strong zhōu jùn qī strong
州郡七
gǔ jīng hé zhōu jīn zhì jùn fǔ shí bā xiàn yī bǎi sān shí liù
古荆河州(今置郡府十八 县一百三十六)
hé nán fǔ luò èr shí liù xiàn hé nán luò yáng sì shuǐ gào chéng dēng fēng gōu shì mì wēn yī quē yī yáng shòu ān fú chāng yǒng níng miǎn chí wáng wū hé yáng xīn ān gǒng yǎn shī lù hún yáng dí jì yuán yǐng yáng hé yīn hé qīng zhǎng shuǐ
河南府(洛)二十六县(河南 洛阳 汜水 告成 登封 缑氏 密 温 伊阙 伊阳 寿安 福昌 永宁 渑池 王屋 河阳 新安 巩 偃师 陆浑 阳翟 济源 颍阳 河阴 河清 长水)
shǎn shǎn wǔ xiàn shǎn xiá shí píng lù ruì chéng líng bǎo
陕(陕)五县(陕 硖石 平陆 芮城 灵宝)
hóng nóng guó liù xiàn hóng nóng hú chéng lú shì yù chéng zhū yáng wén xiāng
弘农(虢)六县(弘农 湖城 卢氏 玉城 朱阳 阌乡)
lín rǔ rǔ qī xiàn liáng yè lǔ shān lóng xīng lín rǔ xiāng chéng jiá chéng
临汝(汝)七县(梁 叶 鲁山 龙兴 临汝 襄城 郏城)
xíng yáng zhèng qī xiàn guǎn chéng xíng yáng zhōng mù xīn zhèng xíng zé yáng wǔ yuán wǔ
荥阳(郑)七县(管城 荥阳 中牟 新郑 荥泽 阳武 原武)
chén liú biàn liù xiàn kāi fēng jùn yí chén liú yōng qiū fēng qiū wèi shì
陈留(汴)六县(开封 浚仪 陈留 雍丘 封丘 尉氏)
jū yáng sòng shí xiàn sòng chéng xiāng yì chǔ qiū zhè chéng yú chéng níng líng dān fù gǔ shú xià yì dàng shān
雎阳(宋)十县(宋城 襄邑 楚丘 柘城 虞城 宁陵 单父 穀熟 下邑 砀山)
qiáo jùn bó bā xiàn qiáo lín huàn yǒng chéng cuó zhēn yuán lù yì chéng fù méng chéng
谯郡(亳)八县(谯 临涣 永城 酂 真源 鹿邑 城父 蒙城)
jì yīn cáo liù xiàn jì yīn chéng wǔ yuān jù kǎo chéng nán huá chéng shì
济阴(曹)六县(济阴 成武 冤句 考城 南华 乘氏)
yǐng chuān xǔ liù xiàn zhǎng shè yān líng cháng gě lín yǐng xǔ chāng fú gōu
颍川(许)六县(长社 鄢陵 长葛 临颍 许昌 扶沟)
huái yáng chén liù xiàn wǎn qiū xiàng chéng nán dùn xī huá tài kāng yīn shuǐ
淮阳(陈)六县(宛丘 项城 南顿 西华 太康 溵水)
rǔ yīn yǐng sì xiàn rǔ yīn xià cài yǐng shàng shěn qiū
汝阴(颍)四县(汝阴 下蔡 颍上 沈丘)
rǔ nán jīng hé shí yī xiàn rǔ yáng shàng cài píng yú yǎn chéng xī píng wú fáng lǎng shān zhēn yáng xīn xī bāo xìn xīn cài
汝南(荆河)十一县(汝阳 上蔡 平舆 郾城 西平 吴房 朗山 真阳 新息 褒信 新蔡)
huái ān táng qī xiàn bǐ yáng cí qiū fāng chéng hú yáng píng shì tóng bǎi bì yáng
淮安(唐)七县(比阳 慈丘 方城 湖阳 平氏 桐柏 泌阳)
nán yáng dèng qī xiàn ráng nán yáng xiàng chéng nèi xiāng jú tán xīn yě lín tuān
南阳(邓)七县(穰 南阳 向城 内乡 菊潭 新野 临湍)
wǔ dāng jūn sān xiàn wǔ dāng yún xiāng fēng lì
武当(均)三县(武当 郧乡 丰利)
xiāng yáng xiāng qī xiàn xiāng yáng lín hàn gǔ chéng yí chéng yì qīng lè xiāng nán zhāng
襄阳(襄)七县(襄阳 临汉 穀城 宜城 义清 乐乡 南漳)
hàn dōng suí sì xiàn suí zǎo yáng táng chéng guāng huà
汉东(随)四县(随 枣阳 唐城 光化)
gǔ jīng hé zhōu
古荆河州
yǔ gòng yuē:" jīng hé zhī zhōu, xī nán zhì jīng shān, jīn xiāng yáng jùn nán zhāng xiàn jiè, běi jù hé yě. yī luò chán jiàn jì rù yú hé, yī chū jīn hé nán fǔ yī quē xiàn lù hún shān. luò chū jīn shàng luò jùn luò nán xiàn zhǒng lǐng shān. chán chū jīn hé nán xiàn gǔ chéng shān. jiàn chū miǎn chí xiàn shān. sì shuǐ jiē rù hé yě. xíng bō jì zhū, xíng běn yǎn shuǐ yì chū, zài jīn xíng yáng jùn xíng zé xiàn yě. bō yì shuǐ míng, yán qí shuǐ bìng yǐ è jù yǐ. yī shuō wèi xíng shuǐ zhī bō yě. jīn yǎn shuǐ bù guò hé. dào hé zé, bèi mèng zhū. hé zé zài jīn lǔ jùn fāng yǔ xiàn. mèng zhū yì zé míng, zài jīn suī yáng jùn yú chéng xiàn, jí mèng zhū zé yě. yán hé zé shuǐ yǎn yì zé shǐ bèi jí mèng zhū, bù cháng rù yě. dào yīn dǎo. hé yīn kē. jué tǔ wéi rǎng, xià tǔ fén lú. gāo dì jí rǎng, xià dì jí fén lú. lú wèi tǔ zhī gāng hēi zhě. fén, fú fěn fǎn. lú yīn lú. fú yú luò hé." yīn luò rù hé. shùn wèi shí èr mù zhī yī. zhōu lǐ zhí fāng:" hé nán yuē jīng hé zhōu, qí shān yuē huá, jí jīn huá yīn jùn shān yě. lián yán dōng chū, gù shǔ jīng hé zhōu. sǒu yuē pǔ tián, zài jīn xíng yáng jùn zhōng mù xiàn. chuān yuē xíng luò, xíng jí xíng zé. luò jí luò chuān, jīn fú chāng xiàn jiè. jìn yuē bō zhà. chū huáng shān, zài jīn hàn dōng jùn zǎo yáng xiàn dōng běi. yòu yún bō shuǐ chū xiē mǎ lǐng. jí yīng shào suǒ wèi gū shān, zài jīn lín rǔ jùn lǔ shān xiàn xī běi. zhà yīn zhuāng yà fǎn. qí lì lín qī sī xǐ. rén èr nán sān nǚ. chù yí liù rǎo, mǎ niú yáng shǐ quǎn jī yě. wèi zhī rǎo zhě, yán rén suǒ xún yǎng yě. gǔ yí wǔ zhǒng." shǔ jì dào shū mài. jīng hé zhōu zài jiǔ zhōu zhī zhōng, yán cháng ān yì yě. yòu yún yì zhě, shū yě, yán bǐng zhōng hé zhī qì, xìng lǐ ān shū yě. qí zài tiān guān, liǔ qī xīng zhāng zé zhōu zhī fēn yě, hàn zhī hé nán luò yáng gǔ chéng píng yīn yǎn shī gǒng gōu shì, jiē qí fēn yě. jīn hé nán fǔ zhī hé nán luò yáng yǎn shī, dōng zhì gōu shì gǒng xiàn, nán dé yī quē yě, běi zhì yú hé. fáng xīn zé sòng zhī fēn yě, hàn zhī pèi liáng jì yīn, jiē qí fēn yě. jīn suī yáng qiáo jùn jì yīn dì yě. zī xī cān zé wèi zhī fēn yě, hàn zhī gāo líng yǐ dōng, jí chén liú rǔ nán zhī shào líng shui yǐn qiáng xīn jí xī huá cháng píng, yǐng chuān zhī wǔ yáng yǎn xǔ yān líng, hé nán zhī kāi fēng zhōng mù yáng wǔ suān zǎo juǎn, jiē qí fēn yě. jīn hóng nóng jùn zhī běi jìng, xíng yáng zhī dōng běi jìng, yǐng chuān zhī dōng jìng, huái yáng zhī běi jìng, rǔ nán zhī běi jìng, bìng chén liú jùn dì yě. jiǎo kàng dī zé hán zhī fēn yě. hàn zhī nán yáng jí yǐng chuān zhī fù chéng dìng líng xiāng chéng yǐng yáng yǐng yīn zhǎng shè yáng dí jiá, dōng jiē rǔ nán, xī jiē hóng nóng, jiān dé xīn ān, yí yáng, jiē qí fēn yě. jīn shǎn jùn zhī hé nán dì, hé nán fǔ zhī xī jìng nán jìng dōng jìng, xíng yáng lín rǔ yǐng chuān zhī xī jìng, hàn dōng huái ān nán yáng wǔ dāng děng jùn yě. jiān dé qín chǔ zhī jiāo. hàn zhī hóng nóng gù guān yǐ xī, jīn hóng nóng jùn zhī nán jìng, yí shǔ qín. hàn zhī rǔ nán, jīn rǔ yīn rǔ nán zhī nán jìng, huái yáng zhī nán jìng, hàn zhī nán jùn běi jìng, jīn xiāng yáng jùn dì, bìng yí shǔ chǔ yě. qín fēn tiān xià zhì jùn, wèi sān chuān jīn hé nán fǔ shǎn jùn zhī hé nán dì, hóng nóng lín rǔ xíng yáng chén liú děng jùn dì shì yě. dàng jīn suī yáng qiáo jùn jì yīn děng jùn dì shì yě. yǐng chuān, jīn yǐng chuān huái yáng rǔ yīn rǔ nán děng jùn dì shì yě. nán yáng jùn zhī dōng jìng běi jìng, jīn hàn dōng huái ān nán yáng wǔ dāng děng jùn dì shì yě. nán jùn zhī běi jìng. jīn xiāng yáng jùn. hàn wǔ zhì shí sān zhōu, cǐ wèi jīng hé zhōu. lǐng jùn guó wǔ. qí jīn hé nán fǔ shǎn jùn hóng nóng zhī dì, zé shǔ sī lì, chén liú jì yīn zhī dì, zé shǔ yǎn zhōu yě. hòu hàn wèi sī lì lǐ luò yáng. jīng hé zhōu, lǐ yú qiáo, lǐng jùn guó liù. qiáo, jīn qiáo jùn shì yě. wèi yì tóng. lǐ rǔ nán ān chéng, jīn rǔ nán wú fáng xiàn yě. jìn fēn zhì sī zhōu lǐng jùn shí yī, lǐ luò yáng. jí jīng hé zhōu, lǐng jùn guó shí, lǐ liáng guó xiàng, jīn huái yáng jùn xiàng chéng xiàn yě. yǒng jiā zhī luàn, jīng hé zhōu méi yú liú shí fú yáo. sòng chū yǒu qí nán jìng, zhì jīng hé zhōu. lǐng xiàn shí, lǐ rǔ nán jùn, jí jīn jùn. sòng wén dì yǒng jiā zhōng quán shèng dé zhī, hòu shī. hòu wèi yǐ hòu, fēn liè bù xiáng yān. dà táng fēn zhì shí wǔ bù, cǐ wèi dōu jī hé nán fǔ shǎn jùn lín rǔ xíng yáng děng jùn. hé nán dào, chén liú suī yáng jì yīn qiáo jùn yǐng chuān huái yáng rǔ yīn rǔ nán děng jùn. jiān fēn rù shān nán dōng dào huái ān nán yáng xiāng yáng hàn dōng wǔ dāng. jí hé dōng dào. hóng nóng.
禹贡曰:"荆河之州,(西南至荆山,今襄阳郡南漳县界,北距河也。)伊、洛、瀍、涧既入于河,(伊出今河南府伊阙县陆浑山。洛出今上洛郡洛南县冢岭山。瀍出今河南县穀城山。涧出渑池县山。四水皆入河也。)荥波既潴,(荥本沇水溢出,在今荥阳郡荥泽县也。波亦水名,言其水并以遏聚矣。一说谓荥水之波也。今沇水不过河。)道荷泽,被孟潴。(荷泽在今鲁郡方与县。孟潴亦泽名,在今睢阳郡虞城县,即孟潴泽也。言荷泽水衍溢则使被及孟潴,不常入也。道音导。荷音柯。)厥土惟壤,下土坟垆。(高地即壤,下地即坟垆。垆谓土之刚黑者。坟,扶粉反。垆音卢。)浮于洛、河。"(因洛入河。)舜为十二牧之一。周礼职方:"河南曰荆河州,其山曰华,(即今华阴郡山也。连延东出,故属荆河州。)薮曰圃田,(在今荥阳郡中牟县。)川曰荥、雒,(荥即荥泽。洛即洛川,今福昌县界。)浸曰波、溠。(出黄山,在今汉东郡枣阳县东北。又云波水出歇马岭。即应劭所谓孤山,在今临汝郡鲁山县西北。溠音庄亚反。)其利林漆丝枲。人二男三女。畜宜六扰,(马、牛、羊、豕、犬、鸡也。谓之扰者,言人所驯养也。)穀宜五种。"(黍、稷、稻、菽、麦。)荆河州在九州之中,言常安逸也。又云逸者,舒也,言禀中和之气,性理安舒也。其在天官,柳、七星、张则周之分野,(汉之河南、雒阳、穀城、平阴、偃师、巩、缑氏,皆其分也。今河南府之河南、雒阳、偃师,东至缑氏、巩县,南得伊阙也,北至於河。)房、心则宋之分野,(汉之沛、梁、济阴,皆其分也。今睢阳、谯郡、济阴地也。)觜觿、参则魏之分野,(汉之高陵以东,及陈留、汝南之召陵、〈氵隱〉强、新汲、西华、长平,颍川之舞阳、郾、许、鄢陵,河南之开封、中牟、阳武、酸枣、卷,皆其分也。今弘农郡之北境,荥阳之东北境,颍川之东境,淮阳之北境,汝南之北境,并陈留郡地也。)角、亢、氐则韩之分野。(汉之南阳及颍川之父城、定陵、襄城、颍阳、颍阴、长社、阳翟、郏,东接汝南,西接弘农,兼得新安,宜阳,皆其分也。今陕郡之河南地,河南府之西境、南境、东境,荥阳、临汝、颍川之西境,汉东、淮安、南阳、武当等郡也。)兼得秦楚之交。(汉之弘农故关以西,今弘农郡之南境,宜属秦。汉之汝南,今汝阴、汝南之南境,淮阳之南境,汉之南郡北境,今襄阳郡地,并宜属楚也。)秦分天下置郡,为三川、(今河南府、陕郡之河南地,弘农、临汝、荥阳、陈留等郡地是也。)砀、(今睢阳、谯郡、济阴等郡地是也。)颍川,(今颍川、淮阳、汝阴、汝南等郡地是也。)南阳郡之东境、北境,(今汉东、淮安、南阳、武当等郡地是也。)南郡之北境。(今襄阳郡。)汉武置十三州,此为荆河州。(领郡国五。其今河南府、陕郡、弘农之地,则属司隶,陈留、济阴之地,则属兖州也。)后汉为司隶、(理洛阳。)荆河州,(理於谯,领郡国六。谯,今谯郡是也。)魏亦同。(理汝南安城,今汝南吴房县也。)晋分置司州(领郡十一,理洛阳。)及荆河州,(领郡国十,理梁国项,今淮阳郡项城县也。)永嘉之乱,荆河州没於刘、石、苻、姚。宋初有其南境,置荆河州。(领县十,理汝南郡,即今郡。宋文帝永嘉中全盛得之,后失。)后魏以后,分裂不详焉。大唐分置十五部,此为都畿、(河南府、陕郡、临汝、荥阳等郡。)河南道,(陈留、睢阳、济阴、谯郡、颍川、淮阳、汝阴、汝南等郡。)兼分入山南东道(淮安、南阳、襄阳、汉东、武当。)及河东道。(弘农。)
hé nán fǔ
河南府
dōng zhì xíng yáng jùn èr bǎi qī shí lǐ. nán zhì lín rǔ jùn yī bǎi bā shí lǐ. xī zhì shǎn jùn sān bǎi sān shí lǐ. běi zhì gāo píng jùn èr bǎi bā shí lǐ. dōng nán dào yǐng chuān jùn sān bǎi èr shí lǐ. xī nán dào hóng nóng jùn sì bǎi liù shí wǔ lǐ. xī běi dào jiàng jùn wǔ bǎi lǐ. dōng běi dào hé nèi jùn bǎi sì shí lǐ. qù xī jīng bā bǎi wǔ shí lǐ. hù shí jiǔ wàn sān qiān sì bǎi bā shí, kǒu bǎi shí wǔ wàn qī bǎi bā shí.
(东至荥阳郡二百七十里。南至临汝郡一百八十里。西至陕郡三百三十里。北至高平郡二百八十里。东南到颍川郡三百二十里。西南到弘农郡四百六十五里。西北到绛郡五百里。东北到河内郡百四十里。去西京八百五十里。户十九万三千四百八十,口百十五万七百八十。)
luò zhōu fán hé běi zhū xiàn, bìng jì zhōu zhī yù, yú zé jīng hé zhōu zhī yù. jīn lǐ hé nán luò yáng èr xiàn. gài zhōu zhī jiù dū. xī wǔ wáng kè yīn, dìng dǐng yú jiá rǔ. zhì chéng wáng, yíng chéng zhōu, bo jiàn shuǐ dōng chán shuǐ xī ér zhái luò yì, shì wèi wáng chéng. jiá rǔ, mò míng. hàn kǒng ān guó yún:" wáng chéng, jīn hé nán chéng." zhōu líng wáng shí, gǔ luò dòu, huǐ wáng gōng, zé zuǒ zhuàn qí zhuāng gōng qiǎn shī chéng jiá shì yě. zài jīn chéng zhī xī. àn cǐ gǔ shuǐ běn jiàn shuǐ, zì hòu suì gēng míng yǐ. jīng jīn chéng zhī yuàn zhōng, rù yú luò. yòu yú chán shuǐ dōng bo, yì jí, qiān yīn wán rén jū zhī. kǒng ān guó yún:" jiāng dìng xià dū, qiān yīn rén, gù bìng bo zhī yě." píng wáng yīn quǎn róng zhī luàn, zì fēng dōng qiān ér jū wáng chéng, zé dōng zhōu zhī shǐ wáng yě. zhì jìng wáng yǔ wáng zǐ cháo zhēng lì, chū bēn jìn, dìng gōng shǐ wèi shū lǜ zhū hóu zhī dài fū huì yú dí quán, yǐ qí dì běn chéng zhōu zhī chéng, ér jū jìng wáng. àn zài jīn luò yáng zhī chéng dōng sān shí yú lǐ gù chéng, shì zé zhōu zhī xià dū yě, yǒu dí quán zài chéng zhōng. rán ér chéng zhōu shì wáng chéng xià dū zhī zǒng hào, gù zuǒ shì chuán yuē" cháng hóng yún, xī wáng tiān qì zhī, dōng wáng bì dà kè". shí zi cháo jū wáng chéng, gù yuē xī wáng, jìng wáng jū dí quán, zài wáng chéng zhī dōng, gù yuē dōng wáng. zhì kǎo wáng, fēng qí dì huán gōng yú hé nán, yǐ xù zhōu gōng zhī guān zhí. zhì sūn huì gōng, nǎi fēng shǎo zǐ yú gǒng, hào dōng zhōu huì gōng. àn cǐ shí yòu bié chēng dōng zhōu yě. wáng nǎn lì, nǎn, ní bǎn fǎn. dōng xī zhōu fēn lǐ, yòu xǐ dōu xī zhōu. zé wáng chéng yě. chū, píng wáng shí, luò yì yǔ zōng zhōu, zōng zhōu, hào jīng yě. tōng fēng jī, dōng xī zhǎng, nán běi duǎn, cháng duǎn xiāng fù wèi qiān lǐ. hòu wèi zhū hóu suǒ qīn, bǐ zhōu zhī wáng, qī chéng ér yǐ. hé nán luò yáng xīn chéng píng yīn yǎn shī gǒng gōu shì yě. àn qī yì zhī jìng, xī zì jīn hé nán luò yáng, nán zì yī quē gōu shì, dōng dé gǒng xiàn, běi zhì yú hé. qín píng tiān xià, zhì sān chuān jùn. hàn gāo dì zhì hé nán jùn. lǐng xiàn èr shí èr. hòu hàn gǎi wéi hé nán yǐn, lǐng xiàn èr shí. jiān zhì sī lì, lǐng jùn qī, lǐ yú cǐ. wèi jìn jùn yīn zhī, jiān zhì sī zhōu. lǐng xiàn shí yī, lǐ yú cǐ. hòu wèi xiào wén zì dài xǐ dōu zhī, yì wèi hé nán yǐn. zhì dōng xī wèi, fēn yǒu qí dì, běi qí wèi luò zhōu. shí jì lóng yǐ wèi luò zhōu, zhì qí yòu gǎi míng yān. qí miè, shǔ hòu zhōu. dāng dōng xī wèi jí qí zhōu zhī shí, èr jìng jiāo zhēng, gōng zhàn biān zhèn, jù zài yú cǐ. suí chū wèi luò zhōu, yáng dì zhī chū, yí dōu chuàng zhì, fù yuē jīng hé zhōu, xún gǎi wéi hé nán jùn, zhì yǐn. dà táng píng wěi zhèng wáng chōng, zhì luò zhōu. kāi yuán yuán nián, gǎi wéi hé nán fǔ. fán zhōu hàn wèi jìn hòu wèi suí, zhì yú wǒ táng, bìng wèi dì dū. zhōu wèi píng wáng yǐ xià, hàn wèi hòu hàn, jìn wèi xī jìn yě. jīn hào wèi dōng jīng, hòu gǎi hào dōng dōu. àn gù dū chéng, zì zhōu shì zhì suí dà yè yǐ qián, cháng wèi dū yì. jīn dū chéng jí suí yáng dì dà yè yuán nián suǒ zhù. lǐng xiàn èr shí liù:
洛州(凡河北诸县,并冀州之域,馀则荆河州之域。今理河南、洛阳二县。)盖周之旧都。昔武王克殷,定鼎於郏鄏。至成王,营成周,卜涧水东、瀍水西而宅洛邑,是为王城。(郏鄏,陌名。汉孔安国云:"王城,今河南城。"周灵王时,穀雒斗,毁王宫,则左传齐庄公遣师城郏是也。在今城之西。按此穀水本涧水,自后遂更名矣。经今城之苑中,入於洛。)又於瀍水东卜,亦吉,迁殷顽人居之。(孔安国云:"将定下都,迁殷人,故并卜之也。")平王因犬戎之乱,自酆东迁而居王城,则东周之始王也。至敬王与王子朝争立,出奔晋,定公使魏舒率诸侯之大夫会於狄泉,以其地本成周之城,而居敬王。(按在今洛阳之城东三十馀里故城,是则周之下都也,有狄泉在城中。然而成周是王城、下都之总号,故左氏传曰"苌弘云,西王天弃之,东王必大克"。时子朝居王城,故曰西王,敬王居狄泉,在王城之东,故曰东王。)至考王,封其弟桓公於河南,以续周公之官职。至孙惠公,乃封少子於巩,号东周惠公。(按此时又别称东周也。)王赧立,(赧,尼板反。)东、西周分理,又徙都西周。(则王城也。)初,平王时,雒邑与宗周,(宗周,镐京也。)通封畿,东西长,南北短,长短相覆为千里。后为诸侯所侵,比周之亡,七城而已。(河南、洛阳、新城、平阴、偃师、巩、缑氏也。按七邑之境,西自今河南、洛阳,南自伊阙、缑氏,东得巩县,北至於河。)秦平天下,置三川郡。汉高帝置河南郡。(领县二十二。)后汉改为河南尹,(领县二十。)兼置司隶,(领郡七,理於此。)魏晋郡因之,兼置司州。(领县十一,理於此。)后魏孝文自代徙都之,亦为河南尹。至东、西魏,分有其地,北齐为洛州。(石季龙已为洛州,至齐又改名焉。)齐灭,属后周。(当东、西魏及齐、周之时,二境交争,攻战边镇,俱在於此。)隋初为洛州,炀帝之初,移都创制,复曰荆河州,寻改为河南郡,置尹。大唐平伪郑王充,置洛州。开元元年,改为河南府。凡周、汉、魏、晋、后魏、隋,至於我唐,并为帝都。(周谓平王以下,汉谓后汉,晋谓西晋也。)今号为东京,后改号东都。(按故都城,自周氏至隋大业以前,常为都邑。今都城即隋炀帝大业元年所筑。)领县二十六:
hé nán gǔ jiá rǔ dì yě, shì wèi wáng chéng. yòu yī yún" jiá, shān míng, rǔ, yì míng, zài xiàn xī nán" yě. hòu hàn wèi hé nán xiàn, yǒu quē sāi shān, sú yuē lóng mén. yǒu gǔ chéng shān, chán shuǐ suǒ chū. jīn gǔ zǐ zé, bìng zài dōng běi. qí gǔ gǔ chéng, zài xiàn xī běi. běi qí cháng shān wáng yǎn zhù chuān yǐ jù zhōu shī, yòu zhù xiào shuǐ shù, zài xiàn xī běi. qí tiān jīn qiáo zhōng qiáo shí jiǎo, bìng cháng shòu zhōng zhōng shū shì láng lǐ zhāo dé zào.
河南(古郏鄏地也,是为王城。又一云"郏,山名,鄏,邑名,在县西南"也。后汉为河南县,有阙塞山,俗曰龙门。有穀城山,瀍水所出。金谷、梓泽,并在东北。其古穀城,在县西北。北齐常山王演筑川以拒周师,又筑孝水戍,在县西北。其天津桥、中桥石脚,并长寿中中书侍郎李昭德造。)
luò yáng gǔ chéng zhōu zhī dì, yì wèi zhī zhōu nán. hàn wèi xiàn. yú huàn yuē:" hàn huǒ dé, huǒ jì shuǐ, guāng wǔ qù luò zì shuǐ, ér jiā zhuī yān." yǒu máng shān. dōng běi yǒu méng jīn, běn mèng dì míng, dōu dào suǒ còu, gǔ jīn yǐ wéi jīn, wǔ wáng huì bā bǎi zhū hóu, tóng yú cǐ méng, gù yuē méng jīn. hòu hàn míng dì líng zài xī běi, zhāng dì líng zài dōng nán. hàn píng yīn xiàn chéng zài xiàn běi wǔ shí lǐ. bái shè lǐ zài gù chéng jiàn chūn mén dōng. qí jīn yōng chéng zài gù chéng xī běi jiǎo, wèi míng dì zhù yě.
洛阳(古成周之地,亦谓之周南。汉为县。鱼豢曰:"汉火德,火忌水,光武去洛字水,而加隹焉。"有邙山。东北有盟津,本孟地名,都道所凑,古今以为津,武王会八百诸侯,同於此盟,故曰盟津。后汉明帝陵在西北,章帝陵在东南。汉平阴县城在县北五十里。白社里在故城建春门东。其金墉城在故城西北角,魏明帝筑也。)
sì shuǐ gǔ dōng guó guó, wèi zhèng miè zhī, zhèng wèi zhì yì, zuǒ zhuàn yuē" zhì, yán yì yě". yǒu gù hǔ láo chéng, jí zhōu mù wáng huò hǔ, mìng chù zhī, gù yuē hǔ láo. hàn wèi zhī chéng gāo xiàn. hòu hàn zhì chéng gāo guān. sòng máo dé zǔ shù hǔ láo, hòu wèi zhòu yè gōng wéi, èr bǎi rì fāng pò. qí cè yǒu guǎng wǔ chéng. dōng wèi wǔ dìng zhōng, jiāng lù zi zhāng yòu zēng zhù hǔ láo chéng. hòu wèi xiào wén dì zhì dōng zhōng láng jiàng fǔ yú cǐ chéng zhōng.
汜水(古东虢国,为郑灭之,郑为制邑,左传曰"制,岩邑也"。有故虎牢城,即周穆王获虎,命畜之,故曰虎牢。汉谓之成皋县。后汉置成皋关。宋毛德祖戍虎牢,后魏昼夜攻围,二百日方破。其侧有广武城。东魏武定中,将陆子章又增筑虎牢城。后魏孝文帝置东中郎将府於此城中。)
gào chéng hàn yáng chéng xiàn. yǒu jī shān yǐng shuǐ cè yǐng tái. hàn lún shì xiàn gù chéng zài xī nán. yǒu guǐ gǔ, jí guǐ gǔ xiān shēng suǒ jū, zài jīn xiàn běi. wǔ tài hòu fēng zhōng yuè, gù gǎi yuē gào chéng yān.
告成(汉阳城县。有箕山、颍水、测影台。汉轮氏县故城在西南。有鬼谷,即鬼谷先生所居,在今县北。武太后封中岳,故改曰告成焉。)
dēng fēng hàn chóng gāo xiàn. dà táng yǒng huī zhōng, zhì sōng yáng xiàn, wǔ tài hòu gǎi wéi dēng fēng xiàn. yǒu zhōng yuè sōng gāo shān, qí shén cí hòu wèi yí yú yuè dōng nán shān xià. yǒu shǎo shì shān è lǐng gù guān wǔ dù shuǐ.
登封(汉崇高县。大唐永徽中,置嵩阳县,武太后改为登封县。有中岳嵩高山,其神祠后魏移於岳东南山下。有少室山、崿岭、故关、五渡水。)
gōu shì gǔ huá guó. hàn jiù xiàn. yǒu gōu shì shān xuān yuán bǎn. xiàn xī nán gōng lù jiàn shàng yǒu yuán shù gù, sì zhōu jué jiàn shén xiǎn, sú yún guāng lù jiàn. bǎi gǔ wù zài xiàn dōng běi.
缑氏(古滑国。汉旧县。有缑氏山、轩辕阪。县西南公路涧上有袁术固,四周绝涧甚险,俗云光禄涧。柏谷坞在县东北。)
mì gǔ mì guó, yì gǔ kuài guó. zuǒ zhuàn lǔ xī gōng liù nián wéi xīn mì shì yě. hàn jiù xiàn yě. yǒu wěi shuǐ kuài shuǐ. kuài, gǔ wài fǎn.
密(古密国,亦古郐国。左传鲁僖公六年围新密是也。汉旧县也。有洧水、郐水。郐,古外反。)
wēn sū fèn shēng suǒ fēng, chūn qiū wáng jī nèi zhī yì yě.
温(苏忿生所封,春秋王畿内之邑也。)
yī quē yǒu lù hún shān, yī shuǐ suǒ chū. hàn xīn chéng xiàn yě. lù hún shān zài xī nán.
伊阙(有陆浑山,伊水所出。汉新城县也。陆浑山在西南。)
yī yáng hòu zhōu zhì bīng yú cǐ, bèi qí.
伊阳(后周置兵於此,备齐。)
shòu ān yǒu jiǔ qǔ chéng, suǒ wèi jiǔ hé yě. gāo qí zhì kǒng chéng fáng yǐ bèi zhōu, zài jīn xiàn dōng nán. yòu yǒu hòu hàn bā guān chéng, zài xiàn dōng běi, hán gǔ guān dū wèi suǒ lǐ.
寿安(有九曲城,所谓九河也。高齐置孔城防以备周,在今县东南。又有后汉八关城,在县东北,函谷关都尉所理。)
fú chāng hòu hàn xuān yáng xiàn. gù hán chéng zài jīn xiàn dōng, liú pén zi jiàng guāng wǔ chù. wèi shàng shū pú yè dù jūn jī yōu zhōu cì shǐ dù jūn shù mù bìng zài jīn xiàn běi. xiàn chéng jí wèi zhī yī jīn wù chéng, dōng nán běi sān miàn qiào jué tiān xiǎn, hòu zhōu zhòng bīng yú cǐ yǐ bèi gāo qí. yǒu jīn mén shān, qí zhú kě wèi lǜ guǎn.
福昌(后汉宣阳县。故韩城在今县东,刘盆子降光武处。魏尚书仆射杜君畿、幽州刺史杜君恕墓并在今县北。县城即魏之一金坞城,东南北三面峭绝天险,后周重兵於此以备高齐。有金门山,其竹可为律管。)
yǒng níng yǒu sān xiáo shān, jiǎn shū kū qí zǐ yuē" xiáo yǒu èr líng yān", jí qí suǒ yě, zài jīn xiàn xī běi. yòu yǒu huí xī, jí féng yì bài chù, zài jīn xiàn dōng běi, sú míng huí kēng, zhǎng sì lǐ, kuò èr zhàng, shēn èr zhàng wǔ chǐ. zì hàn yǐ qián, chūn qiū shí, dào jiē yóu cǐ xiàn. lì dào yuán zhù shuǐ jīng yún:" hàn jiàn ān xián, cáo gōng xī tǎo bā hàn, è nán lù zhī xiǎn, gèng kāi běi dào, zì hòu xíng lǚ lǜ duō cóng zhī. fù cè lù yǒu shí míng yún: jìn tài kāng sān nián, hóng nóng tài shǒu liáng liǔ xiū fù jiù lù." kuò dì zhì yún:" àn wén wáng suǒ bì fēng yǔ, jí dōng yuán shān yě, sú yì hào wéi wén wáng shān, yǒu xià hòu gāo mù, běi kě shí lǐ xǔ. qí shān nán lín hé yīn. hàn mò yǐ lái, yí dào gèng yú lǐng cén shān nán, qí shān zài xià hòu mù zhèng nán kě wǔ lǐ." gōng gèng kāi běi dào, jí fù chūn qiū shí lù. hòu zhōu zhī chū, gèng fù nán yí. suí yáng dì dà yè sān nián fèi. wǔ dé chū, yòu tōng cǐ dào, zhēn guān shí sì nián yòu fèi. qí dào xī rù xiàn jiè, yòu dōng fēn wéi èr dào, dōng nán rù fú chāng xiàn jiè, běi dào dōng rù miǎn chí xiàn jiè. yòu yǒu xióng ěr shān, liú pén zi jī jiǎ zhī suǒ, yòu gǔ shuǐ suǒ chū. hòu zhōu zhì huáng lú tóng guǐ yǒng chāng sān chéng yǐ bèi qí yě. lú yīn lú.
永宁(有三崤山,蹇叔哭其子曰"崤有二陵焉",即其所也,在今县西北。又有回溪,即冯异败处,在今县东北,俗名回坑,长四里,阔二丈,深二丈五尺。自汉以前,春秋时,道皆由此县。郦道元注水经云:"汉建安閒,曹公西讨巴汉,恶南路之险,更开北道,自后行旅率多从之。附侧路有石铭云:晋太康三年,弘农太守梁柳修复旧路。"括地志云:"按文王所避风雨,即东垣山也,俗亦号为文王山,有夏后皋墓,北可十里许。其山南临河阴。汉末以来,移道更於岭岑山南,其山在夏后墓正南可五里。"公更开北道,即复春秋时路。后周之初,更复南移。隋炀帝大业三年废。武德初,又通此道,贞观十四年又废。其道西入县界,又东分为二道,东南入福昌县界,北道东入渑池县界。又有熊耳山,刘盆子积甲之所,又穀水所出。后周置黄栌、同轨、永昌三城以备齐也。栌音卢。)
miǎn chí yǒu gǔ dōng xī jù lì èr chéng, jí qín zhāo wáng yǔ zhào huì wén wáng huì chù, gài yún qín zhào jù lì yě. yòu yǒu qiān qiū tíng, jìn pān yuè yú cǐ sàng zi, yǒu jiàn shuǐ yě.
渑池(有古东西俱利二城,即秦昭王与赵惠文王会处,盖云秦赵俱利也。又有千秋亭,晋潘岳於此丧子,有涧水也。)
wáng wū gǔ zhào gōng zhī yì. běi qí zhì huái zhōu. jīn xiàn dōng èr shí lǐ qí zi lǐng, zhōu qí fēn jìng chù. hòu zhōu zhì wáng wū jùn. yǒu wáng wū shān, yǎn shuǐ suǒ chū.
王屋(古召公之邑。北齐置怀州。今县东二十里齐子岭,周齐分境处。后周置王屋郡。有王屋山,沇水所出。)
hé yáng gǔ mèng jīn, hòu yì yuē fù píng jīn. zài qí nán wèi zhī táo hé zhū, wèi shàng shū pú yè dù jūn jī shì chuán chén mò zhī suǒ. qí dì yì zhōu sū fèn shēng zhī yì. fú qiáo jí jìn dāng yáng hóu dù yuán kǎi suǒ lì. hòu wèi zhuāng dì shí, liáng jiāng chén qìng zhī lái fá, kè luò yáng, dù hé shǒu běi zhōng fǔ chéng, jí cǐ. xiào wén tài hé zhōng zhù zhī, qí shén wǔ shǐ pān lè zhèn yú cǐ, yòu shǐ gāo yǒng lè shǒu nán chéng yǐ bèi xī wèi, bìng jīn chéng yě. qí zhōng zhān chéng běn dōng wèi suǒ zhù, réng zhì hé yáng guān. jīn xiàn xī nán shí sān lǐ gǔ zhē mǎ dī, jí hòu wèi ěr zhū róng shā cháo shì qiān sān bǎi yú rén yú cǐ. zhān, tú hàn fǎn.
河阳(古孟津,后亦曰富平津。在其南谓之陶河潴,魏尚书仆射杜君畿试船沉没之所。其地亦周苏忿生之邑。浮桥即晋当阳侯杜元凯所立。后魏庄帝时,梁将陈庆之来伐,克洛阳,渡河守北中府城,即此。孝文太和中筑之,齐神武使潘乐镇於此,又使高永乐守南城以备西魏,并今城也。其中沾城本东魏所筑,仍置河阳关。今县西南十三里古遮马隄,即后魏尔朱荣杀朝士千三百馀人於此。沾,徒旱反。)
xīn ān xiàn dōng běi yī lǐ yǒu hàn gù hán gǔ guān. qí qín guān zài jīn líng bǎo xiàn. hàn wǔ dì yuán dǐng sān nián, lóu chuán jiāng jūn yáng pū shù yǒu dà gōng, chǐ wèi guān wài rén, shàng shū qǐ dōng guān, yǐ jiā cái gěi qí yòng dù, nǎi xǐ yú xīn ān. hòu zhōu gǎi gù hán gǔ guān chéng wèi tōng luò fáng yǐ bèi qí. guō yuán shēng shù zhēng jì yún: xīn ān xiàn, hàn zhī hán gǔ guān yě. jīn yóu wèi zhī xīn guān. xiàng yǔ kēng qín zú yú xīn ān chéng nán, jí sī dì yě. wèi míng dì jǐng chū yuán nián, hé nán yǐn lú yán shàng yán, chéng gāo hán gǔ èr lǐ liù shí bù, yí què hán gǔ guān yú xiáo xià. hóng nóng tài shǒu dù shù yì, yǐ dōng xǐ tóng guān zhe jùn xià, shěng hán gǔ guān, xǐ kuǎi guān lú shì xiàn xià. zhèng shǐ yuán nián, hóng nóng tài shǒu mèng kāng shàng yán, yí hán gǔ guān, gèng hào dà xiáo guān, yòu wèi jīn guān. dì lǐ zhì yún, jīn àn cǐ guān, zhèng shǐ yuán nián fèi yě.
新安(县东北一里有汉故函谷关。其秦关在今灵宝县。汉武帝元鼎三年,楼船将军杨仆数有大功,耻为关外人,上书乞东关,以家财给其用度,乃徙於新安。后周改故函谷关城为通洛防以备齐。郭缘生述征记云:新安县,汉之函谷关也。今犹谓之新关。项羽坑秦卒於新安城南,即斯地也。魏明帝景初元年,河南尹卢延上言,成皋函谷二里六十步,宜卻函谷关於崤下。弘农太守杜恕议,以东徙潼关著郡下,省函谷关,徙蒯关卢氏县下。正始元年,弘农太守孟康上言,移函谷关,更号大崤关,又为金关。地理志云,今按此关,正始元年废也。)
gǒng chūn qiū shí, gǒng guó. zhàn guó shí yǒu dōng xī zhōu, cǐ jí dōng zhōu suǒ jū, hàn wèi xiàn yě. gù xiǎo píng xiàn chéng zài xiàn xī běi. yǒu jīn yuē xiǎo píng. xiàn běi yòu yǒu wǔ shè dù, yī míng wǔ dù jīn.
巩(春秋时,巩国。战国时有东、西周,此即东周所居,汉为县也。故小平县城在县西北。有津曰小平。县北又有五社渡,一名五渡津。)
yǎn shī dì kù suǒ dōu, yì gǔ bó yì yě. shāng yǒu sān bó, chéng tāng jū xī bó, cǐ jí yī yě. zhì pán gēng, yòu zì hé běi xǐ lǐ yú cǐ bó, shāng jiā cóng cǐ ér gǎi guó hào yuē yīn. yǒu shǒu yáng shān, yǒu shī xiāng. zhōu wǔ wáng fá zhòu, huí shī xī róng, suì míng yǎn shī yān. hàn wèi xiàn. jìn dāng yáng hóu dù yuán kǎi mù zài xī běi. tiān bǎo qī zài sì yuè, hé nán yǐn wéi jì zòu yú yǎn shī xiàn dōng shān xià kāi yì lù, tōng xiào yì qiáo, fèi běi pō yì táng lù yě.
偃师(帝喾所都,亦古亳邑也。商有三亳,成汤居西亳,此即一也。至盘庚,又自河北徙理於此亳,商家从此而改国号曰殷。有首阳山,有尸乡。周武王伐纣,回师息戎,遂名偃师焉。汉为县。晋当阳侯杜元凯墓在西北。天宝七载四月,河南尹韦济奏於偃师县东山下开驿路,通孝义桥,废北坡义堂路也。)
lù hún gù mán guó. chǔ zhuāng wáng fá lù hún zhī róng yú cǐ, jí mán róng wèi yī míng ěr. yǒu sān tú shān zài xiàn xī, jí zuǒ zhuàn yún sān tú zhī xiǎn yě. běi qí lì běi jīng zhōu, zài dōng běi gù chéng shì yě.
陆浑(故蛮国。楚庄王伐陆浑之戎於此,即蛮戎为一名耳。有三涂山在县西,即左传云三涂之险也。北齐立北荆州,在东北故城是也。)
yáng dí yǔ suǒ dōu yě. yǒu yǔ shān, yǒu jūn tái. zuǒ zhuàn yún" xià qǐ yǒu jūn tái zhī xiǎng" shì yě. yì chūn qiū zhèng zhī lì yì. yǒu jīng shān, yì hàn yǐng chuān jùn dì. yǒu yáng guān jù.
阳翟(禹所都也。有禹山,有钧台。左传云"夏启有钧台之飨"是也。亦春秋郑之栎邑。有荆山,亦汉颍川郡地。有阳关聚。)
jì yuán zhōu dài fū sū fèn shēng yuán yì, gù chéng zài jīn xiàn xī běi. hàn zhǐ xiàn dì, gù chéng zài jīn xiàn dōng nán. gāo qí jù zhōu, shǐ hú lǜ guāng zhù guān yú cǐ. yǎn shuǐ zì wáng wū shān dǐng yá xià, chéng tíng bù liú, zhì xiàn xī èr lǐ píng dì, qián yuán zhòng fā, míng jì shuǐ, dōng liú jīng wēn xiàn rù hé. shàng shū yún" jì shuǐ rù yú hé, yì wèi xíng, dōng chū yú táo qiū běi" zhì cǐ. àn: hòu hàn jùn guó zhì yuē" yīn wáng mǎng mò hàn, cǐ qú kū hé, jì shuǐ dàn rù hé ér yǐ, bù fù jié liú ér nán". ér shuǐ jīng shì hé dì yǐ hòu suǒ zhuàn, nǎi yún nán guò xíng yáng yáng wǔ fēng qiū yuān jù chéng shì děng xiàn, bìng jīn xiàn dì, yī yī shàng shū yǔ gòng jiù dào, sī bù xiáng zhī shén. lì dào yuán yòu cóng ér zhù zhī, qí suǒ zuǎn xù jí zhù jiě, bìng dà pī miù. yǐ jù yōng zhōu zhī yù xī píng jùn piān.
济源(周大夫苏忿生原邑,故城在今县西北。汉轵县地,故城在今县东南。高齐拒周,使斛律光筑关於此。沇水自王屋山顶崖下,澄停不流,至县西二里平地,潜源重发,名济水,东流经温县入河。尚书云"济水入於河,溢为荥,东出於陶丘北"至此。按:后汉郡国志曰"因王莽末旱,此渠枯涸,济水但入河而已,不复截流而南"。而水经是和帝以后所撰,乃云南过荥阳、阳武、封丘、冤句、乘氏等县,并今县地,一依尚书禹贡旧道,斯不详之甚。郦道元又从而注之,其所纂序及注解,并大纰谬。已具雍州之域西平郡篇。)
yǐng yáng hàn lún shì xiàn dì. hòu wèi gǎi yuē lín wǔ, dà táng fù gǎi zhī.
颍阳(汉轮氏县地。后魏改曰临武,大唐复改之。)
hé yīn sān huáng shān, yì yuē shān áo hào shān, shàng yǒu sān chéng, jí shì liú xiàng xiāng chí chù yě. kāi yuán èr shí sān nián, fēn sì shuǐ xíng zé wǔ zhì sān xiàn dì, yú lún chǎng dōng zhì, yǐ biàn yùn cáo, jí péi shì zhōng yào qīng lì. qí biàn qú zài xiàn nán èr bǎi wǔ shí bù. kūn yuán lù yún:" yì míng làng dàng qú, jīn míng tōng jì qú, shǒu shòu huáng hé." hàn shū yǒu xíng yáng cáo qú, rú chún yuē" jīn lì xī kǒu" shì yě. shuǐ jīng yún:" hé shuǐ yòu dōng guò xíng yáng běi, làng dàng qú chū yān." lì dào yuán zhù yún:" dà yǔ sāi yíng zé, kāi qú yǐ tōng huái sì." hòu hàn shū yún:" chū, píng dì shí, hé biàn jué huài, míng dì yǒng píng zhōng, nǎi lìng wáng jǐng lǐ qú dī." kūn yuán lù yòu yún:" zì sòng wǔ běi zhēng zhī hòu, fù jiē yān sāi. suí yáng dì dà yè yuán nián, gèng lìng kāi dǎo, míng tōng jì qú. xī tōng hé luò, nán dá jiāng huái. yáng dì xún xìng, měi fàn zhōu ér wǎng jiāng dū yān. qí jiāo guǎng jīng yì yáng yuè děng zhōu, yùn cáo shāng lǚ, wǎng lái bù jué." qí biàn kǒu yàn zài xiàn xī èr shí lǐ, yòu míng liáng gōng yàn. suí wén dì kāi huáng qī nián, shǐ liáng ruì zēng zhù hàn gǔ yàn, è hé rù biàn yě. shān áo yīn áo. hào, kǒu jiāo fǎn. làng yīn liáng.
河阴(三皇山,亦曰{山敖}鄗山,上有三城,即是刘项相持处也。开元二十三年,分汜水、荥泽、武陟三县地,於轮场东置,以便运漕,即裴侍中耀卿立。其汴渠在县南二百五十步。坤元录云:"亦名莨荡渠,今名通济渠,首受黄河。"汉书有荥阳漕渠,如淳曰"今砾溪口"是也。水经云:"河水又东过荥阳北,莨荡渠出焉。"郦道元注云:"大禹塞荧泽,开渠以通淮泗。"后汉书云:"初,平帝时,河汴决坏,明帝永平中,乃令王景理渠隄。"坤元录又云:"自宋武北征之后,复皆湮塞。隋炀帝大业元年,更令开导,名通济渠。西通河洛,南达江淮。炀帝巡幸,每泛舟而往江都焉。其交、广、荆、益、扬、越等州,运漕商旅,往来不绝。"其汴口堰在县西二十里,又名梁公堰。隋文帝开皇七年,使梁睿增筑汉古堰,遏河入汴也。{山敖}音敖。鄗,口交反。莨音良。)
hé qīng nán lín huáng hé. zuǒ zhuàn yún jìn yīn, jí cǐ. hàn wèi xiàn. bǎi yá gù chéng zài xiàn xī, jí dōng wèi jiāng hóu jǐng zhù. qí cāng xián hēng zhōng kǎo gōng láng zhōng wáng běn lì zhì yě.
河清(南临黄河。左传云晋阴,即此。汉为县。柏崖故城在县西,即东魏将侯景筑。其仓咸亨中考功郎中王本立置也。)
zhǎng shuǐ hàn lú shì xiàn yě. hòu wèi zhì nán shǎn xiàn. suí yuē zhǎng hún, guó jiā gǎi yān. tǔ miè zài xiàn xī běi èr shí wǔ lǐ, gài gǔ guān zhī sāi yuán, hòu zhōu yǐ wéi zhèn fáng. miè, chǔ bǎn fǎn.
长水(汉卢氏县也。后魏置南陕县。隋曰长浑,国家改焉。土灭在县西北二十五里,盖古关之塞垣,后周以为镇防。灭,楚板反。)
shǎn jùn
陕郡
dōng zhì hé nán fǔ sān bǎi sān shí lǐ. nán zhì hé nán fǔ zhǎng shuǐ xiàn jiè wǔ shí lǐ. xī zhì hóng nóng jùn hú chéng xiàn jiè bā shí lǐ. běi zhì jiàng jùn èr bǎi èr shí lǐ. dōng nán dào hé nán fǔ yǒng níng xiàn jiè jiǔ shí lǐ. xī nán dào hóng nóng jùn bǎi lǐ. xī běi dào hé dōng jùn èr bǎi lǐ. dōng běi dào jiàng jùn èr bǎi èr shí lǐ. qù xī jīng wǔ bǎi wǔ shí lǐ, qù dōng jīng sān bǎi sān shí lǐ. hù sān wàn liù bǎi bā shí, kǒu shí liù wàn bā qiān yī bǎi bā shí.
(东至河南府三百三十里。南至河南府长水县界五十里。西至弘农郡湖城县界八十里。北至绛郡二百二十里。东南到河南府永宁县界九十里。西南到弘农郡百里。西北到河东郡二百里。东北到绛郡二百二十里。去西京五百五十里,去东京三百三十里。户三万六百八十,口十六万八千一百八十。)
shǎn zhōu fán hé běi zhū zhōu xiàn, bìng jì zhōu zhī yù, yú zé jīng hé zhōu zhī yù. jīn lǐ shǎn xiàn. zhōu gōng zhào gōng fēn shǎn zhī suǒ. gōng yáng yún:" zì shǎn yǐ dōng, zhōu gōng zhǔ zhī zì shǎn yǐ xī, zhào gōng zhǔ zhī." chūn qiū guó guó zhī dì, suǒ wèi běi guó yě. guó zhòng guó, jīn píng lù xiàn. zhàn guó shí shǔ hán. qín shǔ sān chuān jùn. hàn shǔ hóng nóng jùn, hòu hàn yīn zhī. hòu wèi zhì shǎn zhōu jí héng nóng jùn. hòu zhōu yòu zhì shǎn zhōu jí xiáo jùn. zhì bīng yú cǐ, bèi qí. suí wén dì shí jùn fèi, yáng dì chū zhōu fèi, yǐ qí dì shǔ hé nán jùn, hòu zhì hóng nóng gōng. dà táng fù wèi shǎn zhōu, wǔ dé yuán nián, shǎn dōng dào héng tái jīn bù láng zhōng cháng sūn cāo zì shǎn zhōu dōng yǐn shuǐ rù chéng, yǐ dài jǐng gěi, bǎi xìng lài zhī. huò wèi shǎn jùn. lǐng xiàn wǔ:
陕州(凡河北诸州县,并冀州之域,馀则荆河州之域。今理陕县。)周公、召公分陕之所。(公羊云:"自陕以东,周公主之;自陕以西,召公主之。")春秋虢国之地,所谓北虢也。(虢仲国,今平陆县。)战国时属韩。秦属三川郡。汉属弘农郡,后汉因之。后魏置陕州及恒农郡。后周又置陕州及崤郡。(置兵於此,备齐。)隋文帝时郡废,炀帝初州废,以其地属河南郡,后置弘农宫。大唐复为陕州,(武德元年,陕东道行台金部郎中长孙操自陕州东引水入城,以代井给,百姓赖之。)或为陕郡。领县五:
shǎn yòu gù guó guó chéng zài jīn xiàn dōng. jīn jùn xī sì shí wǔ lǐ yǒu cáo yáng jiàn, cáo gōng gǎi wéi hǎo yáng. jùn běi dà yáng qiáo, zhēn guān zhōng qiū xíng gōng zào.
陕(又故虢国城在今县东。今郡西四十五里有曹阳涧,曹公改为好阳。郡北大阳桥,贞观中丘行恭造。)
xiá shí xiàn xī yǒu shēn yuán, zuǒ zhuàn yún" shén jiàng yú shēn", jí cǐ. yǒu dǐ zhù shān, dà táng zhēn guān zhōng, tài zōng xún xìng, mìng wèi zhēng lēi míng, jiàn cún.
硖石(县西有莘原,左传云"神降於莘",即此。有底柱山,大唐贞观中,太宗巡幸,命魏徵勒铭,见存。)
píng lù hàn dà yáng xiàn. yǒu fù yán xué. yǒu xián yuán, jí yú ruì zhī rén ràng pàn chù. wú shān, jí qí jì chuí ěr jià yán chē zhī suǒ. diān líng bǎn. líng yīn lìng.
平陆(汉大阳县。有傅岩穴。有闲原,即虞、芮之人让畔处。吴山,即骐骥垂耳驾盐车之所。颠軨阪。軨音令。)
ruì chéng gǔ ruì guó chéng zài qí xī. ruì guó běn zài jīn féng yì jùn féng yì xiàn jiè. lǔ huán sān nián, ruì bó wàn wèi mǔ jiāng shì suǒ zhú, jū yú wèi, jí cǐ. jù zuǒ zhuàn zhù. yì gǔ wèi guó, wèi jìn suǒ miè.
芮城(古芮国城在其西。芮国本在今冯翊郡冯翊县界。鲁桓三年,芮伯万为母姜氏所逐,居於魏,即此。具左传注。亦古魏国,为晋所灭。)
líng bǎo qín táo lín xiàn. hàn hóng nóng xiàn dì. gù qín hán gǔ guān zài xiàn xī nán shí èr lǐ. hàn wǔ qiān yú xīn ān. dà táng yòu zhì táo lín xiàn. kāi yuán mò, qí dì dé tiān bǎo líng fú, yīn gǎi yuán jiān gǎi xiàn. dōng běi yǒu sāng tián tíng, zuǒ zhuàn guó gōng bài róng yú sāng tián, jí cǐ yě.
灵宝(秦桃林县。汉弘农县地。故秦函谷关在县西南十二里。汉武迁於新安。大唐又置桃林县。开元末,其地得天宝灵符,因改元兼改县。东北有桑田亭,左传虢公败戎於桑田,即此也。)
hóng nóng jùn
弘农郡
dōng zhì hé nán fǔ sì bǎi liù shí lǐ. nán zhì nán yáng jùn qī bǎi lǐ. xī zhì huá yīn jùn èr bǎi sān shí lǐ. běi zhì jiàng jùn sān bǎi sì shí lǐ. dōng nán dào lín rǔ jùn wǔ bǎi shí lǐ. xī nán dào shàng luò jùn sì bǎi lǐ. xī běi dào hé dōng jùn yī bǎi qī shí lǐ. dōng běi dào shǎn jùn yī bǎi lǐ. qù xī jīng sì bǎi shí lǐ, qù dōng jīng sì bǎi liù shí wǔ lǐ. hù wàn qī qiān qī bǎi sì shí wǔ, kǒu bā wàn èr qiān jiǔ bǎi shí wǔ.
(东至河南府四百六十里。南至南阳郡七百里。西至华阴郡二百三十里。北至绛郡三百四十里。东南到临汝郡五百十里。西南到上洛郡四百里。西北到河东郡一百七十里。东北到陕郡一百里。去西京四百十里,去东京四百六十五里。户万七千七百四十五,口八万二千九百十五。)
guó zhōu jīn lǐ hóng nóng xiàn. chūn qiū shí guó guó dì. cǐ guó, jīn shǎn jùn píng lù xiàn. dōng guó, zài jīn xíng yáng xiàn. xī guó, zài jīn fú fēng jùn xiàn yě. jìn miè guó, qí dì shǔ jìn. zhàn guó shí shǔ qín wèi èr guó zhī jìng, hòu shǔ sān chuān jùn. hàn wǔ zhì hóng nóng jùn, hòu hàn yīn zhī. wèi gǎi wéi héng nóng. bì xiàn dì huì. jìn fù wèi hóng nóng jùn. hòu wèi zhì xī héng nóng jùn. hòu zhōu fèi zhī. suí yáng dì yòu zhì hóng nóng jùn, gōng dì shí gǎi wéi fèng lín jùn. dà táng wǔ dé yuán nián, gǎi wéi dǐng zhōu. bā nián, fèi dǐng zhōu, zhì guó zhōu, qí hòu huò wèi hóng nóng jùn. lǐng xiàn liù:
虢州(今理弘农县。)春秋时虢国地。(此虢,今陕郡平陆县。东虢,在今荥阳县。西虢,在今扶风郡县也。)晋灭虢,其地属晋。战国时属秦魏二国之境,后属三川郡。汉武置弘农郡,后汉因之。魏改为恒农。(避献帝讳。)晋复为弘农郡。后魏置西恒农郡。后周废之。隋炀帝又置弘农郡,恭帝时改为凤林郡。大唐武德元年,改为鼎州。八年,废鼎州,置虢州,其后或为弘农郡。领县六:
hóng nóng qín táo lín xiàn dì. hàn hóng nóng xiàn huáng juǎn mò zài xiàn xī běi èr shí yú lǐ. pān yuè xī zhēng fù yún:" sù huáng juǎn yǐ jì tóng." cáo gōng gù lěi, yǔ hán suì xiāng jù, yì zài cǐ.
弘农(秦桃林县地。汉弘农县黄卷陌在县西北二十馀里。潘岳西征赋云:"愬黄卷以济潼。"曹公故垒,与韩遂相拒,亦在此。)
hú chéng gù yuē hú, hàn wǔ gèng wéi hú xiàn. yǒu jīng shān, chū měi yù. huáng dì zhù dǐng yú jīng shān, qí xià yuē dǐng hú, jí cǐ yě.
湖城(故曰胡,汉武更为湖县。有荆山,出美玉。黄帝铸鼎於荆山,其下曰鼎湖,即此也。)
lú shì hàn jiù xiàn. yǒu xióng ěr shān, shàng shū yún" dǎo luò zì xióng ěr", jí cǐ shān.
卢氏(汉旧县。有熊耳山,尚书云"导洛自熊耳",即此山。)
yù chéng
玉城
zhū yáng yǒu hú.
朱阳(有湖。)
wén xiāng hàn yǐ hú wén xiāng wèi lì yuán.
阌乡(汉以湖阌乡为戾园。)
lín rǔ jùn
临汝郡
dōng zhì yǐng chuān jùn bǎi bā shí lǐ. nán zhì nán yáng jùn sì bǎi jiǔ shí lǐ. xī zhì hé nán fǔ yī quē xiàn, yòu běi zhì fǔ yī bǎi bā shí lǐ. běi zhì hé nán fǔ dēng fēng xiàn bǎi shí lǐ. dōng nán dào huái ān jùn sì bǎi èr shí lǐ. xī nán dào hóng nóng jùn qī bǎi lǐ. xī běi dào hé nán fǔ yī quē xiàn jiè bā shí lǐ. dōng běi dào hé nán fǔ yáng dí xiàn bǎi qī shí lǐ. qù xī jīng jiǔ bǎi bā shí lǐ, qù dōng jīng yī bǎi wǔ shí lǐ. hù liù wàn sì qiān bā bǎi jiǔ shí, kǒu èr shí qī wàn liù qiān bā bǎi qī shí jiǔ.
(东至颍川郡百八十里。南至南阳郡四百九十里。西至河南府伊阙县,又北至府一百八十里。北至河南府登封县百十里。东南到淮安郡四百二十里。西南到弘农郡七百里。西北到河南府伊阙县界八十里。东北到河南府阳翟县百七十里。去西京九百八十里,去东京一百五十里。户六万四千八百九十,口二十七万六千八百七十九。)
rǔ zhōu jīn lǐ liáng xiàn. zài zhōu wèi wáng jī. chūn qiū shí, róng mán zǐ zhī yì, yì chǔ zhèng èr guó zhī jìng. qī guó shí shǔ hán. qín shǔ sān chuān jùn. hàn shǔ hé nán yǐng chuān èr jùn dì, hòu hàn yīn zhī. wèi jìn shǔ hé nán wǔ yáng èr jùn dì. hòu wèi shǔ rǔ běi jùn. hòu zhōu shǔ nán xiāng chéng jùn. suí chū zhì yī zhōu, yáng dì chū gǎi wéi rǔ zhōu, hòu fèi zhōu, yǐ qí dì fēn shǔ xiāng chéng yǐng chuān èr jùn. dà táng wèi rǔ zhōu, huò wèi lín rǔ jùn. hàn guǎng chéng yuàn zài jīn xiàn xī. lǐng xiàn qī:
汝州(今理梁县。)在周为王畿。春秋时,戎蛮子之邑,亦楚郑二国之境。七国时属韩。秦属三川郡。汉属河南、颍川二郡地,后汉因之。魏晋属河南、舞阳二郡地。后魏属汝北郡。后周属南襄城郡。隋初置伊州,炀帝初改为汝州,后废州,以其地分属襄城、颍川二郡。大唐为汝州,或为临汝郡。(汉广成苑在今县西。)领县七:
liáng hàn jiù xiàn. zhàn guó shí wèi zhī nán liáng, yǐ bié dà liáng shǎo liáng yě. yòu yǒu huò yáng shān, jí zuǒ zhuàn āi gōng sì nián, chǔ wèi yī xī zhī qī ér xí liáng jí huò yě. yǒu mán zhōng jù, jí róng mán zǐ guó, zài jīn xiàn xī nán, sú wèi zhī má chéng. yòu hàn guāng wǔ fēng jī cháng wèi zhōu chéng xiū gōng, gù chéng zài jīn xiàn dōng. yòu yǒu yáng rén jù, gù chéng zài jīn xiàn xī, qín miè dōng zhōu, xǐ qí jūn yú yáng rén jù, jí cǐ dì yě, yòu sūn jiān dà pò dǒng zhuō jūn zhī suǒ. yòu yǒu hàn huò yáng xiàn, yīn shān wéi míng, sú wèi zhī zhāng hóu chéng, yì zài jīn jùn xī nán, yì míng wáng wù chéng, yì míng gāo qí rǔ běi jùn, yǐ bèi zhōu kòu yě.
梁(汉旧县。战国时谓之南梁,以别大梁、少梁也。又有霍阳山,即左传哀公四年,楚为一昔之期而袭梁及霍也。有蛮中聚,即戎蛮子国,在今县西南,俗谓之麻城。又汉光武封姬常为周承休公,故城在今县东。又有阳人聚,故城在今县西,秦灭东周,徙其君於阳人聚,即此地也,又孙坚大破董卓军之所。又有汉霍阳县,因山为名,俗谓之张侯城,亦在今郡西南,亦名王坞城,亦名高齐汝北郡,以备周寇也。)
yè gǔ yīng guó yě. hàn fù chéng xiàn yě. yòu běn chǔ dì, chǔ yè gōng yì yě. yǒu fāng chéng shān, jí qū wán yuē" chǔ guó fāng chéng yǐ wéi chéng" yě. yòu yǒu kūn yáng chéng, zài jīn xiàn běi èr shí wǔ lǐ, jí guāng wǔ pò wáng xún zhī suǒ. yǒu gǔ mù zài dōng, sú yún wáng qiáo mù yě.
叶(古应国也。汉父城县也。又本楚地,楚叶公邑也。有方城山,即屈完曰"楚国方城以为城"也。又有昆阳城,在今县北二十五里,即光武破王寻之所。有古墓在东,俗云王乔墓也。)
lǔ shān hàn lǔ yáng xiàn. jīn yǒu lǔ yáng guān, gǔ rào jiǎo chéng, zài xiàn dōng nán. yǒu hàn chōu xiàn gù chéng. zài jīn xiàn dōng nán. hòu zhōu zhì sān yā zhèn, zài xiàn xī nán shí jiǔ lǐ, yì míng píng gāo chéng, yǐ yù qí. gāo qí zé yú xiàn dōng běi shí qī lǐ zhì lǔ chéng, yǐ yù zhōu.
鲁山(汉鲁阳县。今有鲁阳关,古绕角城,在县东南。有汉犨县故城。在今县东南。后周置三鵶镇,在县西南十九里,亦名平高城,以御齐。高齐则於县东北十七里置鲁城,以御周。)
lóng xīng
龙兴
lín rǔ
临汝
xiāng chéng hàn jiù xiàn. chǔ líng wáng suǒ zhù. yòu yǒu gǔ bù gēng chéng, zài xiàn xī nán. gēng yīn láng.
襄城(汉旧县。楚灵王所筑。又有古不羹城,在县西南。羹音郎。)
jiá chéng hàn jiá xiàn. jiù yuē lóng shān.
郏城(汉郏县。旧曰龙山。)
xíng yáng jùn
荥阳郡
dōng zhì chén liú jùn bǎi sì shí sì lǐ. nán zhì yǐng chuān jùn èr bǎi bā shí lǐ. xī zhì hé nán fǔ èr bǎi qī shí lǐ. běi zhì hé nèi jùn huò jiā xiàn jiè huáng hé zhōng liú jiǔ shí liù lǐ. dōng nán dào chén liú jùn wèi shì xiàn bǎi sān shí èr lǐ. xī nán dào hé nán fǔ mì xiàn bǎi qī lǐ. xī běi dào hé nèi jùn bǎi wǔ shí liù lǐ. dōng běi dào líng chāng jùn èr bǎi bā shí sì lǐ. qù xī jīng yī qiān yī bǎi wǔ lǐ, qù dōng jīng èr bǎi liù shí lǐ. hù qī wàn sì qiān bā bǎi jiǔ, kǒu sì shí sān wàn sì qiān sān bǎi liù.
(东至陈留郡百四十四里。南至颍川郡二百八十里。西至河南府二百七十里。北至河内郡获嘉县界、黄河中流九十六里。东南到陈留郡尉氏县百三十二里。西南到河南府密县百七里。西北到河内郡百五十六里。东北到灵昌郡二百八十四里。去西京一千一百五里,去东京二百六十里。户七万四千八百九,口四十三万四千三百六。)
zhèng zhōu jīn lǐ guǎn chéng xiàn. gǔ gāo xīn shì huǒ zhèng zhù róng zhī xū. zhōu chū, fēng guǎn shū yú cǐ. yòu yuē guó kuài zhī dì. zhèng wǔ gōng yǔ píng wáng dōng qiān, wǔ gōng miè liǎng guó ér qiān dū yān. hòu zhèng wèi hán suǒ miè, hán yòu xǐ dōu zhī, qí dōng jìng shǔ wèi. qín shǔ sān chuān jùn. hàn shǔ hé nán jùn. hòu hàn yīn zhī, fēn zhì xíng yáng jùn. sòng yì rán. hòu wèi wèi dōng héng nóng jùn. dōng wèi zhì guǎng wǔ jùn. hòu zhōu zhì xíng zhōu, hòu gǎi wéi zhèng zhōu. suí zhì guǎn zhōu yáng dì chū, fù wèi zhèng zhōu, xún fèi zhōu, zhì xíng yáng jùn. dà táng yīn zhī. lǐng xiàn qī:
郑州(今理管城县。)古高辛氏火正祝融之墟。周初,封管叔於此。又曰虢郐之地。郑武公与平王东迁,武公灭两国而迁都焉。后郑为韩所灭,韩又徙都之,其东境属魏。秦属三川郡。汉属河南郡。后汉因之,分置荥阳郡。宋亦然。后魏为东恒农郡。东魏置广武郡。后周置荥州,后改为郑州。隋置管州;炀帝初,复为郑州,寻废州,置荥阳郡。大唐因之。领县七:
guǎn chéng gǔ zhōu chū guǎn guó. gù bì chéng zài xiàn nán, zuǒ zhuàn jìn chǔ zhàn chù. pú yè bēi, hòu wèi xiào wén cì lǐ chōng, yīn wéi míng yě. bì, pí bì fǎn.
管城(古周初管国。故邲城在县南,左传晋楚战处。仆射陂,后魏孝文赐李冲,因为名也。邲,毗必反。)
xíng yáng gù guó guó, suǒ wèi dōng guó yě. qín zhì áo cāng. yòu yǒu hóng gōu zài xiàn xī, jí chǔ hàn fēn jìng zhī suǒ. yòu yǒu jīng shuǐ suǒ shuǐ, chǔ hàn zhàn yú jīng suǒ xián shì yě. jīng, gù zhèng yì, zài xiàn dōng, zuǒ zhuàn suǒ wèi jīng chéng tài shū zhě yě.
荥阳(故虢国,所谓东虢也。秦置敖仓。又有鸿沟在县西,即楚汉分境之所。又有京水、索水,楚汉战於京、索閒是也。京,故郑邑,在县东,左传所谓京城太叔者也。)
zhōng mù hàn jiù xiàn. yǒu pǔ tián zé, jīng hé zhōu sǒu yě. zhào xiàn hóu zì gěng xǐ cǐ, yòu zhào xiāng zǐ shí, fú xī yǐ zhōng mù pàn, jí cǐ yě. běi shí èr lǐ yǒu zhōng mù tái, shì wèi guān dù chéng, jí cáo gōng yuán shào xiāng chí zhī suǒ.
中牟(汉旧县。有圃田泽,荆河州薮也。赵献侯自耿徙此,又赵襄子时,佛肸以中牟叛,即此也。北十二里有中牟台,是为官渡城,即曹公、袁绍相持之所。)
xīn zhèng hàn jiù xiàn. chūn qiū shí, zhèng guó zhì hán āi hóu miè zhèng, zì píng yáng xǐ dōu zhī. yǒu qín wěi èr shuǐ, zhù róng zhī xū. huáng dì dū yú yǒu xióng, yì zài cǐ yě. běn kuài guó zhī dì.
新郑(汉旧县。春秋时,郑国至韩哀侯灭郑,自平阳徙都之。有溱洧二水,祝融之墟。黄帝都於有熊,亦在此也。本郐国之地。)
xíng zé yǔ gòng" jì shuǐ yì wèi xíng", jí cǐ. jīn jì shuǐ bù fù rù xíng yě. yǒu áo shān, qí dì xiǎn gù. gù wáng gōng chéng zài jīn xiàn xī běi shí wǔ lǐ, jí zuǒ zhuàn yún jìn wén gōng shèng chǔ hòu," zhì yú héng yōng, zuò wáng gōng yú jiàn tǔ", jīn gù chéng nèi dōng běi yú yǒu jiàn tǔ tái shì yě. àn chūn qiū xī gōng èr shí bā nián sì yuè, jìn hóu bài chǔ shī yú chéng pú, wǔ yuè méng zhū hóu yú jiàn tǔ, gōng cháo yú wáng suǒ. zhù yún:" jiàn tǔ, zhèng dì. wáng zài jiàn tǔ, fēi jīng shī, gù yuē wáng suǒ."
荥泽(禹贡"济水溢为荥",即此。今济水不复入荥也。有敖山,其地险固。故王宫城在今县西北十五里,即左传云晋文公胜楚后,"至於衡雍,作王宫於践土",今故城内东北隅有践土台是也。按春秋僖公二十八年四月,晋侯败楚师於城濮,五月盟诸侯於践土,公朝於王所。注云:"践土,郑地。王在践土,非京师,故曰王所。")
yáng wǔ hàn jiù xiàn. yǒu bó làng shā, dì míng, jí zhāng liáng jī qín huáng zhī suǒ.
阳武(汉旧县。有博浪沙,地名,即张良击秦皇之所。)
yuán wǔ hàn jiù xiàn, gù chéng zài jīn xiàn xī. hàn juǎn xiàn gù chéng zài xiàn dōng.
原武(汉旧县,故城在今县西。汉卷县故城在县东。)
chén liú jùn
陈留郡
dōng zhì suī yáng jùn sān bǎi lǐ. nán zhì rǔ nán jùn wǔ bǎi lǐ. xī zhì xíng yáng jùn bǎi sì shí lǐ. běi zhì líng chāng jùn èr bǎi èr shí lǐ. dōng nán dào suī yáng jùn sān bǎi shí bā lǐ. xī nán dào yǐng chuān jùn èr bǎi sān shí lǐ. xī běi dào líng chāng jùn zuò chéng xiàn jiè bā shí lǐ. dōng běi dào jì yīn jùn èr bǎi sì shí wǔ lǐ. qù xī jīng yī qiān èr bǎi sì shí lǐ, qù dōng jīng sì bǎi lǐ. hù shí yī wàn wǔ qiān wǔ bǎi wǔ shí, kǒu wǔ shí èr wàn jiǔ qiān sān bǎi wǔ shí wǔ.
(东至睢阳郡三百里。南至汝南郡五百里。西至荥阳郡百四十里。北至灵昌郡二百二十里。东南到睢阳郡三百十八里。西南到颍川郡二百三十里。西北到灵昌郡胙城县界八十里。东北到济阴郡二百四十五里。去西京一千二百四十里,去东京四百里。户十一万五千五百五十,口五十二万九千三百五十五。)
biàn zhōu jīn lǐ jùn yí kāi fēng èr xiàn. chūn qiū shí zhèng dì. zhàn guó shí wéi wèi dū. wèi huì wáng zì ān yì xǐ jū dà liáng, jí jīn jùn yí xiàn yě. zhāng yí shuō wèi āi wáng yuē:" wèi dì sì píng, wú míng shān dà chuān zhī xiàn." qín shǔ sān chuān jùn. lì shēng shuō hàn wáng yuē:" chén liú, tiān xià zhī chōng, sì tòng wǔ dá zhī jiāo." hàn zhì chén liú jùn, hòu hàn yīn zhī. jìn gǎi wéi chén liú guó. dōng wèi zhì liáng zhōu jí chén liú kāi fēng èr jùn. běi qí fèi kāi fēng jùn, bìng rù chén liú jùn. hòu zhōu gǎi liáng zhōu wèi biàn zhōu. suí fèi chén liú jùn, yáng dì chū yòu fèi zhōu, fēn qí dì rù xíng yáng liáng yǐng chuān jì yīn děng sì jùn. dà táng fù zhì biàn zhōu, huò wèi chén liú jùn. jīn jùn xī gǔ chéng, zhàn guó shí wèi huì wáng suǒ zhù yě. qín shǐ huáng èr shí sān nián gōng wèi, yǐn hé shuǐ guàn chéng ér bá zhī. yǒu tōng jì qú, suí yáng dì kāi yǐn huáng hé shuǐ, yǐ tōng jiāng huái cáo yùn, jiān yǐn biàn shuǐ, jí làng shui dàng qú yě. làng shui dàng yǔ làng dàng tóng. lǐng xiàn liù:
汴州(今理浚仪、开封二县。)春秋时郑地。战国时为魏都。(魏惠王自安邑徙居大梁,即今浚仪县也。张仪说魏哀王曰:"魏地四平,无名山大川之限。")秦属三川郡。(郦生说汉王曰:"陈留,天下之冲,四通五达之郊。")汉置陈留郡,后汉因之。晋改为陈留国。东魏置梁州及陈留、开封二郡。北齐废开封郡,并入陈留郡。后周改梁州为汴州。隋废陈留郡,炀帝初又废州,分其地入荥阳、梁、颍川、济阴等四郡。大唐复置汴州,或为陈留郡。(今郡西古城,战国时魏惠王所筑也。秦始皇二十三年攻魏,引河水灌城而拔之。有通济渠,隋炀帝开引黄河水,以通江淮漕运,兼引汴水,即浪氵宕渠也。浪氵宕与莨荡同。)领县六:
kāi fēng yǒu péng chí, yì yuē féng zé. gù wèi guó zhī kuāng dì. yí mén, hóu yíng suǒ chǔ.
开封(有蓬池,亦曰逢泽。故卫国之匡地。夷门,侯嬴所处。)
jùn yí hàn kāi fēng xiàn gù chéng zài nán. yǒu cài shuǐ.
浚仪(汉开封县故城在南。有蔡水。)
chén liú yǒu shēn chéng, guó yǔ wèi zhī shēn xū. chén liú běn zhèng yì, hòu wèi chén suǒ bìng, gù yuē chén liú. hàn gāo dì yú cǐ bīng bài, mǔ shí bīng sǐ, hòu zhāo hún zàng, hào zhāo líng hòu. qí chù yuē xiǎo huáng yuán, hàn yì yuē xiǎo huáng xiàn, gù chéng zài jīn xiàn dōng běi. yòu yǒu hàn dōng hūn xiàn gù chéng, yì zài dōng běi, sú yuē zhě wù.
陈留(有莘城,国语谓之莘墟。陈留本郑邑,后为陈所并,故曰陈留。汉高帝於此兵败,母时兵死,后招魂葬,号昭灵后。其处曰小黄园,汉亦曰小黄县,故城在今县东北。又有汉东昏县故城,亦在东北,俗曰者误。)
yōng qiū gǔ qǐ guó. hàn yǔ xiàn gù chéng zài dōng nán. yòu yǒu hàn wài huáng xiàn gù chéng, zài jīn xiàn dōng. chūn qiū shí, qí huán gōng huì zhū hóu yú kuí qiū, jí cǐ. dōng jìn chū, zǔ tì zhèn yú cǐ. wǔ dé zhōng zhì qǐ zhōu yě.
雍丘(古杞国。汉圉县故城在东南。又有汉外黄县故城,在今县东。春秋时,齐桓公会诸侯於葵丘,即此。东晋初,祖逖镇於此。武德中置杞州也。)
fēng qiū gǔ fēng guó yě. hàn jiù xiàn. yǒu huáng chí, wú wáng fū chāi huì zhū hóu zhī suǒ.
封丘(古封国也。汉旧县。有黄池,吴王夫差会诸侯之所。)
wèi shì hàn jiù xiàn.
尉氏(汉旧县。)
suī yáng jùn
睢阳郡
dōng zhì péng chéng jùn xī jiè èr bǎi shí lǐ. nán zhì qiáo jùn yī bǎi sān shí lǐ. xī zhì chén liú jùn sān bǎi lǐ. běi zhì jì yīn jùn bǎi liù shí lǐ. dōng nán dào qiáo jùn cuó xiàn jiè bǎi bā shí lǐ. xī nán dào huái yáng jùn èr bǎi bā shí lǐ. xī běi dào jì yīn jùn bǎi liù shí lǐ. dōng běi dào lǔ jùn sì bǎi shí qī lǐ. qù xī jīng qiān wǔ bǎi sì shí lǐ, qù dōng jīng qī bǎi bā shí lǐ. hù shí èr wàn yī qiān bǎi qī shí, kǒu bā shí yī wàn èr qiān bǎi qī shí.
(东至彭城郡西界二百十里。南至谯郡一百三十里。西至陈留郡三百里。北至济阴郡百六十里。东南到谯郡酂县界百八十里。西南到淮阳郡二百八十里。西北到济阴郡百六十里。东北到鲁郡四百十七里。去西京千五百四十里,去东京七百八十里。户十二万一千百七十,口八十一万二千百七十。)
sòng zhōu jīn lǐ sòng chéng xiàn. gāo xīn shì zi è bó suǒ jū shāng qiū yě. zhōu wǔ wáng kè yīn, yǐ fēng wēi zǐ qǐ, shì wèi sòng guó. zhàn guó shí, qí chǔ wèi sān fēn qí dì. qín zhì dàng jùn. hàn gǎi wéi liáng guó, hòu hàn yīn zhī. jìn yì yuē liáng guó. hòu zhōu zhì liáng zhōu. suí wén dì zhì sòng zhōu, yáng dì chū wèi liáng jùn. dà táng fù wèi sòng zhōu, huò wèi suī yáng jùn. lǐng xiàn shí:
宋州(今理宋城县。)高辛氏子阏伯所居商丘也。周武王克殷,以封微子启,是为宋国。战国时,齐、楚、魏三分其地。秦置砀郡。汉改为梁国,后汉因之。晋亦曰梁国。后周置梁州。隋文帝置宋州,炀帝初为梁郡。大唐复为宋州,或为睢阳郡。领县十:
sòng chéng sòng guó dū cǐ. yǒu mèng zhū zé, yǒu hàn liáng xiào wáng tù yuán píng tái yàn wù chí. hàn suī yáng xiàn zài cǐ. chūn qiū shí yǔn shí wǔ, jiàn cún. liáo dī, jí liáng xiào wáng kāi dào yě. liáo yīn liǎo.
宋城(宋国都此。有孟诸泽,有汉梁孝王兔园、平台、雁鹜池。汉睢阳县在此。春秋时陨石五,见存。漻堤,即梁孝王开道也。漻音蓼。)
xiāng yì chūn qiū shí xiāng niú dì, sòng xiāng gōng suǒ zàng. hàn wèi xiàn yě.
襄邑(春秋时襄牛地,宋襄公所葬。汉为县也。)
chǔ qiū gǔ zhī róng zhōu jǐ shì zhī yì. gài kūn wú zhī hòu, bié zài róng dí zhōng, zhōu shuāi rù jū zhōng guó. jǐ shì, róng jūn xìng yě, hàn yuē jǐ shì xiàn yě.
楚丘(古之戎州己氏之邑。盖昆吾之后,别在戎翟中,周衰入居中国。己氏,戎君姓也,汉曰己氏县也。)
zhè chéng
柘城
yú chéng mèng zhū zé, jí yǔ gòng suǒ wèi míng zhū yě. míng yīn mèng. yòu shùn hòu suǒ fēng zhī yì. yǒu lún chéng, jí shào kāng yì, hàn yú xiàn yě.
虞城(孟诸泽,即禹贡所谓明猪也。明音孟。又舜后所封之邑。有纶城,即少康邑,汉虞县也。)
níng líng gǔ gé bó guó, yì wèi xìn líng jūn yì.
宁陵(古葛伯国,亦魏信陵君邑。)
dān fù gǔ lǔ yì, hàn jiù xiàn yě. yòu hàn xī fáng gù chéng zài jīn xiàn běi.
单父(古鲁邑,汉旧县也。又汉西防故城在今县北。)
gǔ shú hàn jiù xiàn. jí yīn zhī nán bó, tāng suǒ dōu yě.
穀熟(汉旧县。即殷之南亳,汤所都也。)
xià yì qín hàn jiù xiàn.
下邑(秦汉旧县。)
dàng shān hàn má xiāng gù chéng zài xiàn zhī xī běi.
砀山(汉麻乡故城在县之西北。)
qiáo jùn
谯郡
dōng zhì péng chéng jùn wǔ bǎi lǐ. nán zhì rǔ yīn jùn èr bǎi wǔ shí lǐ. xī zhì huái yáng jùn èr bǎi lǐ. běi zhì suī yáng jùn bǎi sì shí lǐ. dōng nán dào rǔ yīn jùn wǔ bǎi jiǔ shí lǐ. xī nán dào huái yáng jùn sān bǎi jiǔ shí lǐ. xī běi dào huái yáng jùn sān bǎi èr shí lǐ. dōng běi dào péng chéng jùn wǔ bǎi lǐ. qù xī jīng yī qiān qī bǎi sì shí lǐ, qù dōng jīng bā bǎi jiǔ shí bā lǐ. hù bā wàn èr qiān sì bǎi liù shí bā, kǒu liù shí wǔ wàn wǔ qiān èr bǎi.
(东至彭城郡五百里。南至汝阴郡二百五十里。西至淮阳郡二百里。北至睢阳郡百四十里。东南到汝阴郡五百九十里。西南到淮阳郡三百九十里。西北到淮阳郡三百二十里。东北到彭城郡五百里。去西京一千七百四十里,去东京八百九十八里。户八万二千四百六十八,口六十五万五千二百。)
bó zhōu jīn lǐ qiáo xiàn. zhōu wǔ wáng fēng shén nóng zhī hòu yú jiāo, jí qí dì yě. qí hòu gǎi wéi qiáo. chūn qiū shí wéi chén guó zhī qiáo yì. zhàn guó shí shǔ sòng. qín shǔ dàng jùn. hàn shǔ pèi jùn. hòu hàn wèi pèi guó, jiān zhì jīng hé zhōu. lǐng jùn liù, lǐ yú cǐ. wèi zhì qiáo jùn, jìn yīn zhī, hòu zhì nán yǎn zhōu. hòu zhōu gǎi wéi bó zhōu, jiān zhì chén liú jùn. suí chū jùn fèi, yáng dì chū zhōu fèi, fù zhì qiáo jùn. dà táng wèi bó zhōu, huò wèi qiáo jùn. lǐng xiàn bā:
亳州(今理谯县。)周武王封神农之后於焦,即其地也。其后改为谯。春秋时为陈国之谯邑。战国时属宋。秦属砀郡。汉属沛郡。后汉为沛国,兼置荆河州。(领郡六,理於此。)魏置谯郡,晋因之,后置南兖州。后周改为亳州,兼置陈留郡。隋初郡废,炀帝初州废,复置谯郡。大唐为亳州,或为谯郡。领县八:
qiáo yǒu wō shuǐ. wèi huáng chū zhōng, wén dì zì qiáo xún wō rù huái. yǒu gǔ jiāo chéng. wō yīn gē.
谯(有涡水。魏黄初中,文帝自谯循涡入淮。有古焦城。涡音戈。)
lín huàn hàn zhì xiàn. yǒu jī shān, jìn jī kāng yīn ér gǎi xìng. yǒu huàn shuǐ. zhì, zhì lì fǎn.
临涣(汉铚县。有嵇山,晋嵇康因而改姓。有涣水。铚,陟栗反。)
yǒng chéng yǒu dàng shān, hàn gāo dì yǐn yú máng dàng shān zé xián, jí cǐ dì. hàn máng xiàn gù chéng zài jīn xiàn běi. yòu yǒu hàn tài qiū xiàn gù chéng zài xī běi.
永城(有砀山,汉高帝隐於芒、砀山泽閒,即此地。汉芒县故城在今县北。又有汉太丘县故城在西北。)
cuó hàn jiù xiàn. yòu yǒu hàn jiàn píng xiàn gù chéng, zài jīn xiàn xī běi, yī míng mǎ tóu chéng. cuó yīn cái hé fǎn.
酂(汉旧县。又有汉建平县故城,在今县西北,一名马头城。酂音才何反。)
zhēn yuán gǔ zhī kǔ xiàn, lǎo zi shēng yú cǐ.
真源(古之苦县,老子生於此。)
lù yì hàn dān xiàn dì.
鹿邑(汉郸县地。)
chéng fù chūn qiū shí chén guó zhī yí yì, zuǒ zhuàn chǔ líng wáng bài yú gān xī, jí cǐ. yǒu féi shuǐ bào xī shuǐ.
城父(春秋时陈国之夷邑,左传楚灵王败於乾谿,即此。有肥水、鲍溪水。)
méng chéng hàn shān sāng xiàn. hòu wèi zhì wō zhōu jí guō yáng xiàn. dōng wèi zhì méng jùn, hòu yuē shān sāng. yòu yǒu hàn chuí huì jù, zài xiàn xī běi.
蒙城(汉山桑县。后魏置涡州及涡阳县。东魏置蒙郡,后曰山桑。又有汉垂惠聚,在县西北。)
jì yīn jùn
济阴郡
dōng zhì lǔ jùn sān bǎi èr shí lǐ. nán zhì suī yáng jùn bǎi liù shí lǐ. xī zhì chén liú jùn èr bǎi lǐ. běi zhì pú yáng jùn bǎi qī shí lǐ. dōng nán dào suī yáng jùn bǎi liù shí lǐ. xī nán dào chén liú jùn èr bǎi sì shí lǐ. xī běi dào líng chāng jùn èr bǎi wǔ lǐ. dōng běi dào jì yáng jùn sì bǎi lǐ. qù xī jīng qiān sì bǎi qī shí lǐ, qù dōng jīng liù bǎi wǔ shí lǐ. hù shí wàn èr qiān èr bǎi jiǔ shí, kǒu liù shí wàn liù qiān èr bǎi wǔ shí.
(东至鲁郡三百二十里。南至睢阳郡百六十里。西至陈留郡二百里。北至濮阳郡百七十里。东南到睢阳郡百六十里。西南到陈留郡二百四十里。西北到灵昌郡二百五里。东北到济阳郡四百里。去西京千四百七十里,去东京六百五十里。户十万二千二百九十,口六十万六千二百五十。)
cáo zhōu jīn lǐ jì yīn xiàn. xī táng yáo suǒ jū, zhōu jiè yǒu yáo zhǒng. zài zhōu wèi cáo guó zhī dì. zhōu wǔ wáng dì shū zhèn duó suǒ fēng yě. xī tāng fá jié, jié bài zǒu sān zhǎn. sān zhǎn, guó míng. tāng yòu fá zhī, fú jué bǎo yù, zài cǐ yě. zhǎn yīn zōng. zhàn guó shí shǔ sòng. qín shǔ dàng jùn. hàn gǎi wéi liáng guó, jǐng dì fēn liáng wèi jì yīn guó, xuān dì gēng míng dìng táo, hòu wèi jì yīn jùn. hòu hàn yīn zhī. jìn wèi jì yáng jùn. hòu wèi zhì pèi jùn jí xī yǎn zhōu. hòu zhōu gǎi xī yǎn wèi cáo zhōu. suí wèi jì yīn jùn. dà táng fù wèi cáo zhōu, huò wèi jì yīn jùn. lǐng xiàn liù:
曹州(今理济阴县。)昔唐尧所居,(州界有尧冢。)在周为曹国之地。(周武王弟叔振铎所封也。昔汤伐桀,桀败走三飐。三飐,国名。汤又伐之,俘厥宝玉,在此也。飐音宗。)战国时属宋。秦属砀郡。汉改为梁国,景帝分梁为济阴国,宣帝更名定陶,后为济阴郡。后汉因之。晋为济阳郡。后魏置沛郡及西兖州。后周改西兖为曹州。隋为济阴郡。大唐复为曹州,或为济阴郡。领县六:
jì yīn gǔ sān zōng tíng zài xiàn dōng běi. yǒu cáo nán shān, yǒu fàn shuǐ jí hàn gāo dì jí wèi zhī dì. fàn yīn fàn, qǔ fàn ài zhī yì. hàn jì yīn jùn chéng, jīn xiàn shì yě. yì hàn dìng táo xiàn yě. zōng yǔ zhǎn tóng. hé zé zài jīn xiàn chéng dōng běi jiǔ shí lǐ, gù dìng táo chéng dōng běi.
济阴(古三鬷亭在县东北。有曹南山,有氾水即汉高帝即位之地。氾音泛,取泛爱之义。汉济阴郡城,今县是也。亦汉定陶县也。鬷与飐同。菏泽在今县城东北九十里,故定陶城东北。)
chéng wǔ hàn jiù xiàn. suí zhì dài zhōu.
成武(汉旧县。隋置戴州。)
yuān jù yǒu qī yuán, zhuāng zhōu wèi lì zhī suǒ. hàn jì yáng xiàn gù chéng, zài jīn xiàn xī nán, hòu hàn guāng wǔ shēng yú cǐ. yǒu gǔ zhǔ zǎo chéng. jù, jù jù fǎn.
冤句(有漆园,庄周为吏之所。汉济阳县故城,在今县西南,后汉光武生於此。有古煮枣城。句,巨俱反。)
kǎo chéng yǒu běi bó, chéng tāng dōu yě. liáng guó yǒu èr bó, nán bó zài gǔ shú, běi bó zài méng, cǐ jí běi bó yě, yì yuē jǐng bó, yì gǔ dài guó yě. yòu yǒu běi gào chéng, zuǒ zhuàn yún" qǔ gào dà dǐng", jí cǐ.
考城(有北亳,成汤都也。梁国有二亳,南亳在穀熟,北亳在蒙,此即北亳也,亦曰景亳,亦古戴国也。又有北郜城,左传云"取郜大鼎",即此。)
nán huá hàn lí hú xiàn dì, tiān bǎo chū gǎi yān.
南华(汉离狐县地,天宝初改焉。)
chéng shì gǔ yuē chéng qiū. hàn jù yáng gù chéng zài jīn xiàn běi. zuǒ zhuàn méng jù dú zhī qiū shì yě.
乘氏(古曰乘丘。汉句阳故城在今县北。左传盟句渎之丘是也。)
yǐng chuān jùn
颍川郡
dōng zhì huái yáng jùn èr bǎi bā shí lǐ. nán zhì rǔ nán jùn sān bǎi èr shí lǐ. xī zhì dōng jīng sān bǎi sān shí lǐ. běi zhì xíng yáng jùn èr bǎi bā shí lǐ. dōng nán dào huái yáng jùn sān bǎi lǐ. xī nán dào lín rǔ jùn bǎi bā shí lǐ. xī běi dào dōng jīng sān bǎi sān shí lǐ. dōng běi dào chén liú jùn èr bǎi sān shí lǐ. qù xī jīng qiān èr bǎi èr shí lǐ, qù dōng jīng sān bǎi sān shí lǐ. hù bā wàn liù qiān sì shí, kǒu wǔ shí èr wàn wǔ qiān yī bǎi wǔ shí.
(东至淮阳郡二百八十里。南至汝南郡三百二十里。西至东京三百三十里。北至荥阳郡二百八十里。东南到淮阳郡三百里。西南到临汝郡百八十里。西北到东京三百三十里。东北到陈留郡二百三十里。去西京千二百二十里,去东京三百三十里。户八万六千四十,口五十二万五千一百五十。)
xǔ zhōu jīn lǐ zhǎng shè xiàn. chūn qiū xǔ guó. qī guó shí, wèi hán wèi èr guó zhī jìng. qín wèi yǐng chuān jùn. hàn gāo dì wèi hán guó, xún fù gù. hòu hàn yīn zhī, xiàn dì zàn dōu zhī. wèi wén dì shòu shàn yú cǐ, jí jìn bìng wèi yǐng chuān jùn. hòu wèi yì tóng wèi yǐng chuān jùn. xī wèi chū dé zhī, hòu rù dōng wèi, xī wèi jiāng wáng sī zhèng zhèn shǒu, dōng wèi jiāng wéi zhī èr bǎi rì, chéng xiàn, jí jīn cháng gě xiàn jiè, gù zhǎng shè chéng yě. gǎi wéi zhèng zhōu. hòu zhōu gǎi yuē xǔ zhōu. suí fù wèi yǐng chuān jùn. dà táng wèi xǔ zhōu, huò wèi yǐng chuān jùn. lǐng xiàn liù:
许州(今理长社县。)春秋许国。七国时,为韩魏二国之境。秦为颍川郡。汉高帝为韩国,寻复故。后汉因之,献帝暂都之。魏文帝受禅於此,及晋并为颍川郡。后魏亦同为颍川郡。西魏初得之,后入东魏,(西魏将王思政镇守,东魏将围之二百日,城陷,即今长葛县界,故长社城也。)改为郑州。后周改曰许州。隋复为颍川郡。大唐为许州,或为颍川郡。领县六:
zhǎng shè hàn jiù xiàn. qí shè zhōng shù bào zhǎng, gù yuē zhǎng shè. yǒu gāo yáng lǐ. jùn chéng xī nán yǒu xún shū gù zhái, xiāng chuán yún jí jiù xī háo lǐ.
长社(汉旧县。其社中树暴长,故曰长社。有高阳里。郡城西南有荀淑故宅,相传云即旧西豪里。)
yān líng hàn jiù xiàn. chūn qiū zhèng bó kè duàn yú yān, jí cǐ yě.
鄢陵(汉旧县。春秋郑伯克段於鄢,即此也。)
cháng gě
长葛
lín yǐng hòu hàn jiù xiàn.
临颍(后汉旧县。)
xǔ chāng hàn xǔ xiàn, xiàn dì dū yú cǐ. wèi wén gǎi yuē xǔ chāng, zài jīn xiàn nán sān shí lǐ xǔ chāng gù chéng shì.
许昌(汉许县,献帝都於此。魏文改曰许昌,在今县南三十里许昌故城是。)
fú gōu hàn xīn jí xiàn gù chéng zài xī. gù gù chéng zài xiàn xī nán, zhōu huí yǒu shuǐ, qí shì shén gù, gù wéi míng.
扶沟(汉新汲县故城在西。故固城在县西南,周回有水,其势甚固,故为名。)
huái yáng jùn
淮阳郡
dōng zhì qiáo jùn èr bǎi lǐ. nán zhì rǔ nán jùn píng yú xiàn èr bǎi wǔ lǐ. xī zhì yǐng chuān jùn èr bǎi bā shí lǐ. běi zhì chén liú jùn yōng qiū xiàn èr bǎi èr shí lǐ. dōng nán dào rǔ yīn jùn èr bǎi lǐ. xī nán dào rǔ nán jùn jiè èr bǎi liù shí lǐ. xī běi dào chén liú jùn sān bǎi èr shí lǐ. dōng běi dào suī yáng jùn èr bǎi bā shí lǐ. qù xī jīng yī qiān wǔ bǎi shí sì lǐ, qù dōng jīng qī bǎi lǐ. hù liù wàn èr qiān qī bǎi shí jiǔ, kǒu sān shí wǔ wàn sì qiān jiǔ bǎi wǔ shí.
(东至谯郡二百里。南至汝南郡平舆县二百五里。西至颍川郡二百八十里。北至陈留郡雍丘县二百二十里。东南到汝阴郡二百里。西南到汝南郡界二百六十里。西北到陈留郡三百二十里。东北到睢阳郡二百八十里。去西京一千五百十四里,去东京七百里。户六万二千七百十九,口三十五万四千九百五十。)
chén zhōu jīn lǐ wǎn qiū xiàn. xī páo xī shì suǒ dōu, yuē tài hào zhī xū. zhōu chū, fēng shùn hòu guī mǎn yú cǐ, yǐ bèi sān kè, wèi chén guó. chǔ miè wèi xiàn, chǔ qǐng xiāng wáng zì yǐng xǐ yú cǐ. zhàn guó shí, wèi chǔ wèi èr guó zhī jìng. qín shǔ yǐng chuān jùn. hàn rǔ nán jùn huái yáng guó zhī dì. hòu hàn yì tóng. jìn wèi rǔ nán jùn liáng guó èr jìng dì, jiān zhì jīng hé zhōu. lǐng jùn guó shí, lǐ yú cǐ. hòu wèi zhì chén jùn, yòu zhì běi yáng zhōu. lǐ yú cǐ. běi qí gǎi běi yáng zhōu wèi xìn zhōu. yǐ bǎi xìng shǒu xìn, bù fù hóu jǐng, gù yuē xìn zhōu. suí zhì chén zhōu, yáng dì chū zhōu fèi, zhì huái yáng jùn. dà táng wèi chén zhōu, huò wèi huái yáng jùn. lǐng xiàn liù:
陈州(今理宛丘县。)昔庖牺氏所都,曰太昊之墟。周初,封舜后妫满於此,以备三恪,为陈国。楚灭为县,楚顷襄王自郢徙於此。战国时,为楚魏二国之境。秦属颍川郡。汉汝南郡、淮阳国之地。后汉亦同。晋为汝南郡、梁国二境地,兼置荆河州。(领郡国十,理於此。)后魏置陈郡,又置北扬州。(理於此。)北齐改北扬州为信州。(以百姓守信,不附侯景,故曰信州。)隋置陈州,炀帝初州废,置淮阳郡。大唐为陈州,或为淮阳郡。领县六:
wǎn qiū zhōu shí chén dōu wǎn qiū. yǒu gǔ gù líng chéng, xiàng yǔ nán zǒu gù líng, jí cǐ yě. hàn huái yáng jùn gù chéng zài jīn xiàn xī nán. yǒu bǎi chǐ yàn dōng mén chí.
宛丘(周时陈都宛丘。有古固陵城,项羽南走固陵,即此也。汉淮阳郡故城在今县西南。有百尺堰、东门池。)
xiàng chéng gǔ xiàng zi guó. hàn xī huá xiàn, hòu yuē xiàng chéng.
项城(古项子国。汉西华县,后曰项城。)
nán dùn jiù zhì nán dùn jùn.
南顿(旧置南顿郡。)
xī huá hàn cháng píng xiàn.
西华(汉长平县。)
tài kāng hàn yáng xià xiàn. yòu yǒu fú lè gù chéng zài běi.
太康(汉阳夏县。又有扶乐故城在北。)
yīn shuǐ
溵水
rǔ yīn jùn
汝阴郡
dōng zhì shòu chūn jùn èr bǎi wǔ shí lǐ. nán zhì yì yáng jùn sān bǎi bā shí wǔ lǐ. xī zhì rǔ nán jùn sì bǎi lǐ. běi zhì qiáo jùn èr bǎi wǔ shí lǐ. dōng nán dào shòu chūn jùn èr bǎi wǔ shí lǐ. xī nán dào rǔ nán jùn bāo xìn xiàn èr bǎi èr shí lǐ. xī běi dào huái yáng jùn sān bǎi lǐ. dōng běi dào péng chéng jùn qí xiàn sì bǎi sì shí lǐ. qù xī jīng yī qiān bā bǎi lǐ, qù dōng jīng jiǔ bǎi jiǔ shí lǐ. hù èr wàn jiǔ qiān sān shí qī, kǒu shí bā wàn jiǔ qiān sì bǎi qī.
(东至寿春郡二百五十里。南至弋阳郡三百八十五里。西至汝南郡四百里。北至谯郡二百五十里。东南到寿春郡二百五十里。西南到汝南郡褒信县二百二十里。西北到淮阳郡三百里。东北到彭城郡蕲县四百四十里。去西京一千八百里,去东京九百九十里。户二万九千三十七,口十八万九千四百七。)
yǐng zhōu jīn lǐ rǔ yīn xiàn. chūn qiū shí hú zǐ guó yě. zhàn guó shí shǔ chǔ. qín wèi yǐng chuān jùn dì. liǎng hàn wèi rǔ nán jùn dì. wèi zhì rǔ yīn jùn, sī mǎ xuān wáng shǐ dèng ài tún tián yú cǐ. hòu fèi. jìn wǔ dì fù zhì rǔ yīn jùn. hòu wèi zhì yǐng chuān jùn. suí fù wèi rǔ yīn jùn. dà táng wèi yǐng zhōu, huò wèi rǔ yīn jùn. lǐng xiàn sì:
颍州(今理汝阴县。)春秋时胡子国也。战国时属楚。秦为颍川郡地。两汉为汝南郡地。魏置汝阴郡,(司马宣王使邓艾屯田於此。)后废。晋武帝复置汝阴郡。后魏置颍川郡。隋复为汝阴郡。大唐为颍州,或为汝阴郡。领县四:
rǔ yīn hàn jiù xiàn. yǒu qǐn qiū. shǐ jì yuē" méng tián fá qǐn", xú guǎng yòu yuē:" gù shǐ, qǐn qiū yě." àn gù shǐ, jīn yì yáng jùn xiàn, yì hàn qǐn qiū dì yě. yòu yǒu hàn xì yáng gù chéng, zài xī běi.
汝阴(汉旧县。有寝丘。史记曰"蒙恬伐寝",徐广又曰:"固始,寝丘也。"按固始,今弋阳郡县,亦汉寝丘地也。又有汉细阳故城,在西北。)
xià cài gǔ cài guó, yòu wú zhōu lái zhī yì yě. zuǒ zhuàn yuē:" cài chéng gōng zì shàng cài qiān yú zhōu lái, wèi zhī xià cài." liáng dà tóng zhōng, yú xiá shí shān zhù chéng jù dōng wèi, jí jīn xiàn chéng yě.
下蔡(古蔡国,又吴州来之邑也。左传曰:"蔡成公自上蔡迁於州来,谓之下蔡。"梁大同中,於硖石山筑城拒东魏,即今县城也。)
yǐng shàng hàn zhì shèn xiàn dì, gù chéng zài jīn xiàn xī běi. yòu yǒu gù gān chéng. liáng zhì xià cài jùn, yǒu guān, wú wèi yǐ lái guān fáng jīn jì zhī suǒ.
颍上(汉置慎县地,故城在今县西北。又有故甘城。梁置下蔡郡,有关,吴魏以来关防津济之所。)
shěn qiū suí zhì shěn zhōu. shén lóng chū, fēn rǔ yīn xiàn zhì cǐ xiàn. wèi wáng líng yù xīng bīng tǎo sī mǎ xuān wáng, xuān wáng jué, zì wǎng xí, líng jù, miàn fù qiū tóu, yīn yuē wǔ qiū, jí cǐ.
沈丘(隋置沈州。神龙初,分汝阴县置此县。魏王凌欲兴兵讨司马宣王,宣王觉,自往袭,凌惧,面缚丘头,因曰武丘,即此。)
rǔ nán jùn
汝南郡
dōng zhì rǔ yīn jùn sì bǎi lǐ. nán zhì yì yáng jùn èr bǎi liù shí lǐ. xī zhì huái ān jùn èr bǎi qī shí lǐ. běi zhì yǐng chuān jùn sān bǎi èr shí lǐ. dōng nán dào yì yáng jùn, huái shuǐ zhōng liú wèi jiè, èr bǎi lǐ. xī nán dào huái ān jùn tóng bǎi xiàn jiè yī bǎi bā shí lǐ. xī běi dào lín rǔ jùn xiāng chéng xiàn èr bǎi bā shí lǐ. dōng běi dào huái yáng jùn èr bǎi bā shí lǐ. qù xī jīng qiān wǔ bǎi sì shí wǔ lǐ, qù dōng jīng liù bǎi qī shí lǐ. hù qī wàn liù qiān sān bǎi liù shí, kǒu sì shí sì wàn liù shí jiǔ.
(东至汝阴郡四百里。南至义阳郡二百六十里。西至淮安郡二百七十里。北至颍川郡三百二十里。东南到弋阳郡,淮水中流为界,二百里。西南到淮安郡桐柏县界一百八十里。西北到临汝郡襄城县二百八十里。东北到淮阳郡二百八十里。去西京千五百四十五里,去东京六百七十里。户七万六千三百六十,口四十四万六十九。)
jīn jīng hé zhōu jīn lǐ rǔ yáng xiàn. chūn qiū shí shěn cài èr guó zhī dì. zhàn guó shí wéi chǔ wèi èr guó zhī jìng. qín shǔ yǐng chuān jùn. hàn gāo dì zhì rǔ nán jùn, hòu hàn yīn zhī. wèi jìn yì yuē rǔ nán jùn. sòng chū yīn zhī, jiān zhì jīng hé zhōu, lǐng jùn shí, lǐ yú cǐ. yǐ wéi zhòng zhèn. cháng zhēn qí shǒu zhī. yuán jiā èr shí liù nián, hòu wèi zhǔ tài wǔ lǜ bīng gōng wéi rǔ nán, tài shǒu chén xiàn shǒu jù sì shí yú rì, wèi rén jī shī yǔ chéng qí, bù bá ér tuì. hòu wèi zhì jīng hé zhōu. lǐ yú cǐ. dōng wèi zhì xíng tái. hòu zhōu zhì zǒng guǎn fǔ, hòu gǎi yuē shū zhōu, xún fù yuē jīng hé zhōu qí hòu gǎi luò zhōu wèi jīng hé zhōu, yǐ cǐ wéi qín zhōu, xún gǎi yuē cài zhōu, hòu zhì rǔ nán jùn. suí chū jùn fèi, yáng dì chū fù zhì rǔ nán jùn. dà táng wèi jīng hé zhōu, huò wèi rǔ nán jùn. jùn chéng jí xuán hù chéng, xíng ruò chuí hù, gù chéng qǔ míng yān. lǐng xiàn shí yī:
今荆河州(今理汝阳县。)春秋时沈、蔡二国之地。战国时为楚、魏二国之境。秦属颍川郡。汉高帝置汝南郡,后汉因之。魏晋亦曰汝南郡。宋初因之,兼置荆河州,(领郡十,理於此。)以为重镇。(常珍奇守之。元嘉二十六年,后魏主太武率兵攻围汝南,太守陈宪守拒四十馀日,魏人积尸与城齐,不拔而退。)后魏置荆河州。(理於此。)东魏置行台。后周置总管府,后改曰舒州,寻复曰荆河州;其后改洛州为荆河州,以此为溱州,寻改曰蔡州,后置汝南郡。隋初郡废,炀帝初复置汝南郡。大唐为荆河州,或为汝南郡。(郡城即悬瓠城,形若垂瓠,故城取名焉。)领县十一:
rǔ yáng hàn běi yí chūn xiàn gù chéng zài jīn xiàn xī nán. yòu hàn píng yú xiàn gù chéng zài jīn xiàn dōng. rǔ shuǐ nán běi yòu yǒu hàn ān chéng xiàn gù chéng, zài dōng nán. yǒu èr lóng xiāng yuè dàn lǐ hóng xì bēi, zài xiàn dōng.
汝阳(汉北宜春县故城在今县西南。又汉平舆县故城在今县东。汝水南北又有汉安城县故城,在东南。有二龙乡、月旦里、鸿郤陂,在县东。)
shàng cài gǔ cài guó, cài shū zhī shǐ fēng dì yě. hàn jiù xiàn.
上蔡(古蔡国,蔡叔之始封地也。汉旧县。)
píng yú gǔ shěn zi guó, jīn shěn tíng shì yě. hàn jiù xiàn.
平舆(古沈子国,今沈亭是也。汉旧县。)
yǎn chéng hàn jiù xiàn. yòu yǒu gǔ shào líng chéng, zài jīn xiàn dōng, jí qí huán gōng méng huì suǒ. yòu yǒu táng xī, sū qín yuē:" hán zhī jiàn jǐ chū táng xī." yòu yǒu hàn dìng líng gù chéng, zài xiàn xī běi. yòu yǒu hàn xī píng xiàn chéng, zài jīn xiàn nán. gǔ zhēng qiāng chéng zài dōng nán.
郾城(汉旧县。又有古邵陵城,在今县东,即齐桓公盟会所。又有堂谿,苏秦曰:"韩之剑戟出堂谿。"又有汉定陵故城,在县西北。又有汉西平县城,在今县南。古征羌城在东南。)
xī píng gǔ bǎi zi guó yě. hàn jiù xiàn.
西平(古柏子国也。汉旧县。)
wú fáng hàn jiù xiàn. gǔ fáng zi guó. hàn ān chéng xiàn gù chéng zài jīn xiàn dōng nán.
吴房(汉旧县。古房子国。汉安城县故城在今县东南。)
lǎng shān yǒu lǎng líng shān. hàn lǎng líng xiàn zài jīn xiàn xī nán. yǒu dào chéng, jí dào guó yě. chūn qiū yún jiāng huáng dào bǎi guó.
朗山(有朗陵山。汉朗陵县在今县西南。有道城,即道国也。春秋云江、黄、道、柏国。)
zhēn yáng hàn zhēn yáng xiàn. yòu hàn xīn yáng xiàn gù chéng zài xī nán. liáng bái gǒu duī shù chéng zài cǐ, hòu wèi jiāng yáo xióng yuē" liáng zhī běi miàn zhòng zhèn" yě.
真阳(汉真阳县。又汉新阳县故城在西南。梁白狗堆戍城在此,后魏将尧雄曰"梁之北面重镇"也。)
xīn xī gǔ xī guó. hàn jiù xiàn yě. yòu yǒu hàn ān yáng xiàn gù chéng, jí chūn qiū shí jiāng guó yě.
新息(古息国。汉旧县也。又有汉安阳县故城,即春秋时江国也。)
bāo xìn hàn yǎn xiàn yě.
褒信(汉郾县也。)
xīn cài gǔ lǚ guó, hòu cài hóu zì xià cài xǐ dōu yú cǐ, gù yuē xīn cài. hàn tóng yáng xiàn gù chéng zài běi. yòu yǒu gé bēi, sú yún hòu hàn fèi zhǎng fáng tóu zhú huà chéng lóng chù, yì hòu hàn gé líng xiàn yě. tóng, zhí lǒng fǎn.
新蔡(古吕国,后蔡侯自下蔡徙都於此,故曰新蔡。汉鮦阳县故城在北。又有葛陂,俗云后汉费长房投竹化成龙处,亦后汉葛陵县也。鮦,直陇反。)
huái ān jùn
淮安郡
dōng zhì rǔ nán jùn èr bǎi qī shí lǐ. nán zhì hàn dōng jùn sì bǎi lǐ. xī zhì nán yáng jùn sān bǎi èr shí lǐ. běi zhì lín rǔ jùn sì bǎi èr shí lǐ. dōng nán dào yì yáng jùn èr bǎi liù shí lǐ. xī nán dào xiāng yáng jùn sān bǎi èr shí lǐ. xī běi dào lín rǔ jùn lǔ shān xiàn sì bǎi sì shí lǐ. dōng běi dào rǔ nán jùn wú fáng xiàn sān bǎi shí jiǔ lǐ. qù xī jīng qiān sì bǎi bā shí lǐ, qù dōng jīng liù bǎi sì shí lǐ. hù sì wàn yī qiān qī bǎi wǔ shí, kǒu shí liù wàn sān qiān sì bǎi jiǔ shí.
(东至汝南郡二百七十里。南至汉东郡四百里。西至南阳郡三百二十里。北至临汝郡四百二十里。东南到义阳郡二百六十里。西南到襄阳郡三百二十里。西北到临汝郡鲁山县四百四十里。东北到汝南郡吴房县三百十九里。去西京千四百八十里,去东京六百四十里。户四万一千七百五十,口十六万三千四百九十。)
táng zhōu jīn lǐ bǐ yáng xiàn. chūn qiū chǔ dì. zhàn guó shí shǔ hán. qín hàn bìng nán yáng jùn dì. hòu hàn yì rán. jìn shǔ nán yáng guó. hòu wèi zhì dōng jīng zhōu. xī wèi gǎi wéi huái zhōu, wéi zhòng zhèn. zhì bīng yǐ bèi dōng wèi. suí gǎi wéi xiǎn zhōu, yáng dì gǎi wéi huái ān jùn. dà táng wèi táng zhōu, huò wèi huái ān jùn. lǐng xiàn qī:
唐州(今理比阳县。)春秋楚地。战国时属韩。秦汉并南阳郡地。后汉亦然。晋属南阳国。后魏置东荆州。西魏改为淮州,为重镇。(置兵以备东魏。)隋改为显州,炀帝改为淮安郡。大唐为唐州,或为淮安郡。领县七:
bǐ yáng hàn jiù xiàn. hòu wèi zhì yīn zhōu jí chéng yáng jùn. fāng chéng shān zì bǐ yáng xiāng bǐ lián bǎi lǐ, hào yuē fāng chéng, yì yuē cháng chéng. mǎ rén bēi zài xiàn běi, gài tián wàn qǐng.
比阳(汉旧县。后魏置殷州及城阳郡。方城山自比阳相比连百里,号曰方城,亦曰长城。马仁陂在县北,溉田万顷。)
cí qiū hòu wèi zhì jiāng xià jùn.
慈丘(后魏置江夏郡。)
fāng chéng hàn dǔ yáng xiàn. xī wèi zhì xiāng yì jùn. yǒu fāng chéng shān, yī míng huáng chéng shān.
方城(汉堵阳县。西魏置襄邑郡。有方城山,一名黄成山。)
hú yáng gǔ zhī liǎo guó. qián hàn hú yáng xiàn, hòu hàn jí yáng xiàn, gù chéng zài jīn xiàn běi, gǔ xiè guó yě. zài jí shuǐ zhī yáng, yǒu táng zǐ shān, yòu yuē xī táng shān, jí hòu hàn gāo fèng yǐn chǔ.
湖阳(古之蓼国。前汉湖阳县,后汉棘阳县,故城在今县北,古谢国也。在棘水之阳,有唐子山,又曰西唐山,即后汉高凤隐处。)
píng shì hàn jiù xiàn.
平氏(汉旧县。)
tóng bǎi yīn shān wéi míng, huái shuǐ suǒ chū. liáng zhì huá zhōu jí shàng chuān jùn. dà mù shān, zǔ tì wèi jīng hé zhōu cì shǐ. cáng jiā shǔ yú cǐ shān.
桐柏(因山为名,淮水所出。梁置华州及上川郡。大木山,祖逖为荆河州刺史。藏家属於此山。)
bì yáng hàn wǔ yīn xiàn gù chéng zài jīn xiàn běi. yǒu mì shuǐ, zài xiàn nán, jí hòu hàn guāng wǔ chū qǐ bīng, pò wáng mǎng jiāng zhēn fù liáng qiū cì zhī chù. mì yīn mì.
泌阳(汉舞阴县故城在今县北。有泌水,在县南,即后汉光武初起兵,破王莽将甄阜、梁丘赐之处。泌音秘。)
nán yáng jùn
南阳郡
dōng zhì huái ān jùn sān bǎi èr shí lǐ. nán zhì xiāng yáng jùn bǎi bā shí lǐ. xī zhì shàng luò jùn liù bǎi sì shí bā lǐ. běi ān lín rǔ jùn sì bǎi jiǔ shí lǐ. dōng nán dào huái ān jùn sì bǎi shí lǐ. xī nán dào wǔ dāng jùn sān bǎi sì shí lǐ. xī běi dào hóng nóng jùn qī bǎi lǐ. dōng běi dào huái ān jùn sì bǎi wǔ shí lǐ. qù xī jīng jiǔ bǎi sān shí lǐ, qù dōng jīng liù bǎi qī shí lǐ. hù sì wàn èr qiān qī bǎi wǔ shí, kǒu shí liù wàn liù bǎi qī shí.
(东至淮安郡三百二十里。南至襄阳郡百八十里。西至上洛郡六百四十八里。北安临汝郡四百九十里。东南到淮安郡四百十里。西南到武当郡三百四十里。西北到弘农郡七百里。东北到淮安郡四百五十里。去西京九百三十里,去东京六百七十里。户四万二千七百五十,口十六万六百七十。)
dèng zhōu jīn lǐ ráng xiàn. běn xià yǔ zhī guó. chūn qiū shí, shēn bó dèng hóu èr guó zhī dì. zhàn guó shǔ hán, hòu méi yú qín, fēng wèi rǎn wèi ráng hóu, xún ér shǔ chǔ. shǐ huáng píng tiān xià, zhì nán yáng jùn, liǎng hàn yīn zhī. jìn wèi nán yáng guó jí shùn yáng yì yáng èr jùn zhī jìng. sòng qí bìng wèi nán yáng jùn. hòu wèi zhì jīng zhōu. xī wèi wéi zhòng zhèn. zhì bīng yǐ bèi qí. suí chū gǎi wéi dèng zhōu yáng dì chū, wèi nán yáng yù yáng èr jùn dì. dà táng wèi dèng zhōu, huò wèi nán yáng jùn. lǐng xiàn qī:
邓州(今理穰县。)本夏禹之国。春秋时,申伯、邓侯二国之地。战国属韩,后没於秦,封魏冉为穰侯,寻而属楚。始皇平天下,置南阳郡,两汉因之。晋为南阳国及顺阳、义阳二郡之境。宋、齐并为南阳郡。后魏置荆州。西魏为重镇。(置兵以备齐。)隋初改为邓州;炀帝初,为南阳、淯阳二郡地。大唐为邓州,或为南阳郡。领县七:
ráng hàn shùn yáng gù chéng zài jīn xiàn xī, yì hòu hàn ráng xiàn dì. hòu wèi mǎ juàn zhèn zài xiàn běi, xiāo qí dà jiàng chén xiǎn dá gōng wéi sì shí yú rì bù xià, bài guī. yì hàn niè yáng xiàn dì. yòu yǒu liù mén yàn qián lú bēi, bìng hàn zhào xìn chén suǒ zuò, gài tián sān wàn qǐng. yòu yǒu hàn zhāo yáng xiàn gù chéng, zài jīn xiàn dōng nán, jīn wèi zhī cháo chéng. niè, nù jié fǎn.
穰(汉顺阳故城在今县西,亦后汉穰县地。后魏马圈镇在县北,萧齐大将陈显达攻围四十馀日不下,败归。亦汉涅阳县地。又有六门堰、钳卢陂,并汉召信臣所作,溉田三万顷。又有汉朝阳县故城,在今县东南,今谓之朝城。涅,怒结反。)
nán yáng gǔ shēn guó. hàn zhì wǎn xiàn. xiàn nán sān shí qī lǐ yǒu xiǎo cháng ān. yòu yǒu hàn dù yǎn xiàn, zài jīn xiàn xī. yòu yǒu hòu hàn yù yáng xiàn gù chéng, zài yù shuǐ zhī yáng.
南阳(古申国。汉置宛县。县南三十七里有小长安。又有汉杜衍县,在今县西。又有后汉淯阳县故城,在淯水之阳。)
xiàng chéng hàn xī è xiàn gù chéng zài jīn xiàn nán. yǒu lǔ yáng guān jí lǔ yáng shān jí jīng shān. hàn zhāng héng mù yì zài xiàn nán, cuī yuàn zuò bēi, jiàn zài. bǎi chóng shān zài xiàn běi, jí shì sān yā zhī dì yī, yòu běi fēn lǐng shān lǐng běi jí sān yā zhī èr yā yě. qí dì sān yā rù lín rǔ jùn lǔ shān xiàn jiè.
向城(汉西鄂县故城在今县南。有鲁阳关及鲁阳山及精山。汉张衡墓亦在县南,崔瑗作碑,见在。百重山在县北,即是三鵶之第一,又北分岭山岭北即三鵶之二鵶也。其第三鵶入临汝郡鲁山县界。)
nèi xiāng yú zhōng jí cǐ dì. běn chǔ zhī xī yì. yǒu dān shuǐ xī shuǐ. jiù zhì xī jùn, jí hàn xī xiàn chǔ zhī bái yǔ yě. yòu yǒu hàn dān shuǐ xiàn gù chéng, zài jīn xiàn xī nán. jiǎn dì zhì yún zhàn guó zhāng yí suǒ yán shāng yú dì, àn jīng zhōu tú zé yún jīn xiàn dōng qī lǐ yú cūn, gài xī suǒ yán shāng yú dì yě.
内乡(於中即此地。本楚之析邑。有丹水、淅水。旧置淅郡,即汉淅县、楚之白羽也。又有汉丹水县故城,在今县西南。检地志云战国张仪所言商於地,按荆州图则云今县东七里於村,盖昔所言商於地也。)
jú tán yǒu jú shuǐ, bàng shuǐ jū rén yǐn cǐ shuǐ, duō shòu yě.
菊潭(有菊水,傍水居人饮此水,多寿也。)
xīn yě hàn jiù xiàn, huò yuē jí yáng xiàn. yǒu fán bēi zài xī nán. yǒu guāng wǔ tái dèng chén zhái.
新野(汉旧县,或曰棘阳县。有樊陂在西南。有光武台、邓晨宅。)
lín tuān hàn guàn jūn xiàn, huò qù bìng suǒ fēng. yǒu tuān shuǐ.
临湍(汉冠军县,霍去病所封。有湍水。)
wǔ dāng jùn
武当郡
dōng zhì nán yáng jùn èr bǎi sì shí lǐ. nán zhì fáng líng jùn èr bǎi liù shí bā lǐ. xī zhì ān kāng jùn qī bǎi lǐ. běi zhì nán yáng jùn nèi xiāng xiàn èr bǎi liù shí lǐ. dōng nán dào xiāng yáng jùn sān bǎi qī shí lǐ. xī nán dào fáng líng jùn sān bǎi liù shí lǐ. xī běi dào shàng luò jùn shàng jīn xiàn shí dān shān jiè sān bǎi sì shí lǐ. dōng běi dào nán yáng jùn sān bǎi sì shí lǐ. qù xī jīng jiǔ bǎi èr shí lǐ, qù dōng jīng jiǔ bǎi shí lǐ. hù jiǔ qiān yī bǎi, kǒu sì wàn liù qiān èr bǎi jiǔ shí.
(东至南阳郡二百四十里。南至房陵郡二百六十八里。西至安康郡七百里。北至南阳郡内乡县二百六十里。东南到襄阳郡三百七十里。西南到房陵郡三百六十里。西北到上洛郡上津县石丹山界三百四十里。东北到南阳郡三百四十里。去西京九百二十里,去东京九百十里。户九千一百,口四万六千二百九十。)
jūn zhōu jīn lǐ wǔ dāng xiàn. zhàn guó shí shǔ hán. qín shǔ nán yáng jùn. hàn wèi nán yáng hàn zhōng èr jùn dì. hòu hàn yīn zhī. wèi shǔ nán xiāng jùn. jìn sòng bìng shǔ shùn yáng jùn, hòu zhì wǔ dāng jùn. qí yú cǐ qiáo lì shǐ píng jùn, xún gǎi wéi qí xìng jùn. liáng zhì xìng zhōu. hòu zhōu gǎi wéi fēng zhōu. suí chū jùn fèi, gǎi wéi jūn zhōu yáng dì chū zhōu fèi, gǎi wéi xī yáng jùn. jīn jùn chéng jí hòu hàn yán cén zhù, jù zhī. dà táng wèi jūn zhōu, huò wèi wǔ dāng jùn. lǐng xiàn sān:
均州(今理武当县。)战国时属韩。秦属南阳郡。汉为南阳、汉中二郡地。后汉因之。魏属南乡郡。晋、宋并属顺阳郡,后置武当郡。齐於此侨立始平郡,寻改为齐兴郡。梁置兴州。后周改为丰州。隋初郡废,改为均州;炀帝初州废,改为淅阳郡。(今郡城即后汉延岑筑,据之。)大唐为均州,或为武当郡。领县三:
wǔ dāng hàn jiù xiàn. yǒu gǔ sāi chéng zài xiàn běi, zhàn guó shí, chǔ zhù yǐ bèi qín. suǒ jù zhī shān, gāo jùn xiǎn qiào, jīn míng dà sāi shān. yǒu wǔ dāng shān.
武当(汉旧县。有古塞城在县北,战国时,楚筑以备秦。所据之山,高峻险峭,今名大塞山。有武当山。)
yún xiāng hàn yáng xiàn yě. gǔ méi guó dì. chūn qiū shí, chǔ pān chóng fá méi, zhì yú yáng xué, jí cǐ yě. xī jìn gǎi wéi yún xiāng. yún yīn yún.
郧乡(汉钖县也。古穈国地。春秋时,楚潘崇伐穈,至於钖穴,即此也。西晋改为郧乡。郧音云。)
fēng lì hàn cháng lì xiàn dì.
丰利(汉长利县地。)
xiāng yáng jùn
襄阳郡
dōng zhì hàn dōng jùn sān bǎi wǔ shí lǐ. nán zhì jiāng líng jùn sì bǎi qī shí lǐ. xī zhì fáng líng jùn sì bǎi jiǔ shí lǐ. běi zhì nán yáng jùn yī bǎi bā shí lǐ. dōng nán dào fù shuǐ jùn sān bǎi shí liù lǐ. xī nán dào yí líng jùn wǔ bǎi qī shí lǐ. xī běi dào wǔ dāng jùn sān bǎi qī shí lǐ. dōng běi dào huái ān jùn sān bǎi èr shí lǐ. qù xī jīng qiān yī bǎi bā shí lǐ, qù dōng jīng bā bǎi wǔ shí lǐ. hù sì wàn liù qiān wǔ shí liù, kǒu èr shí sān wàn yī qiān sì bǎi.
(东至汉东郡三百五十里。南至江陵郡四百七十里。西至房陵郡四百九十里。北至南阳郡一百八十里。东南到富水郡三百十六里。西南到夷陵郡五百七十里。西北到武当郡三百七十里。东北到淮安郡三百二十里。去西京千一百八十里,去东京八百五十里。户四万六千五十六,口二十三万一千四百。)
xiāng zhōu jīn lǐ xiāng yáng ān yǎng èr xiàn. yǔ gòng jīng hé zhōu zhī nán jìng. nán zhāng yī xiàn zé jīng zhōu zhī yù, yú bìng jīng hé zhōu zhī yù. chūn qiū yǐ lái chǔ dì. qín nán jùn zhī běi jiè. èr hàn shǔ nán jùn nán yáng èr jùn dì. zhì xiàn dì shí, wèi wǔ shǐ zhì xiāng yáng jùn, yì wéi zhòng zhèn. shǔ jiāng guān yǔ gōng méi yú jìn děng qī jūn, bīng shì shén shèng. xú huǎng tún shǒu, bù xià. cáo gōng wèi huǎng yuē:" quán xiāng yáng, zi zhī gōng yě." hòu sūn quán shuài bīng xiàng xī, shí cáo rén zhèn zhī, sī mǎ xuān wáng yán yú wèi wén wáng yuē:" xiāng yáng, shuǐ lù zhī chōng, yù kòu yào dì, bù kě shī yě." jìn chū yīn zhī, jiān zhì jīng hé zhōu. lǐ yú cǐ. píng wú hòu lǐ jiāng líng. dōng jìn qiáo zhì yōng zhōu. shí yǐ yōng zhōu jì méi, liú rén jù cǐ, wèi gāi zhū xù jiē zhèn yān. sòng wén dì gē jīng zhōu zhì yōng zhōu. lǐng jùn shí qī, lǐ yú cǐ. xiāng yáng qù jiāng líng bù dào wǔ bǎi, shì tóng chún chǐ, wú xiāng yáng zé jiāng líng shòu dí. zì dōng jìn yǔ yì wèi jīng zhōu cì shǐ, jiāng móu běi fá, suì zhèn xiāng yáng. tián tǔ féi liáng, sāng zǐ biàn yě, cháng wèi dà zhèn. běi jiē wǎn luò, kuà duì chǔ miǎn, wèi yān yǐng běi mén, bù lǐng mán zuǒ. qí liáng bìng yīn zhī, yì wéi zhòng zhèn. hòu liáng xiāo xiāo fù yōng yú xī wèi, ér dōu yú cǐ. xī wèi gǎi yuē xiāng zhōu. suí fù wèi xiāng yáng jùn. dà táng yīn zhī. lǐng xiàn qī:
襄州(今理襄阳、安养二县。)禹贡荆河州之南境。(南漳一县则荆州之域,馀并荆河州之域。)春秋以来楚地。秦南郡之北界。二汉属南郡、南阳二郡地。至献帝时,魏武始置襄阳郡,亦为重镇。(蜀将关羽攻没于禁等七军,兵势甚盛。徐晃屯守,不下。曹公谓晃曰:"全襄阳,子之功也。"后孙权帅兵向西,时曹仁镇之,司马宣王言於魏文王曰:"襄阳,水陆之冲,御寇要地,不可失也。")晋初因之,兼置荆河州。(理於此。平吴后理江陵。)东晋侨置雍州。(时以雍州既没,流人聚此,魏该、朱序皆镇焉。)宋文帝割荆州置雍州。(领郡十七,理於此。)襄阳去江陵步道五百,势同唇齿,无襄阳则江陵受敌。自东晋庾翼为荆州刺史,将谋北伐,遂镇襄阳。田土肥良,桑梓遍野,常为大镇。北接宛、洛,跨对楚、沔,为鄢郢北门,部领蛮左。齐、梁并因之,亦为重镇。后梁萧虓附庸於西魏,而都於此。西魏改曰襄州。隋复为襄阳郡。大唐因之。领县七:
xiāng yáng hàn zhōng lú xiàn yě. gài háo yuè rén xǐ yú cǐ, zài xiāng shuǐ zhī yáng. yòu yǒu hàn shuǐ jí xiàn shān. yòu yǒu mǎ ān shān, xī jìn liú hóng shān jiǎn jiǔ rì yàn chù.
襄阳(汉中庐县也。盖貉越人徙於此,在襄水之阳。又有汉水及岘山。又有马鞍山,昔晋刘弘、山简九日宴处。)
lín hàn hàn fán xiàn yě. xī wèi zhì hé nán jùn. yǒu gǔ fán chéng jí wǎn shuǐ. yòu yǒu yōu chéng, yōu yīn yōu, jí gǔ yōu zi guó yě. xiāo qí míng dì jiàn wǔ zhōng, jiāng cáo hǔ zhèn shǒu, hòu wèi zhǔ xiào wén dì lǜ bīng shí wàn gōng wéi fán chéng, bù xià. jiù míng ān yǎng, tiān bǎo zhōng gǎi yān.
临汉(汉樊县也。西魏置河南郡。有古樊城及宛水。又有鄾城,鄾音忧,即古鄾子国也。萧齐明帝建武中,将曹虎镇守,后魏主孝文帝率兵十万攻围樊城,不下。旧名安养,天宝中改焉。)
gǔ chéng chūn qiū shí gǔ guó yě. yǒu yīn xiàn chéng, yì zài cǐ. yòu yǒu hàn gù cuó chéng, zài xiàn dōng běi, hàn zhī cuó xiàn yě, xiāo hé suǒ fēng. shuō wén yún: cuó yīn zàn, cuó xiàn zài nán yáng. cuó fù, zài hé fǎn, xiàn zài pèi jùn. àn bān gù sì shuǐ tíng gāo zǔ bēi yún:" wén chāng sì yǒu, hàn yǒu xiāo hé. xù gōng dì yī, shòu fēng yú cuó fù." yòu jiāng tǒng cú huái fù yún:" lì cuó fù chéng ér yǐ xuān, shí xiāo gōng zhī gù guó." wèi hé fēng pèi jùn zhī cuó fù míng yǐ. jìn dài dài guī biàn zì yǔ yáo chá xùn zuǎn, bàng jiāng zhòng shuō, jù yīn cǐ lùn, guī jí duàn yún, hé fēng pèi zhī cuó fù, fū rén fēng nán yáng zhī cuó. chén zàn jí wén yǐng děng zhù, jiē jù mào líng shū, xiāo hé suǒ fēng zài nán yáng. àn: mào líng shū zài wǔ dì bēng rì, qù hé bù yuǎn, zhǐ shì wèi qīn. qiě dì lǐ zhì yǐ cuó wèi hóu guó, cuó fù zé bù yán. yòu hé běn chuán:" zi lù hōng, wú zi. gāo hòu fēng hé fū rén tóng wèi cuó hóu, xiǎo zi yán wèi zhù yáng hóu. xiào wén yuán nián, bà tóng, gèng fēng yán wèi cuó hóu." xún zhù yáng jù cuó sān shí yú lǐ, ruò wéi fū rén fēng cuó, zé xiǎo zi yán dú jì qí mǔ hū, wèi bù rán yě. bào zhì nán yōng zhōu jì yún:" chéng nèi jiàn yǒu xiāo xiàng guó miào, xiāng chuán wèi wèi chéng huáng shén." yuǎn jìn ér tuī, mào líng shū yì kě yī yǐ.
穀城(春秋时穀国也。有阴县城,亦在此。又有汉故酂城,在县东北,汉之酂县也,萧何所封。说文云:酂音赞,酂县在南阳。虘阝,在何反,县在沛郡。按班固泗水亭高祖碑云:"文昌四友,汉有萧何。序功第一,受封於虘阝。"又江统徂淮赋云:"戾虘阝城而倚轩,寔萧公之故国。"谓何封沛郡之虘阝明矣。近代戴规辩字与姚察训纂,傍将众说,俱因此论,规即断云,何封沛之虘阝,夫人封南阳之酂。臣瓒及文颖等注,皆据茂陵书,萧何所封在南阳。按:茂陵书在武帝崩日,去何不远,指事为亲。且地理志以酂为侯国,虘阝则不言。又何本传:"子禄薨,无子。高后封何夫人同为酂侯,小子延为筑阳侯。孝文元年,罢同,更封延为酂侯。"寻筑阳距酂三十馀里,若唯夫人封酂,则小子延独继其母乎,谓不然也。鲍至南雍州记云:"城内见有萧相国庙,相传谓为城隍神。"远近而推,茂陵书亦可依矣。)
yí chéng chǔ zhī yān dōu wèi zhī yǐng. yǒu mán shuǐ. hàn lí qiū chéng zài xiàn běi. yòu hàn yí chéng xiàn, zài jīn xiàn nán, qí dì chū měi jiǔ. jiù míng lǜ dào, tiān bǎo zhōng gǎi yān.
宜城(楚之鄢都谓之郢。有蛮水。汉黎丘城在县北。又汉宜城县,在今县南,其地出美酒。旧名率道,天宝中改焉。)
yì qīng chūn qiū lú róng guó. qín shān dōu xiàn gù chéng, zài jīn xiàn zhī dōng nán.
义清(春秋庐戎国。秦山都县故城,在今县之东南。)
lè xiāng chūn qiū ruò guó zhī dì. yǒu ruò xiāng ruò shuǐ. zhōng chéng shān zài xiàn xī nán, shān yǒu chéng lěi, jí jùn xiǎn.
乐乡(春秋若国之地。有若乡、若水。中城山在县西南,山有城垒,极峻险。)
nán zhāng hàn lín jǔ xiàn. yǒu jīng shān, yǔ gòng yuē" jīng jí héng yáng wéi jīng zhōu", jí cǐ shān, biàn hé dé yù zhī chù. yǒu dì míng zhā zhōng, wú zhū rán tún chù.
南漳(汉临沮县。有荆山,禹贡曰"荆及衡阳惟荆州",即此山,卞和得玉之处。有地名柤中,吴朱然屯处。)
hàn dōng jùn
汉东郡
dōng zhì ān lù jùn yī bǎi wǔ shí lǐ. nán zhì fù shuǐ jùn sì bǎi liù shí lǐ. xī zhì xiāng yáng jùn yī bǎi wǔ shí lǐ. běi zhì huái ān jùn sì bǎi lǐ. dōng nán dào ān lù jùn yī bǎi wǔ shí lǐ. xī nán dào fù shuǐ jùn sì bǎi liù shí lǐ. xī běi dào huái ān jùn sì bǎi sān shí lǐ. dōng běi dào yì yáng jùn èr bǎi sì shí lǐ. qù xī jīng yī qiān sì bǎi lǐ, qù dōng jīng yī qiān bā shí lǐ. hù èr wàn èr qiān qī bǎi wǔ shí, kǒu shí wàn sān qiān qī bǎi shí.
(东至安陆郡一百五十里。南至富水郡四百六十里。西至襄阳郡一百五十里。北至淮安郡四百里。东南到安陆郡一百五十里。西南到富水郡四百六十里。西北到淮安郡四百三十里。东北到义阳郡二百四十里。去西京一千四百里,去东京一千八十里。户二万二千七百五十,口十万三千七百十。)
suí zhōu guāng huà jùn zài jīn jùn dōng nán sān shí yú lǐ, zé jīng zhōu zhī yù, yú zé jīng hé zhōu zhī yù, jīn lǐ suí xiàn. chūn qiū suí hóu zhī guó. zuǒ zhuàn yuē:" hàn dōng zhī guó, suí wèi dà." qí hòu shǔ hán. qín èr hàn bìng shǔ nán yáng jùn. jìn shǔ yì yáng jùn, hòu fēn zhì suí jùn. sòng qí yīn zhī. xī wèi zhì bīng zhōu, hòu gǎi yuē suí zhōu. suí fēn qí dì, zhì hàn dōng chōng líng èr jùn. dà táng bìng wèi suí zhōu, huò wèi hàn dōng jùn. lǐng xiàn sì:
随州(光化郡在今郡东南三十馀里,则荆州之域,馀则荆河州之域,今理随县。)春秋随侯之国。左传曰:"汉东之国,随为大。"其后属韩。秦、二汉并属南阳郡。晋属义阳郡,后分置随郡。宋齐因之。西魏置并州,后改曰随州。隋分其地,置汉东、舂陵二郡。大唐并为随州,或为汉东郡。领县四:
suí hàn jiù xiàn. hòu hàn chū, píng lín bīng qǐ, zài xiàn dōng běi, dì míng yě. liáng zhì qǔ yáng jùn. dōng běi yǒu sān zhōng shān.
随(汉旧县。后汉初,平林兵起,在县东北,地名也。梁置曲阳郡。东北有三锺山。)
zǎo yáng hòu hàn cài yáng xiàn. guāng wǔ jiù zhái zài jīn xiàn nán èr lǐ, yǒu bái shuǐ yān. yòu yǒu hàn chōng líng gù chéng, zài jīn xiàn dōng. hàn yuán dì shí, zì líng líng líng dào xiàn xǐ yú cǐ, jí zhāng héng suǒ wèi lóng fēi bái shuǐ. hòu wèi zhì nán jīng zhōu. suí zhì chōng líng jùn. yòu yǒu hàn xiāng xiāng gù chéng, zài dōng běi. liáng xià zhà shù zài xiàn dōng nán bǎi yǒu yú lǐ. hòu wèi xuān wǔ zhèng guāng chū nán fá, pò zhī, zhì zhèn. liáng yòu pò zhèn zhì jùn. zhà, cè jià fǎn.
枣阳(后汉蔡阳县。光武旧宅在今县南二里,有白水焉。又有汉舂陵故城,在今县东。汉元帝时,自零陵泠道县徙於此,即张衡所谓龙飞白水。后魏置南荆州。隋置舂陵郡。又有汉襄乡故城,在东北。梁下溠戍在县东南百有馀里。后魏宣武正光初南伐,破之,置镇。梁又破镇置郡。溠,侧驾反。)
táng chéng hòu wèi yuē jué xī, zhì yì yáng jùn, hòu yuē sì zhōu, huò yuē táng zhōu.
唐城(后魏曰厥西,置义阳郡,后曰肆州,或曰唐州。)
guāng huà zì hàn zhì sòng wèi suí xiàn dì. xiāo qí wèi ān huà xiàn, xī wèi wén dì gǎi yān.
光化(自汉至宋为随县地。萧齐为安化县,西魏文帝改焉。)
fēng sú
风俗
jīng hé zhī jiān, sì fāng fú còu, gù zhōu rén shàn jiǎ, qū lì ér xiān sè. hán guó fēn yě, yì yǒu xiǎn zǔ. sū qín wèi hán xuān wáng yuē" hán běi yǒu gǒng chéng gāo zhī gù, xī yǒu xuān yáng shāng bǎn zhī sāi, dōng yǒu yuàn ráng wěi shuǐ, nán yǒu xíng shān" yě. gǒng chéng gāo, zé jīn gǒng xiàn sì shuǐ yě. yí yáng shāng bǎn jí jīn fú chāng shān jí shāng shān yě. yuàn ráng, jīn nán yáng jiè. xíng shān, jīn mì xiàn shān. zì dōng hàn wèi jìn zhái yú luò yáng, yǒng jiā yǐ hòu, zhàn zhēng bù xī. yuán wèi xǐ jū, cái guò sān jì. zì xī jìn yǒng jiā wǔ nián, liú yào xiàn luò yáng, zhí huái dì, zhì hòu wèi tài hé shí jiǔ nián, jīng bǎi bā shí qī nián qiān dū. zhì yǒng xī sān nián, yòu jīng sān shí jiǔ nián, fēn wéi dōng xī wèi yǐ. dǎi hū èr wèi, yuán jí qí zhōu hé luò rǔ yǐng, dié wèi gōng shǒu. fū tǔ zhōng, fēng yǔ suǒ jiāo, yí hū jiàn dū lì shè, jūn tiān xià zhī cáo shū, biàn wàn guó zhī xiǎng xiàn. bù shì ài hài, wù xiū dé xíng, zé bo dài zhī qī kě yán jiǔ yě.
荆河之间,四方辐辏,故周人善贾,趋利而纤啬。韩国分野,亦有险阻。(苏秦谓韩宣王曰"韩北有巩、成皋之固,西有宣阳、商阪之塞,东有苑、穰、洧水,南有陉山"也。巩、成皋,则今巩县、汜水也。宜阳、商阪即今福昌山及商山也。苑、穰,今南阳界。陉山,今密县山。)自东汉、魏、晋宅於洛阳,永嘉以后,战争不息。元魏徙居,才过三纪。(自西晋永嘉五年,刘曜陷洛阳,执怀帝,至后魏太和十九年,经百八十七年迁都。至永熙三年,又经三十九年,分为东、西魏矣。)逮乎二魏,爰及齐、周、河、洛、汝、颍,迭为攻守。夫土中,风雨所交,宜乎建都立社,均天下之漕输,便万国之享献。不恃隘害,务修德刑,则卜代之期可延久也。