xī fān dì lǐ
西蕃地里
xià zhōu, hàn shuò fāng jùn, hòu wèi zhì xià zhōu, shēn zài shā hàn zhī dì. táng kāi yuán zhōng, wèi shuò fāng jūn dà zǒng guǎn jiān ān běi dōu hù. táng mò, tuò bá sī gōng zhèn shì zhōu, tǎo huáng cháo yǒu gōng, cì xìng lǐ shì, shì yǒu yín xià suī yòu jìng wǔ zhōu zhī dì. wǔ dài lǐ rén fú yí chāo jì lǐng jié yuè, hào dìng nán jūn. sòng tài píng xìng guó zhōng, lǐ jì pěng lái cháo, yuàn nà tǔ jiāng, dé zhōu sì, qiú háo èr bǎi qī shí rén, bù zú wǔ wàn zhàng, fù wèi wáng tǔ. qí dì jì qiān shí shí qī suì, bù lè nèi xǐ, xiào jù wáng mìng, qīn rǎo biān jiè, chún huà zhōng zhào fèi huǐ jiù chéng, qí zhōu bīng xǐ xiāng zhōu zhì yíng, réng yuē xià zhōu qiān jū mín yú suī yín zhōu, fēn guān dì gěi zhī. xián píng mò, jì qiān sǐ. jǐng dé zhōng, zi dé míng kuǎn sāi nèi fù, dé jiǎ běn dào jié zhì. dé míng sǐ, zi yuán jǐng kāng dìng chū fù pàn, suì fēng xià guó wáng suī huái zhī, jǐn yǒu xià yín suī yòu líng huì yán lán shèng liáng gān sù shí èr zhōu zhī dì. dōng yín zhōu sān bǎi yú lǐ, xī yán zhōu sān bǎi lǐ, nán yán zhōu sān bǎi bā shí lǐ, běi fān jiè, dōng nán suī zhōu sì bǎi lǐ, xī nán qìng zhōu wǔ bǎi jiǔ shí lǐ, xī běi fēng zhōu jiǔ bǎi lǐ, dōng běi shèng zhōu jiǔ bǎi lǐ.
夏州,漢朔方郡,後魏置夏州,深在沙漢之地。唐開元中,為朔方軍大總管兼安北都護。唐末,拓拔思恭鎮是州,討黃巢有功,賜姓李氏,世有銀夏綏宥靜五州之地。五代李仁福彝超繼領節鉞,號定難軍。宋太平興國中,李繼捧來朝,願納土疆,得州四,酋豪二百七十人,部族五萬帳,復為王土。其弟繼遷時十七歲,不樂內徙,嘯聚亡命,侵擾邊界,淳化中詔廢毀舊城,其州兵徙相州置營,仍曰夏州;遷居民於綏銀州,分官地給之。咸平末,繼遷死。景德中,子德明款塞內附,得假本道節制。德明死,子元景康定初復叛,遂封夏國王綏懷之,盡有夏、銀、綏、宥、靈、會、鹽、蘭、勝、涼、甘、肅十二州之地。東銀州三百餘里,西鹽州三百里,南鹽州三百八十里,北蕃界,東南綏州四百里,西南慶州五百九十里,西北豐州九百里,東北勝州九百里。
zhèn zhài liù:
鎮寨六:
hóng mén zhèn, běn xià zhōu dì, táng níng jié dù zhāng xiàn fǔ zhú hóng mén zhèn chéng, zhì bīng yǐ fáng fān kòu. sòng yōng xī zhōng fèi xià zhōu, qí dì hòu wěi hào wèi hóng zhōu.
洪門鎮,本夏州地,唐寧節度張獻甫築洪門鎮城,置兵以防蕃寇。宋雍熙中廢夏州,其地後偽號為洪州。
shí bǎo zhèn, běn yán zhōu xī biān zhèn zhài yě, zhì dào zhōng xiàn yú lǔ, jīn wěi hào wèi lóng zhōu.
石堡鎮,本延州西邊鎮寨也,至道中陷於虜,今偽號為龍州。
hè lán shān, dōng zhì huái yuǎn zhèn liù shí lǐ, jīng yáng tú jīng yuē: hè lán shān zài yì xī jiǔ shí sān lǐ.
賀蘭山,東至懷遠鎮六十里,《涇陽圖經》曰:賀蘭山在邑西九十三里。
tiān dū shān, àn guān yòu lǒng xī tú jì bìng wú cǐ shān, jīn lǔ zhōng yuē wèi tiān dū shān, zài zhèn róng jūn xī běi bǎi wǔ shí lǐ, tǔ dì kuān píng, xī nán yǒu lù rù wèi zhōu, shān wài dé shùn jūn sì zhài jiè.
天都山,按關右、隴西圖記並無此山,今虜中曰為天都山,在鎮戎軍西北百五十里,土地寬平,西南有路入渭州,山外德順軍四寨界。
wǎ chuān huì, dōng zhì zhèn róng jūn yì cáng shān jiè, xī rù lán zhōu jiè, jiē shān lù. nán zhì míng táng chuān, běi zhì huì zhōu jiè, jiē chuān gǔ lù.
瓦川會,東至鎮戎軍易藏山界,西入蘭州界,皆山路。南至明堂川,北至會州界,皆川谷路。
tiān má chuān, dōng běi zhì nà lóng gǔ lù, rù jìng biān zhài. xī zhì mǎ xián shān, nán zhì kān gǔ lù, běi zhì wǎ chuān huì, jiē chuān lù.
天麻川,東北至捺龍谷路,入靜邊寨。西至馬銜山,南至龕谷路,北至瓦川會,皆川路。
yín zhōu yín chuān jùn, hàn shǔ xī hé jùn, wèi yīn xiàn dì, yǐ qí zài shuǐ zhī yīn yě. wǔ dài yǐ lái, wèi xià zhōu shǔ jùn. xià zhōu fèi huǐ, qiān jū mín yán shí zhōu, jīn xiàn yú lǔ. dōng shí zhōu jiè yī bǎi liù shí lǐ, xī xià zhōu jiè èr bǎi lǐ, nán suī zhōu jiè bǎi lù shí lǐ, běi lín zhōu jiè sān bǎi lǐ.
銀州銀川郡,漢屬西河郡,為┯陰縣地,以其在┯水之陰也。五代以來,為夏州屬郡。夏州廢毀,遷居民延石州,今陷於虜。東石州界一百六十里,西夏州界二百里,南綏州界百陸十里,北麟州界三百里。
suī zhōu shàng jùn, qín suǒ zhì, xī wèi wèi suī chuān. xī hàn liù jùn liáng jiā zǐ, dōng hàn shí èr jùn qí shì, qí yī suī zhōu. táng shǔ shuò fāng jié dù, chéng zài yán zhōu dōng běi wú dìng hé chuān. sòng lǐ jì qiān pàn, hé yòu rǎo, yǐ gāo wén pī zhī zhōu shì, jì qiān gōng jī bù yǐ, yīn xǐ, wén pī jì jū mín yú shí zhōu, fèi huǐ qí chéng. xián píng chū, yán shì zhě qǐng chéng suī zhōu, tún bīng jī gǔ yǐ è dǎng xiàng. yán lì hài zhě xiāng bàn. qiǎn gōng bù shì láng qián ruò shuǐ chí wǎng guī dù, jì ér ruò shuǐ shàng yán: suī zhōu qǐng wèi nèi dì, mín fù dēng jí, shàng xū páng jùn zhuǎn xiǎng. zì cì zhào bǎo zhōng yǐ lái, rén hù diāo cán. jīn ruò chéng zhī, xū guǎng tún shù bīng bèi yú wǎng rì, chú liáng zhī gěi quán yǎng hé dōng, dì gé huáng hé xiǎo dà tiě jié èr shān, chéng xià yǒu wú dìng hé, huǎn jí yòng bīng, shū yùn jiān zǔ. jí bà qí yì. dé míng jì kuǎn fù, shàng yán qǐ gē suī zhōu tǔ jiè lì dāng dào, zhào yǐ shì biǎo lìng biān chén xiáng dìng fù zhī. qí dì dōng zhì shí zhōu yī bǎi sān shí lǐ, yī shuō zì shí zhōu mèng mén dù hé yī bǎi wǔ lǐ, zhì suī zhōu xī xià zhōu sì bǎi lǐ, nán yán zhōu sān bǎi wǔ shí lǐ, běi yín zhōu yī bǎi liù shí lǐ.
綏州上郡,秦所置,西魏為綏川。西漢六郡良家子,東漢十二郡騎士,其一綏州。唐屬朔方節度,城在延州東北無定河川。宋李繼遷叛,河右ㄈ擾,以高文丕知州事,繼遷攻擊不已,因徙,文丕洎居民於石州,廢毀其城。咸平初,言事者請城綏州,屯兵積穀以遏党項。言利害者相半。遣工部侍郎錢若水馳往規度,既而若水上言:綏州頃為內地,民賦登集,尚須旁郡轉餉。自賜趙保忠以來,人戶凋殘。今若城之,須廣屯戍兵倍於往日,芻糧之給全仰河東,地隔黃河小大鐵碣二山,城下有無定河,緩急用兵,輸運艱阻。即罷其役。德明既款附,上言乞割綏州土界隸當道,詔以誓表令邊臣詳定附之。其地東至石州一百三十里,一說自石州孟門渡河一百五里,至綏州西夏州四百里,南延州三百五十里,北銀州一百六十里。
hé èr:
河二:
pǔ luò hé, dōng nán wǔ shí lǐ zhì qīng yuǎn jūn.
浦洛河,東南五十里至清遠軍。
wú dìng hé yòu zhōu níng shuò jùn, jí hàn sān fēng xiàn zhī dì. zì hé qū líng xià yǒu fān róng bù luò, hòu zhōu wǔ dì nǎi lì hú zhōu yǐ tǒng zhī. táng tiān bǎo zhōng, gǎi níng shuò jùn, hòu jì lǐ yú jīng lüè jūn. yǐ dì xíng jū zhōng, kě zǒng tǒng fān bù, běi yǐ yīng jiē tiān dé, nán wèi xià zhōu zhī yuán, yuán hé shí jiǔ nián fù zhì yòu zhōu yú zhǎng zé xiàn, lì xià suī yín jié dù, cì shǐ jiān guǎn cè jūn. sòng lǐ jì pěng nà guó, fù wèi wáng tǔ. zì xià zhōu fèi huǐ, yīn xiàn yú zéi. dōng xià zhōu jiè liù shí lǐ, xī yán zhōu jiè èr bǎi lǐ, nán bǎo ān jūn jiè yuē bǎi lǐ, běi xià zhōu jiè yuē bǎi wǔ shí lǐ.
無定河宥州寧朔郡,即漢三封縣之地。自河曲靈夏有蕃戎部落,後周武帝乃立胡州以統之。唐天寶中,改寧朔郡,後寄理於經略軍。以地形居中,可總統蕃部,北以應接天德,南為夏州之援,元和十九年復置宥州於長澤縣,隸夏綏銀節度,刺史兼管策軍。宋李繼捧納國,復為王土。自夏州廢毀,因陷於賊。東夏州界六十里,西鹽州界二百里,南保安軍界約百里,北夏州界約百五十里。
líng zhōu líng wǔ jùn, jí táng zhī huí lè fēng yě, zì hòu wèi zhì líng zhōu, chū zài hé běi, dà tǒng liù nián zhú chéng, jí jīn chéng shì yě. táng kāi yuán zhōng, biān jìng zhì jié dù, yǐ shí dēng sì yí, yǐ zhōu wèi sì fāng jié dù lǐ suǒ, guǎn bīng liù wàn sì qiān qī bǎi rén, hàn yù běi dí, tǒng jīng lüè ān fēng dìng yuǎn xī shòu xiáng chéng ān běi dōu hù zhèn wǔ děng qī jūn, nèi jīng lüè jūn zhì zài chéng nèi. sù zōng jí wèi, shēng dū du fǔ. sòng chū, yáng qióng wèi bù shǔ, dǎo huáng hé, gài mín tián shù qiān qǐng, hù kǒu sì qiān yú, kè lì sì shí wǔ wàn guàn. xián píng zhōng xiàn yú zéi. hé wài jiù yǒu wǔ zhèn, jīn xià guó wěi shēng wèi zhōu. àn táng shǐ yuán zài xiàn yì yǐ líng wǔ wǔ chéng wèi zhī xíng shì kāi yuán zhōng, shuò fāng jié dù zhāng shuō wǎng xún wǔ chéng chù zhì bīng mǎ, jí cǐ dì. dōng yán zhōu sān bǎi lǐ, xī liáng zhōu jiǔ bǎi lǐ, nán yuán zhōu wǔ bǎi liù shí lǐ, dōng běi fēng zhōu jiǔ bǎi lǐ.
靈州靈武郡,即唐之回樂峰也,自後魏置靈州,初在河北,大統六年築城,即今城是也。唐開元中,邊境置節度,以飠登四夷,以州為四方節度理所,管兵六萬四千七百人,捍禦北狄,統經略安豐、定遠、西受降城、安北都護、振武等七軍,內經略軍治在城內。肅宗即位,升都督府。宋初,楊瓊為部署,導黃河,溉民田數千頃,戶口四千餘,課利四十五萬貫。咸平中陷於賊。河外舊有五鎮,今夏國偽升為州。按唐史元載獻議以靈武五城為之形勢;開元中,朔方節度張說往巡五城處置兵馬,即此地。東鹽州三百里,西涼州九百里,南原州五百六十里,東北豐州九百里。
zhèn zhài jiǔ:
鎮寨九:
bǎo jìng zhèn, běn hé wài zhèn, xián píng zhōng xiàn, jīn wèi wěi jìng zhōu, běn zhèn jiù guǎn fān bù liù zú.
保靜鎮,本河外鎮,咸平中陷,今為偽靜州,本鎮舊管番部六族。
lín hé zhèn, zhèn chéng, jiù guǎn fān bù èr zú, zhì xún jiǎn shǐ, yǐ qiú zhǎng wèi zhī.
臨河鎮,鎮城,舊管蕃部二族,置巡檢使,以酋長為之。
huái yuǎn zhèn, běn hé wài xiàn chéng, xī zhì hè lán shān liù shí lǐ, xián píng zhōng xiàn, jīn wèi wěi xìng zhōu. jiù yǒu yán chí sān, guǎn fān bù qī zú, zhì xún jiǎn shǐ qī yuán, yǐ běn zú shǒu zhǎng wèi zhī. yǒu shuǐ tián guǒ yuán, běn hēi lián bó bó guǒ yuán. zhì yàn, fēn hé shuǐ gài tián, hào wèi sài běi jiāng nán, jí cǐ dì yě.
懷遠鎮,本河外縣城,西至賀蘭山六十里,咸平中陷,今為偽興州。舊有鹽池三,管蕃部七族,置巡檢使七員,以本族首長為之。有水田果園,本黑連勃勃果園。置堰,分河水溉田,號為塞北江南,即此地也。
dìng yuǎn zhèn, táng zhì: shuò fāng jié dù xià dìng yuǎn yī jūn qī qiān rén, zài cǐ chéng nán, zhì huái yuǎn zhèn yī bǎi lǐ, xī hè lán shān liù shí lǐ, xī nán zhì zhōu èr bǎi lǐ. sòng zhì dào zhōng jiàn wèi wēi yuǎn jūn, xián píng zhōng xiàn, jīn wèi wěi dìng zhōu. qí chéng zé táng guāng tiān zhōng, shuò fāng zǒng guǎn guō yuán zhèn yǐ xī yù yuán kuò, fēng ān shì gū, zhōng jiān qiān lǐ wú chéng guō fēng hòu, gù zhì cǐ chéng, mù guān jiàn wǔ qiān wǔ bǎi rén zhèn shǒu, wèi xíng jūn jì jí zhī suǒ. hòu xìn ān jùn wáng wěi yòu zhú yáng mǎ chéng, fú yuán sì shí lǐ, guǎn fān bù sì zú, yǐ qiú zhǎng wèi xún jiǎn shǐ.
定遠鎮,唐制:朔方節度下定遠一軍七千人,在此城南,至懷遠鎮一百里,西賀蘭山六十里,西南至州二百里。宋至道中建為威遠軍,咸平中陷,今為偽定州。其城則唐光天中,朔方總管郭元振以西域援闊,豐安勢孤,中間千里無城郭烽堠,故置此城,募官健五千五百人鎮守,為行軍計集之所。後信安郡王瑋又築羊馬城,幅員四十里,管蕃部四族,以酋長為巡檢使。
líng wǔ zhèn, hé wài zhèn yě. nán dù huáng hé, zhì líng zhōu wǔ shí lǐ, dōng zhì bǎo jìng zhèn sì shí lǐ, xī zhì hè lán shān liù shí lǐ, běi zhì huái yuǎn zhèn qī shí lǐ, xián píng zhōng xiàn, jīn wèi wěi shùn zhōu. yǐ shàng wǔ zhèn, zì xián píng yǐ qián, yǐ líng zhōu dōu jiān jiān wǔ yuán zhèn dōu xún jiǎn shǐ zhǔ zhī.
靈武鎮,河外鎮也。南渡黃河,至靈州五十里,東至保靜鎮四十里,西至賀蘭山六十里,北至懷遠鎮七十里,咸平中陷,今為偽順州。以上五鎮,自咸平以前,以靈州都監兼五原鎮都巡檢使主之。
fēng ān jūn, táng tún tián èr shí wàn yǐ shàng, bìng hé wài liù zhèn yě. tiān bǎo mò, wèi shǎo yóu wèi liù chéng shuǐ yùn shǐ, dù hóng jiàn wèi shuò fāng liú hòu dù zhī shǐ fù, lǜ bīng bái cǎo zhèn, yíng yè sù zōng, yán: shuò fāng, tiān xià jìn bīng líng zhōu, yòng wǔ zhī dì. shàng cāng chǔ kù wù zhī shù.
豐安軍,唐屯田二十萬以上,並河外六鎮也。天寶末,魏少游為六城水運使,杜鴻漸為朔方留後度支使副,率兵白草鎮,迎謁肅宗,言:朔方,天下勁兵;靈州,用武之地。上倉儲庫物之數。
ài shān jiù qú, hòu wèi diāo yōng wèi báo gǔ lǜ zhèn jiāng, shàng biǎo qǐng kāi fù píng xī sān shí lǐ ài shān jiù qú, nán běi èr shí liù lǐ, zhōu xī sì shí wǔ lǐ, záo yǐ tōng hé. zì yǔ jiù jī liǎng àn zuò gài tián dà qú, guǎng shí bù, yǐ hé shuǐ gài gōng sī tián sì wàn qǐng. rén huò qí lì. huí lè fēng, zhì xiàn zài zhōu chéng, kāi yuán chū zhì dōng gāo lán zhōu, jiē jiǔ xìng tū jué bù luò.
艾山舊渠,後魏刁雍為薄骨律鎮將,上表請開富平西三十里艾山舊渠,南北二十六里,州西四十五里,鑿以通河。自禹舊跡兩岸作溉田大渠,廣十步,以河水溉公私田四萬頃。人獲其利。回樂烽,置縣在州城,開元初置東皋蘭州,皆九姓突厥部落。
wēn chí, táng shén lóng nián zhì xiàn, xiàn cè yǒu yán chí. táng jì wǔ dài, jié dù shǐ jiān lǐng wēn chí què yán shì. kāi yuán chū, zhì yàn rán zhú lóng èr zhōu, jì zhì wēn chí jiè, bìng jiǔ xìng tū jué bù luò.
溫池,唐神龍年置縣,縣側有鹽池。唐洎五代,節度使兼領溫池榷鹽事。開元初,置燕然、燭龍二州,寄治溫池界,並九姓突厥部落。
yán zhōu wǔ yuán jùn, táng dū du fǔ, zhèng yuán zhōng chéng wèi bù fān suǒ huǐ, sài wài wú bǎo zhàng, quǎn róng rù kòu, fù jiā bǎn zhú. jì chéng zhī hòu, biān huàn xī yān, qì dé zōng cháo, lǔ bù gǎn fàn sāi. jīn xiàn. dōng suī zhōu liù bǎi lǐ, xī huì zhōu bā bǎi lǐ, nán qìng zhōu èr bǎi wǔ shí lǐ, běi yòu zhōu yī bǎi sì shí lǐ, dōng nán yán zhōu wǔ bǎi sān shí lǐ, dōng běi xià zhōu sān bǎi lǐ, xī nán yuán zhōu qī bǎi lǐ, xī běi líng zhōu sān bǎi lǐ. qí dì yǒu bái chí, nán běi jiǔ shí lǐ, jiù fān róng zhī dì. suí yǐ qí dì yǒu yán chí, zhì chéng yǐ hù zhī. táng yuē bái chí xiàn, yòu míng jǐng chéng jiā lú zé. zhèng yuán zhōng, dù zhī shǐ jiān líng yán děng zhōu chí jǐng què yán shǐ. sòng jǐng dé zhōng, zhào dé míng qǐ rù qīng yán jiāo yì, bù yǔn.
鹽州五原郡,唐都督府,正元中城為部蕃所毀,塞外無保障,犬戎入寇,復加版築。既城之後,邊患息焉,迄德宗朝,虜不敢犯塞。今陷。東綏州六百里,西會州八百里,南慶州二百五十里,北宥州一百四十里,東南延州五百三十里,東北夏州三百里,西南原州七百里,西北靈州三百里。其地有白池,南北九十里,舊蕃戎之地。隋以其地有鹽池,置城以護之。唐曰白池縣,又名井城葭蘆澤。正元中,度支使兼靈鹽等州池井榷鹽使。宋景德中,趙德明乞入青鹽交易,不允。
qīng yuǎn jūn, dōng nán qī shí lǐ zhì huán zhōu měi ní zhài, xī běi wǔ shí lǐ zhì pǔ luò hé, yòu qī shí lǐ zhì shèng quán, qī shí lǐ zhì dìng biān zhèn, yòu liù shí lǐ zhì líng zhōu, xī tián shuǐ bǎo wǔ lǐ, nán zhì mù bō zhèn. sì shí lǐ. běn xí jī chéng dì, sòng tài zōng yǐ líng wǔ dào lù jiān zǔ, yù chéng gǔ wēi zhōu yǐ tōng cáo wǎn, zhuǎn yùn shǐ zhèng wén bǎo gù qǐng zhú cǐ chéng, yǐ qīng yuǎn jūn wèi míng. shēn zài hàn hǎi bù máo zhī dì, sù wú jǐng quán, shǎn xī zhī mín shén kǔ qí yì. xián píng zhōng, dōu yán duàn yì yú chéng pàn, xún xiàn yú zéi.
清遠軍,東南七十里至環州美泥寨,西北五十里至浦洛河,又七十里至聖泉,七十里至定邊鎮,又六十里至靈州,西甜水堡五里,南至木波鎮。四十里。本席雞城地,宋太宗以靈武道路艱阻,欲城古威州以通漕輓,轉運使鄭文寶固請築此城,以清遠軍為名。深在瀚海不毛之地,素無井泉,陝西之民甚苦其役。咸平中,都鹽段義逾城叛,尋陷於賊。
shèng zhōu yú lín jùn, zhàn guó wèi yún zhōng dì, suí zhì zhōu, wèi xià dū dū fǔ. yáng dì fā dīng nán bǎi wàn zhú zhǎng kuài, dōng zhì zǐ hé, xī jù yú lín, chē jià yīn xìng yú lín, tū jué qǐ mín kè hán lái cháo, jí cǐ dì. táng zhèng guān zhōng, píng liáng shī dōu shí, chái shào yǐ pò miè xiōng nú, duó dé hé nán zhī dì, yīn zhì, yǐ jué shèng wèi míng. jīn fèi. dōng běi dōng shòu xiáng chéng èr bǎi lǐ, dōng shuò zhōu sì bǎi èr shí lǐ, nán lín zhōu sì bǎi lǐ.
勝州榆林郡,戰國為雲中地,隋置州,為下都督府。煬帝發丁男百萬築長塊,東至紫河,西距榆林,車駕因幸榆林,突厥啟民可汗來朝,即此地。唐正觀中,平梁師都時,柴紹以破滅匈奴,奪得河南之地,因置,以決勝為名。今廢。東北東受降城二百里,東朔州四百二十里,南麟州四百里。
hé zhèn èr:
河鎮二:
zǐ hé, suí zhú zhǎng chéng, qǐ yú zǐ hé, jí cǐ dì. jīn wèi zhī zǐ hé chà, dì chǎn liáng mǎ.
紫河,隋築長城,起於紫河,即此地。今為之紫河汊,地產良馬。
táng lóng zhèn, zài shèng zhōu zhī jìng, dì jū xiǎn jùn, dōng zhì huáng hé èr shí lǐ, hé zhī dōng yuē dōng chán, hé zhī xī yuē xī chán, qí bīng suǒ bù néng jí. fān zú lái yì zhě cháng chí liǎng duān, shì qì dān jí xià guó. sòng zhēn zōng cháo, yǔ shū bù xié, qū qì dān pò zhī, lái yī fǔ zhōu. yì fēi dà zú, nǎi mǐn qí qióng ér kuǎn sāi yōu róng zhī, cì jǐn páo yín dài, zi sūn guān. jǐng yòu zhōng wèi xià guó suǒ bìng.
唐龍鎮,在勝州之境,地居險峻,東至黃河二十里,河之東曰東躔,河之西曰西躔,騎兵所不能及。蕃族來義者嘗持兩端,事契丹及夏國。宋真宗朝,與叔不協,趨契丹破之,來依府州。義非大族,乃憫其窮而款塞優容之,賜錦袍銀帶,子孫官。景佑中為夏國所並。
liáng zhōu wǔ wēi jùn, táng wèi hé xī jié dù shǐ, yǐ duàn qiāng hú, tǒng chì shuǐ dà dǒu jiàn kāng níng kòu wáng mén mò lí dòu lú xīn quán děng bā jūn, nèi sì jūn liáng zhōu jiè. dì shì xī běi xié chū zài nán shān zhī jiān, nán gé xī qiāng, xī tōng xī yù, hàn shí hào wèi duàn xiōng nú yòu bì. xī jìn mò, zhāng wán jù zhī, wèi yī huì fǔ, hào qián liáng. hòu lǚ guāng yǒu qí dì, hào hòu liáng. táng jiàn fāng zhèn, kāi yuán mò, zǎi xiàng jiān lǐng jié yuè yǐ zhèn zhī tiān bǎo mò xiàn yú xī róng. xuān zōng huī fù hé huáng, mìng tǔ háo lǐng zhī, zì zhì mù shǒu. huò qǐng mìng yú zhōng cháo, wǔ dài hàn gāo zǔ mìng shēn shī hòu wèi zhī shuài. qì jīn zhōu guō wài shù shí lǐ, shàng yǒu hàn mín xiàn méi zhě gēng zuò, yú jiē tǔ bō. sòng kāi bǎo zhōng fù lái qǐng shuài, yǐ diàn zhí dīng wéi qīng lǐng zhōu shì shí wéi qīng shì mǎ yú liáng zhōu, ér xī jìng dà fēng rěn, yīn wèi suǒ liú, jiù ér mìng yě. xián píng chū. pān luó zhī lái gòng, mìng wèi liù guó dà shǒu lǐng. lǐ jì qiān lái kòu liáng zhōu, zhàn yú chéng xià, tuì zhì sān shí jǐng sǐ. luó zhī fēng wǔ wēi jùn wáng, tiān shèng chū tǔ gòng bù jué. dōng huì zhōu liù bǎi lǐ, xī gān zhōu wǔ bǎi lǐ, xī běi sān bǎi lǐ xiān zhì gān zhōu shān dān, yòu èr bǎi lǐ zhì zhōu nán hào hé, èr bǎi liù shí lǐ dōng nán lán zhōu, wǔ bǎi sì shí lǐ dōng běi huì zhōu niǎo lán xiàn jiè.
涼州武威郡,唐為河西節度使,以斷羌胡,統赤水、大斗、建康、寧寇、王門、墨離、豆盧、新全等八軍,內四軍涼州界。地勢西北斜出在南山之間,南隔西羌,西通西域,漢時號為斷匈奴右臂。西晉末,張丸據之,為一會府,號前涼。後呂光有其地,號後涼。唐建方鎮,開元末,宰相兼領節鉞以鎮之;天寶末陷於西戎。宣宗恢復河湟,命土豪領之,自置牧守。或請命於中朝,五代漢高祖命申師厚為之帥。迄今州郭外數十里,尚有漢民陷沒者耕作,餘皆吐蕃。宋開寶中復來請帥,以殿直丁惟清領州事(時惟清市馬於涼州,而西境大豐稔,因為所留,就而命也)。咸平初。潘羅支來貢,命為六國大首領。李繼遷來寇涼州,戰於城下,退至三十井死。羅支封武威郡王,天聖初土貢不絕。東會州六百里,西甘州五百里,西北三百里先至甘州刪丹,又二百里至州南浩河,二百六十里東南蘭州,五百四十里東北會州鳥蘭縣界。
chì shuǐ jūn, táng wǔ dé zhōng zhì, zài liáng zhōu chéng nèi, jūn zhī zuì dà zhě, fú yuán wǔ qiān lǐ, chì wù yǒu chì quán, yīn yǐ míng yān.
赤水軍,唐武德中置,在涼州城內,軍之最大者,幅員五千里,赤塢有赤泉,因以名焉。
dà dǒu jūn, zài zhōu xī èr bǎi lǐ, yòu bǎi bā shí lǐ jí zhāng yē jùn gǔ ān xī chéng yě. táng kāi yuán zhōng, yǐ chì shuǐ jūn shǒu zhuō shǐ gǎi dà dǒu jūn, yǐ xī jiē zhāng yē, dōng lián wǔ wēi zhōu, gù yuē dà dǒu. qí zhèn yuē xuě shān, xuě shān zài jūn nán wǔ shí lǐ.
大斗軍,在州西二百里,又百八十里即張掖郡古安西城也。唐開元中,以赤水軍守捉使改大斗軍,以西接張掖,東連武威州,故曰大斗。其鎮曰雪山,雪山在軍南五十里。
jiàn kāng jūn, zài zhōu xī xī èr bǎi lǐ, jí gān sù èr zhōu zhōng lù, zài qí lián shān xià. táng zhèng jiān zhōng, wáng xiào jié kāi sì zhèn zhì jūn, zhāng shǒu cháng wèi jūn shǐ.
建康軍,在州西西二百里,即甘肅二州中路,在祈連山下。唐證堅中,王孝傑開四鎮置軍,張守常為軍使。
níng kòu jūn, hòu zhōu bǎo dìng zhōng zhì, hào tóng chéng shù, zài zhōu dōng běi qiān yú lǐ. táng jiù hào tóng chéng shǒu zhuō, tiān bǎo zhōng zhì jūn, lì zhāng yē shǒu zhuō shǐ.
寧寇軍,後周保定中置,號同城戍,在州東北千餘里。唐舊號同城守捉,天寶中置軍,隸張掖守捉使。
shān yī:
山一:
yān zhī shān, hàn huò qù bìng jiāng wàn qí chū lǒng xī, shè hú jìng shuǐ, guò yān zhī shān qiān yú lǐ, zhí hún xié wáng shōu xiū tú jì tiān jīn rén, jí cǐ dì yě. shān zài hé xī jùn jiè, dōng xī bǎi yú lǐ, nán běi èr shí lǐ, yǒu sōng bǎi gǔ mù. qí shuǐ gān cǎo měi, yí xù mù. yī shuō yān zhī shān zài shān dān gù xiàn, dōng xī bǎi yú lǐ, nán běi èr shí lǐ.
焉支山,漢霍去病將萬騎出隴西,涉狐境水,過焉支山千餘里,執渾邪王收休屠祭天金人,即此地也。山在河西郡界,東西百餘里,南北二十里,有松柏古木。其水甘草美,宜蓄牧。一說焉支山在刪丹故縣,東西百餘里,南北二十里。
gān zhōu zhāng yē jùn, dì lǐ fēng sú jì yuē: hàn jié wū sūn, jué gé zhū qiāng, liè kòu zéi yòu bì, zì zhāng qí yē.
甘州張掖郡,地里風俗記曰:漢結烏孫,絕隔諸羌,裂寇賊右臂,自張其掖。
hòu wèi wèi gān zhōu, yǐ dì yǒu gān jùn shān wèi míng, hào wài guó gǔ dì. yǔ gòng yuē: dǎo ruò shuǐ zhì yú hé lí, yú bō rù yú liú shā. jí cǐ dì. jīn lí shuǐ bìng zài jùn jiè, jū yán hǎi qí lián shān zhē zéi zhàng zài yān. zhē lǔ zhàng, lù bó dé suǒ zhú. suí dà yè, chē jià xún hé yòu, zhì qiáo liáng yú hào hé, yǐ xìng zhāng yē. táng tiān bǎo zhī luàn, suì xiàn huí gú. hòu shàng gōng zhǔ, qì sòng jǐng yǐ lái, yóu chén shēng jiù lǐ, qiú zhǎng chēng kè hán, wáng qī chēng gōng zhǔ, cháo tíng suì bān zhēng shuò. dōng liáng zhōu wǔ bǎi lǐ, xī sù zhōu sì bǎi èr shí lǐ, nán xuě shān, běi zhāng yē hé sān bǎi lǐ.
後魏為甘州,以地有甘峻山為名,號外國古地。《禹貢》曰:導弱水至於合黎,餘波入於流沙。即此地。今黎水並在郡界,居延海、祈連山、遮賊障在焉。遮虜障,路博德所築。隋大業,車駕巡河右,置橋樑於浩河,以幸張掖。唐天寶之亂,遂陷回鶻。後尚公主,迄宋景以來,猶陳甥舅禮,酋長稱可汗,王妻稱公主,朝廷歲頒正朔。東涼州五百里,西肅州四百二十里,南雪山,北張掖河三百里。
shān yī:
山一:
qí lián shān, zài zhāng yē jiǔ quán èr jiè zhī shàng, dōng xī èr bǎi yú lǐ, nán běi bǎi yú lǐ. shān zhōng dōng wēn xià liáng, měi shuǐ cǎo xù mù. gǔ kòu zéi cháng shī èr shān, nǎi gē yuē: wáng wǒ qí lián shān, shǐ wǒ liù chù bù fān xī. wáng wǒ yān zhī shān, shǐ wǒ fù nǚ wú yán sè. suí zì xī píng shàn zhōu, lín qiāng chéng yǐ xī, qiě mò yǐ dōng, qí lián shān yǐ nán, xuě shān yǐ běi, dōng xī sì shí lǐ, nán běi èr shí lǐ, jiē wèi suí tǔ, zhì jùn xiàn zhèn róng, fā tiān xià qīng zuì xǐ jū zhī. shān xià yǒu huò jiāng jūn shén cí.
祈連山,在張掖、酒泉二界之上,東西二百餘里,南北百餘里。山中冬溫夏涼,美水草畜牧。古寇賊嘗失二山,乃歌曰:亡我祁連山,使我六畜不蕃息。亡我焉支山,使我婦女無顏色。隋自西平鄯州,臨羌城以西,且末以東,祁連山以南,雪山以北,東西四十里,南北二十里,皆為隋土,置郡縣鎮戎,發天下輕罪徙居之。山下有霍將軍神祠。
sù zhōu jiǔ quán jùn, hàn yuán shòu zhōng kūn xié wáng yǐ qí zhòng lái jiàng, yǐ qí dì wèi wǔ wēi jiǔ quán èr jùn, ér jiǔ quán jùn yǐ gé jué gù, yǔ qiāng tōng lù yòu xī tōng yuè zhī dà xià gù, yǐ gōng zhǔ qī wū sūn wáng, yǐ fèn wài guó xī fāng zhī yuán. hòu wèi liáng wǔ zhāo suǒ jù. suí zhì sù zhōu, yù mén zài qí xī, qù zhǎng ān èr qiān bā bǎi lǐ, dōng zhì gān zhōu sì bǎi èr shí lǐ, xī zhì yù mén guān qī shí lǐ, yòu sì bǎi yī shí lǐ guā zhōu, nán fān jiè, běi huí gú jiè.
肅州酒泉郡,漢元狩中昆邪王以其眾來降,以其地為武威、酒泉二郡,而酒泉郡以隔絕故,與羌通路;又西通月支、大夏故,以公主妻烏孫王,以分外國西方之援。後為涼武昭所據。隋置肅州,玉門在其西,去長安二千八百里,東至甘州四百二十里,西至玉門關七十里,又四百一十里瓜州,南蕃界,北回鶻界。
yù mén jūn, běn fèi yù mén xiàn, táng kāi yuán zhōng zhì, lì hé xī jié dù, zài zhōu xī èr bǎi lǐ.
玉門軍,本廢玉門縣,唐開元中置,隸河西節度,在州西二百里。
guā zhōu jūn jìn chāng xiàn, gǔ xī róng dì, hàn wǔ dì kāi zhī wèi dūn huáng jùn, suí zhì guā zhōu. qián qín fú jiān xǐ jiāng hàn zhī rén yú dūn huáng, zhōng zhōu rén yǒu tián chóu bù pì zhě, yì xǐ qiān hù. liáng wǔ zhāo wáng yǐ nán rén zhì huì jī jùn, zhōng zhōu rén zhì guǎng xià jùn. xī fāng zhī sú gāo shàng wǔ lì, táng zhī xiāo jiāng guō zhī yùn wáng jūn, jù jùn rén yě. jīn chéng jí kāi yuán zhōng cì shǐ zhāng shǒu suǒ zhú. dōng zhì sù zhōu wǔ bǎi èr shí lǐ, xī zhì shā zhōu èr bǎi bā shí lǐ, nán zhì xīn chāng zhèn, běi bào mén shǒu zhuō, xī běi zhì yī zhōu jiè wǔ bǎi lǐ.
瓜州軍晉昌縣,古西戎地,漢武帝開之為墩煌郡,隋置瓜州。前秦符堅徙江漢之人於墩煌,中州人有田疇不辟者,亦徙千戶。涼武昭王以南人置會稽郡,中州人置廣夏郡。西方之俗高尚武力,唐之驍將郭知運、王君,俱郡人也。今城即開元中刺史張守所築。東至肅州五百二十里,西至沙州二百八十里,南至新昌鎮,北豹門守捉,西北至伊州界五百里。
mò lí jūn, běn yuè zhī guó jiù dì, táng wǔ dé chū zhì guā zhōu, yīn zhì jūn yān, lì hé xī jié dù. chéng zài guā zhōu xī běi qiān lǐ, zhāng shǒu cháng wèi jūn shǐ, xiū zhú cǐ chéng. hé xī lǒng yòu jié dù wáng zhōng sì fá tǔ hún yú mò lí chuān, lǔ qí quán jūn ér guī, jí cǐ dì.
墨離軍,本月支國舊地,唐武德初置瓜州,因置軍焉,隸河西節度。城在瓜州西北千里,張守嘗為軍使,修築此城。河西隴右節度王忠嗣伐吐渾於墨離川,虜其全軍而歸,即此地。
shā zhōu, hàn dūn huáng jùn dì, jū liú shā dōng běi, yǐ qí shā fēng chuī liú xíng, wèi zhī liú shā, zài jùn xī bā shí lǐ. táng tiān bǎo hòu, xiàn yú xī róng. dà zhōng hòu, cì shǐ zhāng yì cháo yǐ zhōu guī shùn, tè jiàn guī yì jūn jié dù, yǐ yì cháo wèi shuài. sòng tài píng xìng guó zhōng, yì cháo sūn yán lù chéng xí, lèi fēng qiào guó wáng, hòu měi xiū gòng. dōng zhì guā zhōu èr bǎi bā shí lǐ, xī nán kǒu fēng, běi zhì xián quán shù sān bǎi èr shí lǐ, dōng běi zhì yī zhōu jiè sān bǎi bā shí lǐ, jí dà qì zhī wài dì.
沙州,漢墩煌郡地,居流沙東北,以其沙風吹流行,謂之流沙,在郡西八十里。唐天寶後,陷於西戎。大中後,刺史張義潮以州歸順,特建歸義軍節度,以義潮為帥。宋太平興國中,義潮孫延祿承襲,累封譙國王,後每修貢。東至瓜州二百八十里,西南口烽,北至咸泉戍三百二十里,東北至伊州界三百八十里,即大磧之外地。
guān shān sì:
關山四:
yáng guān, hàn lóng lēi xiàn dì, xiàn yǒu yáng guān yù mén guān. yù mén guān, hàn liè hé xī sì jùn, tōng dào yù mén zhàng sāi, chū zhǎng chéng wài shù qiān lǐ shì yě. dōng zhì shā zhōu bǎi èr shí lǐ, dōng nán zhì shā zhōu èr bǎi wǔ shí lǐ, qù zhǎng ān sān qiān liù bǎi lǐ. zì guān dù liú shā xī yī qiān lǐ zhì shàn shàn, yòu zì guān dù liú shā běi xíng èr qiān sān bǎi lǐ zhì chē shī. suí yáng dì xún shòu hé xī, zhì yù mén guān, zhì yī wú qiě mò děng jùn. táng wèi yù mén xiàn.
陽關,漢龍勒縣地,縣有陽關、玉門關。玉門關,漢列河西四郡,通道玉門障塞,出長城外數千里是也。東至沙州百二十里,東南至沙州二百五十里,去長安三千六百里。自關度流沙西一千里至鄯善,又自關度流沙北行二千三百里至車師。隋煬帝巡狩河西,至玉門關,置伊吾、且末等郡。唐為玉門縣。
niǎo shǔ tóng xué shān, wèi shuǐ chū yú shān zhōng, yǒu niǎo rú jiā qiǎo, sè xiǎo bái, shǔ xiǎo huáng ér wú wěi, tóng xué.
鳥鼠同穴山,渭水出於山中,有鳥如家雀,色小白,鼠小黃而無尾,同穴。
bái lóng duī, zài shā zhōu yù mén guān, dōng yǐ sān wēi, běi wàng pú chāng, shì wèi xī jí wài guó yào lù.
白龍堆,在沙州玉門關,東倚三危,北望蒲昌,是為西極外國要路。
yī zhōu yī wú jùn, hàn wū lěi chéng dì, zài shā zhōu běi dà qì zhī wài, qù yù mén guān bā bǎi lǐ. suí jiāng duàn wén zhèn zhēng tǔ gǔ hún, chū yī wú dào, zhú zéi yú qīng hǎi, jí cǐ lù. dì duō shā qì, yī míng guǐ qì. yī shuō niǎo lěi chéng qù yáng guān yī qiān qī bǎi lǐ. táng guō zhī yùn wáng xiào jié xiāng jì wèi cì shǐ. dōng zhì guā zhōu jiè bā bǎi lǐ, xī zhì xī zhōu qī bǎi sān shí lǐ, nán zhì shā zhōu jiè èr bǎi sì shí lǐ, běi zhì yī wú jūn sān bǎi lǐ.
伊州伊吾郡,漢烏壘城地,在沙州北大磧之外,去玉門關八百里。隋將段文振征吐谷渾,出伊吾道,逐賊於清海,即此路。地多沙磧,一名鬼磧。一說鳥壘城去陽關一千七百里。唐郭知運、王孝傑相繼為刺史。東至瓜州界八百里,西至西州七百三十里,南至沙州界二百四十里,北至伊吾軍三百里。
tún shān èr: yī wú tún, hàn zhì yī wú tún tián, hòu hàn zhì yí hé dū wèi, yǐ wèi tún tián. hào gāo yú zhī dì.
屯山二:伊吾屯,漢置伊吾屯田,後漢置宜禾都尉,以為屯田。號膏腴之地。
hòu wèi zhì yì, táng zhēn guān zhōng fēn zhì nà zhí xiàn.
後魏置邑,唐貞觀中分置納職縣。
tiān shān, yī wú yǒu tiān shān, gāo shí wǔ lǐ, guǎng liù shí lǐ, dōng xià jī xuě, yī míng xuě shān, xiōng nú guò zhī jiē xià mǎ bài. hàn qiǎn èr shī jiāng jūn lǐ guǎng lì jiāng sān wàn qí chū jiǔ quán, jī yòu xián wáng yú tiān shān, dé lǔ wàn jí ér hái, jí cǐ dì yě. yī shuō qiě mí guó zhì tiān shān dōng dà gǔ, qù zhǎng ān bā qiān liù bǎi qī shí lǐ.
天山,伊吾有天山,高十五里,廣六十里,冬夏積雪,一名雪山,匈奴過之皆下馬拜。漢遣二師將軍李廣利將三萬騎出酒泉,擊右賢王於天山,得虜萬級而還,即此地也。一說且彌國治天山東大谷,去長安八千六百七十里。
yī wú jūn, běn kūn wú guó dì, xī è dà qì. táng jǐng lóng zhōng zhì jūn, lì běi tíng jié dù, zài yī zhōu xī běi sān bǎi lǐ gān lù chuān.
伊吾軍,本昆吾國地,西扼大磧。唐景龍中置軍,隸北廷節度,在伊州西北三百里甘露川。
xī zhōu jiāo hé xiàn, běn chē shī guó zhī gāo chāng bì yě. hàn hé dì shí, bān chāo dìng xī yù, zhì wù sì xiào wèi, lǐng bīng wǔ bǎi rén shù zhī, yǐ dì shì gāo jùn, rén wù chāng shèng, gù lì gāo chāng lěi, lěi yǒu bā chéng. táng tài zōng mìng hóu jūn jí wèi jiāo hé dào héng yíng dà zǒng guǎn, píng gāo chāng, zhì liǎng zhōu, yǐ jiāo hé chéng wèi jiāo hé xiàn qí shuǐ liú chū yì dì, shǐ chāng chéng wèi tiān shān xiàn, tián běi chéng wèi liǔ zhōng xiàn, dōng zhèn chéng wèi pú chāng xiàn. yí fèng zhōng, tǔ bō pàn, táo hé dào zǒng guǎn péi xíng jiǎn shuài shī zhì xī zhōu pò zhī, lì bēi yú suì yè chéng, yǐ jì gōng, jiē cǐ dì. dōng zhì yī zhōu qī bǎi wǔ shí lǐ, xī běi zhì lún tái xiàn wǔ bǎi lǐ, nán tǔ bō jiè, běi zhì běi tíng dōu hù fǔ sì shí wǔ lǐ.
西州交河縣,本車師國之高昌壁也。漢和帝時,班超定西域,置戊巳校尉,領兵五百人戍之,以地勢高峻,人物昌盛,故立高昌壘,壘有八城。唐太宗命侯君集為交河道行營大總管,平高昌,置兩州,以交河城為交河縣(其水流出邑地),始昌城為天山縣,田北城為柳中縣,東鎮城為蒲昌縣。儀鳳中,吐蕃叛,洮河道總管裴行儉帥師至西州破之,立碑於碎葉城,以紀功,皆此地。東至伊州七百五十里,西北至輪台縣五百里,南吐蕃界,北至北庭都護府四十五里。
hé yī:
河一:
jiāo hé, hé shuǐ fèn liú rào chéng xià, gù hào jiāo hé. qù dōng jīng jiǔ qiān sān bǎi lǐ. chéng běi sān yuán, yī yuán chū dōng běi wǔ lǐ, yī yuán zhèng běi liù lǐ, yī yuán chū xī běi wǔ lǐ, qù chéng bǎi bù, sān hé hé liú, yòu fēn liú chéng zhī sì hé, gù yuē jiāo hé. hàn wù jǐ xiào wèi suǒ lǐ.
交河,河水分流繞城下,故號交河。去東京九千三百里。城北三源,一源出東北五里,一源正北六里,一源出西北五里,去城百步,三河合流,又分流城之四合,故曰交河。漢戊己校尉所理。
tiān shān jūn, hàn wù jǐ xiào wèi suǒ lǐ. táng zhèng guān zhōng zhì, lì ān xī jié dù. zài xī běi sān bǎi lǐ, dōng xī sān bǎi lǐ. qí shān chūn xià yǒu jī xuě.
天山軍,漢戊己校尉所理。唐正觀中置,隸安西節度。在西北三百里,東西三百里。其山春夏有積雪。
tíng yī:
庭一:
běi tíng, zhì jīn pú xiàn, zài liú shā xī běi, hàn wū sūn xiàn jiù dì yě. qù yáng guān èr qiān qī bǎi lǐ, yǔ qú lí tián guān xiāng jìn, tǔ dì féi ráo, lì dài wèi hú lǔ suǒ jū. táng zhēn guān zhōng, zhì tíng. wén míng zhōng, guō yuán zhèn zòu zhì hàn hǎi jūn, hòu wèi běi tíng dōu hù fǔ, yòu zhì jié dù, tǒng hàn hǎi tiān shān yī wú sān jūn, fáng zhì tū qí shī jiān kūn. dōng zhì yī zhōu jiè liù bǎi bā shí lǐ, xī suì yè lǐng, nán zhì xī zhōu jiè sì bǎi wǔ shí lǐ, dōng běi huí xiàn.
北庭,治金蒲縣,在流沙西北,漢烏孫縣舊地也。去陽關二千七百里,與渠黎田官相近,土地肥饒,歷代為胡虜所居。唐貞觀中,置庭。文明中,郭元振奏置瀚海軍,後為北庭都護府,又置節度,統瀚海、天山、伊吾三軍,防制突騎施堅昆。東至伊州界六百八十里,西碎葉嶺,南至西州界四百五十里,東北回縣。
hàn hǎi jūn, zài xī ān dōu hù fǔ, táng zhǎng ān zhōng zhì, lì běi tíng jié dù. jū jīn shān zhī běi, chì yě zhī nán, dì fāng wǔ qiān lǐ, hàn wū sūn wáng zhī jìng.
瀚海軍,在西安都護府,唐長安中置,隸北庭節度。居金山之北,赤野之南,地方五千里,漢烏孫王之境。
hǎi xiàn èr:
海縣二:
pú lèi hǎi, yī míng yán zé, qù yù mén yáng guān sān bǎi yú lǐ, guǎng mào sān bǎi lǐ, qí shuǐ dōng xià bù zēng jiǎn.
蒲類海,一名鹽澤,去玉門、陽關三百餘里,廣袤三百里,其水冬夏不增減。
yī míng pó xī hǎi. hàn bān chāo jiāng bīng jī yī wú yú pú lèi hǎi shì yě. shuǐ jīng yuē: hé shuǐ yī yuán chū yú tián guó nán shān xià, shuǐ běi liú, yǔ cōng lǐng hé hé, yòu dōng zhù yú pú chāng hǎi, jí pú lèi yě. suí kāi huáng zhōng, xī qiāng nèi fù, zhào yǔ wén yōu chí jié ān jí, zhì pú chāng yán zé èr jùn, yǐ ān jiàng fù.
一名婆惜海。漢班超將兵擊伊吾於蒲類海是也。《水經》曰:河水一源出于闐國南山下,水北流,與蔥嶺河合,又東注於蒲昌海,即蒲類也。隋開皇中,西羌內附,詔宇文攸持節安輯,置蒲昌、鹽澤二郡,以安降附。
lún tái xiàn, hàn sāng hóng yáng shàng xī zhǔ yì, qiǎn shì zú rào tián lún tái zhú chéng, yǐ wēi xī yù, shì cǐ dì. hòu qì zhī. táng shí yīn chéng zhì xiàn.
輪台縣,漢桑弘羊上希主意,遣士卒繞田輪台築城,以威西域,是此地。後棄之。唐時因城置縣。
ān xī dōu hù fǔ, táng tài zōng kāi xī yù, chū zhì fǔ. gāo zōng kāi sì zhèn, xī jìng kāi zhè shù qiān lǐ, dé yú tián yān qí guī zī shū lè zhū guó, míng qìng zhōng yí dōu hù yú guī zī, dōng jiē yān qí, xī lián shū lè, zhì cōng lǐng qī bǎi lǐ. hòu xī chuí bù shǒu, bìng xiàn tǔ bō. rú yì chū, wáng xiào jié dà pò tǔ bō, kè fù guī zī yú tián shū lè suì yè sì zhèn, guō yuán zhèn guō zhī yùn bèi bìng xiāng cì wèi dōu hù. hòu wèi ān xī jié dù, fǔ níng xī chéng, tǒng lǐng sì guó. jīn guī zī jí ān xī dōu hù zhì suǒ.
安西都護府,唐太宗開西域,初置府。高宗開四鎮,西境開柘數千里,得于闐、焉耆、龜茲、疏勒諸國,明慶中移都護於龜茲,東接焉耆,西連疏勒,至蔥嶺七百里。後西陲不守,並陷吐蕃。如意初,王孝傑大破吐蕃,克復龜茲、于闐、疏勒、碎葉四鎮,郭元振、郭知運輩並相次為都護。後為安西節度,撫寧西城,統領四國。今龜茲即安西都護治所。
shū lè guó, dōu bái shān nán bǎi lǐ, hàn shí jiù guó. dōng zhì ān xī yī bǎi lǐ, běi zhì suì yè èr qiān lǐ, táng yì zhì dū du fǔ. qù dōng jīng yī wàn wǔ bǎi lǐ.
疏勒國,都白山南百里,漢時舊國。東至安西一百里,北至碎葉二千里,唐亦置都督府。去東京一萬五百里。
yú tián, tǒng shí sān zhōu guó, zhōu sì qiān lǐ, dōu cōng lǐng zhī běi èr bǎi lǐ. dōng běi qù guā zhōu èr qiān bā bǎi lǐ, běi zhì guī zī yī qiān sì bǎi lǐ, dōng qù shàn shàn yī qiān wǔ bǎi lǐ, qù zhǎng ān jiǔ qiān liù bǎi lǐ. yí wǔ gǔ, qì xù hé chàng, zhī lǐ yì.
于闐,統十三州國,周四千里,都蔥嶺之北二百里。東北去瓜州二千八百里,北至龜茲一千四百里,東去鄯善一千五百里,去長安九千六百里。宜五穀,氣序和暢,知禮義。
yān qí guó, dōu bái shān nán qī shí lǐ, hàn shí jiù guó. zhēn guān zhōng, fù mǎ fǔ dū wèi ā shǐ nà shè ěr píng zhī, zhì dū du fǔ, běi zhì dūn huáng, nán zhì qiě mò, bìng gǔ jiè.
焉耆國,都白山南七十里,漢時舊國。貞觀中,駙馬府都尉阿史那社爾平之,置都督府,北至墩煌,南至且末,並古界。
shān yī:
山一:
cōng lǐng shān, xī yù sān shí liù guó, ér xiàn yǐ cōng lǐng. qí hé liǎng yuán, yī chū cōng lǐng, yī chū yú tián, zài nán shān xià, yǔ cōng lǐng hé hé. àn shuǐ jīng: cōng lǐng gāo qiān lǐ, xíng shí èr rì kě zhì qí dǐng. yī shuō cōng lǐng zài dūn huáng xī, hé yuán qián fā qí lǐng, fēn wèi èr shuǐ. yī shuō zì yù mén dù liú shā běi xíng èr qiān èr bǎi lǐ zhì chē shī.
蔥嶺山,西域三十六國,而限以蔥嶺。其河兩源,一出蔥嶺,一出于闐,在南山下,與蔥嶺河合。按《水經》:蔥嶺高千里,行十二日可至其頂。一說蔥嶺在墩煌西,河源潛發其嶺,分為二水。一說自玉門渡流沙北行二千二百里至車師。
yòu yī shuō zì shā chē xī xíng bǎi lǐ zhì cōng lǐng.
又一說自沙車西行百里至蔥嶺。
shàn zhōu xī píng jùn, zhì huáng shuǐ xiàn, běn xī qiāng wū yì xī jiàn suǒ jū, wèi zhī huáng zhōng, yì yuè zhī zhī bié zhǒng yě.
鄯州西平郡,治湟水縣,本西羌烏弋奚劍所居,謂之湟中,亦月支之別種也。
zhào chōng guó fá xiān líng, jì dù lín qiāng zhì hào, wèi tún tián, kě kěn zhě èr qiān qǐng. huò qù bìng zhú zhū qiāng, jí dù hé huáng, zhú lóng jū sāi. suí yáng dì chū lín jīn guān, dù huáng hé zhì xī píng hòu hàn wèi xī píng jùn, chén bīng jiǎng wǔ, dà liè yú bá yán shān, zhǎng wéi zhōu gèn èr qiān lǐ, jiē cǐ dì. táng píng xuē jǔ, zhì shàn zhōu, wèi lǒng yòu jié dù shǐ zhì suǒ, guǎn lín táo hé yuán ān rén zhèn wǔ wēi róng mò mén níng sāi jī shí zhèn xī gòng jiǔ jūn, suī hé hé chuān píng yí sān shǒu zhuō, dōng zhì lán zhōu guǎng wǔ bǎi shí lǐ, xī zhì tǔ bō jiè sān bǎi yī shí lǐ. zì zhōu xī bǎi èr shí lǐ zhì hé yuán jūn, yòu bǎi èr shí lǐ zhì bái shuǐ jūn, yòu bā shí lǐ zhì dìng róng jūn, yòu qī shí lǐ shí bǎo chéng, nán yī bǎi bā shí lǐ zhì kuò zhōu, běi qī shí lǐ zhì qīng hǎi liáng zhōu, èr shí lǐ zhì chāng sōng xiàn jiè.
趙充國伐先零,計度臨羌至浩,為屯田,可墾者二千頃。霍去病逐諸羌,及渡河湟,築龍居塞。隋煬帝出臨津關,渡黃河至西平(後漢為西平郡),陳兵講武,大獵於拔延山,長圍周亘二千里,皆此地。唐平薛舉,置鄯州,為隴右節度使治所,管臨洮、河源、安仁、振武、威戎、莫門、寧塞、積石、鎮西共九軍,綏和、合川、平夷三守捉,東至蘭州廣武百十里,西至吐蕃界三百一十里。自州西百二十里至河源軍,又百二十里至白水軍,又八十里至定戎軍,又七十里石堡城,南一百八十里至廓州,北七十里至清海涼州,二十里至昌松縣界。
shuǐ yī:
水一:
huáng shuǐ, shuǐ jīng yuē: jīn chéng dōng yǔn wú xiàn běi, jí huáng hé zhī yuán. dì lǐ zhì yì wèi huáng shuǐ suǒ chū chù.
湟水,《水經》曰:金城東允吾縣北,即湟河之源。地理志亦謂湟水所出處。
jī shí jūn, zài kuò zhōu yuǎn huà xiàn xī jiè, běn tǔ gǔ hún dì. táng zhēn guān zhōng, tǔ gǔ hún pàn. chū zhì wèi jìng biān zhèn, yí fèng zhōng shēng jūn é.
積石軍,在廓州遠化縣西界,本吐谷渾地。唐貞觀中,吐谷渾叛。初置為靜邊鎮,儀鳳中升軍額。
chéng yī:
城一:
shí bǎo chéng. tiān wēi jūn, táng kāi yuán zhōng xìn ān wáng gōng xià zhī, zhì zhèn wǔ jūn, hòu wèi tǔ bō suǒ xiàn. tiān bǎo zhōng, gē shū hàn yòu gōng xià, zhì jūn.
石堡城。天威軍,唐開元中信安王攻下之,置振武軍,後為吐蕃所陷。天寶中,哥舒翰又攻下,置軍。
lín táo jūn, qín shǐ huáng zhú zhǎng chéng, jiè zhōng guó, xī bù guò lín táo, shì yě. táng kāi yuán zhōng, yí táo zhōu dí dào xiàn zhì jūn. zì jūn xī liù shí lǐ, jí hé zhōu dà xià xiàn, yòu yī bǎi yī shí lǐ zhì hé zhōu, dōng nán zhì gù wèi zhōu yī bǎi jiǔ shí lǐ, xī běi zhì lán zhōu èr bǎi lǐ.
臨洮軍,秦始皇築長城,界中國,西不過臨洮,是也。唐開元中,移洮州狄道縣置軍。自軍西六十里,即河州大夏縣,又一百一十里至河州,東南至故渭州一百九十里,西北至蘭州二百里。
hé yuán jūn, zhì zài huáng chuān dōng běi, jīn shàn zhōu xī yī bǎi èr shí lǐ. yī yún hàn zhào chōng guó tíng hòu dì yě.
河源軍,置在湟川東北,今鄯州西一百二十里。一雲漢趙充國亭堠地也。
bái shuǐ jūn, táng kāi yuán zhōng guō zhī yùn zhāng huái liàng zhì.
白水軍,唐開元中郭知運、張懷亮置。
ān rén jūn, zài shàn zhōu xī běi xīng xiù zhōu, táng kāi yuán zhōng zhì.
安仁軍,在鄯州西北星宿州,唐開元中置。
zhèn wǔ jūn, zài shàn zhōu shàn chéng xiàn xī jiè, dōng jù zhōu èr bǎi lǐ, běn tǔ bō tiě rèn chéng.
振武軍,在鄯州鄯城縣西界,東距州二百里,本吐蕃鐵仞城。
wēi róng jūn, táng kāi yuán zhōng, dù xī wàng shōu tǔ bō xīn chéng, yīn zhì jūn. zài shàn zhōu xī běi sān bǎi wǔ shí lǐ.
威戎軍,唐開元中,杜希望收吐蕃新城,因置軍。在鄯州西北三百五十里。
gù wèi zhōu lǒng xī jùn, hàn yáng yǒu bǎn, míng yuē lǒng chí, jīn zhōu chéng chù qí xī, gù yuē lǒng xī. lǐng dí dào děng shí yī xiàn, fēng sú shàng wǔ lì, xí zhàn shè, xī hàn liù jùn liáng jiā, dōng hàn shí èr jùn qí shì, qí yī chū lǒng xī.
故渭州隴西郡,漢陽有坂,名曰隴坻,今州城處其西,故曰隴西。領狄道等十一縣,風俗尚武力,習戰射,西漢六郡良家,東漢十二郡騎士,其一出隴西。
táng zhì zhōu, shēng wèi dū du fǔ. guǎng dé zhōng, xī róng fàn biān. táo lán qín wèi jǐn wèi lǔ jìng, fèi chéng zài qín zhōu yǒng níng zhài běi qī shí lǐ shú hù zhāng xiāng ér zú zhàng zhī suǒ. dōng qín zhōu sān bǎi lǐ, xī mín zhōu sān bǎi lǐ, nán chéng zhōu sì bǎi lǐ, běi lán zhōu sì bǎi lǐ.
唐置州,升為都督府。廣德中,西戎犯邊。洮蘭秦渭盡為虜境,廢城在秦州永寧寨北七十里、熟戶張香兒族帳之所。東秦州三百里,西岷州三百里,南成州四百里,北蘭州四百里。
lán zhōu jīn chéng jùn, hàn zhāo dì zhì, yǐ qí dì bìng dí zhǒng, gù yuē dí dào zhú chéng dé jīn, gù yuē jīn chéng.
蘭州金城郡,漢昭帝置,以其地並狄種,故曰狄道;築城得金,故曰金城。
zhào chōng guó yuē: yuàn chí zhì jīn chéng, tú shàng fāng lüè. jí cǐ dì. fàn yè hòu hàn shū yuē: xī róng zài hàn jīn chéng jùn zhī xī nán, jí gǔ zhī xī róng dì yě. dōng běi huì zhōu èr bǎi lǐ, xī shàn zhōu sì bǎi jiǔ shí lǐ, nán gù wèi zhōu sì bǎi lǐ, běi liáng zhōu wǔ bǎi wǔ shí lǐ, zhōu chéng běi dù jīn chéng guān èr shí yì zhì liáng zhōu.
趙充國曰:願馳至金城,圖上方略。即此地。范曄《後漢書》曰:西戎在漢金城郡之西南,即古之西戎地也。東北會州二百里,西鄯州四百九十里,南故渭州四百里,北涼州五百五十里,州城北渡金城關二十驛至涼州。
shuǐ yī:
水一:
hào shuǐ, chū xī sài wài, dōng zhì yǔn wú rù huáng shuǐ. lán zhōu yǒu hào gù chéng.
浩水,出西塞外,東至允吾入湟水。蘭州有浩故城。
huì zhōu huì níng jùn, gǔ xī qiāng dì, qín bìng tiān xià, shǔ jīn chéng jùn. hàn zhāo dì fēn tiān shuǐ lǒng xī zhāng yē gè sān xiàn, wèi jīn chéng ān dìng èr jùn, cǐ wèi lì yáng xiàn dì, shǔ jīn chéng. hòu wèi zhì huì níng xiàn, xī wèi yīn lì huì zhōu, xún fèi. táng fù jiàn zhōu. dōng gù yuán zhōu sì bǎi lǐ, xī liáng zhōu liù bǎi lǐ, nán lán zhōu sì bǎi èr shí lǐ, běi líng zhōu liù bǎi lǐ.
會州會寧郡,古西羌地,秦並天下,屬金城郡。漢昭帝分天水、隴西、張掖各三縣,為金城、安定二郡,此為櫟陽縣地,屬金城。後魏置會寧縣,西魏因立會州,尋廢。唐復建州。東故原州四百里,西涼州六百里,南蘭州四百二十里,北靈州六百里。
guān èr:
關二:
wū lán guān, huì níng guān xī sì shí lǐ.
烏蘭關,會寧關西四十里。
huì níng guān, zhōu xī běi yī bǎi bā shí lǐ.
會寧關,州西北一百八十里。
hé zhōu bào hǎn xiàn, yǔ gòng dǎo hé zì jī shí, jīn jī shí shān zài jīn chéng xī nán, hé zhī suǒ jīng. hàn shǐ yuán zhōng, fēn lǒng xī tiān shuǐ zhāng yē sān jùn, lì jīn chéng jùn, jīn zhōu jí jīn chéng zhī bào hǎn xiàn. táng píng lǐ guǐ, zhì hé zhōu. hòu xiàn yú lǔ. dōng lán zhōu sān bǎi lǐ, liǎng kuò zhōu sān bǎi jiǔ shí lǐ, nán táo zhōu sān bǎi lǐ, běi shàn zhōu sān bǎi lǐ. zì zhōu běi bǎi lǐ guò fèng zhōu guān, dù huáng hé, bǎi sì shí lǐ zhì shàn zhōu lóng zhī xiàn, yòu bǎi liù shí lǐ zhì shàn zhōu zhèn xī jūn.
河州抱罕縣,《禹貢》導河自積石,今積石山在金城西南,河之所經。漢始元中,分隴西、天水、張掖三郡,立金城郡,今州即金城之抱罕縣。唐平李軌,置河州。後陷於虜。東蘭州三百里,兩廓州三百九十里,南洮州三百里,北鄯州三百里。自州北百里過鳳州關,渡黃河,百四十里至鄯州龍支縣,又百六十里至鄯州鎮西軍。
shān èr:
山二:
jī shí shān, shū yuē: dǎo hé zì jī shí. táng zhēn guān zhōng, tǔ gǔ hún pàn, zhào lǐ jìng hóu jūn jí wèi xī hǎi lù dà zǒng guǎn, shī chū shàn zhōu, xíng kōng xū zhī dì èr qiān lǐ, guò xīng xiù chuān, wàng jī shí yuán, guān hé yuán zhī suǒ chū yān, nǎi bān shī.
積石山,《書》曰:導河自積石。唐貞觀中,吐谷渾叛,詔李靖、侯君集為西海路大總管,師出鄯州,行空虛之地二千里,過星宿川,望積石原,觀河源之所出焉,乃班師。
gāo lán shān, zài jī shí shān xià, yǒu shí mén, yǒu hé shuǐ xī nán liú, yǔ gòng suǒ wèi dǎo hé jī shí yě.
皋蘭山,在積石山下,有石門,有河水西南流,《禹貢》所謂導河積石也。
hàn yuán shòu zhōng, huò qù bìng chū lǒng xī, zhì gāo lán shān.
漢元狩中,霍去病出隴西,至皋蘭山。
táo zhōu lín táo xiàn, běn qiāng róng dì. qín fēn sān shí liù jùn, xī lín táo, jí qí dì. táo shuǐ chū xī róng zhōng, běi zhì bào hǎn, dōng rù hé. zhōu gōng dì zhì zhōu, táng lì lǒng yòu dào. tiān bǎo chū, gē shū hàn pò tǔ bō yú lín táo chéng xī èr bǎi lǐ, suì yǐ qí dì wèi shén cè jūn. hòu táng zhǎng xìng zhōng, jiàn wèi bǎo shùn jūn, jié dù sài wài shí zhèn, táo zhōu zé qí yī yě. jīn miǎo chuān dà shǒu lǐng jiǎo sī luó lì wén fǎ lín zhì zhū qiāng, kuǎn sāi wèi fān chén, qí bù zú zài táo hé zhī dì, kāng dìng zhōng mìng wèi jié dù yǐ jī mí zhī. dōng zhì mín zhōu bǎi qī shí lǐ, xī wú zhōu xiàn, nán zhì dié zhōu bǎi qī shí lǐ, běi zhì hé zhōu sān bǎi yī shí lǐ.
洮州臨洮縣,本羌戎地。秦分三十六郡,西臨洮,即其地。洮水出西戎中,北至抱罕,東入河。周恭帝置州,唐隸隴右道。天寶初,哥舒翰破吐蕃於臨洮城西二百里,遂以其地為神策軍。後唐長興中,建為保順軍,節度塞外十鎮,洮州則其一也。今邈川大首領角廝羅立文法臨制諸羌,款塞為藩臣,其部族在洮河之地,康定中命為節度以羈縻之。東至岷州百七十里,西無州縣,南至疊州百七十里,北至河州三百一十里。
mò mén jūn, zài táo zhōu, táng yí fèng zhōng zhì.
莫門軍,在洮州,唐儀鳳中置。
shān hǎi sān:
山海三:
táo shuǐ, hàn shū: táo shuǐ chū xī qiāng zhōng, běi zhì bào hǎn, dōng rù yú hé.
洮水,《漢書》:洮水出西羌中,北至抱罕,東入於河。
qīng hǎi, zài tǔ gǔ hún guó gān sōng zhī nán, táo shuǐ zhī xī. qí hǎi zhōu huí qiān yú lǐ, zhōng yǒu xiǎo shān. qí sú: zhì dōng, zhé fàng pìn mǎ yú qí shàng, yán dé lóng zhǒng. tǔ gǔ hún cháng dé bō sī cǎo mǎ fàng rù hǎi, yīn shēng cōng jū, néng rì xíng qiān lǐ, gù shí chēng qīng hǎi cōng. suí jiāng duàn wén zhèn zhēng tǔ gǔ hún, chū yī wú, zhú zéi yú qīng hǎi. táng tiān bǎo zhōng, zhú shén wǔ jūn yú qīng hǎi shàng, tǔ bō gōng pò, gē shū hàn zhú chéng yú qīng hǎi zhī zhōng lóng jū dǎo, tǔ bō suì bù gǎn jìn qīng hǎi.
青海,在吐谷渾國甘松之南,洮水之西。其海周回千餘里,中有小山。其俗:至冬,輒放牝馬於其上,言得龍種。吐谷渾常得波斯草馬放入海,因生驄駒,能日行千里,故時稱青海驄。隋將段文振征吐谷渾,出伊吾,逐賊於青海。唐天寶中,築神武軍於青海上,吐蕃攻破,哥舒翰築城於青海之中龍駒島,吐蕃遂不敢近青海。
jīn shān, huì zhōu zhī xī, qīng hǎi zhī dōng, gān zhōu zhī nán, miǎo zhōu zhī běi. rú rú lǔ shì jū jīn shān zhī yáng, shān zhī xī nán xuē yán tuó jiù dì.
金山,會州之西,青海之東,甘州之南,邈州之北。蠕蠕虜世居金山之陽,山之西南薛延陀舊地。
mín zhōu hé zhèng jùn, qín sān shí liù jùn, lǒng xī zhī lín táo xiàn dì. méng tián jī hú chū sài, zhú zhǎng chéng qǐ yú cǐ, tōng dào jiǔ yuán, zhì yún yáng. hòu wèi dà tǒng zhōng zhì mín zhōu, táng wǔ dé chū zhì dū du fǔ, tiān bǎo chū gǎi míng hé zhèng jùn, zhì dé hòu xiàn yú lǔ. dōng zhì gù wèi zhōu sān bǎi lǐ kāi yuán zhōng zhì bā yì, xī zhì táo zhōu yī bǎi qī shí lǐ, nán zhì huái ān èr bǎi wǔ shí lǐ, běi zhì lán zhōu dí dào xiàn wǔ bǎi èr shí lǐ.
岷州和政郡,秦三十六郡,隴西之臨洮縣地。蒙恬擊胡出塞,築長城起於此,通道九原,至雲陽。後魏大統中置岷州,唐武德初置都督府,天寶初改名和正郡,至德後陷於虜。東至故渭州三百里(開元中置八驛),西至洮州一百七十里,南至懷安二百五十里,北至蘭州狄道縣五百二十里。
kuò zhōu níng sāi jùn, gǔ xī yù zhī dì, chéng běn tǔ gǔ hún suǒ zhú. hàn xuān dì shí zhū qiāng jiē pàn, hòu jiāng jūn zhào chōng guó tún lǒng xī, mí zhū qiāng bù gǎn dòng, jí cǐ dì.
廓州寧塞郡,古西域之地,城本吐谷渾所築。漢宣帝時諸羌皆叛,後將軍趙充國屯隴西,縻諸羌不敢動,即此地。
dié zhōu hé chuān jùn, qí dì shān duō chóng dié, qín hàn jìn wèi wèi zhū qiāng suǒ jù, hòu zhōu xī zhú zhū qiāng, shǐ tǒng yǒu qí dì, yīn zhì zhōu yān. táng lǐ chū wèi dū du, jǐn xī yù zhī dì, jiē shè tún tián, yǐ wèi zhàn shǒu zhī bèi. zǎi xiàng lóu shī dé cháng wèi hé yuán jī shí huái yuǎn jūn hé lán shàn kuò děng zhōu jiǎn xiào yíng tián shǐ, ér hé xī lǒng yòu fán sān bǎi liù shí tún, dà zhě wǔ shí qǐng, xiǎo zhě èr shí qǐng, hé xī suì rù èr shí liù wàn shí, lǒng yòu sì shí sì wàn shí, jīn jiē zài fān dì.
疊州合川郡,其地山多重疊,秦漢晉魏為諸羌所據,後周西逐諸羌,始統有其地,因置州焉。唐李出為都督,盡西域之地,皆設屯田,以為戰守之備。宰相婁師德常為河源積石懷遠軍河蘭鄯廓等州檢校營田使,而河西隴右凡三百六十屯,大者五十頃,小者二十頃,河西歲入二十六萬石,隴右四十四萬石,今皆在蕃地。