strong lǐ jiǔ shí sān kāi yuán lǐ zuǎn lèi èr shí bā jūn lǐ èr strong
礼九十三 开元礼纂类二十八 军礼二
huáng dì shè yú shè gōng
皇帝射於射宫
qián yī rì, tài lè lìng shè gōng xuán zhī lè, gǔ chuī lìng shè shí èr àn yú shè diàn zhī tíng, yǐ dàng yuè zhī diào, dēng gē gè yǐ qí hé dōng xuán zài dōng jiē dōng, xī miàn, xī xuán zài xī jiē xī, dōng miàn nán běi èr xuán, jí dēng gē, guǎng kāi zhōng yāng. bì jiàn wèi yě. zhāng xióng hóu, qù diàn jiǔ shí bù, shè fá yú hóu xī shí bù, běi shí bù. fá, hóu biān bì shǐ wù, yǐ gé wèi zhī, gāo guǎng qī chǐ. xiān yǒu duǒ wèi zhī, zé bù shè. shè wǔ bī tíng qián, shǎo xī. bī, zhǎng sān chǐ, bó sān cùn, hòu yī cùn bàn, lóng shǒu shé shēn, yǐ wěi shǐ. bù shì shè zhě wèi yú xī jiē qián, dōng miàn běi shàng. bù sī mǎ wèi yú shì shè wèi zhī nán, dōng miàn. bù huò zhě wèi yú fá dōng, dōng miàn. shì shè shè wèi yú diàn jiē xià, dāng yù qián shǎo xī, héng bù, nán miàn. shì shè zhě gōng shǐ qí yú xī mén wài. chén shǎng wù yú dōng jiē xià, shǎo dōng. zhì fá fēng yú xī jiē xià, shǎo xī. fēng, suǒ yǐ chéng fá jué, xíng sì dòu dà ér bēi. shè fá zūn yú xī jiē xī, nán běi yǐ táng shēn. shè fěi yú zūn xī, nán sì, shí jué jiā mì.
前一日,太乐令设宫悬之乐,鼓吹令设十二案於射殿之庭,以当月之调,登歌各以其合;东悬在东阶东,西面,西悬在西阶西,东面;南北二悬,及登歌,广开中央。(避箭位也。)张熊侯,去殿九十步,设乏於侯西十步,北十步。(乏,侯边避矢物,以革为之,高广七尺。先有垛为之,则不设。)设五楅庭前,少西。(楅,长三尺,博三寸,厚一寸半,龙首蛇身,以委矢。)布侍射者位於西阶前,东面北上。布司马位於侍射位之南,东面。布获者位於乏东,东面。侍射射位於殿阶下,当御前少西,横布,南面。侍射者弓矢俟於西门外。陈赏物於东阶下,少东。置罚丰於西阶下,少西。(丰,所以承罚爵,形似豆大而卑。)设罚樽於西阶西,南北以堂深。设篚於樽西,南肆,实爵加幂。
qí rì zhì míng, yù fú wǔ biàn chū, lè zuò jǐng bì jí wén wǔ shì wèi jiē rú cháng yí. wén wǔ guān jù gōng fú, diǎn yè yǐn rù jiàn, lè zuò jí huì rú yuán huì yí. jiǔ sān biàn, shì zhōng zòu chēng:" yǒu sī jì jù, qǐng shè." yòu shì zhōng qián chéng zhì, tuì chēng:" zhì yuē kě." wáng gōng yǐ xià jiē jiàng. wén guān lì dōng jiē xià, xī miàn běi shàng wǔ guān lì xī jiē xià, yú shè zhī hòu dōng miàn běi shàng. chí sà duì qún lì yú liǎng biān, qiān niú bèi shēn èr rén héng fèng yù gōng shǐ lì yú dōng jiē shàng, xī miàn, zhí gōng zhě zài běi. shè diàn yú zhí gōng zhě zhī qián, zhì yù jué shí sì yú qí shàng. jué, jīn zhī shè dá. shí jīn zhī shè hàn. huò zhě chí jīng, zì fá nán xíng, dāng hóu dōng xíng, zhì hóu, fù hóu běi miàn lì. fù hóu wèi bèi hóu xiàng nèi lì. lìng zhòng shè zhě jiàn hóu yǔ jīng, shēn yǒu zhì yú zhōng. shì shè zhě chū xī mén wài qǔ gōng shǐ, liǎng shǒu fèng gōng, jìn chéng shǐ yú dài, jìn, chā. chéng shǐ, sì shǐ. rù lì yú diàn xià shè wèi xī, dōng miàn. sī mǎ fèng gōng zì xī jiē shēng, dāng xī yíng qián, nán miàn, huī gōng mìng huò zhě qù hóu. huò zhě qù hóu, xī xíng shí bù, běi xíng zhì fá, zhǐ. sī mǎ jiàng xī jiē, fù wèi. qiān niú láng jiāng yī rén fèng jué shí yǐ sì, qiān niú jiāng jūn fèng gōng, qiān niú láng jiāng fèng shǐ, jìn lì yú yù tà dōng, shǎo nán, xī miàn. láng jiāng guì diàn sì yú yù tà qián shǎo dōng, fú yǐ jīn, qǔ jué xìng, zàn shè jué qì, qiān niú láng jiāng yòu guì qǔ shí xìng, zàn shè, yǐ sì tuì, diàn yú diàn shàng, fù wèi. qiān niú jiāng jūn běi miàn zhāng gōng, yǐ mèi shùn zuǒ yòu wēi, shàng zài xià yī, gōng zuǒ yòu wēi, wèi gōng shàng miàn xià miàn. yǐ yī mèi mó shì shàng miàn zài dù, xià miàn yí dù yě. xī miàn, zuǒ zhí fǔ, yòu zhí xiāo yǐ jìn yù qì, tuì lì yú yù tà dōng shǎo hòu. qiān niú láng jiāng yǐ jīn fú shǐ jìn, yī yī gōng yù. yù yù shè, xié lǜ láng jǔ huī, xiān zòu gǔ chuī jí lè zōu yú wǔ jié, yù nǎi shè, dì yī shǐ yǔ dì liù jié xiāng yìng, dì èr shǐ yǔ dì qī jié xiāng yìng, yǐ zhì jiǔ jié. xié lǜ láng yǎn huī, lè zhǐ. qiān niú jiāng jūn yǐ shǐ xíng zòu, zhōng yuē" huò", xià yuē" liú", shàng yuē" yáng", zuǒ yuē" zuǒ fāng", yòu yuē" yòu fāng". liú, shǐ duǎn bù jí hóu. yáng wèi shǐ guò hóu, zuǒ yòu wèi shǐ piān bù zhèng yě. yù shè qì, qiān niú jiāng jūn yú yù zuò dōng, xī miàn shòu gōng, tuì fù qiān niú yú dōng jiē shàng. qiān niú láng jiāng yǐ sì shòu jué shí, tuì diàn yú diàn shàng, fù wèi.
其日质明,御服武弁出,乐作、警跸及文武侍卫皆如常仪。文武官俱公服,典谒引入见,乐作及会如元会仪。酒三遍,侍中奏称:"有司既具,请射。"又侍中前承制,退称:"制曰可。"王公以下皆降。文官立东阶下,西面北上;武官立西阶下,於射之后东面北上。持鈒队群立於两边,千牛备身二人横奉御弓矢立於东阶上,西面,执弓者在北。设坫於执弓者之前,置御决拾笥於其上。(决,今之射沓。拾今之射捍。)获者持旌,自乏南行,当侯东行,至侯,负侯北面立。(负侯谓背侯向内立。令众射者见侯与旌,深有志於中。)侍射者出西门外取弓矢,两手奉弓,搢乘矢於带,(搢,插。乘矢,四矢。)入立於殿下射位西,东面。司马奉弓自西阶升,当西楹前,南面,挥弓命获者去侯。获者去侯,西行十步,北行至乏,止。司马降西阶,复位。千牛郎将一人奉决拾以笥,千牛将军奉弓,千牛郎将奉矢,进立於御榻东,少南,西面。郎将跪奠笥於御榻前少东,拂以巾,取决兴,赞设决讫,千牛郎将又跪取拾兴,赞设,以笥退,奠於坫上,复位。千牛将军北面张弓,以袂顺左右隈,上再下一,(弓左右隈,谓弓上面下面。以衣袂摩拭上面再度,下面一度也。)西面,左执弣,右执箫以进御讫,退立於御榻东少后。千牛郎将以巾拂矢进,一一供御。御欲射,协律郎举麾,先奏鼓吹及乐驺虞五节,御乃射,第一矢与第六节相应,第二矢与第七节相应,以至九节。协律郎偃麾,乐止。千牛将军以矢行奏,中曰"获",下曰"留",上曰"扬",左曰"左方",右曰"右方"。(留,矢短不及侯。扬谓矢过侯,左右谓矢偏不正也。)御射讫,千牛将军於御座东,西面受弓,退付千牛於东阶上。千牛郎将以笥受决、拾,退奠於坫上,复位。
shì shè zhě jìn, shēng shè xí, běi miàn lì, zuǒ xuán, dōng miàn zhāng gōng, nán miàn xié shǐ. xié lǜ láng jǔ huī, lè zuò, bù zuò gǔ chuī. zòu yuè lí shǒu sān jié, rán hòu fā shǐ. ruò shì shè zhě duō, zé qí fā. dì yī fà yǔ dì sì jié xiāng yìng, dì èr fā yǔ dì wǔ jié xiāng yìng, yǐ zhì qī jié. xié lǜ láng yǎn huī, lè zhǐ. shè zhě yòu xuán, dōng miàn chí gōng, běi miàn lì, nǎi tuì, fù xī jiē xià wèi. qí shè rén duō shǎo, lín shí tīng jìn zhǐ. ruò jiǔ pǐn yǐ shàng jù méng cì shè, zé liù pǐn yǐ xià hòu rì yǐn shè, suǒ sī jiān zhī. sī mǎ shēng xī jiē, zì xī yíng qián, nán miàn huī gōng mìng qǔ shǐ, jiàng fù wèi. qǔ shǐ zhě yǐ yù shǐ fù qiān niú láng yú dōng jiē xià, shì shè zhě shǐ jiā yú bī, běi kuò. shì shè zhě shì gōng yú wèi, tíng qián běi miàn dōng shàng. suǒ sī zòu qǐng shǎng shì shè zhòng zhě, fá bù zhōng zhě. shì zhōng chēng:" zhì yuē kě." suǒ sī lì bī zhī xī, dōng miàn, jiān chàng shè shǐ. qǔ shǐ zhě gè chàng zhōng zhě xìng míng. zhōng zhě lì yú dōng jiē xià, xī miàn běi shàng bù zhōng zhě lì yú xī jiē xià, dōng miàn běi shàng. jù zài bài. suǒ sī yú dōng jiē xià yǐ cì fù shǎng wù, shòu qì, tuì fù xī miàn wèi. zhuó zhě yú fá zūn xī, dōng miàn zhuó, jìn, běi miàn guì diàn yú fēng shàng, tuì lì yú fēng nán, shǎo xī. bù zhōng zhě jìn fēng nán, běi miàn guì qǔ fēng shàng jué, lì yǐn zú jué, guì diàn fēng xià, tuì fù dōng miàn wèi. zhuó zhě běi xiàng guì qǔ xū jué, zhuó diàn rú chū. bù zhōng zhě yǐ cì jì yǐn jiē rú chū. qì, diǎn yè yǐn wáng gōng yǐ xià jí shì shè zhě, tíng qián běi miàn, xiāng duì wéi shǒu, zài bài qì, yǐn chū. chí sà duì fù wèi. yù rù, zòu yuè jǐng bì rú cháng yí. suǒ sī yǐ gōng shǐ chū zhōng mén wài, fù shì shè zhě, yǐn chū.
侍射者进,升射席,北面立,左旋,东面张弓,南面挟矢。协律郎举麾,乐作,不作鼓吹。奏乐貍首三节,然后发矢。若侍射者多,则齐发。第一发与第四节相应,第二发与第五节相应,以至七节。协律郎偃麾,乐止。射者右旋,东面弛弓,北面立,乃退,复西阶下位。(其射人多少,临时听进止。若九品以上俱蒙赐射,则六品以下后日引射,所司监之。)司马升西阶,自西楹前,南面挥弓命取矢,降复位。取矢者以御矢付千牛郎於东阶下,侍射者矢加於楅,北阔。侍射者释弓於位,庭前北面东上。所司奏请赏侍射中者,罚不中者。侍中称:"制曰可。"所司立楅之西,东面,监唱射矢。取矢者各唱中者姓名。中者立於东阶下,西面北上;不中者立於西阶下,东面北上。俱再拜。所司於东阶下以次付赏物,受讫,退复西面位。酌者於罚樽西,东面酌,进,北面跪奠於丰上,退立於丰南,少西。不中者进丰南,北面跪取丰上爵,立饮卒爵,跪奠丰下,退复东面位。酌者北向跪取虚爵,酌奠如初。不中者以次继饮皆如初。讫,典谒引王公以下及侍射者,庭前北面,相对为首,再拜讫,引出。持鈒队复位。御入,奏乐警跸如常仪。所司以弓矢出中门外,付侍射者,引出。
ruò yù shè wú shì shè zhī rén, zé bù shè bī, bù chén shǎng wù, bù shè fá zūn. ruò yù yàn yóu xiǎo shè, zé cháng fú, bù chén lè xuán, bù háng huì lǐ, wáng gōng yǐ xià shì qì chū, wú běi miàn zài bài zhī yí.
若御射无侍射之人,则不设楅,不陈赏物,不设罚樽。若御燕游小射,则常服,不陈乐悬,不行会礼,王公以下事讫出,无北面再拜之仪。
huáng dì guān shè yú shè gōng
皇帝观射於射宫
qián yī rì, shè gōng xuán dēng gē zhāng mí hóu rú qīn shè yí. shè dì yī bī yú tíng qián shǎo xī, dì èr bī yú dì yī bī nán èr bù, yǐ cì wǔ bī. chén shǎng wù fá fēng rú qīn shè. bù wáng gōng yǐ xià shì gōng shǐ xí wèi yú zhōng mén wài zuǒ yòu, jù běi shàng. bù sān pǐn yǐ shàng huì xí wèi yú diàn shàng rú cháng yí. bù dì sì pǐn wǔ pǐn huì xí wèi yú dōng xī jiē nán, zài lè xuán nèi, dōng xiāng zhě xī miàn, xī xiāng zhě dōng miàn, jù běi shàng. ruò diàn shàng rén shǎo, sì pǐn wǔ pǐn yì shēng zhī. bù liù pǐn yǐ xià huì xí wèi yú lè xuán zhī nán, běi shàng. ruò sì pǐn wǔ pǐn shēng diàn, zé zài xuán nèi. bù wáng gōng yǐ xià jiāng shè wèi yú dōng xī jiē qián, běi shàng. bù zuǒ yòu sī shè wèi yú wáng gōng jiāng shè wèi qián, zuǒ zhě xī miàn, yòu zhě dōng miàn, jù běi shàng. bù sī mǎ wèi yú yòu sī shè nán, dōng miàn. bù sān pǐn yǐ shàng jí zuǒ gòng fèng guān shè xí wèi yú yù zuò dōng yíng xián, shǎo qián bù sān pǐn yǐ shàng jí yòu gòng fèng guān shè xí wèi yú yù zuò xī yíng xián, shǎo qián. xí héng bù, gè róng liù rén. bù sì pǐn yǐ xià shè xí wèi yú diàn jiē xià rú diàn shàng yí. bù huò zhě wèi yú fá dōng, dōng miàn, qǔ shǐ zhě zài huò zhě nán, jù dōng miàn. huò zhě, wèi kàn shǐ shū mì zhě. zhì zuǒ yòu sī shè gè sān rén, sī mǎ èr rén.
前一日,设宫悬、登歌、张麋侯如亲射仪。设第一楅於庭前少西,第二楅於第一楅南二步,以次五楅。陈赏物罚丰如亲射。布王公以下释弓矢席位於中门外左右,俱北上。布三品以上会席位於殿上如常仪。布第四品五品会席位於东西阶南,在乐悬内,东厢者西面,西厢者东面,俱北上。(若殿上人少,四品五品亦升之。)布六品以下会席位於乐悬之南,北上。(若四品五品升殿,则在悬内。)布王公以下将射位於东西阶前,北上。布左右司射位於王公将射位前,左者西面,右者东面,俱北上。布司马位於右司射南,东面。布三品以上及左供奉官射席位於御座东楹閒,少前;布三品以上及右供奉官射席位於御座西楹閒,少前。(席横布,各容六人。)布四品以下射席位於殿阶下如殿上仪。布获者位於乏东,东面,取矢者在获者南,俱东面。(获者,谓看矢疏密者。)置左右司射各三人,司马二人。
qí rì zhì míng, wáng gōng yǐ xià jù gōng fú, chí gōng shǐ, fēn wéi zuǒ yòu yǐn rù, zhì zhōng mén wài wèi. yù fú wǔ biàn fú chū, lè zuò, jǐng bì rú cháng yí. wáng gōng yǐ xià jiē guì shì gōng shǐ yú wèi, diǎn yè yǐn rù jiàn huì rú cháng yí. fán shè xiān háng huì lǐ. jiǔ sān biàn, suǒ sī zòu qǐng cì wáng gōng yǐ xià shè. shì zhōng qián chéng zhào, tuì chēng:" zhì yuē kě." wáng gōng yǐ xià jiāng shè zhě jiē jiàng tíng qián, běi miàn, xiāng duì wéi shǒu, zài bài qì, diǎn yè yǐn chū fù zhōng mén wài wèi, guì qǔ gōng shǐ, xìng, liǎng shǒu fèng gōng, jìn chéng shǐ, diǎn yè yǐn rù jiù jiāng shè wèi. zuǒ yòu sī shè jí sī mǎ jí huò zhě jiē jiù wèi. zhí fá zūn zhě lì yú zūn nán, zhí fěi zhě lì yú fěi nán, jiē běi miàn zhuó zhě lì yú zūn xī, dōng miàn. huò zhě chí jīng zì fá nán xíng shí bù, dāng hóu dōng xíng, zhì hóu, fù hóu běi miàn lì.
其日质明,王公以下俱公服,持弓矢,分为左右引入,至中门外位。御服武弁服出,乐作,警跸如常仪。王公以下皆跪释弓矢於位,典谒引入见会如常仪。(凡射先行会礼。)酒三遍,所司奏请赐王公以下射。侍中前承诏,退称:"制曰可。"王公以下将射者皆降庭前,北面,相对为首,再拜讫,典谒引出复中门外位,跪取弓矢,兴,两手奉弓,搢乘矢,典谒引入就将射位。左右司射及司马及获者皆就位。执罚樽者立於樽南,执篚者立於篚南,皆北面;酌者立於樽西,东面。获者持旌自乏南行十步,当侯东行,至侯,负侯北面立。
zuǒ yòu sī shè gè yī rén xiān dǎo shè, jiē jìn chéng shǐ yú dài, liǎng shǒu fèng gōng, zuǒ zhě cóng dōng jiē, yòu zhě cóng xī jiē, zhì jiē, zuǒ zhě xī miàn, yòu zhě dōng miàn, xiāng gù lì dìng, jù shēng, jìn, gè dāng xí qián, běi miàn jù jìn, shēng shè xí. lì dìng, zuǒ xiāng zhě yòu xuán, xī miàn zhāng gōng, yòu xiāng zhě zuǒ xuán, dōng miàn zhāng gōng, jù nán miàn, xié yí gè. xié wèi zhì shǐ yú gōng. sī mǎ zhí gōng zì xī jiē shēng, dāng yòu shè zhě qián, zuǒ xuán nán miàn, huī gōng mìng huò zhě qù hóu. huò zhě chí jīng qù hóu, xī xíng shí bù, dāng fá běi xíng, zhì fá, zhǐ. nǎi shè. zuǒ sī shè yī fà, yòu sī shè yī fà, gēng dié shè qì, zuǒ sī shè zuǒ xuán xī miàn chí gōng, yòu sī shè yòu xuán dōng miàn chí gōng, jù běi miàn lì dìng, jù shǎo tuì, gè cóng dōng xī jiē jiàng yú jiē xià, xiāng xiàng lì dìng, nǎi tuì fù wèi.
左右司射各一人先导射,皆搢乘矢於带,两手奉弓,左者从东阶,右者从西阶,至阶,左者西面,右者东面,相顾立定,俱升,进,各当席前,北面俱进,升射席。立定,左厢者右旋,西面张弓,右厢者左旋,东面张弓,俱南面,挟一个。(挟谓置矢於弓。)司马执弓自西阶升,当右射者前,左旋南面,挥弓命获者去侯。获者持旌去侯,西行十步,当乏北行,至乏,止。乃射。左司射一发,右司射一发,更迭射讫,左司射左旋西面弛弓,右司射右旋东面弛弓,俱北面立定,俱少退,各从东西阶降於阶下,相向立定,乃退复位。
zuǒ yòu sī shè gè yú wáng gōng wèi qián, běi miàn cì bǐ wáng gōng cóng shǒu liù rén, yǐn cóng dōng xī jiē shēng rú sī shè zhī yí. zhì shè xí, xiāng duì wéi shǒu, běi miàn lì, zuǒ zhě yòu xuán xī miàn zhāng gōng, yòu zhě zuǒ xuán dōng miàn zhāng gōng, jù nán miàn, xié yí gè. suǒ sī zòu:" qǐng yǐ shè lè lè wáng gōng yǐ xià." ruò liǎng fān shè, zé měi fān wéi shè qǔ zhōng hóu, wèi xū zòu qǐng zuò yuè xiāng yìng. shì zhōng qián chéng zhì, tuì chēng:" zhì yuē kě." tōng shì shè rén chéng chuán, xī miàn gào tài cháng qīng, tài cháng qīng yú xī xuán nèi dōng miàn mìng yuè zhèng yuē:" zòu yuè, xián ruò yī." yán zòu qī jié, jié xián shū shù rú yī yě. sī shè zì xī jiē shēng, dāng yù qián shǎo xī, dōng xiàng shì yuē:" wú shè huò, wú liè huò." bù dé shè hóu biān huò zhě, bù dé liè guò huò zhě zhī bàng. shè zhě jù qūn xún, sī shè tuì, jiàng fù wèi. sī shè yòu shēng xī jiē shì yuē:" bù gǔ bù shì." bù yǔ gǔ jié xiāng yìng, suī zhōng bù wéi shì suàn. shè zhě yòu qūn xún, sī shè tuì jiàng fù wèi. xié lǜ láng jǔ huī, zuò lí shǒu zhī lè sān jié qì, zuǒ yòu jù yī fà shǐ yǔ dì sì jié xiāng yìng, zuǒ yòu yòu yī fà shǐ yǔ dì wǔ jié xiāng yìng, yǐ zhì qī jié shè qì, xié lǜ láng yǎn huī, lè zhǐ. zuǒ xiāng shè zhě zuǒ xuán xī miàn chí gōng, yòu xiāng shè zhě yòu xuán dōng miàn chí gōng, jù běi miàn lì, shǎo tuì, cóng dōng xī jiē jiàng, lì yú jiē xià, xiāng xiàng běi shàng lì dìng, nǎi tuì. zuǒ yòu sī shè gè yǐ cì qǔ liù rén, jù shēng shè rú chū. sì pǐn yǐ xià shè yú diàn xià, jí shè xí shēng jiàng jí shè yǔ lè xiāng yìng rú diàn shàng yí. shè qì zhě, sān pǐn yǐ shàng jí jìn shì zhī guān shì gōng yú xià, shēng fù huì wèi, sì pǐn yǐ xià jiē fù huì wèi, zuò. qí wèi shè zhě lì, jì shè rú chū.
左右司射各於王公位前,北面次比王公从首六人,引从东西阶升如司射之仪。至射席,相对为首,北面立,左者右旋西面张弓,右者左旋东面张弓,俱南面,挟一个。所司奏:"请以射乐乐王公以下。"(若两番射,则每番唯射取中侯,未须奏请作乐相应。)侍中前承制,退称:"制曰可。"通事舍人承传,西面告太常卿,太常卿於西悬内东面命乐正曰:"奏乐,閒若一。"(言奏七节,节閒疏数如一也。)司射自西阶升,当御前少西,东向誓曰:"无射获,无猎获。"(不得射侯边获者,不得猎过获者之傍。)射者俱逡巡,司射退,降复位。司射又升西阶誓曰:"不鼓不释。"(不与鼓节相应,虽中不为释算。)射者又逡巡,司射退降复位。协律郎举麾,作貍首之乐三节讫,左右俱一发使与第四节相应,左右又一发使与第五节相应,以至七节射讫,协律郎偃麾,乐止。左厢射者左旋西面弛弓,右厢射者右旋东面弛弓,俱北面立,少退,从东西阶降,立於阶下,相向北上立定,乃退。左右司射各以次取六人,俱升射如初。四品以下射於殿下,即射席升降及射与乐相应如殿上仪。射讫者,三品以上及近侍之官释弓於下,升复会位,四品以下皆复会位,坐。其未射者立,继射如初。
shè zǒng qì, sī mǎ shēng diàn, huī gōng mìng qǔ shǐ. qǔ shǐ zhě shàng zhōng xià shǐ gè yī rén chí, qí bù zhōng zhě shǐ yì yī rén chí, zhì tíng qián, qí dì yī shǐ guì jiā dì yī bī, běi kuò, qí yǐ xià cì jiā bī qì, qǔ shǐ zhě gè lì bī nán, běi miàn. wáng gōng yǐ xià gè jiàng, zhí gōng tíng qián běi miàn lì.
射总讫,司马升殿,挥弓命取矢。取矢者上中下矢各一人持,其不中者矢亦一人持,至庭前,其第一矢跪加第一楅,北阔,其以下次加楅讫,取矢者各立楅南,北面。王公以下各降,执弓庭前北面立。
suǒ sī zòu qǐng shǎng shè zhòng zhě, fá bù zhōng zhě. shì zhōng chéng zhì, tuì chēng:" zhì yuē kě." suǒ sī lì bī zhī xī, dōng miàn jiān chàng shè shǐ. qǔ shǐ zhě gè chàng zhōng zhě xìng míng. zhōng zhě lì dōng jiē xià, xī miàn běi shàng, yī shè zhòng shū mì wèi dì. qí bù zhōng zhě wèi sì shǐ jù bù zhōng hóu yě. lì yú xī jiē xià, dōng miàn běi shàng, yī pǐn wèi xù. dōng xī jù zài bài. suǒ sī dōng jiē xià yǐ cì fù shǎng wù, shòu qì zhě tuì fù xī miàn wèi. ruò cì duō, qiě zhì yú wèi, yù rù, chí chū zhōng mén wài fù zhī. zhuó zhě yú fá zūn xī, dōng miàn zhuó, jìn, běi miàn guì diàn jué fēng shàng, lì yú fēng nán shǎo xī. bù zhōng zhě fēng nán běi miàn héng diàn gōng, guì qǔ jué, lì yǐn zú jué, guì diàn jué fēng xià, qǔ gōng, tuì fù dōng miàn wèi. zhuó zhě jì zhuó diàn yú fēng, bù zhōng zhě yǐ cì yǐn jiē rú chū.
所司奏请赏射中者,罚不中者。侍中承制,退称:"制曰可。"所司立楅之西,东面监唱射矢。取矢者各唱中者姓名。中者立东阶下,西面北上,依射中疏密为第。其不中者(谓四矢俱不中侯也。)立於西阶下,东面北上,依品为序。东西俱再拜。所司东阶下以次付赏物,受讫者退复西面位。(若赐多,且置於位,御入,持出中门外付之。)酌者於罚樽西,东面酌,进,北面跪奠爵丰上,立於丰南少西。不中者丰南北面横奠弓,跪取爵,立饮卒爵,跪奠爵丰下,取弓,退复东面位。酌者继酌奠於丰,不中者以次饮皆如初。
ruò gèng shè, zé qǔ shǐ zhě yǐ shǐ jiù dōng xī miàn wèi, fù shè zhě. qì, zuǒ yòu sī shè gè cóng shǒu qǔ wáng gōng yǐ xià liù rén shēng shè rú chū, shǐ zuò yuè yǔ lè xiāng yìng rú shàng yí. qí shǎng fá jiē rú chū qì, diǎn yè zhě yǐn zhōng zhě jí bù zhōng zhě jí bù shè zhě, jiē tíng qián běi miàn, gè yī pǐn xiāng duì, zài bài qì, chū fù zhōng mén wài wèi. chí sà zhě fù wèi. yù rù, lè zuò, jǐng bì rú cháng. suǒ sī chí shǐ chū zhōng mén wài, fù shè zhě qì, yǐn chū.
若更射,则取矢者以矢就东西面位,付射者。讫,左右司射各从首取王公以下六人升射如初,始作乐、与乐相应如上仪。其赏罚皆如初讫,典谒者引中者及不中者及不射者,皆庭前北面,各依品相对,再拜讫,出复中门外位。持鈒者复位。御入,乐作,警跸如常。所司持矢出中门外,付射者讫,引出。
ruò yù bù qīn guān shè, zé bù shè lè xuán. wáng gōng yǐ xià gè zhí gōng shǐ rù tíng qián, běi miàn bài qì, tōng shì shè rén xuān chì cì wáng gōng yǐ xià shí, wáng gōng děng jiē zài bài. diǎn yè yǐn wáng gōng yǐ xià jiù dōng xī láng xià shí qì, shè rén yòu xuān chì cì wáng gōng yǐ xià shè, wáng gōng yǐ xià zài wèi zhě jiē zài bài. zuǒ yòu sī shè yǐn wáng gōng yǐ xià jiē rú yù qián zhī yí. shè qì, wáng gōng yǐ xià jiē běi miàn xiāng duì lì. tōng shì shè rén xuān chì yún:" shè zhòng zhě yī suàn cì wù, bù zhōng zhě fá jiǔ." wáng gōng děng jiē zài bài. qí shòu shǎng jí fá jiē rú yù qián zhī yí. běi miàn zài bài, qǔ shǐ qì, yǐn chū.
若御不亲观射,则不设乐悬。王公以下各执弓矢入庭前,北面拜讫,通事舍人宣敕赐王公以下食,王公等皆再拜。典谒引王公以下就东西廊下食讫,舍人又宣敕赐王公以下射,王公以下在位者皆再拜。左右司射引王公以下皆如御前之仪。射讫,王公以下皆北面相对立。通事舍人宣敕云:"射中者依算赐物,不中者罚酒。"王公等皆再拜。其受赏及罚皆如御前之仪。北面再拜,取矢讫,引出。
zhì qiǎn dà jiàng chū zhēng yǒu sī yí yú tài shè
制遣大将出征有司宜於太社
jiāng gào, yǒu sī bo rì rú bié yí.
将告,有司卜日如别仪。
qián yī rì, zhū gào guān zhì zhāi yú shè suǒ. shǒu gōng shè gào guān yǐ xià cì gè yú cháng suǒ, zhū jiàng cì yú shè gōng běi mén wài dào xī, dōng xiàng nán shàng. yòu xiào qīng sǎo nèi wài, yòu wèi yì kǎn èr yú nán mén nèi tán xī nán rú cháng. fèng lǐ shè gào guān yǐ xià bǎn wèi rú cháng yí. shè zhū jiàng wèi yú běi mén nèi, dāng tài shè tán, nán miàn dōng shàng shè zhū jiàng mén wài wèi yú běi mén wài dào xī, dōng xiàng nán shàng. jiāo shè lìng shuài qí shǔ shè zūn léi yù bó děng rú shì, zhí zūn léi zhě wèi rú cháng.
前一日,诸告官致斋於社所。守宫设告官以下次各於常所,诸将次於社宫北门外道西,东向南上。右校清扫内外,又为瘗埳二於南门内坛西南如常。奉礼设告官以下版位如常仪。设诸将位於北门内,当太社坛,南面东上;设诸将门外位於北门外道西,东向南上。郊社令帅其属设樽罍玉帛等如式,执樽罍者位如常。
gào rì wèi míng shí kè, tài guān lìng xiān jù láo zhuàn. zhì míng, gào guān děng gè fú qí fú, tài shǐ lìng jiāo shè lìng shēng shè shén xí, liáng yùn lìng zhī shǔ rù shí zūn léi yù bì. tài léi jí pèi zuò xiàng zūn shí lǐ qí, xuán jiǔ gè shí yú shàng zūn. yù, shè jì liǎng guī yǒu dǐ. bì yǐ xuán, yī zhàng bā chǐ. fèng lǐ shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. zàn yǐn yǐn yù shǐ tài zhù yǐ xià rù, xíng sǎo chú rú cháng yí qì, jiù wèi. zàn yǐn yǐn gào guān yǐ xià jù jiù mén wài wèi. yè zhě yǐn gào guān, zàn yǐn yǐn zhí shì zhě rù jiù wèi. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, gào guān yǐ xià jiē zài bài. tài guān lìng chū, shuài jìn zhuàn zhě fèng zhuàn chén yú xī mén wài. chū gào guān děng rù, yè zhě yǐn zhū jiàng jù jiù mén wài wèi gào guān rù qì, yè zhě yǐn zhū jiàng rù jiù wèi. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." dà jiàng yǐ xià jiē zài bài.
告日未明十刻,太官令先具牢馔。质明,告官等各服其服,太史令、郊社令升设神席,良酝令之属入实樽罍玉币。(太罍及配座象樽实醴齐,玄酒各实於上樽。玉,社稷两珪有邸。币以玄,一丈八尺。)奉礼帅赞者先入就位。赞引引御史、太祝以下入,行扫除如常仪讫,就位。赞引引告官以下俱就门外位。谒者引告官,赞引引执事者入就位。立定,奉礼曰:"再拜。"赞者承传,告官以下皆再拜。太官令出,帅进馔者奉馔陈於西门外。初告官等入,谒者引诸将俱就门外位;告官入讫,谒者引诸将入就位。立定,奉礼曰:"再拜。"大将以下皆再拜。
yè zhě jìn gào guān zhī zuǒ, bái:" yǒu sī jǐn jù, qǐng xíng shì." huán běn wèi. zhū zhù jù qǔ yù bì yú fěi, gè lì yú zūn suǒ. yè zhě yǐn gào guān yì tài shè tán shēng běi bì, yǐ xià zhì diàn yù bì zhuó yǐn fú shòu zuò, rú xún shòu gào shè shè shì yí. chū gào guān yì jì tán, yè zhě yǐn zhū jiàng yì tài shè tán, shēng xī bì, jìn lì yú tài shè shén zhǔ qián, nán miàn dōng shàng. chū zhū jiàng shēng, zhū zhù shuài zhāi láng yǐ jué zhuó fú jiǔ, jìn zhū jiàng dōng, xī miàn lì. zhū jiàng jiē zài bài shòu jué, guì jì jiǔ, cuì jiǔ, diàn jué, fǔ fú, xìng. zhū zhù shuài zhāi láng jìn zǔ, jiǎn shén qián zuò ròu yǐ cì shòu, zhū jiàng shòu yǐ shòu zhāi láng. zhū jiàng jù guì qǔ jué, suì yǐn zú jué, tài zhù shuài zhāi láng shòu jué, fù yú diàn. zhū jiàng fǔ fú, xìng, zài bài qì, yè zhě yǐn zhū jiàng jiàng yì tài jì tán, yǐn fú shòu zuò rú tài shè yí qì, huán běn wèi. fèng lǐ yuē:" zài bài." zhū jiàng yǐ xià jiē zài bài, yè zhě yǐn chū. chū zhū jiàng chū, zhū zhù gè jìn guì chè dòu, yǐ xià jí gào guān wàng yì yù bì zhì lǐ bì, rú xún shòu gào shè yí.
谒者进告官之左,白:"有司谨具,请行事。"还本位。诸祝俱取玉币於篚,各立於樽所。谒者引告官诣太社坛升北陛,以下至奠玉币、酌饮福、受胙,如巡狩告社摄事仪。初告官诣稷坛,谒者引诸将诣太社坛,升西陛,进立於太社神主前,南面东上。初诸将升,诸祝帅斋郎以爵酌福酒,进诸将东,西面立。诸将皆再拜受爵,跪祭酒,啐酒,奠爵,俯伏,兴。诸祝帅斋郎进俎,减神前胙肉以次授,诸将受以授斋郎。诸将俱跪取爵,遂饮卒爵,太祝帅斋郎受爵,复於坫。诸将俛伏,兴,再拜讫,谒者引诸将降诣太稷坛,饮福受胙如太社仪讫,还本位。奉礼曰:"再拜。"诸将以下皆再拜,谒者引出。初诸将出,诸祝各进跪彻豆,以下及告官望瘗玉币至礼毕,如巡狩告社仪。
ruò kǎi xuán, wéi chén fú guó jí jūn shí yú běi mén zhī wài, nán miàn, qí gào lǐ rú shàng yí, zhù bǎn fán yú zhāi suǒ.
若凯旋,唯陈俘馘及军实於北门之外,南面,其告礼如上仪,祝版燔於斋所。
zhì qiǎn dà jiàng chū zhēng yǒu sī gào yú tài miào qí tài gōng miào fù
制遣大将出征有司告於太庙(齐太公庙附)
jiāng gào, yǒu sī bo rì rú bié yí.
将告,有司卜日如别仪。
qián yī rì, zhū gào guān zhì zhāi yú miào suǒ. wèi wèi shè gào guān yǐ xià cì gè yú cháng suǒ, yòu xiào sǎo chú nèi wài, fèng lǐ shè gào guān bǎn wèi yú nèi wài rú cháng. shè zhū jiàng wèi yú miào tíng héng jiē nán dào dōng, měi děng yì wèi, chóng xíng běi miàn, xī shàng. yòu shè zhū jiàng mén wài wèi yú nán mén wài dào dōng, chóng xíng xī xiàng, běi shàng. tài miào lìng zhěng fú shén wò, yòu shuài qí shǔ yǐ zūn diàn léi xǐ fěi mì rù shè, jiē rú cháng yí.
前一日,诸告官致斋於庙所。卫尉设告官以下次各於常所,右校扫除内外,奉礼设告官版位於内外如常。设诸将位於庙庭横阶南道东,每等异位,重行北面,西上。又设诸将门外位於南门外道东,重行西向,北上。太庙令整拂神幄,又帅其属以樽坫罍洗篚幂入设,皆如常仪。
gào rì wèi míng shí kè, tài guān lìng xiān jù láo zhuàn rú cháng. qí zhuàn měi shì yòng tè shēng yī. tài gōng miào jù jiǔ pú hǎi. wèi míng sān kè, zhū gào guān yǐ xià gè fú qí fú, tài miào lìng liáng yùn lìng rù shí zūn léi jí bì. měi shì xī zūn èr: yī shí xuán jiǔ, wèi shàng yī shí lǐ qí, cì zhī. wèi míng èr kè, fèng lǐ shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. zàn yǐn yǐn yù shǐ tài zhù yǐ xià zài bài rù, xíng sǎo chú jiē rú cháng. zì" jiāng gào" yǐ xià zhì cǐ, yǔ tài gōng miào yí tóng. zàn yǐn yǐn tài miào lìng tài zhù gōng wéi lìng zì dōng jiē shēng, rù, kāi kǎn shì, fèng chū xiàn zǔ yǐ xià shén zhǔ, gè zhì yú zuò rú cháng yí. gè yǐn jiù wèi. yòu zàn yǐn yǐn gào guān yǐ cì rù jiù wèi. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." gào guān yǐ xià jiē zài bài. qí xiān bài zhě bù bài. tài gōng miào zàn yǐn yǐn miào lìng tài zhù děng rù, dāng jiē xián běi miàn xī shàng. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." miào lìng yǐ xià jiē zài bài. shēng zì dōng jiē rù jiù wèi. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." gào guān yǐ xià jiē zài bài. tài guān lìng chū, shuài jìn zhuàn zhě fèng zhuàn chén yú dōng mén wài. yè zhě yǐn zhū jiàng yǐ xià rù jiù wèi. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." zhū jiàng yǐ xià jiē zài bài.
告日未明十刻,太官令先具牢馔如常。(其馔每室用特牲一。太公庙具酒脯醢。)未明三刻,诸告官以下各服其服,太庙令、良酝令入实樽罍及币。(每室牺樽二:一实玄酒,为上;一实醴齐,次之。)未明二刻,奉礼帅赞者先入就位。赞引引御史、太祝以下再拜入,行扫除皆如常。(自"将告"以下至此,与太公庙仪同。)赞引引太庙令、太祝、宫闱令自东阶升,入,开埳室,奉出献祖以下神主,各置於座如常仪。各引就位。又赞引引告官以次入就位。立定,奉礼曰:"再拜。"告官以下皆再拜。(其先拜者不拜。太公庙赞引引庙令、太祝等入,当阶閒北面西上。立定,奉礼曰:"再拜。"庙令以下皆再拜。升自东阶入就位。立定,奉礼曰:"再拜。"告官以下皆再拜。)太官令出,帅进馔者奉馔陈於东门外。谒者引诸将以下入就位。立定,奉礼曰:"再拜。"诸将以下皆再拜。
yè zhě jìn gào guān zhī zuǒ, bái:" yǒu sī jǐn jù, qǐng xíng shì." huán běn wèi. zhū zhù qǔ bì yú fěi, gè lì yú zūn suǒ. tài guān lìng yǐ xià zhì cǐ, tài gōng miào yí tóng. yè zhě yǐn gào guān shēng zì dōng jiē, yì xiàn zǔ shì hù qián běi xiàng lì. tài zhù yǐ bì jìn, dōng xiàng shòu gào guān, gào guān shòu, jìn, rù shì, běi miàn guì diàn yú xiàn zǔ zuò, fǔ fú, xìng, chū hù, běi xiàng zài bài qì, cì yì zǔ yǐ xià bìng rú shàng yí. yè zhě yǐn huán běn wèi, zhù hái zūn suǒ. tài gōng miào yè zhě yǐn gào guān shēng dōng jiē, yì tài gōng zuò qián běi xiàng lì. tài zhù yǐ bì dōng xiàng shòu gào guān, gào guān shòu, jìn, běi miàn guì diàn yú tài gōng zuò qián, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, běi xiàng zài bài qì, yè zhě yǐn gào guān dāng liú hóu zuò, shòu bì diàn yì rú zhī. tài guān lìng yǐn zhuàn rù, zì zhèng mén shēng tài jiē, zhū zhù yíng yǐn yú jiē shàng, gè shè yú shén zuò qián qì, tài guān zhī shǔ huán běn wèi qì, zhū zhù gè hái zūn suǒ. yè zhě yǐn gào guān guàn xǐ zhuó xiàn dú zhù wén, zì jiǔ shì yǐ xià jí yǐn fú shòu zuò jiē rú cháng yí. zài bài qì, yè zhě yǐn gào guān jiàng fù wèi. tài gōng miào diàn bì qì, yè zhě yǐn gào guān shēng zì dōng jiē, zhuó xiàn tài gōng jí liú hóu bìng rú cháng yí. gào guān yǐn fú jiāng qì, yè zhě yǐn zhū jiàng shēng dōng jiē, jìn dāng huáng kǎo ruì zōng dà shèng zhēn huáng dì miào shì hù qián, běi miàn xī shàng. chū zhū jiàng shēng, zhū zhù shuài zhāi láng yǐ jué zhuó fú jiǔ yì zhū jiàng zhī dōng, xī miàn běi shàng. zhū jiàng jiē zài bài shòu jué, guì jì jiǔ, cuì jiǔ, diàn jué, fǔ fú, xìng. zhū zhù shuài zhāi láng jìn zǔ, jiǎn shén qián zuò ròu, yǐ cì shòu zhū jiàng. zhū jiàng shòu yǐ shòu zhāi láng. zhū jiàng jù guì qǔ jué, suì yǐn zú jué. tài zhù shuài zhāi láng shòu jué, fù yú diàn. zhū jiàng fǔ fú, xìng, zài bài qì, yè zhě yǐn zhū jiàng jiàng fù wèi. fèng lǐ yuē:" zài bài." zhū jiàng yǐ xià jiē zài bài, yè zhě yǐn chū. zhū zhù gè jìn shén zuò qián, guì chè dòu, fǔ fú, xìng, hái zūn suǒ. fèng lǐ yuē:" cì zuò." zàn zhě chàng:" zài bài." zài wèi zhě jù zài bài. yǐ yǐn fú shòu zuò zhě bù bài. tài gōng miào wú zhū jiàng bài xiàn zhī yí. fèng lǐ yuē:" zài bài." gào guān yǐ xià jiē zài bài qì, yè zhě jìn gào guān zhī zuǒ, bái:" qǐng jiù wàng yì wèi." yè zhě yǐn gào guān jiù wàng yì wèi, zhì lǐ bì rú cháng yí. qí tián tǔ, kǎn dōng xī gè èr rén. tài gōng miào tóng shàng. tài miào lìng nà shén zhǔ rú cháng yí, zhù bǎn fán yú zhāi fāng.
谒者进告官之左,白:"有司谨具,请行事。"还本位。诸祝取币於篚,各立於樽所。(太官令以下至此,太公庙仪同。)谒者引告官升自东阶,诣献祖室户前北向立。太祝以币进,东向授告官,告官受,进,入室,北面跪奠於献祖座,俯伏,兴,出户,北向再拜讫,次懿祖以下并如上仪。谒者引还本位,祝还樽所。(太公庙谒者引告官升东阶,诣太公座前北向立。太祝以币东向授告官,告官受,进,北面跪奠於太公座前,俯伏,兴,少退,北向再拜讫,谒者引告官当留侯座,受币奠亦如之。)太官令引馔入,自正门升太阶,诸祝迎引於阶上,各设於神座前讫,太官之属还本位讫,诸祝各还樽所。谒者引告官盥洗、酌献、读祝文,自九室以下及饮福、受胙皆如常仪。再拜讫,谒者引告官降复位。(太公庙奠币讫,谒者引告官升自东阶,酌献太公及留侯并如常仪。)告官饮福将讫,谒者引诸将升东阶,进当皇考睿宗大圣真皇帝庙室户前,北面西上。初诸将升,诸祝帅斋郎以爵酌福酒诣诸将之东,西面北上。诸将皆再拜受爵,跪祭酒,啐酒,奠爵,俯伏,兴。诸祝帅斋郎进俎,减神前胙肉,以次授诸将。诸将受以授斋郎。诸将俱跪取爵,遂饮卒爵。太祝帅斋郎受爵,复於坫。诸将俯伏,兴,再拜讫,谒者引诸将降复位。奉礼曰:"再拜。"诸将以下皆再拜,谒者引出。诸祝各进神座前,跪彻豆,俯伏,兴,还樽所。奉礼曰:"赐胙。"赞者唱:"再拜。"在位者俱再拜。(已饮福受胙者不拜。太公庙无诸将拜献之仪。)奉礼曰:"再拜。"告官以下皆再拜讫,谒者进告官之左,白:"请就望瘗位。"谒者引告官就望瘗位,至礼毕如常仪。其窴土,埳东西各二人。(太公庙同上。)太庙令纳神主如常仪,祝版燔於斋坊。
ruò kǎi xuán, wéi chén fú guó jí jūn shí yú nán mén wài, běi miàn xī shàng, qí gào yí rú shàng.
若凯旋,唯陈俘馘及军实於南门外,北面西上,其告仪如上。
zhòng chūn sì mǎ zǔ
仲春祀马祖
jiāng sì, yǒu sī shì rì rú bié yí. yǐ xià xiān mù mǎ shè mǎ bù jiē shì rì.
将祀,有司筮日如别仪。(以下先牧、马社、马步皆筮日。)
qián sì sān rì, yīng xiǎng zhī guān sàn zhāi èr rì zhì zhāi yī rì rú bié yí.
前祀三日,应享之官散斋二日、致斋一日如别仪。
qián sì èr rì, shǒu gōng shè sì guān cì yú dōng wěi wài dào nán, běi xiàng xī shàng. chén zhuàn màn yú nèi wěi wài. jiāo shè lìng jī chái yú liáo tán, fāng gāo wǔ chǐ. tài guān lìng jù tè shēng zhī zhuàn.
前祀二日,守宫设祀官次於东壝外道南,北向西上。陈馔幔於内壝外。郊社令积柴於燎坛,方高五尺。太官令具特牲之馔。
qí rì wèi míng èr kè, tài shǐ lìng jiāo shè lìng shēng shè shén zuò yú tán shàng, xí yǐ guǎn, nán xiàng. fèng lǐ shè xiàn guān wèi yú tán dōng nán, xī xiàng zhí shì wèi yòu yú dōng nán, jù xī xiàng běi shàng. shè fèng lǐ wèi yú xiàn guān xī nán, zàn zhě èr rén zài nán chà tuì. yòu shè fèng lǐ zàn zhě wèi yú liáo tán dōng běi, jù xī xiàng běi shàng. shè wàng liáo wèi dāng chái tán běi, nán xiàng. shè sì guān děng mén wài wèi yú dōng wěi wài dào nán, xī shàng. jiāo shè lìng shè jiǔ zūn yú tán shàng dōng nán yú, běi xiàng. xǐ yú tán dōng nán, běi xiàng, zhí zūn fěi zhě rú cháng, bì fěi yú zūn suǒ.
其日未明二刻,太史令、郊社令升设神座於坛上,席以莞,南向。奉礼设献官位於坛东南,西向;执事位又於东南,俱西向北上。设奉礼位於献官西南,赞者二人在南差退。又设奉礼赞者位於燎坛东北,俱西向北上。设望燎位当柴坛北,南向。设祀官等门外位於东壝外道南,西上。郊社令设酒樽於坛上东南隅,北向。洗於坛东南,北向,执樽篚者如常,币篚於樽所。
wèi míng yī kè, tài zhù xiàn guān děng gè fú qí fú, jiāo shè lìng yǔ liáng yùn lìng rù shí zūn léi jí bì.
未明一刻,太祝、献官等各服其服,郊社令与良酝令入实樽罍及币。
zhì míng, yè zhě yǐn xiàn guān yǐ xià jù jiù mén wài wèi. fèng lǐ láng shuài zàn zhě xiān rù jiù wèi. zàn yǐn yǐn tài zhù yǔ zhí zūn léi fěi mì zhě rù, dāng tán nán chóng xíng, běi miàn xī shàng. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." zàn zhě chéng chuán, tài zhù yǐ xià jù zài bài. tài zhù yǔ zhí zūn zhě, shēng dōng jiē, zhì zūn suǒ, zhí léi xǐ fěi mì zhě gè jiù wèi. yè zhě yǐn xiàn guān yǐ xià rù jiù wèi. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." zài wèi zhě jù zài bài.
质明,谒者引献官以下俱就门外位。奉礼郎帅赞者先入就位。赞引引太祝与执樽罍篚幂者入,当坛南重行,北面西上。立定,奉礼曰:"再拜。"赞者承传,太祝以下俱再拜。太祝与执樽者,升东阶,至樽所,执罍洗篚幂者各就位。谒者引献官以下入就位。立定,奉礼曰:"再拜。"在位者俱再拜。
yè zhě jìn xiàn guān zhī zuǒ, bái:" yǒu sī jǐn jù, qǐng xíng shì." tuì fù wèi. tài guān lìng chū yì zhuàn suǒ, tài zhù guì qǔ bì yú fěi, xìng, lì zūn suǒ. yè zhě yǐn xiàn guān yì shén zuò qián, běi miàn lì. tài zhù fèng bì dōng xiàng shòu xiàn guān, xiàn guān shòu bì, jìn, běi miàn guì diàn yú shén zuò, fǔ fú, xìng, shǎo tuì, běi miàn zài bài, yè zhě yǐn xiàn guān huán běn wèi. tài guān lìng yǐn zhuàn rù, shēng xī bì, tài zhù yíng yǐn yú tán shàng, shè yú shén zuò qián qì, tài guān lìng yǐ xià jiàng fù wèi, tài zhù hái zūn suǒ. yè zhě yǐn xiàn guān yì léi xǐ, guàn shǒu xǐ jué qì, yè zhě yǐn xiàn guān shēng zì nán bì, yì jiǔ zūn suǒ, zhí zūn zhě jǔ mì, xiàn guān zhuó jiǔ, yè zhě yǐn xiàn guān jìn shén zuò qián, běi xiàng guì diàn jué, fǔ fú, xìng, shǎo tuì běi xiàng lì. tài zhù chí bǎn jìn yú shén zuò zhī yòu, dōng miàn guì dú zhù wén yuē:" wéi mǒu nián suì cì yuè shuò rì, tiān zǐ jǐn qiǎn jù guān chén xìng míng, zhāo gào yú mǎ zǔ tiān sì zhī shén: yuán yǐ chūn jì, yóu pìn yú mù, zhī jiàn zhì bì xī qí, zī shèng shù pǐn, míng jiàn yú mǎ zǔ tiān sì zhī shén, shàng xiǎng." qì, xìng. xiàn guān zài bài. tài zhù jìn, guì diàn bǎn yú shén zuò, fǔ fú, xìng, hái zūn suǒ. tài zhù yǐ jué zhuó fú jiǔ, jìn xiàn guān zhī yòu, xī xiàng lì. xiàn guān zài bài, shòu jué, guì jì jiǔ, suì yǐn zú jué. tài zhù jìn shòu jué, fù yú diàn. xiàn guān fǔ fú, xìng. tài zhù shuài zhāi láng jìn zǔ, jiǎn shén qián zuò ròu, yǐ shòu xiàn guān. xiàn guān shòu yǐ shòu zhāi láng, yè zhě yǐn xiàn guān jiàng zì nán bì, huán běn wèi. tài zhù jìn, guì chè dòu, fǔ fú, xìng, hái zūn suǒ. fèng lǐ yuē:" zài bài." zài wèi zhě jiē zài bài. yǐ yǐn fú shòu zuò zhě bù bài. fèng lǐ yòu yuē:" zài bài." zài wèi zhě jù zài bài.
谒者进献官之左,白:"有司谨具,请行事。"退复位。太官令出诣馔所,太祝跪取币於篚,兴,立樽所。谒者引献官诣神座前,北面立。太祝奉币东向授献官,献官受币,进,北面跪奠於神座,俯伏,兴,少退,北面再拜,谒者引献官还本位。太官令引馔入,升西陛,太祝迎引於坛上,设於神座前讫,太官令以下降复位,太祝还樽所。谒者引献官诣罍洗,盥手洗爵讫,谒者引献官升自南陛,诣酒樽所,执樽者举幂,献官酌酒,谒者引献官进神座前,北向跪奠爵,俯伏,兴,少退北向立。太祝持版进於神座之右,东面跪读祝文曰:"维某年岁次月朔日,天子谨遣具官臣姓名,昭告於马祖天驷之神:爰以春季,游牝於牧,祗荐制币牺齐,粢盛庶品,明荐於马祖天驷之神,尚飨。"讫,兴。献官再拜。太祝进,跪奠版於神座,俯伏,兴,还樽所。太祝以爵酌福酒,进献官之右,西向立。献官再拜,受爵,跪祭酒,遂饮卒爵。太祝进受爵,复於坫。献官俯伏,兴。太祝帅斋郎进俎,减神前胙肉,以授献官。献官受以授斋郎,谒者引献官降自南陛,还本位。太祝进,跪彻豆,俯伏,兴,还樽所。奉礼曰:"再拜。"在位者皆再拜。(已饮福受胙者不拜。)奉礼又曰:"再拜。"在位者俱再拜。
yè zhě jìn xiàn guān zhī zuǒ, bái:" qǐng jiù wàng liáo wèi." yè zhě yǐn xiàn guān jiù wàng liáo wèi, nán xiàng lì. fèng lǐ yòu shuài zàn zhě tuì lì yú liáo tán dōng běi wèi. tài zhù jìn shén zuò qián, guì qǔ zhì bì zhù bǎn jué jiǔ, yòu yǐ zǔ zài shēng tǐ jì shǔ fàn, xìng, jiàng zì nán bì, nán xíng, dāng chái tán dōng nán xíng, zì nán bì dēng chái tán, yǐ bì jiǔ zhù bǎn zhuàn zhì chái shàng qì, fèng lǐ yuē:" kě liáo." dōng xī miàn gè èr rén yǐ jù liáo, huǒ qǐ, yǐ jù tóu tán shàng. huǒ bàn chái, yè zhě jìn xiàn guān zhī zuǒ, bái:" lǐ bì." suì yǐn xiàn guān yǐ xià chū, fèng lǐ zàn zhě huán běn wèi. zàn yǐn yǐn tài zhù yǐ xià jù fù zhí shì wèi. lì dìng, fèng lǐ yuē:" zài bài." tài zhù yǐ xià jiē zài bài, zàn yǐn yǐn chū.
谒者进献官之左,白:"请就望燎位。"谒者引献官就望燎位,南向立。奉礼又帅赞者退立於燎坛东北位。太祝进神座前,跪取制币、祝版、爵酒,又以俎载牲体、稷黍饭,兴,降自南陛,南行,当柴坛东南行,自南陛登柴坛,以币、酒、祝版、馔置柴上讫,奉礼曰:"可燎。"东西面各二人以炬燎,火起,以炬投坛上。火半柴,谒者进献官之左,白:"礼毕。"遂引献官以下出,奉礼、赞者还本位。赞引引太祝以下俱复执事位。立定,奉礼曰:"再拜。"太祝以下皆再拜,赞引引出。
zhòng xià xiǎng xiān mù zhòng qiū jì mǎ shè zhòng dōng jì mǎ bù fù
仲夏享先牧(仲秋祭马社、仲冬祭马步附)
qián xiǎng sān rì, yīng xiǎng zhī guān sàn zhāi èr rì yú zhèng qǐn, zhì zhāi yī rì yú xiǎng suǒ. yòu xiào sǎo chú tán zhī nèi wài, wèi yì kǎn yú tán zhī rén dì, fāng shēn qǔ zú róng wù. wèi wèi shè xiǎng guān cì yú dōng wěi wài dào nán, běi xiàng xī shàng. tài guān lìng jù tè shēng zhī zhuàn.
前享三日,应享之官散斋二日於正寝,致斋一日於享所。右校扫除坛之内外,为瘗埳於坛之壬地,方深取足容物。卫尉设享官次於东壝外道南,北向西上。太官令具特牲之馔。
qí rì wèi míng èr kè, yǐ xià zhì shè zàn zhě wèi yú yì kǎn xī nán, tóng mǎ zǔ yí. shè yì kǎn wèi yú tán zhī xī nán, běi xiàng. shè xiǎng guān yǐ xià mén wài wèi, yǐ xià zhì dú zhù wén, rú mǎ zǔ yí. zhù wén yuē" zhāo gào yú xiān mù zhī shén, zhào kāi mù yǎng, jué lì wú qióng, shì yīn bān mǎ, yuán yǐ zhì bì" yún yún, shàng xiǎng. qì, xìng, xiàn guān zài bài. tài zhù jìn guì chè yǐ xià, zhì fán bǎn, rú mǎ zǔ yí. qí kǎn tián tǔ dōng xī gè èr rén. jì mǎ shè zhù wén yuē: wéi shén zhào jiào rén chéng, yòng lài yú jīn, shì yīn sì pū, yuán yǐ zhì bì yún yún, shàng xiǎng. mǎ bù zhù wén yuē: wéi shén wèi guó suǒ zhòng, zài yú xián mù, shén qí píng zī xiōng tè, shǐ wú yǒu hài, zài yīn xiàn xiào, yuán yǐ zhì bì yún yún. shàng xiǎng.
其日未明二刻,以下至设赞者位於瘗埳西南,同马祖仪。设瘗埳位於坛之西南,北向。设享官以下门外位,以下至读祝文,如马祖仪。祝文曰"昭告於先牧之神,肇开牧养,厥利无穷,式因颁马,爰以制币"云云,尚飨。讫,兴,献官再拜。太祝进跪彻以下,至燔版,如马祖仪。其埳窴土东西各二人。(祭马社祝文曰:惟神肇教人乘,用赖於今,式因肆仆,爰以制币云云,尚飨。马步祝文曰:惟神为国所重,在於闲牧,神其屏兹凶慝,使无有害,载因献校,爰以制币云云。尚飨。)
hé shuò fá gǔ èr zhì èr fēn jí bù zhū zhōu hé shuò fá gǔ fù
合朔伐鼓(二至二分即不 诸州合朔伐鼓附)
qí rì hé shuò, qián èr kè, jiāo shè lìng jí mén pū gè fú chì zé jiàng yī, shǒu sì mén, lìng xún mén jiān chá. gǔ chuī lìng píng jīn zé, cōng zhě, shuài gōng rén yǐ fāng sè zhí huī liú, fēn zhì sì mén wū xià, lóng shé gǔ suí shè yú zuǒ. dōng mén zhě lì yú běi shú, nán miàn nán mén zhě lì yú dōng shú, xī miàn xī mén zhě lì yú nán shú, běi miàn běi mén zhě lì yú xī shú, dōng miàn. mén cè táng yuē shú. huī gāng gè zhǎng yī zhàng. liú yǐ fāng sè, gè zhǎng bā chǐ. duì zhèng yī rén zhe píng jīn zé cōng zhě, zhí dāo, shuài wèi shì wǔ rén zhí wǔ bīng yú gǔ wài, máo chù dōng, jǐ zài nán, fǔ yuè zài xī, shuò zài běi. jiāo shè lìng lì zǎn yú shè tán sì yú, yǐ zhū sī shéng yíng zhī. tài shǐ guān yī rén zhe chì zé chì yī, lì yú shè tán běi, xiàng rì guān biàn. huáng huī cì zhī lóng gǔ yī miàn, cì zhī zài běi gōng yī zhāng, shǐ sì zhǐ, cì zhī. zhū gōng gǔ jìng lì hòu. rì yǒu biàn, shǐ guān yuē:" xiáng yǒu biàn." gōng rén qí jǔ huī, lóng gǔ qí fā shēng rú léi. shǐ guān chēng" zhǐ", gōng rén bà gǔ. qí rì fèi wù, bǎi guān shǒu běn sī. rì yǒu biàn, huáng dì sù fú, bì zhèng diàn bǎi guān yǐ xià jiē sù fú, gè yú tīng shì qián chóng xíng, měi děng yì wèi, xiàng rì lì. míng fù ér zhǐ. zhū zhōu fá gǔ: qí rì jiàn rì yǒu biàn zé fèi wù, suǒ sī zhì gǔ yú cì shǐ tīng shì qián. cì shǐ jí zhōu guān jiǔ pǐn yǐ shàng jù sù fú, lì yú gǔ hòu, chóng xíng, měi děng yì wèi, xiàng rì, cì shǐ xiān jī gǔ, zhí shì dài zhī. míng fù jù zhǐ.
其日合朔,前二刻,郊社令及门仆各服赤帻绛衣,守四门,令巡门监察。鼓吹令平巾帻,葱褶,帅工人以方色执麾旒,分置四门屋下,龙蛇鼓随设於左。东门者立於北塾,南面;南门者立於东塾,西面;西门者立於南塾,北面;北门者立於西塾,东面。(门侧堂曰塾。麾杠各长一丈。旒以方色,各长八尺。)队正一人著平巾帻、葱褶,执刀,帅卫士五人执五兵於鼓外,矛处东,戟在南,斧钺在西,槊在北。郊社令立攒於社坛四隅,以朱丝绳萦之。太史官一人著赤帻、赤衣,立於社坛北,向日观变。黄麾次之;龙鼓一面,次之在北;弓一张,矢四只,次之。诸工鼓静立候。日有变,史官曰:"祥有变。"工人齐举麾,龙鼓齐发声如雷。史官称"止",工人罢鼓。其日废务,百官守本司。日有变,皇帝素服,避正殿;百官以下皆素服,各於厅事前重行,每等异位,向日立。明复而止。(诸州伐鼓:其日见日有变则废务,所司置鼓於刺史厅事前。刺史及州官九品以上俱素服,立於鼓后,重行,每等异位,向日,刺史先击鼓,执事代之。明复俱止。)
dà nuó zhū zhōu xiàn nuó fù
大傩(诸州县傩附)
dà nuó zhī lǐ.
大傩之礼。
qián yī rì, suǒ sī zòu wén. xuǎn rén nián shí èr yǐ shàng shí liù yǐ xià wèi zhèn zi, zhe jiǎ miàn, yī chì bù cōng zhě. èr shí sì rén wéi yī duì, liù rén zuò yī xíng. zhí shì zhě shí èr rén, zhe chì zé gōu yī, zhí biān. gōng rén èr shí èr rén: qí yī rén fāng xiāng shì, zhe jiǎ miàn, huáng jīn sì mù, méng xióng pí, xuán yī zhū shang, yòu zhí gē, zuǒ zhí dùn qí yī rén wéi chàng shuài, zhe jiǎ miàn, pí yī, zhí bàng gǔ jiǎo gè shí, hé wéi yī duì. duì bié gǔ chuī lìng yī rén, tài bo lìng yī rén, gè jiān suǒ bù wū shī èr rén. lìng yǐ xià jiē fú píng jīn zé cōng zhě. zhōu xiàn nuó, fāng xiāng sì rén zhí gē dùn, chàng lǜ sì rén. zhèn zi, dū du jí shàng zhōu liù shí rén, zhōng xià zhōu sì shí rén, xiàn jiē èr shí rén. fāng xiāng chàng lǜ, xiàn jiē èr rén, jiē yǐ zá zhí chà zhī. qí zhèn zi, qǔ rén nián shí wǔ yǐ xià, shí sān yǐ shàng chōng zhī. yòu zá zhí bā rén, sì rén zhí gǔ táo, sì rén zhí biān. gē, jīn yǐ xiǎo jǐ. yǐ zhú è guǐ yú jìn zhōng. yǒu sī xiān bèi měi mén xióng jī jí jiǔ, nǐ yú gōng chéng zhèng mén huáng chéng zhū mén zhé ráng shè jì. tài zhù yī rén, zhāi láng sān rén, yòu xiào wèi yì kǎn, gè yú huáng chéng zhōng mén wài zhī yòu, fāng shēn chēng qí shì. xiān yī rì zhī xī, nuó zhě gè fù jí suǒ, jù qí qì fú, yī cì chén bù yǐ dài shì. zhū zhōu xiàn nuó zé qián yī rì zhī xī, suǒ sī shuài lǐng sù yú fǔ mén wài. qí xiàn mén yì rú zhī.
前一日,所司奏闻。选人年十二以上、十六以下为侲子,著假面,衣赤布葱褶。二十四人为一队,六人作一行。执事者十二人,著赤帻褠衣,执鞭。工人二十二人:其一人方相氏,著假面,黄金四目,蒙熊皮,玄衣朱裳,右执戈,左执楯;其一人为唱帅,著假面,皮衣,执棒;鼓角各十,合为一队。队别鼓吹令一人,太卜令一人,各监所部巫师二人。(令以下皆服平巾帻、葱褶。州县傩,方相四人执戈楯,唱率四人。侲子,都督及上州六十人,中下州四十人,县皆二十人。方相、唱率,县皆二人,皆以杂职差之。其侲子,取人年十五以下,十三以上充之。又杂职八人,四人执鼓鞉,四人执鞭。戈,今以小戟。)以逐恶鬼於禁中。有司先备每门雄鸡及酒,拟於宫城正门、皇城诸门磔禳设祭。太祝一人,斋郎三人,右校为瘗埳,各於皇城中门外之右,方深称其事。先一日之夕,傩者各赴集所,具其器服,依次陈布以待事。(诸州县傩则前一日之夕,所司帅领宿於府门外。其县门亦如之。)
qí rì wèi míng, zhū wèi yī shí kè lēi suǒ bù, tún mén liè zhàng, jìn zhàng rù chén yú jiē xià rú cháng yí. gǔ chuī lìng shuài nuó zhě gè jí yú gōng mén wài. zhū zhōu xiàn, wèi biàn sè, suǒ sī bái cì shǐ xiàn lìng, qǐng yǐn nuó zhě rù. nèi shì yì huáng dì suǒ yù diàn qián, zòu:" zhèn zi bèi, qǐng zhú yì." qì, chū mìng nèi sì bó liù rén, fēn yǐn nuó zhě yú qián cháng lè mén yǒng ān mén, yǐ cì rù, zhì zuǒ yòu shàng gé, gǔ zào yǐ jìn. fāng xiāng shì zhí gē yáng dùn, zhū zhōu xiàn nuó, jiāng biàn sè, huàn zhě èr rén chū mén, gè zhí qīng huī, yǐn nuó zhě rù. wú huàn zhě wài rén yǐn dǎo. yú shì nuó, jī gǔ táo, jù zào hū, gǔ biān gē dùn ér rù. chàng lǜ zhèn zi hé yuē:" jiǎ zuò shí dǎi xiōng, fèi wèi shí yì, xióng bó shí mèi, téng jiǎn shí bù xiáng, lǎn zhū shí jiù, bó qí shí mèng, qiáng liáng zǔ míng gòng shí zhé sǐ jì shēng, wěi suí shí guān, cuò duàn shí jù, qióng qí téng gēn gòng shí gǔ. fán shǐ shí èr shén zhuī è guǐ xiōng, hè rǔ qū, lā rǔ gàn, jié jiě rǔ jī ròu, chōu rǔ fèi cháng, rǔ bù jí qù, hòu zhě wèi liáng." chàng lǜ zhèn zi yǐ xià, zhū zhōu xiàn nuó tóng. zhōu hū qì, qián hòu gǔ zào ér chū. zhū duì gè qù shùn tiān mén yǐ chū, fēn yì chéng mén, chū guō ér zhǐ.
其日未明,诸卫依时刻勒所部,屯门列仗,近仗入陈於阶下如常仪。鼓吹令帅傩者各集於宫门外。(诸州县,未辨色,所司白刺史县令,请引傩者入。)内侍诣皇帝所御殿前,奏:"侲子备,请逐疫。"讫,出命内寺伯六人,分引傩者於前长乐门、永安门,以次入,至左右上閤,鼓譟以进。方相氏执戈扬楯,(诸州县傩,将辨色,宦者二人出门,各执青麾,引傩者入。无宦者外人引导。於是傩,击鼓鞉,俱譟呼,鼓鞭戈楯而入。)唱率侲子和曰:"甲作食〈歹凶〉,胇胃食疫,雄伯食魅,腾简食不祥,览诸食咎,伯奇食梦,强梁、祖明共食磔死寄生,委随食观,错断食巨,穷奇、腾根共食蛊。凡使十二神追恶鬼凶,赫汝躯,拉汝幹,节解汝肌肉,抽汝肺肠,汝不急去,后者为粮。"(唱率侲子以下,诸州县傩同。)周呼讫,前后鼓譟而出。诸队各趣顺天门以出,分诣城门,出郭而止。
nuó zhě jiāng chū, zhù bù shén xí dāng zhōng mén, nán xiàng. chū qì, zǎi shǒu zhāi láng pì shēng xiōng, zhé zhī shén xí zhī xī, jiè yǐ xí, běi shǒu. zhāi láng zhuó jiǔ, tài zhù shòu diàn zhī. zhù shǐ chí bǎn yú zuò yòu, guì dú zhù wén zhū zhōu xiàn nuó, huàn zhě yǐn zhī, biàn suǒ zhū shì jí mén xiàng qì, huàn zhě yǐn chū zhōng mén, suǒ sī jiē yǐn chū, réng gǔ zào ér chū dà mén wài, fēn wéi sì bù, gè qù sì chéng mén, chū guō ér zhǐ. chū nuó zhě rù, zhù wǔ rén gè shuài zhí shì zhě, yǐ jiǔ pú gè yì zhōu mén jí chéng sì mén nuó zhě chū, biàn zhuó jiǔ diàn pú yú mén yòu, ráng zhù ér zhǐ, nǎi jǔ jiǔ pú mái yú xī nán. jiǔ yǐ jué, pú yǐ biān. yuē:" wéi mǒu nián suì cì yuè shuò rì, tiān zǐ qiǎn tài zhù chén xìng míng, zhāo gào yú tài yīn zhī shén: xuán dōng yǐ xiè, qīng yáng yù jié, wéi shén bǐng chú xiōng lì, bǐ wú hòu jiān, jǐn yǐ qīng zhuó jìng jiàn yú tài yīn zhī shén, shàng xiǎng." qì, xìng, diàn bǎn yú xí, nǎi jǔ shēng bìng jiǔ yì yú kǎn, qì, tuì. qí nèi sì bó dǎo yǐn chū shùn tiān mén wài, zhǐ. zhū zhōu xiàn nuó, qí zhù wén yuē:" wéi mǒu nián suì cì yuè shuò rì, zi zhù xìng míng gǎn zhāo gào yú tài yīn zhī shén: hán wǎng shǔ lái, yīn yáng zhī cháng dù, wéi shén yǐ píng dǎi xiōng lì, jǐn yǐ jiǔ pú zhī diàn, jìng jì yú shén, shàng xiǎng."
傩者将出,祝布神席当中门,南向。出讫,宰手斋郎疈牲匈,磔之神席之西,藉以席,北首。斋郎酌酒,太祝受奠之。祝史持版於座右,跪读祝文(诸州县傩,宦者引之,遍索诸室及门巷讫,宦者引出中门,所司接引出,仍鼓譟而出大门外,分为四部,各趣四城门,出郭而止。初傩者入,祝五人各帅执事者,以酒脯各诣州门及城四门;傩者出,便酌酒奠脯於门右,禳祝而止,乃举酒脯埋於西南。酒以爵,脯以笾。)曰:"维某年岁次月朔日,天子遣太祝臣姓名,昭告於太阴之神:玄冬已谢,青阳驭节,惟神屏除凶厉,俾无后艰,谨以清酌敬荐於太阴之神,尚飨。"讫,兴,奠版於席,乃举牲并酒瘗於埳,讫,退。其内寺伯导引出顺天门外,止。(诸州县傩,其祝文曰:"维某年岁次月朔日,子祝姓名敢昭告於太阴之神:寒往暑来,阴阳之常度,惟神以屏〈歹凶〉厉,谨以酒脯之奠,敬祭於神,尚飨。")