strong hàn gāo dì wěi yóu yún mèng strong
漢高帝偽游雲夢
què shuō dì wèn jì yú píng, píng yuē: hán xìn biàn zhà bǎi chū, rén bù kě cè. yǐ chén yú jiàn, wéi bì xià wěi yóu yún mèng, kě yǐ qín xìn ěr. gài gǔ zhě tiān zǐ sì shí xún shòu, suí dōng xī nán běi, gè yǒu suǒ shì, yǐ guān mín fēng, bì xià mìng jià chū yóu yún mèng, huì zhū hóu yú dōng chǔ xī jiè, chuán zhì yǒu chū xún ér bù zhì zhě, mìng jiāng tǒng bīng dài zhī. hán xìn wén bì xià jià xìng dōng chǔ, bì chū jiāo hóu jià, dài kě jiàn zhī shí, jí biàn lìng wǔ shì qín zhī. cǐ tè yī rén zhī lì ěr, bù yóu shèng yú zhū jiāng láo shī dòng zhòng, rán hòu yǐ jué shèng fù yé? dì wén píng yán shén xǐ, nǎi jiàng zhào gào dōng lù zhū hóu: zhèn yú gēng yú liù nián dōng shí èr yuè, jià xìng yún mèng, huì zhū hóu, yǐ xǐng fāng guān mín, yù cǎi sì fāng fēng sú zhe wèi lìng diǎn, yǐ shì tiān xià. rú yǒu bù zhì zhě, mìng jiāng tǒng bīng zhēng zhī. dì tóng wén wǔ qún chén, chū lí xián yáng, zhì chén cài, yīng bù péng yuè děng zì dōng lù yíng jiē hàn dì bù tí.
卻說帝問計於平,平曰:「韓信變詐百出,人不可測。以臣愚見,惟陛下偽游雲夢,可以擒信耳。蓋古者天子四時巡狩,隨東西南北,各有所適,以觀民風,陛下命駕出遊雲夢,會諸侯於東楚西界,傳制有出巡而不至者,命將統兵代之。韓信聞陛下駕幸東楚,必出郊侯駕,待渴見之時,即便令武士擒之。此特一人之力耳,不尤勝於諸將勞師動眾,然後以決勝負耶?」帝聞平言甚喜,乃降詔告東路諸侯:「朕於庚於六年冬十二月,駕幸雲夢,會諸侯,以省方觀民,欲采四方風俗著為令典,以示天下。如有不至者,命將統兵征之。」帝同文武群臣,出離咸陽,至陳蔡,英布、彭越等自東路迎接漢帝不題。
yǒu hán xìn wén dì zhào zhǐ, yǔ zuǒ yòu jì yì yuē: qián rì suí hé chuán shuō hàn dì zhī wǒ yǐn cáng zhōng lí mèi, yǒu rén chán yán hài wǒ, yù shā zhōng gāo mèi yǐ sāi rén kǒu, wǒ niàn zhōng lí mèi nǎi gù jiù, bù rěn jiā hài. bù yì dì chū yóu yún mèng, tǎng zhī wǒ yǐn cáng zhōng lí mèi, jué yí wǒ yǒu tā yì. bù ruò hái yī suí hé zhī yán, shā mèi yǐ jiàn dì, shù jiě dì yí, ér sāi rén yán yě. yú shì dào hòu huā yuán jiàn zhōng lí mèi, bèi shuō: hàn dì chū yóu yún mèng, kǒng zhī rǔ zài wǒ chù, jué yí wǒ yǔ rǔ jiāo tōng, bù wéi wú yì yú rǔ, yì wú yì yú wǒ. jīn yù shā zi yǐ xiàn yú dì qián, yǐ shì wǒ zuì, cǐ chū yú bù dé yǐ yě, rǔ yì bù kě yuàn hèn. mèi yuē: jiāng jūn bù kě zì wù! jīn rì shā wú, bù rì jí suí shǒu shā jiāng jūn: qián rì zhī yán, fēi gěi jiāng jūn yě. xìn yuē: níng dì fù wǒ, wǒ jué shā rǔ, yǐ biǎo wǒ wú pàn xīn yě. mèi nǎi dà mà yuē: kuà fū hé nǎi wú qíng rú cǐ! quán bù niàn wǒ xī rì zhī yì! hèn wǒ bù jiàn rǔ sǐ zhī rì ěr! suì yǐn dāo zì wěn ér sǐ.
有韓信聞帝詔旨,與左右計議曰:「前日隨何傳說漢帝知我隱藏鍾離昧,有人讒言害我,欲殺鍾高昧以塞人口,我念鍾離昧乃故舊,不忍加害。不意帝出遊雲夢,倘知我隱藏鍾離昧,決疑我有他意。不若還依隨何之言,殺昧以見帝,庶解帝疑,而塞人言也。」於是到後花園見鍾離昧,備說:「漢帝出遊雲夢,恐知汝在我處,決疑我與汝交通,不惟無益於汝,亦無益於我。今欲殺子以獻於帝前,以釋我罪,此出於不得已也,汝亦不可怨恨。」昧曰:「將軍不可自誤!今日殺吾,不日即隨手殺將軍:前日之言,非給將軍也。」信曰:「寧帝負我,我決殺汝,以表我無叛心也。」昧乃大罵曰:「胯夫何乃無情如此!全不念我昔日之義!恨我不見汝死之日耳!」遂引刀自刎而死。
què shuō zhōng lí mèi zì shā, hán xìn suì jiāng mèi shǒu, qián lái yún mèng jiàn dì, dì yuē: zhōng gāo mèi yǐn cáng xǔ jiǔ jiàn wǒ chū yóu yún mèng, shì jī yǐ lù, rán hòu lái jiàn, fēi rǔ běn xīn shā mèi yě. hè lìng wǔ shì jiāng hán xìn fù le. hán xìn dà jiào chēng qū, dì kǒu: rǔ rú hé chēng qū? xìn yuē: chén nǎi bì xià kāi guó gōng chén, wú zuì ér fù zhī, zhè bú shì yuān qū? dì yuē: rǔ zàng fù mǔ ér qīn duó mín tián, shǐ bǎi xìng gǎn nù ér bù gǎn yán, yuàn shēng zài dào, fēi suǒ yǐ fān píng wáng jiā, qí zuì yī yě wú shì chén bīng chū rù, yǐ shì wēi wǔ, shǐ sì fāng jiàn zhī zhě mò bù hán xīn, qí zuì èr yě zhōng lí mèi wèi chǔ chén, ěr wú gù yǐn cáng zài jiā, yì tú wèi xīn fù zhǎo yá, qí zuì sān yě. yǒu cǐ sān zuì, fǎn zhuàng yǐ lù, yǐ cǐ fù rǔ, rǔ fù hé shuō? xìn yuē: zàng fù mǔ, chén bīng chū rù, yǐn cáng zhōng lí mèi, sān shì jiē yǒu fèn jiě. chén xī bù yī shí zuì pín jiǒng, fù mǔ sǐ wú zàng dì, tōu bìn yú tā rén dì shàng. jīn shòu fēng wáng jué, zhèng yù róng xiǎn fù mǔ, suì qǐ zào fén mù. xiāng lín mín dì, xiū zhú qiáng yuán, wèi miǎn shǎo wèi qīn zhàn, chén chū bù zhī, fēi gǎn yǒu yì qīn duó zhī yě. chén bīng chū rù, fēi gǎn wú shì rǎo mín, gài wèi bì xià chū dé tiān xià, chǔ zhī yú niè shàng zài, ruò bù shì qí wēi wǔ, zé rén xīn bù zhī wèi jù, kǒng fù shēng luàn. chén shí cháng lǐng bīng chū xún, zhèng yù yǔ bì xià chú cán zéi, yǐ ān dì fāng ěr. zhōng lí mèi yǔ chén jiù jiāo shén hòu, chén zài chǔ shí, xiàng wáng lǚ yù shā chén, shēn dé mèi jiù tù, chén bù gǎn bèi dé, yǐ cǐ yǐn liú zài jiā, zhèng yù miàn jiàn bì xià, kāi chén qí xián, yù qī liú yòng. jīn wén bì xià tīng xìn chán bàng, suì bù dé yǐ shā zhī, tóu jiàn bì xià, chén wú tā yì, hé wèi yǒu zuì? dì yuē: rǔ xī rì fá qí, bù gù lì shēng shuō jiàng zhī gōng, bì yù jiǎo zhào dé qí, ér qiú jiǎ wáng, rǔ yì yǐ yǒu shàn zhuān zhī jiàn hòu wǒ bèi chǔ bīng wéi kùn chéng gāo, lǚ cì qiú jiù, rǔ zuò guān shèng fù, lüè wú jiù yuán zhī yì jì gǎi fēng yú chǔ, zhōng rì yàng yàng bù lè, rǔ xīn fǎn fù bù dìng, zhōng bì zuò luàn, jīn wǒ chū xún yún mèng, zhī rǔ bì lái xiāng jiàn, jiù qín zhī, rǔ yǒu hé shuō? xìn wén dì yán, zhǎng tàn yuē: chéng rú rén yán, fēi niǎo jǐn, liáng gōng cáng jiǎo tù sǐ, zǒu gǒu pēng: dí guó pò, móu chén wáng! tiān xià yǐ dìng, wǒ gù dāng pēng! dì wén xìn yán, shàng yóu yù bù jué, suì shōu chǔ wáng yìn. réng fù yú chē hòu.
卻說鍾離昧自殺,韓信遂將昧首,前來雲夢見帝,帝曰:「鍾高昧隱藏許久;見我出遊雲夢,事機已露,然後來見,非汝本心殺昧也。」喝令武士將韓信縛了。韓信大叫稱屈,帝口:「汝如何稱屈?」信曰:「臣乃陛下開國功臣,無罪而縛之,這不是冤屈?」帝曰:「汝葬父母而侵奪民田,使百姓敢怒而不敢言,怨聲載道,非所以藩屏王家,其罪一也;無事陳兵出入,以示威武,使四方見之者莫不寒心,其罪二也;鍾離昧為楚臣,爾無故隱藏在家,意圖為心腹爪牙,其罪三也。有此三罪,反狀已露,以此縛汝,汝復何說?」信曰:「葬父母,陳兵出入,隱藏鍾離昧,三事皆有分解。臣昔布衣時最貧窘,父母死無葬地,偷殯於他人地上。今受封王爵,正欲榮顯父母,遂起造墳墓。相鄰民地,修築牆垣,未免少為侵占,臣初不知,非敢有意侵奪之也。陳兵出入,非敢無事擾民,蓋為陛下初得天下,楚之餘孽尚在,若不示其威武,則人心不知畏懼,恐復生亂。臣時常領兵出巡,正欲與陛下除殘賊,以安地方耳。鍾離昧與臣舊交甚厚,臣在楚時,項王屢欲殺臣,深得昧救兔,臣不敢背德,以此隱留在家,正欲面見陛下,開陳其賢,欲期留用。今聞陛下聽信讒謗,遂不得已殺之,投見陛下,臣無他意,何為有罪?」帝曰:「汝昔日伐齊,不顧酈生說降之功,必欲矯詔得齊,而求假王,汝意已有擅專之僭;後我被楚兵圍困成皋,屢次求救,汝坐觀勝負,略無救援之意;既改封於楚,終日怏怏不樂,汝心反覆不定,終必作亂,今我出巡雲夢,知汝必來相見,就擒之,汝有何說?」信聞帝言,長嘆曰:「誠如人言,『飛鳥盡,良弓藏;狡兔死,走狗烹:敵國破,謀臣亡!』天下已定,我固當烹!」帝聞信言,尚猶豫不決,遂收楚王印。仍縛於車後。
dì chē jià xíng zhì yún mèng, lí sān shí lǐ, tiān sè yǐ wǎn, dì xià chē, chéng bái lóng mǎ, àn pèi xíng dào yī dà lín. fāng rù lín, hū lóng mǎ páo xiào, xiǎng lín zhōng bì yǒu cì kè, jí lìng fán kuài dài bǎi rén rù lín tàn kàn. kuài rù lín sōu kàn, jiàn yī zhuàng shì, nián jìn sān shí, wǎn gōng dài jiàn, cáng yú lín zhōng, kuài jí zhuō zhù jiàn dì. dì yuē: rǔ hé rén? zài cǐ yǐn cáng? qí rén yuē: chén nǎi zhǔn yīn yī shào nián, méng chǔ wáng hán xìn hòu ēn, zuó wén bì xià bù zhī yīn hé zuì fù xìn, yǐ cǐ cáng yú lín zhōng, děng xìn guò, yù jié duó zhī ěr. dì yuē: rǔ fēi jié xìn, shí yù shè wǒ. xìng lài lóng mǎ shì jǐng, wèi zāo rǔ hài, ruò wǒ wù rù lín zhōng, bì zāo dú shǒu yǐ! lìng zuǒ yòu jī sǐ, zuǒ yòu jūn jǔ jīn guā jiāng zhuàng shì dǎ sǐ. hán xìn zài chē hòu, wén shào nián cáng lín zhōng bèi hài, shén dào xī.
帝車駕行至雲夢,離三十里,天色已晚,帝下車,乘白龍馬,按轡行到一大林。方入林,忽龍馬咆哮,想林中必有刺客,即令樊噲帶百人入林探看。噲入林搜看,見一壯士,年近三十,挽弓帶箭,藏於林中,噲即捉住見帝。帝曰:「汝何人?在此隱藏?」其人曰:「臣乃准陰一少年,蒙楚王韓信厚恩,昨聞陛下不知因何罪縛信,以此藏於林中,等信過,欲劫奪之耳。」帝曰:汝非劫信,實欲射我。幸賴龍馬示警,未遭汝害,若我誤入林中,必遭毒手矣!」令左右擊死,左右軍舉金瓜將壯士打死。韓信在車後,聞少年藏林中被害,甚悼惜。
yú shì dì chē jià sù dí yáng. cì rì qǐ xíng, guò luò yáng, dǐ guān zhōng. qún chén cháo jiàn bì, dài fū tián kěn shàng yán yuē: bì xià de hán xìn yě guān zhōng, yǐ chéng bù shì zhī yè, qí gōng shén wěi. nǎi tīng rén yán, wěi yóu sān mèng, xiè xì xìn yǐ guī, chén jiàn zhī bù gǎn huì. qiě guān zhōng nǎi qín xíng shèng zhī guó, dài shān hé zhī xiǎn, xuán gé qiān lǐ, chí jǐ bǎi wàn, qín dé bǎi èr yān, dì shì biàn lì, xiàng xià ér lín qǐng hóu, yóu jū gāo wū zhī shàng jiàn líng shuǐ yě, fū qí dì dōng yǒu láng yá jí mò zhī ráo, nán yǒu tài shān zhī gù, xī yǒu zhuó hé zhī xiàn, běi yǒu bó hǎi zhī lì, dì fāng èr qiān lǐ, chí jǐ bǎi wàn, xuán gé qiān lǐ zhī wài, qí dé shí èr yān. cǐ èr guó jiē xìn zhī gōng, jīn bì xià zuò xiǎng qín tǔ, tā rì jiē fēng qīn zǐ dì yǐ wèi qí wáng, què nǎi tīng rén yán ér yù zhū xìn, chén yǐ wèi bì xià shén guǎ ēn yě! dì yuē: dài fū zhī yán, chéng wèi yǒu lǐ, dàn xìn jiǔ huái yì zhì, kǒng zhōng wèi luàn, zhèn xīn bù néng wú yí. tián kěn yuē: bì xià rú yí xìn, dàn shǐ zhù jū xián yáng, bù jiǎ bīng quán, zé zì rán wú tā lǜ yǐ. dì cóng qí yán, jí chāi rén yā hán xìn rù nèi, dāng shí shì fàng, fù miàn yù yuē: jiāng jūn zì bèi chǔ guī hàn, zhèn zhú tán bài jiāng, fù yǐ zhòng rèn, zhèn dài jiāng jūn bù báo, hòu fēng qí gǎi chǔ, shòu fēng wáng jué, bào gōng zhī diǎn, kě wèi shén hòu. bù yì jiāng jūn nǎi xù yǎng chǔ chén, yì zài tā tú. jīn xì fù yú cǐ, běn yù zhòng chù, niàn kāi guó yuán xūn, gū miǎn qí zuì, réng fēng wèi huái yīn hóu, suí cháo tīng hòu, rú guǒ xǐ dí jiù xíng, chì xīn bào guó, shàng zhào wáng jué fēng shǎng, jué bù fù jiāng jūn pò chǔ zhī gōng! hán xìn suì xiè ēn ér chū, yì yù bù lè, chēng bìng bù cháo, zé xiū yǔ fēng hóu děng tóng liè yě!
於是帝車駕宿翟陽。次日啟行,過洛陽,抵關中。群臣朝見畢,大夫田肯上言曰:「陛下得韓信冶關中,以成不世之業,其功甚偉。乃聽人言,偽游三夢,械繫信以歸,臣見之不敢諱。且關中乃秦形勝之國,帶山河之險,懸隔千里,持戟百萬,秦得百二焉,地勢便利,向下而臨請侯,猶居高屋之上建瓴水也,夫齊地東有琅琊、即墨之饒,南有泰山之固,西有濁河之限,北有渤海之利,地方二千里,持戟百萬,懸隔千里之外,齊得十二焉。此二國皆信之功,今陛下坐享秦土,他日皆封親子弟以為齊王,卻乃聽人言而欲誅信,臣以為陛下甚寡恩也!」帝曰:「大夫之言,誠為有理,但信久懷異志,恐終為亂,朕心不能無疑。」田肯曰:「陛下如疑信,但使住居咸陽,不假兵權,則自然無他慮矣。」帝從其言,即差人押韓信入內,當時釋放,復面諭曰:「將軍自背楚歸漢,朕築壇拜將,付以重任,朕待將軍不薄,後封齊改楚,受封王爵,報功之典,可謂甚厚。不意將軍乃蓄養楚臣,意在他圖。今系縛於此,本欲重處,念開國元勛,姑免其罪,仍封為淮陰侯,隨朝聽候,如果洗滌舊行,赤心報國,尚照王爵封賞,決不負將軍破楚之功!」韓信遂謝恩而出,悒鬱不樂,稱病不朝,責羞與蜂侯等同列也!
zì cǐ dì zài xián yáng wú shì, mìng shū sūn tōng diǎn lǐ, xiāo hé dìng lǜ, lì zōng miào shè jì, cè liú yíng wèi tài zǐ, dì wǔ rì yī zhāo tài gōng, rú jiā rén fù zǐ zhī lǐ. tài gōng zuǒ yòu jiā rén yuē: tiān wú èr rì, mín wú èr wáng. jīn dì suī wèi rén zǐ, nǎi tiān xià zhī wáng, tài gōng yǐ yī jiā lùn zhī, zé wèi fù zǐ yǐ guó jiā lùn zhī, zé wèi jūn chén qǐ kě yǐ rén zhǔ ér bài chén xià yé? tài gōng shǐ wù shī lǐ, suì yú yī rì dì cháo jiàn shí, tài gōng yōng zhǒu lì yú mén cè. dì jiàn zhī dà jīng, jí fú tài gōng yuē: dà rén hé nǎi xíng cǐ lǐ yé? tài gōng yuē: dì, rén zhǔ yě, qǐ kě yǐ wǒ yī rén, ér luàn tiān xià zhī fǎ? yú shì dì mìng qún chén, yì zūn dà gōng wèi dà shàng huáng, bān zhào xiǎo gào tiān xià, zhào yuē:
自此帝在咸陽無事,命叔孫通典禮,蕭何定律,立宗廟社稷,冊劉盈為太子,帝五日一朝太公,如家人父子之禮。太公左右家人曰:「天無二日,民無二王。今帝雖為人子,乃天下之王,太公以一家論之,則為父子;以國家論之,則為君臣;豈可以人主而拜臣下耶?」太公始悟失禮,遂於一日帝朝見時,太公擁帚立於門側。帝見之大驚,急扶太公曰:「大人何乃行此禮耶?」太公曰:「帝,人主也,豈可以我一人,而亂天下之法?」於是帝命群臣,議尊大公為大上皇,頒詔曉告天下,詔曰:
rén zhī zhì qīn, mò qīn yú fù zǐ, gù fù yǒu tiān xià, chuán guī yú zi, zi yǒu tiān xià, zūn guī yú fù, cǐ rén dào zhī jí yě. qián rì tiān xià dà luàn, bīng gé bìng gěi, wàn mín kǔ yāng, zhèn qīn pī jiān zhí ruì, zì lǜ shì zú, fàn wēi nán, píng qín luàn, lì zhū hóu, yǎn bīng xī mín, tiān xià dà ān, cǐ jiē tài gōng zhī jiào xùn yě. zhū hòu jiāng jūn qún chén dài fū, yǐ lì zhèn wèi huáng dì, ér tài gōng wèi yǒu hào, jīn shàng zūn tài gōng yuē tài shàng huáng.
人之至親,莫親於父子,故父有天下,傳歸於子,子有天下,尊歸於父,此人道之極也。前日天下大亂,兵革並給,萬民苦殃,朕親披堅執銳,自率士卒,犯危難,平秦亂,立諸侯,偃兵息民,天下大安,此皆太公之教訓也。諸候將軍群臣大夫,已立朕為皇帝,而太公未有號,今上尊太公曰太上皇。
qún chén jiē chēng hè. dì shè yán yàn yàn huì qún chén.
群臣皆稱賀。帝設筵宴燕會群臣。
hū yǒu dà shǐ lái bào: mǎ yì xiàn zǎi chāi rén fēi bào xiāo xī, yán shuō hán wáng jī xìn yīn xiōng nú gōng jí, suì dài běn bù rén mǎ tóng móu fǎn, qīn zhàn tài yuán bái tǔ màn qiū, chén wáng huáng děng yì lì gù zhào jiāng zhào lì wèi wáng, jù bīng sān shí wàn, qiǎng lǔ jùn xiàn, mín bù ān shēng, qǐ qǐng bì xià fā bīng jiǎo chú, dì wén zòu, jí zhào chén píng děng huì yì, yǒu yào diào lín jìn bīng mǎ huì tóng jié shā, yòu yǒu yào qiǎn jiāng jìng wǎng tài yuán zhēng tǎo, zhòng rén fēn fēn xiāng yì wèi dìng. dì yuē: rǔ děng suǒ jiàn, wèi zú yǐ zhì fú qún xiōng, zhèn xū qīn tǒng dà bīng dào bǐ, diào qǔ gè lù rén mǎ gōng jī, shù dé zhí dǎo běi dì, shǐ zéi lǔ wú fù chāng juē yǐ. wèi zhī yù jià qīn zhēng rú hé? qiě kàn xià huí fēn jiě.
忽有大使來報:馬邑縣宰差人飛報消息,言說韓王姬信因匈奴攻急,遂帶本部人馬同謀反,侵占太原、白土、曼丘,臣王黃等議立故趙將趙利為王,聚兵三十萬,搶虜郡縣,民不安生,乞請陛下發兵剿除,帝聞奏,急召陳平等會議,有要調臨近兵馬會同截殺,又有要遣將徑往太原征討,眾人紛紛相議未定。帝曰:「汝等所見,未足以制服群凶,朕須親統大兵到彼,調取各路人馬攻擊,庶得直搗北地,使賊虜無復猖撅矣。」未知御駕親征如何?且看下回分解。