strong chén píng dìng jì jiù hàn wáng strong
陳平定計救漢王
bà wáng fēng zhū hóu rì jiǔ, wèi dé chāi rén zhì mìng yì dì, yòu wén chē jià shàng zài péng chéng, bù kěn xìng bīn zhōu jiàn dū. bà wáng yīn zhào qún chén jì yì cǐ shì, hé yǐ chù zhī? chén píng chū bān zòu yuē: tiān wú èr rì, mín wú èr zhǔ. jīn bì xià jì bān zhào wèi tiān zǐ, gǎi hào fēng tiān xià zhū hóu, què yòu zhì mìng huái wáng, shì yǒu èr tiān zǐ yǐ. wài biān bǎi xìng jiē yún: yǐ chén fēng chén, gǔ jīn hǎn yǒu. ruò guǒ yǒu cǐ yán, bù zú yǐ fú tiān xià. chén yǒu yú jiàn, cǐ shí jí chà yà fù lǐng èr xiāo jiāng, lì děng yì dì qǐ shēn, yuǎn chù pì dì, jiù rú fèi zhì yì bān, yì bù bì zhì mìng, shù kě yǐ sāi bǎi xìng zhī yán, miǎn tiān xià yì lùn. yǔ yuē: cǐ yán zhèng hé wú yì. suí mìng fàn zēng: lǐng huán chǔ yú yīng, fù péng chéng cuī bī yì dì wǎng bīn zhōu jiàn dū, réng jiāng péng chéng xiū shì qí zhěng, zhèn yù wǎng yī guān, bù wàng gù tǔ zhī yì yě. fàn zēng bù gǎn wéi mìng, zhǐ de qǐ xíng, yīn lái cí jiàn yuē: chén suī lǐng mìng fù péng chéng, kǒng zuǒ yòu méng bì shèng cōng, chén yǒu sān shì shàng jiàn, qǐ bì xià liú shén: dì yī bù kě lí chéng yáng, gài xián yáng zì gǔ jiàn dū zhī dì, wò yě qiān lǐ, tiān fǔ zhī guó yě èr dāng zhòng yòng hán xìn, gài hán xìn yǒu yuán róng zhī cái, dàn shí wèi yù ěr, ruò bì xià jǔ ér yòng zhī, bīng suí jiāng xíng, jiāng zhú bīng xíng, zòng héng tiān xià, suǒ dào wú dí, rú bù yù yòng, jí shā zhī, miǎn shǐ guī tā rén, wèi hòu huàn yě sān bù kě shǐ hàn wáng guī hàn zhōng, qiě jī liú zài xián yáng, dài chén hái zài zuò qū chù. cǐ sān shì zhì jǐn yào, bù kě hū yě. bà wáng yuē: qīng qù zǎo lái, suǒ yán sān shì, zhèn jì zài xīn. fàn zēng suì tóng huán chǔ yú yīng fù péng chéng qù qì.
霸王封諸侯日久,未得差人致命義帝,又聞車駕尚在彭城,不肯幸彬州建都。霸王因召群臣計議此事,何以處之?陳平出班奏曰:「天無二日,民無二主。今陛下既頒詔為天子,改號封天下諸侯,卻又致命懷王,是有二天子矣。外邊百姓皆云:『以臣封臣,古今罕有。』若果有此言,不足以服天下。臣有愚見,此時急差亞父領二驍將,立等義帝起身,遠處僻地,就如廢置一般,亦不必致命,庶可以塞百姓之言,免天下議論。」羽曰:「此言正合吾意。」隨命范增:「領桓楚、於英,赴彭城催逼義帝往彬州建都,仍將彭城修飾齊整,朕欲往一觀,不忘故土之意也。」范增不敢違命,只得啟行,因來辭見曰:「臣雖領命赴彭城,恐左右蒙蔽聖聰,臣有三事上諫,乞陛下留神:第一不可離成陽,蓋咸陽自古建都之地,沃野千里,天府之國也;二當重用韓信,蓋韓信有元戎之才,但時未遇耳,若陛下舉而用之,兵隨將行,將逐兵行,縱橫天下,所到無敵,如不欲用,即殺之,免使歸他人,為後患也;三不可使漢王歸漢中,且稽留在咸陽,待臣還再作區處。此三事至緊要,不可忽也。」霸王曰:「卿去早來,所言三事,朕記在心。」范增遂同桓楚、於英赴彭城去訖。
qiě shuō cì rì chén píng shàng biǎo yuē:
且說次日陳平上表曰:
guó jiā yǐ lǐ cái wèi xiān, shèng rén yǐ jiǎn yòng wèi běn, cái bù lǐ zé chū rù wú dù, fèi yòng wú jīng, cái lì jǐn ér sǐ bì qù yǐ bù jiǎn zé shē chǐ rì mí, cāng kù rì xū, mín bù liáo shēng, ér guó bì wáng yǐ. bì xià chū dēng dà bǎo, yǐ mín wèi tiān, ruò bù jié yòng, hé yǐ wèi zhì? xiàn jīn zhū hóu jí jù xián yáng, měi yí lù zhū hóu dài lǐng běn bù bīng mǎ, bù xià sān sì wàn, zǒng yuē dà shù, hé zhǐ bǎi wàn? suǒ yòng bù kě shèng shù, cāng kù kōng xū, qián liáng jiāng jǐn. rú yí lù zhū hóu, zhī jiǔ shí èr shí wǔ dān, yáng yī shí wǔ zhī, zhū èr shí kǒu, dà niú wǔ tóu, mài èr bǎi jīn, chái sì shí dān, bīng lì rén děng yǐ shí wàn wèi lǜ, měi míng rì zhī mǐ èr shēng, zá dòu yī shēng, liào dòu èr shēng, cǎo èr shù tōng suàn měi rì zǒng zhī jiǔ sān miàn dān, yáng èr bǎi zhī, zhū sì bǎi kǒu, dà niú bǎi tóu, miàn sì qiān jīn, chái bā bǎi dān, mǐ èr wàn shí, liào dòu èr wàn shí, zá dòu yī wàn shí, cǎo èr wàn shù. yǐ bǎi wàn suàn lái, fèi yòng bù zī, chén shí hán xīn. ruò bù jí lìng hái guó kǒng bǎi xìng lì nán zhī chí yǐ! fú qǐ shèng cái chén děng xià qíng, bù shèng kěn qiè zhī zhì. bà wáng kàn bà biǎo wén, jí shí chuán lìng, zhe xīn fēng zhū wáng, xiàn wǔ rì nèi jù hái guó, wéi hàn yù qiě liú xián yáng, lìng yǒu bié yì, zhāng liáng wén zhī dà jīng yuē: hàn wáng xiū yǐ! ruò fàn zēng huí guān zhōng, bì yǒu móu shā zhī yì, rú hé dé zǒu hàn zhōng. jí lái jiàn hàn wáng. wáng yuē: jīn rì bà wáng fēn cǔn zhū wáng jiē lìng hái guó, wéi liú bāng lìng yǒu bié yì, cǐ bì móu hài zhī yì, wèi zhī nài hé? liáng yuē: dài wáng lǎo xiǎo, jiē zài fēng pèi, míng rì kě shàng biǎo, zhǐ shuō gěi jiǎ bān qǔ jiā xiǎo, chén yǒu jiù dài wáng zhī jì.
國家以理財為先,聖人以儉用為本,財不理則出入無度,費用無經,財力盡而死必去矣;不儉則奢侈日靡,倉庫日虛,民不聊生,而國必亡矣。陛下初登大寶,以民為天,若不節用,何以為治?現今諸侯集聚咸陽,每一路諸侯帶領本部兵馬,不下三四萬,總約大數,何止百萬?所用不可勝數,倉庫空虛,錢糧將盡。如一路諸侯,支酒食二十五擔,羊一十五隻,豬二十口,大牛五頭,麥二百斤,柴四十擔,兵吏人等以十萬為率,每名日支米二升,雜豆一升,料豆二升,草二束;通算每日總支酒三面擔,羊二百隻,豬四百口,大牛百頭,面四千斤,柴八百擔,米二萬石,料豆二萬石,雜豆一萬石,草二萬束。以百萬算來,費用不資,臣實寒心。若不急令還國恐百姓力難支持矣!伏乞聖裁臣等下情,不勝懇切之至。霸王看罷表文,即時傳令,着新封諸王,限五日內俱還國,惟漢玉且留咸陽,另有別議,張良聞知大驚曰:「漢王休矣!若范增回關中,必有謀殺之意,如何得走漢中。」急來見漢王。王曰:「今日霸王分忖諸王皆令還國,惟劉邦另有別議,此必謀害之意,為之奈何?」良曰:「大王老小,皆在豐沛,明日可上表,只說給假搬取家小,臣有救大王之計。」
hàn wáng suí lìng lì shēng zuò biǎo, cì rì tóu jìn, biǎo yuē:
漢王隨令酈生作表,次日投進,表曰:
shèng wáng yǐ xiào zhì tiān xià, ér tiān xià mò bù guī yú xiào, shǐ fù zǐ hé mù, rén ài jiā zhì, bù biàn shí yōng, suì chéng zhì zhì. chén bāng fēng pèi xiǎo mín, cóng fēng xī xiàng, yǎng tuō hóng yóu, shòu fēng wáng jué, tiān xià zhī zhì róng, qiān zài zhī zāo jì yě. chén shēn suī róng, fù mǔ qī zǐ, yuǎn zài gù tǔ, wèi dé hé mén gòng jū, yǐ xiǎng tiān lè, yì yù chāi rén bān qǔ, yòu bù dé qīn sǎo fén mù, róng guī xiāng lǐ, yǐ zhāng bì xià ēn jí mò cún zhī dé fú qǐ liú bīng mǎ zhù zā xián yáng, zhī shēn lǐng shù qí fù fēng pèi, gěi jiǎ xiàn sān yuè, bān qǔ jiā xiǎo, gòng mù wáng huà. xià qíng wèi gǎn shàn biàn, fú wéi shèng cái, bù shèng huáng kǒng zhī zhì.
聖王以孝治天下,而天下莫不歸於孝,使父子和睦,仁愛浹治,不變時雍,遂成至治。臣邦豐沛小民,從風西向,仰托鴻猷,受封王爵,天下之至榮,千載之遭際也。臣身雖榮,父母妻子,遠在故土,未得闔門共居,以享天樂,意欲差人搬取,又不得親掃墳墓,榮歸鄉里,以彰陛下恩及歿存之德;伏乞留兵馬駐紮咸陽,隻身領數騎赴豐沛,給假限三月,搬取家小,共沐王化。下情未敢擅便,伏惟聖裁,不勝惶恐之至。
bà wáng kàn bà biǎo yuē: qīng yù huí fēng pèi, bān qǔ fù mǔ, yì shì rén zǐ xiào qīn zhī yì, dàn kǒng fēi qí běn xīn, huò yīn zhèn zuó rì liú qīng qiě zài xián yáng, gù yǒu cǐ zòu yě. hàn wáng yuē: chén fù nián lǎo, wú rén fèng shì, huái sī rì jiǔ, jiàn bì xià xīn jí wèi, bù gǎn mào gàn, jīn jiàn qīng hóu hái guó, jiē dé guī shěng fù mǔ, dú chén liú cǐ, yòu bù zhī hé rì dé jiàn chén fù. hàn wáng shuō dào tòng qiè chù, kū qì bù zhǐ. zhāng liáng chū bān zòu yuē: hàn wáng bù kě fàng tā bān qǔ jiā xiǎo, zhǐ kě dú qiǎn hái guó, bì xià réng zhe rén qǔ dà gōng bìng jiā xiǎo wèi zhì, shù hàn wáng wú bié xīn. bà wáng yuē: wǒ yì yào liú hàn wáng qiě zài xián yáng, wèi kě fàng huí, zhèng kǒng tā yǒu yì zhì. chén píng chū yuē: bì xià jì fēng liú bāng wèi wáng, yǐ bù gào tiān xià, jīn fù liú cǐ, kǒng bù zú yǐ qǔ xìn yú zhōng wài, bù ruò cóng zhāng liáng zhī jiàn, yǐ tài gōng wèi zhì, nǎi lìng hàn wáng hái fù bāo zhōng, jì quán dà xìn, yòu dé guǎn shù hàn wáng zhī xīn. bà wáng yuē: jì yì tíng dāng, zhǔn zhe hàn wáng hái guó, bù xǔ gěi jiǎ huí fēng pèi. hàn wáng bài fú zài dì bù qǐ. bà wáng yuē: qīng qiě fù bāo zhōng qù, dài zhèn jiàn dū péng chéng, jiāng qīng lǎo xiǎo gōng gěi yǎng shàn, cóng róng zhe rén lái qǔ, yì bù shī fèng yǎng zhī yì. hàn wáng jiù bài xiè yuē: gǎn bì xià dà ēn, shēng sǐ bù néng wàng yě. jīn jí cí bì xià fù bāo zhōng qù. zhǐ jiàn zhōng lí mèi shàng jiàn yuē: qián fàn yà fù lín bié shí, céng shuō bù kě fàng hàn wáng rù bāo zhōng qù, jīn bì xià rú hé wàng le? bà wáng yuē: liú tā lǎo xiǎo zhù péng chéng, yǐ guǎn shù zhī yǐ, yòu hé jī liú hàn wáng? kuàng fēng zhào yǐ chuán bō nèi wài, rú hé xìn yà fù zhī yán, shǐ zhèn shī xìn yú tiān xià yě? suì bù tīng zhōng lí mèi zhī jiàn. yǒu hán xìn tàn kǒu: shǐ hàn wáng rù bāo zhōng, bù dài jiā xiǎo tóng háng, zhèng zhōng qí jì yǐ! tā rì yǐ sī guī zhī xīn, fèn yīng yáng zhī yǒng, wú bèi jiē wèi suǒ lǔ yě! xī yà fù zhī yán chéng huà bǐng ěr!
霸王看罷表曰:「卿欲回豐沛,搬取父母,亦是人子孝親之意,但恐非其本心,或因朕昨日留卿且在咸陽,故有此奏也。」漢王曰:「臣父年老,無人奉侍,懷思日久,見陛下新即位,不敢冒干,今見清侯還國,皆得歸省父母,獨臣留此,又不知何日得見臣父。」漢王說到痛切處,哭泣不止。張良出班奏曰:「漢王不可放他搬取家小,只可獨遣還國,陛下仍着人取大公並家小為質,庶漢王無別心。」霸王曰:「我意要留漢王且在咸陽,未可放回,正恐他有異志。」陳平出曰:「陛下既封劉邦為王,已布告天下,今復留此,恐不足以取信於中外,不若從張良之諫,以太公為質,乃令漢王還赴褒中,既全大信,又得管束漢王之心。」霸王曰:「既議停當,准着漢王還國,不許給假回豐沛。」漢王拜伏在地不起。霸王曰:「卿且赴褒中去,待朕建都彭城,將卿老小供給養贍,從容着人來取,亦不失奉養之意。」漢王就拜謝曰:「感陛下大恩,生死不能忘也。今即辭陛下赴褒中去。」只見鍾離昧上諫曰:「前范亞父臨別時,曾說不可放漢王入褒中去,今陛下如何忘了?」霸王曰:「留他老小住彭城,已管束之矣,又何稽留漢王?況封詔已傳播內外,如何信亞父之言,使朕失信於天下也?」遂不聽鍾離昧之諫。有韓信嘆口:「使漢王入褒中,不帶家小同行,正中其計矣!他日以思歸之心,奮鷹揚之勇,吾輩皆為所虜也!惜亞父之言成畫餅耳!」
què shuō hàn wáng huí yíng, jí lìng fēn fù dà xiǎo jiāng shì, zuò jí qǐ xíng. yú shì zhòng jiāng zhěng lǜ rén mǎ, cù yōng hàn wáng lí xián yáng. zhǐ jiàn guān zhōng bǎi xìng, wén zhī dé hàn wáng qǐ xíng, fú lǎo xié yòu, sāi mǎn dào lù, hé zhǐ yǒu shù wàn rén kū dào zài dì, wèi shǒu yǒu shù shí lǎo rén yuē: wǒ děng zhǐ wàng dài wáng wèi guān zhōng zhī zhǔ, bù xiǎng jīn dài wáng wǎng hàn zhōng qù, yòu bù zhī hé rì dōng guī, dé zài jiàn tiān yán! pān yuán fǔ zhé, liàn liàn bù rěn qù. hàn wáng fǔ zhī yuē: ěr děng gè ān shēng lǐ, wú shēng yì xīn, tā rì rù guān, yòu dé xiāng jiàn. bǎi xìng yòu yào yuǎn sòng, xiāo hé jí zhǐ zhī yuē: bà wáng fǎ dù shén yán, rǔ děng bù kě zhǐ gù yuǎn sòng, kǒng zhī jué, rǔ děng fǎn qí shòu hài. zuò sù huí qù! bǎi xìng shàng kū bù zhǐ, zhāng liáng lìng fán kuài kuài huī rén mǎ, bēn xiá shān yì dà lù ér xíng. jiǔ shí lǐ, zhì ān píng xiàn sì shí hù lǐ, zhì fú fēng xiàn sì shí wǔ lǐ, zhì fèng xiáng jùn sān shí lǐ, zhì mí hún zhài sān shí lǐ, zhì bǎo jī xiàn wǔ shí lǐ, zhì dà sàn guān liù shí lǐ, zhì qīng fēng gé liù shí lǐ, zhì fèng zhōu, rù zhàn dào. hàn wáng rén mǎ jù shān dōng rén, bù shí xiǎn lù, kàn jiàn lián yún zhàn rú cǐ xiǎn jùn, gè rén dà jiào yuē: wǒ děng guò cǐ xiǎn lù, ruò yǒu rén zài cǐ bǎ zhù, yào hài wǒ děng, zài bù xiǎng dé shēng hái yǐ! yǔ qí shù shǒu ér sǐ, bù rú yǔ chǔ jué yī sǐ zhàn, dà zhàng fū zhī suǒ wèi yě! nà fán kuài biàn dào: shuō dé shì! dà hǎn yī shēng, lǜ lǐng zhòng jiāng, yòu yào shā shàng xián yáng. bù zhī rú hé? qiě kàn xià huí fēn jiě.
卻說漢王回營,即令分付大小將士,作急起行。於是眾將整率人馬,簇擁漢王離咸陽。只見關中百姓,聞知得漢王啟行,扶老攜幼,塞滿道路,何止有數萬人哭倒在地,為首有數十老人曰:「我等指望大王為關中之主,不想今大王往漢中去,又不知何日東歸,得再見天顏!」攀轅拊轍,戀戀不忍去。漢王撫之曰:「爾等各安生理,無生異心,他日入關,又得相見。」百姓又要遠送,蕭何急止之曰:『霸王法度甚嚴,汝等不可只顧遠送,恐知覺,汝等反其受害。作速回去!」百姓尚哭不止,張良令樊噲快揮人馬,奔峽山驛大路而行。九十里,至安平縣;四十互里,至扶風縣;四十五里,至鳳翔郡;三十里,至迷魂寨;三十里,至寶雞縣;五十里,至大散關;六十里,至清風閣;六十里,至鳳州,入棧道。漢王人馬俱山東人,不識險路,看見連雲棧如此險峻,各人大叫曰:「我等過此險路,若有人在此把住,要害我等,再不想得生還矣!與其束手而死,不如與楚決一死戰,大丈夫之所為也!」那樊噲便道:「說得是!」大喊一聲,率領眾將,又要殺上咸陽。不知如何?且看下回分解。