strong lǐ èr shí liù yán gé èr shí liù jiā lǐ shí yī strong
禮二十六 沿革二十六 嘉禮十一
niǎn yú
輦輿
xià yīn zhōu qín hàn wèi jìn dōng jìn sòng qí liáng hòu wèi suí dà táng
夏 殷 周 秦 漢 魏 晉 東晉 宋 齊 梁 後魏 隋 大唐)
xià shì mò dài zhì niǎn. àn niǎn, rén suǒ niǎn yě. fù xuán zǐ yuē:" xià míng niǎn yuē yú chē."
夏氏末代制輦。按輦,人所輦也。傅玄子曰:"夏名輦曰余車。")
yīn yuē hú nú chē.
殷曰胡奴車。
zhōu yuē zī chē, jí niǎn yě. bù zhī hé dài qù qí lún. sī mǎ fǎ yuē:" xià hòu shì èr shí rén ér niǎn, yīn shí bā rén ér niǎn, zhōu shí wǔ rén ér niǎn." wáng hòu niǎn chē, zǔ wǎn, yǒu shà, yǔ gài. wèi quán lún, rén wǎn zhī yǐ xíng. yǒu shà, suǒ yǐ yù fēng chén yě. yǐ yǔ zuò xiǎo gài, wèi yì rì.
周曰輜車,即輦也。不知何代去其輪。司馬法曰:"夏后氏二十人而輦,殷十八人而輦,周十五人而輦。")王后輦車,組輓,有翣,羽蓋。為輇輪,人輓之以行。有翣,所以御風塵也。以羽作小蓋,為翳日。)
qín yǐ niǎn wèi rén jūn zhī chéng.
秦以輦為人君之乘。
hàn yīn zhī, yǐ diāo yù wèi zhī, fāng jìng liù chǐ, huò shǐ rén wǎn, huò jià guǒ xià mǎ.
漢因之,以雕玉為之,方徑六尺,或使人輓,或駕果下馬。
wèi jìn xiǎo chū zé chéng zhī, yì duō chéng yú.
魏晉小出則乘之,亦多乘輿。
dōng jìn guò jiāng, wáng qí zhì dù. zhì tài yuán zhōng, xiè ān shuài yì zào yān, jí pò fú jiān yú huái shàng, huò jīng dū jiù niǎn, xíng zhì wú chà. yì xī wǔ nián, liú yù zhí mù róng chāo, huò jīn zhēng niǎn.
東晉過江,亡其制度。至太元中,謝安率意造焉,及破苻堅於淮上,獲京都舊輦,形制無差。義熙五年,劉裕執慕容超,獲金鉦輦。
sòng yīn zhī. yú chē, jīn zhī xiǎo yú. dú chē, píng chē zhī liú yě.
宋因之。輿車,今之小輿。犢車,軿車之流也。)
qí yīn zhī, ér shèng zēng qí shì. zhú péng. xiāng wài záo lòu jīn bù, bì shā yī, zhī chéng tún, tú kūn fǎn. jǐn yī. xiāng lǐ jí yǎng dǐng yǐn xī hòu hù, jīn tú lòu miàn dīng, dài mào tiē, jīn tú sōng jīng, dēng xiān huā niǔ, lǜ sì yuán, sì wàng shā méng zi, shàng xià qián hòu méi, lòu yè. yuán zhěn zhǎng jiǎo lóng, bái yá lán, dài mào jīn tú xiào shì. qī zhàng xíng bǎn zài lán qián, jīn yín huā shòu jué tiān dài lóng shī zi lòu miàn, yú huā tián, jīn lóng hǔ. fú yuán, yín kǒu dài, lóng bǎn tóu. lóng yuán è shàng, jīn fèng huáng líng suǒ, yín kǒu dài, xīng hòu shāo, dài mào tiē, jīn tú huā dá, yín xīng huā shòu màn gān zhàng, jīn tú lóng qiān, zòng héng zhǎng wǎng. yòu zhì wò niǎn, xiào shì rú zuò niǎn, bù shèn fú yòng. fù zhì xiǎo yú, xíng rú yáo chē, xiǎo xíng xìng zé chéng zhī.
齊因之,而盛增其飾。竹蓬。箱外鑿鏤金簿,碧紗衣,織成芚,徒昆反。)錦衣。箱裡及仰頂隱膝後戶,金塗鏤面釘,玳瑁帖,金塗松精,登仙花紐,綠四緣,四望紗萌子,上下前後眉,鏤鍱。轅枕長角龍,白牙蘭,玳瑁金塗校飾。漆障形板在蘭前,金銀花獸攫天代龍師子鏤面,榆花鈿,金龍虎。扶轅,銀口帶,龍板頭。龍轅軛上,金鳳凰鈴鎖,銀口帶,星後梢,玳瑁帖,金塗花沓,銀星花獸幔竿杖,金塗龍牽,縱橫長網。又制臥輦,校飾如坐輦,不甚服用。複製小輿,形如軺車,小行幸則乘之。
liáng zhì, xiǎo yú shì yáo chē, jīn zhuāng qī huà, shī bā héng. yuán zhèng dà huì, chéng chū shàng diàn. xī táng jǔ āi yì chéng zhī. xíng zé cóng hòu. yòu zhì bù yú, fāng sì chǐ, shàng shī yǐn xī, rén yú shàng diàn. tiān zǐ zhì xià jiàn, tōng dé chéng zhī. fù zhì fù niǎn, jiā bèn, bù běn fǎn. rú dú chē, tōng xiǎn zhū luò, wèi zhī péng niǎn.
梁制,小輿似軺車,金裝漆畫,施八橫。元正大會,乘出上殿。西堂舉哀亦乘之。行則從後。又制步輿,方四尺,上施隱膝,人輿上殿。天子至下賤,通得乘之。複製副輦,加笨,步本反。)如犢車,通幰朱絡,謂之蓬輦。
hòu wèi dào wǔ dì tiān xìng chū, shǐ xiū xuān miǎn. zhì gān xiàng niǎn, yǔ bǎo, yuán gài, huà rì yuè wǔ xīng èr shí bā xiù tiān jiē yún chì xīng jīng yuē:" mǎo bì wèi tiān jiē." tiān zǐ chū, máo tóu chì bì yǐ qián qū. shān lín qí ruì yóu lín fēi fèng zhū què xuán wǔ zōu yú qīng lóng, jià èr shí sì mǎ. yòu zhì dà lóu niǎn chē, lóng zhōu jiā yù shì, sì gǔ liù héng, fāng yú yuán gài, jīn jī shù yǔ, bǎo duó liú sū, luán què lì héng, chī lóng xián è, jiàn tài cháng, huà shēng lóng rì yuè, jià èr shí niú. yòu zhì xiàng niǎn, zuǒ yòu jīn fèng bái lù, xiān rén, yǔ bǎo liú sū, jīn líng yù pèi, chū jià èr xiàng, hòu yǐ liù tuó dài zhī. fù yǒu yóu guān xiǎo lóu děng niǎn, jià shí wǔ mǎ. chē děng cǎo chuàng xiū zhì, duō wéi jiù zhāng.
後魏道武帝天興初,始修軒冕。制乾象輦,羽葆,圓蓋,畫日月、五星、二十八宿、天街、雲鶒、星經曰:"昴畢為天街。"天子出,旄頭鶒畢以前驅。)山林、奇瑞、游麟、飛鳳、朱雀、玄武、騶虞、青龍,駕二十四馬。又制大樓輦車,龍輈加玉飾,四轂六衡,方輿圓蓋,金雞樹羽,寶鐸旒蘇,鸞雀立衡,螭龍銜軛,建太常,畫升龍日月,駕二十牛。又制象輦,左右金鳳白鹿,仙人,羽葆旒蘇,金鈴玉佩,初駕二象,後以六駝代之。復有游觀、小樓等輦,駕十五馬。車等草創修制,多違舊章。
suí zhì niǎn ér bù shī lún, tōng xiǎn zhū luò, shì yǐ jīn yù, ér rén hé zhī. yòu yī liáng zhì fù niǎn. fù zhì yú, rú niǎn ér xiǎo, gōng yuàn sī yàn yù zhī. xiǎo yú, xiǎn fāng, xíng tóng wò zhàng, zì gé nèi shēng zhèng diàn yù zhī.
隋制輦而不施輪,通幰朱絡,飾以金玉,而人荷之。又依梁制副輦。複製輿,如輦而小,宮苑私宴御之。小輿,幰方,形同幄帳,自閤內升正殿御之。
dà táng zhì, niǎn yǒu qī: yī yuē dà fèng niǎn, èr yuē dà fāng niǎn, sān yuē xiān yóu niǎn, sì yuē xiǎo qīng niǎn, wǔ yuē fāng tíng niǎn, liù yuē dà yù niǎn, qī yuē xiǎo yù niǎn. yù yǒu sān: yī yuē wǔ sè yù, èr yuē cháng píng yù, sān yuē yāo yù. dà jià lǔ bù xiān wǔ hé yǐ xíng.
大唐制,輦有七:一曰大鳳輦,二曰大芳輦,三曰仙遊輦,四曰小輕輦,五曰芳亭輦,六曰大玉輦,七曰小玉輦。轝有三:一曰五色轝,二曰常平轝,三曰腰轝。大駕鹵簿先五輅以行。
jīng qí xià yīn zhōu qín hàn hòu zhōu
旌旗夏 殷 周 秦 漢 後周)
huáng dì zhèn bīng, jiào xióng pí pí xiū chū hǔ, zhì zhèn fǎ, shè wǔ qí wǔ huī.
黃帝振兵,教熊羆貔貅貙虎,制陣法,設五旗五麾。
xià shì xī zhòng wèi chē zhèng, jiàn qí yóu zhào, yǐ bié zūn bēi děng jí.
夏氏奚仲為車正,建旗斿旐,以別尊卑等級。
yīn yīn zhī.
殷因之。
zhōu zhì, sī cháng zhǎng jiǔ qí: wáng jiàn tài cháng, huà rì yuè yú shān shǒu, xiàng tiān míng yě. qí zhì, gàng zhǎng jiǔ rèn, yǐ sù jǐn chóu zhī, yǐ jiàng bó yī fú wèi shān, fù yú gàng, huà lóng yú shān shàng. yòu shǔ shí èr yóu yú shān shǒu, zhǎng shí èr rèn, měi yóu jiē huà jiāo lóng shí èr. qí gàng shǒu réng zhù wǔ cǎi yǔ yú shàng. shān yīn suǒ xián fǎn. zhū hóu jiàn qí, jiāo lóng wèi qí. huà jiāo lóng zhě, yī xiàng shēng cháo, yī xiàng xià fù. zhū hóu wǔ děng, ruò cóng wáng tián liè, tóng jiàn, jiē jiǔ yóu, xiàng dà huǒ jiǔ xīng, kǎo gōng jì yuē" hú jīng wǎng shǐ" zhě, hú yǐ zhāng shān zhī fú, gōng yī yuē dú, huà wǎng shǐ. yóu rèn gè suí mìng shù. gū qīng jiàn zhān, tōng bó wèi zhān. gū qīng bù huà, yán fèng wáng zhī zhèng jiào ér yǐ. zhōu shàng chì, jīng qí jiē jiàng. gàng rèn qí yóu, gè suí mìng shù. dài fū shì jiàn wù, zá bó wèi wù. yǐ sù shì qí cè. gàng rèn gè suí mìng shù. yán yǐ xiān wáng zhèng dào zuǒ zhí. bái, yīn zhī sè yě. shī dōu jiàn qí, xióng hǔ wèi qí. liù xiāng liù suì dài fū wèi zhī shī dōu, dōu rén suǒ jù. huà xióng hǔ zhě, xiāng suì chū jūn fù, xiàng qí shǒu měng, mò gǎn fàn yě. zhōu lǐ xiàn bǐ, xiāng suì zhī guān, hù yuē yán zhī. kǎo gōng jì yuē:" xióng qí liù yóu yǐ xiàng fá." fá, bái hǔ sù yě. zhōu lǐ jiàn yú, niǎo sǔn wèi yú. huà niǎo sǔn zhě, xiàng qí yǒng jié. xiàn bǐ jiàn zhào, guī shé wèi zhào. xiàng qí gǎn nán pì hài. sì yóu, xiàng yíng shì, yíng shì, xuán wǔ sù yě. dào chē zài suì, dào chē, xiàng hé yě, wáng yǐ zhāo xī yàn chū rù suǒ chéng. quán yǔ wèi suì. quán yǔ xī yǔ, jiē xiàng wén dé. xià cǎi zhù yún:" yǔ gòng xú zhōu gòng xià dí zhī yǔ. yǒu yú shì yǐ wèi ruí, hòu dài rǎn yǔ yòng zhī." wú bó. yóu chē zài jīng. xī yǔ wèi jīng. dà huī yǐ tián, xià hòu shì zhī zhèng sè. dà bó yǐ jí róng. yīn zhī zhèng sè. dào jīng, jūn shè yú guó zhōng, yǐ dào jīng wèi huò. bái yǔ yǔ zhū yǔ róu, hóng dòu tāo gàng sān rèn. lóng zhān. jūn shè yú jìng suǒ yòng yě. huà lóng yú tōng bó zhī zhān shàng.
周制,司常掌九旗:王建太常,畫日月於縿首,象天明也。其制,槓長九仞,以素錦綢之,以絳帛一幅為縿,附於槓,畫龍於縿上。又屬十二斿於縿首,長十二仞,每斿皆畫交龍十二。其槓首仍注五采羽於上。縿音所咸反。)諸侯建旂,交龍為旂。畫交龍者,一象升朝,一象下復。諸侯五等,若從王田獵,同建,皆九斿,象大火九星,考工記曰"弧旌枉矢"者,弧以張縿之幅,弓衣曰韣,畫枉矢。斿仞各隨命數。)孤卿建旃,通帛為旃。孤卿不畫,言奉王之政教而已。周尚赤,旌旗皆絳。槓仞旗斿,各隨命數。)大夫士建物,雜帛為物。以素飾其側。槓仞各隨命數。言以先王正道佐職。白,殷之色也。)師都建旗,熊虎為旗。六鄉六遂大夫謂之師都,都人所聚。畫熊虎者,鄉遂出軍賦,象其守猛,莫敢犯也。州里縣鄙,鄉遂之官,互約言之。考工記曰:"熊旗六斿以象伐。"伐,白虎宿也。)州里建旟,鳥隼為旟。畫鳥隼者,象其勇捷。)縣鄙建旐,龜蛇為旐。象其扞難辟害。四斿,象營室,營室,玄武宿也。)道車載旞,道車,象輅也,王以朝夕燕出入所乘。全羽為旞。全羽、析羽,皆象文德。夏采注云:"禹貢徐州貢夏翟之羽。有虞氏以為緌,後代染羽用之。"無帛。)斿車載旌。析羽為旌。)大麾以田,夏后氏之正色。)大帛以即戎。殷之正色。)翿旌,君射於國中,以翿旌為獲。白羽與朱羽揉,鴻脰韜槓三仞。)龍旃。君射於境所用也。畫龍於通帛之旃上。)
qín shuǐ dé, qí yóu jiē shàng hēi. qí zhì wèi xiáng.
秦水德,旗斿皆尚黑。其制未詳。
hàn zhì, lóng qí jiǔ yóu, qī rèn, yǐ xiàng dà huǒ, niǎo yú qī yóu, wǔ rèn, yǐ xiàng chún huǒ xióng qí liù yóu, wǔ rèn, yǐ xiàng cān fá guī shé zhào sì yóu, sì rèn, yǐ xiàng yíng shì hú jīng wǎng shǐ, yǐ xiàng hú yě: cǐ zhū hóu yǐ xià zhī suǒ jiàn yě.
漢制,龍旂九斿,七仞,以象大火,鳥旟七斿,五仞,以象鶉火;熊旗六斿,五仞,以象參、伐;龜蛇旐四斿,四仞,以象營室;弧旌枉矢,以象弧也:此諸侯以下之所建也。
hòu zhōu tài cháng huà sān chén, rì yuè wǔ xīng. qí huà qīng lóng, tiān zǐ shēng lóng, zhū hóu jiāo lóng. yú huà zhū niǎo, jīng huà huáng lín, qí huà bái hǔ, zhào huà xuán wǔ, jiē jiā yún qì. qí zhān wù zài jūn, yì shū qí shì hào, jiā zhī yǐ yún qì, huī zhì yì rú zhī. tōng bó wèi zhān, zá bó wèi wù. shì hào, suǒ shū qí rén guān yǔ xìng míng zhī shì hào. huī zhì yì shū zhī. jīng jié yòu huà bái hǔ, ér xī yǔ yú qí shàng. yòu, sī cháng zhǎng qí wù zhī cáng. tōng bó zhī qí liù, yǐ gōng jiāo sì, cāng qīng zhū huáng bái xuán děng qí. huà huì zhī qí liù, yǐ chōng yù hé zhī děng, yī yuē sān chén zhī cháng, èr yuē qīng lóng qí, sān yuē zhū niǎo yú, sì yuē huáng lín jīng, wǔ yuē bái hǔ qí, liù yuē xuán wǔ zhào: jiē zuǒ jiàn qí ér yòu jiàn xì jǐ. yòu yǒu jì qí sì, yǐ shī jūn lǚ, yī yuē huī, yǐ gōng jūn jiāng èr yuē suì, yǐ gōng shī shuài sān yuē zú, zhōng" shǐ gǎi fá", yīn fá. yǐ gōng lǚ shuài sì yuē pèi, yǐ gōng cuì zhǎng. zhū gōng fāng hé bì hé jiàn qí, jīn hé jiàn yú, xiàng hé jiàn wù, mù hé jiàn zhào. zhū hóu zì jīn hé ér xià, rú zhū gōng zhī qí. zhū bó zì xiàng hé ér xià, rú zhū hóu zhī qí. zhū zi zì xī hé ér xià, rú zhū bó zhī qí. zhū nán zì zhuàn hé ér xià, rú zhū zi zhī qí. sān gōng xī hé bèi hé zhuàn hé jiàn zhān, mù hé jiàn zhào, xià zhuàn xià màn jí zhàn chē jiàn wù. gū qīng yǐ xià, gè yǐ qí děng jiàn qí qí. jīng gàng, huáng dì liù rèn, zhū hóu wǔ, dài fū sì, shì sān. yóu, huáng dì yè dì, zhū hóu jí zhǐ, dài fū jí gǔ, shì jí zhěn. fán zhù máo yú gàng shǒu yuē suī, xī yǔ yuē jīng, quán yǔ yuē suì. qí shān, huáng dì zhū hóu jiā yǐ hú dú. xì jǐ, fāng liù chǐ ér bèi zhī yǐ fú, wéi huáng dì zhū hóu hé jiàn yān. xì jǐ gàng chóu yǔ qí tóng.
後周太常畫三辰,日月五星。)旂畫青龍,天子升龍,諸侯交龍。)旟畫朱鳥,旌畫黃麟,旗畫白虎,旐畫玄武,皆加雲氣。其旃物在軍,亦書其事號,加之以雲氣,徽幟亦如之。通帛為旃,雜帛為物。事號,所書其人官與姓名之事號。徽幟亦書之。)旌節又畫白虎,而析羽於其上。又,司常掌旗物之藏。通帛之旗六,以供郊祀,蒼青朱黃白玄等旗。畫繢之旗六,以充玉輅之等,一曰三辰之常,二曰青龍旂,三曰朱鳥旟,四曰黃麟旌,五曰白虎旗,六曰玄武旐:皆左建旗而右建闟戟。又有繼旗四,以施軍旅,一曰麾,以供軍將;二曰旞,以供師帥;三曰〈族,中"矢改伐"〉,音伐。)以供旅帥;四曰旆,以供倅長。諸公方輅、碧輅建旂,金輅建旟,象輅建物,木輅建旐。諸侯自金輅而下,如諸公之旗。諸伯自象輅而下,如諸侯之旗。諸子自犀輅而下,如諸伯之旗。諸男自篆輅而下,如諸子之旗。三公犀輅、貝輅、篆輅建旃,木輅建旐,夏篆、夏縵及輚車建物。孤卿以下,各以其等建其旗。旌槓,皇帝六仞,諸侯五,大夫四,士三。斿,皇帝曳地,諸侯及軹,大夫及轂,士及軫。凡注毛於槓首曰綏,析羽曰旌,全羽曰旞。其縿,皇帝諸侯加以弧韣。闟戟,方六尺而被之以黻,唯皇帝諸侯輅建焉。闟戟、槓綢與旗同。)
lǔ bù
鹵簿
shǔ chē fù qín hàn hòu hàn jìn dōng jìn sòng hòu wèi suí dà táng
屬車附○ 秦 漢 後漢 晉 東晉 宋 後魏 隋 大唐)
qín zhì, dà jià shǔ chē bā shí yī chéng, zhōu zhì, fán liáng chē sàn chē bù zài děng zhě, qí yòng wú cháng, yǐ gěi yóu yàn jí ēn huì zhī cì. cóng jūn suǒ zài zī zhòng cái huò zhī chē, chē hòu kāi hù. zuò zhī yǒu gōng yǒu gū, liáng chē gōng duō, sàn chē gōng shǎo. zhèng xuán yuē:" zuò zhī yǒu gōng yǒu gū." gū, cū yě, zé shǔ chē zhī liú. jí zhōu zhī mò, zhū hóu yǒu èr chē jiǔ chéng. qín miè jiǔ guó, jiān qí chē fú, gù shǔ chē bā shí yī chéng. xuē zōng yuē:" shǔ zhě, xiāng lián shǔ yě, jiē zài hòu, wèi sān xíng." fǎ jià bàn zhī. zuǒ yòu fēn háng qí chē, jiē zào gài chì lǐ, zhū fān zī, gē máo nǔ fú, shàng shū yù shǐ suǒ zài. zuì hòu yī chéng xuán bào wěi, bào wěi yǐ qián bǐ shěng zhōng. xiǎo xué hàn guān piān yuē:" bào wěi guò hòu, bà tún jiě wéi." hú guǎng yuē:" shī zhī dào lù, gù xū guò hòu tún wéi nǎi dé jiě, jiē suǒ yǐ jiè bù yú yě. huái nán zǐ yuē' jūn zhèng zhí bào pí, suǒ yǐ zhì zhèng qí zhòng' yě." shěng zhōng jí jīn zhī zhàng nèi.
秦制,大駕屬車八十一乘,周制,凡良車、散車不在等者,其用無常,以給游燕及恩惠之賜。從軍所載輜重財貨之車,車後開戶。作之有功有沽,良車功多,散車功少。鄭玄曰:"作之有功有沽。"沽,粗也,則屬車之流。及周之末,諸侯有貳車九乘。秦滅九國,兼其車服,故屬車八十一乘。薛綜曰:"屬者,相連屬也,皆在後,為三行。")法駕半之。左右分行其車,皆皂蓋赤里,朱轓輜,戈矛弩箙,尚書、御史所載。最後一乘懸豹尾,豹尾以前比省中。小學漢官篇曰:"豹尾過後,罷屯解圍。"胡廣曰:"施之道路,故須過後屯圍乃得解,皆所以戒不虞也。淮南子曰'軍正執豹皮,所以制正其眾'也。"省中即今之仗內。)
hàn zhì, chéng yú dà jià, bèi chē qiān shèng, qí wàn pǐ, shǔ chē bā shí yī chéng, gōng qīng fèng yǐn, tài pú yù, dà jiāng jūn cān chéng, sì tiān yú gān quán yòng zhī.
漢制,乘輿大駕,備車千乘,騎萬匹,屬車八十一乘,公卿奉引,太僕御,大將軍參乘,祀天於甘泉用之。
hòu hàn míng dì shàng yuán líng, guāng wǔ líng. dà sàng bìng yīn qián dài wèi dà jià, yòng bā shí yī chéng. sì tiān nán jiāo zé fǎ jià, yòng sān shí liù chéng. hé nán yǐn zhí jīn wú luò yáng lìng fèng yǐn, fèng chē láng yù, shì zhōng cān chéng. qián qū yǒu jiǔ yóu yún chì, xú guǎng yuē:" yóu chē jiǔ chéng, qián shǐ bù jì xíng yě." shǐ jì yuē:" wǔ wáng kè zhòu, bǎi fū hé chì qí yǐ xiān qū." zhāng píng zi dōng jīng fù yuē:" yún chì jiǔ yóu." xuē zōng yuē:" jīng qí míng." fèng huáng chē, xì jǐ chē, xuē zōng yuē:" xì zhī yán hán yě, qǔ sì jǐ hán chē biān." pí xuān chē, luán qí chē, hòu yǒu jīn zhēng chē, huáng yuè chē, sī mǎ fǎ yuē:" xià zhí xuán yuè, yīn zhí bái yuè, zhōu zhàng huáng yuè." huáng mén gǔ chē. huáng mén lìng xiào jià, sì tiān nán jiāo. sì dì míng táng shěng shén sān, zōng miào yóu shěng, wèi zhī xiǎo jià. měi chū, tài pú fèng jià, zhōng cháng shì xiǎo huáng mén fù shàng shū zhǔ zhě, láng lìng shǐ fù shì yù shǐ, lán tái lìng shǐ fù. jiē zhí zhù, yǐ dū zhěng chē qí, wèi zhī hù jià. chūn qiū shàng líng, yóu shěng yú xiǎo jià, zhí shì shàng shū yī rén cóng.
後漢明帝上原陵,光武陵。)大喪並因前代為大駕,用八十一乘。祀天南郊則法駕,用三十六乘。河南尹、執金吾、雒陽令奉引,奉車郎御,侍中參乘。前驅有九斿雲鶒,徐廣曰:"斿車九乘,前史不記形也。"史記曰:"武王克紂,百夫荷鶒旗以先驅。"張平子東京賦曰:"雲鶒九斿。"薛綜曰:"旌旗名。")鳳凰車,闟戟車,薛綜曰:"闟之言函也,取四戟函車邊。")皮軒車,鸞旗車,後有金鉦車,黃鉞車,司馬法曰:"夏執玄鉞,殷執白鉞,周仗黃鉞。")黃門鼓車。黃門令校駕,祀天南郊。祀地、明堂省什三,宗廟尤省,謂之小駕。每出,太僕奉駕,中常侍、小黃門副;尚書主者,郎令史副;侍御史,蘭台令史副。皆執注,以督整車騎,謂之護駕。春秋上陵,尤省於小駕,直事尚書一人從。
jìn zhì, dà jià lǔ bù: xiān xiàng chē, gǔ chuī yī bù, shí sān rén, zhōng dào. cì jìng wū lìng, jià yī, zhōng dào. shì dào hòu èr rén, jià yī, fēn zuǒ yòu. cì luò yáng wèi èr rén, qí, fēn zuǒ yòu. cì luò yáng tíng zhǎng jiǔ rén, chì chē, jià yī, fēn sān dào, gǔ chuī zhèng èr rén yǐn. cì luò yáng lìng, zào chē, jià yī, zhōng dào. cì hé nán zhōng bù yuàn, zhōng dào. hé qiáo yuàn zài zuǒ, gōng cáo shǐ zài yòu, bìng jià yī. cì hé nán yǐn, jià sì, jǐ lì liù rén. cì hé nán zhǔ bù, jià yī, zhōng dào. cì hé nán zhǔ jì, jià yī, zhōng dào. cì sī lì bù hé nán cóng shì, zhōng dào. dōu bù cóng shì jū zuǒ, bié jià cóng shì jū yòu, bìng jià yī. cì sī lì xiào wèi, jià sān, jǐ lì liù rén. cì sī lì zhǔ bù, jià yī, zhōng dào. cì sī lì zhǔ jì, jià yī, zhōng dào. cì tíng wèi míng fǎ yuàn, zhōng dào. wǔ guān yuàn jū zuǒ, gōng cáo shǐ jū yòu, bìng jià yī. cì tíng wèi qīng, jià sì, jǐ lì liù rén. cì tíng wèi zhǔ bù zhǔ jì, bìng jià yī, zài zuǒ. tài pú yǐn cóng rú tíng wèi, zài zhōng. zōng zhèng yǐn cóng rú tíng wèi, zài yòu. cì tài cháng, jià sì, zhōng dào, jǐ lì liù rén. tài cháng wài bù yuàn jū zuǒ, wǔ guān yuàn gōng cáo shǐ jū yòu, bìng jià yī. cì guāng lù yǐn cóng, zhōng dào. tài cháng zhǔ bù zhǔ jì jū zuǒ, wèi wèi yǐn cóng jū yòu, bìng jià yī. cì tài wèi wài dū lìng shǐ, jià yī, zhōng dào. cì xī dōng zéi cāng hù děng cáo shǔ, bìng jià yī, yǐn cóng. cì tài wèi, jià sì, zhōng dào. tài wèi zhǔ bù shè rén gè yī rén, jì jiǔ èr rén, bìng jià yī, zài zuǒ yòu. cì sī tú yǐn cóng, jià sì, zhōng dào. cì sī kōng yǐn cóng, jià sì, zhōng dào. sān gōng qí lìng shǐ jǐ gè bā rén, gǔ chuī gè yī bù, qī rén. cì zhōng hù jūn, zhōng dào, jià sì. lǔ bù zuǒ yòu gè èr xíng, jǐ dùn zài wài, gōng shǐ zài nèi, gǔ chuī yī bù, qī rén. cì bù bīng xiào wèi zài zuǒ, zhǎng shuǐ xiào wèi zài yòu, bìng jià yī. gè lǔ bù zuǒ yòu èr xíng, jǐ dùn zài wài, dāo dùn zài nèi, gǔ chuī gè yī bù, qī rén. cì shè shēng xiào wèi zài zuǒ, yì jūn xiào wèi zài yòu, bìng jià yī. gè lǔ bù zuǒ yòu gè èr xíng, jǐ dùn zài wài, dāo dùn zài nèi, gǔ chuī gè yī bù, qī rén. cì xiāo qí jiāng jūn zài zuǒ, yóu jī jiāng jūn zài yòu, bìng jià yī. jiē lǔ bù zuǒ yòu yǐn, gè èr xíng, jǐ dùn zài wài, dāo dùn zài nèi, gǔ chuī gè yī bù, qī rén. qí duì, wǔ zài zuǒ, wǔ zài yòu, duì gè wǔ shí pǐ, mìng zhòng dū èr rén fēn lǐng zuǒ yòu. gè yǒu jǐ lì èr rén, huī chuáng jiē gǔ zài duì qián. cì zuǒ jūn jiāng jūn zài zuǒ, qián jūn jiāng jūn zài yòu, bìng jià yī. jiē lǔ bù zuǒ yòu gè èr xíng, jǐ dùn zài wài, dāo dùn zài nèi, gǔ chuī gè yī bù, qī rén. cì huáng mén huī qí, zhōng dào. cì huáng mén qián bù gǔ chuī, zuǒ yòu gè yī bù, shí sān rén, jià sì. bā xiào wèi zuǒ zhàng, zuǒ yòu gè sì háng, wài dà jǐ dùn, cì jiǔ chǐ dùn, cì gōng shǐ, cì nǔ, bìng xióng qú cì fēi dū lǐng zhī. cì sī nán chē, jià sì, zhōng dào. hù jià yù shǐ, qí, jiā zuǒ yòu. cì yè zhě pú shè, jià sì, zhōng dào. cì yù shǐ zhōng chéng, jià yī, zhōng dào. cì wǔ bì zhōng láng jiāng, qí, zhōng dào. cì jiǔ yóu chē, zhōng dào, wǔ gāng chē jiā zuǒ yòu, bìng jià sì. cì yún chì chē, jià sì, zhōng dào. cì xì jǐ chē, jià sì, zhōng dào, zhǎng jǐ xié yǎn xiàng hòu. cì pí xuān chē, jià sì, zhōng dào. cì luán qí chē, zhōng dào, jiàn huá chē fēn zuǒ yòu, bìng jià sì. cì hù jià shàng shū láng sān rén, dōu guān láng zhōng dào, jià bù zài zuǒ, zhōng bīng zài yòu, bìng qí. yòu yǒu hù jià shàng shū yī rén, qí, dū shè qián hòu wú cháng. cì xiāng fēng, zhōng dào. cì sī mǎ dū, zài qián, zhōng dào. zuǒ yòu gè sī mǎ shǐ sān rén yǐn zhàng, zuǒ yòu gè liù háng, wài dà jǐ dùn èr xíng, cì jiǔ chǐ dùn, cì dāo dùn, cì gōng shǐ, cì nǔ. cì wǔ shí chē, zuǒ yòu yǒu zhē liè qí. cì diǎn bīng zhōng láng, zhōng dào, dū shè qián què wú cháng. zuǒ diàn zhōng yù shǐ, yòu diàn zhōng jiān, bìng qí. cì gāo gài, zhōng dào, zuǒ bì, yòu chì. cì yù shǐ, zhōng dào, zuǒ yòu jié láng gè sì rén. cì huá gài, zhōng dào. cì diàn zhōng sī mǎ, zhōng dào. diàn zhōng dū wèi zài zuǒ, diàn zhōng xiào wèi zài yòu, zuǒ yòu gè sì háng, xì dùn yī xíng zài nǔ nèi, yòu diàn zhōng sī mǎ yī xíng, diàn zhōng dū wèi yī xíng, diàn zhōng xiào wèi yī xíng. cì shou gāng gǔ, zhōng dào. cì jīn gēn chē, jià liù mǎ, zhōng dào. tài pú qīng yù, dà jiāng jūn cān chéng. zuǒ yòu yòu gè zēng sān xíng, wèi jiǔ xíng. sī mǎ shǐ jiǔ rén, yǐn dà jǐ dùn èr xíng, jiǔ chǐ dùn yī xíng, dāo dùn yī xíng, yóu jī yī xíng, xì nǔ yī xíng, jī qín yī xíng, chuí fǔ yī xíng, lì rén dāo dùn yī xíng. lián xì dùn, diàn zhōng sī mǎ, diàn zhōng dū wèi, diàn zhōng xiào wèi, wèi zuǒ yòu gè shí sān xíng. jīn gēn chē jiàn qīng qí yóu shí èr, zuǒ yòu jiāng jūn qí zài zuǒ yòu, diàn zhōng jiāng jūn chí záo nǎo fǔ jiā chē, chē hòu yī shū zhǔ zhí bù cóng, liù háng, hé zuǒ yòu sān shí èr xíng. cì qū huá gài, zhōng dào. shì zhōng sàn qí cháng shì huáng mén shì láng bìng qí, fēn zuǒ yòu. cì huáng yuè chē, jià yī, zài zuǒ, yù huī qí zài yòu. cì xiāng fēng, zhōng dào. cì zhōng shū jiān qí zuǒ, mì shū jiān qí yòu. cì diàn zhōng yù shǐ qí zuǒ, diàn zhōng jiān qí yòu. cì wǔ niú qí, yì qīng zài zuǒ, huáng zài zhōng, bái hēi zài yòu. cì dà niǎn, zhōng dào. tài guān lìng chéng zài zuǒ, tài yī lìng chéng zài yòu. cì jīn gēn chē, jià sì, bù jiàn qí. cì qīng lì chē, cì qīng ān chē, cì chì lì chē, cì chì ān chē, cì huáng lì chē, cì huáng ān chē, cì bái lì chē, cì bái ān chē, cì hēi lì chē, cì hēi ān chē, hé shí chéng, bìng jià sì. jiàn qí shí èr yóu, rú chē sè. lì chē zhèng shù qí, ān chē xié tuō zhī. cì tà zhū chē, jià sì, zhōng dào, wú qí. cì gēng gēn chē, jià sì, zhōng dào, chì qí shí èr yóu, xióng qú dū zuǒ, cì fēi dū yòu. cì yù yáo chē, cì yù sì wàng chē, cì yù yī chē, cì yù shū chē, cì yù yào chē, bìng jià niú, zhōng dào. cì shàng shū lìng zài zuǒ, shàng shū pú shè zài yòu, yòu shàng shū láng liù rén, fēn zuǒ yòu, bìng jià yī. yòu zhì shū shì yù shǐ èr rén, fēn zuǒ yòu, yòu shì yù shǐ èr rén, fēn zuǒ yòu, yòu lán tái lìng shǐ fēn zuǒ yòu, bìng qí. cì bào wěi chē, jià yī. zì bào wěi chē hòu ér lǔ bù jǐn yǐ. dàn yǐ shén nǔ èr shí zhāng jiā dào, zhì hòu bù gǔ chuī, qí wǔ zhāng shén nǔ zhì yī jiāng, zuǒ yòu gè èr jiāng. cì qīng chē èr shí chéng, zuǒ yòu fēn jià. cì liú sū mǎ liù shí pǐ. cì jīn yuè chē, jià sān, zhōng dào. zuǒ yòu hù jià shàng shū láng bìng lìng shǐ, bìng qí, gè yī rén. cì jīn zhēng chē, jià sān, zhōng dào. zuǒ yòu hù jià shì yù shǐ bìng lìng shǐ, bìng qí, gè yī rén. cì huáng mén hòu bù gǔ chuī, zuǒ yòu gè shí sān rén. cì jǐ gǔ chē, jià niú, èr chéng, fēn zuǒ yòu. cì zuǒ dà hóng lú wài bù yuàn, yòu wǔ guān yuàn gōng cáo shǐ, bìng jià yī. cì dà hóng lú, jià sì, yuè lì liù rén. cì dà sī nóng yǐn cóng, zhōng dào, zuǒ dà hóng lú zhǔ bù zhǔ jì, yòu shào fǔ yǐn cóng. cì sān qīng, bìng qí, lì sì rén, líng xià èr rén, zhí mǎ biān pì chē liù rén, zhí fāng shàn yǔ lín shí rén, zhū yī. cì lǐng jūn jiāng jūn, zhōng dào. lǔ bù zuǒ yòu gè èr xíng, jiǔ chǐ dùn zài wài, gōng shǐ zài nèi, gǔ chuī rú hù jūn. cì hòu jūn jiāng jūn zài zuǒ, yòu jūn jiāng jūn zài yòu, gè lǔ bù gǔ chuī rú zuǒ jūn qián jūn. cì yuè qí xiào wèi zài zuǒ, tún qí xiào wèi zài yòu, gè lǔ bù gǔ chuī rú bù bīng shè shēng. cì lǐng hù xiāo qí yóu jī xiào wèi, jiē qí, lì sì rén, chéng mǎ jiā dào, dū du bīng cáo gè yī rén, chéng mǎ zài zhōng. qí jiāng jūn sì rén, qí xiào táo jiǎo jīn gǔ líng xià xìn fān jūn xiào bìng jià yī. gōng cáo shǐ zhǔ bù bìng qí cóng. sǎn shàn chuáng huī gè yī qí, gǔ chuī yī bù, qī qí. cì lǐng hù jūn, jiā dà chē fǔ, wǔ guān yuàn qí cóng. cì qí shí duì, duì gè wǔ shí pǐ. jiāng yī rén, chí chuáng yī rén, chí táo yī rén, bìng qí zài qián, dū zhàn bó zhǎng gè yī rén, bìng qí zài hòu, yǔ lín qí dū yōu zhōu tū qí dū fēn lǐng zhī. láng bù shí duì, duì gè wǔ shí rén, jiàng páo jiāng yī rén, qí táo jiǎo gè yī rén, zài qián dū zhàn bó zhǎng yī rén, bù, zài hòu. qí jiē chí shuò. cì dà jǐ yī duì, jiǔ chǐ dùn yī duì, dāo dùn yī duì, gōng yī duì, nǔ yī duì, wǔ duì duì gè wǔ shí rén. hēi cōng zhě jiāng yī rén, qí xiào táo jiǎo gè yī rén, bù, zài qián dū zhàn bó zhǎng gè yī rén, bù, zài hòu. jīn yán dū jiāng bìng lǐng zhī. qí shǔ chē, yīn hòu hàn zhì. fù zhì yù yī yù shū yù yáo yù yào děng chē, jià niú. yáng suì sì wàng suì chuāng zào lún xiǎo xíng chē.
晉制,大駕鹵簿:先象車,鼓吹一部,十三人,中道。次靜屋令,駕一,中道。式道候二人,駕一,分左右。次洛陽尉二人,騎,分左右。次洛陽亭長九人,赤車,駕一,分三道,鼓吹正二人引。次洛陽令,皂車,駕一,中道。次河南中部掾,中道。河橋掾在左,功曹史在右,並駕一。次河南尹,駕駟,戟吏六人。次河南主簿,駕一,中道。次河南主記,駕一,中道。次司隸部河南從事,中道。都部從事居左,別駕從事居右,並駕一。次司隸校尉,駕三,戟吏六人。次司隸主簿,駕一,中道。次司隸主記,駕一,中道。次廷尉明法掾,中道。五官掾居左,功曹史居右,並駕一。次廷尉卿,駕駟,戟吏六人。次廷尉主簿、主記,並駕一,在左。太僕引從如廷尉,在中。宗正引從如廷尉,在右。次太常,駕駟,中道,戟吏六人。太常外部掾居左,五官掾、功曹史居右,並駕一。次光祿引從,中道。太常主簿、主記居左,衛尉引從居右,並駕一。次太尉外督令史,駕一,中道。次西、東、賊、倉、戶等曹屬,並駕一,引從。次太尉,駕駟,中道。太尉主簿、舍人各一人,祭酒二人,並駕一,在左右。次司徒引從,駕駟,中道。次司空引從,駕駟,中道。三公騎令史戟各八人,鼓吹各一部,七人。次中護軍,中道,駕駟。鹵簿左右各二行,戟楯在外,弓矢在內,鼓吹一部,七人。次步兵校尉在左,長水校尉在右,並駕一。各鹵簿左右二行,戟楯在外,刀楯在內,鼓吹各一部,七人。次射聲校尉在左,翊軍校尉在右,並駕一。各鹵簿左右各二行,戟楯在外,刀楯在內,鼓吹各一部,七人。次驍騎將軍在左,游擊將軍在右,並駕一。皆鹵簿左右引,各二行,戟楯在外,刀楯在內,鼓吹各一部,七人。騎隊,五在左,五在右,隊各五十匹,命中督二人分領左右。各有戟吏二人,麾幢、揭鼓在隊前。次左軍將軍在左,前軍將軍在右,並駕一。皆鹵簿左右各二行,戟楯在外,刀楯在內,鼓吹各一部,七人。次黃門麾騎,中道。次黃門前部鼓吹,左右各一部,十三人,駕駟。八校尉佐仗,左右各四行,外大戟楯,次九尺楯,次弓矢,次弩,並熊渠、佽飛督領之。次司南車,駕駟,中道。護駕御史,騎,夾左右。次謁者僕射,駕駟,中道。次御史中丞,駕一,中道。次武賁中郎將,騎,中道。次九游車,中道,武剛車夾左右,並駕駟。次雲鶒車,駕駟,中道。次闟戟車,駕駟,中道,長戟邪偃向後。次皮軒車,駕駟,中道。次鸞旗車,中道,建華車分左右,並駕駟。次護駕尚書郎三人,都官郎中道,駕部在左,中兵在右,並騎。又有護駕尚書一人,騎,督攝前後無常。次相風,中道。次司馬督,在前,中道。左右各司馬史三人引仗,左右各六行,外大戟楯二行,次九尺楯,次刀楯,次弓矢,次弩。次五時車,左右有遮列騎。次典兵中郎,中道,督攝前卻無常。左殿中御史,右殿中監,並騎。次高蓋,中道,左罼,右鶒。次御史,中道,左右節郎各四人。次華蓋,中道。次殿中司馬,中道。殿中都尉在左,殿中校尉在右,左右各四行,細楯一行在弩內,又殿中司馬一行,殿中都尉一行,殿中校尉一行。次扌罡鼓,中道。次金根車,駕六馬,中道。太僕卿御,大將軍參乘。左右又各增三行,為九行。司馬史九人,引大戟楯二行,九尺楯一行,刀楯一行,由基一行,細弩一行,跡禽一行,槌斧一行,力人刀楯一行。連細楯,殿中司馬,殿中都尉,殿中校尉,為左右各十三行。金根車建青旂斿十二,左右將軍騎在左右,殿中將軍持鑿腦斧夾車,車後衣書主職步從,六行,合左右三十二行。次曲華蓋,中道。侍中、散騎常侍、黃門侍郎並騎,分左右。次黃鉞車,駕一,在左,御麾騎在右。次相風,中道。次中書監騎左,秘書監騎右。次殿中御史騎左,殿中監騎右。次五牛旗,亦青在左,黃在中,白黑在右。次大輦,中道。太官令丞在左,太醫令丞在右。次金根車,駕駟,不建旗。次青立車,次青安車,次赤立車,次赤安車,次黃立車,次黃安車,次白立車,次白安車,次黑立車,次黑安車,合十乘,並駕駟。建旗十二斿,如車色。立車正豎旗,安車斜拖之。次蹋豬車,駕駟,中道,無旗。次耕根車,駕駟,中道,赤旗十二斿,熊渠督左,佽飛督右。次御軺車,次御四望車,次御衣車,次御書車,次御藥車,並駕牛,中道。次尚書令在左,尚書僕射在右,又尚書郎六人,分左右,並駕一。又治書侍御史二人,分左右,又侍御史二人,分左右,又蘭台令史分左右,並騎。次豹尾車,駕一。自豹尾車後而鹵簿盡矣。但以神弩二十張夾道,至後部鼓吹,其五張神弩置一將,左右各二將。次輕車二十乘,左右分駕。次流蘇馬六十匹。次金鉞車,駕三,中道。左右護駕尚書郎並令史,並騎,各一人。次金鉦車,駕三,中道。左右護駕侍御史並令史,並騎,各一人。次黃門後部鼓吹,左右各十三人。次戟鼓車,駕牛,二乘,分左右。次左大鴻臚外部掾,右五官掾、功曹史,並駕一。次大鴻臚,駕駟,鉞吏六人。次大司農引從,中道,左大鴻臚主簿、主記,右少府引從。次三卿,並騎,吏四人,鈴下二人,執馬鞭辟車六人,執方扇羽林十人,朱衣。次領軍將軍,中道。鹵簿左右各二行,九尺楯在外,弓矢在內,鼓吹如護軍。次後軍將軍在左,右軍將軍在右,各鹵簿鼓吹如左軍、前軍。次越騎校尉在左,屯騎校尉在右,各鹵簿鼓吹如步兵、射聲。次領、護、驍騎、游擊校尉,皆騎,吏四人,乘馬夾道,都督兵曹各一人,乘馬在中。騎將軍四人,騎校、鞉角、金鼓、鈴下、信幡、軍校並駕一。功曹史、主簿並騎從。繖扇幢麾各一騎,鼓吹一部,七騎。次領護軍,加大車斧,五官掾騎從。次騎十隊,隊各五十匹。將一人,持幢一人,持鞉一人,並騎在前,督戰伯長各一人,並騎在後,羽林騎督、幽州突騎督分領之。郎簿十隊,隊各五十人,絳袍將一人,騎、鞉角各一人,在前;督戰伯長一人,步,在後。騎皆持槊。次大戟一隊,九尺楯一隊,刀楯一隊,弓一隊,弩一隊,五隊隊各五十人。黑蔥褶將一人,騎校、鞉角各一人,步,在前;督戰伯長各一人,步,在後。金顏督將並領之。其屬車,因後漢制。複製御衣、御書、御軺、御藥等車,駕牛。陽燧四望繐窗皂輪小形車。)
dōng jìn shǔ chē, wǔ chéng ér yǐ. jiā lǜ yóu chuáng, zhū sī luò shì qīng jiāo lù, huáng jīn tú wǔ mò, qí lún gǔ yóu sù, liǎng xiāng wú jīn jǐn zhī shì, qí yī chē yòu shì yáo chē. jiù yí, tiān zǐ suǒ chéng jià liù. tài xìng zhōng, shǔ chē wéi jiǔ chéng, fú jiān bài, yòu dé wěi chē niǎn, zēng wèi shí èr chéng.
東晉屬車,五乘而已。加綠油幢,朱絲絡飾青交路,黃金塗五末,其輪轂猶素,兩箱無金錦之飾,其一車又是軺車。舊儀,天子所乘駕六。太興中,屬車唯九乘,苻堅敗,又得偽車輦,增為十二乘。
sòng xiào jiàn zhōng, shàng shū lìng jiàn píng wáng hóng yì:" shǔ chē qǐ qín bā shí yī chéng jí sān shí liù chéng, bìng bù chū jīng diǎn, zì hú guǎng cài yōng chuán shuō ěr. yòu shì cóng guān suǒ chéng, fēi cháng fù chē zhèng shù. jiāng zuǒ wǔ chéng, zé jiǎn bù zhōng lǐ. dì wáng wén wù qí liú, jiē shí èr wèi jié. jīn yí yī lǐ shí èr chéng wèi zhì."
宋孝建中,尚書令建平王宏議:"屬車起秦八十一乘及三十六乘,並不出經典,自胡廣、蔡邕傳說耳。又是從官所乘,非常副車正數。江左五乘,則儉不中禮。帝王文物旗旒,皆十二為節。今宜依禮十二乘為制。"
hòu wèi dào wǔ dì tiān xìng èr nián, mìng lǐ guān cǎi gǔ fǎ, zhì sān jià lǔ bù. yī yuē dà jià, shè wǔ hé, jiàn tài cháng, shǔ chē bā shí yī chéng. píng chéng lìng dài yǐn sī lì xiào wèi chéng xiàng fèng yǐn, tài wèi péi chéng, tài pú yù cóng. qīng chē jiè shì, qiān shèng wàn qí, yú lì yàn háng. qián qū pí xuān xì jǐ zhī gài yún chì zhǐ nán hòu diàn bào wěi. míng jiā chàng, shàng xià zuò gǔ chuī. jūn róng dà cí zé shè zhī. èr yuē fǎ jià, shǔ chē sān shí liù chéng. píng chéng lìng dài yǐn tài wèi fèng yǐn, shì zhōng péi chéng, fèng chē dū wèi yù. xún shòu xiǎo cí zé shè zhī. sān yuē xiǎo jià, shǔ chē shí èr chéng. píng chéng lìng tài pú fèng yǐn, cháng shì péi chéng, fèng chē láng yù. yóu yàn lí gōng zé shè zhī.
後魏道武帝天興二年,命禮官采古法,制三駕鹵簿。一曰大駕,設五輅,建太常,屬車八十一乘。平城令、代尹、司隸校尉、丞相奉引,太尉陪乘,太僕御從。輕車介士,千乘萬騎,魚麗雁行。前驅皮軒、闟戟、芝蓋、雲鶒、指南;後殿豹尾。鳴笳唱,上下作鼓吹。軍戎、大祠則設之。二曰法駕,屬車三十六乘。平城令、代尹、太尉奉引,侍中陪乘,奉車都尉御。巡狩、小祠則設之。三曰小駕,屬車十二乘。平城令、太僕奉引,常侍陪乘,奉車郎御。游宴離宮則設之。
tiān cì èr nián chū, gǎi dà jià yú lì yàn háng, gèng wèi fāng zhèn lǔ bù. liè bù qí, nèi wài wèi sì zhòng, liè biāo jiàn jīng, tōng mén sì dá, wǔ sè chē qí, gè chù qí fāng. zhū wáng dǎo cóng zài jiǎ qí nèi, gōng zài chuáng nèi, hóu zài bù shuò nèi, zi zài dāo dùn nèi, wǔ pǐn cháo chén jiā liè chéng yú qián liǎng xiāng, guān bēi zhě xiān yǐn. wáng gōng hóu zi chē hòu wèi zhì chú bó nán jué. liú huī gài xìn fān jí sàn guān gōu fú, yī jiē jiàng hēi.
天賜二年初,改大駕魚麗雁行,更為方陣鹵簿。列步騎,內外為四重,列標建旌,通門四達,五色車旗,各處其方。諸王導從在甲騎內,公在幢內,侯在步槊內,子在刀楯內,五品朝臣夾列乘輿前兩箱,官卑者先引。王公侯子車後魏制除伯男爵。)旒麾蓋信幡及散官褠服,一皆絳黑。
suí yáng dì dà yè chū, fù bèi dà jià, shǔ chē bèi bā shí yī chéng, bìng rú dú chē, zǐ tōng xiǎn, zhū sī luò, huáng jīn shì, jià yī niú. zài lǔ bù zhōng, dān xíng zhèng dào. hòu dì xián duō, dà jià jiǎn wèi sān shí liù chéng, fǎ jià yí yòng shí èr, xiǎo jià chú zhī kě yě.
隋煬帝大業初,復備大駕,屬車備八十一乘,並如犢車,紫通幰,朱絲絡,黃金飾,駕一牛。在鹵簿中,單行正道。後帝嫌多,大駕減為三十六乘,法駕宜用十二,小駕除之可也。
dà táng dà jià shǔ chē shí èr chéng, dà jià xíng xìng, zé fēn qián hòu shī yú lǔ bù zhī nèi. ruò dà chén shè, zé fēn zuǒ yòu shī yú wèi nèi. qí lǔ bù zhì, jù kāi yuán lǐ.
大唐大駕屬車十二乘,大駕行幸,則分前後施於鹵簿之內。若大陳設,則分左右施於衛內。其鹵簿制,具開元禮。