dōng xī chuān xiá lù, yǔ gòng liáng yōng jīng sān zhōu zhī dì, ér liáng zhōu dì wèi duō, tiān wén yǔ qín tóng fēn. chūn qiū chǔ bā yōng kuí zhū guó zhī dì, hòu jiē shǔ chǔ, qín zhī hàn zhōng shǔ jùn qián zhōng nán jùn bā jùn jiē qí jìng yě. dōng zhì jīng xiá, běi kòng jiàn zhàn, xī nán jiē qiāng róng, ér bā shǔ guǎng hàn běn nán yí dì, chén lí wéi chuān zhì shēng liáo tǔ bō, yún ān qīng jiāng kòng yè láng, jiāng yóu yīn píng dī qiāng zhī dì, nán xī lú chuān fǔ nán zhào zhī guó. qí fú yú shù zhōu, yì yǒu yí rén, bù wèi biān huàn, gù bù lù. ér shī zhōu qián zhōng zhì yì jūn tǔ dīng, fáng shǒu biān jiǎo. cǐ zhōng guó kòng zhì zhī yào yě.
東西川峽路，《禹貢》梁雍荊三州之地，而梁州地為多，天文與秦同分。春秋楚、巴、庸、夔、諸國之地，後皆屬楚，秦之漢中、蜀郡、黔中、南郡、巴郡皆其境也。東至荊峽，北控劍棧，西南接羌戎，而巴蜀、廣漢本南夷地，沉黎、維川制生獠、吐蕃，雲安、清江控、夜郎，江油、陰平氐羌之地，南溪、盧川撫南詔之國。其涪渝數州，亦有夷人，不為邊患，故不錄。而施州、黔中置義軍土丁，防守邊徼。此中國控制之要也。

yì lì lù yì zhōu, qín hàn shǔ jùn dì, jìn wǔ dì gǎi wèi chéng dū guó, nán cháo jiē wèi yì zhōu. táng lǐng xī chuān jiàn nán jié dù, tǒng tuán jié yíng jí sōng wéi péng gōng yǎ lí yáo xī děng bā zhōu bīng mǎ tiān bǎo zhōng, píng róng kūn míng níng yuǎn chéng chuān nán jiāng děng liù jūn zhèn jiàn nán jié dù, zhì chéng dū. sòng yán táng zhì, jié dù shǐ jiān tǒng yā jìn jiè zhū mán jiān xī shān bā guó.
益利路益州，秦漢蜀郡地，晉武帝改為成都國，南朝皆為益州。唐領西川劍南節度，統團結營及松維蓬恭雅黎姚悉等八州兵馬；天寶中，平戎、昆明、寧遠、澄川、南江等六軍鎮劍南節度，治成都。宋沿唐制，節度使兼統押近界諸蠻兼西山八國。

yún nán ān fǔ zhì zhì děng shǐ. qí dì dōng zhì jiǎn zhōu yáng ān xiàn jiè liù shí liù lǐ, xī zhì yǒng kāng jūn dǎo jiāng xiàn jiè bā shí qī lǐ, nán zhì líng zhōu jí yáng xiàn jiè jiǔ shí èr lǐ, běi zhì hàn zhōu luò xiàn jiè liù shí qī lǐ, yí lù shí wǔ zhōu jūn, qióng wēi mào lí yǎ wǔ zhōu, xī kàng tǔ bō, nán fǔ mán liáo jì yún nán zhū guó lì zhōu jūn wén lóng èr zhōu, hàn tǔ bō.
雲南安撫制置等使。其地東至簡州陽安縣界六十六里，西至永康軍導江縣界八十七里，南至陵州籍陽縣界九十二里，北至漢州雒縣界六十七里，一路十五州軍，邛威茂黎雅五州，西抗吐蕃，南撫蠻獠暨雲南諸國；利州軍、文龍二州，捍吐蕃。

hòu hé èr lù wèi yī, zhì qián xiá yǐ xià bīng guān, yǐ yì zhōu lì zhōu wèi zhì suǒ. jīn zhī sì chuān chéng dū fǔ.
後合二路為一，置鈐轄以下兵官，以益州、利州為治所。今之四川成都府。

qióng zhōu lín qióng xiàn, hàn shǔ jùn gù dì. liáng yú pú shuǐ kǒu lì lěi shān wèi chéng, yǐ kòng shēng liáo, gǎi yuē qióng zhōu, yǐ nán qióng lái shān wèi míng. jīn zhì yī zhài shǒu zhī. dōng zhì yí jiè bǎi sān shí lǐ, xī běi zhì qiāng róng jiè bǎi èr shí lǐ, xī nán zhì qiāng róng jiè bǎi sān shí lǐ, yǐ shān wèi jiè, xī wú jùn xiàn. jīn réng wèi qióng zhōu, zhí lì sì chuān bù zhèng sī.
邛州臨邛縣，漢蜀郡故地。梁於蒲水口立壘柵為城，以控生獠，改曰邛州，以南邛來山為名。今置一寨守之。東至夷界百三十里，西北至羌戎界百二十里，西南至羌戎界百三十里，以山為界，西無郡縣。今仍為邛州，直隸四川布政司。

zhài yī:
寨一：

píng lè zhài, zài huǒ jǐng xiàn jiè, běi zhì xiàn sān shí lǐ.
平樂寨，在火井縣界，北至縣三十里。

lí zhōu hóng yuán jùn, gǔ qióng dōu guó, hàn zhì chén lí jùn, hòu zhōu pò qiāng yí dé cǐ tǔ, yīn lì lí zhōu. táng zhǎng ān zhōng, gē hóng yuán yuè zhōu zhī yáng shān zhì zhōu, qǔ chén lí wèi míng. jiù lǐng jī mí wǔ shí sì zhōu hòu bìng huāng gěng bù tōng, xī kòng tǔ bō, nán hàn mán jiè, dōng nán zhì qióng bù chuān mán shí yī rì chéng xī nán yí zhī zhǒng yě, jū hàn mán yuè jùn dì, qí qiú zhǎng zì chēng bǎi dōu guǐ wáng, xī zhì róng zhōu. zhōu xī nán bǎi èr shí lǐ, dù dà dù hé, chū zhàng chuān kǒu qīng xī guān, èr bǎi sān shí lǐ zhì zhōu jiè, yòu sì bǎi jiǔ shí lǐ zhì zhōu zhōu, jí xī nán yí yě, kòng diān zhī yào, è fān mán zhī kǒu, gòng bā rì chéng. zhōu jīn fèi, yòu sān bǎi liù shí lǐ yǔ nán zhào fēn jiè, jí yún nán guó. jīn zhī sì chuān lí zhōu ān fǔ sī shì yě.
黎州洪源郡，古邛都國，漢置沉黎郡，後周破羌夷得此土，因立黎州。唐長安中，割洪源、越州之陽山置州，取沉黎為名。舊領羈縻五十四州（後並荒梗不通），西控吐蕃，南捍蠻界，東南至邛部川蠻十一日程（西南夷之種也，居漢蠻越郡地，其酋長自稱百都鬼王），西至戎州。州西南百二十里，渡大渡河，出瘴川口清溪關，二百三十里至州界，又四百九十里至州（州，即西南夷也，控滇之要，扼蕃蠻之口，共八日程。州今廢，又三百六十里與南詔分界，即雲南國。今之四川黎州安撫司是也。

jī mí zhōu wǔ shí sì:
羈縻州五十四：

luó yán zhōu suǒ gǔ zhōu qín shàng zhōu hé qīn zhōu jù chuān zhōu zhé yíng zhōu péng zhōu bǎi pō zhōu bó lú zhōu míng chuān zhōu shī pí zhōu péng shǐ zhōu dà dù zhōu mǐ chuān zhōu dà shǔ zhōu hé dōng zhōu nuò zhōu fǔ lán zhōu chāng míng zhōu guī huà zhōu xiàng chuān zhōu cóng xià zhōu hé liáng zhōu hé dōu zhōu fù shù zhōu dōng chuān zhōu shàng guì zhōu huá chuān zhōu běi chuān zhōu gǔ chuān zhōu fǔ cao zhōu bǐ dì zhōu cāng róng zhōu yě chuān zhōu qióng chén zhōu guì lín zhōu hù chuān zhōu dié zōng zhōu làng mí zhōu láng guō zhōu shàng qīn zhōu shí péng zhōu yǎn mǎ zhōu jué chá zhōu qióng chuān zhōu hù qióng zhōu jiǎo chuān zhōu kāi wàng zhōu shàng péng zhōu běi péng zhōu bō zhòng zhōu jiǔ hù zhōu yáo jiàn zhōu míng chāng zhōu yǎ zhōu lú shān jùn, yán dào gù dì, hòu wèi yīn zhāo xié lí sàn qiáo lì lú shān jùn, táng chū lì yǎ zhōu, xià dū hù fǔ. jīn guǎn jī mí sì shí liù zhōu, tǔ bō shēng liáo zhì wǔ zhài shǒu zhī. dōng zhì qióng zhōu jiè bā shí lǐ, xī nán zhì lí zhōu bǎi lǐ, zhōu xī lù xíng sān bǎi liù shí lǐ mán jiè yán luó zhōu lú shān xiàn xī běi liù shí lǐ zhāng lú shān xià, yǒu shí xiá kǒu, kuò sān zhàng, zhǎng èr bǎi bù, sú wèi zhī lú guān, guān wài jí shēng liáo yě, xī běi lù xíng wǔ bǎi qī shí lǐ tǔ bō qī jī chéng, dōng lù xíng èr bǎi sān shí lǐ tú zhōu, xī lù xíng èr bǎi sān shí lǐ xī zhōu, nán lù xíng èr bǎi liù shí lǐ zhì xuě lǐng, běi lù xíng jiǔ shí sān lǐ yì zhōu jiè, dōng nán lù xíng yī bǎi liù shí lǐ tǔ bō jiù jiè. jīn réng wèi yǎ zhōu, zhí lì sì zhōu bù zhèng sī.
羅岩州索古州秦上州合欽州劇川州輒縈州蓬州柏坡州博盧州明川州施皮州蓬矢州大渡州米川州大屬州河東州諾州甫嵐州昌明州歸化州象川州叢夏州和良州和都州附樹州東川州上貴州滑川州北川州古川州甫{艹}州比地州蒼榮州野川州邛陳州貴林州護川州牒綜州浪彌州郎郭州上欽州時蓬州儼馬州橛查州邛川州護邛州腳川州開望州上蓬州北蓬州剝重州久護州瑤劍州明昌州雅州盧山郡，嚴道故地，後魏因招攜離散僑立盧山郡，唐初立雅州，下都護府。今管羈縻四十六州，吐蕃生獠置五寨守之。東至邛州界八十里，西南至黎州百里，州西陸行三百六十里蠻界嚴羅州（盧山縣西北六十里章盧山下，有石狹口，闊三丈，長二百步，俗謂之盧關，關外即生獠也），西北陸行五百七十里吐蕃棲雞城，東陸行二百三十里塗州，西陸行二百三十里悉州，南陸行二百六十里至雪嶺，北陸行九十三里翼州界，東南陸行一百六十里吐蕃舊界。今仍為雅州，直隸四州布政司。

zhài shù wǔ: diāo mén zhài, zài yán dào xiàn jiè, dōng nán zhì xiàn bā shí lǐ.
寨戍五：碉門寨，在嚴道縣界，東南至縣八十里。

líng guān zhèn zhài, zài lú shān xiàn jiè, nán zhì xiàn bā shí lǐ. sì miàn xiǎn jùn, kòng dài fān jiè. jīn yǒu tǔ bīng zhèn shǒu.
靈關鎮寨，在盧山縣界，南至縣八十里。四面險峻，控帶蕃界。今有土兵鎮守。

róng jīng xiàn zhài, zài běn xiàn chéng nèi, yǒu bīng mǎ jiān yā shǒu shù.
榮經縣寨，在本縣城內，有兵馬監押守戍。

yú quán shù, zài lú shān xiàn jiè, nán zhì xiàn, xī sì shí lǐ jiē qióng zhōu dà jǐng xiàn.
魚泉戍，在盧山縣界，南至縣，西四十里接邛州大井縣。

liú lí shù, zài lú shān xiàn jiè, nán zhì xiàn èr shí lǐ.
琉璃戍，在盧山縣界，南至縣二十里。

jī mí zhōu sì shí liù:
羈縻州四十六：

luó yán zhōu, zhì zhōu sì bǎi bā shí lǐ.
羅岩州，至州四百八十里。

dāng mǎ zhōu, zhì luó yán zhōu èr bǎi lǐ, zhì zhōu sì bǎi qī shí bā lǐ.
當馬州，至羅岩州二百里，至州四百七十八里。

sān jǐng zhōu, zhì luó yán zhōu wǔ lǐ, zhì zhōu sì bǎi qī shí wǔ lǐ. lái fēng zhōu, zhì luó yán zhōu èr lǐ, zhì zhōu sì bǎi qī shí bā lǐ. míng pèi zhōu, zhì luó yán zhōu èr lǐ, zhì zhōu sì bǎi qī shí qī lǐ. jīn jǐng běn zhōu, zhì luó yán zhōu èr lǐ, zhì zhōu sì bǎi qī shí bā lǐ.
三井州，至羅岩州五里，至州四百七十五里。來鋒州，至羅岩州二里，至州四百七十八里。名配州，至羅岩州二里，至州四百七十七里。釒井苯州，至羅岩州二里，至州四百七十八里。

xié gōng zhōu, zhì luó yán zhōu wǔ lǐ, zhì zhōu sì bǎi qī shí wǔ lǐ. zhòu zhòng zhōu, zhì luó yán zhōu èr lǐ, zhì zhōu sì bǎi bā shí bā lǐ. luó lín zhōu, zhì luó yán zhōu sān lǐ, zhì zhōu sì bǎi qī shí qī lǐ. lóng yáng zhōu, zhì luó yán zhōu yī lǐ, zhì zhōu sì bǎi qī shí jiǔ lǐ. lín bō zhōu, zhì luó yán zhōu liù shí lǐ, zhì zhōu sì bǎi sì shí lǐ. lín shāo zhōu, zhì luó yán zhōu sì shí lǐ, zhì zhōu sì bǎi sì shí lǐ. lóng péng zhōu, zhì luó yán zhōu sì shí lǐ, zhì zhōu sì bǎi sì shí lǐ. suǒ gǔ zhōu, zhì luó yán zhōu wǔ shí lǐ, zhì zhōu sì bǎi sān shí lǐ gǎn chuān zhōu, zhì luó yán zhōu sì shí lǐ, zhì zhōu sì bǎi sì shí lǐ.
斜恭州，至羅岩州五里，至州四百七十五里。晝重州，至羅岩州二里，至州四百八十八里。羅林州，至羅岩州三里，至州四百七十七里。籠羊州，至羅岩州一里，至州四百七十九里。林波州，至羅岩州六十里，至州四百四十里。林燒州，至羅岩州四十里，至州四百四十里。龍蓬州，至羅岩州四十里，至州四百四十里。索古州，至羅岩州五十里，至州四百三十里敢川州，至羅岩州四十里，至州四百四十里。

jīng chuān zhōu, zhì luó yán zhōu wǔ shí lǐ, zhì zhōu sì bǎi sān shí lǐ.
驚川州，至羅岩州五十里，至州四百三十里。

huò méi zhōu, zhì luó yán zhōu qī shí lǐ, zhì zhōu sì bǎi sì shí lǐ.
禍眉州，至羅岩州七十里，至州四百四十里。

mù zhú zhōu, zhì luó yán zhōu sì shí lǐ, zhì zhōu sì bǎi sì shí lǐ.
木燭州，至羅岩州四十里，至州四百四十里。

bǎi pō zhōu, zhì luó yán zhōu sì shí lǐ, zhì zhōu sì bǎi sì shí lǐ.
百坡州，至羅岩州四十里，至州四百四十里。

dāng pǐn zhōu, zhì bǎi pō zhōu wǔ shí lǐ, zhì zhōu sān bǎi qī shí wǔ lǐ.
當品州，至百坡州五十里，至州三百七十五里。

yán chéng zhōu, zhì bǎi pō zhōu èr shí lǐ, zhì zhōu èr bǎi liù shí lǐ. zhōng chuān zhōu, zhì bǎi pō zhōu wǔ lǐ, zhì zhōu sān bǎi qī shí wǔ lǐ. qián shǐ zhōu, zhì bǎi pō zhōu èr shí wǔ lǐ, zhì zhōu sān bǎi wǔ shí wǔ lǐ. chāng lěi zhōu, zhì bǎi pō zhōu èr shí lǐ, zhì zhōu sān bǎi liù shí lǐ.
嚴城州，至百坡州二十里，至州二百六十里。中川州，至百坡州五里，至州三百七十五里。鉗矢州，至百坡州二十五里，至州三百五十五里。昌磊州，至百坡州二十里，至州三百六十里。

qián bīng zhōu, zhì bǎi pō zhōu èr shí wǔ lǐ, zhì zhōu sān bǎi wǔ shí wǔ lǐ.
鉗并州，至百坡州二十五里，至州三百五十五里。

lín bō zhōu, zhì bǎi pō zhōu sān lǐ, zhì zhōu sān bǎi qī shí qī lǐ.
林波州，至百坡州三里，至州三百七十七里。

huì yě zhōu, zhì bǎi pō zhōu liù shí lǐ, zhì zhōu liù bǎi sān shí lǐ.
會野州，至百坡州六十里，至州六百三十里。

dāng rén zhōu, zhì huì yě zhōu sān bǎi lǐ, zhì zhōu liù bǎi èr shí wǔ lǐ.
當仁州，至會野州三百里，至州六百二十五里。

tuī méi zhōu, zhì huì yě zhōu yī shí lǐ, zhì zhōu liù bǎi èr shí lǐ. zuò zhòng zhōu, zhì huì yě zhōu èr shí lǐ, zhì zhōu liù bǎi sān shí lǐ. huò lín zhōu, zhì huì yě zhōu yī shí lǐ, zhì zhōu liù bǎi sān shí lǐ. jīn lín zhōu, zhì huì yě zhōu sì shí lǐ, zhì zhōu liù bǎi yī shí lǐ. nuò zuò zhōu, zhì huì yě zhōu sì shí lǐ, zhì zhōu liù bǎi yī shí lǐ. sān gōng zhōu, zhì huì yě zhōu wǔ shí lǐ, zhì zhōu wǔ bǎi bā shí lǐ. bù lán zhōu, zhì huì yě zhōu liù shí lǐ, zhì zhōu wǔ bǎi qī shí lǐ. qiàn mǎ zhōu, zhì sān gōng zhōu wǔ lǐ, zhì zhōu liù bǎi èr shí wǔ lǐ. luó péng zhōu, zhì qiàn mǎ zhōu yī shí lǐ, zhì zhōu liù bǎi èr shí lǐ. yǐ shàng sān shí qī zhōu, bìng guǎn luó yán zhōu huì yě zhōu lù.
推梅州，至會野州一十里，至州六百二十里。作重州，至會野州二十里，至州六百三十里。禍林州，至會野州一十里，至州六百三十里。金林州，至會野州四十里，至州六百一十里。諾祚州，至會野州四十里，至州六百一十里。三恭州，至會野州五十里，至州五百八十里。布嵐州，至會野州六十里，至州五百七十里。欠馬州，至三恭州五里，至州六百二十五里。羅蓬州，至欠馬州一十里，至州六百二十里。已上三十七州，並管羅岩州、會野州路。

yù chuān zhōu, zhì zhōu wǔ bǎi bā shí lǐ.
諭川州，至州五百八十里。

ràng chuān zhōu, zhì yù chuān zhōu wǔ lǐ, zhì zhōu wǔ bǎi qī shí lǐ.
讓川州，至諭川州五里，至州五百七十里。

yuǎn nán zhōu, zhì ràng chuān zhōu èr shí wǔ lǐ, zhì zhōu wǔ bǎi liù shí lǐ.
遠南州，至讓川州二十五里，至州五百六十里。

bēi lú zhōu, zhì kuí lóng zhōu èr shí lǐ, zhì zhōu wǔ bǎi liù shí lǐ. kuí lóng zhōu, zhì bēi lú zhōu èr shí lǐ, zhì zhōu wǔ bǎi liù shí lǐ. yào chuān zhōu, zhì jīn chuān zhōu shí wǔ lǐ, zhì zhōu wǔ bǎi liù shí lǐ. jīn chuān zhōu, zhì yào chuān zhōu shí wǔ lǐ, zhì zhōu wǔ bǎi liù shí lǐ. dōng jiā liáng zhōu, zhì jīn chuān zhōu èr shí lǐ, zhì zhōu wǔ bǎi liù shí lǐ.
卑廬州，至夔龍州二十里，至州五百六十里。夔龍州，至卑廬州二十里，至州五百六十里。耀川州，至金川州十五里，至州五百六十里。金川州，至耀川州十五里，至州五百六十里。東嘉梁州，至金川州二十里，至州五百六十里。

xī jiā liáng zhōu, zhì dōng jiā liáng zhōu shí lǐ, zhì zhōu wǔ bǎi liù shí wǔ lǐ.
西嘉梁州，至東嘉梁州十里，至州五百六十五里。

yǐ shàng jiǔ zhōu, bìng guǎn xià yáng lù.
已上九州，並管夏陽路。

mào zhōu wèn shān jùn, hàn wǔ zhì wèn shān jùn, liáng zhì shéng chuān, qǔ táo guān zhī lù, yǐ shéng wèi qiáo, yīn zuò zhōu.
茂州汶山郡，漢武置汶山郡，梁置繩川，取桃關之路，以繩為橋，因作州。

táng zhì mào zhōu, yòu jiàn dū dū fǔ, guǎn jī mí shí qī zhōu, dōng zhì mián zhōu sì bǎi lǐ, xī zhì wēi zhōu èr bǎi èr shí lǐ zhōu běi lù xíng bǎi wǔ shí lǐ zhì yì zhōu, yòu èr bǎi lǐ zhì sōng zhōu, yòu sān bǎi lǐ zhì fāng zhōu xī nán lù xíng sān bǎi qī shí lǐ zhì tú chuān zhōu xī běi lù xíng zhì tǔ bō qī jī chéng. jí jīn réng wèi mào zhōu, shǔ sì chuān chéng dū fǔ.
唐置茂州，又建都督府，管羈縻十七州，東至綿州四百里，西至威州二百二十里；州北陸行百五十里至翼州，又二百里至松州，又三百里至芳州；西南陸行三百七十里至塗川州；西北陸行至吐蕃棲雞城。即今仍為茂州，屬四川成都府。

jī mí zhōu shí qī:
羈縻州十七：

jìng zhōu, guǎn bù luò sì bǎi hù, qù zhōu qī shí wǔ lǐ.
靜州，管部落四百戶，去州七十五里。

gōng zhōu, guǎn bù luò èr bǎi hù, qù zhōu wǔ lǐ.
恭州，管部落二百戶，去州五里。

dāng zhōu, guǎn bù luò wǔ shí hù, qù zhōu liù shí wǔ lǐ.
當州，管部落五十戶，去州六十五里。

zhí zhōu, guǎn bù luò èr bǎi èr shí hù, qù zhōu sān shí lǐ.
直州，管部落二百二十戶，去州三十里。

shí zhōu, guǎn bù luò yī bǎi hù, qù zhōu liù shí lǐ.
時州，管部落一百戶，去州六十里。

dàng zhōu, guǎn bù luò èr bǎi qī shí wǔ hù, qù zhōu èr shí lǐ.
宕州，管部落二百七十五戶，去州二十里。

tú zhōu, guǎn bù luò liù shí hù, qù zhōu wǔ lǐ.
塗州，管部落六十戶，去州五里。

dá zhōu, guǎn bù luò yī bǎi hù, qù zhōu bǎi wǔ shí lǐ.
達州，管部落一百戶，去州百五十里。

sōng zhōu, guǎn bù luò yī bǎi hù, qù zhōu qī shí lǐ. fēi zhōu, guǎn bù luò èr bǎi hù, qù zhōu sān bǎi lǐ. zhè zhōu, guǎn bù luò yī bǎi hù, qù zhōu qī shí lǐ. gān zhōu, guǎn bù luò sì bǎi hù, qù zhōu sān bǎi lǐ. xī zhōu, guǎn bù luò sān bǎi yī shí wǔ hù, qù zhōu èr bǎi lǐ.
松州，管部落一百戶，去州七十里。飛州，管部落二百戶，去州三百里。柘州，管部落一百戶，去州七十里。乾州，管部落四百戶，去州三百里。悉州，管部落三百一十五戶，去州二百里。

kě zhōu, guǎn bù luò èr bǎi hù, qù zhōu wǔ bǎi lǐ.
可州，管部落二百戶，去州五百里。

yì zhōu, guǎn bù luò èr bǎi hù, qù zhōu sān bǎi lǐ.
翼州，管部落二百戶，去州三百里。

xiàng zhōu, guǎn bù luò wǔ shí hù, qù zhōu sān shí lǐ.
向州，管部落五十戶，去州三十里。

jū zhōu, guǎn bù luò wǔ shí hù, qù zhōu sān shí lǐ.
居州，管部落五十戶，去州三十里。

wēi zhōu wéi chuān jùn, gǔ jiǎo wài qiāng rǎn lóng zhī dì, shǔ jiāng wéi mǎ zhōng tǎo wèn shān pàn qiāng, jí cǐ dì yě. táng wǔ dé zhōng, bái gǒu qiāng nèi fù, nǎi yú jiāng wéi gù chéng zhì wéi zhōu, nán jiè jiāng yáng mín shān lián lǐng, ér xī bù zhī qí jí, běi wàng yáng shān jī xuě rú yù, dōng wàng chéng dū ruò jǐng dǐ, yī miàn lín fēng, sān miàn lín jiāng, shì xī shǔ kòng tǔ bō zhī yào yě. táng shí tǔ bō dé zhī, hào wú yōu chéng, xuān zōng shōu fù. sòng yǐ jī mí bǎo jī èr zhōu lì yān, jǐng yòu chū gǎi jīn míng. dōng zhì tú zhōu èr bǎi sān shí lǐ, xī zhì xī zhōu èr bǎi sān shí lǐ, nán zhì xuě lǐng yī bǎi bā shí lǐ, běi zhì fān jiè. jīn réng wèi wēi zhōu, shǔ sì chuān chéng dū fǔ.
威州維川郡，古徼外羌冉龍之地，蜀姜維、馬忠討汶山叛羌，即此地也。唐武德中，白狗羌內附，乃於姜維故城置維州，南界江陽岷山連嶺，而西不知其極，北望陽山積雪如玉，東望成都若井底，一面臨峰，三面臨江，是西蜀控吐蕃之要也。唐時吐蕃得之，號無憂城，宣宗收復。宋以羈縻保、羈二州隸焉，景佑初改今名。東至塗州二百三十里，西至悉州二百三十里，南至雪嶺一百八十里，北至蕃界。今仍為威州，屬四川成都府。

jī mí zhōu èr:
羈縻州二：

bǎo zhōu xuě shān jùn, běn wéi zhōu dìng lián xiàn, nán zhì tǔ bō, wèi yí luò zhī jí sāi. táng kāi yuán yǐ lái, dǒng shì shì xí cì shǐ.
保州雪山郡，本維州定廉縣，南至吐蕃，為夷落之極塞。唐開元以來，董氏世襲刺史。

jī zhōu jìng róng jùn, táng tiān bǎo zhōng, zhāo wèi shēng qiāng zhì jùn, yì xǔ shì xí.
羈州靜戎郡，唐天寶中，招慰生羌置郡，亦許世襲。

lì zhōu, zhì mián gǔ xiàn, běn hàn zhōng dì, xī shǔ wáng fēng dì jū hóu, mìng yì yuē jiā méng, qín mìng sī mǎ cuò fá shǔ, chū jiàn gé, jí cǐ dì. yì wèi shí niú dào. dōng zhì làng zhōu qí píng xiàn jí zhōu jī jiāng xiàn jiè sān bǎi sì lǐ, xī zhì wén zhōu qǔ shuǐ xiàn lóng zhōu jiāng yóu xiàn jiàn zhōu jiàn mén xiàn jiè èr bǎi bā shí lǐ, nán zhì jiàn zhōu jiàn mén xiàn làng zhōu cāng xī xiàn jiè yī bǎi liù shí lǐ, běi zhì sān quán xiàn wén zhōu qǔ shuǐ xiàn jiè sān bǎi èr shí wǔ lǐ, xī nán kòng bā shǔ, dōng běi jiē liáng yáng, hào wèi yào hài. táng wèi dū du fǔ, sòng wèi zhāo wǔ jūn jié dù, zhì yì zhōu lù bīng mǎ qián xiá, zhì yú yì zhōu.
利州，治綿谷縣，本漢中地，昔蜀王封弟苴侯，命邑曰葭萌，秦命司馬錯伐蜀，出劍閣，即此地。亦謂石牛道。東至閬州岐平縣、集州雞江縣界三百四里，西至文州曲水縣、龍州江油縣、劍州劍門縣界二百八十里，南至劍州劍門縣、閬州蒼溪縣界一百六十里，北至三泉縣、文州曲水縣界三百二十五里，西南控巴蜀，東北接梁洋，號為要害。唐為都督府，宋為昭武軍節度，置益州路兵馬鈐轄，治於益州。

wén zhōu yīn píng jùn, gǔ dī qiāng zhī dì, hàn kāi xī nán yí, zhì yīn píng dào, shǔ wǔ dū jùn. xī wèi zhì wén zhōu.
文州陰平郡，古氐羌之地，漢開西南夷，置陰平道，屬武都郡。西魏置文州。

xī zhì lóng zhōu sì bǎi lǐ, nán zhì làng zhōu èr bǎi sì shí lǐ, dōng zhì fú zhōu jiè yī bǎi èr shí lǐ, běi zhì jiē zhōu liù shí sān lǐ, xī nán lù xíng liù shí lǐ fú zhōu jiè, yòu jiǔ shí lǐ zhì fú zhōu, yòu èr bǎi lǐ zhì sōng zhōu, xī běi tǔ bō jiè dà gōng lǐng yī bǎi èr shí lǐ. jīn zhī shǎn xī jiē zhōu wén xiàn shì yě.
西至龍州四百里，南至閬州二百四十里，東至扶州界一百二十里，北至階州六十三里，西南陸行六十里扶州界，又九十里至扶州，又二百里至松州，西北吐蕃界大恭嶺一百二十里。今之陝西階州文縣是也。

lóng zhōu jiāng yóu jùn, hàn wèi yǐ qián wèi wú rén zhī jìng. dèng ài fá shǔ, yóu yīn píng dào jǐng gǔ xíng qī bǎi lǐ, záo shān tōng dào, zuò qiáo gé, shān gāo gǔ shēn, zhì wèi xiǎn nán. ài yǐ zhān zì guǒ fù ér xià, jiāng shì pān mù yuán yá, yú guàn ér jìn, xiān dēng zhì jiāng yóu, jí cǐ dì. xī wèi jiàn zhōu. dōng zhì lì zhōu jiè sān bǎi sān shí lǐ, xī zhì sōng zhōu jiè èr bǎi sì shí lǐ, jiē fān bù, shān gǔ shēn xiǎn, bù tōng rén xíng. nán zhì mián zhōu jiè bā shí wǔ lǐ, běi zhì wén zhōu yī bǎi yī shí wǔ lǐ, xī sān bǎi lǐ zhì sōng zhōu, xī běi wǔ bǎi lǐ zhì fú zhōu. jīn zhī sì chuān lóng ān fǔ shì yě.
龍州江油郡，漢魏以前為無人之境。鄧艾伐蜀，由陰平道景谷行七百里，鑿山通道，作橋閣，山高谷深，至為險難。艾以氈自裹縛而下，將士攀木緣崖，魚貫而進，先登至江油，即此地。西魏建州。東至利州界三百三十里，西至松州界二百四十里，接蕃部，山谷深險，不通人行。南至綿州界八十五里，北至文州一百一十五里，西三百里至松州，西北五百里至扶州。今之四川龍安府是也。

zǐ kuí lù zǐ zhōu zǐ jùn, hàn shǔ guǎng hàn bā xī èr jùn dì, suí zhì zǐ zhōu, zuǒ dài tóng shuǐ, yòu xié zhōng jiāng, jū shuǐ lù zhī yào. dōng zhì guǒ zhōu xī chōng xiàn jiè èr bǎi lǐ, xī zhì hàn zhōu dé yáng xiàn jiè yī bǎi wǔ shí wǔ lǐ, nán zhì pǔ zhōu lè zhì xiàn jiè èr bǎi sān shí bā lǐ, běi zhì jiàn zhōu pǔ ān xiàn jiè yī bǎi liù shí èr lǐ. fán tǒng wǔ shí zhōu jūn, róng lú èr zhōu chù biān fáng, kuí zhōu lù jiǔ zhōu jūn shī qián èr zhōu yún ān jūn jū mán jiǎo, xī jǐn bā, kòng dài yí liáo.
梓夔路梓州梓ㄅ郡，漢屬廣漢、巴西二郡地，隋置梓州，左帶潼水，右挾中江，居水陸之要。東至果州西充縣界二百里，西至漢州德陽縣界一百五十五里，南至普州樂至縣界二百三十八里，北至劍州普安縣界一百六十二里。凡統五十州軍，戎瀘二州處邊防，夔州路九州軍、施黔二州、雲安軍居蠻徼，西盡巴，控帶夷獠。

táng zhì dōng chuān jié dù, kuí zhōu zhì tuán jié bīng shù shǒu, yǔ xī chuān jié dù xiāng jǐ jiǎo. sòng hé èr lù wèi yī, zhì qián xiá yǐ xià bīng guān, suì zhōu kuí zhōu wèi zhì suǒ, jiān lǐng shī qián sī sān zhōu, yuán biān zhū zhài jiāng shì dīng yì jūn sì qiān sān bǎi èr shí qī rén, bìng lì dōu xún jiǎn sī. qìng lì zhōng, zhào zhe qiān zhí lì, zì yā fān zhì jūn tóu, fán qī nián yī zhuǎn zī fù dōu tóu zhì zhǐ huī shǐ, shí nián yī zhuǎn zī yuán gōng zhě bù xún cǐ lì, gōng wēi zhě dàn gěi yán cài. yì jūn zhī shǒu biān, zuì wèi jiàn kàng, xí zhī shān chuān dào lù, měi mán kòu zhì, bù jì yuǎn jìn yǎn shā, guān jūn shǒu xiǎn cè yīng ér yǐ. jí jīn zhī sì chuān tóng chuān shì yě.
唐置東川節度，夔州置團結兵戍守，與西川節度相掎角。宋合二路為一，置鈐轄以下兵官，遂州夔州為治所，兼領施黔思三州，緣邊諸寨將士丁義軍四千三百二十七人，並隸都巡檢司。慶曆中，詔著遷職例，自押蕃至軍頭，凡七年一轉資；副都頭至指揮使，十年一轉資；緣功者不循此例，功微者但給鹽菜。義軍之守邊，最為健伉，習知山川道路，每蠻寇至，不計遠近掩殺，官軍守險策應而已。即今之四川潼川是也。

róng zhōu nán xī jùn zhèng hé sì nián gǎi wèi xù zhōu, gǔ hóu guó yě, qín huì wáng pò diān chí, tōng wǔ chǐ dào.
戎州南溪郡（政和四年改為敘州），古侯國也，秦惠王破滇池，通五尺道。

hàn wǔ dé táng méng lǐ dào yú cǐ, ér pò yè láng, yīn zhì dào. liáng zhì zhōu, yǐ zhèn róng yí. suí yí yú nán xī. táng zhì zhōng dū du fǔ, guǎn jī mí zhōu sān shí, dōng zhì lú zhōu sān bǎi bā shí lǐ, xī zhì jī mí wǔ chāng dé zhōu yī qiān wǔ bǎi qī lǐ, nán zhì mǎ hú jiāng jī mí wǔ chāng dé zhōu jiè èr qiān sān bǎi yī shí qī lǐ, běi zhì róng zhōu gōng jǐng xiàn jiè èr bǎi sì shí wǔ lǐ, xī nán zhì mǎ hú jiāng qiān lǐ, yòu zhì shí mén zhèn sān bǎi lǐ, xié zhōu sì bǎi lǐ, zhì nán zhào guó suǒ jū yáng jū miē chéng èr qiān sān bǎi lǐ, zhì yī zhài kòng qí yào, jí jīn zhī sì chuān xù zhōu fǔ shì yě.
漢武得唐蒙理道於此，而破、夜郎，因置道。梁置州，以鎮戎夷。隋移於南溪。唐置中都督府，管羈縻州三十，東至瀘州三百八十里，西至羈縻武昌德州一千五百七里，南至馬湖江、羈縻武昌德州界二千三百一十七里，北至榮州公井縣界二百四十五里，西南至馬湖江千里，又至石門鎮三百里，協州四百里，至南詔國所居陽苴咩城二千三百里，置一寨控其要，即今之四川敘州府是也。

xiàn zhài yī:
縣寨一：

nán xī xiàn zhài, hàn nán guǎng xiàn dì, kòng shēng liáo. hòu zhōu zhì nán wǔ shù, suí gǎi jīn míng. dōng zhì lú zhōu jiāng ān xiàn, nán zhì shui yù jǐng jiān jiè sān shí wǔ lǐ, xī zhì qīng yī jiāng xī àn jiè, bìng yí liáo suǒ jū, nán zhì lú zhōu jiāng ān xiàn jiè shí wǔ lǐ, běi zhì lú zhōu jiāng ān xiàn jiè èr shí wǔ lǐ.
南溪縣寨，漢南廣縣地，控生獠。後周置南武戍，隋改今名。東至瀘州江安縣，南至氵育井監界三十五里，西至青衣江西岸界，並夷獠所居，南至瀘州江安縣界十五里，北至瀘州江安縣界二十五里。

lú zhōu lú chuān jùn, liáng zhì zhōu, qǔ lú shuǐ wèi míng. táng kāi shān dòng, zhì jī mí zhōu shí sān, bìng shǔ lú zhōu dū du, hòu yòu yì wǔ zhōu, guǎn yí rén dīng kǒu shí wàn. jīn dōng zhì yú zhōu jiāng jīn xiàn jiè sān bǎi sān lǐ, xī zhì róng zhōu nán xī xiàn jiè yī bǎi bā shí lǐ, nán zhì nà zhōu wǔ bǎi èr shí qī lǐ, běi zhì chāng chuān yǒng zhōu xiàn jiè bā shí wǔ lǐ wǒ zhōu xī èr shí lǐ dù jiāng, jí zhì nà xī kǒu shuǐ lù, zì shēng hù měi rén jiè rù wū mán lù. zhì zhài sì, kòng qí yào.
瀘州瀘川郡，梁置州，取瀘水為名。唐開山洞，置羈縻州十三，並屬瀘州都督，後又益五州，管彝人丁口十萬。今東至渝州江津縣界三百三里，西至戎州南溪縣界一百八十里，南至納州五百二十七里，北至昌川永州縣界八十五里（我州西二十里渡江，即至納溪口水路，自生戶美人界入烏蠻路）。置寨四，控其要。

zhēn zōng cháo, wài guó pàn, zhào yuē: lú zhōu sān yuè jié kǔ zhàng dú, mán rén lǚ jù, kě liàng chà róng bīng shǒu qí yào hài zhī dì, yǐ fáng zhī.
真宗朝，外國叛，詔曰：瀘州三月節苦瘴毒，蠻人旅拒，可量差戎兵守其要害之地，以防之。

jiān xiàn zhài sì:
監縣寨四：

shui yù jǐng jiān, xī kòng yuè jiāng kǒu, suí fù shì xiàn dì, yǒu yán jǐng, rén huò hòu lì, hào yù nǚ quán, gù yún fù shì. jīn shēng wèi jiān, kòng yí dì zhī yào chōng yě, shuǐ lù zhì zhōu jiǔ bǎi chéng. jiān chéng jiù wú háo qiàn, xiáng fú zhōng, xún jiǎn wáng huái xìn fā bīng jùn háo zhú chéng, hàn jìn jiè biān rén. dōng róng zhōu bǎi lǐ, xī yuè jiāng kǒu, zhì mán jiè yuè zhōu, xī wū mán jiè, nán yàn zhōu jiè.
氵育井監，西控悅江口，隋富世縣地，有鹽井，人獲厚利，號玉女泉，故云富世。今升為監，控彝地之要衝也，水路至州九百程。監城舊無濠塹，祥符中，巡檢王懷信發兵浚濠築城，捍近界邊人。東戎州百里，西悅江口，至蠻界悅州，西烏蠻界，南晏州界。

jiāng ān xiàn, hàn jiāng yáng xiàn dì, suí gǎi jīn míng, tiān xǐ zhōng wèi róng lú zī róng dōu xún jiǎn suǒ, zéi rén jīng rǎo, biàn yú yīng yuán. xiàn dōng nán zì nà zhōu hàn shuǐ zhì wū mán jiè.
江安縣，漢江陽縣地，隋改今名，天禧中為戎瀘資榮都巡檢所，賊人驚擾，便於應援。縣東南自納州漢水至烏蠻界。

hé jiāng xiàn, hàn jiāng fú xiàn dì, jìn zhì ān lè xiàn, zhōu gǎi jīn míng. dāng mián shuǐ dà jiāng zhī kǒu, zài jīng shuǐ zhī nán.
合江縣，漢江符縣地，晉置安樂縣，周改今名。當綿水大江之口，在涇水之南。

sān jiāng zhài, xī běi zhì zhōu, lù lù sān rì chéng, shuǐ lù wǔ rì chéng. zì jiāng lù rù qián nán, zhì shui yù jǐng jiān sān shí lǐ.
三江寨，西北至州，陸路三日程，水路五日程。自江路入黔南，至氵育井監三十里。

wū mán yáo zhōu, róng lú zhōu jiè, táng wǔ dé hòu kāi tà shān dòng, zhì sì shí bā zhōu, ān jí yí liáo, qì jīn xǔ shì xí. tōng shí gòng, huò jù huò fǒu, jī mí ér sì. lì róng zhōu zhě sān shí, lì lú zhōu zhě shí bā. běn cháo qìng lì zhōng, wū mán wáng dé gài zì yán: shí nián dàn yā, rén bù rù hàn jiè wèi guò, yīn qǐ zhōu míng fú yìn. zhào míng yáo zhōu.
烏蠻姚州，戎瀘州界，唐武德後開拓山洞，置四十八州，安輯夷獠，迄今許世襲。通時貢，或巨或否，羈縻而巳。隸戎州者三十，隸瀘州者十八。本朝慶曆中，烏蠻王得蓋自言：十年彈壓，人不入漢界為過，因乞州名符印。詔名姚州。

jí yún nán guó zhī dì yě.
即雲南國之地也。

róng zhōu jī mí zhōu sān shí:
戎州羈縻州三十：

lián zhōu, zài róng zhōu xī nán jiǔ bǎi èr shí qī lǐ, cóng yún zhōu xī chū.
連州，在戎州西南九百二十七里，從筠州析出。

nán zhōu, zài róng zhōu xī wǔ bǎi sì shí wǔ lǐ, cóng yíng zhōu xī chū. dé zhōu, zài róng zhōu nán wǔ bǎi liù shí sì lǐ, cóng zhì zhōu xī chū. wèi zhōu, zài róng zhōu nán sì bǎi jiǔ shí lǐ, cóng fú dé zhōu xī chū. luò zhōu, zài róng zhōu nán sì bǎi èr shí lǐ, cóng zhào zhōu xī chū.
南州，在戎州西五百四十五里，從盈州析出。德州，在戎州南五百六十四里，從志州析出。為州，在戎州南四百九十里，從扶德州析出。洛州，在戎州南四百二十里，從照州析出。

yí zhōu, zài róng zhōu xī nán wǔ bǎi bā shí qī lǐ.
移州，在戎州西南五百八十七里。

zhào zhōu, zài róng zhōu nán sān bǎi jiǔ shí liù lǐ. yún zhōu, zài róng zhōu nán sì bǎi yī shí qī lǐ. zhì zhōu, zài róng zhōu xī sì bǎi wǔ shí liù lǐ. yíng zhōu, zài róng zhōu xī wǔ bǎi wǔ shí qī lǐ. xiàn zhōu, zài róng zhōu nán liù bǎi liù lǐ.
照州，在戎州南三百九十六里。筠州，在戎州南四百一十七里。志州，在戎州西四百五十六里。盈州，在戎州西五百五十七里。獻州，在戎州南六百六里。

wǔ chāng zhōu, zài róng zhōu nán èr qiān èr bǎi yī shí qī lǐ.
武昌州，在戎州南二千二百一十七里。

fú dé zhōu, zài róng zhōu dōng nán sì bǎi wǔ shí qī lǐ. bō láng zhōu, zài róng zhōu nán èr bǎi bā shí qī lǐ, cóng lú zhōu xī chū.
扶德州，在戎州東南四百五十七里。播郎州，在戎州南二百八十七里，從瀘州析出。

shāng zhōu, zài róng zhōu xī qī bǎi jiǔ shí sān lǐ.
商州，在戎州西七百九十三里。

xún zhōu, zài róng zhōu xī běi qī bǎi jiǔ shí sān lǐ.
馴州，在戎州西北七百九十三里。

làng zhōu, zài róng zhōu xī yī qiān sān bǎi sì shí lǐ.
浪州，在戎州西一千三百四十里。

chěng zhōu, zài róng zhōu xī yī qiān sān shí èr lǐ. xié zhōu, zài róng zhōu xī nán bā bǎi lǐ.
騁州，在戎州西一千三十二里。協州，在戎州西南八百里。

jìng zhōu, zài róng zhōu xī nán wǔ bǎi yī shí lǐ.
靖州，在戎州西南五百一十里。

qū zhōu, zài róng zhōu xī nán jiǔ bǎi lǐ.
曲州，在戎州西南九百里。

bō líng zhōu, zài róng zhōu nán wǔ bǎi qī shí qī lǐ.
播陵州，在戎州南五百七十七里。

qián zhōu, zài róng zhōu xī nán sì bǎi wǔ shí qī lǐ.
鉗州，在戎州西南四百五十七里。

gē líng zhōu, zài róng zhōu xī nán yī qiān sì bǎi lǐ.
哥靈州，在戎州西南一千四百里。

qiè qí zhōu, zài róng zhōu xī nán yī qiān yī bǎi lǐ.
切騎州，在戎州西南一千一百里。

pǐn zhōu, zài róng zhōu xī běi èr qiān sān bǎi jiǔ shí wǔ lǐ.
品州，在戎州西北二千三百九十五里。

cóng zhōu, zài róng zhōu xī nán èr qiān liù bǎi sì shí èr lǐ.
從州，在戎州西南二千六百四十二里。

kě lián zhōu, zài róng zhōu nán jiǔ bǎi lǐ.
可連州，在戎州南九百里。

niǎn chōng zhōu, zài róng zhōu xī nán jiǔ bǎi jiǔ shí qī lǐ.
碾沖州，在戎州西南九百九十七里。

shui gāo zhōu, zài róng zhōu nán jiǔ bǎi yī shí èr lǐ. lú zhōu jī mí zhōu shí bā:
氵高州，在戎州南九百一十二里。瀘州羈縻州十八：

nà zhōu, běi zì nà xī kǒu, zhì lú zhōu sān bǎi wǔ shí lǐ, yǐ shī chí shuǐ wèi jiè. táng yí fèng zhōng, kāi shān dòng zhì. tiān bǎo zhōng, gǎi dōu níng jùn. qián yuán zhōng, fù wèi nà zhōu.
納州，北自納溪口，至瀘州三百五十里，以施池水為界。唐儀鳳中，開山洞置。天寶中，改都寧郡。乾元中，復為納州。

xuē zhōu, zài lú zhōu xī nán qī bǎi liù shí lǐ. běi shui yù jǐng jiān. táng yí fèng zhōng, zhāo shēng liáo zhì. tiān bǎo zhōng gǎi wèi huáng chí jùn, qián yuán zhōng fù wèi xuē zhōu. guǎn shān kǒu yí rén dīng kǒu wǔ wàn.
薛州，在瀘州西南七百六十里。北氵育井監。唐儀鳳中，招生獠置。天寶中改為黃池郡，乾元中復為薛州。管山口夷人丁口五萬。

yàn zhōu, zài lú zhōu dōng nán wǔ bǎi sān shí lǐ, běi shui yù jǐng jiān. táng yǔ xuē zhōu tóng zhì, tiān bǎo chū wèi luó yáng jùn, qián yuán chū wèi yàn zhōu, xì shān qián, guǎn liù xiàn yí rén dīng kǒu sān wàn.
晏州，在瀘州東南五百三十里，北氵育井監。唐與薛州同置，天寶初為羅陽郡，乾元初為晏州，系山前，管六縣夷人丁口三萬。

gǒng zhōu, zài lú zhōu xī nán liù bǎi lǐ, xī běi shui yù jǐng jiān. táng yí fèng zhōng kāi shān dòng zhì, tiān bǎo chū gǎi wèi yīn zhōng jùn, qián yuán chū wèi gǒng zhōu, guǎn shān hòu yí rén dīng kǒu yī wàn.
鞏州，在瀘州西南六百里，西北氵育井監。唐儀鳳中開山洞置，天寶初改為因忠郡，乾元初為鞏州，管山後夷人丁口一萬。

fèng zhōu, zài lú zhōu xī nán qī bǎi lǐ, běi shui yù jǐng jiān. táng yí fèng zhōng zhì, guǎn shān hòu yí rén dīng kǒu sān qiān.
奉州，在瀘州西南七百里，北氵育井監。唐儀鳳中置，管山後夷人丁口三千。

yuè zhōu, zhōu zhī dōng yǒu sān lù, yī rù shui yù jǐng jiān, shén píng yì yī zì xiá shí lù zhì shui yù jǐng jiān, xiǎn ài yī zì yuè jiāng kǒu shuǐ lù rù lú zhōu. guǎn shān qián yí rén dīng kǒu wàn rén.
悅州，州之東有三路，一入氵育井監，甚平易；一自峽石路至氵育井監，險隘；一自悅江口水路入瀘州。管山前夷人丁口萬人。

sī yì zhōu, zài lú zhōu dōng nán sì bǎi wǔ shí lǐ, dōng zhì shui yù jǐng jiān, xī nán zhì róng zhōu, nán xī xiàn jiè.
思義州，在瀘州東南四百五十里，東至氵育井監，西南至戎州，南溪縣界。

táng tiān shòu zhōng zhì, guǎn shān qián yí rén dīng kǒu bā qiān.
唐天授中置，管山前夷人丁口八千。

zhǎng níng zhōu, zài lú zhōu xī nán wǔ bǎi sān shí lǐ. néng zhōu, táng tài dìng zhōng zhì.
長寧州，在瀘州西南五百三十里。能州，唐太定中置。

shui yù zhōu, zài lú zhōu xī nán sì bǎi wǔ shí lǐ, táng zhēn guān zhōng zhì dìng shui yù chuān xiàn, guǎn shān qián yí rén dīng kǒu liù bǎi.
氵育州，在瀘州西南四百五十里，唐貞觀中置定氵育川縣，管山前夷人丁口六百。

zhè zhōu, táng yí fèng zhōng zhì, lǐ zhè yuán xiàn, guǎn shān qián yí rén dīng kǒu liù bǎi.
浙州，唐儀鳳中置，理浙原縣，管山前夷人丁口六百。

dìng zhōu, zài lú zhōu xī nán qī bǎi liù shí lǐ, běn shui yù zhōu xīn dìng xiàn dì fēn zhì, guǎn shān hòu yí rén dīng kǒu wǔ qiān.
定州，在瀘州西南七百六十里，本氵育州新定縣地分置，管山後夷人丁口五千。

sòng zhōu, zài lú zhōu dōng nán sān bǎi sān shí lǐ.
宋州，在瀘州東南三百三十里。

shùn zhōu, zài lú zhōu dōng nán sì bǎi wǔ shí lǐ. táng zài chū zhōng zhì, lǐ qǔ zhōng xiàn, guǎn yí rén dīng kǒu wàn rén.
順州，在瀘州東南四百五十里。唐載初中置，理曲中縣，管夷人丁口萬人。

lán zhōu, zài lú zhōu dōng nán liù bǎi lǐ.
藍州，在瀘州東南六百里。

qín zhōu, táng zhēn guān zhōng zhì.
溱州，唐貞觀中置。

gāo zhōu, zài lú zhōu xī nán qī bǎi bā shí lǐ.
高州，在瀘州西南七百八十里。

yáo zhōu, zhì shui yù jǐng jiān sān shí rì chéng. hàn wǔ dì kāi xī nán yí, zhì yì zhōu bù yǒng chāng jùn yún nán, jí shǔ yì yě. shǔ zhū gé liàng nán fá, wǔ yuè dù lú, shēn rù bù máo, jí cǐ dì. suì zhì yún nán jùn, jū nòng shou dōng chuān.
姚州，至氵育井監三十日程。漢武帝開西南夷，置益州部永昌郡雲南，即蜀邑也。蜀諸葛亮南伐，五月渡瀘，深入不毛，即此地。遂置雲南郡，居弄扌東川。

tiān bǎo zhōng, mán wáng gé luó fèng fú gōng, yǐ xiān yú zhòng tōng jiāng bīng shí wàn tǎo zhī, dà wèi suǒ bài. wéi gāo zhèn shǔ, jiān yún nán zhāo fǔ dà shǐ, cè wèi nán zhào shì yě. jué hòu huò chén huò fǒu, xī nán yí zhōng zuì dà zhě. jīn qiáo lì yáo zhōu, lìng dé jǐn lǐng zhī.
天寶中，蠻王閣羅鳳弗恭，以鮮于仲通將兵十萬討之，大為所敗。韋皋鎮蜀，兼雲南招撫大使，冊為南詔是也。厥後或臣或否，西南夷中最大者。今僑立姚州，令得盡領之。

kuí zhōu yún ān jùn, gǔ bā jùn dì yě. jìn zhì sān bā dū wèi, suī jìng mán kòu. suí lì kuí zhōu zǒng guǎn fǔ, zhōu chéng lín dà jiāng zhī, jù sān xiá shàng yóu, dōng zhì guī zhōu sān bǎi sì shí lǐ, xī zhì yún ān jūn jiè yī bǎi èr shí lǐ, nán zhì shī zhōu jiè wǔ bǎi lǐ, běi zhì dà níng jiān jiè liù shí èr lǐ. wèi níng jiāng jūn jié dù, zhì zǐ zhōu kuí lù bīng mǎ qián xiá, yǐ zǐ zhōu wèi zhì suǒ. zhì wǔ zhài, shǒu qí yào. jí jīn zhī sì chuān kuí zhōu fǔ shì yě.
夔州雲安郡，古巴郡地也。晉置三巴都尉，綏靖蠻寇。隋立夔州總管府，州城臨大江之，據三峽上游，東至歸州三百四十里，西至雲安軍界一百二十里，南至施州界五百里，北至大寧監界六十二里。為寧江軍節度，置梓州夔路兵馬鈐轄，以梓州為治所。置五寨，守其要。即今之四川夔州府是也。

zhài sān:
寨三：

máo tián zhài huáng lián zhài tǔ chǎng zhài shí mén ài zhài zhī lǒng píng shí lěi zhài yǐ shàng bìng zài shǔ jiāng nán àn.
茆田寨黃連寨土場寨石門隘寨支壠坪石磊寨已上並在蜀江南岸。

shī zhōu qīng jiāng jùn, gǔ bā jùn zhī jìng. táng zhì shī zhōu, dì zá yí luò, tǔ sú qīng hàn. jīn guǎn jī mí wǔ zhōu, shí tōng cháo gòng. zhì shí èr zhài shǒu zhī, guǎn yì jūn tǔ dīng zhài jiāng yī qiān èr bǎi yú rén. dōng zhì xiá zhōu jiè sān bǎi yī shí lǐ, xī zhì wàn zhōu jiè èr bǎi èr shí lǐ, nán zhì gāo zhōu jiè sān bǎi yī shí wǔ lǐ, běi zhì kuí zhōu jiè yī bǎi yī lǐ, xī běi zhì kuí zhōu jiè yī bǎi sān shí lǐ, xī nán zhì qián zhōu jiè yī bǎi sān shí liù lǐ, dōng nán zhì lǐ zhōu jiè èr bǎi sì shí qī lǐ. yòu zì wéi zi yán xiǎo lù zhì lǐ zhōu cí lì xiàn jiè, dōng běi lù xíng wǔ bǎi wǔ shí lǐ zhì xù zhōu, nán sān bǎi sì shí lǐ zhì gāo zhōu jiè.
施州清江郡，古巴郡之境。唐置施州，地雜夷落，土俗輕悍。今管羈縻五州，時通朝貢。置十二寨守之，管義軍土丁寨將一千二百餘人。東至峽州界三百一十里，西至萬州界二百二十里，南至高州界三百一十五里，北至夔州界一百一里，西北至夔州界一百三十里，西南至黔州界一百三十六里，東南至澧州界二百四十七里。又自維子岩小路至澧州慈利縣界，東北陸行五百五十里至敘州，南三百四十里至高州界。

zhài shí èr:
寨十二：

níng biān zhài, jiù míng àn lì, tiān shèng zhōng cì jīn míng. běi zhì zhōu sān bǎi lǐ, xī zhì wǔ lù xī kǒu, rù mán jiè yuē wǔ shí lǐ. nán zhì ān huà zhōu mán jiè.
寧邊寨，舊名暗利，天聖中賜今名。北至州三百里，西至五路溪口，入蠻界約五十里。南至安化州蠻界。

lián tiān zhài, xī zhì zhōu sì bǎi wǔ shí lǐ dōng nán luó dà zhài sōng mù ài qū mù ài, rù xī dòng yì zhōu lù nán zhì mán jiè èr shí lǐ, yòu sān shí lǐ zhì shùn zhōu.
連天寨，西至州四百五十里；東南羅大寨、松木隘、曲木隘，入溪峒懿州路；南至蠻界二十里，又三十里至順州。

jiān mù zhài, dōng běi zhì zhōu sān bǎi lǐ, qī rì chéng. zhài chéng xián píng zhōng zhì, chū gāo zhōu mán rén chāo lüè hàn jiè, nǎi zhì zhài shǒu zhī, xī dòng tiē xī.
尖木寨，東北至州三百里，七日程。寨城咸平中置，初高州蠻人鈔略漢界，乃置寨守之，溪峒帖息。

yǒng níng zhài, xī běi zhì zhōu èr bǎi liù shí lǐ.
永寧寨，西北至州二百六十里。

jìng biān zhài, dōng běi zhì zhōu èr bǎi wǔ shí wǔ lǐ, qī rì chéng. nán shùn zhōu, xī jiān mù zhài shí wǔ lǐ.
靜邊寨，東北至州二百五十五里，七日程。南順州，西尖木寨十五里。

shī dù zhài, běi zhì zhōu èr bǎi èr shí wǔ lǐ, xī nán gē luó zhài.
施度寨，北至州二百二十五里，西南歌羅寨。

yǒng xìng zhài, nán kòng wǔ lù xī kǒu, rù tiān cì zhōu jiè, kòng mán jiè wǔ lù xī kǒu. běi zhì zhōu èr bǎi liù shí lǐ.
永興寨，南控五路溪口，入天賜州界，控蠻界五路溪口。北至州二百六十里。

gē luó zhài, dōng zhì shī dù zhài shí wǔ lǐ, xī nán zhì yǒng xìng zhài, xī běi zhì zhōu èr bǎi sì shí wǔ lǐ.
歌羅寨，東至施度寨十五里，西南至永興寨，西北至州二百四十五里。

xì shā zhài, běi zhì zhōu èr bǎi bā shí wǔ lǐ.
細砂寨，北至州二百八十五里。

tài píng zhài, běi zhì zhōu yī bǎi sān shí èr lǐ.
太平寨，北至州一百三十二里。

luó dà zhài, zài jiàn shǐ xiàn jiè, běi zhì xiàn sì bǎi qī shí sān lǐ.
羅大寨，在建始縣界，北至縣四百七十三里。

zhī shì zhài, zài jiàn shǐ xiàn jiè, běi zhì jiè èr bǎi qī lǐ.
支士寨，在建始縣界，北至界二百七里。

jī mí zhōu wǔ xián píng zhōng, zhuǎn yùn shǐ dīng wèi zhāo fǔ mán rén, měi yǒu jiè yù, bìng lìng shà xuè wèi méng, zhì tiě zhù yǐ zhì qí shì, tiáo zhì shén duō. mán qiú sān shí rén, xī bǔ zhài jiāng.
羈縻州五咸平中，轉運使丁謂招撫蠻人，每有誡諭，並令歃血為盟，置鐵柱以志其事，條制甚多。蠻酋三十人，悉補寨將。

xī gāo zhōu yè láng jùn, gǔ shān liáo yè láng guó zhī dì, hàn dū wèi jū zhī. táng méng zì fǔ dào dǐ jiāng, jí cǐ dì. jiù míng zhēn zhōu, mán qiú tián shì shì xí, qián dé zhōng gǎi jīn míng. běi zhì jiān mù zhài wǔ rì chéng. xiáng fú chū, wǔ tuán mán xiào jù gōng gāo zhōu, yù lìng àn lì zhài chū bīng yuán zhī, zhēn zōng yǐ mán yí xiāng gōng, bù xǔ.
西高州夜郎郡，古山獠夜郎國之地，漢都尉居之。唐蒙自俯道抵江，即此地。舊名珍州，蠻酋田氏世襲，乾德中改今名。北至尖木寨五日程。祥符初，五團蠻嘯聚攻高州，欲令暗利寨出兵援之，真宗以蠻夷相攻，不許。

fù zhōu, mán qiú xiàng shì shì xí cì shǐ, tiān xǐ chū, xiàng tōng hàn lái cháo, guān zhì wǔ xī shí dòng dōu fáng yù shǐ.
富州，蠻酋向氏世襲刺史，天禧初，向通漢來朝，官至五溪十洞都防禦使。

shùn zhōu fèng huà zhōu tiān cì zhōu qián zhōu, zhì péng shuǐ xiàn, gǔ mán yí dì, chūn qiū yōng rén lǜ yōng mán pàn, jí qí dì. qín zhì qián zhōng jùn, wǔ xī mán zhī xī jiè yě. wǔ xī, wèi yǒu chén wū wǔ yuán yě. yǒng jiā hòu, méi rù mán yí èr bǎi wǔ shí nián. wěi shǔ yí qián nán, jì zhì fú zhōu. sòng lǐ qián zhōu, guǎn qián nèi sī nán fèi qín yí bō liù zhōu dōng yǔ shī xī jǐn jiǎng wǔ zhōu gé yī gāo lǐng, qí xī nán qín gāo zhōu, yǔ lú zhōu jiē jìng, yòu yǒu jī mí zhōu shù shí. qí shí zhōu yǒu míng, dé tōng cháo gòng, bìng yí liáo bù luò, zhì zhài sān shí èr shǒu zhī, guǎn tǔ jūn sān qiān sì bǎi rén. dōng zhì nán zhōu sì bǎi lǐ, xī zhì fú zhōu jiè sì bǎi sì shí lǐ, nán zhì yí zhōu jiè wǔ bǎi jiǔ shí yī lǐ, běi zhì zhōng zhōu èr bǎi sì shí sān lǐ, xī běi zhì bù zhōu jiè sì shí èr lǐ, dōng nán zhì sī zhōu jiè èr bǎi èr shí lǐ. xī nán xíng èr shí jiǔ rì, zhì nán níng zhōu, jiē yún nán kūn míng bù luò. jí jīn zhī zhòng qìng fǔ péng shuǐ xiàn shì yě.
順州奉化州天賜州黔州，治彭水縣，古蠻夷地，春秋庸人率庸蠻叛，即其地。秦置黔中郡，五溪蠻之西界也。五溪，謂酉辰巫武沅也。永嘉後，沒入蠻夷二百五十年。偽蜀移黔南，寄治涪州。宋理黔州，管黔內思南費溱夷播六州（東與施溪錦蔣五州隔一高嶺，其西南溱高州，與瀘州接境），又有羈縻州數十。其十州有名，得通朝貢，並夷獠部落，置寨三十二守之，管土軍三千四百人。東至南州四百里，西至涪州界四百四十里，南至夷州界五百九十一里，北至中州二百四十三里，西北至部州界四十二里，東南至思州界二百二十里。西南行二十九日，至南寧州，接雲南昆明部落。即今之重慶府彭水縣是也。

qián jiāng xiàn guǎn zhài èr shí jiǔ:
黔江縣管寨二十九：

bái shí zhài, zài xiàn dōng yī chéng, bìng xìng luò zhǎng wáng liǎng zhài wèi yī zhài bǎ tuō.
白石寨，在縣東一程，並興洛、長王兩寨為一寨把托。

mǎ lán zhài, zài xiàn dōng yī chéng bàn.
馬欄寨，在縣東一程半。

bái shuǐ zhài, zài xiàn běi sì chéng. zuǒ shuǐ zhài, zài xiàn dōng èr chéng, bìng hé péng zhòng wáng liǎng zhài wèi yī zhài bǎ tuō.
白水寨，在縣北四程。佐水寨，在縣東二程，併合蓬、重王兩寨為一寨把托。

yǒng ān zhài, zài xiàn dōng sān chéng, míng dào zhōng chóng xiū.
永安寨，在縣東三程，明道中重修。

ān lè zhài, zài xiàn dōng sān chéng.
安樂寨，在縣東三程。

shuāng hóng zhài, zài xiàn dōng sì chéng.
雙洪寨，在縣東四程。

xiǎo cūn zhài, zài xiàn dōng èr chéng.
小村寨，在縣東二程。

lù jiǎo zhài, zài xiàn dōng qī chéng.
鹿角寨，在縣東七程。

shè yíng zhài, zài xiàn dōng sì chéng.
社營寨，在縣東四程。

máo tián zhài, zài xiàn dōng sì chéng.
茆田寨，在縣東四程。

gǔ shuǐ zhài, zài xiàn dōng wǔ chéng.
古水寨，在縣東五程。

mán zhǒng zhài, zài xiàn dōng wǔ chéng.
蠻冢寨，在縣東五程。

mù lán zhài, zài xiàn dōng yī chéng.
木欄寨，在縣東一程。

luò shuǐ zhài, zài xiàn dōng liù chéng.
洛水寨，在縣東六程。

qián qiān zhài, zài xiàn dōng qī chéng.
潛千寨，在縣東七程。

hǔ yǎn zhài, zài xiàn dōng sān chéng.
虎眼寨，在縣東三程。

mù kǒng zhài, zài xiàn dōng yī chéng.
木孔寨，在縣東一程。

liù bǎo zhài, zài xiàn dōng běi sān chéng.
六保寨，在縣東北三程。

xiāng yáng zhài, zài xiàn dōng sān chéng, xiáng fú zhōng zhòng lì, yǒu zhài zhǔ, yǐ guān jūn jiān tǔ dīng shǒu bǎ.
相陽寨，在縣東三程，祥符中重立，有寨主，以官軍兼土丁守把。

tǔ xī zhài, zài xiàn dōng běi yī chéng.
土溪寨，在縣東北一程。

dōng liú zhài, zài xiàn dōng běi liǎng chéng.
東流寨，在縣東北兩程。

lǐ chāng zhài, zài xiàn dōng běi liǎng chéng.
李昌寨，在縣東北兩程。

shí zhù zhài, zài xiàn dōng nán yī chéng.
石柱寨，在縣東南一程。

gāo wàng zhài, zài xiàn dōng nán yī chéng.
高望寨，在縣東南一程。

shí mén zhài, zài xiàn dōng nán yī chéng.
石門寨，在縣東南一程。

wàn jiù zhài, zài xiàn dōng nán yī chéng.
萬就寨，在縣東南一程。

xiǎo xī zhài, zài xiàn nán wǔ chéng. pú shè zhài, zài xiàn nán èr chéng. péng shuǐ xiàn guǎn zhài sān:
小溪寨，在縣南五程。僕射寨，在縣南二程。彭水縣管寨三：

zá xī zhài, zài xiàn dōng sān chéng.
雜溪寨，在縣東三程。

xiǎo dòng yě qī qiáo ài zhài, zài xiàn dōng sān chéng.
小洞野漆橋隘寨，在縣東三程。

jiè shān zhài, zài xiàn dōng sì chéng.
界山寨，在縣東四程。

jī mí zhōu, xī nán hàn jùn dì, táng zhì fèi jīn zhuāng yǎn bō láng yí děng zhū zhōu. jīn wèi zhī qián nèi zhě liù, jī mí zhě shí, jiē yǐ qián zhōu kòng è zhī. qí lǐng jùn zhě, huò yǐ tǔ háo, huò bǔ yǐ yá zhí, ér yī fāng tián rán, cǐ zhōng cháo guī zhì zhī de yě.
羈縻州，西南漢郡地，唐置費今莊琰播郎夷等諸州。今謂之黔內者六，羈縻者十，皆以黔州控扼之。其領郡者，或以土豪，或補以牙職，而一方恬然，此中朝規制之得也。

qián nèi zhōu liù:
黔內州六：

sī nán fèi qín, yǐ qián zhōu yá zhí diǎn zhōu shì, yǒu zū shuì gòng fèng. yí bō èr zhōu, tǔ rén shì xí.
思、南、費、秦，以黔州牙職典州事，有租稅貢奉。夷、播二州，土人世襲。

sī zhōu, suí bā dōng zhī wù chuān xiàn yě, táng zhì wù zhōu, gǎi wèi sī zhōu. dāng yào lù, yǐ zhāo wèi shēng liáo.
思州，隋巴東之務川縣也，唐置務州，改為思州。當要路，以招慰生獠。

xī běi zhì zhōu sān bǎi wǔ shí lǐ, guǎn yì jūn yī qiān sì bǎi èr shí èr rén.
西北至州三百五十里，管義軍一千四百二十二人。

nán zhōu nán chuān jùn, běn xī shēng liáo, táng zhāo yù yǐ zhì jùn, yóu wèi gāo xiǎn. dōng zhì yú zhōu, xī zhì qián zhōu sì bǎi lǐ, nán zhì qín zhōu sān bǎi wǔ shí lǐ, dōng běi zì lóng hé chuān lù zhì zhōu qiān lǐ. fèi zhōu fú chuān jùn, yīn fèi shuǐ wèi míng. suí zhì yuē: jiǔ qiū zhī wài yǒu fèi zhōu, shì yě. táng zhēn guān zhōng, fēn qián zhōu fú chuān xiàn zhì zhōu, zhāo wèi shēng liáo. zhōu zhī nán jí guǎng nán xī dòng jiè. xī rù xī nán fān lù, běi zhì zhōu qī bǎi wǔ shí lǐ.
南州南川郡，本溪生獠，唐招諭以置郡，尤為高險。東至渝州，西至黔州四百里，南至秦州三百五十里，東北自龍合川路至州千里。費州涪川郡，因費水為名。隋志曰：九丘之外有費州，是也。唐貞觀中，分黔州、涪川縣置州，招慰生獠。州之南即廣南溪洞界。西入西南蕃路，北至州七百五十里。

qín zhōu qín xī jùn, táng chū kāi tà nán mán, yīn zhì zhōu, jí yè láng dì. dōng běi zhì zhōu wǔ bǎi wǔ shí lǐ, dōng zhì zhōu shuǐ lù qiān yī bǎi lǐ, xī zhì lú zhōu qī bǎi liù shí lǐ, xī nán xìng yuán fǔ chéng gù xiàn jiè.
溱州溱溪郡，唐初開拓南蠻，因置州，即夜郎地。東北至州五百五十里，東至州水路千一百里，西至瀘州七百六十里，西南興元府城固縣界。

yí zhōu suī yáng jùn, běn dì. jīng zhōu zhī wài, lì dài bù chén fù, suí zhì yè zhōu, táng zhì yí zhōu yú níng yí xiàn, lǐng yè láng děng xiàn, gǔ jiǎo wài mán yí yě.
夷州綏陽郡，本地。荊州之外，歷代不臣附，隋置夜州，唐置夷州於寧夷縣，領夜郎等縣，古徼外蠻夷也。

bō zhōu bō chuān jùn, jí qín yè láng qiě lán èr jùn xī nán yú zhī dì. zhēn guān zhōng zhì jùn yú bō chuān, dōng běi zhì zhōu bā bǎi yī shí lǐ.
播州播川郡，即秦夜郎、且蘭二郡西南隅之地。貞觀中置郡於播川，東北至州八百一十里。

jī mí zhōu shí:
羈縻州十：

chōng zhōu, yè láng hóu yì yě. yòu yún: bā jùn zài yè láng zhī xī, sī mǎ xiàng rú kāi zhī, zhì zhōu bǎi wǔ shí lǐ.
充州，夜郎侯邑也。又云：八郡在夜郎之西，司馬相如開之，至州百五十里。

zhōu jùn, wǔ dài zhì yuē: zhī dì, yí zhōu zhī xī, lù xíng sì shí wǔ rì chéng. dōng chén zhōu èr qiān sì bǎi lǐ, nán jiāo zhōu yī qiān wǔ bǎi lǐ, xī kūn míng jiǔ bǎi lǐ, wú chéng kuò, sǎn jū cūn luò, dào jiē zài shú, zhēng zhàn shí jù.
州郡，五代志曰：之地，宜州之西，陸行四十五日程。東辰州二千四百里，南交州一千五百里，西崑明九百里，無城廓，散居村落，稻皆再熟，征戰時聚。

zhuāng zhōu, chǔ wēi wáng shí, zhuāng qiáo jiāng jiǎ bīng rù dì tǎo píng, hòu zhì zhōu, yǐ zhuāng wèi míng.
莊州，楚威王時，莊喬將甲兵入地討平，後置州，以莊為名。

jiǎng zhōu lóng xī jùn, zhì zhōu bǎi lǐ, yòu wǔ shí lǐ zhì jiān zhōu.
蔣州龍溪郡，至州百里，又五十里至犍州。

jiān zhōu, dōng běi zhì zhōu bǎi lǐ, xī nán zhì zhuāng zhōu wǔ shí lǐ, yòu bǎi lǐ zhì guì pú guān.
犍州，東北至州百里，西南至莊州五十里，又百里至桂蒲關。

nán níng zhōu, běn qīng xī zhèn, dōng běi zhì qián zhōu èr shí jiǔ rì chéng xī nán bā rì chéng, zhì luó diàn wáng bù luò, jiē yún nán jiè dì. chū míng mǎ, chǎn bǎo huò. suí cháng lìng shǐ wàn suì tǎo píng zhī.
南寧州，本清溪鎮，東北至黔州二十九日程；西南八日程，至羅殿王部落，接雲南界地。出名馬，產寶貨。隋嘗令史萬歲討平之。

wǎn zhōu qīng zhōu jǔ zhōu mán zhōu yún ān jūn jūn chéng, hàn qú rěn xiàn dì, jīn xiàn xī wàn hù gù chéng shì yě. yǒu yán jǐng zhī lì, mán yí zá jū.
琬州清州矩州蠻州雲安軍軍城，漢朐忍縣地，今縣西萬戶故城是也。有鹽井之利，蠻夷雜居。

běn cháo shǐ jiàn wèi jūn. zhì sān zhài shǒu zhī. dōng zhì kuí zhōu bǎi sān shí lǐ, xī zhì wàn zhōu bǎi sì shí èr lǐ, nán zhì shī zhōu èr bǎi qī shí lǐ, běi zhì dà níng jiān sì bǎi èr shí liù lǐ. shǔ jiāng shuǐ lù dōng zhì kuí zhōu jiè yī shí bā lǐ, xī rù wàn zhōu jiè liù shí lǐ.
本朝始建為軍。置三寨守之。東至夔州百三十里，西至萬州百四十二里，南至施州二百七十里，北至大寧監四百二十六里。蜀江水路東至夔州界一十八里，西入萬州界六十里。

zhài sān:
寨三：

sī wèn zhài, zài xiàn nán èr bǎi lǐ.
思問寨，在縣南二百里。

nán píng zhài, zài xiàn nán èr bǎi lǐ.
南平寨，在縣南二百里。

hàn wén zhài, zài xiàn nán yī bǎi lǐ. yǐ shàng bìng běn cháo xián píng zhōng zhì.
捍文寨，在縣南一百里。已上並本朝咸平中置。