strong lǐ jiǔ shí kāi yuán lǐ zuǎn lèi èr shí wǔ jiā lǐ jiǔ strong
礼九十 开元礼纂类二十五 嘉礼九
cháo jí shǐ yú shàng shū shěng lǐ jiàn bìng cí
朝集使於尚书省礼见(并辞)
qí rì, fèng lǐ láng xiān bù bǎn wèi yú shàng shū shěng dōu táng zhī qián, jīng guān jiǔ pǐn yǐ shàng wèi zài dōng, měi děng yì wèi, cháo jí shǐ wèi zài xī, yì rú zhī, jiē yǐ běi wèi shàng. jīng guān jí cháo jí shǐ jù cháng fú. yè zhě jiàng gōng fú, xiān yǐn jīng guān rù jiù wèi, yòu yè zhě yǐn zhū fāng cháo jí shǐ děng rù jiù wèi. fèng lǐ lì yú cháo jí shǐ zhī běi, chà tuì, zàn zhě péi qí hòu. jīng guān jí cháo jí shǐ xù lì qì, fèng lǐ yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, cháo jí shǐ děng jù zài bài, jīng guān děng qūn xún yī bì zài bài qì, jīng guān děng jù dá bài, cháo jí shǐ děng qūn xún yī bì. zài bài qì, yè zhě zàn chēng" lǐ bì". qún guān děng gè yǐ cì tuì, cháo jí shǐ yì tuì. qí lǐ cí yì rú zhī.
其日,奉礼郎先布版位於尚书省都堂之前,京官九品以上位在东,每等异位,朝集使位在西,亦如之,皆以北为上。京官及朝集使俱常服。谒者绛公服,先引京官入就位,又谒者引诸方朝集使等入就位。奉礼立於朝集使之北,差退,赞者陪其后。京官及朝集使序立讫,奉礼曰:"再拜。"赞者承传,朝集使等俱再拜,京官等逡巡揖避;再拜讫,京官等俱答拜,朝集使等逡巡揖避。再拜讫,谒者赞称"礼毕"。群官等各以次退,朝集使亦退。其礼辞亦如之。
rèn guān chū shàng zhū zhōu shàng zuǒ fù
任官初上(诸州上佐附)
yīng cè mìng zhī guān shòu cè qì, cháo fú chéng lù, bèi yí, míng náo chuī, yì tài miào nán mén, zhì xià chē suǒ, náo chuī zhǐ. shòu cè zhě jiàng lù, yè zhě yǐn rù, lì yú miào tíng, běi miàn xī shàng. lì dìng, zài bài qì, yòu zài bài cí, yè zhě yǐn chū, chéng lù míng náo ér hái. ruò xiān shòu zhì shū zhě, fā dì, bèi yí zhàng yì tài miào rú shàng yí.
应册命之官受册讫,朝服乘辂,备仪,鸣铙吹,诣太庙南门,至下车所,铙吹止。受册者降辂,谒者引入,立於庙庭,北面西上。立定,再拜讫,又再拜辞,谒者引出,乘辂鸣铙而还。(若先受制书者,发第,备仪仗诣太庙如上仪。)
suì yì běn sī. jiāng zhì, bēi guān xiān dào, jù gōng fú qí yú bié xí suǒ. chū shàng zhě zhì, jiàng lù, zàn lǐ zhě yǐn rù, tíng yú hòu táng, gǎi zhe gōng fú. yí zhàng chén tīng shì zhī qián. zàn lǐ zhě yǐn bēi guān jù lì yú nèi mén zhī wài xī xiāng, měi děng yì wèi, chóng xíng dōng miàn, yǐ běi wèi shàng. chū bēi guān jiù mén wài wèi, zàn lǐ zhě yǐn chū shàng zhě lì yú tīng shì dōng jiē dōng nán, xī miàn. zàn lǐ zhě yǐn bēi guān yǐ cì rù, lì yú xī jiē xī nán, chóng xíng dōng miàn, yǐ běi wèi shàng. lì dìng, bēi guān jù zài bài, chū shàng zhě dá bài. zàn lǐ zhě yǐn bēi guān chū. zàn lǐ zhě yǐn chū shàng zhě jiù hòu táng.
遂诣本司。将至,卑官先到,俱公服俟於别席所。初上者至,降辂,赞礼者引入,停於后堂,改著公服。仪仗陈厅事之前。赞礼者引卑官俱立於内门之外西厢,每等异位,重行东面,以北为上。初卑官就门外位,赞礼者引初上者立於厅事东阶东南,西面。赞礼者引卑官以次入,立於西阶西南,重行东面,以北为上。立定,卑官俱再拜,初上者答拜。赞礼者引卑官出。赞礼者引初上者就后堂。
bēi guān jù gēng yī, zàn lǐ zhě yǐn yīng zuò zhě rù lì yú tīng shì dōng xī jiē xià, qí yīng zhì jìng zhě lì yú mén wài zhī xī, dōng miàn, jù běi shàng. zàn lǐ zhě yǐn chū shàng zhě chū, shēng táng jiù tà hòu, yīng zuò zhě jù shēng yì zuò hòu. lì dìng, chū shàng zhě shēng zuò, yīng zuò zhě gè yī qí bān ér zuò. qí yīng zhì jìng zhě rù lì yú dōng xī jiē xià, jù yǐ běi wèi shàng. zhū liú wài guān rù lì yú tíng, chóng xíng, běi miàn xī shàng, zài bài qì, jiù dōng jiē xià pǐn guān zhī hòu. běn sī yǐ yìn jí zhí zhǎng zhì yú àn, běn sī yǐn rù, shēng, yì zuò qián, běn sī qǔ yìn jí zhí zhǎng yǐ cì jìn zhì yú zuò shàng zhī àn qì, běn sī yǐn àn jiàng chū. zhū sī yǐ cì zī pàn sān tiáo shì qì, jù xìng, lì yú zuò hòu. zàn lǐ zhě yǐn chū shàng zhě hái hòu táng. yǐ wài jiàng chū shè huì rú cháng yí.
卑官俱更衣,赞礼者引应坐者入立於厅事东西阶下,其应致敬者立於门外之西,东面,俱北上。赞礼者引初上者出,升堂就榻后,应坐者俱升诣座后。立定,初上者升座,应坐者各依其班而坐。其应致敬者入立於东西阶下,俱以北为上。诸流外官入立於庭,重行,北面西上,再拜讫,就东阶下品官之后。本司以印及职掌置於案,本司引入,升,诣座前,本司取印及职掌以次进置於座上之案讫,本司引案降出。诸司以次谘判三条事讫,俱兴,立於座后。赞礼者引初上者还后堂。以外降出设会如常仪。
guān bēi bù hé bài miào zhě, dàn yì shàng suǒ. bù pàn shì zhě, lǐ jiàn ér yǐ. ruò liù pǐn yǐ xià, chū shàng jiē cháng fú. ruò xiān rèn zhě zūn jí guān wèi děng zhě, xiān rèn zhě qí yú dōng jiē xià, xī miàn, xīn rèn zhě rù lì yú xī jiē xià, dōng miàn zài bài. xiān rèn zhě dá zài bài. qì, xīn rèn zhě hái yú tīng shì, lì yú dōng jiē xià, yǔ bēi guān xiāng jiàn rú shàng yí. zhū zhōu zhǎng shǐ xiàn chéng yǐ xià chū shàng zhǔn cǐ.
官卑不合拜庙者,但诣上所。不判事者,礼见而已。若六品以下,初上皆常服。若先任者尊及官位等者,先任者俟於东阶下,西面,新任者入立於西阶下,东面再拜。先任者答再拜。讫,新任者还於厅事,立於东阶下,与卑官相见如上仪。(诸州长史县丞以下初上准此。)
jīng zhào fǔ hé nán mù chū shàng zhū zhōu cì shǐ dū du fù
京兆府河南牧初上(诸州刺史都督附)
qí rì, zhōu mù bèi yí zhàng, zhì zhōu, tíng yú hòu táng. bīng cáo shè yí zhàng yú tīng shì mén tíng rú cháng yí. běn sī shè mù wèi yú tīng shì yíng xián jìn běi, nán xiàng. shè zhōu guān zhǎng shǐ sī mǎ wèi yú táng xià dōng fāng, xī xiàng, shè lù shì cān jūn yǐ xià wèi yú sī mǎ zhī nán, chóng xíng xī xiàng, jiē yǐ běi wèi shàng. shè zhū xiàn guān wèi tíng zhōng jìn xī, zhū xiāng cháng wèi yú xiàn guān zhī dōng, měi děng yì wèi, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wéi shǒu. zhōu zhù jiào, xiàn bó shì zhù jiào, yī xiāng cháng bān. zhǎng shǐ yǐ xià jí yú zhōu nán mén zhī wài, zhōu guān zài dōng, xiàn guān zài xī, xiāng cháng shǐ zài zhōu guān dōng nán. gè yǒu cì, jù gōng fú, xiāng cháng cháng fú. sī gōng zhěng cì zhǐ míng, rù zī. zàn lǐ zhě yǐn mù chū lì yú tīng shì dōng jiē dōng nán, xī xiàng, zuǒ yòu shì cóng rú cháng, zàn lǐ zhě lì yú mù nán shǎo tuì, jù xī xiàng. zàn lǐ zhě yǐn zhōu guān rù jiù wèi, cì yǐn xiàn lìng yǐ xià rù mén ér zuǒ, yòu yǐn xiāng cháng rù mén ér yòu, jù rù jiù wèi. lì dìng, zàn lǐ zhě yǐn mù shēng zì dōng jiē, jí wèi, nán xiàng lì. yòu yǐn xiàn lìng jí xiāng cháng wǔ pǐn yǐ xià zì xī jiē shēng táng, jìn dāng mù qián, chóng xíng běi xiàng, wèi rú zài tíng zhī yí. lì dìng, shàng xià jù zài bài. mù dá bài, shàng xià zài wèi zhě jiē qūn xún bì wèi. zàn lǐ zhě yǐn xiàn lìng yǐ xià jí xiāng cháng jù chū. zàn lǐ zhě yǐn mù jiàng rù, zàn lǐ zhě yǐn zhǎng shǐ yǐ xià cì chū, jù gēng yī.
其日,州牧备仪仗,至州,停於后堂。兵曹设仪仗於厅事门庭如常仪。本司设牧位於厅事楹閒近北,南向。设州官长史、司马位於堂下东方,西向,设录事参军以下位於司马之南,重行西向,皆以北为上。设诸县官位庭中近西,诸乡长位於县官之东,每等异位,重行北面,相对为首。(州助教,县博士、助教,依乡长班。)长史以下集於州南门之外,州官在东,县官在西,乡长史在州官东南。各有次,俱公服,乡长常服。司功整次纸名,入谘。赞礼者引牧出立於厅事东阶东南,西向,左右侍从如常,赞礼者立於牧南少退,俱西向。赞礼者引州官入就位,次引县令以下入门而左,又引乡长入门而右,俱入就位。立定,赞礼者引牧升自东阶,即位,南向立。又引县令及乡长五品以下自西阶升堂,进当牧前,重行北向,位如在庭之仪。立定,上下俱再拜。牧答拜,上下在位者皆逡巡避位。赞礼者引县令以下及乡长俱出。赞礼者引牧降入,赞礼者引长史以下次出,俱更衣。
běn sī liàng shè mù zuò yú táng shàng qì, zàn lǐ zhě yǐn xiàn lìng jí xiāng cháng jù jiù xī jiē xià, yòu yǐn zhǎng shǐ yǐ xià rù lì yú dōng jiē xià, jù běi xiàng. zàn lǐ zhě yǐn mù chū, shēng táng jiù tà hòu. zhǎng shǐ yǐ xià bìng xiàn lìng zhí shì wǔ pǐn yǐ shàng yīng shēng zhě, hé bān jù shēng yì zuò hòu. lì dìng, mù shēng zuò, zhū yīng zuò zhě jù zuò. zhōu xiàn zuǒ shǐ yǐ xià rù tíng zhōng, chóng xíng, běi miàn xī shàng, zhōu xiàn xué shēng wèi yú qí hòu, jù zài bài qì, jiù dōng jiē xià pǐn guān zhī hòu lì. lù shì yǐ yìn jí zhí zhǎng zhì yú àn, lù shì yī rén yǐn rù, shēng yì zuò qián, lù shì qǔ yìn jí zhí zhǎng yǐ cì jìn zhì yú mù àn qì, lù shì yǐn àn jiàng chū. zhū sī yǐ cì zī pàn sān tiáo shì qì, zuò zhě jù xìng. zàn lǐ zhě zàn mù xìng, yǐn hái hòu táng. zhǎng shǐ yǐ xià jiàng chū. shè huì rú cháng yí. zhū zhōu cì shǐ chū shàng, zhǔn cǐ. qí xiāng cháng wén wǔ guān qī pǐn yǐ shàng jí dé xíng yǒu wén zhě, jiē shēng táng.
本司量设牧座於堂上讫,赞礼者引县令及乡长俱就西阶下,又引长史以下入立於东阶下,俱北向。赞礼者引牧出,升堂就榻后。长史以下并县令职事五品以上应升者,合班俱升诣座后。立定,牧升座,诸应坐者俱坐。州县佐史以下入庭中,重行,北面西上,州县学生位於其后,俱再拜讫,就东阶下品官之后立。录事以印及职掌置於案,录事一人引入,升诣座前,录事取印及职掌以次进置於牧案讫,录事引案降出。诸司以次谘判三条事讫,坐者俱兴。赞礼者赞牧兴,引还后堂。长史以下降出。设会如常仪。(诸州刺史初上,准此。其乡长文武官七品以上及德行有闻者,皆升堂。)
wàn nián cháng ān lìng chū shàng hé nán luò yáng xiàn lìng lǐ tóng. zhū xiàn lìng fù.
万年长安令初上(河南洛阳县令礼同。诸县令附。)
qí rì, lìng tíng yú hòu táng. shè lìng wèi yú tīng shì yíng xián jìn běi, nán xiàng. shè xiāng cháng wèi yú nán fāng, chóng xíng běi miàn, yǐ xī wèi shàng. qí xūn guān yī chū shēn bān, bó shì zhù jiào yī xiāng cháng bān. yòu shè chéng wèi yú dōng fāng, xī xiàng, shè zhǔ bù jí wèi wèi yú chéng nán, shǎo tuì, xī xiàng běi shàng. xiāng cháng yǐ xià jù jí yú xiàn nán mén wài zhī xī, gè yǒu cì. sī gōng zhěng cì zhǐ míng rù zī. zàn lǐ zhě yǐn lìng chū lì yú tīng shì dōng jiē dōng nán, xī xiàng, shì cóng rú cháng yí. zàn lǐ zhě lì yú lìng zhī nán, shǎo tuì, jù xī xiàng. zàn lǐ zhě yǐn chéng yǐ xià rù jiù wèi, yòu yǐn xiāng cháng rù jiù wèi. lì dìng, zàn lǐ zhě yǐn lìng shēng zì dōng jiē jí wèi, nán xiàng lì. zàn lǐ zhě yǐn xiāng cháng wén wǔ guān wǔ pǐn yǐ shàng shēng zì xī jiē, jìn dāng lìng qián, chóng xíng běi miàn, yǐ xī wèi shàng. lì dìng, shàng xià zài wèi zhě jù zài bài, lìng dá bài, shàng xià zài wèi zhě jiē qūn xún bì wèi. zàn lǐ zhě yǐn xiāng cháng jiàng zì xī jiē yǐ chū, xiāng cháng zài tíng zhě jì chū, zàn lǐ zhě yǐn lìng jiàng zì dōng jiē yǐ rù, yòu yǐn chéng yǐ xià yǐ cì chū.
其日,令停於后堂。设令位於厅事楹閒近北,南向。设乡长位於南方,重行北面,以西为上。其勋官依出身班,博士、助教依乡长班。又设丞位於东方,西向,设主簿及尉位於丞南,少退,西向北上。乡长以下俱集於县南门外之西,各有次。司功整次纸名入谘。赞礼者引令出立於厅事东阶东南,西向,侍从如常仪。赞礼者立於令之南,少退,俱西向。赞礼者引丞以下入就位,又引乡长入就位。立定,赞礼者引令升自东阶即位,南向立。赞礼者引乡长文武官五品以上升自西阶,进当令前,重行北面,以西为上。立定,上下在位者俱再拜,令答拜,上下在位者皆逡巡避位。赞礼者引乡长降自西阶以出,乡长在庭者继出,赞礼者引令降自东阶以入,又引丞以下以次出。
běn sī liàng shè chuáng zuò yú táng shàng qì, zàn lǐ zhě yǐn xiāng cháng rù lì yú tīng shì xī jiē xià, chéng yǐ xià lì yú mén wài dào xī, dōng miàn, jù běi shàng. zàn lǐ zhě yǐn lìng chū, shēng táng jiù tà hòu. yòu zàn lǐ zhě yǐn chéng rù jí xiāng cháng wén wǔ guān wǔ pǐn yǐ shàng jù shēng, yì zuò hòu lì. yòu zàn lǐ zhě yǐn zhǔ bù jí wèi rù, lì yú dōng jiē xià. lì dìng, lìng shēng zuò, zhū yīng zuò zhě jù zuò. lù shì jí zuǒ shǐ yǐ xià rù lì yú tíng zhōng, běi miàn xī shàng, xué shēng wèi yú qí hòu, jù zài bài qì, jiù dōng jiē xià xiàn wèi hòu lì. lù shì yǐ yìn jí zhí zhǎng zhì yú àn, lù shì yī rén yǐn rù, shēng yì zuò qián, lù shì qǔ yìn jí zhí zhǎng, yǐ cì jìn zhì yú lìng àn qì, lù shì yǐn àn jiàng chū. zhū sī yǐ cì zī pàn sān tiáo shì qì, chéng jí xiāng cháng jù xìng, zàn lǐ zhě zàn lìng xìng, yǐn hái hòu táng, xiāng cháng jiàng chū. shè huì rú cháng yí. zhū xiàn lìng chū shàng, zhǔn cǐ. qí xiāng cháng wén wǔ guān qī pǐn yǐ shàng jí dé xíng yǒu wén zhě jiē shēng táng.
本司量设床座於堂上讫,赞礼者引乡长入立於厅事西阶下,丞以下立於门外道西,东面,俱北上。赞礼者引令出,升堂就榻后。又赞礼者引丞入及乡长文武官五品以上俱升,诣座后立。又赞礼者引主簿及尉入,立於东阶下。立定,令升座,诸应坐者俱坐。录事及佐史以下入立於庭中,北面西上,学生位於其后,俱再拜讫,就东阶下县尉后立。录事以印及职掌置於案,录事一人引入,升诣座前,录事取印及职掌,以次进置於令案讫,录事引案降出。诸司以次谘判三条事讫,丞及乡长俱兴,赞礼者赞令兴,引还后堂,乡长降出。设会如常仪。(诸县令初上,准此。其乡长文武官七品以上及德行有闻者皆升堂。)
xiāng yǐn jiǔ zhèng chǐ wèi fù
乡饮酒(正齿位附)
xiāng yǐn jiǔ zhī lǐ, cì shǐ wéi zhǔ rén, cǐ wèi gòng rén zhī zhōng, yǒu míng jīng jìn shì shēn jiān dé xíng xiào tì, zhuó rán míng zhe, jīng biǎo mén lǘ jí yǒu xiù cái zhě, jiē cì shǐ wéi zhǔ rén. ruò wú, shàng zuǒ shè xíng shì. xiān zhào xiāng zhī zhì shì yǒu dé zhě móu zhī. xián zhě wèi bīn, qí cì wèi jiè, yòu qí cì wèi zhòng bīn, yǔ zhī xíng lǐ ér bīn jǔ zhī. jiè yǐ xià wú qí rén zé quē. zhèng chǐ wèi, měi nián jì dōng, xiàn lìng wéi zhǔ rén, xiāng zhī lǎo rén liù shí yǐ shàng yǒu dé xíng zhě yī rén wéi bīn, cì yī rén wéi jiè, yòu qí cì wèi sān bīn, yòu qí cì wèi zhòng bīn.
乡饮酒之礼,刺史为主人,(此为贡人之中,有明经进士身兼德行孝悌,灼然明著,旌表门闾及有秀才者,皆刺史为主人。若无,上佐摄行事。)先召乡之致仕有德者谋之。贤者为宾,其次为介,又其次为众宾,与之行礼而宾举之。(介以下无其人则阙。正齿位,每年季冬,县令为主人,乡之老人六十以上有德行者一人为宾,次一人为介,又其次为三宾,又其次为众宾。)
zhǔ rén jiè bīn, lì yú bīn dà mén wài zhī xī, dōng miàn bīn lì dōng jiē xià, xī miàn. jiāng mìng zhě lì yú bīn zhī zuǒ, běi miàn shòu mìng chū, lì yú mén wài zhī dōng, xī miàn, yuē:" gǎn qǐng shì." zhǔ rén yuē:" mǒu rì xíng xiāng yǐn jiǔ zhī lǐ, qǐng mǒu zi lín zhī." jiāng mìng zhě rù gào. bīn chū lì yú mén dōng, xī miàn bài rǔ, zhǔ rén dá bài. zhǔ rén yuē:" wú zi xué yōu xíng gāo, yīng zī guān guó. mǒu rì zhǎn lǐ, qǐng wú zi lín zhī." bīn yuē:" mǒu gù lòu, kǒng rǔ mìng, gǎn cí." zhǔ rén yuē:" móu yú fù shī shǎo shī, mò ruò wú zi xián, gǎn gù yǐ qǐng." bīn yuē:" fū zǐ shēn mìng zhī, mǒu gǎn bù jìng xū." zhǔ rén zài bài, bīn dá bài zhǔ rén tuì, bīn bài sòng. zhǔ rén jiè jiè yì rú zhī. jiè cí yuē:" mǒu rì xíng xiāng yǐn jiǔ zhī lǐ, qǐng wú zi lín zhī." zhèng chǐ wèi wú jiè bīn.
主人戒宾,立於宾大门外之西,东面;宾立东阶下,西面。将命者立於宾之左,北面受命出,立於门外之东,西面,曰:"敢请事。"主人曰:"某日行乡饮酒之礼,请某子临之。"将命者入告。宾出立於门东,西面拜辱,主人答拜。主人曰:"吾子学优行高,应兹观国。某日展礼,请吾子临之。"宾曰:"某固陋,恐辱命,敢辞。"主人曰:"谋於父师少师,莫若吾子贤,敢固以请。"宾曰:"夫子申命之,某敢不敬须。"主人再拜,宾答拜;主人退,宾拜送。主人戒介亦如之。(戒辞曰:"某日行乡饮酒之礼,请吾子临之。"正齿位无戒宾。)
qí rì zhì míng, shè bīn xí yú yíng xián jìn běi, nán xiàng shè zhǔ rén xí yú zuò jiē shàng, xī xiàng shè jiè xí yú xī jiē shàng, dōng xiàng shè zhòng bīn zhèng chǐ wèi yún" sān bīn", xià fǎng cǐ. xí sān yú bīn xí zhī xī, gè nán xiàng, jiē bù shǔ yān. yòu shè táng xià zhòng bīn xí yú xī jiē xī nán, dōng miàn běi shàng. zhèng chǐ wèi shè zhòng bīn xí yú yíng xián jìn nán, běi xiàng dōng shàng. shè liǎng hú yú bīn xí zhī dōng, shǎo běi, xuán jiǔ zài xī, jiā sháo mì, zhì fěi yú hú nán, dōng sì, shí yǐ jué zhì. shè zàn zhě wèi yú dōng jiē dōng, xī miàn běi shàng.
其日质明,设宾席於楹閒近北,南向;设主人席於阼阶上,西向;设介席於西阶上,东向;设众宾(正齿位云"三宾",下仿此。)席三於宾席之西,各南向,皆不属焉。又设堂下众宾席於西阶西南,东面北上。(正齿位设众宾席於楹閒近南,北向东上。)设两壶於宾席之东,少北,玄酒在西,加勺幂,置篚於壶南,东肆,实以爵觯。设赞者位於东阶东,西面北上。
bīn jiè jí zhòng bīn zhì, lì yú tīng shì dà mén wài zhī yòu, dōng xiàng běi shàng. zhí shì zhě jù fù wèi. zhǔ rén yíng bīn yú mén wài zhī zuǒ, xī miàn bài bīn, bīn dá bài. yòu xī nán miàn bài jiè, jiè dá bài. yòu xī nán miàn yī zhòng bīn, zhòng bīn bào yī. zhǔ rén yòu yī bīn, bīn bào yī. zhǔ rén xiān rù mén ér yòu, xī miàn bīn rù mén ér zuǒ, dōng miàn jiè jí zhòng bīn xù rù lì yú bīn xī nán, dōng miàn běi shàng zhòng bīn fēi sān bīn zhě, jiē běi miàn dōng shàng. fán bīn zhǔ bài yī zhōu xuán, jiē yǒu zàn xiāng. zhèng chǐ wèi, zhòng bīn lì yú sān bīn zhī hòu. zhǔ rén jiāng jìn yī, dāng jiē jù lǐ zuò" chén". yī, bīn jiē bào yī. zhì jiē, zhǔ rén yuē:" qǐng wú zi shēng." bīn yuē:" mǒu gǎn cí." zhǔ rén yuē:" gù qǐng wú zi shēng." bīn yuē:" mǒu gǎn gù cí." zhǔ rén yuē:" zhōng qǐng wú zi shēng." bīn yuē:" mǒu gǎn zhōng cí." zhǔ rén shēng zì zuò jiē, bīn shēng zì xī jiē, dāng méi běi miàn lì.
宾、介及众宾至,立於厅事大门外之右,东向北上。执事者俱复位。主人迎宾於门外之左,西面拜宾,宾答拜。又西南面拜介,介答拜。又西南面揖众宾,众宾报揖。主人又揖宾,宾报揖。主人先入门而右,西面;宾入门而左,东面;介及众宾序入立於宾西南,东面北上;众宾非三宾者,皆北面东上。(凡宾主拜揖周旋,皆有赞相。正齿位,众宾立於三宾之后。)主人将进揖,当阶(据礼作"陈"。)揖,宾皆报揖。至阶,主人曰:"请吾子升。"宾曰:"某敢辞。"主人曰:"固请吾子升。"宾曰:"某敢固辞。"主人曰:"终请吾子升。"宾曰:"某敢终辞。"主人升自阼阶,宾升自西阶,当楣北面立。
zhí zūn zhě chè mì, zhǔ rén shì fěi, guì qǔ jué, xìng, shì zūn shí zhī, jìn bīn xí qián, xī běi miàn xiàn bīn. bīn xī jiē shàng běi miàn bài, zhǔ rén shǎo tuì, bīn jìn yú xí qián shòu jué, tuì fù xī jiē shàng, běi miàn lì. zhǔ rén tuì yú zuò jiē shàng, běi miàn bài sòng jué, bīn shǎo tuì. zàn zhě jiàn pú hǎi zhèng chǐ wèi zū hǎi, xià fǎng cǐ. yú bīn xí qián. zhèng chǐ wèi, bīn yǐ xià nián liù shí zhě sān dòu, qī shí sì dòu, bā shí wǔ dòu, jiǔ shí jí zhǔ rén jiē liù dòu. bīn zì xī fāng shēng xí, nán miàn lì. zàn zhě shè zhé zǔ. zhèng chǐ wèi wú zhé zǔ. bīn guì, zuǒ zhí jué, yòu qǔ pú rǔ yú hǎi, jì yú biān dòu zhī jiān, suì jì jiǔ, cuì jiǔ, cuì, cháng yě. xìng, jiàng xí dōng, shì xī jiē shàng, běi miàn guì zú jué, zhí jué xìng, shì zūn shí zhī, jìn zhǔ rén xí qián, dōng nán miàn cù zhǔ rén. zhǔ rén yú jiē shàng běi miàn bài, bīn shǎo tuì, zhǔ rén jìn shòu, tuì fù zuò jiē shàng běi miàn lì. bīn tuì fù xī jiē shàng, běi miàn bài sòng jué. zàn zhě jiàn pú hǎi yú zhǔ rén xí qián. zhǔ rén yóu xí dōng zì běi fāng shēng xí. zàn zhě shè zhé zǔ. zhèng chǐ wèi wú zhé zǔ. zhǔ rén guì, zuǒ zhí jué, yòu jì pú hǎi, suì jì jiǔ, cuì jiǔ, xìng, zì nán fāng jiàng xí, fù zuò jiē shàng, běi miàn guì zú jué, zhí jué xìng, guì diàn jué yú dōng xù duān xìng, shì fěi, guì qǔ zhì shí zhī yǐ chóu, fù zuò jiē shàng, běi miàn guì diàn zhì, suì bài, zhí zhì xìng, bīn xī jiē shàng dá bài, zhǔ rén guì jì, suì yǐn zú zhì, zhí zhì xìng, shì zūn shí zhī, jìn bīn xí qián, xī běi miàn. bīn bài, zhǔ rén shǎo tuì. bīn jì bài, zhǔ rén guì diàn zhì yú jiàn xī, xìng, fù zuò jiē shàng wèi. bīn suì jìn xí qián, běi miàn guì qǔ zhì, xìng, fù xī jiē shàng wèi, zhǔ rén běi miàn bài sòng. bīn jìn xí qián, běi miàn guì diàn zhì yú jiàn dōng, xìng, fù xī jiē shàng wèi. chóu jiǔ bù jǔ zhě, jūn zǐ bù jìn rén zhī huān yǐ quán jiāo yě. zhǔ rén běi miàn yī, suì jiàng lì yú zuò jiē xià, xī miàn bīn jiàng lì yú xī jiē xī, dāng xī xù, dōng miàn. zhǔ rén jiāng yǔ jiè wèi lǐ, gù bīn bù jū táng shàng wèi.
执樽者彻幂,主人適篚,跪取爵,兴,適樽实之,进宾席前,西北面献宾。宾西阶上北面拜,主人少退,宾进於席前受爵,退复西阶上,北面立。主人退於阼阶上,北面拜送爵,宾少退。赞者荐脯醢(正齿位菹醢,下仿此。)於宾席前。(正齿位,宾以下年六十者三豆,七十四豆,八十五豆,九十及主人皆六豆。)宾自西方升席,南面立。赞者设折俎。(正齿位无折俎。)宾跪,左执爵,右取脯擩於醢,祭於笾豆之间,遂祭酒,啐酒,(啐,尝也。)兴,降席东,適西阶上,北面跪卒爵,执爵兴,適樽实之,进主人席前,东南面酢主人。主人於阶上北面拜,宾少退,主人进受,退复阼阶上北面立。宾退复西阶上,北面拜送爵。赞者荐脯醢於主人席前。主人由席东自北方升席。赞者设折俎。(正齿位无折俎。)主人跪,左执爵,右祭脯醢,遂祭酒,啐酒,兴,自南方降席,复阼阶上,北面跪卒爵,执爵兴,跪奠爵於东序端;兴,適篚,跪取觯实之以酬,复阼阶上,北面跪奠觯,遂拜,执觯兴,宾西阶上答拜,主人跪祭,遂饮卒觯,执觯兴,適樽实之,进宾席前,西北面。宾拜,主人少退。宾既拜,主人跪奠觯於荐西,兴,复阼阶上位。宾遂进席前,北面跪取觯,兴,复西阶上位,主人北面拜送。宾进席前,北面跪奠觯於荐东,兴,复西阶上位。(酬酒不举者,君子不尽人之欢以全交也。)主人北面揖,遂降立於阼阶下,西面;宾降立於西阶西,当西序,东面。(主人将与介为礼,故宾不居堂上位。)
zhǔ rén jìn yán jiè, zhǔ rén yī jiè, jiè bào yī. zhì jiē, yī ràng shēng, zhǔ rén shēng zuò jiē, jiè shēng xī jiē, jiē dāng méi běi miàn lì. zhǔ rén yì dōng xù duān, guì qǔ jué, xìng, shì zūn shí zhī, jìn yú jiè xí qián, xī nán miàn xiàn jiè. jiè xī jiē shàng běi miàn bài, zhǔ rén shǎo tuì, jiè jìn, běi miàn shòu jué, tuì fù wèi. zhǔ rén yú jiè yòu, běi miàn bài sòng jué, jiè shǎo tuì, zhǔ rén lì yú xī jiē zhī dōng. zàn zhě jiàn pú hǎi yú jiè xí qián. jiè jìn, zì běi fāng shēng xí. zàn zhě shè zhé zǔ. zhèng chǐ wèi wú zhé zǔ. jiè guì, zuǒ zhí jué, yòu jì pú hǎi, suì jì jiǔ, zhí jué xìng, zì nán fāng jiàng xí, fù xī jiē shàng, běi miàn guì zú jué, zhí jué xìng, jiè shòu zhǔ rén jué. zhǔ rén shì zūn shí zhī, yǐ cù yú xī jiē shàng, lì yú jiè yòu, běi miàn guì diàn jué, suì bài, zhí jué xìng. jiè dá bài. zhǔ rén guì jì, suì yǐn zú jué, zhí jué xìng, jìn, guì diàn jué yú xī yíng nán, hái zuò jiē shàng, yī, jiàng. jiè jiàng lì yú bīn nán.
主人进延介,主人揖介,介报揖。至阶,一让升,主人升阼阶,介升西阶,皆当楣北面立。主人诣东序端,跪取爵,兴,適樽实之,进於介席前,西南面献介。介西阶上北面拜,主人少退,介进,北面受爵,退复位。主人於介右,北面拜送爵,介少退,主人立於西阶之东。赞者荐脯醢於介席前。介进,自北方升席。赞者设折俎。(正齿位无折俎。)介跪,左执爵,右祭脯醢,遂祭酒,执爵兴,自南方降席,复西阶上,北面跪卒爵,执爵兴,介授主人爵。主人適樽实之,以酢於西阶上,立於介右,北面跪奠爵,遂拜,执爵兴。介答拜。主人跪祭,遂饮卒爵,执爵兴,进,跪奠爵於西楹南,还阼阶上,揖,降。介降立於宾南。
zhǔ rén yú zuò jiē qián, xī nán miàn yī zhòng bīn, suì shēng, shì xī yíng nán, guì qǔ jué, shì zūn shí zhī, jìn yú xī jiē shàng, nán miàn xiàn zhòng bīn zhī zhǎng. zhòng bīn zhǎng shēng xī jiē shàng, běi miàn bài shòu jué. zhǔ rén yú zhòng bīn zhǎng zhī yòu, běi miàn bài sòng. zàn zhě jiàn pú hǎi yú qí xí qián. zhòng bīn zhī zhǎng shēng xí, guì, zuǒ zhí jué, yòu jì pú hǎi, jì jiǔ, zhí jué xìng, tuì yú xī jiē shàng, lì yǐn qì, shòu zhǔ rén jué, jiàng fù wèi. zhǔ rén yòu shì zūn shí zhī, jìn yú xī jiē shàng, nán miàn xiàn zhòng bīn zhī cì zhě, rú xiàn zhòng bīn zhǎng zhī lǐ, yòu cì yī rén shēng yǐn yì rú zhī. zhǔ rén shì zūn shí jiǔ, jìn yú xī jiē shàng, nán miàn xiàn táng xià zhòng bīn. měi yī rén shēng shòu jué, guì jì lì yǐn, zàn zhě biàn jiàn pú hǎi yú qí wèi. qì, zhǔ rén shòu jué diàn yú fěi.
主人於阼阶前,西南面揖众宾,遂升,適西楹南,跪取爵,適樽实之,进於西阶上,南面献众宾之长。众宾长升西阶上,北面拜受爵。主人於众宾长之右,北面拜送。赞者荐脯醢於其席前。众宾之长升席,跪,左执爵,右祭脯醢,祭酒,执爵兴,退於西阶上,立饮讫,授主人爵,降复位。主人又適樽实之,进於西阶上,南面献众宾之次者,如献众宾长之礼,又次一人升饮亦如之。主人適樽实酒,进於西阶上,南面献堂下众宾。每一人升受爵,跪祭立饮,赞者遍荐脯醢於其位。讫,主人受爵奠於篚。
zhǔ rén yǔ bīn yī yī yī ràng shēng, bīn jiè zhòng bīn xù shēng jí xí. shè gōng rén xí yú táng lián xī jiē zhī dōng, běi miàn dōng shàng. cè biān yuē lián. gōng sì rén rù, xiān èr sè, hòu èr gē, gōng chí sè shēng zì xī jiē, jiù wèi zuò. gōng gē lù míng. zú gē, shēng rù, lì yú táng xià, běi miàn zòu nán gāi qì, nǎi xián, gē nán yǒu jiā yú, shēng chóng qiū. xián, dài yě. wèi yī gē zé yī chuī yě. nǎi hé lè zhōu nán guān jū zhào nán què cháo. hé wèi gē yǔ zhòng shēng jù zuò yě. lè wú gōng rén zé quē, wú dé zuò yín shēng bù yǎ zhī qū.
主人与宾一揖一让升,宾、介、众宾序升即席。设工人席於堂廉西阶之东,北面东上。(侧边曰廉。)工四人入,先二瑟,后二歌,工持瑟升自西阶,就位坐。工歌鹿鸣。卒歌,笙入,立於堂下,北面奏南陔讫,乃閒,歌南有嘉鱼,笙崇丘。(閒,代也。谓一歌则一吹也。)乃合乐周南关雎、召南鹊巢。(合谓歌与众声俱作也。乐无工人则阙,毋得作淫声不雅之曲。)
qì, sī zhèng shēng zì xī jiē, sī zhèng wèi zhǔ rén zhī zàn. lǐ yuè zhī zhèng jì chéng, jiāng liú bīn, lǜ yǒu xiè duò, lì sī zhèng yǐ jiān zhī. guì qǔ zhì yú fěi, xìng, shì zūn shí zhī, jiàng zì xī jiē yì jiē xián, yòu hái, běi miàn guì diàn zhì, gǒng shǒu shǎo lì, guì qǔ zhì, suì yǐn zú zhì, diàn zhì zài bài, tuì fù xī jiē xī.
讫,司正升自西阶,(司正谓主人之赞。礼乐之正既成,将留宾,虑有懈惰,立司正以监之。)跪取觯於篚,兴,適樽实之,降自西阶诣阶閒,右还,北面跪奠觯,拱手少立,跪取觯,遂饮卒觯,奠觯再拜,退复西阶西。
bīn jiàng xí, qǔ zhì yú fěi, shì zūn shí zhī, yì zuò jiē shàng, běi miàn chóu zhǔ rén. zhǔ rén jiàng xí, jìn lì yú bīn dōng. chū qǐ lǚ chóu yě. fán lǚ chóu zhě, shào zhǎng yǐ chǐ. bīn guì diàn zhì, suì bài, zhí zhì xìng, zhǔ rén dá bài, bīn lì yǐn zú zhì shì zūn shí zhī, jìn zuò jiē shàng, dōng nán miàn shòu zhǔ rén, zhǔ rén zài bài, bīn shǎo tuì zhǔ rén shòu zhì, bīn yú zhǔ rén zhī xī, běi miàn bài sòng, lǚ chóu tóng jiē, lǐ shā. bīn yī, fù xí. zhǔ rén jìn xī jiē shàng, běi miàn chóu jiè, jiè jiàng xí zì nán fāng, jìn lì yú zhǔ rén xī, běi miàn. zhǔ rén guì diàn zhì, suì bài, zhí zhì xìng, jiè dá bài, zhǔ rén lì yǐn zú zhì, shì zūn shí zhī, jìn xī jiē shàng, xī nán miàn lì. jiè bài, zhǔ rén shǎo tuì jiè shòu zhì, zhǔ rén yú jiè dōng, běi miàn bài, zhǔ rén yī, fù xí. sī zhèng shēng zì xī jiē, jìn xī, běi miàn lì, xiāng lǚ yuē:" mǒu zi shòu chóu." shòu chóu zhě jiàng xí zì xī fāng, jìn, běi miàn lì yú jiè yòu. lǚ, xù yě. yú shì jiè chóu zhòng bīn, zhòng bīn yòu yǐ cì xù xiāng chóu yě. mǒu zhě, zhòng bīn xìng yě. tóng xìng zé yǐ bó zhòng bié zhī. yòu tóng, zé yī yǐ mǒu zì bié zhī. shòu chóu zhě yóu jiè dōng, zūn jiè, shǐ bù shī gù wèi. sī zhèng tuì lì yú xù duān, dōng miàn. bì shòu chóu zhě, yòu biàn qí zàn xiāng shàng xià. jiè guì diàn zhì, suì bài, zhí zhì xìng, mǒu zi dá bài, jiè lì yǐn zú zhì, shì zūn shí zhī, jìn xī jiē shàng, xī nán miàn shòu mǒu zi, mǒu zi shòu zhì, jiè lì yú mǒu zi zhī zuǒ, běi miàn yī, fù xí. sī zhèng yuē:" mǒu zi shòu chóu." shòu chóu zhě jiàng xí zì xī fāng, lì yú mǒu zi zhī zuǒ, běi miàn. mǒu zi guì diàn zhì, suì bài, zhí zhì xìng, shòu chóu zhě dá bài, mǒu zi lì yǐn zú zhì, shì zūn shí zhī, jìn xī jiē shàng, xī nán miàn shòu zhī. shòu chóu zhě shòu zhì, mǒu zi lì yú shòu chóu zhě zhī yòu, yī, fù xí. cì yī rén jí táng xià zhòng bīn shòu chóu yì rú zhī. zú shòu chóu zhě yǐ zhì guì diàn yú fěi, xìng, fù jiē xià wèi.
宾降席,取觯於篚,適樽实之,诣阼阶上,北面酬主人。主人降席,进立於宾东。(初起旅酬也。凡旅酬者,少长以齿。)宾跪奠觯,遂拜,执觯兴,主人答拜,宾立饮卒觯;適樽实之,进阼阶上,东南面授主人,主人再拜,宾少退;主人受觯,宾於主人之西,北面拜送,(旅酬同阶,礼杀。)宾揖,复席。主人进西阶上,北面酬介,介降席自南方,进立於主人西,北面。主人跪奠觯,遂拜,执觯兴,介答拜,主人立饮卒觯,適樽实之,进西阶上,西南面立。介拜,主人少退;介受觯,主人於介东,北面拜,主人揖,复席。司正升自西阶,近西,北面立,相旅曰:"某子受酬。"受酬者降席自西方,进,北面立於介右。(旅,序也。於是介酬众宾,众宾又以次序相酬也。某者,众宾姓也。同姓则以伯仲别之。又同,则一以某字别之。受酬者由介东,尊介,使不失故位。)司正退立於序端,东面。(避受酬者,又便其赞相上下。)介跪奠觯,遂拜,执觯兴,某子答拜,介立饮卒觯,適樽实之,进西阶上,西南面授某子,某子受觯,介立於某子之左,北面揖,复席。司正曰:"某子受酬。"受酬者降席自西方,立於某子之左,北面。某子跪奠觯,遂拜,执觯兴,受酬者答拜,某子立饮卒觯,適樽实之,进西阶上,西南面授之。受酬者受觯,某子立於受酬者之右,揖,复席。次一人及堂下众宾受酬亦如之。卒受酬者以觯跪奠於篚,兴,复阶下位。
sī zhèng shì zuò jiē shàng, dōng miàn shòu mìng yú zhǔ rén. zhǔ rén yuē:" qǐng zuò yú bīn." sī zhèng huí běi miàn, gào yú bīn yuē:" qǐng bīn zuò." bīn yuē:" wéi mìng." bīn zhǔ zhī cí, jiē sī zhèng zhuàn. bīn zuò, gè jiù xí zuò. ruò bīn zhǔ jù gōng fú zhě, zé jiē jiàng, tuō jù yú jiē xià, zhǔ rén xiān zuǒ, bīn xiān yòu. lǐ bì, jiàng nà rú cháng. zhèng chǐ wèi, sī zhèng shì fěi guì qǔ zhì, xìng, jìn lì yú yíng xián, běi miàn, nǎi yáng zhì ér yán yuē:" cháo tíng shuài yóu jiù zhāng, dūn xíng lǐ jiào. fán wǒ cháng yòu, gè xiāng quàn xù, zhōng yú guó, xiào yú qīn, nèi mù yú guī mén, wài bǐ yú xiāng dǎng, wú huò qiān duò, yǐ tiǎn suǒ shēng." bīn zhǔ yǐ xià jiē zài bài. sī zhèng guì diàn zhì, zài bài, guì qǔ zhì, yǐn, zú zhì, xìng. bīn zhǔ yǐ xià jiē zuò. sī zhèng shì fěi, guì diàn zhì, xìng, jiàng, fù qí wèi. sī zhèng jiàng fù wèi. nǎi xiū, xiū, jìn yě. suǒ jìn zhě ròu zì hǎi. zhèng chǐ wèi wú jìn xiū. wú suàn jué. suàn, shù yě. bīn zhǔ yàn yǐn, jué xíng wú shù, zuì ér zhǐ. sān bīn yǐ shàng, zàn zhě èr rén xíng jué, yǐ xià qǔ zú ér yǐ. zhèng chǐ wèi yòu wú suàn lè, yàn lè yì wú shù, huò xián huò hé, jìn huān ér zhǐ yě. zhǔ rén zhī zàn zhě yǔ yān. yàn qì, bīn zhǔ jù xìng, bīn yǐ xià jiàng zì xī jiē, zhǔ rén jiàng zì dōng jiē. bīn yǐ xià chū lì yú mén wài zhī xī, dōng miàn běi shàng zhǔ rén sòng yú mén wài zhī dōng, xī miàn zài bài, bīn jiè qūn xún ér tuì.
司正適阼阶上,东面受命於主人。主人曰:"请坐於宾。"司正回北面,告於宾曰:"请宾坐。"宾曰:"唯命。"(宾主之词,皆司正传。)宾坐,各就席坐。(若宾主俱公服者,则皆降,脱屦於阶下,主人先左,宾先右。礼毕,降纳如常。正齿位,司正適篚跪取觯,兴,进立於楹閒,北面,乃扬觯而言曰:"朝廷率由旧章,敦行礼教。凡我长幼,各相劝勖,忠於国,孝於亲,内睦於闺门,外比於乡党,无或愆堕,以忝所生。"宾主以下皆再拜。司正跪奠觯,再拜,跪取觯,饮,卒觯,兴。宾主以下皆坐。司正適篚,跪奠觯,兴,降,复其位。)司正降复位。乃羞,(羞,进也。所进者肉胾醢。正齿位无进羞。)无算爵。(算,数也。宾主燕饮,爵行无数,醉而止。三宾以上,赞者二人行爵,以下取足而已。正齿位又无算乐,燕乐亦无数,或閒或合,尽欢而止也。)主人之赞者与焉。燕讫,宾主俱兴,宾以下降自西阶,主人降自东阶。宾以下出立於门外之西,东面北上;主人送於门外之东,西面再拜,宾、介逡巡而退。
xuān shè shū
宣赦书
qí rì zhì míng, běn sī chéng zhào xuān gào nèi wài, suí zhí gōng bàn. shǒu gōng shè wén wǔ qún guān cì yú cháo táng rú cháng yí. qún guān yī shí kè jiē jí cháo táng, jù jiù cì gè fú qí fú. fèng lǐ shè wén wǔ qún guān cì bǎn wèi yú shùn tiān mén wài, dōng xī dāng cháo táng zhī nán, wén dōng wǔ xī, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wéi shǒu. shè zhōng shū lìng wèi yú qún guān xī běi, dōng xiàng. xíng bù shì láng shuài qí shǔ xiān chén jīn jī yú xī cháo táng zhī dōng, nán xiàng. zhì gǔ zhàng yú jīn jī zhī nán. suì jī gǔ, měi yī gǔ tóu yī zhàng. xíng bù shì láng lù jīng shī jiàn qiú, jí yú qún guān zhī nán, běi miàn xī shàng. qiú jí qì, gǔ zhǐ. tōng shì shè rén yǐn qún guān gè jiù wèi. zhōng shū lìng shòu zhào qì, suì yǐ zhào shū zhì yú àn, lìng shǐ èr rén duì jǔ àn. tōng shì shè rén yǐn zhōng shū lìng, chí fān jié zhě qián dǎo, chí àn zhě cì zhī, yì mén wài wèi lì. chí jié zhě lì yú zhōng shū lìng zhī nán, shǎo xī, lìng shǐ jǔ àn zhě lì yú zhōng shū lìng xī běi, jù dōng miàn. lì dìng, chí jié zhě tuō jié yī, chí àn zhě jìn yì zhōng shū lìng qián, zhōng shū lìng qǔ zhào shū, chí àn zhě yǐ àn tuì fù wèi. zhōng shū lìng chēng" yǒu zhào", qún guān jiē zài bài. xuān zhào qì, qún guān yòu zài bài, wǔ dǎo, yòu zài bài. xíng bù shì qiú. xíng bù shàng shū qián, shòu zhào shū, tuì fù wèi. chí jié zhě jiā jié yī. tōng shì shè rén yǐn zhōng shū lìng, fān jié qián dǎo ér rù. tōng shì shè rén yǐn qún guān hái cì.
其日质明,本司承诏宣告内外,随职供办。守宫设文武群官次於朝堂如常仪。群官依时刻皆集朝堂,俱就次各服其服。奉礼设文武群官次版位於顺天门外,东西当朝堂之南,文东武西,重行北面,相对为首。设中书令位於群官西北,东向。刑部侍郎帅其属先陈金鸡於西朝堂之东,南向。置鼓杖於金鸡之南。遂击鼓,每一鼓投一杖。刑部侍郎录京师见囚,集於群官之南,北面西上。囚集讫,鼓止。通事舍人引群官各就位。中书令受诏讫,遂以诏书置於案,令史二人对举案。通事舍人引中书令,持幡节者前导,持案者次之,诣门外位立。持节者立於中书令之南,少西,令史举案者立於中书令西北,俱东面。立定,持节者脱节衣,持案者进诣中书令前,中书令取诏书,持案者以案退复位。中书令称"有诏",群官皆再拜。宣诏讫,群官又再拜,舞蹈,又再拜。刑部释囚。刑部尚书前,受诏书,退复位。持节者加节衣。通事舍人引中书令,幡节前导而入。通事舍人引群官还次。
qún chén yì quē shàng biǎo
群臣诣阙上表
qián yī rì, shǒu gōng shè wén wǔ qún guān cì yú cháo táng rú cháng yí.
前一日,守宫设文武群官次於朝堂如常仪。
qí rì, liàng shí kè wén wǔ qún guān jí, jù jiù wèi gè fú cháo fú. fèng lǐ shè qún guān wèi yú dōng cháo táng zhī qián, jìn nán, wén dōng wǔ xī, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wéi shǒu. shè zhōng shū lìng wèi yú qún guān zhī běi, nán xiàng. shè fèng lǐ wèi yú qún guān dōng běi, zàn zhě èr rén zài nán, shǎo tuì, jù xī xiàng. fèng lǐ shuài zàn zhě xiān jiù wèi. yè zhě yǐn qún guān gè jiù wèi. lǐ bù lìng shǐ èr rén, jiàng gōng fú, duì jǔ biǎo àn lì yú fèng lǐ zhī běi, xī miàn. lì dìng, diǎn yè yǐn zhōng shū lìng chū jiù nán miàn wèi. lǐ bù láng zhōng yǐn biǎo àn yì zhōng shū lìng qián, láng zhōng qǔ biǎo yǐ shòu, zhōng shū lìng shòu biǎo, láng zhòng jǔ àn tuì fù wèi. fèng lǐ yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, qún guān zài wèi zhě jiē zài bài. tōng shì shè rén yǐn zhōng shū lìng yǐ biǎo rù zòu, chū fù wèi, nán miàn chēng" yǒu zhào", qún guān zài bài. xuān zhào qì, yòu zài bài. yè zhě yǐn wéi shǒu yī rén jìn, běi miàn shòu biǎo, tuì fù wèi. shè rén yǐn zhōng shū lìng rù, yè zhě yǐn qún guān hái cì.
其日,量时刻文武群官集,俱就位各服朝服。奉礼设群官位於东朝堂之前,近南,文东武西,重行北面,相对为首。设中书令位於群官之北,南向。设奉礼位於群官东北,赞者二人在南,少退,俱西向。奉礼帅赞者先就位。谒者引群官各就位。礼部令史二人,绛公服,对举表案立於奉礼之北,西面。立定,典谒引中书令出就南面位。礼部郎中引表案诣中书令前,郎中取表以授,中书令受表,郎中、举案退复位。奉礼曰:"再拜。"赞者承传,群官在位者皆再拜。通事舍人引中书令以表入奏,出复位,南面称"有诏",群官再拜。宣诏讫,又再拜。谒者引为首一人进,北面受表,退复位。舍人引中书令入,谒者引群官还次。
qún chén fèng cān qǐ jū
群臣奉参起居
qián yī rì, shǒu gōng shè wén wǔ qún guān cì yú cháo táng rú cháng yí.
前一日,守宫设文武群官次於朝堂如常仪。
qí rì, yī shí kè wén wǔ qún guān jiǔ pǐn yǐ shàng jù jí cháo táng cì. fèng lǐ shè wén wǔ qún guān wèi yú dōng cháo táng zhī qián, wén zuǒ wǔ yòu, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wéi shǒu. yòu shè fèng lǐ wèi yú wén wǔ guān dōng běi, zàn zhě èr rén zài nán, shǎo tuì, jù xī xiàng. yòu shè tōng shì shè rén wèi yú wén guān wéi shǒu zhě zhī běi, shǎo dōng, xī xiàng bìng rú cháng. fèng lǐ shuài zàn zhě xiān jiù wèi. shè rén gè yǐn wén wǔ qún guān jù jiù wèi. lì dìng, shè rén yǐn wéi shǒu zhě shǎo jìn, tōng qǐ jū qì, tuì fù wèi. fèng lǐ chàng:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, qún guān zài wèi zhě jiē zài bài. shè rén rù zòu qì, shè rén chéng zhǐ chū, fù wèi, xī miàn chēng:" chì zhǐ." qún guān zài wèi zhě jiē zài bài. xuān chì qì, yòu zài bài. shè rén jí qún guān jù tuì.
其日,依时刻文武群官九品以上俱集朝堂次。奉礼设文武群官位於东朝堂之前,文左武右,重行北面,相对为首。又设奉礼位於文武官东北,赞者二人在南,少退,俱西向。又设通事舍人位於文官为首者之北,少东,西向并如常。奉礼帅赞者先就位。舍人各引文武群官俱就位。立定,舍人引为首者少进,通起居讫,退复位。奉礼唱:"再拜。"赞者承传,群官在位者皆再拜。舍人入奏讫,舍人承旨出,复位,西面称:"敕旨。"群官在位者皆再拜。宣敕讫,又再拜。舍人及群官俱退。
huáng dì qiǎn shǐ yì fān xuān láo
皇帝遣使诣蕃宣劳
qián yī rì, zhí shì zhě shè shǐ zhě cì yú dà mén wài dào dōng, nán xiàng.
前一日,执事者设使者次於大门外道东,南向。
qí rì, shǐ zhě zhì, zhí shì zhě yǐn jiù cì, shǐ zhě yǐ xià jù gōng fú. fān zhǔ cháo fú lì yú dōng jiē dōng nán, xī miàn. shǐ zhě chū cì, zhí shì zhě yǐn shǐ zhě lì yú dà mén wài zhī xī, dōng miàn. shǐ fù lì yú shǐ zhě xī nán, chí jié zhě lì yú shǐ zhě zhī běi, shǎo tuì, lìng shǐ èr rén duì jǔ zhào shū àn lì yú shǐ fù xī nán, jù dōng xiàng. zhí shì zhě yǐn fān zhǔ yíng shǐ zhě yú mén wài zhī nán, běi miàn zài bài. shǐ zhě bù dá bài. zhí shì zhě yǐn shǐ zhě rù, chí jié zhě qián dǎo, chí àn zhě cì zhī, rù mén ér zuǒ. shǐ zhě yì jiē xián, nán miàn lì. chí jié zhě lì yú shǐ zhě zhī dōng, shǎo nán, xī miàn. shǐ fù lì yú shǐ zhě xī nán, chí àn zhě lì shǐ fù xī nán, jù dōng miàn. zhí shì zhě yǐn fān zhǔ rù lì yú shǐ zhě zhī nán, běi miàn. chí jié zhě tuō jié yī. chí àn zhě jìn shǐ fù qián, shǐ fù qǔ zhào shū, chí àn zhě tuì fù wèi shǐ fù jìn shòu shǐ zhě, tuì fù wèi. shǐ zhě chēng:" yǒu zhào." fān zhǔ zài bài. shǐ zhě xuān zhào qì, fān zhǔ yòu zài bài. zhí shì zhě yǐn fān zhǔ jìn shǐ zhě qián, běi miàn shòu zhào shū, tuì lì yú dōng jiē dōng nán, xī miàn. chí jié zhě jiā jié yī, zhí shì zhě yǐn shǐ zhě, chí jié zhě qián dǎo, chí àn zhě cì zhī, chū, fù mén wài wèi. zhí shì zhě yǐn fān zhǔ bài sòng yú dà mén wài. shǐ zhě hái yú cì, zhí shì zhě yǐn fān zhǔ rù.
其日,使者至,执事者引就次,使者以下俱公服。蕃主朝服立於东阶东南,西面。使者出次,执事者引使者立於大门外之西,东面。使副立於使者西南,持节者立於使者之北,少退,令史二人对举诏书案立於使副西南,俱东向。执事者引蕃主迎使者於门外之南,北面再拜。使者不答拜。执事者引使者入,持节者前导,持案者次之,入门而左。使者诣阶閒,南面立。持节者立於使者之东,少南,西面。使副立於使者西南,持案者立使副西南,俱东面。执事者引蕃主入立於使者之南,北面。持节者脱节衣。持案者进使副前,使副取诏书,持案者退复位;使副进授使者,退复位。使者称:"有诏。"蕃主再拜。使者宣诏讫,蕃主又再拜。执事者引蕃主进使者前,北面受诏书,退立於东阶东南,西面。持节者加节衣,执事者引使者,持节者前导,持案者次之,出,复门外位。执事者引蕃主拜送於大门外。使者还於次,执事者引蕃主入。
huáng dì qiǎn shǐ yì zhū zhōu xuān fǔ
皇帝遣使诣诸州宣抚
qián yī rì, běn sī shè shǐ zhě cì yú zhōu dà mén wài dào yòu, nán xiàng. yòu shè yīng jí zhī guān cì yú dà mén wài, wén guān zài dào dōng, wǔ guān yú shǐ zhě cì xī nán, jù nán xiàng, xiāng duì wéi shǒu.
前一日,本司设使者次於州大门外道右,南向。又设应集之官次於大门外,文官在道东,武官於使者次西南,俱南向,相对为首。
qí rì, shǐ zhě jiāng zhì, cì shǐ chū chéng, yíng yú yī lǐ wài. xiāng qù jiǔ shí bù xǔ, cì shǐ yú lù zuǒ xià mǎ, shǐ zhě xià mǎ, jiē shǎo jìn, shǐ zhě mìng cì shǐ shèng mǎ, shǐ zhě yǔ cì shǐ jù chéng mǎ ér xíng. shǐ zhě zhì zhèn jí xiàn, qí zhèn jiāng yǔ xiàn lìng yíng, yǔ cì shǐ tóng. ruò shǐ zhě wǔ pǐn yǐ shàng, zhèn jiāng xiàn lìng liù pǐn yǐ xià, zé shǐ zhě bù xià mǎ, mìng zhèn jiāng xiàn lìng chéng mǎ ér yǐ. ruò lín biān zhě, bù chū yíng. yīng jí zhě zhì zhōu mén wài, gè jiù cì fú cháo fú, fēi cháo fú zhě gōng fú. yīng shòu zhì zhě jí yīng bǎn shòu guān lù yuǎn bù jí qī zhě, zé shǐ zhì bié dìng jí rì. běn sī shè shǐ zhě wèi yú tīng shì jiē xián, nán xiàng. shè cì shǐ wèi yú shǐ zhě wèi zhī nán, běi xiàng. shè yīng jí zhī guān wèi yú cì shǐ hòu, měi děng yì wèi. ruò yǒu zhū lǎo, zé wèi yú zhū guān zhī hòu, jù chóng xíng běi miàn, yǐ xī wèi shàng. yòu shè cì shǐ yǐ xià wèi yú dà mén wài zhī dōng, měi děng yì wèi, chóng xíng xī miàn, yǐ běi wèi shàng.
其日,使者将至,刺史出城,迎於一里外。相去九十步许,刺史於路左下马,使者下马,皆少进,使者命刺史乘马,使者与刺史俱乘马而行。(使者至镇及县,其镇将与县令迎,与刺史同。若使者五品以上,镇将、县令六品以下,则使者不下马,命镇将、县令乘马而已。若临边者,不出迎。)应集者至州门外,各就次服朝服,非朝服者公服。(应受制者及应版授官路远不及期者,则使至别定集日。)本司设使者位於厅事阶閒,南向。设刺史位於使者位之南,北向。设应集之官位於刺史后,每等异位。若有诸老,则位於诸官之后,俱重行北面,以西为上。又设刺史以下位於大门外之东,每等异位,重行西面,以北为上。
shǐ zhě zhì, zhǎng cì zhě yǐn jiù cì. ruò bié rì xuān láo, zé shǐ zhě tíng yú guǎn, yīng jí zhě zhì rì nǎi jí. cì shǐ rù. shǐ zhě yǐ xià jiē gōng fú, zhì shū jí bǎn gè zhì yú àn. zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān jiù mén wài wèi. zhū lǎo yīng shòu bǎn zhě chǐ wèi. bā shí yǐ shàng zhě zhàng yú wèi. cì shǐ cháo fú yǐ chū, xíng cān jūn yǐn lì yú dōng jiē dōng nán, xī miàn. shǐ zhě chū cì, zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě, chí fān jié zhě qián dǎo, lì yú mén xī, dōng miàn. chí fān jié zhě lì yú shǐ zhě zhī běi, shǎo tuì, shǐ fù lì shǐ zhě xī nán, shǐ èr rén duì jǔ zhì shū jí bǎn àn lì yú shǐ fù xī nán, jù dōng miàn běi shàng. ruò bǎn duō, zé liàng jiā yú àn. lì dìng, xíng cān jūn yǐn cì shǐ yíng yú dà mén wài zhī nán, běi miàn zài bài. yǐn cì shǐ xiān rù lì yú nèi mén wài zhī dōng, xī miàn, zhōu guān lì yú qí hòu.
使者至,掌次者引就次。(若别日宣劳,则使者停於馆,应集者至日乃集。)刺史入。使者以下皆公服,制书及版各置於案。赞礼者引应集之官就门外位。诸老应受版者齿位。(八十以上者杖於位。)刺史朝服以出,行参军引立於东阶东南,西面。使者出次,赞礼者引使者,持幡节者前导,立於门西,东面。持幡节者立於使者之北,少退,使副立使者西南,史二人对举制书及版案立於使副西南,俱东面北上。(若版多,则量加於案。)立定,行参军引刺史迎於大门外之南,北面再拜。引刺史先入立於内门外之东,西面,州官立於其后。
zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě, chí fān jié zhě qián dǎo, rù mén ér zuǒ, shǐ fù yǐ xià cóng zhī. shǐ zhě yì jiē xián jiù wèi, nán miàn lì. chí fān jié zhě lì yú shǐ zhě zhī dōng, shǎo nán, xī miàn, fān zài nán. shǐ fù lì yú shǐ zhě xī nán, chí àn zhě lì yú shǐ fù zhī nán, shǎo tuì, jù dōng miàn. xíng cān jūn yǐn cì shǐ, zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān, yǐ cì rù jiù wèi. lì dìng, chí jié zhě tuō jié yī. chí àn zhě jìn shǐ fù qián, shǐ fù qǔ zhì shū, chí àn zhě tuì fù wèi shǐ fù yǐ zhì shū jìn shòu shǐ zhě, tuì fù wèi. shǐ zhě chēng:" yǒu zhì." cì shǐ děng zài bài. xuān zhì qì, cì shǐ děng yòu zài bài. xíng cān jūn yǐn cì shǐ jìn yì shǐ zhě qián, běi miàn shòu zhì shū qì, tuì lì yú dōng jiē dōng nán, xī miàn. zàn lǐ zhě yǐ cì yǐn yīng shòu zhì zhě bié shòu zhì rú shàng yí. fán tóng zhì shū zhě jiē tóng bài. qì, yǐn lì yú cì shǐ dōng nán, xī miàn běi shàng. ruò yǒu bǎn shòu, shǐ yǐ àn yì shǐ fù qián, shǐ fù qǔ bǎn jìn shòu shǐ zhě, jiē rú chū. zàn zhě yǐn wéi shǒu zhě yī rén shǎo qián, shǐ zhě chēng:" yǒu zhì." wéi shǒu zhě zài bài. xuān zhì qì, wéi shǒu zhě yòu zài bài. zàn lǐ zhě yǐn wéi shǒu zhě jìn yì shǐ zhě qián, běi miàn shòu bǎn. ruò yǒu shù bó zhèn xù, yī shì xuān fù. fán lǎo zhě bài, bā shí yǐ shàng yī zuò zài bài, jiǔ shí yǐ shàng zǐ dì bài shòu. qì, yǐn lì cì shǐ zhī hòu. yòu yǐn cì shòu zhě yì rú zhī. qì, chí jié zhě jiā jié yī. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě chū, shǐ zhě fān jié dǎo zhī yǐ chū, shǐ fù yǐ xià cóng zhī, jù fù mén wài wèi. zhū lǎo yǐ bǎn shòu zǐ dì. xíng cān jūn yǐn cì shǐ, zàn lǐ zhě yǐn zhōu fǔ zhī guān jí zhū lǎo chū, fù mén wài wèi. lì dìng, cì shǐ bài sòng, zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě hái yú cì, xíng cān jūn yǐn cì shǐ rù, zàn lǐ zhě yǐn zhōu guān jí zhū lǎo hái cì.
赞礼者引使者,持幡节者前导,入门而左,使副以下从之。使者诣阶閒就位,南面立。持幡节者立於使者之东,少南,西面,幡在南。使副立於使者西南,持案者立於使副之南,少退,俱东面。行参军引刺史,赞礼者引应集之官,以次入就位。立定,持节者脱节衣。持案者进使副前,使副取制书,持案者退复位;使副以制书进授使者,退复位。使者称:"有制。"刺史等再拜。宣制讫,刺史等又再拜。行参军引刺史进诣使者前,北面受制书讫,退立於东阶东南,西面。赞礼者以次引应受制者别受制如上仪。(凡同制书者皆同拜。)讫,引立於刺史东南,西面北上。若有版授,史以案诣使副前,使副取版进授使者,皆如初。赞者引为首者一人少前,使者称:"有制。"为首者再拜。宣制讫,为首者又再拜。赞礼者引为首者进诣使者前,北面受版。若有束帛赈恤,依式宣付。(凡老者拜,八十以上一坐再拜,九十以上子弟拜受。)讫,引立刺史之后。又引次受者亦如之。讫,持节者加节衣。赞礼者引使者出,使者幡节导之以出,使副以下从之,俱复门外位。诸老以版授子弟。行参军引刺史,赞礼者引州府之官及诸老出,复门外位。立定,刺史拜送,赞礼者引使者还於次,行参军引刺史入,赞礼者引州官及诸老还次。
ruò zài zhū xiàn xuān láo bǎn shòu, rú zài zhōu zhī yí. shǐ zhě ruò yú suí biàn xuān zhì shòu cì wù zhě, xiàn lìng xiān jí xiāng wàng lì yú guǎn mén wài zhī nán, chóng xíng, běi miàn xī shàng. shǐ zhě zhì, lì yú mén xī, dōng miàn. xiāng wàng jù zài bài. shǐ zhě rù, yì tīng shì qián, nán miàn lì. xiāng wàng suí rù. xuān láo shòu shòu jí bài sòng jiē rú shàng yí. fán shǐ zhì, xiān wèn bǎi nián zhě, yǒu zé xuān zhì zhì xì, jiǔ mǐ shēng wù. jiē zǐ dì dài shòu zhī.
若在诸县宣劳、版授,如在州之仪。使者若於随便宣制受赐物者,县令先集乡望立於馆门外之南,重行,北面西上。使者至,立於门西,东面。乡望俱再拜。使者入,诣厅事前,南面立。乡望随入。宣劳授受及拜送皆如上仪。凡使至,先问百年者,有则宣制致饩,(酒米牲物。)皆子弟代受之。
huáng dì qiǎn shǐ yì zhū zhōu xuān zhì láo huì
皇帝遣使诣诸州宣制劳会
qián yī rì, běn sī shè shǐ zhě cì yú dà mén wài dào yòu, nán xiàng. yòu shè yīng jí zhī guān cì yú dà mén wài, wén guān dào dōng, wǔ guān yú shǐ cì xī nán, jù nán xiàng, xiāng duì wéi shǒu.
前一日,本司设使者次於大门外道右,南向。又设应集之官次於大门外,文官道东,武官於使次西南,俱南向,相对为首。
qí rì zhì míng, yīng jí zhī guān dào zhōu mén wài, gè jiù cì fú cháo fú, fēi cháo fú zhě yǐ gōng fú. běn sī shè shǐ zhě wèi yú tīng shì jiē xián, nán xiàng. shè cì shǐ wèi yú shǐ zhī nán, běi xiàng. shè yīng jí zhī guān wèi yú cì shǐ zhī hòu, měi děng yì wèi, chóng xíng běi miàn, yǐ xī wèi shàng. yòu shè cì shǐ yǐ xià wèi yú dà mén wài zhī dōng, měi děng yì wèi, jù chóng xíng xī miàn, yǐ běi wèi shàng.
其日质明,应集之官到州门外,各就次服朝服,非朝服者以公服。本司设使者位於厅事阶閒,南向。设刺史位於使之南,北向。设应集之官位於刺史之后,每等异位,重行北面,以西为上。又设刺史以下位於大门外之东,每等异位,俱重行西面,以北为上。
shǐ zhě zhì, zhǎng cì zhě yǐn jiù cì, yǐ zhì shū zhì yú àn, shǐ zhě yǐ xià jiē gōng fú. zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān jù jiù mén wài wèi. cì shǐ cháo fú yǐ chū, xíng cān jūn yǐn lì yú dōng jiē dōng nán, xī miàn. shǐ zhě chū cì, zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě lì yú mén xī, dōng miàn, shǐ èr rén duì jǔ zhì shū àn lì yú shǐ zhě xī nán, jù dōng miàn. lì dìng, xíng cān jūn yǐn cì shǐ yíng yú dà mén wài zhī nán, běi miàn zài bài. xíng cān jūn yǐn cì shǐ xiān rù lì yú nèi mén wài zhī dōng, xī miàn, zhōu guān lì yú qí hòu.
使者至,掌次者引就次,以制书置於案,使者以下皆公服。赞礼者引应集之官俱就门外位。刺史朝服以出,行参军引立於东阶东南,西面。使者出次,赞礼者引使者立於门西,东面,史二人对举制书案立於使者西南,俱东面。立定,行参军引刺史迎於大门外之南,北面再拜。行参军引刺史先入立於内门外之东,西面,州官立於其后。
zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě rù mén ér zuǒ, chí àn zhě cóng zhī. shǐ zhě yì jiē xián jiù wèi, nán xiàng lì, chí àn zhě lì yú shǐ zhě xī nán, dōng miàn. xíng cān jūn yǐn cì shǐ, zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān yǐ cì rù jiù wèi. lì dìng, chí àn zhě jìn shǐ zhě qián, shǐ zhě qǔ zhì shū, chí àn zhě tuì fù wèi. shǐ zhě chēng:" yǒu zhì." cì shǐ děng zài bài. xuān zhì qì, yòu zài bài. xíng cān jūn yǐn cì shǐ jìn yì shǐ zhě qián, běi miàn shòu zhì shū, tuì lì yú dōng jiē dōng nán, xī miàn. zàn lǐ zhě cì yǐn yīng shòu zhì zhě bié shòu zhì, rú shàng yí. fán tóng zhì shū zhě jiē tóng bài. qì, yǐn lì yú cì shǐ dōng nán, xī miàn běi shàng. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě chū, chí àn zhě cóng zhī, jù fù mén wài wèi. xíng cān jūn yǐn cì shǐ, zàn lǐ zhě yǐn zhōu guān yǐ cì chū, jù jiù mén wài wèi. cì shǐ bài sòng. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě hái yú cì, xíng cān jūn yǐn cì shǐ rù, zàn lǐ zhě yǐn zhōu guān gè hái cì.
赞礼者引使者入门而左,持案者从之。使者诣阶閒就位,南向立,持案者立於使者西南,东面。行参军引刺史,赞礼者引应集之官以次入就位。立定,持案者进使者前,使者取制书,持案者退复位。使者称:"有制。"刺史等再拜。宣制讫,又再拜。行参军引刺史进诣使者前,北面受制书,退立於东阶东南,西面。赞礼者次引应受制者别受制,如上仪。(凡同制书者皆同拜。)讫,引立於刺史东南,西面北上。赞礼者引使者出,持案者从之,俱复门外位。行参军引刺史,赞礼者引州官以次出,俱就门外位。刺史拜送。赞礼者引使者还於次,行参军引刺史入,赞礼者引州官各还次。
jiāng huì, běn sī gǎi shè cì shǐ yǐ xià wèi yú tīng shì zhī tíng rú cháng lǐ. yòu pù shǐ zhě xí yú tīng shàng yíng xián, dōng xiàng cì shǐ xí yú shǐ zhě zhī dōng, xī xiàng zhōu guān zhī xí yú cì shǐ zhī hòu, gè yī zī pǐn jù nán shàng. xí yú tíng zhě, wén guān zài dōng, wǔ guān zài xī, jiē běi shàng. shè qì, cì shǐ yǐ xià gè fú gōng fú ruò cháng fú. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě, xíng cān jūn yǐn cì shǐ, yòu zàn lǐ zhě yǐn yìng huì zhī guān, jù jiù mén wài wèi. lì dìng, zàn chàng zhě xiān rù jiù wèi. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě xiān rù, xíng cān jūn yǐn cì shǐ, zàn lǐ zhě yǐn yìng huì zhī guān, yǐ cì rù jiù wèi. lì dìng, zàn chàng zhě yuē:" zài bài." zài wèi zhě jiē zài bài. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě, xíng cān jūn yǐn cì shǐ, yòu zàn lǐ zhě yǐn yīng shēng jiē zhě, yì dōng xī jiē yǐ cì shēng, gè lì yú xí hòu. qí wèi yú jiē xià zhě, yòu yǐn jiù xí hòu. shàng xià lì dìng, jù jiù xí, fǔ fú, zuò, suì xíng jiǔ. jiǔ zhì, shàng xià jiē fǔ fú, xìng, lì yú xí hòu, jù zài bài, jìn hù, lì shòu jiǔ, shēng xí, fǔ fú, zuò yǐn. jiǔ xíng sān zhōu, jìn shí. shí zhì, shàng xià jiē fǔ fú, xìng, lì yú xí hòu. shè shí qì, jù shēng xí, fǔ fú, zuò shí. qì, réng xíng jiǔ. huì bì, jù xìng, gè yǐ cì yǐn jiàng fù wèi. lì dìng, zàn chàng zhě yuē:" zài bài." zài wèi zhě jiē zài bài, yǐ cì yǐn chū. ruò wú tái shǐ, huì wèi zàn bài yì zhǔn cǐ.
将会,本司改设刺史以下位於厅事之庭如常礼。又铺使者席於厅上楹閒,东向;刺史席於使者之东,西向;州官之席於刺史之后,各依资品俱南上。席於庭者,文官在东,武官在西,皆北上。设讫,刺史以下各服公服若常服。赞礼者引使者,行参军引刺史,又赞礼者引应会之官,俱就门外位。立定,赞唱者先入就位。赞礼者引使者先入,行参军引刺史,赞礼者引应会之官,以次入就位。立定,赞唱者曰:"再拜。"在位者皆再拜。赞礼者引使者,行参军引刺史,又赞礼者引应升阶者,诣东西阶以次升,各立於席后。其位於阶下者,又引就席后。上下立定,俱就席,俯伏,坐,遂行酒。酒至,上下皆俯伏,兴,立於席后,俱再拜,搢笏,立受酒,升席,俯伏,坐饮。酒行三周,进食。食至,上下皆俯伏,兴,立於席后。设食讫,俱升席,俯伏,坐食。讫,仍行酒。会毕,俱兴,各以次引降复位。立定,赞唱者曰:"再拜。"在位者皆再拜,以次引出。(若无台使,会位赞拜亦准此。)
huáng dì qiǎn shǐ yì zhū zhōu xuān shè shū zhèn yǔ zhōu tóng.
皇帝遣使诣诸州宣赦书(镇与州同。)
qí rì, běn sī shè shǐ zhě cì yú zhōu zhī dà mén wài dào yòu, nán xiàng. shǐ zhě zhì, zhǎng cì zhě yǐn jiù cì, yǐ shè shū zhì yú àn. yīng jí zhī guān zhì zhōu mén wài fú cháo fú, fēi cháo fú zhě gōng fú. běn sī shè shǐ zhě wèi yú tīng shì jiē xián, nán xiàng. shè cì shǐ wèi yú shǐ zhě wèi zhī nán, běi miàn. shè yīng jí zhī guān wèi yú cì shǐ zhī hòu, wén guān zài dōng, wǔ guān zài xī, měi děng yì wèi, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wéi shǒu. yòu shè mén wài wèi: wén guān yú mén dōng, xī xiàng, wǔ guān yú mén xī, dōng xiàng, jù měi děng yì wèi, chóng xíng, yǐ běi wèi shàng. běn sī lù zhōu jiàn qiú, jí yú zhōu mén zhī wài, běi miàn xī shàng. zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān jù jiù mén wài wèi. cì shǐ cháo fú yǐ chū, xíng cān jūn yǐn lì yú dōng nán, xī xiàng. shǐ zhě chū cì, zàn lǐ zhě yǐn lì yú mén xī wǔ guān zhī qián, shǎo běi, dōng xiàng. shǐ èr rén duì jǔ àn, lì yú shǐ zhě xī nán, jù dōng miàn. lì dìng, xíng cān jūn yǐn cì shǐ yíng yú dà mén wài zhī nán, běi miàn zài bài. xíng cān jūn yǐn cì shǐ xiān rù, lì yú nèi mén wài zhī dōng, xī miàn, zhōu guān lì yú qí hòu.
其日,本司设使者次於州之大门外道右,南向。使者至,掌次者引就次,以赦书置於案。应集之官至州门外服朝服,非朝服者公服。本司设使者位於厅事阶閒,南向。设刺史位於使者位之南,北面。设应集之官位於刺史之后,文官在东,武官在西,每等异位,重行北面,相对为首。又设门外位:文官於门东,西向,武官於门西,东向,俱每等异位,重行,以北为上。本司录州见囚,集於州门之外,北面西上。赞礼者引应集之官俱就门外位。刺史朝服以出,行参军引立於东南,西向。使者出次,赞礼者引立於门西武官之前,少北,东向。史二人对举案,立於使者西南,俱东面。立定,行参军引刺史迎於大门外之南,北面再拜。行参军引刺史先入,立於内门外之东,西面,州官立於其后。
zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě rù mén ér zuǒ, chí àn zhě cóng zhī, shǐ zhě yì jiē xián jiù wèi, nán miàn lì chí àn zhě lì yú shǐ zhě xī nán, dōng miàn. xíng cān jūn yǐn cì shǐ, zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān yǐ cì rù jiù wèi. lì dìng, chí àn zhě yǐ àn jìn shǐ zhě qián, shǐ zhě qǔ shè shū, chí àn zhě tuì fù wèi. shǐ zhě chēng:" yǒu zhì." cì shǐ yǐ xià jiē zài bài. xuān shè shū qì, yòu zài bài, wǔ dǎo, yòu zài bài. běn sī shì qiú. xíng cān jūn yǐn cì shǐ jìn shǐ zhě qián, běi miàn shòu shè shū, tuì fù wèi. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě chū, chí àn zhě cóng zhī, jù fù mén wài wèi. xíng cān jūn yǐn cì shǐ, zàn lǐ zhě yǐn zhōu guān yǐ cì chū, fù mén wài wèi. cì shǐ bài sòng. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě hái yú cì, xíng cān jūn yǐn cì shǐ rù, zàn lǐ zhě yǐn zhōu guān gè hái cì.
赞礼者引使者入门而左,持案者从之,使者诣阶閒就位,南面立;持案者立於使者西南,东面。行参军引刺史,赞礼者引应集之官以次入就位。立定,持案者以案进使者前,使者取赦书,持案者退复位。使者称:"有制。"刺史以下皆再拜。宣赦书讫,又再拜,舞蹈,又再拜。本司释囚。行参军引刺史进使者前,北面受赦书,退复位。赞礼者引使者出,持案者从之,俱复门外位。行参军引刺史,赞礼者引州官以次出,复门外位。刺史拜送。赞礼者引使者还於次,行参军引刺史入,赞礼者引州官各还次。
zhū zhōu shàng biǎo
诸州上表
qián yī rì, běn sī shè yīng jí zhī guān cì yú zhōu dà mén wài, wén guān dào dōng, wǔ guān dào xī, jù nán xiàng, xiāng duì wéi shǒu.
前一日,本司设应集之官次於州大门外,文官道东,武官道西,俱南向,相对为首。
qí rì sù xìng, běn sī shè shǐ zhě wèi yú tīng shì jiē xián, nán xiàng. shè cì shǐ wèi yú shǐ zhě wèi zhī nán, běi xiàng. shè yīng jí zhī guān wèi yú cì shǐ zhī hòu, wén guān zài dōng, wǔ guān zài xī, měi děng yì wèi, chóng xíng běi miàn, xiāng duì wéi shǒu. shè zàn chàng zhě wèi yú dōng jiē dōng nán, xī xiàng běi shàng. shè yīng jí zhī guān mén wài wèi, wén guān yú mén dōng, xī xiàng, wǔ guān yú mén xī, dōng xiàng, jù měi děng yì wèi, chóng xíng, yǐ běi wèi shàng.
其日夙兴,本司设使者位於厅事阶閒,南向。设刺史位於使者位之南,北向。设应集之官位於刺史之后,文官在东,武官在西,每等异位,重行北面,相对为首。设赞唱者位於东阶东南,西向北上。设应集之官门外位,文官於门东,西向,武官於门西,东向,俱每等异位,重行,以北为上。
zhì míng, yīng jí zhī guān zhì zhōu mén wài, gè jiù cì fú cháo fú, fēi cháo fú zhě gōng fú. zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān jù jiù mén wài wèi. zàn chàng zhě xiān rù jiù wèi, zuǒ shǐ duì jǔ biǎo àn, lì yú zàn chàng zhě zhī xī, běi xiàng. biǎo měi yī děng wéi yī àn. cì shǐ cháo fú yǐ chū, xíng cān jūn yǐn jiù wèi. zàn lǐ zhě yǐn yīng jí zhī guān yǐ cì rù jiù wèi. lì dìng, zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě rù mén ér yòu, yì jiē xián jiù wèi, nán xiàng lì. zàn lǐ zhě yǐn biǎo àn yì shǐ zhě qián, shǐ zhě qǔ biǎo, zàn lǐ zhě yǐn àn tuì fù wèi. yú biǎo àn wèi yú shǐ zhě xī běi, nán xiàng dōng shàng. zàn chàng zhě yuē:" zài bài." cì shǐ yǐ xià jiē zài bài. zàn lǐ zhě yǐn shǐ zhě chū, jǔ biǎo àn zhě cóng zhī. xíng cān jūn yǐn cì shǐ rù, zàn lǐ zhě yǐn zhōu guān yǐ cì chū.
质明,应集之官至州门外,各就次服朝服,非朝服者公服。赞礼者引应集之官俱就门外位。赞唱者先入就位,佐史对举表案,立於赞唱者之西,北向。(表每一等为一案。)刺史朝服以出,行参军引就位。赞礼者引应集之官以次入就位。立定,赞礼者引使者入门而右,诣阶閒就位,南向立。赞礼者引表案诣使者前,使者取表,赞礼者引案退复位。馀表案位於使者西北,南向东上。赞唱者曰:"再拜。"刺史以下皆再拜。赞礼者引使者出,举表案者从之。行参军引刺史入,赞礼者引州官以次出。
shàng biǎo zhě ruò zhǐ yī rén, zé bù xū zhū guān péi wèi. shàng biǎo zhě lì yú tīng shì dōng jiē dōng nán, xī miàn chí àn zhě lì yú shàng biǎo zhě dōng nán, jù xī miàn. shǐ zhě rù lì yú jiē xián, nán xiàng. chí àn zhě yǐ àn jìn shàng biǎo zhě qián, shàng biǎo zhě qǔ biǎo, chí àn zhě tuì fù wèi. shàng biǎo zhě yì shǐ zhě qián shòu biǎo, tuì, běi miàn zài bài. shǐ zhě chū, shàng biǎo zhě rù.
上表者若止一人,则不须诸官陪位。上表者立於厅事东阶东南,西面;持案者立於上表者东南,俱西面。使者入立於阶閒,南向。持案者以案进上表者前,上表者取表,持案者退复位。上表者诣使者前授表,退,北面再拜。使者出,上表者入。