strong guǎng wǔ shān chǔ hàn huì bīng strong
广武山楚汉会兵
bù shuō hán xìn cāo yǎn rén mǎ zé rì pò chǔ. què shuō bà wáng tún bīng guǎng wǔ, yǔ xiàng bó zhōng lí mèi děng zhū jiàng jì yì yuē:" jiàn jīn hàn bīng huì gè chù zhū hóu, zǒng jí rén mǎ, yào yǔ zhèn jué zhàn, dàn chǔ jūn quē shí, nán yǐ chí jiǔ, ěr děng yǒu hé liáng cè?" xiàng bó yuē:" tài gōng jū jìn yú cǐ, wèi zēng hái guó, hé bù qǔ lái, lìng tài gōng xiū shū yī fēng, xià yǔ hàn wáng, lìng bǐ tuì bīng, rán hòu fàng tài gōng huí chéng gāo ruò réng qián yǔ chǔ xiāng jù, dìng jiāng tài gōng zhū lù, shǐ liú bāng wèi wàn shì zhī zuì rén yě. bì xià ruò yī cǐ jì, kě dǐ bǎi wàn xióng bīng yě." xiàng yǔ yī xiàng bó zhī yán, chāi rén wǎng péng chéng qǔ tài gōng. bù yī rì, qǔ tài gōng dào guǎng wǔ, lái jiàn bà wáng. bà wáng zhào tài gōng rù zhàng xià, yǐ yán fǔ zhī yuē:" rǔ zi liú bāng, zhōng rì yǔ wǒ xiāng jù, lüè bù yǐ rǔ wèi niàn. wú jīn qǔ lái, mìng rǔ xiū shū yī fēng, zhe rǔ zi bà bīng xī zhēng, wǒ jiù fàng rǔ tóng lǚ shì huí chéng gāo, shǐ rǔ fù zǐ fū qī xiàng jù, rǔ yǐ wéi rú hé?" tài gōng yuē:" liú bāng zì yòu tān cái hào sè, bù gù fù mǔ, jīn nǎi yǐ fù guì wéi zhòng, suì qì wǒ rú mò lù rén yì bān, kǒng shū qù yì bù jì shì, wèi zhī nài hé?" bà wáng yuē:" rǔ qiě xiū yī fēng shū jì qù, kàn tā rú hé, zài zuò qū chǔ." tài gōng yú shì xiū shū yī fēng, chéng shàng bà wáng, bà wáng kàn bà shū yuē:" liú bāng jiàn cǐ shū, ruò bù tuì bīng, zhēn suǒ wèi qín shòu yì guān zhě yě!" jí chà zhōng dài fū sòng zǐ lián jī shū fù chéng gāo.
不说韩信操演人马择日破楚。却说霸王屯兵广武,与项伯、钟离昧等诸将计议曰:“见今汉兵会各处诸侯,总集人马,要与朕决战,但楚军缺食,难以持久,尔等有何良策?”项伯曰:“太公拘禁于此,未曾还国,何不取来,令太公修书一封,下与汉王,令彼退兵,然后放太公回成皋;若仍前与楚相距,定将太公诛戮,使刘邦为万世之罪人也。陛下若依此计,可抵百万雄兵也。”项羽依项伯之言,差人往彭城取太公。不一日,取太公到广武,来见霸王。霸王召太公入帐下,以言抚之曰:“汝子刘邦,终日与我相距,略不以汝为念。吾今取来,命汝修书一封,着汝子罢兵息争,我就放汝同吕氏回成皋,使汝父子夫妻相聚,汝以为如何?”太公曰:“刘邦自幼贪财好色,不顾父母,今乃以富贵为重,遂弃我如陌路人一般,恐书去亦不济事,为之奈何?”霸王曰:“汝且修一封书寄去,看他如何,再作区处。”太公于是修书一封,呈上霸王,霸王看罢书曰:“刘邦见此书,若不退兵,真所谓禽兽衣冠者也!”即差中大夫宋子连赍书赴成皋。
yī rì dào chéng gāo, yǒu rén bào hàn wáng yuē:" chǔ qiǎn dài fū jī tài gōng jiā shū zài wài." hàn wáng wén shuō tài gōng yǒu shū dào, jí zhào zhāng liáng chén píng yuē:" chǔ qiǎn zhōng dài fū sòng zǐ lián jī tài gōng jiā shū dào lái, cǐ shì hé yì?" liáng yuē:" cǐ shì bà wáng yù wèi tuì bīng zhī jì, gù shǐ tài gōng fù jiā shū, yù dài wáng tuì bīng. dài wáng jiàn shū qiè bù kě āi qì, zhǐ yī rú cǐ rú cǐ huí dá, guǎn jiào xún rì nèi, tài gōng hái guó, suī zài chǔ yì bù zhì hài shāng." hàn wáng yī zhāng liáng zhī yán, suì zhào sòng zǐ lián rù jiàn. chéng shàng tài gōng jiā shū, hàn wáng chāi shū pěng dú, shū yuē:
一日到成皋,有人报汉王曰:“楚遣大夫赍太公家书在外。”汉王闻说太公有书到,即召张良、陈平曰:“楚遣中大夫宋子连赍太公家书到来,此是何意?”良曰:“此是霸王欲为退兵之计,故使太公付家书,欲大王退兵。大王见书切不可哀泣,只依如此如此回答,管教旬日内,太公还国,虽在楚亦不至害伤。”汉王依张良之言,遂召宋子连入见。呈上太公家书,汉王拆书捧读,书曰:
tài gōng fù shū hàn wáng liú bāng: cháng wèi yú shùn dà xiào, qì tiān xià rú bì lǚ rǔ yǐ fù zé wéi zhòng, shì wǒ rú lù rén, zì suī shuǐ zāo lǔ, jīn jīng sān nián, xìng méng chǔ wáng bǐng hào shēng zhī dé, bù jí zhū lù, jū chù gōng suǒ, rì gěi yǐn shí, dé yán xìng mìng. wáng hòu lǚ shì, sī xiǎng tài zǐ, lèi bù néng gàn. rǔ rèn yì zòng héng tiān xià, lüè bù yǐ wéi niàn, zhēn tiě shí xīn cháng, tǔ mù xíng hái yě! jí jīn bà wáng qǔ wǒ zhì guǎng wǔ, lěi cì yào zhū, yù xuán tóu chéng gāo, yǐ zhāng rǔ bù xìng zhī zuì, wǒ zài sān āi gào, tè xiū yǐ jiā shū fù rǔ, rǔ kě sī cǐ shēn cóng hé ér lái? shì jiān wàn wù yǐ hé wéi zhòng? ruò jiě cǐ lǐ, biàn rú dà shùn shì tiān xià rú bì lǚ ěr, zuò sù bà bīng, qǔ wǒ hái guó, shǐ fù zǐ fū fù wán jù, qǐ bù měi hū? ruò réng tún bīng xiāng jù, wǒ zhī mìng jué nán bǎo, rǔ zòng yǒu tiān xià, shì shě fù mìng ér tú fù guì, wàn shì tuò mà, rǔ xīn qǐ néng zì ān yé? lín chǔ qì shū, rǔ dāng zì xǐng!
太公付书汉王刘邦:尝谓虞舜大孝,弃天下如敝履;汝以富责为重,视我如路人,自睢水遭虏,今经三年,幸蒙楚王秉好生之德,不即诛戮,拘处公所,日给饮食,得延性命。王后吕氏,思想太子,泪不能干。汝任意纵横天下,略不以为念,真铁石心肠,土木形骸也!即今霸王取我至广武,累次要诛,欲悬头成皋,以彰汝不幸之罪,我再三哀告,特修以家书付汝,汝可思此身从何而来?世间万物以何为重?若解此理,便如大舜视天下如敝履耳,作速罢兵,取我还国,使父子夫妇完聚,岂不美乎?若仍屯兵相距,我之命决难保,汝纵有天下,是舍父命而图富贵,万世唾骂,汝心岂能自安耶?临楮泣书,汝当自省!
hàn wáng sù jiǔ wèi xǐng, kàn bà jiā shū, zuì yǎn méng lóng, ruò bù jīng yì, biàn shuō:" wǒ yǔ xiàng wáng tóng shì huái wáng, jié bài wèi xiōng dì, wǒ zhī fù jí rǔ zhī fù, wǒ fù zài chǔ, jiù rú zài wǒ hàn yíng yì bān, hé bì jiào lùn bǐ cǐ? ruò shì bà wáng shā le wǒ fù, qǐ bù dú tiān xià rén mà wǒ, yì mà rǔ bà wáng yě! qián rì bà wáng yīn shǐ jì bù shì le yì dì, shàng rě tiān xià zhū hóu zhì jīn qiè chǐ, jīn ruò shā le wǒ fù, bù rě tiān xià tuò mà? xī mèng zǐ cháng shuō shā rén zhī fù, rén yì shā qí fù, suǒ chà yī jiān ěr. rǔ huí qù shàng fù wǒ tài gōng, qiě kuān xīn zài chǔ yíng zhù xiē shí, jiù rú zài wǒ hàn yíng yì bān." gèng bù shuō bà bīng xī zhēng, zhǐ hùn shuō le yī piān, jiù zhe liǎng nǚ zǐ fú rù zhàng hòu xiē xī. dài fū sòng zǐ lián yù qù, wèi dé tǎo gè huí xìn, yù xià qù, hàn wáng yǐ rù nèi bù chū. zhāng liáng chén píng zhòng rén shè jiǔ kuǎn dài sòng zǐ lián, yǐ yán cuī cù huí guǎng wǔ qù qì.
汉王宿酒未醒,看罢家书,醉眼朦胧,若不经意,便说:“我与项王同事怀王,结拜为兄弟,我之父即汝之父,我父在楚,就如在我汉营一般,何必较论彼此?若是霸王杀了我父,岂不独天下人骂我,亦骂汝霸王也!前日霸王阴使季布弑了义帝,尚惹天下诸侯至今切齿,今若杀了我父,不惹天下唾骂?昔孟子尝说杀人之父,人亦杀其父,所差一间耳。汝回去上覆我太公,且宽心在楚营住些时,就如在我汉营一般。”更不说罢兵息争,只混说了一篇,就着两女子扶入帐后歇息。大夫宋子连欲去,未得讨个回信,欲下去,汉王已入内不出。张良、陈平众人设酒款待宋子连,以言催促回广武去讫。
què shuō bà wáng zhuān hòu sòng zǐ lián huí huà, hū zuǒ yòu lái bào, sòng zǐ lián huí yíng, bà wáng xuān rù, sòng zǐ lián jiāng hàn wáng suǒ yán, cóng tóu bèi shuō yī biàn. xiàng bó zài cè yuē:" guān hàn wáng suǒ wéi, zhōng bù zú yǐ chéng dà shì, dài wáng zhǐ zhǔn bèi yǔ tā jiāo zhàn, liào hàn yì bù néng qǔ shèng yě." bà wáng yuē:" liú bāng nǎi jiǔ sè zhī tú, shì fù mǔ qī zǐ rú cǎo mǎng, qǐ yǔ bǐ jiào shì fēi zāi?" sòng zǐ lián yuē" chén rù jiàn hàn wáng shí, shàng sù jiǔ wèi xǐng, kàn le shū tōng bù yǐ tài gōng wèi niàn." bà wáng yuē:" tài gōng qiě zhe zài chǔ yíng cì hou, huǎn jí shàng yǒu yòng chǔ." suí zhào zhū jiàng xuǎn jīng bīng èr shí wàn, gè ān yíng zhài, yù bèi hàn bīng dào lái.
却说霸王专候宋子连回话,忽左右来报,宋子连回营,霸王宣入,宋子连将汉王所言,从头备说一遍。项伯在侧曰:“观汉王所为,终不足以成大事,大王只准备与他交战,料汉亦不能取胜也。”霸王曰:“刘邦乃酒色之徒,视父母妻子如草莽,岂与彼较是非哉?”宋子连曰;“臣入见汉王时,尚宿酒未醒,看了书通不以太公为念。”霸王曰:“太公且着在楚营伺候,缓急尚有用处。”随召诸将选精兵二十万,各安营寨,预备汉兵到来。
qiě shuō hán xìn cāo liàn rén mǎ yǐ bì, hàn wáng bìng shāng yǐ píng fù, zhào xìn jì yì fá chǔ, xìn yuē:" bà wáng tún bīng guǎng wǔ, chí jiǔ fāng xiè, zhèng hǎo zuò sù gōng jī, chén rén mǎ cāo liàn yǐ jīng, qǐng dài wáng jìn fā." wáng yuē:" cǐ xíng quán zhàng yuán shuài diào qiǎn." yú shì hán xìn tǒng lǐng dà bīng xiān xíng, hàn wáng rén mǎ lù xù qián jìn. yī rì dào guǎng wǔ, lí chǔ yíng sān shí lǐ xià zhài, xìn fēn fù zhū jiàng, yòng xīn fáng shǒu hé yíng, yuǎn lái kǒng yǒu gōng jié. suí hòu hàn wáng yì dào, yǔ hán xìn duì miàn ān yíng. zhì wǎn, hàn wáng yǔ zhāng liáng xiāo hé chén píng děng shāng yì gōng shǒu zhī cè, yīn chāi rén zhào hán xìn yī tóng chóu huà. chāi rén huí shuō hán yuán shuài bù zài yíng zhài, wén zuǒ yòu chuán shuō, jīn wǎn lǐng shù shí qīng qí, tóu dōng nán ér qù, bù zhī suǒ wǎng. wáng dà jīng yuē:" chǔ hàn xiāng jù, shù shí wàn jiǎ bīng tún zhù yú cǐ, zhǔ jiàng yè wǎn táo dùn, bù zhī suǒ wǎng, mò fēi jù chǔ bīng zhī qiáng ér yuǎn dùn hū? huò shì zhuàn wǒ yú cǐ, ér yù yǔ bà wáng lián hé hū?" wáng shén yí lǜ bù jué. zhāng liáng děng yì xiāng yì, bù zhī hé wèi. wáng fù shǐ xiǎo xiào dǎ tīng xìn yíng dòng jìng, xiǎo xiào huí bào yíng zhōng gēng gǔ shén míng, fáng bèi shén yán, dàn bù zhī yuán shuài wǎng hé chǔ qù. wáng yuē:" rǔ kě jìn yíng tàn kàn, dé xiāo xī huí bào." wáng zhǎng dēng zuò shǒu. jiāng guò wǔ gǔ, yuè yǐ chén xī, xiǎo xiào jí zǒu huí bào:" yuán shuài huí yíng yǐ!" wáng yóu yù bàn shǎng, chà xiāo hé wǎng wèn zhī. hé dài lǐng shù cóng rén, xú bù qián wǎng, zhī jiàn guàn yīng xún shào, wèn:" chéng xiàng hé wǎng?" hé yuē:" yù jiàn yuán shuài." yīng yuē:" yuán shuài shàng bǐng zhú wèi qǐn." jí tóng hé dào zhōng jūn, yǔ xìn xiāng jiàn. xìn yuē:" chéng xiàng shēn yè xiāng fǎng, qí bì yǒu yí yú xīn hū?" hé yuē:" yuán shuài jīn wǎn yuǎn chū, zhì yè shēn ér guī, bù zhī hé suǒ wǎng yě?" xìn yuē:" píng chuān duì dí, tú zì yě zhàn, xiàng wáng wǔ yǒng, kǒng nán qǔ shèng, yīn qīn wǎng xún yī zhū xiàng wáng zhī chù, míng rì hǎo fēn qiǎn zhū jiàng, gè rèn fāng xiàng, lín qī suí jī yìng biàn, zì yǒu miào cè. suī jūn chén fù zǐ zhī jiān, yì bù kě xiān chuán yě. zhǔ shàng tóng chéng xiàng zhū gōng, kàn xìn míng rì pò chǔ, qín xiàng wáng, biàn zhī fāng lüè." xiāo hé tīng shuō shén xǐ. huí jiàn hàn wáng, bèi shuō qián qíng, hàn wáng dà xǐ.
且说韩信操练人马已毕,汉王病伤已平复,召信计议伐楚,信曰:“霸王屯兵广武,持久方懈,正好作速攻击,臣人马操练已精,请大王进发。”王曰:“此行全仗元帅调遣。”于是韩信统领大兵先行,汉王人马陆续前进。一日到广武,离楚营三十里下寨,信吩咐诸将,用心防守合营,远来恐有攻劫。随后汉王亦到,与韩信对面安营。至晚,汉王与张良、萧何、陈平等商议攻守之策,因差人召韩信一同筹画。差人回说韩元帅不在营寨,闻左右传说,今晚领数十轻骑,投东南而去,不知所往。王大惊曰:“楚汉相距,数十万甲兵屯住于此,主将夜晚逃遁,不知所往,莫非惧楚兵之强而远遁乎?或是赚我于此,而欲与霸王连和乎?”王甚疑虑不决。张良等亦相议,不知何谓。王复使小校打听信营动静,小校回报营中更鼓甚明,防备甚严,但不知元帅往何处去。王曰:“汝可近营探看,得消息回报。”王掌灯坐守。将过五鼓,月已沉西,小校急走回报:“元帅回营矣!”王犹豫半晌,差萧何往问之。何带领数从人,徐步前往,只见灌婴巡哨,问:“丞相何往?”何曰:“欲见元帅。”婴曰:“元帅尚秉烛未寝。”即同何到中军,与信相见。信曰:“丞相深夜相访,其必有疑于心乎?”何曰:“元帅今晚远出,至夜深而归,不知何所往也?”信曰:“平川对敌,徒恣野战,项王武勇,恐难取胜,因亲往寻一诛项王之处,明日好分遣诸将,各认方向,临期随机应变,自有妙策。虽君臣父子之间,亦不可先传也。主上同丞相诸公,看信明日破楚,擒项王,便知方略。”萧何听说甚喜。回见汉王,备说前情,汉王大喜。
què shuō cì rì hán xìn zhào zhū jiàng tīng hòu jūn lìng, fán cēng guàn yīng zuò dì yì qǐ, zhōu bó zhōu chāng zuò dì èr qǐ, jìn shè lú wǎn zuò dì sān qǐ, lǚ mǎ tōng yáng xǐ zuò dì sì qǐ, zhāng ěr zhāng cāng zuò dì wǔ qǐ, lóu fán zuò dì liù qǐ, xià hóu yīng wáng líng zuò dì qī qǐ, cáo cān chái wǔ zuò dì bā qǐ, yīng bù zuò dì jiǔ qǐ, hàn wáng tóng zhū jiàng dì shí qǐ. gè jìn qián mì qiè xiāng yì tíng dāng, gè lǐng jīng bīng wǔ qiān, zhào dìng dì fāng zhù zhá, pào xiǎng wèi hào, jí chū gōng zhàn, dài xiàng wáng yǐn rù guǎng wǔ, yǐ wú chū lù, zhè shí qǐ rén mǎ zǒng huì yī chù, yuán shān wéi rào, kě qín xiàng wáng yǐ. hán xìn rén mǎ tiáo bō yǐ dìng.
却说次日韩信召诸将听候军令,樊噌、灌婴作第一起,周勃、周昌作第二起,靳歙、卢绾作第三起,吕马通、杨喜作第四起,张耳、张苍作第五起,娄烦作第六起,夏侯婴、王陵作第七起,曹参、柴武作第八起,英布作第九起,汉王同诸将第十起。各近前密切相议停当,各领精兵五千,照定地方驻札,炮响为号,急出攻战,待项王引入广武,已无出路,这十起人马总会一处,圆山围绕,可擒项王矣。韩信人马调拨已定。
què shuō bà wáng dài lǐng zhū jiàng, fēng yōng ér lái, chà jì bù suǒ hàn wáng dá huà. hàn yíng zhōng hán xìn chū mǎ, qǐng bà wáng xiāng jiàn. bà wáng yī mǎ tū chū yú jūn qián, dà hū yuē:" hán xìn ěr yuán shì chǔ chén, qián rì shǐ wǔ shè zhào ěr fù guī chǔ, ěr hé zhí mèi bù cóng? jīn rì ěr wù dé zài shī jiān zhà, yǔ ěr duì dí, jué gè shèng fù!" xìn yuē:" bì xià dāng dài dì wáng, zhèng yí gāo gǒng qīng mù, qiǎn jiàng diào bīng yù wài wǔ kě yě, qǐ kě qīn cāo gē máo, yǔ chén xià jiào lùn shèng fù, zì qǔ qū rǔ yé?" bà wáng yuē:" rǔ néng shuō, gǎn yǔ wǒ zhàn shí hé, biàn dǎo gē xī zhēng, jiāng tiān xià ràng yǔ hàn wáng?" xìn yuē:" yǒng bù kě zì shì, qiáng bù kě chí jiǔ. tǎng bì xià ér yǒu yī cuò bài yú chén shǒu, wǎng huài yī shì yīng xióng zhī míng, huǐ wú jí yǐ! yuàn qǐng liáng jiàng, yǔ chén jué zhàn, bì xià qiě huí yù yíng, bù shī wēi yí yě." bà wáng tīng xìn yán dà nù, tǐng qiāng zhí qǔ hán xìn, hán xìn xū yǎn yī qiāng, xiàng dōng nán ér zǒu. bà wáng cuī dòng sān jūn dà jiào:" jīn rì dìng zhuō cǐ kuà fū, yǐ xuě wǒ wú qióng zhī hèn!" zhōng lí mèi xiàng bó xiàng zhuāng zhōu lán yú zǐ qī huán chǔ dīng gōng yōng chǐ zhōu yīn děng, fēn tóu suí bà wáng zhuī gǎn hán xìn. xìn yǐn bà wáng jiàn jiàn rù guǎng wǔ shān, zhōng lí mèi jí xiàng qián yuē:" guǎng wǔ shān zhǐ yǒu cǐ chū lù, tǎng jǐn guān zhī chù, yòng bīng zǔ sè shān kǒu, wǒ bīng jué shòu kùn yǐ! bì xià qiě wèi kě jìn lì zhuī gǎn, lüè shǎo dài hòu jūn dào lái, zàn qiě zhā yíng yú cǐ, yǐ guān shì jī hé rú?" yán wèi bà, qián jūn hū bào:" hán xìn bù zhī suǒ wǎng, qián miàn jù shì tǔ shān, zài wú bié lù." bà wáng yuē:" jì qián wú chū lù, qiě zàn tún bīng yú cǐ, dài hòu jūn zhā dìng zhèn jiǎo, xú xú tuì hòu." hū jiàn hòu jūn lái bào:" hòu jūn rén mǎ bèi hàn jiāng fán kuài guàn yīng jié le yī bàn, bù dé jìn fā." zhǐ tīng sì miàn bā fāng, jīn gǔ zhèn tiān, jìn shì hàn bīng wéi hé, bǎ zhù shān kǒu. zhōng lí mèi yuē:" qián yǒu dà shān zhī zǔ, hòu yǒu hàn bīng wéi rào, bì xià bù kě zài cǐ tún bīng, dāng jiù cǐ shí shā chū chóng wéi, yǐ jiù hòu bīng, fǒu zé shǒu wěi bù néng xiāng yìng, chǔ bīng yī sàn, bì xià jù nán shōu shí yǐ!" bà wáng yuē:" shān kǒu bǎ zhù, jué yǒu zhòng bīng wéi rào, yī shí chōng shā bù chū, fǎn bèi wéi zhù, wǒ bīng shòu hài yǐ. bù ruò réng zhào zhuī gǎn hán xìn jiù lù, shā guò shān qù, bì yǒu zǒu lù, rǔ děng lù xù cuī zǎn qián lái, shù tuō cǐ chóng wéi yě." xiàng bó yuē:" kǒng shān lù jī qū, dà bīng bù néng qián jìn, yòu jiāng nài hé?"
却说霸王带领诸将,蜂拥而来,差季布索汉王答话。汉营中韩信出马,请霸王相见。霸王一马突出于军前,大呼曰:“韩信尔原是楚臣,前日使武涉召尔复归楚,尔何执昧不从?今日尔勿得再施奸诈,与尔对敌,决个胜负!”信曰:“陛下当代帝王,正宜高拱清穆,遣将调兵御外侮可也,岂可亲操戈矛,与臣下较论胜负,自取屈辱耶?”霸王曰:“汝能说,敢与我战十合,便倒戈息争,将天下让与汉王?”信曰:“勇不可自恃,强不可持久。倘陛下而有一挫败于臣手,枉坏一世英雄之名,悔无及矣!愿请良将,与臣决战,陛下且回御营,不失威仪也。”霸王听信言大怒,挺枪直取韩信,韩信虚掩一枪,向东南而走。霸王催动三军大叫:“今日定捉此胯夫,以雪我无穷之恨!”钟离昧、项伯、项庄、周兰、虞子期、桓楚、丁公、雍齿、周殷等,分头随霸王追赶韩信。信引霸王渐渐入广武山,钟离昧急向前曰:“广武山只有此出路,倘紧关之处,用兵阻塞山口,我兵决受困矣!陛下且未可尽力追赶,略少待后军到来,暂且扎营于此,以观事机何如?”言未罢,前军忽报:“韩信不知所往,前面俱是土山,再无别路。”霸王曰:“既前无出路,且暂屯兵于此,待后军扎定阵脚,徐徐退后。”忽见后军来报:“后军人马被汉将樊哙、灌婴截了一半,不得进发。”只听四面八方,金鼓震天,尽是汉兵围合,把住山口。钟离昧曰:“前有大山之阻,后有汉兵围绕,陛下不可在此屯兵,当就此时杀出重围,以救后兵,否则首尾不能相应,楚兵一散,陛下遽难收拾矣!”霸王曰:“山口把住,决有重兵围绕,一时冲杀不出,反被围住,我兵受害矣。不若仍照追赶韩信旧路,杀过山去,必有走路,汝等陆续催趱前来,庶脱此重围也。”项伯曰:“恐山路畸岖,大兵不能前进,又将奈何?”
zhèng xiāng yì wèi dìng, sì miàn huǒ pào qí jǔ, bù zhī duō shǎo hàn bīng juǎn dì miàn lái. zhèng běi shàng, fán kuài guàn yīng zhōu bó zhōu chāng zhèng xī shàng, jìn shè lú wǎn lǚ mǎ tōng yáng xǐ zuǒ shào zhāng ěr zhāng cāng yòu shào xià hóu yīng wáng líng zhōng jūn hàn wáng tóng zhū jiàng yī yōng còu lái, chǔ bīng bù zhàn zì luàn, zhū jiàng àn nà bú zhù, bà wáng dà nù yuē:" wú pò qín bīng zhī shí, pò fǔ chén zhōu, wèi cháng bài běi jīn yù hàn bīng hé nǎi zì qiè rú cǐ?" huī dòng rén mǎ, chōng shā chū lái, zhèng yù jiǔ jiāng wáng yīng bù, lán zhù qù lù, bà wáng dà mà:" pàn guó zhī zéi, yǒu hé miàn mù xiāng jiàn!" bù yuē:" fàng shì yì dì, nǎi rǔ suǒ wéi, zhì shǐ tiān xià zhū hóu mà wǒ, wǒ jīn zhèng zhū cǐ bèi nì, yǐ míng xīn shì!" jǔ fǔ zhí qǔ bà wáng, bà wáng jǔ qiāng jiāo huán. bà wáng yǔ yīng bù zhàn wǔ shí huí hé zhī shàng, lóu fán rén mǎ yī miàn chōng lái, chǔ jūn suì luàn. jì bù héng chǔ jí jǔ bīng qì chū mǎ, gāo jiào:" bì xià qiě shǎo xiē, chén shā cǐ zéi!" bà wáng zàn shōu zhù qiāng, bō zhuǎn mǎ huí dào shān fù, kàn èr jiāng chū mǎ, yīng bù lóu fán jiù shì yǔ èr jiāng duì dí.
正相议未定,四面火炮齐举,不知多少汉兵卷地面来。正北上,樊哙、灌婴、周勃、周昌;正西上,靳歙、卢绾、吕马通、杨喜;左哨张耳、张苍;右哨夏侯婴、王陵;中军汉王同诸将一拥凑来,楚兵不战自乱,诸将按捺不住,霸王大怒曰:“吾破秦兵之时,破釜沉舟,未尝败北;今遇汉兵何乃自怯如此?”挥动人马,冲杀出来,正遇九江王英布,拦住去路,霸王大骂:“叛国之贼,有何面目相见!”布曰:“放弑义帝,乃汝所为,致使天下诸侯骂我,我今正诛此悖逆,以明心事!”举斧直取霸王,霸王举枪交还。霸王与英布战五十回合之上,娄烦人马一面冲来,楚军遂乱。季布、恒楚急举兵器出马,高叫:“陛下且少歇,臣杀此贼!”霸王暂收住枪,拨转马回到山阜,看二将出马,英布、娄烦就势与二将对敌。
zhèng dòu jiān, cáo cān chái wǔ rén mǎ yòu dào, sì miàn hàn bīng yòu wéi rào shàng lái, zhōng lí mèi jìn qián qǐng bà wáng xiàng qián shā guò shān qù, suī lù jìng xiá zhǎi, què rén mǎ jué shǎo xiē, shì wú yù bèi. bà wáng jí dōu zhuǎn mǎ, réng zhào jiù lù qū guǎng wǔ shān. tiān jiàn hūn hēi, jìn shān jiàn hán xìn zài shān dǐng shàng, zhā yíng gāo zuò, liǎng biān shēng gē qí zòu, zuò huān yǐn jiǔ. bà wáng jiàn zhī, dà nù yuē:" kuà fū nǎi gǎn qī wǒ rú cǐ!" jí lìng zuǒ yòu zhū jiàng cuī dòng rén mǎ, fēn tóu shàng shān, wù zhuō ná hán xìn. zhū jiàng de lìng, zhèng yù gǔ zào shàng shān, hū jiàn shān shàng léi mù pào shí, dǎ jiāng xià lái, jūn shì jù bù néng shàng. bà wáng qiè chǐ chēn mù, biàn yù qīn zì shàng shān, jì bù jiàn yuē:" bù kě! cǐ zhèng hán xìn shè cǐ jiān jì, yù bì xià dòng nù, qīn zì shàng shān, kǒng yè hēi zhī jì, xū fáng pào shí liú shǐ. bù ruò qiě zàn guò yī xiǔ, hóu míng rì tiān xiǎo, kàn nà lù bīng shǎo, zhuàng shā chū qù."
正斗间,曹参、柴武人马又到,四面汉兵又围绕上来,钟离昧近前请霸王向前杀过山去,虽路径狭窄,却人马觉少些,似无预备。霸王急兜转马,仍照旧路趋广武山。天渐昏黑,近山见韩信在山顶上,扎营高坐,两边笙歌齐奏,作欢饮酒。霸王见之,大怒曰:“胯夫乃敢欺我如此!”急令左右诸将催动人马,分头上山,务捉拿韩信。诸将得令,正欲鼓噪上山,忽见山上擂木炮石,打将下来,军士俱不能上。霸王切齿嗔目,便欲亲自上山,季布谏曰:“不可!此正韩信设此奸计,欲陛下动怒,亲自上山,恐夜黑之际,须防炮石流矢。不若且暂过一宿,侯明日天晓,看那路兵少,撞杀出去。”
bà wáng lēi huí mǎ, fāng dài shǎo xiē, zhī jiàn hàn bīng fān jiāng jiǎo hǎi ér lái, shān biān gāo fù chù shù mù jiē bèi huǒ pào shāo zháo, hēi wǎn huǒ qǐ, zhào rú bái rì. chǔ bīng dà luàn, nà yī shēng hǎn, dōu zǒu le, bèi hàn bīng shā de shā le, qín de qín le, zhǐ shèng bà wáng bìng zhū jiàng yǒu bǎi shí yú qí, wéi zài zhōng jiān. bà wáng jiàn hàn bīng shì zhòng, fèn yǒng shā tòu chóng wéi, zhèng yù lóu fán, lóu fán jǔ qiāng lán zhù bà wáng, bà wáng jǔ qiāng jiāo huán, zhàn wèi shí hé, bèi bà wáng yī qiāng cì lóu fán sǐ yú mǎ xià, hé lǒng zhòng jiāng, chōng shā chū zhèn. fāng yù xíng, yòu yù chái wǔ wáng líng gè jǔ bīng qì, lán zhù qù lù. bà wáng lì zhàn èr jiāng, shā dào shān jiǎo xià, tiān sè shén hēi, wén jiàn shuǐ chán chán, mǎ bù néng jìn, hū hàn bīng fù yòu wéi rào shàng lái. bà wáng zì sī yuē:" qián yǒu chuān shuǐ zhī zǔ, hòu yǒu hàn bīng wéi rào, yòu shì yuè hēi zhī shí, bù biàn dōng xī, wú bì wēi yǐ!"
霸王勒回马,方待少歇,只见汉兵翻江搅海而来,山边高阜处树木皆被火炮烧着,黑晚火起,照如白日。楚兵大乱,呐一声喊,都走了,被汉兵杀的杀了,擒的擒了,止剩霸王并诸将有百十余骑,围在中间。霸王见汉兵势重,奋勇杀透重围,正遇娄烦,娄烦举枪拦住霸王,霸王举枪交还,战未十合,被霸王一枪刺娄烦死于马下,合拢众将,冲杀出阵。方欲行,又遇柴武、王陵各举兵器,拦住去路。霸王力战二将,杀到山脚下,天色甚黑,闻涧水潺潺,马不能进,忽汉兵复又围绕上来。霸王自思曰:“前有川水之阻,后有汉兵围绕,又是月黑之时,不辨东西,吾必危矣!”
zhèng zài jí zhōng, zhǐ wén hòu jūn luàn cuàn, fēn fēn tuì bì, yǒu èr jiāng shā rù zhèn lái, huǒ bǎ zhī xià, rèn shì chǔ jiāng zhōu yīn huán chǔ, yuán lǐng wǔ qiān rén mǎ, bù céng shī sàn, wén chǔ wáng zài shān nán shòu kùn, yīn cǐ lǐng běn bù rén mǎ cè yìng, guǒ jiàn bà wáng zài cǐ bèi wéi. bà wáng chéng zhōu huán èr jiāng rén mǎ, fù yòu chōng shā chū lái. tiān jiàn fā liàng, jǔ tóu sì wàng, jiē shì hàn bīng, shā dé chǔ bīng shī héng biàn yě, xuè liú chéng qú, yóu wén jīn gǔ zhèn tiān, qí zhì yán shān, yí dài lián luò bù jué. bà wáng yǔ zhōu yīn xiāng yì yuē:" zhèn zì kuài jī yǐ lái, yǔ zhū hóu jiāo bīng, hé zhǐ sān bǎi yú zhèn? wèi jiàn rú hán xìn yòng bīng lì hài rú cǐ!" zhōu yīn yuē:" bì xià xiān shēng yǐ jiǔ, hán xìn yīn cǐ yù bèi zhè jiàn zhèn shì, yòu chǔ bīng jìn shān, sì miàn wéi rào, suì zhōng cǐ jiān jì, bì xià yǔ chén děng xū mào xiǎn chōng shā chū qù, shù tuō cǐ nán. ruò zài é yán yī shí, kǒng hàn bīng fù yòu gōng jī rù lái, yǐ yì dài láo, wǒ bīng pí fá, hé yǐ dǐ dāng?" bà wáng yuē:" wú chōng qí qián zhèn, rǔ shōu hòu jiǎo."
正在急中,只闻后军乱窜,纷纷退避,有二将杀入阵来,火把之下,认是楚将周殷、桓楚,原领五千人马,不曾失散,闻楚王在山南受困,因此领本部人马策应,果见霸王在此被围。霸王乘周桓二将人马,复又冲杀出来。天渐发亮,举头四望,皆是汉兵,杀得楚兵尸横遍野,血流成渠,犹闻金鼓震天,旗帜沿山,一带连络不绝。霸王与周殷相议曰:“朕自会稽以来,与诸侯交兵,何止三百余阵?未见如韩信用兵利害如此!”周殷曰:“陛下先声已久,韩信因此预备这件阵势,诱楚兵进山,四面围绕,遂中此奸计,陛下与臣等须冒险冲杀出去,庶脱此难。若再俄延一时,恐汉兵复又攻击入来,以逸待劳,我兵疲乏,何以抵当?”霸王曰:“吾冲其前阵,汝收后脚。”
bà wáng suì fèn rán tū chū, hàn bīng jiàn zhě, mò bù sì xià táo bì, zhōu yīn huán chǔ suí hòu pīn shā. yuē xíng wǔ lǐ, zhī jiàn shān āo xià, gǔ jiǎo qí míng, hǎn shēng dà zhèn, yī biāo jūn chū, wéi shǒu liǎng yuán dà jiàng, nǎi zhōu bó zhōu chāng yě, zhòu mǎ lán zhù, dà shēng jiào yuē:" dài wáng chèn cǐ xià mǎ tóu xiáng, miǎn zhì qǔ rǔ!" bà wáng dà nù, pāi mǎ jǔ qiāng lái yíng èr jiāng, zhàn bù shù hé, èr jiāng bài zǒu, bù gǎn zhuī xí, wàng shān běi dà lù chōng lái. yī shēng gǔ xiǎng, sì xià fú bīng yòu qǐ, chǔ bīng jiàn cì yòu shāng dà bàn. zǒu bú dào wǔ qī lǐ, qián miàn zhàn shēng yòu qǐ, wéi shǒu liǎng yuán dà jiàng, jìn shè lú wǎn, zǔ zhù chǔ bīng. bà wáng fù zhàn èr jiāng, àn xià qiāng, jǔ biān dǎ èr jiāng, èr jiāng zhē jià bù dié, lú wǎn zuǒ bì shàng zhe yī biān, dǎ là xià mǎ, zhòng jūn shì jiù huí, jìn shè wàng zhèn hòu táo zǒu. bà wáng yòu xíng wǔ qī lǐ, hū jiàn fú nǔ qí fā, chǔ jūn wǔ qiān rén jù bèi fú nǔ, shí sǔn qī bā. zhōu yīn huán chǔ shě sǐ suí bà wáng cè mǎ jí jí shā chū, bà wáng biān fǎ shén chū guǐ mò, yīn cǐ fú nǔ bù dé jìn shēn, suì chū chóng wéi. zhōu yīn huán chǔ shēn bèi shāng shù chù, yí lù jiē lián shōu shí bài cán jūn mǎ bìng chǔ jiāng jì bù zhōng lí mèi děng, lù xù cóng dà lù xún mì ér lái, zhèng yù bà wáng, hé bīng yī chù, jìng huí chǔ yíng. hàn bīng zhuī xí èr shí lǐ, hán xìn dà huò quán shèng.
霸王遂奋然突出,汉兵见者,莫不四下逃避,周殷、桓楚随后拼杀。约行五里,只见山凹下,鼓角齐鸣,喊声大震,一彪军出,为首两员大将,乃周勃、周昌也,骤马拦住,大声叫曰:“大王趁此下马投降,免致取辱!”霸王大怒,拍马举枪来迎二将,战不数合,二将败走,不敢追袭,望山北大路冲来。一声鼓响,四下伏兵又起,楚兵渐次又伤大半。走不到五七里,前面战声又起,为首两员大将,靳歙、卢绾,阻住楚兵。霸王复战二将,按下枪,举鞭打二将,二将遮架不迭,卢绾左臂上着一鞭,打落下马,众军士救回,靳歙望阵后逃走。霸王又行五七里,忽见伏弩齐发,楚军五千人俱被伏弩,十损七八。周殷、桓楚舍死随霸王策马急急杀出,霸王鞭法神出鬼没,因此伏弩不得近身,遂出重围。周殷、桓楚身被伤数处,一路接连收拾败残军马并楚将季布、钟离昧等,陆续从大路寻觅而来,正遇霸王,合兵一处,径回楚营。汉兵追袭二十里,韩信大获全胜。
hàn wáng huí yíng, qǐng hán yuán shuài huì yì. hán xìn zhěng yī jí lái jiàn hàn wáng, wáng qǐ shēn chēng shè yuē:" guǎ rén lài yuán shuài xíng shī, dà pò chǔ bīng, jǐ huò xiàng wáng, shǐ bǐ tā rì wén wú bīng zhì, bù zhàn ér dǎn luò yǐ!" xìn yuē:" yǎng zhàng tiān wēi, dà kè quán shèng, dàn xiàng wáng wèi jiù qín huò, xū jí jī wù shī, shǐ wú fù zài huí péng chéng kě yě." wáng yuē:" yuán shuài dāng liú yì, zuò jí gōng qǔ, guǎ rén gǒng tīng kǎi hái, shǐ sān jūn zǎo dé xiāo xī, bǐ cǐ yì zì ān yě." yú shì hán xìn fù zhěng sān jūn, lái gōng chǔ yíng. wèi zhī rú hé? qiě kàn xià huí fēn jiě.
汉王回营,请韩元帅会议。韩信整衣急来见汉王,王起身称射曰:“寡人赖元帅行师,大破楚兵,几获项王,使彼他日闻吾兵至,不战而胆落矣!”信曰:“仰仗天威,大克全胜,但项王未就擒获,须急击勿失,使无复再回彭城可也。”王曰:“元帅当留意,作急攻取,寡人拱听凯还,使三军早得消息,彼此亦自安也。”于是韩信复整三军,来攻楚营。未知如何?且看下回分解。