strong lǐ jiǔ shí kāi yuán lǐ zuǎn lèi èr shí wǔ jiā lǐ jiǔ strong
禮九十 開元禮纂類二十五 嘉禮九
cháo jí shǐ yú shàng shū shěng lǐ jiàn bìng cí
朝集使於尚書省禮見(並辭)
qí rì, fèng lǐ láng xiān bù bǎn wèi yú shàng shū shěng dōu táng zhī qián, jīng guān jiǔ pǐn yǐ shàng wèi zài dōng, měi děng yì wèi, cháo jí shǐ wèi zài xī, yì rú zhī, jiē yǐ běi wèi shàng. jīng guān jí cháo jí shǐ jù cháng fú. yè zhě jiàng gōng fú, xiān yǐn jīng guān rù jiù wèi, yòu yè zhě yǐn zhū fāng cháo jí shǐ děng rù jiù wèi. fèng lǐ lì yú cháo jí shǐ zhī běi, chà tuì, zàn zhě péi qí hòu. jīng guān jí cháo jí shǐ xù lì qì, fèng lǐ yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, cháo jí shǐ děng jù zài bài, jīng guān děng qūn xún yī bì zài bài qì, jīng guān děng jù dá bài, cháo jí shǐ děng qūn xún yī bì. zài bài qì, yè zhě zàn chēng" lǐ bì". qún guān děng gè yǐ cì tuì, cháo jí shǐ yì tuì. qí lǐ cí yì rú zhī.
其日,奉禮郎先布版位於尚書省都堂之前,京官九品以上位在東,每等異位,朝集使位在西,亦如之,皆以北為上。京官及朝集使俱常服。謁者絳公服,先引京官入就位,又謁者引諸方朝集使等入就位。奉禮立於朝集使之北,差退,贊者陪其後。京官及朝集使序立訖,奉禮曰:"再拜。"贊者承傳,朝集使等俱再拜,京官等逡巡揖避;再拜訖,京官等俱答拜,朝集使等逡巡揖避。再拜訖,謁者贊稱"禮畢"。群官等各以次退,朝集使亦退。其禮辭亦如之。
rèn guān chū shàng zhū zhōu shàng zuǒ fù
任官初上(諸州上佐附)
yīng cè mìng zhī guān shòu cè qì, cháo fú chéng hé, bèi yí, míng náo chuī, yì tài miào nán mén, zhì xià chē suǒ, náo chuī zhǐ. shòu cè zhě jiàng hé, yè zhě yǐn rù, lì yú miào tíng, běi miàn xī shàng. lì dìng, zài bài qì, yòu zài bài cí, yè zhě yǐn chū, chéng hé míng náo ér hái. ruò xiān shòu zhì shū zhě, fā dì, bèi yí zhàng yì tài miào rú shàng yí.
應冊命之官受冊訖,朝服乘輅,備儀,鳴鐃吹,詣太廟南門,至下車所,鐃吹止。受冊者降輅,謁者引入,立於廟庭,北面西上。立定,再拜訖,又再拜辭,謁者引出,乘輅鳴鐃而還。(若先受制書者,發第,備儀仗詣太廟如上儀。)
suì yì běn sī. jiāng zhì, bēi guān xiān dào, jù gōng fú qí yú bié xí suǒ. chū shàng zhě zhì, jiàng hé, zàn lǐ zhě yǐn rù, tíng yú hòu táng, gǎi zhe gōng fú. yí zhàng chén tīng shì zhī qián. zàn lǐ zhě yǐn bēi guān jù lì yú nèi mén zhī wài xī xiāng, měi děng yì wèi, chóng xíng dōng miàn, yǐ běi wèi shàng. chū bēi guān jiù mén wài wèi, zàn lǐ zhě yǐn chū shàng zhě lì yú tīng shì dōng jiē dōng nán, xī miàn. zàn lǐ zhě yǐn bēi guān yǐ cì rù, lì yú xī jiē xī nán, chóng xíng dōng miàn, yǐ běi wèi shàng. lì dìng, bēi guān jù zài bài, chū shàng zhě dá bài. zàn lǐ zhě yǐn bēi guān chū. zàn lǐ zhě yǐn chū shàng zhě jiù hòu táng.
遂詣本司。將至,卑官先到,俱公服俟於別席所。初上者至,降輅,贊禮者引入,停於後堂,改著公服。儀仗陳廳事之前。贊禮者引卑官俱立於內門之外西廂,每等異位,重行東面,以北為上。初卑官就門外位,贊禮者引初上者立於廳事東階東南,西面。贊禮者引卑官以次入,立於西階西南,重行東面,以北為上。立定,卑官俱再拜,初上者答拜。贊禮者引卑官出。贊禮者引初上者就後堂。
bēi guān jù gēng yī, zàn lǐ zhě yǐn yīng zuò zhě rù lì yú tīng shì dōng xī jiē xià, qí yīng zhì jìng zhě lì yú mén wài zhī xī, dōng miàn, jù běi shàng. zàn lǐ zhě yǐn chū shàng zhě chū, shēng táng jiù tà hòu, yīng zuò zhě jù shēng yì zuò hòu. lì dìng, chū shàng zhě shēng zuò, yīng zuò zhě gè yī qí bān ér zuò. qí yīng zhì jìng zhě rù lì yú dōng xī jiē xià, jù yǐ běi wèi shàng. zhū liú wài guān rù lì yú tíng, chóng xíng, běi miàn xī shàng, zài bài qì, jiù dōng jiē xià pǐn guān zhī hòu. běn sī yǐ yìn jí zhí zhǎng zhì yú àn, běn sī yǐn rù, shēng, yì zuò qián, běn sī qǔ yìn jí zhí zhǎng yǐ cì jìn zhì yú zuò shàng zhī àn qì, běn sī yǐn àn jiàng chū. zhū sī yǐ cì zī pàn sān tiáo shì qì, jù xìng, lì yú zuò hòu. zàn lǐ zhě yǐn chū shàng zhě hái hòu táng. yǐ wài jiàng chū shè huì rú cháng yí.
卑官俱更衣,贊禮者引應坐者入立於廳事東西階下,其應致敬者立於門外之西,東面,俱北上。贊禮者引初上者出,升堂就榻後,應坐者俱升詣座後。立定,初上者升座,應坐者各依其班而坐。其應致敬者入立於東西階下,俱以北為上。諸流外官入立於庭,重行,北面西上,再拜訖,就東階下品官之後。本司以印及職掌置於案,本司引入,升,詣座前,本司取印及職掌以次進置於座上之案訖,本司引案降出。諸司以次諮判三條事訖,俱興,立於座後。贊禮者引初上者還後堂。以外降出設會如常儀。
guān bēi bù hé bài miào zhě, dàn yì shàng suǒ. bù pàn shì zhě, lǐ jiàn ér yǐ. ruò liù pǐn yǐ xià, chū shàng jiē cháng fú. ruò xiān rèn zhě zūn jí guān wèi děng zhě, xiān rèn zhě qí yú dōng jiē xià, xī miàn, xīn rèn zhě rù lì yú xī jiē xià, dōng miàn zài bài. xiān rèn zhě dá zài bài. qì, xīn rèn zhě hái yú tīng shì, lì yú dōng jiē xià, yǔ bēi guān xiāng jiàn rú shàng yí. zhū zhōu zhǎng shǐ xiàn chéng yǐ xià chū shàng zhǔn cǐ.
官卑不合拜廟者,但詣上所。不判事者,禮見而已。若六品以下,初上皆常服。若先任者尊及官位等者,先任者俟於東階下,西面,新任者入立於西階下,東面再拜。先任者答再拜。訖,新任者還於廳事,立於東階下,與卑官相見如上儀。(諸州長史縣丞以下初上准此。)
jīng zhào fǔ hé nán mù chū shàng zhū zhōu cì shǐ dū du fù
京兆府河南牧初上(諸州刺史都督附)
qí rì, zhōu mù bèi yí zhàng, zhì zhōu, tíng yú hòu táng. bīng cáo shè yí zhàng yú tīng shì mén tíng rú cháng yí. běn sī shè mù wèi yú tīng shì yíng xián jìn běi, nán xiàng. shè zhōu guān zhǎng shǐ sī mǎ wèi yú táng xià dōng fāng, xī xiàng, shè lù shì cān jūn yǐ xià wèi yú sī mǎ zhī nán, chóng xíng xī xiàng, jiē yǐ běi wèi shàng. shè zhū xiàn guān wèi tíng zhōng jìn xī, zhū xiāng zhǎng wèi yú xiàn guān zhī dōng, měi děng yì wèi, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wèi shǒu. zhōu zhù jiào, xiàn bó shì zhù jiào, yī xiāng zhǎng bān. zhǎng shǐ yǐ xià jí yú zhōu nán mén zhī wài, zhōu guān zài dōng, xiàn guān zài xī, xiāng zhǎng shǐ zài zhōu guān dōng nán. gè yǒu cì, jù gōng fú, xiāng zhǎng cháng fú. sī gōng zhěng cì zhǐ míng, rù zī. zàn lǐ zhě yǐn mù chū lì yú tīng shì dōng jiē dōng nán, xī xiàng, zuǒ yòu shì cóng rú cháng, zàn lǐ zhě lì yú mù nán shǎo tuì, jù xī xiàng. zàn lǐ zhě yǐn zhōu guān rù jiù wèi, cì yǐn xiàn lìng yǐ xià rù mén ér zuǒ, yòu yǐn xiāng zhǎng rù mén ér yòu, jù rù jiù wèi. lì dìng, zàn lǐ zhě yǐn mù shēng zì dōng jiē, jí wèi, nán xiàng lì. yòu yǐn xiàn lìng jí xiāng zhǎng wǔ pǐn yǐ xià zì xī jiē shēng táng, jìn dāng mù qián, chóng xíng běi xiàng, wèi rú zài tíng zhī yí. lì dìng, shàng xià jù zài bài. mù dá bài, shàng xià zài wèi zhě jiē qūn xún bì wèi. zàn lǐ zhě yǐn xiàn lìng yǐ xià jí xiāng zhǎng jù chū. zàn lǐ zhě yǐn mù jiàng rù, zàn lǐ zhě yǐn zhǎng shǐ yǐ xià cì chū, jù gēng yī.
其日,州牧備儀仗,至州,停於後堂。兵曹設儀仗於廳事門庭如常儀。本司設牧位於廳事楹閒近北,南向。設州官長史、司馬位於堂下東方,西向,設錄事參軍以下位於司馬之南,重行西向,皆以北為上。設諸縣官位庭中近西,諸鄉長位於縣官之東,每等異位,重行北面,相對為首。(州助教,縣博士、助教,依鄉長班。)長史以下集於州南門之外,州官在東,縣官在西,鄉長史在州官東南。各有次,俱公服,鄉長常服。司功整次紙名,入諮。贊禮者引牧出立於廳事東階東南,西向,左右侍從如常,贊禮者立於牧南少退,俱西向。贊禮者引州官入就位,次引縣令以下入門而左,又引鄉長入門而右,俱入就位。立定,贊禮者引牧升自東階,即位,南向立。又引縣令及鄉長五品以下自西階升堂,進當牧前,重行北向,位如在庭之儀。立定,上下俱再拜。牧答拜,上下在位者皆逡巡避位。贊禮者引縣令以下及鄉長俱出。贊禮者引牧降入,贊禮者引長史以下次出,俱更衣。
běn sī liàng shè mù zuò yú táng shàng qì, zàn lǐ zhě yǐn xiàn lìng jí xiāng zhǎng jù jiù xī jiē xià, yòu yǐn zhǎng shǐ yǐ xià rù lì yú dōng jiē xià, jù běi xiàng. zàn lǐ zhě yǐn mù chū, shēng táng jiù tà hòu. zhǎng shǐ yǐ xià bìng xiàn lìng zhí shì wǔ pǐn yǐ shàng yīng shēng zhě, hé bān jù shēng yì zuò hòu. lì dìng, mù shēng zuò, zhū yīng zuò zhě jù zuò. zhōu xiàn zuǒ shǐ yǐ xià rù tíng zhōng, chóng xíng, běi miàn xī shàng, zhōu xiàn xué shēng wèi yú qí hòu, jù zài bài qì, jiù dōng jiē xià pǐn guān zhī hòu lì. lù shì yǐ yìn jí zhí zhǎng zhì yú àn, lù shì yī rén yǐn rù, shēng yì zuò qián, lù shì qǔ yìn jí zhí zhǎng yǐ cì jìn zhì yú mù àn qì, lù shì yǐn àn jiàng chū. zhū sī yǐ cì zī pàn sān tiáo shì qì, zuò zhě jù xìng. zàn lǐ zhě zàn mù xìng, yǐn hái hòu táng. zhǎng shǐ yǐ xià jiàng chū. shè huì rú cháng yí. zhū zhōu cì shǐ chū shàng, zhǔn cǐ. qí xiāng zhǎng wén wǔ guān qī pǐn yǐ shàng jí dé xíng yǒu wén zhě, jiē shēng táng.
本司量設牧座於堂上訖,贊禮者引縣令及鄉長俱就西階下,又引長史以下入立於東階下,俱北向。贊禮者引牧出,升堂就榻後。長史以下並縣令職事五品以上應升者,合班俱升詣座後。立定,牧升座,諸應坐者俱坐。州縣佐史以下入庭中,重行,北面西上,州縣學生位於其後,俱再拜訖,就東階下品官之後立。錄事以印及職掌置於案,錄事一人引入,升詣座前,錄事取印及職掌以次進置於牧案訖,錄事引案降出。諸司以次諮判三條事訖,坐者俱興。贊禮者贊牧興,引還後堂。長史以下降出。設會如常儀。(諸州刺史初上,准此。其鄉長文武官七品以上及德行有聞者,皆升堂。)
wàn nián zhǎng ān lìng chū shàng hé nán luò yáng xiàn lìng lǐ tóng. zhū xiàn lìng fù.
萬年長安令初上(河南洛陽縣令禮同。諸縣令附。)
qí rì, lìng tíng yú hòu táng. shè lìng wèi yú tīng shì yíng xián jìn běi, nán xiàng. shè xiāng zhǎng wèi yú nán fāng, chóng xíng běi miàn, yǐ xī wèi shàng. qí xūn guān yī chū shēn bān, bó shì zhù jiào yī xiāng zhǎng bān. yòu shè chéng wèi yú dōng fāng, xī xiàng, shè zhǔ bù jí wèi wèi yú chéng nán, shǎo tuì, xī xiàng běi shàng. xiāng zhǎng yǐ xià jù jí yú xiàn nán mén wài zhī xī, gè yǒu cì. sī gōng zhěng cì zhǐ míng rù zī. zàn lǐ zhě yǐn lìng chū lì yú tīng shì dōng jiē dōng nán, xī xiàng, shì cóng rú cháng yí. zàn lǐ zhě lì yú lìng zhī nán, shǎo tuì, jù xī xiàng. zàn lǐ zhě yǐn chéng yǐ xià rù jiù wèi, yòu yǐn xiāng zhǎng rù jiù wèi. lì dìng, zàn lǐ zhě yǐn lìng shēng zì dōng jiē jí wèi, nán xiàng lì. zàn lǐ zhě yǐn xiāng zhǎng wén wǔ guān wǔ pǐn yǐ shàng shēng zì xī jiē, jìn dāng lìng qián, chóng xíng běi miàn, yǐ xī wèi shàng. lì dìng, shàng xià zài wèi zhě jù zài bài, lìng dá bài, shàng xià zài wèi zhě jiē qūn xún bì wèi. zàn lǐ zhě yǐn xiāng zhǎng jiàng zì xī jiē yǐ chū, xiāng zhǎng zài tíng zhě jì chū, zàn lǐ zhě yǐn lìng jiàng zì dōng jiē yǐ rù, yòu yǐn chéng yǐ xià yǐ cì chū.
其日,令停於後堂。設令位於廳事楹閒近北,南向。設鄉長位於南方,重行北面,以西為上。其勛官依出身班,博士、助教依鄉長班。又設丞位於東方,西向,設主簿及尉位於丞南,少退,西向北上。鄉長以下俱集於縣南門外之西,各有次。司功整次紙名入諮。贊禮者引令出立於廳事東階東南,西向,侍從如常儀。贊禮者立於令之南,少退,俱西向。贊禮者引丞以下入就位,又引鄉長入就位。立定,贊禮者引令升自東階即位,南向立。贊禮者引鄉長文武官五品以上升自西階,進當令前,重行北面,以西為上。立定,上下在位者俱再拜,令答拜,上下在位者皆逡巡避位。贊禮者引鄉長降自西階以出,鄉長在庭者繼出,贊禮者引令降自東階以入,又引丞以下以次出。
běn sī liàng shè chuáng zuò yú táng shàng qì, zàn lǐ zhě yǐn xiāng zhǎng rù lì yú tīng shì xī jiē xià, chéng yǐ xià lì yú mén wài dào xī, dōng miàn, jù běi shàng. zàn lǐ zhě yǐn lìng chū, shēng táng jiù tà hòu. yòu zàn lǐ zhě yǐn chéng rù jí xiāng zhǎng wén wǔ guān wǔ pǐn yǐ shàng jù shēng, yì zuò hòu lì. yòu zàn lǐ zhě yǐn zhǔ bù jí wèi rù, lì yú dōng jiē xià. lì dìng, lìng shēng zuò, zhū yīng zuò zhě jù zuò. lù shì jí zuǒ shǐ yǐ xià rù lì yú tíng zhōng, běi miàn xī shàng, xué shēng wèi yú qí hòu, jù zài bài qì, jiù dōng jiē xià xiàn wèi hòu lì. lù shì yǐ yìn jí zhí zhǎng zhì yú àn, lù shì yī rén yǐn rù, shēng yì zuò qián, lù shì qǔ yìn jí zhí zhǎng, yǐ cì jìn zhì yú lìng àn qì, lù shì yǐn àn jiàng chū. zhū sī yǐ cì zī pàn sān tiáo shì qì, chéng jí xiāng zhǎng jù xìng, zàn lǐ zhě zàn lìng xìng, yǐn hái hòu táng, xiāng zhǎng jiàng chū. shè huì rú cháng yí. zhū xiàn lìng chū shàng, zhǔn cǐ. qí xiāng zhǎng wén wǔ guān qī pǐn yǐ shàng jí dé xíng yǒu wén zhě jiē shēng táng.
本司量設床座於堂上訖,贊禮者引鄉長入立於廳事西階下,丞以下立於門外道西,東面,俱北上。贊禮者引令出,升堂就榻後。又贊禮者引丞入及鄉長文武官五品以上俱升,詣座後立。又贊禮者引主簿及尉入,立於東階下。立定,令升座,諸應坐者俱坐。錄事及佐史以下入立於庭中,北面西上,學生位於其後,俱再拜訖,就東階下縣尉後立。錄事以印及職掌置於案,錄事一人引入,升詣座前,錄事取印及職掌,以次進置於令案訖,錄事引案降出。諸司以次諮判三條事訖,丞及鄉長俱興,贊禮者贊令興,引還後堂,鄉長降出。設會如常儀。(諸縣令初上,准此。其鄉長文武官七品以上及德行有聞者皆升堂。)
xiāng yǐn jiǔ zhèng chǐ wèi fù
鄉飲酒(正齒位附)
xiāng yǐn jiǔ zhī lǐ, cì shǐ wèi zhǔ rén, cǐ wèi gòng rén zhī zhōng, yǒu míng jīng jìn shì shēn jiān dé xíng xiào tì, zhuó rán míng zhe, jīng biǎo mén lǘ jí yǒu xiù cái zhě, jiē cì shǐ wèi zhǔ rén. ruò wú, shàng zuǒ shè xíng shì. xiān zhào xiāng zhī zhì shì yǒu dé zhě móu zhī. xián zhě wèi bīn, qí cì wèi jiè, yòu qí cì wèi zhòng bīn, yǔ zhī xíng lǐ ér bīn jǔ zhī. jiè yǐ xià wú qí rén zé què. zhèng chǐ wèi, měi nián jì dōng, xiàn lìng wèi zhǔ rén, xiāng zhī lǎo rén liù shí yǐ shàng yǒu dé xíng zhě yī rén wèi bīn, cì yī rén wèi jiè, yòu qí cì wèi sān bīn, yòu qí cì wèi zhòng bīn.
鄉飲酒之禮,刺史為主人,(此為貢人之中,有明經進士身兼德行孝悌,灼然明著,旌表門閭及有秀才者,皆刺史為主人。若無,上佐攝行事。)先召鄉之致仕有德者謀之。賢者為賓,其次為介,又其次為眾賓,與之行禮而賓舉之。(介以下無其人則闕。正齒位,每年季冬,縣令為主人,鄉之老人六十以上有德行者一人為賓,次一人為介,又其次為三賓,又其次為眾賓。)
zhǔ rén jiè bīn, lì yú bīn dà mén wài zhī xī, dōng miàn bīn lì dōng jiē xià, xī miàn. jiāng mìng zhě lì yú bīn zhī zuǒ, běi miàn shòu mìng chū, lì yú mén wài zhī dōng, xī miàn, yuē:" gǎn qǐng shì." zhǔ rén yuē:" mǒu rì xíng xiāng yǐn jiǔ zhī lǐ, qǐng mǒu zi lín zhī." jiāng mìng zhě rù gào. bīn chū lì yú mén dōng, xī miàn bài rǔ, zhǔ rén dá bài. zhǔ rén yuē:" wú zi xué yōu xíng gāo, yīng zī guān guó. mǒu rì zhǎn lǐ, qǐng wú zi lín zhī." bīn yuē:" mǒu gù lòu, kǒng rǔ mìng, gǎn cí." zhǔ rén yuē:" móu yú fù shī shǎo shī, mò ruò wú zi xián, gǎn gù yǐ qǐng." bīn yuē:" fū zǐ shēn mìng zhī, mǒu gǎn bù jìng xū." zhǔ rén zài bài, bīn dá bài zhǔ rén tuì, bīn bài sòng. zhǔ rén jiè jiè yì rú zhī. jiè cí yuē:" mǒu rì xíng xiāng yǐn jiǔ zhī lǐ, qǐng wú zi lín zhī." zhèng chǐ wèi wú jiè bīn.
主人戒賓,立於賓大門外之西,東面;賓立東階下,西面。將命者立於賓之左,北面受命出,立於門外之東,西面,曰:"敢請事。"主人曰:"某日行鄉飲酒之禮,請某子臨之。"將命者入告。賓出立於門東,西面拜辱,主人答拜。主人曰:"吾子學優行高,應茲觀國。某日展禮,請吾子臨之。"賓曰:"某固陋,恐辱命,敢辭。"主人曰:"謀於父師少師,莫若吾子賢,敢固以請。"賓曰:"夫子申命之,某敢不敬須。"主人再拜,賓答拜;主人退,賓拜送。主人戒介亦如之。(戒辭曰:"某日行鄉飲酒之禮,請吾子臨之。"正齒位無戒賓。)
qí rì zhì míng, shè bīn xí yú yíng xián jìn běi, nán xiàng shè zhǔ rén xí yú zuò jiē shàng, xī xiàng shè jiè xí yú xī jiē shàng, dōng xiàng shè zhòng bīn zhèng chǐ wèi yún" sān bīn", xià fǎng cǐ. xí sān yú bīn xí zhī xī, gè nán xiàng, jiē bù shǔ yān. yòu shè táng xià zhòng bīn xí yú xī jiē xī nán, dōng miàn běi shàng. zhèng chǐ wèi shè zhòng bīn xí yú yíng xián jìn nán, běi xiàng dōng shàng. shè liǎng hú yú bīn xí zhī dōng, shǎo běi, xuán jiǔ zài xī, jiā sháo mì, zhì fěi yú hú nán, dōng sì, shí yǐ jué zhì. shè zàn zhě wèi yú dōng jiē dōng, xī miàn běi shàng.
其日質明,設賓席於楹閒近北,南向;設主人席於阼階上,西向;設介席於西階上,東向;設眾賓(正齒位雲"三賓",下仿此。)席三於賓席之西,各南向,皆不屬焉。又設堂下眾賓席於西階西南,東面北上。(正齒位設眾賓席於楹閒近南,北向東上。)設兩壺於賓席之東,少北,玄酒在西,加勺冪,置篚於壺南,東肆,實以爵觶。設贊者位於東階東,西面北上。
bīn jiè jí zhòng bīn zhì, lì yú tīng shì dà mén wài zhī yòu, dōng xiàng běi shàng. zhí shì zhě jù fù wèi. zhǔ rén yíng bīn yú mén wài zhī zuǒ, xī miàn bài bīn, bīn dá bài. yòu xī nán miàn bài jiè, jiè dá bài. yòu xī nán miàn yī zhòng bīn, zhòng bīn bào yī. zhǔ rén yòu yī bīn, bīn bào yī. zhǔ rén xiān rù mén ér yòu, xī miàn bīn rù mén ér zuǒ, dōng miàn jiè jí zhòng bīn xù rù lì yú bīn xī nán, dōng miàn běi shàng zhòng bīn fēi sān bīn zhě, jiē běi miàn dōng shàng. fán bīn zhǔ bài yī zhōu xuán, jiē yǒu zàn xiāng. zhèng chǐ wèi, zhòng bīn lì yú sān bīn zhī hòu. zhǔ rén jiāng jìn yī, dāng jiē jù lǐ zuò" chén". yī, bīn jiē bào yī. zhì jiē, zhǔ rén yuē:" qǐng wú zi shēng." bīn yuē:" mǒu gǎn cí." zhǔ rén yuē:" gù qǐng wú zi shēng." bīn yuē:" mǒu gǎn gù cí." zhǔ rén yuē:" zhōng qǐng wú zi shēng." bīn yuē:" mǒu gǎn zhōng cí." zhǔ rén shēng zì zuò jiē, bīn shēng zì xī jiē, dāng méi běi miàn lì.
賓、介及眾賓至,立於廳事大門外之右,東向北上。執事者俱復位。主人迎賓於門外之左,西面拜賓,賓答拜。又西南面拜介,介答拜。又西南面揖眾賓,眾賓報揖。主人又揖賓,賓報揖。主人先入門而右,西面;賓入門而左,東面;介及眾賓序入立於賓西南,東面北上;眾賓非三賓者,皆北面東上。(凡賓主拜揖周旋,皆有贊相。正齒位,眾賓立於三賓之後。)主人將進揖,當階(據禮作"陳"。)揖,賓皆報揖。至階,主人曰:"請吾子升。"賓曰:"某敢辭。"主人曰:"固請吾子升。"賓曰:"某敢固辭。"主人曰:"終請吾子升。"賓曰:"某敢終辭。"主人升自阼階,賓升自西階,當楣北面立。
zhí zūn zhě chè mì, zhǔ rén shì fěi, guì qǔ jué, xìng, shì zūn shí zhī, jìn bīn xí qián, xī běi miàn xiàn bīn. bīn xī jiē shàng běi miàn bài, zhǔ rén shǎo tuì, bīn jìn yú xí qián shòu jué, tuì fù xī jiē shàng, běi miàn lì. zhǔ rén tuì yú zuò jiē shàng, běi miàn bài sòng jué, bīn shǎo tuì. zàn zhě jiàn pú hǎi zhèng chǐ wèi zū hǎi, xià fǎng cǐ. yú bīn xí qián. zhèng chǐ wèi, bīn yǐ xià nián liù shí zhě sān dòu, qī shí sì dòu, bā shí wǔ dòu, jiǔ shí jí zhǔ rén jiē liù dòu. bīn zì xī fāng shēng xí, nán miàn lì. zàn zhě shè zhé zǔ. zhèng chǐ wèi wú zhé zǔ. bīn guì, zuǒ zhí jué, yòu qǔ pú rǔ yú hǎi, jì yú biān dòu zhī jiān, suì jì jiǔ, cuì jiǔ, cuì, cháng yě. xìng, jiàng xí dōng, shì xī jiē shàng, běi miàn guì zú jué, zhí jué xìng, shì zūn shí zhī, jìn zhǔ rén xí qián, dōng nán miàn cù zhǔ rén. zhǔ rén yú jiē shàng běi miàn bài, bīn shǎo tuì, zhǔ rén jìn shòu, tuì fù zuò jiē shàng běi miàn lì. bīn tuì fù xī jiē shàng, běi miàn bài sòng jué. zàn zhě jiàn pú hǎi yú zhǔ rén xí qián. zhǔ rén yóu xí dōng zì běi fāng shēng xí. zàn zhě shè zhé zǔ. zhèng chǐ wèi wú zhé zǔ. zhǔ rén guì, zuǒ zhí jué, yòu jì pú hǎi, suì jì jiǔ, cuì jiǔ, xìng, zì nán fāng jiàng xí, fù zuò jiē shàng, běi miàn guì zú jué, zhí jué xìng, guì diàn jué yú dōng xù duān xìng, shì fěi, guì qǔ zhì shí zhī yǐ chóu, fù zuò jiē shàng, běi miàn guì diàn zhì, suì bài, zhí zhì xìng, bīn xī jiē shàng dá bài, zhǔ rén guì jì, suì yǐn zú zhì, zhí zhì xìng, shì zūn shí zhī, jìn bīn xí qián, xī běi miàn. bīn bài, zhǔ rén shǎo tuì. bīn jì bài, zhǔ rén guì diàn zhì yú jiàn xī, xìng, fù zuò jiē shàng wèi. bīn suì jìn xí qián, běi miàn guì qǔ zhì, xìng, fù xī jiē shàng wèi, zhǔ rén běi miàn bài sòng. bīn jìn xí qián, běi miàn guì diàn zhì yú jiàn dōng, xìng, fù xī jiē shàng wèi. chóu jiǔ bù jǔ zhě, jūn zǐ bù jǐn rén zhī huān yǐ quán jiāo yě. zhǔ rén běi miàn yī, suì jiàng lì yú zuò jiē xià, xī miàn bīn jiàng lì yú xī jiē xī, dāng xī xù, dōng miàn. zhǔ rén jiāng yǔ jiè wèi lǐ, gù bīn bù jū táng shàng wèi.
執樽者徹冪,主人適篚,跪取爵,興,適樽實之,進賓席前,西北面獻賓。賓西階上北面拜,主人少退,賓進於席前受爵,退復西階上,北面立。主人退於阼階上,北面拜送爵,賓少退。贊者薦脯醢(正齒位菹醢,下仿此。)於賓席前。(正齒位,賓以下年六十者三豆,七十四豆,八十五豆,九十及主人皆六豆。)賓自西方升席,南面立。贊者設折俎。(正齒位無折俎。)賓跪,左執爵,右取脯擩於醢,祭於籩豆之間,遂祭酒,啐酒,(啐,嘗也。)興,降席東,適西階上,北面跪卒爵,執爵興,適樽實之,進主人席前,東南面酢主人。主人於階上北面拜,賓少退,主人進受,退復阼階上北面立。賓退復西階上,北面拜送爵。贊者薦脯醢於主人席前。主人由席東自北方升席。贊者設折俎。(正齒位無折俎。)主人跪,左執爵,右祭脯醢,遂祭酒,啐酒,興,自南方降席,復阼階上,北面跪卒爵,執爵興,跪奠爵於東序端;興,適篚,跪取觶實之以酬,復阼階上,北面跪奠觶,遂拜,執觶興,賓西階上答拜,主人跪祭,遂飲卒觶,執觶興,適樽實之,進賓席前,西北面。賓拜,主人少退。賓既拜,主人跪奠觶於薦西,興,復阼階上位。賓遂進席前,北面跪取觶,興,復西階上位,主人北面拜送。賓進席前,北面跪奠觶於薦東,興,復西階上位。(酬酒不舉者,君子不盡人之歡以全交也。)主人北面揖,遂降立於阼階下,西面;賓降立於西階西,當西序,東面。(主人將與介為禮,故賓不居堂上位。)
zhǔ rén jìn yán jiè, zhǔ rén yī jiè, jiè bào yī. zhì jiē, yī ràng shēng, zhǔ rén shēng zuò jiē, jiè shēng xī jiē, jiē dāng méi běi miàn lì. zhǔ rén yì dōng xù duān, guì qǔ jué, xìng, shì zūn shí zhī, jìn yú jiè xí qián, xī nán miàn xiàn jiè. jiè xī jiē shàng běi miàn bài, zhǔ rén shǎo tuì, jiè jìn, běi miàn shòu jué, tuì fù wèi. zhǔ rén yú jiè yòu, běi miàn bài sòng jué, jiè shǎo tuì, zhǔ rén lì yú xī jiē zhī dōng. zàn zhě jiàn pú hǎi yú jiè xí qián. jiè jìn, zì běi fāng shēng xí. zàn zhě shè zhé zǔ. zhèng chǐ wèi wú zhé zǔ. jiè guì, zuǒ zhí jué, yòu jì pú hǎi, suì jì jiǔ, zhí jué xìng, zì nán fāng jiàng xí, fù xī jiē shàng, běi miàn guì zú jué, zhí jué xìng, jiè shòu zhǔ rén jué. zhǔ rén shì zūn shí zhī, yǐ cù yú xī jiē shàng, lì yú jiè yòu, běi miàn guì diàn jué, suì bài, zhí jué xìng. jiè dá bài. zhǔ rén guì jì, suì yǐn zú jué, zhí jué xìng, jìn, guì diàn jué yú xī yíng nán, hái zuò jiē shàng, yī, jiàng. jiè jiàng lì yú bīn nán.
主人進延介,主人揖介,介報揖。至階,一讓升,主人升阼階,介升西階,皆當楣北面立。主人詣東序端,跪取爵,興,適樽實之,進於介席前,西南面獻介。介西階上北面拜,主人少退,介進,北面受爵,退復位。主人於介右,北面拜送爵,介少退,主人立於西階之東。贊者薦脯醢於介席前。介進,自北方升席。贊者設折俎。(正齒位無折俎。)介跪,左執爵,右祭脯醢,遂祭酒,執爵興,自南方降席,復西階上,北面跪卒爵,執爵興,介授主人爵。主人適樽實之,以酢於西階上,立於介右,北面跪奠爵,遂拜,執爵興。介答拜。主人跪祭,遂飲卒爵,執爵興,進,跪奠爵於西楹南,還阼階上,揖,降。介降立於賓南。
zhǔ rén yú zuò jiē qián, xī nán miàn yī zhòng bīn, suì shēng, shì xī yíng nán, guì qǔ jué, shì zūn shí zhī, jìn yú xī jiē shàng, nán miàn xiàn zhòng bīn zhī zhǎng. zhòng bīn zhǎng shēng xī jiē shàng, běi miàn bài shòu jué. zhǔ rén yú zhòng bīn zhǎng zhī yòu, běi miàn bài sòng. zàn zhě jiàn pú hǎi yú qí xí qián. zhòng bīn zhī zhǎng shēng xí, guì, zuǒ zhí jué, yòu jì pú hǎi, jì jiǔ, zhí jué xìng, tuì yú xī jiē shàng, lì yǐn qì, shòu zhǔ rén jué, jiàng fù wèi. zhǔ rén yòu shì zūn shí zhī, jìn yú xī jiē shàng, nán miàn xiàn zhòng bīn zhī cì zhě, rú xiàn zhòng bīn zhǎng zhī lǐ, yòu cì yī rén shēng yǐn yì rú zhī. zhǔ rén shì zūn shí jiǔ, jìn yú xī jiē shàng, nán miàn xiàn táng xià zhòng bīn. měi yī rén shēng shòu jué, guì jì lì yǐn, zàn zhě biàn jiàn pú hǎi yú qí wèi. qì, zhǔ rén shòu jué diàn yú fěi.
主人於阼階前,西南面揖眾賓,遂升,適西楹南,跪取爵,適樽實之,進於西階上,南面獻眾賓之長。眾賓長升西階上,北面拜受爵。主人於眾賓長之右,北面拜送。贊者薦脯醢於其席前。眾賓之長升席,跪,左執爵,右祭脯醢,祭酒,執爵興,退於西階上,立飲訖,授主人爵,降復位。主人又適樽實之,進於西階上,南面獻眾賓之次者,如獻眾賓長之禮,又次一人升飲亦如之。主人適樽實酒,進於西階上,南面獻堂下眾賓。每一人升受爵,跪祭立飲,贊者遍薦脯醢於其位。訖,主人受爵奠於篚。
zhǔ rén yǔ bīn yī yī yī ràng shēng, bīn jiè zhòng bīn xù shēng jí xí. shè gōng rén xí yú táng lián xī jiē zhī dōng, běi miàn dōng shàng. cè biān yuē lián. gōng sì rén rù, xiān èr sè, hòu èr gē, gōng chí sè shēng zì xī jiē, jiù wèi zuò. gōng gē lù míng. zú gē, shēng rù, lì yú táng xià, běi miàn zòu nán gāi qì, nǎi xián, gē nán yǒu jiā yú, shēng chóng qiū. xián, dài yě. wèi yī gē zé yī chuī yě. nǎi hé lè zhōu nán guān jū zhào nán què cháo. hé wèi gē yǔ zhòng shēng jù zuò yě. lè wú gōng rén zé què, wú dé zuò yín shēng bù yǎ zhī qū.
主人與賓一揖一讓升,賓、介、眾賓序升即席。設工人席於堂廉西階之東,北面東上。(側邊曰廉。)工四人入,先二瑟,後二歌,工持瑟升自西階,就位坐。工歌鹿鳴。卒歌,笙入,立於堂下,北面奏南陔訖,乃閒,歌南有嘉魚,笙崇丘。(閒,代也。謂一歌則一吹也。)乃合樂周南關雎、召南鵲巢。(合謂歌與眾聲俱作也。樂無工人則闕,毋得作淫聲不雅之曲。)
qì, sī zhèng shēng zì xī jiē, sī zhèng wèi zhǔ rén zhī zàn. lǐ lè zhī zhèng jì chéng, jiāng liú bīn, lǜ yǒu xiè duò, lì sī zhèng yǐ jiān zhī. guì qǔ zhì yú fěi, xìng, shì zūn shí zhī, jiàng zì xī jiē yì jiē xián, yòu hái, běi miàn guì diàn zhì, gǒng shǒu shǎo lì, guì qǔ zhì, suì yǐn zú zhì, diàn zhì zài bài, tuì fù xī jiē xī.
訖,司正升自西階,(司正謂主人之贊。禮樂之正既成,將留賓,慮有懈惰,立司正以監之。)跪取觶於篚,興,適樽實之,降自西階詣階閒,右還,北面跪奠觶,拱手少立,跪取觶,遂飲卒觶,奠觶再拜,退復西階西。
bīn jiàng xí, qǔ zhì yú fěi, shì zūn shí zhī, yì zuò jiē shàng, běi miàn chóu zhǔ rén. zhǔ rén jiàng xí, jìn lì yú bīn dōng. chū qǐ lǚ chóu yě. fán lǚ chóu zhě, shǎo zhǎng yǐ chǐ. bīn guì diàn zhì, suì bài, zhí zhì xìng, zhǔ rén dá bài, bīn lì yǐn zú zhì shì zūn shí zhī, jìn zuò jiē shàng, dōng nán miàn shòu zhǔ rén, zhǔ rén zài bài, bīn shǎo tuì zhǔ rén shòu zhì, bīn yú zhǔ rén zhī xī, běi miàn bài sòng, lǚ chóu tóng jiē, lǐ shā. bīn yī, fù xí. zhǔ rén jìn xī jiē shàng, běi miàn chóu jiè, jiè jiàng xí zì nán fāng, jìn lì yú zhǔ rén xī, běi miàn. zhǔ rén guì diàn zhì, suì bài, zhí zhì xìng, jiè dá bài, zhǔ rén lì yǐn zú zhì, shì zūn shí zhī, jìn xī jiē shàng, xī nán miàn lì. jiè bài, zhǔ rén shǎo tuì jiè shòu zhì, zhǔ rén yú jiè dōng, běi miàn bài, zhǔ rén yī, fù xí. sī zhèng shēng zì xī jiē, jìn xī, běi miàn lì, xiāng lǚ yuē:" mǒu zi shòu chóu." shòu chóu zhě jiàng xí zì xī fāng, jìn, běi miàn lì yú jiè yòu. lǚ, xù yě. yú shì jiè chóu zhòng bīn, zhòng bīn yòu yǐ cì xù xiāng chóu yě. mǒu zhě, zhòng bīn xìng yě. tóng xìng zé yǐ bó zhòng bié zhī. yòu tóng, zé yī yǐ mǒu zì bié zhī. shòu chóu zhě yóu jiè dōng, zūn jiè, shǐ bù shī gù wèi. sī zhèng tuì lì yú xù duān, dōng miàn. bì shòu chóu zhě, yòu biàn qí zàn xiāng shàng xià. jiè guì diàn zhì, suì bài, zhí zhì xìng, mǒu zi dá bài, jiè lì yǐn zú zhì, shì zūn shí zhī, jìn xī jiē shàng, xī nán miàn shòu mǒu zi, mǒu zi shòu zhì, jiè lì yú mǒu zi zhī zuǒ, běi miàn yī, fù xí. sī zhèng yuē:" mǒu zi shòu chóu." shòu chóu zhě jiàng xí zì xī fāng, lì yú mǒu zi zhī zuǒ, běi miàn. mǒu zi guì diàn zhì, suì bài, zhí zhì xìng, shòu chóu zhě dá bài, mǒu zi lì yǐn zú zhì, shì zūn shí zhī, jìn xī jiē shàng, xī nán miàn shòu zhī. shòu chóu zhě shòu zhì, mǒu zi lì yú shòu chóu zhě zhī yòu, yī, fù xí. cì yī rén jí táng xià zhòng bīn shòu chóu yì rú zhī. zú shòu chóu zhě yǐ zhì guì diàn yú fěi, xìng, fù jiē xià wèi.
賓降席,取觶於篚,適樽實之,詣阼階上,北面酬主人。主人降席,進立於賓東。(初起旅酬也。凡旅酬者,少長以齒。)賓跪奠觶,遂拜,執觶興,主人答拜,賓立飲卒觶;適樽實之,進阼階上,東南面授主人,主人再拜,賓少退;主人受觶,賓於主人之西,北面拜送,(旅酬同階,禮殺。)賓揖,復席。主人進西階上,北面酬介,介降席自南方,進立於主人西,北面。主人跪奠觶,遂拜,執觶興,介答拜,主人立飲卒觶,適樽實之,進西階上,西南面立。介拜,主人少退;介受觶,主人於介東,北面拜,主人揖,復席。司正升自西階,近西,北面立,相旅曰:"某子受酬。"受酬者降席自西方,進,北面立於介右。(旅,序也。於是介酬眾賓,眾賓又以次序相酬也。某者,眾賓姓也。同姓則以伯仲別之。又同,則一以某字別之。受酬者由介東,尊介,使不失故位。)司正退立於序端,東面。(避受酬者,又便其贊相上下。)介跪奠觶,遂拜,執觶興,某子答拜,介立飲卒觶,適樽實之,進西階上,西南面授某子,某子受觶,介立於某子之左,北面揖,復席。司正曰:"某子受酬。"受酬者降席自西方,立於某子之左,北面。某子跪奠觶,遂拜,執觶興,受酬者答拜,某子立飲卒觶,適樽實之,進西階上,西南面授之。受酬者受觶,某子立於受酬者之右,揖,復席。次一人及堂下眾賓受酬亦如之。卒受酬者以觶跪奠於篚,興,復階下位。
sī zhèng shì zuò jiē shàng, dōng miàn shòu mìng yú zhǔ rén. zhǔ rén yuē:" qǐng zuò yú bīn." sī zhèng huí běi miàn, gào yú bīn yuē:" qǐng bīn zuò." bīn yuē:" wéi mìng." bīn zhǔ zhī cí, jiē sī zhèng chuán. bīn zuò, gè jiù xí zuò. ruò bīn zhǔ jù gōng fú zhě, zé jiē jiàng, tuō jù yú jiē xià, zhǔ rén xiān zuǒ, bīn xiān yòu. lǐ bì, jiàng nà rú cháng. zhèng chǐ wèi, sī zhèng shì fěi guì qǔ zhì, xìng, jìn lì yú yíng xián, běi miàn, nǎi yáng zhì ér yán yuē:" cháo tíng lǜ yóu jiù zhāng, dūn xíng lǐ jiào. fán wǒ zhǎng yòu, gè xiāng quàn xù, zhōng yú guó, xiào yú qīn, nèi mù yú guī mén, wài bǐ yú xiāng dǎng, wú huò qiān duò, yǐ tiǎn suǒ shēng." bīn zhǔ yǐ xià jiē zài bài. sī zhèng guì diàn zhì, zài bài, guì qǔ zhì, yǐn, zú zhì, xìng. bīn zhǔ yǐ xià jiē zuò. sī zhèng shì fěi, guì diàn zhì, xìng, jiàng, fù qí wèi. sī zhèng jiàng fù wèi. nǎi xiū, xiū, jìn yě. suǒ jìn zhě ròu zì hǎi. zhèng chǐ wèi wú jìn xiū. wú suàn jué. suàn, shù yě. bīn zhǔ yàn yǐn, jué xíng wú shù, zuì ér zhǐ. sān bīn yǐ shàng, zàn zhě èr rén xíng jué, yǐ xià qǔ zú ér yǐ. zhèng chǐ wèi yòu wú suàn lè, yàn lè yì wú shù, huò xián huò hé, jǐn huān ér zhǐ yě. zhǔ rén zhī zàn zhě yǔ yān. yàn qì, bīn zhǔ jù xìng, bīn yǐ xià jiàng zì xī jiē, zhǔ rén jiàng zì dōng jiē. bīn yǐ xià chū lì yú mén wài zhī xī, dōng miàn běi shàng zhǔ rén sòng yú mén wài zhī dōng, xī miàn zài bài, bīn jiè qūn xún ér tuì.
司正適阼階上,東面受命於主人。主人曰:"請坐於賓。"司正回北面,告於賓曰:"請賓坐。"賓曰:"唯命。"(賓主之詞,皆司正傳。)賓坐,各就席坐。(若賓主俱公服者,則皆降,脫屨於階下,主人先左,賓先右。禮畢,降納如常。正齒位,司正適篚跪取觶,興,進立於楹閒,北面,乃揚觶而言曰:"朝廷率由舊章,敦行禮教。凡我長幼,各相勸勖,忠於國,孝於親,內睦於閨門,外比於鄉黨,無或愆墮,以忝所生。"賓主以下皆再拜。司正跪奠觶,再拜,跪取觶,飲,卒觶,興。賓主以下皆坐。司正適篚,跪奠觶,興,降,復其位。)司正降復位。乃羞,(羞,進也。所進者肉胾醢。正齒位無進羞。)無算爵。(算,數也。賓主燕飲,爵行無數,醉而止。三賓以上,贊者二人行爵,以下取足而已。正齒位又無算樂,燕樂亦無數,或閒或合,盡歡而止也。)主人之贊者與焉。燕訖,賓主俱興,賓以下降自西階,主人降自東階。賓以下出立於門外之西,東面北上;主人送於門外之東,西面再拜,賓、介逡巡而退。
xuān shè shū
宣赦書
qí rì zhì míng, běn sī chéng zhào xuān gào nèi wài, suí zhí gōng bàn. shǒu gōng shè wén wǔ qún guān cì yú cháo táng rú cháng yí. qún guān yī shí kè jiē jí cháo táng, jù jiù cì gè fú qí fú. fèng lǐ shè wén wǔ qún guān cì bǎn wèi yú shùn tiān mén wài, dōng xī dāng cháo táng zhī nán, wén dōng wǔ xī, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wèi shǒu. shè zhōng shū lìng wèi yú qún guān xī běi, dōng xiàng. xíng bù shì láng shuài qí shǔ xiān chén jīn jī yú xī cháo táng zhī dōng, nán xiàng. zhì gǔ zhàng yú jīn jī zhī nán. suì jī gǔ, měi yī gǔ tóu yī zhàng. xíng bù shì láng lù jīng shī jiàn qiú, jí yú qún guān zhī nán, běi miàn xī shàng. qiú jí qì, gǔ zhǐ. tōng shì shè rén yǐn qún guān gè jiù wèi. zhōng shū lìng shòu zhào qì, suì yǐ zhào shū zhì yú àn, lìng shǐ èr rén duì jǔ àn. tōng shì shè rén yǐn zhōng shū lìng, chí fān jié zhě qián dǎo, chí àn zhě cì zhī, yì mén wài wèi lì. chí jié zhě lì yú zhōng shū lìng zhī nán, shǎo xī, lìng shǐ jǔ àn zhě lì yú zhōng shū lìng xī běi, jù dōng miàn. lì dìng, chí jié zhě tuō jié yī, chí àn zhě jìn yì zhōng shū lìng qián, zhōng shū lìng qǔ zhào shū, chí àn zhě yǐ àn tuì fù wèi. zhōng shū lìng chēng" yǒu zhào", qún guān jiē zài bài. xuān zhào qì, qún guān yòu zài bài, wǔ dǎo, yòu zài bài. xíng bù shì qiú. xíng bù shàng shū qián, shòu zhào shū, tuì fù wèi. chí jié zhě jiā jié yī. tōng shì shè rén yǐn zhōng shū lìng, fān jié qián dǎo ér rù. tōng shì shè rén yǐn qún guān hái cì.
其日質明,本司承詔宣告內外,隨職供辦。守宮設文武群官次於朝堂如常儀。群官依時刻皆集朝堂,俱就次各服其服。奉禮設文武群官次版位於順天門外,東西當朝堂之南,文東武西,重行北面,相對為首。設中書令位於群官西北,東向。刑部侍郎帥其屬先陳金雞於西朝堂之東,南向。置鼓杖於金雞之南。遂擊鼓,每一鼓投一杖。刑部侍郎錄京師見囚,集於群官之南,北面西上。囚集訖,鼓止。通事舍人引群官各就位。中書令受詔訖,遂以詔書置於案,令史二人對舉案。通事舍人引中書令,持幡節者前導,持案者次之,詣門外位立。持節者立於中書令之南,少西,令史舉案者立於中書令西北,俱東面。立定,持節者脫節衣,持案者進詣中書令前,中書令取詔書,持案者以案退復位。中書令稱"有詔",群官皆再拜。宣詔訖,群官又再拜,舞蹈,又再拜。刑部釋囚。刑部尚書前,受詔書,退復位。持節者加節衣。通事舍人引中書令,幡節前導而入。通事舍人引群官還次。
qún chén yì què shàng biǎo
群臣詣闕上表
qián yī rì, shǒu gōng shè wén wǔ qún guān cì yú cháo táng rú cháng yí.
前一日,守宮設文武群官次於朝堂如常儀。
qí rì, liàng shí kè wén wǔ qún guān jí, jù jiù wèi gè fú cháo fú. fèng lǐ shè qún guān wèi yú dōng cháo táng zhī qián, jìn nán, wén dōng wǔ xī, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wèi shǒu. shè zhōng shū lìng wèi yú qún guān zhī běi, nán xiàng. shè fèng lǐ wèi yú qún guān dōng běi, zàn zhě èr rén zài nán, shǎo tuì, jù xī xiàng. fèng lǐ shuài zàn zhě xiān jiù wèi. yè zhě yǐn qún guān gè jiù wèi. lǐ bù lìng shǐ èr rén, jiàng gōng fú, duì jǔ biǎo àn lì yú fèng lǐ zhī běi, xī miàn. lì dìng, diǎn yè yǐn zhōng shū lìng chū jiù nán miàn wèi. lǐ bù láng zhōng yǐn biǎo àn yì zhōng shū lìng qián, láng zhōng qǔ biǎo yǐ shòu, zhōng shū lìng shòu biǎo, láng zhōng jǔ àn tuì fù wèi. fèng lǐ yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, qún guān zài wèi zhě jiē zài bài. tōng shì shè rén yǐn zhōng shū lìng yǐ biǎo rù zòu, chū fù wèi, nán miàn chēng" yǒu zhào", qún guān zài bài. xuān zhào qì, yòu zài bài. yè zhě yǐn wèi shǒu yī rén jìn, běi miàn shòu biǎo, tuì fù wèi. shè rén yǐn zhōng shū lìng rù, yè zhě yǐn qún guān hái cì.
其日,量時刻文武群官集,俱就位各服朝服。奉禮設群官位於東朝堂之前,近南,文東武西,重行北面,相對為首。設中書令位於群官之北,南向。設奉禮位於群官東北,贊者二人在南,少退,俱西向。奉禮帥贊者先就位。謁者引群官各就位。禮部令史二人,絳公服,對舉表案立於奉禮之北,西面。立定,典謁引中書令出就南面位。禮部郎中引表案詣中書令前,郎中取表以授,中書令受表,郎中、舉案退復位。奉禮曰:"再拜。"贊者承傳,群官在位者皆再拜。通事舍人引中書令以表入奏,出復位,南面稱"有詔",群官再拜。宣詔訖,又再拜。謁者引為首一人進,北面受表,退復位。舍人引中書令入,謁者引群官還次。
qún chén fèng cān qǐ jū
群臣奉參起居
qián yī rì, shǒu gōng shè wén wǔ qún guān cì yú cháo táng rú cháng yí.
前一日,守宮設文武群官次於朝堂如常儀。
qí rì, yī shí kè wén wǔ qún guān jiǔ pǐn yǐ shàng jù jí cháo táng cì. fèng lǐ shè wén wǔ qún guān wèi yú dōng cháo táng zhī qián, wén zuǒ wǔ yòu, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wèi shǒu. yòu shè fèng lǐ wèi yú wén wǔ guān dōng běi, zàn zhě èr rén zài nán, shǎo tuì, jù xī xiàng. yòu shè tōng shì shè rén wèi yú wén guān wèi shǒu zhě zhī běi, shǎo dōng, xī xiàng bìng rú cháng. fèng lǐ shuài zàn zhě xiān jiù wèi. shè rén gè yǐn wén wǔ qún guān jù jiù wèi. lì dìng, shè rén yǐn wèi shǒu zhě shǎo jìn, tōng qǐ jū qì, tuì fù wèi. fèng lǐ chàng:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, qún guān zài wèi zhě jiē zài bài. shè rén rù zòu qì, shè rén chéng zhǐ chū, fù wèi, xī miàn chēng:" chì zhǐ." qún guān zài wèi zhě jiē zài bài. xuān chì qì, yòu zài bài. shè rén jí qún guān jù tuì.
其日,依時刻文武群官九品以上俱集朝堂次。奉禮設文武群官位於東朝堂之前,文左武右,重行北面,相對為首。又設奉禮位於文武官東北,贊者二人在南,少退,俱西向。又設通事舍人位於文官為首者之北,少東,西向並如常。奉禮帥贊者先就位。舍人各引文武群官俱就位。立定,舍人引為首者少進,通起居訖,退復位。奉禮唱:"再拜。"贊者承傳,群官在位者皆再拜。舍人入奏訖,舍人承旨出,復位,西面稱:"敕旨。"群官在位者皆再拜。宣敕訖,又再拜。舍人及群官俱退。
huáng dì qiǎn shǐ yì fān xuān láo
皇帝遣使詣蕃宣勞
qián yī rì, zhí shì zhě shè shǐ zhě cì yú dà mén wài dào dōng, nán xiàng.
前一日,執事者設使者次於大門外道東,南向。
qí rì, shǐ zhě zhì, zhí shì zhě yǐn jiù cì, shǐ zhě yǐ xià jù gōng fú. fān zhǔ cháo fú lì yú dōng jiē dōng nán, xī miàn. shǐ zhě chū cì, zhí shì zhě yǐn shǐ zhě lì yú dà mén wài zhī xī, dōng miàn. shǐ fù lì yú shǐ zhě xī nán, chí jié zhě lì yú shǐ zhě zhī běi, shǎo tuì, lìng shǐ èr rén duì jǔ zhào shū àn lì yú shǐ fù xī nán, jù dōng xiàng. zhí shì zhě yǐn fān zhǔ yíng shǐ zhě yú mén wài zhī nán, běi miàn zài bài. shǐ zhě bù dá bài. zhí shì zhě yǐn shǐ zhě rù, chí jié zhě qián dǎo, chí àn zhě cì zhī, rù mén ér zuǒ. shǐ zhě yì jiē xián, nán miàn lì. chí jié zhě lì yú shǐ zhě zhī dōng, shǎo nán, xī miàn. shǐ fù lì yú shǐ zhě xī nán, chí àn zhě lì shǐ fù xī nán, jù dōng miàn. zhí shì zhě yǐn fān zhǔ rù lì yú shǐ zhě zhī nán, běi miàn. chí jié zhě tuō jié yī. chí àn zhě jìn shǐ fù qián, shǐ fù qǔ zhào shū, chí àn zhě tuì fù wèi shǐ fù jìn shòu shǐ zhě, tuì fù wèi. shǐ zhě chēng:" yǒu zhào." fān zhǔ zài bài. shǐ zhě xuān zhào qì, fān zhǔ yòu zài bài. zhí shì zhě yǐn fān zhǔ jìn shǐ zhě qián, běi miàn shòu zhào shū, tuì lì yú dōng jiē dōng nán, xī miàn. chí jié zhě jiā jié yī, zhí shì zhě yǐn shǐ zhě, chí jié zhě qián dǎo, chí àn zhě cì zhī, chū, fù mén wài wèi. zhí shì zhě yǐn fān zhǔ bài sòng yú dà mén wài. shǐ zhě hái yú cì, zhí shì zhě yǐn fān zhǔ rù.
其日,使者至,執事者引就次,使者以下俱公服。蕃主朝服立於東階東南,西面。使者出次,執事者引使者立於大門外之西,東面。使副立於使者西南,持節者立於使者之北,少退,令史二人對舉詔書案立於使副西南,俱東向。執事者引蕃主迎使者於門外之南,北面再拜。使者不答拜。執事者引使者入,持節者前導,持案者次之,入門而左。使者詣階閒,南面立。持節者立於使者之東,少南,西面。使副立於使者西南,持案者立使副西南,俱東面。執事者引蕃主入立於使者之南,北面。持節者脫節衣。持案者進使副前,使副取詔書,持案者退復位;使副進授使者,退復位。使者稱:"有詔。"蕃主再拜。使者宣詔訖,蕃主又再拜。執事者引蕃主進使者前,北面受詔書,退立於東階東南,西面。持節者加節衣,執事者引使者,持節者前導,持案者次之,出,復門外位。執事者引蕃主拜送於大門外。使者還於次,執事者引蕃主入。
huáng dì qiǎn shǐ yì zhū zhōu xuān fǔ
皇帝遣使詣諸州宣撫
qián yī rì, běn sī shè shǐ zhě cì yú zhōu dà mén wài dào yòu, nán xiàng. yòu shè yīng jí zhī guān cì yú dà mén wài, wén guān zài dào dōng, wǔ guān yú shǐ zhě cì xī nán, jù nán xiàng, xiāng duì wèi shǒu.
前一日,本司設使者次於州大門外道右,南向。又設應集之官次於大門外,文官在道東,武官於使者次西南,俱南向,相對為首。
qí rì, shǐ zhě jiāng zhì, cì shǐ chū chéng, yíng yú yī lǐ wài. xiāng qù jiǔ shí bù xǔ, cì shǐ yú lù zuǒ xià mǎ, shǐ zhě xià mǎ, jiē shǎo jìn, shǐ zhě mìng cì shǐ shèng mǎ, shǐ zhě yǔ cì shǐ jù chéng mǎ ér xíng. shǐ zhě zhì zhèn jí xiàn, qí zhèn jiāng yǔ xiàn lìng yíng, yǔ cì shǐ tóng. ruò shǐ zhě wǔ pǐn yǐ shàng, zhèn jiāng xiàn lìng liù pǐn yǐ xià, zé shǐ zhě bù xià mǎ, mìng zhèn jiāng xiàn lìng chéng mǎ ér yǐ. ruò lín biān zhě, bù chū yíng. yīng jí zhě zhì zhōu mén wài, gè jiù cì fú cháo fú, fēi cháo fú zhě gōng fú. yīng shòu zhì zhě jí yīng bǎn shòu guān lù yuǎn bù jí qī zhě, zé shǐ zhì bié dìng jí rì. běn sī shè shǐ zhě wèi yú tīng shì jiē xián, nán xiàng. shè cì shǐ wèi yú shǐ zhě wèi zhī nán, běi xiàng. shè yīng jí zhī guān wèi yú cì shǐ hòu, měi děng yì wèi. ruò yǒu zhū lǎo, zé wèi yú zhū guān zhī hòu, jù chóng xíng běi miàn, yǐ xī wèi shàng. yòu shè cì shǐ yǐ xià wèi yú dà mén wài zhī dōng, měi děng yì wèi, chóng xíng xī miàn, yǐ běi wèi shàng.
其日,使者將至,刺史出城,迎於一里外。相去九十步許,刺史於路左下馬,使者下馬,皆少進,使者命刺史乘馬,使者與刺史俱乘馬而行。(使者至鎮及縣,其鎮將與縣令迎,與刺史同。若使者五品以上,鎮將、縣令六品以下,則使者不下馬,命鎮將、縣令乘馬而已。若臨邊者,不出迎。)應集者至州門外,各就次服朝服,非朝服者公服。(應受制者及應版授官路遠不及期者,則使至別定集日。)本司設使者位於廳事階閒,南向。設刺史位於使者位之南,北向。設應集之官位於刺史後,每等異位。若有諸老,則位於諸官之後,俱重行北面,以西為上。又設刺史以下位於大門外之東,每等異位,重行西面,以北為上。
shǐ zhě zhì, zhǎng cì zhě yǐn jiù cì. ruò bié rì xuān láo, zé shǐ zhě tíng yú guǎn, yīng jí zhě zhì rì nǎi jí. cì shǐ rù. shǐ zhě yǐ xià jiē gōng fú, zhì shū jí bǎn gè zhì yú àn. zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān jiù mén wài wèi. zhū lǎo yīng shòu bǎn zhě chǐ wèi. bā shí yǐ shàng zhě zhàng yú wèi. cì shǐ cháo fú yǐ chū, xíng cān jūn yǐn lì yú dōng jiē dōng nán, xī miàn. shǐ zhě chū cì, zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě, chí fān jié zhě qián dǎo, lì yú mén xī, dōng miàn. chí fān jié zhě lì yú shǐ zhě zhī běi, shǎo tuì, shǐ fù lì shǐ zhě xī nán, shǐ èr rén duì jǔ zhì shū jí bǎn àn lì yú shǐ fù xī nán, jù dōng miàn běi shàng. ruò bǎn duō, zé liàng jiā yú àn. lì dìng, xíng cān jūn yǐn cì shǐ yíng yú dà mén wài zhī nán, běi miàn zài bài. yǐn cì shǐ xiān rù lì yú nèi mén wài zhī dōng, xī miàn, zhōu guān lì yú qí hòu.
使者至,掌次者引就次。(若別日宣勞,則使者停於館,應集者至日乃集。)刺史入。使者以下皆公服,制書及版各置於案。贊禮者引應集之官就門外位。諸老應受版者齒位。(八十以上者杖於位。)刺史朝服以出,行參軍引立於東階東南,西面。使者出次,贊禮者引使者,持幡節者前導,立於門西,東面。持幡節者立於使者之北,少退,使副立使者西南,史二人對舉制書及版案立於使副西南,俱東面北上。(若版多,則量加於案。)立定,行參軍引刺史迎於大門外之南,北面再拜。引刺史先入立於內門外之東,西面,州官立於其後。
zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě, chí fān jié zhě qián dǎo, rù mén ér zuǒ, shǐ fù yǐ xià cóng zhī. shǐ zhě yì jiē xián jiù wèi, nán miàn lì. chí fān jié zhě lì yú shǐ zhě zhī dōng, shǎo nán, xī miàn, fān zài nán. shǐ fù lì yú shǐ zhě xī nán, chí àn zhě lì yú shǐ fù zhī nán, shǎo tuì, jù dōng miàn. xíng cān jūn yǐn cì shǐ, zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān, yǐ cì rù jiù wèi. lì dìng, chí jié zhě tuō jié yī. chí àn zhě jìn shǐ fù qián, shǐ fù qǔ zhì shū, chí àn zhě tuì fù wèi shǐ fù yǐ zhì shū jìn shòu shǐ zhě, tuì fù wèi. shǐ zhě chēng:" yǒu zhì." cì shǐ děng zài bài. xuān zhì qì, cì shǐ děng yòu zài bài. xíng cān jūn yǐn cì shǐ jìn yì shǐ zhě qián, běi miàn shòu zhì shū qì, tuì lì yú dōng jiē dōng nán, xī miàn. zàn lǐ zhě yǐ cì yǐn yīng shòu zhì zhě bié shòu zhì rú shàng yí. fán tóng zhì shū zhě jiē tóng bài. qì, yǐn lì yú cì shǐ dōng nán, xī miàn běi shàng. ruò yǒu bǎn shòu, shǐ yǐ àn yì shǐ fù qián, shǐ fù qǔ bǎn jìn shòu shǐ zhě, jiē rú chū. zàn zhě yǐn wèi shǒu zhě yī rén shǎo qián, shǐ zhě chēng:" yǒu zhì." wèi shǒu zhě zài bài. xuān zhì qì, wèi shǒu zhě yòu zài bài. zàn lǐ zhě yǐn wèi shǒu zhě jìn yì shǐ zhě qián, běi miàn shòu bǎn. ruò yǒu shù bó zhèn xù, yī shì xuān fù. fán lǎo zhě bài, bā shí yǐ shàng yī zuò zài bài, jiǔ shí yǐ shàng zǐ dì bài shòu. qì, yǐn lì cì shǐ zhī hòu. yòu yǐn cì shòu zhě yì rú zhī. qì, chí jié zhě jiā jié yī. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě chū, shǐ zhě fān jié dǎo zhī yǐ chū, shǐ fù yǐ xià cóng zhī, jù fù mén wài wèi. zhū lǎo yǐ bǎn shòu zǐ dì. xíng cān jūn yǐn cì shǐ, zàn lǐ zhě yǐn zhōu fǔ zhī guān jí zhū lǎo chū, fù mén wài wèi. lì dìng, cì shǐ bài sòng, zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě hái yú cì, xíng cān jūn yǐn cì shǐ rù, zàn lǐ zhě yǐn zhōu guān jí zhū lǎo hái cì.
贊禮者引使者,持幡節者前導,入門而左,使副以下從之。使者詣階閒就位,南面立。持幡節者立於使者之東,少南,西面,幡在南。使副立於使者西南,持案者立於使副之南,少退,俱東面。行參軍引刺史,贊禮者引應集之官,以次入就位。立定,持節者脫節衣。持案者進使副前,使副取制書,持案者退復位;使副以制書進授使者,退復位。使者稱:"有制。"刺史等再拜。宣制訖,刺史等又再拜。行參軍引刺史進詣使者前,北面受制書訖,退立於東階東南,西面。贊禮者以次引應受制者別受制如上儀。(凡同制書者皆同拜。)訖,引立於刺史東南,西面北上。若有版授,史以案詣使副前,使副取版進授使者,皆如初。贊者引為首者一人少前,使者稱:"有制。"為首者再拜。宣制訖,為首者又再拜。贊禮者引為首者進詣使者前,北面受版。若有束帛賑恤,依式宣付。(凡老者拜,八十以上一坐再拜,九十以上子弟拜受。)訖,引立刺史之後。又引次受者亦如之。訖,持節者加節衣。贊禮者引使者出,使者幡節導之以出,使副以下從之,俱復門外位。諸老以版授子弟。行參軍引刺史,贊禮者引州府之官及諸老出,復門外位。立定,刺史拜送,贊禮者引使者還於次,行參軍引刺史入,贊禮者引州官及諸老還次。
ruò zài zhū xiàn xuān láo bǎn shòu, rú zài zhōu zhī yí. shǐ zhě ruò yú suí biàn xuān zhì shòu cì wù zhě, xiàn lìng xiān jí xiāng wàng lì yú guǎn mén wài zhī nán, chóng xíng, běi miàn xī shàng. shǐ zhě zhì, lì yú mén xī, dōng miàn. xiāng wàng jù zài bài. shǐ zhě rù, yì tīng shì qián, nán miàn lì. xiāng wàng suí rù. xuān láo shòu shòu jí bài sòng jiē rú shàng yí. fán shǐ zhì, xiān wèn bǎi nián zhě, yǒu zé xuān zhì zhì xì, jiǔ mǐ shēng wù. jiē zǐ dì dài shòu zhī.
若在諸縣宣勞、版授,如在州之儀。使者若於隨便宣制受賜物者,縣令先集鄉望立於館門外之南,重行,北面西上。使者至,立於門西,東面。鄉望俱再拜。使者入,詣廳事前,南面立。鄉望隨入。宣勞授受及拜送皆如上儀。凡使至,先問百年者,有則宣制致餼,(酒米牲物。)皆子弟代受之。
huáng dì qiǎn shǐ yì zhū zhōu xuān zhì láo huì
皇帝遣使詣諸州宣制勞會
qián yī rì, běn sī shè shǐ zhě cì yú dà mén wài dào yòu, nán xiàng. yòu shè yīng jí zhī guān cì yú dà mén wài, wén guān dào dōng, wǔ guān yú shǐ cì xī nán, jù nán xiàng, xiāng duì wèi shǒu.
前一日,本司設使者次於大門外道右,南向。又設應集之官次於大門外,文官道東,武官於使次西南,俱南向,相對為首。
qí rì zhì míng, yīng jí zhī guān dào zhōu mén wài, gè jiù cì fú cháo fú, fēi cháo fú zhě yǐ gōng fú. běn sī shè shǐ zhě wèi yú tīng shì jiē xián, nán xiàng. shè cì shǐ wèi yú shǐ zhī nán, běi xiàng. shè yīng jí zhī guān wèi yú cì shǐ zhī hòu, měi děng yì wèi, chóng xíng běi miàn, yǐ xī wèi shàng. yòu shè cì shǐ yǐ xià wèi yú dà mén wài zhī dōng, měi děng yì wèi, jù chóng xíng xī miàn, yǐ běi wèi shàng.
其日質明,應集之官到州門外,各就次服朝服,非朝服者以公服。本司設使者位於廳事階閒,南向。設刺史位於使之南,北向。設應集之官位於刺史之後,每等異位,重行北面,以西為上。又設刺史以下位於大門外之東,每等異位,俱重行西面,以北為上。
shǐ zhě zhì, zhǎng cì zhě yǐn jiù cì, yǐ zhì shū zhì yú àn, shǐ zhě yǐ xià jiē gōng fú. zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān jù jiù mén wài wèi. cì shǐ cháo fú yǐ chū, xíng cān jūn yǐn lì yú dōng jiē dōng nán, xī miàn. shǐ zhě chū cì, zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě lì yú mén xī, dōng miàn, shǐ èr rén duì jǔ zhì shū àn lì yú shǐ zhě xī nán, jù dōng miàn. lì dìng, xíng cān jūn yǐn cì shǐ yíng yú dà mén wài zhī nán, běi miàn zài bài. xíng cān jūn yǐn cì shǐ xiān rù lì yú nèi mén wài zhī dōng, xī miàn, zhōu guān lì yú qí hòu.
使者至,掌次者引就次,以制書置於案,使者以下皆公服。贊禮者引應集之官俱就門外位。刺史朝服以出,行參軍引立於東階東南,西面。使者出次,贊禮者引使者立於門西,東面,史二人對舉制書案立於使者西南,俱東面。立定,行參軍引刺史迎於大門外之南,北面再拜。行參軍引刺史先入立於內門外之東,西面,州官立於其後。
zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě rù mén ér zuǒ, chí àn zhě cóng zhī. shǐ zhě yì jiē xián jiù wèi, nán xiàng lì, chí àn zhě lì yú shǐ zhě xī nán, dōng miàn. xíng cān jūn yǐn cì shǐ, zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān yǐ cì rù jiù wèi. lì dìng, chí àn zhě jìn shǐ zhě qián, shǐ zhě qǔ zhì shū, chí àn zhě tuì fù wèi. shǐ zhě chēng:" yǒu zhì." cì shǐ děng zài bài. xuān zhì qì, yòu zài bài. xíng cān jūn yǐn cì shǐ jìn yì shǐ zhě qián, běi miàn shòu zhì shū, tuì lì yú dōng jiē dōng nán, xī miàn. zàn lǐ zhě cì yǐn yīng shòu zhì zhě bié shòu zhì, rú shàng yí. fán tóng zhì shū zhě jiē tóng bài. qì, yǐn lì yú cì shǐ dōng nán, xī miàn běi shàng. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě chū, chí àn zhě cóng zhī, jù fù mén wài wèi. xíng cān jūn yǐn cì shǐ, zàn lǐ zhě yǐn zhōu guān yǐ cì chū, jù jiù mén wài wèi. cì shǐ bài sòng. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě hái yú cì, xíng cān jūn yǐn cì shǐ rù, zàn lǐ zhě yǐn zhōu guān gè hái cì.
贊禮者引使者入門而左,持案者從之。使者詣階閒就位,南向立,持案者立於使者西南,東面。行參軍引刺史,贊禮者引應集之官以次入就位。立定,持案者進使者前,使者取制書,持案者退復位。使者稱:"有制。"刺史等再拜。宣制訖,又再拜。行參軍引刺史進詣使者前,北面受制書,退立於東階東南,西面。贊禮者次引應受制者別受制,如上儀。(凡同制書者皆同拜。)訖,引立於刺史東南,西面北上。贊禮者引使者出,持案者從之,俱復門外位。行參軍引刺史,贊禮者引州官以次出,俱就門外位。刺史拜送。贊禮者引使者還於次,行參軍引刺史入,贊禮者引州官各還次。
jiāng huì, běn sī gǎi shè cì shǐ yǐ xià wèi yú tīng shì zhī tíng rú cháng lǐ. yòu pù shǐ zhě xí yú tīng shàng yíng xián, dōng xiàng cì shǐ xí yú shǐ zhě zhī dōng, xī xiàng zhōu guān zhī xí yú cì shǐ zhī hòu, gè yī zī pǐn jù nán shàng. xí yú tíng zhě, wén guān zài dōng, wǔ guān zài xī, jiē běi shàng. shè qì, cì shǐ yǐ xià gè fú gōng fú ruò cháng fú. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě, xíng cān jūn yǐn cì shǐ, yòu zàn lǐ zhě yǐn yīng huì zhī guān, jù jiù mén wài wèi. lì dìng, zàn chàng zhě xiān rù jiù wèi. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě xiān rù, xíng cān jūn yǐn cì shǐ, zàn lǐ zhě yǐn yīng huì zhī guān, yǐ cì rù jiù wèi. lì dìng, zàn chàng zhě yuē:" zài bài." zài wèi zhě jiē zài bài. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě, xíng cān jūn yǐn cì shǐ, yòu zàn lǐ zhě yǐn yīng shēng jiē zhě, yì dōng xī jiē yǐ cì shēng, gè lì yú xí hòu. qí wèi yú jiē xià zhě, yòu yǐn jiù xí hòu. shàng xià lì dìng, jù jiù xí, fǔ fú, zuò, suì xíng jiǔ. jiǔ zhì, shàng xià jiē fǔ fú, xìng, lì yú xí hòu, jù zài bài, jìn hù, lì shòu jiǔ, shēng xí, fǔ fú, zuò yǐn. jiǔ xíng sān zhōu, jìn shí. shí zhì, shàng xià jiē fǔ fú, xìng, lì yú xí hòu. shè shí qì, jù shēng xí, fǔ fú, zuò shí. qì, réng xíng jiǔ. huì bì, jù xìng, gè yǐ cì yǐn jiàng fù wèi. lì dìng, zàn chàng zhě yuē:" zài bài." zài wèi zhě jiē zài bài, yǐ cì yǐn chū. ruò wú tái shǐ, huì wèi zàn bài yì zhǔn cǐ.
將會,本司改設刺史以下位於廳事之庭如常禮。又鋪使者席於廳上楹閒,東向;刺史席於使者之東,西向;州官之席於刺史之後,各依資品俱南上。席於庭者,文官在東,武官在西,皆北上。設訖,刺史以下各服公服若常服。贊禮者引使者,行參軍引刺史,又贊禮者引應會之官,俱就門外位。立定,贊唱者先入就位。贊禮者引使者先入,行參軍引刺史,贊禮者引應會之官,以次入就位。立定,贊唱者曰:"再拜。"在位者皆再拜。贊禮者引使者,行參軍引刺史,又贊禮者引應升階者,詣東西階以次升,各立於席後。其位於階下者,又引就席後。上下立定,俱就席,俯伏,坐,遂行酒。酒至,上下皆俯伏,興,立於席後,俱再拜,搢笏,立受酒,升席,俯伏,坐飲。酒行三周,進食。食至,上下皆俯伏,興,立於席後。設食訖,俱升席,俯伏,坐食。訖,仍行酒。會畢,俱興,各以次引降復位。立定,贊唱者曰:"再拜。"在位者皆再拜,以次引出。(若無台使,會位贊拜亦准此。)
huáng dì qiǎn shǐ yì zhū zhōu xuān shè shū zhèn yǔ zhōu tóng.
皇帝遣使詣諸州宣赦書(鎮與州同。)
qí rì, běn sī shè shǐ zhě cì yú zhōu zhī dà mén wài dào yòu, nán xiàng. shǐ zhě zhì, zhǎng cì zhě yǐn jiù cì, yǐ shè shū zhì yú àn. yīng jí zhī guān zhì zhōu mén wài fú cháo fú, fēi cháo fú zhě gōng fú. běn sī shè shǐ zhě wèi yú tīng shì jiē xián, nán xiàng. shè cì shǐ wèi yú shǐ zhě wèi zhī nán, běi miàn. shè yīng jí zhī guān wèi yú cì shǐ zhī hòu, wén guān zài dōng, wǔ guān zài xī, měi děng yì wèi, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wèi shǒu. yòu shè mén wài wèi: wén guān yú mén dōng, xī xiàng, wǔ guān yú mén xī, dōng xiàng, jù měi děng yì wèi, chóng xíng, yǐ běi wèi shàng. běn sī lù zhōu jiàn qiú, jí yú zhōu mén zhī wài, běi miàn xī shàng. zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān jù jiù mén wài wèi. cì shǐ cháo fú yǐ chū, xíng cān jūn yǐn lì yú dōng nán, xī xiàng. shǐ zhě chū cì, zàn lǐ zhě yǐn lì yú mén xī wǔ guān zhī qián, shǎo běi, dōng xiàng. shǐ èr rén duì jǔ àn, lì yú shǐ zhě xī nán, jù dōng miàn. lì dìng, xíng cān jūn yǐn cì shǐ yíng yú dà mén wài zhī nán, běi miàn zài bài. xíng cān jūn yǐn cì shǐ xiān rù, lì yú nèi mén wài zhī dōng, xī miàn, zhōu guān lì yú qí hòu.
其日,本司設使者次於州之大門外道右,南向。使者至,掌次者引就次,以赦書置於案。應集之官至州門外服朝服,非朝服者公服。本司設使者位於廳事階閒,南向。設刺史位於使者位之南,北面。設應集之官位於刺史之後,文官在東,武官在西,每等異位,重行北面,相對為首。又設門外位:文官於門東,西向,武官於門西,東向,俱每等異位,重行,以北為上。本司錄州見囚,集於州門之外,北面西上。贊禮者引應集之官俱就門外位。刺史朝服以出,行參軍引立於東南,西向。使者出次,贊禮者引立於門西武官之前,少北,東向。史二人對舉案,立於使者西南,俱東面。立定,行參軍引刺史迎於大門外之南,北面再拜。行參軍引刺史先入,立於內門外之東,西面,州官立於其後。
zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě rù mén ér zuǒ, chí àn zhě cóng zhī, shǐ zhě yì jiē xián jiù wèi, nán miàn lì chí àn zhě lì yú shǐ zhě xī nán, dōng miàn. xíng cān jūn yǐn cì shǐ, zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān yǐ cì rù jiù wèi. lì dìng, chí àn zhě yǐ àn jìn shǐ zhě qián, shǐ zhě qǔ shè shū, chí àn zhě tuì fù wèi. shǐ zhě chēng:" yǒu zhì." cì shǐ yǐ xià jiē zài bài. xuān shè shū qì, yòu zài bài, wǔ dǎo, yòu zài bài. běn sī shì qiú. xíng cān jūn yǐn cì shǐ jìn shǐ zhě qián, běi miàn shòu shè shū, tuì fù wèi. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě chū, chí àn zhě cóng zhī, jù fù mén wài wèi. xíng cān jūn yǐn cì shǐ, zàn lǐ zhě yǐn zhōu guān yǐ cì chū, fù mén wài wèi. cì shǐ bài sòng. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě hái yú cì, xíng cān jūn yǐn cì shǐ rù, zàn lǐ zhě yǐn zhōu guān gè hái cì.
贊禮者引使者入門而左,持案者從之,使者詣階閒就位,南面立;持案者立於使者西南,東面。行參軍引刺史,贊禮者引應集之官以次入就位。立定,持案者以案進使者前,使者取赦書,持案者退復位。使者稱:"有制。"刺史以下皆再拜。宣赦書訖,又再拜,舞蹈,又再拜。本司釋囚。行參軍引刺史進使者前,北面受赦書,退復位。贊禮者引使者出,持案者從之,俱復門外位。行參軍引刺史,贊禮者引州官以次出,復門外位。刺史拜送。贊禮者引使者還於次,行參軍引刺史入,贊禮者引州官各還次。
zhū zhōu shàng biǎo
諸州上表
qián yī rì, běn sī shè yīng jí zhī guān cì yú zhōu dà mén wài, wén guān dào dōng, wǔ guān dào xī, jù nán xiàng, xiāng duì wèi shǒu.
前一日,本司設應集之官次於州大門外,文官道東,武官道西,俱南向,相對為首。
qí rì sù xìng, běn sī shè shǐ zhě wèi yú tīng shì jiē xián, nán xiàng. shè cì shǐ wèi yú shǐ zhě wèi zhī nán, běi xiàng. shè yīng jí zhī guān wèi yú cì shǐ zhī hòu, wén guān zài dōng, wǔ guān zài xī, měi děng yì wèi, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wèi shǒu. shè zàn chàng zhě wèi yú dōng jiē dōng nán, xī xiàng běi shàng. shè yīng jí zhī guān mén wài wèi, wén guān yú mén dōng, xī xiàng, wǔ guān yú mén xī, dōng xiàng, jù měi děng yì wèi, chóng xíng, yǐ běi wèi shàng.
其日夙興,本司設使者位於廳事階閒,南向。設刺史位於使者位之南,北向。設應集之官位於刺史之後,文官在東,武官在西,每等異位,重行北面,相對為首。設贊唱者位於東階東南,西向北上。設應集之官門外位,文官於門東,西向,武官於門西,東向,俱每等異位,重行,以北為上。
zhì míng, yīng jí zhī guān zhì zhōu mén wài, gè jiù cì fú cháo fú, fēi cháo fú zhě gōng fú. zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān jù jiù mén wài wèi. zàn chàng zhě xiān rù jiù wèi, zuǒ shǐ duì jǔ biǎo àn, lì yú zàn chàng zhě zhī xī, běi xiàng. biǎo měi yī děng wèi yī àn. cì shǐ cháo fú yǐ chū, xíng cān jūn yǐn jiù wèi. zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān yǐ cì rù jiù wèi. lì dìng, zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě rù mén ér yòu, yì jiē xián jiù wèi, nán xiàng lì. zàn lǐ zhě yǐn biǎo àn yì shǐ zhě qián, shǐ zhě qǔ biǎo, zàn lǐ zhě yǐn àn tuì fù wèi. yú biǎo àn wèi yú shǐ zhě xī běi, nán xiàng dōng shàng. zàn chàng zhě yuē:" zài bài." cì shǐ yǐ xià jiē zài bài. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě chū, jǔ biǎo àn zhě cóng zhī. xíng cān jūn yǐn cì shǐ rù, zàn lǐ zhě yǐn zhōu guān yǐ cì chū.
質明,應集之官至州門外,各就次服朝服,非朝服者公服。贊禮者引應集之官俱就門外位。贊唱者先入就位,佐史對舉表案,立於贊唱者之西,北向。(表每一等為一案。)刺史朝服以出,行參軍引就位。贊禮者引應集之官以次入就位。立定,贊禮者引使者入門而右,詣階閒就位,南向立。贊禮者引表案詣使者前,使者取表,贊禮者引案退復位。餘表案位於使者西北,南向東上。贊唱者曰:"再拜。"刺史以下皆再拜。贊禮者引使者出,舉表案者從之。行參軍引刺史入,贊禮者引州官以次出。
shàng biǎo zhě ruò zhǐ yī rén, zé bù xū zhū guān péi wèi. shàng biǎo zhě lì yú tīng shì dōng jiē dōng nán, xī miàn chí àn zhě lì yú shàng biǎo zhě dōng nán, jù xī miàn. shǐ zhě rù lì yú jiē xián, nán xiàng. chí àn zhě yǐ àn jìn shàng biǎo zhě qián, shàng biǎo zhě qǔ biǎo, chí àn zhě tuì fù wèi. shàng biǎo zhě yì shǐ zhě qián shòu biǎo, tuì, běi miàn zài bài. shǐ zhě chū, shàng biǎo zhě rù.
上表者若止一人,則不須諸官陪位。上表者立於廳事東階東南,西面;持案者立於上表者東南,俱西面。使者入立於階閒,南向。持案者以案進上表者前,上表者取表,持案者退復位。上表者詣使者前授表,退,北面再拜。使者出,上表者入。