饥寒甚,今投君,祈一食,兼丐一小帽,可乎?恭礼许之,曰:遣我何处送与汝?对曰:来暮,遣驿中厅子张朝来取。语毕,立于堂之西楹。恭礼起坐,忠义进曰:君初止此,更有事,辄敢裨补。恭礼曰:可。遂言:此厅人居多不安。少间,有一女子,年可十七八,强来参谒。名曰'蜜陀僧'。君慎不可与之言。或托是县尹家人,或假四邻为附,辄不可交言。言则中此物矣。忠义语毕,却立西楹未定,堂东果有一女子,峨鬟垂鬟,肌肤悦泽,微笑转盼,谓恭礼曰:秋室寂寥,蛩啼夜月。更深风动,梧叶堕阶。如何罪责,(明钞本罪责作自责)羁囚如此耶?恭礼不动。又曰:珍簟床空,明月满室,不饮美酒,虚称少年。恭礼又不顾。又吟曰:黄帝上天时,鼎湖元在兹。七十二玉女,化作黄金芝。恭礼又不顾,逡巡而去。忠义又进曰:此物已去,少间,东廊下有敬寡妇、王家阿嫂。虽不敢同蜜陀僧,然亦不得与语。少顷果有一女郎,自东庑下,衣白衣,簪白簪,手整披袍,回命曰:王家阿嫂,何不出来?俄然有曳红裙,紫袖银帔而来,步庭月数匝,却立于东庑下。忠义又进曰:此两物已去,可高枕矣。少间,纵有他媚来,亦不足畏也。忠义辞去,恭礼止之:为我更驻,候怪物尽即去。忠义应诺。而四更已,有一物,长二丈余,手持三数髑髅,若跃丸者。渐近厅檐,忠义谓恭礼曰:可以枕击之。应声而击,暴然而中手,堕下髑髅。俯身掇之,忠义跳下,以棒乱殴,出门而去。恭礼连呼忠义,不复见,而东方已明。与从者具语之,遂令具食及市帽子。召厅子张朝诘之,曰:某本巫人也。近者假食为厅吏,具知有新客死客鬼李忠义。恭礼便付帽子及盘飡等去。其夜,梦李忠义辞谢曰:蜜陀僧大须防备,犹二三年奉扰耳。言毕而去。恭礼两月在湖城,夜夜蜜陀僧来,终不敢对;后即归阌乡,即隔夜而至,然终亦不能为患;半年(年原作夜,据明钞本改)后,或三夜五夜一来;一年余,方渐稀。有僧令断肉及荤辛,此后更不复来矣。(出《博异志》)
niú shēng
牛生
niú shēng zì hé dōng fù jǔ, xíng zhì huá zhōu, qù sān shí lǐ, sù yī cūn diàn. qí rì, xuě shén, lìng zhǔ rén zào tāng bǐng. hūn shí, yǒu yī rén qióng hán, yī fú lán lǚ, yì lái tóu diàn. niú shēng jiàn ér niàn zhī, yào yǔ tóng shí. cǐ rén yuē: mǒu qióng hán, bù bàn dé qián. jīn zhāo yǐ kōng fù xíng bǎi yú lǐ yǐ. suì shí sì wǔ wǎn, biàn wò yú chuáng qián dì shàng, qí shēng rú niú. zhì wǔ gēng, cǐ rén zhì niú shēng chuáng qián yuē: qǐng gōng lüè zhì mén wài, yǒu shì yào yán zhī. lián cuī chū mén, yuē: mǒu fēi rén, míng shǐ ěr. shēn kuì zuó yè yī cān, jīn yǒu shào xiāng bào. gōng wèi zhì sān fú zhǐ jí bǐ yàn lái. niú shēng yǔ zhī, cǐ rén lìng niú shēng yuǎn lì, zì zuò shù xià, xiù zhōng chōu yī juàn shū, dié míng chāo běn dié zuò jiǎn zhī. kàn shù zhāng, jí shū liǎng xíng, rú cǐ sān dù qì. qiú zhǐ fēng zhī, shū yún dì yī fēng, dì èr fēng, dì sān fēng. wèi niú shēng yuē: gōng ruò yù zāi nàn wēi dǔ bù kě miǎn zhě. jí fén xiāng yǐ cì kāi zhī shì. ruò huò kě miǎn, jí bù xū kāi. yán qì, xíng shù bù bú jiàn yǐ. niú shēng jiān zhì shū náng zhōng, bù shèn xìn yě. jí zhì jīng, zhǐ kè hù fāng, jī pín shén, jué shí. hū yì cǐ shū, gù kāi dì yī fēng, tí yún: kě yú pú tí sì mén qián zuò. zì kè hù fāng zhì pú tí sì, kě sān shí yú lǐ. jī kùn, qiě yǔ xuě, chéng lǘ ér wǎng, zì chén zhì gǔ shēng yù jué fāng zhì sì mén. zuò wèi dìng, yǒu yī sēng zì sì nèi chū, chì niú shēng yuē: yǔ xuě rú cǐ, jūn wèi hé rén ér zhì cǐ? ruò dòng sǐ, qǐ bú jiàn lèi yé? niú shēng yuē: mǒu shì jǔ rén, zhì cǐ zhí yè, lüè jiè sì mén qián yī xiǔ, míng rì zì qù ěr. sēng yuē: bù zhī shì xiù cái, kě zhǐ pín dào yuàn yě. jì rù, sēng réng wèi shè huǒ jù shí. huì yǔ jiǔ zhī, yuē: xián zōng jìn yáng zhǎng guān, yǔ xiù cái yuǎn jìn. niú shēng yuē: shì shū fù yě. sēng nǎi qǔ jìn yáng shǒu shū, lìng shí zhī, jiē bù miù. sēng xǐ yuē: jìn yáng cháng jì qián sān qiān guàn wén zài cǐ, jué bù fù lái qǔ. mǒu nián lǎo, yī zhāo kè zhì, biàn wú suǒ fù, jīn jǐn yǐ xiāng yǔ. niú shēng xiān qǔ jiāng qián qiān guàn, mǎi zhái, zhì chē mǎ, nà pū qiè, suì wèi fù rén. yòu yǐ qiú míng shī lù, fù kāi dì èr fēng shū, tí yún: xī shì shí diàn zhāng jiā lóu shàng zuò. niú shēng rú yán, yì zhāng shì, dú zhǐ yú yī shì, xià lián ér zuò. yǒu shù shào nián shàng lóu lái, zhōng yǒu yī rén bái shān, zuò dìng, hū yuē: mǒu běn zhǐ yǒu wǔ bǎi qiān, lìng qǐng tiān zhì qī bǎi qiān, cǐ wài jí lì bù jí yě. yī rén yòu yuē: jìn shì jí dì, hé xī qiān mín? niú shēng zhī qí huò jí dì yǐ. jí chū yī zhī, bái shān shào nián jí zhǔ sī zhī zǐ. shēng yuē: mǒu yǐ qiān guàn fèng láng jūn, bié yǒu èr bǎi qiān, fèng zhū gōng jiǔ shí zhī fèi, bù fán tā yì yě. shào nián xǔ zhī, guǒ dēng shàng dì. lì rèn tái shěng, hòu wèi hé dōng jié dù fù shǐ. jīng yī nián, jí kùn, suì kāi dì sān fēng, tí yún: kě chǔ zhì jiā shì. nǎi mù yù, xiū yí shū, cái qì ér suì zhōng yān. chū huì chāng jiě yí lù
牛生自河东赴举,行至华州,去三十里,宿一村店。其日,雪甚,令主人造汤饼。昏时,有一人穷寒,衣服蓝缕,亦来投店。牛生见而念之,要与同食。此人曰:某穷寒,不办得钱。今朝已空腹行百余里矣。遂食四五碗,便卧于床前地上,其声如牛。至五更,此人至牛生床前曰:请公略至门外,有事要言之。连催出门,曰:某非人,冥使耳。深愧昨夜一餐,今有少相报。公为置三幅纸及笔砚来。牛生与之,此人令牛生远立,自坐树下,袖中抽一卷书,牒(明钞本牒作检)之。看数张,即书两行,如此三度讫。求纸封之,书云第一封,第二封,第三封。谓牛生曰:公若遇灾难危笃不可免者。即焚香以次开之视。若或可免,即不须开。言讫,行数步不见矣。牛生缄置书囊中,不甚信也。及至京,止客户坊,饥贫甚,绝食。忽忆此书,故开第一封,题云:可于菩提寺门前坐。自客户坊至菩提寺,可三十余里。饥困,且雨雪,乘驴而往,自辰至鼓声欲绝方至寺门。坐未定,有一僧自寺内出,叱牛生曰:雨雪如此,君为何人而至此?若冻死,岂不见累耶?牛生曰:某是举人,至此值夜,略借寺门前一宿,明日自去耳。僧曰:不知是秀才,可止贫道院也。既入,僧仍为设火具食。会语久之,曰:贤宗晋阳长官,与秀才远近。牛生曰:是叔父也。僧乃取晋阳手书,令识之,皆不谬。僧喜曰:晋阳常寄钱三千贯文在此,绝不复来取。某年老,一朝溘至,便无所付,今尽以相与。牛生先取将钱千贯,买宅,置车马,纳仆妾,遂为富人。又以求名失路,复开第二封书,题云:西市食店张家楼上坐。牛生如言,诣张氏,独止于一室,下廉而坐。有数少年上楼来,中有一人白衫,坐定,忽曰:某本只有五百千,令请添至七百千,此外即力不及也。一人又曰:进士及第,何惜千缗?牛生知其货及第矣。及出揖之,白衫少年即主司之子。生曰:某以千贯奉郎君,别有二百千,奉诸公酒食之费,不烦他议也。少年许之,果登上第。历任台省,后为河东节度副使。经一年,疾困,遂开第三封,题云:可处置家事。乃沐浴,修遗书,才讫而遂终焉。(出《会昌解颐录》)
wéi qí xiū
韦齐休
wéi qí xiū, zhuó jìn shì dì, lèi guān zhì yuán wài láng, wèi wáng fán zhè xī tuán liàn fù shǐ. tài hé bā nián, zú yú rùn zhōu zhī guān shě. sān gēng hòu, jiāng xiǎo liǎn, hū yú xī bì xià dà shēng yuē: chuán yǔ niáng zǐ, qiě zhǐ kū, dāng yǒu chǔ fēn. qí qī dà jīng, pū dì bù sū. qí xiū yú qīn xià lì shēng yuē: niáng zǐ jīn wèi guǐ qī, wén guǐ yǔ, hū jīng jì yé? qī jí qǐ yuē: fēi wéi wèi jì, dàn bù hé yǔ jūn jù gé yōu míng. gū huáng wú suǒ yī hù, bù yì shén shí yǒu zhī, hū tōng yán yǔ, bù jué hūn jué. chéng qí míng jiào, qǐ gǎn yǒu wéi? qí xiū yuē: sǐ shēng zhī qī, shè yú zhēn zǎi fū fù zhī dào, zhòng zài rén lún. mǒu yǔ niáng zǐ, qíng yì zhì shēn, tā shēng yì wèi xiāng shě. jīn mǒu shī hái qiě zài, zú kuān jīn bào. jiā shì dà xiǎo, qiě xū shāng liáng. bù kě kōng wèi ér nǚ bēi qì, shǐ mǒu yōu míng jiān gèng yōu qī nú yě. yè lái zhū shì, bìng zì láo xīn. zǒng wú shī tuō, kě zhù pū xǐ. qī yuē: hé yě? qí xiū yuē: zuó rì hú zhōu gēng bǐ jì mǎi kǒu qián, cāng huáng zhī jì, bù miǎn zhuān xīn bù shǔ. jīn zé yī wén bù qiàn, yì zú wèi wèi. liáng jiǔ yǔ jué, jí gè yíng sāng shì. cái shǔ, fù wén hū: shì dào zhāng qīng jiā, jìn zào dé sān jiān cǎo táng. qián wū shè zì zú, bù fán láo tā rén, gèng jiè xià chǔ yǐ. qí xī, zhāng qīng shì mèng zhōng hū jiàn qí xiū yuē: wǒ zuó rì yǐ sǐ, xiān lìng mǎi yíng sān mǔ dì, kě sù zhī guān bù zhì. yī yī fēn míng, zhāng qīng xī yī qí mìng. jí jiāng guī, zì zé fā rì. hū huàn yī rú cháng shí, bì pú jiāng yǒu sī qiè, wú bù fā zhāi, suí shì chuí tà. jí zhì jīng, biàn zhī yíng suǒ, zhāng qīng zhǔn nǐ jiē bì. shí shù rì, xiàng sān gēng, hū hū qí xià yuē: sù qǐ, bào táng qián, xiāo sān láng lái xiāng kàn. kě suí shì jù shí, kuǎn dài rú fǎ, fáng tā máng yě. èr rén yǔ, lì lì kě tīng. xiāo sān láng zhě, jí zhí fāng láng zhōng xiāo chè. shì rì zú yú xīng huà lǐ, qí xī suì lái. é wén xiāo hū tàn yuē: sǐ shēng zhī lǐ, pū bù gǎn hèn. dàn yǒu yì zhě, pū shù rì qián. yīn zhì shǎo líng bié shù, ǒu tí yī shǒu shī. jīn sī zhī, nǎi shì shēng zuò guǐ shī. yīn yín yuē: xīn jū máo zhāi yě jiàn dōng, sōng qiū jiāo yǐng zú bēi fēng. rén jiān suì yuè rú liú shuǐ, hé shì pín xíng cǐ lù zhōng. qí xiū yì bēi zhà yuē: zú xià cǐ shī, gài shì zì shí. pū shēng qián tiǎn yǒu kē míng, cū yì wéi rén suǒ zhī. sǐ wèi shù rì, biàn yǒu yī wú míng xiǎo guǐ zèng yī piān, shū wèi zhe dùn. rán suī xì sī zhī, yǐ shì luò tā wú jìng. nǎi yǒng yuē: jiàn shuǐ jiàn jiàn liú bù jué, fāng cǎo mián mián yě huā fā. zì qù zì lái rén bù zhī, huáng hūn wéi yǒu qīng shān yuè. xiāo yì tàn xiàn zhī yuē: wéi sì gōng sǐ yǐ duō shí, yóu bù gān cǐ shì. pū nǎi shì lái rén yě, jù wèi yóu dài zhī hún, hé yǐ kān chù? jí wén xiāng bié ér qù. yòu shù rì, tíng wǔ jiān, hū yuē: péi èr shí yī láng lái wèi, kě jù shí, wǒ zì yíng qù. qí rì, péi shì kūn jì guǒ lái. zhì qǐ xià mén wài, cuì rán shén sǒng, yòu sù wén qí shì, suì bù gǎn xíng diào ér huí. péi jí cháng ān xiàn lìng, míng guān, qí xiū zhī qī xiōng yě. qí bù qǔ zǐ dì, dòng jí zuì zé, bù kān qí jù. jí jīn wèi yǐ, bù zhī jìng rú zhī hé. chū hé dōng jì
韦齐休,擢进士第,累官至员外郎,为王璠浙西团练副使。太和八年,卒于润州之官舍。三更后,将小敛,忽于西壁下大声曰:传语娘子,且止哭,当有处分。其妻大惊,仆地不苏。齐休于衾下厉声曰:娘子今为鬼妻,闻鬼语,忽惊悸耶?妻即起曰:非为畏悸,但不合与君遽隔幽明。孤惶无所依怙,不意神识有知,忽通言语,不觉惛绝。诚俟明教,岂敢有违?齐休曰:死生之期,涉于真宰;夫妇之道,重在人伦。某与娘子,情义至深,他生亦未相舍。今某尸骸且在,足宽襟抱。家事大小,且须商量。不可空为儿女悲泣,使某幽冥间更忧妻孥也。夜来诸事,并自劳心。总无失脱,可助仆喜。妻曰:何也?齐休曰:昨日湖州庚匕寄买口钱,苍遑之际,不免专心部署。今则一文不欠,亦足为慰。良久语绝,即各营丧事。才曙,复闻呼:适到张清家,近造得三间草堂。前屋舍自足,不烦劳他人,更借下处矣。其夕,张清似梦中忽见齐休曰:我昨日已死,先令买茔三亩地,可速支关布置。一一分明,张清悉依其命。及将归,自择发日。呼唤一如常时,婢仆将有私窃,无不发摘,随事捶挞。及至京,便之茔所,张清准拟皆毕。十数日,向三更,忽呼其下曰:速起,报堂前,萧三郎来相看。可随事具食,款待如法,妨他忙也。二人语,历历可听。萧三郎者,即职方郎中萧彻。是日卒于兴化里,其夕遂来。俄闻萧呼叹曰:死生之理,仆不敢恨。但有异者,仆数日前。因至少陵别墅,偶题一首诗。今思之,乃是生作鬼诗。因吟曰:新拘茅斋野涧东,松楸交影足悲风。人间岁月如流水,何事频行此路中。齐休亦悲咤曰:足下此诗,盖是自识。仆生前忝有科名,粗亦为人所知。死未数日,便有一无名小鬼赠一篇,殊为著钝。然虽细思之,已是落他芜境。乃咏曰:涧水溅溅流不绝,芳草绵绵野花发。自去自来人不知,黄昏惟有青山月。萧亦叹羡之曰:韦四公死已多时,犹不甘此事。仆乃适来人也,遽为游岱之魂,何以堪处?即闻相别而去。又数日,亭午间,呼曰:裴二十一郎来慰,可具食,我自迎去。其日,裴氏昆季果来。至启夏门外,瘁然神耸,又素闻其事,遂不敢行吊而回。裴即长安县令,名观,齐休之妻兄也。其部曲子弟,动即罪责,不堪其惧。及今未已,不知竟如之何。(出《河东记》)