fēng zhōu yú hǎi xiā wǎ wū zi yìn yú shí bān yú
峰州鱼 海虾 瓦屋子 印鱼 石斑鱼
jǐng yú
井鱼
yì yú páng shàn yú dài mào hǎi shù hǎi jìng
异鱼 螃 鱓鱼 玳瑁 海术 海镜
shuǐ mǔ
水母
xiè bǎi zú xiè táng xiè yú yīng wǔ luó hóng luó yāng guī
蠏 百足蠏 螗蠏 鱼 鹦鹉螺 红螺 鸯龟
ní yú hòu fēi yú hǔ xiè háo chì hǔn gōng léi xué yú
鲵鱼 鲎 飞鱼 虎蠏 蠔 赤鯶公 雷穴鱼
qiú wěi niú yú qiú shí duō bēn yú fú xì bì
虬尾 牛鱼 蝤(石多) 奔(鱼孚) 係臂
jī zuǐ yú jiàn yú lǎn fù yú huáng què huà há tiān niú yú
鸡嘴鱼 剑鱼 懒妇鱼 黄雀化蛤 天牛鱼
fēng zhōu yú
峰州鱼
fēng zhōu yǒu yī dào shuǐ, cóng tǔ bō zhōng lái, xià lěng rú bīng xuě. yǒu yú zhǎng yī èr cùn, lái qù yǒu shí, gài shuǐ shàng rú zhōu. rén qǔ pēng zhī ér shí, qiān wàn jiā qǔ bù kě jǐn. bù zhī suǒ cóng lái. chū cháo yě qiān zài
峰州有一道水,从吐蕃中来,夏冷如冰雪。有鱼长一二寸,来去有时,盖水上如粥。人取烹之而食,千万家取不可尽。不知所从来。(出《朝野佥载》)
hǎi xiā
海虾
liú xún zhě céng dēng hǎi bó, rù duò lóu, hū jiàn chuāng bǎn xuán èr jù xiā ké. tóu wěi qián zú jù quán, gè qī bā chǐ. shǒu zhàn qí yī fēn, zuǐ jiān lì rú fēng rèn, zuǐ shàng yǒu xū rú hóng zhù, gè zhǎng èr sān chǐ. shuāng jiǎo yǒu qián, qián cū rú rén dà zhǐ, zhǎng èr chǐ yú, shàng yǒu máng cì rú qiáng wēi zhī, chì ér xiān yìng, shǒu bù kě chù. nǎo ké hōng tòu, wān huán chǐ yú, hé zhǐ yú bēi yú yě. běi hù lù yún:" téng xún wèi guǎng zhōu cì shǐ, yǒu kè yǔ xún yuē:' xiā xū yǒu yī zhàng zhǎng zhě, kān wèi zhǔ zhàng.' xún bù zhī xìn, kè qù dōng hǎi, qǔ xū sì chǐ yǐ shì xún, fāng fú qí yì." chū lǐng biǎo lù yì
刘恂者曾登海舶,入舵楼,忽见窗板悬二巨虾壳。头、尾、钳、足具全,各七八尺。首占其一分,嘴尖利如锋刃,嘴上有须如红箸,各长二三尺。双脚有钳,钳粗如人大指,长二尺余,上有芒刺如蔷薇枝,赤而铦硬,手不可触。脑壳烘透,弯环尺余,何止于杯盂也。《北户录》云:“滕循为广州刺史,有客语循曰:‘虾须有一丈长者,堪为拄杖。’循不之信,客去东海,取须四尺以示循,方伏其异。”(出《岭表录异》)
wǎ wū zi
瓦屋子
wǎ wū zi, gài bàng há zhī lèi yě, nán zhōng jiù hū wèi hān yīn hān zǐ. qǐng yīn lú jūn shàng shū zuò zhèn, suì gǎi wéi wǎ wū zi, yǐ qí ké shàng yǒu léng rú wǎ lǒng, gù yǐ cǐ míng yān. ké zhōng yǒu ròu, zǐ sè ér mǎn fù, guǎng rén yóu zhòng zhī, duō shāo yǐ jiàn jiǔ, sú hū wèi tiān luán zhì. shí duō jí yōng qì, bèi bó fán téng, wèi cè qí xìng yě. chū lǐng biǎo lù yì
瓦屋子,盖蚌蛤之类也,南中旧呼为蚶(音憨)子。顷因卢钧尚书作镇,遂改为瓦屋子,以其壳上有棱如瓦垅,故以此名焉。壳中有肉,紫色而满腹,广人犹重之,多烧以荐酒,俗呼为天脔炙。食多即壅气,背膊烦疼,未测其性也。(出《岭表录异》)
yìn yú
印鱼
yìn yú, zhǎng yī chǐ sān cùn, é shàng sì fāng rú yìn, yǒu zì, zhū dà yú yīng sǐ zhě, xiān yǐ yìn yìn zhī. chū yǒu yáng zá zǔ
印鱼,长一尺三寸,额上四方如印,有字,诸大鱼应死者,先以印印之。(出《酉阳杂俎》)
shí bān yú
石斑鱼
sēng xíng rú yán, jiàn zhōu yǒu shí bān yú, hǎo yǔ shé jiāo. nán zhōng duō gé fēng kē, kē dà rú hú, cháng qún shì rén. tǔ rén qǔ shí bān yú jiù fēng cè zhì zhī, biāo yú gān shàng, xiàng rì, lìng yú yǐng luò qí kē shàng, xū yú, yǒu niǎo dà rú yàn shù bǎi, hù jī qí kē, kē suì luò rú yè, fēng yì quán jǐn. chū yǒu yáng zá zǔ
僧行儒言,建州有石斑鱼,好与蛇交。南中多隔蜂窠,窠大如壶,常群螫人。土人取石斑鱼就蜂侧炙之,標于竿上,向日,令鱼影落其窠上,须臾,有鸟大如燕数百,互击其窠,窠碎落如叶,蜂亦全尽。(出《酉阳杂俎》)
jǐng yú
井鱼
táng duàn chéng shì yún, jǐng yú nǎo yǒu xué, měi wēng shuǐ, zhé yú nǎo xué cù chū, rú fēi quán, sàn luò hǎi zhōng, zhōu rén jìng yǐ kōng qì zhù zhī. hǎi shuǐ xián kǔ, jīng yú nǎo xué chū, fǎn dàn rú quán shuǐ yān. chéng shì jiàn fàn sēng shàn tí shèng shuō. chū yǒu yáng zá zǔ
唐段成式云,井鱼脑有穴,每嗡水,辄于脑穴蹙出,如飞泉,散落海中,舟人竞以空器贮之。海水咸苦,经鱼脑穴出,反淡如泉水焉。成式见梵僧善提胜说。(出《酉阳杂俎》)
yì yú
异鱼
yì yú, dōng hǎi rén cháng huò yú, zhǎng wǔ liù chǐ, fù wèi chéng hú lù dāo shuò zhī zhuàng, huò hào qín huáng yú. chū yǒu yáng zá zǔ
异鱼,东海人常获鱼,长五六尺,腹胃成胡鹿刀槊之状,或号秦皇鱼。(出《酉阳杂俎》)
páng
螃
bàng hǎi dà yú, jí shàng yǒu shí shí èr shí, yī míng lí tóu nì, yī míng páng, qí nì shén dú. chū yǒu yáng zá zǔ
傍海大鱼,脊上有石十二时,一名篱头溺,一名螃,其溺甚毒。(出《酉阳杂俎》)
shàn yú
鱓鱼
pí xiàn hóu shēng zhě, yú ōu má chí cè dé shàn yú, dà kě chǐ wéi, pēng ér shí zhī, fā bái fù hēi, chǐ luò fù shēng, zì cǐ qīng jiàn. chū lù yì jì
郫县侯生者,于沤麻池侧得鱓鱼,大可尺围,烹而食之,发白复黑,齿落复生,自此轻健。(出《录异记》)
dài mào
玳瑁
dài mào xíng zhuàng shì guī, wéi fù bèi jiǎ yǒu hōng diǎn. běn cǎo yún:" dài mào jiě dú, qí dà zhě xī pó sà shí, jiān yún bì xié." guǎng nán lú tíng, hǎi dǎo yí rén yě. huò huó dài mào guī yī méi yǐ xiàn lián shuài sì xuē wáng. wáng lìng shēng qǔ bèi jiǎ xiǎo zhě èr piàn, dài yú zuǒ bì shàng yǐ pì dú. guī bèi shēng jiē qí jiǎ, shén jí kǔ chǔ. hòu yǎng yú shǐ zhái hòu běi chí, cì qí jiē chù jiàn shēng, fù qiǎn lú tíng sòng yú hǎi pàn. huò yún, dài mào ruò shēng, dài zhī yǒu yàn, shì yǐn zhuàn zhōng yǒu zhōng dú, dài mào jiǎ jí zì yáo dòng ruò sǐ, wú cǐ yàn. chū lǐng biǎo lù yì
玳瑁形状似龟,唯腹背甲有烘点。《本草》云:“玳瑁解毒,其大者悉婆萨石,兼云辟邪。”广南卢亭,(海岛彝人也。)获活玳瑁龟一枚以献连帅嗣薛王。王令生取背甲小者二片,带于左臂上以辟毒。龟被生揭其甲,甚极苦楚。后养于使宅后北池,伺其揭处渐生,复遣卢亭送于海畔。或云,玳瑁若生,带之有验,是饮馔中有盅毒,玳瑁甲即自摇动;若死,无此验。(出《岭表录异》)
hǎi shù
海术
nán hǎi yǒu shuǐ zú, qián zuǒ jiǎo zhǎng, qián yòu jiǎo duǎn, kǒu zài lē páng bèi shàng, cháng yǐ zuǒ jiǎo zhuō wù, zhì yú yòu jiǎo, yòu jiǎo zhōng yǒu chǐ niè zhī, fāng nèi yú kǒu. dà sān chǐ yú, qí shēng" shù shù", nán rén hū wèi hǎi shù. chū yǒu yáng zá zǔ
南海有水族,前左脚长,前右脚短,口在肋旁背上,常以左脚捉物,置于右脚,右脚中有齿啮之,方内于口。大三尺余,其声“术术”,南人呼为海术。(出《酉阳杂俎》)
hǎi jìng
海镜
hǎi jìng, guǎng rén hū wèi gāo yè, pán liǎng piàn, hé yǐ chéng xíng. ké yuán, zhōng shén yíng huá. rì" rì" yuán zuò" bái", jù tài píng yù lǎn juǎn jiǔ sì sān gǎi. zhào rú yún mǔ guāng. nèi yǒu shǎo ròu rú bàng tāi, fù zhōng yǒu hóng xiè zǐ, qí xiǎo rú huáng dòu, ér áo jù zú. hǎi jìng jī, zé xiè chū shí shí, xiè bǎo guī fù, hǎi jìng yì bǎo. huò pò zhī yǐ huǒ, zé xiè zǐ zǒu chū, lí cháng fù lì bì. huò shēng pōu zhī, yǒu xiè zǐ huó zài fù zhōng, qūn xún yì bì. chū lǐng biǎo lù yì
海镜,广人呼为膏叶,盘两片,合以成形。壳圆,中甚莹滑。日(“日”原作“白”,据《太平御览》卷九四三改。)照如云母光。内有少肉如蚌胎,腹中有红蟹子,其小如黄豆,而螯具足。海镜饥,则蟹出拾食,蟹饱归腹,海镜亦饱。或迫之以火,则蟹子走出,离肠腹立毙。或生剖之,有蟹子活在腹中,逡巡亦毙。(出《岭表录异》)
shuǐ mǔ
水母
shuǐ mǔ, guǎng zhōu wèi zhī shuǐ mǔ, mǐn wèi zhī tuō. chī jià fǎn qí xíng nǎi hún rán níng jié yī wù, yǒu dàn zǐ sè zhě, yǒu bái sè zhě, dà rú fù mào, xiǎo zhě rú wǎn. cháng xià yǒu wù rú xuán xù, sú wèi zhī zú, ér wú kǒu yǎn. cháng yǒu shù shí xiā jì fù xià, zā shí qí xián. fú fàn shuǐ shàng, bǔ zhě huò yù zhī, jí chuā rán ér méi, nǎi shì xiā yǒu suǒ jiàn ěr. yuè jué shū yún, hǎi jìng xiè wèi fù, shuǐ mǔ xiā wèi mù. nán zhōng hǎo shí zhī, yún xìng nuǎn, zhì hé yú zhī jí, rán shén xīng, xū yǐ cǎo mù huī diǎn shēng yóu zài sān xǐ zhī, yíng jìng rú shuǐ jīng zǐ yù. ròu hòu kě èr cùn, báo chù yì cùn yú, xiān zhǔ jiāo guì huò dòu kòu, shēng jiāng lǚ qiè ér zhà zhī, huò yǐ wǔ là ròu cù, huò yǐ xiā cù, rú kuài shí zhī. zuì yí xiā cù, yì wù lèi xiāng shè ěr. shuǐ mǔ běn yīn hǎi níng jié zhī wù, shí ér nuǎn bǔ, qí lǐ wèi xiáng. chū lǐng biǎo lù yì
水母,广州谓之水母,闽谓之魠。(痴驾反)其形乃浑然凝结一物,有淡紫色者,有白色者,大如覆帽,小者如碗。肠下有物如悬絮,俗谓之足,而无口眼。常有数十虾寄腹下,咂食其涎。浮泛水上,捕者或遇之,即欻然而没,乃是虾有所见耳。(《越绝书》云,海镜蟹为腹,水母虾为目。)南中好食之,云性暖,治河鱼之疾,然甚腥,须以草木灰点生油再三洗之,莹净如水精紫玉。肉厚可二寸,薄处亦寸余,先煮椒桂或豆蔻,生姜缕切而炸之,或以五辣肉醋,或以虾醋,如鲙食之。最宜虾醋,亦物类相摄耳。水母本阴海凝结之物,食而暖补,其理未详。(出《岭表录异》)
xiè
蟹
xiè, bā yuè fù nèi yǒu máng, máng zhēn dào máng yě, zhǎng cùn xǔ, xiàng dōng shū yǔ hǎi shén, wèi shū máng, bù kě shí. chū yǒu yáng zá zǔ
蟹,八月腹内有芒,芒真稻芒也,长寸许,向东输与海神,未输芒,不可食。(出《酉阳杂俎》)
bǎi zú xiè
百足蟹
shàn yuàn guó chū bǎi zú xiè, zhǎng jiǔ chǐ, sì áo. jiān wèi jiāo, wèi zhī áo jiāo, shèng fèng huì jiāo yě. chū yǒu yáng zá zǔ
善苑国出百足蟹,长九尺,四螯。煎为胶,谓之螯胶,胜凤喙胶也。(出《酉阳杂俎》)
táng xiè
螗蟹
píng yuán jùn gòng táng xiè, cǎi yú hé jiān jiè, měi nián shēng gòng. zhuó bīng huǒ zhào, xuán lǎo quǎn ròu, xiè jué quǎn ròu jí fú, yīn qǔ zhī. yī méi zhí bǎi qián, yǐ zhān mì shù yú yì mǎ shàng, chí zhī zhì jīng. chū yǒu yáng zá zǔ
平原郡贡螗蟹,采于河间界,每年生贡。斫冰火照,悬老犬肉,蟹觉犬肉即浮,因取之。一枚直百钱,以毡密束于驿马上,驰之至京。(出《酉阳杂俎》)
yú
鱼
yú, zhāng ān xiàn chū yān. zi cháo chū suǒ shí, mù hái rù mǔ fù, zhōng róng sì zǐ. jiá chì rú jīn, shén jiàn, wǎng bù néng zhì, sú hū wèi hé bó jiàn ér. chū yǒu yáng zá zǔ
鱼,章安县出焉。子朝出索食,暮还入母腹,中容四子。颊赤如金,甚健,网不能制,俗呼为河伯健儿。(出《酉阳杂俎》)
yīng wǔ luó
鹦鹉螺
yīng wǔ luó, xuán jiān chù qū ér zhòu, rú yīng wǔ zuǐ, gù yǐ cǐ míng, ké shàng qīng lǜ bān, dà zhě kě shòu èr shēng. ké nèi guāng yíng rú yún mǔ, zhuāng wèi jiǔ bēi, qí ér kě wán. chū lǐng biǎo lù yì
鹦鹉螺,旋尖处屈而咮,如鹦鹉嘴,故以此名,壳上青绿斑,大者可受二升。壳内光莹如云母,装为酒杯,奇而可玩。(出《岭表录异》)
hóng luó
红螺
hóng luó, dà xiǎo yì lèi yīng wǔ luó, ké báo ér hóng, yì kān wèi jiǔ qì. kū xiǎo luó wèi zú, zhuì yǐ jiāo qī, yóu kě jiā shàng yě. chū lǐng biǎo lù yì
红螺,大小亦类鹦鹉螺,壳薄而红,亦堪为酒器。刳小螺为足,缀以胶漆,尤可佳尚也。(出《岭表录异》)
yāng guī
鸯龟
chū níng xiàn lǐ duō yāng guī, ké báo xiá ér zào, tóu shì é, bù yǔ cháng guī tóng, ér néng niè quǎn yě. chū nán yuè zhì
初宁县里多鸯龟,壳薄狭而燥,头似鹅,不与常龟同,而能啮犬也。(出《南越志》)
ní yú
鲵鱼
ní yú rú nián, sì zú cháng wěi, néng shàng shù. tiān hàn, zhé hán shuǐ shàng shān, yǐ cǎo yè fù shēn, zhāng kǒu, niǎo lái yǐn shuǐ, zhé xī shí zhī. shēng rú xiǎo ér, xiá zhōng rén shí zhī, xiān fù yú shù biān zhī, shēn shàng bái zhī chū, rú gòu zhī, qù cǐ fāng kě shí, bù ěr yǒu dú. chū yǒu yáng zá zǔ
鲵鱼如鲇,四足长尾,能上树。天旱,辄含水上山,以草叶覆身,张口,鸟来饮水,辄吸食之。声如小儿,峡中人食之,先缚于树鞭之,身上白汁出,如构汁,去此方可食,不尔有毒。(出《酉阳杂俎》)
hòu
鲎
hòu cí cháng fù xióng ér xíng, yú zhě bì děi qí shuāng. nán rén liè sì mài zhī, xióng zhě shǎo ròu. jiù shuō, guò hǎi zhé xiāng jī yú bèi, gāo chǐ" chǐ" yuán zuò" zhàng", jù míng chāo běn gǎi. yú, rú fān, chéng fēng yóu xíng. jīn hòu ké shàng yǒu wù, gāo qī bā cùn, rú shí shān hú, sú hū hòu fān. zhì jīn mǐn lǐng zhòng hòu jiàng. shí èr zú, ké kě wèi guān, cì yú bái jiǎo. nán rén qǔ qí wěi wèi xiǎo rú yì. chū yǒu yáng zá zǔ
鲎雌常负雄而行,渔者必得其双。南人列肆卖之,雄者少肉。旧说,过海辄相积于背,高尺(“尺”原作“丈”,据明抄本改。)余,如帆,乘风游行。今鲎壳上有物,高七八寸,如石珊瑚,俗呼鲎帆。至今闽岭重鲎酱。十二足,壳可为冠,次于白角。南人取其尾为小如意。(出《酉阳杂俎》)
fēi yú
飞鱼
fēi yú, lǎng shān lǎng shuǐ yǒu zhī, yú zhǎng yī chǐ, néng fēi, jí líng yún kōng, xī jí guī tán dǐ. chū yǒu yáng zá zǔ
飞鱼,朗山朗水有之,鱼长一尺,能飞,即凌云空,息即归潭底。(出《酉阳杂俎》)
hǔ xiè
虎蟹
hǔ xiè, ké shàng yǒu hǔ bān, kě zhuāng wèi jiǔ qì, yǔ hóng xiè jiē chǎn qióng yá hǎi biān, suī fēi zhēn qí, yì bù yì cǎi de yě. chū lǐng biǎo lù yì
虎蟹,壳上有虎斑,可装为酒器,与红蟹皆产琼崖海边,虽非珍奇,亦不易采得也。(出《岭表录异》)
háo
蠔
háo jí mǔ lì yě, qí chū shēng hǎi dǎo biān, rú quán shí, sì miàn jiàn zhǎng. yǒu gāo yī èr zhàng zhě, chán yán rú shān, měi yī fáng nèi, háo ròu yī piàn, suí qí suǒ shēng, qián hòu dà xiǎo bù děng. měi cháo lái, zhū háo jiē kāi fáng, cì chóng yǐ rù, jí hé zhī. hǎi yí lú tíng zhě yǐ fǔ xiē qǔ ké, shāo yǐ liè huǒ, háo jí qǐ fáng, tiāo qǔ qí ròu, zhù yǐ xiǎo zhú kuāng, fù xū shì, yǐ yì xī gǔ mǐ. háo ròu dà zhě yān wèi zhì, xiǎo zhě chǎo shí, ròu zhōng yǒu zī wèi. shí zhī jí shén, yōng cháng gǔ. chū lǐng biǎo lù yì
蠔即牡蛎也,其初生海岛边,如拳石,四面渐长。有高一二丈者,巉岩如山,每一房内,蠔肉一片,随其所生,前后大小不等。每潮来,诸蠔皆开房,伺虫蚁入,即合之。海夷卢亭者以斧楔取壳,烧以烈火,蠔即启房,挑取其肉,贮以小竹筐,赴虚市,以易西骨米。蠔肉大者醃为炙,小者炒食,肉中有滋味。食之即甚,壅肠骨。(出《岭表录异》)
chì hǔn gōng
赤鯶公
lǐ jí zhōng lín yī dào, měi lín shàng yǒu hēi diǎn, dà xiǎo jiē sān shí liù lín. táng cháo lǜ, qǔ de lǐ yú, jí yí fàng, réng bù dé chī. shuō chì hǔn gōng, mài zhě jué liù shí. chū yǒu yáng zá zǔ
鲤脊中鳞一道,每鳞上有黑点,大小皆三十六鳞。唐朝律,取得鲤鱼,即宜放,仍不得吃。说赤鯶公,卖者决六十。(出《酉阳杂俎》)
léi xué yú
雷穴鱼
xìng zhōu yǒu yī chù míng léi xué, shuǐ cháng bàn xué, měi léi shēng, shuǐ sāi xué liú, yú suí liú ér chū. bǎi xìng měi hòu léi shēng, rào shù bù wǎng, huò yú wú xiàn. fēi léi shēng, yú zi jù gǔ jī yú xué kǒu, yú yì zhé chū, suǒ huò bàn yú léi shí. wéi háng guī wèi xìng zhōu cì shǐ shí, yǔ qīn gù shū, shuō qí shì. chū yǒu yáng zá zǔ
兴州有一处名雷穴,水常半穴,每雷声,水塞穴流,鱼随流而出。百姓每候雷声,绕树布网,获鱼无限。非雷声,渔子聚鼓击于穴口,鱼亦辄出,所获半于雷时。韦行规为兴州刺史时,与亲故书,说其事。(出《酉阳杂俎》)
qiú wěi
虬尾
dōng hǎi yǒu yú, qiú wěi shì chī, gǔ làng jí jiàng yǔ, suì shè xiàng yú wū jǐ. chū tán bīn lù
东海有鱼,虬尾似鸱,鼓浪即降雨,遂设像于屋脊。(出《谭宾录》)
niú yú
牛鱼
hǎi shàng qǔ niú yú pí xuán zhī, hǎi cháo zhì, jí máo shù. chū tán bīn lù
海上取牛鱼皮悬之,海潮至,即毛竖。(出《谭宾录》)
qiú shí duō
蝤(石多)
qiú shí duō, dà zhě zhǎng chǐ yú, liǎng áo zhì qiáng. bā yuè néng yǔ hǔ dòu, hǔ bù rú. suí dà cháo tuì ké, yī tuì yī cháng. chū yǒu yáng zá zǔ
蝤(石多),大者长尺余,两螯至强。八月能与虎斗,虎不如。随大潮退壳,一退一长。(出《酉阳杂俎》)
bēn yú fú
奔(鱼孚)
bēn yú fú, yī míng jì, fēi yú fēi jiāo, dà rú chuán, zhǎng èr sān zhàng, ruò nián, yǒu liǎng rǔ zài fù xià, xióng cí yīn yáng lèi rén. qǔ qí zi zhe àn shàng, shēng rú yīng ér tí. xiàng shàng yǒu kǒng, tōng tóu, qì chū chī chī zuò shēng, bì dà fēng, xíng zhě yǐ wéi hòu. xiāng chuán lǎn fù suǒ huà, shā yī tóu, dé gāo sān sì hú, qǔ zhī shāo dēng, zhào dú shū fǎng jī zhé àn. zhào huān lè zhī chù zé míng. chū yǒu yáng zá zǔ
奔(鱼孚),一名瀱,非鱼非蛟,大如舡,长二三丈,若鲇,有两乳在腹下,雄雌阴阳类人。取其子着岸上,声如婴儿啼。项上有孔,通头,气出哧哧作声,必大风,行者以为候。相传懒妇所化,杀一头,得膏三四斛,取之烧灯,照读书纺绩辄暗。照欢乐之处则明。(出《酉阳杂俎》)
xì bì
係臂
xì bì rú guī, rù hǎi bǔ zhī, bì xiān jì. yòu chén suǒ qǔ zhī shù, zé zì chū, yīn qǔ zhī. ruò bù xìn, zé fēng làng fù chuán. chū yǒu yáng zá zǔ
係臂如龟,入海捕之,必先祭。又陈所取之数,则自出,因取之。若不信,则风浪覆舡。(出《酉阳杂俎》)
jī zuǐ yú
鸡嘴鱼
lǐ dé yù yòu shí, cháng yú míng zhōu jiàn yī shuǐ zú, yǒu liǎng zú, zuǐ shì jī, shēn rú yú. chū yǒu yáng zá zǔ
李德裕幼时,常于明州见一水族,有两足,嘴似鸡,身如鱼。(出《酉阳杂俎》)
jiàn yú
剑鱼
hǎi yú qiān suì wèi jiàn yú, yī míng pí pá yú, xíng sì pí pá ér xǐ míng, yīn yǐ wéi míng. hǔ yú lǎo zé wèi jiāo jiāng zhōng xiǎo yú, huà wéi huáng ér shí wǔ gǔ zhě, bǎi suì wèi shǔ. chū yǒu yáng zá zǔ, míng chāo běn zuò chū shù yì jì
海鱼千岁为剑鱼,一名琵琶鱼,形似琵琶而喜鸣,因以为名。虎鱼老则为蛟;江中小鱼,化为蝗而食五谷者,百岁为鼠。(出《酉阳杂俎》,明抄本作出《述异记》)
lǎn fù yú
懒妇鱼
huái nán yǒu lǎn fù yú, sú yún, xī yáng shì jiā fù, wèi gū suǒ nù, nì shuǐ sǐ wèi yú. qí zhī gāo kě rán dēng zhú, yǐ zhī zhào gǔ qín sè bó yì, zé làn rán yǒu guāng, ruò zhào fǎng jī, zé bù fù míng. chū shù yì jì
淮南有懒妇鱼,俗云,昔杨氏家妇,为姑所怒,溺水死为鱼。其脂膏可燃灯烛,以之照鼓琴瑟博奕,则烂然有光,若照纺绩,则不復明。(出《述异记》)
huáng què huà há
黄雀化蛤
huái shuǐ zhōng, huáng què zhì qiū huà wéi há, zhì chūn fù wèi huáng què, què wǔ bǎi nián huà wéi shèn há. chū shù yì jì
淮水中,黄雀至秋化为蛤,至春复为黄雀,雀五百年化为蜃蛤。(出《述异记》)
tiān niú yú
天牛鱼
tiān niú yú, fāng yuán sān zhàng, yǎn dà rú dòu, kǒu zài lē xià, lù chǐ wú chún, liǎng ròu jiǎo rú bì, liǎng yì zhǎng liù chǐ, wěi wǔ chǐ. chū nán yuè jì
天牛鱼,方员三丈,眼大如斗,口在肋下,露齿无唇,两肉角如臂,两翼长六尺,尾五尺。(出《南越记》)