strong guàn yuán sǒu wǎn féng xiān nǚ strong
灌园叟晚逢仙女
yù sǎo cāng tái qiě tíng zhǒu, jiē qián diǎn diǎn shì huā hén.
欲扫苍苔且停帚,阶前点点是花痕。
zhè shǒu shī wèi xī huā ér zuò. xī táng shí yǒu yī chù xìng cuī míng xuán wēi, píng xī hǎo dào bù qǔ qī shì, yǐn yú luò dōng. suǒ jū tíng yuàn kuān chǎng, biàn zhí huā huì zhú mù. gòu yī shì zài wàn huā zhī zhōng, dú chǔ yú nèi. tóng pú dōu jū huā wài, wú gù bù dé zhé rù. rú cǐ sān shí yú nián, zú jī bù chū yuán mén. shí zhí chūn rì, yuàn zhōng huā mù shèng kāi, xuán wēi rì xī cháng yáng qí jiān. yī yè, fēng qīng yuè lǎng, bù rěn shě huā ér shuì, chéng zhe yuè sè, dú bù huā cóng zhōng. hū jiàn yuè yǐng xià, yī qīng yī rǎn rǎn ér lái. xuán wēi jīng yà dào:" zhè shí jié nǎ dé yǒu nǚ zǐ dào cǐ xíng dòng?" xīn xià suī rán guài yì, yòu shuō dào:" qiě kàn tā dào hé chǔ qù?" nà qīng yī bù wǎng dōng, bù wǎng xī, jìng zhì xuán wēi miàn qián, shēn shēn dào gè wàn fú. xuán wēi hái le lǐ, wèn dào:" nǚ láng shì shuí jiā zhái juàn? yīn hé shēn yè zhì cǐ?" nà qīng yī qǐ yì diǎn zhū chún, lù liǎng xíng suì yù dào:" ér jiā yǔ chù xiāng jìn. jīn yǔ nǚ bàn guò shàng dōng mén, fǎng biǎo yí, yù jiè chǔ shì yuàn zhōng zàn qì, bù zhī kě fǒu?" xuán wēi jiàn lái de qí yì, xīn rán xǔ zhī. qīng yī chēng xiè, yuán cóng jiù zhuàn qù.
这首诗为惜花而作。昔唐时有一处姓崔名玄微,平昔好道不娶妻室,隐于洛东。所居庭院宽敞,遍植花卉竹木。构一室在万花之中,独处于内。童仆都居花外,无故不得辄入。如此三十余年,足迹不出园门。时值春日,院中花木盛开,玄微日夕倘佯其间。一夜,风清月朗,不忍舍花而睡,乘著月色,独步花丛中。忽见月影下,一青衣冉冉而来。玄微惊讶道:“这时节哪得有女子到此行动?”心下虽然怪异,又说道:“且看他到何处去?”那青衣不往东,不往西,迳至玄微面前,深深道个万福。玄微还了礼,问道:“女郎是谁家宅眷?因何深夜至此?”那青衣启一点朱唇,露两行碎玉道:“儿家与处相近。今与女伴过上东门,访表姨,欲借处士院中暂憩,不知可否?”玄微见来得奇异,欣然许之。青衣称谢,原从旧转去。
bù yī shí. yǐn yī duì nǚ zǐ, fēn huā yuē liǔ ér lái, yǔ xuán wēi yī yī xiāng jiàn. xuán wēi jiù yuè xià zǐ xì kàn shí, yí gè gè zī róng mèi lì, tǐ tài qīng yíng, huò nóng huò dàn, zhuāng dōng bù yī, suí cóng nǚ láng, jìn jiē yāo yàn. zhèng bù zhī cóng lǐ lái de. xiāng jiàn bì, xuán wēi yāo jìn shì zhōng, fēn bīn zhǔ zuò rén. kāi yán dào:" qǐng wèn zhū wèi nǚ niáng xìng shì. jīn fǎng hé yīn qī, nǎi dé guāng jiàng bì yuán?" yī yī lǜ shang zhě dá dào:" qiè nǎi yáng shì." zhǐ yī chuān bái de dào:" cǐ wèi lǐ shì." yòu zhǐ yī yī jiàng fú de dào:" cǐ wèi táo shì." suì zhú yī zhǐ shì. zuì hòu dào yī fēi yī xiǎo nǚ, nǎi dào:" cǐ wèi xìng shí, míng ā cuò. wǒ děng suī zé yì xìng, jù shì tóng háng zǐ mèi. yīn fēng jiā shí bā yí shù rì yún yù lái xiāng kàn, bú jiàn qí zhì. jīn xī yuè sè shèn jiā, gù yǔ zǐ mèi men tóng wǎng hòu zhī. èr lái sù méng chǔ shì ài zhòng, qiè děng shùn biàn xiāng xiè."
不一时。引一队女子,分花约柳而来,与玄微一一相见。玄微就月下仔细看时,一个个姿容媚丽,体态轻盈,或浓或淡,妆东不一,随从女郎,尽皆妖艳。正不知从里来的。相见毕,玄微邀进室中,分宾主坐人。开言道:“请问诸位女娘姓氏。今访何姻戚,乃得光降敝园?”一衣绿裳者答道:“妾乃杨氏。”指一穿白的道:“此位李氏。”又指一衣绛服的道:“此位陶氏。”遂逐一指示。最后到一绯衣小女,乃道:“此位姓石,名阿措。我等虽则异姓,俱是同行姊妹。因封家十八姨数日云欲来相看,不见其至。今夕月色甚佳,故与姊妹们同往候之。二来素蒙处士爱重,妾等顺便相谢。”
xuán wēi fāng dài chóu dá, qīng yī bào dào:" fēng jiā yí zhì." zhòng pà jīng xǐ chū yíng. xuán wēi shǎn guò bàn biān guān kàn. zhòng nǚ zǐ xiāng jiàn bì, shuō dào:" zhèng yào lái kàn shí bā yí wéi zhǔ rén liú zuò, bù yì yí zhì, zú jiàn tóng xīn." gè xiàng qián zhì lǐ. shí bā yí dào:" suì shòu zhǐ qīng yī qù qǔ. shí bā yí wèn dào:" cǐ dì kě zuò fǒu?" yáng shì dào:" zhǔ rén shén xián, dì jí qīng yǎ." shí bā yí dào:" zhǔ rén ān zài?" xuán wēi qū chū xiāng jiàn. jǔ mù kàn shí bā yí, tǐ tài piāo yì, yán cí líng líng yǒu lín xià fēng qì, jìn qí páng, bù jué hán qì qīn jī, máo gǔ sǒng rán. xùn rù táng zhōng, shì nǚ jiàng zhuō yǐ yǐ shì ān pái tíng dāng. qǐng shí bā yí jū yú shàng xí, zhòng nǚ āi cì ér zuò, xuán wēi wèi wèi xiàng péi.
玄微方待酬答,青衣报道:“封家姨至。”众怕惊喜出迎。玄微闪过半边观看。众女子相见毕,说道:“正要来看十八姨;为主人留坐,不意姨至,足见同心。”各向前致礼。十八姨道:“遂授旨青衣去取。十八姨问道:“此地可坐否?”杨氏道:“主人甚贤,地极清雅。”十八姨道:“主人安在?”玄微趋出相见。举目看十八姨,体态飘逸,言词泠泠有林下风气,近其旁,不觉寒气侵肌,毛骨竦然。逊入堂中,侍女将桌椅已是安排停当。请十八姨居于上席,众女挨次而坐,玄微未位相陪。
bù yī shí, zhòng qīng yī qǔ dào jiǔ yáo, bǎi shè shàng lái. jiā yáo yì guǒ, luó liè mǎn àn. jiǔ wèi chún, qí gān rú yí, jù fēi rén shì suǒ yǒu. cǐ shí yuè sè bèi míng, shì zhōng zhào yào, rú tóng bái rì. mǎn zuò fāng xiāng, fù fù xí rén. bīn zhǔ chóu zuò, bēi gōng jiāo zá. jiǔ zhì bàn hān, yī hóng shang nǚ zǐ mǎn zhēn dà gōng, sòng yǔ shí bā yí dào:" ér yǒu yī gē, qǐng wèi gē zhī." gē yún:
不一时,众青衣取到酒肴,摆设上来。佳肴异果,罗列满案。酒味醇,其甘如饴,俱非人世所有。此时月色倍明,室中照耀,如同白日。满座芳香,馥馥袭人。宾主酬酢,杯觥交杂。酒至半酣,一红裳女子满斟大觥,送与十八姨道:“儿有一歌,请为歌之。”歌云:
jiàng yī pī fú lù yíng yíng, dàn rǎn yān zhī yī duǒ qīng.
绛衣披拂露盈盈,淡染胭脂一朵轻。
zì hèn hóng yán liú bú zhù, mò yuàn chūn fēng dào bó qíng.
自恨红颜留不住,莫怨春风道薄情。
gē shēng qīng wǎn, wén zhě jiē qī rán. yòu yī bái yī nǚ zǐ sòng jiǔ dào:" ér yì yǒu yī gē." gē yún:
歌声清婉,闻者皆凄然。又一白衣女子送酒道:“儿亦有一歌。”歌云:
jiǎo jié yù yán shèng bái xuě, kuàng nǎi dāng nián duì fāng yuè.
皎洁玉颜胜白雪,况乃当年对芳月。
chén yín bù gǎn yuàn chūn fēng, zì tàn róng huá àn xiāo xiē.
沉吟不敢怨春风,自叹容华暗消歇。
qí yīn gèng jué cǎn qiè. nà shí bā yí xìng pō qīng tiāo, què yòu hǎo jiǔ. duō le jǐ bēi, jiàn jiàn kuáng fàng. tīng le èr gē, nǎi dào:" zhí cǐ fāng chén měi jǐng, bīn zhǔ zhèng huān, hé jù zuò shāng xīn yǔ! gē zhǐ yòu shēn cì yú, shū wèi màn kè, xū gè fá yǐ dà gōng, dāng lìng gē zhī." suì shǒu zhēn yī bēi dì lái, jiǔ zuì shǒu ruǎn, chí bù shèn láo, bēi cái jǔ qǐ, bù xiǎng xiù zài zhù shàng yī dōu, pū lù de lián bēi dǎ fān.
其音更觉惨切。那十八姨性颇轻佻,却又好酒。多了几杯,渐渐狂放。听了二歌,乃道:“值此芳辰美景,宾主正欢,何遽作伤心语!歌旨又深刺余,殊为慢客,须各罚以大觥,当另歌之。”遂手斟一杯递来,酒醉手软,持不甚牢,杯才举起,不想袖在箸上一兜,扑碌的连杯打翻。
zhè jiǔ ruò fān zài bié gè shēn shàng, què yě bà le, qià qià lǐ jǐn pō zài ā cuò nián jiāo mào měi, xìng ài zhěng qí, chuān de què shì yī jiàn dà hóng cù huā fēi yī. nà hóng yī zuì jì de shì jiǔ, cái zhān dī diǎn, qí sè biàn bài, zěn jīng de zhè yī dà bēi jiǔ! kuàng qiě ā cuò yě yǒu qī bā fēn jiǔ yì, jiàn wū le yī fú, zuò sè dào:" zhū zǐ mèi yǒu suǒ qiú, wú bù wèi ěr!" jí qǐ shēn wǎng wài jiù zǒu. shí yòu yí yě nù dào:" xiǎo nǚ nòng jiǔ, gǎn yǔ wú wèi kàng yé?" yì fú yī ér qǐ. zhòng nǚ zǐ liú zhī bú zhù, qí quàn dào:" ā cuò nián yòu, zuì hòu wú zhuàng, wàng wù jì huái. míng rì dāng lǜ lái qǐng zuì!" xiāng sòng xià jiē. shí bā yí fèn fèn xiàng dōng ér qù. zhòng nǚ zǐ yǔ xuán wēi zuò bié, xiàng huā cóng zhōng sì sàn ér zǒu.
这酒若翻在别个身上,却也罢了,恰恰里尽泼在阿措年娇貌美,性爱整齐,穿的却是一件大红簇花绯衣。那红衣最忌的是酒,才沾滴点,其色便败,怎经得这一大杯酒!况且阿措也有七八分酒意,见污了衣服,作色道:“诸姊妹有所求,吾不畏尔!”即起身往外就走。十又姨也怒道:“小女弄酒,敢与吾为抗耶?”亦拂衣而起。众女子留之不住,齐劝道:“阿措年幼,醉后无状,望勿记怀。明日当率来请罪!”相送下阶。十八姨忿忿向东而去。众女子与玄微作别,向花丛中四散而走。
xuán wēi què guān qí zōng jī, suí hòu sòng zhī. bù jí tái huá, yī jiāo diē dǎo, zhēng qǐ shēn lái kàn shí, zhòng nǚ zǐ jù bú jiàn le. xīn zhōng xiǎng dào:" shì mèng què yòu wèi zēng shuì wò. ruò shì guǐ, yòu yī shang chǔ chǔ, yán yǔ lì lì shì rén, rú hé yòu shū rán wú yǐng?" hú cāi luàn xiǎng, jīng yí bù dìng. huí rù táng zhōng, zhuō yǐ yī rán bǎi shè, bēi pán yī háo yǐ wú wéi jué yú xīn mǎn shì. suī yì qí shì, liào fēi huò suì, què yě wú jù.
玄微却观其踪迹,随后送之。步急苔滑,一交跌倒,挣起身来看时,众女子俱不见了。心中想道:“是梦却又未曾睡卧。若是鬼,又衣裳楚楚,言语历历;是人,如何又倏然无影?”胡猜乱想,惊疑不定。回入堂中,桌椅依然摆设,杯盘一毫已无;惟觉余馨满室。虽异其事,料非祸祟,却也无惧。
dào cì wǎn, yòu wǎng huā zhōng bù wán, jiàn zhū nǚ zǐ yǐ zài, zhèng quàn ā cuò wǎng shí bā yí chù qǐng zuì. ā cuò nù dào:" hé bì gèng kěn cǐ lǎo yù? yǒu shì zhǐ qiú chǔ shì zú yǐ." zhòng jiē xǐ dào:" yán shén shàn." qí xiàng xuán wēi dào:" wú zǐ mèi jiē zhù chǔ shì yuàn zhōng, měi suì duō bèi è fēng suǒ náo, jū zhǐ bù ān, cháng qiú shí bā yí xiāng bì. zuó ā cuò wù chù zhī, cǐ hòu yīng nán qǔ lì. chǔ shì tǎng kěn bì hù, dāng yǒu wēi bào ěr." xuán wēi dào:" mǒu yǒu hé lì, dé bì zhū nǚ?" ā cuò dào:" zhǐ qiú chǔ shì měi suì yuán dàn, zuò yī zhū fān, shàng tú rì yuè wǔ xīng zhī wén, lì yú yuàn dōng, wú bèi zé ān rán wú yàng yǐ. jīn suì yǐ guò, qǐng yú cǐ yuè èr shí yī rì píng dàn, wēi yǒu dōng fēng, jí lì zhī, kě miǎn běn rì zhī nán." xuán wēi dào:" cǐ nǎi yì shì, gǎn bù rú mìng." qí shēng xiè dào:" dé méng chǔ shì kǎi yǔn, bì bù wàng dé." yán qì ér bié, qí xíng shén jí. xuán wēi suí zhī bù jí. hū yī zhèn xiāng fēng guò chù, gè shī suǒ zài.
到次晚,又往花中步玩,见诸女子已在,正劝阿措往十八姨处请罪。阿措怒道:“何必更恳此老妪?有事只求处士足矣。”众皆喜道:“言甚善。”齐向玄微道:“吾姊妹皆住处士苑中,每岁多被恶风所挠,居止不安,常求十八姨相庇。昨阿措误触之,此后应难取力。处士倘肯庇护,当有微报耳。”玄微道:“某有何力,得庇诸女?”阿措道:“只求处士每岁元旦,作一朱幡,上图日月五星之文,立于苑东,吾辈则安然无恙矣。今岁已过,请于此月二十一日平旦,微有东风,即立之,可免本日之难。”玄微道:“此乃易事,敢不如命。”齐声谢道:“得蒙处士慨允,必不忘德。”言讫而别,其行甚疾。玄微随之不及。忽一阵香风过处,各失所在。
xuán wēi yù yàn qí shì, cì rì jí zhì bàn zhū fān. hòu zhì niàn yī rì, qīng zǎo qǐ lái, guǒ rán dōng fēng wēi fú, jí jiāng fān shù lì yuàn dōng. shǎo qǐng, kuáng fēng zhèn dì, fēi shā zǒu shí, zì luò nán yí lù, cuī lín zhé shù yuàn zhōng fán huā bù dòng. xuán wēi fāng xiǎo zhū nǚ zhě, zhòng huā zhī jīng yě. fēi yī míng ā cuò, jí ān shí liú yě. fēng shí bā yí, nǎi fēng shén yě. dào cì wǎn, zhòng nǚ gè lǐ táo lǐ huā shù dòu lái xiè dào:" chéng chǔ shì tuō mǒu děng dà nàn, wú yǐ wéi bào. ěr cǐ huā yīng, kě yán nián què lǎo. yuàn zhǎng rú cǐ wèi hù mǒu děng, yì kě zhì cháng shēng." xuán wēi yī qí fú zhī, guǒ rán róng yán zhuǎn shǎo, rú sān shí xǔ rén. hòu dé dào xiān qù. yǒu shī wèi zhèng:
玄微欲验其事,次日即制办朱幡。候至廿一日,清早起来,果然东风微拂,急将幡竖立苑东。少顷,狂风振地,飞沙走石,自洛南一路,摧林折树;苑中繁花不动。玄微方晓诸女者,众花之精也。绯衣名阿措,即安石榴也。封十八姨,乃风神也。到次晚,众女各里桃李花数斗来谢道:“承处士脱某等大难,无以为报。铒此花英,可延年却老。愿长如此卫护某等,亦可致长生。”玄微依其服之,果然容颜转少,如三十许人。后得道仙去。有诗为证:
luò zhōng chǔ shì ài zāi huā, suì suì zhū fān huì cǎi chá.
洛中处士爱栽花,岁岁朱幡绘采茶。
xué dé cān yīng kān bù lǎo, hé xū gèng mì zǎo rú guā.
学得餐英堪不老,何须更觅枣如瓜。
liè wèi mò dào xiǎo zi shuō fēng shén yǔ huā jīng wǎng lái, nǎi shì huāng táng zhī yǔ. nà jiǔ zhōu sì hǎi zhī zhōng, mù suǒ wèi jiàn, ěr suǒ wèi wén, bù zài shǐ cè, bù jiàn jīng zhuàn, qí qí guài guài, qiāo qiāo qī qī de shì, bù zhī yǒu duō duō shǎo shǎo. jiù shì zhāng huà de, yě bù guò zhì qí yī èr yú shì nán de xíng shū chú, yě bāo cáng bù dé xǔ duō. cǐ děng shì shèn shì píng cháng, bù zú wèi yì, rán suī rú cǐ, yòu dào shì zǐ bù yǔ guài, qiě gē guò yī biān. zhǐ nà xī huā zhì fú, sǔn huā zhé shòu, nǎi jiàn zài gōng dé, xū bú shì luàn dào. liè wèi ruò bù xìn shí, hái yǒu yī duàn de gù shì, dài xiǎo zi shuō yǔ wèi kàn guān men tīng. ruò píng rì ài huā de, tīng le zì rán jiāng huā fèn wài zhēn zhòng nèi zhōng huò yǒu bù xī huā de, xiǎo zi jiù jiāng zhè huà quàn tā, xī huā qǐ lái. suī bù néng dé dào chéng xiān, yì kě yǐ xiāo xián qiǎn mèn.
列位莫道小子说风神与花精往来,乃是荒唐之语。那九州四海之中,目所未见,耳所未闻,不载史册,不见经传,奇奇怪怪,跷跷蹊蹊的事,不知有多多少少。就是张华的〉,也不过志其一二;虞世南的行书厨,也包藏不得许多。此等事甚是平常,不足为异,然虽如此,又道是子不语怪,且搁过一边。只那惜花致福,损花折寿,乃见在功德,须不是乱道。列位若不信时,还有一段〉的故事,待小子说与位看官们听。若平日爱花的,听了自然将花分外珍重;内中或有不惜花的,小子就将这话劝他,惜花起来。虽不能得道成仙,亦可以消闲遣闷。
nǐ dào zhè duàn huà wén chū zài něi gè cháo dài? hé chǔ dì fāng? jiù zài dà wèi rén zōng nián jiān, jiāng nán píng jiāng fǔ dōng mén wài cháng lè cūn zhōng. zhè cūn lí chéng zhǐ qù sān lǐ zhī yuǎn, cūn shàng yǒu gè lǎo zhě, xìng qiū míng xiān, yuán shì zhuāng jiā chū shēn, yǒu shù mǔ tián dì, yī suǒ cǎo fáng. mā mā shuǐ shì yǐ gù, bié wú ér nǚ. nà qiū xiān cóng yòu kù hǎo zāi huā zhǒng guǒ, bǎ tián yè dōu piē qì le, zhuān yú qí shì. ruò ǒu mì dé zhǒng yì huā, jiù shì shí zhe zhēn bǎo, yě méi yǒu zhè bān huān xǐ. suí nǐ jí jǐn yào de shì chū wài, lù shàng féng zhe rén jiā yǒu shù huā ér, bù guǎn tā jiā róng bù róng, biàn péi zhe xiào liǎn, ái jìn qù qiú wán. ruò bù cháng huā mù, huò jiā lǐ yě zài zhèng kāi, hái zhuǎn shēn dé kuài, tǎng rán shì yī zhǒng míng huā, jiā zhōng méi yǒu de, suī huò yǒu, yǐ kāi guò le, biàn jiāng zhèng shì piē zài bàn biān, yī yī bù shě, yǒng rì wàng guī. rén dōu jiào tā shì huā chī. huò yù jiàn mài huā de yǒu zhū hǎo huā, bù lùn shēn biān yǒu qián wú qián, yí dìng yào mǎi, wú qián shí biàn tuō shēn shàng yī fú qù jiě dāng. yě yǒu mài huā de zhī tā pì xìng, gù gāo qí jià, yě zhǐ de rěn guì mǎi huí. yòu yǒu nà pò luò hù xiǎo de tā shì ài huā de, gè chù xún mì hǎo huā zhé lái, bǎ ní jiǎ niē gè gēn ér hōng tā, shǎo bu dé yě mǎi. yǒu nèn bān qí shì! jiāng lái zhǒng xià, yī rán kěn huó. rì jī yuè lěi, suì chéng le yí gè dà yuán. nà yuán zhōu wéi biān zhú wèi lí, lí shàng jiāo chán qiáng wēi tú mí mù xiāng cì méi mù jǐn dì táng shí yàng jǐn měi rén liǎo shān zhí zhú gāo liáng jiāng bái jiá dié yè luò jīn qián chán zhī mǔ dān děng lèi, bù kě méi jǔ. yù kāi fàng zhī shí, làn rú jǐn píng. yuǎn lí shù bù, jǐn zhí míng huā yì huì. yī huā wèi xiè, yī huā yòu kāi. xiàng yáng shè liǎng shàn zhài mén, mén nèi yī tiáo zhú jìng, liǎng biān dōu jié bǎi píng zhē hù. zhuǎn guò bǎi píng, biàn shì sān jiān cǎo táng. fáng suī cǎo fù, què gāo shuǎng kuān, chuāng míng liàng. táng zhōng guà yī fú wú míng xiǎo huà, shè yī zhāng bái mù wò tà. zhuō dèng zhī lèi, sè sè jié jìng. dǎ sǎo de dì xià wú xiān háo chén gòu. táng hòu jīng shè shù jiān, wò shì zài nèi. nà huā huì wú suǒ bù yǒu, shí fēn fán mào. zhēn gè sì shí bù xiè, bā jié cháng chūn. dàn jiàn:
你道这段话文出在哪个朝代?何处地方?就在大未仁宗年间,江南平江府东门外长乐村中。这村离城只去三里之远,村上有个老者,姓秋名先,原是庄家出身,有数亩田地,一所草房。妈妈水氏已故,别无儿女。那秋先从幼酷好栽花种果,把田业都撇弃了,专于其事。若偶觅得种异花,就是拾著珍宝,也没有这般欢喜。随你极紧要的事出外,路上逢著人家有树花儿,不管他家容不容,便陪著笑脸,捱进去求玩。若不常花木,或家里也在正开,还转身得快,倘然是一种名花,家中没有的,虽或有,已开过了,便将正事撇在半边,依依不舍,永日忘归。人都叫他是花痴。或遇见卖花的有株好花,不论身边有钱无钱,一定要买,无钱时便脱身上衣服去解当。也有卖花的知他僻性,故高其价,也只得忍贵买回。又有那破落户晓得他是爱花的,各处寻觅好花折来,把泥假捏个根儿哄他,少不得也买。有恁般奇事!将来种下,依然肯活。日积月累,遂成了一个大园。那园周围编竹为篱,篱上交缠蔷薇、荼縻、木香、刺梅、木槿、棣棠、十样锦、美人蓼、山踯躅、高良姜、白蛱蝶、夜落金钱、缠枝牡丹等类,不可枚举。遇开放之时,烂如锦屏。远篱数步,尽植名花异卉。一花未谢,一花又开。向阳设两扇柴门,门内一条竹径,两边都结柏屏遮护。转过柏屏,便是三间草堂。房虽草覆,却高爽宽,窗明亮。堂中挂一幅无名小画,设一张白木卧榻。桌凳之类,色色洁净。打扫得地下无纤毫尘垢。堂后精舍数间,卧室在内。那花卉无所不有,十分繁茂。真个四时不谢,八节长春。但见:
méi biāo qīng gǔ, lán tǐng yōu fāng. chá chéng yǎ lán kuàng lǐ xiè nóng zhuāng. xìng jiāo shū yǔ, jú ào yán shuāng. shuǐ xiān bīng rǒng yù gǔ, mǔ dān guó sè tiān xiāng. yù shù tíng tíng jiē qì, jīn lián rǎn rǎn chí táng. sháo yào fāng zī shǎo bǐ, shí liú lì zhì wú shuāng. dān guì piāo xiāng yuè kū, fú róng lěng yàn hán jiāng. lí huā róng róng yè yuè, táo huā zhuó zhuó zhāo yáng. shān chá huā bǎo zhū chēng guì, là méi huā qìng kǒu fāng xiāng. hǎi táng huā xī fǔ wèi shàng, ruì xiāng huā jīn biān zuì liáng. méi guī dù juān, làn rú yún jǐn, xiù qiú yù lǐ, diǎn zhuì fēng guāng. shuō bù jìn qiān bān huā huì, shù bù liǎo wàn zhǒng fēn fāng.
梅标清骨,兰挺幽芳。茶呈雅灡軦李谢浓妆。杏娇疏雨,菊傲严霜。水仙冰冗玉骨,牡丹国色天香。玉树亭亭阶砌,金莲冉冉池塘。芍药芳姿少比,石榴丽质无双。丹桂飘香月窟,芙蓉冷艳寒江。梨花溶溶夜月,桃花灼灼朝阳。山茶花宝珠称贵,蜡梅花磬口方香。海棠花西府为上,瑞香花金边最良。玫瑰杜鹃,烂如云锦,绣球郁李,点缀风光。说不尽千般花卉,数不了万种芬芳。
lí mén wài zhèng duì zhe yí gè dà hú, míng wéi cháo tiān hú, sú míng hé huā dàng. zhè hú dōng lián wú sōng jiāng, xī tōng zhèn zé, nán jiē páng shān hú. hú zhōng jǐng zhì, sì shí qíng yǔ jiē yí. qiū xiān yú àn bàng duī tǔ zuò dī, guǎng zhí táo liǔ. měi zhì chūn shí, hóng lǜ jiān fā, wǎn sì xī hú shèng jǐng. yán hú biàn chā fú róng, hú zhōng zhǒng wǔ sè lián huā. shèng kāi zhī rì, mǎn hú jǐn yún làn màn, xiāng qì xí rén, xiǎo zhōu dàng jiǎng cǎi líng, gē shēng líng líng. yù xié fēng wēi qǐ, wēi chuán jìng dù, zòng héng rú fēi. liǔ xià yú rén, yǐ chuán shài wǎng. yě yǒu xì yú de, jié wǎng de, zuì wò chuán tóu de, méi shuǐ dǔ shèng de, huān xiào zhī yīn bù jué. nà shǎng lián yóu rén, huà chuán xiāo guǎn lín jí, zhì huáng hūn huí zhào, dēng huǒ wàn diǎn, jiān yǐ xīng yǐng yíng guāng, cuò luò nàn biàn. shēn qiū shí, shuāng fēng chū qǐ, fēng lín jiān rǎn huáng bì, yě àn shuāi liǔ fú róng, zá jiān bái píng hóng liǎo, yǎn yìng shuǐ jì lú wěi zhōng hóng yàn qún jí, liáo lì gàn yún, āi shēng dòng rén. lóng dōng tiān qì, tóng yún mì bù, liù huā fēi wǔ, shàng xià yī sè. nà sì shí jǐng zhì, yán zhī bù jìn. yǒu shī wèi zhèng:
篱门外正对著一个大湖,名为朝天湖,俗名荷花荡。这湖东连吴淞江,西通震泽,南接庞山湖。湖中景致,四时晴雨皆宜。秋先于岸傍堆土作堤,广植桃柳。每至春时,红绿间发,宛似西湖胜景。沿湖遍插芙蓉,湖中种五色莲花。盛开之日,满湖锦云烂熳,香气袭人,小舟荡桨采菱,歌声泠泠。遇斜风微起,偎船竞渡,纵横如飞。柳下渔人,舣船晒网。也有戏鱼的,结网的,醉卧船头的,没水赌胜的,欢笑之音不绝。那赏莲游人,画船箫管鳞集,至黄昏回棹,灯火万点,间以星影萤光,错落难辨。深秋时,霜风初起,枫林渐染黄碧,野岸衰柳芙蓉,杂间白苹红蓼,掩映水际;芦苇中鸿雁群集,嘹呖干云,哀声动人。隆冬天气,彤云密布,六花飞舞,上下一色。那四时景致,言之不尽。有诗为证:
cháo tiān hú pàn shuǐ lián tiān, tiān chàng yú gē jí cǎi lián.
朝天湖畔水连天,天唱渔歌即采莲。
xiǎo xiǎo máo táng huā wàn zhǒng, zhǔ rén rì rì duì huā mián.
小小茅堂花万种,主人日日对花眠。
àn xià sàn yán, qiě shuō qiū xiān měi rì qīng chén qǐ lái, sǎo jìng huā dǐ luò yè, jí shuǐ zhú yī guàn gài, dào wǎn shàng yòu jiāo yī fān. ruò yǒu yī huā jiāng kāi, bù shèng huān yuè. huò nuǎn jiǔ ér, huò pēng ōu chá ér, xiàng huā shēn shēn zuō yī, xiān xíng jiāo diàn, kǒu chēng huā wàn suì sān shēng, rán hòu zuò yú qí xià, qiǎn zhēn xì jué. jiǔ hān xìng dào, suí yì gē xiào. shēn zi juàn shí, jiù yǐ shí wèi zhěn, wò zài gēn bàng. zì bàn hán zhì shèng kāi, wèi cháng zàn lí. rú jiàn rì sè hōng liè, nǎi bǎ zōng fú zhàn shuǐ wò zhī. yù zhe yuè yè, biàn lián xiāo bù mèi. tǎng zhí le kuáng fēng bào yǔ, jí pī dǐng lì, zhōu xíng huā jiān jiǎn shì. yù yǒu yī zhī, yǐ zhú fú zhī. suī yè jiān, hái qǐ lái xún kàn jǐ cì. ruò huā dào xiè shí, zé lèi rì tàn xī, cháng zhì duò lèi. yòu bù shě de nèi xiē luò huā, yǐ zōng fú qīng qīng fú lái, zhì yú pán zhōng, shí shǎng guān wán, zhí zhì gān kū, zhuāng rù jìng wèng zhī rì, zài yòng chá jiǔ jiāo diàn, cǎn rán ruò bù rěn shì. rán hòu qīn pěng qí wèng, shēn mái zhǎng dī zhī xià, wèi zhī" zàng huā". tǎng yǒu huā piàn, bèi yǔ dǎ ní wū de, bì yǐ qīng shuǐ zài sì dí jìng, rán hòu sòng rù hú zhōng, wèi zhī" yù huā".
按下散言,且说秋先每日清晨起来,扫净花底落叶,汲水逐一灌溉,到晚上又浇一番。若有一花将开,不胜欢跃。或暖酒儿,或烹瓯茶儿,向花深深作揖,先行浇奠,口称花万岁三声,然后坐于其下,浅斟细嚼。酒酣兴到,随意歌啸。身子倦时,就以石为枕,卧在根傍。自半含至盛开,未尝暂离。如见日色烘烈,乃把棕拂蘸水沃之。遇著月夜,便连宵不寐。倘值了狂风暴雨,即披顶笠,周行花间检视。遇有欹枝,以竹扶之。虽夜间,还起来巡看几次。若花到谢时,则累日叹息,常至堕泪。又不舍得那些落花,以棕拂轻轻拂来,置于盘中,时赏观玩,直至乾枯,装入净瓮之日,再用茶酒浇奠,惨然若不忍释。然后亲捧其瓮,深埋长堤之下,谓之“葬花”。倘有花片,被雨打泥污的,必以清水再四涤净,然后送入湖中,谓之“浴花”。
píng xī zuì hèn de shì pān zhī zhé duǒ. tā yě yǒu yī duàn yì lùn, dào:" fán huā yī nián zhǐ kāi dé yí dù, sì shí zhōng zhǐ zhàn dé yī shí, yī shí zhōng yòu zhǐ zhàn de shù rì. tā áo guò le sān shí de lěng dàn, cái tǎo de zhè shù rì de fēng guāng. kàn tā suí fēng ér wǔ, yíng rén ér xiào, rú rén zhèng dāng de yì zhī jìng, hū bèi cuī cán, bā cǐ shù rì shén nán, yī zhāo shé sǔn shén yì. huā ruò néng yán, qǐ bù jiē tàn! kuàng jiù cǐ shù rì jiān, xiān yóu hán ruǐ, hòu fù líng cán. shèng kāi zhī shí, gèng wú duō le. yòu yǒu fēng cǎi niǎo zhuó chóng zuān, rì zhì fēng chuī, wù mí yǔ dǎ, quán zhàng rén qù hù xī tā. què fǎn zì yì ǎo zhé, yú xīn hé rěn! qiě shuō cǐ huā zì yá shēng gēn, zì gēn shēng běn, qiáng zhě wèi gàn, ruò zhě wèi zhī, yī gān yī zhī, bù zhī yǎng chéng le duō shào nián yuè. jí hòu zhì huā kāi, gōng rén qīng wán, yǒu qí bù měi, dìng yào zhé tā! yī lí zhī, zài bù néng shàng zhī, zhī yī qù gàn, zài bù néng fù gàn, rú rén sǐ bù kě fù shēng, xíng bù kě fù shú, huā ruò néng yán, qǐ bù bēi qì! yòu xiǎng tā zhé huā de, bù guò zé qí qiǎo gàn, ài qí fán zhī, chā zhī píng zhōng, zhì zhī xí shàng, huò gōng bīn kè piàn shí yòu jiǔ zhī huān, huò zhù bì qiè yī rì shū zhuāng zhī shì, bù sī kè shāng kě bǎo wán yú huā xià, guī zhuāng kě jiè qiǎo yú rén gōng. shǒu zhōng zhé le yī zhī, xiān huā jiù shǎo le yī zhī, jīn nián fá le cǐ gàn, míng nián biàn shǎo le cǐ gàn. hé rú yán qí xìng mìng, nián nián suì suì, wán zhī wú qióng hū? hái yǒu wèi kāi zhī ruǐ, suí huā ér qù, cǐ ruǐ jìng gǎo miè zhī tóu, yú rén zhī tóng yāo hé yì. yòu yǒu yuán fēi ài wán, chèn xīng pān zhé, jì zhé zhī hòu, jiǎn zé hǎo dǎi, féng rén qǔ tǎo, jí biàn yǔ zhī. huò suí lù qì zhì, lüè bù gù xī. rú rén hèng huò wǎng sǐ, wú chǔ shēn yuān. huā ruò néng yán, qǐ bù tòng hèn!"
平昔最恨的是攀枝折朵。他也有一段议论,道:“凡花一年只开得一度,四时中只占得一时,一时中又只占得数日。他熬过了三时的冷淡,才讨得这数日的风光。看他随风而舞,迎人而笑,如人正当得意之境,忽被摧残,巴此数日甚难,一朝折损甚易。花若能言,岂不嗟叹!况就此数日间,先犹含蕊,后复零残。盛开之时,更无多了。又有蜂采鸟啄虫钻,日炙风吹,雾迷雨打,全仗人去护惜他。却反恣意拗折,于心何忍!且说此花自芽生根,自根生本,强者为干,弱者为枝,一干一枝,不知养成了多少年月。及候至花开,供人清玩,有奇不美,定要折他!と一离枝,再不能上枝,枝一去干,再不能附干,如人死不可复生,刑不可复赎,花若能言,岂不悲泣!又想他折花的,不过择其巧干,爱其繁枝,插之瓶中,置之席上,或供宾客片时侑酒之欢,或助婢妾一日梳妆之饰,不思客觞可饱玩于花下,闺妆可借巧于人工。手中折了一枝,鲜花就少了一枝,今年伐了此干,明年便少了此干。何如延其性命,年年岁岁,玩之无穷乎?还有未开之蕊,随花而去,此蕊竟槁灭枝头,与人之童夭何异。又有原非爱玩,趁兴攀折,既折之后,拣择好歹,逢人取讨,即便与之。或随路弃掷,略不顾惜。如人横祸枉死,无处申冤。花若能言,岂不痛恨!”
tā yǒu le zhè duàn yì lùn, suǒ yǐ shēng píng bù zhé yī zhī, bù shāng yī ruǐ. jiù shì bié rén jiā yuán shàng, tā xīn ài zhe nà yī zhòng huā ér, nìng kě zhōng rì kàn wán jiǎ ráo nà huā zhǔ rén yào qǔ yī zhī yī duǒ lái zèng tā, tā lián chēng zuì guò, jué rán bú yào. ruò yǒu bàng rén yào lái zhé huā zhě, zhǐ chú tā bù kàn jiàn bà le tā ruò jiàn shí, jiù bǎ yán yǔ zài sān quàn zhǐ. rén ruò bù cóng qí yán, tā qíng yuàn dī tóu xià bài, dài huā qǐ mìng. rén suī jiào tā shì huā chī, duō yǒu kě lián tā yī piàn chéng xīn, yīn ér zhù shǒu zhě, tā yòu shēn shēn zuō yī chēng xiè. yòu yǒu xiǎo sī men yào zhé huā mài qián de, tā biàn jiāng qián yǔ zhī, bù jiào shé sǔn. huò tā bù zài shí, bèi rén shé sǔn, tā lái jiàn yǒu sǔn chù, bì qī rán shāng gǎn, qǔ ní fēng zhī, wèi zhī" yī huā". wèi zhè jiàn shàng, suǒ yǐ zì jǐ yuán zhōng bù qīng yì fàng rén yóu wán. ǒu yǒu qīn qī lín yǒu yào kàn, nán hǎo huí shí, xiān jiāng cǐ huà jiǎng guò, cái fàng jìn qù. yòu kǒng huì qì chù huā, zhǐ xǔ yuǎn guān, bù róng qīn jìn. tǎng yǒu bù dá shí wù de, zhuō kōng zhāi le yī huā yī ruǐ, nà lǎo biàn yào miàn hóng jǐng chì, dà fā hóu jí. xià cì jiù dǎ mà tā, yě bù róng jìn qù kàn le. hòu lái rén dōu xiǎo de le tā de xìng zi, jiù yī yè ér yě bù gǎn zhāi dòng.
他有了这段议论,所以生平不折一枝,不伤一蕊。就是别人家园上,他心爱著那一种花儿,宁可终日看玩;假饶那花主人要取一枝一朵来赠他,他连称罪过,决然不要。若有傍人要来折花者,只除他不看见罢了;他若见时,就把言语再三劝止。人若不从其言,他情愿低头下拜,代花乞命。人虽叫他是花痴,多有可怜他一片诚心,因而住手者,他又深深作揖称谢。又有小厮们要折花卖钱的,他便将钱与之,不教折损。或他不在时,被人折损,他来见有损处,必凄然伤感,取泥封之,谓之“医花”。为这件上,所以自己园中不轻易放人游玩。偶有亲戚邻友要看,难好回时,先将此话讲过,才放进去。又恐秽气触花,只许远观,不容亲近。倘有不达时务的,捉空摘了一花一蕊,那老便要面红颈赤,大发喉急。下次就打骂他,也不容进去看了。后来人都晓得了他的性子,就一叶儿也不敢摘动。
dà fán mào lín shēn shù, biàn shì qín niǎo de cháo xué, yǒu huā guǒ chù, yuè fā qiān bǎi wèi qún. rú dān shí guǒ shí, dào hái shì xiǎo shì, piān piān zhǐ jiǎn huā ruǐ zhuó shāng. wéi yǒu qiū xiān què jiāng mǐ gǔ zhì yú kōng chù sì zhī, yòu xiàng qín niǎo qí zhù. nà qín niǎo què yě yǒu zhī jué, měi rì shí bǎo, zài huā jiān dī fēi qīng wǔ, wǎn zhuàn jiāo tí, bìng bù sǔn yī duǒ huā ruǐ, yě bù shí yí gè guǒ shí. gù cǐ chǎn de guǒ pǐn zuì duō, què yòu dà ér gān měi. měi shú shí xiān wàng kōng jì le huā shén, rán hòu gǎn cháng, yòu biàn sòng zuǒ jìn lín jiā shì xīn, yú xià de fāng yù, yī nián dào yǒu ruò gān lì xī. nà lǎo zhě yīn dé le huā zhōng zhī qù, zì shǎo zhì lǎo, wǔ shí yú nián, lüè wú juàn yì. jīn gǔ yù jué qiáng jiàn. cū yī dàn fàn, yōu yōu zì dé. yǒu de yíng yú, jiù bǎ lái zhōu jì cūn zhōng pín fá. zì cǐ hé cūn wú bù jìng yǎng, yòu hū wèi qiū gōng. tā zì chēng wéi guàn yuán sǒu. yǒu shī wèi zhèng:
大凡茂林深树,便是禽鸟的巢穴,有花果处,越发千百为群。如单食果实,到还是小事,偏偏只拣花蕊啄伤。惟有秋先却将米谷置于空处饲之,又向禽鸟祈祝。那禽鸟却也有知觉,每日食饱,在花间低飞轻舞,宛啭娇啼,并不损一朵花蕊,也不食一个果实。故此产的果品最多,却又大而甘美。每熟时先望空祭了花神,然后敢尝,又遍送左近邻家试新,余下的方鬻,一年到有若干利息。那老者因得了花中之趣,自少至老,五十余年,略无倦意。筋骨愈觉强健。粗衣淡饭,悠悠自得。有得赢余,就把来周济村中贫乏。自此合村无不敬仰,又呼为秋公。他自称为灌园叟。有诗为证:
cháo guàn yuán xī mù guàn yuán, guàn chéng yuán shàng bǎi huā xiān.
朝灌园兮暮灌园,灌成园上百花鲜。
huā kāi měi hèn kàn bù zú, wèi ài kàn yuán bù kěn mián.
花开每恨看不足,为爱看园不肯眠。
huà fēn liǎng tóu. què shuō chéng zhōng yǒu yī rén xìng zhāng míng wěi, yuán shì gè huàn jiā zǐ dì, wéi rén jiān jiǎo guǐ jué cán rěn kè bó, shì le shì lì, zhuān yī qī lín xià shě, zhā hài liáng shàn. chù zhe tā de, fēng bō lì zhì, bì yào nòng dé nà rén pò jiā dàng chǎn, fāng cái bà shǒu. shǒu xià yòng yī bān rú láng sì hǔ de nú pú, yòu yǒu jǐ gè zhù è de wú lài zǐ dì, rì yè hé zuò yí kuài, dào chù chuǎng huò shēng zāi, shòu qí hài zhě wú shù. bù xiǎng què yù le yí gè yòu hěn shì tā de, qīng qīng zhuō qù, dǎ dé gè chòu sǐ. jí zhì gào dào guān sī, yòu bèi nà rén nòng le xiē shǒu jiǎo, fǎn wèn shū le. yīn zhuāng le huǎng zi, zì jué wú yán, dài le sì wǔ gè jiā rén, tóng nà yī bān è shào, zàn zài zhuāng shàng qiǎn mèn. nà zhuāng zhèng zài cháng lè cūn zhōng, lí qiū gōng jiā bù yuǎn. yī rì zǎo fàn hòu, chī dé bàn hān guāng jǐng, xiàng cūn zhōng xián zǒu, bù jué lái dào qiū gōng mén shǒu, zhī jiàn lí shàng huā zhī xiān mèi, sì wéi shù mù fán yì, qí dào:" zhè suǒ zài dào yě yōu yǎ, shì nǎ jiā de?" jiā rén dào:" cǐ shì zhòng huā qiū gōng yuán shàng, yǒu míng jiào zuò huā chī." zhāng wěi dào:" wǒ cháng wén de shuō zhuāng biān yǒu shèn me qiū lǎo ér, zhǒng dé yì yàng hǎo huā. yuán lái jiù zhù zài cǐ. wǒ men hé bù jìn qù kàn kàn?" jiā rén dào:" zhè lǎo ér yǒu xiē gǔ guài, bù xǔ rén kàn de." zhāng wěi dào:" bié rén huò zhě bù kěn, nán dào wǒ yě shì zhè bān? kuài qù qiāo mén!"
话分两头。却说城中有一人姓张名委,原是个宦家子弟,为人奸狡诡谲、残忍刻薄,恃了势力,专一欺邻吓舍,扎害良善。触著他的,风波立至,必要弄得那人破家荡产,方才罢手。手下用一班如狼似虎的奴仆,又有几个助恶的无赖子弟,日夜合做一块,到处闯祸生灾,受其害者无数。不想却遇了一个又狠似他的,轻轻捉去,打得个臭死。及至告到官司,又被那人弄了些手脚,反问输了。因妆了幌子,自觉无颜,带了四五个家人,同那一班恶少,暂在庄上遣闷。那庄正在长乐村中,离秋公家不远。一日早饭后,吃得半酣光景,向村中闲走,不觉来到秋公门首,只见篱上花枝鲜媚,四围树木繁翳,齐道:“这所在到也幽雅,是哪家的?”家人道:“此是种花秋公园上,有名叫做花痴。”张委道:“我常闻得说庄边有甚么秋老儿,种得异样好花。原来就住在此。我们何不进去看看?”家人道:“这老儿有些古怪,不许人看的。”张委道:“别人或者不肯,难道我也是这般?快去敲门!”
nà shí yuán zhōng mǔ dān shèng kāi, qiū gōng gāng gāng jiāo guàn wán le, zhèng jiāng zhe yī jiǔ ér, liǎng dié guǒ pǐn, zài huā xià dú zhuó, zì qǔ qí lè. yǐn bù shàng sān bēi, zhǐ tīng dé de qiāo mén xiǎng, fàng xià jiǔ bēi, zǒu chū lái kāi mén, yī kàn, jiàn zhàn zhe wǔ liù ge rén, jiǔ qì zhí chōng. qiū gōng liào dào bì shì yào kàn huā de, biàn lán zhù mén kǒu, wèn dào:" liè wèi yǒu shèn shì dào cǐ?" zhāng wěi dào:" nǐ zhè lǎo ér bù rèn de wǒ me? wǒ nǎi chéng lǐ yǒu míng de zhāng yá nèi, nà biān zhāng jiā zhuāng biàn shì wǒ jiā de. wén de nǐ yuán zhōng hǎo huā shén duō, tè lái yóu wán." qiū gōng dào:" gào yá nèi, lǎo hàn yě méi zhǒng shén hǎo huā, bù guò shì táo xìng zhī lèi, dōu yǐ xiè le, rú jīn bìng méi bié yàng huā huì." zhāng wěi zhēng qǐ shuāng yǎn dào:" zhè lǎo ér nèn bān kě wù! kàn kàn huā ér dǎ shén jǐn, què biàn huí wǒ méi yǒu. nán dào chī le nǐ de?" qiū gōng dào:" bú shì lǎo hàn shuō huǎng, guǒ rán méi yǒu." zhāng wěi nǎ lǐ kěn tīng, xiàng qián chā kāi shǒu. dāng xiōng yī, qiū gōng zhàn lì bù láo, liàng liàng qiàng qiàng, zhí zhuàng guò bàn biān. zhòng rén yī qí yōng jìn. qiū gōng jiàn shì tóu xiōng è, zhǐ de ràng tā jìn qù, bǎ lí mén yǎn shàng, suí zhe jìn lái, xiàng huā xià qǔ guò jiǔ guǒ, zhàn zài páng biān. zhòng rén kàn nà sì biān huā cǎo shén duō, wéi yǒu mǔ dān zuì shèng. nà huā bú shì xún cháng yù lóu chūn zhī lèi, nǎi wǔ zhǒng yǒu míng yì pǐn. nǎ wǔ zhǒng? huáng lóu zǐ lǜ hú dié xī guā ráng wǔ qīng ní dà hóng shī tóu.
那时园中牡丹盛开,秋公刚刚浇灌完了,正将著一酒儿,两碟果品,在花下独酌,自取其乐。饮不上三杯,只听得的敲门响,放下酒杯,走出来开门,一看,见站著五六个人,酒气直冲。秋公料道必是要看花的,便拦住门口,问道:“列位有甚事到此?”张委道:“你这老儿不认得我么?我乃城里有名的张衙内,那边张家庄便是我家的。闻得你园中好花甚多,特来游玩。”秋公道:“告衙内,老汉也没种甚好花,不过是桃杏之类,都已谢了,如今并没别样花卉。”张委睁起双眼道:“这老儿恁般可恶!看看花儿打甚紧,却便回我没有。难道吃了你的?”秋公道:“不是老汉说谎,果然没有。”张委哪里肯听,向前叉开手。当胸一,秋公站立不牢,踉踉跄跄,直撞过半边。众人一齐拥进。秋公见势头凶恶,只得让他进去,把篱门掩上,随著进来,向花下取过酒果,站在旁边。众人看那四边花草甚多,惟有牡丹最盛。那花不是寻常玉楼春之类,乃五种有名异品。哪五种?黄楼子、绿蝴蝶、西瓜穰、舞青猊、大红狮头。
zhè mǔ dān nǎi huā zhōng zhī wáng, wéi luò yáng wèi tiān xià dì yī, yǒu" yáo huáng"" wèi zǐ" míng sè, yī běn jià zhí wǔ qiān. nǐ dào yīn hé dú shèng yú luò yáng? zhǐ wèi xī rì táng cháo yǒu gè wǔ zé tiān huáng hòu, yín luàn wú dào, chǒng xìng liǎng gè guān ér, míng huàn zhāng yì zhī zhāng chāng zōng, yú dōng yuè zhī jiān, yào yóu hòu yuàn, xiě chū sì jù zhào lái, dào:
这牡丹乃花中之王,惟洛阳为天下第一,有“姚黄”、“魏紫”名色,一本价值五千。你道因何独盛于洛阳?只为昔日唐朝有个武则天皇后,淫乱无道,宠幸两个官儿,名唤张易之、张昌宗,于冬月之间,要游后苑,写出四句诏来,道:
lái zhāo yóu shàng yuàn, huǒ sù bào chūn zhī.
来朝游上苑,火速报春知。
bǎi huā lián yè fā, mò dài xiǎo fēng chuī.
百花连夜发,莫待晓风吹。
bù xiǎng wǔ zé tiān yuán shì yìng yùn zhī zhǔ, bǎi huā bù gǎn wéi zhǐ, yī yè fā ruǐ kāi huā. cì rì jià xìng hòu yuàn, zhī jiàn qiān hóng wàn zǐ, fāng fēi mǎn mù, dān yǒu mǔ dān huā yǒu xiē zhì qì, bù kěn fèng chéng nǚ zhǔ xìng chén, yào yī gēn yè ér yě méi yǒu. zé tiān dà nù, suì biǎn yú luò yáng. gù cǐ luò yáng mǔ dān guān yú tiān xià. yǒu yī zhī shàng lóu chūn cí, dān zàn mǔ dān huā de hǎo chù. cí yún:
不想武则天原是应运之主,百花不敢违旨,一夜发蕊开花。次日驾幸后苑,只见千红万紫,芳菲满目,单有牡丹花有些志气,不肯奉承女主幸臣,要一根叶儿也没有。则天大怒,遂贬于洛阳。故此洛阳牡丹冠于天下。有一支《上楼春》词,单赞牡丹花的好处。词云:
míng huā chuò yuē dōng fēng lǐ, zhàn duàn sháo huá dōu zài cǐ. fāng xīn yī piàn kě rén lián, chūn sè sān fēn chóu yǔ xǐ.
名花绰约东风里,占断韶华都在此。芳心一片可人怜,春色三分愁雨洗。
yù rén jǐn rì yān yān dì, měng bèi shēng gē jīng pò shuì. qǐ lín zhuāng jìng shì jiāo xiū, jìn rì shāng chūn shū yǔ nǐ.
玉人尽日恹恹地,猛被笙歌惊破睡。起临妆镜似娇羞,近日伤春输与你。
nà huā zhèng zhǒng zài cǎo táng duì miàn, zhōu wéi yǐ hú shí lán zhī, sì biān shù gè mù jià zi, shàng fù bù màn, zhē bì rì sè. huā běn gāo yǒu zhàng xǔ, zuì dī yì yǒu liù qī chǐ, qí huā dà rú dān pán, wǔ sè càn làn, guāng huá duó mù. zhòng rén qí zàn:" hǎo huā!" zhāng wěi biàn tà shàng hú shí qù xiù nà xiāng qì. qiū xiān jí guài de shì zhè jié, nǎi dào:" yá nèi zhàn yuǎn xiē kàn, mò yào shǎng qù!" zhāng wěi nǎo tā bù róng jìn lái, xīn xià zhèng yào xún shì, yòu tīng le zhè huà, hè dào:" nǐ nà lǎo ér zhù zài wǒ zhuāng biān, nán dào bù xiǎo de zhāng yá nèi míng tóu me? yǒu nèn yàng hǎo huā, gù yì huí shuō méi yǒu. bù jì jiào jiù gōu le, hái yào duō yán, nǎ jiàn de wén yī wén jiù huài le huā? nǐ biàn zhè shuō, wǒ piān yào wén." suì bǎ huā zhú duǒ pān xià lái, yí gè bí zi còu zài huā shǎng qù xiù. nà qiū lǎo zài bàng, qì dé gǎn nù ér bù gǎn yán. yě hái dào lüè kàn yī huí jiù qù. shéi zhī zhè sī gù yì mài nòng dào:" yǒu nèn yàng hǎo huā, rú hé kōng guò? xū bǎ jiǔ lái shǎng wán." fēn fù jiā rén kuài qù qǔ. qiū gōng jiàn yào qǔ jiǔ lái shǎng, gèng jiā fán nǎo, xiàng qián dào:" suǒ zài wō zhǎi, méi yǒu zuò chù. yá nèi zhǐ kàn kàn huā ér, jiǔ hái dào guì zhuāng shǎng qù chī." zhāng wěi zhǐ zhe dì shàng dào:" zhè dì xià jìn hǎo zuò." qiū gōng dào:" zhì shàng wò chuò, yá nèi rú hé zuò dé?" zhāng wěi dào:" bù dǎ jǐn, shǎo bu dé yǒu zhān tiáo zhē chèn." bù yī shí, jiǔ yáo qǔ dào, pù xià zhān tiáo, zhòng rén tuán tuán wéi zuò, cāi quán xíng lìng, dà hū xiǎo jiào, shí fēn de yì. zhǐ yǒu qiū gōng gǔ dǔ le zuǐ, zuò zài yī biān. nà zhāng wěi kàn jiàn huā mù mào shèng, jiù qǐ gè bù liáng zhī niàn, sī xiǎng yào tūn zhàn tā de, xié zhe zuì yǎn, xiàng qiū gōng dào:" kàn nǐ zhè chǔn zhàng ér bù chū, dào huì zhòng huā, què yě kě qǔ, shǎng nǐ yī bēi." qiū gōng nǎ lǐ yǒu hǎo qì dá tā, qì fèn fèn de dào:" lǎo hàn tiān xìng bú huì yǐn jiǔ, bù gǎn cóng mìng!" zhāng wěi yòu dào:" nǐ zhè yuán kě mài me?" qiū gōng jiàn kǒu shēng lái de bù hǎo, lǎo dà jīng yà, dá dào:" zhè yuán shì lǎo hàn de xìng mìng, rú hé shè de mài?" zhāng wěi dào:" shèn me xìng mìng bù xìng mìng! mài yǔ wǒ bà le. nǐ ruò méi qù chù, yī fà lián shēn guī zài wǒ jiā, yòu bú yào zuò bié shì, dān dān tì wǒ zhǒng xiē huā mù, kě bù hǎo me?" zhòng rén qí dào:" nǐ zhè ér hǎo zào huà, nán de yá nèi nèn bān kàn gù, hái bù kuài xiē xiè ēn?" qiū gōng kàn jiàn zhú bù qī fù shàng lái, yī fà qì dé shǒu zú má ruǎn, yě bù qù cǎi tā. zhāng wěi dào:" zhè lǎo ér kě wù! kěn bù kěn, rú hé bù dā yìng wǒ?" qiū gōng dào:" shuō guò bù mài le, zěn de zhǐ guǎn wèn?" zhāng wěi dào:" fàng pì! nǐ ruò zài shuō jù bù mài, jiù xiě tiē ér, sòng dào xiàn lǐ qù." qiū gōng qì bù guò, yù yào qiǎng bái jǐ jù, yòu xiǎng yī xiǎng, tā shì yǒu shì lì de rén, què yòu zuì le. zěn yǔ tā yì bān yàng jiàn shí? qiě hōng le qù zài chù, rěn zhe qì dá dào:" yá nèi zǒng yào mǎi, bì xū cóng róng yī rì, qǐ shì yī shí jí zhòu de shì." zhòng rén dào:" zhè huà yě shuō de shì. jiù zài míng bà." cǐ shí dōu yǐ làn zuì, qí lì qǐ shēn, jiā rén shōu shí jiā huo xiān qù. qiū gōng sǐ pà zhé huā, yù xiān zài huā biān fáng hù. nà zhāng wěi zhēn gè zǒu xiàng qián, biàn yào chuài shàng hú shí qù cǎi. qiū xiān chě zhù dào:" yá nèi, zhè huā suī shì wēi wù, dàn yī nián jiān bù zhī fèi duō shǎo gōng fū, cái kāi de zhè jǐ duǒ. bù zhēng shé sǔn le, shēn wèi kě xī. kuàng zhé qù bù guò èr sān rì jiù xiè le, hé kǔ zuò zhè yàng zuì guò!" zhāng wěi hè dào:" hú shuō! yǒu shèn zuì guò? nǐ míng rì mài le, biàn shì wǒ jiā zhī wù, jiù dōu zhé jǐn, yǔ nǐ hé gān!" bǎ shǒu qù tuī kāi. wěi gōng jiū zhù sǐ yě bù fàng, dào:" yá nèi biàn shā le lǎo hàn, zhè huā jué bù yǔ nǐ zhāi de." zhòng rén dào:" zhè zhàng qí shí kě wù! yá nèi cǎi duǒ huā ér, zhí shèn me dà shì, zhuāng chū xǔ duō mú yàng! nán dào pà nǐ jiù bù zhāi le?" suì qí zǒu shàng qián luàn zhāi. bǎ nà lǎo ér jí dé jiào qū lián tiān, shě le zhāng wěi, pīn mìng qù lán zǔ. chě le dōng biān, gù bu de xī shǒu, qǐng kè jiān zhāi xià xǔ duō. qiū lǎo xīn téng ròu tòng, mà dào:" nǐ zhè bān zéi nán nǚ, wú shì dēng mén, jiāng wǒ qī fù, yào zhè xìng mìng hé yòng!" gǎn xiàng zhāng wěi shēn biān, zhuàng gè mǎn huái. qù de shì měng, zhāng wěi yòu duō le jǐ bēi jiǔ, bǎ jiǎo bú zhù, fān yǒng dòu diē dǎo. zhòng rén dōu dào:" bù hǎo le, yá nèi dǎ huài yě!" qí jiāng huā piē xià, biàn gǎn guò lái, yào dǎ qiū gōng. nèi zhōng yǒu yí gè lǎo chéng de, jiàn qiū gōng nián jì yǐ lǎo, kǒng dǎ chū shì lái, quàn zhù zhòng rén, fú qǐ zhāng wěi. zhāng wěi yīn diē le zhè jiāo, xīn zhōng zhuǎn nǎo, gǎn shàng qián dǎ dé gè zhī ruǐ bù liú, sā zuò biàn dì, yì yóu wèi zú, yòu xiàng huā zhōng jiàn tà yī huí. kě xī hǎo huā, zhèng shì:
那花正种在草堂对面,周围以湖石拦之,四边竖个木架子,上覆布幔,遮蔽日色。花本高有丈许,最低亦有六七尺,其花大如丹盘,五色灿烂,光华夺目。众人齐赞:“好花!”张委便踏上湖石去嗅那香气。秋先极怪的是这节,乃道:“衙内站远些看,莫要上去!”张委恼他不容进来,心下正要寻事,又听了这话,喝道:“你那老儿住在我庄边,难道不晓得张衙内名头么?有恁样好花,故意回说没有。不计较就勾了,还要多言,哪见得闻一闻就坏了花?你便这说,我偏要闻。”遂把花逐朵攀下来,一个鼻子凑在花上去嗅。那秋老在傍,气得敢怒而不敢言。也还道略看一回就去。谁知这厮故意卖弄道:“有恁样好花,如何空过?须把酒来赏玩。”吩咐家人快去取。秋公见要取酒来赏,更加烦恼,向前道:“所在蜗窄,没有坐处。衙内止看看花儿,酒还到贵庄上去吃。”张委指著地上道:“这地下尽好坐。”秋公道:“志上龌龊,衙内如何坐得?”张委道:“不打紧,少不得有毡条遮衬。”不一时,酒肴取到,铺下毡条,众人团团围坐,猜拳行令,大呼小叫,十分得意。只有秋公骨笃了嘴,坐在一边。那张委看见花木茂盛,就起个不良之念,思想要吞占他的,斜著醉眼,向秋公道:“看你这蠢丈儿不出,到会种花,却也可取,赏你一杯。”秋公哪里有好气答他,气忿忿的道:“老汉天性不会饮酒,不敢从命!”张委又道:“你这园可卖么?”秋公见口声来得不好,老大惊讶,答道:“这园是老汉的性命,如何舍得卖?”张委道:“甚么性命不性命!卖与我罢了。你若没去处,一发连身归在我家,又不要做别事,单单替我种些花木,可不好么?”众人齐道:“你这儿好造化,难得衙内恁般看顾,还不快些谢恩?”秋公看见逐步欺负上来,一发气得手足麻软,也不去睬他。张委道:“这老儿可恶!肯不肯,如何不答应我?”秋公道:“说过不卖了,怎的只管问?”张委道:“放屁!你若再说句不卖,就写帖儿,送到县里去。”秋公气不过,欲要抢白几句,又想一想,他是有势力的人,却又醉了。怎与他一般样见识?且哄了去再处,忍著气答道:“衙内总要买,必须从容一日,岂是一时急骤的事。”众人道:“这话也说得是。就在明罢。”此时都已烂醉,齐立起身,家人收拾家伙先去。秋公死怕折花,预先在花边防护。那张委真个走向前,便要踹上湖石去采。秋先扯住道:“衙内,这花虽是微物,但一年间不知废多少工夫,才开得这几朵。不争折损了,深为可惜。况折去不过二三日就谢了,何苦作这样罪过!”张委喝道:“胡说!有甚罪过?你明日卖了,便是我家之物,就都折尽,与你何干!”把手去推开。委公揪住死也不放,道:“衙内便杀了老汉,这花决不与你摘的。”众人道:“这丈其实可恶!衙内采朵花儿,值甚么大事,妆出许多模样!难道怕你就不摘了?”遂齐走上前乱摘。把那老儿急得叫屈连天,舍了张委,拼命去拦阻。扯了东边,顾不得西首,顷刻间摘下许多。秋老心疼肉痛,骂道:“你这班贼男女,无事登门,将我欺负,要这性命何用!”赶向张委身边,撞个满怀。去得势猛,张委又多了几杯酒,把脚不住,翻勇斗跌倒。众人都道:“不好了,衙内打坏也!”齐将花撇下,便赶过来,要打秋公。内中有一个老成的,见秋公年纪已老,恐打出事来,劝住众人,扶起张委。张委因跌了这交,心中转恼,赶上前打得个支蕊不留,撒作遍地,意尤未足,又向花中践踏一回。可惜好花,正是:
lǎo quán dú shǒu jiāo jiā xià, cuì yè jiāo huā yī dàn xiū.
老拳毒手交加下,翠叶娇花一旦休。
hǎo sì yī fān fēng yǔ è, luàn hóng líng luò méi rén shōu.
好似一番风雨恶,乱红零落没人收。
dāng xià zhǐ qì dé gè qiū gōng chuàng dì hū tiān, mǎn dì luàn gǔn. lín jiā tīng dé qiū gōng yuán zhōng xuān rǎng, qí pǎo jìn lái, kàn jiàn huā zhī mǎn dì láng jí, zhòng rén zhèng zài háng xiōng, lín lǐ jǐn chī yī jīng, shàng qián quàn zhù. wèn zhī qí gù, nèi zhōng dào yǒu liǎng sān ge shì zhāng wěi de zū hù, qí tì qiū gōng péi gè bú shì, xū xīn lěng qì, sòng chū lí mén. zhāng wěi dào:" nǐ men duì nà lǎo zéi shuō, hǎo hǎo bǎ yuán sòng wǒ, biàn ráo le tā ruò shuō bàn gè bù zì, xū jiào tā zǐ xì zhe." hèn hèn ér qù.
当下只气得个秋公怆地呼天,满地乱滚。邻家听得秋公园中喧嚷,齐跑进来,看见花枝满地狼籍,众人正在行凶,邻里尽吃一惊,上前劝住。问知其故,内中到有两三个是张委的租户,齐替秋公陪个不是,虚心冷气,送出篱门。张委道:“你们对那老贼说,好好把园送我,便饶了他;若说半个不字,须教他仔细著。”恨恨而去。
lín lǐ men jiàn zhāng wěi zuì le, zhī dào jiǔ huà, bù zài xīn shàng, fù shēn zhuàn lái, jiāng qiū gōng fú qǐ, zuò zài jiē yán shàng. nà lǎo ér fàng shēng hào tòng. zhòng lín lǐ quàn wèi le yī fān, zuò bié chū qù, yǔ tā dài shàng lí mén, yí lù xíng zǒu. nèi zhōng yě yǒu guài qiū gōng píng rì bù róng kàn huā, biàn dào:" zhè lǎo guān ér zhēn gè tè shā gǔ guài, suǒ yǐ yǒu zhè yàng shì, yě de tā jīng yī zāo ér, jǐng jiè xià cì." nèi zhōng yòu yǒu zhí dào de dào:" mò shuō zhè méi tiān lǐ de huà! zì gǔ dào: zhòng huā yī nián, kàn huā shí rì. nà kàn de dàn jué hǎo kàn, zàn shēng hǎo huā bà le, zěn de zhī zhòng huā de fán nán. zhǐ zhè jǐ duǒ huā, zhèng bù zhī fèi le xǔ duō xīn kǔ, cái péi zhí dé nèn bān mào shèng, rú hé guài de tā ài xī!"
邻里们见张委醉了,只道酒话,不在心上,覆身转来,将秋公扶起,坐在阶沿上。那老儿放声号恸。众邻里劝慰了一番,作别出去,与他带上篱门,一路行走。内中也有怪秋公平日不容看花,便道:“这老官儿真个忒煞古怪,所以有这样事,也得他经一遭儿,警戒下次。”内中又有直道的道:“莫说这没天理的话!自古道:种花一年,看花十日。那看的但觉好看,赞声好花罢了,怎得知种花的烦难。只这几朵花,正不知费了许多辛苦,才培植得恁般茂盛,如何怪得他爱惜!”
bù tí zhòng rén, qiě shuō qiū gōng bù shě de zhèi xiē cán huā, zǒu xiàng qián jiāng shǒu qù jiǎn qǐ lái kàn, jiàn jiàn tà dé diāo cán líng luò, chén gòu zhān wū, xīn zhōng qī cǎn, yòu kū dào:" huā a! wǒ yī shēng ài hù, cóng bù céng sǔn huài yī bàn yī yè, nǎ zhī jīn rì zāo cǐ dà nàn!" zhèng kū zhī jiān, zhǐ tīng dé bèi hòu yǒu rén jiào dào:" qiū gōng wèi hé nèn bān tòng kū?" qiū gōng huí tóu kàn shí, nǎi shì yí gè nǚ zǐ, nián yuē èr bā, zī róng měi lì, yǎ dàn shū zhuāng, què bù rèn de shì shuí jiā zhī nǚ, nǎi shōu lèi wèn dào:" xiǎo niáng zǐ shì nǎ jiā? zhì cǐ hé gān?" nà nǚ zǐ dào:" wǒ jiā zhù zài zuǒ jìn, yīn wén nǐ yuán zhōng mǔ dān huā mào shèng, tè lái yóu wán, bù xiǎng dōu yǐ xiè le." qiū gōng tí qǐ mǔ dān èr zì, bù jué yòu kū qǐ lái. nǚ zǐ dào:" nǐ qiě shuō yǒu shèn kǔ qíng rú cǐ tí kū?" qiū gōng jiāng zhāng wěi dǎ huā zhī shì shuō chū. nà nǚ zǐ xiào dào:" yuán lái wèi cǐ yuán gù. nǐ kě yào zhè huā yuán shàng zhī tóu me?" qiū gōng dào:" xiǎo niáng xiū de qǔ xiào! nǎ yǒu luò huā fǎn zhī de lǐ?" nǚ zǐ dào:" wǒ zǔ shàng chuán dé gè luò huā fǎn zhī de fǎ shù, lǚ shì lǚ yàn." qiū gōng tīng shuō, huà bēi wèi xǐ dào:" xiǎo niáng zhēn gè yǒu zhè shù fǎ me?" nǚ zǐ dào:" zěn de bù zhēn?" qiū gōng dào shēn xià bài dào:" ruò dé xiǎo niáng zǐ shī cǐ miào shù, lǎo hàn wú yǐ wéi bào, dàn měi yī zhòng huā kāi, biàn lái xiāng qǐng shǎng wán." nǚ zǐ dào:" nǐ qiě mò bài, qù qǔ yī wǎn shuǐ lái." qiū gōng huāng máng tiào qǐ qù qǔ shuǐ, xīn xià yòu zhuǎn dào:" rú hé yǒu zhè yàng miào fǎ? mò bú shì jiàn wǒ kū qì, gù yì qǔ xiào?" yòu xiǎng dào:" zhè xiǎo niáng zǐ cóng bù xiāng rèn, qǐ yǒu shuǎ wǒ zhī lǐ? hái shì zhēn de." jí yǎo le wǎn qīng shuǐ chū lái, tái tóu bú jiàn le nǚ zǐ, zhī jiàn nà huā dū yǐ zài zhī tóu, dì xià bìng wú yī bàn yí cún. qǐ chū měi běn yī sè, rú jīn què biàn zuò hóng zhōng jiān zǐ, dàn nèi tiān nóng, yī běn wǔ sè jù quán, bǐ xiān gèng jué xiān yán. yǒu shī wèi zhèng:
不题众人,且说秋公不舍得这些残花,走向前将手去捡起来看,见践踏得凋残零落,尘垢沾污,心中凄惨,又哭道:“花啊!我一生爱护,从不曾损坏一瓣一叶,哪知今日遭此大难!”正哭之间,只听得背后有人叫道:“秋公为何恁般痛哭?”秋公回头看时,乃是一个女子,年约二八,姿容美丽,雅淡梳妆,却不认得是谁家之女,乃收泪问道:“小娘子是哪家?至此何干?”那女子道:“我家住在左近,因闻你园中牡丹花茂盛,特来游玩,不想都已谢了。”秋公题起牡丹二字,不觉又哭起来。女子道:“你且说有甚苦情如此啼哭?”秋公将张委打花之事说出。那女子笑道:“原来为此缘故。你可要这花原上枝头么?”秋公道:“小娘休得取笑!哪有落花返枝的理?”女子道:“我祖上传得个落花返枝的法术,屡试屡验。”秋公听说,化悲为喜道:“小娘真个有这术法么?”女子道:“怎的不真?”秋公倒身下拜道:“若得小娘子施此妙术,老汉无以为报,但每一种花开,便来相请赏玩。”女子道:“你且莫拜,去取一碗水来。”秋公慌忙跳起去取水,心下又转道:“如何有这漾妙法?莫不是见我哭泣,故意取笑?”又想道:“这小娘子从不相认,岂有耍我之理?还是真的。”急舀了碗清水出来,抬头不见了女子,只见那花都已在枝头,地下并无一瓣遗存。起初每本一色,如今却变做红中间紫,淡内添浓,一本五色俱全,比先更觉鲜妍。有诗为证:
céng wén xiāng zǐ jiāng huā rǎn, yòu jiàn xiān jī huì fǎn zhī.
曾闻湘子将花染,又见仙姬会返枝。
xìn shì zhì chéng néng dòng wù, yú fū yóu zì xiào huā chī.
信是至诚能动物,愚夫犹自笑花痴。
dāng xià qiū gōng yòu jīng yòu xǐ dào:" bù xiǎng zhè xiǎo niáng zǐ guǒ rán yǒu cǐ miào fǎ!" zhī dào hái zài huā cóng zhōng, fàng xià shuǐ, qián lái zuò xiè. yuán zhōng tuán tuán xún biàn, bìng bú jiàn yǐng, nǎi dào:" zhè xiǎo niáng rú hé jiù qù le?" yòu xiǎng dào:" bì dìng hái zài mén kǒu, xū shǎng qù qiú tā, chuán le zhè gè fǎ ér." yī jìng gǎn zhì mén biān, nà mén què yòu yǎn zhe. zhuāi kāi kàn shí, mén shǒu zuò zhe liǎng gè lǎo zhě, jiù shì zuǒ yòu lín jiā, yí gè huàn zuò yú gōng, yí gè jiào zuò dān lǎo, zài nà li kàn yú rén shài wǎng. jiàn qiū gōng chū lái, qí lì qǐ shēn gǒng shǒu dào:" wén de zhāng yá nèi zài cǐ wú lǐ, wǒ men qià wǎng tián tóu, méi yǒu lái wèn dé." qiū gōng dào:" bú yào shuō qǐ, shòu le zhè bān pō nán nǚ de ōu qì, kuī zhe yī wèi xiǎo niáng zǐ zǒu lái, yòng gè miào fǎ, jiù qǐ xǔ duō huā duǒ, bù céng xiè dé tā yī shēng, jìng chū lái le. èr wèi kě kàn jiàn wǎng nǎ yī biān qù de?" èr lǎo wén yán, jīng yà dào:" huā huài le, yǒu shèn fǎ ér jiù dé? zhè nǚ zǐ qù jǐ shí le?" qiū gōng dào:" gāng fāng chū lái." èr lǎo dào:" wǒ men zuò zài cǐ hǎo yī huí, bìng méi gè rén zǒu dòng, nǎ jiàn shèn me nǚ zǐ?" qiū gōng tīng shuō, xīn xià huǎng wù dào:" nèn bān shuō, mò bù zhè wèi xiǎo niáng zǐ shì shén xiān xià jiàng?" èr lǎo wèn dào:" nǐ qiě shuō zěn de jiù qǐ huā ér?" qiū gōng jiāng nǚ zǐ zhī shì xù le yī biàn. èr lǎo dào:" yǒu rú cǐ qí shì! dài wǒ men qù kàn kàn."
当下秋公又惊又喜道:“不想这小娘子果然有此妙法!”只道还在花丛中,放下水,前来作谢。园中团团寻遍,并不见影,乃道:“这小娘如何就去了?”又想道:“必定还在门口,须上去求他,传了这个法儿。”一迳赶至门边,那门却又掩著。拽开看时,门首坐著两个老者,就是左右邻家,一个唤做虞公,一个叫做单老,在那里看渔人晒网。见秋公出来,齐立起身拱手道:“闻得张衙内在此无理,我们恰往田头,没有来问得。”秋公道:“不要说起,受了这班泼男女的殴气,亏著一位小娘子走来,用个妙法,救起许多花朵,不曾谢得他一声,迳出来了。二位可看见往哪一边去的?”二老闻言,惊讶道:“花坏了,有甚法儿救得?这女子去几时了?”秋公道:“刚方出来。”二老道:“我们坐在此好一回,并没个人走动,哪见甚么女子?”秋公听说,心下恍悟道:“恁般说,莫不这位小娘子是神仙下降?”二老问道:“你且说怎的救起花儿?”秋公将女子之事叙了一遍。二老道:“有如此奇事!待我们去看看。”
qiū gōng jiàng mén shuān shàng, yī qí zǒu zhì huā xià, kàn le lián shēng chēng yì dào:" zhè dìng rán shì gè shén xiān. fán rén nǎ yǒu cǐ fǎ lì!" qiū gōng jí fén qǐ yī lú hǎo xiāng, duì tiān kòu xiè. èr lǎo dào:" zhè yě shì nǐ píng rì ài huā xīn chéng, suǒ yǐ gǎn dòng shén xiān xià jiàng. míng rì suǒ xìng dào jiào zhāng yá nèi zhè jǐ gè pō nán nǚ kàn kàn, xiū shā le tā." qiū gōng dào:" mò yào, mò yào! cǐ děng rén jí rú è quǎn, yuǎn yuǎn jiàn le jiù gāi bì zhī, qǐ kě hái yǐn tā lái?" èr lǎo dào:" zhè huà yě yǒu lǐ." qiū gōng cǐ shí fēi cháng huān xǐ, jiāng xiān qián nà píng jiǔ rè jiāng qǐ lái, liú èr lǎo zài huā xià wán shǎng, zhì wǎn ér bié. èr lǎo huí qù, jí chuán hé cūn rén dōu xiǎo de, míng rì jù yào lái kàn, hái kǒng qiū gōng bù xǔ. shéi zhī qiū gōng yuán shì yǒu yì sī de rén, yīn jiàn shén xiān xià jiàng, suì yǒu chū shì zhī niàn, yī yè bù mèi, zuò zài huā xià cún xiǎng xiǎng zhì zhāng wěi zhè shì, hū dì kāi wù dào:" cǐ jiē shì wǒ píng rì xīn xiōng biǎn zhǎi, gù wài wǔ dé zhì. ruò shén xiān wāng yáng dù liàng, wú suǒ bù róng, ān dé yǒu cǐ!" zhì cì zǎo, jiāng yuán mén dà kāi, rèn rén lái kàn. xiān yǒu jǐ gè jìn lái dǎ tàn, jiàn qiū gōng duì huā ér zuò, dàn fēn fù dào:" zuò píng liè wèi guān kàn, qiè mò yào cǎi biàn liǎo." zhòng rén dé le zhè huà, hù xiāng chuán kāi. nà cūn zhōng nán zǐ fù nǚ, wú yǒu bù zhì.
秋公将门拴上,一齐走至花下,看了连声称异道:“这定然是个神仙。凡人哪有此法力!”秋公即焚起一炉好香,对天叩谢。二老道:“这也是你平日爱花心诚,所以感动神仙下降。明日索性到教张衙内这几个泼男女看看,羞杀了他。”秋公道:“莫要,莫要!此等人即如恶犬,远远见了就该避之,岂可还引他来?”二老道:“这话也有理。”秋公此时非常欢喜,将先前那瓶酒热将起来,留二老在花下玩赏,至晚而别。二老回去,即传合村人都晓得,明日俱要来看,还恐秋公不许。谁知秋公原是有意思的人,因见神仙下降,遂有出世之念,一夜不寐,坐在花下存想;想至张委这事,忽地开悟道:“此皆是我平日心胸褊窄,故外侮得至。若神仙汪洋度量,无所不容,安得有此!”至次早,将园门大开,任人来看。先有几个进来打探,见秋公对花而坐,但吩咐道:“坐凭列位观看,切莫要采便了。”众人得了这话,互相传开。那村中男子妇女,无有不至。
àn xià cǐ chù, qiě shuō zhāng wěi zhì cì zǎo, duì zhòng rén shuō:" zuó rì fǎn bèi nà lǎo zéi zhuàng le yī jiāo, nán dào qīng shù liǎo bù chéng? rú jīn zài qù yào huā yuán bù kěn shí, duō jiào xiē rén cóng, jiāng huā mù jǐn dǎ gè xī làn, fāng chū zhè qì." zhòng rén dào:" zhè yuán zài yá nèi zhuāng biān, bù pà tā bù kěn. zhǐ shì zuó rì bù gāi bǎ huā dū dǎ huài, hái liú jǐ duǒ, hòu rì kàn kàn, biàn shì." zhāng wěi dào:" zhè yě bà le, shǎo bu dé lái nián yòu fā. wǒ men kuài qù, mò yào shǐ tā tíng liú zhǎng zhì." zhòng rén yī qí qǐ shēn, chū dé zhuāng mén, jiù yǒu rén shuō:" qiū gōng yuán shàng shén xiān xià jiàng, là xià de huā, yuán dōu shàng le zhī tóu, què yòu biàn zuò wǔ sè." zhāng wěi bù xìn dào:" zhè lǎo zéi yǒu hé hǎo chù, néng gǎn shén xiān xià jiàng? kuàng qiě bù qián bù hòu, gāng gāng wǒ men dǎ huài, shén xiān jiù lái? nán dào zhè shén xiān shì yǎng jiā de bù chéng? yí dìng shì pà wǒ men yòu qù, gù cǐ zhōu zhè huà lái yāng rén chuán shuō, jiàn de tā yǒu shén xiān hù wèi, shǐ wǒ men bù bǎi bù tā." zhòng rén dào:" yá nèi zhī yán jí shì."
按下此处,且说张委至次早,对众人说:“昨日反被那老贼撞了一交,难道轻恕了不成?如今再去要花园;不肯时,多教些人从,将花木尽打个稀烂,方出这气。”众人道:“这园在衙内庄边,不怕他不肯。只是昨日不该把花都打坏,还留几朵,后日看看,便是。”张委道:“这也罢了,少不得来年又发。我们快去,莫要使他停留长智。”众人一齐起身,出得庄门,就有人说:“秋公园上神仙下降,落下的花,原都上了枝头,却又变做五色。”张委不信道:“这老贼有何好处,能感神仙下降?况且不前不后,刚刚我们打坏,神仙就来?难道这神仙是养家的不成?一定是怕我们又去,故此诌这话来央人传说,见得他有神仙护卫,使我们不摆布他。”众人道:“衙内之言极是。”
qǐng kè, dào le yuán mén kǒu, jiàn liǎng shàn mén dà kāi, wǎng lái nán nǚ luò yì bù jué, dōu shì yì bān shuō huà. zhòng rén dào:" yuán lái zhēn yǒu zhè děng shì!" zhāng wěi dào:" mò guǎn tā, jiù shì shén xiān jiàn zuò zhe, zhè yuán shǎo bu dé yào de." wān wān qū qū, zhuǎn dào cǎo táng qián, kàn shí, guǒ rán huà bù xū chuán. zhè huā què yě qí guài, jiàn rén lái kàn, zī tài yù yàn, guāng cǎi bèi shēng, rú duì rén xiào yì bān. zhāng wěi xīn zhōng suī shí fēn jīng yà, nà tūn zhàn niàn tou, quán rán bù gǎi, kàn le yī huí, hū dì yòu qǐ yí gè è niàn, duì zhòng rén dào:" wǒ men qiě qù." qí chū le yuán mén.
顷刻,到了园门口,见两扇门大开,往来男女络绎不绝,都是一般说话。众人道:“原来真有这等事!”张委道:“莫管他,就是神仙见坐著,这园少不得要的。”弯弯曲曲,转到草堂前,看时,果然话不虚传。这花却也奇怪,见人来看,姿态愈艳,光采倍生,如对人笑一般。张委心中虽十分惊讶,那吞占念头,全然不改,看了一回,忽地又起一个恶念,对众人道:“我们且去。”齐出了园门。
zhòng rén wèn dào:" yá nèi rú hé bù yǔ tā yào yuán?" zhāng wěi dào:" wǒ xiǎng dé gè hǎo cè zài cǐ, bù xiāo yǔ tā shuō de, zhè yuán míng rì jiù guī yú wǒ." zhòng rén dào:" yá nèi yǒu hé miào suàn?" zhāng wěi dào:" jiàn jīn bèi zhōu wáng zé móu fǎn, zhuān xíng yāo shù. shū mì fǔ xíng xià wén shū lái, tiān xià jūn zhōu yán jìn zuǒ dào, bǔ jī yāo rén. běn fǔ jiàn chū sān qiān guàn shǎng qián, mù rén chū shǒu. wǒ míng rì jiù jiāng luò huā shàng zhī wèi yóu, jiào zhāng bà dào fǔ, shǒu tā yǐ yāo shù huò rén. zhè gè lǎo ér áo xíng bù guò, zì rán zhāo chéng xià yù. zhè yuán bì dìng guān mài. nà shí shuí gè gǎn mǎi tā de? shǎo bu dé ràng yǔ wǒ. hái yǒu sān qiān guàn shǎng qián lī." zhòng rén dào:" yá nèi hǎo jì! shì bù yí chí, jiù qù dǎ diǎn qǐ lái." dāng shí jí jìn chéng, xiě xià shǒu zhuàng. cì zǎo, jiào zhāng bà dào píng jiāng fǔ chū shǒu. zhè zhāng bà shì zhāng wěi shǒu xià dì yī chū jiān de rén, yá mén qíng shú, gù cǐ yòng tā. dà yǐn zhèng zài jī fǎng yāo rén, tīng shuō cǐ shì, hé cūn nán nǚ dōu jiàn de, bù yóu bù xìn, jí chà jī bǔ shǐ chén dài lǐng zuò gōng de, yā zhāng bà zuò yǎn, qián qù bǔ huò. zhāng wěi jiāng yín bù zhì tíng dāng, ràng zhāng bà yǔ jī bǔ shǐ chén xiān xíng, zì jǐ yǔ zhòng zǐ dì suí hòu yě lái.
众人问道:“衙内如何不与他要园?”张委道:“我想得个好策在此,不消与他说得,这园明日就归于我。”众人道:“衙内有何妙算?”张委道:“见今贝州王则谋反,专行妖术。枢密府行下文书来,天下军州严禁左道,捕缉妖人。本府见出三千贯赏钱,募人出首。我明日就将落花上枝为由,教张霸到府,首他以妖术惑人。这个老儿熬刑不过,自然招承下狱。这园必定官卖。那时谁个敢买他的?少不得让与我。还有三千贯赏钱哩。”众人道:“衙内好计!事不宜迟,就去打点起来。”当时即进城,写下首状。次早,教张霸到平江府出首。这张霸是张委手下第一出尖的人,衙门情熟,故此用他。大尹正在缉访妖人,听说此事,合村男女都见的,不由不信,即差缉捕使臣带领做公的,押张霸作眼,前去捕获。张委将银布置停当,让张霸与缉捕使臣先行,自己与众子弟随后也来。
jī bǔ shǐ chén yī jìng dào qiū gōng yuán shàng, nà lǎo ér hái dào shì kàn huā de, bù yǐ wéi yì. zhòng rén fā yī shēng hǎn, gǎn shàng qián yī suǒ kǔn fān. qiū gōng chī zhè yī xià bù xiǎo, wèn dào:" lǎo hàn yǒu hé zuì fàn? wàng liè wèi shuō gè míng bái." zhòng rén kǒu kǒu shēng shēng, mà zuò yāo rén fǎn zéi, bù yóu fēn sù, yōng chū mén lái. lín lǐ kàn jiàn, wú bù shī jīng, qí shàng qián xún wèn. jī bǔ shǐ chén dào:" nǐ men hái yào wèn me? tā suǒ fàn de shì yě bù xiǎo, zhǐ pà lián cūn shàng rén dōu yǒu fèn lī." nèi xiē yú mín, bèi zhè dà huà yī hán. xīn zhōng hài pà, jìn jiē yáng yáng zǒu kāi, wéi kǒng lěi jí. zhǐ yǒu yú gōng dān lǎo, tóng jǐ gè píng rì yǔ qiū gōng xiāng hòu de, yuǎn yuǎn gēn lái guān kàn.
缉捕使臣一迳到秋公园上,那老儿还道是看花的,不以为意。众人发一声喊,赶上前一索捆翻。秋公吃这一吓不小,问道:“老汉有何罪犯?望列位说个明白。”众人口口声声,骂做妖人反贼,不由分诉,拥出门来。邻里看见,无不失惊,齐上前询问。缉捕使臣道:“你们还要问么?他所犯的事也不小,只怕连村上人都有分哩。”那些愚民,被这大话一寒。心中害怕,尽皆洋洋走开,惟恐累及。只有虞公、单老,同几个平日与秋公相厚的,远远跟来观看。
qiě shuō zhāng wěi qí qiū gōng qù hòu, biàn yǔ zhòng zǐ dì lái suǒ yuán mén, kǒng hái yǒu rén zài nèi, yòu jiǎn diǎn yī guò, jiàng mén suǒ shàng, suí hòu gǎn shàng fǔ qián. jī bǔ shǐ chén yǐ jiāng qiū gōng jiě jìn, guì zài yuè tái shàng, jiàn bàng biān yòu guì zhe yī rén, què bù rèn de shì shuí. nèi xiē yù zú dōu dé le zhāng wěi yín zi, yǐ bèi xià zhū bān xíng jù cì hou. dà yǐn hè dào:" nǐ shì hé chǔ yāo rén, gǎn zài cǐ dì fāng shàng jiàng yāo shù shān huò bǎi xìng? yǒu jǐ duō dǎng yǔ? cóng shí zhāo lái!" qiū wén yán, qià rú hēi àn zhōng wén gè huǒ pào, zhèng bù zhī cóng hé chǔ qǐ de, bǐng dào:" xiǎo rén jiā shì zhù yú cháng lè cūn zhōng, bìng fēi bié chù yāo rén, yě bù xiǎo de shèn me yāo shù." dà yǐn dào:" qián rì nǐ yòng yāo shù shǐ luò huā shàng zhī, hái gǎn dǐ lài!" qiū gōng jiàn shuō dào huā shàng, qíng zhī shì zhāng wěi de yuán gù, jí jiāng zhāng wěi yào zhàn yuán dǎ huā, bìng xiān nǚ xià jiàng zhī shì, xì sù yī biàn. bù xiǎng nà dà yǐn xìng shì piān zhí de, nǎ lǐ kěn xìn, nǎi xiào dào" shǎo shǎo mù xiān de, xiū xíng zhì lǎo, shàng bù néng dé yù shén xiān qǐ yǒu yīn nǐ kū, huā xiān jiù kěn lái? jì lái le, bì dìng yě liú gè míng r, shǐ rén xiǎo de, rú hé yòu bù bié ér qù? zhè yàng huà hōng něi gè! bù xiāo shuō de, dìng rán shì gè yāo rén. kuài jiā qǐ lái!"
且说张委俟秋公去后,便与众子弟来锁园门,恐还有人在内,又检点一过,将门锁上,随后赶上府前。缉捕使臣已将秋公解进,跪在月台上,见傍边又跪著一人,却不认得是谁。那些狱卒都得了张委银子,已备下诸般刑具伺候。大尹喝道:“你是何处妖人,敢在此地方上将妖术煽惑百姓?有几多党羽?从实招来!”秋闻言,恰如黑暗中闻个火炮,正不知从何处起的,禀道:“小人家世住于长乐村中,并非别处妖人,也不晓得甚么妖术。”大尹道:“前日你用妖术使落花上枝,还敢抵赖!”秋公见说到花上,情知是张委的缘故,即将张委要占园打花,并仙女下降之事,细诉一遍。不想那大尹性是偏执的,哪里肯信,乃笑道;“少少慕仙的,修行至老,尚不能得遇神仙;岂有因你哭,花仙就肯来?既来了,必定也留个名儿,使人晓得,如何又不别而去?这样话哄哪个!不消说得,定然是个妖人。快夹起来!”
yù zú men qí shēng dā yìng, rú láng hǔ yì bān, fēng yōng shàng lái, jiū fān qiū gōng, chě tuǐ zhuāi jiǎo. gāng yào shàng xíng, bù xiǎng dà yǐn hū rán yī gū tóu yūn, xiǎn xiē ér diē xià gōng zuò, zì jué tóu mù sēn sēn, zuò shēn bú zhù. fēn fù shàng le jiā niǔ, fā xià yù zhōng jiān jìn, míng rì zài shěn. yù zú yā zhe, qiū gōng yí lù kū qì chū lái, kàn jiàn zhāng wěi, dào:" zhāng yá nèi, wǒ yǔ nǐ qián rì wú yuàn, wǎng rì wú chóu, rú hé xià cǐ dú shǒu, hài wǒ xìng mìng!" zhāng wěi yě bù dā yìng, tóng le zhāng bà hé nà yī bān è shào, zhuǎn shēn jiù zǒu. yú gōng dān lǎo jiē zhe qiū gōng, wèn zhī qí xì, nǎi dào:" yǒu zhè děng yuān wǎng de shì! bù dǎ jǐn, míng rì tóng hé cūn rén, jù zhāng lián míng bǎo jié, guǎn nǐ wú shì." qiū gōng kū dào:" dàn yuàn dé rú cǐ biàn hǎo." yù zú hè dào:" zhè sǐ qiú hái bù zǒu! zhǐ guǎn kū shèn me!" qiū gōng hán zhe yǎn lèi jìn yù. lín lǐ yòu xún xiē jiǔ shí, sòng zhì mén shàng. nà yù zú shuí gè ná yǔ tā chī, jìng jiē lái zì qù shòu yòng.
狱卒们齐声答应,如狼虎一般,蜂拥上来,揪翻秋公,扯腿拽脚。刚要上刑,不想大尹忽然一估头晕,险些儿跌下公座,自觉头目森森,坐身不住。吩咐上了枷扭,发下狱中监禁,明日再审。狱卒押著,秋公一路哭泣出来,看见张委,道:“张衙内,我与你前日无怨,往日无仇,如何下此毒手,害我性命!”张委也不答应,同了张霸和那一班恶少,转身就走。虞公、单老接著秋公,问知其细,乃道:“有这等冤枉的事!不打紧,明日同合村人,具张连名保结,管你无事。”秋公哭道:“但愿得如此便好。”狱卒喝道:“这死囚还不走!只管哭甚么!”秋公含著眼泪进狱。邻里又寻些酒食,送至门上。那狱卒谁个拿与他吃,竟接来自去受用。
dào yè jiān, jiāng tā shàng le yīn chuáng, jiù rú huó sǐ rén yì bān, shǒu zú bù néng shǎo zhǎn. xīn zhōng kǔ chǔ, xiǎng dào:" bù zhī nǎ wèi shén wèi shén xiān jiù le zhè huā, què yòu bèi nà sī jiè cǐ xiàn hài. shén xiān ā! nǐ ruò lián wǒ qiū xiān, yì lái jiù bá xìng mìng, qíng yuàn qì jiā rù dào." yī tóu zhèng xiǎng, zhī jiàn qián rì nà xiān nǚ, rǎn rǎn ér zhì. qiū gōng jí jiào dào:" dà xiān jiù bá dì zǐ qiū xiān zé gè!" xiān nǚ xiào dào:" rǔ yù kuàng lí kǔ è me?" shàng qián bǎ shǒu yī zhǐ, nà jiā niǔ fēn fēn zì luò. qiū xiān pá qǐ lái, xiàng qián kòu tóu dào:" qǐng wèn dà xiān xìng shì." xiān nǚ dào:" wú nǎi yáo wáng mǔ zuò xià sī huā nǚ, lián rǔ xī huā zhì chéng, gù lìng zhū huā fǎn běn, bù yì fǎn zī jiān rén chán kǒu. rán yì rǔ mìng zhòng hé yǒu cǐ zāi, míng rì dāng tuō. zhāng wěi sǔn huā hài rén, huā shén zòu wén shàng dì, yǐ duó qí suàn zhù è dǎng yǔ, jù jiàng dà zāi. rǔ yí dǔ zhì xiū xíng, shù nián zhī hòu, wú dāng dù rǔ." qiū xiān yòu kòu shǒu dào:" qǐng wèn shàng xiān xiū xíng zhī dào." xiān nǚ dào:" xiū xiān jìng lù shén duō, xū rèn běn yuán. rǔ yuán yǐ xī huā yǒu gōng, jīn yì dāng yǐ huā chéng dào. rǔ dàn ěr bǎi huā, zì néng shēn qīng fēi jǔ." suì jiào qí fú shí zhī fǎ. qiū xiān qǐ shǒu kòu xiè qǐ lái, biàn bú jiàn le xiān zǐ, tái tóu guān kàn, què zài yù qiáng zhī shàng, yǐ shǒu zhāo dào:" rǔ yì shàng lái, suí wǒ chū qù!" qiū xiān biàn xiàng qián pān yuán le yī dà huí, hái zhǐ dào de bàn qiáng, shén jué chī lì jiàn jiàn zhì dǐng, hū tīng dé xià biān yī bàng luó shēng, hǎn dào:" yāo rén zǒu le, kuài ná xià!" qiū gōng xīn xià jīng huāng, shǒu sū jiǎo ruǎn, dào zhuàng xià lái, sā rán jīng jué, yuán zài qiú chuáng zhī shàng. xiǎng qǐ mèng zhōng yán yǔ, lì lì fēn míng, liào bì wú shì, xīn zhōng shāo kuān. zhèng shì:
到夜间,将他上了因床,就如活死人一般,手足不能少展。心中苦楚,想道:“不知哪位神位神仙救了这花,却又被那厮借此陷害。神仙呵!你若怜我秋先,亦来救拔性命,情愿弃家入道。”一头正想,只见前日那仙女,冉冉而至。秋公急叫道:“大仙救拔弟子秋先则个!”仙女笑道:“汝欲贶离苦厄么?”上前把手一指,那枷扭纷纷自落。秋先爬起来,向前叩头道:“请问大仙姓氏。”仙女道:“吾乃瑶王母座下司花女,怜汝惜花志诚,故令诸花返本,不意反资奸人谗口。然亦汝命中合有此灾,明日当脱。张委损花害人,花神奏闻上帝,已夺其算;助恶党羽,俱降大灾。汝宜笃志修行,数年之后,吾当度汝。”秋先又叩首道:“请问上仙修行之道。”仙女道:“修仙径路甚多,须认本源。汝原以惜花有功,今亦当以花成道。汝但饵百花,自能身轻飞举。”遂教其服食之法。秋先稽首叩谢起来,便不见了仙子,抬头观看,却在狱墙之上,以手招道:“汝亦上来,随我出去!”秋先便向前攀援了一大回,还只到得半墙,甚觉吃力;渐渐至顶,忽听得下边一棒锣声,喊道:“妖人走了,快拿下!”秋公心下惊慌,手酥脚软,倒撞下来,撒然惊觉,原在囚床之上。想起梦中言语,历历分明,料必无事,心中稍宽。正是:
dàn cún fāng cùn wú sī qū, liào de shén míng yǒu zhǔ zhāng.
但存方寸无私曲,料得神明有主张。
qiě shuō zhāng wěi jiàn dà yǐn yǐ rèn zuò yāo rén, bù shèng huān xǐ, nǎi dào:" zhè zhàng ér xǔ duō qīng qí gǔ guài, jīn yè qiě qǐng zài qiú chuáng shàng shòu yòng yī yè, ràng zhè yuán ér yǔ wǒ men lè bà." zhòng rén dōu dào:" qián rì hái shì nà lǎo ér zhī wù, wèi zēng jìn xìng jīn rì shì dà yé de le, xū yào jìn qíng huān shǎng." zhāng wěi dào:" yán zhī yǒu lǐ!" suì yī qí chū chéng, jiào jiā rén zhěng bèi jiǔ yáo, jìng zhì qiū gōng yuán shàng, kāi mén jìn qù. nà lín lǐ kàn jiàn shì zhāng wěi, xīn xià suī rán bù píng, què yòu jù pà, shuí gǎn duō kǒu.
且说张委见大尹已认做妖人,不胜欢喜,乃道:“这丈儿许多清奇古怪,今夜且请在囚床上受用一夜,让这园儿与我们乐罢。”众人都道:“前日还是那老儿之物,未曾尽兴;今日是大爷的了,须要尽情欢赏。”张委道:“言之有理!”遂一齐出城,教家人整备酒肴,迳至秋公园上,开门进去。那邻里看见是张委,心下虽然不平,却又惧怕,谁敢多口。
qiě shuō zhāng wěi tóng zhòng zǐ dì zǒu zhì cǎo táng qián, zhī jiàn mǔ dān zhī tóu yī duǒ bù cún, yuán rú qián rì dǎ xià shí yì bān, zòng qí mǎn dì, zhòng rén dōu chēng qí guài. zhāng wěi dào:" kàn qǐ lái, zhè lǎo zéi guǒ xì yǒu yāo fǎ de, bù rán, rú hé bàn rì shàng shū ěr yòu biàn le? nán dào yě shì shén xiān dǎ de?" yǒu yí gè zǐ dì dào:" tā xiǎo de yá nèi yào shǎng huā, gù yì nòng zhè fǎ ér lái xià wǒ men." zhāng wěi dào:" tā biàn nòng zhè fǎ ér, wǒ men jiù shǎng luò huā." dāng xià yī yuán pū shè zhān tiáo, xí dì ér zuò, fàng kāi huái bào zì yǐn, yě bǎ liǎng píng jiǔ shǎng zhāng bà dào yī biān qù chī. kàn kàn yǐn zhì yuè sè cuò xī, jù yǒu bàn hān zhī yì, hū dì qǐ yī zhèn dà fēng. nà fēng hǎo lì hài!
且说张委同众子弟走至草堂前,只见牡丹枝头一朵不存,原如前日打下时一般,纵棋满地,众人都称奇怪。张委道:“看起来,这老贼果系有妖法的,不然,如何半日上倏尔又变了?难道也是神仙打的?”有一个子弟道:“他晓得衙内要赏花,故意弄这法儿来吓我们。”张委道:“他便弄这法儿,我们就赏落花。”当下依原铺设毡条,席地而坐,放开怀抱恣饮,也把两瓶酒赏张霸到一边去吃。看看饮至月色挫西,俱有半酣之意,忽地起一阵大风。那风好利害!
shàn jù tíng qián cǎo, néng kāi shuǐ shàng píng.
善聚庭前草,能开水上萍。
xīng wén qún hǔ xiào, xiǎng hé wàn sōng shēng.
腥闻群虎啸,响合万松声。
nà zhèn fēng què bǎ dì xià zhè huā duǒ chuī dé dōu zhí shù qǐ lái, zhǎ yǎn jiān jù biàn zuò yī chǐ lái zhǎng de nǚ zǐ. zhòng rén dà jīng, qí jiào dào:" guài zāi!" yán hái wèi bì, nèi xiē nǚ zǐ yíng fēng yī huǎng, jǐn yǐ zhǎng dà, yí gè gè zī róng měi lì, yī fú huá yàn, tuán tuán lì zuò yī dà duī. zhòng rén yīn jiàn nèn bān biāo zhì, tōng kàn dāi le. nèi zhōng yí gè hóng yī nǚ zǐ què yòu shuō qǐ huà lái, dào:" wú zǐ mèi jū cǐ shù shí yú nián, shēn méng qiū gōng zhēn zhòng hù xī. hé yì mò zāo kuáng nú, sú qì xūn chì, dú shǒu cuī cán, fù yòu wū xiàn qiū gōng, móu tūn cǐ dì. jīn chóu zài mù qián, wú zǐ mèi hé bù lù lì jī zhī! shàng bào zhī jǐ zhī ēn, xià xuě cuī cán zhī chǐ, bù yì kě hū?" zhòng nǚ láng qí dào:" ā mèi zhī yán yǒu lǐ! xū sù xià shǒu, wú shǐ qián dùn!" shuō bà, yī qí jǔ xiù pū lái. nà xiù shì yǒu shù chǐ zhī zhǎng, rú fēng fān luàn piāo, lěng qì rù gǔ. zhòng rén qí jiào yǒu guǐ, piē le jiā huo, wàng wài luàn pǎo, bǐ cǐ gè bù xiāng gù. yě yǒu bèi shí kuài dǎ jiǎo de, yě yǒu bèi shù zhī zhuā miàn dí, yě yǒu diē ér fù qǐ, qǐ ér fù diē de, luàn le duō shí, fāng cái shōu jiǎo. diǎn jiǎn rén shù dōu zài, dān bú jiàn le zhāng wěi zhāng bà èr rén. cǐ shí fēng yǐ dìng le, tiān sè yǐ hūn, zhè bān zǐ dì gè zì huí jiā, qià xiàng jiǎn de xìng mìng yì bān, bào tóu shǔ cuàn ér qù.
那阵风却把地下这花朵吹得都直竖起来,眨眼间俱变做一尺来长的女子。众人大惊,齐叫道:“怪哉!”言还未毕,那些女子迎风一幌,尽已长大,一个个姿容美丽,衣服华艳,团团立做一大堆。众人因见恁般标致,通看呆了。内中一个红衣女子却又说起话来,道:“吾姊妹居此数十余年,深蒙秋公珍重护惜。何意蓦遭狂奴,俗气熏炽,毒手摧残,复又诬陷秋公,谋吞此地。今仇在目前,吾姊妹曷不戮力击之!上报知己之恩,下雪摧残之耻,不亦可乎?”众女郎齐道:“阿妹之言有理!须速下手,毋使潜遁!”说罢,一齐举袖扑来。那袖似有数尺之长,如风翻乱飘,冷气入骨。众人齐叫有鬼,撇了家伙,望外乱跑,彼此各不相顾。也有被石块打脚的,也有被树枝抓面的,也有跌而复起,起而复跌的,乱了多时,方才收脚。点检人数都在,单不见了张委、张霸二人。此时风已定了,天色已昏,这班子弟各自回家,恰像检得性命一般,抱头鼠窜而去。
jiā rén chuǎn xī dìng le, fāng huàn jǐ gè shēng lì zhuāng kè, dǎ qǐ huǒ bǎ, fù shēn qù zhuā xún. zhí dào yuán shàng, zhǐ tīng dé dà méi shù xià yǒu shēn jīn zhī shēng, jǔ huǒ kàn shí, què shì zhāng bà bèi méi gēn bàn dǎo, diē pò le tóu, zhēng zhá bù qǐ. zhuāng kè zhe liǎng gè xiān fú zhāng bà guī qù. zhòng rén zhōu wéi zǒu le yī biàn, dàn jiàn jìng qiāo qiāo de wàn lài wú shēng. mǔ dān péng xià, fán huā rú gù, bìng wú líng luò. cǎo táng zhōng bēi pán láng jí, cán gēng lín lí. zhòng rén mò bù tǔ shé chēng qí. yī miàn shōu shí jiā huo, yī miàn chóng fù zhào kàn. zhè yuán zǐ yòu bù duō dà, sān huí wǔ zhuǎn, háo wú zōng yǐng. nán dào shì dà fēng chuī qù le? nǚ guǐ chī qù le? zhèng bù zhī duǒ zài nǎ lǐ. yán ái le yī huì, wú kě nài hé, zhǐ suǒ huí qù guò yè, zài zuò jì jiào.
家人喘息定了,方唤几个生力庄客,打起火把,复身去抓寻。直到园上,只听得大梅树下有呻今之声,举火看时,却是张霸被梅根绊倒,跌破了头,挣扎不起。庄客著两个先扶张霸归去。众人周围走了一遍,但见静悄悄的万籁无声。牡丹棚下,繁花如故,并无零落。草堂中杯盘狼籍,残羹淋漓。众人莫不吐舌称奇。一面收拾家伙,一面重复照看。这园子又不多大,三回五转,毫无踪影。难道是大风吹去了?女鬼吃去了?正不知躲在哪里。延捱了一会,无可奈何,只索回去过夜,再作计较。
fāng yù chū mén, zhī jiàn mén wài yòu yǒu yī huǒ rén, tí zhe xíng dēng jìn lái. bú shì bié rén, què shì yú gōng dān lǎo wén zhī zhòng rén jiàn guǐ zhī shì, yòu wén shuō bú jiàn le zhāng wěi, zài yuán shàng zhuā xún, bù zhī shì zhēn shì jiǎ, hé zhù sān lín sì shè, jìn yuán guān kàn. wèn míng liǎo zhòng zhuāng kè, fāng zhī cǐ shì guǒ zhēn. èr lǎo jīng chà bù yǐ, jiào zhòng zhuāng kè qiě mò huí qù," lǎo hàn men tóng liè hái qù zhuā xún yī biàn." zhòng rén yòu xì xì zhào kàn le yī xià, zhèng shì xìng jìn ér guī, tàn le kǒu qì, qí chū yuán mén. èr lǎo dào:" liè wèi jīn wǎn bù lái le me? lǎo hàn men gào guò, yào bǎ yuán mén luò suǒ, méi rén kān shǒu dé, yě shì wǒ men lín lǐ de gān xì." cǐ shí zhuāng kè men, shé wú tóu ér bù xíng, yǐ bù shì xiān qián shēng shì le, dā yìng dào:" dàn píng, dàn píng."
方欲出门,只见门外又有一夥人,提著行灯进来。不是别人,却是虞公、单老闻知众人见鬼之事,又闻说不见了张委,在园上抓寻,不知是真是假,合著三邻四舍,进园观看。问明了众庄客,方知此事果真。二老惊诧不已,教众庄客且莫回去,“老汉们同列还去抓寻一遍。”众人又细细照看了一下,正是兴尽而归,叹了口气,齐出园门。二老道:“列位今晚不来了么?老汉们告过,要把园门落锁,没人看守得,也是我们邻里的干系。”此时庄客们,蛇无头而不行,已不似先前声势了,答应道:“但凭,但凭。”
liǎng biān rén yóu wèi sàn, zhī jiàn yí gè zhuāng kè zài dōng biān qiáng jiǎo xià jiào dào:" dà yé yǒu le!" zhòng rén fēng yōng ér qián. zhuāng kè zhǐ dào:" nà huái zhī shàng guà de, bú shì dà yé de ruǎn chì shā jīn me?" zhòng rén dào:" jì yǒu le jīn ér, rén yě zhī zài zuǒ jìn." yán qiáng zhào qù, bù duō jǐ bù, zhǐ jiào dé shēng:" kǔ yě!" yuán lái dōng jiǎo zhuǎn wān chù, yǒu gè fèn jiào, jiào zhōng yī rén, liǎng jiǎo cháo tiān, bù wāi bù xié, gāng gāng dào chā zài nèi. zhuāng kè rèn de xié wà yī fú, zhèng shì zhāng wěi, gù bu de chòu huì, zhǐ de shàng qián dǎ lāo qǐ lái. yú dān èr lǎo àn àn niàn fó, hé lín shè men zì huí. zhòng zhuāng kè tái le zhāng wěi, zài hú biān xǐ jìng. xiān yǒu rén bào qù zhuāng shàng. hé jiā dà xiǎo, kū kū tí tí, zhì bèi guān yī rù liàn, bù zài huà. qí yè, zhāng bà pò tóu shāng zhòng, wǔ gēng shí yì sǐ. cǐ nǎi zuò è de jiàn bào. zhèng shì:
两边人犹未散,只见一个庄客在东边墙角下叫道:“大爷有了!”众人蜂拥而前。庄客指道:“那槐枝上挂的,不是大爷的软翅纱巾么?”众人道:“既有了巾儿,人也只在左近。”沿墙照去,不多几步,只叫得声:“苦也!”原来东角转弯处,有个粪窖,窖中一人,两脚朝天,不歪不斜,刚刚倒插在内。庄客认得鞋袜衣服,正是张委,顾不得臭秽,只得上前打捞起来。虞单二老暗暗念佛,和邻舍们自回。众庄客抬了张委,在湖边洗净。先有人报去庄上。合家大小,哭哭啼啼,置备棺衣入殓,不在话。其夜,张霸破头伤重,五更时亦死。此乃作恶的见报。正是:
liǎng gè xiōng rén lí shì jiè, yī shuāng è guǐ fù yīn sī.
两个凶人离世界,一双恶鬼赴阴司。
cì rì, dà yǐn bìng yù shēng táng, zhèng yù diào shěn qiū gōng zhī shì, zhī jiàn gōng chāi bǐng dào:" yuán gào zhāng bà tóng jiā zhǎng zhāng wěi, zuó wǎn dōu sǐ le." rú cǐ rú cǐ, zhè bān zhè bān. dà yǐn dà jīng, bù xìn yǒu cǐ yì shì. yú jiān, yòu jiàn lǐ lǎo xiāng mín, gòng yǒu bǎi shí rén, lián míng jù chéng qián shì: sù shuō qiū gōng píng rì xī huā xíng shàn, bìng fēi yāo rén zhāng wěi shè móu xiàn hài, shén dào bào yìng, qián hòu shì qíng, xì xì fēn pōu. dà yǐn yīn zuó rì tou huī yī shì, yì yí qí wǎng, dào cǐ xīn xià huò rán, hái xǐ de bù céng yòng xíng. jí yú yù zhōng diào chū qiū gōng, lì shí shì fàng, yòu gěi yìn xìn gào shì, yǔ tā yuán mén zhāng guà, bù xǔ xián rén sǔn huài tā huā mù. zhòng rén kòu xiè chū fǔ.
次日,大尹病愈升堂,正欲吊审秋公之事,只见公差禀道:“原告张霸同家长张委,昨晚都死了。”如此如此,这般这般。大尹大惊,不信有此异事。臾间,又见里老乡民,共有百十人,连名具呈前事:诉说秋公平日惜花行善,并非妖人;张委设谋陷害,神道报应,前后事情,细细分剖。大尹因昨日头晖一事,亦疑其枉,到此心下豁然,还喜得不曾用刑。即于狱中吊出秋公,立时释放,又给印信告示,与他园门张挂,不许闲人损坏他花木。众人叩谢出府。
qiū gōng xiàng lín lǐ zuò xiè, lù tóng huí. yú dān èr lǎo kāi le yuán mén, tóng qiū gōng jìn qù. qiū gōng jiàn mǔ dān mào shèng rú chū, shāng gǎn bù yǐ. zhòng rén zhì jiǔ, yǔ qiū gōng yā jīng. qiū gōng biàn tóng zhòng rén lián chī le shù rì jiǔ xí. xián huà xiū tí.
秋公向邻里作谢,路同回。虞、单二老开了园门,同秋公进去。秋公见牡丹茂盛如初,伤感不已。众人治酒,与秋公压惊。秋公便同众人连吃了数日酒席。闲话休题。
zì cǐ zhī hòu, qiū gōng rì ěr bǎi huā, jiàn jiàn xí guàn, suì xiè jué le yān huǒ zhī wù, suǒ yù guǒ shí zhī zī, xī jiē bù shī. bù shù nián jiān, fā bái gèng hēi, yán sè zhuǎn rú tóng zǐ. yī rì zhèng zhí bā yuè shí wǔ, lì rì dàng tiān, wàn lǐ wú xiá. qiū gōng zhèng zài fáng zhōng fū zuò, hū rán xiáng fēng wēi fú, cǎi yún rú zhēng, kōng zhōng yīn yuè liáo. yì xiāng pū bí, qīng sī bái hè, pán xuán xiáng wǔ, jiàn zhì tíng qián. yún zhōng zhèng lì zhe sī huā nǚ, liǎng biān zhuàng fān bǎo gài, xiān nǚ shù rén, gè zòu yuè qì. qiū gōng yī jiàn, pū fān shēn biàn bài. sī huā nǚ dào:" qiū xiān, rǔ gōng xíng yuán mǎn, wú yǐ shēn zòu shàng dì, yǒu zhǐ fēng rǔ wèi hù huā shǐ zhě, zhuān guǎn rén jiān bǎi huā, lìng rǔ bá zhái shàng shēng. dàn yǒu ài huā xī huā de, jiā zhī yǐ fú cán huā huǐ huā de, jiàng zhī yǐ zāi." qiū gōng xiàng kōng kòu shǒu xiè ēn qì, suí zhe zhòng xiān, dēng shí dài le huā mù, yī qí rǎn rǎn shēng qǐ, xiàng nán ér qù. yú gōng dān lǎo hé nà lín lǐ zhī rén dōu kàn jiàn de, yī qí xià bài. hái jiàn qiū gōng zài yún duān yán tóu wàng zhe zhòng rén, liáng yòu fāng méi. cǐ dì suì gǎi míng shēng xiān lǐ, yòu wèi zhī xī huā cūn.
自此之后,秋公日饵百花,渐渐习惯,遂谢绝了烟火之物,所鬻果实之资,悉皆布施。不数年间,发白更黑,颜色转如童子。一日正值八月十五,丽日当天,万里无瑕。秋公正在房中趺坐,忽然祥风微拂,彩云如蒸,空中音乐嘹。异香扑鼻,青鸶白鹤,盘旋翔舞,渐至庭前。云中正立著司花女,两边幢幡宝盖,仙女数人,各奏乐器。秋公一见,扑翻身便拜。司花女道:“秋先,汝功行圆满,吾已申奏上帝,有旨封汝为护花使者,专管人间百花,令汝拔宅上升。但有爱花惜花的,加之以福;残花毁花的,降之以灾。”秋公向空叩首谢恩讫,随著众仙,登时带了花木,一齐冉冉升起,向南而去。虞公、单老和那邻里之人都看见的,一齐下拜。还见秋公在云端延头望著众人,良又方没。此地遂改名升仙里,又谓之惜花村。
yuán gōng yī piàn xī huā xīn, dào gǎn xiān jī xià jiè lín.
园公一片惜花心,道感仙姬下界临。
cǎo mù tóng shēng suí bá zhái, huái nán bù yòng liàn huáng jīn.
草木同升随拔宅,淮南不用炼黄金。