strong zhào gāo jiǎo zhào lì hú hài strong
赵高矫诏立胡亥
què shuō nà shào nián yào cì shǐ huáng, yǒu yī lǎo zhě jí zhǐ zhī yuē:" bù kě! dà zhàng fū dāng lì wàn shì zhī gōng, qǐ kě xiào cì kè zhī liú yé?" shào nián suì zhǐ. qí rén wéi shuí? lǎo zhě xìng xiàng míng liáng, shǎo zhě xìng xiàng míng jí, zì yǔ, chǔ jiāng xiàng yàn zhī hòu, xià xiāng rén yě. jí chū xué shū, shū bù chéng xué jiàn, jiàn bú huì. liáng dà nù yuē:" ěr yù hé wéi yé?" jí yuē:" shū, jì xìng míng jiàn, bù guò dí yī ér yǐ." liáng yuē" rǔ jīn yù hé xué?" jí yuē:
却说那少年要刺始皇,有一老者急止之曰:“不可!大丈夫当立万世之功,岂可效刺客之流耶?”少年遂止。其人为谁?老者姓项名梁,少者姓项名籍,字羽,楚将项燕之后,下相人也。籍初学书,书不成;学剑,剑不会。梁大怒曰:“尔欲何为耶?”籍曰:“书,记姓名;剑,不过敌一而已。”梁曰;“汝今欲何学?”籍曰:
" wú dàn yù xué wàn rén dí yě." liáng shén qí zhī. jīn rì yù jiàn shǐ huáng, yì yù cì shā, xiàng liáng jí zhǐ zhī. yīn cǐ yóu xíng yú wú chǔ zhī jiān, qián yǒu tú tiān xià zhī zhì.
“吾但欲学万人敌也。”梁甚奇之。今日遇见始皇,意欲刺杀,项梁急止之。因此游行于吴楚之间,潜有图天下之志。
què shuō shǐ huáng sān shí liù nián, yǒu yǔn shí jiàn yú jùn, shàng kè liù zì:" shǐ huáng sǐ ér dì fēn." shǐ yù shǐ zhú yī jī fǎng bù chū, suì mìng jǐn zhū shí bàng jū rén, bìng fán qí shí. yù shǐ fù mìng qì, lǐ sī chéng biàn jiàn yuē:" bì xià yóu xún rì jiǔ, biàn zhà bǎi chū, xiáng ruì wēi yàn, kǒng nán zhǔn xìn. bù ruò huí luán guī guó, xiū zhěng biān bèi, ān fǔ bāng guó, gāo gǒng wú wéi, zì néng wú shì. hé bì láo chē jià yuǎn chū shēng shì duān, zhì bì xià zhōng rì bù níng yě?" shǐ huáng cóng lǐ sī zhī yán, huí zhuǎn chē jià. huí dào yǎn zhōu, yè zuò yī mèng, yǔ dōng hǎi lóng shén jiāo zhàn, dàn jiàn lóng shén wēi lì jùn fā, shì bù néng dí, jí yù táo zǒu, máng máng cāng hǎi, jìng wú lù kě chū. zhèng zài wēi jí zhī zhōng, hū jiàn yī lóng, zì tiān ér jiàng, suì tūn ér shí zhī, xǐng lái shén sī huǎng hū, sì zhī kùn juàn, zì jué cǐ shēn ruò yǒu suǒ fū. xíng zhì shā qiū, bìng yù chén zhòng, mì zhǔ lǐ sī yuē:" zhèn xī nián dōng tián dà hǎi, chù fàn lóng shén, zì mèng lái yǒu bìng, kǒng bù néng qǐ. ruò wǒ bēng zhī hòu, dāng wǎng shàng jùn xuān tài zǐ fú sū lì wèi jūn, shù bù shī qín tiān xià." jí rì yǔ lǐ sī yù bǎo yí zhào yù xǐ děng bǎo, lǐ sī kū qì bài lǐng. yòu yuē:" qīng shì wǒ duō nián, fán yī yīng dà xiǎo shì wù, jiē tuō yú qīng, qīng yí jìn xīn wáng shì, wù wéi zhèn mìng! qiě tài zǐ fú sū, rén ài chéng jìng, zú kě chéng jì. jiè wǒ yī shí jiàn cuò, wù biǎn yuǎn fāng. qīng děng wù yào yòng xīn, bù kě shī yě! zhèn zhī yí yán, bù kě qīng xiè yú rén." yán bì suì bēng. zài wèi sān shí qī nián, shòu wǔ shí suì. shì shí zhī shǐ huáng bēng zhě, zhǐ gōng zǐ hú hài zhào gāo lǐ sī huàn zhě wǔ liù rén, mì bù fā sāng, guān zài yú wēn liáng chē zhōng, suí suǒ zhì jìn yǐn shí, zòu shì yì rú píng shí, shì hòu yǐ bào yú hùn qí wèi, wú yǒu zhī zhī zhě.
却说始皇三十六年,有陨石见于郡,上刻六字:“始皇死而地分。”使御史逐一缉访不出,遂命尽诛石傍居人,并燔其石。御史复命讫,李斯乘便谏曰:“陛下游巡日久,变诈百出,祥瑞微验,恐难准信。不若回銮归国,修整边备,安抚邦国,高拱无为,自能无事。何必劳车驾远出生事端,致陛下终日不宁也?”始皇从李斯之言,回转车驾。回到兖州,夜作一梦,与东海龙神交战,但见龙神威力骏发,势不能敌,急欲逃走,茫茫苍海,竟无路可出。正在危急之中,忽见一龙,自天而降,遂吞而食之,醒来神思恍惚,四肢困倦,自觉此身若有所夫。行至沙丘,病愈沉重,密嘱李斯曰:“朕昔年东填大海,触犯龙神,自梦来有病,恐不能起。若我崩之后,当往上郡宣太子扶苏立为君,庶不失秦天下。”即日与李斯玉宝、遗诏、玉玺等宝,李斯哭泣拜领。又曰:“卿事我多年,凡一应大小事务,皆托于卿,卿宜尽心王事,勿违朕命!且太子扶苏,仁爱诚敬,足可承继。借我一时见错,误贬远方。卿等务要用心,不可失也!朕之遗言,不可轻泄于人。”言毕遂崩。在位三十七年,寿五十岁。是时知始皇崩者,止公子胡亥、赵高、李斯、宦者五六人,秘不发丧,棺载于温凉车中,随所至进饮食,奏事亦如平时,事后以鲍鱼混其味,无有知之者。
què shuō shǐ huáng suī yǒu yí zhào lì fú sū wèi jūn, shàng wèi fā shǐ. zhào gāo jí lái shuō lǐ sī yuē:" dà zhàng fū bù kě yī rì wú quán, wú quán zé jué chǒng qù ér shēn wēi. wǒ yù jūn hóu gǎi zhào lì gōng zǐ hú hài, wèi zhī jūn yì yǐ wéi hé rú?" sī yuē:" cǐ wáng guó zhī yán, fēi rén chén suǒ dāng chū yě!" gāo yuē:" jūn hóu zì wèi zhǎng zǐ zhī xìn rèn méng tián, yǔ jūn hóu shú yōu?" sī yuē:" bù rú yě." gāo yuē:" fú sū míng ér néng duàn, gāng ér yǒu wéi, píng rì yǔ jūn bù xiāng de, ruò lì wèi jūn, jué yǐ méng tián wèi chéng xiàng, duó jūn hóu zhī yìn ér yǔ zhī, jūn hóu jué bà guī xiāng lǐ, fèi wèi shù rén, xú xú qīn hài, sǐ wú zàng dì yǐ. jūn hóu hé bù zì wù yé?" sī chén yín liáng jiǔ yuē:" zi zhī yán yì zì yǒu lǐ, dàn bù rěn fù yí zhǔ yě." gāo yuē:" yǔ qí zūn yí zhǔ ér shēn wēi, shú ruò fù yí zhǔ ér quán jiǔ? èr zhě zhī jiān, suí jūn hóu qǔ zhī." sī qǐ xiè yuē:" jǐn rú zi jiào." suì jí lái shuō hú hài yuē:" jīn rì zhī quán, qí cún wáng zài gōng zǐ yǔ chéng xiàng jí gāo ěr. rú ruò fèng zhào lì zhǎng zǐ wèi jūn, bì quán guī yú rén, zhāo zhī bù lái, huī zhī bù qù, tuì chù pì dì, bù guò yī cháng rén ěr. zhà dāng chǒng wò, yī dàn shī wèi, xīn dú ān yé? wǒ yǔ chéng xiàng yì yù gǎi zhào lì gōng zǐ wèi jūn, gòng xiǎng fù guì, bù zhī gōng zǐ zhī yì yǐ wéi hé rú?" hài yuē:" fèi xiōng ér lì dì, luàn lún yě wéi fù mìng ér dú shàn, bù xiào yě qǔ rén zhī yǒu ér hài zhī, bù rén yě. sān zhě nì mái luàn cháng, tiān xià bù fú, kǒng bù kě wèi yě." gāo yuē:" xìn xiǎo jié ér shī dà shì, shǒu wēi yì ér ní yuǎn tú, jūn zǐ wèi qí bù dá yě. shí bù kě yǐ cuò guò, quán bù kě yǐ jiǎ rén, gōng zǐ jí dāng zì sī, wù zhì hòu huǐ." hài yuē:" rèn rǔ wèi zhī." gāo dà xǐ, suì yǔ lǐ sī gǎi zhào, cì fú sū sǐ, lì hú hài wèi tài zǐ. nǎi qiǎn yán lè jī zhào.
却说始皇虽有遗诏立扶苏为君,尚未发使。赵高急来说李斯曰:“大丈夫不可一日无权,无权则爵宠去而身危。我欲君侯改诏立公子胡亥,未知君意以为何如?”斯曰:“此亡国之言,非人臣所当出也!”高曰:“君侯自谓长子之信任蒙恬,与君侯孰优?”斯曰:“不如也。”高曰:“扶苏明而能断,刚而有为,平日与君不相得,若立为君,决以蒙恬为丞相,夺君侯之印而与之,君侯决罢归乡里,废为庶人,徐徐侵害,死无葬地矣。君侯何不自悟耶?”斯沉吟良久曰:“子之言亦自有理,但不忍负遗嘱也。”高曰:“与其遵遗嘱而身危,孰若负遗嘱而权久?二者之间,随君侯取之。”斯起谢曰:“谨如子教。”遂即来说胡亥曰:“今日之权,其存亡在公子与丞相及高耳。如若奉诏立长子为君,必权归于人,招之不来,挥之不去,退处僻地,不过一常人耳。乍当宠沃,一旦失位,心独安耶?我与丞相意欲改诏立公子为君,共享富贵,不知公子之意以为何如?”亥曰:“废兄而立弟,乱伦也;违父命而独擅,不孝也;取人之有而害之,不仁也。三者逆埋乱常,天下不服,恐不可为也。”高曰:“信小节而失大事,守微义而泥远图,君子谓其不达也。时不可以错过,权不可以假人,公子急当自思,勿致后悔。”亥曰:“任汝为之。”高大喜,遂与李斯改诏,赐扶苏死,立胡亥为太子。乃遣阎乐赍诏。
yán lè yì bù zhī shǐ huáng jià bēng, suì yú chē qián chéng mìng qǐ xíng. bù yī rì dào shàng jùn, rù chéng chuán mìng jiē zhào, fú sū méng tián jí chū yíng zhào kāi dú, zhào yuē:
阎乐亦不知始皇驾崩,遂于车前承命启行。不一日到上郡,入城传命接诏,扶苏、蒙恬急出迎诏开读,诏曰:
sān shí qī nián qī yuè shí sān rì, shǐ huáng dì zhào yuē: sān dài yǐ xiào zhì tiān xià ér dūn dà běn, fù yǐ cǐ lì lún, zi yǐ cǐ jìn zhí, wéi cǐ zé bèi lǐ nì cháng, fēi dào yě. zhǎng zǐ fú sū, bù néng yǎng chéng tǐ mìng, pì dì lì gōng, nǎi gǎn shàng shū fěi bàng, dà sì kuáng nì, fù zǐ zhī qíng, shì ruò kě jīn, ér zǔ zōng zhī fǎ, zé bù kě shè. yǐ zhào lì hú hài wèi tài zǐ, fèi ěr wèi shù rén, cì yào jiǔ duǎn dāo zì jué. qí jiāng jūn méng tián, jī pāng zài wài, bù néng kuāng zhèng guī jiàn, běn yù jiā zhū, yǐ zhù chéng zhī gōng wèi wán, gū liú dū lǐ. gù zī zhào shì, jǐn yí zhī xī.
三十七年七月十三日,始皇帝诏曰:三代以孝治天下而敦大本,父以此立伦,子以此尽职,违此则悖理逆常,非道也。长子扶苏,不能仰承体命,辟地立功,乃敢上书诽谤,大肆狂逆,父子之情,似若可矜,而祖宗之法,则不可赦。已诏立胡亥为太子,废尔为庶人,赐药酒短刀自决。其将军蒙恬,稽乓在外,不能匡正规谏,本欲加诛,以筑城之工未完,姑留督理。故兹诏示,尽宜知悉。
fú sū dú bà zhào, tì qì yuē:" jūn jiào chén sǐ, bù gǎn bù sǐ, fù jiào zǐ wáng, bù gǎn bù wáng. jīn jūn fù cì sǐ, yuàn yǐn jiǔ yǐ quán qí qū." fāng yù yǐn, méng tián jí zhǐ zhī yuē:" huáng shàng shǐ chén tǒng lǐng bīng sān shí wàn zhòng, zhù jié biān chuí, tuō diàn xià jiǔ zhù jiān dū, cǐ tiān xià zhī zhòng rèn yě. jì shòu yǐ zhòng rèn, ér yòu cì sǐ, zhōng jiān yǒu zhà. bù ruò miàn jiàn zòu guò, ruò guǒ bù xū, sǐ wèi wǎn yě." fú sū yuē:" jūn fù mìng jì chū, lǐ bù kě wéi, shǐ mìng qián lái, qǐ yǒu bù shí, rú ruò zòu qǐng, yù zēng bù xiào." suì yǐn jiǔ ér sǐ. méng tián fù tài zǐ shī, tòng kū bù zhǐ. sān jūn mò bù chuí lèi.
扶苏读罢诏,涕泣曰:“君教臣死,不敢不死,父教子亡,不敢不亡。今君父赐死,愿饮酒以全其躯。”方欲饮,蒙恬急止之曰:“皇上使臣统领兵三十万众,驻节边陲,托殿下久住监督,此天下之重任也。既授以重任,而又赐死,中间有诈。不若面见奏过,若果不虚,死未晚也。”扶苏曰:“君父命既出,理不可违,使命前来,岂有不实,如若奏请,愈增不孝。”遂饮酒而死。蒙恬覆太子尸,痛哭不止。三军莫不垂泪。
yán lè jiàn fú sū sǐ, huí xián yáng fù mìng. lǐ sī zhào gāo qǐ zhī hú hài, hú hài shāng dào bù yǐ, suì chuán qín shǐ huáng chē jià qǐ xíng. wèi zhī rú hé? qiě kàn xià huí fēn jiě.
阎乐见扶苏死,回咸阳复命。李斯、赵高启知胡亥,胡亥伤悼不已,遂传秦始皇车驾启行。未知如何?且看下回分解。