strong bà wáng jù jiàn pēng hán shēng strong
霸王拒諫烹韓生
qiě shuō zhāng liáng cí xiàng bó chū xián yáng, lí chéng bù yuǎn, huàn le yī fú, bàn zuò yī dào shì, fù rù chéng zhōng, xiàng xiǎo jiē pì xiàng, fēng mó kuáng dàng, yán yǔ bù xún dào lǐ, yāo chuàn tóng qián, xiù cáng lí guǒ, dào páo ná zài shǒu lǐ, dǎ dòng yú gǔ jiǎn bǎn, kǒu zhōng chàng zhe dào qíng, huò gǔ miào sì guān, yíng fáng diàn sì, huò pāo qián sàn guǒ, yǐn de jiē shì shàng ér tóng, sān wǔ chéng qún, dōu lái kàn fēng dào shì chàng gē. chū shí ér tóng shàng bù xiāng shú, gēn zǒu le yī èr rì, bǐ cǐ tōng bù jì jiào. zhāng liáng kàn nà qí zhōng yǒu yī xiǎo ér shēng de cōng míng, yǐn dào yī gǔ miào wú rén chù suǒ, yǔ le xiē tóng qián guǒ bǐng, jiào tā niàn zhe shuō dào: jīn yǒu yī rén, gé bì yáo líng, zhǐ wén qí shēng, bù jiàn qí xíng, fù guì bù hái xiāng, rú jǐn yī yè xíng. jiào le jǐ biàn, nà xiǎo ér láo jì zài xīn. zhāng liáng yòu fēn fù: rán yǒu rén wèn nǐ, zhǐ shuō wǒ shuì mèng zhōng yǒu rén jiào wǒ lái, nǐ dàn dào gè qù chù, jiào xiǎo ér chàng, nǐ rì hòu shòu mìng yán zhǎng, bǎi bìng bù shēng ruò hái shuō shì rén jiào nǐ de, biàn yǒu dà huò. nà xiǎo ér biàn dào: shī fù jiào wǒ, wǒ zhǐ yī shī fù shuō. zhāng liáng dà xǐ, yòu yǔ tóng qián shù shí wén. lí le chéng yáng, chū dào chéng wài, gèng huàn dào yī, rú kè rén dǎ bàn, xún gè pì jìng diàn fáng ān xiē, dǎ tīng chéng lǐ xiāo xī.
且說張良辭項伯出咸陽,離城不遠,換了衣服,扮做一道士,復入城中,向小街僻巷,風魔狂盪,言語不循道理,腰串銅錢,袖藏梨果,道袍拿在手裡,打動漁鼓簡板,口中唱着道情,或古廟寺觀,營房店肆,或拋錢散果,引得街市上兒童,三五成群,都來看瘋道士唱歌。初時兒童尚不相熟,跟走了一二日,彼此通不計較。張良看那其中有一小兒生得聰明,引到一古廟無人處所,與了些銅錢果餅,教他念着說道:「今有一人,隔壁搖鈴,只聞其聲,不見其形,富貴不還鄉,如錦衣夜行。」教了幾遍,那小兒牢記在心。張良又分付:「然有人問你,只說我睡夢中有人教我來,你但到個去處,教小兒唱,你日後壽命延長,百病不生;若還說是人教你的,便有大禍。」那小兒便道:「師父教我,我只依師父說。」張良大喜,又與銅錢數十文。離了成陽,出到城外,更換道衣,如客人打扮,尋個僻靜店房安歇,打聽城裡消息。
zhǐ shuō bà wáng yīn sī zuǒ qiān zhū hóu, kǒng yǒu rén zài wài yì lùn, cháng shǐ de dāng jìn shì, zhà zuò yuǎn kè, tàn tīng shì qíng. dào jiē shì shàng, tīng jiàn le xiǎo ér yáo yán, biàn rù nèi zòu zhī bà gōng, bà wáng lái xìn, lín wǎn yì gèng huàn yī fú, sī xíng lái dào shì shàng, guǒ wén cǐ yǔ yīn wèn xiǎo ér: hé rén jiào nǐ cǐ yǔ? xiǎo ér yún: nǎi shàng tiān jiào wǒ de. bà wáng dà jīng, zì sī: cǐ bì shì shàng tiān yù wǒ qiān dōu, kuàng xián yáng shāo dé cán quē, wǒ zhèng yào dōng qiān, bù liào tiān yì rú cǐ, fēi ǒu rán yě!
只說霸王因思左遷諸侯,恐有人在外議論,常使的當近恃,詐作遠客,探聽事情。到街市上,聽見了小兒謠言,便入內奏知霸工,霸王來信,臨晚亦更換衣服,私行來到市上,果聞此語;因問小兒:「何人教你此語?」小兒云:「乃上天教我的。」霸王大驚,自思:「此必是上天欲我遷都,況咸陽燒得殘缺,我正要東遷,不料天意如此,非偶然也!」
bà wáng wén le tóng yáo, cì rì zǎo cháo, wèi qún chén yuē: tiān jiàng yáo yán, rǔ děng bù lái zòu zhī, hé yě? qiě rú jīn yǒu yī rén, nǎi wèi zhèn yě gé bì yáo líng, zhǐ wén qí shēng, bù jiàn qí xíng, yán zhèn suī yǒu shēng míng, ér wèi dé chuán wén yú rén yě fù guì bù hái xiāng, rú jǐn yī yè xíng, yán zhèn suī dé tiān xià, ér bù guī gù xiāng, jiù rú zhe jǐn yī ér yè xíng yě. cǐ yáo zhèng tái lián yì, kuàng qín gōng shì shāo huǐ, yī shí shí nán xiū zhěng, bù rú péng chéng, nǎi liáng chǔ zhī dì, zì huái hé yǐ běi jiǔ jùn, tǒng xiá qiān lǐ, cǐ chù zhèng hǎo jiàn dū, bù shī gù tǔ. jí chāi rén xìng gōng xiū lǐ, xuǎn bài jí rì, chē jià qiān dōu. yǒu jiàn yì dài fū hán shēng shàng yán yuē: cǐ děng yáo yán, jiē shì rén zào zuò zhī yán, fēi shàng tiān zhī yì yě, jué bù kě tīng xìn! qiě guān zhōng zì gǔ jiàn dū zhī dì, zǔ shān dài hé, sì sāi ér dāng yī miàn, dōng yǒu huáng hé hán gǔ guān pú jīn, xī yǒu dà lǒng guān shān lán xiàn děng chù, nán yǒu zhōng nán wǔ guān xiá guān, běi yǒu shǎn hé wèi jīng tóng guān, bǎi èr shān hé, sān shān bā shuǐ, wò yě qiān lǐ, tiān fǔ zhī guó yě! xī zhōu yǐ cǐ xìng bà, qín yǐ cǐ bà yè, bì xià qǐ kě tīng tóng yáo zhī yán, ér shī cǐ xìng wáng zhī dì hū? bà wáng yuē: rǔ suī shuō guān zhōng kě dōu, dàn zhèn yì bù xǐ, jí shì tiān yì yǒu zài yě. zhèn jīn qiān dōu yǒu sān shì: yī zhě zhēng fá sān nián, wèi jīng hái xiāng èr zhě guān zhōng shān duō dì shǎo, yǎn jiè bù dé kōng kuò sān zhě dà jiàng yáo yán, yì fēi ǒu rán, tiān yì yǒu zài, zhèn xīn yǐ jué, ěr děng bù bì duō yán! zòng shǐ qū yì jiàn dū yú cǐ, zhōng shì bù lì. hán shēng yuē: bì xià wèi sì hǎi zhī zhǔ, rú rì zhōng tiān, shuí bù yǎng shì, yòu hé bì jū jū yú hái xiāng yǐ wèi róng yé? mèng zǐ yuē: chǐ dì mò fēi qí yǒu, yī mín mò fēi qí chén, qǐ dú péng chéng ér yǐ zāi! bà wáng yuē: pǔ tiān zhī xià, jiē wèi wǒ yǒu yě, fán kě jū zhī dì, suí zhèn suǒ shì ěr, yòu hé duō yán yé? shēng yuē: qián fàn yà fù yì céng yún bì xià bù kě lí xián yáng, yì bì yǒu jiàn, bì xià dú yǒu wàng yú xīn hū? bà wáng yuē: wú zòng héng tiān xià, suǒ xiàng wú dí, shí jiàn qǐ fàn zēng suǒ néng zhī zāi? wú yì yǐ jué, bù bì fán guā! hán shēng xià jiē, yǎng tiān zhǎng tàn yuē: rén yán chǔ rén mù hóu ér guàn, jīn guǒ rán yǐ! bà wáng zài bǎo zuò hū tīng cǐ yán, wèn chén píng yuē: cǐ shì hé shuō? chén píng bù gǎn yǐn huì, jìn qián zòu yuē: cǐ shàn shàng zhī yán, qí yì yǐ hóu bǐ wáng, shuō yán nǐ hóu suī zhe guān mào, xīn fēi rén yě yòu yán xiǎn hóu xīn bù nài jiǔ, dài rén yì guān, xīn shí jí zào yě, yòu wèi xiǎn hóu zhe rén yì guān, zhōng fēi rén xìng, dài bù pò, xīn nòng pò yě. bà wáng tīng bà, gāo shēng dà mà: lǎo chù shēng! lǎo pǐ fū! zěn gǎn huǐ mà zhèn gōng! hè lìng zuǒ yòu zhí jǐ láng guān: jiāng cǐ lǎo zéi tuī fù xián yáng shì shàng, yòng yóu huò pēng zhī! jiān zhǎn guān nǎi shì huái yīn hán xìn yě.
霸王聞了童謠,次日早朝,謂群臣曰:「天降謠言,汝等不來奏知,何也?且如『今有一人』,乃謂朕也;『隔壁搖鈴,只聞其聲,不見其形』,言朕雖有聲名,而未得傳聞於人也;『富貴不還鄉,如錦衣夜行』,言朕雖得天下,而不歸故鄉,就如着錦衣而夜行也。此謠正台聯意,況秦宮室燒毀,一時實難修整,不如彭城,乃梁楚之地,自淮河以北九郡,統轄千里,此處正好建都,不失故土。即差人興工修理,選拜吉日,車駕遷都。」有諫議大夫韓生上言曰:「此等謠言,皆是人造作之言,非上天之意也,決不可聽信!且關中自古建都之地,阻山帶河,四塞而當一面,東有黃河、函谷關、蒲津,西有大隴關、山蘭縣等處,南有終南、武關、峽關,北有陝河、渭、涇、潼關,百二山河,三山八水,沃野千里,天府之國也!昔周以此興霸,秦以此霸業,陛下豈可聽童謠之言,而失此興王之地乎?」霸王曰:「汝雖說關中可都,但朕意不喜,即是天意有在也。朕今遷都有三事:一者征伐三年,未經還鄉;二者關中山多地少,眼界不得空闊;三者大降謠言,亦非偶然,天意有在,朕心已決,爾等不必多言!縱使曲意建都於此,終是不利。」韓生曰:「陛下為四海之主,如日中天,誰不仰視,又何必拘拘於還鄉以為榮耶?孟子曰:『尺地莫非其有,一民莫非其臣,』豈獨彭城而已哉!」霸王曰:「普天之下,皆為我有也,凡可居之地,隨朕所適耳,又何多言耶?」生曰:「前范亞父亦曾雲陛下不可離咸陽,亦必有見,陛下獨有忘於心乎?」霸王曰:「吾縱橫天下,所向無敵,識見豈范增所能知哉?吾意已決,不必煩聒!」韓生下階,仰天長嘆曰:「人言楚人沐猴而冠,今果然矣!」霸王在寶座忽聽此言,問陳平曰:「此是何說?」陳平不敢隱諱,近前奏曰:「此訕上之言,其意以猴比王,說言你猴雖着冠帽,心非人也;又言獮猴心不耐久,戴人衣冠,心實急躁也,又謂獮猴着人衣冠,終非人性,戴不破,心弄破也。」霸王聽罷,高聲大罵:「老畜生!老匹夫!怎敢毀罵朕躬!」喝令左右執戟郎官:「將此老賊推赴咸陽市上,用油鑊烹之!」監斬官乃是淮陰韓信也。
hán xìn yā hán shēng fù shì cáo, zǐ fáng dǎ tīng dé zhī, yě gēn zài rén cóng zhōng kàn. zhǐ jiàn hán shēng zhì yóu huò qián, gāo shēng shuō dào: ěr xián yáng bǎi xìng, wǒ jīn rì fàn zuì, fēi jiān chén wù guó, fàn le fǎ dù, zhǐ yīn bà wáng tīng jiān rén niē zào yáo yán, yì yù qiān dōu péng chéng, guài wǒ zài sān kǔ jiàn, jīn yā zài shì pēng, wǒ xiǎng yuǎn wú bǎi rì zhī nèi, liú bāng bì lái fù qǔ sān qín yǐ! chéng mù hóu ér guàn yě! hán xìn tīng le tā shuō, wèi hán shēng yuē: jiàn dài fū shěng yán yǔ, kǒng bà wáng zhī dào, bì lián lèi wǒ děng. hán shēng yuē: huáng tiān hòu tǔ, zhāo jiàn bù yuǎn, wèi guó shòu pēng, shí wèi qū sǐ. hán xìn yuē: gōng jiàn qiān dōu, bǎi xìng jiē yǐ wèi qū sǐ, wú dú yǐ wèi gāi sǐ. hán shēng yuē: wǒ dé hé zuì gāi sǐ? xìn yuē: gōng jū jiàn yì zhī zhí, rú shā qīng zi kòu jūn sòng yì, nà shí piān jiāng shā zhǔ jiāng, gōng hé wèi bù jiàn? kēng shā qín jiàng zú èr shí wàn yú xīn ān, qín zhī fù xiōng hèn rù gǔ suǐ, gōng hé wèi bù jiàn? zhǎn zi yīng, jué qín mù, shāo ē páng, zuǒ qiān zhū hóu, gōng hé wèi bù jiàn? jīn bì gù rì shēn, zhōng mò néng jiě, gōng rán hòu lái jiàn, bù yì wǎn hū? cǐ gōng zhī suǒ yǐ qǔ shā yě. fàn zēng bǐ ěr rú hé? shàng bù néng jiàn, kuàng wǒ děng bù jí yà fù yuǎn yǐ, qǐ néng jiàn hū? nǐ jīn rì zhī sǐ, bù kě yuàn bà wáng, zhǐ kě yuàn nà zào yáo yán zhī rén, wǒ zhǐ yǔ nǐ, nà rén cóng zhōng lì zhe jiǎo zhàn jué dào, jiǎ zào yáo yán zhī rén! jué zài zhè lǐ! ruò zhuō chū lái, biàn zhī duān dì. xià dé nà zǐ fáng duǒ zài rén bèi hòu, zài bù gǎn zuò shēng. cǐ fēi shì hán xìn zhī dào zǐ fáng zài cǐ, bù guò shè yán yǐ xià zǐ fáng ěr. suì jiāng hán shēng pēng le, mǎn xián yáng shì shàng, wú yī rén bù jiē tàn. tiān sè yǐ wǎn, hán xìn huí jiā, zǐ fáng zài hòu rèn zhī xià chù, huí diàn fáng qù le.
韓信押韓生赴市曹,子房打聽得知,也跟在人叢中看。只見韓生至油鑊前,高聲說道:「爾咸陽百姓,我今日犯罪,非奸臣誤國,犯了法度,只因霸王聽奸人捏造謠言,意欲遷都彭城,怪我再三苦諫,今押在市烹,我想遠無百日之內,劉邦必來復取三秦矣!誠沐猴而冠也!」韓信聽了他說,謂韓生曰:「諫大夫省言語,恐霸王知道,必連累我等。」韓生曰:「皇天后土,昭鑒不遠,為國受烹,實為屈死。」韓信曰:「公諫遷都,百姓皆以為屈死,吾獨以為該死。」韓生曰:「我得何罪該死?」信曰:「公居諫議之職,如殺卿子寇軍宋義,那時偏將殺主將,公何為不諫?坑殺秦降卒二十萬於新安,秦之父兄恨入骨髓,公何為不諫?斬子嬰,掘秦墓,燒阿房,左遷諸侯,公何為不諫?今蔽錮日深,終莫能解,公然後來諫,不亦晚乎?此公之所以取殺也。范增比爾如何?尚不能諫,況我等不及亞父遠矣,豈能諫乎?你今日之死,不可怨霸王,只可怨那造謠言之人,我指與你,那人叢中立着僥棧絕道,假造謠言之人!決在這裡!若捉出來,便知端的。」嚇得那子房躲在人背後,再不敢作聲。此非是韓信知道子房在此,不過設言以嚇子房耳。遂將韓生烹了,滿咸陽市上,無一人不嗟嘆。天色已晚,韓信回家,子房在後認知下處,回店房去了。
cì rì, hán xìn zǎo cháo jiàn bà wáng fù mìng, pēng le hán shēng. bà wáng yòu xù chà jì bù wǎng péng chéng, cuī dū xiū gài gōng diàn bǎi guān jiàn pēng le hán shēng, zài wú rén gǎn jiàn zhě.
次日,韓信早朝見霸王復命,烹了韓生。霸王又續差季布往彭城,催督修蓋宮殿;百官見烹了韓生,再無人敢諫者。
zǐ fáng yǐ zhī hán xìn zhù chù, huí dào diàn zhōng. cì rì, jiāng qián zài qín gōng suǒ de bǎo jiàn yī kǒu bèi shàng, āi mén jìn chéng, lái dào hán xìn mén shǒu. zhǐ jiàn yuè sè chū shàng, zhèng huáng hūn shí hòu, mén shàng wèi kāi. liáng jū gōng shī lǐ, lái jiàn mén lì, yāo qiú jiàn hán xìn. bù zhī yǒu hé huà shuō, qiě kàn xià huí fēn jiě.
子房已知韓信住處,回到店中。次日,將前在秦宮所得寶劍一口背上,挨門進城,來到韓信門首。只見月色初上,正黃昏時候,門尚未開。良鞠躬施禮,來見門吏,要求見韓信。不知有何話說,且看下回分解。