strong chén píng dìng jì jiù hàn wáng strong
陈平定计救汉王
bà wáng fēng zhū hóu rì jiǔ, wèi dé chāi rén zhì mìng yì dì, yòu wén chē jià shàng zài péng chéng, bù kěn xìng bīn zhōu jiàn dū. bà wáng yīn zhào qún chén jì yì cǐ shì, hé yǐ chù zhī? chén píng chū bān zòu yuē:" tiān wú èr rì, mín wú èr zhǔ. jīn bì xià jì bān zhào wèi tiān zǐ, gǎi hào fēng tiān xià zhū hóu, què yòu zhì mìng huái wáng, shì yǒu èr tiān zǐ yǐ. wài biān bǎi xìng jiē yún:' yǐ chén fēng chén, gǔ jīn hǎn yǒu.' ruò guǒ yǒu cǐ yán, bù zú yǐ fú tiān xià. chén yǒu yú jiàn, cǐ shí jí chà yà fù lǐng èr xiāo jiàng, lì děng yì dì qǐ shēn, yuǎn chù pì dì, jiù rú fèi zhì yì bān, yì bù bì zhì mìng, shù kě yǐ sāi bǎi xìng zhī yán, miǎn tiān xià yì lùn." yǔ yuē:" cǐ yán zhèng hé wú yì." suí mìng fàn zēng:" lǐng huán chǔ yú yīng, fù péng chéng cuī bī yì dì wǎng bīn zhōu jiàn dū, réng jiāng péng chéng xiū shì qí zhěng, zhèn yù wǎng yī guān, bù wàng gù tǔ zhī yì yě." fàn zēng bù gǎn wéi mìng, zhǐ de qǐ xíng, yīn lái cí jiàn yuē:" chén suī lǐng mìng fù péng chéng, kǒng zuǒ yòu méng bì shèng cōng, chén yǒu sān shì shàng jiàn, qǐ bì xià liú shén: dì yī bù kě lí chéng yáng, gài xián yáng zì gǔ jiàn dū zhī dì, wò yě qiān lǐ, tiān fǔ zhī guó yě èr dāng zhòng yòng hán xìn, gài hán xìn yǒu yuán róng zhī cái, dàn shí wèi yù ěr, ruò bì xià jǔ ér yòng zhī, bīng suí jiāng xíng, jiāng zhú bīng xíng, zòng héng tiān xià, suǒ dào wú dí, rú bù yù yòng, jí shā zhī, miǎn shǐ guī tā rén, wèi hòu huàn yě sān bù kě shǐ hàn wáng guī hàn zhōng, qiě jī liú zài xián yáng, dài chén hái zài zuò qū chǔ. cǐ sān shì zhì jǐn yào, bù kě hū yě." bà wáng yuē:" qīng qù zǎo lái, suǒ yán sān shì, zhèn jì zài xīn." fàn zēng suì tóng huán chǔ yú yīng fù péng chéng qù qì.
霸王封诸侯日久,未得差人致命义帝,又闻车驾尚在彭城,不肯幸彬州建都。霸王因召群臣计议此事,何以处之?陈平出班奏曰:“天无二日,民无二主。今陛下既颁诏为天子,改号封天下诸侯,却又致命怀王,是有二天子矣。外边百姓皆云:‘以臣封臣,古今罕有。’若果有此言,不足以服天下。臣有愚见,此时急差亚父领二骁将,立等义帝起身,远处僻地,就如废置一般,亦不必致命,庶可以塞百姓之言,免天下议论。”羽曰:“此言正合吾意。”随命范增:“领桓楚、于英,赴彭城催逼义帝往彬州建都,仍将彭城修饰齐整,朕欲往一观,不忘故土之意也。”范增不敢违命,只得启行,因来辞见曰:“臣虽领命赴彭城,恐左右蒙蔽圣聪,臣有三事上谏,乞陛下留神:第一不可离成阳,盖咸阳自古建都之地,沃野千里,天府之国也;二当重用韩信,盖韩信有元戎之才,但时未遇耳,若陛下举而用之,兵随将行,将逐兵行,纵横天下,所到无敌,如不欲用,即杀之,免使归他人,为后患也;三不可使汉王归汉中,且稽留在咸阳,待臣还再作区处。此三事至紧要,不可忽也。”霸王曰:“卿去早来,所言三事,朕记在心。”范增遂同桓楚、于英赴彭城去讫。
qiě shuō cì rì chén píng shàng biǎo yuē:
且说次日陈平上表曰:
guó jiā yǐ lǐ cái wèi xiān, shèng rén yǐ jiǎn yòng wèi běn, cái bù lǐ zé chū rù wú dù, fèi yòng wú jīng, cái lì jìn ér sǐ bì qù yǐ bù jiǎn zé shē chǐ rì mí, cāng kù rì xū, mín bù liáo shēng, ér guó bì wáng yǐ. bì xià chū dēng dà bǎo, yǐ mín wèi tiān, ruò bù jié yòng, hé yǐ wéi zhì? xiàn jīn zhū hóu jí jù xián yáng, měi yí lù zhū hóu dài lǐng běn bù bīng mǎ, bù xià sān sì wàn, zǒng yuē dà shù, hé zhǐ bǎi wàn? suǒ yòng bù kě shèng shǔ, cāng kù kōng xū, qián liáng jiāng jǐn. rú yí lù zhū hóu, zhī jiǔ shí èr shí wǔ dān, yáng yī shí wǔ zhǐ, zhū èr shí kǒu, dà niú wǔ tóu, mài èr bǎi jīn, chái sì shí dān, bīng lì rén děng yǐ shí wàn wèi lǜ, měi míng rì zhī mǐ èr shēng, zá dòu yī shēng, liào dòu èr shēng, cǎo èr shù tōng suàn měi rì zǒng zhī jiǔ sān miàn dān, yáng èr bǎi zhǐ, zhū sì bǎi kǒu, dà niú bǎi tóu, miàn sì qiān jīn, chái bā bǎi dān, mǐ èr wàn dàn, liào dòu èr wàn dàn, zá dòu yī wàn dàn, cǎo èr wàn shù. yǐ bǎi wàn suàn lái, fèi yòng bù zī, chén shí hán xīn. ruò bù jí lìng hái guó kǒng bǎi xìng lì nán zhī chí yǐ! fú qǐ shèng cái chén děng xià qíng, bù shèng kěn qiè zhī zhì. bà wáng kàn bà biǎo wén, jí shí chuán lìng, zhe xīn fēng zhū wáng, xiàn wǔ rì nèi jù hái guó, wéi hàn yù qiě liú xián yáng, lìng yǒu bié yì, zhāng liáng wén zhī dà jīng yuē:" hàn wáng xiū yǐ! ruò fàn zēng huí guān zhōng, bì yǒu móu shā zhī yì, rú hé dé zǒu hàn zhōng." jí lái jiàn hàn wáng. wáng yuē:" jīn rì bà wáng fēn cǔn zhū wáng jiē lìng hái guó, wéi liú bāng lìng yǒu bié yì, cǐ bì móu hài zhī yì, wèi zhī nài hé?" liáng yuē:" dài wáng lǎo xiǎo, jiē zài fēng pèi, míng rì kě shàng biǎo, zhǐ shuō gěi jiǎ bān qǔ jiā xiǎo, chén yǒu jiù dài wáng zhī jì."
国家以理财为先,圣人以俭用为本,财不理则出入无度,费用无经,财力尽而死必去矣;不俭则奢侈日靡,仓库日虚,民不聊生,而国必亡矣。陛下初登大宝,以民为天,若不节用,何以为治?现今诸侯集聚咸阳,每一路诸侯带领本部兵马,不下三四万,总约大数,何止百万?所用不可胜数,仓库空虚,钱粮将尽。如一路诸侯,支酒食二十五担,羊一十五只,猪二十口,大牛五头,麦二百斤,柴四十担,兵吏人等以十万为率,每名日支米二升,杂豆一升,料豆二升,草二束;通算每日总支酒三面担,羊二百只,猪四百口,大牛百头,面四千斤,柴八百担,米二万石,料豆二万石,杂豆一万石,草二万束。以百万算来,费用不资,臣实寒心。若不急令还国恐百姓力难支持矣!伏乞圣裁臣等下情,不胜恳切之至。霸王看罢表文,即时传令,着新封诸王,限五日内俱还国,惟汉玉且留咸阳,另有别议,张良闻知大惊曰:“汉王休矣!若范增回关中,必有谋杀之意,如何得走汉中。”急来见汉王。王曰:“今日霸王分忖诸王皆令还国,惟刘邦另有别议,此必谋害之意,为之奈何?”良曰:“大王老小,皆在丰沛,明日可上表,只说给假搬取家小,臣有救大王之计。”
hàn wáng suí lìng lì shēng zuò biǎo, cì rì tóu jìn, biǎo yuē:
汉王随令郦生作表,次日投进,表曰:
shèng wáng yǐ xiào zhì tiān xià, ér tiān xià mò bù guī yú xiào, shǐ fù zǐ hé mù, rén ài jiā zhì, bù biàn shí yōng, suì chéng zhì zhì. chén bāng fēng pèi xiǎo mín, cóng fēng xī xiàng, yǎng tuō hóng yóu, shòu fēng wáng jué, tiān xià zhī zhì róng, qiān zǎi zhī zāo jì yě. chén shēn suī róng, fù mǔ qī zǐ, yuǎn zài gù tǔ, wèi dé hé mén gòng jū, yǐ xiǎng tiān lè, yì yù chāi rén bān qǔ, yòu bù dé qīn sǎo fén mù, róng guī xiāng lǐ, yǐ zhāng bì xià ēn jí mò cún zhī dé fú qǐ liú bīng mǎ zhù zhā xián yáng, zhī shēn lǐng shù qí fù fēng pèi, gěi jiǎ xiàn sān yuè, bān qǔ jiā xiǎo, gòng mù wáng huà. xià qíng wèi gǎn shàn biàn, fú wéi shèng cái, bù shèng huáng kǒng zhī zhì.
圣王以孝治天下,而天下莫不归于孝,使父子和睦,仁爱浃治,不变时雍,遂成至治。臣邦丰沛小民,从风西向,仰托鸿猷,受封王爵,天下之至荣,千载之遭际也。臣身虽荣,父母妻子,远在故土,未得阖门共居,以享天乐,意欲差人搬取,又不得亲扫坟墓,荣归乡里,以彰陛下恩及殁存之德;伏乞留兵马驻扎咸阳,只身领数骑赴丰沛,给假限三月,搬取家小,共沐王化。下情未敢擅便,伏惟圣裁,不胜惶恐之至。
bà wáng kàn bà biǎo yuē:" qīng yù huí fēng pèi, bān qǔ fù mǔ, yì shì rén zǐ xiào qīn zhī yì, dàn kǒng fēi qí běn xīn, huò yīn zhèn zuó rì liú qīng qiě zài xián yáng, gù yǒu cǐ zòu yě." hàn wáng yuē:" chén fù nián lǎo, wú rén fèng shì, huái sī rì jiǔ, jiàn bì xià xīn jí wèi, bù gǎn mào gàn, jīn jiàn qīng hóu hái guó, jiē dé guī xǐng fù mǔ, dú chén liú cǐ, yòu bù zhī hé rì dé jiàn chén fù." hàn wáng shuō dào tòng qiè chù, kū qì bù zhǐ. zhāng liáng chū bān zòu yuē:" hàn wáng bù kě fàng tā bān qǔ jiā xiǎo, zhǐ kě dú qiǎn hái guó, bì xià réng zhe rén qǔ dà gōng bìng jiā xiǎo wèi zhì, shù hàn wáng wú bié xīn." bà wáng yuē:" wǒ yì yào liú hàn wáng qiě zài xián yáng, wèi kě fàng huí, zhèng kǒng tā yǒu yì zhì." chén píng chū yuē:" bì xià jì fēng liú bāng wèi wáng, yǐ bù gào tiān xià, jīn fù liú cǐ, kǒng bù zú yǐ qǔ xìn yú zhōng wài, bù ruò cóng zhāng liáng zhī jiàn, yǐ tài gōng wèi zhì, nǎi lìng hàn wáng hái fù bāo zhōng, jì quán dà xìn, yòu dé guǎn shù hàn wáng zhī xīn." bà wáng yuē:" jì yì tíng dāng, zhǔn zhe hàn wáng hái guó, bù xǔ gěi jiǎ huí fēng pèi." hàn wáng bài fú zài dì bù qǐ. bà wáng yuē:" qīng qiě fù bāo zhōng qù, dài zhèn jiàn dū péng chéng, jiāng qīng lǎo xiǎo gōng jǐ yǎng shàn, cóng róng zhe rén lái qǔ, yì bù shī fèng yǎng zhī yì." hàn wáng jiù bài xiè yuē:" gǎn bì xià dà ēn, shēng sǐ bù néng wàng yě. jīn jí cí bì xià fù bāo zhōng qù." zhī jiàn zhōng lí mèi shàng jiàn yuē:" qián fàn yà fù lín bié shí, céng shuō bù kě fàng hàn wáng rù bāo zhōng qù, jīn bì xià rú hé wàng le?" bà wáng yuē:" liú tā lǎo xiǎo zhù péng chéng, yǐ guǎn shù zhī yǐ, yòu hé jī liú hàn wáng? kuàng fēng zhào yǐ chuán bō nèi wài, rú hé xìn yà fù zhī yán, shǐ zhèn shī xìn yú tiān xià yě?" suì bù tīng zhōng lí mèi zhī jiàn. yǒu hán xìn tàn kǒu:" shǐ hàn wáng rù bāo zhōng, bù dài jiā xiǎo tóng háng, zhèng zhōng qí jì yǐ! tā rì yǐ sī guī zhī xīn, fèn yīng yáng zhī yǒng, wú bèi jiē wèi suǒ lǔ yě! xī yà fù zhī yán chéng huà bǐng ěr!"
霸王看罢表曰:“卿欲回丰沛,搬取父母,亦是人子孝亲之意,但恐非其本心,或因朕昨日留卿且在咸阳,故有此奏也。”汉王曰:“臣父年老,无人奉侍,怀思日久,见陛下新即位,不敢冒干,今见清侯还国,皆得归省父母,独臣留此,又不知何日得见臣父。”汉王说到痛切处,哭泣不止。张良出班奏曰:“汉王不可放他搬取家小,只可独遣还国,陛下仍着人取大公并家小为质,庶汉王无别心。”霸王曰:“我意要留汉王且在咸阳,未可放回,正恐他有异志。”陈平出曰:“陛下既封刘邦为王,已布告天下,今复留此,恐不足以取信于中外,不若从张良之谏,以太公为质,乃令汉王还赴褒中,既全大信,又得管束汉王之心。”霸王曰:“既议停当,准着汉王还国,不许给假回丰沛。”汉王拜伏在地不起。霸王曰:“卿且赴褒中去,待朕建都彭城,将卿老小供给养赡,从容着人来取,亦不失奉养之意。”汉王就拜谢曰:“感陛下大恩,生死不能忘也。今即辞陛下赴褒中去。”只见钟离昧上谏曰:“前范亚父临别时,曾说不可放汉王入褒中去,今陛下如何忘了?”霸王曰:“留他老小住彭城,已管束之矣,又何稽留汉王?况封诏已传播内外,如何信亚父之言,使朕失信于天下也?”遂不听钟离昧之谏。有韩信叹口:“使汉王入褒中,不带家小同行,正中其计矣!他日以思归之心,奋鹰扬之勇,吾辈皆为所虏也!惜亚父之言成画饼耳!”
què shuō hàn wáng huí yíng, jí lìng fēn fù dà xiǎo jiàng shì, zuò jí qǐ xíng. yú shì zhòng jiāng zhěng lǜ rén mǎ, cù yōng hàn wáng lí xián yáng. zhī jiàn guān zhōng bǎi xìng, wén zhī dé hàn wáng qǐ xíng, fú lǎo xié yòu, sāi mǎn dào lù, hé zhǐ yǒu shù wàn rén kū dào zài dì, wéi shǒu yǒu shù shí lǎo rén yuē:" wǒ děng zhǐ wàng dài wáng wèi guān zhōng zhī zhǔ, bù xiǎng jīn dài wáng wǎng hàn zhōng qù, yòu bù zhī hé rì dōng guī, dé zài jiàn tiān yán!" pān yuán fǔ zhé, liàn liàn bù rěn qù. hàn wáng fǔ zhī yuē:" ěr děng gè ān shēng lǐ, wú shēng yì xīn, tā rì rù guān, yòu dé xiāng jiàn." bǎi xìng yòu yào yuǎn sòng, xiāo hé jí zhǐ zhī yuē:' bà wáng fǎ dù shén yán, rǔ děng bù kě zhǐ gù yuǎn sòng, kǒng zhī jué, rǔ děng fǎn qí shòu hài. zuò sù huí qù!" bǎi xìng shàng kū bù zhǐ, zhāng liáng lìng fán kuài kuài huī rén mǎ, bēn xiá shān yì dà lù ér xíng. jiǔ shí lǐ, zhì ān píng xiàn sì shí hù lǐ, zhì fú fēng xiàn sì shí wǔ lǐ, zhì fèng xiáng jùn sān shí lǐ, zhì mí hún zhài sān shí lǐ, zhì bǎo jī xiàn wǔ shí lǐ, zhì dà sàn guān liù shí lǐ, zhì qīng fēng gé liù shí lǐ, zhì fèng zhōu, rù zhàn dào. hàn wáng rén mǎ jù shān dōng rén, bù shí xiǎn lù, kàn jiàn lián yún zhàn rú cǐ xiǎn jùn, gè rén dà jiào yuē:" wǒ děng guò cǐ xiǎn lù, ruò yǒu rén zài cǐ bǎ zhù, yào hài wǒ děng, zài bù xiǎng dé shēng huán yǐ! yǔ qí shù shǒu ér sǐ, bù rú yǔ chǔ jué yī sǐ zhàn, dà zhàng fū zhī suǒ wéi yě!" nà fán kuài biàn dào:" shuō de shì!" dà hǎn yī shēng, shuài lǐng zhòng jiāng, yòu yào shā shàng xián yáng. bù zhī rú hé? qiě kàn xià huí fēn jiě.
却说汉王回营,即令分付大小将士,作急起行。于是众将整率人马,簇拥汉王离咸阳。只见关中百姓,闻知得汉王启行,扶老携幼,塞满道路,何止有数万人哭倒在地,为首有数十老人曰:“我等指望大王为关中之主,不想今大王往汉中去,又不知何日东归,得再见天颜!”攀辕拊辙,恋恋不忍去。汉王抚之曰:“尔等各安生理,无生异心,他日入关,又得相见。”百姓又要远送,萧何急止之曰:‘霸王法度甚严,汝等不可只顾远送,恐知觉,汝等反其受害。作速回去!”百姓尚哭不止,张良令樊哙快挥人马,奔峡山驿大路而行。九十里,至安平县;四十互里,至扶风县;四十五里,至凤翔郡;三十里,至迷魂寨;三十里,至宝鸡县;五十里,至大散关;六十里,至清风阁;六十里,至凤州,入栈道。汉王人马俱山东人,不识险路,看见连云栈如此险峻,各人大叫曰:“我等过此险路,若有人在此把住,要害我等,再不想得生还矣!与其束手而死,不如与楚决一死战,大丈夫之所为也!”那樊哙便道:“说得是!”大喊一声,率领众将,又要杀上咸阳。不知如何?且看下回分解。